Stageverslag Internationale stage Module 12, Prevence 2000 kliniek Praag
Definitieve versie Naam: Nathalie Burger Studentnummer: 09019979 Klas: HDT-3F Opleiding: Huidtherapie Onderwijsadres: De Haagse Hogeschool Beoordelend docent: mevr. K. Koetsier Onderwerp: Stagewerkplan internationale stage Datum: 20-05-2013
Naam begeleider: Dr. René Vlasák Stageland: Tsjechië Stageadres: Prevence 2000 kliniek Werkadres: Londýnská 59, Praha 2 Stageperiode: 29-04-2013 t/m 10-05-2013
1
Voorwoord Mijn naam is Nathalie Burger, derdejaars student Huidtherapie aan de Haagse Hogeschool. Als onderdeel van het derde studiejaar gaan de studenten 10 dagen lang op internationale stage om meer te leren over de internationale uitvoering van hun beroep of een aantal competenties hiervan. Ik heb mijn stage gelopen samen met mijn medestudenten Gaby Buitendijk en Desirée van Hekesen in de Prevence 2000 kliniek in Praag, Tsjechië. Onze stagebegeleider dr. Vlasák hoofd van de kliniek wilde ons graag zoveel mogelijk laten zien waardoor wij ook op verschillende locaties hebben mogen meekijken zoals bij oedeembehandelingen in de kliniek maar ook maagverkleiningen en aders strippen. In dit stageverslag zal ik zo duidelijk mogelijk mijn stage, de stageopdrachten en mijn reflectie op de stage beschrijven.
2
Inhoudsopgave 1. Stagebeschrijving o o o
1.1. De organisatie 1.2. Stageactiviteiten 1.3. Competentie-ontwikkeling
2. Stageopdrachten o o o
Macroniveau Mesoniveau Microniveau
Blz. 4 Blz. 4 Blz. 5 Blz. 5 Blz. 8 Blz. 8 Blz. 10 Blz. 12
3. Reflectie
Blz. 15
4. Bijlages
Blz. 17
o o o
4.1. Beoordeling door stagebegeleider 4.2. Logboek 4.3. Literatuurlijst
Blz. 17 Blz. 19 Blz. 21
3
1. Stagebeschrijving Mijn internationale stage heeft hoofdzakelijk plaatsgevonden in de Prevence 2000 kliniek in Praag, Tsjechië. Van hier uit zijn wij ook naar verschillende andere klinieken en ziekenhuizen gestuurd om daar een dagje mee te kijken naar andere bedrijven die samenwerken met de Prevence 2000 kliniek. Onze begeleider was dr. Vlasák hoofd van de kliniek en van de verschillende afdelingen preventie, obesitologie, lymfologie en flebologie. Daarnaast werden wij ook begeleid door de hoofdzuster binnen de kliniek door Sona Brskovskou.
1.1.
De organisatie
De Prevence 2000 kliniek opgebouwd uit 4 afdelingen, namelijk preventie, obesitologie, lymfologie en flebologie. Aan het hoofd van deze afdelingen staat dr. Vlasák, onder hem staat dr. Trishkova zij is na hem hoofd van de afdeling dermatologie. Daarnaast is Sona Brskovskou hoofdzuster, zij is binnen de kliniek een belangrijk aanspreekpunt en is de rechterhand van dr. Vlasák. Daarnaast zijn de fysiotherapeuten en zusters die een oedeemtherapie-cursus gedaan hebben van 3 weken waarin zij 2 weken theorie les krijgen over het lymfesysteem, manuele lymfedrainage en oedeemtherapie en 1 week waarin zij deze vaardigheden oefenen, werkzaam op de afdeling lymfologie. Zusters en diëtisten zijn werkzaam op het gebied van obesitologie binnen de kliniek. Preventie wordt binnen de kliniek gedaan door middel van een soort seminars die eens per maand gehouden worden, hierin wordt verteld over lymfoedeem en verschillende componenten die hier effect op hebben. Het onderdeel flebologie wordt deels gedaan binnen de kliniek, hier worden kleine ingrepen gedaan zoals het verwijderen van kleine spataders. Grotere ingrepen op dit gebied worden gedaan in het ziekenhuis in Benesov door dr. Vlasák, hij is daar elke vrijdag om een aantal patiënten te behandelen voor hun spataders, vaak is dit het strippen van de vena saphena magna. Er is een soort vast schema voor de week: maandag komen de patiënten die vrijdag behandeld zijn voor hun spataders terug voor controle en zijn er nieuwe consulten, dinsdag zijn er voornamelijk lymfologieconsulten, woensdag zijn er voornamelijk obesitologieconsulten, donderdag zijn er voornamelijk lymfologieconsulten en vrijdag is dr. Vlasák in Benesov op de afdeling flebologie, in de kliniek zijn ze dan voornamelijk met obesitas patiënten bezig. Wekelijks is er op maandag overleg tussen de verschillende behandelaars en de dokter over de patiënten die een soort van ‘’probleem’’-patiënten zijn. Verder werden de veranderingen van patiënten bijgehouden in een soort elektronisch patiëntendossier en werd er overlegd door middel van het sturen van een mailtje of liep men even naar elkaar toe in de gang of in de kantine tijdens de lunch. De kliniek had veel patiënten met verschillende vormen van oedeem, zo hebben we lymf-, lip- en veneus oedeem gezien. Interessant was dat veel patiënten naast hun oedeem ook aan obesitas leden. Het programma van de kliniek heeft daarom ook tot betrekking dat de patiënt eerst af moet vallen voordat ze de behandeling starten in de vorm van bloktherapie. Dit houdt in dat de patiënt 2 weken lang elke dag intensief behandeld wordt in de vorm van eerst een uur manuele lymfedrainage, gevolgd door vaak 45 minuten in de lymfapress en hierna nog eens compressietherapie in de vorm van zwachtelen. Hierna hoeft de patiënt minimaal een maand niet behandeld te worden en in sommige gevallen zelfs een half jaar niet. Dit is een groot verschil met hoe ik het gezien heb tijdens mijn huidtherapeutische stage in het 2e jaar van de opleiding, sowieso worden de patiënten vaak maar een half uur tot 45 minuten behandeld en gebeurd dit vaak wekelijks of 1 keer in de 2 weken. Daarnaast viel het mij op dat er best veel verschillen tussen de uitvoering van manuele lymfedrainage door een fysiotherapeut en een 4
zuster, de druk van een fysiotherapeut was harder en zelfs dit was nog zachter dan dat wij op de opleiding leren hoe we een oedeemgebied moeten behandelen. Een ander interessant onderdeel van de behandeling was vooral van toepassing op vrouwen met obesitas, namelijk wanneer er een vermoeden was dat zij last had van oedeem moest zij eerst 6 weken lang op dieet om te kijken waar zij af zou vallen, met het idee erachter dat als het lipoedeem was zijn vanaf haar middel toe naar beneden niet af zou vallen. Op deze manier kon deze diagnose makkelijker gesteld worden.
