Sociale media en de cliëntenraad Handreiking voor cliëntenraden
Sociale media en de cliëntenraad - Handreiking voor cliëntenraden LOC Zeggenschap in zorg is de grootste cliëntenorganisatie in de langdurende zorg. Er zijn 2.200 cliëntenraden aangesloten uit de geestelijke gezondheidszorg, maatschappelijke opvang, verslavingszorg, verpleging en verzorging, thuiszorg en welzijn. Wilt u meer weten over wat LOC Zeggenschap in zorg doet of voor u betekenen kan? Kijk dan op www.loc.nl/loc of bel naar de Vraagbaak. Dat kan alle werkdagen van 9.00 tot 13.00 uur via: (030) 284 32 40. Mailen kan ook via:
[email protected]. We helpen u graag.
November 2012
U kunt de uitgave Sociale media en de cliëntenraad - Handreiking voor cliëntenraden via www.loc.nl onder Publicaties gratis downloaden.
LOC Zeggenschap in zorg Postbus 700 3500 AS Utrecht
T (030) 284 32 00 F (030) 284 32 01 e-mail:
[email protected] website: www.loc.nl
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
2
Inhoud
Pagina
Voorwoord
4
Wat zijn sociale media?
5
Welke sociale media zijn er?
6
-
Hyves Facebook LinkedIn Weblogs Twitter Fora/Forum Skype
Aangemeld op sociale media en dan?
14
Links
15
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
3
Voorwoord Sociale media zijn goed in te zetten door cliëntenraden. Cliëntenraden kunnen hiermee contact maken met hun achterban, andere cliëntenraden en andere organisaties. Over de verschillende soorten sociale media (of social media) die nuttig zijn voor cliëntenraden leest u in deze handreiking. En u leest wat u ermee kunt. Voordat u aan de slag gaat met het gebruiken van sociale media is het van belang om doelstellingen vast te stellen. Deze handreiking helpt daarbij.
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
4
Wat zijn sociale media? Sociale media of social media is volgens de encyclopedie Wikipedia de benaming voor online platformen (op internet dus) waar gebruikers, met geen of weinig tussenkomst van een professionele redactie, de inhoud verzorgen. Er zijn tal van sociale media zoals Hyves, Facebook, fora, Marktplaats, Youtube en vergelijkingssites. Kenmerken van sociale media zijn: • Informatie en meningen zijn snel te verspreiden en te delen. • Sociale media geven bezoekers een groepsgevoel. Een gevoel ergens bij te horen. Algemene tips voor cliëntenraden Wilt u sociale media gebruiken om in contact te komen met uw achterban? Ga in een onderzoekje of tijdens gesprekken na of cliënten sociale media gebruiken. En wanneer ze sociale media gebruiken: welke media gebruiken ze? Niet iedereen is bekend met de term sociale media dus geef voorbeelden. Bijvoorbeeld Hyves, Twitter of een forum. Ga kijken op de verschillende sociale media. Aanmelden voor social media kost over het algemeen geen geld. Meld u aan als privépersoon en kijk rond. Heeft de zorginstelling een pagina of een profiel? Zo ja, wie zit daar op en gebeurt er ook iets? Zijn er groepen die interessant zijn? Kijk bijvoorbeeld op de sociale media van LOC. Kunt u daar in gesprek komen met andere raden over onderwerpen die u interesseren? In het volgende hoofdstuk vindt u kort informatie over de verschillende sociale media. Wat de cliëntenraad met dat sociale medium kan, leest u onder het kopje: Wat kan de cliëntenraad hiermee? Ook leest u hoe u eenvoudig start met deze media.
