Standaardantwoorden Universiteit van Aruba Faculteit der Rechtsgeleerdheid

Standaardantwoorden   Universiteit  van  Aruba   Faculteit  der  Rechtsgeleerdheid     Tentamen:   Arubaans  staatsrecht  (Ba  2)   Studiejaar:   2014/2015   Datum:   vrijdag  23  januari  2015   Tijd:     14:00-­‐17:00  uur   Docent(en):   V.V.R.  Van  Bogaert  en  R.R.  Santos  do  Nascimento       AANWIJZINGEN   Lees  de  regels  met  betrekking  tot  de  gang  van  zaken  bij  tentamens  goed  door!   -

 

  Beantwoord   de   vragen   op   de   verstrekte   antwoordformulieren   en   vermeld   op   ieder   vel   enkel  het  volgende:   o de  naam  van  uw  faculteit;   o uw  collegekaart-­‐/studentnummer;   o de  titel  en  de  datum  van  het  desbetreffende  tentamen.  

  -

Motiveer  ieder  antwoord  en  verwijs  zoveel  mogelijk  naar  relevante  rechtsbronnen.  

-

Gebruikmaking   van   niet-­‐geannoteerde   wetboeken   (zoals   de   Gouden   Kluwer,   de   Blauwe   VNW   en   de   wetgevingsbundels   uit   de   SNAAR-­‐reeks   van   BJu)   is   toegestaan.   Overig   materiaal  is  enkel  toegestaan  voor  zover  de  Examencommissie  u  hiervoor  een  expliciete   toestemming  heeft  gegeven.  

-

Vermeld  duidelijk  op  uw  antwoordformulier  NIET  NAKIJKEN,  indien  u  wenst  dat  de  docent   uw  tentamen  niet  nakijkt.  

-

Lever  zodra  u  klaar  bent  of  na  afloop  van  het  tentamen  alle  antwoordformulieren  in.  Het   vragenformulier  mag  u  behouden.  

-

Dit   tentamen   bestaat   uit   7   (zeven)   open   vragen.   U   dient   alle   7   (zeven)   vragen   te   beantwoorden.   Aan   het   eind   van   het   tentamen   staat   een   facultatieve   bonusvraag   waarmee  u  maximaal  0.5  op  10  kunt  verdienen.  Het  eindcijfer  kan  ondanks  een  eventueel   behaalde  bonus  nooit  hoger  zijn  dan  een  10.     U  kunt  maximaal  60  punten  op  dit  tentamen  behalen.  

Onleesbare   antwoorden   komen   niet   in   aanmerking   voor   een   cijfer.   Bij   onleesbare   antwoorden  noteert  de  docent:  niet  leesbaar.  

 

   

 

  -

Tijd  en  plaats  van  de  inzage  van  de  toets:  dinsdag  10  februari  2015,  van  15.00  tot  16.00  uur,   plaats  wordt  z.s.m.  bekendgemaakt.  

  VEEL  SUCCES  !    

Arubaans  staatsrecht  (Ba  2)    

1.

2.

