Sonnet 61 It is thy will thy image should keep open My heavy eyelids to the weary night? Dost thou desire my slumbers should be broken, While shadows, like to thee, do mock my sight? Is it thy spirit that thou send’st from thee So far from home, into my deeds to pry; To find out shames and idle hours in me, The scope and tenor of thy jealousy? O no! thy love, though much, is not so great; It is my love that keeps my eye awake; Mine own true love that doth my rest defeat, To play the watchman ever for thy sake: For thee watch I, whilst thou dost wake elsewhere, From me far off, with others all-too-near.
Vertaald door: L.A.J.Burgersdijk Jan Campert J.Decroos Jan Jonk Erik Honders H.Moulijn – Haitsma Mulier Gerard Messelaar Lucas Numan Willem van der Vegt Albert Verwey Peter Verstegen
Jan Campert Is het Uw wens dat Uwe beeltnis houdt open ritmisch zwakke regel / verwrongen zin Is het uw wens dat uw beeltenis mijn zware oogleden mijn oogleên zwaar van slaap¹) door den vermoeiden nacht ²) zou open houden naar de vermoeiende nacht?
¹ ) contaminatie
²) komma! /
[ritme / [6 heffingen]
dat in mijn sluimeren de schaduw komt geslopen, “in iemands sluimeren komen sluipen” / Wenst gij dat mijn slaap telkens zou worden onderbroken, [5/6 heffingen] het U gelijkend drogbeeld*, dat honend naar mij lacht? ingevoerd / ritme / [6 heffingen] terwijl op u lijkende schaduwen de spot drijven met mijn gezichtsvermogen? “door u” óf “van u vandaan” /
Is het Uw geest van* U gezonden naar Uw wil, Is het uw geest die gij bij u vandaan zendt
[6 heffingen]
die ’k ver van huis* mijn doen bespieden zie zie aantekening 1 om u zo ver van huis met mijn doen en laten te bezig te houden; ← idiomatisch beter en die mijn schande ontdekt, den tijd dien ik verspil zal ontdekken / [6 heffingen]) om achter schandalen en door mij verspilde uren te komen, ← beter en ’t oogmerk¹) en den zin²) van Uwe³) jaloezie? het terrein en de denktrant van uw jaloezie?
¹) bedoeling? ²) intentie, nut? ³) de [jaloezie van de vriend zélf? [6 heffingen]
zie aantekening 2 over 2e kwatrijn O neen, Uw liefde, hoewel groot, is niet zoo groot; ritme / groot… groot… / [6 heffingen] O nee, uw liefde, schoon veel omvattend, is niet zo groot; het is mijn liefde die mij waken doet, het is míjn liefde die mijn oog alert houdt; mijn liefde oprecht van aard die hier mijn rusten doodt* mijn eigen trouwe liefde verijdelt mijn slaap
rusten doden! [6 heffingen]
en voor den¹) waker speelt, die U behoedt²). om u ter wille voortdurend nachtwaker te spelen:
¹) Nederlands idioom: “voor waker spelen”
Nochtans als gij ginds waakt sla ik U ga ik waak over u, terwijl gij elders ook wakker zijt,
misinterpretatie! / zie aantekening 2
zoo ver van mij, met and’ren al te na. van mij ver weg, met anderen al te nabij.
← beter
Aantekening 1:
die ‘k ver van huis mijn doen bespieden zie
De geest bevindt zich ver van huis en niét de ik-figuur, dus “ik” en “ver van huis” dienen van elkaar te worden gescheiden. Halen we de Burgersdijkse spagaat uit de zin, dan zou hij hebben kunnen luiden: die ver van huis mijn doen ’k bespieden zie Aantekening 2:
Is het uw geest die gij bij u vandaan zendt om u zo ver van huis met mijn doen en laten te bezig te houden; om achter schandalen en door mij verspilde uren te komen, het terrein en de denktrant van uw jaloezie?
