Stageverslag Veronica Magazine
Fontys Hogescholen Tilburg
Naam: Alden Susa Studentnummer: 2094837
Inhoudsopgave Deel 1: Analyse stageperiode
pagina 2
Deel 2: Stageplan en aanvullingen
pagina 7
Deel 3: Mediumspecifieke eisen
pagina 19
1
Deel 1: Analyse stageperiode Stageverlenende afdeling De afdeling die stage verleent, vormt tevens het hart van Veronica Magazine (VM). Deze afdeling bestaat uit de eindredacteur en hoofdredacteur (ad interim), respectievelijk Jeroen Mascini en Rens Muller, net als de hoofdredacteur van het zusterblad TotaalTV (TTV) Gijsbert de Fokkert. Hierbij geldt dat er eens per week een planning wordt gemaakt van de verdeling van de televisietips, bij TTV is dit eens per twee weken. Dit gebeurt meestal na de redactievergadering van die week, op maandag of dinsdag. Tijdens deze vergadering worden ook de overige stukken besproken en verdeeld, hierbij geldt een grotere input van de redacteuren. Zowel de grote als de kleine tips, die beide het binnenkatern van het blad vormen, krijgen een redacteur toegewezen. Elke dag zijn er ongeveer vier kleine tips van circa vijftig woorden en een grote tip van ongeveer driehonderd. Omdat VM hoofdzakelijk een televisiegids is, zien we hier de aanbevolen programma's van de betreffende dag. De deadline van de artikelen ligt een week later, op dinsdag, met uitloop op woensdag. Donderdag is de eindredactiedag waarbij de artikelen ook naar de drukker worden gestuurd. De maandag erop krijgt de redactie het blad binnen en de volgende dag ontvangen de eerste abonnees hun exemplaar. De doelgroep is behoorlijk breed en men gaat hierbij uit van een leeftijd van de lezers van 18 tot 50 jaar, hoewel in de praktijk van hippe dertigers uit wordt gegaan. Ik kreeg hierbinnen de gelegenheid om wekelijkse televisietips te schrijven van driehonderd woorden en enkele kleinere televisietips. Van de grote artikelen moest ik er meestal twee schrijven, in drukke periodes drie en in rustige een. Soms was dit een opsomming van eerdere uitzendingen van het programma (Het vetste van versus), maar veel vaker een interview met een programmakandidaat (Yolanda Foster-Hadid over Nederlandse Hollywood Vrouwen, Anne-Linda Kleinnijenhuis van Ik Begin) of presentators (Rick Nieman over Kwestie van Kiezen, Jaap Jongbloed over Fatale Fouten, Dennis Storm en Valerio Zeno over Proefkonijnen enz.) Hierbij gaf ik soms zelf input en zocht het contact (Sander van de Pavert van Lucky TV). Daarnaast werd al vrij snel duidelijk dat ik de rubriek '13 dingen', die achterin het blad staat, wekelijks ging vullen. Hierbij worden dertien feitjes van een Bekende Nederlander (Yes-R, Barbie, Wilfred Genee) opgesomd, het resultaat van een telefonisch interview. Eenmaal is hier vanaf geweken, toen ik voor de rubriek door Alexander Pechtold persoonlijk werd uitgenodigd in de Tweede Kamer. Meestal moest ik de kandidaten voor de rubriek zelf benaderen en inplannen, hierbij vond altijd overleg plaats met eindredacteur en stagebegeleider Mascini. De voorwaarde was telkens wel dat die week een programma te zien was met de geïnterviewde.
2
Verder maakte ik af en toe grotere interviews die in het voorkatern kwamen. Dit gebeurde soms op locatie, zoals bij de interviews met Tanja Jess, Mimoun Ouled Radi en de jonge cast van Dr. Deen. Films en gamerecensies waren helaas niet makkelijk te doen, omdat de bijbehorende afdelingen (film en lifestyle) die zelf verzorgen. Toch heb ik een film (Mr. Nice op bluray) en een game (UFC Undisputed 3 op Playstation 3) gerecenseerd, wat ik erg leuk vond om te doen. Filmrecensies schrijf ik al langer, maar vooral de gamerecensie was een leerzame oefening. Tijdens al deze processen kreeg ik begeleiding bij het kiezen van de onderwerpen en kon ik altijd met vragen terecht bij mijn stagebegeleider Mascini. Ook werd ik dagelijks benaderd met de vraag of alles goed gaat en wat er nog in de planning staat. Deze vlotte communicatie was een van de grootste redenen waarom ik achteraf zeer tevreden ben over mijn stageperiode bij VM. Er zijn enkele artikelen waar ik achteraf tevreden over ben en meerdere interviews. In de eerste plaats mijn setbezoek van de serie Feuten, omdat ik daar een reportage over kon schrijven. Daarnaast was ik blij met het artikel over de vijf beste televisietips van het jaar in het kader van een uitzending van de beste tv-fragmenten van 2011 (SBS6). Mijn interviews met Rick Nieman, Beau van Erven Dorens en Freek Vonk vond ik om verschillende redenen leuk, maar voornamelijk omdat het erg leuke mensen zijn. Ook vond ik de rubriek '13 dingen' in zijn algemeenheid erg leuk om te doen, hoewel ik het wel elke keer een uitdaging vond om dertien unieke feitjes te verzamelen over de kandidaat. Minder gelukt vond ik mijn verhaal over Het vetste van versus, omdat de gekozen vorm niet erg duidelijk overkwam. Het was slechts een opsomming geworden van de eerdere seizoen en geen top 5 zoals in eerste instantie de bedoeling was. Daarnaast vond ik het verhaal over de finale van The Voice of Holland niet samenhangend genoeg, net als mijn televisietips voor oudejaarsavond 2011. De volgende keer zal ik proberen om daarbij een duidelijkere vorm te kiezen en niet alleen een doorlopend verhaal met wat kopjes te maken. Bovendien tipte ik Charly Luske als winnaar van The Voice of Holland, terwijl hij enkele dagen later in de halve finale sneuvelde. De oorzaak hiervan was een combinatie van tijdgebrek en niet genoeg inspiratie van mijn zijde. Beoordeling Mijn werkzaamheden waren voor mijn gevoel altijd voldoende en ik werd door de stagebegeleider beloond met een acht. Dit is een mooi cijfer, omdat ik met een zeven ook al tevreden zou zijn. Wel heb ik bij vlagen echt hard gewerkt en daarom ben ik blij om te zien dat het ook zo overkwam bij mijn begeleider. Bovendien scheef ik voor mijn gevoel makkelijk en kreeg ik achteraf ook te horen 3