Vrijdag  23  januari  2015   Internationale  rechterlijke  instanties  zoals  het  Europees  Hof  voor  de  Rechten  van  de   Mens   (EHRM)   hebben   een   bepaalde   visie   over   de   verhouding   tussen   internationale   en   nationale   mensenrechtenbescherming.   Naast   dat   het   een   en   ander   vaak   verdragsrechtelijk  is  bepaald,  stelt  het  EHRM  bijvoorbeeld  dat  nationale  autoriteiten   ‘better   placed’   zijn   om   de   nationale   verhoudingen   te   beoordelen   en   daarin   keuzes   van   complexe   aard   te   maken.   Leg   uit   wat   hiermee   wordt   bedoeld   en   wat   de   verhouding  is  tussen  nationale  en  internationale  grondrechten.  (5  punten)   [Van  der  Pot  2014,  p.  264-­‐267]   De   mensenrechten   in   verdragen   werken   op   grond   van   incorporatie   door   in   de   nationale  rechtsorde  en  kunnen  voor  zover  ze  een  ieder  verbindend  zijn  in  de  zin  van   artt.   93-­‐94   GW   (jo.   art.   5   Statuut)   strijdige   formele   wetten   opzij   zetten.   (1   punt)   In   diverse   verdragen   is   bepaald   dat   verdragsbepalingen   niet   mogen   worden   uitgelegd   als  beperkingen  op  nationaal  reeds  gewaarborgde  grondrechten  (vgl.  art.  53  EVRM,   art.   32   ESH,   art.   5   lid   2   IVBPR   en   art.   5   lid   2   IVESCR).   Verdragsrechtelijke   mensenrechten   bepalingen   kunnen   enkel   de   nationale   grondrechtenbescherming   enkel  vergroten,  niet  verminderen!  (2  punten)   Dat   nationale   autoriteiten   “better   placed”   zijn   om   de   nationale   verhoudingen   te   beoordelen   etc.,   houdt   verband   met   de   verhouding   tussen   de   nationale   en   internationale   mensenrechtenbescherming.   Grondrechtsnormen   die   (historisch)   ontwikkeld   zijn   op   nationaal   niveau   en   die   hun   weerslag   hebben   gekregen   in   de   nationale   constituties   zijn   veelal   preciezer   en   onvoorwaardelijker   geformuleerd,   doordat   de   nationale   autoriteiten   beter   zicht   hebben   op   de   maatschappelijke   verhoudingen  binnen  hun  jurisdictie  en  daarom  beter  in  staat  zijn  complexe  keuzes  te   maken  ten  aanzien  van  bijvoorbeeld  de  vraag  of  een  beperking  van  een  grondrecht  in   een  specifieke  situatie  noodzakelijk  is.  (2  punten)     N.B.:   De   grondrechtenbescherming   op   basis   van   de   NL’se   Grondwet   is   wegens   het   toetsingsverbod   aan   de   GW   voor   de   rechter   in   art.   120   GW   problematisch.   Desalniettemin   biedt   de   GW   bescherming   tegen   inbreuken   door   lagere   overheden,   daar  beperking  van  grondrechten  veelal  slechts  ‘bij  wet’  is  toegestaan.     Geef   kort   aan   waarover   de   zaak   Hoogendijk   tegen   Nederland   (EHRM   6   januari   2005,   appl.  no.  58641/00)  ging,  wat  het  oordeel  en  de  argumentatie  was  van  Europees  Hof   voor  de  Rechten  van  de  Mensen    in  deze  zaak  en  leg  tot  slot  uit  wat  het  belang  was   van  deze  zaak  voor  het  recht  op  gelijke  behandeling  (van  mannen  en  vrouwen).  (10   punten)   Casus:   Sinds   begin   jaren   70   genoot   mw.   Hoogendijk   een   arbeidsongeschiktheids-­‐ uitkering.  In  1990  ontving  H.  de  mededeling  van  de  bevoegde  overheidsinstanties  dat   op   basis   de   Reparatiewet   AAW   de   uitkering   zal   worden   stopgezet   indien   zij   vóór   1   januari   1979   arbeidsongeschikt   is   geworden   en   in   het   jaar   voorafgaand   aan   het   ontvangen   van   de   uitkering   geen   inkomen   uit   werk   had   genoten   (inkomensvereiste).   Mw.  H.  sinds  1972  AO  en  was  in  het  jaar  voorafgaand  aan  de  uitkering  nog  getrouwd;   haar   man   was   de   kostwinner   van   het   gezin   en   H.   werkte   aldus   niet.   Haar   uitkering  

