Sociaal-economische schets van Leiden Zuidwest 2011

Sociaal-economische schets van Leiden Zuidwest 2011

Leiden Zuidwest is onderdeel van het Bos- en Gasthuisdistrict en bestaat uit de buurten Haagwegnoord en -zuid, Boshuizen, Fortuinwijk-noord en -zuid en de Gasthuiswijk. Zuidwest heeft een kleine 17.000 inwoners, op 31 december 2010 om precies te zijn 16.712 (Leiden totaal 117.951). Dit aantal is al een aantal jaren stabiel. Overigens is de bevolking van Haagweg-noord in de afgelopen jaren gedaald en die in de Gasthuiswijk gestegen. 1

Inwoners naar leeftijd

Als we Zuidwest vergelijken met heel Leiden dan valt op dat er iets minder kinderen en jongeren zijn, en meer ouderen: in Zuidwest is 18% van de inwoners 65 jaar of ouder, terwijl dat in heel Leiden 12% is. Per buurt zijn er verschillen. Het meest opvallend is Fortuinwijk-zuid, waar weinig jeugd woont en veel ouderen. In Haagweg-noord wonen juist relatief weinig ouderen. In Haagweg-zuid wonen veel kinderen en in Boshuizen veel jongeren. Als we naar de ontwikkeling in de tijd kijken, dan zien we een daling van het percentage kinderen en, tegen de trend van vergrijzing in, een daling van het percentage ouderen. Leeftijdsverdeling inwoners Zuidwest en Leiden 0 – 11 jaar 12 – 24 jaar Haagweg-noord 12% 15% Gasthuiswijk 9% 22% Fortuinwijk-noord 11% 15% Boshuizen 11% 25% Haagweg-zuid 15% 14% Fortuinwijk-zuid 8% 9% Zuidwest 11% 18% Leiden 12% 19% Bron: GBA, 31 december 2010 Ontwikkeling leeftijdsverdeling inwoners Zuidwest 0 – 11 jaar 12 – 24 jaar 31 dec 2001 12,5% 16,0% 31 dec 2004 12,2% 16,9% 31 dec 2007 11,4% 18,1% 31 dec 2010 11,1% 18,0% Bron: GBA 1

25 – 64 jaar

65+ jaar

totaal

64% 51% 53% 48% 60% 49% 53% 57%

9% 18% 22% 15% 11% 34% 18% 12%

100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

25 – 64 jaar 52,6% 52,6% 52,5% 53,1%

65+ jaar 18,9% 18,3% 18,0% 17,8%

totaal 100% 100% 100% 100%

In onderstaande tabellen is de buurt met het hoogste percentage van het betreffende gegeven donkerblauw gearceerd en die met het laagste percentage lichtblauw.

1

Inwoners naar etniciteit In Zuidwest leven, net als in heel Leiden, inwoners met verschillende etnische achtergronden. In Zuidwest heeft 68% van de inwoners een Nederlandse achtergrond, in heel Leiden 72%. In Zuidwest wonen relatief meer mensen met een Marokkaanse of Turkse achtergrond dan in heel Leiden. Opvallend is het hoge percentage inwoners van Marokkaanse, Turkse of overig niet-westerse herkomst in Haagweg-zuid. In de Gasthuiswijk wonen relatief veel mensen uit Suriname en de Antillen. In Fortuinwijk-zuid hebben juist opvallend veel mensen een Nederlandse achtergrond. In de afgelopen jaren is het aandeel inwoners in Zuidwest met een niet-Nederlandse achtergrond gestegen van 26,5% eind 2001 naar 32,0% eind 2010. Deze stijging doet zich ook in heel Leiden voor. Etnische herkomst inwoners Zuidwest en Leiden Nederland Marokko Haagweg-noord 75% 2% Gasthuiswijk 69% 7% Fortuinwijk-noord 66% 9% Boshuizen 66% 10% Haagweg-zuid 58% 14% Fortuinwijk-zuid 85% 0% Zuidwest 68% 8% Leiden 72% 4% Bron: GBA, 31 december 2010

Turkije 1% 2% 4% 4% 6% 2% 4% 2%

Suriname 1% 3% 3% 2% 2% 1% 2% 2%

Aruba / Antillen 2% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 1%

Overig nietwesters 6% 7% 6% 8% 10% 2% 7% 6%

Westers 13% 10% 9% 9% 10% 9% 10% 13%

Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Suriname 2,0% 1,9% 2,1% 1,9%

