SPORT. is machtig om te doen en prachtig om naar te kijken. (Erica Terpstra)

SPORT is machtig om te doen en prachtig om naar te kijken (Erica Terpstra)

Onze DESIREE VRANCKEN BRONS London 2012

Onze DESIREE VRANCKEN Kinderduatlon Stein 2009

IEDEREEN KAN SPORTEN

VOORSTELLEN VANESSA HABETS  Regioconsulent IEDEREEN Kan Sporten (IKS)  Combinatiefunctionaris Westelijke Mijnstraak

JOOP DACIER    

vakleerkracht bewegingsonderwijs ambulant begeleider ADELANTE mytylschool hoofdtrainer voetbalclub (senioren) docent KNVB afdeling Limburg, trainerscursussen jeugd

MYTYLSCHOOL (cluster 3) ADELANTE VALKENBURG   

Lichamelijk en/of Meervoudig beperkte jongeren Langdurig zieke jongeren in de leeftijd 3 – 20 jaar

Communicatie:

IK BEN VANDAAG NIET OP DIE GLIJBAAN GEWEEST

• • • • • •

IK ben vandaag niet op die glijbaan geweest Ik ben VANDAAG niet op die glijbaan geweest Ik ben vandaag NIET op die glijbaan geweest Ik ben vandaag niet OP die glijbaan geweest Ik ben vandaag niet op DIE glijbaan geweest Ik ben niet op die GLIJBAAN geweest

IEDEREEN - die WIL sporten KAN sporten (zou moeten kunnen)

IEDEREEN - die WIL sporten - KAN sporten IEDEREEN - die WIL sporten - KAN sporten IEDEREEN - die WIL sporten - KAN sporten

IEDEREEN ? WIL ? KAN ? MAG ?

WILLEN:  Moet van thuis uit gestimuleerd worden,  Een hekel aan gymlessen - nare ervaringen op gedaan – geen succesbeleving ervaren - gepest worden  Missen daardoor basisvaardigheden fysieke ABC  Geen enthousiasme ontwikkelen om ook buiten de lessen te gaan sporten  Fysieke (incontinentie, beenbeugels) ongemakken  Mentale ongemakken ( - faal - angstig onzeker, onhandig, blessure vrees)  Voorkeur andere vorm vrijetijdsbesteding (muziek maken, schilderen)

KUNNEN:    

Fysiek (niet) in staat zijn om te sporten Contra – indicaties Onmogelijke idealen nastreven Onbekend zijn met mogelijkheden (daarom R&S)

MOGEN:       

Geen goedkeuring van (bezorgde) ouders Inspannen met COPD, Cystic Fibrosis Contactsport met Osteogenesis Imperfecta Hart afwijking Epilepsie Diabetes CONTRA – indicaties (bekend ?)

Voor mensen met een beperking is sporten / bewegen vaak een moeilijk te nemen hindernis:  vervoer, bereikbaarheid sportaccommodaties  geografische afstand bij specifieke sporten (vb. rolstoelbasketbal),  aanpassingen in sportaccommodaties, extra hulp  betrokkenheid ouders,  onwetendheid sportmogelijkheden,  wel of niet samen met valide sporters,  gekwalificeerd kader bij verenigingen,

SPORTERS met een beperking, zijn te vinden op de •

Reguliere SCHOLEN

•

Scholen SPECIAAL ONDERWIJS - Cluster 1

- Cluster 2 - Cluster 3 - Cluster 4

CLUSTER 1 scholen

voor blinde of slechtziende kinderen (visueel gehandicapte kinderen), mogelijk in combinatie met een andere handicap.

CLUSTER 2 scholen voor dove en/of slechthorende kinderen, voor kinderen met ernstige spraakmoeilijkheden voor kinderen met communicatieve problemen

CLUSTER 3 scholen voor kinderen met lichamelijke en/of verstandelijke (meervoudige) beperkingen – mytyl / tyltyl voor langdurig zieke kinderen (epilepsie, diabetes, obesitas) voor zeer moeilijk lerende kinderen - ZMLK

CLUSTER 4 scholen

voor kinderen met ernstige gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen zeer moeilijk opvoedbare kinderen (ZMOK)

kinderen met gedrags- en/of psychiatrische stoornissen (ADHD, PDD-NOS, ODD, CD (Antisociale gedragsstoornis), klassiek autisme, Gilles de la Tourette, hechtingsproblematiek)

FOCUS vanavond op CLUSTER 3 en 4 Er is een grote diversiteit aan beperkingen / handicaps: •

“goede” lopers, “moeilijke “ lopen, lopers “met hulpmiddelen”

•

handbewogen en elektrische rolstoelgebruikers

•

jongeren,die zich niet zelfstandig kunnen voortbewegen; moeten bewogen worden

•

Naast deze motorische beperkingen zijn de cognitieve vermogens van leerlingen erg divers.

