Sessie 3 Zijn de Vlaamse jongeren tevreden over hun job?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Sessie 3 Zijn de Vlaamse jongeren tevreden over hun job? Resultaten van het SONAR – onderzoeksprogramma 24 april 2008

SONAR - 24 april 2008

Maken jongeren in Vlaanderen de overgang van school naar werk met succes?

© E. Verhofstadt & D. Verhaest

Jongeren versus de populatie Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

In welke mate bent u tevreden met…? Arbeidsinhoud - Inhoud van uw job - Mogelijkheden om bij te leren - Initiatief kunnen nemen Arbeidsomstandigheden - Fysieke omstandigheden - Werkdruk Arbeidsvoorwaarden - Loon - Uurregeling - Vakantieregeling - Werkzekerheid - Kansen op promotie Arbeidsverhoudingen - Collega’s - Directe chef Werk in zijn geheel SONAR - 24 april 2008

% tevreden SONAR APS 71.8 55.4 58.0

86.7 58.6 74.1

65.8 58.0

72.6 52.4

65.3 75.0 71.5 61.9 35.7

66.9 80.6 76.9 77.7 42.9

85.8 72.9 73.3

85.8 78.8 87.9



Structuur Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

1. Arbeidstevredenheid & opleiding 2. Arbeidstevredenheid & overscholing 3. Werkdruk & autonomie





Arbeidstevredenheid & opleiding




Arbeidstevredenheid & opleiding Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Factoren die arbeidstevredenheid positief beïnvloeden: SONAR - 24 april 2008

Vrouw zijn Hoger loon Kleine ondernemingen Vaardigheden kunnen benutten Uitdagende job Gevarieerde job Veilige arbeidsomstandigheden Lage werkdruk Veel autonomie Maken jongeren in Vlaanderen de overgang van school naar werk met succes?



Referentie-persoon met diploma lager onderwijs lager secundair onderwijs hoger secundair onderwijs( referentie) hoger onderwijs van 1 cyclus hoger onderwijs van 2 cycli

kans om tevreden te zijn model 1 model 2 73.14% 74.72% 77.02% 81.70% 82.37%

86.39% 83.90% 82.04% 71.54% 65.54%

Na controle voor jobkwaliteit: negatieve relatie tussen tevredenheid en opleiding





Mogelijke verklaringen: 1. Hoger en lager opgeleiden vinden verschillende aspecten belangrijk in hun job (verschillende waarden tav werk). 2. Hoger opgeleiden verwachten meer van hun eerste job dan lager opgeleiden .





Arbeidstevredenheid & overscholing




Arbeidstevredenheid & overscholing Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Doelstelling Een uitgebreid onderzoek naar de relatie tussen objectieve overscholing en arbeidstevredenheid Arbeidstevredenheid wordt hierbij geïnterpreteerd als een benadering voor het nut dat een werknemer uit zijn job haalt Dit moet toelaten om te beoordelen in welke mate overscholing voor individuen een vrijwillige keuze is

Methodologie We maken een onderscheid tussen directe en indirecte effecten van overscholing





Overscholing

Arbeidstevredenheid

Andere job kenmerken • loon • ploegenarbeid •…





Methodologie We vergelijken de arbeidstevredenheid van overgeschoolden met twee verschillende categorieën van adequaat geschoolde werknemers • Enerzijds met adequaat geschoolde werknemers die een gelijkaardig scholingsniveau hebben • Anderzijds met adequaat geschoolde werknemers die op een gelijkaardig jobniveau tewerkgesteld zijn





Persoon A Scholingniveau 2 Jobniveau 2


Persoon B

Persoon C

Scholingsniveau 1

Scholingsniveau 2

Jobniveau 1

Jobniveau 1




Methodologie De effecten worden uitgedrukt in ‘schaduw-prijzen’ en ‘schaduw-kosten’ van overscholing • De schaduw-prijs van overscholing is de loonstijging die nodig is om de psychologische kosten van overscholing te compenseren







Persoon B

Persoon C

Scholingsniveau 1

Scholingsniveau 2

Jobniveau 1

Jobniveau 1




Methodologie De effecten worden uitgedrukt in ‘schaduw-prijzen’ en ‘schaduw-kosten’ van overscholing • De schaduw-prijs van overscholing is de loonstijging die nodig is om de psychologische kosten van overscholing te compenseren • De schaduw-kost van overscholing is de loonstijging die nodig is om het verschil in nut tussen een overgeschoolde werknemer en een adequaat geschoolde collega te compenseren SONAR - 24 april 2008






Persoon B

Persoon C

Scholingsniveau 1

Scholingsniveau 2

Jobniveau 1

Jobniveau 1




De schaduw-prijs van overscholing Persoon A Scholingniveau 2 Jobniveau 2

Om de directe psychologische kosten van een jaar overscholing te compenseren is een nettoloonstijging van 21% nodig Indien we rekening houden met de vaststelling dat

overgeschoolden tevens slechter af zijn met betrekking tot de andere karakteristieken van hun job (bv. loon), dan is zelfs een nettoloonstijging van 27% nodig SONAR - 24 april 2008


