Stageverslag Ghana 2014
Groepsfoto bij het onderzoekscentrum. Ik ben de blanke jongen linksboven. Maria (rechtsonder) was er in dezelfde maand via IFMSA Duitsland. Vrouw in het midden was een Duitse vrouw die er gewoon werkte als Hoofd Administratie (veel Duitse connectie)
Onderzoeksstage 01-03-2014
-
06-04-2014
Ghana Freek
Stageverslag Ghana
Beschrijf de afdeling, het ziekenhuis, jouw accommodatie, de stad en het land, geef daarnaast aan in welke periode je stage hebt gelopen; Heel de maand maart heb ik stage gelopen bij het Kumasi Centre for Collaborative Research in tropical medicine (KCCR), onderdeel van de School of Medical Sciences gelegen op het terrein van de Kwame Nkrumah University of Science and Technology (KNUST) in Kumasi, Ghana. KCCR is een internationaal platform voor biomedisch onderzoek in coöperatieve onderzoeksprojecten. In het gebouw zelf zijn er meerdere laboratoriums waar onderzoek wordt gedaan, en daarnaast zijn er veel field work trips waarbij data wordt gewonnen. KCCR staat op het terrein van de KNUST campus, waar al de hostels en faculteiten zijn voor de studenten om hier te wonen en studeren. Ook ik sliep hier in een hostel. De universiteitscampus ligt in het oosten van Kumasi, met anderhalf miljoen inwoners de een na grootste stad in Ghana.
De grootste stad is Accra, een plaats aan de zee waar ik aankwam met het vliegtuig. Het was donker toen ik landde dus kon ik niet goed zien hoe het eruit zag. Door een vriend van iemand van IFMSA Ghana werd ik opgehaald bij de luchthaven. Hij bracht me 's avonds naar het hotel voor de eerste nacht, en haalde me hier ook weer op. De volgende dag ging ik met de bus van Accra naar Kumasi, een trip van 250 km. De trip duurde 4 uur en voor het eerst zag ik het land echt. Ik heb 4 uur lang uit het raam gekeken van de bus naar wat er allemaal gebeurde. De hitte, al de mensen, de zandwegen, de troep, de kraampjes overal, het verkoop op de straat, de autobanden, de jungle, het was een andere wereld en ik vond het fantastisch om te zien.
De bus stopte bij Tech Junction, een taxi stand die tegen KNUST aanligt. Vanaf hier kan je met het openbaar vervoer makkelijk het centrum van de stad bereiken, bijvoorbeeld naar de central market, wat een hele ervaring was. Bij Tech Junction werd ik opgewacht door leden van IFMSA Ghana en ontmoette ik deze dus voor het eerst. We reden naar de campus en hier was de omgeving schoner en meer westers dan de rest wat ik tot nu toe gezien had. Ik sliep in Baby Brunei, een groot hostel wat vlak bij KCCR lag. Ik deelde mijn kamer met 3 aardige jongens, die allemaal studeerde aan de medische faculteit, en ik was hier zeer tevreden over. De kamer was voorzien van airco, zolang de stroom het bleef doen. Een keer per dag viel de stroom namelijk uit voor minimaal een half uur. Ook liep het water vaak niet omdat we op de 3e verdieping zaten, en moest je douchen door water over jezelf heen te gooien, maar ik vond dat dit allemaal bij de ervaring hoorde, en kon er wel om lachen. Ook af en toe zag ik een kakkerlak van een grootte die ik nog nooit gezien had, maar dat was enkel in de badkamer, in de slaapkamer waren ze gelukkig niet.
Stageverslag Ghana
Vertel over de inhoud van de stage. Beschrijf je activiteiten in het ziekenhuis en de vaardigheden die je hebt geleerd; De inhoud van de stage was eigenlijk niet zo duidelijk. De bedoeling was dat wij mee zouden werken aan het lopende tuberculose onderzoek in het onderzoekscentrum. Met wij bedoel ik ook de Duitse Exchange studente Maria Seewald die dezelfde periode ook mee zou lopen. Een tweede jaars geneeskunde studente aan de universiteit van Magdeburg, Duitsland. Beide waren we aan hetzelfde onderzoek gekoppeld, wat ik eigenlijk direct wel een prettig idee vond. Maar het tuberculose onderzoek vond plaats in het biosafety level 3 lab, en er moest heel voorzichtig worden omgegaan met het pathogeen. Eerst wilde de scientific director Dr. Ellis Owusu-Dabo weten of wij al eens blootgesteld waren aan de tuberculose bacterie, en anders moesten we aan een ander project mee gaan werken. Na de mantouxtest hadden we beide geen reactie, en konden we dus niet werken aan dit project. Wat opzich wel jammer was, want nu was er niet een direct onderzoek waar we aan gekoppeld waren, maar hierdoor hebben we wel verschillende dingen kunnen zien en doen. De eerste week, die bestond uit 4 werkdagen en een feestdag, hebben we vooral besteed aan introductie en het inlezen over tuberculose, maar ook over malaria en onchocerciasis, nog 2 projecten die lopende waren in KCCR.