De dichter vraagt zijn vriend of hij door middel van de uitgezonden geest achter zijn schandalen en verspilde uren wil komen, en tekent daarbij aan (4e regel) dat dit de typische aandachtspunten van de jaloezie van zijn viend zijn. In de vertaling vraagt de dichter of de vriend achter zijn “schande” (1), de tijd die hij verspilt (2) en het oogmerk (3) en de zin (4) van zijn jaloezie wil komen. WACHT EVEN…. dan had er op de 4 e regel toch MIJN jaloezie moeten staan… Is het Uw geest van U gezonden naar Uw wil, die ’k ver van huis mijn doen bespieden zie en die mijn schande ontdekt, den tijd dien ik verspil en ’t oogmerk en den zin van Uwe jaloezie? puinhoop! Aantekening 3:
ik waak over u, terwijl gij elders ook wakker zijt, van mij ver weg, met anderen al te nabij.
De Engelse werkwoorden watch en wake betekenen beide min of meer waken (over), letten op, wakker zijn, opblijven. Men kan ze in het Nederlands beide met waken vertalen. Het is duidelijk dat de dichter in dit distichon met watch “bewaken, letten op” bedoelt (ik waak over u), en met wake “wakker zijn, opblijven” (terwijl gij elders opblijft om de nachten slempend met die anderen door te brengen). In elk geval: de vriend waakt geenszins over de dichter, nee, hij is [óók] wakker! (En voor
het juiste begrip doet men er verstandig aan de bepaling “ook” in de zin mee te nemen.) Nochtans als gij ginds waakt sla ik U ga zoo ver van mij, met and’ren al te na.
Of de woordspeling (watch / wake) de vertaler ontgaat, valt niet met zekerheid te zeggen, maar voorshands vormt “als gij ginds waakt” een slag in de lucht: waarom wordt er ginds “gewaakt”? Dan vervolgt de vertaler met “sla ik u ga” i.p.v. “ik waak over u”. Waarschijlijk denkt de lezer nu met terugwerkende kracht dat de vriend over de dichter waakt… En ten slotte is het ook nog twijfelachtig of “met and’ren al te na” betrekking heeft op de dichter of de vriend! Een mislukt distichon.
Lucas Numan Uw wens is ‘t, dat uw beeltnis heel de nacht Is het uw wens dat uw beeltenis mijn zware oogleden mijn zware ooglid staag houdt opgelicht? zou open houden naar de vermoeiende nacht?
ingevoerd
ingevoerd
Dat steeds opnieuw mijn sluimer wordt ontkracht, Numan i.p.v. Shakespeare Wenst gij dat mijn slaap telkens zou worden onderbroken, wijl tart ‘n aan u gelijke schim mijn zicht? terwijl op u lijkende schaduwen de spot drijven met mijn gezichtsvermogen? ← beter Zendt gij zo ver van u vandaan me uw geest, Is het uw geest die gij bij u vandaan zendt die moeiziek slaat op al mijn daden acht: niét in Van Dale; wél bemoeiziek; om zo ver van huis zich met mijn doen en laten te bemoeien; [moeien met (mengen in) verspilde uren en schandalen leest, zal om achter schandalen en door mij verspilde uren te komen, het terrein waar jaloezie haar voedsel wacht? het terrein en de denktrant van uw jaloezie?
lezen / (verouderd literair)
Numan i.p.v. Shakespeare
Schoon groot, zó krachtig is uw liefde niet: O nee, uw liefde, ofschoon veel omvattend, is niet zo groot; mijn liefde is ‘t, die mijn oog houdt bij zijn taak, het is míjn liefde die mijn oog alert houdt; mijn ware liefde doet mijn slaap teniet, mijn eigen trouwe liefde verijdelt mijn slaap en m’aldoor waker spelen u ter zaak. om u ter wille voortdurend nachtwaker te spelen: ‘k Bewaak u, gij, óók wakker in vreemde contrei, ik waak over u, terwijl gij elders ook wakker zijt, van mij ver weg, met anderen al te nabij. van mij ver weg, met anderen al te nabij.
