Sport
Uitgaven van het Pass
De avo nturier s Gids vo de leer or kracht
Sport Tentoonstelling
Of ze nu aan sport doen in hun vrijetijd of vol bewondering de prestaties van de profs volgen : sport maakt integraal deel uit van het leven van uw leerlingen. Hierin kunnen ze het beste van zichzelf geven of gewoon in conditie blijven; het doet hen dromen en wekt passies op. Sport is de weerspiegeling van de maatschappij waarin we leven. In de tentoonstelling “Sport” kunnen bezoekers hun lichamelijke conditie testen, dankzij enkele opwarmings- en trainingsoefeningen. Zij nodigt ook uit tot het ontdekken van de wetenschap achter de sport : van het belang van de voeding van de sporter, de fysica en de chemie tot steeds betere technologieën... In feite kunnen we tegenwoordig niet meer spreken over sport zonder iets te zeggen over de media: de geschiedenis van het duo sport/media is terug te leiden tot de Olympische Spelen.
Alvorens te beginnen
Verzamel uw leerlingen rond u en ga de discussie aan: beoefenen zij een sport ? Welke ? Wat levert het voor hen op ? Moeten ze zich een bepaalde uitrusting aanschaffen ? Wat eten ze voor de training of de wedstrijd ?
Verdeelbord van de opdrachten Opdracht 1
Opdracht 2
Opdracht 3
Opdracht 4
Opdracht 5
Opdracht 6
Team 1 Team 2 Team 3 Team 4 Team 5 Team 6
Sport I Pagina 03
Opdracht 1 I Ik warm me op Afspraak aan de ingang van de tentoonstelling voor 2 opwarmingsoefeningen. Iedere sportbeoefenaar weet dat het noodzakelijk is om zich op te warmen voor het trainen. Test om beurten de opwarmingsoefeningen voor spieren en hart, volg de instructies daarbij goed op.
[10+] Meet alvorens te beginnen uw polsslag. Meet deze opnieuw na de oefening.
Hoe doen we dit? Neem de pols, de binnenzijde met de aders naar u gekeerd. Druk met de duim op de aders; twee andere vingers (wijs- en middenvinger) ondersteunen de buitenzijde. Meet gedurende 30 seconden het aantal hartslagen. Vermenigvuldig met twee om het aantal slagen per minuut te bekomen.
Voornaam
Mijn hartslag voordien
Mijn hartslag nadien
Hartslagen/min Hartslagen/min
Is er een verschil tussen voor/na ? Wat is volgens u de reden ? >J a, het hart klopt sneller. Wanneer we sporten worden onze spieren veel meer gebruikt dan in rust. Deze spieren hebben dan ook meer voedingsstoffen nodig (suikers, vetten, enz...) met daarnaast zuurstof zodat ze efficiënt kunnen functioneren. Het hart verhoogt zijn frequentie, de bloedcirculatie is sneller en de spieren kunnen een grotere voorraad voedingsstoffen en zuurstof aanspreken. Het hart van een kind tussen 6 en 12 jaar klopt in rusttoestand gemiddeld 95 slagen/minuut (Jongeren / Volwassenen : 70 slagen/minuut). Waarom is het zo belangrijk zich op te warmen ? Zoek de informatie op de wand. >O m krampen, scheuren en verstuikingen te vermijden maar ook om het lichaam krachtiger te maken; een voorbereid hart, de spieren worden goed doorvoed met zuurstof en suiker, de pezen worden soepeler en het vocht tussen de gewrichten vloeibaarder.
Op de witte wand aan de andere kant van de tentoonstelling, zoek de quiz “Craaac, crash, boum, bang !” Men spreekt er over sportblessures Aan welke delen van het lichaam blesseert een sportbeoefenaar zich het meest ? >A an de knie Het is een zeer kwetsbaar gewricht. Bij het voetballen, tijdens een opeenvolging van turnoefeningen of bij het afdalen van een helling op ski’s, kan een sporter zich kwetsen aan de knie door te snelle bewegingen te maken. De ligamenten die onze knie beschermen, kunnen bijvoorbeeld scheuren. Welke sport raadt men aan om te beoefenen na een blessure ? >Z wemmen Het is de ideale revalidatiesport, omdat ze alle spieren zachtjes laat werken ! U kunt de gehele quiz oplossen. Noteer hier uw resultaat :
Pagina 04 I Sport
Opdracht 2 I Ik train Om goed te trainen, test de 3 spelletjes met de titel “hoogtesprong zonder aanloop”, “stokstijf” en “reactietijd”. Lees goed de instructies en speel elk om de beurt. Geef uw resultaten in de tabel weer. Voornaam Hoogtesprong zonder aanloop
cm
cm
cm
cm
cm
Reflexenwand
sec
sec
sec
sec
sec
Soepelheid
geen middelmatig
geen middelmatig
geen middelmatig
geen middelmatig
geen middelmatig
Waarmee kan men een ligament vergelijken ? Vind deze informatie naast een van de 3 opdrachten. >M et elastieken die de gewrichten op hun plaats houden en de ledematen soepeler maken.
gewrichtsbanden [10+] Hebt u soepeler ligamenten dan uw leraar of lerares ?
