014_019
SECTOR IN CIJFERS
Sector in cijfers G HE ET T IPT BE V ST O O UU R R
Inhoud
15 – 15 15 – 17 18 – 19
TOP 50 VERMOGENSBEHEERDERS PENSIOENFONDSEN IN CIJFERS RELATIEVE PERFORMANCE PENSIOENFONDSEN
In de laatste editie van het jaar brengen we u zoals altijd traditiegetrouw een overzicht van de pensioensector in cijfers. Mariska van der Westen
E
lk jaar in december brengt IPNederland de pensioenindustrie cijfermatig in kaart. Hoeveel pensioenfondsen zijn er nog over? Wat is het vermogen onder beheer in de pensioenwereld? Wat is de performance van pensioenfondsen en hoe hoog zijn hun kosten? IPNederland zet de cijfers voor u op een rij.
Tempo consolidatie neemt af Het aantal pensioenfondsen in Nederland is de afgelopen jaren in sneltreinvaart afgenomen. Aan het einde van 2005 telde ons land nog 800 pensioenfondsen; in de vijf daarop volgende jaren verdwenen er bijna 300. Het tempo waarin fondsen verdwijnen, is het afgelopen jaar echter iets afgenomen. Tussen eind derde kwartaal
2010 en eind derde kwartaal 2011 kalfde het aantal fondsen nog met 69 pensioenfondsen af, van 537 tot slechts 468 fondsen. Een jaar later zijn er nog eens 46 fondsen verdwenen en bedraagt het totaal aantal fondsen 422. Vooral het aantal ondernemingsfondsen is gedecimeerd. Per ultimo Q3 2010 waren er nog 436; een jaar later waren dat er nog 373 en eind derde kwartaal 2012 zijn er nog slechts 330 over. Hoewel de snelheid waarmee het fondsenaantal afneemt iets is gedaald, betekent dit niet dat het einde van de consolidatietrend in zicht is. Veel fondsen met liquidatieplannen maken noodgedwongen pas op de plaats totdat hun dekkingsgraad weer op peil is. Eind 2013 lopen veel her-
stelplannen af; fondsen zullen dan linksom of rechtsom hun dekking tot het vereist minimum moeten aanzuiveren. Als dat eenmaal is gebeurd, ligt een nieuwe consolidatiegolf voor de hand. Aan het einde van het tweede kwartaal van 2012 kampten volgens gegevens van DNB nog 260 pensioenfondsen met een dekkingstekort. Tezamen bedienen zij 5.245.637 deelnemers. Volgens consultant AonHewitt had het gemiddelde pensioenfonds op basis van de niet-aangepaste dekkingsgraadberekening op 22 november een dekking van 98 procent en op basis van een driemaands rentemiddeling 97 procent; op basis van de UFR en 12-maands middeling kwam de gemiddelde dekkingsgraad volgens de consultant uit op 102 procent.
BRON: DNB
DALING AANTAL PENSIOENFONDSEN NEEMT IETS AF 2010Q3
2010Q4
2011Q1
2011Q2
2011Q3
2011Q4
2012Q1
2012Q2
2012Q3
Bedrijfspensioenfondsen verplicht
65
65
64
63
63
63
63
63
63
Bedrijfspensioenfondsen niet verplicht
18
17
16
15
14
14
14
12
12
Ondernemingspensioenfondsen
436
414
397
389
373
359
353
341
330
Ondernemingsspaarfondsen
5
5
5
5
5
5
5
3
4
Beroepspensioenfondsen
12
12
12
12
12
12
12
12
12
Speciale wetgeving
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Totaal
537
514
495
485
468
454
448
432
422
14
IPNederland december 2012 | januari 2013
SECTOR IN CIJFERS
014_019
TOP 50 VERMOGENSBEHEERDERS NAAR NEDERLANDS INSTITUTIONEEL VERMOGEN ONDER BEHEER €MIO
BEDRIJFSNAAM
€MIO 13.703
BEDRIJFSNAAM
€MIO
APG
275.000
18 TKP Investments
35 Fidelity Worldwide Investment
2
PGGM
114.723
19 Aberdeen Asset Management
8.018
36 Legal & General Investment Management
1.286 1.263
3
BlackRock
96.793
20 PIMCO
7.718
37 Comgest
1.254
4
ING Investment Management