De tweede week zijn wij vooral bezig geweest voor het onderzoek naar onchocerciasis, ook wel rivierblindheid. Het is de meest voorkomende blindheid in de wereld die door infectie wordt veroorzaakt. Maandag hebben een ons ingelezen in het onderwerp, en dinsdag tot en met donderdag zijn we op field work trip geweest naar Dunkwa, een plaats aan de rivier Offin, om watersamples te nemen in de omgeving. Onchocerciasis wordt veroorzaakt door de microworm onchocerca volvulus, die wordt overgedragen aan de mens door geïnfecteerde blackflies (kriebelmuggen). Wanneer de wormen zich in of op de cornea bevinden, kan dit leiden tot blindheid. De muggen planten zich voort bij snel stromend water, en hier gingen we naar opzoek voor dit onderzoek. Op 8 plekken rond Dunkwa hebben we watersamples genomen en deze gecontroleerd op temperatuur en troebelheid. Daarna werden de samples naar Duitsland gebracht voor verder onderzoek. De blackfly plant zich voort in een bepaalde kwaliteit water, en in Duitsland gaan ze kijken of het water nog voldoet aan deze eisen. Want in Ghana wordt er heel veel illegaal gezocht naar goud in de rivieren, waarbij modder en andere troep omhoog wordt gehaald en dit komt allemaal in de rivier terecht. Waar de rivier 10 jaar geleden nog helemaal helder was, kan je nu maar 5 cm diep zien. Dit beïnvloed de voortplanting van de blackflies denken ze.
Stageverslag Ghana
De vrijdag hebben we de samples klaargemaakt voor de reis naar Duitsland, en daarna hebben we in het lab geleerd hoe je een DNA Extractie moet doen van swab sticks. Volgende week is namelijk het plan dat we gaan werken met Polymerase Chain Reaction (PCR) voor het lopende Sexual Transmitted Infections (STI) onderzoek van KCCR.
Waar we het in de eerste en tweede week druk hadden met respectievelijk de introductie en de field work trip, was het in de derde en vierde week eigenlijk rustiger. We hebben nog een extra DNA Extractie gedaan van nog meer STI samples, en de volgende dag hebben we daarvan de PCR gedaan. Ook kwamen er later weer meer samples. Het was leuk om te doen en ook om toch wat lab vaardigheden op te doen tijdens deze research exchange. Waar je in de studie bij een practicum heel even een pipet in je handen krijgt, moet je er hier echt mee aan het werk, en krijg je er een veel beter gevoel van. Ook ben je ergens voor aan het werk waardoor je serieuzer oplet en wil weten wat je aan het doen bent. Het proces om het DNA uit een swab stick te krijgen duurt ongeveer 4 uur en hiervoor moesten we een protocol volgen. Het bevatte veel verschillende stappen van stoffen toevoegen en daarna centrifugeren om uiteindelijk het DNA apart te hebben. Daarna gaat het DNA in de PCR waarbij het in 4 uur gescand wordt en uiteindelijk de uitslag geeft wat voor pathogenen er tussen zitten. Echter waren de DNA Extractie en de PCR slechts dagdelen van een dag, dus daarnaast hadden we nog veel tijd over waarin we niet echt iets konden doen. Hierin hebben we over de onderwerpen gestudeerd, hebben we voor het tuberculose onderzoek microscopie gedaan en zijn we naar het ziekenhuis geweest om de STI poli en het lab daar te bekijken. Ook hebben we de lunchpauzes iets verlengd met lekker in de zon zitten. De vierde week was eigenlijk hetzelfde als de derde week. Aan het begin van de stage was ons verteld dat we de vierde week mee zouden kunnen met een field work trip naar Malaria. Echter ging dit niet door, omdat de trip verplaatst was naar de week daarna. Wij zouden dan al niet meer in Kumasi zijn, dus konden we niet meer mee. Heel jammer, want de trip zou naar het Noorden gaan, maar dat zullen we nu dus niet meer zien. We hebben nog meer DNA Extracties gedaan, nu helemaal op ons zelf. Dit ging goed, en heb nu wel het idee dat een DNA extractie me moet lukken.
