Steeds meer gemeenten aan de glasvezel

NUMMER 2/2013

26 CFO ERIC HAGEMAN LEGT HET UIT

23 SVEN OP WEG NAAR GOUD

23 HOE BEVALT HET TOESTEL?

2 HET BEREIK VAN DE BOSWACHTER

Steeds meer gemeenten aan de glasvezel 34 C2000-NETWERK: ALS ELKE SECONDE TELT

20 DATADRAGER VAN DE TOEKOMST

24 HOE MOBIEL GA JIJ OP REIS?

Hoe bescherm je jezelf tegen hackers? 14 EEUWENOUDE MEESTERS GAAN DIGITAAL

12 DOE DE CHECKLIST

Nederland: kloppend hart van het internet 2 AT5 OP PAD MET 4G

37 HÉT KNOOPPUNT VOOR WEBVERKEER

5 INVESTEREN VOOR HET BESTE NETWERK

Razendsnelle reportages

Gewapend met een camera en een rugzak met acht dataverbindingen trekt het verslaggeversteam van In de stad er dagelijks op uit om reportages te maken voor AT5. Daarvoor gebruiken ze sinds kort het 4G-netwerk, vertelt Toon Toetenel, hoofd nieuwe media bij de Amsterdamse tv-zender.

waarom kpn? ‘We werkten al met 3G van KPN. Toen burgemeester Eberhard van der Laan op 4 februari officieel het 4G-netwerk in Amsterdam activeerde, opperde

hij het idee voor een samenwerking tussen KPN en AT5. De symbolische 4G-simkaart die hij van KPN kreeg, heeft hij toen ook aan ons gegeven. Voor de uitzendingen van In de stad en De straten van Amsterdam maken we heel veel gebruik van mobiele dataverbindingen en we willen overal en altijd live ons verslag kunnen uploaden en streamen – binnen, buiten, op het water, in een rijdende auto. Daarom was dit een buitengewone kans voor ons. Ook voor KPN is het een interessante en natuurlijk actuele case: hoe presteert het 4G-netwerk onder de belasting van een broadcaster als AT5?’

BeValt de dienstVerlening? ‘Er waren wat opstartproblemen, met name van technische aard aan onze kant. Door het gebruik van 4G werd de accuduur van onze modems korter, maar dit hebben we op kunnen lossen. Het gaat nu steeds beter en de 4Gdataverbindingen zijn prima. We hebben soms problemen met te weinig bandbreedte op een locatie, maar het 4G-netwerk draagt wel bij aan een betere stabiliteit van ons systeem. Met behulp van 4G kunnen verslaggevers hun content snel doorsturen aan de redactie. Hiermee zitten wij boven op het nieuws en leveren we een betere beeldkwaliteit aan onze

Meer weten over 4G van KPN? Kijk op KPN.com/4G of kpn.com/slimmerondernemen. Benieuwd hoe AT5 tijdens de troonswisseling 4G heeft ingezet voor verslaggeving? Bekijk de documentaire van KPN over 30 april op kpn.com/30april.

2_Team KPN

kijkers. Ook de samenwerking met onze contactpersonen bij KPN verloopt soepel.’

wat kan er Beter? ‘We durven nog niet altijd 100 procent op het 4G-netwerk te vertrouwen, zoals met de inhuldiging & Koninginnedag. 4G wordt nog uitgerold en de dekking is nog niet altijd optimaal. Ook tijdens de huldiging van Ajax hadden we technische back-up. Ik hoop dat we straks wel volledig op 4G kunnen vertrouwen en KPN daar ook garantie voor kan geven. Bijvoorbeeld dat wij als broadcaster altijd voorrang krijgen op het netwerk.’

koning klant

at5 gaat overal en altijd live via de rugzak met acht mobiele dataverbindingen

Team KPN_3

eelco op Bezoek Bij team Billing

‘Jullie bewijzen dat het kan’ Eelco Blok, Astrid Bijl (manager Billing Operations), Fokko Dijkstra (manager SSC Billing) en Melvin Wilschut (billing consultant)

De medewerkers van Billing zagen én zien volop kansen om bij te dragen aan onze strategiedoelstellingen, en schreven zich in voor TEAMKPN van het Jaar. CEO Eelco Blok ging op bezoek bij de afdeling die jaarlijks honderd miljoen facturen verstuurt.

eelco ‘Met de verbeteringen die jullie hebben bereikt, vind ik dat jullie een voorbeeld voor de rest van het bedrijf zijn. Door de factuur inzichtelijker te maken, zie je de kwaliteit van onze dienstverlening stijgen en zijn er minder klantvragen. Door processen te vereenvoudigen zijn de kosten aanzienlijk gedaald. Kwaliteit omhoog, kosten omlaag. Jullie bewijzen dat het kan. En outsourcing werkt; hier en in Manilla. Jullie laten zien dat je daarmee heel goede resultaten boekt.’ astrid ‘Je moet goede afspraken maken en via dagcalls en videoconferencing in contact blijven. Taal hoeft bijvoorbeeld geen barrière te zijn. We sturen mensen gewoon in het Nederlands aan, via een vast format.’ eelco ‘Je ziet ook dat de segmenten steeds meer verantwoordelijkheden aan jullie overdragen, omdat jullie deze de afgelopen twee jaar goed hebben opgepakt. Wat zijn de doelen voor de komende twee jaar?’ fokko ‘We gaan door met bill presentment, dus de factuur nóg duidelijker en eenduidiger maken. En we willen de processen verder vereenvoudigen. Oude systemen uitzetten bijvoorbeeld, zonder dat de klant daar last van heeft.’

4_Team KPN

melVin ‘Dat zijn soms lastige discussies met de segmenten. Er wordt al snel gedacht dat er veel klanten gaan reageren als je een systeem uitschakelt. Bij alles moet je je afvragen: blijf je alles leveren, zoals je dat altijd hebt gedaan? Het vraagt om de juiste afwegingen en goede samenwerking met de segmenten.’ eelco ‘En je moet je vooral afvragen wat op lange termijn de beste oplossing is. We willen dat KPN flexibeler wordt, zodat je grote, incidentele projecten ook goed kunt oppakken. De btw-verhoging is een mooi voorbeeld. Dit was voor jullie een megaklus, maar het is wél gelukt.’ fokko ‘Op onze afdeling hangt een happylist met tien doelen die we per kwartaal willen bereiken. De meeste zijn gelinkt aan operations en het verder optimaliseren van de processen.’ astrid ‘In het eerste kwartaal van 2013 hebben we acht doelen gehaald. We weten dat we nog veel moeten en kunnen verbeteren, maar af en toe mag je ook wel even van het succes genieten.’

netwerk

KPN wil zorgen voor de beste ICT-infrastructuur

de

spin

in het web

Mensen, bedrijven en organisaties zijn meer en meer afhankelijk van een stabiel, veilig en snel (mobiel) netwerk. Daarom ziet KPN de verantwoordelijkheid én de verplichting om te zorgen voor de beste ICT-infrastructuur van Nederland.

Team KPN_5

‘We investeren miljarden in de infrastructuur om het netwerk continu te moderniseren’ Het belang van Informatie- en communicatietechnologie (ICT) in onze maatschappij wordt steeds groter. Een betrouwbare en veilige ICT-infrastructuur is zelfs cruciaal, denk maar aan alarmnummers en noodlijnen. KPN speelt hierbij een grote rol. ‘We beschouwen het als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om de beste ICT-infrastructuur te bieden aan alle Nederlanders: stabiel, veelzijdig en innovatief’, legt directeur NetCo Eric Kuisch uit. Als enige aanbieder in opdracht van de overheid zorgt KPN dat deze infrastructuur beschikbaar is én voortdurend verbeterd wordt waar nodig.

Van koper tot glas Die taak neemt KPN heel serieus: we investeren miljarden in de infrastructuur en volgen een hybride strategie om het netwerk continu te moderniseren. Dat

6_Team KPN

betekent dat er verschillende netwerken uitgerold worden op meerdere plekken, afhankelijk van wat technisch de beste oplossing is in een gebied. Waar dat het beste past, komt glasvezel tot in de woonkamer (Fiber to the Home). Al 1,3 miljoen huishoudens zijn op het glasvezelnet aangesloten. Eric Kuisch: ‘En we houden het tempo hoog, zodat meer huishoudens in Nederland zo snel mogelijk van de voordelen van glas kunnen genieten. Dan is de internetcapaciteit echt onbeperkt.’ In gebieden waar nog geen glas geboden kan worden, probeert KPN toch al snellere producten en diensten beschikbaar te maken met bijvoorbeeld VDSL (sneller dan ADSL), waarbij het kopernetwerk opgewaardeerd wordt. Om VDSL mogelijk te maken zijn meer centrales en straatkasten in de wijk geplaatst. De allerbeste infrastructuur bouwen we niet alleen; daarvoor

werken we samen met alle wereldwijd opererende telecomleveranciers, zoals Cisco, Ericsson en Alcatel. ‘Voor internationale bedrijven is KPN een interessante partij om zaken mee te doen: Nederland is een klein land, waardoor we relatief snel nieuwe technieken kunnen toepassen en uitproberen’, vertelt Eric Kuisch.

moderniseren Naast het vaste netwerk past KPN ook de mobiele infrastructuur aan, zodat deze voldoet aan de huidige en toekomstige eisen voor mobiel verkeer. Bijvoorbeeld door meer zendmasten te plaatsen en door de bestaande netwerken (2G en 3G) te vernieuwen. Tussen 2012 en medio 2014 worden bij alle 3900 zogeheten antennelocaties, de 3900 apparatuurkasten en alle 11.500 antennes vervangen. Ook worden de schakelstations (Base Station Controllers) vervangen door een nieuwe

Eric Kuisch, directeur NetCo

generatie apparatuur met extra back-upvoorzieningen. Hierdoor wordt het netwerk nog stabieler en betrouwbaarder. Naast een betere dekking, zowel binnenshuis als buitenshuis, wordt de capaciteit uitgebreid. Bovendien leidt de innovatie tot robuustere, energiezuinigere en veiligere netwerken. Verder is KPN druk bezig met de uitrol van het 4G-netwerk, waarvan medio 2013 al 50 procent van de Nederlandse bevolking kan gebruikmaken.

steVig fundament Kortom, KPN zorgt dat iedereen het best mogelijke netwerk tot zijn of haar beschikking heeft. Zo kan iedereen, van grote bedrijven tot kleine ondernemers tot consumenten, altijd vertrouwen op KPN. Eric Kuisch: ‘En dat is wat KPN biedt: een stevig fundament waar je op kunt bouwen. Het modernste netwerk met 4G en glasvezel, dat ons land verder gaat

netwerk

brengen.’ Voor zakelijk Nederland staan we als ICT-dienstverlener altijd klaar. Denk aan de binnenvaart, de boortorens van de NAM, de Rotterdamse haven en luchthaven Schiphol. En voor consumenten wordt het leven alleen maar leuker en gemakkelijker dankzij onze innovatieve diensten, zoals nieuwe manieren van televisiekijken en Spotify. Met de uitrol van 4G zal het verschil tussen vast en mobiel internet bovendien steeds kleiner worden. Klanten profiteren dus direct van onze investeringen.

kwaliteit meten Omdat we de beste ICTinfrastructuur willen bieden, onderzoeken we voortdurend of de inspanningen tot de gewenste kwaliteit leiden. We meten op basis van technische normen, bijvoorbeeld het aantal drop-outs bij mobiel bellen, of de snelheid van tvzappen. Maar ook hoe Nederlanders over KPN denken. Eric Kuisch: ‘Nu vindt 51 procent van hen dat wij het beste netwerk hebben, zowel vast als mobiel. Dat de overige 49 procent dat niet vindt, komt veelal doordat mensen ons onvoldoende kennen of hier geen uitgesproken mening over hebben. Het is dus aan ons om ook deze mensen ervan te overtuigen dat KPN de beste ICT-dienstverlener van Nederland is. Hoe we dat gaan doen? Door te blijven investeren in ons netwerk en duidelijk – veel duidelijker dan in het verleden – te vertellen hoe, waarom en voor wie we dat doen.’

tussen 2012 en medio 2014 worden bij alle 3900 antennelocaties alle

11.500 3900 antennes en

Henk Kamp, minister van Economische Zaken:

‘Nederland is ook de digitale poort van Europa’ ‘De komende jaren blijven ICT en internet – ondanks de economisch moeilijke tijden – kansen bieden voor innovatie, groei en banen in alle sectoren van de economie. Alleen al de internetwinkels zetten vorig jaar 300 miljard euro om in de EU. De Europese ICT-sector groeit met 3 procent per jaar en is goed voor vier miljoen banen. Groei en banen, zaken die we de komende jaren hard nodig hebben. Het Nederlandse breedbandnetwerk behoort al tot de top van de wereld: meer dan 90 procent van de huizen kan kiezen voor 100 Mb/s, iets lagere snelheden

zijn beschikbaar in 95 procent van de huizen. In de ICT-wereldranglijst van het World Economic Forum staat Nederland op de vierde plaats na Finland, Singapore en Zweden. Onze infrastructuur is sterk en wordt – mede dankzij de investeringen van KPN in bijvoorbeeld het 4G-netwerk – nog beter.

apparatuurkasten vervangen

50

PROCENT

van Nederland heeft 4G medio 2013

Een derde van alle webaankopen in Europa verloopt via het internetknooppunt in Amsterdam. Daarmee is Nederland niet alleen de fysieke poort van Europa, met luchthaven Schiphol en de haven van Rotterdam, maar ook de digitale poort van Europa.’

