Stadsrand Delden
werkzaamheden voor landschapsherstel binnen het Pact van Twickel 25 maart 2015
Stichting Twickel Twickelerlaan 6 7495 VG Ambt Delden www.twickel.nl
2
Inhoud
1 2 3 4
Inleiding
4
Grondwerk
8
Beplanting en water
18
Marktstraatbrug
22
3
1 Inleiding Het prachtige landgoed Twickel en het stadje Delden
forse hap uit de es genomen. Doordat het wegprofiel
dat te bereiken werken deze partijen samen aan een
zijn altijd nauw met elkaar verbonden geweest.
breder is dan we nu zouden maken, met brede
groot aantal onderwerpen. Een van de onderdelen
Kasteel Twickel en Delden liggen allebei aan de rand
bermen en flauwe taluds, is de hap uit de es groter
van dit uitvoeringsprogramma is het verminderen
van de Deldeneres, op de overgang naar het dal van
dan nodig. Bovendien zijn er op diverse plaatsen
van de barrièrewerking van de N346 ten noorden
de Oelerbeek. De Deldeneres is een van de mooiste
bomen langs de weg geplant, of spontaan gegroeid,
van Delden: het project Stadsrand Delden. Dat
en grootste essencomplexen van Nederland.
waardoor de weg een grotere barrière is dan nodig.
heeft als doel het verbeteren van de ruimtelijke en
Daardoor is de eenheid van het essencomplex sterk
landschappelijke samenhang tussen Delden en het
In 1970 is de rondweg (N346) om Delden aangelegd,
verminderd, en is een forse barrière ontstaan tussen
kasteel(park) Twickel.
ingegraven in de Deldeneres, en als een dijklichaam
Twickel en Delden.
door het dal van de Oelerbeek. De weg doorsnijdt
Een deel van de voorstellen voor het verminderen
ook het park van Twickel, een rijksmonument. De
In 2003 heeft landschapsarchitect Michael van
van de barrièrewerking is al uitgevoerd, zoals
weg heeft de historische relatie tussen Delden, de
Gessel een ruimtelijk onderzoek gedaan naar het
de voetgangersbrug in het verlengde van de
es en het landgoed geheel verstoord. Belangrijke
herstel van de relatie tussen Delden en Twickel. De
Twickelerlaan, en het wandelpad naar het station in
verbanden als de verbinding tussen de Twickelerlaan
doelstellingen en ambities uit dat onderzoek staan
het verlengde daarvan.
en de Hengelosestraat en de parkweg naar het
nog steeds overeind. Mede op basis van die visie
station, tussen de Twickelervaart en Carelshaven,
hebben de provincie Overijssel, de Regio Twente, het
Dit boekje bevat de principes en ontwerpen voor het
tussen het kasteel en de oude Rentmeesterij en tussen
waterschap Vechtstromen, het landgoed Twickel en
verminderen van de barrièrewerking van de N346.
de Marktstraat in Delden en de weg naar Borne,
de gemeenten Borne, Hengelo en Hof van Twente,
werden verbroken. Ook het oorspronkelijke open
de handen ineengeslagen en samen met de Stichting
zicht vanuit het park en vanaf de Deldeneres op de
Twickel een gezamenlijke toekomstvisie opgesteld
stadskern van Delden ging verloren. In omgekeerde
voor behoud en ontwikkeling van het landgoed in
richting verdween het vrije zicht vanuit Delden op de
relatie tot de directe (stedelijke) omgeving.
Deldeneres en het park. In 2009 tekenden de betrokken partijen de
4
De aanleg van de rondweg heeft weliswaar de
Intentieverklaring Pact van Twickel, waarin de
verkeersoverlast in Delden beperkt, maar ook een
toekomstvisie handen en voeten wordt gegeven. Om
Op de hoogtekaart is het oorspronkelijk landschap nog goed herkenbaar. De Deldeneres bestaat uit enkele grote essen, die de hoogste delen van de omgeving zijn, met daar omheen kleinere esjes. De grootste essen vormen een grote open ruimte, het hoogste punt, de esjes daar omheen vormen kleinere open ruimten, omgeven door beplanting, daar omheen ligt een ring van boskamers en akkers. Een prachtig ensemble.
Op de hoogtekaart is ook goed te zien hoe de rondweg door de es heen snijdt. In de loop der jaren zijn aan weerszijden van de weg bomenrijen geplant of ontstaan. Deze bomenrijen volgen de oriëntatie van de weg en vormen daardoor een visuele barrière.