Stageverslag Ghana
Vertel iets over het georganiseerde sociale programma; Het georganiseerde sociale programma viel een beetje tegen. Ik had weinig verwachtingen vooraf, maar toch wel het idee dat er ieder weekend wat georganiseerd zou worden door de lokale IFMSA organisatie. Ook door de manier hoe ik voor de stage contact met ze had gehad, en hoe ik opgehaald werd in Accra en Kumasi en ontvangen werd in mijn tijdelijke slaapkamer, kreeg ik het idee dat ze graag tijd met ons zouden besteden en dingen zouden organiseren en ondernemen. Echter werd het contact vanaf hun kant steeds minder. Maria en ik moesten iedere keer initiatief tonen en vragen of er plannen waren voor de weekenden. Zelf waren ze ook heel druk met studie, maar dan nog had ik wat meer verwacht. Als Maria en ik zelf geen initiatief hadden getoond, was er heel weinig gebeurd.
Toen we ze belden over de plannen vertelden ze dat we een weekend samen zouden eten, een weekend naar een groot meer zouden gaan, een weekend naar de central market en een weekend naar de dierentuin. Het eerste weekend konden ze niet meer afspreken door studie. Het tweede weekend zouden we elkaar zondag avond zien met een salsa les, maar die ging niet door. Het derde weekend zouden ze een trip naar de woodcraft market regelen maar die hebben we uiteindelijk zelf moeten regelen en het vierde weekend hebben we ze uiteindelijk weer gezien met een etentje bij de NORE, die ik pas in het laatste weekend ontmoette terwijl ik daar heel veel e-mail contact mee heb gehad. Van de originele plannen kwam dus niks terecht.
Maar Maria en ik wilden zelf zeker wat ondernemen, dus hebben we heft in eigen hand genomen. Er was een heel aardige promovendus in het onderzoekscentrum die ons in het eerste weekend gelijk mee nam naar de central market van Kumasi. Dit was een fantastische ervaring, ook omdat zij hier al 27 jaar woonde en ons het dus goed kon laten zien omdat ze de markt goed kende. Wat een markt was dat, de grootste en drukste markt die ik ooit heb gezien. Op elke vierkante meter gebeurde weer iets anders en kon je weer iets aparts kopen. Ik keek me ogen uit.
Stageverslag Ghana
Het tweede weekend ben ik weer terug gegaan naar de central market, maar nu met een kamergenootje, omdat ik de eerste keer zo onder de indruk was, dat ik vergeten was ook maar iets te kopen. Ook heb ik met mijn kamergenoten meegedaan in een voetbalwedstrijd, wat heel vet was. Zondag heb ik samen met Maria de zon opgezocht en hebben we gelezen, een spel gespeeld en gepraat over reizen. Het derde weekend nam een kamergenoot van mijn hostel Maria en mij mee naar de woodcraft market. Deze was dicht bij zijn ouderlijk huis, dus wist hij goed de weg. Het was een uitgebreide markt met veel keuze, en hier heb ik wat leuke cadeau's gekocht voor thuis. Ook hebben we nog zijn ouders ontmoet, wat leuk was om te doen. Het vierde weekend hebben we dus gegeten met IFMSA bij de NORE thuis, wat opzich leuk was, maar een beetje aan de late kant. Maria zou de volgende ochtend al naar Accra vertrekken en was met haar hoofd al meer daarmee bezig. Ik heb nog wel zelf met leuke jongens die ik had ontmoet rond het hostel een middag bij dat grote meer geregeld. Dat was gezellig, en een goede afsluiter voor de vier weken hier.
