Project Evaluation
Southampton
SOCIALE EXCLUSIE AANPAKKEN door het onderzoeken, testen en verbeteren van de kwaliteit van dienstverlening Inhoudsopgave 1.
Inleiding
2
2.
Structuur van het TSE-project
2
3.
TSE 3. TSE-project Activiteit 1 en 2 - het perspectief van Southampton
3
Activiteit 3 van het TSE-project Lokale activiteiten in Southampton
5
4.1.
Trainingsprogramma catering
6
4.2.
CAMPUS - Dienstverlening aan groepen met grote ondersteuningsbehoeften
9
Werkloosheid aanpakken bij jonge zorgverlaters in Southampton Project
13
Werkloosheid bestrijden in de sociale woonwijken van Southampton
17
4.5.
Project Exodus, steun aan jonge delinquenten
23
4.6.
Gebruikersgroep en promotiemateriaal
27
4.7.
Verbeterde dienstverlening - City Limits Tewerkstelling Southampton Day Service
29
Besluit
31
4.
4.3. 4.4.
5.
Eva Nedbalova
This document reflects the author’s views. The INTERREG IVA 2Seas Programme Authorities are not liable for any use that may be made of the information contained herein.
1. Inleiding Deze studie onderzoekt het TSE-project, een project ter bestrijding van sociale uitsluiting (tackling social exclusion). Dit project is een grensoverschrijdend partnerschap dat gefinancierd wordt door het 2 Seas-programma van de Europese Unie. Het TSE-project streeft ernaar om de drie lokale overheden die deel uitmaken van het partnerschap de middelen aan te reiken om sociale inclusie te onderzoeken, te testen en te verbeteren. Deze overheden zijn Southampton City Council (VK) - projectleider - Gent (BE) en Rotterdam (NL) - partners. Deze studie onderzoekt vooral de activiteiten van Southampton en evalueert de ontwikkelingen en de resultaten. Het rapport zal ook globaal kijken naar de algemene samenwerking tussen de drie steden. Het doel van deze evaluatie is niet alleen om de activiteiten te evalueren die in het kader van dit project werden ontplooid, maar ook om constructieve aanbevelingen te formuleren voor elke lokale activiteit en voor het globale TSE-project. Deze studie houdt geen rekening met het rendement. Het onderzoek gebeurt volgens een evaluatief onderzoek van de casestudy. Er is gebruik gemaakt van kwalitatieve onderzoeksinstrumenten zoals documentanalyse, diepte-interviews en observaties. Dit verslag bestaat uit twee delen: het eerste is een korte beschrijving van de structuur van het TSE-project. Het tweede deel gaat over de analyse van de drie hoofdactiviteiten van het project. De grootste aandacht gaat naar Activiteit 3 alle interventies van Southampton worden beschreven en geëvalueerd. Het verslag somt de conclusies van het project op en maakt aanbevelingen voor elke lokale interventie. 2. Structuur van het TSE-project Het hoofddoel van het TSE-project luidt als volgt: "De drie lokale overheden die deel uitmaken van het partnerschap de middelen aan te reiken om sociale inclusie te onderzoeken, te testen en te verbeteren". Om dit doel te bereiken, werden er drie subdoelen vastgesteld: - de belangrijkste factoren van sociale inclusie bestuderen, - professionelen bij elkaar brengen die sociale exclusie bestrijden, - innovatieve methoden testen die de positie van uitgesloten burgers in onze gemeenschappen en buurten kunnen verbeteren. Het project wordt gedragen door drie partners - Southampton (VK), Gent (BE) en Rotterdam (NL) en bestaat uit drie activiteiten:
2/32
- Activiteit 1: Strategisch management en leiding, partnerschap en structuren - Activiteit 2: Thema's, theorieën en aanpak - de kritische factoren van sociale inclusie - Activiteit 3: Lokale interventie en peer review Bijkomende activiteiten zijn: Project management, communicatie en financieel management. Southampton en Rotterdam legden vooral de nadruk op pilotprojecten voor training en tewerkstelling van mensen die als meest achtergesteld werden gedefinieerd. Gent legde zich vooral toe op de verbetering van de toegankelijkheid. Dit onderzoek is gericht op de activiteiten van Southampton. 3. TSE-project Activiteit 1 en 2 - het perspectief van Southampton Activiteit 1: Strategisch management en leiding, partnerschap en structuren - deze activiteit omvat de uitwisseling van expertise tussen de drie steden op het vlak van strategisch management en leiding, partnerschap en structuren. In de praktijk betekent dit dat er verschillende bijeenkomsten plaatsvonden en dat er studiebezoeken werden georganiseerd door elke deelnemende stad, met de bedoeling om de verschillende werkmethoden te bestuderen en te evalueren. Het hoofddoel van Activiteit 1 was om de maatregelen die elke stad in het kader van het project ontwikkelde op het vlak van strategisch management en leiderschap, met de steun van het betrokken land, te vergelijken en de verschillen in kaart te brengen. Southampton nam de leiding over deze activiteit en was verantwoordelijk voor het werk van de groep, het verzamelen van de verschillende strategieën van elke andere partnerstad, de vergelijkende analyse en het uiteindelijke projectverslag. Activiteit 2: Thema's, theorieën en aanpak - De kritische factoren van sociale inclusie - deze activiteit omvat onderzoek naar het beleid en de aanpak van partnersteden. Het doel van deze activiteit was om het beleid en het beleidskader van alle steden en landen die de sociale inclusie van de meest achtergestelde groepen in hun respectieve steden bevorderen, te vergelijken en de verschillen in kaart te brengen. Deze activiteit werd geleid door Rotterdam. Southampton's deelname bestond eruit om seminars en workshops te organiseren voor deskundigen, beleidsmakers
3/32
en actoren over de thema's en de onderwerpen die door Rotterdam waren vastgesteld. Dit verslag beschrijft Activiteit 1 en 2 vanuit het standpunt van lokale ervaringsdeskundigen van Southampton. Het peilt hun deelname, indruk en mening over het nut van de activiteiten Onderzoeksinstrumenten 1. Interviews en andere gegevens verkregen uit lokale initiatieven in Southampton Resultaten Southampton heeft 7 lokale initiatieven ontwikkeld binnen het TSE-project. Deze worden verder besproken. Hieronder wordt besproken hoe Activiteit 1 en 2 van het TSE-project hebben bijgedragen tot de lokale initiatieven in Southampton. Opleidingsprogramma Catering Tijdens hun bezoeken aan Rotterdam ontdekten de groepsleden bepaalde inspirerende projecten. De eerste interessante observatie was een café in Rotterdam waar exgedetineerden werden opgeleid voor een baan in de cateringsector. In het café werden drank en eenvoudige gerechten geserveerd. Het project vertoonde gelijkenissen met het Catering Training Programme. De vergelijking met Rotterdam was interessant. Het initiatief leek te bevestigen dat een eenvoudige trainingomgeving vaak beter is om mensen nieuwe vaardigheden aan te leren. Ook een interessante ervaring was de workshop voor mensen met leermoeilijkheden in Rotterdam. Southampton denkt er nu over om een soortgelijk project op te starten op kleinere schaal. Nood aan meer ondersteuning Dit project deed geen beroep op feedback van of werd niet geïnspireerd door Rotterdam of Gent, omdat deze steden geen vergelijkbaar project hadden. Care Leavers Het project Care Leavers - Zorgverlaters kwam tot stand omwille van het hoge werkloosheidscijfer binnen deze groep in de stad en in het hele land. Het werd geïnspireerd door het Rotterdams project dat jongeren stimuleert die voorheen onder de zorg van de lokale overheid vielen. Dit project vormde aanleiding voor Southampton om bepaalde noden van de eigen jongeren van Southampton aan te pakken. Werkloosheid bestrijden in de sociale woonwijken van Southampton De groep vond het nuttig om kennis te maken met andere projecten in andere steden. Zij zagen hoe het tewerkstellingscentrum in Gent werkt en deelden hun bevindingen met het tewerkstellingscentrum in Southampton. Bovendien hadden
4/32
