Stappenplan sponsoring nationale parken
Stappenplan sponsoring nationale parken
Stappenplan sponsoring nationale parken
Colofon Kenniscentrum Recreatie, juli 2011 Auteur: ir. Martine van Loon Projectbegeleiding: ing. Tanja Emonts en drs. Tinco Lycklama à Nijeholt In opdracht van: Stichting Samenwerkingsverband Nationale Parken Contactpersoon: dhr. drs. Jan-Willem Sneep Met subsidie van: Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Uitgever: Kenniscentrum Recreatie Raamweg 19 2596 HL Den Haag telefoon 070-312 49 70 fax 070-312 49 99 e-mail
[email protected] www.kenniscentrumrecreatie.nl
Stappenplan sponsoring nationale parken
Inleiding Geld voor groen is schaars. De overheid kort op de financiering van natuur, waardoor de nationale parken ook op andere manieren onderhoud en beheer van natuur moeten zien te financieren. Sponsoring kan een optie zijn om hiervoor geld te genereren. Sponsorgelden kunnen een welkome aanvulling zijn op de inkomsten uit subsidies, ledengeld of andere inkomstenbronnen. Er is nog weinig ervaring met sponsoring ten behoeve van natuur- en landschapsbeheer. Ook bij de nationale parken leven vragen hoe om te gaan met sponsoring. Wat zijn de voor- en nadelen van sponsoring? Welke criteria zijn er om met een bedrijf in zee te gaan? Wat zijn de ethische dilemma’s waar nationale parken tegen aan kunnen lopen? En welke tegenprestaties kunnen nationale parken leveren? In opdracht van Stichting Samenwerkingsverband Nationale Parken heeft Kenniscentrum Recreatie deze vragen onderzocht. Speciale aandacht is besteed aan de ethische kant van sponsoring. De onderzoeksmethoden:
Vragenlijst over ervaringen met sponsoring ingevuld door de secretarissen van de nationale parken en de IVN-coördinatoren Telefonische interviews met natuurorganisaties die ervaring hebben met sponsoring, zoals: WNF, Vogelbescherming Nederland en Natuur- en recreatieschap De Hollandse Biesbosch (nu Parkschap Nationaal Park de Biesbosch) Telefonische interviews met bedrijven die aan sponsoring doen: Vitens, Rabobank de Utrechtse Heuvelrug en Bever Zwerfsport Beknopt literatuuronderzoek
De uitkomsten van het onderzoek zijn verwerkt in dit stappenplan en moet de nationale parken helpen bij het aangaan van sponsoractiviteiten. De aandachtspunten, tips en vragen geven inzicht in de kansrijkheid van sponsoring voor uw organisatie. Het stappenplan vormt hiermee een leidraad voor het sluiten van een succesvolle sponsordeal. Het Kenniscentrum Recreatie wenst u veel succes met deze uitdaging! Wat verstaan we onder sponsoring? Sponsoring is een zakelijke overeenkomst gericht op het profijt voor twee partijen. De ene partij levert financiële en/of materiële ondersteuning en de andere partij levert een tegenprestatie.
Kenniscentrum Recreatie
3
Stappenplan sponsoring nationale parken
1. Start met oriënteren Wat houdt sponsoring eigenlijk allemaal in en hoe pakken anderen het aan? Het is belangrijk om jezelf te oriënteren, door bijvoorbeeld:
Gesprekken te voeren met andere organisaties over hun sponsorervaringen Vakbladen en publicaties over sponsoring te lezen Een sponsorcursus te volgen
2. Zorg voor een goede basis Een goede basis is cruciaal! Voordat je met sponsoring begint, is het van belang om de eigen organisatie eerst eens goed onder de loep te nemen en stil te staan bij de reden waarom sponsoring gunstig is voor de organisatie.
Waar staat de organisatie voor, wat is je visie, wat straalt de organisatie uit en wat is het imago? Waarom wil je een sponsor? Wat levert sponsoring op? Welke voor- en nadelen zijn er aan verbonden? Zorg dat in de hele organisatie bekend is welke keuzes er worden gemaakt rond sponsoring.