dat ik over een vlotte pen beschikte. Mijn communicatie werd eveneens als positief ervaren, ik had mij ook voorgenomen hier goed op te letten. Uiteraard waren er verschillende kanttekeningen bij mijn functioneren. Zo had ik meer input kunnen geven over de artikelen die ik wilde schrijven, iets wat ik natuurlijk kan begrijpen. Wel moet ik hierbij zeggen dat het moeilijk is om BN'ers op wekelijkse basis te benaderen en daarnaast ook ingangen te bedenken voor andere artikelen, terwijl je bezig bent de geplande televisietips te maken. Hiernaast had ik het schrijven van korte intro's en koppen nog niet helemaal in de vingers, wat inderdaad klopt. Vooral met intro's had ik moeite, omdat ze geen echte lead zijn, maar meer een korte advertentie over de inhoud van het artikel. Bij koppen moest ik vaak werken binnen de beperkingen van de vormgeving. Daarom was het erg nuttig om wekelijks te oefenen met het verzinnen ervan en zo de kans te krijgen om zelfbedachte koppen in het blad terug te zien. Het laatste punt van kritiek betrof mijn eigen gevoeligheid voor kritiek en mij overdreven empathie voor (sommige) geïnterviewden. Ook dit kan ik begrijpen, ik heb soms letterlijk in mijn bed nog gedacht over de gevolgen van de citaten van sommige BN'ers. Dit heb ik na een tijdje gelukkig los leren laten. Het feit dat ik gevoelig kan reageren op kritiek ben ik me nu nog meer van bewust en ik zal hiermee in verdere arbeidsbetrekkingen rekening houden. Bovendien ga ik eraan werken om persoonlijke kritiek direct om te buigen in een positieve gedragswijziging van mijn zijde. Geleerde lessen Ik heb eerst en vooral geleerd om te schrijven in directe, duidelijke taal en daarbij overbodige woorden, interpunctie of zinsdelen te vermijden. Bovendien heb ik geleerd hoe ik om moet gaan met zenders, persmedewerkers en de tijd van BN'ers. Daarnaast heb ik veel geleerd om te gaan met feedback van collega's, leidinggevenden en pr-medewerkers. Uiteindelijk schijf ik het artikel niet voor mezelf maar voor het blad, dus ik moet hierbij goed in acht nemen waar de interesse van de lezersdoelgroep ligt. Tijdens interviews ben jij zelf het visitekaartje van VM. Dus als stagiair moet je op tijd zijn, verzorgd overkomen en openstaan voor eventule inzage voor publicatie. Hierbij dien je zelf te beslissen over de verwerking van de wijzigingen en duidelijk uitgaan van feitelijke onjuistheden. Ik moet niet de hele tijd nadenken over wat de geïnterviewde er nou van vindt, omdat ik het artikel zelf heb geschreven. Ook moet ik het artikel leren loslaten en me kunnen focussen op een nieuw onderwerp, iets waar ik vooral in het begin moeite mee had.
4
Journalistiek-ethische ervaringen Commerciële druk was bij VM altijd aanwezig in de vorm van de doelgroep. Er werd veel vanuit 'de lezer' gedacht en alle artikelen moesten in het verlengde van de interesses van de lezer liggen. Kortom: populaire televisieprogramma's en films die voor de eigen doelgroep bedoeld zijn krijgen voorrang boven aparte en minder goed bekeken formats. Gelukkig geldt hierbij dat de doelgroep behoorlijk breed is en verschillende generaties beslaat. Ook werden bij sommige op het eerste gezicht niet geschikte programma's (zoals Dokter Deen van ouderenomroep MAX), toch een vorm gevonden door de jongere acteurs te belichten. Het beleid van de redactie was hierbij altijd duidelijk en soms werd er ook op gehamerd om met een bepaald verhaal terug te komen. Omdat ik nooit onvoorbereid te werk ging, wist ik na het overleg met de eind- en/of hoofdredacteur wel precies wat me te wachten stond. Hierbij was natuurlijk genoeg ruimte voor de eigen invulling, maar werd vooral de vorm van het artikel vooraf besproken. Dit bleek ter plekke erg handig, omdat er soms weinig tijd was voor het interview zelf. Als je dan nog niet weet hoe het op papier zal komen, kan het erg krap worden. Bijna altijd maakte ik een uitgeprint lijstje van mijn hoofdvragen, waarmee ik vooraf langs ging bij mijn stagebegeleider. Dit was van beide kanten prettig, omdat hij zo wist welke kant het verhaal ongeveer op zou gaan en ik gelijk te horen kreeg als een vraag niet geschikt was voor het blad. Slordigheden zijn tijdens de stageperiode bijna niet voorgekomen, wel heb ik een keer het programma Weijers ontweekt onterecht als Weijers ontwaakt betiteld. Hiernaast was er een occasionele programmawijziging nadat ik een televisietip al geschreven had, maar dit waren in alle gevallen korte stukken die vaak snel door mij weer werden geschreven. Reacties van het publiek waren sporadisch, hoewel er op een gegeven moment een lezersbrief kwam over de kop van mijn interview met Ouled Radi 'Ik drink niet, ik steel niet en ik rook niet'. De lezer in kwestie vond het jammer dat de acteur zichzelf 'stigmatiseerde' met deze uitspraken, maar nam mij niets kwalijk. Achteraf gezien had de kop misschien minder provocerend kunnen zijn, maar hij had deze zin letterlijk uitgesproken. Tijdens mijn stage is een beter beeld ontstaan van het karakter van de journalistieke werkzaamheden bij een populair blad. Er is duidelijk een vraag om de artikelen te laten passen binnen het karakter van het medium. Hoewel ik zelf redelijk veel televisie kijk, had ik de meeste programma's waar ik over schreef daarvoor nog nooit gezien. Dit bood me wel een mooie kans om me daar meteen in te verdiepen. Bovendien hielp het om te beseffen dat je tijdens je journalistieke werkzaamheden niet altijd zult schrijven over dingen die je zelf direct interessant vindt. Toch dien je ten alle tijden met een kwalitatief goede tekst op de proppen te komen. Bovendien kun je emotioneel niet altijd betrokken zijn met het onderwerp, hiervoor heb je bij andere artikelen weer genoeg gelegenheid. Zeker als je een onderwerp zelf bedenkt en uitvoert, iets wat ik in de toekomst nog meer zal proberen te doen. 5
Stageplaats VM is een uitstekende stageplaats omdat je er als volwaardig lid van de redactie wordt geaccepteerd. Als je een brede interesse hebt en het schrijven voldoende beheerst ,kun je een enorm veelzijdige en leerzame stage volgen. De begeleiding is uitstekend, er is een hoop humor op de werkvloer en de collega's zijn prettig in de omgang. Vanuit school was er contact met mijn stagebegeleider Monique Hamers, aan wie ik geregeld de bladen opstuurde. Door mijn drukke schema bij VM was ik soms misschien kort van stof, maar ik heb mijn best gedaan om ook Fontys op de hoogte te houden van mijn werkzaamheden tijdens de stage. Ik hoop dat daarnaast door mijn stageplan en dit stageverslag een helder beeld is ontstaan over deze mediumstage. Mijn tip aan komende stagiaires is om een helder overzicht te bewaren van de eigen bijdrages en de ontwikkeling als journalist. Hiernaast zal het erg druk worden bij VM, dus zorg ervoor dat je een goede communicatie met zowel je praktijk- als schoolbegeleider hebt. En mocht je er niet uit komen, geef het tijdig aan zodat anderen weten wat ze aan je hebben. Het is altijd beter om dit op tijd aan te geven dan op de dag van de deadline plots niets op papier te hebben staan.