zou  aldus  worden  stopgezet,  doch  zijn  was  niet  in  staat  te  werken  gezien  haar  fysieke   als  psychische  problemen  en  ze  was  het  aldus  niet  eens  met  deze  beslissing.   Volgens   H.   heeft   er   in   de   Nederlandse   maatschappij   een   cultuurverandering   plaatsgevonden  die  rond  de  jaren  70  van  de  twintigste  eeuw  was  begonnen.  Vroeger   werkte   getrouwde   vrouwen   niet   en   was   de   man   de   kostwinner,   waardoor   het   onredelijk   zou   zijn   om   vrouwen   die   vóór   1979   arbeidsongeschikt   waren   en   een   uitkering   genoten   over   een   kam   te   scheren   met   vrouwen   die   in   de   jaren   60/70   zijn   opgegroeid  en  in  de  jaren  90  een  arbeidsongeschiktheidsuitkering  genieten,  daar  het   sinds  de  jaren  80/90  gebruikelijk  is  geworden  dat  ook  getrouwde  vrouwen  werken  en   voorafgaand   aan   hun   arbeidsongeschiktheid   een   inkomen   uit   werk   genieten.   E.e.a.   wordt  geïllustreerd  door  statistische  gegevens:  van  de  groep  van  5,100  personen  die   op  basis  van  het  niet-­‐voldoen  aan  het  inkomensvereiste  hun  uitkering  verloren  waren   ongeveer  65%  vrouw  en  35%  man.  (4  punten)     Rechtsvraag:   Was   de   intrekking   van   de   AAW-­‐uitkering   een   schending   van   mw.   H.’s   rechten   op   grond   van   artikel   14   EVRM   (recht   op   gelijke   behandeling)   daar   de     implementatie   van   het   inkomensvereiste   leidde   tot   indirecte   discriminatie   van   vrouwen,  daar  deze  nieuwe  regel  meer  vrouwen  dan  mannen  zou  raken?  (1  punt)   (De   (schijnbaar)   neutrale   formulering   van   het   inkomensvereiste   zou   meer   vrouwen   dan  mannen  raken  en  daardoor  discriminatoir  zijn)     N.B.:  Artikel  14  EVRM  luidt  als  volgt:   “The   enjoyment   of   the   rights   and   freedoms   set   forth   in   [the]   Convention   shall   be   secured   without   discrimination   on   any   ground   such   as   sex,   race,   colour,   language,   religion,   political   or   other  opinion,  national  or  social  origin,  association  with  a  national  minority,  property,  birth  or   other  status.”  

  Redenering  van  het  EHRM:   Het   Hof   stelt   voorop   dat   art.   14   bescherming   biedt   tegen   discriminatie   ten   aanzien   van  het  genot  van  de  rechten  beschermd  door  het  EVRM  (en  de  daarbij  behorende   protocollen).   Doch   niet   ieder   verschil   in   behandeling   kan   leiden   tot   een   schending   van   artikel   14.   Dit   is   slechts   het   geval   wanneer   een   Staat   burgers   in   gelijke   omstandigheden   anders   behandelt,   zonder   dat   er   een   objectieve   en   redelijke   rechtvaardiging  voor  bestaat.  (1  punt)   Het  Hof  stelt  verder  dat  het  niet  is  uitgesloten  dat  een  regel  discriminatoir  is  wanneer   een  nieuw(e)  algemeen  beleid  of  een  algemene  maatregel  wordt  ingevoerd  die  voor   een  bepaalde  groep  personen  disproportionele  negatieve  effecten  heeft,  terwijl  die   regel   niet   specifiek   was   bedoeld   die   groep   te   benadelen.   (erkenning   van   indirecte   discriminatie)  (1  punt)   Ten   derde   stelt   het   Hof   dat   statistische   gegevens   op   zich   onvoldoende   zijn   om   indirecte   discriminatie   aan   te   tonen,   doch   zij   geven   wel   een   indicatie   dat   hiervan   sprake  kan  zijn,  met  name  als  er  sprake  is  van  een  significant  verschil  in  percentage   tussen  mannen  en  vrouwen  die  door  de  regel  worden  benadeeld.  Het  is  dan  aan  de   Staat   om   aan   te   tonen   dat   er   een   objectieve   rechtvaardiging   bestaat   voor   het   geconstateerde  verschil.  (omkering  bewijslast)  (1  punt)      

3.