Team KPN_7

BouwConnect

Duurzaam bouwen door innovatief platform Kopers en huurders van woningen kunnen zelf hun huis ontwerpen of herinrichten. Sinds half mei kan dat met BouwConnect/WoonConnect, een innovatief platform voor de bouw. Betere communicatie kan zo minder bouwafval en duurzamere bouwprojecten opleveren.

BouwConnect is ontwikkeld door architectenbureau en automatiseerder De Twee Snoeken in Den Bosch. De ICT-infrastructuur wordt verzorgd door KPN. BouwConnect is bedoeld voor alle partijen in de bouwwereld, onder andere projectontwikkelaars, architecten, aannemers en installateurs. Het platform bestaat uit een bouwbibliotheek met volledig gespecificeerde bouwdelen van honderden fabrikanten, een communicatieplatform en apps. Zo kunnen kopers en huurders met de app WoonConnect zelf hun nieuw te bouwen of te renoveren woning in 3D samenstellen, inclusief het gebruik van de gewenste materialen.

8_Team KPN

duurzaam Bouwen WoonConnect is uniek. Nog nergens in de wereld kunnen consumenten op deze manier zelf aan de knoppen draaien. Kennis van bouwkunde is niet nodig. WoonConnect zorgt dat de wensen van huizenbezitters en huurders automatisch vertaald worden in relevante informatie en documentatie voor de bouw, zoals bouwaanvragen, berekeningen en bouwtekeningen. Wijzigingen in het ontwerp worden meteen doorberekend en verwerkt. Misverstanden tussen de verschillende partijen in het bouwproces zijn nagenoeg uitgesloten. En als daardoor minder fouten gemaakt

worden en minder materialen worden weggegooid, heeft dat tot gevolg dat er duurzamer gebouwd kan worden.

efficiËnt door ict Frank Auer is algemeen directeur van bouwbedrijf De Combi Groep in Rotterdam, dat gespecialiseerd is in renovatie en onderhoud. Wat zijn volgens hem de voordelen van het platform? ‘BouwConnect/WoonConnect verbetert onze klantgerichtheid en verhoogt tegelijkertijd de efficiency. We bieden klanten nu echt de mogelijkheid om bij een renovatie te kiezen wat ze willen laten aanpassen in hun woning.

BouwConnect maakt zichtbaar hoe het huis eruit gaat zien. Bovendien wordt in één oogopslag duidelijk wat dit betekent voor de kosten en voor het energieverbruik. Ook opdrachtgevers van renovatieprojecten, zoals wooncorporaties, kunnen op grote schaal gebruikmaken van WoonConnect. Het mooie voor ons is dat wij het gebruik van BouwConnect kunnen koppelen aan het werken met handhelds of iPads op de bouwplaats. Hierdoor krijgt de efficiency nog een extra impuls. Dit alles leidt tot een verbetering van onze concurrentiepositie.’

netwerk

top5 Diensten van KPN waarbij een betrouwbare en veilige ICT-infrastructuur cruciaal is

1 2

Noodnummer 112 moet altijd en overal beschikbaar zijn.

Het Nationaal Noodnet is opgezet om te zorgen dat er nog steeds een netwerk is, mocht het telefoonnetwerk overbelast raken of uitvallen bij een ramp of andere calamiteit.

3 4

Het C2000-netwerk zorgt ervoor dat hulpverleners met elkaar kunnen communiceren.

Het continentaal plat, voor verbindingen naar booren productieplatformen op het Nederlandse en soms ook Engelse continentale plat.

5

MExNet (Media Exchange Network) biedt glasvezelverbindingen voor uitzendingen op grotere locaties zoals voetbalstadions of bij Konings TV in april.

Smart City

IJburg is één ��ote, dynamische proeftuin

Glasvezel zorgt voor supersnel internet en uitstekende tv- en communicatieverbindingen. In de wijk Amsterdam-IJburg laat KPN, samen met de gemeente Amsterdam en netbeheerder Liander, zien wat er nog veel meer met glasvezel kan, van wijkomroep met live tv op je smartphone tot WiFi in de wijk. Amsterdam Smart City is een samenwerkingsverband van meer dan negentig bedrijven, overheden, kennisinstellingen en bewoners. Doel is om Amsterdam als Smart City economisch te laten groeien, onder meer door energietransitie en open connectiviteit. KPN is een van die partners en voert binnen Smart City onder meer pilots uit bij een huisarts en twee scholen in IJburg. De arts doet samen met tien van zijn cliënten mee aan een proef met videoconsult en communicatie via beveiligde e-mail, onder andere over diëten voor diabetici en uitslagen van medisch onderzoek bij chronisch zieke patiënten. Daarnaast bouwt KPN samen met diverse partners een digitaal platform voor mantelzorgers en familieleden, dat de informatieuitwisseling over patiënten verbetert. Ook twee basisscholen in IJburg

gaan het gemak ervaren van op glasvezel gebaseerde diensten. Leerlingen van twee klassen krijgen een tablet of een iPad waarmee zij op school en thuis lessen kunnen volgen, aangepast aan het niveau en tempo van de scholier. Ook kunnen ouders via een digitaal platform de schoolprestaties van hun kinderen op de voet volgen en informatie krijgen over bijvoorbeeld zieke leerkrachten of luizencontrole bij hun kinderen. Op de scholen hangen tv-schermen met dezelfde soort informatie, maar hierop kunnen ook tv-programma’s en andere opnames worden vertoond.

wifi is logisch Ook andere bewoners van IJburg profiteren van het glasvezelnetwerk. Zo is er in het havengebied sinds april 2013 gratis WiFi (powered by KPN Consumenten Glas). Het is een stabiele, snelle verbinding waarmee het goed surfen op het

internet is. Via dit draadloze netwerk kunnen klanten met KPN Glasvezel gebruikmaken van alle diensten die ze thuis ook hebben. Zo krijgen ze binnenkort bijvoorbeeld live uitzendingen van de plaatselijke tv-zender IJburgTV op hun mobiel. ‘Ik vind het niet meer dan logisch dat je je klanten WiFi biedt’, zegt Roel Geijsen van restaurant NAP in Amsterdam-IJburg. ‘Zo’n service moet er gewoon zijn. Bij ons in het restaurant hadden we al WiFi. Nieuw is dat het nu in het hele havengebied beschikbaar is. De enige beperking is dat mensen na een half uur opnieuw moeten inloggen, dit om te voorkomen dat omwonenden hun eigen internetabonnement opzeggen. We doen graag mee aan dit soort proeven. Omdat we vooruitstrevend zijn en graag de eerste willen zijn. Maar ook omdat we verwachten dat nieuwe diensten via WiFi over een paar jaar heel vanzelfsprekend zijn.’

Team KPN_9

netwerk

‘De Rotterdam’

Mobiel bellen en internetten op ��ote hoogte Projectontwikkelaar OVG realiseert het grootste bouwproject van Nederland: ‘De Rotterdam’ van architect Rem Koolhaas. Het wordt ook wel de verticale stad genoemd vanwege de vele faciliteiten, zoals woningen, kantoren, een hotel en uitgaans- en vrijetijdsgelegenheden.

Op een oppervlakte van één voetbalveld verrijst aan de Rotterdamse Wilhelminapier een gebouw met een totale vloeroppervlakte van 160.000 m2 en drie woon-/kantoortorens van 150 meter hoog (42 etages). Tot enkele jaren geleden waren dergelijke gebouwen berucht om de slechte ontvangst voor mobiele telefoons. Hoe is dat nu?

Versterkers en antennes ‘Het is heel belangrijk dat mobiele telefoons overal bereik hebben’, zegt Marcel Smulders, senior ontwikkelingsmanager bij projectontwikkelaar OVG. ‘Want steeds vaker gebruiken

organisaties alleen nog mobiele telefoons, ten koste van vaste telefonie.’ In opdracht van de gemeente Rotterdam, die een van de torens in gebruik neemt, zorgt OVG er daarom – samen met KPN – voor dat er in ‘De Rotterdam’ een provider-onafhankelijk netwerk komt met signaalversterkers en een antenne-installatie. Marcel Smulders: ‘Nadeel van het aanleggen van een antenneinstallatie tijdens de bouw is dat je fors moet investeren. Maar dit voorkomt extra kosten achteraf, bijvoorbeeld omdat we plafonds weer moeten openmaken en opnieuw brandwerende maatregelen moeten treffen. Bij eerdere projecten hebben we ook

de antennes tijdens de bouw al geïnstalleerd, tot tevredenheid van de gebruikers. Zelfs in de lift heb je dan een goed bereik met je mobiele telefoon.’

inhaalslag

51

PROCENT

van de consumenten vindt dat wij het beste netwerk hebben, zowel vast als mobiel

4G

‘Door de uitrol van 4G zal het verschil tussen vast en mobiel internet steeds kleiner worden’

Sinds 1999 voorziet KPN hoge gebouwen van deze zogeheten indoor solutions-netwerken. Steeds vaker worden dit soort voorzieningen standaard meegenomen bij nieuwbouwprojecten. Tegelijkertijd vindt een inhaalslag plaats door ook oudere hoge gebouwen te voorzien van antenne-installaties. Inmiddels heeft ongeveer 50 procent van de oudere kantoren een goede ontvangst voor mobiele telefoons. Bekijk en download ook het Maatschappelijk verslag 2012 op kpn.com

10_Team KPN

getest Over de Logitech Smart Radio

‘Het geluid is ongelooflijk goed’ ‘De Squeezebox wordt bij ons thuis vrijwel dagelijks gebruikt door het hele gezin. Als radio, maar vooral met onze Spotify-playlists. Hij is mooi compact, met een goed afleesbare display. En het geluid is onvoorstelbaar goed voor zo’n klein apparaatje. Wij hebben hem in de winkel als demo op de interactieve tafel staan en laten hem voornamelijk zien aan gezinnen die een alles-in-1-pakket overwegen; juist omdat ze korting op de Squeezebox én gratis Spotify erbij krijgen. Een win-winsituatie. En de app op je iPad en iPhone werkt heel goed als afstandsbediening voor de Squeezebox. Zo goed, dat ik het demomodel in de winkel vanuit huis op een andere zender en harder kon zetten. Daar hebben we erg om gelachen!’

met een smart Radio (voorheen squeezebox) kun je muziek vanaf je computer beluisteren. Zowel alle nummers uit je digitale muziekbibliotheek (ongeacht het format) als internetradio stream je zo naar de muziekspeler, die ook spotify ondersteunt. Doordat de smart Radio gebruikmaakt van WiFi kun je het handzame apparaat overal mee naartoe nemen. Naast de spotify-app kun je nog meer (muziek)producten toevoegen, zoals Classical.com, Podcast, soundcloud en Facebook. voor de squeezebox is een update met Ue smart Radio-software beschikbaar. Prijs Logitech UE Smart Radio in de kpn winkel: ¤ 147,93.

micha Van den dool, topVerkoper kpn winkel Vlaardingen

logitech

ue smart radio

met spotify

Spotify begint steeds meer een serieuze concurrent te worden van de ‘ouderwetse’ digitale muziekbibliotheek. Met de Squeezebox van Logitech kun je je Spotifyplaylists makkelijk thuis beluisteren. Wat vinden KPN’ers van het apparaat?

‘De vervanger van mijn cd-speler en tuner’ ‘De geluidskwaliteit bij gebruik van Spotify is zeer goed. Ook het gebruiksgemak bij het afspelen van je playlists is goed, zeker in combinatie met de afstandsbediening-app op m’n iPhone. Een minpuntje is de geüpdate UE Smart Radio-software, waardoor sommige functies niet meer (goed) werken. Nu zijn sommige Spotify-tracks ‘niet beschikbaar in mijn regio’ en dan stopt hij meteen met afspelen. Maar het is een mooi apparaat, en de prijs-kwaliteitverhouding is top. De Squeezebox is de vervanger van mijn cd-speler en tuner.’ melVin wilschut, Businessconsultant shared serVice Billing center

‘Van keukenradio tot centraal audiosysteem’ ‘Ik heb ’m ooit aangeschaft als keukenspeakertje, maar inmiddels is de Squeezebox uitgegroeid tot het centrale audiosysteem in huis. Dankzij de speciale batterijen kan ik ’m overal waar WiFi is mee naartoe nemen. Als ik even in de tuin ga werken, en zelfs laatst op een buurtfeestje. Het is een stabiel, degelijk product, zowel in uiterlijk als qua handzaamheid. De Squeezebox is precies zwaar genoeg, zodat je hem makkelijk onder je arm meeneemt maar hem niet snel kan omstoten. De geluidskwaliteit is erg goed met een prima bas, zeker voor zo’n klein apparaat. Het duurde wel even voor ik doorhad hoe alles werkte. Dankzij de verschillende apps en internetconnectie kun je met de Squeezebox echt heel veel.’ pieter kouwenhoVen, managementconsultant network & serVice deVelopment

Team KPN_11

Veel bedrijven en consumenten zijn wel eens gehackt. Hoe herken je dat en wat kun jij thuis doen om je zo goed mogelijk te beschermen tegen virussen, spyware of phishing? En hoe houd je informatie privé?

&

Security Pri check nu jouw beveiliging

Doe alsnog een update en schakel automatische updates in

nee Virusscanner, firewall en antispyware op je pc?