de peer reviews en feedback van andere steden ook een positieve invloed op de werking van het project (zoals het idee om een open bus te plaatsen in zones met een hoge werkloosheidsgraad en om vanuit die bus diensten aan te bieden - een idee dat misschien in de toekomst zal worden uitgewerkt). Project Exodus, steun aan jonge delinquenten Deze projectgroep nam niet deel aan Activiteit 1 en 2. Promotiemateriaal Er werden geen inzichten of feedback gehaald bij Rotterdam of Gent, omdat de groep geen projecten had voor mensen met ernstige leermoeilijkheden. Verbeterde dienstverlening - City Limits tewerkstelling Niet van toepassing Wat we hebben geleerd De belangrijkste les is dat het nuttig kan zijn om te kijken wat andere steden doen. De bezoeken moeten goed georganiseerd zijn zodat de groepen projecten te zien krijgen die overeenstemmen met hun interessegebied. Een tweede punt is dat groepen die betrokken waren in werkzaamheden van Activiteit 3 (lokale activiteiten in Southampton) geen onderscheid maakten tussen Activiteit 1 en Activiteit 2. Voor hen was het dus een manier om dit te leren. 4. Activiteit 3 van het TSE-project - Lokale activiteiten in Southampton Activiteit 3: Lokale interventie en peer review - deze activiteit omvat het werk in de 'frontlinie', namelijk het verbeteren van de dienstverlening aan personen die sociaal uitgesloten zijn in de partnersteden. Activiteit 3 is de meest omvattende activiteit van het TSE-project; deze studie zal daarom grotendeels op Activiteit 3 van Southampton gericht zijn. Het doel van deze activiteit is om in elke stad innoverende lokale acties en initiatieven te testen met het oog op de sociale inclusie van de meest achtergestelde groepen in de steden. Southampton City Council ontwikkelde testactiviteiten om nieuwe tewerkstellingsmogelijkheden en sectoren te vinden voor gehandicapte inwoners. De City Council lanceerde ook initiatieven om de maatschappelijke betrokkenheid van geïsoleerde groepen te bevorderen zodat zij een vlottere toegang krijgen tot bepaalde diensten die hen kunnen helpen bij hun integratie in de arbeidsmarkt. Onder deze overkoepelende activiteit ontwikkelde Southampton City Council zeven projecten:
5/32
Project 1: Trainingsprogramma catering Project 2: CAMPUS - Dienstverlening aan groepen met ondersteuningsbehoeften Project 3: Werkloosheid aanpakken bij jonge zorgverlaters in Southampton Project 4: Werkloosheid aanpakken in de sociale woonwijken in Southampton Project 5: Steun aan jonge delinquenten Project 6: Gebruikersgroep en promotiemateriaal Project 7: Verbeterde dienstverlening – City Limits tewerkstelling De projecten werden uitgevoerd door het arbeidsbureau City Limits, een dienst voor hulp bij tewerkstelling van Southampton City Council en het Southampton City Council’s Regeneration and Renewal Team. 4.1. Trainingsprogramma catering Het hoofddoel van dit project was om de kansen van mensen met ernstige en matige leermoeilijkheden (ongeschikt voor een traditionele toegang tot de arbeidsmarkt) via training en werkervaring in een cateringomgeving meer kansen te bieden in Southampton. Het project streefde ernaar om een aantal nieuwe en bestaande diensten samen te voegen om zo een stapsgewijze benadering van training te verschaffen, van de meest elementaire tot de meest gevorderde. Tijdschaal project Januari 2009 - oktober 2011 Plan - Ontwikkeling van een trainingskeuken in Rosebrook Court in het Freemantle Community Centre - Ontwikkeling van trainingspakketten voor Rosebrook, Freemantle en Stella Maris - Ontwikkeling van een systeem voor het meten van prestaties/accreditaties - Het opzetten van een doorverwijzingsysteem tussen de diensten - Het maken en onderhouden van contacten met relevante werkgevers - Het verlenen van een individuele ondersteuning aan de diensten Beoogde resultaten - De implementatie van geaccrediteerde en trainingspakketten op maat voor alle cateringcentra van het project - 10 personen krijgen arbeidstraining in een cateringomgeving - 8 personen worden verplaatst tussen de diensten
6/32
- 10 personen boeken meetbare vooruitgang - 2 personen krijgen een betaalde baan of volgen verdere training Onderzoeksontwerp 1. Interview met vertegenwoordigers van het project 2. Interview met keukenpersoneel – keukenchef Freemantle Community Centre 3. Opmerkingen van klanten van het Freemantle Community Centre 4. Analyse documentatie - Vooruitgangstabel, klantenlijst met vorderingen Resultaten Keukens De keukens in Rosebrook Court en het Freemantle Community Centre (het Calypso Café) waren met succes ontwikkeld. Rosebrook Court Rosebrook Court kwam tot stand nog voor het TSE-project van start ging. Het is een commerciële keuken die 23 bejaardenflats bedient met een 2-gangen lunch. City Limits beheert de vestiging en stelt ze open voor mensen met leermoeilijkheden zodat zij hun vaardigheden en werkethiek kunnen ontwikkelen, meer zelfvertrouwen krijgen, onafhankelijker worden, enz. Calypso Café Calypso Café kwam tot stand na de opening van het Freemantle Community Centre begin 2010. Calypso Café werkt volgens hetzelfde principe als de keuken van Rosebrook, maar is minder intensief en kleiner van omvang. Het café serveert koffie, cake, snacks en in de middag lunchgerechten zoals aardappelen in de schil, sandwiches en één dagschotel. Het oorspronkelijke idee was om de klanten eerst gemakkelijke en nadien moeilijkere taken te laten uitvoeren, mogelijk eerst bij Calypso en nadien bij Rosebrook. Uiteindelijk werd Calypso Café een groot succes, terwijl Rosebrook Court minder geschikt is gebleken voor klanten met ernstige leermoeilijkheden. Dat komt doordat het een commerciële keuken is. De chefs hebben er onvoldoende tijd om de leerlingen te begeleiden, aangezien de maaltijden snel klaar moeten zijn. Het project moest bijgevolg zijn doelstellingen bijschaven en vooral mensen met lichte leermoeilijkheden in de keuken van Rosebrook plaatsen. De Rosebrook trainingomgeving bleek bovendien duur. Chefs - personeel Het personeel werd gerekruteerd via openbare vacatures. Het is van groot belang gebleken om de juiste persoon op de juiste positie te plaatsen, omdat niet alleen
7/32
keukenervaring en organisatorische vaardigheden belangrijk waren, maar ook hoogontwikkelde inter-persoonlijke vaardigheden en een goed begrip van mensen met leermoeilijkheden. Beide chefs (zowel die van Rosebrook als van Calypso Café) kregen een opleiding om te leren omgaan met mensen met leermoeilijkheden. Deze training volstond, maar het uiteindelijke resultaat hing grotendeels af van de aanleg van de chefs. Vorderingen Chefs worden verondersteld om toe te zien op de leerlingen. Wanneer een nieuwe leerling begint, is de arbeidsbemiddelaar tijdens de twee tot drie eerste weken ter plaatse om de leerling te helpen en om zijn vorderingen en doelstellingen te bepalen. Elke deelnemer krijgt individuele begeleiding. Zijn vaardigheden worden geëvalueerd en er wordt voor gezorgd zij verder ontwikkeld worden door een geschikte werkomgeving. Prestaties meten Hiervoor is een vooruitgangstabel opgesteld. Een medewerker van City Limits bespreekt de doelstellingen van de deelnemer en evalueert zijn ontwikkeling om de twee maanden. Tewerkstelling en statistieken Contacten met werkgevers werden via het arbeidsbureau City Limits onderhouden. City Limits legde contacten met commerciële en liefdadige werkgevers. De periode waarin het project liep was ongunstig omwille van de economische recessie. Er werden in totaal 23 mensen geplaatst in Rosebrook en Calypso. Zes daarvan werden in beide keukens onderricht, de rest was nog niet klaar om naar Rosebrook overgeplaatst te worden. Eén persoon wenste zich toe te leggen op direct klantencontact. Zeven klanten stapten uit het programma. Eén klant stroomde uit naar een betaalde baan; drie klanten gingen naar een vrijwilligersbaan. De anderen zijn op zoek naar een baan of nog steeds in training. Voor hen is het nog te vroeg om de volgende stap te plannen. Het is belangrijk om voor ogen te houden dat sommige mensen misschien nooit de stap zullen zetten naar een betaalde baan. Toch willen zij een werkactiviteit verrichten en een positieve bijdrage leveren aan de maatschappij. Alle deelnemers hebben hun persoonlijke vaardigheden verbeterd. Vanuit de observatie in Calypso Coffee De deelnemers zien er gelukkig uit in hun werksituatie en hebben een goede verstandhouding met de chef. De sfeer is algemeen erg positief. Ze helpen elkaar bij de uitvoering van hun taken. Meestal helpt een persoon met lichte leermoeilijkheden de personen met ernstigere leermoeilijkheden.