87.964
21 Goldman Sachs Asset Management
7.309
38 Aviva Investors
1.148
5
MN
71.873
22 T. Rowe Price
5.783
39 IPM Informed Portfolio Management
1.083
6
Syntrus Achmea
60.093
23 Allianz Global Investors
5.735
40 MGPA
996
7
SNS Asset Management
43.900
24 Lombard Odier Darier Hentsch & Cie (Nederland)
5.255
41 Baillie Gifford
963
8
Robeco Group
38.298
25 J.P. Morgan Asset Management
5.174
42 Dexia Asset Management
937
9
F&C Netherlands
36.455
26 Stone Harbor Investment Partners
4.659
43 DDJ Capital Management
898
10
Delta Lloyd Asset Management
30.662
27 Northern Trust
3.984
44 MFS Investment Management
844
11
State Street Global Advisors
30.359
28 Vanguard Asset Management
3.560
45 Baring Asset Management
739
12
BNP Paribas Investment Partners
20.188
29 BlueBay Asset Management
2.593
46 Janus Capital Group
721
13
CBRE Global Investors
19.285
30 Bridgewater Associates
2.400
47 Invesco
701
14
Kempen Capital Management
16.651
31 Principal Global Investors
2.390
48 Nordea Investment Management
700
15
Aegon
16.122
32 Theodoor Gilissen Bankiers
2.081
49 GE Asset Management
646
16
SPF Beheer
14.441
33 SEI Investments
1.846
50 Oaktree Capital Management
637
17
Blue Sky Group
13.888
34 Dimensional Fund Advisors
1.304
BRON: IPE MANAGER-ONDERZOEK 2012
BEDRIJFSNAAM 1
TOP 100 PENSIOENFONDSEN NAAR BELEGD VERMOGEN Belegd Vermogen (€)
BEDRIJFSNAAM
Belegd Vermogen (€)
Stichting Pensioenfonds ABP
265.683.000.000
Stichting Pensioenfonds 'Protector'
Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn
130.002.000.000
Stichting Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel
1.822.403.000 1.742.700.000
Stichting Pensioenfonds Metaal en Techniek
40.883.000.000
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwarenindustrie
1.572.748.000
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid
32.756.288.000
Stichting De Samenwerking, Pensioenfonds voor het Slagersbedrijf
1.562.888.000
Stichting Pensioenfonds van de Metalektro (PME)
28.479.000.000
Stichting DOW Pensioenfonds
1.559.575.000
Stichting Shell Pensioenfonds
18.470.000.000
Stichting Pensioenfonds Tandartsen en Tandarts-specialisten
1.498.270.000
Stichting Rabobank Pensioenfonds
15.946.900.000
Stichting Pensioenfonds Atos
1.462.897.000
Stichting Pensioenfonds ING
15.931.141.000
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Mode-, Interieur-, Tapijt- en Textielindustrie
1.399.534.000
Stichting Philips Pensioenfonds
14.738.000.000
Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken
1.280.419.000
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Beroepsvervoer over de Weg
12.629.000.000
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor Vlees, Vleeswaren, Gemaksvoeding en Pluimveevlees
1.267.838.000
Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.
11.755.414.000
Stichting Pensioenfonds Medewerkers Apotheken
1.257.832.000
Stichting Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven
11.740.000.000
Stichting Douwe Egberts Pensioenfonds
1.220.041.000
Stichting Spoorwegpensioenfonds
11.685.000.000
Stichting Nedlloyd Pensioenfonds
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel
10.558.134.000
1.178.322.000
Stichting Pensioenfonds Openbare Apothekers
1.160.164.000
Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw
9.395.166.000
Stichting Pensioenfonds van De Nederlandsche Bank N.V.