Voor- en nadelen sponsoring voor nationale parken Voordelen:
Meer financiële middelen/inkomsten: sponsoring levert geld op, waardoor nationale parken minder afhankelijk zijn van overheidsfinanciering. Sponsorgeld kan een belangrijke aanvulling zijn op overheidsfinanciering en soms ook noodzakelijk bij het over de streep trekken van een subsidiegever.
Publiciteit/grotere naamsbekendheid: de zichtbaarheid van de nationale parken wordt vergroot, het levert een grotere naamsbekendheid op en het geeft een mogelijkheid om nieuwe doelgroepen te bereiken.
Groter draagvlak en betrokkenheid van burgers en bedrijven: door een grotere zichtbaarheid kan in de maatschappij ook het draagvlak voor natuurbeheer groter worden.
Nadelen:
Afhankelijkheid: afhankelijk zijn van sponsors voor financiering van natuurbeheer en onderhoud.
Gebrek aan continuïteit: sponsoring kan eenmalig zijn, maar ook structurele sponsoring is vaak voor relatief korte termijn (bijvoorbeeld 3 of 4 jaar). Daarnaast kan een sponsorrelatie ook afhangen van één persoon. Als zo’n persoon weggaat bij het bedrijf dan is het mogelijk dat de sponsorrelatie ook verdwijnt.
Extra werk: sponsoring vereist veel inspanningen. Dit betekent vaak dat men extra tijd en mankracht hiervoor moet inzetten.
Invloed van de sponsor: een sponsor kan eventueel invloed willen uitoefenen of van invloed zijn op het beleid van een organisatie.
Ethische bezwaren (negatieve publiciteit): activiteiten van sponsor kunnen effect hebben op het nationaal park. Indien een bedrijf iets doet wat haaks staat op het beleid van het park kan het een negatief effect hebben op het park.
Bron: ingevulde vragenlijsten door de secretarissen van de nationale parken en de IVN-coördinatoren en telefonische interviews met natuurorganisaties en bedrijven
4
Kenniscentrum Recreatie
Stappenplan sponsoring nationale parken
3. Stel een sponsorplan op Het is van belang de eerste ideeën rond sponsoring uit te werken in een sponsorplan. In een sponsorplan komt aan bod wat je wervingsdoelen zijn, welke bedrijven je wilt benaderen, wat je te bieden hebt en verwacht van een potentiële sponsor. 1
Wat wil je van de sponsor? Formuleer concrete wervingsdoelen: ‘must haves’, ‘should haves’ en ‘nice to haves’. Bedenk waar het geld voor nodig is: wat is echt noodzakelijk, wat zou het park eigenlijk moeten hebben en wat zou wel heel leuk zijn. Formuleer dus specifieke en concrete wervingsdoelen waaraan een partner kan bijdragen.
2
Kies welke vorm(en) van sponsoring je voorkeur hebben: Financiële bijdrage: gekoppeld aan een concreet project of voorstel. Menskracht: bijvoorbeeld vrijwilligerswerk door medewerkers. Kennis: het leveren van specifieke deskundigheid. Een voorbeeld hiervan is de inhoudelijke samenwerking van de Vogelbescherming Nederland met de bedrijven Vivara (natuurbeschermingsproducten) en Monier (dakpannen). Deze partijen ontwikkelen samen producten die de leefomstandigheden van vogels verbeteren, zoals speciale dakpannen en nestkasten waar huismussen veilig een nest kunnen bouwen. Materialen: het leveren van materiaal voor bijvoorbeeld informatiepanelen of bankjes. Zo sponsort Bever Zwerfsport niet in geld maar in goederen. Dit zijn producten die ook in de winkel verkrijgbaar zijn, die de klant herkent en waar het logo van Bever Zwerfsport op staat. Diensten: bijvoorbeeld het gratis drukken van brochures.