6
Deel 2: Stageplan en aanvullingen Hoofdstuk 1: Adresgegevens Eigen info: Alden Susa Valentijnkade 42 hs 1095 JH Amsterdam 06/11 92 92 90
[email protected] Bij nood: Zoya Kalac Zegge 209 1422 PX Uithoorn 06/28 80 19 65 Info stage: Veronica Uitgeverij Olympia 2a 1213 NT Hilversum Tel 035/646 33 33 Fax 035/642 15 22
[email protected] Stagebegeleider VM: Jeroen Mascini 035/646 34 59
[email protected] Docentbegeleider Fontys: Monique Hamers Genderweg 17 5521 NX Eersel 06/22 34 02 43
[email protected] 7
Hoofdstuk 2 Stagedoelstellingen Persoonlijke doelstellingen Tijdens
mijn
stage
bij VM
wil
ik
mij
verder
specialiseren
op
het
gebied
van
entertainmentjournalistiek, omdat ik hiermee in de toekomst verder wil. Omdat ik zelf al veel filmen gamerecensies heb geschreven, wil ik mij nu ook richten op muziek en televisie. Daarnaast verwacht ik veel interviews af te nemen en af en toe een reportage te moeten maken op een film – of televisieset. Bovendien wil ik ook handiger worden in het schrijven van kortere stukken. Dit omdat er op de opleiding voornamelijk lange stukken worden geschreven, waarvoor binnen de (commerciële) tijdschriftenjournalistiek in mijn optiek steeds minder ruimte is. Mijn kennis op het gebied van functioneren binnen een commerciële journalistieke omgeving moet eveneens versterkt worden. Ik heb het gevoel dat ik vanuit de opleiding een grote theoretische en hiermee ook maatschappelijke bagage mee heb gekregen, maar dat er op het gebied van werken binnen een drukke omgeving (met wekelijkse deadlines) genoeg ruimte is voor oefening. Mijn beroepshouding hierbinnen moet ook scherper worden, omdat ik daardoor verwacht een veelzijdiger journalist te worden. Dit kan mijn inziens alleen bij een groot en commercieel journalistiek bedrijf en dat is VM alleszins. Het wekelijks halen van deadlines – in tegenstelling tot dagelijks tijdens mijn eerste stage bij dagblad Metro – heeft mijn bijzondere interesse. Ondanks het feit dat ik destijds bij Metro een hoop dingen heb geleerd en zeker verder gevormd ben als journalist, lag de constante druk van deadlines me daar niet echt. Vooral de mogelijkheid om er 'een nachtje over te slapen', was er uiteraard niet van toepassing. Aan de andere kant lag er daardoor wel veel ruimte om me te bewijzen met artikelen, een reden dat ik nu niet voor een maandblad heb gekozen. Als logische stap heb ik daarom een weekblad met een hoge oplage uitgezocht, zodat ik genoeg kan oefenen. Mijn doel is om zo een evenwichtig beeld van het vak te krijgen. Ik denk namelijk dat de tijdschriftjournalistiek (en dan met name bij een weekblad) het meest overeenkomt met mijn capaciteiten en interesses. Binnen het vak wil ik ook meer in contact komen met de Nederlandse entertainmentwereld en dan met name met de mensen die werkzaam zijn in deze industrie. Mijn doel daarbij is telkens om een goede uitgaanspositie te creëren voor een verdere carrière binnen dit segment van de journalistiek.
8
Competenties en stagedoelen Fontys Vanuit Fontys zijn er competentiedoelstellingen en overige stagedoelen geformuleerd voor de verdere ontwikkeling van de student. In eerste instantie gaat het voor mij hierbij om competenties drie, zeven en acht – verzamelen, evalueren en reflectie beroep. Maar ook kiezen (1), plannen (2) selecteren (4) en verwerken (6) zijn competenties waarbij je in mijn optiek niet genoeg ervaring kan opdoen binnen de journalistiek. In het verleden is gebleken dat ik tijdens mijn eerste- en tweedejaars assessments deze competenties zou moeten aanscherpen voordat ik af kan studeren. Omdat er bij VM – net als tijdens mijn eerste stage bij dagblad Metro- voldoende ruimte is om dit te doen, hoop ik mij vooral hierin de komende drie maanden verder te ontwikkelen. Deze specifieke competenties verdienen daarom mijn volste aandacht, maar ik zal het totaalpakket moeten beheersen om met een diploma op zak Fontys te verlaten. Tijdens deze tweede stage zal ik voldoende mogelijkheden krijgen om mijn competenties en capaciteiten verder te polijsten. Daarbij is het overigens van groot belang dat mij de techniek- en productiemethodes van een weekblad duidelijker worden. Daarnaast moet ik journalistieke feiten en citaten scherp in de gaten houden en hiernaast rekening houden met de wens vanuit de lezer om een vlot verhaal te krijgen. Bovendien moet ik als journalist gedegen overkomen en de juiste vragen blijven stellen zodat men binnen de entertainmentwereld graag met mij in contact komt. Dit levert op de langere termijn voordeel op, omdat je positiviteit uitstraalt die in het vervolg van je carrière alleen maar van pas komt. Daar bovenop is het van belang dat de productie recht evenredig met de inzet loopt. Kortom: je kunt wel kwaliteit produceren, maar ook de kwantiteit telt in de moderne journalistiek steeds meer mee. Ik zal een balans moeten vinden tussen deze twee belangrijke onderdelen. Ten slotte moet ik proberen om in dienst van het medium te schrijven en de juiste toon voor het blad te vinden, zonder daarbij uiteraard mijn eigen capaciteiten en opleiding te verloochenen. Vergeleken met de eerste stage verwacht ik dat er bij VM nog meer vanuit de lezer wordt geschreven en je nog beter moet kunnen verantwoorden waarom een onderwerp geschikt is voor de inhoud van het blad. Omdat ik mijn toekomst binnen de weekbladjournalistiek zie, dient deze tweede stage als een belangrijke leerschool.
