Handreiking informatiebijeenkomst voor klanten van Sociale Zaken
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
Afdeling Sociale Zaken
Rijswijk Inwonerszaken
Gemeente Rijswijk Dienst Inwonerszaken, afdeling Sociale Zaken Bogaardplein 15 Postbus 5305, 2280 HH Rijswijk Telefoon: 070 – 326 19 66 Fax: 070 – 326 12 70 E-mail:
[email protected] Website: www.rijswijk.nl
2
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ............................................................................................................... 2 Voorwoord............................................................................................................................... 3 1. Inleiding ............................................................................................................................... 4 2. De doelstelling .................................................................................................................... 5 3. De opdracht......................................................................................................................... 6 4. De aanpak en de organisatie ............................................................................................. 9 5. Het proces ......................................................................................................................... 10 6. Evaluatie ............................................................................................................................ 15 Bijlage 1 De activiteitenlijsten ....................................................................................... 16 Bijlage 2 Notulen van de diverse workshops ................................................................. 20 Bijlage 3 Begroting / Kostenplaatje ............................................................................... 25 Bijlage 4 Draaiboek 28 september 2004 ......................................................................... 26 Bijlage 5 Communicatieschema .................................................................................... 27
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
2
3
Voorwoord Deze handreiking is in eerste instantie geschreven ten behoeve van de organisatie van een informatiebijeenkomst voor de klanten van de afdeling Sociale Zaken van de gemeente Rijswijk. Aanleiding voor deze bijeenkomst was de behoefte om met de klanten te communiceren over een aantal belangrijke wetswijzigingen en nieuwe regelingen. Met name de Wet werk en bijstand en de Wet kinderopvang brachten ingrijpende veranderingen met zich mee voor klanten. Dit gold ook voor een aantal nieuwe regelingen zoals de langdurigheidstoeslag en daarmee in verband het wegvallen van enkele categoriale regelingen. Het blijft vrij lastig om te beoordelen op welke wijze klanten van een afdeling Sociale Zaken het beste benaderd kunnen worden. De ervaring heeft geleerd dat het bereiken van deze doelgroep een uitdagende opgave is. Factoren die een rol spelen bij de keuze van een communicatiemiddel zijn natuurlijk in de eerste plaats het belang dat een klant heeft. Maar ook taal, opleidingsniveau, tijdstip van de informatieoverdracht, mogelijkheden van kinderopvang hebben invloed. Gelet op de hoeveelheid informatie en de complexiteit van een aantal nieuwe regelingen, is besloten dat de informatieoverdracht in dit geval het beste mondeling op een speciale bijeenkomst kon plaatsvinden. Met het organiseren van deze informatiebijeenkomst is gelijk tegemoet gekomen aan een reeds lang bestaande wens van de Cliëntenraad. In deze handreiking vindt u nadere informatie over het hoe en wat van de organisatie van deze informatiebijeenkomst: wie werkten er aan mee, waar moet u allemaal aan denken, wat moet u vooral niet doen, wat is het belang van een wervende uitnodiging en waar moet die dan aan voldoen, wat is het juiste tijdstip en hoe bepaalt u de juiste locatie. Al vrij snel kwam het idee op om instellingen die als ketenpartners gezien kunnen worden, ook te betrekken bij de informatiebijeenkomst. In eerste instantie is een plan van aanpak opgesteld dat is gebruikt om duidelijk te communiceren met deze instellingen en om ervoor te zorgen dat alle deelonderwerpen voldoende aan bod kwamen en er niets vergeten zou worden. Tijdens de voorbereidingen van de bijeenkomst is besloten om aan het plan een evaluatie van de bijeenkomst toe te voegen. Het totaal geeft een compleet beeld vanaf het ontstaan van het idee tot de uitwerking en de effecten ervan. Het plan van aanpak is daarmee meer een handreiking geworden, dat een basis geeft voor plannen in de toekomst. Inmiddels heeft de bijeenkomst plaatsgevonden en het is een succes gebleken! Naast het bereiken van de beoogde doelen, heeft het als bijkomend effect opgeleverd, dat het de organisatoren (ketenpartners) in Rijswijk dichter bij elkaar heeft gebracht: we weten elkaar beter en makkelijker te vinden. Het succes heeft binnen de afdeling positieve energie opgeleverd. En uit de reacties van onze klanten hebben we mogen opmaken dat het initiatief in elk geval goed ontvangen is en voor herhaling vatbaar. Omdat dit soort bijeenkomsten niet frequent worden georganiseerd, leek het ons een aardig idee om het document als handreiking te publiceren zodat ook anderen er hun voordeel mee kunnen doen. Medewerkers Sociale Zaken van de gemeente Rijswijk
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
3
4
1. Inleiding Naar aanleiding van de komst van de nieuwe Wet werk en bijstand (WWB) heeft de afdeling Sociale Zaken in het voorjaar van 2004 besloten om een informatieve bijeenkomst te organiseren voor haar klanten. Tegelijk werd hiermee voldaan aan een al langer bestaande wens van de Cliëntenraad. Na een eerste interne brainstormsessie met enkele medewerkers van de afdeling is besloten de bijeenkomst niet alleen te beperken tot de WWB, maar ook aandacht te schenken aan de nieuwe Wet kinderopvang en een aantal regelingen, zoals de langdurigheidstoeslag en de regeling voor chronisch zieken, gehandicapten en 65+-ers. Ook is besloten om de Cliëntenraad vanaf het begin erbij te betrekken. Om een zo effectief mogelijke resultaat te bereiken en om draagvlak te creëren, leek het raadzaam in een vroegtijdig stadium ook andere instellingen die vanuit hun eigen doelstellingen een betrokkenheid met dezelfde klanten (kunnen) hebben, uit te nodigen om te participeren. Achteraf kunnen we zeggen dat de inzet en het enthousiasme waarmee door alle partijen is samengewerkt een onontbeerlijke voorwaarde zijn geweest voor het slagen van een dergelijke bijeenkomst. In deze handreiking staan in hoofdstuk 2 de doelstelling en de opdracht van de informatiebijeenkomst beschreven; in hoofdstuk 3 is uiteengezet op welke manier de aanpak en de organisatie van de informatiebijeenkomst zijn opgezet. Dat de bijeenkomst met name tijdens de vergaderingen met de vertegenwoordigers van de instellingen meer en meer vorm heeft gekregen, komt uitvoerig aan bod in hoofdstuk 4, waar wordt ingegaan op het proces en de fasering van de activiteiten. In hoofdstuk 5 is nader ingegaan op het belang van een goed communicatieplan en op het benodigde budget. In hoofdstuk 6 is een evaluatie van de verschillende onderdelen opgenomen. Tot slot zijn een aantal conclusies en aanbevelingen in de vorm van tips, facts & figures weergegeven.
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
4
5
2. De doelstelling
De doelstelling van de bijeenkomst is enerzijds informatieoverdracht aan klanten en anderzijds het helder krijgen welke vragen en onduidelijkheden er onder de doelgroep leven, zodat daar op dat moment of later op gereageerd kan worden. Er moet bereikt worden dat klanten weten wat zij van de afdeling Sociale Zaken kunnen verwachten, maar ook wat Sociale Zaken van de klanten verwacht. De onderwerpen die aan de orde komen op de bijeenkomst moeten dus zoveel mogelijk duidelijke informatie bevatten voor de klanten. Ook moet er voldoende ruimte zijn voor het stellen van vragen. De aanleiding voor de bijeenkomst is het vermoeden dat klanten onvoldoende inzicht hebben in de gevolgen van de veranderingen die de nieuwe WWB met zich meebrengt. Meer dan ooit ligt de nadruk op werk boven inkomen: onder de werking van de WWB verschuift het accent van ‘recht op een uitkering’ naar een ‘plicht tot arbeidsparticipatie’. Nog meer dan voorheen zal de focus worden gericht op de mogelijkheden van de klant in plaats van zijn ’beperkingen’. Dit vergt van de klant én de consulent of casemanager een andere kennis, houding en inzet. Reden temeer om hier zowel intern als extern de nodige aandacht aan te besteden. Zowel landelijk via bijvoorbeeld voorlichtingsfolders, als lokaal, onder andere via de Klantenkrant van Sociale Zaken is vanaf januari 2004 gecommuniceerd over de WWB. Toch blijkt uit reacties van klanten dat er nog veel onbekendheid over de consequenties van de WWB bestaat. Deze onbekendheid leidt in sommige gevallen tot ongerustheid. De veronderstelling van Sociale Zaken is dat met name de groep alleenstaande moeders met jonge kinderen, voor wie de WWB een ingrijpende verandering kan betekenen, onzeker is over hun toekomst. Doordat tegelijkertijd met de WWB de Wet kinderopvang zijn intrede doet, weten veel alleenstaande ouders/moeders niet wat er van hen verwacht wordt en hoe zij als zij verplicht worden om aan het werk te gaan vervolgens kinderopvang moeten realiseren. Om ondermeer deze ongerustheid weg te nemen, leek het ons nuttig hier in elk geval een goede voorlichting over te geven.
