Seminar MontClair Verschuiving WIJZIGINGAOWVAN DE en ARBEIDSVOORWAARDE pensioenrichtleeftijd PENSIOEN Woensdag 5 juni 2013
Dichter bij de mens 1 Pensioenopleidingen in het groene hart Dichter bij de mens
Welkom!
Dichter bij de mens
Leeswijzer
• Stand van zaken per 2 juni 2013 • Pensioenontwikkelingen gaan razendsnel • Blijf ze volgen ☺
Dichter bij de mens
Kennisdelen (met bronvermelding) Alhoewel uiterste zorgvuldigheid is betracht, aanvaardt Monica Swalef Pensioen Consultancy B.V. cq. Pensioenwet Academie geen enkele aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruiken van de in deze lesmaterialen opgenomen informatie en wenken Op deze presentatie rust geen copyright. Kennis moet je delen, niet bezitten. Ik vind het leuk als je me laat weten wanneer je onderdelen uit deze presentatie (her)gebruikt en ga er vanuit dat je dan steeds de bron vermeldt Vragen en verbeteringen zijn meer dan welkom via: E-mail
[email protected]
Twitter
@Pensioenwet en @monicaswalef
Dichter bij de mens
Wat te doen met pensioen in 2013?
Dichter bij de mens
Agenda • Inleiding • Akkoorden – – – – – – – –
Pensioenakkoord (2010) Lenteakkoord (2012) Zomerwetgeving (2012) Herfstakkoord (2012) Regeerakkoord (2012) Sociaalakkoord (2013) 10 puntenplan jongeren (26 mei 2013) Pensioen/ouderenakkoord (28 mei 2013)
• Maar het gaat natuurlijk om: – Pensioenwetgeving per 1 januari 2013 – & per 1 januari 2014 – & per 1 januari 2015 Dichter bij de mens
Inleiding
Dichter bij de mens
Drie pensioenpijlers
Derde pijler
Tweede pijler
Eerste pijler
Dichter bij de mens
Pensioendriehoek Pensioenuitvoeringsorganisaties
Pensioenuitvoerder
Startbrief
Werkgever Werknemer Pensioenovereenkomst Arbeidsovereenkomst Dichter bij de mens
Pensioenuitvoerders per 1 januari 2011 in NL
1. Pensioenfonds 2. Pensioenverzekeraar 3. Premiepensioen Instelling Dichter bij de mens
Uitkeringsovereenkomst o.b.v. het salaris (‘middelloon’)
Pensioen
Opbouw in een jaar
1
2
3
4
Dichter bij de mens
Premieovereenkomst / Beschikbare premieregeling
Bijdragen werkgever en werknemer pensioen kapitaal
Rendement
uitkeringen
Dichter bij de mens
AOW en tweede pijler tot 1 januari 2013
Levenslang ouderdomspensioen (OP)
AOW 21
65
Dichter bij de mens
Eerste pijler t/m 31 december 2012 • Eerste pijler: – AOW op 65 ste verjaardag – ANW tot 65 ste verjaardag partner
• Sociale verzekeringen (WIA, WW etc) – Tot 65 jaar
• Arbeidsovereenkomst – Ontslag op 65 jaar
Dichter bij de mens
Tweede pijler t/m 31 december 2013 Fiscaal kader • Levenslang ouderdomspensioen – Pensioenopbouw volgens Witteveenkader – Pensioenrichtleeftijd 65 jaar – Maximale opbouwpercentages • Max. opbouwpercentage Eindloon: 2% • Max. opbouwpercentage Middelloon: 2,25% – 35 opbouwjaren – Uitgangspunt 70% laatst verdiende loon op 65 jaar inclusief AOW
