Snel en veilig naar de overkant p a g i n a 6. Verkeer loopt vast als je niet verder kijkt dan één kruising p a g i n a 2, 3 e n 4

Traverse n u mme r 1 6

pos t b u s 3 5 5 9 , 4 8 0 0 D n B r ed a

www . d t v co n s u l t a n t s . n l

januari 2007

“Verkeer loopt vast als je niet verder kijkt dan één kruising” pagina 2, 3 en 4

DTV Consultants zet in op kennisuitwisseling en interactie pagina 5

Snel en veilig naar de overkant

pagina 6

Camera-onderzoek Roosendaal pagina 7

Cursusprogramma pagina 8 t/m 12

januari t/m juni 2007

colofon Colofon

Traverse is een uitgave

van DTV Consultants B.V. en verschijnt drie maal per jaar.

Op de voorzijde Piet Weiland, senior adviseur

Redactie-adres DTV Consultants T.a.v. Nike Moederscheim Postbus 3559 4800 DN Breda Telefoon (076) 513 66 00 Fax (076) 513 66 06 E-mail: [email protected] www.dtvconsultants.nl Bezoekadres Teteringsedijk 3 4817 MA Breda

Eindredactie Nike Moederscheim DTV Consultants Fotografie DTV Consultants

Ontwerp en vormgeving Script unlimited, Utrecht Druk Drukkerij USP, Utrecht Oplage 5000 exemplaren

De problemen met de verkeersafwikkeling en de lange wachttijden op de belangrijke verbindingsweg tussen Vlaardingen en Schiedam zijn zichtbaar ­verminderd. Dat is de conclusie van projectleider Piet Weiland van DTV Consultants over de

‘VanAnaarBeter’ is een slogan die u vast

wel kent. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat gebruikt deze immers als motto voor alle inspanningen om het file­ probleem aan te pakken. En omdat de minister dat niet alleen kan, werd dit jaar voor het eerst de VanAnaarBeter-Prijs uitgereikt aan het succesvolste initiatief om de doorstroming van het verkeer te verbeteren. Waarschijnlijk heeft u het al gehoord, vol trots mocht ik de prijs op 7 december uit handen van Minister Peijs in ontvangst nemen. Een deskundige jury heeft geoordeeld dat ons project ‘ODYSA, de individuele ­groene golf ’ boven alle andere initiatieven uitstak, zelfs – zoals de minister zei – ‘met kop en schouders’. Het spreekt voor zich dat het dynamische kunstwerk van Peter Jansen een ereplaats op ons kantoor krijgt. Het motto VanAnaarBeter past ook als geen ander bij de filosofie waarmee DTV Consultants haar activiteiten uit­ bouwt. Zonder ontevreden te zijn over de prestaties die wij leveren, bestaat bij ons voortdurend het besef dat het beter kan. En dan gaat het ons niet zo zeer om de kwaliteit van onze projectresultaten, maar met name om het type opdrach­ ten dat aan ons wordt gegund. Geheel in overeenstemming met ons mission statement willen wij immers een toonaange­ vende rol gaan vervullen als een (inter)nationaal opererende organisatie van experts. Tegen deze achtergrond hebben wij in 2006 een drietal aanpassingen doorgevoerd, die onze inhoudelijke groei verder mogelijk moet maken. Zo hebben wij afgelopen voorjaar onze veldwerkactiviteiten ondergebracht in MEETt, een zuster­ bedrijf van DTV Consultants. Dit gespecialiseerde bureau richt zich op het verrichten van grootschalig en langdurig veldwerkonderzoek, waarbij de modernste methodieken en apparatuur worden ingezet. De activiteiten beperken zich nadrukkelijk niet tot het werkveld van verkeer en vervoer. Verder hebben wij in opdracht van NOVI Verkeers­ academie een curriculum ontwikkeld voor een vierjarige deeltijdopleiding Verkeerskunde en deze nieuwe opleiding in record tempo gereed gemaakt voor accreditatie. Met onze aangescherpte ambities op het gebied van didactische ondersteuning en advisering willen wij in toenemende mate betrokken raken bij (inter)nationale opleidingstrajecten. En misschien wel de verrassendste ontwikkeling is dat een viertal jonge mensen binnen onze organisatie als teamleider invulling gaan geven aan onze verdere groei. Marjolein, Merel, Paul en Marcel, veel succes in je nieuwe functie! Zonder lang terug te kijken op het afgelopen jaar gaan we vol vertrouwen aan 2007 beginnen, het jaar waarin we ons 20-jarige bestaan vieren. Namens al onze medewerkers wens ik u een bijzonder succesvol VanAnaarBeter-Jaar toe. Bo Boormans – Directeur

pagina 

­ roene golf die is ontwikkeld g tussen vijf kruis­punten aan de Vlaaringerdijk en de Schiedamsedijk. Een ingewikkeld ­karwei met vele betrok­ kenen, maar dankzij de goede samenwerking tussen beide gemeentes en belangengroepen is een bevredigend resultaat geboekt. ”De wachttijd in de avondspits is op een van de kruisingen afgenomen van méér dan veertig naar ­minder dan vier minuten.”

De gevolgen van de verkeersdruk op de verbindingsweg tussen de beide ZuidHollandse gemeenten zijn elke werkdag groot. De bedrijventerreinen langs de route trekken veel vrachtverkeer aan en er is veel woon-werk verkeer dat in de spitsperioden over de kruispunten rijdt. Ook is er vanaf de snelweg A4 een op- en afrit die aansluit op de weg én is er speciale infrastructuur voor het openbaar vervoer. Snel uitvoerbare oplossingen voor vermindering wachttijd De opdracht van de gemeentes Vlaardingen en Schiedam, in samenspraak met Rijks­ waterstaat en de Stadsregio Rotterdam, betrof het verkennen van snel toepasbare oplossingen om de doorstroming te verbete­ ren. Het doel van de opdracht was het sa­menstellen van een maatregelenpakket waarmee struc­tu­re­le congestie tijdens de spitsen verdwijnt en het netwerk tevens ­voldoende capaciteit heeft om extra verkeersbelasting als gevolg van de komst van nieuwe bedrijven te ver­wer­ken. Een belangrijke randvoorwaarde was dat er geen grote infrastructurele aanpassingen gedaan mochten worden. De winst moest dus vooral zitten in het aanpassen van de verkeersregel­ installaties. Al snel bleek dat binnen de gestelde voorwaarden een echt vlotte oplossing niet