3
Denk na over een sponsorstructuur en ontwikkel daarbij een partnerpiramide om de juiste verhoudingen tussen de partners te bepalen. Kies je voor: Eén sponsor: je biedt de sponsor exclusiviteit. Meerdere sponsors: je biedt de sponsors een standaardpakket. Differentiatie: één hoofdsponsor en enkele subsponsors. Hierbij kan je uitgaan van één of twee missiepartners (partners die je helpen met het behalen van je doelstellingen) en daaronder partijen die minder strategisch meedenken. Let bij het maken van de sponsorpiramide op: Hoe hoger een partner in de piramide komt, hoe hoger de financiële waarde en hoe meer tegenprestaties een partner krijgt. Zet in de piramide ook de hoogte van de sponsorbedragen en de tegenprestaties. Selecteer je geldbronnen: denk daarbij aan het bedrijfsleven, maar ook aan fondsen1, stichtingen, loterijen (Nationale Postcodeloterij) en particulieren. Zo hebben verschillende lokale Rabobanken streekfondsen en coöperatiefondsen. Het StreekFonds Utrechtse Heuvelrug ondersteunt concrete lokale projecten die een bijdrage leveren aan de natuur. Het geld voor het StreekFonds komt van de StreekRekening. Overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties sparen op deze rekening en Rabobank doneert een bedrag ter grootte van 5% aan het StreekFonds.
1
Jaarlijks geeft de Vereniging van Fondsen in Nederland (FIN), in samenwerking met Walburg Pers het Fondsenboek uit of de FondsenDisk waarin 700 fondsen staan beschreven. Dit is een hulpmiddel bij het aanvragen van financiële steun bij een fonds.
Kenniscentrum Recreatie
5
Stappenplan sponsoring nationale parken
Het coöperatiefonds van de Rabobank is een fonds waar de winst van een lokale bank naar toe gaat. Sponsorverzoeken voor lokale projecten met een maatschappelijke doelstelling, zoals natuur, kunnen worden ingediend bij de stichting van de coöperatie. Het geld is een donatie waardoor er geen tegenprestatie wordt verwacht. Maak als nationaal park gebruik van de mogelijkheden van een coöperatiefonds of richt een StreekFonds met de lokale Rabobank op. Leveranciers (bijvoorbeeld de energieleverancier of de leverancier van de producten die in het bezoekerscentrum worden verkocht) zijn vaak een aparte categorie. De kortingen die leveranciers kunnen leveren staan los van sponsoring.
Bron: presentatie Lot Jens, Van Dooren Advies, tijdens werkbijeenkomst sponsoren van natuur voor de nationale parken op 19 mei 2011
4
Stel een lijst op van interessante sectoren en mogelijke sponsors. De volgende aandachtspunten kunnen daarbij helpen: Bedrijven waarmee de organisatie een hoge mate van affiniteit heeft. Een bedrijf waarbij de producten en diensten aansluiten op de activiteiten van de organisatie. Bedrijven uit de regio met regionale betrokkenheid. Een nationaal park kan zich richten op mogelijke regionale sponsors en SNP op mogelijke landelijke sponsors. Bedrijven die de natuurdoelen delen of duurzaam ondernemen. Zo sponsort Bever Zwerfsport alleen projecten en organisaties die aan natuur, maatschappij, milieu of andere goede doelen gelieerd zijn. Hiermee wil Bever Zwerfsport laten zien dat het bedrijf maatschappelijk verantwoord onderneemt en het goodwill creëert. Bedrijven waarmee de organisatie samen aan een verhaal kan bouwen en vertellen. Zo werkt het drinkwaterbedrijf Vitens samen met een natuurorganisatie aan een gezamenlijk verhaal over het goed om gaan met natuurlijke bronnen. Kennisoverdracht, educatie en bewustwording over natuur en drinkwater staan centraal. Vitens en de natuurorganisatie vinden elkaar daarin, omdat zij een gedeeld gezamenlijk belang hebben.