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
5
6
3. De opdracht Aanvankelijk is de doelstelling van de informatiebijeenkomst: 1. mondeling in contact komen met de doelgroep (uitkeringsgerechtigde klanten van Sociale Zaken) om uitleg te geven over de uitgangspunten van de WWB en de gevolgen ervan voor deze doelgroep. In een later stadium zijn hieraan de volgende doelstellingen toegevoegd: 2. informatie geven over de inwerkingtreding van de Wet kinderopvang en de gevolgen ervan voor uitkeringsgerechtigde klanten van Sociale Zaken en andere doelgroepen 3. informatie geven over de ondersteuning die Sociale Zaken kan bieden bij begeleiding naar werk 4. informatie geven over de inkomensondersteunende middelen die onder de WWB nog wel door Sociale Zaken kunnen worden ingezet; Als subdoelstellingen worden ook nog aangegeven: 5. informatie krijgen over onderwerpen of aandachtsgebieden die als verbeterpunten door Sociale Zaken moeten worden opgepakt 6. verbreden en verdiepen van de contacten met andere instellingen en organisaties die gezien kunnen worden als ketenpartners van de afdeling Sociale Zaken.
Met bovenstaande doelstellingen als leidraad is de volgende uitwerking gestart:
Ad 1a Algemene uitgangspunten van de WWB De WWB is op een aantal punten behoorlijk verschillend met zijn voorganger de Algemene bijstandswet (Abw).Onder de WWB is de gemeente zélf verantwoordelijk geworden om uit te komen met het door het rijk beschikbaar gestelde budget. Dit budget is voor een gedeelte bestemd voor het betalen van de uitkeringen en voor een ander deel bestemd om de kosten van de reïntegratie van klanten te betalen. De gemeente krijgt wel meer bevoegdheden en verantwoordelijkheden terwijl de bureaucratische verplichtingen minder worden. Als het de gemeente niet lukt om met het budget uit te komen, moet er door de gemeente zelf uit andere middelen geld worden bijgepast. Het gevoerde beleid moet dus zoveel mogelijk evenwichtig en transparant zijn. Voor de uitkeringsgerechtigde klant geldt dat hij zelf verantwoordelijk is om al datgene te doen dat noodzakelijk is om in het eigen bestaan te voorzien. Met andere woorden: de uitkeringsgerechtigde moet zo snel mogelijk aan het werk, zodat de uitkering kan worden gestopt. De gemeente is verplicht om de ondersteuning te bieden die hierbij nodig is. Onder de WWB ligt het accent niet langer op het ’recht op een uitkering’ zoals onder de Abw, maar op de ‘plicht tot arbeidsdeelname’. Om dit te kunnen bereiken zijn er in de wet een aantal belangrijke uitgangspunten opgenomen: het begrip ‘passende arbeid’ uit de Abw wordt vervangen door het begrip ‘algemeen geaccepteerde arbeid’. Daarnaast worden er geen categoriale groepen meer aangewezen die een algehele ontheffing krijgen van de verplichting tot arbeidsparticipatie. Het toepassen van een ontheffing kan alleen nog op individuele basis en voor een beperkte tijd. Inkomen moet zoveel mogelijk uit arbeid worden verkregen. Alles wat dit kan belemmeren, moet worden tegengegaan. Daarom zijn de categoriale inkomensondersteunende maatregelen onder de WWB niet langer toegestaan. In de plaats ervan is de langdurigheidstoeslag gekomen, die echter veel beperkter en strenger is.
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
6
7
Daarnaast wordt een efficiëntere aanpak van fraude met uitkeringen voorgestaan, is er een beperking van de inkomensvrijlating bij deeltijdwerk in combinatie met een uitkering en komen er in de plaats van de ID-banen (In- en doorstroombanen) andere vormen van gesubsidieerde arbeid. De nadere invulling van deze uitgangspunten wordt aan de gemeente zelf overgelaten. Nu ook de verantwoordelijkheid voor de financiën volledig bij de gemeente ligt, zal meer dan ooit gekeken worden naar de effecten van het gemeentelijk beleid. Om de invoering van de WWB binnen de gemeentelijke organisatie te kunnen realiseren en om een zo gelijk mogelijke situatie voor alle uitkeringsgerechtigden binnen de regio van het CWIVliethorst te bereiken, is al in een vroeg stadium samenwerking gezocht tussen de drie gemeenten Rijswijk, Leidschendam-Voorburg en Wassenaar. Deze samenwerking heeft onder andere geresulteerd in een zestal verordeningen die op grond van de WWB verplicht door de gemeente moeten worden vastgesteld. Deze verordeningen zijn voor alle drie de gemeenten in grote lijnen gelijk. Ze onderscheiden zich slechts door kleine ‘politieke’ nuances. De verordeningen zijn in Rijswijk op 14 september 2004 door de gemeenteraad vastgesteld. De datum van inwerkingtreding is gesteld op 1 januari 2005.
Ad 1b Gevolgen van de WWB in Rijswijk Op een aantal belangrijke onderdelen zijn er ingrijpende wijzigingen die hieronder op een rijtje zijn gezet: • • • • • • • • • • • • • •
Invoering begrip ‘algemeen geaccepteerde arbeid’ in plaats van ‘passende arbeid’ Afschaffing categoriaal ontheffingenbeleid Afschaffing categoriale inkomensondersteunende regelingen Introductie regeling financiële tegemoetkoming in verborgen kosten chronisch zieken, gehandicapten en 65+-ers Invoering langdurigheidstoeslag Terugvordering van ten onrechte verleende bijstand is een bevoegdheid geworden Afschaffing mogelijkheid van het opleggen van een boete Inkomensvrijlating onder de WWB is sterk beperkt Afschaffing van de verplichte heronderzoeken Introductie van Hoogwaardig handhaven Afschaffen van premiebeleid Afbouw van de zogenoemde ID-banen Verdwijnen van de WIW-dienstbetrekkingen en de WIW-ervaringsplaatsen Introductie van nieuwe vormen van gesubsidieerde arbeid
Al snel was duidelijk dat we niet alles even grondig de revue zouden kunnen laten passeren. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de selectie van de uiteindelijke onderwerpen en de redenen waarom daarvoor is gekozen.
Ad 2
Wet kinderopvang
Met de inwerkingtreding van deze nieuwe wet met ingang van 1 januari 2005 verandert er zowel iets voor de ouders die gebruik maken van kinderopvang als voor de gemeente. De gemeente verstrekt niet langer een subsidie aan instellingen. Ook kan de gemeente niet langer een aantal plaatsen reserveren voor haar klanten. Voor ouders betekent de Wet kinderopvang dat zij zelf verantwoordelijk worden voor het zoeken van een plaats en voor het betalen van de rekening. Wel krijgt de gemeente voor een aantal in de Wet kinderopvang genoemde doelgroepen een belangrijke rol in het verlenen van een bijdrage in de kosten.
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
7
8
Wij vonden het gewenst ook over deze nieuwe wet voorlichting te geven. Één van deze doelgroepen betreft uitkeringsgerechtigden die een reïntegratietraject volgen. Dit nu kan met name effect hebben voor alleenstaande ouders met jonge kinderen tot 5 jaar die een uitkering op grond van de WWB hebben. Voor deze doelgroep vervalt immers de algehele, categoriale ontheffing van de arbeidsverplichting. Alleen op individuele gronden kan nog een ontheffing en wel van tijdelijke duur worden verleend. Als er geen ontheffing wordt verleend, zal rekening gehouden moeten worden met de mogelijkheid dat betrokkene gebruik moet maken van kinderopvang. Ook echter klanten die nu al gebruik maken van kinderopvang, krijgen te maken met de nieuwe wet.
Ad 3
Ondersteuning door Sociale Zaken bij reïntegratie
In samenspraak met het CWI is besloten aan dit onderwerp aandacht te besteden. De gemeente heeft immers veel mogelijkheden. Die worden voor klanten des te belangrijker nu de nadruk meer op de verplichting om aan het werk te gaan, is komen te liggen.