[verzamelt
rime riche
← beter
Willem van der Vegt Wil jij dat ik jouw beeld steeds voor me zie? Is het uw wens dat uw beeltenis mijn zware oogleden Ik doe de hele nacht geen oog meer dicht. zou open houden naar de vermoeiende nacht?
← beter
vertaler op drift
Waarom gun jij me zelfs mijn nachtrust niet? klinkerrijm Wenst gij dat mijn slaap telkens zou worden onderbroken, Een schaduw met jouw vorm plaagt mijn gezicht. ritme [6 heffingen] / zie aantekening 1 terwijl op u lijkende schaduwen de spot drijven met mijn gezichtsvermogen? Is het jouw geest die jij me bleek te sturen, Is het uw geest die gij bij u vandaan zendt
onlogisch: vraag en constatering [tegelijk!
Zo ver van huis? Wil je echt alles zien, zijn schaamte en inhoudsloze uren om zo ver van huis zich met mijn doen en laten te bemoeien; [“echt alles”? (zie r.7) Mijn schaamte en mijn inhoudsloze* uren, “verspild” duidt op overspel! om achter schandalen en door mij verspilde uren te komen, Enkel gedreven door je jaloezie? het terrein en de denktrant van uw jaloezie?
Van der Vegt i.p.v. Shakespeare ← laat het allemaal maar weer weg…
Je houdt van mij, maar zo is het toch niet. ronduit gedaas O nee, uw liefde, schoon veel omvattend, is niet zo groot; Het is mijn liefde die me wakker houdt. het is míjn liefde die mijn oog alert houdt; Mijn eigen liefde, die geen rust meer ziet, mijn eigen trouwe liefde verijdelt mijn slaap Speelt telkens weer voor nachtwacht* over jou. om u ter wille voortdurend nachtwaker te spelen:
=
het wachthouden bij nacht óf de gezamen[lijke wachters
Ik waak om jou, jij waakt¹) hier ver van mij²), ¹) in de betekenis van “bent wakker” ²) zie ik waak over u, terwijl gij elders ook wakker zijt, [aantekening 2 Ver weg, maar voor die anderen dichtbij. van mij ver weg, met anderen al te nabij.
misinterpretatie! /
welke anderen?
Aantekening 1:
terwijl op u lijkende schaduwen de spot drijven met mijn gezichtsvermogen? Een schaduw met jouw vorm plaagt mijn gezicht.
Vertaler heeft alle aspecten aangeroerd, zonder tot een aanvaardbaar resultaat te geraken: 1) Geeft men “op u lijkende schaduwen” weer met “een schaduw met jouw vorm”, dan levert men duidelijk veel in. 2) Geeft men “drijven de spot met mijn gezichtsvermogen” weer met “plaagt mijn gezicht”, dan zet men de lezer absoluut op het verkeerde been. Afgezien van het feit dat “de spot drijven met iemand of iets” een heftiger bejegening vormt dan “iemand plagen”, verdient in deze zin de keuze van het woord gezicht beslist geen prijs. gezichtsvermogen: vermogen om te zien gezicht: (vooral i.v.m. mensen) het voorste gedeelte van het hoofd beneden de grens van de haarinplanting, m.n. i.v.m. de trekken, het karakter, de kleur (aangezicht, gelaat) Eerlijkheidshalve dient opgemerkt dat het de 7e van 12 betekenissen betreft, maar de praktijk wijst uit dat voor velen geldt dat de eerste waaraan zij bij het woord “gezicht” denken dus niét betekenis 2 (het vermogen tot het waarnemen nam lichtindrukken) is! 3) Het merkwaardige van de vertaalde versregel die slechts 10 lettergrepen telt is, dat hij 6 heffingen telt (zie de onderstreepte lettergrepen). Blijkbaar laat het ritme óók heel wat te wensen… Aantekening 2:
Ik waak over u, terwijl gij elders ook wakker zijt, van mij ver weg, met anderen al te nabij.