8/32
Lessen en aanbevelingen Een realistische timing en betrokken hulpverleners Door de specifieke leerbehoeften van de deelnemers hebben sommige processen langer geduurd dan verwacht - bijv. wennen aan de omgeving, beide delen van het programma afwerken en de werkroutine onder de knie krijgen. Soms onderschatten de hulpverleners de bekwaamheden van de deelnemer - de medewerkers van City Limits of de chef/trainers moeten uitleggen hoe de deelnemers in de cateringomgeving worden ingeschakeld en hoe dit praktisch gebeurt. Trainingomgeving Het is gemakkelijker om een leerling in Calypso Café op te leiden dan in de keuken van Rosebrook. In Calypso zijn de taken eenvoudiger en ligt het werkritme lager dan in Rosebrook. Daarom zou het beter zijn om de trainingen in de toekomst te concentreren in een cateringmilieu zoals Calypso in plaats van Rosebrook. Er werd onderzocht of de keuken van Calypso op commercieel niveau kan draaien. Waarschijnlijk kan de functie van chef/trainer gedeeltelijk gefinancierd worden uit de inkomsten, zodat de trainingactiviteiten kunnen blijven doorgaan. Het zou kunnen dat het cateringmodel van Calypso in de toekomst wordt uitgebreid naar andere vestigingen en dat de dienstverlening wordt gepromoot bij het grote publiek. (Het is op dit ogenblik onmogelijk om meer promotie te voeren omdat Calypso Café nu al bijna aan de maximum van de capaciteit zit.) Personeel De personeelskeuze (chefs) is erg belangrijk. De rekruteringsprocedure moet meer aandacht krijgen en complexer worden - een interview volstaat niet. De werkomgeving van Rosebrook zou misschien gebaat zijn bij meer chefs of trainers. 4.2. CAMPUS - Dienstverlening aan groepen met grote ondersteuningsbehoeften Dit project is uitgewerkt in samenwerking met de lokale gezondheidsorganisaties. Aan het project namen 33 personen deel met grote ondersteuningsbehoeften (ernstige en veelvoudige leerstoornissen), die na een lange periode van institutionele zorg waren overgegaan naar "begeleid wonen". Het doel van het project was om een geschikt kader te scheppen voor nuttige werkactiviteiten, eerst voor de groep van 33 deelnemers en daarna ook voor de andere klanten van City Limits met een grotere ondersteuningsbehoefte. Het project streefde ernaar om hen in te schakelen voor een werkproces en hen te laten meedraaien in de lokale gemeenschap en gemeenschapsdiensten.
9/32
Tijdschaal project Januari 2009 - oktober 2011 Plan - Gemeenschappelijke interessegebieden vastleggen (deelnemers) - Werkgevers/diensten/gemeenschapinstellingen betrekken die passen binnen het beleidskader - Geschikte, nuttige werktaken ontwikkelen - Proefgroep samenstellen - Groep uitbreiden indien succesvol Beoogde resultaten - Minimaal drie activiteitsgroepen opzetten met focus op werk. - Werken met minimaal tien individuen - Actieplannen opstellen en de vorderingen van deze 10 personen volgen. Onderzoeksontwerp 1. Interview met de projectvertegenwoordiger 2. Observatie - projectactiviteit - recyclagegroep 3. Analyse documentatiemateriaal Resultaten Mission statement “We incorporeren de wetten van O'Brien in onze werkzaamheden en professionele activiteiten, we zoeken/creëren allen samen nuttige activiteiten met doelstellingen voor elk individu" (Samenvatting Campus, Jon Brooks) Structuur Het team van Southampton werkte met 33 deelnemers Het doel was om werkzaamheden en professionele activiteiten te ontplooien om de sociale vaardigheden en het zelfvertrouwen van deze personen met grotere ondersteuningsbehoeften te verbeteren, waardoor ook hun hele levensstijl verbetert. Het team organiseerde proefcursussen en bezoeken voor deelnemers en hulpverleners zodat zij konden kennismaken met de mogelijke activiteiten. De vaardigheden van de deelnemers werden op een creatieve manier omgezet in professionele activiteiten. Nadat er een specifieke activiteit was ontwikkeld voor elke individuele deelnemer, introduceerden de hulpverlener en het teamlid deze activiteit en hielpen zij de deelnemer bij de uitvoering ervan. Na een tijdje viel het
10/32
teamlid weg en ging de hulpverlener alleen verder met het ondersteunen van de deelnemer in zijn werktaken. Alle deelnemers werden gevolgd en hun vorderingen genoteerd. Hulporganisaties De steun van hulporganisaties (de organisaties voor mensen met grotere ondersteuningsbehoeften) was van cruciaal belang voor het slagen van het project. Het projectteam benaderde persoonlijk de organisaties die de 33 deelnemers onder hun hoede hebben. Een aantal organisaties waren bereid om deel te nemen, maar vele onder hen waren enorm negatief. Het team moest vele hindernissen overwinnen voordat de organisaties bereid waren om deel te nemen aan het project (bijv. door een gebrek aan interesse of ongeloof in het feit dat mensen met grotere ondersteuningsbehoeften daadwerkelijk een professionele activiteit kunnen uitvoeren). Voorbeelden van professionele activiteiten Er zijn een aantal professionele activiteiten ontwikkeld: De recyclagegroep – deze kwam tot stand nadat één van de deelnemers liet blijken dat de enige activiteit die hij werkelijk graag deed, bestond uit het lostrekken van etiketten van flessen en verpakkingen. Recyclage werd dus een handeling waarbij hij zijn vaardigheid nuttig kon gebruiken. Dankzij dit project ontdekten nog meer mensen dat zij plezier beleefden bij het lostrekken en wegwerpen van voorwerpen. Zo werd de recyclagegroep geboren. De groep verzamelt papier, plastic flessen en conservenblikken voor recyclage. De activiteit is een enorm succes. 4 à 7 deelnemers komen wekelijks samen met hun hulpverlener om dit werk te doen. Op hun eigen manier gebruiken deelnemers hun vaardigheden en ontwikkelen zij hun sociale vaardigheden. Het team denkt erover om de activiteit naar een andere locatie over te brengen (die beter toegankelijk is) en om deze activiteit te integreren in een soort sociale werkplaats. Een van de deelnemers van de recyclagegroep heeft ondertussen een betaalde baan - één uur per week zwerfvuil oprapen. Golfbaan – een andere deelnemer was rolstoelgebruiker. Hij kon korte afstanden wandelen, was graag buiten, slingerde graag voorwerpen weg en speelde graag balspelen. Het team vond hem een gepaste activiteit: golfballen rapen op de plaatselijke golfbaan. Sindsdien heeft deze persoon een nieuwe activiteit, waarbij hij tegelijkertijd sociale contacten heeft met de bezoekers van de golfbaan. Gemeenschapsboerderij – één van de deelnemers was zwaar autistisch en hield van dieren. Het team nam hem daarom mee naar de gemeenschapsboerderij. Eerst kon hij maar moeilijk aarden in de boerderij. Na een tweede poging en een
11/32
aanpassingsperiode, geraakte de deelnemer toch gewoon aan de omgeving en begon hij sommige dieren leuk te vinden. De deelnemer breidde zijn woordenschat uit met enkele woorden en kan nu, anderhalf jaar later, vierenhalf uur op de boerderij werken. Hij zorgt voor het uitmesten, voedt de dieren, bedient de kruiwagen en kan samen met de andere boerderijbewoners koffie drinken en tafelen. Andere activiteiten voor personen met grotere ondersteuningsbehoeften zijn: Gereedschap voor Zelfredzaamheid (een liefdadigheidsorganisatie die gereedschap opknapt), Calypso Café en Allotment (tuinieromgeving). Statistieken Van de 33 deelnemers werden er 25 enige tijd ingeschakeld in een werkactiviteit. Voor 24 van hen gebeurde dit op vrijwillige basis; 1 persoon kreeg een betaalde baan. Dit resultaat overtreft de verwachtingen. Een aantal hulpverleners zetten de activiteit verder nadat het team van City Limits ermee ophield, anderen stopten ermee. Lessen en aanbevelingen Introductiedocument De activiteiten die deel uitmaakten van het project waren beperkter dan origineel bedoeld in het introductiedocument. De projectleiders besloten om zich te concentreren op één onderdeel van de activiteit binnen de diensten voor groepen met grotere ondersteuningsbehoeften - de ontwikkeling van nieuwe activiteiten voor personen na een lange periode onder institutionele zorg. De recyclagegroep Deze groep bestaat uit ongeveer 7 deelnemers, waarvan ongeveer 4 per sessie aanwezig zijn. Bij slecht weer of een andere belemmering mogen zij de sessie overslaan, meestal zonder dat zij hiervoor enige reden moeten opgeven (tijdens de observatie was er slechts één deelnemer - waarschijnlijk door het slechte weer). Dit zou kunnen verholpen worden door de recyclagegroep van plaats te verhuizen (dichterbij de deelnemers, een betere bereikbaarheid) en/of door de deelnemers een herinnering te sturen voor de sessie (bijvoorbeeld een dag op voorhand een sms-bericht sturen naar de hulpverlener). Diensten Het team bracht de bevoegde overheden op de hoogte van de problemen die zij ondervonden met de ondersteuningsagentschappen (het gebrek aan interesse om zich extra in te zetten voor de deelnemers, het gebrek aan bereidwilligheid om deel te nemen, enz.). Het is moeilijk om hier iets aan te doen. Bewustmaking is hierbij een belangrijk punt. Wil men deze activiteiten in de toekomst succesvol ontplooien, dan is het raadzaam om deze dienstverlening eerst te promoten bij de
12/32
ondersteuningsagentschappen. Indien zij geïnteresseerd zijn, kunnen zij vervolgens worden doorverwezen naar het team van City Limits. Deze manier van werken zal de ondersteuningsagentschappen en deelnemers beter op voorhand motiveren om deel te nemen, alvorens de eigenlijke activiteit van start gaat. Door andersom te werk te gaan, kregen een aantal personen met leermoeilijkheden een dienstverlening die zij niet zouden krijgen indien het enkel van hun ondersteuningsagentschap afhing. Verspreidingsevent Het team is van plan om een verspreidingsevent te organiseren voor alle deelnemers aan het project. De bedoeling is om dan certificaten uit te delen, foto's uit te wisselen en nieuwe contacten te leggen. Dienstverlenende agentschappen en overheden zouden hierop worden uitgenodigd, zodat zij kennismaken met City Limits. Dit zou geldmiddelen en nieuwe deelnemers kunnen opleveren. Belangrijke boodschap Het belang van het project ligt in de erkenning dat personen met een ernstig gedragsprobleem, met autisme of met ernstige mobilititeitsbehoeften toch nog een bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij en zich kunnen ontplooien als individu. 4.3. Werkloosheid aanpakken bij jonge zorgverlaters in Southampton Project 4: Het hoofddoel van dit project was om jonge mensen te helpen die uit de zorgverlening van de lokale overheid stappen of op het punt staan om deze te verlaten. De hulpverlening bestond in het vinden van een baan voor ten minste 6 maanden (de oorspronkelijke doelstelling van het project was 12 maanden), het bevorderen van hun intrede op de arbeidsmarkt door geïntegreerde opleidingen en ondersteuning en het waarborgen van werk op lange termijn op het einde van het programma. Tijdschaal project Herfst 2010 opstartfase - maart 2011 opleveringsfase - oktober 2011 einde Plan - Samenwerken met de sociale diensten om jonge zorgverlaters te identificeren en deze te linken met Jobcentre Plus en het Future Jobs Fund programma om een plaats of een baan te vinden - Individuen ondersteunen volgens het programma en hun individuele behoeften.