Ad 4
Inkomensondersteuning door Sociale Zaken
Ook op het gebied van inkomensondersteuning is het voor klanten belangrijk om te weten wat aan regelingen is komen te vervallen, maar ook wat er is bijgekomen; waar ze recht op hebben en hoe zij dit recht ook kunnen effectueren. Al jaren proberen gemeenten het niet-gebruik van inkomensondersteunende voorzieningen terug te dringen. Door het aanbod aan allerlei verschillende regelingen op dit gebied, ziet men vaak niet meer waar men mogelijk recht op heeft. Een bijeenkomst als deze biedt de mogelijkheid om de voorzieningen die er zijn nogmaals aan bod te laten komen. Vanuit communicatief oogpunt biedt informatieverstrekking over dit soort extra inkomensondersteuning een andere mogelijkheid: het kan als lokkertje fungeren. Wie weet valt er wat te halen! Ad 5 Verbeterpunten voor Sociale Zaken Door het contact met klanten in een meer informele sfeer wordt er informatie verkregen die gebruikt kan worden in een verbetering van de communicatie zowel mondeling als schriftelijk: in de spreekkamer, in de nieuwsbrief, in correspondentie. Ad 6 Contacten met ketenpartners van de afdeling Sociale Zaken. De kennismaking met medewerkers van andere organisaties en instellingen kan leiden tot een vergemakkelijking en daardoor verbetering van de contacten. Vanuit het besef van het belang van de klant kan dit leiden tot een betere afstemming van de dienstverlening.
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
8
9
4. De aanpak en de organisatie Het idee voor een informatiebijeenkomst bestond al langer, maar is actueel geworden door de ingrijpende wetswijzigingen waarop hiervoor al is ingegaan. In het voorjaar 2004 is door enkele beleidsmedewerkers en de communicatiemedewerker bedacht dat voor de organisatie van een dergelijke bijeenkomst behoefte was aan samenwerking met andere instellingen en organisaties. Deze instellingen kunnen gezien worden als ketenpartner, omdat zij vanuit hun eigen discipline ook contact kunnen hebben met de klant van Sociale Zaken. Om de samenwerking tot stand te brengen is contact gezocht met enkele leden van de Cliëntenraad en met vertegenwoordigers van deze instellingen, zoals het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) Vliethorst, de stichting Florence afdeling Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW), de Stichting Welzijn Rijswijk (SWR), de Stichting VluchtelingenWerk Rijswijk (SVR) en de Stichting Rijswijkse Kinderopvang (SRK). Het idee is dat door de samenwerking niet alleen de kwaliteit van de bijeenkomst zou worden versterkt, maar dat ook op deze manier meer draagvlak gecreëerd zou kunnen worden onder de klanten. De ervaring heeft geleerd dat het erg moeilijk is om de doelgroep op een goede manier te bereiken. Het inzetten op het bereiken via de andere instellingen zou, was de verwachting, meer bekendheid geven waardoor de deelname zou kunnen worden vergroot. Uiteindelijk bleek het effect van de samenwerking veel groter te zijn, omdat hiermee een basis is gelegd voor een voortgaande samenwerking in de toekomst. Uiteindelijk hebben we in een vergadering of vier alles nader uitgewerkt Tussentijds werd er via de e-mail druk overlegd. Om de organisatie van de bijeenkomst zo inzichtelijk mogelijk te maken en om ervoor te zorgen dat anderen achteraf wat aan onze hersenspinsels zouden hebben en last but not least om te zorgen dat we zelf niets zouden vergeten, geven we hieronder in fasen aan hoe het proces zich verder voltrokken heeft.
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
9
10
5. Het proces FASE 1
Oriëntatie
Kennismaken en vaststellen van de projectgroep Oriënteren en analyseren van het doel en nut van de informatiebijeenkomst Kiezen van een datum en maken van een voorlopige planning Bepalen van een geschikte locatie Afbakening van de doelgroep Vorm en inhoud van de bijeenkomst Uitnodiging en overige communicatie Budget
Een eerste vergadering werd uiteindelijk gepland in mei van dat jaar. Na de kennismaking is een korte toelichting gegeven over de aanleiding voor de organisatie van de informatiebijeenkomst door de projectleider/communicatiemedewerker. Ook het doel is nader besproken en in overleg deels bijgesteld. Doel wordt: het geven van mondelinge voorlichting over de Wet werk en bijstand, het aan de klanten gelegenheid bieden hier vragen over te stellen, laten zien wat Sociale Zaken kan betekenen op het gebied van het begeleiden naar werk en scholing, uitleg geven over de veranderingen op het gebied van de kinderopvang en voor welke inkomensondersteunende voorzieningen men in Rijswijk in aanmerking kan komen. What ’s in for me? De klant moet het gevoel hebben dat er wat te halen valt. Is zo’n middag überhaupt nuttig? Duidelijk werd dat we het erover eens waren dat er een dergelijke behoefte bestond. Organiseren we iets ‘eigens’ of sluiten we aan bij iets bestaands, zoals de banenmarkt van het CWI of wijkbijeenkomsten in buurthuizen. We kiezen voor een aparte bijeenkomst maar sluiten tegelijkertijd niet uit dat we later bij door anderen georganiseerde bijeenkomsten zullen aansluiten. Voorlichting geven over bijvoorbeeld inkomensondersteunende voorzieningen is niet iets éénmaligs en hiervoor moet je meer ‘naar de mensen toe’. Zo zou je bijvoorbeeld vaker bij wijkbijeenkomsten of andere locale ‘happenings’ kunnen aansluiten. Ook de landelijke banenmarkt van het CWI is natuurlijk een plek waar voorlichting over het Rijswijks beleid past. Als datum wordt gekozen voor een dinsdag eind september 2004. Net na de vaststelling van de verordeningen in de gemeenteraad, vóór 1 januari 2005 de datum waarop de verordeningen van kracht gaan, niet op Prinsjesdag of tegelijk met de landelijke banenmarkt van het CWI. Er is gekozen voor een dinsdag omdat we ons met name richten op de groep alleenstaande vrouwen met kinderen en woensdag dan in verband met de schooltijden bijvoorbeeld niet een geschikte dag is. Ook de tijd ’s ochtends van 9 uur tot 12 uur is om deze reden bepaald. Daarnaast zijn in de tweede helft van september de meeste van ons met vakantie geweest en is er voldoende tijd om de bijeenkomst goed voor te bereiden. Er wordt besloten om de locatie zo laagdrempelig mogelijk te houden. Er wordt dan ook bewust niet gekozen voor het stadhuis of de schouwburg, maar voor een wijk- en dienstencentrum niet ver van het stadhuis vandaan. Deze locatie is goed bereikbaar (openbaar vervoer), goed bekend en redelijk centraal gelegen. Later blijkt dat de locatie inderdaad beschikt over de faciliteiten die we nodig denken te hebben, betaalbaar is en eind september op een dinsdag nog beschikbaar is. Om er voor te zorgen dat de (alleenstaande) vrouwen met kleine, nog niet schoolgaande, kinderen geen problemen ondervinden bij het bijwonen van de informatieochtend, wordt er voorgesteld om de Stichting Rijswijkse Kinderopvang (SRK) te vragen of zij mee willen denken over hoe deze kinderen op te vangen. © Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
10
11
De behoefte aan het realiseren van kinderopvang wordt mede ingegeven door het afbakenen van de doelgroep. In de eerste bijeenkomst wordt hier langdurig bij stilgestaan. De doelgroep ‘klanten van Sociale Zaken’ wordt als te ruim ervaren om hen gericht te kunnen informeren. Omdat er signalen komen van het Algemeen Maatschappelijk Werk dat vooral de alleenstaande vrouwen met kinderen, die van een uitkering leven, zich onzeker voelen over de komende wijzigingen en de veranderingen van de WWB met name consequenties hebben voor deze groep, wordt ervoor gekozen ons vooral op hen te focussen. Dit wil niet zeggen dat de bijeenkomst niet voor andere geïnteresseerden toegankelijk noch interessant zou zijn. Deze doelgroepbepaling is mede van belang voor de inhoud en vorm waarvoor gekozen wordt. Gekozen wordt voor een drietal onderwerpen die ruim aan bod moeten komen: arbeidsplicht, kinderopvang en minimabeleid. Over de vorm wordt een volgende bijeenkomst verder nagedacht. De communicatiemedewerker stelt voor om met een verrassende aansprekende uitnodiging te komen. Het is van belang om mensen te prikkelen en nieuwsgierig te maken. En er moet wat te halen zijn. Op zich is een veranderde wetgeving nou niet een erg boeiend onderwerp. Door te komen met een goed vormgegeven en ontworpen uitnodigingskaart is de toon gezet. Hiervoor wordt een grafisch ontwerpster aangetrokken. Aan haar wordt voldoende feedback gegeven om tot een eerste ontwerp te komen. Een communicatieplan is in ontwikkeling en komt een volgende overleg verder aan de orde. Voor de bijeenkomst is een budget beschikbaar van € 5000. Dit is het bedrag dat bij de invoeringskosten van de Wet werk en bijstand gereserveerd staat voor communicatie rond de invoering. Na het bespreken van de plannen en ideeën wordt gekeken of we bij de organisatie of bij de bijeenkomst nog iemand missen en of iedereen die nu aanwezig is hiermee verder wil. Geopperd wordt om te kijken of het NIBUD mogelijk een rol zou kunnen spelen en in hoeverre de Belastingdienst aan een dergelijke bijeenkomst zou willen meewerken. Dit in verband met de veranderingen die de Wet kinderopvang met zich meebrengt. De aanwezigen willen allen graag verder mee organiseren en de sfeer is erg goed. Tot slot wordt er gezamenlijk besloten om 4 vergaderingen af te spreken voor de voorbereidingen van de informatieochtend. De tijdsplanning van de informatieochtend loopt dan van eind mei 2004 tot en met eind september 2004, het moment van de informatieochtend zelf.