CLUSTER 4 – Parkschool •

De aanduiding zeer moeilijk lerenden is een verzamelnaam voor kinderen met een gemeenschappelijk kenmerk: door verschillende oorzaken zeer moeilijk lerend.

•

Wat zeer moeilijk lerend inhoudt, is soms moeilijk aan te geven of af te bakenen. Vooralsnog gaan wij uit van het kind met een gering ontwikkelingsperspectief.

•

Binnen het REC spreekt men van kinderen met een IQ tot 60, eventueel 60 tot 70.

CLUSTER 4 – Parkschool De populatie van de Parkschool bestaat uit •

Leerlingen met een ruimer leervermogen maar ook met omvangrijkere sociaal-emotionele problemen (ZMOK),

•

uit leerlingen met een nog geringer leervermogen (MG).

Kinderen met een primair motorische beperking als gevolg van een hersenbeschadiging (aangeboren):

• Spasticiteit – hemi / di / quadri - Ook de gelaatspieren zijn vaak aangedaan waardoor deze kinderen door de niet- begrijpende buitenwereld nogal eens voor verstandelijk gehandicapten versleten worden, terwijl ze dat beslist niet hoeven te zijn

• Ataxie - Moeilijke of geen coördinatie van bewegingen en verstoord evenwicht.

NAH - NIET Aangeboren Hersenletsel Het gebeurde na je geboorte. Er zijn twee oorzaken:

• traumatische oorzaak • niet-traumatische oorzaak

Een traumatische oorzaak - in een ongeluk van buitenaf VOORBEELDEN:

Verkeersongelukken Vallen Geweld (slaan, steken etc.) Ongevallen op werk/school

Niet-traumatische oorzaken zijn: • Herseninfarcten (bloedpropjes in de hersenen) • Kanker (soms ook door het bestralen tegen die kanker) • Zuurstof tekort (bijna-verdrinking, hartstilstand, ongelukken/complicaties bij operaties) • Vergiftiging door rook (brandend huis) , drank, drugs • Multiple-Sclerose, ziekte van Parkinson, ziekte van Alzheimer, Creutzfeld-Jacob

Kinderen met een motorische beperking als gevolg van een aandoening van het centrale zenuwstelsel (m.n het ruggenmerg): • DWARSLAESIE • SPINA BIFIDA

(breuk van het ruggenmerg)

(incomplete of complete breuk van het ruggenmerg t.g.v. het niet gesloten zijn van de wervelkolom op een bepaalde plaats bij de geboorte)

Handvaten voor de omgang met de doelgroep motorische beperking als gevolg van een hersenbeschadiging • • • • • • •

Zorg dat je er van afweet Zorg dat je bekend bent met de symptomen Zorg dat je bekend met de contra – indicaties Toon begrip voor afwijkend handelen Vraag dat idem aan team- , clubgenoten Communiceer met ouders/ begeleiders Internet levert vaak een hoop informatie

Kinderen met een spierziekten

•

DUCHENNE spierdystrofia (progressief)



Een ernstige erfelijke spierziekte die de spieren aantast en verzwakt.



Duchenne spierdystrofie treft nagenoeg altijd jongens.



Een deel van de kinderen met Duchenne spierdystrofie heeft ook een achterstand in de geestelijke ontwikkeling.



Uiteindelijk worden de ademhalingsspieren en de hartspier aangetast.

Kinderen met

een motorische beperking als gevolg van een aandoening van het houding- en bewegingsapparaat :

• AMPUTATIES of gebrekkig ontwikkelde ledematen.

Kinderen met

een motorische beperking als gevolg van een aandoening van het houding- en bewegingsapparaat :

(jeugd)REUMA

(Juveniele Idiopathische Artritis)

Er zijn 3 vormen van jeugdreuma: • • •

Oligo-articulaire jeugdreuma: Poly-articulaire jeugdreuma: Systemische jeugdreuma:

maximaal 4 gewrichten tegelijk ontstoken. 5 of meer gewrichten tegelijk ontstoken. niet alleen gewrichten zijn dan ontstoken, maar ook organen.

Langdurig zieke kinderen:

     

COPD Cystic Fibrosis Epilepsie Diabetes Obesitas Kanker

– voorheen astma – taaislijmziekte

Kinderen MET GEDRAGSPROBLEMEN:

 ADHD (ADD)  ODD  Autisme-spectrum stoornissen  Dyslexie - woordblindheid  Dyscalculie - cijferblindheid

ADHD – Attention – Deficit – Hyperactivity – Disorder • Aandachts stoornis met hyperactiviteit • Kinderen met ADHD zijn rusteloos, impulsief en kunnen zich moeilijk concentreren.