13/32
- Een beroep doen op de ervaring van vrijwilligers- en gemeenschapsorganisaties om te kunnen voorzien in bijkomend advies, ondersteuning en opleiding te voorzien waar nodig. Beoogde resultaten - De tewerkstellingskansen van deze doelgroep van jonge mensen vergroten door extra ondersteuning, een opleiding en een baan voor 12 maanden. - Een model ontwikkelen dat de lokale overheid later ook kan toepassen op andere zorgverlaters. - Samenwerken met lokale gemeenschaps- en vrijwilligersorganisaties om hen te laten zien welke steun zij kunnen bieden en een aangepaste oplossing zoeken voor de specifieke behoeften van deze groep. Onderzoeksontwerp 1. Interview met een vertegenwoordiger van het project 2. Interview met een diensterverlener - Wheatsheaf Trust 3. Groepsinterview met deelnemers (3 zorgverlaters) en 2 hulpverleners 4. Analyse documentatie Resultaten Structuur van het project Het team van Southampton's City Council’s Pathways Care Leavers stuurde zorgverlaters (leeftijd tussen 18 en 24 jaar) door naar Wheatsheaf Trust (liefdadigheidsorganisatie die sociale inclusie bevordert); Wheatsheaf Trust zorgde voor een pre-tewerkstellingsprogramma en een optie op plaatsing (Wheatsheaf Trust deed dienst als toeleveringsorganisatie voor Future Job Fund en als implementatieorgaan voor de doelgroep van zorgverlaters). De meeste plaatsingen gebeurden door Groundwork Solent - een liefdadigheidsorganisatie die mensen tewerkstelt in het onderhoud van parken en publieke ruimten, tuinieren enz. Eén stage was administratief; zorgverlaters kregen een minimumloon en een toelage van £500. De duur van de stage bedroeg 6 maanden à rato van 25 uren per week. Het loon werd uitbetaald door Future Jobs Fund (een overheidsinitiatief). Deelnemers werden door een hulpverlener bijgestaan tijdens de opleiding en ontmoetten één keer per week hun begeleider van Wheatsheaf Trust. Deze evalueerde hun behoeften en bekeek verdere opleidingsmogelijkheden. Deelnemers konden extra ondersteuning krijgen in de vorm van financiële hulp om andere opleidingen te volgen - bijv. een rijbewijs, een bewakerslicentie.
14/32
Statistieken Er leven in totaal 170 zorgverlaters in Southampton. Bijna 45% heeft geen toegang tot arbeid, opleiding of training. -
30 zorgverlaters werden doorverwezen naar het programma
-
6 hiervan werkten mee aan het programma
14 trokken zich terug – ze begonnen aan het programma maar keerden niet terug -
4 begonnen er niet aan
-
3 wachten nu op hun evaluatie
Uitschrijven Uitschrijven is één van de grootste problemen van dit programma. Deelnemers verlaten het programma omwille van verschillende redenen - geen overeenkomst willen aangaan, familiale redenen, ongeïnteresseerdheid, dakloosheid. Moeilijkheden om zorgverlaters te laten deelnemen aan het programma Het team van Pathway stuurde 30 zorgverlaters door. Dat betekent dat er 46 niet werden bereikt. Kans op tewerkstelling Op dit ogenblik bevindt de eerste groep zorgverleners zich in de laatste fase van het programma. Samen met Wheatsheaf Trust werken zij nu aan hun CV om vervolges te solliciteren voor banen en stageplaatsen. Wheatsheaf Trust zal hen bijstaan in hun zoektocht naar een baan of andere werkplaats. Uit het interview met deelnemers: Er waren drie zorgverlaters. Alle drie waren zij geplaatst door Groundwork Solent. Eén van hen wenste in dezelfde werkomgeving te blijven, terwijl de twee anderen een nieuw soort werk verkozen. Zij stellen dit programma op prijs, omdat zij weten dat het nu moeilijk is om iets anders te vinden en omdat het een betaalde baan is waarbij ze genieten van een extra opleiding. Voor enkelen onder hen is het zelfs de eerste opleiding ooit. Een ondersteuningsmodel Dit project biedt een ondersteuningsmodel voor de lokale overheid dat gebruikt kan worden voor toekomstige zorgverlaters. Het model en de aanpak van dit programma kunnen ook toegepast worden op grotere groepen of andere organisaties. Nuttige samenwerking
15/32
De samenwerking tussen het team van Pathways en dat van Wheatsheaf Trust is een goede stap in de richting van een betere dienstverlening voor jonge zorgverlaters. Bijzonderheden Er werd een nieuwe dienst toegevoegd aan het project - er werd een consulent op het project gezet om deelnemers te helpen met de problemen die hen weerhielden om aan het programma deel te nemen. Lessen en aanbevelingen Langere opstartfase, vereist pre-tewerkstellingsprogramma, programmastructuur • Het is belangrijk om te weten hoelang het duurt om systemen op te zetten. Er was onvoldoende tijd. De planning en het testen vragen meer tijd - zowel voor Wheatsheaf Trust als voor het team van Pathways. • De medewerkers van Wheatsheaf Trust ondervonden dat het oplossen van individuele problemen langer duurde dan verwacht en dat dit invloed had op de productieve tijd die aan elke persoon kon worden besteed. Hulpverleners verklaarden dat zij liever meer tijd hadden doorgebracht met de deelnemers. • Wheatsheaf Trust verwachtte dat de deelnemende zorgverlaters klaar zouden zijn om aan het werk te gaan, maar dat bleek niet het geval. Het is daarom raadzaam om de vaardigheden van elke persoon te evalueren en om per persoon een pre-tewerkstellingsprogramma op te stellen. Realistische duur van de stage Het introductiedocument voorziet in een tewerkstelling van 12 maanden. In het specificatiedocument van het project is er echter sprake van 10 maanden, terwijl de werkelijke stage eigenlijk maar 6 maanden duurde. Kennis van de financiële situatie van de deelnemer Indien de deelnemer een sociale tegemoetkoming krijgt, mag het werk niet meer dan 16 uur per week bedragen om geen invloed te hebben op deze uitkering. Zorgverlaters contacteren en motiveren, onderzoeken waarom zij niet deelnemen, hulp bij het oplossen van hun problemen • Zowat 46 zorgverlaters konden niet bereikt worden (problemen bij de doorverwijzing van zorgverlaters naar Wheatsheaf Trust) - daarom zou het goed zijn om samen met het team van Pathways de redenen in kaart te brengen waarom deze zorgverlaters onbereikbaar waren. Samen kunnen de juiste communicatiekanalen gecreëerd worden. Het zou bovendien nuttig zijn om de banden met het Job Centre Plus aan te halen, omdat dit de enige plaats is waar zorgverlaters naartoe moeten gaan wanneer zij de zorgverlening verlaten en geen werk hebben.
