S…hoe CIENTOLOGY je de omstandigheden op de wereld verbetert Scientology, waarvan de grondslag werd gelegd en de ontwikkeling werd bewerkstelligd door L. Ron Hubbard, is een toegepaste religieuze filosofie die een exacte weg biedt waarlangs iedereen de waarheid en eenvoud van zijn eigen spirituele zelf terug kan winnen. Scientology bestaat uit nauwkeurig omschreven axioma’s. (Een axioma is een stelling die op grond van waarneming of ervaring als waar wordt aangenomen, niet op grond van bewijs.) Daarmee worden de aan het bestaan ten grondslag liggende oorzaken en principes en een verscheidenheid aan observaties op het gebied van de menswetenschappen gedefinieerd. Scientology vormt een filosofisch stelsel dat op letterlijk alle gebieden van het leven van toepassing is. De uitgebreide hoeveelheid kennis van dit onderwerp resulteerde in twee vormen van toepassing: de eerste is een technologie waarmee de mens zijn spirituele bewustzijn kan verhogen en de vrijheid kan bereiken die in al zo vele grote filosofische leerstelsels is nagestreefd; de tweede omvat een groot aantal fundamentele principes die de mens kan gebruiken om de kwaliteit van zijn leven te verbeteren. Door deze tweede toepassingsmogelijkheid biedt Scientology in feite niets minder dan praktische methodes om ieder aspect van ons bestaan te verbeteren – middelen om een nieuwe manier van leven te creëren. En hieruit komt het onderwerp voort dat in dit boekje volgt. De gegevens die in dit boekje worden aangeboden, zijn samengesteld uit de werken van L. Ron Hubbard; ze vormen slechts één facet van het geheel aan gereedschappen die in Het Scientology Handboek zijn te vinden. Dit handboek is een uitgebreide gids die talloze toepassingsmethoden van Scientology bevat, waarmee vele andere gebieden van het leven kunnen worden verbeterd. De redacteuren hebben aan de gegevens in dit boekje een korte introductie, wat praktijkoefeningen en voorbeelden van succesvolle toepassing toegevoegd. Om het begrip te vergroten en de kennis uit te breiden, zijn er cursussen en verdere materialen verkrijgbaar bij de dichtstbijzijnde Scientology kerk of missie. De adressen zijn te vinden op www.scientology.org. Er worden in Scientology vele nieuwe bijzonderheden over de mens en het leven beschreven en daardoor komt men wellicht op deze bladzijden woorden tegen waarmee men niet bekend is. Deze zullen zowel waar ze voor het eerst in de tekst voorkomen, als in een woordenlijst achterin het boekje, worden verklaard. Scientology is er om te gebruiken. Ze is een praktische filosofie, iets wat men toepast. Wanneer men haar gegevens gebruikt, zal men werkelijk in staat zijn om omstandigheden te verbeteren. Miljoenen mensen die iets willen doen aan de omstandigheden die ze om zich heen zien, passen deze kennis al toe. Zij weten dat de kwaliteit van het leven kan worden verbeterd. Bovendien weten ze dat Scientology werkt. Wanneer men wat men op deze bladzijden leest, gebruikt om zichzelf en anderen te helpen, zal men dat voor zichzelf kunnen vaststellen.
SCIENTOLOGY KERK INTERNATIONAAL
D
enk eens over het volgende na: heeft iemand u ooit, tijdens al uw schooljaren, geleerd hoe u iets moet bestuderen? Tegenwoordig zijn er mensen die hun schooldiploma halen maar niet in staat zijn om te lezen of te schrijven op een niveau dat voldoende is om een beroep uit te oefenen of het leven aan te kunnen. Het is een zeer groot probleem. Het is niet dat er onderwerpen zijn die niet geleerd kunnen worden; het is dat er niet onderwezen wordt hoe je moet leren. Die stap ontbreekt overal in het onderwijs. L. Ron Hubbard heeft deze gapende kloof overbrugd door de eerste en enige technologie (toepassingsmethoden van een kunst of wetenschap) te verschaffen over hoe je moet studeren. Hij ontdekte de wetten waarop leren is gebaseerd en ontwikkelde bruikbare methoden die iedereen kan toepassen. Hij noemde dit onderwerp “studietechnologie”. Deze technologie geeft begrip van de basisprincipes van het leerproces en verschaft exacte manieren om alle valstrikken te ontlopen die men bij het studeren kan tegenkomen. Studietechnologie is niet zoiets als leren snellezen of trucjes om dingen te onthouden. Daarvan is niet aangetoond dat ze iemands vermogen vergroten om te begrijpen wat hij bestudeert of dat ze iemands geletterdheid op een hoger niveau brengen. De studietechnologie laat zien hoe men behoort te studeren om een onderwerp zodanig te begrijpen dat men het kan toepassen. In dit boekje vindt u slechts een klein gedeelte van de totale studietechno logie die door de heer Hubbard is ontwikkeld. Desalniettemin bevat dit korte overzicht basisgegevens die u kunt gebruiken om effectiever te studeren. Met deze technologie is iedereen in staat elk onderwerp te leren. ✙
2
WAAROM STUDEERT IEMAND?
M
et alle nadruk die in onze samenleving op scholing wordt gelegd, is het, als je er even bij stilstaat, opmerkelijk dat er nooit een echte technologie over studeren of over onderwijzen heeft bestaan. Dat klinkt nogal overdreven, maar toch is het waar. Er heeft een schooltechnologie bestaan, maar dat had niet veel te maken met onderwijzen. Het bestond uit de tech nologie van hoe je naar school gaat, hoe je les krijgt en hoe je geëxamineerd wordt, maar er was geen echte technologie van onderwijzen of studeren. Doordat een dergelijke technologie ontbreekt, vinden mensen het moeilijk hun doelstellingen te bereiken. Weten hoe je moet studeren is van vitaal belang voor iedereen.
Het eerste kleine deurtje wat moet worden geopend om met een studie te beginnen, is de bereidheid om iets te weten te komen. Als die deur gesloten blijft, loopt men de kans om terecht te komen in een opleidingssysteem dat bestaat uit alles woord voor woord uit je hoofd leren, wat niet zal leiden tot het opdoen van enige kennis. Zo’n systeem levert alleen maar afgestudeerden op die mogelijkerwijze feiten kunnen opdreunen, zonder dat ze echter enig werkelijk begrip hebben van wat hun geleerd is en zonder dat ze enige vaardigheid hebben om er ook maar iets mee te doen. Met welk doel studeer je dan eigenlijk? Vóór dat je dit hebt opgehelderd, kun je hier geen intelligente activiteit van maken. Sommige studenten studeren voor het examen. De student denkt dan bij zichzelf: “Hoe kan ik dit weer opzeggen als ze mij daarover een vraag stellen?” of “Hoe kom ik door het examen heen?” Dat is volkomen dwaas, maar het is jammer genoeg wel wat veel studenten op een universiteit doen. Neem nu eens de man die zich al heel lang bezig houdt met huizen bouwen. Op zekere dag krijgt hij een assistent die net van de universiteit komt, opgeleid om huizen te bouwen. Hij wordt er gek van! De academicus heeft er jaren op gestudeerd, maar weet er geen bal van af. En de praktijkman weet niet waarom dit zo is. De reden is dat de man die zojuist de universiteit heeft doorlopen, al zijn materi alen bestudeerde om erover geëxamineerd te worden; hij bestudeerde ze niet om huizen te bouwen. De man die daar buiten in de praktijk bezig is geweest, is op de langere termijn niet noodzakelijkerwijze superieur, maar hij is in ieder geval in staat om huizen gebouwd te krijgen, want al zijn studie is gebaseerd op: “Hoe pas ik dit toe op het bouwen van huizen?” Elke keer als hij een advertentie of vakliteratuur of wat
3
dan ook oppakt, vraagt hij zich tijdens het lezen af: “Hoe kan ik dit toepassen op waar ik mee bezig ben?” Dat is het fundamentele en belangrijke verschil tussen studeren in de praktijk en studeren aan de universiteit. Dit is de reden waarom sommige mensen, nadat ze afgestudeerd zijn, in de praktijk tekortschieten. In plaats van naar gegevens te kijken en te denken: “Zal ik dit op het examen krijgen?” zou het veel beter zijn zichzelf af te vragen: “Hoe kan ik deze gegevens toepassen?” of “Hoe kan ik dit werkelijk gebruiken?” Als men het zo aanpakt zal men veel meer opsteken uit wat men bestudeert en zal men in staat zijn het bestudeerde ook echt in praktijk te brengen.
De student die er al alles van af weet Wat het onderwerp leren op zich betreft, volgt hier het eerste gegeven dat u moet leren, het belangrijkste obstakel dat u moet overwinnen: u kunt een onderwerp niet bestuderen, als u van tevoren al denkt dat u er alles van af weet. Een student die denkt dat hij alles weet dat er te weten is over een onderwerp, zal niet in staat zijn iets over het onderwerp te leren. Iemand is misschien uit vroegere ervaringen al bekend met een onderwerp en als hij dan op dat gebied goede resultaten heeft gehaald, heeft hij nu misschien het idee dat hij er alles al over weet. Als zo iemand vervolgens een cursus zou gaan doen over dat onderwerp, zou hij moeten studeren door een scherm heen van “hier weet ik toch alles al van af”. Als dat obstakel in de weg zit, kan men helemaal vast komen te zitten in de studie en geen stap vooruitkomen. Dit geldt voor elke student, in wat voor onderwerp dan ook. Als iemand tot de slotsom kan komen dat hij over een onderwerp nog niet alles weet en tegen zichzelf kan zeggen: “Hier is iets om te bestuderen, laten we het bestu deren”, dan kan hij dit obstakel overwinnen en is hij in staat om iets te leren. Dit is een buitengewoon belangrijk gegeven voor elke student. Als hij dit begrijpt en toepast, staat de poort naar kennis voor hem wijd open.
4
DE STUDIEBARRIÈRES Om succesvol te zijn als student is er echter meer nodig dan alleen maar de bereidheid om iets te leren. Er zijn wel degelijk valstrikken en om die te ontlopen, moeten studenten weten hoe je op effectieve wijze iets kunt leren. Er is ontdekt dat er drie specifieke barrières zijn die een blokkade kunnen vormen voor iemands vermogen om te studeren en dus ook voor zijn vermogen om te worden opgeleid. Elk van deze barrières veroorzaakt in feite een eigen reeks fysieke en mentale reacties, verschillend van de andere twee. Als iemand weet en begrijpt welke barrières dit zijn en hoe hij ze aan kan pakken, zal zijn vermogen om te studeren en iets te leren aanzienlijk zijn toegenomen.
De eerste barrière: het ontbreken van massa Bij de studietechnologie spreken we over de massa en de betekenis van een onder werp. Met massa bedoelen we de feitelijke materiële voorwerpen, de echte dingen van het leven. De betekenis van een onderwerp is de strekking ervan, of de denkbeelden of theorieën erover. Het is moeilijk voor een student als er wordt geprobeerd hem te onderwijzen over een onderwerp zonder dat de massa waarmee de technologie van het onderwerp te maken heeft, aanwezig is. Als u tractoren zou bestuderen, dan zou de massa een tractor zijn. U zou uit een leerboek alles kunnen bestuderen over tractoren, hoe het bedieningspaneel werkt, welke verschillende soorten toebehoren u kunt gebruiken – met andere woorden: allemaal betekenissen – maar kunt u zich voorstellen hoe weinig u ervan zou begrijpen als u in werkelijkheid nog nooit een tractor had gezien? Dat is het ontbreken van massa; het kan een student het gevoel geven dat hij in elkaar gedrukt wordt. Hij kan zich neergedrukt, een beetje duizelig, een beetje doods, verveeld en geïrriteerd voelen. Foto’s en films kunnen helpen omdat zij in ieder geval een belofte of hoop op de massa van een tractor vertegenwoordigen. Maar als je tractoren bestudeert, kan het gedrukte of gesproken woord geen vervanging zijn voor een echte tractor!
5
Als een student de massa van datgene wat hij bestudeert er niet bij heeft, dan kan het gevolg zijn dat hij zich neergedrukt, een beetje duizelig, een beetje doods, verveeld en geïrriteerd voelt. De gedrukte bladzijde is geen vervanging voor de eigenlijke massa.
