Sepion 13-06-2014
Marianne van Buren, verpleegkundig specialist SEIN (Stichting Epilepsie Instellingen Nederland) middenwest Nl, polikliniek Utrecht
Medicamenteus onbehandelbare epilepsie • 25-30% is niet goed met medicijnen te behandelen! • onacceptabele bijwerkingen van antiepileptica
Niet medicamenteuze behandeling epilepsie
• Epilepsiechirurgie • Nervus Vagus Stimulatie • Ketogeen dieet
1
Niet medicamenteuze behandeling Er is sprake van medicatieresistentie als een patiënt aanvallen houdt ondanks behandeling met 2 of 3 antiepileptica in adequate dosering (Nederlandse Vereniging voor Neurologie)
Niet medicamenteuze behandeling
Ketogeen dieet • • • • • • •
Wat is een ketogeen dieet? Hoe werkt het? Samenstelling Bijwerkingen Effectiviteit Voor wie (niet) geschikt? Voorbeelden
Ketogeen dieet
2
Samenstelling normale voeding
MCT- en klassiek dieet
Vergelijk gezonde voeding met klassiek en MCT-dieet
Liquigen
LCT
3
Andere soorten ketogeen dieet • Combinatie MCT / Klassiek • Gemodificeerd Atkins Dieet (MAD)
Starten met dieet • • • • •
Instellen (soms opname van 1 week) Individueel aangepast dieet Afgewogen Langzame opbouw Hulpmiddelen bepalen ketose
Ketogeen dieet; bijwerkingen korte termijn: • Honger • Weinig energie, futloos • Te lage glucose • Braken • Diarree / obstipatie
lange termijn: • Nierstenen • Hartritme stoornissen • Vertraagde groei • Verhoogd cholesterol
Sociaal belastend!
4
Ketogeen dieet Positief effect op: • Duur en intensiteit van aanvallen • Stemming • Concentratie en aandacht • Medicatievermindering
Ketogeen dieet 1/3 veel minder aanvallen 1/3 minder aanvallen 1/3 geen of te weinig verandering
Verbetering cognitie
veel minder aanvallen minder aanvallen onvoldoende effect
Voor wie is het dieet geschikt? • Therapieresistente epilepsie • Epilepsiechirurgie (nog) niet mogelijk • Kinderen, jongeren, volwassenen • Metabool - Glut-1-deficiëntie - Pyruvaat dehydrogenase deficiëntie
5
Voor wie is het dieet niet geschikt? • Vetzuuroxidatiestoornis • Hypercholesterolemie • Diabetes mellitus • Ernstige chronische ziekten lever, nieren, pancreas • Verlengde QT-tijd syndroom (hartritmestoornis) • Ernstige gedragsproblemen of gebrek aan motivatie
Ontbijt voorbeelden Met vetdrankje: • pap van: - 100 gram volle melk - 8 gram Bambix • 1x vetemulsie • koolhydraatvrije drank 262 calorieën
MAD: 2 uien, gebakken met 100 g champignons en 3 plakken ham in reepjes gesneden
Klassiek ketogeen Aardbeienyoghurt 30 gram volle yoghurt 75 gram crème fraîche 44 gram Mon Chou 13 gram aardbeien OF Omelet met spek en tomaat 43 gram rauw ei 10 gram spek 15 gram tomaat 76 gram slagroom 13 gram olie 415 calorieën
Ketogeen dieet met vetdrankje Vrij toegestane producten: • Energievrije dranken: water, thee, koffie, diaran • komkommer e.d. Energierijke producten: • haring, cashewnoten, slagroomsoesjes, selderijsalade, kaas, knakworst Bij uitzondering: • Patates frites, barbecue: meer Koolhydraten > meer MCT vet
6
MAD • • • •
10-20 gram Koolhydraten per dag Geen beperking van energie, vet, eiwit Suppletie van vitamines en mineralen Gebruik 3 maaltijden per dag
Als ketose bereikt is: • Langzaam koolhydraten toevoegen met 5 gram per dag tot stabiel gewicht en ketose
Website ketogeen dieet www.ketogeenmenu.nl
Niet medicamenteuze behandeling
Nervus Vagus Stimulatie een aanvullende behandeling bij moeilijk behandelbare epilepsie
7
NVS Nervus Vagus Stimulatie
doel; middels elektrische stimulatie van de nervus vagus het aantal epileptische aanvallen bij patiënten met medicatieresistente epilepsie verminderen.
Nervus vagus stimulatie (NVS) • • • • • •
Wat is een nervus vagus stimulator? Hoe werkt het? Operatie Instellen Bijwerkingen Effectiviteit
NVS operatie • Operatieduur 1 à 1.5 uur onder narcose • Opnameduur: 2 à 4 dagen • Mogelijke complicatie: - infectie in het operatiegebied bij 3%. Dan behandelen met antibiotica
8
Instellen NVS Start • 14 à 21 dagen na operatie • Snelheid van instellen is afhankelijk van aanvalsbeeld & bijwerkingen • In stapjes ophogen van stimulatie
Nervus vagus stimulatie Instellen programmeren op afstand
Nervus vagus stimulatie Extra stimulans onderbreken/uitschakelen
9
NVS contra-indicatie - beperking Contra indicaties: • Hartlongziekten • Maagdarmziekten Beperkingen: • MRI • Diathermie (behandeling opwekken warmte in weefsel en organen)
NVS mogelijke bijwerkingen • • • • •
Heesheid, stemverandering Hoesten, keelpijn, slikproblemen Kortademigheid Tintelingen Hoofdpijn
NVS positieve effecten • Verkorte duur van aanvallen • Verbetering in geheugen en verbale communicatie • Positief effect op alertheid, stemming en gedrag • Vermindering slaapbehoefte overdag
10
NVS effect • Gemiddelde aanvalsreductie: meer dan 30% (na 1 jaar) • Meer dan 50% aanvalsreductie: ruim 40% (na 1 tot 3 jaar) weinig/geen verbetering
Effect niet te voorspellen
goede verbetering
redelijke verbetering
Gebruik magneet • • • • • • •
90% gebruikt de magneet Bij 12 % altijd effectief Bij 50% meestal effectief Bij 31% soms effectief Minder aanvallen Sneller uit de aanval Verwardheidsperiode korter
11
vragen
12