16/32
• Sociale werkers - Sociale werkers blijken een belangrijk communicatiekanaal te zijn tussen het project en de zorgverlaters. Het is daarom van cruciaal belang om de relatie tussen het project en de sociale werkers te versterken. Zij zijn bovendien een goede bron van informatie. Het zou nuttig zijn om te praten met sociale werkers, om te zien welke diensten zij aan hun mensen aanbieden en hoe deze mensen reageren, waarom zij geïnteresseerd zijn of waarom niet. • Er zijn verschillende redenen waarom zorgverlaters niet aan het programma deelnemen. Vaak komt het doordat zij met vele problemen geconfronteerd worden. Het zou daarom nuttig zijn om deze problemen te kennen om vervolgens hulp te bieden waar mogelijk. Het zou ook nuttig zijn om contact te hebben met de zorgverlater alvorens hij/zij de zorgverlening verlaat. • Er werd voorgesteld om een leuk evenement te organiseren voor alle zorgverlaters uit de doelgroep (een informele samenkomst voor zorgverlaters, om contacten te leggen en te praten over hun behoeften en wensen). • De mogelijkheid om een extra opleiding en certificatie te krijgen (zoals een rijbewijs) geldt voor velen als motivatie om aan het programma te beginnen en af te ronden. Gevarieerd werk voor zorgverlaters Over het algemeen waren de ondervraagde zorgverlaters tevreden over het programma. Zij apprecieerden het gevarieerde werk – en bleken minder gesteld op repetitieve taken (zoals onkruid wieden). De communicatie tussen de diensten verbeteren Alle diensten met een gelijkaardige doelgroep informeren over dit project, een poster of een brochure ontwerpen en er voortdurend op wijzen dat zij personen uit de doelgroep kunnen doorverwijzen naar het project. Terminologie Wheatsheaf Trust stelde de vraag “Wat is een zorgverlater?”. De volgende zaken moeten worden vastgelegd: het leeftijdbereik, de duur van de zorgverlening, de leeftijd van de persoon, enz. 4.4. Werkloosheid bestrijden in de sociale woonwijken van Southampton De doelstelling van het project was om te werken met bewoners van wijken met een hoge werkloosheidsgraad en om vraagstukken en problemen te identificeren die een barrière kunnen vormen voor hun herintrede op de arbeidsmarkt, zoals brandstofarmoede, schulden en gezondheidskwesties. Het project streefde ernaar om inwoners toegang te geven tot diensten die beantwoorden aan hun behoeften. Het streefde naar het leveren van innovatieve, zelfvertrouwen opbouwende of persoonlijke ontwikkelingsactiviteiten waarmee de zelfachting
17/32
van de inwoners wordt vergroot en waarbij zij worden aangemoedigd om de eerste stappen terug naar de arbeidsmarkt te nemen. Tijdschaal project Initiatieven Millbrook - oktober 2008 - juli 2009 Initiatieven Harefield – oktober 2009 – juli 2010 Plan - Initiële werking in de gemeenschap - Contact opnemen met geregistreerde sociale verhuurders in de wijk - Samenwerking met hulpverleners om advies en ondersteuning te bieden aan de doelgroepen - Initiatieven en opleidingen ontwikkelen en uitvoeren - De inwoners helpen om toegang te krijgen tot normale opleidingen en arbeidsbemiddeling - Pilotprojecten van tewerkstellingsbemiddeling testen in een klein geografisch gebied Beoogde resultaten - Een innoverende aanpak ontwikkelen ter bestrijding van werkloosheid en de hiermee gepaard gaande problemen en deze aanpak testen in kleine, geconcentreerde geografische gebieden - Inwoners helpen bij allerlei problemen die met armoede te maken hebben en waar mogelijk hulp bieden bij onderwijs, opleiding en tewerkstelling. - De toegang van de inwoners tot lokale hulpverlening verbeteren - Werkloze inwoners aanmoedigen om de eerste stappen terug naar de arbeidsmarkt te zetten. - Het individuele vermogen om problemen aan te pakken en terug aan het werk te gaan te verhogen. Onderzoeksontwerp 1. Interview met een vertegenwoordiger van het project 2. Interview met een lokale hulpverlener – Sure Start in Millbrook en Harefield 3. Analyse documentatie 4. Casestudy's Resultaten
18/32
Omgeving Er waren twee doelgebieden in Southampton – de Millbrook torenflat en Harefield. Deze twee gebieden werden gekozen omwille van hun hoge werkloosheidscijfer en omdat zij in het verleden zeer weinig initiatieven hebben gekend. Millbrook en Harefield worden ook geïdentificeerd als de twee gebieden in Southampton met de hoogste werkloosheidsgraad (Southampton City Council/SITES werkloosheidsonderzoek uitgevoerd door de universiteit van Portsmouth) Millbrook beschikt over een aanzienlijk aantal diensten en goede verbindingen met het stadscentrum en heeft vroeger een herstelplan gehad. Harefield is meer afgezonderd, heeft weinig lokale diensten en heeft nooit een herstelplan gekend. Aanpak Beide gebieden werden persoonlijk benaderd door het projectteam. In Millbrook stelde het team een tafel op bij de ingang van het flatgebouw. Het grondgebied van Harefield is iets meer geografisch verspreid en daarom legde het team contact met de bevolking door deur aan deur te gaan, aan de schoolpoorten te staan en met ouders te praten. Het was gemakkelijker om met de inwoners van Millbrook te praten dan met die van Harefield. Dat komt omdat het team van Millbrook steeds op dezelfde plaats bleef staan zodat mensen eraan gewend raakten om aangesproken te worden; ook zijn mensen in Millbrook het meer gewend om met diensten samen te werken. In Harefield duurde dit proces langer omdat de inwoners in het verleden minder interventies hadden gekend. Uiteindelijk waren mensen in beide gebieden ontvankelijk. Het team maakte contact met 83% van de inwoners van Millbrook en 89% van de inwoners van Harefield. Diensten Het project streefde er niet alleen naar om de toegang van inwoners tot lokale diensten te verbeteren, maar bekeek ook de mogelijkheid om de dienstverlening op lange termijn te verbeteren. Een voorbeeld hiervan is het veranderen van de manier waarop de diensten met de mensen omgaan. Het team zette samenwerkingen op met een aantal dienstverleners. Deze waren onder andere: tandverzorgers (tandheelkundigen kwamen praten over tandhygiëne); Sure Start (een dienst voor kinderen onder de 5 jaar die een nauwe samenwerking aanging met het project en kinderverzorging en cursussen voor ouders aanbiedt); gezondheidscoaches (die kwamen spreken over gezonde voeding en sport) en Quitters (hulp bij stoppen met roken). Mensen hadden hulp nodig om toegang te krijgen tot deze diensten - het team maakte daarom de afspraken, ging soms mee naar die afspraken of nam zelf contact op met de dienst om te vragen of de mensen waren verschenen op de
19/32
afspraak (indien zij niet waren gekomen, nam het team contact op met de persoon in kwestie om te vragen hoe dat kwam). Het team onderzocht welke diensten nuttig waren en welke niet. Liefdadigheidsinstellingen waren doorgaans erg nuttig, maar zij hanteerden vaak te strikte criteria voor hulpverlening - de persoon moest de juiste leeftijd hebben, toegang hebben tot bepaalde sociale voorzieningen, kinderen hebben met de juiste leeftijd, enz. Vele organisaties communiceerden via brieven met de gezinnen. De boodschap bleef veelal onbezorgd, omdat mensen in deze wijken doorgaans minder ontvankelijk zijn voor brieven of zelfs ongeletterd zijn. Het team ontdekte dat sms-berichten een goede manier zijn om te communiceren met de bewoners. Tewerkstelling Wat de tewerkstellingsinitiatieven betreft, werden de doelstellingen van het project lichtjes bijgesteld. Het project streefde er nooit naar om veel mensen effectief aan een baan te helpen, maar de oorspronkelijke bedoeling was om werklozen aan te moedigen om de eerste stappen te zetten naar een terugkeer naar de arbeidsmarkt. Uiteindelijk werd er tijdens het project meer gewerkt rond wat mensen tegenhield om een baan te zoeken dan dat er werkelijk naar een baan werd gezocht. Het project ontwikkelde bijvoorbeeld verschillende opleidingen om mensen nieuwe vaardigheden aan te leren voor de toekomst. Het team vroeg de inwoners niet rechtstreeks naar hun werksituatie. De