FASE 2
De informatiebijeenkomst
Nadere invulling van de ochtend Organiseren van een informatiemarkt Vaststellen van de locatie Programma Betrekken van de politiek Kinderopvang Uitnodiging Inhuren van acteurs of actrices Organiseren voorafgaande bijeenkomsten voor medewerkers van Sociale Zaken en intermediaire instellingen, raadsleden en medewerkers van andere relevante afdelingen Communicatieplan Overig informatiemateriaal
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
11
12
Bij de nadere invulling van de ochtend wordt uitvoerig stilgestaan. Er wordt besloten na een algemeen inleidende toespraak, van bij voorkeur de wethouder, om drie workshops te houden in verband met de tijd en hoeveelheid informatie. In de openingstoespraak zal de spreker het doel van de informatieochtend in het kort toelichten. De onderwerpen waar men uit kan kiezen zijn: kinderopvang, arbeidsplicht en minimabeleid. De sprekers zijn het afdelingshoofd en de twee beleidsmedewerkers die ook in de organisatie van het geheel participeren. Ook wordt er besloten om een notulist per workshop te benoemen die alle vragen zal noteren en een verslag schrijft van de informatieochtend. Dit verslag kan later gebruikt worden om degene die niet aanwezig waren te informeren. Ook zou het zo kunnen zijn dat niet op alle vragen een pasklaar antwoord beschikbaar is. Er zal gewerkt worden in twee parallelle sessies waardoor de bezoekers twee onderwerpen kunnen kiezen, waarover ze nader geïnformeerd willen worden of vragen willen stellen. Voorafgaand, tussendoor en achteraf is er gelegenheid tot het bezoeken van een informatiemarkt waar de deelnemende organisaties zich kunnen presenteren en nadere informatie kunnen verstrekken. Verder wil de Belastingdienst er graag aan deelnemen en zal Sociale Zaken daar zelf staan met enkele medewerkers die vragen kunnen beantwoorden en eigen foldermateriaal presenteren. Er moet op korte termijn geïnformeerd gaan worden naar de mogelijkheden van huur van dergelijk soort kraampjes, die de voorkeur hebben boven gewone tafels. Het oog wil ook wat. Aan de achterwand in de grote zaal is gelegenheid voor het ophangen van affiches. De locatie en het exacte tijdstip van de informatieochtend worden definitief vastgesteld. De datum wordt bepaald op 28 september 2004. In de tussentijd is de locatie bekeken en was er al een optie opgenomen. Er zijn verschillende ruimtes beschikbaar, zoals een grote ruimte waar de centrale opening kan plaatsvinden en waar langs de wand (het is een ronde ruimte) voldoende plek is voor het inrichten van een informatiemarkt met een tiental kraampjes. Daarnaast zijn er ook andere kleinere ruimtes beschikbaar voor de verschillende workshops en zelfs een ruimte die voor de kinderopvang geschikt zou zijn. In het wijkcentrum kan voor koffie en thee gezorgd worden. Het programma wordt voorlopig vastgesteld en is als volgt: 9.00 uur deuren open, men krijgt koffie en er is gelegenheid tot bezoeken van infomarkt 9.30 uur officiële opening 9.45 -10.15 1e ronde workshops 10.15 uur pauze koffie met een gebakje en mogelijkheid bezoek aan infomarkt 10.45 -11.15 2e ronde workshops 11.15 uur bezoeken infomarkt 12.00 uur einde Om de politiek er bij te betrekken wordt bedacht om bij elke workshop een raadslid (van CDA, PvdA en VVD) aanwezig te laten zijn. Zo kunnen de vragen die er mogelijk leven ook bij de politiek terechtkomen. In een vroegtijdig stadium wordt met deze personen contact opgenomen en zo wordt ook de raad geïnformeerd over de plannen voor de informatiebijeenkomst. Voor het regelen van de kinderopvang biedt de SRK aan een offerte uit te brengen. In een nabijgelegen ruimte (zo’n 500 meter van het wijkcentrum vandaan) van de SRK is gelegenheid voor het opvangen van een aantal kleine kinderen. De ruimte in het wijkcentrum blijkt bij nader inzien toch niet erg geschikt, terwijl in de nabijgelegen ruimte alle voorzieningen aanwezig zijn. Om te zorgen voor een professionele opvang op een hiervoor geschikte locatie wordt besloten financiële middelen te reserveren van het budget. Dit wordt vooral ingegeven door het feit dat de zorg voor de kinderen geen belemmering mag zijn voor het willen bijwonen van de ochtend.
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
12
13
Omdat er vooraf duidelijk moet zijn voor hoeveel kinderen er kinderopvang geregeld moet worden en de Stichting Rijswijkse Kinderopvang ook de geboortedata van deze kinderen vooraf wil doorkrijgen zal hier bij het ontwerp van de uitnodiging rekening mee moeten worden gehouden. Ook voor het bepalen van welke ruimte voor welke workshop passend is, zou het fijn zijn een idee te hebben wie voor welke workshop belangstelling heeft. Daarnaast wordt er gespeculeerd over hoeveel mensen we zouden kunnen verwachten, hetgeen handig is in verband met alle voorbereidingen. Om een indicatie te krijgen wordt er bij de uitnodiging voor gekozen om een dubbele ansichtkaart te sturen waarvan men één deel kan retourneren. Om gebruik te maken van de mogelijkheid van de kinderopvang wordt hiervoor een uiterlijke aanmelddatum gesteld. Het klantenbestand van Sociale Zaken Rijswijk bestaat uit zo’n 1250 uitkeringsgerechtigden. Het is zeer moeilijk inschatten hoeveel mensen we voor zoiets kunnen verwachten. Uiteindelijk stellen we dat wanneer er 100 geïnteresseerden naar de bijeenkomst komen, we als organisatie tevreden kunnen zijn. Bij het foldermateriaal, de koffie en het gebak zullen we iets ruimer gaan zitten. Er wordt contact gezocht met twee actrices die bekend zijn met deze doelgroep om te bezien of het inhuren van hen een meerwaarde zou kunnen opleveren. De actrices kunnen misschien de sfeer wat losser en minder ‘beladen’ maken. Voor sommige klanten is het misschien toch een beetje eng? Het idee werd geopperd dat ze er tussendoor kunnen lopen en hier en daar een praatje maken, de tijd bewaken en misschien het stellen van vragen kunnen uitlokken. De actrices in kwestie bedenken zelf dat ze de rol van secretaresse kunnen vervullen omdat de doelgroep opeens zoveel zelf moet gaan regelen en daar best wat hulp bij kan gebruiken. Een voorlopige versie van het communicatieplan wordt gepresenteerd. Het oorspronkelijke idee om de uitnodigingskaart in verschillende kleuren te laten uitvoeren om zo bij de retour gekomen kaarten te kunnen zien tot welke fase (1, 2, 3 of 4) de klanten behoren, wordt verlaten. De uitvoeringskosten zijn te hoog en de meerwaarde niet navenant. Uit twee ontwerpen voor de kaart werd de variant met een portemonnaie gekozen vanwege het sterke en herkenbare beeld. Ook de kreet ‘De WWB … wat voelt u ervan in uw portemonnaie?’ wordt als trekker ervaren. Mensen denken misschien dat een nieuwe wet financiële consequenties heeft, aan ons de taak om dit in elk geval te ontzenuwen. De bijstandsnorm blijft wat die is. Er wordt besloten om een speciale folder uit te geven over de consequenties van de WWB. Op landelijk niveau zijn hier bouwstenen voor ontwikkeld. Het is nu slechts een kwestie van aanpassen aan lokaal beleid. Begin september komt de aankondiging van de informatiemiddag uitgebreid aan bod in de klantenkrant. Om de uitnodiging nog aantrekkelijker te maken wordt gekozen voor een lokkertje. Gedacht wordt aan een kleine nuttige attentie in de vorm van een agenda 2005 met eigen logo. Voor de interne communicatie wordt ervoor gekozen om de voorlichtingsbijeenkomst eerst te houden voor de eigen medewerkers van Sociale Zaken en vervolgens voor de intermediaire organisaties in Rijswijk, de raadsleden, medewerkers van het zorgloket en de sociaal raadsman. Voor de sprekers is dit dan tevens een soort generale repetitie.