De ambitie is om de es weer beter herkenbaar te maken als eenheid. Hiervoor zijn drie in het oog springende zaken van belang: - Het zo steil mogelijk maken van de taluds aan weerszijden van de N346. Hierdoor worden de bovenliggende terreinen zo dicht mogelijk naar elkaar toe getrokken. - Het aanvullen van het bestaande terrein tot op het oorspronkelijke niveau van de es. - Het verwijderen van de opgaande beplanting langs de N346 ter plaatse van de es.
hoogtekaart (AHN)
5
1
luchtfoto 1950 (eigendom van de Stichting Eschmolen Delden)
6
huidige situatie
7
2 Grondwerk Om de weg zo min mogelijk te laten opvallen in het landschap, en de eenheid in het essencomplex zo veel mogelijk te herstellen, wordt de snede in de es zo smal mogelijk gemaakt. Daarbij wordt uitgegaan van de bestaande taludinsteek naast de weg. Vanuit dat punt wordt het talud steiler gemaakt, met een helling van 1:1. De gronden in de lussen van de verkeersknoop van de N346 met de Molenstraat/Rijssenseweg/Europalaan worden ook opgehoogd tot aan het oorspronkelijke niveau van de es. In de noordelijke lus wordt wellicht de Eschmolen herbouwd. Ruim vijftig jaar geleden is die molen
Profiel bestaande situatie
afgebrand. Daarmee verloor de streek één van de mooiste en oudste industriële gebouwen van Delden en Twickel. Stichting Eschmolen Delden wil de molen herbouwen dichtbij zijn oorspronkelijke plek
1:1
en deze openstellen voor publiek (zie: http://www. eschmolendelden.nl). Ten noorden van het historische centrum van Delden, waar de N346 als een dijk in het landschap ligt, worden de taludhellingen flauwer gemaakt, waardoor de weg minder opvalt.
8
Profiel nieuwe situatie
1:1
De N346 heeft verschillende verschijningsvormen: Ingesneden in de es.
Als grondlichaam in het landschap.
9
2
hoogtekaart (AHN)
10
overzichtskaart
nieuwe vijvervijver zoekgebied nieuwe
aansluiten op omgeving
bestaande voetgangersbrug nieuwe voetgangersbrug herontwikkeling Eschmolen
INGREEP: ophogen naar niveau es
- taluds 1 op 1 - aanvullen met grond
bestaand viaduct aanpassen nieuwe rotonde
bestaand viaduct aanpassen
11
2
Maximaal aanvullen van het maaiveld aan weerszijden van de Rondweg tot op het oorspronkelijk niveau.
12
topografie
± 22 +NAP
ideale lijn: oorspronk elijk nivea u
van de es
± 19 +NAP
oorspronkelijk niveau van de es
13
2
maatregelen aanheling es
14
topografie
overzicht aanheling es
15
16
Verzachten van de barrièrewerking van de N346, waar deze op een dijkje ligt (naar een voorstel van landschapsarchitect Michael van Gessel)
17
3 Beplanting en water Een van de ambities van het Pact van Twickel is dat
Ter herinnering aan de haven in de Twickelervaart,
de weg zo min mogelijk opvalt in het landschap, en
ter hoogte van het huidige hotel/restaurant
dat het landschap als vanzelfsprekend doorloopt aan
Carelshaven, wordt een nieuwe waterpartij gemaakt
weerszijden van de weg. De weg wordt daardoor
aan de noordrand van de N346, waar de Oelerbeek en
slechts een snede in het landschap – niet minder
de Twickelervaart dicht bij elkaar liggen. Carelshaven
maar vooral ook niet meer.
dateert al uit de 18e eeuw: in 1772 werd in opdracht
Dat betekent dat de licht golvende, open Deldeneres
van Carel George van Wassenaer Obdam, eigenaar
niet zoals nu moet stoppen bij de N346 maar dat ook
van het landgoed, een schippersherberg en haventje
de resterende zuidelijk van de weg gelegen delen als
met hefkraan gebouwd aan de Twickelervaart, waar
het Raesfelt en de open zone tot aan de Molenstraat,
schippers met elkaar konden onderhandelen over
daar weer bij worden betrokken. Beplanting moet
hun lading (vooral hout en textiel).
Molenstraat bestaande situatie: es niet zichtbaar
in dit deel van het gebied tot een minimum worden beperkt. Waar beplanting de visuele eenheid van het essencomplex verstoort, zal deze worden verwijderd. Aan de oostkant van het gebied, in het dal van de Oelerbeek, met de kenmerkende boomgroepen, moet dit monumentale parklandschap ook onbelemmerd doorlopen tot aan de Hengelosestraat. Dat betekent dat beplanting langs het fietspad evenwijdig aan de N346 moet worden verwijderd, en dat het dijklichaam met de steile taluds moet worden verzacht. Molenstraat: toekomstig uitzicht op de es
18
Verzachten van de barrièrewerking van de N346, waar deze op een dijkje ligt (naar een voorstel van landschapsarchitect Michael van Gessel)
19
20
beplanting
21
4 Marktstraatbrug Op oude kaarten, en op de historische luchtfoto
Het wegprofiel heeft nog steeds zo steil
(pagina 6) is goed te zien dat de Marktstraat
mogelijke taluds aan weerszijden. De maximale
oorspronkelijk uitkwam op de weg naar Borne.
taludhelling is 1:1. De reden hiervoor is dat de
Deze historische verbinding tussen het centrum
groeiomstandigheden voor gras op de schaduwzijde
van Delden en de Deldeneres zal worden hersteld
van het talud (de zuidzijde van het wegprofiel)
door een sierlijke voetgangersbrug te maken in het
zeer moeilijk zullen zijn als het talud nog steiler is.
verlengde van de Marktstraat over de N346. De
Aangezien we een symmetrisch wegprofiel toepassen,
benodigde vrije ruimte onder de brug is minimaal
betekent dat dat we aan weerszijden dezelfde
7 meter, vanwege een 100%-reductie botsbelasting.
taludhelling toepassen.