> I ndien u een man bent, is het waarschijnlijk dat uw leerlingen soepeler zijn dan u.
Indien u een vrouw bent, hebt u waarschijnlijk, maar niet noodzakelijk soepele ligamenten.
Aan de ander kant van de tentoonstelling tegen de wand vindt u verschillende modellen gewrichten. Beweeg uw schouder, uw pols en uw elleboog. Zoek vervolgens uit welke gewrichten functioneren zoals de uwe en koppel ze aan de bewegingen die u ermee kan maken :
schouder
buiging – strekken zonder rotatie
pols
in alle richtingen bewegen
elleboog
naar voor/achter en links/rechts
Geef een sport waarbij men de volgende gewrichten veel gebruikt : de schouder > speerwerpen de pols > badminton de elleboog > basketbal
Sport I Pagina 05
Opdracht 03 I Ballen en balletjes Ga naar de ballenzaal. Meet u om beurten met de basketbalspeler Demond Mallet Klaar, start ! Kijk goed naar zijn werptechniek om deze na te bootsen Bekijk op het scherm “Bounds en rebounds” hoe de ballen kaatsen. Zou u kunnen basketballen met een golfbal ? >n ee Waarom niet ? Op basis van welke elementen kiest men de bal die geschikt is voor een bepaalde sport ? >D e wijze waarop de bal kaatst is verschillend. Om de bal te kiezen die geschikt is voor een sport houdt men rekening met zijn omvang, zijn vorm, zijn gewicht, het materiaal waaruit hij is gemaakt en zijn veerkracht.
Verlaat de ballenzaal en begeef u naar de wand waar u een samen te stellen bal vindt. Wie stelt deze het vlugst samen? Noteer uw respectievelijke tijden : voornaam : voornaam : voornaam : voornaam : Een voetbal is aan strikte regels gebonden. Wat moet zijn gewicht zijn? > Tussen 410 en 460 gram.
[10+] En zijn omtrek ?
>T ussen 68 en 70 cm.
Pagina 06 I Sport
Opdracht 04 I Goed uitgerust ! Zoek de wand die verschillende soorten schoeisel voorstelt. Koppel elke sport aan zijn gebruikt schoeisel. In de tentoonstelling, daarna in uw notitieboek.
Kies in de uitstalkast juist ernaast, de schoenen die u het meest geschikt lijken om aan atletiek te doen. Wat is er speciaal aan ? > De schoen met “5 vingers” (Fivefingers) is een schoen die het midden houdt tussen een kous en een tweede huid, voorzien van een zeer soepele antislipzool. Hij is geïnspireerd door Abebe Bikila, een befaamde Ethiopische marathonloper die blootsvoets liep.
Nu dat u over de geschikte schoenen beschikt, bent u klaar voor de start ? Begeef u naar de atletiekpiste. Tracht elk om de beurt te rivaliseren met Usain Bolt, het jachtluipaard of het schaap, naar keuze ! Lees goed de instructies om de goede starthouding aan te nemen, in 3 stappen : Op uw plaatsen / klaar / start Wat is de tijd van Usain Bolt op de 100 ? > 9’’58 En die van u ? voornaam :
tijd :
Hoe plaatsten de lopers hun voeten bij de start vóór de uitvinding van de startblokken die het mogelijk maken de voeten vast te zetten ? > Ze groeven een gat in het zand.