Groene golf verbetert doorstroming tussen Vlaardingen en Schiedam “Verkeer loopt vast als je niet verder kijkt dan één kruising” mogelijk was, maar dat er wel perspectief zat in het verbeteren van de streng kruispunten. De vijf kruisingen zijn uiteindelijk als één geheel beschouwd en er is een speciale groene golf (een zogenoemde halfstarre regeling met signaalplansturing) ontworpen om de doorstroming te verbeteren. Weiland: “Het is heel belangrijk om deze vijf kruisingen aan elkaar te koppelen, want het verkeer loopt vast als je niet verder kijkt dan één kruising.” Voor de koppeling zijn concessies gedaan aan de prioriteit van het openbaar vervoer. Tevens hebben voetgangers op enkele kruispunten niet meer gegarandeerd groen voor de hele oversteek. Weiland: “Voor het proces was het belangHans den Breems; Bestuurslid ledenbehartiging van de Indus­ triële Kring Vlaardingen (de IKV): “Elke ondernemer in Vlaardingen krijgt ooit te maken met de gevolgen van het verkeer op de Vlaaringerdijk en Schiedamsedijk, dus het was tijd dat er iets aan de opstoppingen werd gedaan. Het was een echt samen­wer­ kingsproces. Erg goed dat de ondernemers konden mee­denken in de klankbordgroep. Dat was voor mij een leuke ervaring. De ambtenaren van Schiedam en Vlaardingen beseften dat ze dit probleem samen moesten oplossen. Door de aanpassingen aan ver­keers­ lichten en asfalt is er letterlijk en figuurlijk een vlottere verbinding ontstaan tussen beide gemeenten.”

rijk dat iedereen zag dat een goede oplossing alleen kon worden gevonden door te geven én te nemen. We konden alleen maar de tijd anders verdelen, niet erbij maken.” Aangepaste groene golf DTV Consultants heeft een aangepaste versie van een ‘standaard’ groene golf ontworpen om de wachttijden op de kruisingen te verminderen. Een groene golf wordt standaard ontworpen via een netwerkregeling; een koppeling van meerdere verkeersregelinstallaties. Deze eigenschap van een netwerkregeling zorgt ervoor dat verkeersdeelnemers die bij een verkeerslicht vertrekken, tijdens groen ­licht én met een bepaalde snelheid bij het volgende verkeerslicht ar­ri­ ve­ren en daar direct door kunnen rijden. Voor strengen met meer dan twee kruispunten wordt steeds vaker een halfstarre signaalplanregeling ontworpen. Een halfstarre regeling verdeelt de beschikbare groentijd flexibel over de verschillende rijrichtingen. Bijkomend voordeel is dat de flexibiliteit per periode van de dag anders kan worden ingesteld. Op ba­sis van tijd of van gemeten ver­keers­belasting wordt het meest ge­schikte signaalplan gekozen. Zo wordt voor meerdere perioden van de dag, zoals de ochtend- en avondspits een aparte regeling ontworpen.

ppaaggi innaa  

Proces van samenwerking en doordachte keuzes De uiteindelijke keuze voor een soort groene golf met beperkte prioriteit voor het openbaar vervoer was niet gemakkelijk. Het is positief dat er gedurende het hele proces op de achtergrond een klankbordgroep heeft meegedacht. Deze groep bestond uit belanghebbenden van ondernemersverenigingen, de Kamer van Koophandel, de vervoerder RET en bewoners. “Zij zijn altijd heel kritisch geweest op elke vordering die is gemaakt,” vertelt Weiland. “Het was voor elke partij belangrijk dat er een goed afgewogen oplossing zou komen, en die is er nu. De media zaten er vanaf het begin bovenop, dus er mocht geen misstap worden gemaakt.” Binnen de ontworpen gecoördineerde regeling zijn de mogelijkheden voor het busverkeer be­perkter dan in de oude, voertuigafhankelijke regelingen. “Dat is een bewuste, weloverwogen keuze,” zo meldt projectleider Weiland. “Met de oude regeling bleef de streng namelijk vollopen, mede doordat bussen met absolute prioriteit over de weg reden en ‘het groen’ van het andere verkeer l e e s ve r d e r op pagina 4

Projecten vrvolg van pagna 3

afbraken. Het overige verkeer stond daardoor in de spits bijna continu stil.”

P ro j e c t e n

Bevredigend resultaat De beide gemeenten zijn tevreden over het proces en het resultaat. Dick de Dobbelaar, verkeerskundige bij de gemeente Schiedam: “Vooral in de avondspits was de verkeersafwikkeling, met name vanaf het bedrijventerrein Vijfsluizen, erg slecht. Dat is nu enorm verbeterd. De grote groep betrokkenen maakte het een ingewikkeld proces, maar uiteindelijk hebben we een breed gedragen oplossing gekregen.” Door de kruisingen heel goed op elkaar af te stemmen is er een enorme winst geboekt. ”De wachttijd in de avondspits is op een van de kruispunten zelfs afgenomen van méér dan veertig naar minder dan vier minuten”, zegt Weiland. Ook Quintin de Jong, verkeerskundige bij

Thom van der Boon, voorzitter van ondernemersvereniging Vijfsluizen: “De klankbordgroep is altijd positief kri­ tisch geweest. Ik ben blij dat ik namens de Schiedamse ondernemers heb kunnen mee­denken. Veel ondernemers hadden al jaren last van de slechte doorstroming en sommigen geloofden niet dat het probleem nu eindelijk minder erg zou worden. Nu draait de verkeersregeling perfect en het verkeer stroomt goed door. En dat is mooi om te zien.”

de gemeente Vlaardingen, is blij met het resultaat: “Vooraf dachten we dat we met kleine ingrepen wat konden veranderen, maar uiteindelijk werd het een flinke studie. Maar je ziet het echt werken, de auto’s rijden op het hele traject beter door.” De groene golf op de Vlaardingerdijk-Schiedamsedijk is sinds 30 oktober 2006 in gebruik.