Conclusie:   Er   is   gezien   de   statistische   gegevens   een   indicatie   dat   er   sprake   is   van   indirecte   discriminatie   van   vrouwen   als   gevolg   van   de   Reparatiewet   AAW.   Doch,   volgens   het   Hof  is  er  sprake  van  een  objectieve  en  redelijke  rechtvaardiging  voor  de  nieuwe  wet.   Het   inkomensvereiste   is   op   gelijke   wijze   van   toepassing   op   mannen   en   vrouwen,   ongeacht   hun   burgerlijke   staat   en   is   juist   geïntroduceerd   om   de   discriminatoire   uitsluiting   van   getrouwde   vrouwen   voor   het   verkrijgen   van   een   AAW-­‐uitkering   ongedaan   te   maken.   Daarbij   was   het   wel   noodzakelijk   om   in   het   kader   van   het   algemeen  belang  rekening  te  houden  met  de  extra  kosten  die  een  dergelijke  wijziging   met  zich  brengt.  Ten  einde  de  kosten  binnen  acceptabele  grenzen  te  houden,  heeft   de   overheid   ervoor   gekozen   om   een   inkomensvereiste   te   stellen   aan   de   aanpraak   op   een  uitkering.  Kortom,  er  was  geen  sprake  van  een  schending  van  artikel  14  EVRM.  (2   punten)     In   het   kader   van   grondrechten   wordt   gesproken   van   de   leer   van   de   positieve   verplichtingen   en   van   de   zgn.   gedifferentieerde   rechtswerking.   Leg   aan   de   hand   van   voorbeelden   het   verschil   uit   tussen   deze   twee   benaderingen   van   grondrechten.   (8   punten)   De   leer   van   de   positieve   verplichtingen  dient  in  verband  te  worden  gebracht  met  zgn.   klassieke  grondrechten,  die  in  principe  een  plicht  tot  een  ‘laten’  voor  de  overheid  in   houden   (negatieve   verplichting);   doch,   er   bestaat   volgens   deze   leer   ook   een   aan   deze   plicht   gekoppelde   positieve   verplichting   voor   de   overheid,   m.a.w.   een   plicht   tot   een   ‘doen’.   Bijvoorbeeld   het   recht   op   leven   ex   artikel   2   lid   1   EVRM,   behelst   niet   enkel   de  plicht  van  de  overheid  om  niemand  van  het  leven  te  beroven,  maar  behelst  tevens   de  positieve  plicht  om  mensen  te  beschermen  tegen  levensgevaar,  zoals  het  EHRM   heeft   gesteld   in   de   zaak   Öneryildiz,   waarin   werd   aanvaard   dat   de   Turkse   overheid   de   plicht   had   mensen   te   beschermen   tegen   de   risico’s   van   ontploffing   die   bestaan   wanneer   men   te   dicht   in   de   buurt   van   een   vuilnisbelt   woont.   (3  punten  +  1  punt  voor   voorbeeld)     De   gedifferentieerde   werking   dient   in   verband   te   worden   gebracht   met   zgn.   sociale   grondrechten,   die   in   principe   een   ‘doen’   voor   de   overheid   inhouden   (positieve   verplichting).   Volgens   deze   leer   kan   men   echter   de   verplichtingen   die   uit   sociale   grondrechten   voortvloeien   onderverdelen   in   verschillende   gradaties   van   ‘doen’   (differentiëren),   beginnend   bij   een   niet-­‐doen   (nalaten/onthoudingsplicht;   negatieve   verplichting)  en  via  een  beschermingsplicht  en  verzekeringsplicht,  eindigend  bij  een   bevorderingsplicht.   Doordat   ze   ook   een   negatieve   plicht   inhouden,   kunnen   sociale   rechten  ook  een  rol  spelen  bij  de  interpretatie  van  klassieke  grondrechten.  De  vrijheid   van   onderwijs   bijvoorbeeld   dient   in   het   licht   van   de   verzekeringsplicht   van   de   overheid  te  worden  bezien  dat  burgers  onderwijs  kunnen  ontvangen  (vgl.  art.  I.20  lid   1  Streg.  in  samenhang  met  leden  2  en  3  van  die  bepaling).  In  dit  kader  heeft  zich  in   Nederland   een   strijd   ontvouwen   omtrent   subsidiëring   van   bijzondere   scholen.   (3   punten  +  1  punt  voor  voorbeeld)    