• Partnerpensioen – Levenslang partnerpensioen tot 65 jaar – ANW-hiaat tot 65 jaar Dichter bij de mens
Tweede pijler t/m 31 december 2013 • Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid – Tot 65 jaar
• WIA-hiaat, Arbeidsongeschiktheidspensioen/WIAexedent – Tot 65 jaar
Dichter bij de mens
Dichter bij de mens
Verbindingen • Verbindingen leggen tussen – – – –
Pensioenakkoord - Regeerakkoord Sociaal akkoord - Fiscale kaders Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd Premieovereenkomsten besluit(en)
Dichter bij de mens
Waar staan we nu: huidige pensioenwetgeving Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd (WVAP) Wijziging van de • AOW, • Wet Werk en bijstand, • Wet IB 2001, • Wet LB 1964 • in verband met de stapsgewijze verhoging en koppeling aan de stijging van de levensverwachting van de pensioenleeftijd
Dichter bij de mens
Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd (WVAP)
• Nu: 1e pijler: – Vanaf 1 januari 2013 hebben Nederlanders een maand later recht op AOW gekregen
• Straks: 2e pijler: – Vanaf 1 januari 2014 inperking pensioenopbouw in tweede pijler (‘Witteveenkader’)
Dichter bij de mens
Impact op de 1e pijler
Dichter bij de mens
Verhoging AOW-leeftijd • Verhoging AOW-leeftijd tot 2023 in vaste stappen • Daarna koppeling AOW aan de levensverwachting • Bent u geboren vóór 1 januari 1948? – Dan is uw AOW-leeftijd 65 jaar
• Bent u geboren op of na 1 januari 1948? – Dan hangt uw AOW-leeftijd af van uw geboortedatum
• Uitrekenen AOW-leeftijd op www.svb.nl
Dichter bij de mens
Verhoging AOW-leeftijd 2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
AOW & aanvangsleeftijd
1 mnd
1 mnd
1 mnd
2 mnd
2 mnd
2 mnd
3 mnd
AOW
65+1 maand
65+2 maanden
65+3 65+5 maanden maanden
65+ 7 maanden
65+9 maanden
66 jaar
Aanvangs leeftijd
15 + 1 maand
15 + 2 maanden
15 + 3 15 + 5 maanden maanden
15 + 7 maanden
15 + 9 maanden
16 jaar
Dichter bij de mens
Effect verhoging AOW per 1 januari 2013
AOW gat
Levenslang ouderdomspensioen (OP)
AOW 65
65+1
65+2 65+3
65+4 65+5
66
Dichter bij de mens
Impact op de tweede pijler
Dichter bij de mens
Impact op 2e pijler • Op pensioenaanspraken die tot 1 januari 2014 zijn opgebouwd blijft het huidige Witteveenkader van toepassing • Wijzigingen zien enkel op toekomstige pensioenopbouw, zodat bestaande aanspraken niet worden geraakt • Vervroeging en verlating blijft mogelijk, mits actuarieel herrekend t.o.v. de bij de opbouw gehanteerde pensioenrichtleeftijd • Tegemoetkoming aan pensioenuitvoerders: er wordt een regeling getroffen waarmee wordt bewerktstelligd dat een aanpassing van de opgebouwde pensioenaanspraken aan de nieuwe pensioenrichtleeftijd niet wordt verhinderd door de zogenoemde 100% begrenzing • Aanpassing beschikbare premiestaffels
Dichter bij de mens