9
Stagedoelen vanuit VM (verwoord door Jeroen Mascini) Een stagiair krijgt de kans om veel te doen tijdens een stage bij VM. Natuurlijk wordt hij begeleid en aangestuurd, zoveel als nodig. Maar is hij gretig, een beetje brutaal, heeft hij een goede pen en sterke ideeën, dan kan hij volop en zeer gevarieerd schrijven voor het grootste weekblad van Nederland. Hieronder heb ik onze verwachtingen op een rij gezet. Daarna volgen mogelijke leerdoelen. Wat wij, VM, verwachten van een stagiair? Dat hij inzet toont. Dat hij op tijd is. Dat hij nieuwsgierig is. Dat hij representatief is voor VM, zowel via de telefoon als in persoon. Dat hij initiatief toont, invalshoeken verzint en met verhaalideeën komt. Dat hij de afgesproken deadlines naleeft. Dat hij zijn eigen agenda beheert. Dat hij zich opstelt als een prettige collega. Leerdoelen voor een stagiair bij VM: Schrijven van korte tv-tips (boeiend en wervend). Schrijven van grote tv-tips (van portret, telefonisch interview tot overzicht van redenen waarom de lezer juist dit programma moet kijken). Verzinnen van verhaalideeën, oftewel meedenken over de inhoud van het blad. Inleven in en schrijven voor VM-lezers (toegankelijk, bondig, met een knipoog). Voorbereiden van een interview, telefonisch en face-to-face interviewen. Diverse verhaalvormen beheersen (vraag-antwoordinterview, lopend verhaal met quotes, monoloog, portret, reportage, achtergrondverhaal). Deadlines naleven. Jeroen Mascini, stagebegeleider en eindredacteur Hilversum, 2 december 2011
10
Hoofdstuk 3 Begeleidingsaspecten Binnen VM zijn er dagelijks verscheidene momenten van begeleiding aanwezig. Eindredacteur Mascini geeft aanzetten tot artikelen en maakt de wekelijkse verdeling van de grote televisietips. Hiernaast is er ook mogelijkheid om met andere collega's te spreken over de verdere invulling van de tekst. Bovendien is er ruimte voor het aandragen van eigen onderwerpen of interviewverzoeken. Wekelijks is er een redactievergadering waarin wordt teruggekeken naar de vorige editie van het blad en de artikelen voor het nieuwe nummer worden besproken. In eerste instantie is het voor de stagiair duidelijk wat zijn vaste werkzaamheden zijn. Deze bestaan voornamelijk uit het schrijven van korte tv-tips bij zowel VM als TTV. Daarnaast komen er soms grote tv-vandaag stukken in VM beschikbaar of interviews/reportages in beide bladen. De interviewrubrieken '13 Dingen' en 'Zeven vragen', in respectievelijk VM en TTV, bieden hiernaast eveneens ruimte om werk van de stagiair te plaatsen. Ik zal mijn stagebegeleidster Monique Hamers zo mogelijk eens per week op de hoogte houden van de ontwikkelingen tijdens de stage. Daarbij zal ik aan het einde een overzicht maken van de meest opvallende stukken en een stageverslag schrijven. Bij vragen of advies zal ik per mail contact opnemen met Hamers. Aan het einde van de rit zal zij langs komen op de redactie voor een afsluitend gesprek met mijn stagebegeleider van VM.
11
Hoofdstuk 4: Werkplan Hieronder staan de rubrieken en bladen opgesomd waarvoor de stagiair ingezet kan worden.
Rubriek
VM
TTV
Tv-tips
Wekelijks korte televisietips Tweewekelijks korte van de dag. Elke dag zijn er een televisietips van de dag. Tussen vijftal televisietips van rond de 20-100 woorden. 50 woorden
Tv-vandaag
Dagelijks één grote televisietip rond de 400 woorden
Rubriek
Wekelijkse rubriek '13 dingen' met 13 weetjes over BN'ers die in die week op televisie te zien zijn 200-300 woorden
Reportage
Setbezoeken van tvprogramma's, tv-series of films tot 400 woorden
Recensies
Muziek- en filmrecensies tussen 50 en 200 woorden
Interviews
Interviews in het voorkatern
Tweewekelijkse rubriek 'Zeven vragen aan' met BN'ers die in die week op televisie te zien zijn 300-400 woorden
Ongeveer 500 woorden of groter
Hierbij zal het vooral neerkomen op het maken van tv-tips en grote tv-vandaag stukken. Daarbij geldt dat alles wat die dag op televisie komt (en uiteraard een breed publiek aanspreekt) uitgelicht kan worden. Daarom is het van belang een brede kennis en interesse te hebben over televisie. Bovendien zal ik hierbinnen veel oefenen met het schrijven van kortere stukken, de reden dat ik heb gekozen voor een (populair) weekblad. Interviews en reportages zijn twee andere journalistieke vormen waarin ik veel hoop te oefenen. Ik zal daarnaast snel handig moeten worden in het communiceren met personen binnen de entertainmentwereld. Op termijn hoop ik ook meer recensies te kunnen schrijven, omdat ik hiermee de meeste ervaring heb. Al met al zal er bij VM veel te doen zijn en genoeg momenten om bij te leren. Ik verwacht daarom ook dat de komende drie maanden om zullen vliegen en ik als een sterkere journalist uit het proces zal komen. Alden Susa, student journalistiek Amsterdam, 4 december 2011
12
Leerdoelen vanuit VM Het schrijven van korte televisietips is in mijn ogen gelukt, vooral ook omdat ik om de twee weken pagina's voor TTV vulde. Ik ben hierdoor bekwamer geworden in het zelfstandig research plegen over de inhoud van het artikel en het bedenken van de bijbehorende koppen. Ook heb ik veel geoefend met grotere televisietips, van portretten tot telefonische interviews tot overzichten van bijvoorbeeld de leukste televisiemomenten van het afgelopen jaar. Die verscheidenheid sprak me erg aan, net als de kans om zelfstandig een interview voor te bereiden en in te plannen. Daarbij had ik telkens het gevoel dat ik de lezer ook voldoende informatie gaf over het programma in kwestie, terwijl ik daarnaast vaak dieper in kon gaan op de persoonlijkheid van de geïnterviewde. Bovendien had ik vaak ongeveer dertig minuten voor een interview, waardoor er een breed kader ontstond voor het behandelen van verschillende onderwerpen. Doordat ik veel onderwerpen vanuit de eindredactie aangereikt kreeg (en daar mijn handen vol aan had), heb ik inderdaad niet genoeg eigen verhalen bedacht. Soms gelukkig wel, zoals het bezoek aan Pechtold en Van de Pavert, maar dit had zeker vaker mogen gebeuren. Ik vond het erg leuk om me in te leven in de VM-lezers en daardoor toegankelijk, bondig en met een knipoog te schrijven. Vooral bij het eerder genoemde overzicht van de leukste televisiefragmenten van 2011 is dat duidelijk terug te zien, net als bij een wedstrijdje televisiekijken tussen de programma's Nick tegen Simon en Ik hou van Holland. Ook face-to-face interviews waren voor mij erg leuk om te doen, hoewel ze in de praktijk niet vaak voorkwamen. Toch heb ik de Tweede Kamer tweemaal bezocht tijdens mijn stageperiode, net als de Amsterdamse bioscoop Het Ketelhuis. Bovendien ben ik thuis bij Van de Pavert langs geweest, een unieke en leerzame ervaring. Ik heb tijdens deze stage bijna alle verhaalvormen een keer geoefend, het meest een vraagantwoordinterview en lopend verhaal met quotes. Maar ook een monoloog (Ik Begin), portretinterview (Beau van Erven Dorens en Tanja Jess), reportage (Feuten) en achtergrondverhaal (Het vetste van versus). De deadlines van TTV waren soms lastig te halen, maar bij VM heb ik alle deadlines zonder problemen gehaald. Wel vond ik het hierbij zoals gezegd soms ook moeilijk om iedere week voor de rubriek '13 dingen' een BN'er te vinden, in te plannen en te interviewen.