BETEKENIS MASSA
6
Iemand onderwijzen in een massa die hij niet heeft en die niet beschikbaar is, kan een aantal lastige en storende fysieke reacties veroorzaken. Als men probeert iemand alles over tractoren te leren, maar men laat hem geen tractor zien en men laat hem niet de massa van een tractor ervaren, dan zal uiteindelijk zijn gezicht aanvoelen alsof het in elkaar gedrukt wordt, hij zal last krijgen van hoofd pijn en hij zal een raar gevoel krijgen in zijn maag. Zo nu en dan zal hij zich duizelig voelen en heel vaak gaan zijn ogen pijn doen. Studenten van elke leeftijd kunnen tegen deze barrière aanlopen. Stel dat Jantje op school verschrikkelijk veel moeite heeft met rekenen. U merkt dat hij sommen moest maken met appels, zonder dat hij ooit appels op zijn tafel kreeg om ze te kunnen tellen. Geef hem dan wat appels en geef elk ervan een nummer. Nu heeft hij een aantal appels voor zich – het aantal appels is nu niet theoretisch meer. Waar het om gaat is dat u de oorzaak van Jantjes probleem kunt herleiden tot het ontbreken van massa en dat u het kunt oplossen door hem de massa te geven; dat kan het voorwerp zelf zijn of een redelijke vervanging ervan. Deze studiebarrière – het bestuderen van iets zonder dat de massa ervan ooit aanwezig is – is de oorzaak van deze duidelijk herkenbare reacties. De oplossing voor het ontbreken van massa Omdat niet iedereen die studeert de werkelijke massa tot zijn beschikking heeft, zijn er bruikbare middelen ontwikkeld als oplossing voor een gebrek aan massa. Deze vallen onder het onderwerp “demonstratie”. Demonstratie komt van het Latijnse demonstrare: “aanwijzen, tonen, bewijzen”. Het Van Dale Basiswoordenboek Nederlands bevat de volgende definitie van demon streren: “laten zien hoe iets werkt”. Om ergens massa bij te krijgen, kun je een demonstratie uitvoeren. Eén manier om dit te doen is een “demonstratiekit” te gebruiken. Een “demokit”, zoals we het noemen, bestaat uit allerlei kleine voorwerpen zoals kurken, dekseltjes, paperclips, pennendoppen, elastiekjes, enz. Een student kan een demokit gebruiken om de dingen die hij bestudeert weer te geven; dat kan hem helpen met het begrijpen van abstracte ideeën.
7
Hanoet een pl groeit
Het demonstreren van een gedachte met behulp van verschillende kleine voorwerpen voegt massa toe aan hetgeen de persoon bestudeert. Dit vergroot het begrip.
Als een student tegen iets aanloopt waar hij niet helemaal uit kan komen, dan kan hij het idee demonstreren met een demokit; dat zal hem helpen het te begrijpen. Alles kan worden gedemonstreerd met een demokit: ideeën, dingen, onderlinge verbanden, of hoe iets werkt. U gebruikt gewoon de kleine voorwerpjes uit de demokit om de verschillende onderdelen weer te geven van datgene waarover u aan het studeren bent. De voorwerpen kunnen ten opzichte van elkaar bewogen worden om te laten zien hoe een bepaald idee in elkaar zit en hoe het functioneert. Een andere manier om iets te demonstreren is er een schets van te maken. Iemand die op kantoor aan zijn bureau zit en iets probeert uit te werken, kan potlood en papier pakken en van datgene waar hij mee bezig is, een schets maken of het in grafiek brengen; op die manier kan hij er vat op krijgen. Er is een regel die als volgt luidt: als je iets niet in twee dimensies kunt weergeven, heb je er niet het juiste idee van. Het is een niet-onderbouwde regel – hij is gebaseerd op oordeels- of onderscheidingsvermogen – maar het is een zeer bruikbare regel.
8
?
Een schets ervan maken helpt je om iets uit te werken.
Deze regel wordt gebruikt in de techniek en de bouwkunde. Als het niet eenvoudig en duidelijk in twee dimensies kan worden uitgewerkt, hapert er iets aan en zal het waarschijnlijk niet kunnen worden gebouwd. Schetsen en iets tweedimensionaal weergeven maakt allemaal deel uit van demon streren en iets uitwerken. Een derde manier om massa te verschaffen teneinde principes te verhelderen, is boetseerklei te gebruiken en daarmee over principes of ideeën kleidemonstraties of “kleidemo’s” te maken. Het doel van het maken van een kleidemonstratie is: 1. de stof die wordt bestudeerd, voor de student reëel te maken. 2. te zorgen voor een juist evenwicht tussen massa en betekenis. 3. de student te leren toepassen. De theorie over kleidemonstraties komt er geheel en al op neer dat kleidemon straties massa toevoegen.
9
JAN
ET PI
JA N L BA
BA L
PIJL
GE D
AC
HT E
Voorwerpen, acties, gedachten, ideeën, onderlinge verbanden of wat dan ook kunnen worden gedemonstreerd in klei.
Een student heeft massa nodig om iets te kunnen begrijpen. Zonder dat heeft hij alleen maar gedachten of mentale voorstellingen. Als hij massa tot zijn beschikking heeft, kan hij zijn gedachten ordenen omdat hij dan de massa en de ruimte heeft waarmee hij het idee dat hij bestudeert, zichtbaar kan maken. Demonstraties met behulp van een demokit werken ook volgens dit principe, alleen geeft een kleidemonstratie een nauwkeuriger weergave van het ding dat gede monstreerd wordt en verschaft een kleidemonstratie meer massa. Iedere student kan met behulp van klei een actie, een definitie, een ding of een principe demonstreren. Hij gaat aan een tafel zitten waarop verschillende kleuren boetseerklei voor hem klaarliggen. Hij demonstreert het ding of het principe in klei en geeft elk onderdeel een label. De klei toont het ding. Het is niet zo maar een homp klei met een label er aan. Als labels gebruik je kleine strookjes papier. Stel dat een student bijvoorbeeld een potlood wil demonstreren. Hij maakt een dunne rol klei die omgeven wordt door een andere laag klei – aan het ene uiteinde steekt de dunne rol iets naar buiten. Op het andere uiteinde komt een cilindertje van
10
klei. De dunne rol krijgt het label “grafiet”. De buitenste laag krijgt het label “hout”. Het cilindertje krijgt het label “gummetje”. Eenvoud is het uitgangspunt. Alles kan in klei gedemonstreerd worden als men zich erop toelegt. Juist door ermee bezig te zijn hoe men het kan demonstreren of hoe men het in klei en labels kan weergeven, krijgt men een hernieuwd begrip ervan. In het zinnetje: “Hoe laat ik het zien in klei?” zit het geheim van wat u eruit kunt leren. Als u het in klei kunt laten zien, begrijp u het. Als u dat niet kunt, begrijpt u echt niet wat het nu eigenlijk is. Een demo van klei en labels lukt dus alleen als u de term of de dingen echt begrijpt. En begrip ervan wordt teweeggebracht door ze in klei uit te werken. Kunstzinnigheid is bijzaak als men werkt aan een kleidemo. De vormen mogen ruw zijn. Elk onderdeel van een kleidemo wordt apart gelabeld, hoe simpel het label ook is. Meestal maken studenten labels van stukjes papier of dun karton waar ze met een ballpoint op schrijven. Eén uiteinde wordt in een punt geknipt, zodat het label gemak kelijk in de klei kan worden gestoken. De procedure is als volgt: de student maakt één onderdeeltje van de demonstratie en doet er een label op; hij maakt nog een onderdeeltje en doet er een label op; hij maakt onderdeeltje nummer drie en doet er een label op, enzovoort, in die volgorde. Dit heeft te maken met het gegeven dat er voor optimaal leren evenwicht moet zijn tussen massa en betekenis, en dat te veel van het ene zonder het andere tot gevolg kan hebben dat de student zich niet lekker voelt. Als de student in één keer alle massa’s van zijn demonstratie maakt, zonder ze een label te geven, laat hij al die betekenissen maar opstapelen in zijn verstand, in plaats van ze gaandeweg stuk voor stuk neer te zetten (in de vorm van een label). De juiste procedure is al doende elk stukje massa een label te geven. Elk ding, elk principe, elke actie kan worden weergegeven door een stuk klei en een label. De massa-kant van elk onderdeel wordt met klei weergegeven, de betekenis of gedachtenkant met een label. De richting waarin iets zich beweegt of verplaatst, wordt meestal aangegeven met pijltjes. Een pijltje kan gemaakt zijn van klei of het kan een ander soort label zijn. Dit kan een belangrijk punt worden. Gebrek aan duidelijkheid in een demo over wat er in welke richting gaat of wat er in welke richting stroomt, kan die demo onbegrijpelijk maken.
11
Iemands begrip kan enorm vooruitgaan als hij iets uitwerkt en het neerzet in materiële vorm.
AUTO
S
LICHTGOLF
CAMERA
N LE
LICHTGOLF
E ATJ
LICHTGO
PLA
LICHTGO L
F
LF
FILM
?
Kleidemo’s moeten flink groot zijn. Eén van de doeleinden van kleidemonstraties is de stof die bestudeerd wordt voor de student reëel te maken. Als de kleidemo die een student maakt te klein is (minder massa), is die misschien niet reëel genoeg voor hem. Grote kleidemo’s geven meer resultaat wat het verhogen van het begrip van de student betreft. Een goed uitgevoerde kleidemo, die iets daadwerkelijk demonstreert, zal een verwonderlijke verandering teweegbrengen bij de student. En hij zal de gegevens onthouden. Van alle drie de methoden voor het oplossen van het ontbreken van massa – met een demokit werken, schetsen, en kleidemo’s maken – zou bij elke scholingsactiviteit ruim gebruik moeten worden gemaakt. Ze kunnen een groot verschil uitmaken in hoe goed een student iets leert en hoe goed hij toe kan passen wat hij heeft bestudeerd.
12
De tweede barrière: een te steile gradiënt Een gradiënt is een geleidelijke benadering van iets, stap voor stap, niveau voor niveau. Elke stap of elk niveau is dan op zich gemakkelijk haalbaar. Moeilijke en ingewikkelde activiteiten kunnen op die manier uiteindelijk betrekkelijk gemakkelijk ondernomen worden. De term gradiënt is ook van toepassing op elk van de stappen die bij zo’n benadering worden genomen. Als iemand tegen een te steile gradiënt aanloopt bij het bestuderen van een onder werp, dan resulteert dat in een soort verwarring of draaierigheid. Dit is de tweede studiebarrière. De oplossing voor een te steile gradiënt is het verlagen van die gradiënt. Zoek uit op welk punt de persoon nog niet verward was over wat hij aan het bestuderen was en zoek dan uit welke nieuwe actie hij toen ondernam. Zoek uit wat hij dacht nog goed te begrijpen, net vóór het punt waarop hij zo in de war raakte.
Fietsen leren is voor een kind vaak een te steile gradiënt.
Maar met zijwieltjes krijgt hij de mogelijkheid vorderingen te maken. Dat is een juiste gradiënt.
U zult merken dat er in dit gebied – het gedeelte waarvan hij dacht dat hij het nog goed had begrepen – iets is wat hij toch niet echt begrepen had. Als de student dit heeft opgehelderd, zal hij weer in staat zijn verder te gaan. Als u ziet dat iemand zeer verward is geraakt bij de tweede actie die hij moest kennen of uitvoeren, kunt u gerust aannemen dat hij nooit werkelijk een goed begrip heeft gekregen van de eerste actie. Deze barrière is het best herkenbaar en het meest van toepassing als het gaat om een doendheid – het ten uitvoer brengen van een of andere actie of activiteit – in plaats van om een zuiver theoretische of verstandelijke studiebezigheid.
13
De derde – en belangrijkste – barrière: het verkeerd begrepen woord De derde en belangrijkste studiebarrière is het verkeerd begrepen woord. Een verkeerd begrepen woord is een woord dat niet of niet goed begrepen is. Er is een totaal andere reeks fysieke en mentale reacties die tevoorschijn kunnen komen als men bij het lezen voorbijgaat aan woorden die men niet begrijpt. Verder lezen na een woord dat men niet begrijpt, geeft iemand een duidelijk leeg gevoel of een uitgeput gevoel. Dat kan gevolgd worden door een “ik ben er niet” gevoel en een soort nerveuze hysterie (buitensporige onrust). De verwarring of het onvermogen om iets te bevatten of te leren komt na een woord dat u niet gedefinieerd en niet begrepen had. De barrière van het verkeerd begrepen woord is van veel grotere invloed dan de andere twee barrières. Aanleg, en gebrek aan aanleg, worden bepaald door het verkeerd begrepen woord; dit is het waar psychologen al jaren proberen achter te komen door middel van tests, zonder te herkennen wat het is. Dit is het waarop die talloze studieproblemen terug te voeren zijn. Voorbijgaan aan verkeerd begrepen woorden tijdens het studeren is de oorzaak van zo’n breed scala aan mentale effecten, dat het op zichzelf de belangrijkste factor is wat domheid en vele andere ongewenste toestanden betreft. Iemand kan wel of niet talent hebben op een bepaald gebied, maar als er geen sprake zou zijn van verkeerd begrepen woorden, dan zou zijn doendheid op dat gebied in ieder geval in orde zijn. Er zijn twee specifieke verschijnselen die voortkomen uit verkeerd begrepen woorden. Het eerste verschijnsel Als een student voorbij een woord gaat dat hij niet begrijpt, vormt het gedeelte dat direct na dat woord komt, een leegte in zijn geheugen. U kunt het woord altijd opsporen en terugvinden, net vóór de leegte, en er vervol gens voor zorgen dat u het begrijpt, en dan wonderlijk genoeg ontdekken dat het eerdere “lege” gedeelte in de stof die u aan het bestuderen bent, nu niet leeg meer is. Het is gewoon pure magie.