De Engelse werkwoorden watch en wake betekenen beide waken, toezicht houden én wakker zijn, niet slapen. Het is duidelijk dat de dichter hier een woordspeling toepast: ik ben thuis en waak over jou, terwijl jij elders verkeert en waakt om met je vrienden (minnaars?) ’s nachts door te halen en te zwelgen en te zuipen! Door in de Nederlandse vertaling in beide gevallen het woord “waakt” te gebruiken, wordt het voor de lezer minder gemakkelijk in te zien dat de vriend in de laatste plaats over de dichter waakt! Ik waak om jou, jij waakt hier ver van mij, ver weg, maar voor die anderen dichtbij.
!!!
Vertaler laat de dichter evenwel zeggen: ik waak (hier!) over jou, en jij waakt hier (maar ver van mij)… Bepaald geen heldere regel, maar zo te zien mag men uitgaan van: ik hier en jij in de verte, beiden waken we over elkaar… (Blijft voor regel 14 de dooddoener over: de vriend mag dan voor de dichter ver weg zijn, voor de mensen bij wie de hij zijn tijd doorbrengt is hij natuurlijk dichtbij…)
Erik Honders Laat¹) jij des nachts je beeld mijn oog bespoken²), ¹) wil ²) niet-bestaand woord! Is het uw wens dat uw beeltenis mijn zware oogleden ← beter Mijn zware oogleden tot sluitverbod? zou open houden naar de vermoeiende nacht?
“bespoken tot sluitverbod” absurde [formulering
Wens jij mijn slaap of sluimering verbroken, géén Nederlands idioom Wenst gij dat mijn slaap telkens zou worden onderbroken, Terwijl jouw schimmenspel mijn zicht bespot? terwijl op u lijkende schaduwen de spot drijven met mijn gezichtsvermogen? ← beter Heb jij je geest verstuurd, naar mij geleid, Is het uw geest die gij bij u vandaan zendt
omslachtig geformuleerd
Om door te dringen tot mijn privacy, Honders i.p.v. Shakespeare om zo ver van huis zich met mijn doen en laten te bemoeien; Op zoek naar schaamte, schand en ledigheid*: “verspild” duidt op overspel! om achter schandalen* en door mij verspilde uren te komen, ← beter Het doel en voorrecht van jouw jaloezie? het terrein en de denktrant van uw jaloezie?
méér dan ridicuul!
O, nee! Jouw min is groot, maar meer toch niet: vreemde uitspraak O nee, uw liefde, schoon veel omvattend, is niet zo groot; Míjn min is al wat mij en slaap verdeelt; het is míjn liefde die mijn oog alert houdt; Mijn échte liefde die mij rust verbiedt, mijn eigen trouwe liefde verijdelt mijn slaap
Honders i.p.v. Shakespeare
Plus steeds om jouwentwil voor nachtwacht speelt. om u ter wille voortdurend nachtwaker te spelen:
“plus” als voegwoord hiér weinig potisch
Jouw waakhond: ik. En jij het partybeest, ik waak over u, terwijl gij elders ook wakker zijt,
metafoor van vertaler / woordspeling
Ver weg te dicht bij anderen geweest. van mij ver weg, met anderen al te nabij.
als de dichter dit schrijft, is het elders [slempen nog aan de gang!
[“waken” en “wakker zijn” verloren
H.Moulijn – Haitsma Mulier Is het uw wil, dat in den langen nacht Is het uw wens dat uw beeltenis mijn zware oogleden ← beter Uw beeld mijn looden ooglid open houdt, zou open houden naar de vermoeiende nacht?
metafoor van verstaalster
Verlangt gij dat uw schaduw met mij lacht, Wenst gij dat mijn slaap telkens zou worden onderbroken, Tot storen¹) van mijn droom zich koen verstout²), ¹) verstoren ²) ingevoerde bombast terwijl op u lijkende schaduwen de spot drijven met mijn gezichtsvermogen? Is het uw geest, die zich voor mij beweegt, Is het uw geest die gij bij u vandaan zendt
“voor mij” kan óók betekenen “ten gunste van [mij”
Dien gij ter schatting van mijn daden zendt, taxering, waardering (dubieus) om zo ver van huis zich met mijn doen en laten te bemoeien; Die al mijn slechtheid, al mijn ondeugd weegt*, wegen: de draagwijdte, betekenis naom achter schandalen en door mij verspilde uren te komen, [gaan van… / zie aantekening 1 Zooals
haar uw naijvrig voelen kent?
halfbakken gebeuzel / wat doet het woord
het terrein en de denktrant van uw jaloezie?