4. a.   Becommentarieer   de   volgende   stelling:   ‘Ministers   en   parlementariërs   kunnen   in   Aruba  gedurende  de  vervulling  van  hun  ambt/functie  volledig  vrij  zijn  in  het  uiten   van  hun  mening,  omdat  zij  absolute  immuniteit  genieten.’  (4  punten)   In  artikel  III.20  Streg.  is  het  volgende  bepaald:   “De  leden  van  de  Staten,  de  ministers  en  ander  personen  die  deelnemen  aan  de   beraadslaging,   kunnen   niet   in   rechte   worden   vervolgd   of   aangesproken   voor   hetgeen  zij  in  de  vergaderingen  van  de  Staten  of  van  commissies  daaruit  hebben   gezegd  of  aan  deze  schriftelijk  hebben  overgelegd.”  (0.5  punt)     Hieruit  vloeit  voort  dat  parlementariërs  en  ministers  enkel  in  rechte  niet  vervolgd   of   aangesproken   kunnen   worden   met   betrekking   tot   hetgeen   zij   gedurende   de   vergaderingen   van   de   Staten   of   van   de   Statencommissies   hebben   gezegd   of   schriftelijk   hebben   overlegd.   De   immuniteit   geldt   aldus   niet   absoluut,   doch   is   plaats  bepaald  (relatief).  (1  punt)   Daarnaast   geldt   deze   regel   niet   enkel   voor   ministers   of   Statenleden,   maar   voor   alle   personen   die   aan   de   beraadslagingen   deelnemen   (m.a.w.   ook   deskundigen   die  bijvoorbeeld  bij  een  vergadering  van  een  Statencie.  worden  uitgenodigd).  De   (relatieve)   immuniteit   is   aldus   niet   gebonden   aan   een   eventuele   functie   die   een   persoon  vervuld.  (1  punt)   Tot   slot   zijn   de   personen   die   deelnemen   aan   de   vergaderingen   in   de   Staten(commissies)   niet   volledig   vrij   om   te   zeggen   wat   ze   willen   en   hoe   ze   dat   willen.   Zij   zijn   gebonden   aan   het   Reglement   van   Orde   voor   de   Staten   en   deze   (gedrags)regels   (dienen   te)   worden   gehandhaafd   door   de   voorzitter   van   de   Staten.   Het   is   op   basis   van   de   scheiding   der   machten   en   de   bescherming   van   het   democratisch  proces  dat  het  de  rechter  verboden  is  zich  uit  te  laten  over  en  zich  te   mengen  in  politieke  discussies  binnen  de  Staten.  (1.5  punt)     b.   Het  Gerecht  in  Eerste  Aanleg  heeft  in  de  zaak  Lampe  tegen  Wever  de  vordering  van   Lampe   toegewezen   en   zich   daarbij   gebaseerd   op   het   arrest   van   het   EHRM   in   de   zaak   Cordova   tegen   Italië.   Zowel   het   Hof   als   de   Hoge   Raad   zijn   het   GEA   niet   gevolgd   in   zijn   redenering.   Leg   uit   waarom   zij   dat   niet   hebben   gedaan   en   wat   hun   argumenten  dan  wel  waren.  (8  punten)   Uitleg  Cordova-­‐zaak:  De  zaak  Cordova  ging  over  een  Italiaanse  parlementariër  die   ook   functionele   immuniteit   (vrijwaring)   genoot   volgens   de   Italiaanse   constitutionele   regelgeving.   Dit   wil   zeggen   dat   hij   zowel   binnen   als   buiten   het   parlement   niet   in   rechte   kan   worden   vervolgd   of   aangesproken   voor   zijn   uitlatingen.   Een   parlementariër   heeft   in   een   verkiezingsdebat   buiten   het   parlement   zaken   gezegd   die   geen   verband   hielden   met   dat   debat   en   beledigend   waren  voor  de  heer  Cordova.  Het  EHRM  heeft  hier  overwogen  dat  parlementaire   immuniteit   niet   op   een   disproportionele   wijze   het   recht   op   toegang   tot   een   rechter   (ex   art.   6   lid   1   EVRM)   mag   belemmeren.   Dit   is   het   geval   wanneer   de   immuniteit  ook  zou  gelden  voor  beledigende  uitlatingen  gedaan  buiten  de  muren   van  het  parlement  en  gedaan  buiten  de  kaders  van  het  politieke  debat.  (3  punten)     Uitleg   waarom   Cordova   niet   gevolgd:   Deze   zaak   was   verschillend   van   die   van   Lampe   v.   Wever,   daar   het   hier   ging   om   (beledigende)   uitlatingen   gedaan   tijdens  

  5.