14
Een motor zal niet starten als de LPG tank...
Als iemand een bladzijde aan het lezen is....
LPG?
...en aan een woord voorbijgaat waar hij geen definitie voor heeft...
...zal het gedeelte na het verkeerd begrepen woord een leegte vormen in zijn herinnering. Het verkeerd begrepen woord is de belangrijkste barrière voor studeren met goede resultaten.
Hebt u wel eens meegemaakt dat u aan het eind van een bladzijde gekomen was en besefte dat u niet wist wat u nu eigenlijk gelezen had? Ergens eerder op die bladzijde bent u aan een woord voorbijgegaan waar u geen definitie of een onjuiste definitie voor had. Hier volgt een voorbeeld: “Men had gemerkt dat de kinderen rustiger waren wanneer het deemster gekomen was en dat zij veel levendiger waren wanneer deze er niet was”. U ziet wat er gebeurt. U denkt dat u het hele idee niet begrijpt, maar het onvermogen om het te begrijpen wordt enkel en alleen veroorzaakt door dat ene woord dat u niet kon definiëren, deemster, wat “het vallen van de avond” of “duisternis” betekent. Het tweede verschijnsel Een definitie die iemand niet of niet goed begrepen heeft, een definitie die hij niet doorgrond heeft, of een woord dat hij niet heeft gedefinieerd, kan er zelfs de oorzaak van zijn dat iemand ophoudt met het bestuderen van een onderwerp en de cursus of de school verlaat. Op deze manier vertrekken noemen we opstappen. We kennen allemaal wel mensen die met veel enthousiasme met een cursus zijn begonnen, terwijl we na een tijdje ontdekken dat ze hun studie hebben laten vallen omdat het “saai” was of omdat “het niet was wat ze zich ervan hadden voorgesteld”.
15
Ze waren van plan om een bepaalde vaardigheid te leren of naar de avondschool te gaan en hun diploma te halen, maar ze maakten het nooit af. Het doet er niet toe hoe redelijk hun uitleg klinkt, feit blijft dat ze het onderwerp lieten vallen of van de cursus af gingen. Dit is “opstappen”. Er is maar één hoofdreden waarom iemand “opstapt” – het verkeerd begrepen woord. De twee andere studiebarrières – het gebrek aan massa en de te steile gradiënt – veroorzaken niet noodzakelijkerwijze dat iemand opstapt. Die brengen andere verschijnselen teweeg. Maar het verkeerd begrepen woord kan er de oorzaak van zijn dat een student opstapt. Er is een duidelijke volgorde in wat er allemaal in werking treedt na een verkeerd begrepen woord. Als de student een woord niet snapt, dan komt hij onmiddellijk daarna terecht in een toestand van niets meer kunnen bevatten (een leegte). Dit wordt gevolgd door de oplossing van de student voor de toestand van leegte, namelijk zich ten opzichte daarvan te individualiseren – wat betekent dat hij een verwijdering teweegbrengt tussen zichzelf en die leegte, en zich terugtrekt van zijn betrokkenheid ermee. Nu de student zich heeft losgemaakt van het gebied dat hij aan het bestuderen was, kan het hem eigenlijk niets meer schelen wat hij doet ten opzichte van het onderwerp en ten opzichte van de dingen of activiteiten die ermee te maken hebben. Het is deze houding – los staan van of zich anders voelen dan – die voorafgaat aan het toebrengen van schade aan iets of iemand. Als een student bijvoorbeeld op school voorbijgegaan is aan verkeerd begrepen woorden in zijn lesstof, dan zal hij zich niets meer aantrekken van wat er in de klas gebeurt, hij zal waarschijnlijk tegen zijn vrienden negatieve dingen zeggen over het onderwerp en hij kan zelfs schade toebrengen aan schoolbenodigdheden of zijn studieboek expres verliezen. Mensen zijn echter in wezen goed. Als iemand een schadelijke daad pleegt, wat we een overt noemen, doet hij vervolgens een poging om zichzelf te verhinderen verdere schadelijke daden (overts) te plegen. Dit wordt gevolgd door het vinden van dingen waarin hij door anderen “onrechtvaardig” behandeld is, zodat hij zijn daden goed kan praten, en door klachten, muggenzifterij en een houding van “kijk-eenswat-je-me-hebt-aangedaan”. Deze factoren geven de student, naar zijn eigen idee, alle recht om te vertrekken, met andere woorden om op te stappen. De meeste studiesystemen echter, die zoals gebruikelijk het “opstappen” afkeuren, brengen de leerling ertoe zich nog verder terug te trekken van wat hij aan het bestu deren is; daarvoor in de plaats zet hij een verstandelijke machine neer die zinnen en zinsdelen kan ontvangen en uitzenden. Iemand kan een mentaal mechanisme opzetten als hij niet meer geïnteresseerd is in wat hij aan het doen is, maar toch vindt dat hij ermee door moet gaan.
16
Horizon? Kompas? Propeller?
Vaak begint iemand met groot enthousiasme aan de studie van een nieuw onderwerp.
Maar als hij verkeerd begrepen woorden opstapelt, zal zijn interesse verslappen.
LUCHTVAART
SCHOOL
Als hij deze woorden niet opzoekt en definieert, zal hij zijn interesse totaal verliezen en het onderwerp opgeven. Dit noemen we “opstappen”.
Hier hebben we dan “de vlugge student die om de een of andere reden nooit toepast wat hij geleerd heeft”. We noemen hem ook wel een gladde student. Het verschijnsel waar het om gaat is dus dat een student wat woorden kan bestu deren en ze daarna kan weergeven zonder zelf betrokken te zijn bij die actie. De student krijgt een tien op zijn examen maar hij kan de gegevens niet toepassen. De al te trage (domme) student zit gewoon vast in de leegte van onbegrip die volgt op het een of andere verkeerd begrepen woord. Het zal hem niet lukken de leerstof met een demokit of in klei te demonstreren; dergelijke moeilijkheden zijn dan ook een duidelijk teken dat er sprake is van een verkeerd begrepen woord. De “o zo slimme” student die de gegevens echter niet kan gebruiken, is helemaal niet aanwezig. Hij is al lang opgehouden met het confronteren (onder ogen zien zonder een spier te vertrekken en zonder te ontwijken) van de leerstof of het onderwerp. Deze situaties, “slim onbegrip” en “domheid”, worden allebei verholpen door het woord te vinden waar de student aan voorbijgegaan is. De ontdekking van de grote invloed van het verkeerd begrepen woord opent de deur naar werkelijke kennis en bekwaamheid. En hoewel deze barrière als laatste genoemd is, is het de meest belangrijke.
17
HET OPHELDEREN VAN WOORDEN Een verkeerd begrepen woord blijft verkeerd begrepen tot de persoon in kwestie de betekenis ervan heeft opgehelderd. En je kunt pas zeggen dat het woord is opgehel derd als de persoon het volledig heeft begrepen. Er worden verschillende methoden gebruikt om woorden die de student tijdens zijn studie verkeerd heeft begrepen, op te sporen en op te helderen. Deze methoden worden met een verzamelnaam Woordverheldering genoemd. Het eerste wat je moet leren is de exacte procedure van het ophelderen van een woord of symbool waar je bij het lezen of studeren tegen aanloopt en dat je niet begrijpt. De hele technologie van Woordverheldering maakt gebruik van deze procedure. De stappen voor het ophelderen van een woord 1. Zorg dat je altijd een woordenboek bij de hand hebt als je aan het lezen bent, zodat je elk verkeerd begrepen woord of symbool dat je tegenkomt kunt ophelderen. Er bestaan eenvoudige en toch goede woordenboeken, waarin binnen de definities van de woorden geen moeilijke woorden worden gebruikt die dan ook weer moeten worden opgehelderd. 2. Als je een woord of symbool tegenkomt dat je niet begrijpt, zoek dan in een woordenboek naar de definities ervan en kijk die vlug door om de definitie te vinden die van toepassing is binnen de context waarin het verkeerd begrepen woord werd gebruikt. Lees die definitie en maak zinnen waarin je het woord gebruikt in die bete kenis, totdat je een helder begrip hebt van die betekenis van het woord. Hier kunnen soms wel tien of meer zinnen voor nodig zijn. 3. Helder vervolgens elk van de andere definities van dat woord op en gebruik het woord iedere keer in zinnen tot je elke definitie goed begrijpt. Als een woord een aantal verschillende definities heeft, kun je je begrip van dat woord niet beperken tot maar één definitie en dan zeggen dat het woord “begrepen” is. Je moet ook in staat zijn het woord te begrijpen wanneer het, op een later tijdstip, op een andere manier wordt gebruikt. Wat je echter niet hoeft op te helderen zijn de technische of gespecialiseerde definities (wiskunde, biologie, enz.)of de verouderde( in onbruik geraakte)of archa ische (uit vroegere tijden stammende, niet meer gebruikte) definities (behalve als het woord op die manier wordt gebruikt in de context waar het verkeerd begrepen was). Als je deze definities wel zou ophelderen, zou je terecht kunnen komen bij allerlei andere woorden die in die definities staan en dat zou grote vertraging kunnen bete kenen in de voortgang van je studie.
18
Als iemand moeite heeft met wat hij leest...
Felis domesticus?
...zal er eerder in de tekst een verkeerd begrepen woord zijn. Hij moet teruggaan en het woord vinden.
Als hij het woord in een woordenboek opzoekt en definieert... Felis domesticus
...verdwijnt de moeilijkheid en kan hij doorgaan.
19
Voorbeeld van het ophelderen van een woord had. V et heeft ge brood m n ij z ij h e verdiend maken van t on lijk is he het scho n e g i E . d tenen jn leeftij i schoors z n a v n ma Laten we zeggen dat u de zin leest: “Vroeger verdiende hij zijn brood met het schoonmaken van schoorstenen”, en u weet niet zeker wat “schoorstenen” betekent.
) (d e (m n e e t o ok s r schoo ardoor r a w is u b 1. okplaats o t stenen) s f o l l: kache okkanaa van een o r , d r e gevo en wordt af hoorsten
U zoekt het op in een woordenboek en kijkt de definities door om de definitie te vinden die van toepassing is. Er staat: “buis waardoor rook van een kachel of stookplaats wordt afgevoerd, rookkanaal”.
n) 1 ~; buize van e d ( s i u b or werp o v l o h pig er ? langwer pijp, kok , l a ia r e t a buis stevig m rine; de i p s a e j is ) de een bu edisch m ( U weet niet zeker wat “buis” betekent, dus zoekt u dat op. Er staat: “langwerpig hol voorwerp van stevig materiaal, pijp, koker”. Dat past en klinkt logisch, dus u gebruikt het in enkele zinnen totdat u er een heldere voorstelling van hebt.
idde ding] m i e l [ s ina i u b < l at . b u c e s u b . r
20
use
at. bucin
Zoek vervolgens in het etymologisch woordenboek de afleiding van het woord “buis” op. Ga nu terug naar “schoorsteen”. De definitie “buis waardoor rook van een kachel of stookplaats wordt afgevoerd, rookkanaal” is nu begrijpelijk, dus u gebruikt het woord in die betekenis in zinnen totdat u er een goede voorstelling van heeft.
1. l aat s stenen) f stookp o l e h c a k naal: van een , rookka d r e o v e g wordt af schoorstenen ks de fabrie al bovenuit; de over oet ken h t rop. Vervolgens heldert u de andere definities Als
het woordenboek dat u gebruikt, gespecialiseerde of verouderde definities heeft, kunt u die overslaan omdat ze normaal niet worden gebruikt.
n, lett. d orenstee h c s . l en ln midde van sten t e h [ n ee e schoorst elf van d w e g e ld , gemetse venbouw o b e d t a h aar d , d tselde
Helder nu de afleiding van het woord op. U ziet dat “schoorsteen” oorspronkelijk komt van het Middelnederlandse (zoals het Nederlands gesproken werd tussen de twaalfde en vijftiende eeuw) woord “schorensteen” dat eigenlijk betekent: “de steen die schoort”. Als er bij het woord aantekeningen staan over het gebruik ervan, of synoniemen of idiomen, dan heldert u die ook allemaal op. Daarmee eindigt het ophelderen van het woord “schoorsteen”.