i

Piet Weiland

Vervangingsplanner verkeerslichten Hoeveel verkeerslichten moeten de komende tijd vervangen worden en wat kost dat dan? Voor het beantwoorden van deze vragen heeft DTV Consultants een database ontwikkeld; genaamd de vervangingsplanner. Met behulp van deze planningstool maakt u uw eigen vervangingsprogramma voor de verkeerslichten in uw beheersgebied. De basis voor de database is het gedachten­ goed uit CROW-publicatie 145: ‘Beheer­ kosten openbare ruimte, module verkeersregelinstallaties’. U geeft in onze database de levensduur en de kosten van de hoofdcomponenten van een complete installatie op. Daarnaast geeft u aan tot welke categorie een kruispunt behoort. De software stelt vervolgens uw Vervangingsplanner met bijhorend kostenplaatje samen. De database geeft u een beter inzicht in het samenstellen én de gevolgen van uw vervangingsprogramma. U krijgt een beter inzicht

in de kosten en onze planningstool helpt u bij het afwegen van een bepaalde vervanging. Is het bijvoorbeeld nodig om de complete installatie nu ineens te vervangen of is een andere aanpak goedkoper? Masten, kabels en verkeerslantaarns kennen een veel langere levensduur dan het verkeersregeltoestel. De database vergroot uw inzicht in de vervangingscyclus en is een goed hulpmiddel bij het opstellen van een gericht en strategisch vervangingsplan.

i

Piet Weiland

DTV Consultants twee keer in de prijzen DTV Consultants heeft een succesvol einde van het jaar 2006 gehad. Maar liefst twee keer zijn we als winnaar uit de bus gekomen bij twee verschillende ­prijsvragen.

Verkeersslang winnaar toepassingsprijs CVS De paper van Nike Moeder­scheim en Paul van den Bosch over de Verkeersslang heeft op 23 november 2006 de toepassingsprijs op het Colloquium Vervoersplanologisch Speur­werk (CVS) gewonnen. De paper be­schrijft hoe samenwerking kan bijdragen aan een veilige schoolomgeving. De prijs was een be­drag van e 1000,-. Het tweedaagse CVS stond dit jaar in het teken van samenwerking.

pagina 

Workshop Milieu­ zonering met Malmö Op 24 oktober 2006 heeft een delegatie van de afdeling verkeer en milieu uit de stad Malmö (Zweden) een bezoek gebracht aan de stad Rotterdam. Tijdens een workshop over milieuzonering waren tevens vertegenwoordigers van de overige Nederlandse steden aanwezig, die in het voorjaar van 2006 een convenant hebben getekend voor de invoering van milieuzones in Nederland. Tijdens de workshop, die is georganiseerd binnen het Europese project e-ATOMIUM, zijn ideeën en ervaringen tus­ sen Nederland en Zweden uitgewisseld. In beide landen is de emissieklasse (Euro­ class) van dieselmotoren het selectiecrite­ rium voor toegang tot de milieuzone. De toegangs­beperkingen gelden voornamelijk voor zware (vracht)voertuigen. Hoewel vracht­auto’s slechts een beperkt deel van de voertuigstroom uitmaken, is de impact op de emissie namelijk aanzienlijk. Ter vergelijking: 1 Euro-I vrachtauto stoot ongeveer evenveel schadelijke stoffen uit als 18 Euro-IV voertuigen en een afremmende vrachtauto stoot evenveel fijn stof uit als 20 per­so­nen­auto’s. Discussiepunten tijdens de work­shop waren onder andere het toegangsbeleid (streng zijn of soepel?), de draagvlakverwerving, de omvang van de milieuzone en het handhavingsbeleid. Met betrekking tot de handhaving is het meest in het oogspringende detail dat in Malmö 84% van de vrachtwagenchauffeurs zich aan de milieuzone houdt, zonder dat de stad toezicht houdt en zonder dat er borden staan die de milieuzone aanduiden. Malmö heeft wel gezorgd voor voldoende draagvlak bij de diverse belangengroeperingen. ­Erva­ringen in de Zweedse stad Göteborg, waar wel door de politie toezicht wordt gehouden, tonen aan dat ruim 95% van de chauffeurs zich aan de wet houdt.

i

Johan Janse of Don Guikink

ODYSA wint VanAnaarBeter-Prijs Het ODYSA -individueel snelheidsadviesvan DTV Consultants heeft van Minister Peijs van Verkeer en Waterstaat op 7 december 2006 de VanAnaarBeter-Prijs gewonnen. Minister Peijs heeft de prijs ingesteld voor bijzondere initiatieven van bedrijven, ­kennisinstellingen en burgers om de files te verminderen. De eerste prijs was een beeld. Meer informatie en het juryrapport zijn te vinden op www.vanAnaarBeter.nl.

Projecten

DTV Consultants zet in op ­kennisuitwisseling en interactie

Cursussen en excursies Kennisuitwisseling in de breedste zin van het woord; dat is waar ons team aan werkt. DTV Consultants is al jaren actief op het gebied van cursussen en opleidingen op verkeerskundig gebied. Als marktleider verzorgt DTV Consultants diverse cursussen over een brede range aan onderwerpen, variërend van verkeersveiligheid tot personenvervoer. Onze onderwijskundigen zijn actief bezig met de ontwikkeling van onderwijsmateriaal voor verschillende opdrachtgevers. Experts op elk verkeerskundig gebied schrijven dictaten en verzorgen praktijkgerichte cursussen en colleges.

Tevens wordt met diverse (internationale) excursies breed ingezet op kennisuitwisseling tussen geïnteresseerden in een bepaald verkeerskundig onderwerp. Maatwerk is bij cursussen en excursies altijd mogelijk. Procesbegeleiding met een goed gevulde ‘gereedschapskist’ Onze adviseurs zijn gespecialieerd in het organiseren en begeleiden van doelgerichte workshops en bijeenkomsten om kennis te verzamelen en te delen. Doordat een groep mensen tijdens een proces, variërend van infrastrucureel project tot inventarisatie, wordt bijgestaan door een onfhankelijke