Aruba / Antillen 1,2% 1,3% 1,1% 1,2%

Overig nietwesters 4,6% 5,3% 6,2% 7,1%

Westers 8,4% 8,6% 9,2% 9,6%

Totaal 100% 100% 100% 100%

Ontwikkeling etnische herkomst inwoners Zuidwest

31 dec 2001 31 dec 2004 31 dec 2007 31 dec 2010 Bron: GBA

Nederland Marokko 73,5% 6,8% 71,2% 7,8% 69,6% 8,0% 68,0% 8,4%

Turkije 3,5% 3,8% 3,9% 3,8%

Huishoudensamenstelling In Zuidwest woonden eind 2010 8.090 huishoudens. Dit aantal is al jaren stabiel. Vergeleken met heel Leiden zijn er veel eenpersoonshuishoudens en relatief weinig gezinnen met kinderen. Tussen de buurten zijn grote verschillen. In de Gasthuiswijk bestaan veel (58%) van de huishoudens uit één persoon, in Boshuizen juist weinig. Gezinnen met kinderen wonen juist relatief vaak in Boshuizen. In Fortuinwijk-zuid wonen veel paren zonder kinderen; gezien de leeftijdsverdeling die we net zagen, zullen dat vaak oudere paren zijn, waarvan de kinderen het huis uit zijn. Vergeleken met eerdere jaren zien we dat verschillende trends momenteel tot stilstand zijn gekomen, bijvoorbeeld de stijging van het percentage eenpersoonshuishoudens. De daling van het aandeel tweeouder-gezinnen zet echter verder door. Ontwikkeling type huishouden in Zuidwest eenper- paar zonder soons kinderen 31 dec 2001 44,0% 27,8% 31 dec 2004 45,2% 25,9% 31 dec 2007 46,4% 24,9% 31 dec 2010 46,1% 25,3% Bron: GBA

2

paar met kinderen 18,1% 17,9% 17,6% 17,2%

eenoudergezin 6,3% 6,8% 6,5% 6,9%

overig 3,8% 4,3% 4,6% 4,6%

Totaal 100% 100% 100% 100%

Type huishouden in Zuidwest en Leiden eenper- paar zonder soons kinderen Haagweg-noord 36% 30% Gasthuiswijk 58% 22% Fortuinwijk-noord 51% 24% Boshuizen 35% 25% Haagweg-zuid 46% 22% Fortuinwijk-zuid 45% 36% Zuidwest 46% 25% Leiden 38% 27% Bron: GBA, 31 december 2010

paar met kinderen 20% 12% 15% 23% 19% 14% 17% 22%

eenoudergezin 6% 4% 6% 9% 10% 4% 7% 6%

overig 8% 4% 3% 8% 4% 2% 5% 7%

Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

We kunnen nog wat dieper ingaan op de samenstelling van de éénpersoonshuishoudens. Zijn het vooral jongere of oudere personen? Het blijkt dat de éénpersoonshuishoudens in de Gasthuiswijk relatief veel bestaan uit inwoners uit de studentenleeftijd, en dat in Fortuinwijk-zuid juist relatief veel éénpersoonshuishoudens uit ouderen bestaan. Leeftijdsverdeling éénpersoonshuishoudens in Zuidwest en Leiden 12 – 24 jaar 25 – 64 jaar Haagweg-noord 2% 71% Gasthuiswijk 25% 48% Fortuinwijk-noord 3% 60% Boshuizen 7% 63% Haagweg-zuid 3% 82% Fortuinwijk-zuid 0% 43% Zuidwest 8% 60% Leiden 6% 67% Bron: GBA, 31 december 2010

65+ jaar

totaal

26% 28% 37% 30% 16% 56% 32% 27%

100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Inkomen Het inkomensniveau van huishoudens in Zuidwest ligt onder het Leids gemiddelde. Dat blijkt uit zowel het gemiddeld besteedbaar inkomen per huishouden als uit het percentage huishoudens met een laag inkomen (dat is in Zuidwest hoger dan in Leiden). Gemiddeld besteedbaar inkomen per huishouden

30.000

20.000

10.000

0 Haagw egnoord

Gasthuisw ijk Fortuinw ijknoord

Boshuizen

2005

Bron: CBS, Regionaal Inkomensonderzoek (RIO)