1.2.
Stageactiviteiten
Tijdens mijn stage in de Prevence 2000 kliniek heb ik mee mogen helpen met het behandelen van patiënten lymf-, lip- en veneus oedeem in de vorm van manuele lymfedrainage. Ik vond het leuk om te zien hoe enthousiast sommige oedeemtherapeuten waren dat we het zo goed konden en dat ze ons aanmoedigde om zelf te behandelen of als een patiënt bijvoorbeeld lymfoedeem in beide benen had om dan het andere been te behandelen. Wat ik wel lastig vond hieraan is dat de behandeling 50 minuten tot een uur moest duren, op een gegeven moment heb je alles wel gehad omdat ik gewend ben dat je maar een half uur voor de behandeling hebt. Een ander onderdeel waar we mee mochten helpen was met de lymfapressen, patiënten erin stoppen en dergelijke. Het leuke was dat we er op een gegeven moment ook zelf een keer in mochten om te ervaren wat de patiënt ervaart. Mijn logboek is te vinden in de bijlage, daarin zijn de dagactiviteiten en de urenverantwoording opgenomen.
1.3.
Competentie-ontwikkeling
Aan het begin van mijn stage heb ik mezelf 3 leerdoelen gesteld. Deze waren: Competentie 9: De huidtherapeut organiseert het eigen werk effectief en doelmatig, en werkt samen met werknemers, collega’s en andere professionals in de zorgverlening. o 9.2 zo nodig overleggen met andere zorgverleners. o 9.3 inbreng hebben in multidisciplinair overleg. o 9.4 aanwijzingen van medewerkers van een multidisciplinair team in het eigen handelen integreren. o 9.5 eigen werk organiseren. Leerdoel 1: Binnen 10 stagedagen leer ik meer over samenwerken in een multidisciplinair team en aanwijzingen van medewerkers integreren in mijn eigen handelen.
Competentie 10: De huidtherapeut draagt bij aan de bedrijfsvoering en optimalisatie van werkprocessen met het oog op handhaving en verbetering van het functioneren van de organisatie en geeft hierbij leiding. o 10.2 Eigen beroepsmatig handelen bespreekbaar maken. o 10.3 Het eigen beroepsmatig handelen evalueren. o 10.4 Het eigen beroepsmatig handelen daarop aanpassen.
Leerdoel 2: Binnen de 10 stagedagen wil ik graag goed helpen bij verschillende werkprocessen en hier van leren.
Competentie 13. De huidtherapeut borgt de kwaliteit van het eigen beroepsmatig handelen. 5
o o o
13.2 op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen (vakliteratuur, overleg, nascholing) 13.3 reflecteren op eigen handelen 13.5 internationale en multiculturele bronnen inpassen in het eigen professioneel handelen
Leerdoel 3: Binnen 10 stagedagen wil ik graag meer te weten komen over de manier van behandelen van verschillende aandoeningen in de Prevence 2000 kliniek en waarin deze verschillen met de behandelmethode in Nederland. Ik heb voor mijn stage specifiek niet gekozen voor het oefenen van een bepaalde behandeling, omdat ik niet zeker wist welke behandelingen ik uit zou mogen voeren. Een tweede reden hiervoor was dat ik van een vierdejaars student die vorig jaar op dit adres stagegelopen had gehoord had dat het niet altijd zeker is wat we allemaal gaan doen en er kans is dat je ineens te horen krijgt dat je naar een andere kliniek gaat waar ze mee samenwerken om een zo uitgebreid mogelijk beeld te krijgen van hoe de kliniek werkt. Leerdoel 1: Binnen 10 stagedagen leer ik meer over samenwerken in een multidisciplinair team en aanwijzingen van medewerkers integreren in mijn eigen handelen. Ik heb aan mijn leerdoel gewerkt tijdens mijn stage door mee te lopen in de Prevence 2000 kliniek waarin veel verschillende disciplines werkzaam zijn: fysiotherapeuten, zusters, diëtisten en artsen. Ik heb samengewerkt met oedeemtherapeuten tijdens het behandelen van patiënten met verschillende vormen van oedeem. De oedeemtherapeuten kunnen zelf uit verschillende disciplines zijn, het kunnen zusters, fysiotherapeuten en zelfs schoonheidsspecialisten met 200 uur aan massagetraining zijn. Doordat we met verschillende oedeemtherapeuten samen mochten werken heb ik veel verschillende vormen van de manuele lymfedrainage behandeling gezien en ook een nieuwe manier geleerd van 1 van de fysiotherapeuten. Tijdens de manuele lymfedrainage-behandeling haalde ze ineens een soort sponsballetje tevoorschijn en vertelde dat zij dit op de opleiding tot fysiotherapeut geleerd had. Door te masseren met het balletje kon je ook harde en zachte druk geven en kon je goede vloeiende bewegingen maken. Het was erg ontspannend voor de patiënten en gaf de huid ook een goede huidprikkel. Dit kon je toepassen als de patiënt pitting oedeem heeft en ze heeft mij de techniek laten zien zodat ik die ook heb kunnen toepassen en oefenen op de patiënten. Op deze manier heb ik dus de aanwijzingen van een medewerker geïntegreerd in mijn eigen handelen. Ook mochten we op maandag bij het wekelijkse overleg over een aantal patiënten zijn waarbij ook naar onze mening gevraagd