Sometimes civil disobedience is a moral duty
Weg met de Gemeentelijke Administratieve Sancties!
Beste lezer, Zoals je misschien wel weet is op 30 mei de nieuwe wet rond de Gemeentelijke administratieve sancties (GAS-boetes), goedgekeurd. Dit ondanks de tegenstand van 213 middenveldorganisaties. De bedoeling van die wet? “Overlast” bestraffen, dat wil zeggen: elk “foutief ” gebruik van de publieke ruimte en dat vanaf 14 jaar. De boetes lopen op tot 175 euro voor minderjarigen en 350 euro voor meerderjarigen. Wij verzetten ons met de PVDA en Comac tegen deze vernieuwde wet en tegen het concept GAS-boetes in het algemeen. Deze sancties zijn ondemocratisch en werken willekeur in de hand. Ze brengen ons naar een repressieve samenleving zonder plaats voor tolerantie en solidariteit. Het is niet omdat de wet gestemd is, dat we ons erbij moeten neerleggen. In deze folder geven we onze visie weer en roepen we op tot burgerlijke ongehoorzaamheid. Betaal je GAS-boete niet! Sometimes civil disobedience is a moral duty! Line De Witte, woordvoerder Comac
In Leuven kan je beboet worden voor slingers gooien...
Betogen: een vorm van overlast? In Antwerpen kregen tachtig anti-Monsantobetogers een GAS-boete. In Genk gebeurde hetzelfde met leden van de PVDA die bij een voetbalstadion een oproep tot solidariteit met de werknemers van Ford uitdeelden.
Is een mening hebben tegenwoordig ook al “overlast”? Is zich verzetten een “foutief ” gebruik van de publieke ruimte? Met het GAS-systeem beslist de almachtige GAS-ambtenaar. Alle bescherming die het rechtssysteem nog biedt, wordt aan de kant geschoven. De gemeenten zijn nu rechter en partij: zij bepalen wat er als overlast beschouwd wordt, ontvangen het eventuele beroep en schrijven de boetes uit. Vaak is er in het parlement geen plaats meer voor democratisch debat: daar gelden
<— Willekeur troef —> Een vaag begrip als overlast wordt door iedereen anders ingevuld en is dus subjectief. Hoe kan iemand bovendien alle reglementen van de 589 gemeentes en 195 politiezones uit het hoofd leren? Hoe meer boetes de gemeenten uitschrijven, hoe meer geld er in het laatje komt. In sommige gemeenten zijn er zelfs quota’s voor hoeveel GAS-boetes agenten elke maand minstens moeten uitschrijven. Op die manier zijn repressie en besparingen twee handen op één buik.
Sommige burgemeesters zeggen sussend: “Vertrouw maar op ons, we zullen niet overdrijven met die GAS-boetes.” Het gezond verstand van de heersende elite als enige waarborg tegen willekeur: dat is nog eens democratie. Met de GASwet wordt willekeur de regel: ze moet ingetrokken worden.
besparingen als wet. En nu mogen we ook al geen mening meer hebben? In tijden van crisis zijn democratische rechten juist meer dan nodig, de bevolking moet alle kansen krijgen om druk uit te oefenen op haar verkozenen.
...terwijl je in Hasselt een GAS-boete kan krijgen voor op de leuning van een bank te zitten.
Recht op een toekomst!
Wat met netheid? Veel GAS-boetes gaan over netheid (sluikstorten, spugen, wildplassen): een belangrijk probleem in de meeste grote steden. Soms zijn sancties nodig (zie onze alternatieven).
De jongeren van vandaag worden wel eens als een verloren generatie voorgesteld. Maar welke toekomst biedt onze samenleving aan de millenniumgeneratie? Jongeren worden steeds meer geviseerd. GAS-boetes zijn nu al inzetbaar vanaf 14 jaar. Sp.a burgemeester Termont (Gent) pleitte zelfs voor GAS-boetes vanaf 10 jaar. Deze jongeren zouden kansen moeten krijgen in plaats van te worden gecriminaliseerd. Dit is geen verloren generatie, maar een generatie waarvan de toekomst wordt afgepakt.
Maar netheid is ook een collectieve kwestie. Hoe kun je wildplassen tegengaan als er bijna geen openbare toiletten meer zijn? Het is ook niet zo verbazingwekkend dat er meer wordt gesluikstort als vuilniszakken dikwijls al meer dan 1 euro per stuk kosten (in Leuven 2 euro en in Mechelen zelfs 2,5). En hoe kan je van werkende mensen verwachten dat ze hun vuilniszak pas na een bepaald uur buitenzetten als ze werken tijdens die uren?
GAS = asociaal Sp.a-voorzitter Tobback verklaarde: “De eerste slachtoffers van verloederde buurten zijn de mensen die niet het geld hebben om te gaan lopen. De bestrijding van overlast en het garanderen van veiligheid is een zeer linkse ambitie.” Als de mensen niet het geld hebben om te verhuizen, denk je dat ze er dan wel genoeg hebben om boetes van 350 euro te kunnen betalen? Boetes uitdelen lost de problemen in de wijken niet op. Wat is de echte bedoeling van deze boetes? Een van de grondleggers van het systeem van de GAS-boetes verwoordt het zo: “Steden zoals Antwerpen zullen in de toekomst
meer volk dan ooit moeten opvangen. Hierdoor zal de spanning tussen arm en rijk, tussen behoeftigheid en welvaart alleen maar toenemen en daarmee meteen ook de noodzaak om de orde te handhaven en elke publieke overlast te onderdrukken. We zijn ervan overtuigd dat deze spreidstand meer en meer de nood doet ontstaan aan een soepele overheid die klaar staat om zonder al te veel poespas elke publieke overlast te lijf te gaan.” (Tom Meeuws, vroegere directeur Integrale Veiligheid van de stad Antwerpen). Is het geen beter idee om de ongelijkheden tussen arm en rijk aan te pakken, in plaats van de zwakste groepen in de samenleving?