Ieder woord zou op de bovenstaande manier moeten worden opgehelderd. Als woorden worden begrepen kan er communicatie plaatsvinden en met communicatie kan ieder willekeurig onderwerp worden begrepen.
4. Het volgende punt is het ophelderen van de afleiding: de uitleg over waar het woord oorspronkelijk vandaan is gekomen. Dit zal u helpen om een dieper begrip van het woord te krijgen. 5. De meeste woordenboeken geven ook idiomen van een woord. Idioom is een zinsnede of een uitdrukking waarvan de betekenis niet begrepen kan worden uit de normale betekenissen van de woorden. “Dat geeft niets”, bijvoorbeeld, is Nederlands idioom; het betekent “dat is niet erg”. Heel wat Nederlandse woorden worden idio matisch gebruikt en deze idiomen worden in woordenboeken gewoonlijk vermeld na de definities van het woord. Als er idiomen zijn voor het woord dat je opheldert, dan moeten die ook worden opgehelderd. 6. Helder alle andere informatie over het woord op, zoals aantekeningen over het gebruik ervan, synoniemen, enz., zodat je een volledig begrip van het woord krijgt. (Een synoniem is een woord dat een gelijksoortige maar niet dezelfde betekenis heeft als een ander woord, zoals bijvoorbeeld “dun” en “mager”.) 7. Als je een woord of symbool tegenkomt in de definitie van een woord dat je aan het ophelderen bent waarvan je de betekenis niet goed kent, moet je dat woord of symbool eerst ophelderen, waarbij je deze zelfde procedure gebruikt, en dan weer terugkeren naar de definitie die je aan het ophelderen was. (Symbolen en afkortingen kan men in het woordenboek meestal voorin vinden.) Als u echter merkt dat u heel veel tijd moet besteden aan het ophelderen van woorden binnen definities van woorden, kunt u beter een eenvoudiger woordenboek zien te vinden. Een goed woor denboek zal u in staat stellen een woord op te helderen zonder daarbij veel andere woorden op te hoeven zoeken.
Eenvoudige woorden Nu denkt u waarschijnlijk meteen dat het de grote of de technische woorden zijn die het vaakst verkeerd begrepen worden. Dit is echter niet het geval. Woorden als een, de, zijn, zulke, en andere woorden die “iedereen kent”, komen bij het doen van Woordverheldering heel vaak tevoorschijn als verkeerd begrepen woorden. Er zijn grote woordenboeken voor nodig om deze eenvoudige woorden volledig op te helderen. Dit is nog een eigenaardigheid. Ook de kleine woordenboeken veron derstellen dat “iedereen wel weet wat dat woord betekent”. Het is bijna ongelofelijk om te zien dat iemand met een universitaire opleiding jarenlang heeft gestudeerd op ingewikkelde onderwerpen en toch niet weet wat “of” of “bij” of “een” betekent. Je moet het zelf gezien hebben om het te geloven. Maar als
21
die allemaal zijn opgehelderd, verandert zijn hele opleiding van een massieve massa vraagtekens in een heldere, bruikbare kijk. Een toets voor schoolkinderen in Johannesburg, Zuid-Afrika, heeft eens aange toond dat hun intelligentie elk volgend jaar dat ze op school zaten, achteruit was gegaan! De oplossing voor dat raadsel was eenvoudig: elk jaar kwamen er een paar dozijn nieuwe verpletterend verkeerd begrepen woorden bij, bovenop een woordenschat die al vol zat met verwarringen, terwijl niemand er ooit voor gezorgd had dat ze die woorden opzochten. Het is een feit dat domheid het gevolg is van verkeerd begrepen woorden. Op die gebieden waar de mens de meeste moeilijkheden heeft, vind je ook het grootste aantal verdraaide feiten, het grootste aantal verwarde en tegenstrijdige ideeën en natuurlijk het grootste aantal verkeerd begrepen woorden. HET VROEGSTE VERKEERD BEGREPEN WOORD IN EEN ONDERWERP IS DE SLEUTEL TOT LATERE WOORDEN DIE IN DAT ONDERWERP VERKEERD ZIJN BEGREPEN. Bij het leren van een vreemde taal zie je vaak dat de grammaticale woorden van de eigen taal, waarmee uitleg wordt gegeven over de grammatica van de vreemde taal, de basis vormen van het onvermogen om de vreemde taal te leren. Het is belangrijk dat die woorden worden opgehelderd.
22
DE VERSCHILLENDE METHODEN WOORDVERHELDERING Er zijn in Scientology negen verschillende methoden ontwikkeld voor het ophel deren van de betekenissen van woorden. Ze omvatten verschillende manieren om de verkeerd begrepen woorden op te sporen die aan de basis liggen van de moeilijkheden van de persoon. Daaronder vallen zowel het vinden van verkeerd begrepen woorden in de tekst die u aan het bestuderen bent, als het ophelderen van de belangrijkste woorden die met uw werk te maken hebben, en zelfs het achterhalen van de woorden die verkeerd begrepen waren in onderwerpen die u al jaren terug bestudeerd heeft! Hier worden drie van deze Woordverhelderingsmethoden behandeld; deze zijn bijzonder geschikt voor de meest voorkomende situaties.
Elementaire Woordverheldering Elementaire Woordverheldering is de methode waarbij u een verkeerd begrepen woord vindt door terug te gaan in de tekst tot vóór het punt waar u problemen heeft en daar te zoeken naar een verkeerd begrepen woord. Dit is de meest elementaire methode van Woordverheldering die in Scientology wordt gebruikt. Een student moet weten hoe hij met goede resultaten de vaart erin kan houden bij zijn studie. Hij zou in staat moeten zijn om alles op te lossen wat zijn voortgang afremt of in de weg staat. Om zichzelf daarbij te helpen, past hij de studietechnologie toe. Een student die studietechnologie gebruikt, zal elk woord waar hij tegenaan loopt dat hij niet begrijpt, opzoeken en hij zal een woord waar hij de betekenis niet van kent, nooit laten voor wat het is. Als hij toch in moeilijkheden komt, gebruikt de student zelf, of zijn studiepartner of zijn instructeur (in Scientology een Supervisor genoemd) Elementaire Woordver heldering om datgene op te lossen wat zijn voortgang in de weg heeft gestaan. Als u wacht tot u suf wordt of “wegzakt” (u zich moe, slaperig of wazig voelt, alsof u verdoofd bent) voordat u er iets aan doet, dan heeft u te lang gewacht, want dat is niet het eerste en enige teken dat wijst op verkeerd begrepen woorden. Als u wel eens een student boven zijn boek in slaap hebt zien vallen, dan weet u wat er met wegzakken
23
wordt bedoeld. Lang vóór dat gebeurde, had iemand de student al moeten laten zoeken naar een verkeerd begrepen woord. Het moment om naar het verkeerd begrepen woord te zoeken, is al aangebroken zo gauw de student langzamer gaat of niet meer zo “opgewekt” is als vijftien minuten daarvóór. En dan gaat het niet om een verkeerd begrepen zin of idee of gedachtegang, maar om een verkeerd begrepen WOORD. Er is altijd een woord niet of niet goed begrepen vóórdat het onderwerp zelf niet wordt begrepen. Elementaire Woordverheldering wordt als volgt gedaan: 1. De student zelf of iemand anders merkt op dat hij niet meer zo goed opschiet en niet meer zo “opgewekt” is als hij was; hij kan ook gebrek aan enthousiasme vertonen of te lang over zijn cursus doen of zitten te gapen of ongeïnteresseerd zijn of poppetjes zitten te tekenen of aan het dagdromen zijn, enz. 2. De student moet dan terug gaan in de tekst om te zoeken naar een verkeerd begrepen woord. Dat is er altijd; er zijn geen uitzonderingen. Het is mogelijk dat men wel twee of meer bladzijden terug moet gaan om het verkeerd begrepen woord te vinden, maar het bevindt zich altijd eerder in de tekst dan waar de student nu is. 3. Het woord wordt gevonden. De student herkent het bij het terugzoeken in de tekst. Of u kunt, in het geval dat de student het niet kan vinden, woorden uit de tekst kiezen die het verkeerd begrepen woord zouden kunnen zijn en hem vragen: “Wat betekent _____?” om te zien of de student de juiste definitie geeft. We noemen dat een steekproef doen. 4. Het gevonden woord wordt door de student opgezocht in een woordenboek en opgehelderd volgens de al eerder beschreven stappen voor het ophelderen van een verkeerd begrepen woord. Hij gebruikt het woord in verscheidene zelfgemaakte zinnen, totdat hij, door de manier waarop hij zijn zinnen samenstelt, duidelijk heeft gedemonstreerd dat hij het woord begrijpt. 5. De student leest nu het stukje tekst waar het woord in staat dat verkeerd begrepen was. Hij zou nu weer “opgewekt” moeten zijn, weer zin moeten hebben om verder te gaan, zich beter moeten voelen, enz.; als dat niet het geval is, dan is er eerder in de tekst nog een ander verkeerd begrepen woord. Dit wordt behandeld door de stappen 2–5 te herhalen. 6. Als de student nu opgewekt is en zich beter voelt, dan gaat hij voort met studeren vanaf het punt waar hij het verkeerd begrepen woord had gevonden tot het gedeelte van het onderwerp waar hij het niet meer begreep (waar stap 1 begon). De student zal nu enthousiast zijn over zijn studie van het onderwerp, en dat is het eindresultaat van Elementaire Woordverheldering. (Dat resultaat zal niet worden bereikt als er een verkeerd begrepen woord over het hoofd is gezien of als er nog eerder in de tekst een verkeerd begrepen woord bestaat. Is dat het geval, da n moeten de stappen 2–5 worden herhaald.) Als de student nu enthousiast is, laat hem dan door gaan met studeren.
24
Goede Woordverheldering is een systeem van terugsporen. Men moet terug gaan tot vóór het punt waarop de student suf of verward raakte en daar kijken; men zal ontdekken dat er een woord is dat hij niet begrijpt ergens vóór hij in moeilijkheden kwam. Als hij niet opgewekter wordt op het moment dat het woord gevonden en opgehelderd is, dan zal er op een eerder punt dan dat woord nog een ander verkeerd begrepen woord zijn. Dit zal u heel duidelijk worden als u begrijpt dat als het niet lukt om het op te lossen, datgene waar de student schijnbaar problemen mee heeft, niet echt datgene is waar de student problemen mee heeft. Anders zou het wel lukken om het op te lossen, waar of niet? Als hij wist wat hij niet begreep, zou hij het zelf op kunnen lossen. Dus als u met hem praat over wat hij denkt dat hij niet begrijpt, bereikt u niets. De moei lijkheid zit eerder. Bij Elementaire Woordverheldering moet de student terug gaan in de tekst om te zoeken naar een verkeerd begrepen woord. Dat woord bevindt zich altijd eerder in de tekst dan waar de student nu is.
Inzoomen op het woord De formule is: ontdek waar de student totaal geen moeilijkheden had en waar hij nu wel moeilijkheden heeft; het verkeerd begrepen woord zal er tussenin zitten. Het zal zich aan het uiteinde bevinden van het gedeelte waar hij geen moeilijkheden had. Elementaire Woordverheldering is geweldig effectief wanneer het wordt gedaan op de hier beschreven wijze.