6
Kenniscentrum Recreatie
Stappenplan sponsoring nationale parken
Bedrijven die diensten kunnen leveren, zoals een drukkerij die folders kan drukken of een aannemer die een klein gebouw gratis wil neerzetten. Bedrijven die bij de organisatie passen wat betreft het imago. Bedrijven die dezelfde doelgroepen hebben of dezelfde nieuwe doelgroepen willen bereiken. Bedrijven waarmee de organisatie al een zakelijke relatie onderhoudt, zoals leveranciers. Deze bedrijven zijn mogelijk geïnteresseerd om te sponsoren en ze zijn makkelijk benaderbaar. Bedrijven met een symbool of logo dat aansluit bij de organisatie. Zo sponsort Bever Zwerfsport de kleding van de medewerkers van het Parkschap Nationaal Park de Biesbosch. Beide organisaties gebruiken de bever in hun logo. Bedrijven waarbij de achterban van de organisatie interessant kan zijn en omgekeerd. Selecteer niet twee bedrijven uit dezelfde branche. Dit kan een botsing van belangen opleveren.
Interessante sectoren voor nationale parken: Sector
Interessant vanwege:
Gezondheidszorg, wellness
Maatschappelijke betekenis
Sport
Maatschappelijke betekenis
Onderwijs
Maatschappelijke betekenis
Levensmiddelen: biologisch, streekproducten,
Maatschappelijke betekenis
bronwater Natuur- en milieueducatie
Maatschappelijke betekenis, sponsoring in mankracht (stages ROC) en in communicatiemiddelen
Reclassering
Maatschappelijke betekenis, vrijwilligerswerk
Duurzame banken
Kapitaalkracht
Verzekeringsmaatschappijen
Kapitaalkracht
Toerisme, recreatie en horeca
Betrokkenheid bij nationaal park/de regio. Natuur is het bedrijfskapitaal van deze sector
Defensie
Betrokkenheid bij nationaal park/de regio
Energiemaatschappij
Betrokkenheid bij nationaal park/de regio, interesse in duurzaam ondernemen
Industrie
Betrokkenheid bij nationaal park/de regio, interesse in duurzamer ondernemen. Aan de andere kant is de industrie ook vervuilend en dat past minder goed bij de doelstelling van een nationaal park
Bron: ingevulde vragenlijsten door de secretarissen van de nationale parken en de IVN-coördinatoren en uitkomsten van de werkbijeenkomst sponsoren van natuur voor de nationale parken op 19 mei 2011
5
Stel een lijst op van persoonlijke relaties en netwerken van de medewerkers en bestuursleden van je organisatie en bekijk welke het meest kansrijk zijn. Vooral bij de grotere bedrijven wordt het contact vaak op directieniveau gelegd. Uit onderzoek blijkt dat een kwart van de bedrijven een organisatie sponsort vanwege persoonlijke contacten (Oerlemans e.a., 2004). Denk ook na over mogelijke ambassadeurs. Een beproefde methode in fondswerving is het werken met ambassadeurs om het draagvlak van de organisatie te verbreden en te lobbyen richting het bedrijfsleven.
Kenniscentrum Recreatie
7
Stappenplan sponsoring nationale parken
6
Wat kan je een sponsor bieden? De belangrijkste redenen voor bedrijven om aan sponsoring te doen zijn: naamsbekendheid en zichtbaarheid vergroten; maatschappelijke betrokkenheid; imago verbeteren en betrokkenheid bij de regio. Stem de tegenprestaties hierop af en zet ze op een rij. Voorbeelden zijn: Exposure: wat heb je te bieden op basis van exposure? Bijvoorbeeld delen van het park vernoemen naar een partner. Let op: vermelding van naam of logo van de sponsor in communicatie-uitingen is vaak niet meer genoeg. Logo’s worden steeds minder belangrijk. Biedt daarom iets unieks aan, wat anderen niet mogen of kunnen. Can’t buy experience: wat kun je voor mooie exclusieve ervaring bieden aan een partner? Inhoudelijke samenwerking: is er ook een inhoudelijke samenwerking mogelijk in kennis, kunde of natura? Bijvoorbeeld gezamenlijke productontwikkeling. Storytelling: kun je samen een gezamenlijk tastbaar verhaal vertellen? Bijvoorbeeld ‘samen werken we aan natuurbehoud en duurzaamheid’.