ODD – Oppositional – Defiant – Disorder • Oppositioneel-opstandige gedragsstoornis • Regelmatig gaat de aandoening samen met andere ziektebeelden, bijvoorbeeld ADHD of Autisme • Kinderen met deze aandoening zijn ongehoorzaam, zijn driftig, houden zich vaak niet aan de regels en hebben meerdere problemen in de sociale omgang, vooral met volwassenen, maar soms ook met leeftijdsgenoten

Onder Autisme-spectrum stoornissen vallen een aantal ontwikkelingsstoornissen. De personen die hier aan lijden hebben veelal problemen op het sociale vlak.

Kenmerken: • • • •

een verminderd vermogen tot sociaal contact een verminderd vermogen tot communiceren een verminderd gebruik van de fantasie een star patroon van steeds terugkerende stereotiepe bezigheden

Autisme moeite met plannen

VERMINDERD VERMOGEN TOT SOCIAAL CONTACT • • • • • • • •

Zijn moeilijk bereikbaar zijn, soms druk en chaotisch Kunnen vreemd en storend gedrag vertonen - afstand nemen Kijken je soms wel aan, sommigen dwars door je heen Gebrek aan invoelen en denk aan de ander Kunnen slecht omgaan met (plotselinge) veranderingen Klampen zich vast aan gewoontes Hun stemming kan snel wisselen Ze hebben te kampen met angstreacties of woedeaanvallen over schijnbaar onnozele kleinigheden

VERMINDERD VERMOGEN TOT COMMUNICEREN • Niet / weinig / veel praten • Het blijft voornamelijk eenrichtingsverkeer • Mimiek en gebaren kunnen verwarring scheppen • Begrippen als teleurstelling, verdriet, trots, ed zijn vaak moeilijk te begrijpen.

VERMINDERD GEBRUIK VAN FANTASIE • • • • • • •

Verminderd voorstellingsvermogen / fantasie „Teveel‟ (eigen) fantasie Kunnen zich moeilijk in de ander verplaatsen Beperkt repertoire in interesses en activiteiten Alles zo concreet mogelijk aanbieden Moeite met veranderingen - niet kunnen kiezen Moeite met verbanden leggen

Koe!!

Koe!!

Koe!??

Handvaten voor de omgang met de doelgroep AUTISME • • •

• •

Structuur bieden Niet te veel verbale instructies – laat voorbeeld zien Laat het kind met autisme niet als eerste een oefening moeten uitvoeren Geef duidelijk teken wanneer de oefening/het spel start/wanneer volgende aan de beurt is Voorkom wachttijd of “lege” tijd

vervolg Handvaten voor de omgang met de doelgroep AUTISME • • • • •

Geen discussie aangaan 1 begeleider geeft de instructie van 1 opdracht Geef korte en concrete opdrachten Gebruik zo min mogelijk woorden om iets uit te leggen Duidelijke opbouw van programma en indeling van de ruimte

Op ADELANTE Revalidatie & Sport • Kinderen die bekend zijn bij Adelante en hun omgeving hebben vragen m.b.t. sportactiviteiten en bewegingsactiviteiten buiten de school • Doorverwijzing zo optimaal mogelijk te laten verlopen, met als uiteindelijke doel dat “onze kinderen” een goed sportadvies krijgen; • Toename van het aantal kinderen dat gaat sporten en dat blijft sporten.

Om de sportdeelname bij leerlingen in het speciaal onderwijs te vergroten hebben drie organisaties,   

Gehandicaptensport Nederland, NOC*NSF Landelijke Vereniging voor Cluster-3 scholen (LVC3),

projectorganisatie Special Heroes gevormd.

Het project richt zich primair op de plaats waar de leerlingen zich bevinden:  

de scholen van speciaal en voortgezet speciaal onderwijs. De school is “de spil” in de aanpak. de school organiseert in hun lokale /regionale omgeving een intensieve samenwerking met sport – en beweegaanbieders.



Verdiepen in de beperking via ouders / verzorgers



Zelf uitproberen/ ervaren wat beperking inhoud



Aanpassingen  Kleiner veld  Regelaanpassingen – 2x stuiten bij tennis  In jongere leeftijdscategorie laten spelen



Aangepast materiaal    

Grote / kleine sticks / rackets Gatenbal met belletje Harde / zachte ballen Beweegtas materialen



Vertrouwen geven, laten ervaren



Vriend worden



Succesbeleving laten ervaren



HOU REKENING MET  Winnen en verliezen  Vastpakken en vastgepakt worden / tactiele overgevoeligheid



Tips – ervaringen Adelante  G judo knielend  ADHD er speelt rolstoelbasketbal

QUIZ / TEST

DANK VOOR UW AANDACHT

Valkenburg, november 2012 Joop Dacier / Vanessa Habets