Software-updates uitgevoerd

Ja nee

Weet niet

Installeer spamfilter, virusscan en firewall

Doe de gratis beveiligingscheck op kpn.com

nee

Gebruik een toegangscode

Ja

Usb-stick of laptop mee?

nee

Ja

Meteen toegang tot smartphone of tablet

Installeer een toegangscode 12_Team KPN

Ja

veiligheid

vacy Installeer wachtwoord

Ook als consument moet je alert zijn voor cybercriminelen. De gevaren zijn bekend: zonder beveiliging kunnen virussen, spyware en spam een pc, laptop, tablet of mobiele telefoon ontregelen. En is jouw apparaat of netwerk eenmaal gekraakt, dan kunnen criminelen er met je banksaldo, e-mails, foto’s en alle andere zaken die je privé wilt houden, vandoor. Criminelen kunnen zelfs jouw identiteit stelen. Dat klinkt als een thriller en gelukkig blijft de schade vaak ‘beperkt’ tot spam. Toch, vink de checklist hiernaast af om zeker te zijn dat jouw gegevens zo veilig zijn als in een kluis. Ontbreekt er iets? Met de onderstaande tips kun je zelf apparatuur zoals modem of pc goed beveiligen en ervoor zorgen dat je privégegevens goed beveiligd zijn.

Basisbescherming Draadloos netwerk beveiligd?

nee

Ja Dezelfde inlognamen voor alle accounts

Ja

Ja

nee

De basis van goede computerbeveiliging en absolute musthaves zijn virusscanner, spamfilter, firewall en antispyware. Vertrouw geen gratis software die op internet wordt aangeboden, deze programma’s bevatten vaak zelf virussen. KPN biedt een E-mail Spamfilter (ESF) en E-mail Virusscan (EVS) bij elk ADSL, glasvezel- en InternetPlusBellen-abonnement. Met de dienst PC Veilig ben je beschermd tegen virussen, spyware, pop-ups, spam en andere internetgevaren. Als je toch vreemde dingen signaleert: meld het bij de Abusedesk ([email protected]). Zij geven tips hoe je de beveiliging weer opnieuw instelt en weten wat je moet doen om e-mail en internet weer veilig te maken.

Veilig draadloos Geef iedere dienst een ander wachtwoord

Modem beveiligd

nee Installeer een wachtwoord (>10 tekens)

Draadloos internet (WiFi) is gemeengoed geworden. Maar pas wel goed op en beveilig je draadloze netwerk met een moeilijk te kraken sleutel/wachtwoord. Je kunt de naam van het netwerk herkennen aan de afkorting SSID. WPA/WPA2 is de beveiligingsleutel van het draadloze netwerk, waarbij WPA2 only de voorkeur heeft. Kies vervolgens de sleutel van je draadloze netwerk, die je instelt in de router. Een goede sleutel is een combinatie van hoofdletters, kleine letters, cijfers en minimaal 10 tekens lang. Als je een goed wachtwoord hebt gevonden, gebruik deze dan niet op elke plek. Dat is verleidelijk omdat je hem gemakkelijk kunt onthouden, maar als je eenmaal wordt gehackt, is de kans groot dat de ‘dieven’ ineens overal toegang toe hebben. Bij een draadloze router van KPN moet je bij de eerste keer inloggen zelf een wachtwoord

maken. Wachtwoord wijzigen? Hoe dat werkt lees je op kpn.com (typ ‘Wachtwoord wijzigen Experia Box’ in het zoekveld op kpn.com). Zorg voor een geüpdatet antivirusprogramma en firewall als je op een openbaar (onbeveiligd) draadloos netwerk surft, zoals in een hotellobby of in een koffiebar. Alle acties waarvoor je een wachtwoord hebt ingesteld, denk aan internetbankieren, kun je beter uitstellen tot je op een locatie bent waarvan je zeker weet dat de beveiliging goed geregeld is.

Apparatuur Gebruik als basisbeveiliging de viercijferige toegangscode voor je telefoon of tablet. Daarnaast gebruik je verschillende wachtwoorden voor apps, mail en websites. Hetzelfde geldt voor informatiedragers als harddisk en usb-stick. Privégegevens en bijvoorbeeld foto’s die erop staan, beveilig je ook met een code. Mocht je de disk of stick kwijtraken, dan kan niemand de gegevens inzien. Een handig programma is Truecrypt, gratis te downloaden op www.truecript.org. Denk er ook hier weer aan om niet een te gemakkelijk wachtwoord te gebruiken.

Updaten Updates zijn belangrijk als je zeker wilt zijn dat je veilig kunt internetten zonder een virus op te lopen of spam te ontvangen, of erger. Voer regelmatig de updates voor je computer en je beveiligingsprogramma uit. Want er ontstaan continu slimmere virussen die jouw oude virusscanner niet herkent. Vooral pc-gebruikers worden vaak op de proef gesteld met geluidjes en meldingen die je eraan herinneren dat je een beveiligingsof software-update moet uitvoeren. Het apparaat moet opnieuw worden opgestart en het installeren van updates voor bijvoorbeeld virusscanners en software-updates van belangrijke programma’s kost tijd. Blijf die updates wel consequent uitvoeren en schakel automatische updates van de virusscanner in, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Phishing Open nooit bestanden van afzenders die vragen om je gegevens in te vullen of je pincode af te geven, bijvoorbeeld als popup of als e-mailbericht. Dit zijn zogeheten phishing-berichten. KPN en andere bedrijven zullen hier nooit via de mail om vragen. Check ook of je wel op de ‘echte’ site van het bedrijf zit waar je een mail van kreeg, door te kijken of er een slotje (of https) aan het begin van de adresbalk staat.

Wil je weten hoe KPN security en veiligheid waarborgt? Kijk op kpn.com > over KPN > maatschappelijke thema’s > veiligheid en privacy. Team KPN_13

Oude meesters in een digitale wereld Het Rijksmuseum is na een ingrijpende verbouwing weer open. KPN verzorgt als hoofdsponsor en ICT-partner het dataverkeer en de mobiele en vaste telefonie.

Tem volorporita accae ventore sedi nonsequ

14_Team KPN

Het Rijksmuseum herbergt een wereld­ beroemde kunstcollectie en heeft als missie om mensen, kunst en geschiedenis te verbinden. In ruim 80 zalen kun je weer genieten van de prachtige collectie. Als grote Nederlandse dienstverlener verbindt KPN al 125 jaar mensen met elkaar en is het sinds begin van dit jaar hoofdsponsor en ICT-partner van het Rijksmuseum. Zo ondersteunt KPN het museum met bijvoorbeeld de techniek achter de website, het mobiele bereik, de apparatuur voor bij de speciale collecties en meer.

Mobiel bereik Kantoormedewerkers van het Rijksmuseum maken gebruik van apparatuur geleverd door KPN, zoals iPads en mobiele telefoons. In het museum zelf heeft KPN het bereik van het

3G-netwerk verbeterd. Op sommige plaatsen in het museum is ook 4G-dekking, vanwege het onlangs uitgerolde outdoor-4G-netwerk.

Multimediatour Als bezoeker kun je meedoen aan een multimediatour, waarvoor het museum iPods beschikbaar stelt. Ook heeft het museum zelf een app voor tablet en smartphones ontwikkeld, met extra informatie over kunstwerken. Je kunt er ook verschillende routes mee volgen, bijvoorbeeld als je alleen de bekendste werken wilt zien. Bij de special collections hangen iPads met extra informatie aan de muur, die door KPN zijn geleverd.

rijksmuseum

Je kunt verschillende routes volgen met je iPad

wat Vindt de Bezoeker?

wat Vindt de medewerker?

De tour ‘Hoogtepunten, 90 minuten’ op zijn iPad leidde bezoeker Hein Bruins door de Eregalerij, waar hij onder meer het schilderij ‘Echtpaar in landschap’ van Adriaen van de Velde uit 1667 tegenkwam. ‘Het is soms makkelijk verdwalen in musea, waardoor je mooie werken kunt mislopen. Deze tour stippelt de beste route voor me uit zonder dat ik iets hoef te missen, ideaal! Bij verschillende werken krijg ik extra informatie op m’n iPad, zoals uitleg van de conversator of een stukje geschiedenis. Dat maakt de museumbelevenis actiever en daardoor nog leuker.’

Kunsthistorica Stephanie Deijen verzorgt als publieksmedewerker rondleidingen in het nieuwe Rijksmuseum. ‘Mijn iPad gebruik ik om rondleidingen te boeken en informatie te geven over de inhoud van verschillende programma’s. Dankzij KPN gaat dat heel snel en dat is natuurlijk prettig werken. Zeker als je veel vragen tegelijkertijd krijgt of een lastminuteboeking moet doen. Dan is het mooi als alles op rolletjes loopt en bezoekers met een glimlach aan hun rondleiding beginnen. Verder gebruik ik mijn iPhone, en de laptop achter de infobalie. Het bereik is vrijwel overal prima – behalve in het souterrain en in de liften, maar dat lijkt me logisch.’

Het mobiele bereik is vrijwel overal prima Team KPN_15

Zelf aan de slag met 125.000 kunstwerken

De kunstwerken zijn uit de Rijksstudio te downloaden. Je kunt de schilderijen daarna zelf bewerken om er wat moois van te maken: een tattoo, stickers, behang, de mogelijkheden zijn onbeperkt.

16_Team KPN

rijksstudio

ingrijpende VerBouwing

Op rijksmuseum.nl/rijksstudio kunnen bezoekers zelf aan de slag met 125.000 mooie, bekende en verrassende beelden uit de collectie van het Rijksmuseum. Je kunt de werken in hoge resolutie downloaden om op te slaan in je eigen verzameling. Of om af te laten drukken op een poster, koffiebeker, iPhone-hoesje en zelfs behang – alles is mogelijk. Het is natuurlijk ook mogelijk de kunstwerken online te delen en liken via Facebook, Twitter en Pinterest. Voor dit innovatieve internetproject is het Rijksmuseum drie keer onderscheiden op de internationale conferentie Museums and the Web. KPN host de website en verzorgt de dataopslag van de Rijksstudio. Het Rijksmuseum heeft nog meer kunst in de eigen depots staan.

Het Rijksmuseum bestaat al meer dan 125 jaar en blijft steeds vernieuwen: doel is om een state-ofthe-art cultureel instituut te zijn in binnen- en buitenland. Zo begon in 2003 een ingrijpende verbouwing, die tien jaar heeft geduurd. Het gebouw, in 1885 ontworpen door architect P.J.H. Cuypers, was na ruim honderd jaar gebruik aan een flinke opknapbeurt toe. Alleen een klein deel van de ruim één miljoen voorwerpen tellende collectie (waaronder 700.000 prenten, tekeningen en foto’s) van het Rijksmuseum bleef voor publiek toegankelijk. Sinds de officiële opening van het museum op 13 april 2013 is in tachtig zalen weer een uitgebreid overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis te zien vanaf de middeleeuwen tot nu. Daaronder veel werken van zeventiende-eeuwse

rijksmuseum

Het Rijksmuseum wil een state-of-the-art cultureel instituut zijn

Tem volorporita accae ventore sedi nonsequ

Nederlandse meesters. De bekendste werken zijn Het Melkmeisje van Johannes Vermeer en De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn. In het Rijksmuseum is vrijwel alles vernieuwd: de opstelling van de collectie, verschillende publieksfaciliteiten zoals een museumcafé en een winkel, een nieuw aangelegde tuin, een ondergronds plein. Ook zijn er het splinternieuwe Aziatisch Paviljoen en de gerestaureerde Teekenschool, een educatief centrum waar jonge, creatieve talenten worden begeleid. Daarnaast wil het museum vooroplopen met technologische ontwikkelingen, zoals de online-Rijksstudio.

In ruim 200 zalen zijn veel werken van Nederlandse meesters te zien, zoals Het Melkmeisje en De Nachtwacht.