Tegenprestatie: wat kan een nationaal park bieden? Op maat gemaakte activiteiten: Vergaderen, bijvoorbeeld exclusief vergaderen in de natuur Werkdag in de natuur Excursies in het nationaal park Een evenement of arrangement organiseren voor alle sponsoren Gratis deelname aan activiteiten van het nationaal park Unieke beleving: rust, sfeer, stilte. Meer naamsbekendheid:
Naamsvermelding van het bedrijf bij een specifiek gesponsord project, op de website, in het bezoekerscentrum of in andere publiciteitsuitingen.
Adoptie van bepaalde activiteiten of voorzieningen, zoals bankjes, routepaaltjes, wandelpad etc.
Imago verbeteren: een nationaal park kan een groen imago bieden. Een nationaal park staat voor kwalitatief hoogwaardige natuur en het is een merk. Daarmee kunnen sponsorbedrijven zich in de markt zetten.
Bron: ingevulde vragenlijsten door de secretarissen van de nationale parken en de IVN-coördinatoren
7
Maak duidelijke ethische afwegingen. Kies bewust met welke sectoren en bedrijven je wel en niet in zee wilt gaan en stel daarvoor criteria op. Ga je bijvoorbeeld wel of niet een sponsorrelatie aan met ‘vervuilende bedrijven’, zoals met bedrijven uit de chemische industrie, auto-industrie of intensieve landbouw. Deze bedrijven hebben niet dezelfde doelstellingen als een nationaal park, maar het is wel mogelijk om juist in te zetten op een samenwerking met deze ‘vervuilende bedrijven’. ‘Niet duurzame’ partijen kunnen door de samenwerking duurzamer worden. Zo gaat het Wereld Natuur Fonds (WNF) strategische partnerschappen aan met bedrijven in sectoren waar nog grote knelpunten zijn in natuurbescherming. Samen met deze bedrijven wordt aan duurzaamheid gewerkt. Het WNF kiest bewust voor partners die in hun branche voorloper zijn op het gebied van
8
Kenniscentrum Recreatie
Stappenplan sponsoring nationale parken
duurzaamheid, die een voorbeeldfunctie hebben en in staat zijn om een hele sector in beweging te zetten. Kies bewust welke tegenprestaties je wel en niet levert. Achter welke tegenprestaties sta je en achter welke niet. Zo kan een sponsor vragen om de gegevens van je achterban ten behoeve van mailings, die je als organisatie niet wilt vrijgeven. Maak hier duidelijke keuzes in en communiceer dat naar de sponsor toe.
Ethische afwegingen en criteria voor nationale parken om met bedrijven in zee te gaan:
Maatschappelijke betrokkenheid: een sponsor moet betrokkenheid tonen bij natuur, landschap en bij het nationaal park. De sponsor moet het belang van natuur en landschap onderschrijven.
Goed imago: het bedrijf mag geen imago hebben dat schadelijk kan zijn voor een natuurorganisatie.
Geen afkoopsom: de sponsoring mag geen afkoopsom zijn om activiteiten te hebben die haaks staan op het beleid en de doelstellingen van een nationaal park.
Onbesproken gedrag: geen banden met criminaliteit of dubieuze praktijken.
Betrouwbaarheid: het bedrijf moet afspraken nakomen.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen / duurzaam: bij voorkeur een bedrijf dat een duurzame bedrijfsvoering heeft en maatschappelijk verantwoord onderneemt. Bijvoorbeeld geen groot vervuilend bedrijf dat zich niets aantrekt van natuur en milieu.