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
5
Welke sociale media zijn er? Hyves Hyves is, na Facebook, de meest gebruikte sociale netwerksite van Nederland. De website heeft bijna tien miljoen leden. In tegenstelling tot Facebook is Hyves een echt Nederlands netwerk, al is Facebook tegenwoordig ook geheel Nederlandstalig in te stellen. Hyves wordt vooral gebruikt voor contact met familie en (oude) vrienden. Alle leden hebben een eigen profielpagina. Ook zijn er Hyvesgroepen waar u lid van kunt worden. Deze groepen gaan over een bepaalde interesse of bijvoorbeeld een bedrijf. In de groepen wordt discussie gevoerd en informatie gedeeld. Hyves wordt zowel door jong als oud gebruikt. Wat kan de cliëntenraad ermee? Cliëntenraden kunnen Hyves ook gebruiken. Ga na of cliënten gebruikmaken van Hyves door daar naar te vragen. U kunt op een Hyvespagina laten zien welke activiteiten de raad onderneemt. In uw media en gesprekken kunt u bij cliënten aangeven dat de Hyvespagina er is en hoe men zich kan aansluiten. U kunt dan op de Hyvespagina polls plaatsen en bepaalde onderwerpen bespreken. Hoe starten met Hyves? Ga naar www.hyves.nl. Klik op: ‘Geen account? Meld je gratis aan’. Kies voor Persoonlijk profiel en klik op verder. Hier kunt u uw gegevens invullen. Een basisprofiel bij Hyves is gratis. Op http://www.hyves.nl/tour leest u hoe u na het aanmelden aan de slag kunt gaan.
Afbeelding 1: een voorbeeld van een Hyvespagina
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
6
Facebook Facebook is net als Hyves een sociale netwerksite. Facebook wordt grotendeels op dezelfde manier gebruikt. Het is een internationale site met miljoenen pagina's van mensen overal ter wereld. Facebook wordt op tal van manieren ingezet. Zoals bij de studentenprotesten tegen bezuinigingen op het onderwijs. Studenten informeerden elkaar via Facebook over het protest. Het aantal gebruikers van Facebook stijgt nog altijd; inmiddels staat de teller op 750 miljoen (actieve) leden. Wat kan de cliëntenraad ermee? Maakt uw achterban gebruik van Facebook? Zet dan een groep op voor uw cliëntenraad. Met een eigen profiel kunt u in contact komen met andere organisaties met een pagina op Facebook. Hoe aan de slag? Ga naar www.facebook.nl. Op deze pagina kunt u direct inschrijven via: Registreren. Na het registeren kunt u stap voor stap uw eigen profiel maken.
Afbeelding 2: de Facebook-pagina van LOC is te vinden op: http://www.facebook.com/LOCziz
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
7
LinkedIn LinkedIn is een internationaal sociaal netwerk dat vooral gebruikt wordt door professionals. Het netwerk is gericht op werk en professionele activiteiten. Veel zorgmedewerkers hebben een LinkedIn-profiel. Sommigen vinden elkaar in groepen rondom zorginnovatie en andere thema's. Op www.vanbetuwadvies.nl vindt u tips over LinkedIn uit de praktijk. U kunt LOC vinden op LinkedIn via http://www.linkedin.com/groups/LOCZeggenschap-in-zorg-2161172. Wat kan de cliëntenraad ermee? Op LinkedIn vinden de meeste cliëntenraden waarschijnlijk niet veel leden uit de achterban. LinkedIn is wel te gebruiken om mee te discussiëren over de toekomst van de gezondheidszorg en/ of welzijn, zorgtechniek en andere onderwerpen.