FASE 3
Uitvoering
Deadline: geplande taken moeten af zijn voor 28 september 2004 Alles nalopen op onderdelen Communiceren van de WWB o.a. via het internet en intranet. Schema van activiteiten bijwerken en wie doet wat?
De informatiemarkt kreeg meer en meer vorm. De kraampjes werden gehuurd en met de locatie werd geregeld dat ze een dag tevoren afgeleverd konden worden. De instellingen waren ieder voor zich volop bezig met het voorbereiden van allerlei informatiemateriaal om de kraampjes mee in te richten. © Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
13
14
Voor wat betreft het informatiemateriaal van Sociale Zaken werd gezorgd voor voldoende bestaande folders en de speciale folder over de WWB. Van onze eigen folders werden wat voorkanten op A4 formaat afgedrukt, zodat we hiermee ons kraampje konden ‘versieren’. Bij het Ministerie van SZW werden voldoende exemplaren van het blad Toptijd besteld. Hierin komt de nieuwe Wet kinderopvang uitvoerig aan bod en het blad ziet er leuk uit, dus men neemt deze informatie graag mee. Daarnaast werden er ook bij SZW folders over de Wet kinderopvang besteld. Als gadgets beschikken we over de agenda met ons logo, een kladblokje met pen van de Cliëntenraad en een plastic zak met logo van de gemeente Rijswijk om al het materiaal in te kunnen stoppen. De sprekers waren bezig met de voorbereiding van de presentaties en er werd gezorgd voor voldoende handouts met de belangrijkste punten van elke presentatie. Zowel voor de interne presentaties, als voor de bijeenkomst zelf. De interne bijeenkomsten werden verder voorbereid. Betrokkenen werden hiervoor uitgenodigd en zalen gereserveerd, koffie en koek besteld. De eigen SZ medewerkers kwamen zoals het hoort het eerst aan bod. Dit natuurlijk ook om goed voorbereid te kunnen zijn als de klanten met vragen bij de eigen consulent te rade zouden gaan, maar ook om het eigen beleid intern onder de aandacht te brengen. De communicatie was in volle gang. In de klantenkrant was er ruim aandacht aan besteed. In het interview met de locatiemanager van het CWI maakt ook zij er melding van. Affiches van de uitnodiging hingen bij alle instellingen en in onze eigen publiekshal. Op de gemeentepagina werd aandacht besteed aan de bijeenkomst. In een interview met de wethouder werd hier aan gerefereerd. De politiek was voorbereid. In de interne nieuwsbrief van de afdeling Sociale Zaken was uitvoerig stilgestaan bij alle voorbereidingen en iedereen was door de uitnodigingen voor de interne bijeenkomsten mede geïnformeerd over wat er extern ging plaatsvinden. De wethouder bleek op het laatste moment niet te kunnen vanwege een belangrijke B&W vergadering. Dit was iets wat bij de bepaling van het meest geschikte tijdstip door ons over het hoofd gezien was. De dinsdag bleek later niet de meest gunstige dag. In overleg met de wethouder werd besloten de aftrap te laten nemen door het afdelingshoofd van Sociale Zaken en vervolgens kort een raadslid van CDA en PvdA inleidend aan het woord te laten. De uitnodiging was intussen verzonden en er werd in spanning gewacht op hoeveel exemplaren zouden worden teruggezonden. Met de kinderopvang was een gestaffelde prijs afgesproken. Het activiteitenschema werd verder bijgewerkt en gebruikt als checklist.
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
14
15
6. Evaluatie Wat valt er achteraf te zeggen? De interne bijeenkomst voor de intermediaire instellingen en de raadsleden was een succes. Voor de sprekers was deze generale repetitie zinvol, er kon nog wat geschaafd worden aan de presentaties. De genodigden waren zeer content dat Sociale Zaken zo uitvoerig over de komende veranderingen communiceerde. De vragen die gesteld werden, waren relevant en er werd nog uitvoerig nagesproken en er was volop tijd om te netwerken. Dit is overigens een van de belangrijke neveneffecten van de organisatie van zo’n bijeenkomst. De materie begon meer en meer te leven, de vragen kwamen los en de onderlinge samenwerking werd hierdoor verbeterd. De interne presentaties waren prima generale repetities voor de sprekers. De opkomst bij de informatiebijeenkomst was goed; er waren zeker 100 geïnteresseerden. Het liep allemaal op rolletjes. Achteraf gezien waren de actrices niet nodig geweest. De bezoekers voelden zich op geen enkele manier belemmerd om vragen te stellen. Hooguit in het allereerste begin was het prettig dat ze rondliepen en hier en daar een praatje maakten en zo de eerste bezoekers op hun gemak stelden. Het feit dat ze weinig hoefden bij te dragen werd door hen zelf verklaard als zou de organisatie goed in elkaar zitten. Van de kinderopvang werd weinig gebruik gemaakt. Mogelijk dat veel bezoekers de kleine kinderen bij familie of kennissen hadden ondergebracht? Uiteindelijk is er voor 5 kinderen opvang gerealiseerd. Toch goed dat het er was. De aanwezigheid van de politiek had een positief effect. Men voelde maar weer eens wat er leefde onder de doelgroep. Ook voor de beleidsmedewerkers was het een gelegenheid om nu in contact te komen met de klanten. Enkele raadsleden hebben de wethouder bedankt voor deze positieve bijdrage. Ook daar was men tevreden. Ondanks dat het regelen van zo’n bijeenkomst behoorlijk arbeidsintensief is, kunnen we niet anders stellen dan dat de meerwaarde die het oplevert uiteindelijk de moeite waard was. Met een goed draaiboek en de opgedane ervaring is het een volgende keer een stuk eenvoudiger zoiets te organiseren. Voor de medewerkers van Sociale Zaken heeft de geslaagde ochtend positieve energie opgeleverd. We kunnen terug kijken op een geslaagd project.
Facts & figures • 100 klanten
•
•
2 acteurs
•
• •
5 kinderopvangplaatsen 10 kraampjes
• •
• •
3 workshops 3 notulisten
• •
•
150 gebakjes
•
•
8 organisaties
•
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
Tips Organiseer je voor het eerst zo’n bijeenkomst, begin dan ruim van tevoren, lees een half jaar Betrek vanaf het begin intermediaire organisaties in de gemeente bij je plan Organiseer interesse bij de politiek Zorg voor een aantrekkelijke en prikkelende uitnodiging in woord en beeld Regel kinderopvang Bij consumpties rekening houden met suikervrij, halal e.d. Denk aan de logistiek en hulpmateriaal: voldoende folders, plakband, flap-over etc Hou vermaak en catering achter de hand voor problemen zoals wachttijden
15
Bijlage 1 De activiteitenlijsten Actielijst I Activiteitenlijst informatieochtend
Denk zaken
Stickerbestand aanmaken van klanten voor de uitnodigingen
Doe zaken verantwoorde lijk persoon Beleidsmw/ Applic.mw
Locatie definitief afspreken/ tekenen contract & regelen koffie
Comm.mw/ Stagiair
Regelen van kraampjes, als het te duur wordt dan maken we gebruik van de aanwezige tafels in de zaal.
Stagiair
Aantal maximaal 200 minimaal 150 dit is inclusief medewerkers Vragen naar audio installatie & flapovers regelen, draaiboek met tijden mailen naar locatie Bij de opstelling van tafels of kraampjes rekening houden met dat aan de achterwand de affiches kunnen worden opgehangen. Denken aan plakband en punaises e.d. E-mailen naar NIBUD vragen naar mogelijkheden om te participeren op de Info-ochtend
NIBUD moet gemaild worden om te kijken of men een bijdrage kan leveren.