25
Woordverheldering door hardop lezen Een zeer effectieve methode om in een boek of andere geschreven tekst de woorden te vinden die iemand niet begrijpt, heet Woordverheldering door hardop lezen. Als een student voor zichzelf leest, weet hij vaak niet dat hij aan verkeerd begrepen woorden voorbij is gegaan. Maar steeds als hij aan verkeerd begrepen woorden voor bijgaat, zal hij moeite hebben met wat hij leest. Bij Woordverheldering door hardop lezen laat men de persoon de tekst hardop lezen. Degene aan wie hij de tekst voorleest, helpt hem alle verkeerd begrepen woorden te vinden en op te helderen. Deze persoon noemen we, heel toepasselijk, de Woordverhelderaar. Woordverheldering door hardop lezen wordt gewoonlijk door twee personen bij toerbeurt gedaan: de ene student is de Woordverhelderaar en geeft de andere student Woordverheldering. Vervolgens draaien ze de rollen om; de student die net Woord verheldering heeft gehad, wordt nu de Woordverhelderaar en geeft zijn partner Woordverheldering. Een woord kan op vele manieren verkeerd begrepen worden. Het is belangrijk dat degene die Woordverheldering door hardop lezen toepast, bekend is met deze verschillende soorten verkeerd begrepen woorden. Een woord kan verkeerd begrepen zijn vanwege: 1. Een onjuiste (totaal verkeerde) definitie – De persoon leest of hoort het woord “kat” en denkt dat het “kist” betekent. Hij kan er gewoon niet verder naast zitten. 2. Een verzonnen definitie – Iemand werd, toen hij nog klein was, door zijn vriendjes altijd “een meisje” genoemd als hij weigerde iets gewaagds te doen. Hij verzint dan voor het woord “meisje” de definitie “iemand die laf is”. 3. Een niet correcte definitie – Iemand leest of hoort het woord “computer” en denkt dat het een “schrijfmachine” is. Dit is een niet correcte betekenis voor “computer”, hoewel een schrijfmachine en een computer allebei een machinaal schrij vend apparaat zijn. 4. Een onvolledige definitie – Iemand leest het woord “kantoor” en denkt dat het “kamer” betekent. De definitie van “kantoor” is: “een gebouw, een kamer of een aantal kamers, waarin de bedrijfsuitoefening van een handelsfirma, een deskundige, een onderdeel van de regering, enz. plaatsvindt”. De persoon heeft een onvolledige defi nitie voor het woord “kantoor”. 5. Een ongeschikte definitie – De persoon ziet een streepje (-) in de zin: “Ik heb vandaag de nummers 3–7 afgemaakt.” Hij denkt dat het streepje een min-teken is in plaats van een “tot-en-met”-teken, realiseert zich dat je geen 7 van 3 af kunt trekken en kan het dus niet begrijpen.
26
Ontwerpen?
ONTWERPEN IS BELANGRIJK VOOR EEN ARCHITECT
Een verkeerd begrepen woord kan iemands begrip van iets in de weg staan.
Als gevolg daarvan kan het lijken alsof hij geen aanleg heeft voor bepaalde dingen, hetgeen voor hem heel frustrerend kan zijn en hij er heel ongelukkig van kan worden.
Ontwerpen!
WOORDENBOEK
Maar het vinden en volledig ophelderen van verkeerd begrepen woorden betreffende een onderwerp herstelt het vermogen om iets te doen op dat gebied.
Het ophelderen van verkeerd begrepen woorden is de sleutel tot het oplossen van iedere moeilijkheid in welk onderwerp van studie dan ook.
6. Een homonieme definitie – (Homoniem: een woord of symbool dat twee of meer duidelijk verschillende betekenissen heeft.) Iemand hoort het woord “punten” in de zin “In de vergadering werden drie punten behandeld” en omdat volgens hem “punten” uiteinden van iets zijn, denkt hij dat er iets gedaan is aan uiteinden en snapt er niets van. 7. Een vervangende (synonieme) definitie – (Synoniem: een woord dat een soort gelijke maar niet dezelfde betekenis heeft als een ander woord.) De persoon leest het woord “corpulent” en denkt dat de definitie ervan “zwaargebouwd” is. De persoon heeft een verkeerd begrepen woord, want het woord “zwaargebouwd” betekent groot en zwaar van lichaamsbouw, terwijl corpulent een deftig woord is voor “dik”.
27
8. Een weggelaten (ontbrekende) definitie – Iemand hoort de zin “Hij heeft een rijke verbeelding”. Deze persoon heeft maar één definitie voor het woord “rijk”. Volgens hem heeft “rijk” te maken met het hebben van veel geld, land, bezittingen, enz. Deze definitie klinkt hem niet logisch toe in de zin die hij net gehoord heeft. Hij kan niet begrijpen hoe iemands verbeelding rijk kan zijn. Hij weet niet dat “rijk” ook nog betekent “ruim voorzien, overvloedig”, en dat een rijke verbeelding hebben dus betekent “veel fantaseren”. 9. Een geen-definitie – Een geen-definitie is een “niet-begrepen” woord of symbool. Iemand leest de zin “De zaak leverde geen poen op.” Er is geen begrip want hij heeft geen definitie voor “poen”. Het woord betekent “geld, duiten”. 10. Een verworpen definitie – Iemand weigert de definitie van sterretje (*) op te zoeken. Bij bespreking blijkt dat hij elke keer als hij een sterretje op de bladzijde ziet, denkt dat de tekst “heel moeilijk te lezen” zal zijn en dat het dan “literair”, “moeilijk” en “heel intellectueel” is. Als iemand bij het lezen of bij zijn studie uit gewoonte al heel vaak voorbij is gegaan aan verkeerd begrepen woorden (wat bijna iedereen doet in onze tegenwoor dige cultuur), zal niet alleen zijn vaardigheid om te lezen achteruit zijn gegaan, maar ook zijn intelligentie. Wat hij zelf schrijft en zegt zal niet begrepen worden; wat hij leest en hoort zal hij niet begrijpen en hij zal niet in communicatie zijn. Waarschijnlijk ziet hij de wereld om zich heen als een heel eigenaardige plaats; hij voelt dat hij “niet wordt begrepen” (hoe waar!) en hij vindt het leven wat miserabel. Hij kan zelfs op anderen overkomen als een crimineel. Op zijn best wordt hij een soort robot of zombie. U ziet dus dat het heel belangrijk is dat u verkeerd begrepen woorden opheldert. Waarom Woordverheldering door hardop lezen werkt Een student die alle woorden op de bladzijde die hij leest begrijpt, is in staat de bladzijde perfect hardop te lezen. Hij voelt zich helder en wakker, en begrijpt wat hij leest volledig. Maar als een student voorbijgaat aan een woord of symbool dat hij niet begrijpt, veroorzaakt het verkeerd begrepen woord een onderbreking in zijn stem of in zijn fysieke toestand. Zijn stem kan veranderen, hij kan over een woord struikelen of een gezicht trekken (zijn gezicht vertrekken, er allerlei uitdrukkingen aan geven) of met zijn ogen knipperen of een andere reactie vertonen. Dit is gemakkelijk te begrijpen als u zich herinnert dat iemand in een leegte terechtkomt als hij voorbijgaat aan een woord of symbool dat hij niet begrijpt. Hij kan dan precies op het punt van het verkeerd begrepen woord een fout maken bij het lezen, of hij kan verder voorbij het verkeerd begrepen woord gaan en een fout maken bij een later woord of symbool. Hij zal zich suf voelen en hij zal proberen dit suffe gevoel weg te werken door met meer nadruk te lezen. Dit komt altijd tot uiting als een of andere
28
“Voor het bespelen van een gitaar...”
Woordverheldering door hardop lezen is een grondige methode om verkeerd begrepen woorden te vinden.
Gebruik je een centrum... hm, uh, ik bedoel een plectrum.
Deze vallen op door haperingen, veranderingen of andere tekenen terwijl de student leest.
te werken door met meer nadruk te lezen. Dit komt altijd tot uiting als een of andere niet-optimale reactie, en dat moet door de Woordverhelderaar opgemerkt en direct aangepakt worden. Een niet-optimale reactie is alles wat een student doet buiten het op een gemak kelijke, natuurlijke en perfecte manier lezen van de bladzijde. Voorbeelden van enkele van de niet-optimale reacties die te voorschijn kunnen komen zijn: 1. De student voegt een woord toe, laat een woord weg of verandert een woord in de zin die hij leest. 2. De student struikelt over een woord of zegt het verkeerd. 3. De student pauzeert of leest langzamer. 4. De student fronst of kijkt onzeker.
29
5. De student verstijft of hij spant een bepaald lichaamsdeel; hij gaat bijvoorbeeld knipperen met zijn ogen of balt zijn vuisten, hij bijt op zijn lip of vertoont een andere fysieke reactie. 6. Het lezen kost de student inspanning. 7. De student heeft een gladde, robotachtige houding bij het lezen (die houding krijgt hij als iemand die niets van verkeerd begrepen woorden afweet, hem gedwongen heeft om “correct” te lezen). Er kunnen zich ook nog andere verschijnselen voordoen. Het bovenstaande is geen complete lijst van reacties; het is bedoeld om een idee te geven waar u op moet letten. Eerlijkheidshalve moet wel vermeld worden dat u ook kunt struikelen bij het lezen, als u probeert te lezen bij schemerlicht of als u oogpro blemen hebt of als het moeilijk is om de drukletters, het handschrift of correcties die in de tekst gemaakt zijn, te onderscheiden. Het is dus noodzakelijk om Woordverhel dering door hardop lezen alleen maar te doen als u goed licht hebt. Verder behoort de persoon als hij een bril moet dragen, er ook voor te zorgen dat hij die op heeft. En het lees- of studiemateriaal waarover de Woordverheldering gedaan moet worden, mag natuurlijk geen vlekken en weglatingen vertonen. Alle redenen die de persoon mogelijkerwijs kunnen verhinderen om de tekst te zien en alle onduidelijkheden in de tekst, moeten uit de weg worden geruimd. Anders zegt de student gewoon dat hij het niet kon zien of dat het licht slecht was, of hij geeft nog een ander verkeerd Waarom (reden of oorzaak). Iedere keer als de persoon bij het lezen een vergissing maakt of op de een of andere niet-optimale manier reageert, zult u altijd een verkeerd begrepen woord vinden vóór dat punt of soms op dat punt zelf. Een voorbeeld: De student leest een bladzijde hardop. Hij leest: “Raymond liep langzaam en in gedachten verzonken naar huis”, en dan fronst hij. De Woordverhel deraar geeft aan dat hij moet stoppen door te zeggen: “Dat was ’t” en vraagt vervolgens: “Is er een woord of symbool dat je niet hebt begrepen?” (Als de student benieuwd is waarom hij gestopt werd, vertelt de Woordverhelderaar hem welke reactie hij heeft opgemerkt.) De student kijkt het stuk door dat hij gelezen heeft. Hij is niet zeker van het woord “langzaam”. Hij zegt dit tegen de Woordverhelderaar en het woord “langzaam” wordt in het woordenboek opgezocht en in zinnen gebruikt tot de student het volledig begrijpt. Als het woord dat verkeerd was begrepen, gevonden en opgehelderd is, zal de student opvrolijken en zal hij weer duidelijk en correct beginnen te lezen.
30
Hoe het moet worden gedaan 1. De student en de Woordverhelderaar zitten tegenover elkaar. De student en de Woordverhelderaar zitten tegenover elkaar aan een tafel of bureau. Elk heeft zijn eigen exemplaar van de tekst waarover Woordverheldering moet worden gedaan. De Woordverhelderaar moet tegelijkertijd de student en de bladzijde kunnen zien. 2. Er liggen woordenboeken binnen hun bereik. Binnen hun bereik liggen een goed, eenvoudig woordenboek en elk ander woor denboek dat de student nodig zou kunnen hebben. (Gebruik vooral geen zakwoordenboek. Dit is iets anders dan een eenvoudig woordenboek met goed onder woorden gebrachte definities. Een zakwoordenboek is wat je meestal vindt op de schappen voor paper backs in buurtwinkels. Daarin wordt woord A vaak gedefinieerd als woord B en vervolgens woord B weer als woord A. Ook worden alle ongewone en technische definities weggelaten.) 3. Het herkennen van verkeerd begrepen woorden door de student. Voordat de student met lezen begint moet hem worden verteld dat als hij iets leest wat hij niet volledig begrijpt, hij het aan de Woordverhelderaar moet vertellen, of dat als hij een woord ziet waar hij de betekenis niet van kent, hij moet stoppen en het woord moet opzoeken en ophelderen in plaats van er aan voorbij te gaan. De student moet aangemoedigd worden om zelf verkeerd begrepen woorden te vinden en op te helderen. Wanneer de student een woord als verkeerd begrepen herkent, mag degene die bij deze methode de Woordverhelderaar is, hem nooit verhinderen het op te helderen. De bekwaamheid daartoe is juist het resultaat van Woordverheldering door hardop lezen, zodat de student in de toekomst zijn eigen verkeerd begrepen woorden kan vinden en ophelderen. 4. De student leest de tekst hardop voor aan de Woordverhelderaar. De student leest de tekst hardop voor aan de Woordverhelderaar. Terwijl de student leest, volgt de Woordverhelderaar de tekst in zijn eigen exemplaar ervan, houdt de student in de gaten en luistert naar hem. De Woordverhelderaar moet erg alert zijn en alle niet-optimale reacties van de student zien of horen terwijl deze aan het lezen is. 5. Niet-optimale reactie staat gelijk aan verkeerd begrepen woord. Een niet-optimale reactie van de student bij wat hij leest, is voor de Woordver helderaar een aanwijzing dat de student een verkeerd begrepen woord is tegengekomen. De Woordverhelderaar en de student moeten nu precies het woord of symbool opsporen dat verkeerd werd begrepen. Het zal gevonden worden vóór of soms op het punt waar de niet-optimale reactie plaatsvond.
