STEMMING TTF scoort het best op gemak AMSTERDAM (Energeia) - Energeia's stemming behandelt achtereenvolgens de prijsontwikkeling op de markt voor olie, steenkool, CO2-emissierechten, elektriciteit en aardgas, en geeft vervolgens een beeld van de spreads. Olie
De vorige week ingezette daling van de olieprijzen heeft zich de afgelopen dagen voortgezet. Brent zakte week op week bezien met 5,7% en WTI had zelfs te kampen met een afname van 7,3%. Maandag leek deze trend overigens nog te worden gekeerd nadat Peking nieuwe importgegevens had gepubliceerd. China importeerde in oktober bijna een tiende meer olie dan in dezelfde periode een jaar eerder, zo blijkt uit de gegevens. Maar het wereldwijde aanbod blijft onverminderd hoog, ondanks kleine productieonderbrekingen in Brazilië en Libië afgelopen week. "Dit beperkt waarschijnlijk het opwaartse potentieel voor de prijzen", aldus een analist tegen de Noorse energienieuwsdienst Montel. Woensdag vrijgegeven Amerikaanse voorraadcijfers bevestigen dat beeld en deden de prijzen opnieuw dalen. Volgens het Internationaal Energie Agentschap (IEA) is er op termijn herstel te verwachten. Dat zal dan wel traag verlopen, omdat de vraaggroei van 1% per jaar te weinig is om het huidige overaanbod te compenseren. In zijn deze week gepubliceerde World Energy Outlook gaat de organisatie uit van een prijs van USD 80 per vat rond 2020 –weliswaar een verdubbeling ten opzichte van dit moment, maar nog altijd fors minder dan de USD 100 die nog maar kort geleden per vat werd neergelegd. In een alternatief scenario, dat het agentschap
©, Energeia, 2015
echter minder realistisch acht, blijven de prijzen echter nog tot 2040 op het huidige niveau om pas daarna –doordat olie moeilijker te winnen wordt– opnieuw te stijgen. Steenkool
De steenkoolprijzen hebben de afgelopen week een groot deel van het eind oktober gewonnen terrein moeten prijsgeven. Week op week bezien nam het decembercontract voor levering op de Ara-hub af met 1,6% tot USD 51, het voorste kwartaalcontract met 2,6% tot USD 48,48 en Cal16 zelfs met 4,2% tot USD 46,50. "Waarom nu kolen kopen, wat 4 of 5 dollar per ton duurder is, in plaats van een aantal maanden wachten?", vroeg een in Londen gevestigde handelaar zich tegenover Montel hardop af. De aanhoudende logistieke problemen in Duitsland als gevolg van de lage waterstanden lijken een belangrijk aandeel te hebben in de neerwaartse prijsbeweging. Het aantal transportschepen dat door de ondiepe wateren kan navigeren wordt steeds kleiner, evenals de volumes aan boord. Eon waarschuwde woensdag voor mogelijke productiebeperkingen bij twee kolengestookte centrales als gevolg van de beperkte aanvoer.
©, Energeia, 2015
CO2
De prijzen voor CO2-emissierechten bereikten aan het begin van de week het laagste niveau in drie weken. Het contract voor december 2015 bleef maar nipt boven de EUR 8,30, terwijl dat voor december 2016 op EUR 8,50 uitkwam. In de dagen daarna klommen de prijzen langzaam uit het dal om uiteindelijk uit te komen op EUR 8,44 (+0,48) respectievelijk EUR 8,62 (+0,47%). Het lage prijsniveau is toe te schrijven aan de zachte temperaturen in Europa, waardoor de vraag naar stroom en dus CO2-emissierechten relatief beperkt is. Het deze woensdag bekendgemaakte advies van een adviseur van het Europese Hof van Justitie dat Brussel te veel gratis rechten heeft uitgedeeld, zal waarschijnlijk geen groot effect hebben op de markt; een eventuele aanpassing van zogenoemde transsectorale correctiefactor zal het totaal aantal rechten op de markt niet verminderen, zo zeggen analisten tegen persbureau Reuters. Aardgas De nieuwe Tradability Index van marktonderzoeksbureau ICIS Heren laat zien dat de Nederlandse TTF van alle Europese gashubs het beste scoort op het gemak waarmee handelaren kunnen kopen of verkopen. Volgens de onderzoekers is TTF zich meer gaan onderscheiden van concurrenten op het gebied van seizoen- en jaarproducten. Wat betreft het verhandelde volume moet TTF nog altijd het Britse NBP laten voorgaan, maar de Nederlandse marktplaats loopt wel in. Volgens woordvoerder Michiel Bal van Gasunie toont deze ontwikkeling dat de gasrotonde niet enkel een concept is, maar ook resultaten laat zien. "Nederland is hier maatgevend in", aldus Bal.