[
haar hier?!!
O nee, ik weet, uw liefd’ is niet zoo groot, O nee, uw liefde, schoon veel omvattend, is niet zo groot; Mijn liefde is ’t, die slaap drijft uit mijn oog*, het is míjn liefde die mijn oog alert houdt;
zie aantekening 2
Mijn eigen trouw, die sluimering in mij* doodt, mijn eigen trouwe liefde verijdelt mijn slaap
sluimering in mij?
Die rust niet kent, voor z’u aan ’t kwaad onttoog, om u ter wille voortdurend nachtwaker te spelen:
dit slaat alles!
Ik waak voor u, terwijl gij elders leeft, ik waak over u, terwijl gij elders ook wakker zijt, Veraf van hem, die u in droom omgeeft. van mij ver weg, met anderen al te nabij.
gewoon hopeloos / zie aantekening 3
Aantekening 1: Wat al slecht van zichzelf is, hoeft niet meer gewogen te worden! Aantekening 2: Kan óók begrepen worden als: die de korstjes opdrogende afscheiding die tijdens het slapen kunnen ontstaan, uit mijn oog drijft… Aantekening 3: Wat bezielde uitgever Van Dishoeck dit méér dan ridicule prulwerk aan de openbaarheid prijs te geven, waarna het nota bene ook nog bij critici en in de smaak bleek te vallen en samen met ander gepruts van deze “vertaalster” zich al bijna een eeuw als literair erkende bijdrage handhaaft???
Jan Jonk Verlang jij echt dat ik met ogen open steeds weer jouw beeld zie door de lange nacht? Wil jij dat mijn gesluimer wordt gebroken door valse dromen waar ik jou verwacht? Is het jouw geest die zo ver reizen mag en wat ik uitspook stiekem komt bezien, mijn nietsdoen en mijn schaamteloos gedrag, ging al jouw afgunst soms zo ver misschien? O neen, zo groot is toch jouw liefde niet: het is mijn liefde die mij waken laat, het is mijn hartstocht die mij rust verbiedt en die om jou voor nachtwacht spelen gaat. Zo waak ik over jou die ver van mij
laat slapen gaat met anderen te nabij.
Is het uw wens dat uw beeltenis mijn zware oogleden zou open houden naar de vermoeiende nacht? Wenst gij dat mijn slaap telkens zou worden onderbroken, terwijl op u lijkende schaduwen de spot drijven met mijn gezichtsvermogen? Is het uw geest die gij bij u vandaan zendt om zo ver van huis zich met mijn doen en laten te bemoeien; om achter schandalen en door mij verspilde uren te komen, het terrein en de denktrant van uw jaloezie? O nee, uw liefde, schoon veel omvattend, is niet zo groot; het is míjn liefde die mijn oog alert houdt; mijn eigen trouwe liefde verijdelt mijn slaap om u ter wille voortdurend nachtwaker te spelen: ik waak over u, terwijl gij elders ook wakker zijt, van mij ver weg, met anderen al te nabij.
J.Decroos Wilt gij dat zwaar van vaak, doch ongeloken Is het uw wens dat
hoe kan een vertaler het element beeltenis
uw beeltenis mijn zware oogleden
Mijn oogleên blijven heel den moeden nacht? zou open houden naar de vermoeiende nacht?
[over het hoofd zien?
zin met hinderlijke spagaat
← beter
Moet telkens weer mijn sluimer afgebroken Wenst gij dat mijn slaap telkens zou worden onderbroken, ← beter Doordat me een schim beguichelt¹) die ù slacht²)? ¹) voor de gek houden, misleiden ²) zie terwijl op u lijkende schaduwen de spot drijven met mijn gezichtsvermogen? [aantekening Is het uw geest door u ver weggezonden Is het uw geest die gij bij u vandaan zendt Naar mij opdat hij al mijn doen doorspied’, om achter schandalen en door mij verspilde uren te komen,
“verspild” duidt op overspel!