Wat is je ervaring met je contactpersoon? Deze is ongeveer hetzelfde als mijn ervaring over het georganiseerde sociale programma, namelijk dat het contact in Ghana minder werd. Maar met het contactpersoon is denk ik het contact wat je voor de stage hebt het belangrijkst, en dat was heel fijn. De NORE en LORE van Ghana hebben me heel goed en altijd vriendelijk geholpen met mijn voorbereidingen voor de reis, het inpakken en de visum. Ze reageerden snel op mijn Emails en hielpen me goed met de benodigde documenten. Hierdoor had ik ook verwacht dat ik ze veel zou zien wanneer ik daadwerkelijk in Ghana zou zijn, en was ik benieuwd naar de ontmoeting. Echter heb ik de NORE dus pas heel laat ontmoet, en werd het contact met de LORE, tevens mijn contactpersoon, na de ontmoeting bij Tech Junction eigenlijk ook steeds minder. Maar zoals ik al zei is het contact vooraf het belangrijkste, en hier was ik heel blij mee. Je leert toch heel veel andere mensen kennen, en als je daar zelf heel open in staat, dan heb je niet veel meer contact nodig met je contactpersoon ter plekke. Ik heb veel gehad aan mijn heel aardige kamergenoten en andere aardige jongens uit het hostel. Ook waren de mensen van KCCR zeer vriendelijk en was ik blij met de Duitse Exchange studente.
Stageverslag Ghana
Wat waren je verwachtingen en doelen voorafgaand aan de stage? Eigenlijk had ik weinig verwachtingen vooraf. Doordat ik mijn bachelor heb afgerond op 1 vak na, hoef ik dit jaar maar 1 tentamen te doen. Dit gaf mij dus veel vrije tijd en daarmee de mogelijkheid om voor een tijd naar het buitenland te gaan. Mijn doelen waren dus om voor een tijd een buitenlandse ervaring te hebben, en het liefste ook in de lijn van mijn studie.
Al snel kwam ik bij IFMSA terecht, aangezien ik hier veel van had gehoord in de eerste 3 jaar van mijn studie. Eigenlijk was ik net te laat voor het regelen van de stage, maar ik kon nog meedoen met de tweede loting. Hierbij kon ik nog kiezen uit 6 landen, waaronder Ghana. Ik wilde graag buiten Europa gaan voor de stage, maar niet helemaal naar zuidAmerika of Azië te hoeven vliegen. Voor mij leek Ghana perfect, ik had ook gehoord dat de mensen in Ghana heel vriendelijk zijn, en het een mooi land is.
Bij het regelen van mijn stage, kwam ik steeds meer te weten over het land en de stage zelf. Toch probeerde ik bewust mijn verwachtingen laag te houden. Ik wist dat ik 5 weken weg zou gaan, eerst 4 weken stage en dan nog een week vakantie. Ik wist waar in Ghana ik stage zou gaan lopen, namelijk Kumasi. En ik wist wie mijn contactpersonen waren in Kumasi. Verder probeerde ik er heel open in te gaan. Ik heb alles gewoon op mij af laten komen, en bij alles wat ik meemaakte, leuk of minder leuk, zei ik tegen mezelf dat het allemaal onderdeel was van de ervaring. Voor mezelf is het op deze manier een heel positieve ervaring geworden, waar ik achteraf met veel plezier op terugkijk.
Maak een vergelijking tussen je stageland en Nederland op het gebied van gezondheidszorg, cultuur en ethische kwesties. Waar ben je tegenaan gelopen? Op het gebied van gezondheidszorg vond ik het niveau van de studie beter dan verwacht. Ze hadden een aantal dezelfde boeken als wij en de tentamens zijn heel pittig. De geneeskunde studenten zijn constant aan het studeren, en leren zelfs in de nacht door om de studie te halen. Zo hard studeren, dat had ik niet verwacht. Daarnaast ziet de faculteit er goed uit en lijkt het in veel opzichten op Nederland. Natuurlijk zijn we wel in Afrika, dus gaat het allemaal iets minder netjes etc. (bijvoorbeeld dat de lichamen bij anatomie les gewoon zonder bescherming in het warme lokaal op een tafel lagen), maar het viel mij allemaal mee. De colleges worden alleen wel op een heel ouderwetse manier gegeven, namelijk de professor leest gewoon voor van de sheets en de stof is heel taai. Het ziekenhuis echter was meer zoals ik het ook had verwacht. De structuur is veel minder en het ziet er chaotisch uit. Overal zitten mensen te wachten, overal staan voorwerpen omdat ze maar ergens gestald moesten worden. De ruimten waar mensen liggen zijn niet rustig en schoon, maar er gebeurd van alles tegelijk. Bijvoorbeeld de verpleging staat
Stageverslag Ghana
gezellig te kletsen naast een moeder die schreeuwend aan het bidden is dat haar kind het haalt, terwijl er ook nog allemaal andere mensen op de afdeling liggen.