Studiereis Dresden Voor de portefeuillehouders Verkeer en Vervoer van de vijf grote Brabantse gemeenten heeft DTV Consultants in augustus 2006 een driedaagse studiereis naar de Duitse stad Dresden georganiseerd. Het voornaamste doel van de reis was om de bestuurders inzicht te geven in de aanpak van het Dynamisch Verkeersmanagement (DVM) aldaar. In Dresden is al enige jaren de verkeersmanagementcentrale VAMOS actief. De deelnemers hadden de wens om tijdens de reis kennis en inzicht in de mogelijk­ heden en onmogelijkheden op het gebied van Dynamisch Verkeersmanagement te verzamelen. Daarnaast was het belangrijk

om de vijf nieuwe Brabantse portefeuillehouders nader met elkaar van gedachten te laten wisselen. Tijdens de trip is er een globale vertaling gemaakt van de aanpak van DVM in Dresden naar de Brabantse situatie. De vijf grote gemeenten in de provincie Noord-Brabant werken samen onder de naam B5, bijvoorbeeld op het gebied van verkeer en vervoer. Het betreft de gemeenten Eindhoven, Helmond, ’s-Hertogen­ bosch, Breda en Tilburg. Ook het Samen­ werkingsverband Regio Eindhoven (SRE) en de provincie Noord-Brabant maken deel uit van de onderlinge samenwerking. DTV Consultants beschikt over onderwijsen organisatiespecialisten die werken op het raakvlak van kennisuitwisseling en mobiliteit. Zij hebben met deze excursie naar Dresden gezorgd voor internationaal maatwerk.

i

Merel van Mierlo of Bo Boormans

p a pg ai ng ai n a 

Communicatietrajecten DTV Consultants voert regelmatig opdrachten uit waarbij mondelinge en schriftelijke communicatie centraal staat. Dat varieert van het begeleiden van een bewonersavond tot het opzetten van een communicatieplan voor de Kwaliteitsverkenner en het ontwikkelen van doelgroepgerichte websites en de inzet van nieuwe media. Onze communicatieadviseurs worden ingezet voor het begeleiden van communicatietrajecten en het geven van communicatieadvies binnen projecten, maar ook binnen een organisatie of een groep. Wij kunnen ook zorgen voor professionele verslaglegging in woord en beeld van uw vergadering of evenement. Al jaren zorgen wij bijvoorbeeld voor de verslaglegging van de bijeenkomsten van de landelijke NRM klankbordgroep van de Adviesdienst Verkeer en Vervoer. Wilt u zelf iets leren of wilt u uw medewerkers iets bijbrengen? Heeft u een specifieke vraag of behoefte aan (basis)kennis over Verkeerskunde? Onze specialisten helpen u graag.

i

Marjolein van de Nadort

Het cursusprogramma kunt u vinden op www.dtvconsultants.nl

P ro j e c t e n

In de verkeerskundige wereld is kennisuitwisseling een belangrijk item. De overheid en het bedrijfsleven vragen weer vaker naar initiatieven voor communicatie en kennisuitwisseling. Ook cursussen en opleidingen zijn weer belangrijk en veel medewerkers en werkgevers zetten in op een continue leerlijn. Voor DTV Consultants is het uitwisselen van verkeerskundige kennis en kunde door educatie en interactie een belangrijke activiteit. Daarom beschikken wij, naast verkeerskundige onderzoekers en adviseurs, over een team van experts dat zich bezighoudt met kennisuitwisseling.

begeleider, wordt vaak sneller en doelgerichter een bevredigend en helder resultaat bereikt. De gereedschapskist van de procesbegeleiders van DTV Consultants is goed gevuld. Een voorbeeld van ‘een goed stuk gereedschap’ is de Critical Incidents Methode. Deze methode is een interactieve manier om met behulp van speciale werksessies ervaringen, competenties en leersituaties in kaart te brengen. De methode is bijzonder geschikt om ervaringen en overtuigingen in een bepaald vakgebied in beeld te brengen. In opdracht van het Programma Ruimte en Mobiliteit van het Kennisplatform Verkeer en Vervoer (KpVV) heeft DTV Consultants de Critical Incidents Methode gebruikt om een inventarisatie te maken van competenties en mogelijke leersituaties die nodig zijn voor een integrale aanpak op het gebied van de vakgebieden ruimte en mobiliteit. Daartoe heeft DTV Consultants twee werksessies georganiseerd waarvoor verkeerskundigen, planologen, stedebouwkundigen en landschapsarchitecten zijn uitgenodigd. Samen met hen zijn aanbevelingen geformuleerd om binnen het onderwijs ruimte en mobiliteit beter te integreren.

Projecten

Snel en veilig naar de overkant Voor het achterhalen, prioriteren en oplossen van oversteekbaarheidsknelpunten voor voetgangers en fietsers heeft DTV Consultants een methodiek ontwikkeld.

P ro j e c t e n Deze methode is ingezet in de Provincie Utrecht, met als resultaat een duidelijk overzicht van de aard en de omvang van alle knelpunten en inzicht in de oplossingsmogelijkheden en de daarmee samenhangende kosten. De subjectieve onveiligheid bij het oversteken van provinciale wegen uit zich in klachten van omwonenden en weggebruikers. In sommige gevallen leidt deze gevoelde verkeersonveiligheid ertoe dat bepaalde groe-

pen (bijvoorbeeld kinderen) niet meer zelfstandig durven over te steken. De provincie Utrecht wil de problemen niet op ad-hoc basis oplossen, maar op een gestructureerde manier te werk gaan. In de door DTV Consultants toegepaste methodiek zijn 93 ongeregelde oversteeklocaties op provinciale wegen geïnventariseerd en op foto vastgelegd. Daarnaast is voor alle locaties een ongevallenanalyse uitgevoerd en is de oversteekbaarheid berekend. Vervolgens zijn de knelpunten bepaald en geprioriteerd. De provincie Utrecht beschikt nu over een overzicht van alle oversteeklocaties dat kan worden gebruikt om (politieke) beslissingen te nemen over (de volgorde van) te nemen maatregelen. Bovendien kan, in de communicatie met bewoners, worden onderbouwd waarom en op welke termijn een bepaald knelpunt al dan niet wordt aangepakt.

i

Hans Godefrooij

Project ‘Kwaliteitsverkenner’ is stap in goede richting voor verbetering openbaar vervoer