Afbeelding 3: de LinkedIn-groep van LOC
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
8
Weblogs Op een weblog kunnen redacteuren berichten plaatsen. Bezoekers van de weblog kunnen op deze berichten reageren. De berichten kunnen in verschillende vormen geplaatst worden: tekst (blog), foto, video (Vlog) en audio (podcast). Alleen aangewezen bloggers kunnen een bericht plaatsen. Lezers kunnen hierop reageren, soms alleen na inloggen. Zoals ook verder toegelicht in de post ‘Blog of Forum?‘ leveren blogs geen volledige interactie mogelijkheid. Wat kan de cliëntenraad ermee? Cliëntenraden kunnen een blog inzetten om informatie te delen. Zoals nieuwsberichten maar ook adviezen die de raad heeft gegeven. Of vertel in een blog over de visie of mening van de raad op een onderwerp. Hoe starten met bloggen? Zoek een blogsite die u aanspreekt. Bekende voorbeelden zijn www.weblog.nl en www.blogger.com. Op beide sites kunt u zich eenvoudig aanmelden door het invullen van gegevens. Via e-mail wordt een bevestiging gestuurd. Maak gezamenlijk een korte tekst voor het profiel. Wat voor een cliëntenraad zijn jullie? Wie neemt aan de raad deel en wat doet de raad? Denk na over wie de teksten schrijft. En bepaal of andere leden de teksten willen lezen voor deze geplaatst worden. Kies ook wie de reacties leest en wat daarmee wordt gedaan. Besteed bij regelmatig in vergaderingen aandacht aan de weblog. Wat gaat u er ditmaal opzetten? Blogs op LOC.nl LOC heeft een actieve weblog. LOC-directeur Yvonne van Gilse en hoofdredacteur van Zorg & Zeggenschap Melle Knulst bijvoorbeeld. Maar ook anderen, zoals cliëntenraden worden regelmatig gevraagd voor blogs op de website van LOC. Onder de blogs kunt u uw reactie geven. Alle inhoudelijke reacties worden door LOC gelezen. Indien nodig ontvangt u persoonlijk antwoord terug. Kijk voor de blogs van LOC op www.loc.nl/actueel/blog
Afbeelding 4: een blog van Robbert Huijsman op www.loc.nl/actueel/blog
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
9
Twitter Op Twitter (www.twitter.com) vertelt u in een korte tekst (een tweet genaamd) wat u op dat moment doet of van iets vindt. Ook kunt u nieuwtjes rondsturen of andere internetpagina’s linken. Iedereen kan dit lezen, erop reageren of doorsturen (een retweet genaamd) naar zijn of haar eigen netwerk. Op Twitter maken mensen namelijk ook een netwerk: dit toevoegen van mensen heet ‘volgen’. Dit kunnen vrienden zijn, maar ook professionals uit het veld en anderen. Twitterende raad De raad van zorginstelling Delfland maakt gebruik van Twitter. Hun doel ermee is contact onderhouden met cliënten, en cliënten gemakkelijk en snel op de hoogte te houden van het cliëntenraadswerk. Onder de volgers van de raad zitten enkele cliënten maar vooral veel anderen. “Het schiet zijn doel wat dat betreft wel wat voorbij, vertelt ondersteuner Marja Roel. We worden veel gevolgd door GGz-instellingen en door mensen uit Delft. Daar zitten wel interessante contacten tussen. “De cliëntenraad wordt gevolgd door de wethouder die Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) in zijn pakket heeft. Dat kan een interessant contact zijn. Het volgen van de raad heeft bij een brede groep dus wel interesse.” Het is goed om na te denken over hoe je Twitter inzet. “Maar raden moeten vooral niet bang zijn voor Twitter. Het is een mooi medium. Ook om samen met andere cliëntenraden te overleggen. We kunnen er met mekaar een mooi forum van maken.” Lees meer: http://www.loc.nl/actueel/nieuws/nieuwsartikel/467 Wat kan de cliëntenraad ermee? De cliëntenraad kan via een microblog snel laten weten wat de raad van iets vind. Door de juiste mensen en organisaties te volgen blijft de raad eenvoudig op de hoogte van het laatste nieuws. Zo plaats LOC op Twitter altijd een link naar de meest belangrijke nieuwsberichten. En kunt u op de Twitter van plaatsvervangend directeur Marthijn Laterveer lezen hoe hij de belangenbehartiging van dag tot dag vorm geeft.
Afbeelding 5: een tweet van Yvonne van Gilse: www.twitter.com/YvonnevanGilse
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
10
Hoe starten? Ga naar www.twitter.com, vul onder registreren je gegevens in op de beginpagina. En klik op registreren. Op www.twitterinfo.nl vindt u een filmpje met uitleg over Twitter. Twitteren voor een nieuw thuis Annet van Betuw verzorgt workshops sociale media, onder andere voor cliëntenraden, patiëntenorganisaties en de overheid. Van Betuw vond via Twitter een goed thuis voor een hond. “De baas van de jonge bordercollie Singa overleed en we wilden voor haar een goed thuis. Op Twitter plaatste ik in de eerste week van januari een bericht. Een persoon vroeg meer informatie en zij zou mee gaan zoeken. Ook via andere kanalen zochten we natuurlijk een nieuw thuis voor Singa. Na enkele dagen had ik nog niets gevonden. Dus ik plaatste nogmaals een tweet met foto's. Deze werd vele malen door anderen geretweet, wat zoveel betekent als doorgestuurd naar anderen. Verschillende mensen vroegen om meer informatie en 's avonds was er al contact met iemand die Singa graag wilde opvangen. Dat bleek een goede match en Singa had dat weekend nog een nieuw thuis.”