Impact op 2e pijler • 1 januari 2014 pensioenrichtleeftijd 67 jaar; daarna koppeling pensioenrichtleeftijd aan de levensverwachting • Maximale opbouwpercentages per 1 januari 2014 verlaagd met 0,1%: • Maximaal opbouwpercentage Eindloon: – Ouderdomspensioen 1,90% – Partnerpensioen 1,33% – Wezenpensioen 0,27% • Maximaal opbouwpercentage Middelloon: – Ouderdomspensioen 2,15% – Partnerpensioen 1,51% – Wezenpensioen 0,30% • 37 opbouwjaren Dichter bij de mens
Premiestaffelbesluit 12 februari 2013 67 jaar • Gericht op een ouderdomspensioen dat na 37 jaren opbouw niet meer bedraagt dan 70% van dat loon op dat tijdstip • Opbouwpercentage van 2,15% per dienstjaar • Pensioenrichtleeftijd 67 jaar • Uiterlijk 1 januari 2014 moeten alle beschikbare premieregelingen, zowel bruto als netto staffels zijn aangepast aan de nieuwe pensioenrichtleeftijd van 67 jaar en de maximale opbouwruimte van 2,15% (netto staffels) • Uiterlijk vanaf 1 januari 2015 moet alle beschikbare premieregelingen uitgaan van de netto staffels
Dichter bij de mens
Premiestaffelbesluit 12 februari 2013 67 jaar Leeftijdsklassen tot 67 jaar
Percentage van de pensioengrondslag (opbouw gericht op 2,15% per dienstjaar bij middelloonstelsel)
OP
OP en uitgesteld opgebouwd PP
OP en direct ingaand opgebouwd PP
OP en direct ingaand bereikbaar PP
15 tot en met 19
3,8
4,6
5,3
5,5
20 tot en met 24
4,4
5,3
6,0
6,5
25 tot en met 29
5,3
6,4
7,3
7,9
30 tot en met 34
6,5
7,8
8,8
9,3
35 tot en met 39
7,9
9,5
10,6
11,1
40 tot en met 44
9,6
11,6
12,8
13,4
45 tot en met 49
11,7
14,2
15,5
16,2
50 tot en met 54
14,4
17,4
18,7
19,6
55 tot en met 59
17,7
21,5
22,7
23,6
60 tot en met 64
22,1
26,8
27,6
28,2
65 tot en met 66
25,9
31,5
31,8
31,9
Dichter bij de mens
Effect verhoging AOW & pensioenrichtleeftijd per 1 januari 2014 voor toekomstige opbouw De tot 31 december 2013 opgebouwde aanspraken blijven staan op 65 jaar
Geboren op of na 1 januari 1956
Levenslang ouderdomspensioen (OP)
OP
Opbouw vanaf 1 januari 2014 Levenslang ouderdomspensioen (OP) Opbouw tot 1 januari 2014
AOW 65
65+1
65+2
65+3
65+4
65+5
66
67
AOW gat Dichter bij de mens
Impact op de derde pijler
Dichter bij de mens
Impact op 3e pijler • Ondernemers (zelfstandigen) en in privé – Oudedagsreserve verlaagd van 12% naar 10,9% – Ruimte voor lijfrente van 17% naar 15,5% – Factor 7,5 wordt 7,2
Dichter bij de mens
Wat kunnen we verwachten in de (nabije) toekomst
Dichter bij de mens
Regeerakkoord 2012
Dichter bij de mens
Regeerakkoord 2012 • Eerste pijler: AOW – AOW-leeftijd na 2015 versneld verhoogd: • In 2018: 66 jaar • In 2021: 67 jaar – AOW partnertoeslag per 1 juli 2014 ingeperkt
• Eerste pijler: ANW – ANW uitkering beperkt tot 1 jaar
Dichter bij de mens
Regeerakkoord 2012 • Tweede pijler: – Versobering Witteveenkader – Maximaal opbouw % 1 januari 2015 1,75% middelloon voor ouderdomspensioen – Loongrens fiscale facilitering op €100.000 salaris in tweede en derde pijler => introductie netto pensioen?