inwoners die het team informeerden over tewerkstellingsproblemen, werden doorverwezen naar een arbeidsconsulent. In Millbrook ging dat gemakkelijker, omdat er in de wijk ook arbeidsconsulenten gevestigd zijn. In Harefield zijn deze niet aanwezig in de onmiddellijke omgeving: voor een arbeidsconsulent moesten de inwoners naar het stadscentrum gaan. Voor vele mensen was het moeilijk om te beantwoorden aan de criteria van de arbeidsbureaus. Een bijkomend probleem was dat het project in volle economische recessie liep. Remmende factoren bij het vinden van een baan waren: gezondheidsproblemen (veel mensen hadden een handicap), geen kinderopvang (of geen kinderopvang kunnen betalen), geen toegang tot een computer, een moeilijke verbinding met het stadscentrum en ten slotte weinig bedrevenheid bij het zoeken van een baan. Voor sommige mensen was het financieel niet interessant om te gaan werken - ze verloren hierbij hun recht op sociale uitkering. Het team besprak dit met de arbeidsconsulenten. De consulenten werden geconfronteerd met het probleem dat zij moesten wachten totdat de inwoners naar hen toe kwamen (zij zijn niet bevoegd om zelf naar de mensen toe te stappen). Bovendien hadden de inwoners vaak problemen met hun sociale
20/32
uitkering of met huisvesting, problemen waarvan de consulenten te weinig kennis hebben of die zij niet kunnen oplossen. Financiële problemen Op financieel vlak hadden de inwoners vooral problemen met het beheersen van de gas- en elektriciteitskosten. Zij hadden vooral nood aan advies op het gebied van schulden, sociale uitkeringen, huisvesting en de kosten voor brandstof en voeding. Cursussen, opleiding, werkervaring De cursussen waren aangepast aan de behoeften van de inwoners. In Millbrook werden er cursussen zelfvertrouwen, gezonde voeding, Engels, wiskunde en jobtraining georganiseerd. In Harefield werden er cursussen fotografie en zelfvertrouwen georganiseerd, naast dyslexie-assessments en cursussen voor mensen met dyslexie (omdat deze laatste bijzonder succesvol waren, werden er later cursussen voor laaggeletterde dyslectische mensen georganiseerd). Het team hielp sommige mensen terug naar de schoolbanken of zelfs naar het hoger onderwijs. Het team zorgde er bovendien voor dat een aantal inwoners werkervaring verwierf. Sociale verhuurders De wijk Harefield bestaat veelal uit woningen die door de eigenaar bewoond worden en goedkope gemeentewoningen. Af en toe werd er tijdens de deur-aandeur initiatieven samengewerkt met de Hyde Martlet Housing Association. Huisvestingsmaatschappijen Swaythling Housing Society en Western Challenge betaalden samen één voltijds medewerker om in andere delen van Southampton (Millbrook en Lordshill) gelijkaardig werk te verrichten als het projectteam. Zij doen dit tot op vandaag (1,5 jaar later) en hopen dat zij dit ten minste nog tot het einde van het boekjaar of langer kunnen volhouden. De medewerker wordt meestal begeleid door andere collega's van één of beide huisvestingsmaatschappijen. Gebruik van informatie Het proefonderzoek is afgerond. Het project uitbreiden naar alle wijken van Southampton met een hoge werkloosheidsgraad is moeilijk, omdat het erg veel middelen vereist. Het team verspreidt alleszins de resultaten van het proefonderzoek (presentaties en updates aan een breed scala geïnteresseerden en organisaties) en tracht de informatie voor een zo breed mogelijk publiek toegankelijk te maken (d.i. diensten bijsturen zodat zij het moeilijk bereikbare publiek beter kunnen bedienen).
21/32
Lessen en aanbevelingen Communicatie Diensten aansporen om hun brieven korter en duidelijker op te stellen. Trachten om nieuwe communicatiemiddelen in te zetten, zoals sms-berichten. Duurzaamheid - Het is financieel zwaar om zoveel tijd aan dit soort werk te besteden. Het is dan ook belangrijk om dit project te beschouwen als een waardevolle bron van informatie voor toekomstige projecten. - Inwoners hebben een permanente aanmoediging nodig om de diensten te bezoeken en om tot actie over te gaan. De Sure Start-dienst die in Harefield van start ging, ligt nog steeds vers in het geheugen van de inwoners - de dienst kende dankzij het project een toename van het aantal deelnemers. Men verwacht echter opnieuw een terugval door de te grote afstand tussen de dienst en de wijk. Het is van groot belang om de diensten in Harefield dichter bij de inwoners te brengen. In Millbrook kende Sure Start meer belangstelling tijdens de aanwezigheid van het projectteam in de wijk. Maar nadien viel het aantal deelnemers terug. - Lokaal mensen opleiden en tewerkstellen, is een manier om deze activiteit een blijvend karakter te geven. Men zou bijvoorbeeld iemand van de lokale gemeenschap kunnen opleiden tot arbeidsconsulent ter plaatse (dit zal nu opgestart worden naar aanleiding van de geplande "werkclub" in Harefield). Op dezelfde manier zou men onthaalouders of financieel consulenten kunnen opleiden. - Een andere manier om de situatie te verbeteren is om een lijst met nuttige diensten te verspreiden in de wijk. Het kan ook nuttig zijn om artikelen te blijven publiceren met informatie over budgettaire onderwerpen. Kennis van de buurt alvorens van start te gaan Het team kende niet alle adviesorganen voor het project van start ging. Hun informatieverstrekking was daarom in eerste instantie nogal beperkt. Het is belangrijk om onderzoek te verrichten alvorens van start te gaan. Mensen motiveren Wat tewerkstelling en opleiding betreft, moet men in de toekomst rekening houden met het feit dat mensen niet graag onbekende gebouwen betreden. Mensen moeten aangemoedigd worden om binnen te komen. Voorbijgangers moeten aangesproken worden. Ook outdoors evenementen behoren tot de mogelijkheden.
22/32
Een nieuwe dienst kan dan ook best georganiseerd worden in de nabijheid van een bestaande dienst die mensen goed kennen (bijvoorbeeld een internetcafé in een wijkschool). 4.5. Project Exodus, steun aan jonge delinquenten Dit project streeft ernaar om creatieve oplossingen te zoeken voor de tewerkstelling van jonge delinquenten die een korte straf uitzitten. Het project komt tegemoet aan de sociale en educatieve behoeften van de gedetineerden en helpt hen bij het vinden van geschikte opleidingen en arbeidsplaatsen. Het streeft naar een nieuwe geïntegreerde ondersteuning van de gevangenen in samenwerking met de belangrijkste hulpverleners. Deze samenwerking kan gebeuren met de zgn. Integrated Offender Manager (een vrijwillig advies- en hulpprogramma voor delinquenten), de gevangenissen, de YOI's (diensten voor jonge delinquenten), het arbeidsbureau of andere diensten. Het project biedt persoonlijke ondersteuning op maat van de jongere op het vlak van training, werkervaring, vrijwilligerswerk en tewerkstelling. Het project vertrekt vanuit de overtuiging dat de kans op recidive vermindert naarmate de tewerkstelling stijgt. Criteria voor deelnemers: zij moeten tussen 18 en 24 jaar oud zijn, veroordeeld zijn tot minder dan 12 maanden hechtenis, vrijgekomen zijn tijdens de laatste 12 maanden en in Southampton wonen. Er worden geen gelijkaardige diensten aangeboden aan deze doelgroep. Van deze groep is bekend dat zij laaggeschoold zijn en dat 70% binnen het jaar dat zij vrijkomen opnieuw strafbare feiten pleegt. De hoogste recidivekans ligt bij delinquenten die korte straffen uitzaten en die de minste ondersteuning kregen bij hun re-integratie. Tijdschaal project Pilotfase - juli 2011 – oktober 2011 november 2011 – april 2012 gefinancierd door Southampton City Council. Plan - Een goede samenwerking opbouwen met het arbeidsbureau, IOM en de gevangenissen/YOI's. - Het arbeidsbureau, de gevangenissen/YOI's en reclasseringsambtenaren informeren over de nieuwe dienst (door middel van brochures, posters en persoonlijke ontmoetingen) - Een grafische voorstelling maken van alle mogelijke ondersteuningstrajecten voor de deelnemer - dit schema kan dan door alle organisaties gebruikt worden zodat elke dienst naadloos aansluit op de andere.