13
Persoonlijke leerdoelen Mijn voornaamste doel was het specialiseren in entertainmentjournalistiek, iets wat ik gelukkig wekelijks heb kunnen doen. Vooral televisie is daarbij aan bod gekomen, film en games een enkele keer en muziek bijna niet. Ik heb veel interviews mogen maken, met name telefonisch, en ik kon voor VM soms een reportage schrijven. Doordat ik ook veel voor TTV heb mogen schrijven, ben ik beter geworden in het schrijven van kortere stukken. Hierdoor is mijn kennis over een professionele journalistieke arbeidsomgeving groter geworden. Ik heb voornamelijk meer inzicht gekregen in de gang van zaken bij de verdeling van artikelen, het halen van deadlines en mijn werkrelaties met collega's. Daarbij zet ik een vlotte en duidelijke communicatie voorop, maar moet ik ook meer openstaan voor eventuele kritiek van collega's. Bovendien ben ik nu beter in staat een artikel te schrijven over een onderwerp of persoon die ik in in eerste instantie niet zelf uit zou uitkiezen. Het halen van wekelijkse deadlines heeft na deze stage zeker mijn voorkeur boven dagelijkse, vanwege de mogelijkheid om nog eens goed na te denken over een stuk. Wel moet ik hierbij voet bij stuk houden en niet zoveel twijfelen, zeker nadat ik eenmaal een keuze heb gemaakt en er eventueel een nacht over heb geslapen,. Ik heb nog steeds het gevoel dat ik er goed aan heb gedaan om een populair weekblad te kiezen zodat ik mijn veelzijdigheid en werklust kon etaleren. Tot slot heb ik verschillende BN'ers met veel plezier gesproken, contacten waar ik tijdens mijn verdere journalistieke carrière altijd nog op terug kan vallen. Het was in iedere geval erg leerzaam om het zowel voor de geïnterviewde als mezelf leuk en spannend te houden, en ik ben blij dat ik die uitdaging ben aangegaan.
14
Leerdoelen vanuit Fontys Competentie 1: Bepaalt zelf originele onderwerpen en invalshoeken vallen binnen een gegeven en zelfgekozen journalistieke context. Bij deze competentie kreeg ik vanaf het begin aanwijzingen van de eindredactie. Er werd mij gewezen op verschillende mediawebsites die zich op het nieuws uit Hilversum richten, zoals mediacourant.nl en mediablog.nl. Daarnaast is er op de redactie gelegenheid om alle overige omroepbladen in te zien en kregen we wekelijks een overzicht met programma's die de komende weken op televisie komen. Op die manier was het makkelijk een onderwerp te zoeken en (na overleg) te tackelen. Competentie 2: Maakt zelfstandig een passende planning bij de productie van journalistieke werk. Kan anderen instrueren en aansturen. Kan met deadlines werken. Deze competentie heb ik flink bijgeschaafd, omdat ik me wekelijks goed aan de deadlines hield. Bovendien keek ik altijd een paar weken vooruit, zeker voor de rubriek '13 dingen'. Op die manier kwam ik voor VM niet in de knoei met deadlines en is er zelfs werk blijven liggen dat na mijn stage werd geplaatst. Daarnaast kreeg ik eens in de twee weken verschillende stukken in TTV toegewezen, waardoor ik de twee bladen naast elkaar moest plannen. Dit is zonder noemenswaardige vertraging verlopen en heeft mijn geholpen deze competentie te verbeteren. Competentie 3: Kan over complexe onderwerpen doelgericht en kritisch informatie verzamelen uit binnen- en buitenlandse bronnen. De meeste van mijn bronnen waren BN'ers en ik benaderde hen waar mogelijk kritisch, maar vooral informatief. In het begin vond ik dat erg spannend, omdat ik daarvoor niet heel veel bekende mensen had gesproken uit Nederland. Nadat ik in het begin zenuwachtig was voor een interview met Frans Bauer, kon ik ontspannen en deed ik de rest van mijn interviews op mijn gemak. Daarom was ik erg tevreden dat ik tijdens mijn stage met bijna iedere BN'er goed heb kunnen opschieten. Competentie 4: Kan uit een grote hoeveelheid complexe informatie doelgericht selecteren en daarmee uiteenlopende doelgroepen vanuit verschillende invalshoeken over het onderwerp informeren. Ook hiermee heb ik veel geoefend, zeker bij interviews die op band waren opgenomen. Tijdens mijn reportages was het ook van belang om de informatie op papier goed te kunnen vertalen naar het artikel zelf. Op deze manier heb ik leren selecteren welke citaten en observaties voor een stukje geschikt zijn. Dit zal mij in het vervolg van mijn carrière alleen maar goed van pas komen.
15
Competentie 5: Kan materiaal ordenen op basis van een verscheidenheid aan genreconventies van een of meer media en kan daarop variëren. Soms moest ik spelen met de volgorde om op die manier een vlotter verhaal te schrijven, maar ik probeerde waar mogelijk chronologisch het verhaal te vertellen. Vooral bij een reportage of achtergrondverhaal komt dit de leesbaarheid te goede. Bij een interview is het soms wel handig om sommige vragen om te draaien of weg te laten om een beter geheel te creëren. Competentie 6: Kan producten van een of meer media presenteren in verzorgd Nederlands taalgebruik en in taal en beeld vormgeven voor brede en specifieke doelgroepen. Je toont daarbij je creativiteit. Hier kreeg ik op de redactie veel mee te maken, omdat sommige woorden die ik daarvoor gebruikte te oubollig (nochtans, destijds) of simpelweg overbodig (eigenlijk, gewoon) zijn voor het blad. Bovendien had ik een scherpe eindredacteur die zelfs de kleinste stijlfouten eruit wist te vissen en mij de feedback erop gaf. Dit was erg leerzaam en ik maakte hierbij gelukkig weinig taalfouten. Competentie 7: Kan – ook onder tijdsdruk – op basis van de in het beroep gebruikelijke ethische en persoonlijke criteria reflecteren op eigen journalistieke producten en journalistiek handelen en op producten en handelen van anderen. Hier was na het ontvangen van de feedback vaak sprake van. Artikelen die niet helemaal goed waren, mocht ik vaak zelf verbeteren. Ik werd hierbij vrijgelaten om te spelen met de constructie of volgorde, als ik me maar hield aan de feedback. Op deze manier had ik het gevoel echt iets te leren van mijn fouten en zag ik in waarom het aangepast moest worden. Competentie 8: Kan op basis van methodisch en doelgericht literatuuronderzoek en onderzoek van de journalistieke werkelijkheid over een specifiek aspect van de journalistiek een persoonlijke visie verwoorden en onderbouwen. Ik verdiepte mijn altijd in het onderwerp waar ik over moest schrijven. Bij een persoon las ik zijn (online) biografie en eerdere interviews. Als ik iets over een programma's schreef, las ik er artikelen over en bekeek zo mogelijk het programma zelf. Op die manier kreeg ik een beter beeld van mijn onderwerp, om daarmee mijn persoonlijke visie beter te verwoorden.