Brabantse busreizigers beoordelen zelf de kwaliteit van hun busreis

Zie ginds komt de stoomboot … De landelijke intocht van Sinterklaas vond afgelopen november plaats in de Zeeuwse stad Middelburg. Een dergelijk evenement trekt duizenden bezoekers en veel media naar de stad. En dat heeft grote gevolgen voor de verkeerssituatie. Om verkeerschaos te voorkomen en er een mooie dag van te maken, is het opstellen van een verkeerscirculatieplan noodzakelijk. DTV Consultants heeft de gemeente Middelburg ondersteund met het opstellen van dit plan door het inschatten van de te verwachten verkeersstromen. Op basis van ervaringscijfers, inwoneraantallen en gebiedskenmerken is in kaart gebracht wat de herkomst van de bezoekers van de intocht en de modal split zou zijn. Daarnaast heeft DTV Consultants heeft ook de mogelijke gevolgen voor de verkeerscirculatie, de mogelijkheden voor het (fiets)parkeren én de organisatie rondom pendelbussen uitgewerkt. DTV Consultants heeft al vaker evenementenorganisaties en attractieparken geadviseerd over het reguleren van grote bezoekersstromen. Zo hebben de Efteling en de organisatie van de Breda Ballon Fiësta ­eerder gebruik gemaakt van onze kennis op het gebied van verkeer en recreatie.

i

Roy Kokshoorn

De kwaliteit van het openbaar vervoer in Noord-Brabant verbeteren door busreizigers zelf hun busreis te laten beoordelen. Dat is het doel van het project ‘Kwaliteitsverkenner’ dat, na een succesvolle pilot in Breda, vanaf januari 2007 in heel Noord-Brabant gaat draaien.

Busreizigers treden op als zogenoemde ‘kwaliteitsverkenners’. Zij beoordelen de kwaliteit van hun busreis en dragen verbeterpunten aan.

Er is van april 2005 tot eind 2006 met tachtig kwaliteitsverkenners op twaalf buslijnen in Breda proefgedraaid. Op basis van de bevindingen uit deze pilot is besloten dat het meetinstrument in 2007 wordt gecontinueerd en wordt uitgebreid naar 37 buslijnen in heel Noord-Brabant. De kwaliteitsverkenner is een monitoringsysteem waarbij reguliere busreizigers via een speciale internetsite hun mening geven over de kwaliteit van de door hen gemaakte busrit. De reizigers letten bijvoorbeeld op de stiptheid en reinheid van de bussen, de rijstijl en klantvriendelijkheid van de chauffeur én de staat van de bushaltes. De meningen van alle kwaliteitsverkenners geven structureel inzicht in de kwaliteit van het openbaar

pagina  6

vervoer en mogelijke verbeterpunten vanuit het perspectief van de reiziger. De resultaten van de kwaliteitverkenner worden gebruikt bij het concessiebeheer. Het instrument kwaliteitsverkenner is daartoe verankerd in het Programma van Eisen van de nieuwe openbaar vervoer-concessies in Noord-Brabant. Het meetinstrument ‘Kwaliteitsverkenner’ is ontwikkeld door DTV Consultants en XTNT in opdracht van het Reizigersoverleg Brabant en de provincie Noord-Brabant.

i

Johan Janse

Projecten

Studiedag ‘Tijd voor de voetganger’

Voetgangers verdienen aandacht in het verkeersbeleid. Daarom organiseren DTV Consultants en NHTV Internationale Hogeschool Breda op 21 maart 2007 een studiedag ‘Tijd voor de Voetganger’. Er is een interessant en breed programma samengesteld met aandacht voor ervarin­ gen, nieuwe ontwikkelingen en uitdagen­

de visies. Bovendien zullen alle relevante bedrijven en organisaties zich presenteren tijdens een informatiemarkt. Wij zien u graag op 21 maart 2007. Reserveer deze datum alvast in uw agenda.

i Paul van den Bosch of Merel van Mierlo

Toegankelijkheid besproken Bart Winkel en Don Guikink hebben namens DTV Consultants op het ASK-it in de Zuid-Franse stad Nice een presentatie gehouden over de stand van zaken van de toegankelijkheid van het openbaar vervoer in West-Brabant. Don en Bart hebben aangegeven dat de fysieke toegankelijkheid de basis is van toegankelijkheid. Zij zijn ingegaan op de mogelijkheden en moeilijkheden die in Nederland ontstaan bij de samenwerking van verschillende partijen bij het toegankelijk maken van het open­­ba­ re busvervoer in Nederland. In de praktijk blijkt dat het aanleggen van een toegan­ kelijke halte geen gemakkelijke opgave is.

Het ASK-it onderzoeksprogramma van de Europese Unie is erop gericht om voor iedereen mobiliteit mogelijk te maken, onder andere door het verbeteren van de toegankelijkheid van het openbaar vervoer.

i Bart Winkel of Don Guikink

Leertraject voor projectleiders Rijkswaterstaat DTV Consultants heeft voor Rijkswaterstaat Zuid-Holland een driedaagse cursus ontwikkeld voor de projectleiders van de af­deling ‘Conditionering Infrastructuur’. Het doel van het leertraject is dat de projectleiders basiskennis opdoen op het gebied van planologie, archeologie, geluid, lucht, bodem en flora en fauna. Hierdoor kunnen zij beter de con­di­tio­ neringsprocessen beheersen en risico’s inschatten. Daarnaast hebben zij deze ken­ nis nodig om interne en externe specialisten gerichter aan te ­kunnen sturen. De deelnemers hebben door het leertraject inzicht gekregen in de wetten en regelin­ gen, procedures, ver­gunningen, betrokken partijen en oplossingsrichtingen. Tijdens de cursus is gebruik gemaakt van praktijk­ voorbeelden uit de eigen werk­si­tuatie van de projectleiders. Op deze manier worden nieuwe kennis, inzichten en vaar­dig­he­den sneller toegepast in de praktijk. Voor het ontwikkelen van een leertraject maakt DTV Consultants gebruik van een

zogenoemde ontwikkelgroep. Deze groep van materiedeskundigen, docenten, een aantal deelnemers en een onderwijskun­ dige zorgt voor de uitwerking van specifieke situaties, knelpunten en leervragen van de projectleiders in een programma. De cursus voor de projectleiders van Rijkswaterstaat is een eindproduct van een interactief proces met inbreng van veel betrokkenen. Hierdoor ontstaat een praktijkgerichte cursus, ge­baseerd op creatieve ideeën en inbreng vanuit het werkveld.