23/32
- Een efficiënt doorverwijzingsysteem ontwikkelen. - Regelmatig één-op-één gesprekken voeren met de deelnemer om zijn tewerkstelling- en opleidingsbehoeften te peilen. - De ex-gevangene helpen bij het zoeken naar een betaalde of vrijwillige baan, bijvoorbeeld helpen bij het opstellen van een CV, het invullen van een sollicitatieformulier, voorbereiden van jobinterviews of advies geven over de bekendmaking van zijn verleden. - Opleidingsmogelijkheden voor de deelnemer onderzoeken en hem helpen om toegang te krijgen tot deze opleidingen. - De deelnemer goed begeleiden bij zijn doorverwijzing naar sociale voorzieningen, schuldbemiddeling, counseling, psychische hulpverlening en hulp bij alcohol- of drugsproblemen. Beoogde resultaten (tegen de het einde van het project – april 2012) - Hulpverlening aan 150 jonge delinquenten - 50 personen krijgen een opleiding - 25 personen krijgen een proefbaan of een vrijwilligersbaan - 25 personen vinden een betaalde baan Onderzoeksontwerp 1. Interview met de projectverantwoordelijke 2. Analyse documentatie Resultaten Samenwerkende diensten, doorverwijzingen Het project loopt sinds juli 2011. Tijdens de pilotfase heeft het team een aantal diensten in Zuid-Engeland bezocht en promotiemateriaal bezorgd, waarna er een samenwerking is ontstaan met het arbeidsbureau en verwante diensten, Integraded Offender Managers, gevangenissen en diensten voor jonge delinquenten. Diensten voor delinquenten stuurden een doorverwijzingformulier naar het projectteam en kregen daarop een lid van het projectteam toegewezen. De meeste doorverwijzingen kwamen van de bezochte gevangenissen en de Integrated Offender Managers. Het project testte ook een nieuwe manier van doorverwijzing uit, namelijk rechtstreeks via het arbeidsbureau (zonder formulier). De bedoeling was om de doorverwijzing gemakkelijker te laten verlopen. De test mislukte echter, mogelijk door problemen met de interne communicatie van het Arbeidsbureau, waarbij de manager en een aantal medewerkers wel bereid
24/32
waren om mee te werken, maar niet alle medewerkers goed waren gebrieft over het project. Persoonlijke doorverwijzingen werken het best (een aanbeveling door een vriend), maar doordat de doelgroep erg verspreid is, is een persoonlijke benadering moeilijk realiseerbaar. Het project ondersteunt de volgende diensten Binnendienst: Het project ondersteunt personen bij hun zoektocht naar een baan door concreet te zoeken naar een baan via online advertenties of krantenberichten, door sollicitatieformulieren in te vullen en te helpen bij het opstellen van een CV. Het team stuurt ook brieven naar potentiële werkgever en tracht het zelfvertrouwen van de deelnemers op te krikken. Het team levert advies over de bekendmaking van het criminele verleden van de deelnemers, geeft opleidingen op het gebied van gezondheid en veiligheid (in gevallen waarbij de deelnemer een baan in de bouwsector ambieert) en organiseert theoretische rijlessen. Het team verwijst ook naar andere diensten (sociale voorzieningen, schuldbemiddeling, counseling, psychische hulpverlening en hulp bij alcohol- of drugsproblemen), waarbij het team niet alleen de contactgegevens bezorgt, maar de deelnemer ook daadwerkelijk helpt om toegang te krijgen tot deze diensten. Andere diensten: Het projectteam helpt de deelnemer om toegang te krijgen tot opleidingen - het team onderzoekt de interessegebieden van de deelnemer, de plaats waar de opleiding plaatsvindt, de inschrijvingsverplichtingen, de vereiste kwalificaties, de vereiste uitrusting en de kostprijs. Het projectteam tracht ook de financiële middelen te vinden voor de opleiding - vaak via vrijwilligersorganisaties, kortingen of financiële ondersteuning door de sociale diensten, het arbeidsbureau of het reclasseringsbureau. Het projectteam zoekt naar organisaties die een betaalde werkervaring, vrijwilligerswerk of een stageplaats kunnen aanbieden (het team maakte voor het eerst gebruik van stageplaatsen en het bleek goed aan te slaan bij de leeftijdscategorie van de doelgroep). De ondersteuning van de deelnemer gebeurt op individuele basis. De deelnemer krijgt toegang tot alle diensten - werkervaring en opleiding indien nodig. Sommige deelnemers maken slechts gebruik van een deel van de dienstverlening. De begeleiding van de deelnemers wordt niet beperkt in tijd. Deelnemers, statistieken Bij het opstellen van dit rapport (in oktober 2011) waren 35 deelnemers ingeschreven in het project, volgden 5 personen een opleiding (Engels, Wiskunde,
25/32
Bouw, Detailhandel), hadden 2 personen een betaalde baan (poetshulp en productiearbeider) en hadden 6 personen tijdens diezelfde maand een jobinterview. Het project was onderhevig aan de economische crisis - het was veel moeilijker om de deelnemers aan een baan te helpen. In vergelijking met een soortgelijk project in 2010, waarbij geen leeftijdsbegrenzing gold, kan het volgende worden geconcludeerd: Het vroegere project had een iets hoger aantal deelnemers na 2,5 maand dan het huidige project (dit is waarschijnlijk te danken aan de leeftijdscategorie van de doelgroep en aan het feit dat personen door reclasseringsambtenaren werden doorverwezen). Het vroegere project verminderde de recidiveringsgraad naar 30% in plaats van 70%. Het team hoopt dezelfde resultaten te kunnen bereiken met het huidige project. Cijfers, evolutie De resultaten van de opleidingen worden nauwkeurig bijgehouden. Er wordt bij de aanvang van de cursus een inschrijvingsformulier ingevuld. Vervolgens wordt er een evolutieverslag bijgehouden. Stroomschema Er werd een stroomschema ontworpen (een grafische voorstelling van de workflow tussen de individuele diensten), maar omdat de doorverwijzingen vanuit het arbeidsbureau niet verlopen zoals verwacht, werkt het oorspronkelijke plan niet. Dat plan voorzag in een trainingsschema van 13 weken voor elke deelnemer via het project, waarna het arbeidsbureau hen in een werkervaringprogramma of een training zou inschakelen. Op dit ogenblik zorgt het project alleen voor al deze activiteiten. Lessen en aanbevelingen Samenwerking arbeidsbureau Job Centre Plus Het actieplan met Job Centre Plus herbekijken en samen nieuwe, meer realistische actiepunten afspreken. De interne communicatie binnen het arbeidsbureau verbeteren - alle werknemers moeten geïnformeerd worden over het project. Het personeel aan de frontdesk is van cruciaal belang. Zij moeten geïnformeerd worden over het project. De doelstelling bereiken binnen de leeftijdscategorie De leeftijdsbeperking tussen 18 en 24 jaar bleek eerder beperkend voor het behalen van de doelstellingen. Dit blijkt uit het aantal deelnemers (doorverwijzingaantallen) in vergelijking met het voorgaande project (waarbij de ondergrens 18 jaar was), dat hoger lag na 2,5 maanden looptijd. Er zijn twee manieren om het aantal deelnemers te verhogen: ofwel de leeftijdscategorie aanpassen, ofwel de hechtenisduur. Het bijstellen van de leeftijdscategorie lijkt de
26/32
beste oplossing, omdat delinquenten die een straf uitzitten van meer dan 12 maanden een ander soort overheidssteun krijgen. Doorverwijzingen, persoonlijk contact Een persoonlijke communicatie is veruit te verkiezen om de diensten te betrekken bij het project en om ze te motiveren bij het doorverwijzen van ex-gevangenen. De diensten moeten voortdurend opnieuw herinnerd worden aan het bestaan van het project - via persoonlijke contacten, brochures en posters. 4.6. Gebruikersgroep en promotiemateriaal Het project streefde naar een betere promotie voor de diensten van City Limits. Dit betekende concreet dat er een gebruiksvriendelijke brochure werd ontwikkeld. De brochure werd ontworpen door een gebruikersgroep, namelijk de grootste doelgroep van personen met ernstige leermoeilijkheden. Tijdschaal project Januari 2009 - oktober 2010 Plan - Een gebruikersgroep opstellen, samenzitten en ideeën ontwikkelen - Materiaal produceren en testen Beoogde resultaten - Gebruiksvriendelijk promotiemateriaal ontwerpen Onderzoeksontwerp 1. Interview met de projectvertegenwoordigers 2. Analyse documentatie - documenten voor de bijeenkomst met de gebruikersgroepen Resultaten Het belang van materiaal op maat van de doelgroep Deze doelgroep heeft nood aan speciaal voor hen ontwikkeld promotiemateriaal, omdat de traditionele ontwerpen gewoonlijk teveel tekst of abstracte foto's bevatten, waardoor de boodschap verloren gaat voor mensen met leermoeilijkheden. De vorige brochure was hier een duidelijk voorbeeld van: teveel tekst, foto's die geen rekening hielden met de leefwereld van de doelgroep. Voor de doelgroep was dit een waardeloos stuk papier zonder enige betekenis.