Bereidheid om in communicatie-uitingen aandacht te geven aan het nationaal park.
Bron: ingevulde vragenlijsten door de secretarissen van de nationale parken en de IVN-coördinatoren
4. Leg contact met de sponsor Als er een sponsorplan ligt, dan kan er gestart worden met het benaderen van potentiële sponsors.
Maak één of twee personen binnen de organisatie verantwoordelijk voor sponsoring. Deze personen leggen en onderhouden de contacten met (potentiële) sponsors en zijn zo een duidelijk aanspreekpunt. Bouw daarnaast een duurzaam extern netwerk van ambassadeurs op, die passen bij de visie van de organisatie. Kijk daarbij naar personen met een netwerk in de regio die de uiteindelijke lobby gaan verrichten richting het bedrijfsleven. Het benaderen van bedrijven via een direct contact blijkt vaak het meest effectief. Betrek bestuurders van de organisatie bij het leggen van de sponsorcontacten. Vooral bij de grotere bedrijven wordt het contact vaak op directieniveau gelegd. Mocht je geen directe ingang hebben bij een bedrijf, bel dan eerst om te informeren of het zin heeft het bedrijf te benaderen en om er achter te komen aan wie je je verzoek moet richten. Schrijf daarna een brief met daarin je verzoek. Een brief dwingt tot lezen en vraagt om een reactie. Ook geeft het later houvast bij het telefonisch benaderen van het bedrijf. Geef in de brief informatie over de organisatie (geschiedenis van de organisatie en ambities) en maak duidelijk wat de organisatie aan het bedrijf kan bieden. Maak een paar weken na het verzenden van de brief een afspraak voor een oriënterend gesprek.
Kenniscentrum Recreatie
9
Stappenplan sponsoring nationale parken
Als de eerste contacten zijn gelegd, volgt een oriënterend gesprek: Bereid het gesprek goed voor. Weet wie je voor je hebt en zoek informatie over de sponsor op, in bijvoorbeeld het jaarverslag en op de website. En bedenk wat de sponsor graag zou willen weten (zie kader). Investeer in een goed verzorgde presentatie. Geef daarin aan wat je als organisatie wilt bereiken, wat je daar voor nodig hebt, waarom je een samenwerking met dit bedrijf voor ogen ziet, wat je in het bedrijf aanspreekt en wat je het bedrijf kan bieden. Kom met een concreet en tastbaar voorstel dat bij de sponsor past. Zo heeft het Natuur- en recreatieschap De Hollandse Biesbosch (nu onderdeel van het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch) een aantal betrokken bedrijven uit de regio gevraagd om bij te dragen aan het realiseren van een specifiek en tastbaar project: het Beverbos. Sta in het gesprek ook open voor voorstellen van de sponsor. Bedenk van te voren goed wat je wel en niet wilt en hoever je gaat. Maak concrete afspraken. Laat een duidelijke factsheet of brochure achter voor de potentiële sponsor met daarin dezelfde elementen die je in het gesprek hebt gepresenteerd. Houd na afloop contact over de ontwikkelingen en werk een voorstel op maat uit indien het gesprek positief is verlopen. Gebruik bij de voorbereiding van het gesprek de selectiecriteria die sponsors hanteren: Imago Biedt het sponsorproject het imago dat we willen realiseren? Is het mogelijk om onszelf met het project te profileren? Willen we gezien en geassocieerd worden met de andere sponsors? Wat is de exclusiviteit van de relatie en de mate van concurrentie met andere sponsors? Publiek Welk publiek/achterban heeft de organisatie? Welke uitstraling heeft de organisatie? Sluit dat aan bij onze huidige en toekomstige doelgroep? Koppeling met eigen activiteiten/producten Past de sponsoring bij het eigen beleid en doelstellingen? Kunnen we producten/diensten verbinden aan het sponsorproject? Leidt de sponsoring tot verhoogde verkoop/omzet? Organisatie Kunnen we het makkelijk en efficiënt organiseren? Hebben we voldoende budget? Is de organisatie betrouwbaar, professioneel en efficiënt?