Afbeelding 6: LOC twittert regelmatig nieuws naar haar volgers
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
11
Fora/Forum Op een forum kunnen cliëntenraden en cliënten discussies voeren, elkaar vragen stellen en tips geven. Er zijn talloze fora en meestal zijn die gericht op een specifiek onderwerp, bijvoorbeeld contact achterban, bepaalde advies aanvraag of Wmcz (Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen). Een voorbeeld van een forum is www.loc.nl/forum. Wat kan de cliëntenraad ermee? De raad kan informatie geven op externe fora. En, bijvoorbeeld op het forum van LOC, informatie vragen aan andere raden. Maar u kunt ook een eigen forum opzetten om te communiceren met leden van een cliëntenraad onderling of met de achterban. LOC is bezig met een pilot waarbij raden op loc.nl een eigen afgesloten forum kunnen krijgen. Heeft u hier interesse in neem dan contact op met de webmasters van LOC via
[email protected]. Maar ook op een eigen forum kunt u cliënten vragen ideeën aan te dragen. Voorbeelden hiervan zijn http://mystarbucksidea.force.com/ en www.klmbluelab.nl. Starten met een forum Ga kijken op verschillende fora. Wilt u liever bij LOC discussiëren? Iedereen kan het forum van LOC lezen. Wilt u meepraten? Dan kunt u zich eenvoudig registreren via www.loc.nl/registreren.
Afbeelding 7: het forum van LOC, www.loc.nl/forum
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
12
Skype Skype is een programma waarmee je gratis kunt bellen naar mensen overal ter wereld. Nadat je de Skype-software geïnstalleerd hebt, bel je helemaal gratis met andere Skype-gebruikers overal ter wereld. Skype is het populairste gratis belprogramma in zijn soort. Skype is eenvoudig te gebruiken. Met Skype kan de cliëntenraad chatten, videobellen, conferentie-gesprekken voeren en heel voordelig SMS-berichten versturen. U kunt Skype vinden op www.skype.nl.
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
13
Aangemeld op sociale media en dan? Bent u aangemeld op sociale media en wilt u weten hoe u nu verder gaat? Het is belangrijk om aan uw achterban te melden dat u sociale media gebruikt en waar deze zijn te vinden. Vermeld links naar de sociale media iedere keer weer in de nieuwsbrief. Maak mensen enthousiast met een leuke poll of stelling. Maak linkjes op de websites van de raad en/of de zorginstelling. Plaats nieuws en andere interessante informatie op de sociale media zodat mensen die regelmatig uw Facebookpagina of twitterberichten lezen, ook telkens nieuwe informatie zien. Deel ook informatie; veel website hebben hier knoppen (zie afbeelding 8) voor die dit zeer eenvoudig maken. Zoals de knoppen onder de nieuwsberichten op de site van LOC.
Afbeelding 8, de deelknoppen: de t staat voor Twitter, de f voor Facebook, de h voor Hyves en in voor LinkedIn
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
14
Links Sociale media Hieronder een lijst met de in deze brochure genoemde sociale media. Achter het medium staat (als dat van toepassing is) hoe u LOC kunt vinden: Hyves: www.hyves.nl Facebook: www.facebook.nl • http://www.facebook.com/LOCziz LinkedIn: www.linkedin.nl • http://www.linkedin.com/groups/LOC-Zeggenschap-in-zorg-2161172 Weblog: (bijvoorbeeld) www.weblog.nl of www.blogger.com • www.loc.nl/actueel/blog Twitter: www.twitter.com • www.twitter.com/LOC_Zeggenschap • www.twitter.com/YvonnevanGilse • www.twitter.com/MarthijnLOC Fora: (bijvoorbeeld) • www.loc.nl/forum Skype: www.skype.nl
Meer informatie Hyves: http://www.hyves.nl/tour LinkedIn: www.vanbetuwadvies.nl Weblog: http://www.insided.nl/blog/blog-of-forum-715/ Twitter: www.twitterinfo.nl
Sociale media en de cliëntenraad | 2012 ..............................................................................................................................................
15