3

Haagw egzuid

2008

Fortuinw ijkzuid

Zuidw est

Leiden

Er is wel enig verschil tussen de buurten. In positieve zin verschilt Fortuinwijk-zuid van de rest: het inkomen is het hoogst en het percentage lage inkomens het laagst. Inwoners van Fortuinwijk-noord hebben in 2008 het laagste gemiddelde inkomen en het percentage huishoudens met een laag inkomen is er het hoogst. % huishoudens met een laag inkomen2

60%

40%

20%

0% Haagwegnoord

Gasthuiswijk

Fortuinwijknoord

Boshuizen

Haagweg-zuid

2005

Fortuinwijkzuid

Zuidwest

Leiden

NL

2008

Bron: CBS, Regionaal Inkomensonderzoek (RIO)

Werkloosheid De werkloosheid is in Zuidwest hoger dan gemiddeld in Leiden. Eind 2009 stond 6,8% van de beroepsbevolking van Zuidwest bij het UWV ingeschreven als niet werkende werkzoekende, tegen 4,8% in heel Leiden. Na een daling in alle buurten tussen 2004 en 2007 is twee jaar verder weer een stijging te zien. Alleen in Haagweg-noord is het percentage werklozen verder gedaald. Op Fortuinwijkzuid na is het het laagst van Zuidwest, terwijl het in 2004 nog het op één na hoogst was. Percentage niet werkende werkzoekenden in de overeenkomstige leeftijdsgroep (15-64 jaar) 10% 8% 6% 4% 2% 0% Haagw egnoord


31-dec-04

Boshuizen

31-dec-07

Haagw egzuid

Fortuinw ijkzuid

Zuidw est

31-dec-09

Bronnen: UWV en GBA

2

‘Laag’ is in dit verband het gestandaardiseerde inkomen dat hoort bij de laagste 40% van Nederland.

4

Leiden

Bijstandontvangers Als we kijken naar bijstandontvangers is het beeld ongeveer gelijk aan dat van de werkloosheid. Het percentage inwoners dat een bijstandsuitkering ontvangt is in Zuidwest hoger dan gemiddeld in Leiden. En ook hier springt Fortuinwijk-zuid er in positieve zin uit en Haagweg-zuid in negatieve zin. En ook hier is de verdere daling van het percentage inwoners dat bijstand ontvangt in Haagweg-noord opvallend. Percentage bijstandontvangers in de overeenkomstige leeftijdsgroep (18-64 jaar) 10% 8% 6% 4% 2% 0% Haagw egnoord


Boshuizen

31-dec-04

Haagw egzuid

31-dec-07

Fortuinw ijkzuid

Zuidw est

Leiden

31-dec-09

Bronnen: Team Werk, Inkomen en Zorg en GBA

Beoordeling door bewoners In verschillende enquêtes worden de bewoners geïnterviewd over hun buurt. De meest bruikbare in dit kader is de Veiligheidsmonitor omdat deze uitkomsten presenteert op districtsniveau. In 2008 is de Veiligheidsmonitor voor het eerst afgenomen, als opvolger van de Leefbaarheidsmonitor. Door deze overgang is er een trendbreuk ontstaan, waardoor de gegevens in de tijd niet goed vergelijkbaar zijn. Dat is in de grafieken aangegeven met een afwijkende kleur. In 2008 is de Veiligheidsmonitor afgenomen op het niveau van stadsdelen (vier in Leiden). In 2009 voor het eerst op districtsniveau. Zuidwest maakt onderdeel uit van het Bos- en Gasthuisdistrict. Twee buurten (Vreewijk en Oostvliet) behoren wel tot het Bos- en Gasthuisdistrict maar niet tot Zuidwest. 90% van de inwoners van het Bos- en Gasthuisdistrict woont in Zuidwest. Gegevens voor het Bos- en Gasthuisdistrict geven dus een goede indicatie van de situatie in Zuidwest. Uit de Veiligheidsmonitor blijkt dat het Bos- en Gasthuisdistrict een ‘gemiddeld’ district is. Veel uitkomsten liggen dicht bij het Leids gemiddelde. Bijvoorbeeld het percentage mensen dat zich onveilig voelt in de eigen buurt ligt in 2009 in heel Leiden op 22% en in het Bos- en Gasthuisdistrict op 24%. (Er zijn districten waar dit percentage 14% en andere waar het 32% is).