Persoon C Scholingsniveau 2 Jobniveau 1



De schaduw-kost van overscholing Om het verschil in nut tussen een werknemer die één jaar overgeschoold is en zijn adequaat geschoolde collega’s te compenseren is een nettoloonstijging van 12,5% nodig De werkelijke compensatie is evenwel veel kleiner en bedraagt ongeveer 2%


Persoon B

Persoon C

Scholingsniveau 1

Scholingsniveau 2

Jobniveau 1

Jobniveau 1




Werkdruk & autonomie




Werkdruk & autonomie Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Job Demand-Control Model of Karasek

Controle Werkdruk

Controle

STRESS SONAR - 24 april 2008


Werkdruk

GROEI © E. Verhofstadt & D. Verhaest


De spanningsdimensie of stress-as Oorzaak stress: hoge taakeisen en weinig regelmogelijkheden ↑werkdruk → ↑ stress ↓ autonomie → ↑ stress





Interactie tussen werkdruk en autonomie mbt arbeidsontevredenheid arbeidsontevredenheid

25%

20.5%

20%

15%

lage autonomie

14.1%

hoge autonomie

10%

5.3%

5%

3.6% 0%

lage werkdruk

hoge werkdruk

werkdruk





De activeringsdimensie of groei-as Groeimogelijkheden: hoge taakeisen en veel regelmogelijkheden ↑ werkdruk → ↑ groei ↑ autonomie → ↑ groei





Interactie tussen werkdruk en autonomie mbt groeimogelijkheden aanleren nieuwe vaardigheden

90% 85.7%

85% 80% 78.9%

lage autonomie

75% 72.0%

hoge autonomie

70% 69.8% 65% 60% lage werkdruk

hoge werkdruk

werkdruk SONAR - 24 april 2008




passieve weinig C weinig WD Man Vrouw

52,4 47,6

51,8 48,2

48,1 51,9

51,0 49,0

Minder dan lager secundarir onderwijs Hoger secundair onderwijs Hoger onderwijs

13,5 55,1 31,4 77,8 22,2 33,4 24,6 42,0 15,1 84,9 23,7 76,3 1,0 30,2 39,7 29,2 27,3 72,7

15,5 52,3 32,2 83,1 16,9 29,5 28,4 42,1 18,6 81,4 34,2 65,8 1,0 32,5 43,2 23,3 39,1 60,9

8,7 32,0 59,3 80,0 20,0 33,3 28,4 38,2 5,6 94,4 9,5 90,5 0,9 17,7 34,0 47,4 34,3 65,7

5,5 30,1 64,4 85,2 14,8 32,2 24,6 43,2 6,9 93,1 10,0 90,0 1,2 21,4 45,9 31,6 46,2 53,8

full time part time minder dan 10 werknemers 11 tot 49 werknemers meer dan 50 werknemers Nachtwerk Geen nachtwerk Werk in ploegen Geen werk in ploegen Primaire sector Secundaire sector Diensten sector Publieke sector Permanent contract Tijdelijk contract SONAR - 24 april 2008

stressvolle low strain groei-job weinig C veel C veel C veel WD weinig WD veel WD




Gevolgen van stress Combinatie van hoge werkdruk en lage autonomie: STRESS

Compensatie door een hoger loon? NEE SONAR - 24 april 2008

Invloed op mobiliteit werknemers? JA




Verlaten eerste job C

C

WD

C

WD

C SONAR - 24 april 2008

WD


WD



Situatie op 26 jaar voor starters in een stressvolle job? Tot 26 jaar enkel vrijwillige jobwijzigingen (zelf ontslag genomen, ander werkaanbod): 45% naar groei job – 29% nog steeds in stress job – 2% werkloos –

Ook verplichte jobwijzigingen (bvb door ontslag of sluiten onderneming): – 21% naar groei job – 30% nog steeds in stress job – 17% werkloos





‘Lock in’ in stressvolle jobs Schoolverlaters die starten in een stressvolle job: ÆKans op werkloosheid of opeenvolgende stressvolle jobs hoger voor: - vrouwen - laaggeschoolden





Conclusie sessie 3 Zijn de Vlaamse jongeren tevreden over hun eerste job?




Conclusie Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

-

Hoger opgeleiden zijn gemiddeld meer tevreden omdat ze betere startjobs hebben dan lager opgeleiden.

-

Met een eerste job van dezelfde kwaliteit zal een lager opgeleide evenwel meer tevreden zijn.

-

Overgeschoolden halen minder nut uit hun job dan adequaat geschoolden met een gelijkaardige onderwijsachtergrond

-

Overgeschoolden halen tevens minder nut uit hun job dan adequaat geschoolden met een gelijkaardige job

-

Autonomie kan de negatieve relatie tussen werkdruk en arbeidstevredenheid verzachten. Æ Stress meer dan werkdruk alleen!

-

Slechts een deel van de starters in een stressjob komt later in een betere job terecht. Æ Focus op zij die vast zitten in een stressvolle job.




Sessie 3 Zijn de Vlaamse jongeren tevreden over hun job?

Recommend Documents