werd, op deze manier had ik dus ook inbreng in multidisciplinair overleg. Leerdoel 2: Binnen de 10 stagedagen wil ik graag goed helpen bij verschillende werkprocessen en hier van leren. In de 10 dagen dat ik stagegelopen heb binnen de Prevence 2000 kliniek heb ik meegewerkt aan verschillende werkprocessen zoals het behandelen van patiënten en het overleggen tijdens het wekelijkse overleg. Daarnaast wilde de praktijk graag banden aanleggen met de sportinstructie-opleiding, hier werden wij heen gebracht en konden wij tijdens de Engelse les van de studenten informatie uitwisselen over onze opleidingen. Dit was wel een aparte ervaring aangezien het gebouw vrij klein was en deel uitmaakte van het Sparta Praag stadion. Toen we de studenten een filmpje lieten zien van de Haagse Hogeschool waren ze zeer verbaasd over hoe mooi, groot en modern de school was. Ze stelde vragen over 6
waarom we voor de opleiding Huidtherapie gekozen hadden, waar we later konden werken en wat we precies deden. Tegen het einde van de les gaven een paar studenten aan dat ze wel met een oedeemtherapeut samen zouden willen werken, wat een positief punt was voor de Prevence 2000 kliniek die hier graag samen wilde werken met deze opleiding voor het obesitasprogramma. Ik had nog niet eerder in een multidisciplinair team samengewerkt waarin ook echt om mijn mening gevraagd werd. Ik vond het een fijne ervaring om verschillende aspecten te zien van een behandeling en te horen hoe verschillende disciplines er tegenover staan op deze manier ga je ook anders kijken naar je eigen keuze voor een bepaalde manier van behandelen. Als ik zelf ook de mogelijkheid krijg om na mijn studie in een multidisciplinair team te gaan werken dan zou ik ook zeker voor het idee gaan van een wekelijkse bijeenkomst of in ieder geval 1x in de maand. Ik heb voor dit leerdoel ook zo veel mogelijk om feedback gevraagd over mijn behandelingen om er zeker van te zijn dat ik het goed deed en zo nodig dingen aan zou kunnen passen. Leerdoel 3: Binnen 10 stagedagen wil ik graag meer te weten komen over de manier van behandelen van verschillende aandoeningen in de Prevence 2000 kliniek en waarin deze verschillen met de behandelmethode in Nederland. Wat ik heel interessant vond aan de manier van behandelen van verschillende vormen van oedeem in de Prevence 2000 kliniek was dat het in block-therapie gaat. Oftewel men komt 2 weken lang elke dag voor een uur manuele lymfedrainage, gevolgd door ongeveer 45 minuten in de lymfapress en krijgt hierna nog eens compressietherapie in de vorm van zwachtels of lymftaping of een TEK (therapeutische elastische kous). Daarna kwamen de patiënten pas een maand later of sommige zelfs pas een half jaar later weer terug voor de volgende behandeling. Wanneer de patiënt ook te zwaar is zal hij naast de behandeling voor oedeem ook behandeld worden voor zijn of haar gewicht omdat dit een negatieve invloed heeft op het oedeem. Deze vorm van therapie is Best Practise en dus niet Evidence Based. In Nederland ziet de huidtherapeut de patiënt met lymfoedeem vaak 1 a 2 keer in de week voor hooguit 30 tot 45 minuten steeds en in deze tijd wordt de patiënt behandeld met manuele lymfedrainage en weer ingezwachteld en kan deze weer naar huis. Dit is natuurlijk wel een groot verschil. Ook zag je veel samenwerking tussen verschillende klinieken zoals met de Obesitas kliniek waarbij ze maagverkleiningen deden bij patiënten die echt niet meer te helpen waren met alleen oefeningen en een aangepast dieet maar ook ‘’probleem’’patiënten die vanuit de Prevence 2000 kliniek doorgestuurd werden voor behandeling naar de Lympho Opt kliniek in Duitsland. Ik heb tijdens mijn lessen of stages bij de dermatoloog en huidtherapeut nog niet eerder gehoord over een speciaal dieetprogramma voor naast de behandeling van lymf-, lip- of veneus oedeem wanneer de patiënt te zwaar is. In dit opzicht geloof ik dan ook dat ondanks dat het nog niet Evidence Based is wat ze doen, ze hiermee al wel een stuk verder zijn dan huidtherapeuten in Nederland. Een andere behandeling die toch anders verliep in Tsjechië in tegenstelling tot in Nederland was het verwijderen van de vena saphena magna. Vaak wordt de ader van binnenuit gelaserd, naar de endovasculaire laser methode (http://www.huidziekten.nl/flebologie/VSMstamvaricose.htm). Dr. Vlasák echter gaf de voorkeur aan de crossectomie met lange strip, omdat dit voor patiënten veel goedkoper was en het volgens hem een even goed resultaat gaf. Daarnaast was een verschil dat, omdat het onderdeel van een privékliniek was, kregen de patiënten standaard een gehele narcose in plaats van plaatselijke verdoving. Zo zijn er dus een aantal verschillen in de behandelingen die men daar uitvoerde ten opzichte tot hoe de behandelingen in Nederland uitgevoerd zouden worden.