De gemeente Roosendaal maakt ­regelmatig gebruik van camera’s om gedurende een langere periode de ­verkeersbewegingen op een bepaald traject of kruispunt te registreren en te analyseren. De beelden worden op kantoor geanalyseerd en besproken met de opdrachtgever. Voordeel van deze onderzoeksmethode is dat een betrouwbare uitspraak over de verkeersafwikkeling kan worden gedaan. Immers, de registratie vindt telkens mini­ maal vijf dagen plaats. Waar verkeerstellers in oranje hesjes het verkeer beïnvloeden, is dat met de kleine camera’s niet het geval. De camera’s en bijbehorende software worden geleverd door MEETt. Werking doseerinstallatie Zuidpoort Aan de Antwerpseweg in Roosendaal is in 2006 een geheel nieuwe verkeersregelinstal­ latie geplaatst, inclusief doseerinstallatie. De werking van deze doseerinstallatie is geëva­ lueerd. Hiervoor zijn in totaal met negen camera’s, gedurende een hele week, beelden opgenomen. Verkeersafwikkeling Stepvelden De ontsluiting van het industrieterrein Borchwerf aan de snelweg A17 vindt via Stepvelden plaats. Door een toename van het verkeer is de verkeersafwikkeling ter hoogte van de verschillende kruispunten op verschillende momenten van de dag niet goed. Met behulp van tien camera’s zijn ­tijdens een werkweek alle verkeersbewegin­ gen geregistreerd. Tevens is op een kruis­ punt een visuele verkeerstelling (op basis van de videobeelden) van de spitsperiodes gehouden. Verkeersafwikkeling Rosada, factory ­outlet centre In het openingsweekend van Rosada, een factory outlet centre vergelijkbaar met Bataviastad, was er sprake van een grote ver­ keersdrukte. Met behulp van twee camera’s is de verkeersafwikkeling in de richting van het overloop parkeerterrein geregistreerd. De beelden zijn op DVD aan de gemeente beschikbaar gesteld.

i Marcel Willekens

i Allard Visser

ppaaggi innaa  

P ro j e c t e n

De voetganger: soms een anarchist die zich nergens wat van aantrekt, maar ook een uiterst kwetsbare verkeersdeelnemer. En wat te doen met de nieuwe voetganger, de Nordic Walker, de skater, de free runner? Voetgangers krijgen nauwelijks aandacht in het verkeersbeleid. Als er al aandacht voor de voetganger is, heeft het vaak te maken met een incident. Een dag later is de aandacht verdwenen.

Camera-onderzoek Roosendaal

Toelichting cursussen

januari 2007

t/m

juni 2007

Cursussen

DTV Consultants ontwikkelt en organiseert cursussen, trainingen en opleidingen op het gebied van verkeer, ­vervoer en ­planologie voor de overheid, het bedrijfsleven en ­non-profit organisaties. Op de volgende pagina’s vindt u een overzicht van onze cursussen in de maanden januari tot en met juni 2007.* Het cursusaanbod voor het najaar 2007 vindt u op de achterzijde.

Als u belangstelling hebt voor een van onze cursussen dan kunt u uitgebreide informatie opvragen via de bij­gevoegde antwoordkaart. Natuurlijk kunt u ook alle ­cursusinformatie ­vinden op onze website: www.dtvconsultants.nl.

Cursussen

* De vermelde prijzen zijn excl. BTW. Bij inschrijving later dan 4 weken voor aanvang van een cursus brengen wij administratiekosten in rekening.

Verkeerstechnisch Ontwerp

(VTO-07-A)

Een verkeerskundig ontwerper moet verantwoorde keuzes maken in complexe ontwerpsituaties. Hij/zij maakt een afweging tussen onder andere technische randvoorwaarden, het startprogramma Duurzaam Veilig en diverse belanghebbenden. Na afloop van dit practicum bent u in staat om een ontwerpsituatie te analyseren vanuit verschillende invalshoeken; snel schetsmatig een ontwerp op papier te zetten en tijdens het ontwerpproces in te springen op onverwachte veranderingen. Start cursus 13 maart 2007 Kosten e 1.450,-

Duur 3 dagen Locatie Breda

Ruimtelijke Ordening

(RO-07-A)

Colofon

nieuw Uitvoeringsvoorschriften BABW

(UVV-07-A)

Tijdens de cursus ‘Uitvoeringsvoorschriften BABW – Verkeerstekens en Verkeersborden’ wordt de plaatsing van borden aan de hand van de voorschriften behandeld. Aan de hand van veel fotomateriaal worden bestaande praktijk en de wetgeving aan elkaar getoetst. Een leerzame cursus voor iedereen die met de uitvoering van het BABW te maken heeft. De verkeersdeelnemer, de wegbeheerder en de wetshandhaver hebben allemaal te maken met het Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer (BABW). Deze regelgeving is omvangrijk en het plaatsen en verwijderen van verkeerstekens volgens de uitvoeringsvoorschriften van het BABW is geen eenvoudige opgave. Het doel van de cursus is dat de deelnemers inzicht krijgen in het plaatsen van verkeersborden en het aanbrengen van verkeerstekens volgens de uitvoeringsvoorschriften van het BABW. Start cursus 30 maart 2007 Kosten e 600,-

DTV Consult ants in European

Start cursus 27 maart 2007 Kosten e 2.450,-

Duur 7 dagen Locatie Utrecht

(BABW-07-A)

Nadat u de cursus heeft gevolgd bent u in staat vast te stellen of een verkeersmaatregel kan en mag worden genomen en of deze kan worden gehandhaafd (inclusief het risico van aansprakelijkheid van de wegbeheerder). U kent de wettelijke voorschriften en bepalingen voor het nemen van verkeersbesluiten. En natuurlijk krijgt u inzicht in het RVV 1990 en het BABW. Start cursus 29 maart 2007 Kosten e 2.250,-

Duur 5 dagen Locatie Breda

Inleiding Verkeerskunde

(VK-07-A)

U doet kennis op van het werkveld verkeer met aangrenzende werkvelden. Na afloop heeft u inzicht in de complexiteit van verkeerskunde en in de huidige verkeersproblematiek. U vergaart voldoende kennis om verkeersproblemen op een gestructureerde, integrale manier aan te pakken, verkeersplannen te interpreteren, een verkeersplan op te stellen en te werken met de basis van ontwerp, planning en onderzoek. Start cursus 3 april 2007 Kosten e 2.450,-

Duur 7 dagen Locatie Breda

Duur 1 dag Locatie Breda

pagina 

Vervolg cursusaanbod op pagina 11

DTV Consultants stelt zich niet aansprakelijk voor foutieve of onvolledige gegevens in deze nieuwsbrief. Alle genoemde prijzen zijn onder voorbehoud.