31
6. Het verkeerd begrepen woord vinden. Als de student een niet-optimale reactie vertoont zonder het zelf te merken en hij gaat gewoon door met lezen, zegt de Woordverhelderaar: “Dat was ’t. Is er een woord of symbool dat je niet hebt begrepen?” Het is de plicht van de Woordverhelderaar om de student naar het verkeerd begrepen woord te leiden. Het bevindt zich ofwel op het punt van de niet-optimale reactie, ofwel ervoor. De kwestie is dat de student er heen moet worden geleid. En vervolgens moet het worden opgezocht. Misschien lukt het de student het verkeerd begrepen woord direct te herkennen en de Woordverhelderaar te vertellen welk woord het is. Maar het kan hem ook moeilijk vallen om het te vinden en dan zal de Woordverhelderaar hem daarbij moeten helpen. De Woordverhelderaar helpt de student door hem steeds verder terug te laten gaan in de tekst vanaf het punt waar de niet-optimale reactie plaatsvond om te zoeken naar het verkeerd begrepen woord, totdat het gevonden is. De Woordverhelderaar kan ook een steekproef nemen bij de student. Een steekproef nemen betekent woorden kiezen uit de tekst die de student al gelezen heeft en met hem nagaan of hij de definities van deze woorden kent. De Woordverhelderaar kiest gewoon een woord uit, eerder in de tekst, en vraagt de student: “Wat is de definitie van…?” Als de student onzeker is over een woord, of hij geeft een verkeerde definitie, dan wordt dat woord opgepakt en opgehelderd met behulp van het woordenboek. 7. Het ophelderen van het woord. Als het verkeerd begrepen woord eenmaal is gevonden, moet het volledig worden opgehelderd met behulp van het woordenboek. Gebruik de procedure van “de stappen voor het ophelderen van een woord”, dat op een eerdere bladzijde staat beschreven. 8. De zin opnieuw lezen. Vervolgens vraagt de Woordverhelderaar de student om de zin waarin het verkeerd begrepen woord of symbool werd gevonden, opnieuw te lezen. De student doet dat en als hij het op de juiste manier met begrip leest, gaat hij door met het lezen van de tekst. Alle verdere niet-optimale reacties worden behandeld door het volgende verkeerd begrepen woord te vinden en op te helderen, zoals hierboven. 9. Doorgaan met hardop lezen tot de tekst af is. De Woordverheldering door hardop lezen wordt voortgezet totdat de tekst waar over Woordverheldering moet worden gedaan, af is. Op dit punt wisselen de twee studenten die elkaar Woordverheldering door hardop lezen geven, van rol, en de student die net Woordverheldering heeft gekregen, wordt nu de Woordverhelderaar.
32
De student gaat door hetzelfde stuk tekst heen en gaat dan verder met het volgende, nieuwe gedeelte. De beide studenten gaan op deze manier om beurten verder. Ze geven elkaar Woordverheldering over elk gedeelte, tot ze beide de hele tekst af hebben. Waarschuwingen en tips Het gebeurt zo nu en dan dat studenten die samen met Woordverheldering bezig zijn, ruzie krijgen of van streek raken. Als dit gebeurt, weet u dat er één van de volgende twee dingen gebeurd is: 1. Er zijn de student “verkeerd begrepen woorden” opgedrongen terwijl hij die woorden in werkelijkheid wel begrepen had, of: 2. Er is voorbij gegaan aan werkelijk verkeerd begrepen woorden die niet aan het licht zijn gekomen. Je kunt woorden die ten onrechte opgezocht waren, weer rechtzetten door de student te vragen of hij woorden moest opzoeken die hij al begreep. Als dit het geval was, zal hij opvrolijken en u vertellen welk woord of welke woorden hij op moest helderen terwijl dat niet nodig was. Hierna kunt u weer verdergaan met de Woordverheldering. Als het bovenstaande het probleem niet oplost, weet u dat er verkeerd begrepen woorden over het hoofd zijn gezien. Het is nu zaak dat de Woordverhelderaar de student laat teruggaan tot het laatste punt waar het nog goed met hem ging en hem vervolgens vanaf dat punt voorwaarts laat gaan in de tekst – waarbij de procedure van Woordverheldering door hardop lezen wordt gevolgd – en de verkeerd begrepen woorden worden opgepakt die over het hoofd waren gezien. Meestal zult u zien dat er verscheidene verkeerd begrepen woorden over het hoofd waren gezien, niet slechts één. Als de Woordverheldering door hardop lezen goed is uitgevoerd, zal het eindre sultaat zijn dat de student er zeker van is dat hij geen verkeerd begrepen woorden heeft in die tekst, zodat het hem geen moeite zal kosten de leerstof te bestuderen en toe te passen. Woordverheldering door hardop lezen is een geweldig redmiddel voor onze beschaving. Het is absoluut noodzakelijk dat Woordverheldering door hardop lezen op de juiste manier wordt gedaan, precies volgens de beschrijving. Anders zult u de mensen de geweldige successen ontzeggen, die ermee te behalen zijn.
33
Speciale Woordverheldering door hardop lezen Wanneer u werkt met kinderen of mensen die een andere taal als moedertaal hebben, of met mensen die moeite hebben met lezen en schrijven, gebruikt u Speciale Woordverheldering door hardop lezen. Net als bij de gewone methode van hardop lezen, laat u de persoon hardop lezen om erachter te komen wat er aan de hand is. Het is een hele eenvoudige methode. Ook nu moet de Woordverhelderaar de tekst volgen in een tweede exemplaar ervan terwijl de persoon leest. U kunt verrassende dingen zien gebeuren. De persoon laat bijvoorbeeld, iedere keer wanneer het in de tekst voorkomt, het woord “is” weg. Hij leest het gewoon niet. Hij kan er de een of andere vreemde betekenis aan hechten, zoals “Israël” (echt gebeurd). De persoon kan iedere keer wanneer het voorkomt “zo’n” weglaten en als de reden wordt opgespoord kan blijken dat hij niet weet wat de apostrof (’) is (echt gebeurd). Hij kan in plaats van één woord een heel ander woord zeggen, zoals “stop” voor “prop” of “groen” voor “zoen”. Bij Speciale Woordverheldering door hardop lezen leest de persoon hardop en iedere keer wanneer hij aarzelt, een lichamelijke reactie vertoont of een woord verandert, helpt de Woordverhelderaar hem het verkeerd begrepen woord te vinden en te definiëren.
34
Hij kan bij bepaalde woorden aarzelen. De procedure is als volgt: 1. Laat hem hardop lezen. 2. Let op of hij een woord weglaat of verandert en of hij aarzelt of fronst terwijl hij er een leest, en pak het op zodra u het opmerkt. 3. Verhelp het probleem door het woord voor hem op te zoeken of het aan hem uit te leggen. 4. Laat hem verdergaan met lezen en let op of hij weer iets weglaat of verandert, en of hij aarzelt of fronst. 5. Herhaal de stappen 2 – 4. Door deze procedure kan iemand op een punt worden gebracht dat hij goed kan lezen en schrijven. Het volgende zou moeten zijn dat hij leert hoe men een woordenboek moet gebruiken en hoe men woorden op moet zoeken. En daarna bestudeert hij een eenvoudig boek over grammatica. Een student met een grote leerachterstand kan door deze Woordverhelderings methode een duwtje omhoog krijgen en goed leren lezen en schrijven.
HET TOEPASSEN VAN DE STUDIETECHNOLOGIE De studietechnologie is een brug naar een ontwikkelingsniveau waar een student nog lang nadat hij van school is gegaan, plezier van zal hebben. Het verschil tussen een “slimme” en een “domme” student, tussen een student die heel vlug is en een student die heel langzaam is, komt eigenlijk alleen maar neer op het verschil tussen een oplettende student en een onoplettende student. Een oplettende student past de studietechnologie toe. Hij studeert met de bedoe ling iets te leren. Iedere keer als hij bij het bestuderen van de leerstof tegen een van de studiebarrières aanloopt, lost hij het op. Als hij een stuk tekst leest en zich plotseling realiseert dat hij geen idee heeft wat hij nu eigenlijk aan het lezen is, gaat hij terug en zoekt uit waar hij de draad kwijtraakte. Net daarvoor moet er een woord zijn dat hij niet begreep. Als hij een oplettende student is, gaat hij niet verder – althans niet zonder dat hij ontdekt heeft welk woord het is en wat het betekent. Dat is dan een oplettende student; hoe slim hij is op een bepaald gebied hangt af van de mate waarin hij deze technologie toepast. Het hangt niet af van een aangeboren talent of wat dan ook. Hoe goed hij het onderwerp “studeren” beheerst is wat alle verschil uitmaakt. Dit boekje bevat lang niet alles wat tot de studietechnologie behoort. Het is een veelomvattend onderwerp. Maar met wat u op deze bladzijden hebt gelezen, hebt u de hulpmiddelen in handen om betere resultaten te behalen bij wat u ook maar bestudeert, en anderen te helpen hetzelfde te doen. ■
35
PRAKTIJKOEFENINGEN Hier volgen oefeningen die u kunt doen om uw bekwaamheid te vergroten in het toepassen van de studietechnologie. Dat zal u helpen zeer bekwaam te worden op uw eigen studiegebied en bij het helpen van anderen bij alles wat ze proberen te leren.
1
Denk terug aan iemand die u wel eens hebt gezien of gekend, die dacht dat hij alles al afwist van een bepaald onderwerp. Wat voor invloed zou deze houding hebben op het vermogen van die persoon om iets nieuws over dat onderwerp te leren?
2
Hoe zou u de volgende situaties aanpakken? a. Een vriend van u volgt een cursus over verschillende soorten bomen, maar hij heeft geen idee hoe ze eruit zien. Er zijn geen echte bomen in de buurt die iemand hem kan laten zien. Hoe zou u hem kunnen helpen? b. Een vriend van u leert zwemmen. Hij heeft net geleerd om zich drijvend te houden in het water. Nu wordt hem geleerd om van de ene kant van het zwem bad naar de andere kant te zwemmen, maar hij heeft er heel veel moeite mee. Wat zou u kunnen doen om hem te helpen? c. Een vriend van u is begonnen aan een cursus over het beheren van zijn geld, maar hij heeft nu besloten er niet mee door te gaan. Hij wil niet meer terug naar de cursus. Wat zou u moeten doen om dit op te lossen?
36
3
Zoek in uw gedachten of in een tekst een woord op waarvan u weet dat u het niet begrijpt of waar u zich niet zeker over voelt en helder het op met behulp van een woordenboek.
4
Ga nog eens door het gedeelte “De studiebarrières” heen. Let daarbij speciaal op woorden die u niet volledig begrijpt, helder ze op en bestudeer dat gedeelte dan opnieuw.
5 6 7
Pas Elementaire Woordverheldering toe bij uzelf. Pas Elementaire Woordverheldering toe bij iemand anders. Oefen Woordverheldering door hardop lezen. Zoek een andere student of een vriend om deze oefening mee te doen. Een van beiden is dan student A en de ander student B. Beslis wie student A zal zijn en wie student B.
a. Student A (in de rol van Woordverhelderaar) geeft Woordverheldering aan student B over de volgende alinea, met behulp van hardop lezen. Gebruik hier bij een eenvoudig woordenboek. De vlugge bruine vos sprong over de luie hond. De hond moest de kippen bewaken, maar was in slaap gevallen. De vos sloop het kippenhok in zonder dat iemand het merkte. b. Nu geeft student B (in de rol van Woordverhelderaar) Woordverheldering aan student A over de volgende alinea’s, ook met behulp van hardop lezen. Gebruik hierbij een eenvoudig woordenboek. De vlugge bruine vos sprong over de luie hond. De hond moest de kippen bewaken, maar was in slaap gevallen. De vos sloop het kippenhok in zonder dat iemand het merkte. Zodra de kippen hem zagen begonnen ze allemaal tegelijk een geweldig kabaal te maken. De vos moest heel vlug zijn; hij greep de kip die het dichtste bij was bij haar nek en sloop het kippenhok uit. c. Student A (in de rol van Woordverhelderaar) geeft Woordverheldering aan student B over de volgende alinea’s, weer met behulp van hardop lezen. Gebruik hierbij een eenvoudig woordenboek. Zodra de kippen hem zagen begonnen ze allemaal tegelijk een geweldig kabaal te maken. De vos moest heel vlug zijn; hij greep de kip die het dichtste bij was bij haar nek en sloop het kippenhok uit. De boerin kwam het huis uit hollen toen ze het kabaal hoorde, terwijl ze zich afvroeg wat er in ’s hemelsnaam met haar kippen aan de hand zou kunnen zijn. Ze zag de vos met de kip in de nabijgelegen bossen verdwijnen. d. Student B (in de rol van Woordverhelderaar) geeft nu weer Woordverhelde ring aan student A over de volgende alinea’s, met behulp van hardop lezen. Gebruik hierbij een eenvoudig woordenboek. De boerin kwam het huis uit hollen toen ze het kabaal hoorde, terwijl ze zich afvroeg wat er in ’s hemelsnaam met haar kippen aan de hand zou kunnen zijn. Ze zag de vos met de kip in de nabijgelegen bossen verdwijnen. Ze begon hard te schreeuwen en zocht naar de hond die als voornaamste taak had dit soort gebeurtenissen te voorkomen. De hond keek heel beschaamd. De boerin besteedde er de volgende minuten aan hem een enorme uitbrander te geven voor zijn apathische gedrag.