Meer zien? Bekijk ook de video over het Rijksmuseum op TEAMKPN (groep TEAMKPN > Video) of op kpn.com > over KPN > Direct naar > Video’s > KPN Video. Team KPN_17

hoe zit dat?

claimemissie

€ 4 miljard

ICT strategie

obligaties

CFO Eric Hageman

Investeerders kijken met meer vertrouwen naar KPN Met de afronding van de claimemissie in mei en het hybride-obligatieprogramma in maart hebben we onze financiële positie aanzienlijk versterkt. Zo kunnen we blijven investeren in de voor onze klanten zo belangrijke netwerken, diensten en producten. Eric Hageman, CFO en lid van de Raad van Bestuur, legt uit.

hoe zou je de afgelopen maanden omschrijven? ‘Als een fascinerende, leerzame en bijzondere periode. Zoiets maak je als CFO natuurlijk maar zelden mee. Het was van tijd tot tijd lastig en behoorlijk hectisch, waarbij het aan adrenaline in elk geval nooit ontbrak. Het allerbelangrijkste is dat we als team de kapitaalverwerving met succes hebben voltooid. Dat geeft een heel voldaan gevoel.’ wat gaf volgens jou de doorslag voor het succes? ‘Het vertrouwen dat investeerders en beleggers aan KPN hebben gegeven. Zonder dat vertrouwen ben je nergens. De afgelopen maanden hebben we in onder meer Nederland, Engeland, Duitsland, Frankrijk en de Verenigde Staten met meer dan tweehonderd investeerders gesproken. Daarbij hebben we de noodzaak van de kapitaalverwerving goed voor het voetlicht gekregen.’ geldt dat ook voor de kredietbeoordelaars, de rating agencies? ‘Als we geen kapitaalverwerving hadden gedaan, denk ik dat ze ons nu anders hadden beoordeeld. Je ziet dat ze positief reageren op de manier waarop we via obligatieleningen en een

18_Team KPN

claimemissie ons eigen vermogen met € 4 miljard hebben versterkt. Rating agencies beoordelen hoe kredietwaardig we zijn. Zeker voor de lange termijn is dat belangrijk, want in een kapitaalintensieve sector als telecom en ICT zijn grote investeringen nodig.’ wat gaan we doen met die € 4 miljard? ‘Doordat we een aantal obligatieleningen niet meer hoeven te herfinancieren, verlagen we onze schuldpositie. Nu we onze nettoschuldpositie hebben verbeterd, hebben we een aanzienlijk beter risicoprofiel. Hierdoor kunnen we doorgaan met het uitvoeren van onze strategie en blijven investeren in 4G en de andere netwerken. Denk aan de aanleg van glasvezel, waarvoor veel geld nodig is.’ hoe kijk je naar de toekomst van kpn? ‘Positief en met vertrouwen. Bij onze kwartaalcijfers die we in april publiceerden, konden we al een aantal positieve operationele ontwikkelingen melden. Veel nieuwe InteractieveTelevisieklanten, stabiliserende marktaandelen en KPN Compleet dat aanslaat. En met 4G zijn we heel voortvarend van start gegaan. Allemaal het directe gevolg van onze investeringen met als doel om de beste dienstverlener te worden. De investeringen leiden op de korte termijn wel tot een lagere winst. De kosten gaan nu eenmaal voor de baten uit, maar ik ben ervan overtuigd dat als we met z’n allen ons vol blijven inzetten de betere operationele resultaten uiteindelijk voor betere financiële cijfers zullen zorgen.’

crimineel

<

afpersing, stalking, defacing (kraken van een site of server), grooming (een volwassene geeft zich bij kinderen uit voor iemand anders), haatzaaien, hacking, identiteitsfraude, phishing, ransomware (schadelijke software), spam, virussen, spyware, botnets, hoaxes, zombies, DDoS-aanval, wormen en Trojaanse paarden.

tekens bevat het gemiddelde wachtwoord van de consument. Daarnaast zijn het vaak voor de hand liggende wachtwoorden, zoals de naam van je kind, huisdier of trouwdatum. Daardoor zijn ze gemakkelijker te kraken. Niet echt veilig dus. Toch geven consumenten zichzelf gemiddeld een 7,2 voor hun veiligheid op computer, smartphone of tablet. Bron: onderzoek Motivaction voor Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid

in 2013

bracht het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) samen met minister Opstelten een leidraad voor ethisch hacken. Hackers die zich hieraan houden worden niet vervolgd voor het inbreken in informatiesystemen van bedrijven en organisaties. KPN heeft bijgedragen aan deze leidraad en wil graag samenwerken met ethische hackers. Meer lezen over ethisch hacken en het melden van kwetsbaarheden? Kijk op kpn.com/Privacy.htm#tabcontent3.

+/-

40

10

van de Nederlandse ondernemers was in 2012 de dupe van cybercrime. Van Nederlandse particulieren is geen percentage bekend.

Cyber crime 87% Bron: www.politie.nl

van de computers van bedrijven mist belangrijke beveiligingsupdates van Java, Microsoft, Adobe Flash Player, Firefox en Open Office en loopt daardoor een hoger risico op voornamelijk malware: kwaadaardige software zoals een computervirus. Dat concludeert het Finse beveiligingsbedrijf F-Secure op basis van een onderzoek op 200.000 voornamelijk Europese werkplekken.

0900-8844

18x

in cijfers

24-7 waken analisten over de veiligheid van ons eigen netwerk in het KPN Security Operations Center (SOC).

bel je als je cybercrime wilt melden bij de politie. Op waarschuwingsdienst.nl vind je meer informatie over cybercrime en het verwijderen van virussen.

Bekijk ook de video over het Security Operations Center op TEAMKPN (groep TEAMKPN > Video) of op kpn.com > over KPN > Direct naar > Video’s > KPN Video.

Team KPN_19

3x glasvezel 1 zo werkt dat

Glasvezel is de datadrager van de toekomst. Tv-kijken in HD of 3D, mailen, films downloaden en bestanden uitwisselen kan allemaal tegelijk en via glas gaat dat razendsnel. Wat is glasvezel eigenlijk en hoe wordt het aangelegd? En waarom kunnen we op termijn niet meer zonder?

de mogelijkheden Van glasVezel wat is glasVezel De haardunne vezel is van zuiver, zeer buigzaam materiaal en bestaat uit twee samengesmolten delen: de glazen kern en de glazen bekleding. Een kunststof coating beschermt de glasvezeldraad tegen externe invloeden.

geaVanceerde techniek ...

... superieure eigenschappen

Met lasertechniek worden lichtsignalen door de kern ‘geschoten’, als een soort morsecodes. Op deze manier worden data getransporteerd. Hoe sneller de lichtsignalen, hoe sneller de dataoverdracht. Bij glasvezel zijn de snelheden symmetrisch: upen downloadsnelheden zijn gelijk.

Vergeleken met de koperdraad en coaxkabel is glasvezel veruit de snelste datageleider. Ook onderscheidt glas zich door de grote bandbreedte en grote afstanden waarover de data worden getransporteerd. Bovendien is glasvezel stabiel en minder gevoelig voor storingen.

Een downloadsnelheid van 1 Gbit/s is nu al mogelijk 20_Team KPN

Tv-kijken in HD of 3D, gamen, skypen, mailen, films downloaden. Dankzij de grote bandbreedte van glas draaien tal van diensten tegelijkertijd, zonder dat dit ten koste gaat van de snelheid en beeld- en geluidskwaliteit. Ook voor de zakelijke markt en sectoren als zorg en onderwijs is glas de datadrager van de toekomst. Videoconferencing, medische zorg of studeren op afstand – glasvezel maakt het allemaal mogelijk.

twee Varianten We onderscheiden twee basisvarianten. Ten eerste Fiber to the Home (FttH): glasvezel van de hoofdcentrale tot in de meterkast van de woning of het bedrijfspand. De tweede variant, glasvezel van de hoofdcentrale tot aan de wijkkast, loopt het laatste deel – van de wijkkast tot woning of kantoor – via de koperdraad. Dit heette eerst Fiber to the Curb, tegenwoordig VDSL.

nederland Verglaast partners in glas

2 zo gaat de aanleg

Van centimeters dikke glasvezelkabels vanuit de KPN-centrale tot de flinterdunne vezel in de meterkast: de aanleg is een arbeidsintensieve bezigheid. Een wijk waar glasvezel wordt aangelegd herken je aan de opengebroken straten, de geulen en de centimeters dikke blauwe of groene buizen. 1. Zodra de buizen in de geulen liggen, wordt de glasvezel er met hoge druk doorheen geblazen. De dikke glasvezelkabel in de straat is de ‘hoofdweg’, de vertakking naar het huis of kantoor is de afslag. Om die vertakking te maken, wordt de ‘straatglasvezel’ eerst gestript en daarna gelast (gekoppeld) aan de ‘huisglasvezel’. Daarbij draait het om honderdsten van millimeters.

2. Bij FttH, met de glasvezel in de meterkast als eindstation, wordt tot aan de voordeur gegraven. Voortuinen blijven daarbij zo veel mogelijk intact: de glasvezel wordt op een halve meter diepte naar een woning of kantoor geboord en geblazen. Bij VDSL lopen de graafwerkzaamheden tot aan de wijkkast.

3. Vanuit de kruipruimte of kelder trekt de monteur van KPN of een van onze partners de glasvezelkabel naar binnen, die hij vervolgens op het modem aansluit. In appartementen en flatgebouwen wordt de kabel normaliter van meterkast tot meterkast getrokken.

4. Zodra de glasvezelkabel is aangesloten op het modem sluit de monteur de computers, tv’s en routers aan, waarna KPN de verbinding op afstand in beheer neemt en de toekomst in huis brengt.

Het succes van de aanleg van het glasvezelnetwerk valt of staat met een goede samenwerking. Daarom sloten KPN en Reggefiber in mei 2008 een joint venture, waarin KPN sinds eind 2012 een meerderheidsbelang van 51 procent heeft. Reggefiber richt zich op de aanleg van het netwerk, KPN focust op de glasvezeldiensten. Om de marktpositie verder te versterken nam KPN vorig jaar glasdienstverleners Lijbrandt, Edutel, XMS, KickXL en Concepts ICT over.

wie krijgt glas? In het hele land zijn verschillende gemeenten, plaatsen en wijken met glasvezel. KPN en Reggefiber hebben beide een voorkeurslijst met zogeheten aansluitgebieden waar ze glasvezel willen aanleggen. Zo’n aansluitgebied is een hele gemeente of een deel ervan. Reggefiber voert de besprekingen met de verantwoordelijke gemeente van dat gebied. De gemeente, die zelf ook geïnteresseerd moet zijn in glas, verleent de toestemming. De gemeente berekent leges voor de graafwerkzaamheden. De aansluitgebieden met de laagste kosten per huishouden komen als eerste aan de beurt, met als voorwaarde dat minimaal 30 procent van de inwoners glasvezel in huis wil hebben. In nieuwbouwgebieden met minimaal tweehonderd huizen wordt sowieso glasvezel aangelegd.

ruim dertig proViders Het glasvezelnetwerk is een open netwerk: ook andere aanbieders van glasvezeldiensten kunnen er gebruik van maken. Momenteel telt Nederland zo’n dertig ‘glasproviders’, waaronder drie KPN-merken: KPN, XS4ALL en Telfort. Ongeveer een derde van alle glas-huishoudens heeft een abonnement bij een van deze merken. Reggefiber, waar KPN een meerderheidsbelang in heeft, beheert meer dan 95 procent van het glasvezelnetwerk in Nederland. De investeringsmaatschappij CIF en enkele regionale kabelmaat-schappijen beheren de rest van het glasvezelnetwerk. Met een bescheiden aantal van elfduizend FttH-klanten sloot KPN het jaar 2009 af; inmiddels staat de teller op meer dan 200.000 klanten met het KPN-merk. KPN-dochter XS4ALL, die sinds 2011 glasvezeldiensten aanbiedt, heeft nu ruim tienduizend abonnees. Voor Telfort was 2012 het jaar van de start van glasvezel: er kwamen dat jaar 135.000 ‘glas-abonnees’ bij.

Team KPN_21

nederland Verglaast

Skypen, gamen, streamen: met glasvezel kan alles tegelijkertijd

3 zo ver zijn we Van Aalsmeer tot Zwolle. Van Zederik tot Amersfoort. Steeds meer gemeenten ‘krijgen’ glasvezel, de datageleider met de onbeperkte mogelijkheden. Langzaam maar zeker verglaast Nederland. t 80 Mb SL to D V

Mb 500 tot

ADS L to

) tH Ft

t2 0

M b

( el

Gla sv ez

Koper Glasvezel

De aanleg van een uitgebreid glasvezelnetwerk is nodig om de enorme datagroei aan te kunnen. Met de toegenomen cloud- en videodiensten en steeds krachtigere apparaten die deze diensten mogelijk maken, zal die groei de komende jaren flink aanhouden. Het huidige kopernetwerk, dat de afgelopen jaren al flink is geüpgraded, kan het toenemende dataverkeer en de gewenste snelheden op termijn niet aan. Daarom is een glasvezelinfrastructuur, die KPN en Reggefiber samen aanleggen, cruciaal. Reggefiber startte

Centrales

FttH = Fiber to the Home

in 2005 met de uitrol van het glasvezelnetwerk. Drie jaar later sloten het Twentse bedrijf en KPN een samenwerkingsverband.

enorme klus Sinds de eerste ‘glasklant’ in 2009 heeft glas bij KPN een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt. Met zeven miljoen Nederlandse huishoudens is de aanleg een enorme klus waarvoor capaciteit nodig is bij Reggefiber, het bedrijf dat het netwerk aanlegt en onderhoudt. Per jaar worden gemiddeld zo’n 300.000 bewoners en bedrijven

het kan altijd sneller … Door verbeterde (laser)technieken en modems worden steeds hogere snelheden bereikt. Nu zijn er al snelheden van 1 Gbit/s (1 miljard bits per seconde) mogelijk. Daarmee download je in een paar seconden een volledige speelfilm. Ter vergelijking: geüpgraded koper haalt downloadsnelheden van circa 80 Mbit/s. Met de kabel zijn snelheden van ruim 100 Mbit/s mogelijk.

aangesloten op glasvezel. Die aanleg start pas als minimaal 30 procent van de bewoners interesse heeft in glasvezel. Daarnaast is de aanleg kostbaar en moeten de werkzaamheden bij de gemeente ingepland worden.

In gebieden waar de aanleg te kostbaar is – denk aan kleine dorpen en afgelegen boerderijen – blijft het geüpgraded koper als second best bestaan.

nederland Verglaast KPN heeft de ambitie om uiteindelijk veel huishoudens op glas aan te sluiten, wat in het huidige tempo nog jaren kan duren. Ondertussen neemt de snelheid van het VDSL-netwerk toe en komen er steeds meer mogelijkheden voor WiFi en 4G. Meer zien? Bekijk ook de video’s over glasvezel en geüpgraded koper op TEAMKPN (groep TEAMKPN > Video) of op kpn.com > over KPN > Direct naar > Video’s > KPN Video.