Bron: Oerlemans e.a. (2004)
10
Kenniscentrum Recreatie
Stappenplan sponsoring nationale parken
5. Stel een sponsorcontract op Als beide partijen akkoord zijn met het sponsorvoorstel is het zinvol om een sponsorcontract op te stellen. Hiermee worden misverstanden voorkomen en het geeft duidelijk weer wat de afgesproken tegenprestaties en andere voorwaarden zijn waaraan de beide partijen moeten voldoen. De volgende aandachtspunten zijn van belang:
Maak goede afspraken met de sponsor over de contractduur, het gesponsorde bedrag, de tegenprestaties, de verantwoording over besteding van de gelden en de communicatie. Wat wordt er bijvoorbeeld gezamenlijk naar buiten gebracht, wie communiceert wat en in hoeverre mogen de beide partijen elkaars logo gebruiken? (Zie kader voor meer onderdelen van het sponsorcontract). Onderhandel bij de contractbespreking over de kosten van de communicatie en de tegenprestaties. Zo hoeven de communicatiekosten geen onderdeel uit te maken van het sponsorbedrag, maar komen daar bovenop. Maak ook goede afspraken over de vergoeding van de kosten voor de tegenprestaties, zoals exclusieve uitjes. Dit vormt meestal ongeveer 10% van budget. Voor organisaties die starten met sponsoring is het raadzaam klein te beginnen en standaardcontracten te gebruiken. Deze contracten besparen tijd en zijn een goede methode om ervaring op te doen. Probeer een langdurig contract voor te stellen, omdat het vastleggen van een sponsor voor één jaar vaak net zoveel tijd kost als voor vijf jaar. Voorbeeld van onderdelen van een sponsorcontract: De contracterende partijen Verplichtingen en prestaties van de gesponsorde partij Verplichtingen en prestaties van de sponsor Wederzijdse rechten en plichten Looptijd en einde van de sponsorovereenkomst Het gesponsorde bedrag Aansprakelijkheden bij schade (vooral bij evenementen), verantwoordelijkheden en verzekeringen, schadevergoedingen Geschillenregeling De contraprestaties voor de sponsor Acceptabele advertentie en promotieactiviteiten van de sponsor Betalingstermijnen Praktische organisatie van het onderhouden van contact met de sponsor Exclusiviteit van sponsoring/andere sponsors Verkooprechten of merchandising Ontbindende voorwaarden Overdraagbaarheid van het contract (geldt voor beide partners)
Bron: Van Maren (1997) in: Oerlemans, e.a. (2004)
Kenniscentrum Recreatie
11
Stappenplan sponsoring nationale parken
Zorg dat de organisatie een rechtspersoon is, bijvoorbeeld een stichting of vereniging. Voor het aangaan van een sponsorcontract is dat noodzakelijk. Bijna elk nationaal park heeft een overlegorgaan waarin alle betrokken (overheids)instanties en eigenaren/beheerders zijn vertegenwoordigd. Deze overlegorganen hebben geen rechtspersoonlijkheid waardoor het aangaan van contracten met het bedrijfsleven juridisch lastig, zo niet onmogelijk is. Daarnaast zullen grotere sponsoren niet zo snel in zee gaan met een organisatiestructuur als een overlegorgaan waarin ook overheden deelnemen. Daarom is het van belang een stichting op te zetten. Ga bij de belastingdienst na of er BTW moet worden betaald over het verkregen sponsorbedrag. In veel gevallen is de gesponsorde organisatie BTW verschuldigd, behalve als er sprake is van eenvoudige tegenprestaties of wanneer het sponsorbedrag niet meer bedraagt dan de vrijstellingsdrempel. Bedrijven die sponsoren hebben ook een BTW-verplichting, omdat voor het gesponsorde bedrag een tegenprestatie geleverd wordt.