Comm.mw
Er moeten badges gemaakt worden met de naam van de instelling en de persoon Radar moet gevraagd worden om voor de info-ochtend een acteur te regelen.
Man.ass/ Stagiair Kwal.mw/ Comm.mw
• • • •
Uitnodigingen verzenden Affiches uitzetten Wethouder inlichten In o.a. de klantenkrant en op de gemeentepagina moet de aankondiging van de infoochtend opgenomen worden
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
Comm.mw Comm.mw
Evalueren van het resultaat
Verantwoordelijk persoon Applic.mw / Beleidsmw/ Comm.mw Comm.mw/ Stagiair
Deadline
7 september 2004
7 september 2004
Stagiair 7 september 2004
Comm.mw 7 september 2004 Stagiair 7 september 2004
Er zal gevraagd worden of Radar een acteur kan regelen die op de infoochtend voor entertainment zorgt. Denk eraan dat in de tekst op de affiches duidelijk is dat de bijeenkomst voor Rijswijkse klanten is
Kwal.mw? Comm.mw
7 september 2004
Comm.mw
Comm.mw Comm.mw 9 september 2004
17
•
Folder over de WWB moet gemaakt worden • Gebakjes moeten besteld worden • Aanvullen plan van aanpak Informatiemateriaal bestellen A-6 enveloppen bestellen voor uitnodigingen Betrekken van consulten bij workshops Gastvrouwen
Stagiair/ Comm.mw Stagiair Stagiair Stagiair Beleidsmw / Beleidsmw Comm.mw/ Casemanager
Sprekers + gasten voor workshops De gastsprekers voor de workshops zijn: afdelingshoofd SZ met een medewerker CWI, 3 raadsleden.Bij de opening van de workshops dient er een korte toespraak gehouden te worden over de inhoud van de workshop max. 5 min.
Gadgets
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
Stagiair en comm.mw
150 tot 200 gebakjes
Bellen/ mailen met min.srw.nl voor o.a. tijdschrift Toptijd Afhalen bij secretariaat 1250 blanco enveloppen
Stagiair
Stagiair Stagiair Stagiair
7 september 2004 3 september 2004 3 september 2004
Comm.mw en Casemanager zijn 1e aanspreekpunt /gastvrouwen en zullen toezicht houden op de stroomlijning van de activiteiten en de bezoekers ontvangen. De logistieke overgang naar het volgende deel zal d.m.v pauze gerealiseerd worden. Is er een bel of een omroepinstallatie? Of is dit iets voor de acteur(s)? Workshops zullen begeleid worden door de volgende personen: • Kinderopvang: 2 beleidsmw’s raadslid VVD en notulist • Arbeidsplicht: Hfd afdeling, CWI mwer, raadslid PvdA en notulist Man.ass • Minimabeleid: beleidsmedewerker, raadslid CDA en notulist Notulisten moeten verslag maken en de vragen notuleren waarop dat moment geen antwoord op gegeven kan worden. • De agenda’s moeten besteld worden. Te bestellen agenda’s 300 stuks prijs per stuk € 1,49,- excl btw Het logo van SZ en Gemeente Rijswijk moet
20 september
20 september
Man.ass
20 september 2004
17
18
Vervoer spullen regelen
Stagiair
Inrichten van de zalen
Stagiair/ Comm.mw
Kinderopvang
Comm.mw
Publiceren op internet en intranet Persbericht regelen
Comm.mw
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
op de te bestellen agenda komen. De overgebleven agenda’s zullen aan nieuwe klanten gegeven worden • Plastic zakken vragen bij voorlichting • Stickers op kladblokjes plakken met nieuwe adres Afspreken met bodes welke spullen wanneer gereden kunnen worden. Dozen van te voren klaarzetten. Denken aan schaar, plakband, stiften etc. Informeren of de middag voorafgaand al in de zaal kraampjes kunnen klaarzetten De dag zelf kan men om 8.00 uur terecht om zaken voor te bereiden. Is er een ruimte waar actrices zich kunnen verkleden? Week van te voren doorgeven hoeveel kinderen er komen en denk aan geboortedata!
Stagiair
Stagiair 20 september
Comm.mw
20 september
Comm.mw
20 september
18
19
Actielijst II Activiteitenlijst bijeenkomst intermediairs Uitnodigingen versturen
Stickervellen opmaken voor cie. en intermediairs Tijdig doorgeven aan de sprekers van de presentatie wat ze gaan vertellen over de drie thema’s Aparte lijst opmaken informatiemateriaal over WWB/ kinderopvang Bestellen van toptijd bij min.srw.nl Reservering van de vergaderruimte Instellingen voorlichten wat ze nodig hebben tijdens de info-ochtend Info-ochtend voor intermediairs duurt van 10.30 tot 12.00 uur
Doe zaken
De uitnodigingsbrief moet via de griffier naar de raadsleden en cie. Aanmaken van stickervellen voor cie. leden
Maken van sheets, zonodig PowerPoint presentatie. • Minimabeleid • Kinderopvang • Arbeidsplicht inventarisatie van folders
Denk zaken
Verantwoord elijke persoon
Deadline
Comm.mw
7 september 2004
Ook de raadsleden zullen verwacht worden bij deze bijeenkomst voor de intermediairs
Comm.mw/ Stagiair
7 september 2004
Beleidsmw en Afd hfd gaan over deze drie onderwerpen en dienen ondersteund te worden bij leveren van handouts
Stagiair / Beleidsmw
7 september 2004
Genoeg exemplaren meenemen voor instellingen zodat ook zij weten wat er zoal is
Stagiair 7 september 2004
Voor intermediairs
Koffie, thee en koekjes
Stagiair 28 augustus 2004
Plakband, punaises en eigen folders en affiches Voor 24 september moeten een agenda en sheets opgesteld zijn over de inhoud
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
Stagiair
3 september 2004
Er zal nagedacht worden om een lijst te maken met de meest voorkomende vragen over de WWB?
19
Bijlage 2 Notulen van de diverse workshops In de notulen van de drie verschillende workshops zijn de vragen en antwoorden opgenomen die door de klanten van Sociale Zaken werden gesteld. Ook zijn er vragen waarop toen geen duidelijk antwoord mogelijk was. Hier wordt later over gecommuniceerd via de klantenkrant. Notulen workshop arbeidsplicht Kennismaking: opening (hoofd SZ) doet het welkomstwoord en vertelt over de inhoud van regeringsbeleid van het kabinet Balkenende II. WWB is een nieuwe wet waar de nadruk meer ligt op werk en aan het werk gaan. Verder is het begrip passende arbeid vervangen door algemeen geaccepteerde arbeid. Dit houdt in dat waar tot nu toe de nadruk lag op het recht op een uitkering, de aandacht nu wordt verschoven naar de plicht om aan het werk te gaan. Alles in de nieuwe wet is gericht op het (her)winnen van economische zelfstandigheid. Het is belangrijk dat de klanten op de hoogte zijn van de WWB. Deze informatiebijeenkomst is ook daarvoor bedoeld. Arbeidsplicht geldt voor iedereen; alleen op individuele basis kan nog ontheffing verleend worden. De termijn van ontheffing geldt voor een jaar en hierna wordt de individuele situatie herzien. Op het gebied van de arbeidsplicht geldt dat anders dan onder Abw, alleenstaande ouders met kinderen jonger dan 5 jaar en mensen van 57½ tot 65 jaar nu ook verplicht zijn aan het werk te gaan. Ontheffingen zullen alleen nog worden verstrekt als de individuele situatie daartoe aanleiding geeft en dan nog zal deze ontheffing maar van tijdelijke aard zijn. Ook op het gebied van gesubsidieerde arbeid is het nodige veranderd. De regeling voor huidige I/D banen zal worden afgebouwd en er komen nieuwe vormen, maar dan slechts van tijdelijke duur, voor terug. Het begrip passende arbeid is vervangen door algemeen geaccepteerde arbeid. Dit betekent dat mensen eerder verplicht zullen worden om een baan te aanvaarden. Er wordt niet alleen gekeken naar opleiding en ervaring, maar ook naar de mogelijkheden op de arbeidsmarkt zelf. Dit kan dus betekenen dat iemand in een andere sector of op een ander gebied dan zijn oorspronkelijke werkterrein aan de slag kan gaan. 1. Vraag: Ik zit al 19 jaar in de uitkering op basis van afkeuringen. Geldt het ook voor mij dat ik na 5 jaar ontheffing/ vrijstelling wel goed- of afgekeurd ben? 1. Antwoord: Volgens de nieuwe Wet werk en bijstand moet na een jaar ontheffing weer een keuring op individuele basis plaatsvinden. Hieruit zal blijken of de klant nog recht heeft op de uitkering. 2. Vraag: Wat gebeurdt er als je door GGD voor de helft afgekeurd wordt en door de UVW geheel? 2. Antwoord: De GGD keurt momenteel op een andere manier dan UVW. Men wil in de toekomst meer samenwerken met het UVW. Dit is nog in ontwikkeling. Doel is om het keuringsbeleid van GGD meer aan te sluiten op die van het UVW. 3. Vraag: Zijn er via de gemeenten ook vacatures voor gesubsidieerd arbeid? 3. Antwoord: Ja, er zijn nog steeds plaatsen voor gesubsidieerde arbeid met een standaardregeling die 3 tot 6 maanden kan duren. De duur is afhankelijk van de bekwaamheid van de individuele cliënt. De werkgever en de werknemer moeten wel overeenstemming hebben. De loonkosten van de