22_Team KPN

op weg naar goud KPN steunt de Nederlandse schaatsploeg, die zich nu al voorbereidt op de ploegenachtervolging. Op de Olympische Spelen in februari 2014 gaat het gebeuren. Sven Kramer vertelt over zijn weg naar goud in de Team Pursuit. Dit keer: voorbereidingen in de zomer.

Hard werken op het zomerijs ‘Schaatsen is van oudsher een individuele sport, maar de ploegenachtervolging heeft zich de laatste jaren ook in Nederland ontwikkeld tot een volwaardig onderdeel. Ook doordat we op de Olympische Spelen in Turijn (2006) en Vancouver (2010) tweemaal onnodig het goud uit handen hebben gegeven, is de ploegenachtervolging steeds belangrijker geworden en de druk steeds groter. Ook in de beleving van de schaatsers zelf. Als je over de grens kijkt, zie je dat de ploegenachtervolging daar nóg belangrijker is dan in Nederland. Daar maken schaatsers hun individuele afstanden ondergeschikt aan de ploegenachtervolging. Zo ver zijn we in Nederland nog niet, maar het is allang geen bijnummer meer. Zeker voor mij niet. Zowel in Turijn als Vancouver maakte ik deel uit van de ploeg die naast het goud greep. In Turijn was ik degene die op een blokje stapte en onderuitging en in Vancouver was ons falen een direct gevolg van de gehanteerde selectieprocedure. Ga maar na, vier jaar lang wonnen we iedere ‘team pursuit’, maar uitgerekend op de Olympische Spelen reden we in een nieuwe samenstelling. Dat is nog steeds aan niemand uit te leggen. De laatste jaren is er wat dat betreft veel ten goede veranderd, vooral doordat KPN het onderdeel heeft omarmd. Voor de spelen van volgend jaar in Sotsji is het zo dat de KNSB en sportkoepel NOC*NSF twee aanwijsplekken achter de hand houden ten behoeve van de ploegenachtervolging. Dus op het moment dat de vaste rijders van de ploegenachtervolging zich

sven niet individueel voor de spelen hebben gekwalificeerd, zouden ze alsnog meekunnen naar Sotsji. Inmiddels bestaat er zowel bij de mannen als de vrouwen een nationale selectie ploegenachtervolging. Beide selecties staan onder leiding van bondscoach Arie Koops. Bij de mannen bestaat de selectie vooralsnog uit vier rijders (Jan Blokhuijsen, Koen Verweij, Jorrit Bergsma en ik) en is er nog een positie vacant. Die flexibiliteit is juist goed, zodat er ruimte blijft voor eventuele versterking. Deze zomer staat ons eerste gezamenlijke trainingskamp op het programma. Op het zomerijs van Heerenveen zullen we dan in alle rust kunnen werken aan automatismen. Op de ploegenachtervolging geldt dat je zo sterk bent als je zwakste schakel en daar moet je in je tactiek rekening mee houden. Het is dus niet enkel een kwestie van acht ronden lang vol gas geven. Wat dat betreft is de ploegenachtervolging compleet anders dan alle andere onderdelen, maar ook daarom spreekt het veel mensen juist aan. Vooral jonge mensen zijn enthousiast over de ploegenachtervolging en dat is – zeker in het schaatsen – belangrijk. Op de WK Afstanden gaat het puur om de tijd die je neerzet, maar op de Olympische Spelen wordt altijd gewerkt met een knock-outsysteem. Op de WK Afstanden in de Adler Arena van Sotsji was een tijd van 3.42,03 goed genoeg om goud te winnen, maar ik durf nu al te voorspellen dat het straks op de spelen in Sotsji een stuk harder zal moeten gaan. We zullen zeker nog een stap moeten maken. De winnende tijd? Met 3.39 komen we een heel eind.’

Team KPN_23

mobiel op vakantie

ik ga op reis en neem mee

Hoe mobieler onze apparaten, hoe onmisbaarder ze zijn. Zeker met alle mogelijkheden voor internetverbinding, ook in de lucht en over de grens. We vroegen drie klanten: hoe mobiel ga jij op reis?

Ga je binnenkort op reis of op vakantie, dan kun je met de volgende tips zorgeloos mobiel internetten en bellen. Binnen de EU-landen kun je nu KPN- en Hi-maandbundels kopen die een hele kalendermaand geldig zijn. Ga je een kort weekje of weekendje weg binnen Europa? Dan zijn er speciale dagbundels voor je. Ook buiten de EU ben je met de maandbundels van KPN en Hi een stuk goedkoper uit. Bovendien heb je een extra vangnet: zodra je de kostengrens van ¤ 60,50 overschrijdt, wordt de mobieleinternettoegang automatisch geblokkeerd.

dataroaming uit/aan Mobiel internetgebruik in het buitenland (dataroaming) kan flink in de kosten lopen én je loopt het risico binnen notime aan je datalimiet te zitten. Je betaalt namelijk het MB-tarief van het land van je vakantiebestemming. Dit voorkom je door, voor je de grens over gaat, dataroaming uit te schakelen. KPN biedt voor de meeste Europese landen internetbundels aan. Voor de overige landen is er de ExtraOptie KPN OpReis, waarmee je minder per MB betaalt. tip: installeer de MB Meter-app van KPN, de Hi MBstatus-app of de Telfort BelStatus-app, waarmee je je verbruik van mobiel internet kunt inzien.

Vragen? Voor vragen kunnen klanten bellen met de KPN Klantenservice. Ook vanuit het buitenland. Deze is bereikbaar op +31 6 1200 1200. Via de klantenservice kan ook kosteloos worden opgezegd of een voordeelbundel worden geactiveerd.

Meer lezen Kijk voor een compleet overzicht van de tarieven voor mobiel internet van alle KPN- en Hibundels op kpn.com/vakantie en hi.nl/vakantie. 24_Team KPN

BeeldVerhaal Jet Peter (38) gaat regelmatig naar het buitenland voor haar werk. ‘Ik vind het heel prettig om altijd actuele vertrekinformatie bij de hand te hebben, dus de Schiphol-app staat in het beginscherm van mijn mobiel. Reizen met het vliegtuig vind ik heel fijn, maar je moet wel lang wachten. Met m’n laptop en WiFi op het vliegveld – en soms zelfs in het vliegtuig – kan ik gewoon doorwerken, zodat het aantal verloren uurtjes en minuten tot een minimum beperkt blijft.’

wiflY WiFi aan boord van het vliegtuig? In Amerika is dat al op grote schaal gemeengoed, op zowel langere als korte en middellange vluchten. Van de Europese maatschappijen is Lufthansa het verst met internet aanbieden aan haar reizigers. Air France en KLM testen sinds 2 april 2013 WiFi aan boord van een Boeing 777-300 – tarief voor de gebruikers: zo’n ¤ 10 per uur. Volgens onderzoek van Skyscanner gebruikt 63 procent liever WiFi dan het entertainment van de airline zelf. 60 procent zou updates plaatsen op Facebook en Twitter, 48 procent wil zelf films en tv-programma’s streamen en 15 procent zou gaan werken. (bron: zakenreis.nl]

Team KPN_25

Brechtje van der Linden (41) gaat niet zonder laptop op vakantie. ‘Onze mooiste foto’s zetten we meteen op Facebook. Oma vindt het heel leuk om te skypen, dan kan ze op afstand meegenieten. Daar kopen we speciaal een dongel voor, zodat we zelfs op

een boerencamping internet hebben. ’s Avonds vind ik het heerlijk om naar Spotify te luisteren. Dankzij Buienradar kunnen we onze tent eigenlijk altijd droog inpakken, geen overbodige luxe met een katoenen tent.’

Brechtje: ‘Vroeger sleepten we een hele kist met reisgidsen mee, nu hebben we genoeg aan een iPad en mobiele telefoon. Op internet vind je zo veel inspiratie om leuke dingen te doen. Op veel sites, zoals Tripadvisor, zie je meteen ratings en tips van

26_Team KPN

andere vakantiegangers, heel handig. Je wilt natuurlijk wel in het allerleukste achterafstraatje eten.’ Lonely Planet Guide – alle toeristische info van de gerenommeerde Lonely Planet in je broekzak. iOS, € 4,99 per app over 1 stad

BeeldVerhaal

Brechtje: ‘Op terrasjes en in winkels probeer ik altijd de landstaal te spreken. Je hebt tegenwoordig heel goede vertaal-apps. Met Google Translate kun je zelfs hele zinnen samenstellen. Mijn kinderen Merel, Finn en Annika vinden het leuk om de menukaart te vertalen. En dan

Budgettips ➜ Gebruik zo veel mogelijk WiFi. ➜ Gebeld worden is goedkoper dan zelf bellen. ➜ Bezoek bij voorkeur mobiele websites: dan hoeft je apparaat geen zware pagina’s met veel beeld te laden. Pas ook op met geanimeerde afbeeldingen, zoals op Buienradar.

griezelen dat er hersentjes op het menu staan …’ Vertaalgids – 18 Europese en 3 Aziatische talen, Arabisch en Hebreeuws in één app, met gesproken vertalingen, illustraties en fonetische weergaven. iOS, € 7,99

➜ Laptops kunnen (onzichtbaar) veel dataverkeer genereren, bijvoorbeeld door softwareupdates. Eén uur intensief internetten kost al snel 25 tot 50 MB! [bron: KPN Actueel, gsmhelpdesk.nl]

Team KPN_27

Splinter Rengelink (14) gaat met zijn oma op de fiets van Amsterdam naar Texel. Hij vertrouwt volledig op zijn mobieltje. ‘We weten waar we logeren, maar verder hebben we eigenlijk niets uitgezocht. We zoeken ter plekke op onze telefoons wel op waar we kunnen eten, wat de beste fietsroutes zijn en of het goed weer is om een Cessna-rondvlucht te maken.’

Splinter: ‘Als het echt slecht weer is, vind ik het niet erg een dagje binnen te zitten met de iPad. Wel ergens waar ze WiFi hebben natuurlijk. Ik zit nu midden in het spel CandyCrush, dat is superleuk.’

28_Team KPN

veiligheidstips

➜ Is je telefoon gestolen? Dieven die met je mobiele teleMeld dit dan direct bij de KPN foon aan de haal gaan, dat wil je Klantenservice om je telefoon niet – zeker niet in het buitenland! zo snel mogelijk te blokkeren. ➜ Beveilig je telefoon en de simkaart met een codeslot en een ➜ Pas op met het delen van je vakantieverhalen op social megoede, persoonlijke pincode. dia. Zo kunnen ook inbrekers Wijzig dus ook de standaardin Nederland lezen wanneer je pincode van de simkaart precies van huis bent. (0000) in een eigen pincode.

beeldverhaal

Splinter: ‘Ik maak graag foto’s, maar ik ga niet zo’n zware, onhandige camera meesjouwen. M’n mobiel maakt supergoeie foto’s, die ik meteen kan appen. Ik check in via Facebook, zodat iedereen weet waar ik zit. Behalve mijn ouders, natuurlijk.’

Team KPN_29

‘De ideale situatie? Mijn telefoon als router’

Altijd en overal netwerken

Mobiel internet rukt op We willen altijd verbonden zijn, met elkaar, met informatie, apps, documenten. Ongeacht het apparaat, onze locatie of het netwerk dat we gebruiken. Het verschil tussen vast en mobiel communiceren wordt dan ook steeds kleiner. Hoe springt KPN in op deze trend?

30_Team KPN

‘Waarom zou je altijd bereikbaar willen zijn?’, vroegen mensen zich af toen dertig jaar geleden de mobiele telefoon aan zijn opmars begon. Iedereen had een vaste lijn – buitenshuis bellen deed je sporadisch, met kwartjes. Mobiel bellen was eigenlijk iets voor de zakelijke reiziger die een enorm toestel meesjouwde. Ook toen internet zijn intrede in de Nederlandse huishoudens deed, bleef het surfen en e-mailen iets

voor in de huiskamer. Maar halverwege de jaren 90 werden de mobieltjes kleiner en handzamer, waardoor ‘altijd bereikbaar’ alsnog gemeengoed werd. En met de komst van mobiel internet en steeds geavanceerder telefoons transformeerde het mobieltje gaandeweg tot wat het nu is: een persoonlijke zakcomputer die je overal en altijd in contact brengt met de buitenwereld. Dat we niet meer zonder kunnen, blijkt

trend

wanda gloude (38, uitgeVer fictie Bij anthos uitgeVerij)

‘Altijd online zijn maakt ook onrustig’

huBert Van der want (33, tV-regisseur)

‘Ik heb thuis een desktop met vast internet, mijn iPhone en iPad mini gebruik ik ook veel buitenshuis. Door m’n iPad ben ik meer op WiFi gaan letten, maar met mijn telefoon check ik zelden of ik vast of mobiel internet gebruik. Ik merk dat ik steeds meer gewend raak aan altijd en overal snel internet. Ik kan het oprecht irritant vinden als ik even geen goede dekking heb. Terwijl ik eigenlijk nooit dringende zaken op m’n mobiel of tablet hoeft te regelen. Momenteel is snelheid een limiterende factor voor mobiel internet. Even facebooken gaat nog wel, maar een filmpje laden op YouTube duurt vaak net iets te lang. En de dekking kan altijd beter. De ideale situatie? Mijn telefoon als router, dus de bron van al mijn internet. Zodat ook andere apparaten die ik bij me heb meteen van internet voorzien zijn. Ik denk dat ‘wearable computers’ over een paar jaar de norm zijn; je ziet nu al ontwikkelingen als Google Glass en smartwatches.’