6. Blijf de sponsorrelatie onderhouden Als je een sponsor hebt geworven, is het behouden van deze relatie eigenlijk net zo belangrijk. Toch wordt aan dat laatste vaak weinig aandacht besteed. Pas wanneer het contract ten einde loopt wordt er actie ondernomen en dan kan het te laat zijn. Sponsorbeheer vergt dan ook de nodige aandacht.
12
Kom de afspraken na. Houd contact met de sponsors en zorg ervoor dat ze bij de organisatie betrokken raken en blijven. Zorg dat elke sponsor een vast contactpersoon in de organisatie heeft en zorg bij grote organisaties voor regelmatig contact op directieniveau. Informeer de sponsor over het project en de ontwikkelingen. Voer eventueel structureel overleg. Dat is bij grotere sponsors noodzakelijk om de continuïteit te waarborgen en de activiteiten op elkaar af te stemmen. Wees ervan bewust dat sponsoring kan afhangen van één persoon bij een bedrijf. Als zo’n persoon weggaat, dan is het mogelijk dat de sponsorrelatie ook verdwijnt. Zo heeft de Vogelbescherming Nederland een sponsorrelatie met een bedrijf waarvan de directeur heel begaan is met het lot van vogels. De directeur is vanuit zijn persoonlijke interesse met zijn bedrijf partner geworden van de Vogelbescherming Nederland. Als deze directeur vertrekt bij het bedrijf dan is de kans aanwezig dat de sponsorrelatie wordt beëindigd. Evalueer het project na afloop of evalueer minimaal eenmaal per jaar de voortgang van de afspraken met de sponsor. Zet jaarlijks de financiële kant en alle inspanningen op een rij om zo te bepalen wat de sponsoring heeft opgeleverd.
Kenniscentrum Recreatie
Stappenplan sponsoring nationale parken
Geraadpleegde bronnen Literatuur Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (2003). Checklist sponsoring. http://www.beroepkunstenaar.nl Harms, B. en M.M.M. Overbeek (2011). Bedrijven aan de slag met natuur en landschap; relaties tussen bedrijven en natuurorganisaties. Achtergronddocument bij Natuurverkenning 2011. Wageningen UR, Wageningen, Wettelijke Onderzoekstaken Natuur & Milieu. Oerlemans, N., R. Joldersma en H. Kloen (2004). Sponsoring voor natuur en landschap; handleiding voor het opzetten van een sponsoractiviteit. Centrum voor Landbouw en Milieu, Culemborg. Overbeek, M.M.M. en R.P.M. de Graaff (2010). Blauwe ogen schieten tekort; Lessen voor sponsoring van landschap. LEI Wageningen UR, Den Haag.
Website FIN, Vereniging van Fondsen in Nederland. http://www.fondsenboek.nl Werkbijeenkomst Werkbijeenkomst sponsoren van natuur voor de nationale parken, 19 mei 2011 in Utrecht, georganiseerd door Kenniscentrum Recreatie. Presentatie sponsoring van natuur door Lot Jens, Van Dooren Advies.
Telefonische interviews Bever Zwerfsport Dhr. Remko Belgraver Datum interview: 18 april 2011 Parkschap Nationaal Park de Biesbosch (voorheen: Natuur- en recreatieschap De Hollandse Biesbosch) Mw. Marianne den Braven, Manager Biesboschcentrum Dordrecht Datum interview: 14 april 2011 Rabobank Utrechtse Heuvelrug Dhr. Martijn Starre, Accountmanager bedrijven streekrekening Utrechtse Heuvelrug Datum interview: 21 april 2011 Vitens Mw. Gwendela Kleppers, Coördinator externe communicatie Datum interview: 20 april 2011 Vogelbescherming Nederland Dhr. Jaap Hijmans, Fondsenwerver Datum interview: 12 april 2011 Wereld Natuur Fonds Dhr. Thomas Onderwater, Account Manager en Mw. Arzien Wels, Major Account Manager Datum interview: 10 mei 2011
Kenniscentrum Recreatie
13