Dat hij mijn traagheid gasla en mijn zonden om zo ver van huis zich met mijn doen en laten te bemoeien Die gij met ijverzucht en wrevel ziet? het terrein en de denktrant van uw jaloezie?
Decroos i.p.v. Shakespeare
O neen, schoon groot, zóó sterk is niet uw minnen, O nee, uw liefde, schoon veel omvattend, is niet zo groot; Mijn minne is ’t die mijn hart niet rusten laat, het is míjn liefde die mijn oog alert houdt; Mijn trouwe liefde kan mijn vaak verwinnen, mijn eigen trouwe liefde verijdelt mijn slaap
(verouderd) overwinnen, (figuurlijk) overtui[gen, overreden
Wachthoudend, u ter wille, vroeg en laat. om u ter wille voortdurend nachtwaker te spelen: Ik waak om u, terwijl gij ook blijft waken ik waak over u, terwijl gij elders ook wakker zijt, ← véél duidelijker! Mij ver, waar andren – veel te dicht – u naken. van mij ver weg, met anderen al te nabij. Aantekening:
slachten: (niet algemeen) in een bepaald opzicht lijken op, overeen komen met, aarden naar…
Arie Van der Krocht
(pastiche)
Is het jouw wil dat 's nachts je beeltenis Mij voor de slaperige ogen daagt? Verlang jij dat mijn slaap verdwenen is, Wanneer een valse schim van jou mij plaagt? Is het uw wens dat uw beeltenis mijn zware oogleden zou open houden naar de vermoeiende nacht? Wenst gij dat mijn slaap telkens zou worden onderbroken, terwijl op u lijkende schaduwen de spot drijven met mijn gezichtsvermogen? Zend jij jouw geest van verre naar mij toe, Om mij en al mijn daden na te gaan? Hoe schandelijk ik hier mijn tijd verdoe, Als aas
en voer voor je jaloerse waan?
Is het uw geest die gij bij u vandaan zendt om zo ver van huis zich met mijn doen en laten te bemoeien; om achter schandalen en door mij verspilde uren te komen, het terrein en de denktrant van uw jaloezie? O, nee, zo groot is toch jouw liefde niet; Het is mijn liefde die mij wakker houdt, Het is mijn trouw die mij mijn rust verbiedt En die voor waker speelt, alleen om jou. O nee, uw liefde, schoon veel omvattend, is niet zo groot; het is míjn liefde die mijn oog alert houdt; mijn eigen trouwe liefde verijdelt mijn slaap om u ter wille voortdurend nachtwaker te spelen: Ik waak om jou en elders weer waak Maar ver van mij, met and'ren te nabij.
jij,
ik waak over u, terwijl gij elders ook wakker van mij ver weg, met anderen al te nabij.
zijt,
woordspeling!
Peter Verstegen Houdt soms jouw wil mijn zware ogen* open
oogleden! Is het uw wens dat uw beeltenis mijn zware oogleden ← beter Wanneer ik ’s nachts geplaagd word door jouw beeld? zou open houden naar de vermoeiende nacht? Verlang jij dat mijn sluimer wordt verbroken Wenst gij dat mijn slaap telkens zou worden onderbroken, ← beter Terwijl je schim mijn ogen parten speelt? al op r.2 gepasseerd (“geplaagd”) terwijl op u lijkende schaduwen de spot drijven met mijn gezichtsvermogen? Jij zou op mij toch nooit je geest afsturen Is het uw geest die gij bij u vandaan zendt
een zéér vreemde, onterechte ingreep
Om ver van huis te spieden *) hoe ik leef, naar! (“spieden naar” onovergankelijk om zo ver van huis zich met mijn doen en laten te bemoeien; [werkwoord!) Op zoek naar smaad of naar verspilde uren, om achter schandalen en door mij verspilde uren te komen, Of wat maar jouw verdenking voedsel geeft? het terrein en de denktrant van uw jaloezie?
misinterpretatie!