‘In Nederland merk ik het verschil tussen mobiel en vast internet bijna niet meer. Ik kan bijna overal gratis op WiFi inloggen: op mijn werk, bij vrienden, in café’s en via een KPN-hotspot. Sterker, zodra ik bij bekenden binnenkom, vraag ik vaak meteen om hun WiFi-wachtwoord. Ik vind het heel fijn om overal internettoegang te hebben en gebruik het voortdurend voor social media, Spotify, werkmail. Heel handig zijn ook iCloud en apps als Evernote, waarmee ik altijd mijn notities bij de hand heb, ongeacht het apparaat dat ik op dat moment gebruik. Tegenwoordig ben ik eigenlijk alleen offline als ik in vergadering zit, met vrienden ben, slaap of bewust een break neem … want 24/7 online zijn maakt ook onrustig: je kunt altijd bezig blijven. Ik heb de afgelopen jaren echt moeten leren offlinerustmomenten in te bouwen.’

wel uit cijfers van het CBS: in 2007 beschikte 10 procent van de Nederlanders over mobiel internet, vijf jaar later was dat 60 procent. Ook met laptops en tablets gaan we steeds meer buitenshuis op zoek naar internettoegang.

mooie uitdaging Inmiddels zijn we zo gewend aan het altijd overal online zijn, dat we ons niet meer willen laten beperken door locatie, tijd, apparaat of netwerk.

We willen kunnen e-mailen, tv-kijken, twitteren, gamen, Whatsappen, foto’s delen en muziek luisteren als het ons uitkomt. Technologie zet de deuren naar 24/7 verbonden zijn wijd open. Hardware is verbonden met de cloud, zodat je altijd bij je content kunt. Websites en apps passen zich qua design en toegankelijkheid moeiteloos aan verschillende devices aan. Apparaten gaan meer met elkaar communiceren.

Team KPN_31

trend

‘Ik wil van al die verschillende databundels af’

Ook schakelen we – soms zonder het te merken – tussen WiFi en mobiel internet. Kortom, mensen willen dat diensten op meerdere apparaten en via meerdere netwerken draaien, met zo weinig mogelijk verschil in beschikbaarheid en kwaliteit. Dat levert een mooie uitdaging op voor telecombedrijven – een die KPN graag aangaat, vertelt Joost Farwerck, directeur KPN Nederland: ‘Als enige aanbieder in Nederland met een kwalitatief goed en eigen netwerk op vast én mobiel, hebben we een unieke uitgangspositie. We willen dé geïntegreerde dienstaanbieder van Nederland worden. De basis: we bieden klanten geïntegreerde diensten, en altijd het best beschikbare netwerk, of dat nu 3G of het supersnelle 4G, een hotspot of WiFi is.’ Nu al is er KPN Compleet: klanten die al hun diensten – internet, tv, vast en mobiel bellen – bij KPN onderbrengen, krijgen aantrekkelijke extra’s.

32_Team KPN

Joost Farwerck: ‘Trouwe klanten moet je koesteren. Hun loyaliteit belonen we graag met uitstekende service, de beste kwaliteit én extra voordelen. Denk aan een gratis pluspakket met 45 extra tv-zenders, onbeperkt onderling bellen binnen een gezin en dubbele minuten, sms’jes en MB’s.’

optimaal geBruiksgemak Hoe ziet die geïntegreerde dienstverlening eruit? KPN gaat netwerken meer laten samenwerken en integreren, zodat diensten soepel van het ene device en netwerk naar het andere overschakelen. Stel je voor: je kinderen zitten geboeid naar een tv-programma te kijken, maar het is tijd om naar opa en oma te gaan. Dan kun je de rest van het programma opnemen, maar hoe gemakkelijk zou het zijn over te schakelen naar je tablet, zodat je kinderen op de achterbank verder kunnen kijken? Omdat KPN klanten

paul du long (19, internetondernemer)

‘Toen ik drie jaar geleden begon, had je nog amper mobiel internet. Ja, 2G, maar daar kon je eigenlijk niets mee. Nu heb ik vijf werknemers en zijn we allemaal altijd online. We hebben WiFi op het werk, twee dongels van KPN. Binnenkort komt er een Pebble (smartwatch) bij. Werk en privé lopen volledig door elkaar heen. Inderdaad, hartstikke onrustig, maar het is ook onze USP: altijd bereikbaar, altijd meteen antwoord, altijd snel actie. Het zou mooi zijn als ik gewoon altijd overal verbonden ben, zonder dat ik afhankelijk van dekking, WiFi of een dongel ben. En ik wil van al die verschillende bundels af. Ik heb een iPad met simkaart, een laptop met een dongel, een mobieltje met 3G. Die zijn qua content allemaal met elkaar verbonden, maar ik heb voor elk device een aparte bundel. Ben ik op het ene apparaat door m’n datalimiet heen, heb ik op een andere nog honderden ongebruikte MB’s. Heel irritant.’

optimaal gebruiksgemak wil bieden, hoort daar ook excellente service bij. Zoals het attenderen van klanten zodra ze op een ander netwerk of apparaat overschakelen, omdat dat gevolgen kan hebben voor hun dataverbruik en kosten. ‘Alle diensten moeten op elkaar aansluiten, daar ligt onze kracht’, vult Joost Farwerck aan. ‘En wijzelf moeten altijd en overal te bereiken zijn, voor vragen of bij problemen.’ Daarom werkt

KPN hard om nog meer een onlinebedrijf te worden, dat 24/7 klaarstaat voor iedereen. Want klanten hoeven zich niet aan te passen aan KPN, KPN past zich aan de klanten aan. Ook de veiligheid van producten en diensten zal een belangrijk issue blijven, waarbij KPN de verantwoordelijkheid neemt om consumenten en bedrijven bewust te maken en goed voor te lichten. Joost Farwerck: ‘Een netwerk zonder zorgen, zonder gedoe. Daar staat KPN voor.’

mijn kind online

Zelfs de allerjongste kinderen spelen en leren al digitaal. ‘Swipen’ is net zo gewoon als bladeren in een boek, en filmpjes kijken op de tablet en smartphone is voor hen hetzelfde als tv-kijken. Ook puzzels en spelletjes weten ze online te vinden en op school is na het digitale schoolbord ook de tablet en laptop in het klaslokaal gekomen. De stichting Mijn Kind Online biedt geschikte apps en websites voor kinderen van 2 tot 8 jaar en geeft voorlichting. ‘We doen vooral onderzoek naar hoe jeugd tussen 0 en 18 jaar omgaat met nieuwe media, en adviseren scholen en ouders over de rol van ICT in onderwijs en opvoeding’, zegt Remco Pijpers, directeur van Mijn Kind Online.

kinderBrowser Een van de middelen die Mijn Kind Online heeft ontwikkeld is de internetbrowser MyBee. KPN steunt, als aanbieder van onder meer internet, het veilig gebruik ervan en biedt de browser gratis aan. MyBee beoordeelt samen met ouders websites op de vraag of de informatie geschikt is voor kinderen. Eerste criteria zijn bijvoorbeeld dat er geen seks, geweld, commerciële boodschappen of ongemodereerde chats op de sites te vinden zijn. Daarnaast moet de inhoud aantrekkelijk zijn en aansluiten op onderwerpen en thema’s die passen bij de leeftijd van kinderen. De redactie van de browser stelt aan de hand daarvan een lijst samen van geschikte websites, andere sites zijn automatisch geblokkeerd. Ouders kunnen wel zelf websites toevoegen, er een cijfer aan geven en de websites delen met andere ouders. Op basis van die cijfers kun je onderscheid maken tussen tolerante, gemiddeldstrenge

zoals de 150 leerlingen van het UniC in Utrecht. Zij zamelden geld in via sociale media om kamelen te kopen voor arme families in Kenia. Door jongeren te laten zien hoe je sociale media voor een goed doel in kunt zetten, ontdekken zij wat de impact van sociale media is en welke kansen en mogelijkheden er zijn.’

talent

De digitale generatie De wereld van kinderen is steeds digitaler: een derde van alle 1-jarigen speelt al wel eens met een iPad. KPN werkt samen met Mijn Kind Online, een toonaangevend kennisen adviescentrum voor onderzoek, voorlichting en geschikte apps en sites. en strenge ouders. Al meer dan 200.000 keer is de browser gedownload. ‘Hoe meer kwaliteit er is en hoe beter je kinderen daar naartoe leidt, hoe kleiner de kans dat ze op schadelijke informatie stuiten’, zegt Remco.

crowdfunding in de klas Een ander initiatief met steun van KPN is het boek Sociale Media op de Basisschool (2012), dat als gratis

download op grote schaal werd verspreid. Het boek geeft tips hoe wiki’s, apps, YouTube en QR-codes een les nog leuker en leerzamer kunnen maken. Met die sociale media ontwikkelt KPN samen met Mijn Kind Online ook ‘Sociaal Met Media’-projecten op scholen. Jongeren zetten zich daarbij in voor goede doelen met behulp van sociale media. Remco: ‘Op basis van deze projecten verscheen het Handboek Goed Doen 2.0 met voorbeelden

Mijn Kind Online wil inspireren en stimuleren om kinderen in staat te stellen met digitale media hun doelen te bereiken en straks te slagen op de arbeidsmarkt. Daarbij zijn veiligheid en privacy belangrijke thema’s, vertelt Remco: ‘Veilig gebruik van internet begint met een positieve context: we moeten kinderen leren positief met sociale media om te gaan, zoals we ze ook leren lezen en schrijven. Bij al onze activiteiten is digitaal talent het uitgangspunt.’

peuters met taBlets Kinderen zijn nieuwsgierig naar digitale media. van de 0- en 1- jarigen heeft een kwart al eens een iPad of andere tabletcomputer gebruikt. een derde van alle 1-jarigen speelt regelmatig of vaak met de iPad. Dat blijkt uit het onderzoek Iene Miene Media 2013 dat tot stand kwam in samenwerking met mediawijzer.net. andere opvallende feiten: in verreweg de meeste gezinnen is een televisie (97%) of laptop aanwezig (91%). Het aantal iPads groeit hard: in 2012 had een op de drie ondervraagde gezinnen er een, in 2013 zijn het er twee op de drie.

Lees het rapport IeneMiene Media 2013 en meer op mijnkindonline.nl.

Team KPN_33

Het netwerk C2000 draait op het netwerk van KPN, waarvoor IVENT (namens het Ministerie van Defensie) de lijnen levert. Het netwerk is gebaseerd op de wereldwijde TETRAstandaard en bestaat uit 15 clustercentrales en 512 opstelpunten, die van een mast zijn voorzien.

100.000 hulpverleners De hulverlenerorganisaties worden gecentraliseerd voor meer efficiëntie: van 26 naar 10 meldkamers. De meldkamers sturen in totaal 100.000 hulpverleners aan van onder meer politie, brandweer, ambulances en delen van Defensie.

C2000

van levensbelang

Portofoon Alle hulpverleners maken gebruik van de mobilofoon (vaste opstelling in de auto) en de portofoon aan hun heupgordel. Het belangrijkste deel van de portofoon: de noodoproepknop waarmee de hulpverlener de meldkamer waarschuwt dat hij in gevaar is.

34_Team KPN

Het C2000-netwerk zorgt ervoor dat hulpverleners met elkaar kunnen communiceren, als elke seconde telt. Dit gesloten netwerk wordt geleverd en onderhouden door KPN. Om te zorgen dat alle 112-meldingen zo snel mogelijk worden opgepakt, is het van levensbelang dat dit netwerk altijd en overal beschikbaar is voor de hulpverleners.

KPN & C2000

Goed gebruik Het C2000-netwerk is niet op hoge capaciteit, maar op dekking en beschikbaarheid gebouwd. Wordt toch te hoge capaciteit gevraagd, dan kan het netwerk falen. Daarom gelden er basisregels, zoals: maak geen dubbel gebruik van het netwerk. Tijdens Kroningsdag is een extra netwerk (C3000) gebouwd voor extra capaciteit.

Dekking Het is van levensbelang dat de dekking optimaal is en storingen zo snel mogelijk worden opgespoord en verholpen. De dekking is nu meer dan 97 procent. Voor een hoger percentage worden voortdurend verbeteringen aan het netwerk gedaan. Zo worden vóór 1 oktober 2013 67 masten bijgeplaatst.

KPN draagt bij aan een veiligere samenleving, door te zorgen voor verbinding als elke seconde telt. De afdeling Critical Communications is het loket voor deze vitale communicatiesystemen en voert end-to-endregie over het ontwerpen, installeren, beheren en onderhouden hiervan. Daarmee ontzorgt KPN alle medewerkers binnen de publieke veiligheid, defensie, industrie, transport en maritieme sector.  eer weten over het werk van KPN in deze branche? Kijk op kpn.com/ M criticalcommunications. Benieuwd hoe de communicatie tussen de hulpverleners verliep tijdens de troonswisseling? Bekijk de documentaire van KPN over 30 april op kpn.com/30april.

