Sportsymposium ‘De toekomst van de sportvereniging’ Voorbeelden en ervaringen uit de praktijk André Bus & Hendrik Jan Gorter, Duurzaam Verenigen / F.C. Oldemarkt
Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien in de behoeften van de huidige generaties zonder die van de toekomstige generaties in gevaar te brengen. Commission Brundtland: Our common future 1987
Sport duurzaam organiseren vraagt om een goede balans tussen:
Stichting Duurzaam Verenigen (2014) Doel Op een creatieve en innovatieve wijze- sportverenigingen ondersteunen met het verduurzamen van de organisatie en de accommodatie.
Speerpunten -
Duurzaamheid hoog op de agenda krijgen
-
Stimuleren sociale, technologische en groene innovaties voor sportverenigingen op een verantwoorde wijze;
-
Verbinden van vraag en aanbod tussen verenigingen & experts;
-
Delen van informatie, kennis en ervaringen
-
Bijdragen aan en initiëren van onderzoek
Routekaart Duurzaam Verenigen: praktische hulpmiddelen 1. Quickscan
2. Checklist
3. Energiescan
4. Menukaart
5. Voorbeelden
6. Factsheets
7. Financiering
8. Quick wins
9. Tips
10. Vraag & antwoord
Presentaties Expertnetwerk Maatwerk advies
Brede benadering: duurzame vereniging -
Energieopwekking Isolering Afval Apparatuur Monitoring Terrein Vervoer Voeding en gezondheid Financiering Betrokkenheid Vrijwilligers
V.V. Wolfaartsdijk 4D-boarding: 2.000 Kwh per jaar.
• VV Berkum
• 40% besparing op benodigde energie voor warm water • 156 zonnepanelen • 35.000 kwh van 60.000 kwh zelf opgewekt • Wat levert de zon op? http://unica.solarlog-web.nl/4707.html?
• • • • •
Gratis energiecheck en advies door sponsorpartner Liander; Financiering 24 zonnepanelen door crowdfunding; Gemiddelde jaaropbrengst zonnepanelen: 5.500 kWh; Besparing 35.000 kwh p/j door LED verlichting in tennishal; Besparing van € 1.700 per jaar door LED verlichting in kantine;
Gezonde voeding
Naast witte broodjes ook bruine broodjes; Een broodje gezond; Soep van de dag; Vers fruit (gratis of voor weinig geld); Water op ooghoogte; Gezondere snacks; Vloeibaar frituurvet ipv vast frituurvet Frituur later aan;
Onderzoek energiesituatie Buitensportaccommodaties 2012 On-line vragenlijst onder 600 amateur sport verenigingen Ledenaantal
Eigenaar accommodatie
Oppervlakte en leeftijd accommodatie
Kwaliteit van de isolatie
Gepland beheer/onderhoud Energieverbruik in KWh, M3 gas en Euro’s
Installatie voor verwarming en warm water Energiebeleid Interesse in project
Respons 124 verenigingen Voetbal 40 % Korfbal, 20 % Kaatsen 15 % Tennis 15 % Rest (10%) 58 alles beantwoord
Eigenaar Kleedaccommodatie Verenigingen 50% Stichting 25% Gemeente of een andere juridische constructie 25 %
Samenvattend •Van de accommodaties is – de meerderheid geprivatiseerd (vereniging/stichting/anders) – 50 % slecht tot matig geïsoleerd – 10% toe aan nieuwbouw – 40% binnen 5-10 jaar toe aan groot onderhoud •Verenigingen – Betalen gemiddeld per jaar ’7000 euro aan energie – 23 % geeft > 10% van de jaarbegroting uit aan energie – Slechts 10% Beschikt over een energiescan – 50% koopt groene stroom in. – 1 vereniging produceert groene energie – 50 % wil actief kijken naar energieverbruik
2015 Onderzoek provincie Gelderland naar besparingspotentieel van energieverbruik voor sportaccommodaties.
Tabel 1 Kentallen energieverbruik uitgedrukt in m2 vloeroppervlak per jaar Sport
Gas m³
m² Gas Totaal m³/m2
N
El. kWh
m² Totaal
41.743
3.623
11
10
139.620
4.063
34
147
507.568
53.701
9
147
4.120.526
53.701
77
Voetbal
26
339.062
16.950
20
26
1.156.821
16.950
68
Hockey
1
3.700
575
6
1
75.500
575
Atletiek Tennis
N 9
El. kWh/m²
131
Schatting uitgaven voor gas en elektriciteit: Voor vier geselecteerde sporten uit de SAM Achterhoek (113 accommodaties): € 1.411.366 Voor alle sporten in de Achterhoek (261 accommodaties) globaal: € 4.671.274,-. Voor alle sporten in Gelderland voor alle sportaccommodaties (1908) erg globaal: € 23.234.599.
Tabel 3 Overzicht geschat huidig verbruik en realistisch besparingspotentieel op basis van maatregelen die zich binnen 5 jaar terugverdienen. n
Huidig Kwh
Huidig m³ gas
Huidige Kosten Euro’s
Maatreg. Maatreg. Totaal kWh < 5jr Gas < 5 jr Besparing besparing besparing Euro’s
113
5.556.328
1.353.827
1.411.366
777.886
223.381
Achterhoek 4 sporten
626
29.608.807
6.687.927
7.222.330
4.145.233
1.103.508
1.187.262
Gelderland Totaal
1.90 8
92.646.029
22.047.569
23.234.599
12.970.444
3.637.849
3.557.270
333,5
775,4
46,7
127,9
Gelderland Totaal (TJ)
216.206
Duurzame sportverenigingen in de provincie Overijssel. Onderzoek naar sportverenigingen die een Energiescan hebben uitgevoerd. 24 Verenigingen hebben maatregelen uit de energiescan geïmplementeerd, 7 alleen maatregelen buiten de energiescan om toegepast 3 niets gedaan.
Het gaat veelal om kleinschalige energiebesparende maatregelen! - energiezuinige verlichting aanwezigheidsdetectie voor verlichting - goedkopere energieleverancier tijdschakeling - waterbesparende kranen en/of douchekoppen. Enkele hebben grootschalige energiebesparende maatregelen geïmplementeerd zoals; zonnepanelen, zonneboiler of 5 biomassa-kachel. Overijsselse sportverenigingen zijn beperkt actief met verduurzamen van accommodaties.
Grootste knelpunt: Financiering van de energiebesparende maatregelen!
Sportverenigingen implementeren voornamelijk energiebesparende maatregelen die zich snel terug verdienen! De maatregelen worden veelal door vrijwilligers bij de sportvereniging toegepast, om kosten te besparen.