©, Energeia, 2015
De prijzen op de termijnmarkt van Ice-Endex verkeren momenteel niettemin in mineur. Een groot aanbod en beperkte vraag als gevolg van de milde winter maken dat er voor de diverse contracten flink minder hoeft te worden betaald. Het decembercontract zakte de afgelopen week 4,9% in waarde tot EUR 17,07 per MWh, het voorste kwartaalcontract met 4,8% tot EUR 17,20 en het Cal16-contract met 5,3% tot EUR 16,93. "De aanbodsituatie is nu erg goed met een flinke aanvoer uit Rusland en vanaf de Noordzee", zegt een handelaar tegen Montel. "We zien nu dagelijks laagterecords, waardoor het moeilijk is te voorspellen hoe ver de prijzen nog zullen zakken. Maar ik verwacht dat we zullen zien dat december- en Q1contracten spoedig dalen tot EUR16 per MWh."
©, Energeia, 2015
Voor wat betreft spotgas is de trend vergelijkbaar. Bij Icap kwam het dagvooruitcontract voor TTF-gas woensdag uit op een prijs van EUR 16,40 per MWh, een daling van 5,7% ten opzichte van de week daarvoor. Naast het zachte winterweer speelt ook het ruime aanbod van LNG mee; volgens een Britse analist is dit zelfs "één van de voornaamste bijdragers".
©, Energeia, 2015
Elektriciteit
De prijzen voor elektriciteitscontracten op de langere termijn daalden de afgelopen week allemaal met zo’n 3%. De sterkste afname was te zien bij de voorste kwartaalcontracten, die 3,5% lager uitkwamen op EUR 36,20 per MWh. Het decembercontract kwam woensdag uit op EUR 35,68 (-3,3%) en Cal16 op EUR 34,60 (-3,0%). Handelaren schrijven deze daling toe aan de algehele neerwaartse trend op de grondstoffenmarkten, met name die voor de Europese handel in kolen en gas.
©, Energeia, 2015
Nadat vorige week de Nederlandse en Duitse spotprijzen voor stroom even exact hetzelfde niveau hadden, was dat de afgelopen dagen volstrekt anders. Kort na het weekeinde zakte de Duitse Phelix-prijs per MWh scherp, tot EUR 20,64. Op de Nederlandse APX daarentegen handhaafden de spotcontracten zich op iets meer dan EUR 38. Een verklaring ligt voor de hand: het waaide flink in Duitsland, waardoor het aanbod van stroom op een bijzonder hoog niveau lag. Inmiddels zijn de prijzen weer wat naar elkaar toe gekropen: EUR 35,08 voor Phelix om EUR 36,96 voor APX.
©, Energeia, 2015
Spreads
De clean dark spread (CDS) daalde de afgelopen week met 4,7% naar een door Energeia berekende stand van EUR 11,23 per MWh. Dit betekent dat het voor steenkoolcentrales iets minder aantrekkelijk is geworden om te gaan draaien. De clean spark spread voor gasgestookte centrales steeg in dezelfde periode met 65%, maar blijft niettemin nog altijd negatief. De CCS en CDS zijn een maatstaf voor de rentabiliteit van respectievelijk gas- en kolencentrales. De hier weergegeven cijfers hebben betrekking op Nederland in 2016. Voor gascentrales is een gemiddeld rendement van 53% genomen (bovenwaarde) en een emissiefactor van 0,187. Voor kolencentrales is gerekend met een rendement van 39% (bovenwaarde) en een emissiefactor van 0,34. Als verbrandingswaarde is gerekend met 25,12 MJ/kg steenkool. De kolenbelasting bedraagt EUR 0 per MWh en de wisselkoers was deze donderdag USD 1 = EUR 0,9309. De weergegeven spreads zijn afgeleid uit de Cal 16-prijzen voor stroom (Ice-Endex), gas (Ice-Endex) en steenkool (Ara; EEX) en het Dec 16-contract voor CO2-emissierechten op Ice-ECX. Onderhoudskosten zijn niet meegenomen.
©, Energeia, 2015