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
21
werkgever worden voor 15% vergoed. Ook zal er een vergoeding van 40% worden verleend bij een zogenaamde Opstapbaan. Dan zijn er ook nog enkele Ontwikkelbanen. 4. Vraag: Als men deels WAO en deels bijstand ontvangt, wie regelt dan de reïntegratie? 4. Antwoord: De WAO oftewel UVW is belast met de reïntegratie van de klant. De reïntegratietermijn is 6 maanden tot 1 jaar, afhankelijk van de afstand tot de arbeidsmarkt. Wie weinig afstand tot de arbeidsmarkt heeft, moet zelf op zoek gaan naar werk met ondersteuning van het UVW. Diegenen die een lange afstand tot de arbeidsmarkt hebben die worden ingezet op scholing en trajecten die moeten leiden tot arbeidsmobilisatie van de klant. Met verschillende reïntegratie bedrijven hebben wij contacten om de doorstroom van de klant naar de arbeidsmarkt te bevorderen. 5. Vraag: Zijn er ook banen die de gemeente ‘op de plank heeft liggen’? 5. Antwoord: Nee, het is de bedoeling dat de klanten zelf op zoek zullen gaan naar werk. De klant is zelf verantwoordelijk voor zijn/haar economische zelfstandigheid. 6. Vraag: Hoe wordt er met vrijwilligerswerk omgegaan? 6. Antwoord: Vroeger mocht men wel, maar nu wordt er gekeken of het een opstapplaats is voor reguliere werk. Samen met de consulent wordt er gekeken naar wat de mogelijkheden voor de klant zijn in het kader van arbeidsmobilisatie en of ze hiermee naar werk en welk soort werk kunnen doorstromen. 7. Vraag: Wat is het aanbod van een REA-traject? 7. Antwoord: Als er via CWI ingedeeld wordt in fase 1, 2 of 3 moet de klant via de gemeente naar een reïntegratiebedrijf. Zo’n bedrijf helpt de klant verder met scholing en bemiddeling. Of men kijkt of de persoon via loonkostensubsidie aan het werk kan gaan.
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
21
Notulen workshop minimabeleid De volgende vragen zijn gesteld door de deelnemers van de workshop: 1)
Wanneer val je onder de chronisch zieken? Het voorstel wordt nog uitgewekt bij de gemeente. We gaan uit van een aantal criteria zoals: teruggave van de belasting Klanten die gebruik maken van de WVG 65 jarige en ouder Een WAO indicatie Opmerking: Klanten die zonder een bepaalde achtergrond in de bijstand terecht komen vallen iedere keer buiten de bestaande regelingen. In de WWB zal individueel gekeken worden of er hoge ziektekosten worden gemaakt. Het is niet zo dat als je vanuit de WAO in de bijstand terecht komt, dat je dan ook direct wordt gezien als chronisch zieke.
2) 2a) 2b)
2c)
Krijg je de langdurigheidstoeslag automatisch of moet je het zelf aanvragen? De langdurigheidtoeslag dient zelf aangevraagd te worden. Kan er nog een aanvraag ingediend worden voor het jaar 2003? De langdurigheidstoeslag kan niet met terugwerkende kracht aangevraagd worden. Kom je in aanmerking voor een langdurigheidstoeslag indien je minder dan 80% bent afgekeurd in de WAO? Dan valt u niet in de regeling. Worden de regels voor de langdurigheidstoeslag strak gehandhaafd? Stel je werkt een paar maanden via een uitzendbureau val je dan buiten die regeling? Je komt dan inderdaad niet in aanmerking voor de regeling. Opmerkingen: Motivatie van klanten om aan het werk te gaan wordt hierdoor minder. Klanten zullen niet snel een tijdelijke baan aannemen als ze de toeslag moeten missen. Sociale Zaken zal er wel op toezien dat klanten actief blijven zoeken naar een baan. Anders kan er een maatregel worden opgelegd. En dan loopt u de langdurigheidstoeslag ook mis.
3)
Opmerkingen: Wat moeilijk te begrijpen is dat indien je in een bemiddelingstraject zit of een cursus volgt om je perspectieven op de arbeidsmarkt te vergroten, je dan niet in aanmerking komt voor die regeling. Het lijkt alsof je gestraft wordt als je werkt aan een betere toekomst. Wat is de termijn van afhandeling voor een aanvraag bijzondere bijstand? Termijn van afhandeling is 8 weken. Opmerking: Die termijn wordt vaak niet gehaald. Accent ligt meer op aanvragen levensonderhoud.
3a)
3b) 3c)
Kun je nog steeds een aanvraag bijzondere bijstand indienen voor tandartskosten? Dat is inderdaad nog mogelijk indien u zich ook aanvullend heeft verzekerd voor tandartskosten. Bijzondere bijstand voor eigen bijdrage rechtshulp kan dat? Ja, u kunt via een aanvraag voor bijzondere bijstand die kosten vergoed krijgen. Kun je bijzondere bijstand voor (kinder) kleding aanvragen? Die kosten dient u in principe uit uw bijstandsnorm te halen. Opmerking: Ik bezuinig altijd met kleding kopen omdat ik anders niet uitkom met mijn uitkering. Wat een pkwal.mwleem blijkt te zijn bij het zoeken naar een baan. Je moet er
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
23
representatief uitzien bij een sollicitatiegesprek aangezien dat je kansen op de arbeidsmarkt kan vergroten. Kan de gemeente echt niet bijdrage aan die kosten? Tip van een van de deelnemers: Er is een bureau in Den Haag die sollicitatiekleding verschaft aan dames met een bijstandsuitkering. Bureau is gevestigd aan het Jonkbloedplein in Den Haag. 4) 5)
6)
7) 8)
9)
Is het juist dat pensioen volledig wordt gekort op de uitkering?Ja, dat is juist. De witgoedregeling komt te vervallen is dit nu gemeentelijk beleid of wordt dit beslist door de rijksoverheid. De rijksoverheid heeft er voor gekozen om de categoriale bijstand te schrappen. Hoe zit het met de uitstroompremie? De stimuleringsregeling/ uitstroompremie is komen te vervallen. Er komt wel een nieuwe regeling voor terug. Indien je in deeltijd gaat werken met het vooruitzicht dat je over 6 maanden in vaste dienst kunt treden kun je in aanmerking komen voor een premie van max. € 160,00 per maand voor max. 6 maanden. Kun je nog kwijtschelding van de gemeentelijke heffingen aanvragen? U kunt nog kwijtschelding aanvragen, maar de zalmsnip komt te vervallen. Wat houdt het sociaal fonds Rijswijk nu precies in? Wanneer kun je hier een beroep op doen? Het sociaal fonds is op dit moment nog in beweging i.v.m. de nieuwe WWB. Er zijn geen echte duidelijke voorwaarden aan gesteld. Het sociaal fonds is een uiterste redmiddel. U moet eerst al het nodige hebben gepkwal.mweerd voordat u in aanmerking kunt komen voor het fonds (bv een voorliggende voorziening). Het sociaal fonds moet u zelf aanvragen. Er moet inderdaad gewerkt worden aan de bekendheid van het fonds bij de klanten. Wat zijn de mogelijkheden indien je niet uitkomt met de studiekosten voor je kinderen? Kun je dan bijzondere bijstand aanvragen. Je kunt in principe geen bijzondere bijstand aanvragen omdat u aanspraak kunt maken op een voorliggende voorziening de Wet Tegemoetkoming Studiekosten. Reactie: Ik kom in de problemen met de studiekosten van mijn 16 jarige kind. De WTS vergoedt niet alles. Ik krijg rond €500 en moet er zelf € 400 bij lappen. Dit werd gedeeltelijk ondervangen door de categoriale bijstand. Nu dit is komen te vervallen kom ik in de problemen. Den Haag heeft een speciaal fonds voor studiekosten, maar Rijswijkers kunnen hier geen aanspraak op maken. Kan de gemeente dit niet ondervangen? Signaal: misschien iets voor het sociaal fonds?