1.156.227.000
Stichting Pensioenfonds voor Huisartsen
7.594.147.000
Stichting Algemeen Pensioenfonds Provisum
1.119.811.000
Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties
6.838.631.000
Stichting Notarieel Pensioenfonds
1.101.840.340
Stichting Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM
6.498.500.000
Stichting Pensioenfonds Campina
1.081.448.000
Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten
6.076.896.000
Stichting Pensioenfonds voor de Predikanten in de Protestantse Kerk in Nederland
1.043.767.000
Stichting Pensioenfonds Hoogovens
5.977.000.000
Stichting Pensioenfonds Gasunie
1.011.717.000
Stichting Pensioenfonds PostNL
5.871.320.000
Stichting Pensioenfonds voor Dierenartsen
Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM
5.678.700.000
Stichting Pensioenfonds Thales Nederland
916.819.000
Stichting Pensioenfonds KPN
5.040.771.000
Stichting Pensioenfonds Hewlett-Packard Nederland
905.428.000
Stichting Pensioenfonds Werk- en (re)Integratie
5.000.311.000
Stichting Voorzieningsfonds Getronics
900.825.000
Stichting Pensioenfonds DSM Nederland
4.976.000.000
Stichting Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg
895.955.000
922.110.000
Stichting Pensioenfonds APF
4.682.200.000
Stichting Mars Pensioenfonds
893.026.000
Stichting Pensioenfonds UWV
4.488.083.000
Stichting Pensioenfonds ANWB
852.367.000
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf
4.474.121.000
Stichting Schering-Plough Pensioenfonds
849.001.000
Stichting Pensioenfonds Horeca & Catering
4.325.956.000
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel
845.596.000
Stichting Pensioenfonds Unilever Nederland 'Progress'
4.262.302.000
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Waterbouw
836.420.000
Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Koopvaardij
3.451.274.000
Stichting Pensioenfonds Océ
826.886.000
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Media PNO
3.440.621.000
Stichting Pensioenfonds Holland Casino
789.991.000
Stichting Pensioenfonds IBM Nederland
3.412.450.000
Stichting Pensioenfonds BP
775.477.000
Stichting Pensioenfonds Achmea
3.379.211.000
Stichting Pensioenfonds ARCADIS Nederland
771.930.000
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars
3.371.169.000
Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland
752.224.000
'Stichting Pensioenfonds Fortis Bank Nederland'
3.244.778.000
Pensioenstichting Transport
747.042.000
Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus
2.778.055.000
Stichting-Telegraafpensioenfonds 1959
740.776.000
Stichting Pensioenfonds Stork
2.690.928.000
Stichting Pensioenfonds Dupont Nederland
739.423.000
Stichting Pensioenfonds Ahold
2.684.547.000
Stichting Beroepspensioenfonds Loodsen
733.340.549
Stichting Pensioenfonds Openbaar Vervoer
2.613.126.000
Stichting Bedrijfspensioenfonds voor Medewerkers in het Notariaat
720.132.000
Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor het Schoonmaak- en Glazenwassersbedrijf
2.573.643.000
Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam
718.602.000
Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf
2.449.609.000
Stichting Pensioenfonds Vopak
714.468.000
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Levensmiddelenbedrijf
2.363.376.000
Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel
705.684.000
Stichting Heineken Pensioenfonds
2.290.130.000
Stichting Pensioenfonds Staples
693.028.000
Stichting Pensioenfonds TNO
2.260.381.000
Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics
685.033.000
Stichting Pensioenfonds Wonen
2.190.300.000
Stichting Personeelspensioenfonds Cordares
684.525.000
Stichting Pensioenfonds SNS REAAL
2.164.860.000
'Stichting Pensioenfonds Grontmij'
679.177.000
Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten
2.131.754.000
Stichting Pensioenfonds Xerox
663.216.000
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en Meubileringsbedrijven
1.930.222.000
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Particuliere Beveiliging
656.505.000
Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd
1.92.1102.000
Stichting Pensioenfonds Koninklijke Cosun
655.020.000
voetnoot: Pensioenfondsoverzichten op basis van data verkregen uit jaarverslagen over 2011, zoals aangeleverd door Pensionfund.Info. IPNederland staat niet in voor de juistheid en volledigheid van door Pensionfund.Info verstrekte data
IPNederland december 2012 | januari 2013
15
BRON:PENSIONFUND.INFO
BEDRIJFSNAAM
014_019
SECTOR IN CIJFERS
RANGLIJST PENSIOENFONDSEN NAAR AANTAL DEELNEMERS
BRON: PENSIONFUND.INFO
TOP 25 NAAR AANTAL DEELNEMERS PENSIOENFONDS
Actieven
Gepensioneerden
Slapers
Totaal aantal deelnemers
Stichting Pensioenfonds ABP
1.141.000
904.000
785.000
2.830.000
Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn
1.245.800
841.500
324.500
2.411.800
Stichting Pensioenfonds Metaal en Techniek
404.388
658.158
181.443
1.243.989
Stichting Pensioenfonds Horeca & Catering
235.885
687.289
30.955
9.54.129
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel
249.486
612.775
71.626
933.887
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid
196.725
384.835
224.898
806.458
Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten
181.998
512.367
3.099
697.464
Stichting Pensioenfonds van de Metalektro (PME)
141.941
316.950
150.809
609.700
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Beroepsvervoer over de Weg
170.226
361.766
67.230
599.222
Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw
94.614
435.993
58.199
588.806
Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor het Schoonmaak- en Glazenwassersbedrijf
120.992
368.471
17.175
506.638
Stichting Pensioenfonds Flexsecurity
50.551
321.143
n.b.
371.694
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Levensmiddelenbedrijf
75.927
146.962
10.054
232.943
Stichting Pensioenfonds Werk- en (re)Integratie
102.526
76.263
39.416
218.205
Stichting Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven
40.187
105.359
43.413
188.959
Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf
45.739
106.528
20.440
172.707
Stichting Pensioenfonds Wonen
29.047
94.205
11.236
134.488
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf
38.052
48.490
34.685
121.227
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Mode-, Interieur-, Tapijt- en Textielindustrie
11.506
55.557
45.111
112.174
Stichting Philips Pensioenfonds
15.969
32.520
59.886
108.375
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en Meubileringsbedrijven
18.298
65.579
19.681
103.558
Stichting Pensioenfonds PostNL
34.462
39.754
21.876
96.092
Stichting Rabobank Pensioenfonds
43.742
37.623
12.956
94.321
Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.
23.645
42.142
18.576
84.363
Stichting Pensioenfonds Ahold
31.631
38.210
10.591
80.432
Stichting Pensioenfonds ING
29.411
27.671
17.057
74.139
BRON: PENSIONFUND.INFO
LAAGSTE 25 NAAR AANTAL DEELNEMERS PENSIOENFONDS
Actieven
Gepensioneerden
Slapers
Stichting Pensioenfonds TDF Botlek
246
162
128
536
Stichting Pensioenfonds Wilton-Fijenoord
1
7
542
550
Stichting Pensioenfonds Vliegers Martinair Holland
286
113
160
559
Stichting Pensioenfonds Billiton International Metals
202
301
75
578
Stichting Pensioenfonds Renolit Nederland
175
179
228
582
Stichting Pensioenfonds Albemarle
484
104
38
626
Stichting Pensioenfonds De Fracties
434
208
25
667
Stichting Pensioenfonds Alkor Draka
201
181
292
674
Stichting Pensioenfonds Invista
253
382
39
674
Stichting Pensioenfonds B&S
414
272
11
697
Stichting Ondernemingspensioenfonds TNT
247
304
153
704
Stichting Pensioenfonds Consumentenbond
239
424
52
715
Stichting Pensioenfonds Panteia
216
330
181
727
Stichting Pensioenfonds A&O Services
224
337
170
731
Stichting Pensioenfonds E-Way
418
265
51
734
Stichting Pensioenfonds Tate & Lyle Netherlands
237
190
334
761
Stichting Fut-Fonds Astellas
12
746
6
764
Stichting Pensioenfonds Dikema&Chabot
174
327
308
809
Stichting Pensioenfonds GITP
286
426
106
818
Stichting Pensioenfonds Mercer
347
416
63
826
Stichting Pensioenfonds Helvoet
200
297
332
829
Stichting ORTEC Pensioenfonds
516
326
9
851
Stichting Pensioenfonds Henkel Nederland B.V.