Door het grote hoogteverschil dat wordt overbrugd, zal deze brug traptreden hebben. Fietsen kunnen aan
Aan de Twickelzijde ligt de aanlandinglocatie in een
de hand worden meegenomen.
boomgaard. Hier blijven de bestaande bomen zoveel mogelijk staan. Het pad takt straks vanaf de brug
22
In de vormgeving van de brug wordt nauw
aan op het bestaande pad langs de erfscheiding van
aangesloten bij de onlangs gerealiseerde brug in de
Twickel. De aansluiting op de Watertorenstraat is op
Twickelerlaan. Dat betekent het hoogste deel van
dit moment gematerialiseerd in gebakken klinkers,
de brug een ronding heeft, en vanaf daar in min of
en heeft voldoende ruimte voor een eventuele extra
meer rechte lijn naar de aanlanding loopt. De brug
aansluiting.
krijgt een comfortabele aansluiting op het bestaande
De bestaande betonnen schutting langs het pad
maaiveld, dat ter plaatse van de aanlanding niet zal
wordt vervangen door de reeds toegepaste zwart
worden opgehoogd.
geschilderde houten hekwerk.
Reeds gerealiseerde voetgangersbrug.
23
4 Aanzicht
Aanzicht
reeds gerealiseerde brug 1 : 100
1 : 100
A
B
C
D
E
54540 12320
14960
14940
12320
horizontaal deel van tredevlak verstijven d.m.v. strips e.e.a. conf. leverancier
26800
vb
v. s
t. v. s
t.vb
doorvalbeveiliging middels gaas
t.vb
/8 0/80 K 14 t.vb
240 HEA
K140/80/8
HEA 2
40
K140/80/8
11500 v. st.v
vb
drukkoker K80/80/8 K1 40 /80 /8
/8 /80 40 K1
230
2
v. st. vb
K140/80/8
vert stab. verb. K80/80/8
Peil = 16800 + N.A.P. detail
K140/80/8
4
detail
3
v. st .vb
detail
vert stab. verb. K80/80/8
v. st.vb
v. st.vb
v. st.vb
v. st.vb
.vb v. st
16350
v. st.vb
7000
b
140
v. st.
drukkoker K80/80/8
t.p.v. verticale stabiliteitsverbanden, tenzij anders aangegeven, drukkoker K40/40/4
K14 0/80 /8
v. s
alle horizontale stabiliteitsverbanden, onder treden, strip 40.10
23800
v. s t.vb
alle verticale stabiliteitsverbanden, tenzij anders aangegeven, K40/40/4
v. s t.vb
v. s
alle diagonalen in aanzichtvlak, tenzij anders aangegeven, K140/40/5
K140/80/8 K140/80/8
diagonalen aanzichtvlak K140/40/5
gezet traan
A-A
HEA240
1 : 100
Koppelkok
ontwerp Marktstraatbrug C
24
E
x; 245.995,82 y; 475.863,73
K140/80/8
horizontale stabiliteitsverbanden strip 40.10
K40/40/4
K40/40/4
K40/40/4
K80/80/8
12320
K40/40/4
K40/40/4
K40/40/4
K40/40/4
K40/40/4
14940
K40/40/4
K40/40/4
K40/40/4
K80/80/8
K40/40/4
K40/40/4
K40/40/4
14960
0° 53,0
as
2500
A-A
K40/40/4
12320
D
K40/40/4
B
K40/40/4
A
A-A
as
Principe dwarsdoorsnede
vormgeving brug: familie van de brug in de Twickeler Laan
Zijaanzicht (uitsnede)
trede
Bovenaanzicht
25
beeldmontage
Bestaande situatie
26
beeldmontage
Nieuwe situatie
27
nstraat Waterto re
Rijks
weg
N346
en
erhag
traat Markts
Noord
Aansluiting brug op omgeving
28
perspectief
- Aansluiting brug op Marktstraat.
29
- Aansluiting brug op Marktstraat.
30
perspectief
- Indien mogelijk deze twee bestaande bomen behouden.
31
- Fietspad rechtdoor trekken langs het bestaande hekwerk van Twickel. - Materialisatie nieuw pad afstemmen op de bestaande klinkers en halfverharding. - Betonnen schutting vervangen door houten hekwerk (zwart), zoals bestaand
32
perspectief
- Fietspad rechtdoor trekken langs het bestaande hekwerk van Twickel. - Materialisatie nieuw pad afstemmen op de bestaande klinkers. - Bestaande bankje opnieuw gebruiken.
33
Funenpark 1-D 1018 AK Amsterdam / NL www.strootman.net Stichting Twickel Twickelerlaan 6 7495 VG Ambt Delden www.twickel.nl