een  vergadering  van  het  parlement!  De  vraag  was  of  de  immuniteit  toegekend  aan   deelnemers   aan   een   parlementair   debat   ex   artikel   III.20   Streg.   ook   een   onaanvaardbare   inbreuk   vormt   op   het   recht   op   toegang   tot   de   rechter   (art.   6   lid   1   EVRM).  (1  punt)     Wat  hebben  het  Hof  en  de  HR  dan  wel  overwogen?   De   voornoemde   vraag   diende   aan   de   hand   van   de   zaak   A   tegen   het   Verenigd   Koninkrijk   te   worden   opgelost;   hierin   was   vrijwel   eenzelfde   situatie   als   die   in   de   zaak   Lampe   v.   Wever   aan   de   orde.   In   A   tegen   het   Verenigd   Koninkrijk   heeft   het   EHRM  overwogen  dat  de  immuniteit  die  zich  beperkt  tot  vergaderingen  binnen  de   muren   van   het   parlement   geen   disproportionele   inbreuk   is   op   art.   6   lid   1   EVRM,   daar  ‘no  immunity  attaches  to  statements  made  outside  Parliament,  even  if  they   amount   to   a   repetition   of   statements   made   during   the   course   of   Parliamentary   debates   on   matters   of   public   interest.   Nor   does   any   immunity   attach   to   an   MP's   press  statements  published  prior  to  parliamentary  debates,  even  if  their  contents   are   repeated   subsequently   in   the   debate   itself.   (…)   [This]   immunity   [die   binnen   de   vergaderingen   van   het   parlement   geldt]   (…)   is   moreover   designed   to   protect   the   interests   of   Parliament   as   a   whole   as   opposed   to   those   of   individual   MPs.   (…).”   (2   punten)     Vervolgens   wordt   tevens   gesteld   dat   een   parlementariër   in   het   parlement   op   grond  van  het  Reglement  van  Orde  voor  de  Staten  van  Aruba  mogelijkheden  heeft   om   tegen   beledigende   uitspraken   op   te   treden   (redresmogelijkheid   aanwezig).   Het   Reglement   van   Orde   voor   de   Staten   van   Aruba   bevat   in   de   artikelen   37   tot   en   met   39  immers  diverse  maatregelen  die  de  Statenvoorzitter  of  de  Staten  zelf  kunnen   of  moeten  nemen  indien  een  spreker  afwijkt  van  het  onderwerp  in  beraadslaging   en/of   beledigende   uitdrukkingen   gebruikt.   (vgl.   ook   de   zaak   van   A   tegen   het   Verenigd   Koninkrijk).   (2   punten)   Kortom,   er   was   geen   sprake   van   een   schending   van  art.  6  lid  1  EVRM.   Dient   het   Koninkrijk   van   het   Statuut   conceptueel   bezien   te   worden   als   een   voortzetting   van   het   Koninkrijk   der   Nederlanden   waar   de   Grondwet   van   1815   over   spreekt,  of  als  een  fundamenteel  nieuwe  entiteit  met  nieuwe  organen  die  in  1954  is   opgericht?   Beantwoord   deze   vraag   eerst   vanuit   het   perspectief   van   Logemann   en   vervolgens  vanuit  het  perspectief  van  Van  der  Hoeven.  (1o  punten)     Volgens   Logemann   vielen   het   Koninkrijk   en   Nederland   in   de   Interimregelingen   nog   samen,  maar  sinds  het  Statuut  is  het  Koninkrijk  met  zijn  organen  een  nieuwe  entiteit   die  te  onderscheiden  is  van  Nederland  met  zijn  organen.  Wanneer  Logemann  spreekt   over  de  Koninkrijksorganen,  noemt  hij  deze  organen  pouvoirs  constitués,  waarmee  hij   aangeeft   dat   het   Statuut   deze   organen   en   het   nieuwe   Koninkrijk   in   het   leven   heeft   geroepen  (5  punten).  Tegenover  deze  visie  staat  de  visie  van  Van  der  Hoeven  die  in   de  nieuwe  rechtsorde  nog  steeds  de  oude  Nederlandse  instellingen  herkent,  maar  die   naast   de   verzorging   van   specifieke   Nederlandse   belangen   ook   tot   taak   hebben   om   algemene   staatstaken   te   verzorgen,   zij   het   met   inspraak   van   de   Caribische   Koninkrijksdelen.   Aldus   is   volgens   Van   der   Hoeven   niet   een   nieuwe   entiteit   in   het  