7
2. Stageopdrachten Als onderdeel van de internationale stage is het de bedoeling dat de studenten ook een aantal opdrachten uitvoeren om meer inzicht te krijgen in het systeem van de stageplaats. De opdrachten hebben betrekking tot het macro-, meso- en microniveau van de gezondheidszorg binnen het land van stage. Om deze opdrachten uit te voeren is ook een interview gehouden met de hoofdzuster Sona, aan het eind van elke opdracht is hier steeds een verbatim van te vinden.
2.1.
Macroniveau
Lees het volledige artikel in bijlage 1. Beschrijf twee verschillen en twee overeenkomsten van het gezondheidszorgsysteem in Nederland ten opzichte van het land waar je stage loopt. Er zijn zowel verschillen als overeenkomsten te noemen van het gezondheidssysteem in Nederland ten opzichte van Tsjechië. Verschillen: - De maandelijkse premie wordt automatisch van het salaris van de burgers afgetrokken, zo worden wanbetalers voorkomen. - Er is weinig concurrentie tussen de grote verzekeringsmaatschappijen. Overeenkomsten: - Het hebben van een zorgverzekering is voor iedere burger verplicht. - Kinderen hoeven niet te betalen voor de zorgverzekering. Omschrijf de financiering van de gezondheidszorg in het land waar je stage loopt. Is er bijvoorbeeld een sociaal verzekeringsstelsel? Wat is de rol van de overheid? Wat is het effect van de marktwerking? Etc. In Tsjechië ben je als inwoner verplicht je te verzekeren. Iedere burger betaalt maandelijks een bedrag aan de zorgverzekeraar, waarna ze verzekerd zijn voor bijna alle medische ingrepen. Dit bedrag wordt automatisch van het salaris afgetrokken. Op deze manier zorgt het land ervoor dat iedereen ook daadwerkelijk zijn/haar premie betaalt. De zorgverzekering wordt betaald door de burgers, maar ook een deel door de overheid. Zo hoeven kinderen en vrouwen met kinderen niet tot nauwelijks te betalen voor de zorgverzekering. Dit valt onder het sociale verzekeringsstelsel. Er is in Tsjechië weinig sprake van marktwerking in de verzekeringswereld. Er zijn ongeveer 7 grote zorgverzekeringen waaruit de burgers kunnen kiezen, maar deze hebben onderling weinig concurrentie. Is de instelling waar je werkt een non-profit organisatie of een profit-organisatie en beschrijf wat dat betekent voor de overheid, de instelling en patiënten. De Prevence 2000 kliniek is zowel een profit als een non-profit organisatie. De meeste behandelingen, zoals de oedeembehandelingen worden vergoed door de zorgverzekering en hier maakt de kliniek dus geen winst op. Echter, er wordt ook andere zorg aangeboden. Zo kunnen patiënten een lipolyse behandeling ondergaan. Hierbij gaat het vooral om vetvermindering. Deze behandelingen moeten de patiënten zelf betalen. Het grootste gedeelte van de behandelingen die worden aangeboden vallen onder de nonprofit zorg. De kliniek heeft hierbij geen winstoogmerk. Ondanks dat is het natuurlijk wel van belang dat de artsen, verpleegster en therapeuten een inkomen hebben. Een deel van dit inkomen wordt behaald uit de subsidies en vergoedingen die de kliniek krijgt vanuit de overheid. Hierbij is het belangrijk dat de kwaliteit van de zorg in de kliniek goed blijft. Hierin heeft de overheid een controlerende rol. Ondanks deze subsidies biedt de kliniek ook meer cosmetische behandelingen aan om geld 8
te verdienen. Deze behandelingen zijn niet noodzakelijk en de patiënt moet hier ook voor betalen. Voor de patiënten is het belangrijk dat ze, voorafgaand aan de behandeling, na gaan of deze wordt vergoed ja of nee. Wanneer er een patiënt in de kliniek komt voor een oedeembehandeling hoeft hij/zij hier niet voor te betalen. Echter, wanneer dezelfde patiënt ook een behandeling voor vetvermindering wil ondergaan wordt dit niet vergoed. Dit kan vervelend zijn voor de patiënt, omdat deze steeds van te voren moet kijken of hij/zij zelf de behandeling moet betalen of dat deze wordt vergoed door de zorgverzekering. Interview (via een gestructureerd attitude-interview) een ervaringsdeskundige of een professional over het gezondheidszorgsysteem ter plaatse en wat hij/zij daarvan vindt Het interview heeft plaats gevonden met Sona. Sona is de hoofdverpleegster van de Prevence 2000 kliniek. Ze heeft een brede kennis over de zorg die wordt aangeboden in de kliniek en over de gezondheidszorg in het algemeen. Leg het interview (max 20 minuten per gesprek) vast op een memo-recorder. Een verbatim van 200 woorden neem je op in je verslag, ter illustratie van jouw opgedane kennis van de plaatselijke en een individuele houding ten opzichte van het gezondheidszorgsysteem. “I think the health care system in the Czech Republic is very good. You can choose between seven insurance companies but they don’t have a big competition. It’s funded by the government. Every month every citizen has to pay a amount of their salary to the government. After that we’re insured for almost everything, except cosmetic treatments. For children en women with children there is a other norm. Children are free insured with their parents, and women with children pay less than others. The government is paying for this. Mine opinion about the health care system is good. We have a good acute care and perfect systems. Also we have many special centres for a lot of different diseases. But for people with chronic diseases we have big problems with their care. People nowadays only wants to buy some pills and continue their life. It’s more important that they want to change their lifestyles. That’s also what we want to achieve in the Prevence clinic. Change the lifestyles of the patients. “At the moment there is a big discussion going on about paying in cash for your health care in de future. Today only a smart part of the health care is paid in cash. For example when you go to a special doctor in a private hospital you can pay in cash.”