O nee, je hebt mij lief, maar niet zo vurig, Verstegen i.p.v. Shakespeare O nee, uw liefde, schoon veel omvattend, is niet zo groot; Het is mijn liefde die mij wakker houdt, het is míjn liefde die mijn oog alert houdt; Die maakt mij rusteloos en ongedurig, mijn eigen trouwe liefde verijdelt mijn slaap
En maakt voor jou zijn rol van waker trouw. om u ter wille voortdurend nachtwaker te spelen: Ik houdt de wacht voor jou*, elders waak jij, ik waak over u, terwijl gij elders ook
wakker zijt,
=
hoe vaak leest u dit, [voor u het opgeeft?
“ik sta voor jou op wacht” ← zie aantekening!
Ver weg van mij, met anderen te nabij. van mij ver weg, met anderen al te nabij.
Aantekening: De vriend “waakt” beslist niét in de zin van “waken over de dichter” maar is net als de deze “wakker om vrijelijk met de “al te nabije” anderen” aan het zwelgen te slaan!
Gerard Messelaar Wilt gij, dat ik de lange nacht doorwaak Is het uw wens dat uw beeltenis mijn zware oogleden En uit mijn slaapzwaar oog uw beeld niet wijkt? zou open houden naar de vermoeiende nacht?
contaminatie met “zware oogleden”
Wenst gij, dat ik in sluimer niet geraak, Wenst gij dat mijn slaap telkens zou worden onderbroken, Bedrogen door een schim, die u gelijkt? terwijl op u lijkende schaduwen de spot drijven met mijn gezichtsvermogen? Is het uw geest die gij van verre zendt Is het uw geest die gij bij u vandaan zendt Om mij en al mijn daden na te gaan om zo ver van huis zich met mijn doen en laten te bemoeien; Opdat gij ook mijn schande en traagheid kent, om achter schandalen en door mij verspilde uren te komen,
← “verspild” duidt [op overspel!
Zette uw ijverzucht u daartoe aan? het terrein en de denktrant van uw jaloezie? O neen, uw liefde is groot maar zo groot niet. armoedig (“zó” beter) O nee, uw liefde, schoon veel omvattend, is niet zo groot; Mijn eigen liefde houdt mijn ogen open. het is míjn liefde die mijn oog alert houdt; Die trouwe min maakt, dat mij slaap ontvliedt mijn eigen trouwe liefde verijdelt mijn slaap En laat mij uwentwil als nachtwacht lopen. om u ter wille voortdurend nachtwaker te spelen: Ik waak om u en ergens anders gij, ik waak over u, terwijl gij elders
← beter géén Nederlands idioom!
misinterpretatie! (woordspeling!) /
ook wakker zijt,
[zie aantekening
Ver weg van mij, met anderen te nabij. van mij ver weg, met anderen al te nabij.
Aantekening: De vriend “waakt” beslist niét in de zin van “waken over de dichter” maar is wél net als de dichter “wakker om vrijelijk zijn gang te gaan… De regel “ik waak om u en ergens anders gij” zet de lezer op het verkeerde been, waardoor de clou ondersneeuwt.