leven   geroepen,   maar   hebben   oude   entiteiten   en   oude   instellingen   nieuwe   functies   en  nieuwe  verhoudingen  gekregen  in  de  aanloop  tot  en  in  het  Statuut  (5  punten).     6. Hillebrink   gaat   in   op   een   aantal   structuurvisies   op   het   Koninkrijk.   Noem   er   drie   en   geef  daarbij  een  korte  omschrijving  van  de  desbetreffende  structuurvisie.  (6  punten)       -­‐federatie;   -­‐confederatie;   -­‐constitutional  association;   -­‐dominions;   -­‐“Puerto  Rico”;   -­‐“New  Caledonia”;   -­‐“Cook  Islands  and  Niue”;   -­‐“West  Indies  Associated  States”;   -­‐“Colonies”.  (+  uitleg)         7. Leg   uit   waarom   volgens   Nap   de   gevolmachtigde   minister   deel   uitmaakt   van   de   rijksministerraad,   maar   toch   buiten   het   bestek   van   de   ministeriële   verantwoordelijkheid  en  de  eis  van  homogeniteit  van  de  (rijks)ministerraad  valt.  Ga  in   uw  antwoord  in  op  het  al  dan  niet  bestaan  van  een  Koninkrijksparlement.  (5  punten)     Volgens   Nap   maakt   de   Gevolmachtigde   Minister   deel   uit   van   de   ministerraad   van   het   Koninkrijk,   kennelijk   omdat   het   Statuut   dit   uitdrukkelijk   in   artikel   7   bepaalt.   Het   probleem   dat   zich   bij   Nap   voordoet,   is   dat   volgens   hem   de   ministerraad   van   het   Koninkrijk  op  zijn  beurt  een  samenstellend  onderdeel  vormt  van  de  regering  van  het   Koninkrijk,   samen   met   de   (persoon   van   de)   Koning.   Hierdoor   zou   de   Gevolmachtigde   Minister  een  Minister  van  het  Koninkrijk  zijn.  Echter,  volgens  artikel  8  Statuut  wordt   hij  door  de  regering  van  Aruba,  Curaçao  of  Sint  Maarten  benoemd  en  spreekt  hij  in  de   ministerraad   namens   de   regering   die   hem   benoemt.   Omdat   hij   zijn   instructies   ontvangt  van  de  regering  die  hem  benoemt,  is  hij  verantwoording  verschuldigd  aan   die  regering  en  niet  aan  een  parlement.  Hierdoor  kan  hij  noch  gebonden  zijn  aan  de   vertrouwensregel  of  de  homogeniteitsregel.  Daar  komt  bij  dat  volgens  Nap  er  geen   Koninkrijksparlement   bestaat,   hetgeen   een   parlementair   stelsel   op   Koninkrijksniveau   haast   onmogelijk   maakt.   Het   probleem   wordt   in   de   praktijk   en   in   het   Statuut   volgens   hem   ondervangen   doordat   de   Staten-­‐Generaal   optreedt   als   parlement   van   het   Koninkrijk.  Echter,  ook  aan  de  S-­‐G  is  de  GevMin  geen  verantwoording  verschuldigd,   hetgeen  hem  –  zoals  Nap  stelt  –  ‘een  vreemde  eend’  maakt.     8. Leg  uit  hoe  het  internationale  recht  in  de  nationale  rechtsorde  van  Aruba  doorwerkt   en  waarop  deze  norm  van  doorwerking  is  gebaseerd.  (4  punten)   Doorwerking   van   het   internationale   recht   in   de   nationale   rechtsorde   van   Aruba   is   gebaseerd  op  een  regel  van  Nederlands  ongeschreven  staatsrecht  die  via  artikelen  3   en   5   Statuut   ook   op   Aruba   van   toepassing.   Al   het   internationaal   recht   werkt   door   via   het  systeem  van  incorporatie  (of  adoptie).  Dit  wil  zeggen  dat  het  internationaal  recht   als   zodanig   (d.w.z.   zonder   omzetting   naar   nationaal   recht)   rechtstreeks   in   de  

nationale  orde  doorwerkt.  Dit  is  voor  de  eerste  maal  door  de  HR  bij  het  Grenstractaat   Aken-­‐arrest  vastgesteld  en  later  bij  o.a.  de  grondwetsherziening  van  1953  bevestigd.  