9
2.2.
Mesoniveau
Voor deze opdracht is het van belang om het beleidsplan van de Prevence 2000 kliniek in beeld te brengen. Hiervoor is onder andere een organogram gemaakt. Organogram:
Hoofd Prevence 2000 Kliniek, Dr. Vlasák Flebologie
Obesitologie
Preventie
Eerste consult bij dr. Eerste consult bij Vlasák + bodyscan dr. Vlasák + bodyscan
Eerste consult bij dr. Vlasák + bodyscan
Eerste consult bij dr. Vlasák + bodyscan
Behandelingen:
Behandelingen:
Behandelingen:
Behandelingen:
Lymfoscintigrafie
Onderzoek
Endoveneuze lasertherapie
Manuele lymfedrainage
Dieetanalyse
vaak in combinatie met andere programma’s
Crossectomie + lange/korte strip
Compressietherapie
Flebectomie Sclerotherapie Postoperatieve zorg - Conservatieve theorie
Lymfologie
Ademhalings oefeningen Mechanische drainage - Farmacotherapie
Compressie Online consultant
Voedingswaarde counseling
Lipolyse/ lymfedrainage
Gezonde leefstijl
Fysieke activiteiten
Seminars/ workshops
- Programma Kilo za Kilo
Het onderdeel flebologie wordt uitgevoerd in het ziekenhuis in Benesov, alleen kleine ingrepen zoals de flebectomie worden binnen de Prevence 2000 kliniek zelf uitgevoerd. Binnen de Prevence 2000 kliniek werkt er een multidisciplinair team werkzaam bestaand uit artsen, diëtisten en fysiotherapeuten; zusters en schoonheidsspecialisten met meer dan 200 aan massagetraining die de cursus tot oedeemtherapeut gedaan hebben. Vaak zijn er per dag 6 oedeemtherapeuten aanwezig: 2 daarvan zijn bezig met manuele lymfedrainage, 1 die kamer van de lipolyse aanwezig is,1 in de bandageerkamer en 2 voor de bodyscan en controles. Daarnaast is dr. Vlasák 4 dagen in de week aanwezig in de Prevence 2000 kliniek, op vrijdag is hij aanwezig in het ziekenhuis van Benesov waar hij op de afdeling flebologie opereert. Sona, de hoofdzuster is 5 dagen in de week aanwezig en zorgt er voor dat ook 10
alles met de verzekeringen goed gaat. De weekindeling is als volgt: maandag zijn er patiënten voor lymfologie, dinsdag zijn er patiënten voor obesitologie, woensdag zijn er patiënten voor lymfologie, donderdag zijn er patiënten voor lymfologie en vrijdag voor obesitologie. Daarnaast komen op maandag ook de patiënten op controle die op vrijdag behandeld zijn voor hun spataders in het ziekenhuis in Benesov. In een multidisciplinair team is het van belang dat er overleg is over de behandeling van patiënten om te kijken of alles voorspoedig verloopt. Soms zijn er patiënten bij wie de behandeling niet goed verloopt of zijn het ‘’probleem’’-patiënten die bijna niet te helpen zijn. Om deze reden is er wekelijks overleg binnen de Prevence 2000 kliniek. Op maandag is er overleg over de lymfologie patiënten terwijl er dinsdag overleg is over de obesitologie patiënten. Nu zal ik vooral ingaan op het overleg van lymfologie patiënten. Tijdens dit overleg zijn alle oedeemtherapeuten en dr. Vlasák aanwezig. Één keer maand is er een seminar of workshop in de praktijk voor (nieuwe) patiënten om hun voor te lichten over verschillende aandoeningen en behandelingen, dit is onderdeel van de preventie. Iedere behandelaar is verantwoordelijk voor zijn/haar behandeling van de patiënt, wanneer er echter een verandering in het behandelplan plaats moet vinden zal dit eerst overlegd worden op de vergadering op maandag of zal de arts erbij gehaald worden. Dr. Vlasák als hoofd van de praktijk is eindverantwoordelijk voor alles, hij neemt dus ook de definitieve besluiten. Informeel overleg vindt plaats door even naar elkaar toe te lopen of door een berichtje neer te zetten in het elektronische systeem zodat hier snel op gereageerd wordt. Ik denk dat het zeker ook belangrijk is voor een huidtherapeut om goed te overleggen binnen een multidisciplinair team. Misschien dat 1 keer per week in Nederland wat veel is, aangezien in Nederland een heel andere vorm van behandeling is dan zoals in de Prevence 2000 kliniek waar ze alleen met 2 weken block-therapie werken. Voor een huidtherapeut zou 1 keer in de maand bijvoorbeeld een goed streven zijn om te overleggen over de behandeling van patiënten met een fysiotherapeut of diëtist. Daarnaast is het natuurlijk belangrijk om ook de arts op de hoogte te houden van de vorderingen van patiënten, maar in tegenstelling tot in de Prevence 2000 kliniek wordt dit in Nederland vaak gedaan door een e-mail naar een arts te sturen met hierin een evaluatiebrief over de patiënt. Ik vind dit persoonlijk wel handiger dan de patiënt een brief mee te geven en erop te vertrouwen dat de patiënt de brief aan de arts geeft. De geselecteerde patiënt die ik gekozen heb voor deze opdracht was een mevrouw met lipolymfoedeem. Ik heb voor deze patiënt gekozen omdat het mogelijk was om een gesprek met haar in het Engels te voeren, de taalbarrière was hier dus niet te groot. Haar programma bestond uit 2 weken block-therapie van een uur manuele lymfedrainage, 45 minuten in de lymfapress op een cellulitisprogramma gevolgd door compressie in de vorm van een TEK waarover heen gezwachteld werd met zowel korte als lange