• Wetgeving 15 april 2013 naar Tweede Kamer – Wet verlaging maximumopbouw- en premiepercentages pensioenen en maximering pensioengevend inkomen
Dichter bij de mens
Nieuwe 4%-staffel ? Leeftijdsklassen tot 67 jaar 4%-netto 1,75% ML
............. 15 tot en 20 tot en 25 tot en 30 tot en 35 tot en 40 tot en 45 tot en 50 tot en 55 tot en 60 tot en 65 tot en
met met met met met met met met met met met
19 24 29 34 39 44 49 54 59 64 66
Leeftijdsklass Leeftijdsklass Leeftijdsklass en tot 67 jaar en tot 67 jaar en tot 67 jaar OP OP en OP en direct uitgesteld ingaand opgebouwd opgebouwd PP PP ............. ............. ............. 3,1 3,7 4,3 3,6 4,3 4,9 4,3 5,2 5,9 5,3 6,4 7,1 6,4 7,7 8,6 7,8 9,4 10,4 9,6 11,5 12,6 11,7 14,2 15,2 14,4 17,5 18,5 18,0 21,8 22,5 21,1 25,6 25,9
Leeftijdsklass en tot 67 jaar OP en direct ingaand bereikbaar PP ............. 4,5 5,3 6,4 7,6 9,1 10,9 13,2 15,9 19,2 23,0 26,0
Dichter bij de mens
Overzicht staffels bijlage 1 staffel II Leeftijdsklasse
2007 Bruto II
2009 Netto 1, II
2013 Netto 1,II
Te verwachten regeringsstaffel?
15 tot en met 19
6,3
5,2
4,6
3,7
20 tot en met 24
7,2
6,0
5,3
4,3
25 tot en met 29
8,8
7,3
6,4
5,2
30 tot en met 34
10,7
8,9
7,8
6,4
35 tot en met 39
13,0
10,9
9,5
7,7
40 tot en met 44
15,9
13,3
11,6
9,4
45 tot en met 49
19,5
16,3
14,2
11,5
50 tot en met 54
24,0
20,0
17,4
14,2
55 tot en met 59
29,7
24,8
21,5
17,5
60 tot en met 64
37,2
31,1
26,8
21,8
31,5
25,6
65 tot en met 66
Dichter bij de mens
Sociaal akkoord 11 april 2013
Dichter bij de mens
Overbruggingsregeling AOW
Dichter bij de mens
2e pijler: Witteveenkader
Dichter bij de mens
2e pijler: Witteveenkader • Raad van State betwijfelt of het na de voorgestelde versobering nog mogelijk is een adequaat pensioen op te bouwen • Ook sociale partners stellen dat het kabinet de opbouw van een adequaat pensioen en het vertrouwen in het pensioenstelsel ondermijnt en willen een alternatief • Het kabinet heeft voor de uitwerking daarvan tot eind mei 2013 de gelegenheid gegeven
Dichter bij de mens
2e pijler: Witteveenkader • Sociale partners zullen deze maand de volgende varianten onderzoeken, waarbij wordt uitgegaan van een maximaal te bereiken opbouwpercentage van 2%: – De mogelijkheid van een netto pensioenspaarfacilitieit met een vrijstelling voor vermogensrendementsheffing (box 3) voor werknemers met een inkomen hoger dan 100.000 euro – De mogelijkheid om de belastingheffing op pensioenen gedeeltelijk te vervroegen van een heffing bij uitkering naar een heffing bij premie-inleg
Dichter bij de mens
Actuariële berekening effecten wetsvoorstel • 21 mei 2013 brief Staatssecretaris Weekers met actuariële berekeningen ivm effecten wetsvoorstel verlaging maximum opbouw- en premiepercentages pensioenen en maximering pensioengevend inkomen
Dichter bij de mens
Doorrekeningen
Dichter bij de mens
Doorrekeningen
Dichter bij de mens
Doorrekeningen
Dichter bij de mens 47
Doorrekeningen
Dichter bij de mens
Het ‘nieuwe’ pensioencontract
Dichter bij de mens
Uitgangspunten Pensioenakkoord 2010 • Overeenkomsten van pensioencontracten – Met de ambitie van een waarde- of welvaartsvast pensioen – Op basis van voorwaardelijke pensioenaanspraken
• Een pensioen dat meegroeit met – De ontwikkelingen in de levensverwachting en – De financieel economische situatie van het pensioenfonds
• Het primaat voor de aanpassing van de pensioencontracten ligt bij de sociale partners • Aanpassing van de wetgeving noodzakelijk om pensioencontracten met voorwaardelijke aanspraken mogelijk te maken
Dichter bij de mens
Van nominaal naar reëel pensioenkader • • • •
Geldt voor pensioenfondsen Nieuw Financieel Toetsingskader Van ‘harde’ rechten naar ‘zachte’ rechten ‘Invaar’ problematiek voor huidige pensioenaanspraken en pensioenrechten • Verwachte datum in werkingtreding 1 januari 2015
Dichter bij de mens
Sociaal akkoord en pensioen Invaren
Dichter bij de mens
Sociaal akkoord en pensioen Invaren • Invoering van het nieuwe contract gefaciliteerd door kabinet met een wettelijke verplichting tot invaren van bestaande pensioenrechten • Een duidelijk spelregelkader zal worden ontworpen zodat pensioenfondsen weten waar ze aan toe zijn, een evenwichtige behandeling van de rechten van generaties maakt daar onderdeel van uit • DNB zal als toezichthouder erop toezien dat dit spelregelkader wordt gehanteerd Dichter bij de mens
Duizelingwekkend?