37
e. Student A (in de rol van Woordverhelderaar) geeft Woordverheldering aan student B over de volgende alinea, met behulp van hardop lezen. Gebruik hier bij een eenvoudig woordenboek. Ze begon hard te schreeuwen en zocht naar de hond die als voornaamste taak had dit soort gebeurtenissen te voorkomen. De hond keek heel beschaamd. De boerin besteedde er de volgende minuten aan hem een enorme uitbrander te geven voor zijn apathische gedrag.
8
38
Zoek iemand die voordeel zou kunnen hebben van Woordverheldering door hardop lezen en pas het dan toe tot een bevredigend eindresultaat.
RESULTATEN UIT DE PRAKTIJK D e studietechnologie is op vele plaatsen in gebruik. Of het nu op Amerikaanse universi teiten of op Zuid-Afrikaanse buurtscholen is, overal waar zij wordt toegepast, wordt de bruikbaarheid ervan zonder uitzondering aan getoond.
O
p het platteland namen kinderen in de leeftijd van acht tot zestien jaar deel aan een programma van zeven weken waarin de stu dietechnologie werd gebruikt. Het doel was de woordenschat en het begrip bij het lezen te vergroten. Standaard tests, voor en na het pro gramma van zeven weken, lieten een gemid delde vooruitgang zien van acht maanden wat de woordenschat en het begrip betreft. Een veertienjarige jongen ging van het niveau van de tweede klas omhoog naar het niveau van de zesde klas in de vijfenhalve week dat hij op het programma zat. Van zo’n grote verbetering heeft praktisch nog nooit iemand gehoord.
Ieenn een grote stad kreeg een groep leerlingen korte cursus in de studietechnologie. De kinderen kregen ongeveer negen uur les over een periode van twaalf dagen, en er was een gelijksoortig samengestelde groep die geen les kreeg in de studietechnologie. Beide groepen gingen daarnaast door met hun gewone lessen en beide werden vóór en ná het programma getest. De experimentele groep was qua lees vaardigheid met een verbazingwekkend gemiddelde van 1,29 jaar gestegen na twaalf dagen les. Bij de andere groep was in de tweede test praktisch geen verschil te zien met de eer ste (0,03 vermindering). Deze indrukwekkende resultaten spreken voor zichzelf.
D e goede resultaten van het “Education Alive”-programma (“Levendig Onderwijs”programma) in het zuiden van Afrika werden bevestigd door verscheidene onderzoeken, gehouden in Bulawayo, Zimbabwe en Trans vaal, Zuid-Afrika. Eén onderzoek liet een voor uitgang in leesvaardigheid zien van 1,2 jaar in de loop van een programma van drie weken. Een ander programma, dat werd geleverd gedurende een periode van vier weken, toonde een gemiddelde vooruitgang in leesvaardigheid van 1,8 jaar. Weer een ander programma, van drie weken, in het thuisland Transkei in ZuidAfrika, toonde een gemiddelde vooruitgang van 2,3 jaar. Een programma dat op een kans arme middelbare school werd gegeven, resulteerde in een slagingspercentage van 91 bij de eindexamens, die werden afgenomen door het Departement van Onderwijs van het land,
vergeleken met 27 procent in een soortgelijk samengestelde groep. In Zuid-Afrika, waar naast ongeletterdheid een groot percentage van de bevolking nauwelijks kan lezen en schrij ven, brengt dit programma een verbetering teweeg die van levensbelang is.
V
ergelijk deze positieve resultaten eens met wat er elders gebeurt in de schoolsystemen overal op de wereld: op sommige middelbare scholen in de binnensteden van de Verenigde Staten benadert het percentage leerlingen dat de school vroegtijdig verlaat de 50 procent; in Groot-Brittannië kon 42 procent van degene die een test deden, de prijzen van een hambur ger, patat, appeltaart en koffie niet bij elkaar optellen. En 700.000 leerlingen die slaagden bij het eindexamen van middelbare scholen in de V S, konden niet goed genoeg lezen om te begrijpen wat er op hun diploma’s stond. Ach ter deze cijfers gaan veel verhalen schuil van persoonlijke frustraties, vervlogen dromen, gebrek aan vakmanschap, een toename van de criminaliteit en een sombere toekomst.
D
e hier volgende verslagen van mensen zijn anders. Deze mensen van overal op de wereld hadden het geluk bekend te raken met de stu dietechnologie. Ze pasten haar toe en slaagden erin hun eigen leven en dat van anderen ten goede te veranderen.
VERBETERING IN LEESNIVEAU Een leerprogramma van 40 uur voor studenten waarbij de studietechnologie werd gebruikt, laat spectaculaire verbeteringen zien in het leesniveau.
80% Leest op of boven het niveau van zijn of haar klas
48%
Leest op of boven het niveau van zijn of haar klas
Voor
Na
39
E
en echtpaar had veel zorgen over hun zoon: hij kon op school niet meekomen en had thuis problemen. Ze maakten kennis met de studie technologie en schreven hun zoon in op een school waar deze wordt gebruikt. Van hen is de volgende brief: “Voordat Richard op uw school begon, was hij, als gevolg van zijn onvermogen om te beant woorden aan de lesmethoden van de openbare scholen, een gefrustreerde, onaangepaste jongen. Als resultaat van uw begeleiding en raadgevingen, waren wij in staat Richard te helpen zich te verbe teren. Maar wat belangrijker is: door u kregen wij opnieuw interesse in hem. Hij kreeg de basisvaar digheden om te kunnen leren die hij gemist had tijdens de twee jaar die hij doorbracht op openbare scholen. Voor het eerst in twee jaar tijd wilde Richard elke dag naar school gaan! Hij nam zelf het initiatief om boeken te lezen. Hij kreeg interesse in verschillende wetenschappe lijke onderwerpen, waaronder wis- en natuur kunde en aardrijkskunde. Vanaf het moment dat zijn twee neefjes slaagden voor het eindexamen van een gerenommeerde middelbare school, was het de droom van Richard naar dezelfde school te gaan. Toen hij de studietechnologie beheerste, werd hij aangenomen op deze school. We danken u uit de grond van ons hart voor het grote aandeel dat u had in het helpen van Richard om zijn doel te bereiken.”
O vermand door zorgen zocht een moeder hulp voor haar tien jaar oude zoon die grote moeilijkheden had op school en zich niet kon concentreren. Zijn onderwijzers wilden hem verdovende middelen geven. In plaats daarvan vond zijn moeder echter een studiebegeleidings programma waarbij de studietechnologie werd gebruikt. Toen de jongen een poosje op het pro gramma had gezeten, schreef zijn begeleider: “Tijdens zijn eerste zaterdag op het pro gramma, besteedde de jongen drie uur aan het leren van de basisgegevens over de studietechnolo gie. De moeder van de jongen belde mij de week daarna op. Zij had een ogenblikkelijke verbetering opgemerkt en kon de verandering die bij haar zoon plaatsgevonden had nauwelijks geloven – de jongen maakte zijn huiswerk zonder problemen. De volgende zaterdag was hij weer op het pro gramma en leerde meer over hoe hij moest stude ren. Een paar dagen later vertelde de moeder van de jongen dat zij een telefoontje van zijn onderwij zers had gekregen, die zich afvroegen wat er met hem gebeurd was. Zij hadden zo’n grote verande ring opgemerkt dat ze wilden weten wat er aan de hand was. De problemen van de jongen zouden niet met verdovende middelen zijn opgelost. Het was gewoon zo dat niemand hem ooit geleerd had hoe hij moest studeren.”
40
E
en echtpaar was de wanhoop nabij over hun elfjarige dochter die nauwelijks kon lezen op
het niveau van de tweede klas en die heel weinig gevoel van eigenwaarde had. De moeder van het meisje schreef, nadat haar dochter begonnen was op een zomerschool waar de studietechnologie werd gebruikt: “Mijn hart kromp ineen, toen ik mijn dochter uit de kamer zag komen waar het toelatingsexamen voor de zomerschool werd afgenomen. Tranen stroomden over haar wangen en ze vroeg om haar groengekleurde lenzen waarvan zij dacht dat ze die nodig had om te kunnen lezen. Ze had het er heel slecht van afgebracht. Maar ondanks bedenkingen van alle betrokkenen kreeg ze toch een kans om met het zomerprogramma te beginnen.” “Tijdens dat zomerprogramma kwam er in de lijn van haar leven, die tot dan toe steil omlaag liep, een radicale ommekeer naar omhoog en die richting is sindsdien in stand gebleven. Ze is nu een paar maanden op de zomerschool geweest en de veranderingen die we bij haar hebben gezien zijn niets minder dan wonderbaarlijk.” “Ze kan nu zelfstandig lezen en kan er zelfs maar moeilijk toe komen om haar boeken opzij te leggen. Ze zit weer op de goede weg en is een zelf verzekerd, gelukkig kind geworden, een kind dat zonder twijfel een geweldige bijdrage aan de wereld zal gaan leveren – een bijdrage waar ze nooit aan toe gekomen zou zijn zonder de studiemethoden van de heer Hubbard en deze fantastische school die u hier hebt neergezet! Dank aan ieder van u voor uw werk, uw toewijding en uw visie.”
E en jongen van zeven had grote problemen met leren. Hij was al zes maanden lang bezig met leren en opnieuw leren van steeds maar dezelfde leerstof. Gelukkig wist zijn moeder iets van de studietechnologie en realiseerde zich dat zijn onderwijzer niet de werkelijke barrières en pro blemen waar haar zoon tegen aanliep, vond en corrigeerde. “Ik heb een zeer drukke dagindeling met mijn eigen baan en verplichtingen, maar ik liet hem de dingen die hij bestudeerd had mee naar huis nemen en ik ontdekte wat het werkelijke probleem was. Dat was twee maanden geleden. Het resultaat is dat hij nu een modelstudent geworden is in zijn klas. Hij verknoeit zijn tijd niet meer en veroorzaakt geen hinder meer voor anderen. Hij houdt van zijn schoolwerk en maakt zijn huiswerk in recordtijd af. Twee avonden geleden kwam hij naar me toe en spelde de woorden die hij had geleerd en waarvan hij de definitie correct had opgehelderd. Ik zelf kon nog niet eens lezen toen ik zo oud was als hij, om het maar niet te hebben over het spellen van woor den als Antarctica, crèche, patronen, pinguïn, ijsco, ijzig, enzovoort. Ik realiseerde me dat ik misschien wel zijn hele toekomstige studiecarrière had gered met wat ik eerder had gedaan om zijn leerproble men op te lossen.”
D
e studietechnologie van L. Ron Hubbard werd geïntroduceerd in Oeganda. We kregen de
volgende brief van het schoolhoofd van de Kam pala Parents school in Oeganda. “Ik schrijf om onze welgemeende dankbaar heid te betuigen vanwege het feit dat u ons geschikt hebt bevonden om uw medewerkers naar ons toe te sturen om de studietechnologie van L. Ron Hubbard te introduceren.” “Onze leraren zeggen dat ze na het doen van deze cursus nu zelf kunnen studeren en hun leerlin gen beter kunnen onderwijzen. De cursus heeft vele studiebarrières verwijderd en onderwijzers kunnen veel gemakkelijker communiceren dan voorheen. Andere onderwijzers, die oorspronkelijk niet op het programma waren gezet, eisen nu dat ze onmiddel lijk kunnen beginnen.” “Onze leerlingen zijn enthousiast over het pro gramma. Ze vinden het heerlijk om te leren hoe te leren. Ze kennen nu de waarde van massa en ze zijn in staat plaatjes te gebruiken wanneer ze studeren over dingen die ze niet in hun omgeving hebben. We hopen dat de relatie met onze school in de toekomst zal voortduren om ook vele andere leraren te kun nen helpen, zelfs uit andere delen van Oeganda.”