rekzwachtels. Dagelijks kwam zij terug om dit programma weer opnieuw door te lopen. Zij had ook een speciaal dieet omdat ze daar geloven dat mensen met lipoedeem ook een speciaal dieet nodig hebben. De kliniek behandeld patiënten alleen in de vorm van block-therapie dus daar was geen keuze in voor de patiënt. Nu gaf zij ook aan dat ze dit een goede methode vond omdat ze op deze manier niet wekelijks langs hoefde te komen maar na 2 maanden hoefde ze pas daarna weer behandeld te worden en volgens haar werkte dit effectief. Om het effect van de compressietherapie te verhogen kiest men in de kliniek voor een TEK onder de zwachtels. Dit wordt vooral gedaan bij patiënten die nog niet zo lang onder behandeling waren zodat er zo snel mogelijk resultaat geboekt wordt. Ook deze behandeling was gebaseerd op Best 11
Practise. In Nederland komt dit niet voor binnen huidtherapeutische praktijken aangezien patiënten hier ook niet dagelijks heen gaan om gezwachteld te worden, vaak worden patiënten 1 of 2 keer in de week gezien. Voor dit onderdeel hebben we ook een interview gehouden met hoofdzuster Sona, hier is het verbatim te vinden: ‘We have all kinds of professions in this multidisciplinary team. We have physiotherapists, lymph therapists, a nutritionist, nurses and of course Doctor Vlasák. The treatment lymph drainage is done both by physiotherapists and lymph therapists. There is a special course of 3 weeks to become a lymph therapist. The course exists of 14 days with theory about edema and manual lymphatic drainage and 1 week of practice. In that one week you exercise with the techniques of manual lymphatic drainage. And after the 3 weeks you get your diploma and you are a lymph therapist.‘ ‘We use the bodyscanner for measurements to get the analyse of the body, we use the analyse for the classification system. We also controle the subjective problems and use a lymfoscintigraphy once in a while to check the lymphflood. Our treatmentplan is not really like you learn in school, we make a plan for instance one year. In that time we have four controles one by dr. Vlasák and three with the therapists. We use block-therapy but besides that it’s a lot of home- and selfcare. We can change the plan if it’s needed.’
2.3.
Microniveau
Geselecteerde patiënt voor deze opdracht: Voor deze opdracht hebben wij gekozen voor een patiënt met lymfoedeem. Beschrijf het classificatiesysteem waarmee wordt gewerkt door je internationale collega. Het classificatiesysteem dat gebruikt wordt in Prevence 2000 bestaat uit meerdere onderdelen. Zo komt de patiënt als eerste voor een consult en onderzoek bij Dokter Vlasák. Hierna gaat de patiënt in de bodyscanner. Dit geldt voor elke patiënt en dus ook voor de geselecteerde patiënt met lymfoedeem. In de bodyscanner komt het lichaam van de patiënt in beeld, dit geldt ook voor het vet –en waterpercentage in het lichaam en ook voor de afmetingen van het lichaam. Bij lymfoedeem kan op deze manier dus ook het verschil tussen de ‘goede’ en ‘slechte’ kant goed in beeld worden gebracht. Ook wordt de patiënt naar de zogenaamde lymfoscintigrafie gestuurd voordat zij beginnen met de behandeling. Bij lymfoscintigrafie kunnen lymfevaten en -knopen dynamisch in kaart gebracht door het gebruik van een radioactieve stof. Het classificatiesysteem bij Centrum preventivní medicíny - Prevence 2000 bestaat dus uit een eerste consult en onderzoek, de bodyscanner en de lymfoscintigrafie. Waaruit bestaat het behandelplan? Het behandelplan bestaat uit de duur van de behandeling en hoe vaak ze gaan behandelen. Een voorbeeld van een behandelplan zou kunnen zijn een jaar gaan behandelen met 3 keer een controle en 2 keer blocktherapy. Blocktherapy is twee weken intensieve therapie waarbij de patiënt elke dag naar de kliniek komt. Bij het behandelplan horen dus sowieso ook controles, de patiënt komt meerdere keren tussen de behandeling terug bij een therapeut of de dokter. Het behandelplan bestaat dus uit 12
de duur van de behandeling, de frequentie, wat voor behandeling er uitgevoerd gaat worden en uit de controles. Beschrijf de verantwoording van dit behandelplan. Is de verantwoording best practice/ evidence based? De behandelplannen worden opgesteld naar aanleiding van ervaring uit de praktijk. Blocktherapy (2 weken achter elkaar elke dag intensieve therapie) is bijvoorbeeld erg effectief gebleken en werkt beter dan een behandelfrequentie van bijvoorbeeld 2 keer per week. De verantwoording is dus best practice, er wordt gewerkt met wat uit praktijk gebleken is als het meest effectief. Beschrijf hoe het behandelplan wordt uitgevoerd. Het behandelplan wordt opgesteld door de arts en uitgevoerd door de therapeuten. Voor patiënten met lymfoedeem bestaat het behandelplan vaak uit mechanische lymfedrainage en/of manuele lymfedraingage, bandageren en lymfetaping. Dit alles wordt gedaan door de fysio-en lymfetherapeuten in de kliniek. Beschrijf of en hoe het behandelplan wordt afgestemd met de patiënt. Het behandelplan wordt zeker