102
364
415
881
Stichting Pensioenfonds SC Johnson
304
358
256
918
Stichting Pensioenfonds AZL
427
319
174
920
16
IPNederland december 2012 | januari 2013
Totaal aantal deelnemers
SECTOR IN CIJFERS
014_019
RANGLIJST PENSIOENFONDSEN NAAR KOSTENRATIO HOOGSTE KOSTENRATIO Kostenratio
PENSIOENFONDS
Kostenratio
Stichting Pensioenfonds Avery Dennison
4,24 ‰
Stichting Pensioenfonds Tate & Lyle Netherlands
0,02 ‰
Stichting DOW Pensioenfonds
4,20 ‰
Stichting Pensioenfonds Fortis Bank Nederland
0,02 ‰
Stichting Mars Pensioenfonds
4,12 ‰
Stichting Pensioenfonds Hal
0,04 ‰
Stichting Pensioenfonds TDV
4,06 ‰
Stichting Pensioenfonds Teijin Aramid
0,04 ‰
Stichting Notarieel Pensioenfonds
3,91 ‰
Stichting Pensioenfonds ING
0,07 ‰
Stichting Pensioenfonds Campina
3,86 ‰
Stichting Pensioenfonds AT&T Nederland
Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics
3,84 ‰
Stichting Pensioenfonds A.C. Nielsen (Nederland) B.V.
0,11 ‰
Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
3,81 ‰
Stichting IKEA Pensioenfonds
0,12 ‰
De Stichting Kuwait Petroleum Pensioenfonds Nederland
3,81 ‰
Stichting Pensioenfonds Media Groep Limburg
0,13 ‰
Stichting Pensioenfonds SMIT
3,80 ‰
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonmortelindustrie
0,15 ‰
Stichting Pensioenfonds TNO
3,78 ‰
Stichting Pensioenfonds Honeywell
0,15 ‰
Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland
3,76 ‰
Stichting Pensioenfonds Genencor International
0,16 ‰
Stichting Pensioenfonds Heinz
3,73 ‰
Stichting Pensioenfonds van de Stichting Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium
0,18 ‰
Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate
3,71 ‰
Stichting Pensioenfonds TDF Botlek
0,19 ‰
Stichting Douwe Egberts Pensioenfonds
3,70 ‰
Stichting Pensioenfonds A&O Services
0,21 ‰
Stichting Pensioenfonds ERIKS
3,68 ‰
Stichting Pensioenfonds Whirlpool Nederland
0,24 ‰
Stichting Pensioenfonds General Electric Nederland
3,67 ‰
Stichting Metro Pensioenfonds
0,28 ‰
Stichting Personeelspensioenfonds Cordares
3,65 ‰
Stichting Pensioenfonds Blue Sky Group
Stichting Pensioenfonds Forbo
3,62 ‰
Stichting Pensioenfonds SABIC
Stichting Pensioenfonds Nike Nederland
3,53 ‰
Stichting Pensioenfonds Atos
0,33 ‰
Stichting Algemeen Pensioenfonds Provisum
3,52 ‰
Stichting Pensioenfonds Mediq
0,34 ‰
Stichting Pensioenfonds Fresenius Nederland
3,33 ‰
Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Zeevisserij
0,37 ‰
Stichting Pensioenfonds British American Tobacco
3,28 ‰
Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK
0,38 ‰
Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten
3,25 ‰
Hagee Stichting
0,38 ‰
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Beroepsvervoer over de Weg
3,25 ‰
Stichting Pensioenfonds Randstad
0,38 ‰
BRON: PENSIONFUND.INFO
PENSIOENFONDS
LAAGSTE KOSTENRATIO
0,1 ‰
0,3 ‰ 0,33 ‰
RANGLIJST PENSIOENFONDSEN NAAR PERFORMANCE TOP 25 NAAR PERFORMANCE Performance
PENSIOENFONDS
Performance
Stichting Pensioenfonds PostNL Postbezorgers
27,90%
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Kartonnage- en Flexibele Verpakkingenbedrijf
Stichting Pensioenfonds Mercer
22,90%
Stichting Pensioenfonds Hal
-8,56%
Stichting Pensioenfonds Atos
21,35%
Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd
-8,50%
Stichting Pensioenfonds AXA Verzekeringen
18,30%
Stichting Berenschot Pensioenfonds
-4,70%
Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
18,20%
Stichting Pensioenfonds General Electric Nederland
-4,20%
Stichting Pensioenfonds Equens
17,80%
Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics
-4,10%
Stichting Pensioenfonds Vereenigde Glasfabrieken
17,70%
Stichting Pensioenfonds Coram
-3,90%
Stichting Pensioenfonds Recreatie (SPR)
17,09%
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Waterbouw
-3,60%
Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.