16
Competentie 9: Kan met anderen samenwerken in een journalistiek team van een specifiek medium en houdt zich daarbij aan de afspraken. Kan in een team verschillende rollen vervullen en stemt zijn activiteiten af op het door het team beoogde resultaat. Toont initiatief en kan zelfstandig werken. Gelukkig bleek na afloop dat mijn communicatie werd gewaardeerd, ik had mij ook voorgenomen om op een vlotte manier te communiceren met de eindredactie. Afspraken die we maakten voerde ik zoveel mogelijk uit, of gaf op tijd aan mits de afspraak veranderd werd. Hiernaast probeerde ik waar mogelijk zelfstandig te functioneren en initiatief te tonen. In het begin vroeg ik nog aan mijn naaste collega's of ik ze ergens mee kon helpen, maar na enkele weken had ik genoeg werk op stapel waar ik me vervolgens volledig op focuste. Competentie 10: Kan zelfstandig journalistieke producten maken voor een zelfgekozen externe opdrachtgever in binnen- of buitenland. Als het goed is, ben ik nu klaar om voor een weekblad (met aandacht voor entertainment) kwalitatieve producten te maken. Ik heb heel veel geoefend bij VM en hoewel ik uitstekende begeleiding kreeg, heb ik ook een hoop dingen zelfstandig gedaan. Wel ga ik bij een volgende opdrachtgever iets meer eigen initiatief tonen om te laten zien dat ik ook zelf mee kan denken over de inhoud. Competentie 11: Beschikt over de op dit niveau vereiste algemene ontwikkeling. Heeft basale parate kennis van de dagelijkse onderwerpen die aan de orde zijn in een op een brede doelgroep gericht journalistiek medium en verwerkt zijn kennis van de wereld in inhoudelijke samenhangende producten. Inmiddels is mijn kennis over de televisieprogrammering en het benaderen BN'ers flink gegroeid. Mijn manier van het omgaan met het public relations gedeelte van de verschillende omroepen is eveneens flink verbeterd. Bovendien heb ik vlotter en informatiever leren schrijven, terwijl ik overbodige woorden en informatie nu beter weet te vermijden. Tot slot ken ik nu de doelgroep en ben me er veel beter van bewust dat je bij een medium altijd voor een bepaalde doelgroep schrijft. Het is erg belangrijk te weten welke dat precies is, voordat je een verhaal begint. Volgens mij heb ik hierbij een goede balans weten te vinden tussen kwaliteit en kwantiteit.
17
Wat heb ik geleerd over mezelf als journalist in medium van keuze? Wat ik tijdens mijn stage bij VM vooral heb geleerd, is dat ik in staat ben om veel tekst te produceren over verschillende uiteenlopende onderwerpen. Het maakt mij hierbij niet echt niet meer uit of ik de stof in eerste instantie interessant vind of niet. Natuurlijk ben ik meer betrokken bij een artikel over een programma waar ik zelf ook naar kijk (De Wereld Draait Door, Bananasplit, Freek op Safari), maar ook over programma's die ik niet kijk (Fatale Fouten, Ultimate Dance Battle, Nick tegen Simon) kan ik intussen een informeren en enthousiasmerend verhaal schrijven. Daarnaast heb ik geleerd om BN'ers te interviewen en hierbij rekening te houden met wederzijdse belangen. Dat houdt in dat er altijd een duidelijke aanleiding is voor het interview (de persoon in kwestie is bezig om iets te promoten), maar dat je hiernaast ook het doel van je eigen medium voor ogen moet houden. Daarop kun je de vragen aanpassen, zodat er een 'voor elk wat wils'-situatie ontstaat. Bovendien is het hierbij van belang een goede communicatie te hebben met de public relations afdelingen van de omroepen, omdat je vaak weer met dezelfde persvoorlichters te maken krijgt tijdens je werk. Ik heb daarom geleerd om de tekst in overleg op te sturen voor een feitencheck, en vervolgens de feedback te interpreteren zodat er geen inbreuk wordt gemaakt op mijn journalistieke integriteit. Wel moet ik hierbij zeggen dat er altijd ruimte moet blijven om betere antwoorden of informatie in de plaats van de originele respons te plaatsen, hoewel dit in de praktijk zelden voorkomt. Waarin ben ik hierbij gegroeid? Ik ben vooral beter geworden in communicatie en schrijfvaardigheid. Daarbij ben ik gegroeid in de planning en mijn algehele arbeidsethos. Omdat ik bijna wekelijks een BN'er moest benaderen, inplannen, interviewen en vervolgens de tekst laten fiatteren, ben ik zelfstandiger geworden in de omgang met personen binnen de journalistiek. Dit heeft tot gevolg dat ik mijn deadlines meestal vlekkeloos haalde en ik soms al werk voor de weken erna had afgemaakt. Zo was het prettiger functioneren en had ik niet het gevoel dat ik de hele tijd achter de feiten aanliep. Voor mij gold ook dat ik al in de eerste week een opnameapparaatje had aangeschaft en daar vaak mee in de weer was. Zo had ik belangrijke technische hulp bij het uitwerken van (lange) interviews, waar ik na afloop altijd op terug kon vallen voor het letterlijke citaat. Zie ik mezelf meer of minder functioneren bij dit medium na mijn opleiding? Waarom? Na deze stage zie ik mezelf eerder aan de slag gaan bij een soortgelijk medium, omdat ik bij VM zelfstandiger ben geworden en een beter beeld heb van de doelgroep. Ik zal als journalist wel meer zelf de kar moeten trekken en regelmatig met verhaalideeën blijven komen. 18
Deel 3: Mediumspecifieke eisen Tijdschriftanalyse journalistieke kenmerken 1. Hoe zou je de doelgroep van het blad omschrijven? a. Het is een brede doelgroep, voor iedereen die vmbo of hoger heeft gedaan, leeftijdscategorie 1550, alleenstaand of met een gezin, werkend, Nederlands sprekend. b. Voorbeeld: Dian Heijboer, Rotterdam, 32 jaar oud, alleenstaand, HBO-recht, manager bij klein rechtskantoor, houdt van snelle auto's en mooie kleding, extravert karakter, gaat graag naar concerten en bioscoop, erg carrièregericht, gamet in vrije tijd, gaat graag op vakantie. Sterke familieband, stemt soms D66 soms VVD maar niet echt geïnteresseerd in politiek, agnost. 