27/32
Gebruikersgroep De gebruikersgroep werd samengesteld uit deelnemers van verschillende achtergronden. De groep werd gevraagd om de oude brochure te beoordelen en te verbeteren. Vervolgens werd er een nieuw concept ontwikkeld en opnieuw de mening van de deelnemers gevraagd. Op die manier werd er een nieuw ontwerp ontwikkeld. De keuze van de deelnemers De tekst – heel korte zinnen of beter nog slagzinnen die geïllustreerd worden met foto's. De foto's – vertrouwde plaatsen en gezichten werken beter dan onbekende mensen in een onbekende omgeving (algemene stockfoto’s dus ongeschikt) Het formaat – een eenvoudige A4, in twee geplooid (langs twee zijden geplooid, met plooilijn in het midden). De deelnemer houdt van dit formaat omdat het verwijst naar een "open deur". Resultaat Het voorbereidende werk voor de productie van de brochure is gebeurd, maar er was onvoldoende tijd om de brochure te laten drukken. Er kon dus ook niet worden nagegaan of de brochure werkelijk efficiënt is binnen de beoogde doelgroep. Er zijn plannen om de brochure alsnog af te werken buiten het project. Geplande verspreiding Kantoor City Limits, jobbeurzen, scholen, evenementen binnen de gemeenschap Informatie aan andere belanghebbenden Bijkomende informatie voor ouders, hulpverstrekkers en dienstverleners wordt in een brief meegedeeld. Lessen en aanbevelingen Timing Een timing voor elke actie is noodzakelijk: • - gebruikersgroep samenstellen, • - meetings, • - ontwerp plannen, - fotograaf aanstellen en fotoshoot organiseren, - ontwerp realiseren, - druk.
28/32
Het organiseren van de fotoshoot en de aflevering van het finale ontwerp duurde langer dan verwacht. 4.7. Verbeterde dienstverlening - City Limits Tewerkstelling - Southampton Day Service Dit project streefde ernaar om de dienstverlening van de organisatie City Limits te verbeteren door een duurzame tewerkstellingsdienst met de hoogste kwaliteitsstandaard en een hoog rendement. Het project streefde naar een algemene verbetering van de dienstverlening; daarom zijn de resultaten onlosmakelijk verbonden aan de projecten die in voorgaande paragrafen werden beschreven. Tijdschaal project Januari 2009 - oktober 2011 Plan - Een instrument invoeren dat de vorderingen van individuen meet en dat bekwaamheden afstemt op realistische kansen - Acties ondernemen voor de sociale inclusie van individuen die moeilijker te plaatsen zijn - De missie en de bedoeling van de dienst verduidelijken - Realistische doorverwijzingcriteria opstellen - Nieuw en efficiënt promotiemateriaal ontwikkelen - Een klantgerichte groep oprichten - Kansen creëren zodat mensen hun vaardigheden kunnen ontplooien en deze vervolgens evalueren - Mechanismen ontwikkelen die mensen naar de juiste diensten en voorzieningen verwijzen - vermijden dat mensen blijven stilstaan - Betaalbare kansen creëren voor personen die ongeschikt zijn voor een betaalde baan op de reguliere arbeidsmarkt - Contacten leggen en onderhouden met potentiële werkgevers en andere organisaties - Een individuele ondersteuning aanbieden tussen de diensten onderling en binnen de diensten zelf Beoogde resultaten - Het ontwikkelen van een trainingsschema voor cateringomgeving
29/32
- Het ontwikkelen van diensten voor personen met grotere ondersteuningsbehoeften - Het samenstellen van een gebruikersgroep en het ontwerpen van promotiemateriaal - Het ontwikkelen van een mission statement voor de diensten - Het ontwikkelen van een nieuwe doorverwijzingprocedure - Het ontwikkelen van nieuw en efficiënt promotiemateriaal - Het ontwikkelen van nieuwe methodes en een methodologie om vooruitgang te meten Onderzoeksontwerp 1. Interview met een projectvertegenwoordiger 2. Analyse documentatie Resultaten Structuur Dit project zorgde voor een algemeen kader voor de ontwikkeling en de uitvoering van pilotactiviteiten door het team van City Limits (ondersteunde werkgelegenheid) in het kader van het TSE-project. De inspanningen van het projectteam waren daarom hoofdzakelijk gericht op de pilotprojecten zelf (dienstverlening aan groepen met grotere ondersteuningsbehoeften, trainingprogramma catering, gebruikersgroep en promotie) en minder op het globale kader. Hierdoor werden bepaalde doelstellingen die eigen zijn aan het globale kader genegeerd, namelijk het mission statement voor de diensten, de nieuwe doorverwijzingprocedure, de nieuwe methodologie om vooruitgang te meten en gedeeltelijk ook de activiteiten voor moeilijker te plaatsen personen. a)
Methodologie om vooruitgang te meten
Er werd een vooruitgangstabel opgesteld Een medewerker van City Limits vult samen met de deelnemer op regelmatige tijdstippen de vooruitgangstabel in. Dit document volgt de ontwikkelingen van de deelnemer op de voet en zorgt ervoor dat de verdere activiteiten van de deelnemer zorgvuldig gepland kunnen worden. b)
Mission statement
Voor het Calypso cateringprogramma en de dienstverlening aan groepen met grotere ondersteuningsbehoeften werd er een mission statement ontwikkeld. Het algemene mission statement voor de diensten van City Limits moet echter nog geformuleerd worden.
30/32
c)
Een nieuwe doorverwijzingprocedure
Het team tracht om doorverwijzingen te vergemakkelijken en te evalueren. Hiervoor moeten de doelgroepen, sociale hulpverleners, zorgmanagers en iedereen die bij het proces betrokken is grondig geïnformeerd worden over de diensten van City Limits. Dit kan enkel op langere termijn verwezenlijkt worden. d)
Activiteiten voor personen die moeilijker te plaatsen zijn
Dit thema is gedeeltelijk verbonden met het TSE-project 2: Dienstverlening aan groepen met grotere ondersteuningsbehoeften en met Project 1: Trainingsprogramma catering. Onder deze noemer valt ook de workshop ten voordele liefdadigheidsorganisatie "Gereedschap voor Zelfredzaamheid" die door City Limits wordt georganiseerd. Deelnemers aan deze workshop kunnen gereedschap opknappen dat vervolgens naar Afrika wordt gestuurd. De workshop bestaat ondertussen al 15 jaar en is aan vernieuwing toe. Een minpunt is dat de workshop te ver verwijderd is van het stadscentrum of van eender welke andere dienst voor mensen met grotere ondersteuningsbehoeften. Het is dan ook de bedoeling om deze dienst dichter bij de mogelijke deelnemers te brengen. Er wordt geen vooruitgangstabel gebruikt in deze workshop. Het team is van plan om dit in te voeren om de vooruitgang van de deelnemers te evalueren en om te kijken of zij naar een andere activiteit kunnen doorstromen. Lessen en aanbevelingen Planning, beschrijving Dit project is nauw verbonden met andere projecten. Omdat het een algemene evaluatie van de diensten van City Limits beoogt met de bedoeling om deze te verbeteren, is het een belangrijk project. Het zou echter een beter resultaat behalen indien er al in de projectbeschrijving duidelijk zou worden aangegeven welke activiteiten van andere projecten afhankelijk zijn en welke activiteiten op zichzelf staan en apart dienen te worden ontwikkeld. Deze activiteiten moeten een duidelijke timing en een projectverantwoordelijke krijgen. 5. Conclusie Dit verslag is een analyse van Acties 1, 2 en 3 van het TSE-project vanuit het standpunt van lokale ervaringsdeskundigen van Southampton. Zij beschouwden Activiteit 3 als de hoofdactiviteit. Zij maakten geen onderscheid tussen Activiteit 1 en Activiteit 2, maar plukten er wel de vruchten van. Zij zagen deze als een nieuwe ervaring - andere steden bezoeken en nieuwe initiatieven ontdekken. In die zin is het belangrijk om de deelnemers bewust te maken van de voordelen van een
31/32
studiebezoek. Het is ook belangrijk om de deelnemers voor te bereiden. Het zou bovendien goed zijn om deze bezoeken enkel te organiseren binnen het kader van de professionele interessegebieden van de deskundigen. Op die manier zouden zij kunnen ervaren hoe andere steden omgaan met problemen waarmee zij zelf geconfronteerd worden. De meeste lokale initiatieven in Southampton werden beïnvloed door de economische situatie. Toch streefde men ernaar om binnen elk project de doelstellingen te behalen en de sociale inclusie in Southampton te beoordelen, te testen en te verbeteren. Elke project biedt interessante inzichten. Sommige initiatieven ondervonden gelijkaardige problemen. Eén daarvan was de timing van het project (zowel vanuit het standpunt van de organisatie als van de projectstructuur). Een aantal problemen kunnen opgelost worden door een meer realistische en gedetailleerde planning. Ook de communicatie werd door velen als problematisch ervaren (tussen de diensten, deelnemers, management en projectverantwoordelijken). Daarom zijn regelmatige vergaderingen, persoonlijke contacten en een voortdurende herhaling van groot belang. Globaal genomen, werden de doelstellingen van het TSE-project behaald. De activiteiten werden door vele mensen gevolgd, er werden nieuwe kansen gecreëerd voor sociaal uitgesloten personen, er werden nieuwe contacten gelegd en nieuwe werkmethoden getest. Het is van cruciaal belang om lessen te trekken uit deze ervaring en om de resultaten van dit project mee te nemen naar volgende projecten van sociale inclusie.
32/32