Sport I Pagina 07
Opdracht 05 I Aan taaaafel ! Gezond eten is onmisbaar voor een goed sporter. Zoek op de witte wand de quiz met de naam : “De voeding van de sporter”. Tracht samen de volgende vragen te beantwoorden. Vul hier de score van uw team in. >
Noteer twee inlichtingen betreffende de ideale voeding voor de sporter : >B ijvoorbeeld: om te sporten of eenvoudigweg voor het dagelijks leven, moet men energie hebben, en daarom moet men eten! Het droomontbijt van een sporter bestaat uit fruit, een zuivelproduct, granen, iets zoets en een warme drank. >S uiker geeft opnieuw energie! Sporters eten dat om de “klop van de hamer” te vermijden... en ook om een suikertekort te voorkomen: hypoglycemie. Ze eten echter niet om het even welke suiker! Chocoladerepen, limonade en snoepjes bevatten suikers, maar ze zijn niet voedzaam. Wat ze nodig hebben, zijn de zogenaamde “langzame” suikers. Die zitten in rijst, pasta of brood. Deze suikers worden langzaam verteerd en opgebruikt door ons lichaam... wat alle energie verschaft dat het nodig heeft om te sporten ! >O m goed te kunnen presteren, eten sporters vooral proteïnen en trage suikers. Soms laten ze het vers fruit en de groene groenten, die weinig calorieën bevatten en de maag snel vullen, links liggen! Deze voedingsstoffen zijn nochtans noodzakelijk : ze bevatten vitaminen, mineralen en vezels die nergens anders te vinden zijn. Door groenten te stomen of in papillot te bereiden, behouden ze hun goede eigenschappen ! Noteer 3 gegevens over de drank van de sporter : >B ijvoorbeeld : Om goed gehydrateerd te vertrekken, wordt aangeraden om ongeveer 1 liter water te drinken, enkele uren vóór de wedstrijd. Te weinig drinken, is kramp verzekerd ! Als men daarentegen te veel drinkt, voelt men zich zwaar en bestaat het risico dat men na enkele minuten al harder moet lopen, maar dan naar het toilet. >W anneer je aan sport doet, werken je spieren en functioneren organen zoals je hart sneller en stijgt je lichaamstemperatuur. Regelmatig drinken laat het lichaam toe om op de juiste temperatuur te blijven en oververhitting tegen te gaan ! Bovendien compenseert dit het vochtverlies door het zweten en het uitademen. >D e beste drank voor de sporter. Een snuifje zout in een glas water is het mirakelrecept voor het tegengaan van dehydratatie en het te grote verlies van minerale zouten door transpiratie tijdens de inspanning ! En, bent u er klaar voor om een goed sporter te zijn ? Wat hebt u als ontbijt genomen ? >
voornaam : maaltijd :
Pagina 08 I Sport
Opdracht 06 I Het staat in de krant ! Zoek in de tentoonstelling waar zich een microfoon bevindt. Doe elk om de beurt een poging om een sportcommentator te zijn. Opgelet : het is gemakkelijker om commentaar te geven bij een tennismatch dan bij een sprint van 8 seconden. Welke commentaar leek u het moeilijkst om te geven ? Wat is volgens u de reden ? >H et moeilijkste is uiteraard de sprint daar alles zich binnen de 10 seconden afspeelt, en men veel moet vertellen ! Bij het tennis heeft men meer tijd om goed commentaar te geven. Maar misschien houdt u er meer van om over sport te lezen in een krant ? Neem een kijkje hiernaast. Maak de goede keuzes om de voorpagina van een krant te maken. Vergeet de woorden van de redacteur niet ! Vraag aan uw leraar/lerares zijn e-mail adres om hem uw artikel te sturen. Sinds wanneer zien we trouwens sport op televisie ?
Zoek op de mediawand juist hierachter het scherm dat het daarover heeft. Geef 2 technische vernieuwingen die belangrijk zijn voor de sportwedstrijden. > 1 C amera’s die vertraagd filmen om de bewegingen van de atleten in detail weer te geven. 2 O nderwatercamera’s om zwemmers en duikers beter te kunnen volgen.
Kies een ander scherm en vertel : >
Sport I Pagina 09
Uitdaging Wij stellen u voor om het acrobatisch parcours van het Pass met uw klas af te leggen. Op 3 niveaus zullen ze sensationele emoties ervaren tussen de klimmuren, hangbruggen, kabelbanen en uitkomen in de tentoonstelling Matéri’oh ! Wanneer de teams hun opdrachten hebben uitgevoerd, verzamelt u uw leerlingen rond u. Mocht u uw badges nog niet hebben dan kunt u die aan de receptie afhalen. Het begin van het acrobatisch parcours bevindt zich op niveau 2 – volg de blauwe fluor pijl. De kinderen hebben tijdens hun opdracht hun evenwicht, soepelheid en reactiesnelheid kunnen testen en hebben ontdekt dat men in sport zijn grenzen kan verleggen. Met het acrobatisch parcours zullen zij al deze sensaties kunnen beleven en intellectuele en fysieke gewaarwordingen kunnen vermengen. Sport heeft iets van wetenschap : om het graag te doen, moet men er plezier in vinden ! Gelieve de richtlijnen op te volgen, uit veiligheid en voor het welzijn van iedereen. Al beleeft u veel plezier, probeer toch een zekere kalmte te bewaren : andere klassen bezoeken misschien ook de tentoonstellingen of werken in de workshops vlakbij.
Pagina 010 I Sport