N a het ontdekken en gebruiken van de studie technologie werd een student enthousiast over studeren en was in staat om een nieuwe taal zó goed te leren, dat hij een bekwame vertaler werd. “Voor ik leerde over de studietechnologie van L. Ron Hubbard had ik het idee dat er geen technologie over studie bestond en dat het een kwestie was van je ellebogen op de tafel zetten en studeren, studeren, studeren en niets anders doen, totdat je een perfecte registratie had van wat je werd verondersteld te zeg gen bij het volgende proefwerk.” “Toen ik echter de technologie van dhr. Hub bard begon te bestuderen en het in werking zag, rea liseerde ik me dat zoiets als een verkeerd begrepen woord daadwerkelijk mijn begrip kon blokkeren. En dat niet alleen, een verkeerd begrepen woord kon mijn moreel tot op de bodem laten zakken. Ik merkte dat als ik een woord waarvan ik ‘absoluut zeker was dat ik het al wist’ op de juiste wijze ophel derde en dan ook ophelderde tot een punt waarop ik het conceptueel werkelijk begreep, ik oprecht enthousiast werd over studeren.” “Ik had vóór dat ik leerde te studeren ook het idee, dat als een persoon op twaalfjarige leeftijd niet een vreemde taal geleerd had, hij die daarna niet goed meer kon leren. Ik was al twintig jaar en had al eerder het idee opgegeven Engels te kunnen leren. Maar door het gebruik van de studietechnologie en zonder enige formele scholing in het Engels, was ik in staat om op eigen kracht Engels te leren tot op een punt waarop ik nu een professioneel vertaler ben! Dit was alleen maar mogelijk met deze ongelofelijke technologie.” “Een wezenlijk punt dat me iedere dag nog steeds succes oplevert, is dat ik heb gemerkt dat er iets te leren valt en dat iemand iets werkelijk kan begrijpen. En alleen door begrip zullen we in staat
zijn vrij te zijn. De studietechnologie leverde me vrijheid op. En dat is zeer waardevol.”
V
erkeerd begrepen woorden kunnen zich al op zeer jeugdige leeftijd voordoen en een compleet gebied van het leven afsluiten. Die verkeerd begrepen woorden op te helderen kan een flinke impact hebben, zoals uit het nu volgende blijkt: “Enige jaren geleden deed ik een Scientology cursus die ook Woordverheldering inhield van onderwerpen die ik in het verleden bestudeerd had. Ik had gedurende mijn kindertijd en jeugd veel boe ken gelezen dus mijn woordenschat was groot en het aantal onderwerpen waarmee ik in aanraking was gekomen veelomvattend. Er waren verschillende gebieden en onderwerpen waarover ik me heel onverschillig voelde of die me eenvoudigweg tegen stonden. Ik heb nooit begrepen waarom – ik vond ze gewoon niet leuk. ‘Dat is niet voor mij bestemd’ was mijn houding. Maar tijdens mijn Woordverheldering ontdekte ik WAAROM. De gebieden waarvan ik me eigenlijk een beetje afsloot, bevatten woorden die ik nooit echt had begrepen. Ik kan je niet vertellen hoe opgelucht ik was toen ik deze woorden ontdekte en de werkelijke concepten ervan kreeg. Na een dag met een paar uur Woordverheldering leek het alsof er een juk van mijn schouders werd genomen. “Het werkelijke probleem was het onderwerp motoren. Hoewel alle jongens van mijn leeftijd hele maal bezeten waren van motoren en met hun brom mers experimenteerden om ze zo snel mogelijk te laten lopen, enz., deed het mij gewoon helemaal niets. Er was geen speciale reden – ik was gewoon niet geïnteresseerd! En ik kon nooit ontdekken waarom dat was, ik had het idee dat ik op een of andere manier een rare was. “Maar in deze Woordverheldering werd alles ontrafeld. Ik ontdekte dat ik veel verkeerd begrepen en niet begrepen woorden op dit terrein had en we moeten er honderden opgehelderd hebben. Tijdens dit proces namen mijn begrip en interesse toe tot op een niveau dat ik nooit had kunnen bedenken. Maar de grote verrassing moest nog komen! Ik vond het basiswoord, het allereerste woord dat ik op dit gebied verkeerd had begrepen. Als een jongen van vijf jaar had ik naar mijn vader staan kijken toen hij zijn motorfiets aan het repareren was. Toen hij mijn belangstelling zag, trok hij ergens een klein machinedeel uit en zei: ‘Dit is een ________’ en het regelt de benzinestroom door de ________.’ Ik snapte binnen de kortste keren totaal niet meer waar hij het over had en vanaf dat moment had ik geen enkele behoefte om mezelf te betrekken bij ook maar iets dat met motoren te maken had. “Toen ik na de Woordverheldering thuiskwam, opende ik onmiddellijk de motorkap van mijn auto, boog over de motor en begon de diverse delen van de motor te lokaliseren; en dat in totaal enthousiasme. Ik kroop onder de wagen en deed daar hetzelfde. Mijn ouders konden de verandering die had plaats gevonden niet geloven. Vanaf deze Woordverhelde ring heb ik nooit meer problemen met motoren gehad.”
41
VERKLARENDE WOORDENLIJST confronteren: iets onder ogen zien zonder een spier te vertrekken of het te ontwijken. Het vermogen om te confronteren is in wezen het vermogen om er op het gemak te zijn en waar te nemen.
definitie, voorwerp of principe te demonstreren. Ook wel “kleidemo” genoemd.
demonstratiekit: een doos met allerlei kleine voorwerpen zoals kurken, dekseltjes, paperclips, pennendopjes, elastiekjes enz. Een student maakt gebruik van deze kleine voorwerpen om ze de verschillende onderdelen te laten voorstellen van iets wat hij aan het bestuderen is. De voorwerpen kunnen heen en weer bewogen worden om de mechanismen en de acties te laten zien van een gegeven concept om de student te helpen het te begrijpen. Ook wel een “demokit” genoemd.
Scientology: een toegepaste, religieuze filosofie die door L. Ron Hubbard ontwikkeld is. Het is de studie en behandeling van het spirituele in relatie tot zichzelf, universa en ander leven. Het woord Scientology is afgeleid van het Latijnse scio, dat “ik weet” betekent en het Griekse woord “logos”, waarvan de betekenis is: “het woord of de uiterlijke vorm waarmee de innerlijke gedachte uitgedrukt en bekendgemaakt wordt”. Aldus betekent Scientology “weten over het weten”.
doendheid: het volbrengen van een of andere actie of activiteit.
verkeerd begrepen woord: een woord dat verkeerd of niet begrepen wordt. Ook wel misbegrepen woord genoemd.
dope off: zich vermoeid, slaperig, of beneveld voelen, alsof men medicijnen of verdovende middelen had genomen. gradiënt(sgewijs): een geleidelijke benadering van iets, stap voor stap, niveau voor niveau, waarbij elke stap of elk niveau op zich ge makkelijk haalbaar is, zodat uiteindelijk moeilijke en ingewikkelde activiteiten be trekkelijk gemakkelijk ondernomen kunnen worden. De term gradiënt is van toepassing op elk van de stappen die bij zo’n benadering worden genomen. individualiseren, (zich): een verwijdering teweegbrengen tussen zichzelf en iemand anders, een groep, enzovoort, en zich terugtrekken van de betrokkenheid met die persoon, die groep, enzovoort. kleidemonstratie: een model dat door de student van klei wordt gemaakt om een actie,
42
massa: de feitelijke, materiële voorwerpen, de echte dingen van het leven; in tegenstelling tot de betekenis.
win: de verwezenlijking van een gewenste verbetering, bijvoorbeeld wanneer iemand ziet dat zijn vermogen om te communiceren groter is geworden, of wanneer hij zich beter voelt of een grotere zekerheid heeft gekregen op een bepaald gebied van zijn leven. Woordverhelderaar: iemand die een ander helpt bij het vinden en het ophelderen van eventueel verkeerd begrepen woorden. Woordverhelderen: het met een woorden boek definiëren van alle woorden die niet volledig zijn begrepen in het materiaal dat iemand aan het bestuderen is. Woordverheldering: een aantal Scientology procedures voor het lokaliseren van verkeerd begrepen woorden in onderwerpen die men heeft bestudeerd, en het gedefinieerd krijgen van die woorden door ze op te zoeken in een woordenboek.
OVER L. RON HUBBARD L
Ron Hubbard werd geboren in Tilden, Nebraska, op 13 maart 1911. Zijn pad vol ontdekkingen en toewijding aan zijn medemens begon al op jeugdige leeftijd. Tegen de tijd dat hij negentien jaar oud was, had hij al meer dan 400.000 kilometer gereisd en de culturen van Java, Japan, India en de Filippijnen onderzocht. Bij zijn terugkeer in de Verenigde Staten in 1929, hervatte Ron zijn formele opleiding en studeerde hij wiskunde, techniek en, toen een heel nieuw studiegebied, kernfysica. Elk ervan vormde een onmisbaar gereed schap voor zijn verdere onderzoek. Om dat onderzoek te financieren begon hij in het begin van de jaren dertig aan een literaire carrière en werd al gauw een van de meest gelezen schrijvers van populaire verhalen. Zijn hoofddoel verloor hij daarbij echter nooit uit het oog; zijn onderzoek in die richting zette hij voort door middel van uit gebreide reizen en expedities. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog kwam hij als tweede luitenant in dienst bij de Amerikaanse Marine en diende als gezagvoerder van duikbootjagers. Ten gevolge van verwondingen die hij had opgelopen tijdens de gevechten, raakte hij gedeeltelijk blind en verlamd; in 1945 werd hij daardoor permanent invalide verklaard. Door toepassing van zijn theorieën betref fende het verstand, was hij echter niet alleen in staat om zijn medesoldaten te helpen, maar was hij ook in staat om zijn eigen gezondheid te herwinnen. Na nog vijf jaar van intensief onderzoek werden de ontdekkingen van Ron aan de
wereld aangeboden in Dianetics: De Leidraad voor het Menselijk Verstand. Dianetics, het eerste populaire handboek over het menselijk verstand dat speciaal voor de gewone man was geschreven, luidde niet alleen een nieuw tijdperk in van hoop voor de mensheid, maar ook een nieuwe fase in het leven van de schrijver. Hij hield echter niet op met zijn onderzoek en toen aan het eind van 1951 doorbraak na doorbraak zorgvuldig waren geformuleerd en gesystematiseerd, werd de toegepaste religieuze filosofie Scientology geboren. Omdat Scientology het leven verklaart, is er in het verdere werk van L. Ron Hubbard geen enkel aspect van het bestaan van de mens waaraan geen aandacht is besteed. Terwijl hij afwisselend in de Verenigde Staten en in Engeland woonde, bracht zijn voortgezet onderzoek oplossingen voort voor sociale misstanden, zoals dalende onder wijsnormen en woekerend drugsmisbruik. Alles bij elkaar omvat het werk van L. Ron Hubbard over Scientology en Dianetics, veertig miljoen woorden aan boeken, geschriften en op band opgenomen lezingen. Samen vormen deze de nalatenschap van een leven dat eindigde op 24 januari 1986. Toch leidde het overlijden van L. Ron Hubbard geen einde in, want nu er zo’n honderd miljoen van zijn boeken in circulatie zijn en er miljoenen mensen dagelijks zijn technologieën toepassen om verbeteringen tot stand te brengen, kan naar waarheid worden gezegd dat de wereld nog nooit een betere vriend heeft gekend. ❋
43
NEW ERA® Publications International ApS Store Kongensgade 53, 1264 Kopenhagen K, Denemarken ISBN 87-7968-234-0 © 2001 L. Ron Hubbard Library. Alle rechten voorbehouden. Het ongeautoriseerd vertalen, kopiëren, importeren of distribueren in zijn geheel of gedeeltelijk, op welke manier dan ook, inclusief het op elektronische manier kopiëren, opslaan of verzenden is een schending van de van toepassing zijnde wetten. Scientology, Dianetics, Celebrity Centre, L. Ron Hubbard, Flag, de handtekening van L. Ron Hubbard, het Scientology kruis (afgerond) en het Scientology kruis (gepunt) zijn dienst- en handelsmerken in het bezit van het Religious Technology Center en worden met permissie gebruikt. Scientoloog is de naam voor een collectief lidmaatschapskenmerk die leden van de aangesloten kerken en missies van Scientology aanduidt. NEW ERA is een geregistreerd dienst- en handelsmerk in Denemarken alsook in andere landen en is in het bezit van New Era Publications International ApS. Bridge Publications, Inc. Is een geregistreerd dienst- en handelsmerk in Californië en is in het bezit van Bridge Publications, Inc. DUTCH EDITION
®
44
Een L. RON HUBBARD Publicatie