Dichter bij de mens
Praktijk • Inrichting ‘nieuwe’ pensioencontract per 1 januari 2014 en per 1 januari 2015 en per ….? • Aandachtspunten
Dichter bij de mens
Rekenen, medezeggenschap, vastleggen
Dichter bij de mens
Werk aan de winkel?
Nee: De huidige pensioenregeling met pensioendatum 65 jaar kent opbouwpercentage kent van maximaal 1,84% middelloon per dienstjaar Ja:
Bovenstaande niet van toepassing? Dan moet de pensioenregeling per 1 januari 2014 zijn aangepast!!!
Dichter bij de mens
AOW en pensioenrichtleeftijd niet synchroon • AOW en pensioenrichtleeftijd lopen door de Wet VAP uit elkaar • Hoe los je gemis aan AOW-uitkering op? • Regeerakkoord: overbruggingsregeling. 150% WML • Sociaal akkoord: 200% WML en 300% WML voor paren • Via tweedepijler pensioen? • Tot aan de nieuwe AOW-datum AOW-compensatie uit stukje ruil van levenslang ouderdomspensioen. • Maximaal 2 x gehuwden-AOW. • Artikel 38l Wet LB: Tijdelijk (t/m 2015) verruimde mogelijkheid om te variabiliseren, ook als het pensioen al is ingegaan (amendement Nepperus/Groot) • Niet met VUT!!
Dichter bij de mens
Aandachtspunten • Ontslagdatum = AOW gerechtigde leeftijd? • 1e AOW uitkering op ander tijdstip dan 1e tweede pijlerpensioen • Per 1 januari 2014 pensioenrichtleeftijd voor toekomstige opbouw op 67 jaar; en verleden? • Fiscale pensioenrichtleeftijd 67 jaar wordt rekenleeftijd • ANW-hiaat? • Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid? • WIA-hiaat? • Arbeidsongeschiktheidspensioen (WIA-exedent)?