Duur 4 dagen Locatie Breda

(VKO-07-A)

Tijdens de cursus wordt u ingewijd in het verkeerskundig ontwerpproces, de achterliggende principes en belangrijke technische aspecten die een rol spelen bij het ontwerpen van verkeersinfrastructuur. U maakt kennis met de belangen van verkeersdeelnemers en belanghebbenden. Na afloop bent u in staat om zelfstandig een ontwerp te beoordelen en een schetsontwerp te maken.

BABW voor wegbeheerders

Planologen ondernemen voortdurend pogingen om de ruimtelijke consequenties van maatschappelijke processen zo te geleiden, dat iedereen kan beschikken over een kwalitatief hoogwaardige leefomgeving. U raakt bekend met het werkveld van de ruimtelijke ordening. U weet hoe beleid, onderzoek en vormgeving gezamenlijk kunnen worden ingezet bij de totstandkoming van plannen op het gebied van de ruimtelijke ordening en inrichting en de daaraan gekoppelde regelgeving. Start cursus 14 maart 2007 Kosten e 1.690,-

Verkeerskundig Ontwerp

Inschrijfformulier cursussen / Informatie Inschrijvings- en annuleringsvoorwaarden

U kunt het inschrijfformulier opsturen, of faxen naar: (076) 513 66 06.



Cursuscode Cursusnaam Cursuscode

Gegevens deelnemer Naam

Voorletters

Titels Privé-adres

Postcode/Woonplaats

Telefoonnummer

Faxnummer

Vooropleiding

mbo / hbo / wo / overig, nl:

Geboorteplaats

Geboortedatum



Gegevens werkgever Naam bedrijf/organisatie Dienst Afdeling

Functie

Bezoekadres

Postcode/Plaats

Postbus

Postcode/Plaats

Alg. telefoonnummer

Doorkiesnummer

Faxnummer

GSM-nummer

E-mail



De post van DTV Consultants ontvangt u op uw privé-adres. Indien u dit nadrukkelijk niet wenst, dan kunt u dat hiernaast aangeven. Ik wens alleen post te ontvangen op mijn werkadres. Volgt u een speciaal dieet? Ja, nl. Nee Cursusgeld wordt voldaan door:

cursist

werkgever

Ondergetekende stemt in met de inschrijvings- en annuleringsvoorwaarden. Datum:

Handtekening cursist:

Naam:



Handtekening budgethouder:

Naam en bedrijfsstempel:

A d r e s s e r i n g Tr a v e r s e

Mijn adresgegevens zijn ­gewijzigd / onjuist.

Naam organisatie:

Ik ontvang T r a v e r s e graag zakelijk onder vermelding van mijn eigen naam.

Naam contactpersoon:

Dienst / Afdeling:

Voorletters:

Titel(s):

m/v

Functie:

Ik ontvang T r a v e r s e graag op mijn privé-adres.

Postadres: Postcode:

Stuur mij T r a v e r s e niet meer toe.

privé / zakelijk Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

pagina 

man / vrouw

Inschrijving

Deelnemers aan onze cursussen worden ingeschreven onder de volgende voorwaarden: 1  Inschrijving vindt plaats met een volledig ingevuld en ondertekend inschrijfformulier.Deel­ nemers ontvangen vervolgens een schriftelijke bevestiging. 2 Inschrijvingen worden geaccepteerd in volgorde van binnenkomst. 3 De cursusprijzen kunnen jaarlijks wijzigen. Slechts de prijzen op­genomen in de meest recente brochure zijn geldig. 4 De verschuldigde cursusgelden dienen uiterlijk één maand na ontvangst van de nota te worden voldaan. 5 Bij niet tijdige betaling zijn de kosten verbonden aan het innen van het verschuldigde cursusgeld voor rekening van de cursist. 6 Voor tijdige berichtgeving is het van belang dat uw aanmelding in ieder geval zes weken voor aanvang van de cursus in ons bezit is. DTV Consultants beslist ongeveer één maand voor de start van een cursus of deze cursus doorgaat. 7 Heeft u zich ingeschreven voor een cursus en wilt u annuleren, dan gelden de volgende annuleringsvoorwaarden: - annuleren kan uitsluitend schriftelijk; - annuleren tot 6 weken voor de start van een cursus kost niets; - annuleren binnen 6 weken voor de start van een cursus is niet mogelijk. Wel is het toegestaan dat een ­collega uw plaats inneemt bij een cursus. 8 DTV Consultants is gerechtigd een cursus uit te stellen, af te gelasten of cursusdata te wij­­zi­gen, als er te weinig inschrij­ vingen zijn of wanneer bijzon­ dere omstandigheden dat nodig maken. DTV Consultants is niet aansprakelijk voor de hieruit ten laste van de deelnemer en/of inschrijver eventueel voort­ vloeiende kosten en schade.

Ik schrijf mij in voor de cursus(sen): Cursusnaam Graag zou ik meer informatie ontvangen over de cursus(sen ):

3 Traverse Special

antwoordkaart

DTV Consultants

Antwoordnummer 13503

4800 WE Breda

is niet nodig

een postzegel

een postzegel is niet nodig

DTV Consultants Antwoordnummer 13503 4800 WE Breda

pagina 10

Cursussen

Toelichting cursussen

Verkeersmodellen als beleidsinstrument (VBE-07-A)

Start cursus 13 april 2007 Kosten e 1.350,-

Duur 3 dagen Locatie Breda

Recht van de ruimtelijke ordening

(RRO-07-A)

Deze cursus is een vervolg op de basiscursus ruimtelijke ordening. Na afloop van de cursus kunt u de systematiek van het ruimtelijke ordeningsrecht doorgronden en de juridische status bepalen van nota’s, plannen en vergunningen op het gebied van de ruimtelijke ordening. Duur 2 dagen Locatie Breda

Vragen over het pl aatsen v a n ­ v e r k e e r s b o r d e n ?