5

Rapportcijfer woonomgeving 10 8

7,0

7,1

7,1

7,3

7,2

7,3

7,1

7,3

6

Bos - en Gas thuis dis trict Leiden

4 2 0 2002

2004

2007

Leefbaarheids m onitor

2009 Veiligheids m onitor

Bron: Leefbaarheidsmonitor / Veiligheidsmonitor Leiden

Een veelzeggend gegeven uit de Veiligheidsmonitor is het rapportcijfer dat bewoners geven voor hun woonomgeving. In bovenstaande grafiek is te zien dat het cijfer voor het Bos- en Gasthuisdistrict niet veel afwijkt van dat van Leiden. Ter indicatie: in 2009 was het rapportcijfer voor een district als hoogste 7,8 (Boerhaavedistrict) en als laagste 6,7 (Leiden Noord).3

Indicator ‘sociale cohesie’ 10 8 6

5,8

6,0

5,8

6,0

6,0

6,1

5,4

5,8

4


2 0 2002

2004

2007




De mate waarin inwoners van een buurt onderling contact hebben en betrokkenheid tonen wordt gemeten met de indicator ‘sociale cohesie’. Dit is een berekende waarde, gebaseerd op de reactie van de inwoners op een aantal stellingen. In bovenstaande grafiek is te zien dat de sociale samenhang in het Bos- en Gasthuisdistrict iets lager is dan die in heel Leiden. Ter indicatie: in 2009 was de sociale cohesie het hoogst in het Boerhaavedistrict (6,4) en het laagst in Binnenstad-Noord (5,3).

3 Als vuistregel bij de steekproefomvang die in de Veiligheidsmonitor wordt gehanteerd kan je stellen dat de uitkomsten van rapportcijfers en indicatoren drietiende punt moeten verschillen voor je kan zeggen dat het verschil statistisch significant is.

6

Beoordeling speelmogelijkheden voor kinderen en jongerenvoorzieningen (% eens of helemaal eens met de stelling ‘er zijn goede speelplekken’ en ‘er zijn goede voorzieningen voor jongeren’) 48%

49%

40% Bos - en Gas thuis dis trict Leiden 20%

16%

17%

0% Speelm ogelijkheden

Jongerenvoorzieningen

Bron: Veiligheidsmonitor Leiden 2009

Vervolgens kijken we naar de beoordeling van speelmogelijkheden en voorzieningen voor jongeren. Ook hier zijn de verschillen met het Leids gemiddelde klein.4 De speelmogelijkheden voor kinderen worden het slechtst beoordeeld in Binnenstad-Zuid (19%) en het best in het Stationsdistrict (64%). De beoordeling van voorzieningen voor jongeren ligt in 2009 tussen 15% (Roodenburger- en Morsdistrict) en 22% tevreden bewoners (Stationsdistrict).

Percentage Leidenaren dat actief is in de buurt

20%

19%

18%

16%

17%

15%

15%

16%

14%

13%


10% 5% 0% 2002

2004

2007




Aan de inwoners van de verschillende buurten is gevraagd of men het afgelopen jaar zelf actief is geweest om de buurt te verbeteren. Met uitzondering van het Boerhaavedistrict (24%) ligt dit percentage in alle districten tussen de 14% en 18%.

4

Als vuistregel bij percentages bij de steekproefomvang die in de Veiligheidsmonitor wordt gehanteerd kan je ervan uitgaan dat als de uitkomsten zeven procentpunt verschillen, het verschil statistisch significant is.

7

Percentage inwoners dat vindt dat de buurt het afgelopen jaar vooruit is gegaan 30%

27% 23% 21%

20% 20%

17% 17%

16% 14%


10%

0% 2002

2004

2007




Tot slot de vraag of inwoners vinden dat hun buurt in het afgelopen jaar voor- of achteruit is gegaan. In alle districten vinden de meeste mensen dat de buurt gelijk is gebleven. In het Bos- en Gasthuisdistrict vindt 16% van de bewoners de buurt vooruit gegaan, en 17% achteruit. In heel Leiden is dit 14% vooruit en 17% achteruit.

8

Sociaal-economische schets van Leiden Zuidwest 2011

Recommend Documents