16,10%
Stichting Pensioenfonds McCain
-3,50%
Stichting Pensioenfonds ING
15,80%
Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland
-3,40%
Stichting Pensioenfonds Ricoh Nederland
15,70%
Stichting Pensioenfonds Atradius Nederland
-3,30%
Stichting IKEA Pensioenfonds
15,70%
Stichting Pensioenfonds ANWB
-2,60%
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen
15,30%
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Reisbranche
-2,30%
Stichting Pensioenfonds Alliance Nederland
15,28%
Stichting Pensioenfonds GE Artesia Bank
-2,10%
Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Zeevisserij
15,25%
Stichting Pensioenfonds Sagittarius
-2,10%
Stichting Pensioenfonds MSD
15,10%
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Schoenmakerij
-1,90%
Stichting Pensioenfonds Fluor Nederland
14,92%
Stichting Kuwait Petroleum Pensioenfonds Nederland
-1,70%
Stichting Rabobank Pensioenfonds
14,70%
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en Meubileringsbedrijven
-1,50%
Stichting Pensioenfonds E-Way
14,49%
Vereniging Nederlands Pensioenfonds voor de Sigarenindustrie en Aanverwante Bedrijven
-1,30%
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden-en Wielenbranche
14,20%
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Groothandel in Bloemen en Planten
-1,20%
Stichting Pensioenfonds 'Protector'
-1,20%
Stichting Pensioenfonds AVIKO
14%
-12,05%
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Verf - en Drukinktindustrie
13,70%
Stichting Pensioenfonds AT&T Nederland
-1,02%
Stichting Pensioenfonds Cargill B.V.
13,70%
Stichting Pensioenfonds Thales Nederland
-0,90%
Stichting Pensioenfonds Abbott Nederland
13,60%
Stichting Pensioenfonds Mercurius Amsterdam
-0,67%
Stichting DOW Pensioenfonds
13,57%
Stichting Schering-Plough Pensioenfonds
-0,60%
IPNederland december 2012 | januari 2013
17
BRON: PENSIONFUND.INFO
PENSIOENFONDS
LAAGSTE 25 NAAR PERFORMANCE
014_019
SECTOR IN CIJFERS
‘COMMUNICEER RELATIEVE RENDEMENTEN’ IPNederland redactie
Consultant First Pensions zet de relatieve resultaten van de vijftig grootste pensioenfondsen op een rij.
D
Absoluut versus relatief Een absoluut beleggingsrendement heeft voor een deelnemer weinig waarde, omdat het benodigde rendement voor de pensioenuitkeringen per pensioenfonds verschilt. Voor een jong pensioenfonds is dit benodigde rendement vaak hoger dan voor een vergrijsd pensioenfonds. Een deelnemer heeft er daarom meer aan wanneer hij op de hoogte is van het relatieve resultaat. Dat geeft weer in welke mate het pensioenfonds erin is geslaagd om het benodigde rendement van de pensioenuitkeringen te halen.
18
First Pensions heeft de relatieve resultaten van de 50 grootste Nederlandse pensioenfondsen, het zogenaamde ‘FiP Universum’, over de afgelopen vijf jaar uit de jaarverslagen berekend. Het rendement op pensioenuitkeringen is hierbij de procentuele verandering in de waarde van de pensioenen als gevolg van de jaarlijkse rentetoevoeging en de stijging of daling van de rentetermijnstructuur. Beckers: “Als een pensioenfonds op de beleggingen een rendement weet te realiseren dat tenminste gelijk is aan het rendement op pensioenuitkeringen, dan blijft het fonds in staat om alle pensioentoezeggingen waar te maken en zal de dekkingsgraad in beginsel niet dalen.”