L.A.J.Burgersdijk Is dat uw wil, dat staâg mijn oog u ziet, Is het uw wens dat uw beeltenis mijn zware oogleden Geen slaap mij sterkt* en traag de nacht verstrijkt? bombast / zie aantekening 1 zou open houden naar de vermoeiende nacht? Is dat uw wensch, dat sluim’ring mij ontvliedt, Wenst gij dat mijn slaap telkens zou worden onderbroken,
← beter
Door ’t rijzen van een schim, die u gelijkt? terwijl op u lijkende schaduwen de spot drijven met mijn gezichtsvermogen? Is dat uw geest, dien gij van zoo ver af Is het uw geest die gij bij u vandaan zendt Als een spion op mij hebt afgezonden, metafoor van vertaler om zo ver van huis zich met mijn doen en laten te bemoeien; Om, als ik recht tot ijverzucht u gaf, onbegrijpelijk! om achter schandalen en door mij verspilde uren te komen, U al mijn schuld en dwaasheid te verkonden? het terrein en de denktrant van uw jaloezie? O neen, uw liefde is groot, doch zoo groot nimmer*;
groot… groot… (“zó” beter) /
O nee, uw liefde, schoon veel omvattend, is niet zo groot;
[
niet
’t Is mijne liefde, die mij slaap’loos maakt, het is míjn liefde die mijn oog alert houdt; Mijn eigen trouwe liefde, die mij immer mijn eigen trouwe liefde verijdelt mijn slaap Mijn rust ontrooft, om uwentwille waakt. om u ter wille voortdurend nachtwaker te spelen:
onduidelijk (magere vertaling)
Ik waak om u, gij elders*, ver van mij,
zie aantekening 2
ik waak over u, terwijl
gij elders ook wakker zijt,
Ach, veel te ver, en and’ren te nabij! van mij ver weg, met anderen al te nabij.
bombast (bovendien herhaling)
Aantekening 1: In de eerste twee regels vraagt de dichter alleen maar: wilt gij dat uw beeltenis mijn zware oogleden zou openhouden naar de vermoeiende nacht? Maar de vertaler laat hem 3 zelfverzonnen vragen stellen: 1. Wilt gij dat mijn oog u staag ziet? 2. Wilt gij dat geen slaap mij sterkt? 3. Wilt gij dat de nacht traag verstrijkt? Aantekening 2: De zin Ik waak om u, gij elders… laat de lezer in het ongewisse, hij is defect! De vertaler bedoelt waarschijnlijk (net als zovele andere vertalers dezelfde fout makend) Ik waak over u, gij waakt elders over mij… Maar de vriend waakt volstrekt niet over de dichter, hij is wél net als de dichter wakker (de twééde betekenis van “waken”) en brengt met vrienden zwelgend de nachten door! Kennelijk had onze nestor der Shakespeare-vertalers deze “grap” (de clou van het vers) niet in de gaten… Zijn vertaling had moeten luiden: Ik waak over u, elders zijt gij ook wakker… Een regelrechte woordspeling dus.
Albert Verwey Is het uw wil dat ik mijn vaakrige ogen Is het uw wens dat uw beeltenis mijn zware oogleden
← beter
Openhoud naar uw beeld de lange nacht? zou open houden naar de vermoeiende nacht? Wordt op uw wensch mijn sluimering gebroken Wenst gij dat mijn slaap telkens zou worden onderbroken,
← beter
Door schimmen dwaaslijk u gelijk geacht? ??? terwijl op u lijkende schaduwen de spot drijven met mijn gezichtsvermogen? Is het uw geest die gij nabij mij zendt, Is het uw geest die gij bij u vandaan zendt Zoo ver van huis, om naar mijn doen te speuren, om zo ver van huis zich met mijn doen en laten te bemoeien;
← beter
Opdat gij al mijn schande en luiheid kent om achter schandalen en door mij verspilde uren te komen, En al wat uw jaloersheid af mocht keuren? het terrein en de denktrant van uw jaloezie?
← “verspild” duidt op [overspel! misinterpretatie!
O neen, uw liefde is groot, maar zóó groot niet. groot… groot… O nee, uw liefde, schoon veel omvattend, is niet zo groot; Mijn liefde is ’t die mijn oogen openhoudt. het is míjn liefde die mijn oog alert houdt; Mijn eigen liefde doet mijn slaap verdriet mijn eigen trouwe liefde verijdelt mijn slaap
ridicule metafoor van vertaler
En speelt de waker opdat ze u aanschouwt. om u ter wille voortdurend nachtwaker te spelen:
misinterpretatie!
Ik waak om u, en ver van hier* waakt gij,
wordt op r.14 herhaald!
ik waak over u, terwijl gij elders ook
wakker zijt,
Ver af van mij, met andren te nabij. van mij ver weg, met anderen al te nabij.
veraf