afgestemd met de patiënt, zo is het vaak een vereiste dat de patiënt de eerste 2 weken elke dag kan komen voor intensieve therapie, anders is het effect van de behandeling veel minder groot. Sowieso wordt er dus afgestemd met de patiënt, ook al hoeft de patiënt niet elke dag te komen, dan moet de patiënt het er alsnog mee eens zijn allemaal. Beschrijf hoe de effectiviteit van de behandeling wordt beoordeeld. Tussentijds of na een behandeltraject wordt er vaak weer een bodyscan bij de patiënt gedaan om zo te kijken of het gewicht, volume en de afmetingen af zijn genomen. Ook wordt er met de patiënt overlegd hoe hij of zij alles ervaart. Vaak vertellen de patiënten zelf al dat ze een hele vooruitgang zien en merken, ook al is er nog niet heel veel veranderd que afname van het lymfoedeem. De kwaliteit van leven gaat dus ook vooruit, met minder pijn en beter kunnen bewegen. Beschrijf hoe de behandeling met de patiënt wordt geëvalueerd en zo ja, wordt het behandelplan zo nodig bijgesteld? Hierboven is al beschreven hoe de behandeling met de patiënt geëvalueerd wordt. Maar als het niet bevalt of weinig resultaat heeft dan wordt het behandelplan zeker bijgesteld. Beschrijf hoe de behandeling wordt afgesloten. De afsluiting verloopt niet heel bijzonder, vaak gaat de therapeut namelijk alweer de volgende patiënt halen als de patiënt zich nog moet omkleden of iets dergelijks. Hier wordt dus niks speciaals aan gedaan. De volgende afspraken worden gemaakt bij de receptioniste. Beschrijf de methodiek van de rapportage en eventuele overdracht. De rapportage wordt vaak door de hoofdverpleegkundige gedaan, zodat de therapeuten steeds door kunnen met hun werk zonder dat ze tussendoor computerwerk hoeven te doen. Maar soms werken ze het ook wel zelf bij. Eventuele overdracht vindt plaats in het wekelijkse overleg.
13
Interview Verbatim: ‘We have all kinds of professions in this multidisciplinary team. We have physiotherapists, lymph therapists, a nutritionist, nurses and of course Doctor Vlasák. The treatment lymph drainage is done both by physiotherapists and lymph therapists. There is a special course of 3 weeks to become a lymph therapist. The course exists of 14 days with theory about edema and manual lymphatic drainage and 1 week of practice. In that one week you exercise with the techniques of manual lymphatic drainage. And after the 3 weeks you get your diploma and you are a lymph therapist.‘ ‘Every Monday we discuss with the lymphology patient with the whole team. And every Tuesday we discuss the obesitology patients. Once a month we also talk with Dr. Knotkova, who does the lymphoscintigraphy. We discuss the patients that came to her. We also have good contact with our patients who have gotten surgery on Friday in Benesov. We send them an text message in the weekend to check if everything is going okay. But of course they also come to the clinic, after the weekend they come to us. The text messaging is just something additional.’
14
3. Reflectie Ik moet zeggen dat ik het een hele stap vond om stage te gaan lopen in het buitenland. Ik wilde absoluut niet naar Duitsland omdat ik geen Duits spreek, maar om dan naar Tsjechië te gaan waar ze een taal spreken die geen van ons drieën sprak was toch wel spannend. Uiteindelijk is het me heel erg meegevallen hoe het communiceren ging, dr. Vlasák en Sona de hoofdzuster spraken allebei redelijk Engels, ookal hadden we wel eens miscommunicaties. Zo was het soms ook moeilijk als we met een oedeemtherapeut meeliepen, een aantal van hen kreeg wel Engelse les, om hier vragen aan te stellen vanwege de taalbarrière. Vooral de eerste 2 dagen vond ik zwaar, toen mochten we echt alleen nog maar meekijken en niks doen en dat is toch best vermoeiend als je alleen maar kan staan en op moet letten. Gelukkig mochten we halverwege de derde dag meehelpen met manuele lymfedrainage en patiënten in de lymfapressen stoppen. De patiënten vonden het ook wel heel interessant 3 buitenlandse studenten wat leidde tot een praatje in het Engels waar mogelijk. Wat ik ook erg fijn vond was het meemaken van de sfeer van het werken in een multidisciplinair team. Ik kreeg het idee dat het heel stabiel was, misschien omdat het ook toch een soort privékliniek was en geen standaard ziekenhuis en men echt wilde zorgen voor een comfortabele omgeving voor de patiënten. Ik heb ook voor mezelf het doel om binnen een multidisciplinair team te gaan weken of in ieder geval in een multidisciplinaire samenwerking en ik zou er ook veel voor over hebben om het in zo’n ontspannen sfeer te doen. Het was heel anders dan wat ik aan multidisciplinaire samenwerking gezien heb tijdens mijn stage in het tweede jaar bij de dermatoloog in Nederland veel concurrerender. Ook de omgang met de patiënten vond ik heel netjes, men behandeld daar ongeveer 100 patiënten per dag en toch werden ze niet behandeld alsof het lopende band werk was. Dit is iets waar ik bewondering voor heb. Wat ik jammer vond was dat we eigenlijk niet zo heel veel mochten doen