Top 5 naar relatief beleggingsresultaat Als alle relatieve resultaten van de pensioenfondsen in het Universum onder elkaar worden gezet, voert het pensioenfonds van Hoogovens (voor de werknemers van Tata Steel) de ranglijst aan. Volgens Beckers blijkt uit de cijfers van
de top 5 dat het hoogste relatieve resultaat niet hoeft samen te gaan met het hoogste beleggingsrendement. “Zo wisten de fuserende fondsen van ABN en Fortis beiden een hoger beleggingsrendement te realiseren dan Hoogovens, maar bleven ze meer achter ten opzichte van het hogere benodigde rendement op hun verplichtingen waardoor er een lager relatief resultaat is.”
Efficiëntie van ingezette risico’s In het onderzoek van het Universum wordt ook de risicohouding van de pensioenfondsen geanalyseerd. “Hieruit leiden we af hoeveel risico de pensioenfondsen ingezet hebben om hun resultaten te behalen. Daarnaast kijken we naar de verdiencapaciteit per eenheid risico van elk fonds,” vertelt Beckers. Figuur 2 laat zien dat fondsen die meer risico namen gemiddeld een negatiever relatief resultaat hadden dan fondsen die minder risico’s ingezet hebben.
Gemiddeld jaarlijks rendement beleggingen
Gemiddeld jaarlijks rendement Verplichtingen
Gemiddeld Relatief Resultaat
1. Hoogovens
5,7%
8,4%
-2,6%
2. ABN Amro
6,6%
9,3%
-2,7%
3. Fortis
6,3%
9,8%
-3,5%
4. TNO
5,0%
8,6%
-3,6%
5. Rabobank
6,5%
10,1%
-3,6%
Top 5 pensioenfondsen
Figuur 1: Top 5 uit het FiP Universum van Nederlandse pensioenfondsen naar gemiddeld relatief resultaat over ultimo 2006-2011
IPNederland december 2012 | januari 2013
BRON: FIRST PENSIONS
e 50 grootste pensioenfondsen hebben in de afgelopen vijf jaar een rendement op beleggingen gemaakt van gemiddeld vier procent per jaar. Gezien de marktomstandigheden een positief resultaat. Maar was dit ook voldoende om aan de verplichtingen te kunnen voldoen? En welke risico’s hebben de pensioenfondsen ingezet om deze resultaten te behalen? De grootste pensioenfondsen komen weliswaar regelmatig in het nieuws met goede absolute beleggingsresultaten, maar First Pensions pleit er echter voor om in de communicatie naar de deelnemers toe af te stappen van de absolute rendementen. “Een pensioenfonds is geen beleggingsfonds dat een zo hoog mogelijk beleggingsrendement moet halen. Kerntaak voor pensioenfondsen is het kunnen uitkeren van pensioen aan de deelnemers,” zegt financieel analist Erik Beckers van First Pensions, “Wij zetten in ons onderzoek dan ook het beleggingsrendement af ten opzichte van het rendement dat nodig is voor de pensioenuitkeringen. Het relatieve resultaat maakt voor een deelnemer de prestaties van zijn pensioenfonds inzichtelijk.”
014_019 016_017
“Soms laten hele besturen zich door ons bijscholen over specifieke onderwerpen.”