2. Welke zijn de functies van het blad? a. Uitgever van het blad is voor 67 procent Sanoma Media en voor 33 procent Talpa Media. Beide zijn commercieel gerichte mediaondernemingen met als doel een zo gezond mogelijke onderneming gecombineerd met zo hoog mogelijke winstmarges. Ze hebben verschillende media vormen onder hun hoede, waarvan VM er één is en tevens één van de meest winstgevende wegens de hoge oplage. b. VM is een televisiegids met het overzicht voor een hele week, beginnend bij de zaterdag en eindigend op vrijdag. De artikelen in het blad beogen de lezer een zo breed mogelijk beeld te geven van de televisieprogrammering van die week, evenals het bijhouden van de actualiteit op het gebied van film, muziek, games, boeken auto's en (internationale) sterren. Hierbij is het vaak van belang de lezer te motiveren om een programma, album, film, game of andere vorm van media te bekijken/beluisteren en soms om een bepaald product aan te schaffen. Verder ligt de amusementswaarde van de artikelen vrij hoog en is het karakter van de stukken niet echt opiniërend. Het doel is duidelijk om de lezer te informeren, te vermaken en enthousiast te maken voor een bepaalde televisie-uitzending. 3. Op welke pijlers rust het blad? a. Er wordt altijd aandacht geschonken aan de televisieprogrammering, de release van films, muziek, boeken en games en aan verhalen over beroemdheden in binnen- en buitenland. Daarnaast speelt lifestyle (hij/zij) een grote rol, met hierbinnen ruimte voor auto's, gadgets en mode. Bovendien zijn er achterin het blad altijd strips en horoscopen terug te vinden, evenals ingezonden brieven. b. De artikelen die bij deze subcategorieën van het blad horen zijn bijna altijd bij elkaar ondergebracht in dezelfde rubriek, met een duidelijk onderscheid tussen het middenstuk van het blad (programmering televisie) en het buitenkatern met de overige onderdelen. 19
c. Er zijn vaste rubrieken waarin deze subcategorieën zijn samengevoegd. Zo zijn er aparte recensierubrieken voor muziek, film (bios) en dvd/bluray. Hiernaast zijn er elke week de rubrieken 'Hillywood' (over binnenlandse beroemdheden), 'Startrax' (buitenlandse beroemdheden) en 'Lifestyle' (mode, auto's en gadgets). Daarbij altijd het deel TV deze week (programmering) en de strips/astro (horoscoop). d. Iedere rubriek heeft een vaste opmaak met in het programmagedeelte elke dag een linkerpagina voor korte televisietips en een hele rechterpagina voor de tip van de dag. Verder bevatten de rubrieken over sterren meer beeld dan de recensierubrieken, die altijd een herkenbare waardering van maximaal vijf sterren hebben. 4. Welke onderwerpen zijn interessant voor het blad? a. Er is altijd interesse voor actuele televisietips, lifestyle, muziek, film, boeken en games. b. Onderwerpen zoals politiek, milieu en wetenschap zijn niet per se interessant voor VM. c. Het onderwerp is interessant als er die week iets over te zien is op televisie of het op een andere manier in de actualiteit komt via een media-uiting. 5. Welke journalistieke technieken worden in het blad gebruikt? a. Recensie (traditioneel), interview (traditioneel), portret (vernieuwend), reportage (traditioneel), column (traditioneel), nieuwsbericht (vernieuwend). b. Lezer wordt met 'je' aangesproken, net als de geïnterviewde. De toon is luchtig en vermakelijk, veel gebruik beeld en bijschriften/koppen. Veelal activerend taalgebruik, vooral in recensies. c. Het blad is voornamelijk gekleurd omdat de toon activerend is en de lezer probeert te overtuigen om iets te doen of (minder vaak), niet te doen. Dit valt ook te zien door het hoge aantal recensies en advertenties, net als de wekelijkse tests van multimedia en gadgets. 6. Hoe verhoudt in het blad tekst zich tot beeld? a. Het beeld is erg bepalend voor het blad en neemt meer dan de helft van de pagina's in beslag. Waarschijnlijk komt dit omdat de doelgroep erg breed is en men een beeld nou eenmaal sneller kan verwerken dat een lap tekst. Bovendien zijn de (vele) advertenties ook erg beeldgericht, waardoor dat onderdeel van het blad vrijwel geheel uit beeld bestaat. b. Er zijn veel advertenties en andere beelden met daarop jonge, mooie mensen in de leeftijdscategorie 20-40. Op de cover staat vaak een mooie dame, met rechtsonder een mooie man klein afgebeeld. Daarnaast zijn er advertenties voor elektronica (Vodafone, Technisat, Bose, HTC), lichaamsverzorging (Dove crème, Pro Fresh kauwgom), reizen (Discover Israël, Fletcher Hotels), 20
gezondheid (Citrax afslankmiddel, Menzis zorgverzekering), accessoires (Zinzi juwelen, tijdschrift.nl) en entertainment (Radio 100% nl, Ziggo digitale tv, Queen the musical, Puss in Boots the movie, Junior Masterchef op Net5 en de dvd van Frozen Planet). Hierop staat of het product of een model (leeftijdscategorie 20-40) afgebeeld. Illustraties bij artikelen bevatten vaak een tevreden persoon. Auto's worden vaak rijdend afgebeeld en gadgets zonder verpakking of snoeren. Tijdschriftanalyse taalkundige kenmerken 1. De toon is vaak activerend en alarmerend, zoals bij het aanprijzen van films, muziek en bijvoorbeeld gadgets of het juist afraden ervan. Voorbeeld positief: “Vraag niet hoe het kan, maar geniet ervan” uit de recensie van de documentairefilm One Life of “Wacht niet langer met opvallen op straat!” uit de rubriek lifestyle, stukje over fietsverlichting Bookman Bike Lights. Negatief: “Hier en nu = net als toen. Boring!” uit de albumrecensie Here and Now van de band Nickelback. 2. VM heeft vaak vrij gekleurde artikelen. Bij langere recensies is vaak duidelijk met argumenten en vergelijkingen met soortgelijke uitingen waarom iets goed of slecht wordt bevonden. Bij een kort stukje (tot 50 woorden ) is er vaak geen ruimte om de mening te onderbouwen maar wordt het vaak alleen aangeprezen of soms afgeraden. 3. Het blad scoort vrij hoog op de schaal van leesbaarheid omdat de meeste stukken rond de honderd woorden zijn. Al met al zijn er veel artikelen van een relatief klein woordaantal te vinden. a. Er zijn langere en kortere zinnen bij, gemiddeld tussen de tien en vijftien woorden. Als er een intro is, beslaat deze maximaal drie regels. b. Vaak zijn er ook kortere recensies/tips van rond de vijftig woorden en uitschieters zoals interviews en reportages van achthonderd. De dagelijkse grote televisietips hebben tussen de driehonderd en vierhonderd woorden. c. Er wordt bijna geen gebruik gemaakt van vaktaal of jargon, maar soms worden wel engelse uitdrukkingen of woorden gebruikt. 4. Het blad maakt veel gebruik van kwalificaties, vaak om een product of media-uiting te prijzen, al dan niet in de vorm van een recensie. Hiernaast worden dagelijks verschillende tv-programma's belicht, met als doel de lezer aan te sporen deze te zien. Dat gebeurt altijd op een positieve manier, behalve bij het wekelijks filmoverzicht waar sommige films ook worden afgeraden. Voorbeeld: “pretentieuze, strontvervelende troep”, over de film Tideland van Terry Gilliam en “Te veel actie en geintjes, en Basinger is ronduit irritant” over de film Cellular van David R. Ellis. 21