Voor democratische en duurzame oplossingen
De voorstellen van
Comac en de PVDA
Comac en de PVDA stellen drie principes voor, die een democratisch antwoord bieden op “overlast”:
1
Sancties moeten herstelgericht en opvoedend zijn en herhaling van het misdrijf vermijden.
2
De sancties moeten opgelegd worden door een toegankelijke eerstelijnsrechtbank, die de rechten van de verdediging garandeert.
3
De bevolking moet betrokken worden in de discussie over problemen, om ze samen op te lossen. Waarom zouden we aan de rechtbanken bijvoorbeeld geen beperkte jury toevoegen van vijf of zes mensen? Die burgers kunnen ervoor zorgen dat de beslissingen meer aansluiten bij de realiteit op het terrein en de verwachtingen van de mensen. Er zouden ook bemiddelingscommissies kunnen worden opgericht, om kleinere problemen op te lossen zonder dat het gerecht moet tussenkomen. Door de mensen zo te betrekken zou er ook meer sociale controle zijn.
L
aten we ook eens kijken naar de oorzaken van die “overlast”. Jongeren die vandalenstreken uithalen, kunnen dikwijls nergens anders terecht dan op straat, ze hebben meestal geen werk en zijn vaak slachtoffer van discriminatie. Ze hebben geen enkel toekomstperspectief. Dat kan alleen maar veranderen als hun slaagkansen op school verbeteren, als ze hoop hebben op een fatsoenlijke, stabiele job en als ze toegang krijgen tot sport en cultuur. Hetzelfde wat netheid betreft: het is in het belang van iedereen dat de vuilnisomhaling een publieke dienst is die de burger weinig kost (jaarlijks een quotum aan gratis zakken, gratis containerparken…). Het moet ook regelmatiger zijn (huisvuil ophalen, straten schoonvegen, vuilnisbakken leegmaken…). Ten slotte: waarom in appartementsblokken geen containersysteem installeren dat op ieder moment beschikbaar is, zoals dat in heel Berlijn bestaat? Het systeem van de GAS-boetes komt erop neer dat de mensen, en in het bijzonder de zwakste groepen in de samenleving, gestraft worden voor maatschappelijke problemen die veroorzaakt worden doordat de overheid haar werk niet doet. Justitie, onderwijs, werk, vrije tijd, netheid: we kunnen en moeten iets doen, samen. Want wij hebben recht op een toekomst.
Wat denken zij ervan? “Net zoals Open Vld en sp.a pleiten wij voor Gemeentelijke Administatieve Sancties (GAS) te kunnen opleggen aan overlastplegers vanaf 12 jaar. Dat zou meer aansluiten op de stedelijke realiteit.” Bart De Wever (N-VA)
“Wij vinden dat GAS-boetes een bruikbaar en nuttig instrument zijn tegen bijvoorbeeld geluidsoverlast en sluikstorten. We willen echt niet dat dit enkel door parket en justitie behandeld wordt.” Bruno Tobback (sp.a)
“Wij willen, naar Nederlands voorbeeld, een strikt afgebakende lijst van gedragingen die met GAS kunnen worden aangepakt. Op die manier worden absurde GAS-boetes vermeden. We willen ook de leeftijdsverlaging naar 14 jaar terugschroeven.” Freya Piryns (Groen)
GAS P V DA
Groen-Ecolo
sp.a-PS, OpenVld-MR, CD&V-cdH, N-VA
V.u.: M-R. Eligius, M. Lemonnierlaan 171, 1000 Brussel
Sometimes civil disobedience is a moral duty
Te laat? Niets meer aan te doen? Integendeel: Het gevecht begint pas, voor alle democraten, voor alle progressieven. Dit gevecht begint met nee te zeggen, zeer concreet, door te weigeren te betalen. Het is daarom dat de PVDA en Comac oproepen tot burgerlijke ongehoorzaamheid en een hulplijn lanceren tegen de GAS-boetes, met juridische ondersteuning. De meerderheid en de N-VA willen de problemen individualiseren, de sociale miserie afwentelen op de zwaksten en de mensen tegen elkaar opzetten. De PVDA en Comac willen alle krachten bundelen, want samen zijn we sterker. Line De Witte, woordvoerder Comac
Bent u slachtoffer van een (absurde) GAS-boete? Betaal het niet zomaar. Comac en de PVDA lanceren de “hulplijn-ongewenst-gas-gestraf”. Bel ons, want jij hebt ook rechten. #gasnothanks
[email protected] Hulplijn ongewenst GAS-gestraf
Vrijwilligers welkom! Wij zoeken op de eerste plaats vrijwilligers die ons juridisch kunnen helpen met de klachtenbehandeling en dossiers. Maar daarnaast hebben wij ook permanentie nodig om onze hulplijn open te houden. Zie je het zitten om wekelijks een uurtje te helpen? Contacteer ons dan.