Nieuwe cursus over ­uitvoeringsvoorschriften BABW

nieuw

Bij het plaatsen en het verwijderen van verkeersborden en verkeerstekens biedt het ‘Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer’ (BABW) inzicht in de werkwijze. Door het volgen van de cursus ‘Uitvoerings­voorschriften BABW – Verkeerstekens en Verkeers­borden’ leert u waar, wanneer en hoe verkeersborden, verkeerstekens en verkeerslichten worden geplaatst. U krijgt inzicht in de mogelijkheden en de struikelblokken van het BABW. Tijdens de cursus wordt de plaatsing van borden aan de hand van de voorschriften behandeld. Aan de hand van veel fotomateriaal worden de bestaande praktijk en de wetgeving aan elkaar getoetst. Een leerzame cursus voor iedereen die met de uitvoering van het BABW te maken heeft. De deelnemers krijgen kennis van en inzicht in het op een correcte manier plaatsen en verwijderen van verkeerstekens. Met behulp van vakliteratuur, een bordenboek en een speciaal samengestelde syllabus krijgen deelnemers de juiste kennis van zaken om een beslissing te nemen over het plaatsen of verwijderen van verkeerstekens en bebording. De inhoud van de cursus is door specialisten uit het werkveld ontwikkeld. Hierdoor is de cursus erg praktijkgericht en is de kennis direct toepasbaar in de werksituatie. De eendaagse cursus vindt plaats in het voorjaar van 2007 in Breda.

juni 2007

Verkeersveiligheid

(VV-07-A)

Bij de aanleg en het beheer van het verkeers- en vervoerssysteem is verkeersveiligheid een belangrijk item. Het startprogramma Duurzaam Veilig is daarbij een belangrijk uitgangspunt. Na afloop van de cursus kent u de basisbeginselen van verkeersveiligheid (beleidsmatig, technisch en gedragsmatig) en kunt u een verkeersveiligheidsprobleem multidisciplinair aanpakken. Start cursus 9 mei 2007 Kosten e 1.690,-

Duur 4 dagen Locatie Breda

Verkeersrechtelijk kader voor wegbeheerders

(VRK-07-A)

Op een praktische manier wordt inzicht gegeven in de juridische aspecten die zijn verbonden aan het beheer en onderhoud van wegen. Voor de aansprakelijkheid is het van belang of de wegbeheerder zijn verantwoordelijkheden in het kader van het beheer en onderhoud voldoende heeft ingevuld. In de cursus worden deze vragen uitgewerkt. De volgende onderwerpen komen aan de orde: de openbaarheid van wegen (Wegenwet), het algemeen (internationaal) verkeersrechtelijk kader, behandelingen op hoofdlijnen van de wegenverkeerswetgeving (o.m. WVW 1994, RVV 1990, BABW) en de uitvoeringsvoorschriften in verband met de toepassing van verkeerstekens en de aansprakelijkheid van de wegbeheerder (schuld- en risicoaansprakelijkheid). De cursist gaat met de verkregen kennis direct aan de slag door het uitwerken van casussen die gebaseerd zijn op praktijksituaties. Start cursus 10 mei 2007 Kosten e 600,-

Duur 1 dag Locatie Breda

Ontwerp verkeerslichtenregelingen

(VRT2-07-A)

Een verkeerskundige heeft steeds meer specialistische kennis nodig bij het ontwerpen van verkeerslichtenregelingen. Na afloop van de cursus kent u de werking en toepassingsmogelijkheden van verkeersregeltechnische ontwerpprogrammatuur. Daarnaast kunt u een weloverwogen ontwerp en/of specificatie van een verkeerslichtenregeling maken. Start cursus 24 mei 2007 Kosten e 2.650,-

CCOL voor gevorderden

Duur 6 dagen Locatie Breda (CCL2-07-A)

De ‘Toolkit CCOL’ is een programmapakket dat speciaal is ontwikkeld voor het ontwerpen en testen van verkeerslichtenregelingen in de programmeertaal C. Het pakket is voor elke wegbeheerder geschikt maar kan pas ten volle worden benut als de ontwerpers van verkeersregelprogramma’s beter bekend zijn met de uitgebreide mogelijkheden van de Toolkit. In deze cursus leert u de verfijnde regeltechnieken in de taal C en de Toolkit CCOL toepassen. Start cursus 29 mei 2007 Kosten e 1.350,-

i Anja Schievink

pagina 11

Duur 3 dagen Locatie Breda

DTV Consultants stelt zich niet aansprakelijk voor foutieve of onvolledige gegevens in deze nieuwsbrief. Alle genoemde prijzen zijn onder voorbehoud.

Start cursus 18 april 2007 Kosten e 880,-

t/m

Cursussen

Deze cursus is bij uitstek geschikt voor beleidsmedewerkers, planvormers en onderzoekers op alle overheidsniveaus die tijdens hun werk te maken krijgen met (het interpreteren van uitkomsten van) verkeers- en vervoermodellen. De cursus is gericht op het begrijpen van enkele basisprincipes binnen verkeers- en vervoermodellen en stelt u in staat om met vele partijen (van de modelontwikkelaars tot en met bewoners en wethouders) adequaat te kunnen communiceren.

januari 2007

Maatwerk

Overzicht cursussen / opleidingen

Cursusaanbod voorjaar 2007

Leertrajecten Incompany trajecten

Verkeerskunde

Inleiding Verkeerskunde Beleid & Proces

Cursussen

Competentieprofielen Opleidingsplannen

BABW voor wegbeheerders Uitvoeringsvoorschriften BABW nieuw Verkeersrechtelijk kader voor ­wegbeheerders Verkeersveiligheid

Verkeersveiligheid Verkeersregeltechniek

Excursies

CCOL voor gevorderden Verkeersontwerp

Verkeerstechnisch Ontwerp Verkeerskundig Ontwerp Ontwerp verkeerslichtenregelingen

Studiereizen Symposia

Verkeerskundig onderzoek

Verkeersmodellen als beleidsinstrument Ruimtelijke Ordening

Brochures

Ruimtelijke Ordening Recht van de ruimtelijke ordening

Websites

Cursusaanbod najaar 2007

Procesbegeleiding

Ruimteljke Ordening

Practicum Bestemmingsplannen Beleid & Proces

Kosten van verkeersmaatregelen Verkeersveiligheid

Verkeersveiligheidsaudit Verkeersregeltechniek

CCOL voor beginners Verkeerslichten; goed geregeld? Verkeersregelinstallaties van bestek tot beheer Verkeersontwerp

Meerstrooks rotondes Practicum verkeersbesluiten Post-HBO Opleiding verkeerskunde 30 dagen vanaf september in Utrecht

Beschrijvingen van het cursusaanbod vindt u op pagina 8 en 11. Meer informatie: zie www.dtvconsultants.nl Wijzigingen voorbehouden. pagina 12