binnen de praktijk. We mochten natuurlijk wel MLD-en, en patiënten in de lymfapress leggen maar daar hielden onze handelingen verder eigenlijk bij op. Ik had bijvoorbeeld graag ook mijn zwachtelen nog willen oefenen op een patiënt. Nu hebben we ook heel veel dingen gezien die ook onderdeel waren van de praktijk of waar de praktijk mee samenwerkt dus dat maakt het dan ook weer interessant. We hebben een dag meegelopen op de O.K. bij maagverkleiningen van obesitas patiënten wat wel heel erg leuk en interessant was om te zien aangezien die patiënten ook weer naar de kliniek kwamen voor de diëtiste. Daarnaast hebben we ook een dag meegelopen op de operatiekamer in het ziekenhuis van Benesov waar dr. Vlasák een crossectomie met lange strip operatie uitvoerde. Hierbij mochten we zelfs assisteren, iets wat in Nederland nooit zou mogen. Deze patiënten hebben we ook weer op de controleafspraken gezien in de kliniek, wat wel leuk was aangezien je je toch afvraagt hoe zo iemand zich nou een paar dagen later voelt. Verder zijn we ook nog op de afdeling cosmetische dermatologie geweest in Asklepion waar we de behandeling van verschillende huidaandoeningen zagen door middel van lasers. Ze hebben daar bijna elke laser staan die er maar is, wat zeker indruk gemaakt heeft als je nagaat hoeveel dat wel niet kost bij elkaar. Het was ook wel interessant om te zien welke laser ze waar voor gebruikte omdat ik later in de huidtherapeutische praktijk ook een laser aan kan schaffen/kan gaan gebruiken voor behandelingen en dan wil je wel weten welke je nodig hebt. Het meest heb ik denk ik toch 15
geleerd van het jezelf als huidtherapeut presenteren aan andere disciplines en dat je jezelf bewijst. Zo werden we bijvoorbeeld door dr. Vlasák naar een school gebracht waar een aantal studenten van de opleiding tot sportinstructeur Engelse les hadden. Zonder enige aankondiging dat ze ons zouden gaan ondervragen en wij dingen moesten gaan vertellen over onze opleiding werden we vooraan in dat lokaal achter gelaten door dr. Vlasák en zaten we met z’n drieën tegenover een groep Tsjechse studenten en hun leraar Engels. Dit deed me denken aan de SLB lessen van module 11 waarin we onszelf aan elkaar presenteerde als huidtherapeut, maar door het ook echt te doen voor zo’n groep studenten in een vreemd land is toch wel even iets anders. Ik denk door de hele stage in zijn algemeen en al die verschillende klinieken waar we geweest zijn en onszelf steeds voorgesteld hebben aan de verschillende disciplines, die vragen stelde over het beroep huidtherapie dat ik zekerder geworden ben over mijzelf in de rol van huidtherapeut. Voor mij heeft de stage daar ook om gedraaid, niet om de handelingen leren maar meer over de samenwerking tussen verschillende disciplines en hoe ik mijzelf in de rol van huidtherapeut kon ontwikkelen. Wat ik misschien later zelf wil doen is contact hebben met praktijken in het buitenland. Zo kende dr. Vlasák bijvoorbeeld gewoon de Nederlandse huidtherapeute Clara Feenstra via een congres en had hij ook goed contact met dr. Schingale van de Lymfo Opt kliniek in Duitsland en stuurde hij hier ook wel eens patiënten naartoe voor behandelingen. Het lijkt me fijn om zo’n uitgebreid netwerk te hebben zodat je ook wel eens met buitenlandse partners kunt overleggen over manieren van behandelen. Net als de block-therapie die ze toepassen in de Prevence 2000 kliniek, daar heb ik nog nooit van gehoord in Nederland. Tijdens mijn stage heb ik ook feedback gevraagd van een aantal therapeuten op mijn handelen tijdens bijvoorbeeld het uitvoeren van manuele lymfedrainage en een aantal vonden dat ik het goed deed, op één na die vond dat ik te hard masseerde. Dit is te vinden in de beoordeling van mijn begeleider in de bijlage. Met de feedback van deze laatste oedeemtherapeut heb ik niets gedaan, tijdens mijn huidtherapeutische stage zei men altijd dat ik wel harder mocht masseren en zij hebben ook de opleiding huidtherapie van 4 jaar gedaan in tegenstelling tot een opleiding oedeemtherapeut in Tsjechië van 3 weken waarvan slechts 1 week praktijk is. Ik was ook werkelijk geschokt toen ik dat hoorde dat de opleiding tot oedeemtherapeut daar maar gewoon 3 weken duurde. Al met al is mijn stage me goed bevallen en heb ik ervan geleerd en veel dingen gezien maar toch kijk ik meer uit naar mijn vierdejaars huidtherapeutische stage, omdat ik me dan volledig op het hele spectrum van huidtherapie kan richten. Tenslotte is de veelzijdigheid van het vak met medische en cosmetische aspecten wat mij aantrekt aan huidtherapie.
16
4. Bijlages 4.1.
Beoordeling door stagebegeleider
17
18
4.2.
Logboek
19
20
4.3.
Literatuurlijst
Voor dit stageverslag heb ik eigenlijk maar 3 bronnen gebruikt aangezien ik het zelf allemaal meegemaakt heb en het dus geen literatuurverslag is.
Studiehandleiding internationale stage module 11-12, door de Haagse Hogeschool, 2013 www.prevence2000.cz door de Prevence 2000 kliniek, 2012 http://www.huidziekten.nl/flebologie/VSMstamvaricose.htm, 2012
21