10)
Waarom wordt mijn IOAW uitkering in tweeën gesplitst waardoor ik geen aanspraak meer kan maken op de belastingteruggave van minst verdiende partner? Dit gebeurt omdat de uitkering u beide toekomt en indien u wel een teruggave van de belastingdienst zou ontvangen dan wordt dat toch gekort op de uitkering. U wordt dus niet benadeeld.
11)
Wat houdt de vangnetregeling precies in? Het gat dat kan ontstaan bij gedaalde inkomsten en huursubsidie wordt middels deze regeling opgevangen.
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
23
24
Notulen workshop kinderopvang De workshop kinderopvang onder leiding van beleidsmw (SZ) en medewerker kinderopvang (SRK) trok de belangstelling van een vijventwintigtal deelneemsters en deelnemers. VVD-gemeenteraadslid opende de workshop, waarbij hij zijn publiek in het kort de essentie van de nieuwe regeling voorhield. Hij zegde daar waar nodig zijn medewerking en steun toe. (U vindt mij in de gemeentegids!!). Beleidsmw introduceerde vervolgens vertegenwoordigster van de Rijswijkse Kinderopvang en de contactpersoon bij de afdeling Sociale Zaken van de gemeente Rijswijk. Zij legt in hoofdlijnen de wijzigingen (met name de inkomens afhankelijke tegemoetkoming in de kosten) van de nieuwe Wet kinderopvang uit. Nadrukkelijk wordt stilgestaan bij de belangrijkste wijziging, de vergoeding van de kosten kinderopvang door én de belastingdienst én de werkgever. Is er geen werkgever maar ontvangt men een uitkering dan treedt de uitkerende instantie (UWV of gemeente) daarvoor in de plaats voor specifieke groepen ouders. De samenstelling van deze doelgroep wordt nader uitgelegd. SRK heeft de deelnemers aan de hand van sheets geïnformeerd over wat van de kinderopvang, buitenschoolse opvang respectievelijk de gastouderopvang verwacht mag worden. Zij benadrukt de tijdige inschrijving. Ook geeft zij aan, dat vergoedingen alleen worden verstrekt als de kinderopvanginstelling door de gemeente erkend is. Contactpersoon SZ legt uit hoe het aanvragen van de tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang werkt: de papierenprocedure. Ouders, die tot de doelgroep menen te behoren en in aanmerking willen komen voor de compensatieregeling dienen eerst een aanvraagformulier bij de gemeente in te dienen. Zij krijgen van de gemeente bericht of zij al dan niet doelgroepouder zijn. Met dit bericht en een opgave van de kosten kunnen zij vervolgens de belastingdienst en de gemeente benaderen voor de compensatieregeling. SRK geeft aan, dat in goed overleg met de ouders, de betaling van de kosten eerst volledig kan worden afgerond, als alle voorschotten zijn ontvangen. Alle partijen zijn er immers mee gebaat, als dit soepel kan verlopen: het is immers allemaal nieuw. Een vraag uit de groep belangstellenden was of kinderen zowel in Rijswijk als in Den Haag bij de kinderopvang terecht konden: Indien de instelling door de gemeente van vestiging van de instelling is erkend, is het buiten de woongemeente plaatsen van een kind, bijv. in de gemeente waar de werkgever gevestigd is, geen bezwaar.
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
24
Bijlage 3 Begroting / Kostenplaatje
Budget voor de totale informatie- ochtendprogramma
€ 5000,-
Uitgaven Drukkosten Vormgever Acteurs Locatie + koffie en thee Gebakjes Kraampjes Kinderopvang Agenda’s Eventueel klein presentje voor de kinderen
€ 1000,€ 500,- exclusief BTW € 900,- inclusief BTW € 590,€ 250,€ 230,- exclusief BTW € 500,€ 531.93,€ 150,-
Totaal € 4651,93 + _________________________________________________________________________ Budget Totaal
Netto Saldi
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
€ 5000,€ 4651.93,
€ 348.07,-
-________
26
Bijlage 4 Draaiboek 28 september 2004
Programma inhoud dinsdag 28 september 2004 De intermediairs en eigen medewerkers zullen om 8:00 uur aanwezig zijn met het benodigde informatiemateriaal. Hierna vindt de inrichting van de kraampjes plaats met het informatiemateriaal en bemanning Om 9:00 uur gaat de zaal open. Ontvangst bezoekers en aanbieden kopje koffie. De officiële opening is om 9:30 uur. a. Invulling van de informatieochtend Drie workshops 1. Minimabeleid Beleidsmw en een uitkeringsconsulent, raadslid CDA 2. Arbeidsplicht Afd hfd, CWI mw-er, Beleidsmw, raadslid PvdA 3. Kinderopvang Beleidsmw, SRK, raadslid VVD b. Kinderopvang zal op de volgende locatie plaatsvinden: In kinderopvangcentrum “De Krullevaar”. Dit moet op flapover bij de ingang komen. Kan zijn dat moeders kleine kinderen desondanks mee willen nemen in de zaal. Actrices wijzen er in geval van huilende kinderen op dat het beter is even de zaal te verlaten. Bij elke workshop moet er een notulist aanwezig zijn. De kraampjes van de deelnemende instellingen zijn dan geïnstalleerd om de klanten op te vangen en zo mogelijk te informeren over de diensten. Vanaf 9:00 uur lopen er 2 actrices rond verkleed als secretaresses. c. Programma inhoud • Om 9:00 uur ontvangst met koffie en opening markt • Om 9:30 uur opening (officiële toespraak) • Tussen 9:45 uur en 10:15 uur workshops • Pauze om 10:15 uur t/m 10:45 uur met koffie+thee en een gebakje • Voor + tijdens en na de workshops kunnen de bezoekers ook folders en flyers meenemen. • Vanaf 10:45 uur – 11:15 uur en tweede ronde. • Tussen 11:15 uur en 12:00 uur kunnen de bezoekers kraampjes bezoeken. • Sluiting om 12:00 uur Bij de ingang zal er een flap-over aanwezig zijn met daarop het programma inhoud Bij inleiding zullen de genodigden verwelkomd worden met koffie en thee hierna zijn er twee gastvrouwen die de gasten zullen opvangen en doorverwijzen naar de grote zaal. Waar er een inleidende speech gehouden worden door Afd hfd hierin zal de doel van de informatieochtend benadrukt worden eveneens de rechten en plichten die de nieuwe Wet werk en bijstand met zich meebrengt. Na de toespraak van Afd hfd zullen raadsleden CDA en PvdA het woord overnemen en hierna kunnen de gasten zich wenden naar 3 verschillende workshops waar aandacht besteedt zal worden aan 3 verschillende zaken die onlosmakelijke met WWB verbonden zijn zoals arbeidsplicht, kinderopvang, minimabeleid. Sluiting van de informatieochtend is om 12:00 uur Mocht er nog dringende vragen zijn voor de informatieochtend programma- inhoud dan kunt u bellen met de communicatie medewerker of stagiair.
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
27
Bijlage 5 Communicatieschema doelgroepen/middelenmatrix info ochtend 280904 afd. Middel/doelgroep SZ werk-, afd overleg nieuwsbrief SZ intranet klantenkrant uitnodiging flyers groot rijswijk internet bijeenkomst
x x x x
x
gemeente raadsleden intermediairs klanten
x
x x x
x
burgers
x x
x x x x x x
x x x
x x x
Figuur 1 Om te laten zien welke communicatiemiddelen voor welke doelgroepen werden ingezet
communicatieactiviteiten planning info ochtend 280904 week actie uitnodiging klaar uitnodiging verzenden artikel gem. pagina interne nieuwsbrief sz intranet internet bijeenkomst klantenkrant posters verzenden flyers?? pers bewaking proces
34 35 actie door comm. mw stagiar beleid/comm mw comm. mw beleid/comm mw beleid/comm mw allen comm. mw comm mw/stagiair beleid/comm mw beleid/comm mw comm. mw
36
37
38
39
40
evaluatie 41
x x x x
x
x x x x
x x x
x
x
x
x x x x x
x
x
x
x
Figuur 2 Voor een goede implementatie is het belangrijk een heldere reële planning te maken
© Gemeente Rijswijk afdeling Sociale Zaken
x