  Bonusvraag  (3  punten)   Geef   aan   wat   de   beperkingssystematiek   is   van   de   volgende   in   de   Staatsregeling   neergelegde  grondrechten:   Algemene  opmerking  ten  aanzien  van  de  beperkingssystematiek  van  grondrechten  in  de   Streg.:   Veelal   wordt   slechts   aangegeven   of   de   beperking   slechts   door   de   formele   wetgever   mag   geschieden  (bij  de  wet,  de  wet  bepaalt  …),  of  dat  de  formele  wetgever  de  beperking  van   het  grondrecht  in  kwestie  kan  delegeren  (de  wet  stelt  regels,  bij  of  krachtens  de  wet  …).   Daarnaast   is   het   ten   slotte   mogelijk   dat   er   doelcriteria   worden   aangegeven;   d.w.z.   omstandigheden   die   beperking   rechtvaardigen.   Dit   komt   echter   in   de   Streg.   niet   vaak   voor.     a. het  (actief  en  passief)  kiesrecht;   Art.   I.10   Streg.:   “Iedere   in   Aruba   woonachtige   Nederlander   heeft   gelijkelijk   recht   de   leden   van   algemeen   vertegenwoordigende   organen   te   verkiezen,   alsmede   tot   lid   van   deze   organen   te   worden  verkozen,  behoudens  bij  landsverordening  gestelde  uitzonderingen.”  

 

Dit   grondrecht   mag   enkel   door   de   formele   wetgever   worden   beperkt.   Geen   delegatie  mogelijk  (“bij  landsverordening”).   b.

het  recht  tot  vergadering  en  betoging;  

c.

Dit   grondrecht   mag   conform   het   eerste   lid   ook   enkel   door   de   formele   wetgever   worden   beperkt.   Geen   delegatie   mogelijk   (“behoudens   ieders   verantwoordelijk-­‐ heid   volgens   landsverordening”).   Daarnaast   worden   er   in   lid   2   een   aantal   doelcriteria   genoemd;   m.a.w.   de   omstandigheden   die   een   beperking   rechtvaardigen.     de  vrijheid  van  onderwijs.  

Art.   I.13   Streg.:   “1.   Het   recht   tot   vergadering   en   betoging   wordt   erkend,   behoudens   ieders   verantwoordelijkheid  volgens  landsverordening.   2.  Bij  landsverordening  kan  dit  recht  beperkt  worden  ter  bescherming  van  de  gezondheid,  in  het   belang  van  het  verkeer  en  ter  bestrijding  of  voorkoming  van  wanordelijkheden.”  

Art.  I.20  lid  2  en  lid  3  Streg.:  “2.  Het  geven  van  onderwijs  is  vrij,  behoudens  het  toezicht  van  de   overheid   en,   voor   wat   bij   landsverordening*   aangewezen   vormen   van   onderwijs   betreft,   het   onderzoek  naar  de  bekwaamheid  en  de  zedelijkheid  van  hen  die  onderwijs  geven,   een  en  ander   bij  landsverordening  te  regelen.   3.  Het  ontvangen  van  onderwijs  is  vrij,  behoudens  bij  landsverordening  te  stellen  beperkingen.”  

Beperkingen   op   de   vrijheid   van   het   geven   van   onderwijs   mag   worden   gedelegeerd   door   de   formele   wetgever   (“bij   landsverordening   te   regelen”).   Echter,   de   vrijheid   van   het   ontvangen   van   onderwijs   mag   enkel   door   de   formele   wetgever  worden  beperkt  (“bij  landsverordening  te  stellen  beperkingen”).    

*

 Enkel  de  vormen  van  onderwijs  ten  aanzien  waarvan  de  beperkingen  kunnen  worden  opgelegd  dienen  te   worden  vastgesteld  in  een  Landsverordening.  De  beperkingen  zelf  niet.