5. Het blad gebruikt bijna geen nieuwe woorden of samenstellingen, behalve die al algemeen geaccepteerd zijn (chill, relaxed, fun, lifestyle) of engelse woorden/uitdrukkingen die bekend voorkomen (boring, all-weather, hear-hear). 6. In de rubriek Lifestyle worden soms verkleinwoorden gebruikt bij het aanprijzen van producten en software. Bijvoorbeeld: “sterk staaltje techniek” bij de Silverback Stark Sub Sero mountainbike, “megadikke dj-setup voor thuisfeestjes” bij de iphone/ipad applicatie Drive-in Disco of “all-weather statiefje” bij de Camelback Hydrobak waterfleshouder. 7. Het blad gebruikt veel leenwoorden uit het Engels om de tekst leesbaar en vlotter/hipper te maken. Voorbeelden zijn: hunk, quality time, all-weather, bad ass, superpowers, funny, odds, gadgets, boring, überfreak. 8. Het blad gebruikt vrijwel geen spreektaal als schrijftaal, behalve soms als citaat is van een persoon. Voorbeeld: “Dus ik zei: bedoel je meneer die en die? Nee, zei ze, ik bedoel Piet” uit een stuk met citaten van Johan Cruijff, Cruijffiaans genaamd. 9. Het blad gebruikt bij het aanprijzen van gadgets en producten soms overdrijving als motivatie om een product of dienst aan te schaffen. Soms worden bij artikelen eerdere werken of uitspraken van een persoon opgesomd. Bij recensies wordt soms gebruik gemaakt van herhaling en woordspeling om een boodschap weer te geven. Paradoxen en eufemismen komen minder vaak voor, net als beeldspraak. Voorbeeld opsomming: Interview Rob Kamphues, opsomming 'Kamphues in het kort' met onder meer de onderdelen 'kijkcijfers', 'twitter', 'exenlijstje' en 'quote'. Bij een artikel over cabaretière Sara Kroos is er een lijst van haar eerdere uitspraken opgesomd. Voorbeeld woordspeling: uit recensie Nederlandse speelfilm Nova Zembla: “Het lijkt erop dat de filmmakers, net als die zeevaarders van weleer, iets hoger grepen dan ze waar konden maken” 10. De lezer wordt steevast met je en jij aangesproken, vanuit het perspectief van de schrijver van het artikel. Bij reportages en columns gaan artikelen regelmatig uit van het ik-perspectief. Voorbeeld: “Surf naar deze site en je hebt in een mum van tijd de mooiste gedichten in elkaar gedraaid!” uit een artikel over de website sinterklaasgedichten.com en “We voelen ons een beetje James Bond, maar ik ben te moe om de spanning nog te voelen” uit de column Beau van Erven Dorens over zijn gokvakantie in Las Vegas. 22
Tijdschriftanalyse beeld en vorm Aan de hand van de cover kun je zien dat de identiteit van het blad jong en ondernemend is. Er worden vaak succesvolle en mooi mensen in de leeftijd 18-40 jaar op getoond, regelmatig vrouwelijke covermodellen. Hierin komen afwisselend zowel binnenlandse (Katja Schuurman, Hanna Verboom) als buitenlandse sterren (Penelope Cruz, Scarlett Johansson) aan bod. Onderin rechts is vaak afbeelding te zien van een ander persoon uit het blad, geregeld van een ander geslacht dan het grote model. Dit is waarschijnlijk zo gedaan om een zo breed mogelijke doelgroep aan te spreken, die jong en ondernemend is. De sfeer van het blad is voornamelijk speels en gezellig met veel beelden en kopjes, net als opvallend veel producten en bijschriften. Het blad heeft geen covermotto. Mijn indruk van de cover is dat het redelijk overzichtelijk is en zich beperkt tot een opvallend groot model en een enkele kleine beelden van personen, waarbij de beide geslachten aan bod komen. Het blad als geheel is door de vele rubrieken druk, maar tegelijk rustig door het overzichtelijke gebruik van koppen en beelden. Het is soms schreeuwerig maar nooit opdringerig. De voornaamste letterkleur in het blad is zwart, soms met gebruik van witte letters op een donkere achtergrond. Hiernaast worden kopjes regelmatig in kleurrijke roze of rode kaders geplaatst met daarin witte letters. Af en toe worden ook deze letters anders gekleurd, bijvoorbeeld in het geel of oranje. Elke dag van de programmagids heeft een eigen kleur waarin de opmaak van de pagina's is gedaan. De lettergrootte verschilt per rubriek, maar de verschillen zijn relatief klein, net als de grootte van de letters. Koppen worden daarentegen wel groot afgebeeld, vooral bij de televisietips en op de cover. Bij de recensierubrieken en wekelijkse filmtips op televisie wordt veel gebruik gemaakt van functioneel wit. Het lettertype is slank en langwerpig, waardoor het rustig is om te lezen. De verhouding beeld/tekst in VM is ongeveer helft-helft. De beelden ondersteunen in de meeste gevallen vrij duidelijk de tekst en bevatten daardoor vaak producten of personen uit de tekst. Ook de advertenties bestaan voornamelijk uit beeld en bevatten opvallend weinig tekst. Voorbeeld: Bij de advertentie van Zanzi juweliers neemt model Kim Feenstra bijna de hele pagina in beslag, bij radiostation 100% NL vult het duo Nick en Simon bijna de gehele pagina. Voor tekst is slechts onder aan beide advertenties in een paar regels plaats. 23
Er zijn vaste beeldrubrieken zoals de strips achter in het blad en afbeeldingen van bekende personen die worden geïnterviewd. Bijvoorbeeld de afbeelding van actrice Chantal Janzen en de band Heideroosjes die beide een hele pagina vullen. De stijl is altijd herkenbaar en vaak kleurrijk en vrolijk, niet overdreven artistiek maar voornamelijk duidelijk en sfeervol. De opmaak is soms opvallend met felle kleuren en letters in voornamelijk de kop en bijschriften. Vooral bij de interviews en reportages, net als bij de gadgets en andere producten is de opmaak opvallend met veel beeld en soms kleurrijke overzichten in aparte kaders. Voor de rest is de opmaak terughoudend, vooral bij de dagelijkse televisieprogrammering en de filmrecensies van de televisieweek. Het vele gebruik van beeld en uitvergroting van de besproken producten of gadgets, draagt bij tot de herkenbaarheid van het blad. De koppen en felle opmaak kunnen daardoor verrassen en de lezer expliciet uitnodigen om het artikel te lezen. Hierbij wordt vaak gespeeld met lettertype en grootte. Bij recensies wordt juist vaak dezelfde vorm gebruikt met een duidelijk overzicht van de titel van de film, game, album en de bijbehorende waardering in sterren.
24