Daarnaast zijn er 2 duidelijke verschillen waar ik tegenaan ben gelopen. Als eerste het schema van wat we zouden gaan doen. Dit schema kon om de dag weer anders zijn, en als je er zelf niet bovenop zat, werden afspraken heel snel vergeten en gebeurde er niks. De mensen hier kunnen heel makkelijk zeggen dat ze je ergens mee gaan helpen of dat ze dat voor je zullen gaan doen, om dan vervolgens volstrekt iets anders te doen. En de discussie hierover aangaan heeft denk ik geen zin, dus zelf heb ik er gewoon dicht opgezeten om ervoor te zorgen dat er voor mezelf enigszins een goede en duidelijke planning was.
Het tweede grote verschil tussen Ghana en Nederland is het geloof. Het geloof neemt hier een heel belangrijke plaats in, en dan vooral het christelijke geloof. Waar het in Nederland ook heel gewoon is om niet te geloven, wordt dat hier eigenlijk niet geaccepteerd. Iedereen gelooft hier, en niet een beetje, maar heel intensief. Ze kennen de bijbel van voor naar achter en weer terug en luisteren heel de dag naar gospel muziek. Mensen snapten er helemaal niks van als ik ze probeerde uit te leggen dat ik niet geloof, en dat dat in de Nederlandse cultuur heel normaal is. Soms gaf dit ook discussie, wat ik af en toe zelfs vervelend vond worden. Hoewel ik heel benieuwd was naar hun cultuur, en soms heb ik ook genoten van het zien hoe mensen hier geloven, zijn er ook grenzen bij mij. Mensen wilden mijn nummer hebben om mij mee te nemen naar hun kerk, en gingen mij stalken met vragen en ik moest en zou meegaan zondag. Een taxichauffeur gaf zijn nummer en ik moest hem bellen, hij zou me meenemen naar de kerk en dan zou het goed komen. Een meisje stelde zich voor, en vroeg gelijk of ik geloofde. Toen ik nee zei, viel ze op de grond en ging ze hysterisch dingen uit de bijbel roepen naar me. Dit ging mij te ver. Dit heb ik dan ook duidelijk gemaakt en dan was het ook weer klaar. Maar dit was zeker een cultureel en ethisch verschil waar ik tegenaan ben gelopen.
Dan nog een aantal andere verschillen die ik meemaakte, wat een onderdeel van de ervaring voor mij was: Een taxi of bus vertrekt pas als deze vol zit. Een taxi deel je dus meestal ook. Eten gebeurd vaak met de handen, en dan alleen de rechter hand. Een dag begint vroeg. Het kan zijn dat je om 6 uur 's ochtends een examen moet maken hier als student. Ze weten meer van het Europese voetbal dan menig man uit Europa, en ze zijn bloedfanatiek wat betreft voetbal. De mobiel is heilig. Bijvoorbeeld toen een promovendus een presentatie gaf over haar onderzoek, liepen er constant mensen weg om hun telefoon op te nemen. Bijna alle ghanezen kunnen niet zwemmen, en als ze in het zwembad gaan, blijven ze in het deel waar ze kunnen staan anders verdrinken ze. Zeker in de plaatsen meer landinwaarts zoals Kumasi.
Stageverslag Ghana
Zie jij jezelf later als arts anders door deze stage? Ik denk niet dat ik door een stage van 4 weken helemaal een ander persoon ben geworden, maar het is wel een ervaring die ik niet meer zal vergeten. De vriendelijkheid van de mensen en het respect wat ze voor elkaar hebben, daar zal ik wel aan blijven denken. Ik heb echter niet zoveel contact gehad met artsen aangezien dit onderzoekscentrum wel verbonden is aan verschillende ziekenhuizen maar verder niet in een ziekenhuis zit. De verschillende ziekenhuizen heb ik wel gezien, en dat was een heel andere gezondheidszorg dan ik gewend was, maar dit had niet zoveel invloed op mij dat ik me nu als een ander arts zal gaan zien. Ik denk dat je in een klinische stage veel meer artscontact zal hebben. Voor mij heb ik in dit onderzoekscentrum veel kunnen zien en doen wat voor mezelf een goede en leuke ervaring was. Dit zal ik meenemen de rest van mijn leven, en dus ook als arts.
Stageverslag Ghana
Stageverslag Ghana