Certificaat Het netwerk wordt bewaakt door het MDC (Meldkamer Diensten Centrum), onderdeel van de Nationale politie. KPN onderhoudt het netwerk 24/7 met zo’n veertig medewerkers van KPN Critical Communications. Alle technici moeten gecertificeerd zijn en elke twee jaar een nieuwe proeve van bekwaamheid afleggen.

Team KPN_35

stelling

18%

van de stemmen

Ik werk graag aan mijn eigen fitheid en vind de onlinecoach van KPN handig.

Judy Gerritsen (Webredacteur KPN Consulting) ‘Ik zie i-change niet als bemoeienis van KPN, maar als een aanreiking van een tool boordevol nuttige informatie. Ik gebruik het programma graag en regelmatig: het heeft me geholpen om me bewust te worden van bepaalde gewoontes en hoe ik die ten goede kan veranderen. Als je lekker in je vel zit, heb je meer energie en kun je meer bereiken.’

Arjan Busch (Kwaliteitsmanager NetCo) ‘Het eerste deel van dit antwoord is op mij van toepassing. Al negen jaar gebruik ik de fiets voor het woon-werkverkeer en in mijn vrije tijd doe ik aan wielrennen en spinning. Voor wie niet zo veel sport, is een vitaliteitsprogramma op zich een goed initiatief. Maar voor mijzelf is het niet nodig: ik hoef mijn leef- en eetstijl niet aan te passen om nog beter te presteren.’

13%

van de stemmen

Ik vind het vitaliteitsprogramma niet nodig, mijn leefen eetstijl is niet van invloed op de prestaties op het werk.

Mag KPN zich bemoeien met jouw gezondheid? Met het vitaliteitsprogramma i-change wil KPN een gezonde levensstijl onder collega’s bevorderen. Wat vind jij daarvan? Meer dan 600 KPN’ers gaven hun mening, zoals Judy, Arjan en Wessel. Ook HR Director Lia Belilos vertelt wat zij ervan vindt.

69%

van de stemmen

KPN hoeft niet voor mij te bepalen wat ongezond is.

Wessel Egas (Business Analyst) ‘Ik vind dat KPN dit soort initiatieven achterwege moet laten. Niet zozeer vanwege de bemoeienis met mijn gezondheid, maar omdat ik vind dat hier geen budget naartoe moet. Ik bepaal liever zelf welke diensten ik afneem en hoe ik gezond blijf. Ik ben een redelijk fanatiek hardloper en probeer zo veel mogelijk vers en biologisch voedsel te eten. Hierdoor zit ik lekker in mijn vel en dat maakt mij productiever.’

Lia Belilos (HR Director KPN) ‘Voor mij is iedere werknemer zelf verantwoordelijk voor zijn of haar vitaliteit. Daarnaast vind ik dat de werkgever de plicht heeft medewerkers te motiveren en de faciliteiten te bieden die nodig zijn om zowel thuis als op het werk goed in je vel te zitten. Bijvoorbeeld door de arbeidsomstandigheden aan te passen en gezond gedrag te stimuleren, zoals wij dit doen via i-change. Wat mij betreft blijft de i hier echt staan, de verantwoordelijkheid voor vitaliteit kun je nooit van een werknemer overnemen.’

 ien wat KPN doet voor de gezondheid van haar medewerkers? Bekijk de video over het vitaliteitsprogramma Z i-change op TEAMKPN (groep TEAMKPN > Video) of op kpn.com > over KPN > Direct naar > Video’s > KPN Video. 36_Team KPN

Internetknooppunt

Nederland:

hart van het internet Nederland kan zich het kloppend hart van het wereldwijde internet noemen, met AMS-IX en NL-ix als dé knooppunten die het wereldwijde webverkeer verbinden. KPN maakt er gebruik van, én is eigenaar van NL-ix. Wat doet zo’n knooppunt precies? Marc Gauw, directeur NL-ix legt het uit.

Team KPN_37

Op een knooppunt komen meerdere netwerken bij elkaar

‘De meeste mensen kennen internet als www. Maar internet is veel groter, met transitnetwerken en internetknooppunten. Als er wordt gesproken over bekende knooppunten van Nederland, hebben mensen het meestal over de luchthaven Schiphol en de Rotterdamse haven’, aldus Marc Gauw, commercieel directeur van NL-ix (Netherlands Internet Exchange). ‘Minder bekend is dat Nederland ook hét internetknooppunt van de wereld is.’ Wat is nu precies een internetknooppunt? Om je daarvan een beeld te vormen is het belangrijk te weten dat er drie soorten internetnetwerken bestaan. De bekendste zijn de netwerken van de providers zoals Ziggo, KPN en UPC: zij sluiten zowel huiskamers als bedrijven aan op het internet. Daarnaast zijn er de zogeheten internettransitnetwerken, die grote delen van de wereld met elkaar verbinden. Ten slotte zijn er de internetknooppunten, ook wel internetexchanges, die dataverkeer mogelijk maken. Op zo’n knooppunt komen meerdere internetnetwerken bij elkaar, net als snelwegen die gekoppeld zijn aan een verkeersknooppunt. De internetexchange zorgt ervoor dat het verkeer van alle aangesloten

38_Team KPN

netwerken onderling kan worden uitgewisseld. Daardoor kunnen internetters overal ter wereld elkaar bereiken, ook al surfen ze niet op hetzelfde netwerk. Een dergelijke exchange gebeurt meestal in een professioneel datacenter, of via verbonden glasvezelnetwerken in meerdere datacenters.

Internationale koppositie NL-ix is zo’n internetexchange en levert daarnaast aanvullende transitnetwerkdiensten. Sinds twee jaar is NL-ix volledig eigendom van KPN en neemt op de wereldranglijst van internetknooppunten de vijfde plaats in. Het bedrijf telt ongeveer 360 aangesloten partijen, zoals de eerdergenoemde internetproviders en transitnetwerken, maar bijvoorbeeld ook grote websitehosters, omroepen, instituten en andere grote bedrijven. Nederland kent nog een tweede knooppunt, dat zelfs het allergrootste ter wereld is, AMS-IX, waar Marc Gauw ooit de voorzitter van was. De prominente Nederlandse positie binnen het internet ontstond ongeveer vijftien jaar geleden, toen internet nog maar een bescheiden rol speelde in de wereld. Internetknooppunten werden toen

vaak gerealiseerd door eenvoudige verenigingen van vrijwilligers, meestal georganiseerd vanuit de universitaire wereld. Wie zich bij zo’n vereniging wilde aansluiten, moest een nogal formele procedure doorlopen. Dat paste niet bij de groeiende commerciële aard van het internet, zagen de Nederlandse internetexchanges al gauw. Daarom lieten ze het ‘verenigingsgedrag’ achter zich en werden ze professionele bedrijven. AMS-IX richtte een apart bedrijf op onder de vereniging, en NL-ix ging zelfs helemaal op commerciële basis als internetknooppunt fungeren. Deze professionele insteek bleek aantrekkelijk voor veel nationale en internationale providers, die zich al snel op beide Nederlandse knooppunten aansloten en andere landen links lieten liggen.

Steeds meer datacenters Dankzij die uitstekende internetaanwezigheid vestigden steeds meer datacenters zich in Nederland. De klanten van deze centers eisen namelijk dat internetexchanges dicht in de buurt zijn, zodat ze een zo goed mogelijke verbinding met de rest van de wereld hebben. AMS-IX zit inmiddels in twaalf datacenters in de Am-

sterdamse regio, NL-ix in vijftig datacenters door heel Nederland. Ook breiden beide exchanges uit naar het buitenland. AMS-IX heeft apart opererende vestigingen in Curaçao en Hongkong, en dekt andere delen van de wereld via partners. NL-ix telt inmiddels twintig locaties in Frankfurt, Dusseldorf, Parijs, Antwerpen, Brussel, Londen en Luxemburg, en richt zich daarmee vooral op West-Europa. Opmerkelijk daarbij is dat alle NL-ix-datacenters ook allemaal onderling verbonden zijn; de knooppuntfunctie van NL-ix strekt zich inmiddels dus uit over zes landen. ‘Een van de voordelen van die expansie is dat nog meer aangesloten netwerken elkaar onderling makkelijk kunnen bereiken’, zegt Marc, ‘maar dit concept heeft ook te maken met nieuwe kwaliteitseisen die aan internet worden gesteld.’ Zo bellen steeds meer mensen via internet, vinden er steeds meer financiële transacties op internet plaats en is het streamen van video steeds populairder. Dan is het cruciaal dat zo veel mogelijk dataverkeer tussen internationale datacenters via de kortste weg gaat. Via een gedistribueerd knooppunt door meerdere landen en vele steden

Internetknooppunt

zijn die afstanden veel korter dan via transitnetwerken, die alleen vanuit een aantal knooppunten in de wereld hele continenten verbinden.’

Meerdere services De meeste internet exchanges richten zich louter op hun knooppuntfunctie, maar veel klanten willen méér, bijvoorbeeld dat de exchange ook de verbin-

‘Vrijwel alle KPN-netwerken zijn bij NL-ix aangesloten’ ding naar de rest van de wereld regelt. Daarom verleent NL-ix ook aanvullende diensten zoals transitnetwerkservices. Deze zijn gewild bij providers, maar ook bij de grotere zakelijke bedrijven. De knooppunt- en transitservices samen dekken namelijk de complete internetbehoefte van grote klanten. NL-ix bedient inmiddels dan ook

een zeer divers spectrum aan klanten, onder meer bedrijven die films en andere content aanbieden, omroepen, grote mediabedrijven, telefoniebedrijven en internetproviders. Ook steeds meer consultancyfirma’s, cloudnetwerken, overheidsbedrijven en grote financiële instituten maken gebruik van de diensten van NL-ix. Deze bedrijven willen hun verkeer rechtstreeks via de knooppunten en transitnetwerken afwikkelen, om te profiteren van de kosten- en kwaliteitsvoordelen. Het dataverkeer tussen partijen die zijn aangesloten bij zo’n knooppunt gaat namelijk via hogere snelheden en is van een hogere kwaliteit. Omdat de data rechtstreeks worden uitgewisseld. Een beetje alsof ze zelf ‘internetprovider’ worden. NL-ix kan klanten ook de helpende hand bieden bij activiteiten van kwaadwillenden, zoals de DDoS-aanvallen waarmee diverse banken en overheidssites de laatste maanden te maken hadden. ‘Wij kunnen het dataverkeer in zo’n geval omleiden’, legt Marc uit. ‘Dan gaat het aanvalsverkeer eerst naar een soort ‘scrubbingmachine’ die alle aanvallen eruit filtert, waarna alleen het schone verkeer naar de bestemming wordt verstuurd. Ook kunnen

we delen van het netwerk, van waaruit de aanvallen komen, afsluiten. Dat zijn diensten die andere internetknooppunten niet aanbieden.’

KPN op NL-ix KPN maakte oorspronkelijk gebruik van de diensten van zowel AMS-IX als NL-ix, maar sinds de laatste onderdeel is van KPN, wordt steeds meer internetverkeer van KPN over NL-ix geleid. Op dit moment hebben vrijwel alle KPNnetwerken een aansluiting bij NL-ix. Hierdoor hebben de andere NL-ix-klanten een snelle rechtstreekse verkeersuitwisseling met KPN en vice versa. De kans is dus groot dat de mailtjes, websites, whatapps en video’s van eindgebruikers van KPN wel ergens het NL-ix-netwerk kruisen. Ook is er een mooi ‘KPN-eigen’ voorbeeld te noemen van KPNverkeer via NL-ix: ‘Een knooppunt als NL-ix is tevens heel geschikt voor VoIP, dus telefonie via internet’, vertelt Marc. ‘KPN heeft momenteel een project lopen (SIP-X) waarbij VoIP-operators via het netwerk van NL-ix kunnen worden aangesloten op de KPNinterconnectservice voor telefonie. Dat werkt sterk drempelverlagend voor nieuwe KPN-klanten, en

geeft een forse kostenbesparing voor bestaande klanten, omdat beide categorieën vaak toch al een aansluiting hebben bij NL-ix.’

Hoge eisen aan snelheid Staat dat dataverkeer dan nooit in een file, zoals het verkeer op de snelweg? Volgens Marc is het cruciaal dat de internetexchanges voldoende capaciteit hebben zodat het dataverkeer snel en ongestoord op de juiste bestemming terechtkomt. ‘Omdat de eisen steeds hoger worden, vinden er voortdurend upgrades plaats’, zegt Marc. ‘AMX-IX en NL-ix lopen voorop in de wereld door gebruik van dezelfde hypermoderne schakelapparatuur, die sinds een jaar zelfs geschikt is voor 100 Gbit/s-aansluitingen. Daarnaast wordt ons netwerk permanent uitgebreid door nog meer datacenters bij te koppelen, in steeds meer steden en landen, en met een toenemende hoeveelheid glasvezel daartussen. De knooppunten raken dus nooit vol, maar wel onze agenda omdat we hier doorlopend hard aan werken!’

Team KPN_39

Samen op jacht

naar tv-bugs Atlantisgroep verbetert Interactieve TV

40_Team KPN

Dat kan beter!

Producten en diensten moeten gewoon werken, zoals televisie. Daarom startte KPN bij de introductie van Interactieve TV de ‘Atlantisgroep’, een panel van collega’s die in hun vrije tijd continu elke nieuwe software-update testen om mogelijke bugs op te sporen. ‘De Atlantisgroep is een forum van collega’s die thuis onze Interactieve TV (ITV) gebruiken’, legt moderator Fred Konings uit. ‘Zij zijn onze thuistesters, de laatste schakel voordat nieuwe updates live gaan.’ De Atlantisgroep bestaat sinds 2006, toen KPN ITV introduceerde. Fred is vanaf dag een de spin in het web. Hij verzamelt feedback van de 1800 testers en verwerkt die tot de benodigde aanpassingen.