Dichter bij de mens
Aandachtspunten Toekomstige opbouw • Eindloonregelingen: • Per 1 januari 2014 van 2,00% op 65 jaar naar 1,90 op 67 jaar • Waarschijnlijk per 1 januari 2014 naar middelloon op 67 jaar met opbouwpercentage van 1,75%
• Middelloonregelingen: – Per 1 januari 2014 van 2,25% op 65 jaar naar 2,15% op 67 jaar (= 1,84% op 65 jaar) – Waarschijnlijk per 1 januari 2015 naar 1,75%
• Beschikbare premieregelingen: – Verlaging beschikbare premiestaffels
Dichter bij de mens
Aandachtspunten • Pensioenrichtleeftijd 67 jaar – Fiscaal uitgangspunt per 1 januari 2014 – Opbouwpercentage omlaag • Pensioenrichtleeftijd 65 jaar – Mag, mits opbouwpercentage nog lager en/of AOW franchise aangepast – Vergt nauwkeurig rekenwerk
Dichter bij de mens
Wat te doen in 2013 met staffels? Bijvoorbeeld: • Bruto staffel 2 bijlage I 2007 pd 65 omzetten naar ⇒ netto staffel 2 bijlage I 2013 pd 67 ⇒ 72% van bruto staffel 2 bijlage I 2007 past binnen de netto staffel 2 bijlage I uit 2013 • Bruto staffel 2 bijlage I 2007 pd 65 omzetten naar ⇒ bruto staffel 2 bijlage VIc 2013 pd 67 ⇒ 86% van bruto staffel 2 bijlage I 2007 past binnen de bruto staffel 2 bijlage VIc uit 2013
Dichter bij de mens
Brief Staatsecretaris 17 januari 2013 Toezegging in verband met de Wet Verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd • Staatssecretaris Klijnsma van SZW heeft de Eerste Kamer een brief gestuurd over de Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd. • Zij heeft onderzocht hoe de Pensioenwet kan worden aangepast, zodat pensioenuitvoerders voor bestaande én nieuwe aanspraken één pensioenleeftijd kunnen hanteren, zonder tussenkomst van de individuele deelnemers. • Klijnsma concludeert dat de Pensioenwet hiervoor nu al de ruimte biedt • Klijnsma ziet diverse voordelen van het hanteren van één pensioenleeftijd. Zo kunnen uitvoeringskosten beperkt en heldere communicatie vereenvoudigd worden. Ook kunnen deelnemers hun eigen pensioensituatie beter beoordelen Dichter bij de mens
Brief Staatsecretaris 17 januari 2013 Toezegging in verband met de Wet Verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd • Bij een collectieve omzetting worden pensioenen actuarieel herrekend, waardoor reeds opgebouwde pensioenaanspraken niet worden gewijzigd. • Omzetten is alleen mogelijk onder voorwaarde dat individuen de mogelijkheid krijgen de pensioenleeftijd terug te zetten • Het is aan de pensioenfondsen om te bepalen of ze gebruik willen maken van de collectieve omzetting naar één pensioenleeftijd Echter, kan dit zomaar??????
Dichter bij de mens
Wijziging van de arbeidsvoorwaarde pensioen
Dichter bij de mens
Wijziging van de pensioenovereenkomst • Betrokken partijen ingeval de pensioenovereenkomst is ondergebracht bij een – (Verplicht) gesteld Bedrijfstakpensioenfonds – Ondernemingspensioenfonds – Pensioenverzekeraar – Premiepensioeninstelling • Indien Wet versterking bestuur pensioenfondsen wordt aangenomen, dan moet ook het pensioenfonds langs de Ondernemingsraad
Dichter bij de mens
Juridische procedures • Aanpassen arbeidsovereenkomsten – Ontslagdatum 65 jaar vervangen door AOW gerechtigde leeftijd • Kan niet zomaar – Artikel 23 Wet op de Ondernemingsraden – Instemmingrecht OR – Instemming werknemers & partners
Dichter bij de mens
Juridische procedures • Aanpassen pensioenovereenkomsten – Pensioenrichtleeftijd 67 – Ander fiscaal kader • Verlaging opbouwpercentages • Andere premiestaffels • Eventuele beperking pensioengevend inkomen tot 100.000 euro
• Kan niet zomaar – Medezeggenschap afhankelijk van waar pensioenovereenkomst is ondergebracht – Wel / geen CAO
Dichter bij de mens
Maatwerk
Dichter bij de mens
Maar vooral….
Dichter bij de mens
Want..
• U heeft nog 6 maanden! • Consequenties bij niet tijdige aanpassing: – Fiscaal onzuivere pensioenregeling
Dichter bij de mens
Dichter bij de mens
De toekomst?
Dichter bij de mens
Vragen of een goed idee?
Dichter bij de mens
BEDANKT voor uw aandacht & graag tot ziens!
7-6-2013 Dichter bij de mens
Dichter bij de mens 75 75