eigenlijk continu moeten bijhou- RISICO’S (TOTAAL S-FACTOREN) den en toetsen.” 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% De verscherpte deskundig-2% heidseisen zijn er volgens hem de oorzaak van dat het niveau van de cursisten explosief stijgt. “Maar de expertise die ze meebrengen is doorgaans eenzijdig, vanuit één vakge-4% bied,” relativeert hij. “Aan ons is de taak om hen een brede vakbekwaamheid in méér disciplines bij te brengen.” Om nog beter tegemoet te kunnen komen aan de verzwaar-6% de competentie-eisen, bereidt de SPO een langer en integraal leertraject voor bestuurders voor. De Wijs: “De gedachte hierachter is dat besturen meer een beroep wordt, dat een integrale oplei-8% ding vereist. Maar natuurlijk sluiten de thema’s ook in dit traject aan bij de meest recente wet- en regelgeving en het pensioenakkoord. We gaan onder meer in op Mark de Wijs de communicatie met de deel-10% nemers, en hoe een draagvlak te krijgen voor korting op de pensioenrechten.” instituut zelf als op locatie, voor bedrijfsgroepen. “Onze docenten zijn bestuursleKwaliteit verzekerd den van pensioenfondsen, directeuren van De SPO -12%zet niet minder dan zo’n 125 exGEMIDDELDE bestuursbureaus of extern adviseurs van terne docenten in om opleidingen op nifondsen. Het zijn stuk voor stuk praktijkveau te bieden. Dat gebeurt zowel in het RELATIEF RESULTAAT
BRON: FIRST PENSIONS
SECTOR CIJFERS SPOIN| PROFIEL
Figuur 2: Gemiddeld relatief resultaat van FiP Universum afgezet tegen gemiddeld ingezette risico’s over periode ultimo 2006-2011
“De zwarte lijnen gemiddelmensen mettonen hogededidactische den van vaardigheden,” het Universum. aldus Fondsen het de in direckwadrant teur. linksboven hetnoemen. relatief Namen hebben wil hij niet goed gedaan; zij scoorden bij een laag ri“De inhoud is leidend voor ons,” sicoprofielzegt eenhij. beter relatief resultaat dan de andere fondsen. de fondsen in het Om de Voor kwaliteit te verzekekwadrant ren, rechtsonder datStichting zij een heeft de geldt SPO de negatievere toegevoegde waarde per inPermanente Educatie Nederland gezette eenheid risico hebben gerealiseerd ingeschakeld voor de certificedan het gemiddelde van bestuurdersopleihet Universum.” ring van de dingen. Verder bewaken SPOOver ditvakgroepen onderzoek van specialisten de Sinds de kwaliteit introductie Financieel vanvan hethet lesmateriaal. ToetsingsKader (ftk) op 1 Examenkamer januari 2007 De onafhankelijke doet Firstziet Pensions ieder jaar onderzoek toe op de onafhankelijkheid naar de relatieve beleggingsresultaten en en objectiviteit van de examens, de risicohouding van deDe grootste zo benadrukt Wijs. 50 pensioenfondsenDeinSPO-directeur Nederland. Dit ‘FiP Uniis overigens versum’ vertegenwoordigt bijnaoveraanbod 90 procent van oordeel dat een van het totale vermogen van pensioenede Nederaan commerciële landse pensioenfondsen. venementen afbreuk doet aan De beleggingsrendementen pende effectiviteit van van de de sector. sioenfondsen FiP Universum worden “Elkein het zichzelf respecterende vergelekenpartij met organiseert de groei van tegenwoordig de pensioenverplichtingen van dezeenpensioenfondsen. congressen seminars. Die Berekeningen gebaseerd op deom rendegaanzijn doorgaans minder acmenten op activa en passiva zoals door de tualiteit dan om klantcontact, fondsen gepubliceerd in hun publieke jaaren daarom voegen ze nauwelijks verslagen,waarde inclusief die meent van 2011. toe,” hij. Maar De In de ‘Universum’-analyse kijkt de kant conWijs ziet ook een positieve sultant alleen naar aan de niet ‘wildgroei’ aanrendementen, initiatieven. maar “Het wordenons daarnaast de goed ingezette risico’s houdt scherp,ookom voorgesoren de te effecten teerd blijven voor met de dekkingsgraadverinvulling van onze andering (beleggen, indexedeskundigheid voorpremiestelling, de pensioensector,” ren, langleven, overdrachten, kosten, uitkezegt hij. ringen en overig) geanalyseerd.
ALTIJD OP DE HOOGTE MET IPNEDERLAND’S MOBIELE APPS!
DOWNLOAD ZE GRATIS
april | mei 2012 IPNederlandIPNederland december 2012 | januari 2013
17 19