Razendsnel Dat is veel werk, want de ontwikkelingen op ITV-gebied gaan razendsnel. Fred: ‘Denk alleen al aan nieuwe smart-tv’s, settopboxen, on demand-functies en apps voor ITV op laptop en smartphone. Overal is nieuwe software voor nodig. En die moet onder alle omstandigheden goed werken, op alle mogelijke combinaties van apparaten.’ In een gemiddelde maand zijn er op ITV twee tot drie updates en releases, en dus net zo veel tests. De eerste controle gebeurt in het ITV-lab. ‘Daar vinden we binnen vijf tot tien dagen ongeveer 80 tot 90 procent van de bugs’, weet Fred. De rest ontdekt de Atlantisgroep thuis in de praktijk. ‘Dat kan variëren

van een spelfoutje in het menu tot software die slecht samenwerkt of traagheid bij het laden. Het is een vast panel gebruikers, ieder met eigen apparatuur en omstandigheden. Binnen twee weken na mijn oproep hebben we meestal genoeg feedback om de nieuwe release met een gerust hart naar alle klanten te sturen.’

‘Het is heel gaaf om zo dicht op ons product te zitten’ Beter bereik Soms verloopt een test kleinschalig, vooral bij nieuwe hardware die nog niet in grote aantallen beschikbaar is. ‘Zo loopt er een pilot met een WiFiextender die nog niet op de markt is, waarmee je beter bereik hebt om in en om het huis draadloos ITV te kijken. Ongeveer 200 collega’s testen het apparaat en de reacties zijn zeer positief, vooral over het verbeterde bereik.

Enkele punten ter verbetering: de betekenis van de lampjes die branden op de WiFi-extender zijn niet helemaal duidelijk en al lopend met je tablet of smartphone door je huis moet je wel handmatig omschakelen naar het beste WiFi-station. Als je dat niet weet, houd je slecht bereik. Dat moeten we in de gebruiksaanwijzing nog duidelijker uitleggen’, stelt Fred.

Kritisch kijken Elsbeth van Hout, ITV-collega van Fred, is een van de testers. ‘Het is heel gaaf om zo dicht op de kwaliteit van ons product te zitten. Ik doe sinds twee jaar mee. Reden is dat ik onze producten wil ervaren voordat de klant ze krijgt. Gemiddeld eens per twee weken krijg ik een oproep. Fred zet dan in de testgroep de jongste versie van de ITV-software live en stuurt dan een mailtje rond met de vraag om die uit te proberen. Gewoon tv-kijken dus. Dat doe ik dan het liefst meteen, en dan geef ik ook direct mijn reactie door.’ Zelf heeft Elsbeth nog nooit als eerste een ‘grote bug’ ontdekt. ‘Eerlijk gezegd hoop ik altijd dat ik niks vind.’ Dat vindt ook Sandro Fella, Kwaliteitsmanager in Apeldoorn en Atlantistester van het eerste

uur. Net als Elsbeth kijkt hij met plezier een paar keer per maand extra kritisch naar de menusnelheid, beeldkwaliteit en of alle functies ook op zijn apparatuur thuis goed werken. Aansluitend vult hij een enquête in. ‘Als er een test loopt, let ik nog meer op hoe het werkt. Dan zit ik met een blokje geeltjes naast mijn stoel om te noteren wat me opvalt. Ik heb bijvoorbeeld boven een tv staan die regelmatig problemen geeft met het HDMIsignaal. Dat soort feedback krijg je in een lab niet.’

Foutloos? Hoe nuttig is het werk van Elsbeth, Sandro en de andere collega’s? ‘Dankzij hun hulp traceren we gemiddeld nog 10 tot 20 procent van de bugs’, zegt Fred tevreden. KPN als beste dienstverlener, dat betekent dus tot 100 procent foutvrij? ‘We streven er wel naar, alleen is software nooit perfect’, erkent Fred. ‘Er zal altijd een half procent doorheen glippen, simpelweg omdat je nooit alles onder alle omstandigheden kunt testen. Dat laatste halve procent krijgen we dan terug via de Klantenservice en lossen we daarna op. Maar dankzij de thuistesters uit de Atlantisgroep is onze ITV wel altijd zo goed mogelijk. Belangrijk, want ik heb door de jaren wel geleerd: Nederlanders zijn normaal gesproken al heel kritisch. Maar als het gaat om hun televisie is dat echt extréém, televisie moet het gewoon doen.’

 eer weten over producten en diensten van KPN? Op kpn.com vinden klanten veelgestelde vragen over producten en diensten M van KPN, en de telefoonnummers van de klantenservice (24 uur per dag, 7 dagen per week, gratis bereikbaar). Klanten kunnen ook een tweet sturen naar @kpnwebcare of een kijkje nemen op forum.kpn.com, om informatie te delen en elkaar te helpen.

Team KPN_41

Handig, een kleine router waarmee je voor je tablet, laptop of smartphone een eigen internetverbinding maakt, waar en wanneer je wilt. Dat kan met de MiFi-router van KPN, een nieuw breedbandapparaat dat werkt met een draadloze dongel. Een simkaart verbindt de router met het mobiele netwerk van KPN. Er kunnen tot acht apparaten tegelijk op werken, zoals tablets, smartphones en laptops. Hij is ongeveer even groot als een kleine smartphone en werkt vijf uur lang op een batterij. De MiFirouter is onder meer verkrijgbaar op kpn.com/zakelijk en in alle Business Centers in combinatie met een Zakelijk Mobiel Internetabonnement vanaf € 10,- per maand.

‘Meer dan één miljoen websites zijn geïnte��eerd met Facebook. Zou je op Facebook de totale duur van muziek die is afgespeeld optellen, dan kom je uit op ongeveer 210.000 jaar’

top

3

1

toestel

mifi met wifi

iPhone 5 Het populairste toestel, hoewel de voorsprong van deze dunste en lichtste iPhone minder groot is vergeleken met zijn voorgangers (iPhone 4 en 3).

De opvolger van de populaire S2.

Bron: onderzoeksbureau iStrategyLabs 2012

Opladen met vuur ga je kamperen? Dan gaan je gadgets natuurlijk mee! Deze CampStove zet de hitte van het vuur om in elektriciteit, zodat je met deze brander een mobiele telefoon, tablet, verlichting of andere apparaten oplaadt tijdens het koken. www.biolitestove.com

42_Team KPN

2

Samsung Galaxy S2 Plus

3

KPN Smart 300 Voor de tweede keer maakte ZTE een smartphone speciaal voor KPN, perfect voor de beginnende smartphonegebruiker.

kort

Gespot!

Google Cyberbril

mobieltje van glas De smartphone van de toekomst is doorzichtig en helemaal gemaakt van glas. Dat denkt het technologiebedrijf Polytron, dat nu een transparant prototype klaar heeft. Het glas is geleidend met ledverlichting die oplicht zonder dat er bedrading te zien is.

Mijn KPN Van contact center tot monteur, van winkelmedewerker tot webcare. Verschillende collega’s hebben dagelijks contact met klanten. wat doen zij om de beste dienstverlener te worden? dit keer: robin Bronger (20), medewerker kpn winkel, delft.

wat gaat er goed ‘KPN Compleet. Dat is voor de klant veel overzichtelijker dan alle losse producten bij elkaar. En daarmee kan ik bestaande klanten een extraatje bieden door de kortingen op de diensten die zij afnemen. Ik ben er trots op dat ik bij KPN werk en zulke kwalitatief hoogstaande producten kan verkopen die goed op elkaar aansluiten. Het is ook goed dat er meer winkels bijkomen en dat je persoonlijk langs kunt komen in de winkel als je vragen of problemen hebt. Veel andere aanbieders hebben alleen een telefonische klantenservice.’

Een select clubje klanten heeft hem: de spraakmakende cyberbril Google Glass. Wat je ermee kunt? Foto’s en video’s maken of afspelen, apps gebruiken, je smartphone koppelen aan de bril voor bijvoorbeeld sms en navigeren via gps. Het toestel is te bedienen met je stem of met een touchpad aan de zijkant van de bril. Geluid komt niet met oordopjes binnen, maar gaat rechtstreeks via audiogolven naar je oor. De cyberbril zal in 2014 op de markt komen.

wat is … ssid? De Service Set Identifier (SSID) is de naam van een draadloos netwerk dat op je pc, smartphone, laptop of tablet te zien is als je verbinding maakt met het draadloze modem. WPA, Wi-Fi Protected Access, is de beveiliging van dat netwerk door middel van een wachtwoord. Op kpn.com/legtuit vind je video’s met uitleg over andere veelgestelde vragen.

wat kan Beter ‘Soms kan ik klanten niet in een keer helpen met hun vraag over een product of dienst. Stel dat een klant binnenstapt omdat zijn Digitenne-kaart stuk is. In de winkel kunnen wij hem dan niet aan een nieuwe kaart helpen, we kunnen alleen kastjes omruilen. De klant moet dan de Klantenservice bellen. Terwijl het voor hem gemakkelijker en sneller zou zijn als wij ook Digitenne-kaarten kunnen aanpassen en omruilen.’

Bijzonder ‘Het is een relatief kleine winkel. We hebben een persoonlijke band met onze klanten. Zelfs als ze verhuisd zijn, komen ze terug naar Delft om hun vraag te stellen. Of om gezellig een bakkie te doen. Zo heb ik voor een klant veel moeite gedaan om zijn alles-in-één-aansluiting werkend te krijgen, dat lukte eerst niet door een administratieve fout met het adres en die fout kwam steeds terug in het systeem. Toen alles werkte, was de klant daar zo blij mee. Hij trakteerde ons in de winkel op chocola. Samen met zijn buurman, die ook zo’n alles-inéén-pakket wilde.’

colofon TEAMKPN magazine is een uitgave van de afdeling Corporate Communicatie van Koninklijke KPN N.V. voor alle medewerkers en relaties van KPN. Het magazine verschijnt zes keer per jaar. contact [email protected] TEAMKPN online/TeamKPN KPN, Afdeling Corporate Communicatie, Maanplein 55, TP5 / 7de etage Postbus 30000 2500 GA Den Haag. Foutieve adressering? Adreswijziging medewerkers: in Atrium onder ‘mijn gegevens’. Corporate Market: in SAP-ESS onder ‘personal information’. Gepensioneerden en vutters: in gefrankeerde envelop naar Stichting Pensioenfonds KPN t.a.v. Excassogroep, Postbus 501, 9700 AM Groningen. concept en realisatie MediaPartners Group, Amstelveen © Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of gekopieerd zonder schriftelijke toestemming van KPN.

Team KPN_43

het netwerk dat geeft om nederland

‘We zijn sexy aan het worden’

‘Als spelverdeler kun je alleen excelleren in een goed team’ wie? Piet Toepoel (56), Projectmanager KPN TV & Media. wat? ‘We zorgen dat heel Nederland tv kan kijken naar eredivisiewedstrijden en naar meer dan 70 zenders. Zo beheren wij HD-verbindingen van en naar de achttien eredivisiestadions en de video- en dataverbindingen voor bijvoorbeeld MTV, CanalDigitaal, regionale omroepen, NPO, RTL, NOS, Disney en Discovery. De diensten die we leveren zijn meestal ‘maatwerkconfectie’; standaardproducten passen we aan de wensen van onze klanten aan. Dat kan bijvoorbeeld een videosignaal zijn met audio in meerdere talen. Ook leveren we tijdelijke videoverbindingen voor grote evenementen zoals de Marathon Rotterdam,

de Amstel Gold Race en natuurlijk de abdicatie en Konings TV, waarbij we dertien megaschermen in dertien steden hebben voorzien van tv-content via straalverbindingen, gekoppeld aan ons eigen glasvezelnetwerk MexNet (Media Exchange Network).’

waar? ‘KPN Broadcast in Hilversum.’ hoe? ‘In een team met vijf projectmanagers. De deadline van mediaprojecten is altijd in beton gegoten. Als die dan door bijvoorbeeld een te late levering van apparatuur in gevaar dreigt te komen, merk je dat de combinatie van commercie, techniek, innovatie, beheer, creativiteit en projectstructuur de ideale mix is van een winning team. Als we een oplossing kunnen bieden door de tijdelijke inzet van

Benieuwd hoe de tv-uitzendingen mogelijk werden gemaakt tijdens de troonswisseling? Bekijk de documentaire van KPN over 30 april op kpn.com/30april.

reservemateriaal, is iedereen bereid om zich in te zetten om dat mogelijk te maken. Naar analogie van het voetbal: als projectmanager ben je net als een spelverdeler in een voetbalteam, een nummer 10, en die kan alleen excelleren in een goed team. En dat zijn we.’

waarom? ‘Op verjaardagen moest ik tien jaar geleden nog uitleggen dat KPN meer deed dan telefonie. Nu is KPN een volwassen speler op de tv-markt geworden, en ben ik trots daar een bijdrage aan te hebben mogen leveren. Het is een mooi stukje bedrijfsgeschiedenis, van mechanische stappenkiezer voor telefoonverbindingen naar livevideo op je 4G-smartphone. Kortom, KPN is sexy aan het worden.’