SchoonmaakKrant Deze SchoonmaakKrant is een speciale uitgave van Clean Totaal en verschijnt in een oplage van 24.000 exemplaren • editie 2 • juni 2014
Jonnie & Thérèse Boer, driesterrenrestaurant De Librije Zwolle: “Schoonmakers vormen een onmisbare schakel in ons hoogwaardige niveau van service, beleving en kwaliteit”
5
‘Zeg ’ns Aaa’ Mien Dobbelsteen: “Respect voor de schoonmaker komt de laatste jaren gelukkig stukje bij beetje terug!”
Telegraaf schoonmaakgoeroe Emile Bode: “Schoonmakers zijn helden van onze samen leving!”
7
8
Een bijzonder gesprek over de schoonmaak met de internationaal fameuze mediamagnaat Joop van den Ende
“Theaterschoonmaak is een kunst apart” Joop van den Ende is bekend van diverse spraakmakende televisieprogramma’s en films, maar hij is ook minstens zo bekend van een breed scala aan zeer succesvolle internationale theaterproducties. Zonder ook maar een productie te kort te doen noemen we er een aantal: Rocky, Sister Act, Miss Saigon, The Phantom of the Opera, Evita, The Lion King, Mamma Mia!, Cabaret, Ciske, Petticoat, Hij Gelooft in Mij… Momenteel spelen in Nederland vier producties, te weten: Sister Act (AFAS Circustheater), Jersey Boys (Beatrix Theater), Love Story (reizend) en Hij Gelooft in Mij (DeLaMar Theater). Van den Ende is onderscheiden met diverse nationale én internationale awards, waaronder de diverse prestigieuze en felbegeerde Tony Awards. Met deze award sta je op Broadway echt op de kaart! Een biografie over zijn levenswerk werd een bestseller. Sociale betrokkenheid Maar Van den Ende toont ook, samen met zijn echtgenote Janine, een hoge mate van maatschappelijke betrokkenheid aangaande culturele en educatieve projecten. De door Janine en hem opgerichte VandenEnde Foundation is hiervan het meest sprekende voorbeeld, met als
tainment aan De Boelelaan op de Zuidas te Amsterdam enkele vragen over het thema schoonmaak te beantwoorden. Lopend door het gebouw met vijf eigen repetitiestudio’s valt op dat hij menig schoonmaker persoonlijk kent. Hoe belangrijk is naar uw mening een schoon theater voor de theaterbezoekers? Van den Ende: ‘Ik vergelijk de manier waarop wij de bezoekers in onze theaters ontvangen graag met een avond waarop we thuis gasten uitnodigen. Je denkt na over het diner en zorgt ervoor dat het huis opgeruimd, schoon en sfeervol is. Bloemen, kaarsen en een mooi gedekte tafel, alles om de gasten het gevoel te geven dat ze meer dan welkom zijn. In het theater is het net zo. Je bereidt je terdege voor op de bezoekers die naar de voorstelling komen en maakt de middag of avond tot iets bijzonders. In ieder theater zijn collega’s al lang voordat de voorstelling begint bezig het de bezoekers naar de zin te kunnen maken. De avond begint bij de entree waar de portier u een leuke avond wenst. Eenmaal binnen in het theater zorgen gastvrouwen bij de zaalingangen en medewerkers bij de bars en garderobes ervoor dat bezoekers zich speciaal voelen. Ik vind het heel belangrijk dat het theater er echt schoon uitziet, van de zaal en foyers tot en met de toiletten, want daarmee laat je de gasten merken dat je voor hen
“Een theateravond mag nooit een gewone avond zijn en daarom werken wij met betrokken medewerkers, toeleveranciers en schoonmakers”
Mediamagnaat Joop van den Ende: “Schoonmakers leveren een zichtbare bijdrage aan de successen van ons bedrijf”
vlaggenschip het DeLaMar Theater, dat in 2010 officieel werd geopend door de toenmalige Koningin Beatrix. Dit fonds droeg bijvoorbeeld ook bij aan de renovatie van het Stedelijk Museum, het stimuleert cultureel ondernemerschap en biedt tal van jonge artiesten een kans om hun talenten verder te ontwikkelen. Deze sociale betrokkenheid geldt ook voor de schoonmaaksector en de positie van de schoonmakers in Nederland. Van den Ende maakte in zijn immer drukke agenda graag tijd vrij om op het fraaie nieuwe hoofdkantoor van Stage Enter-
zorgt en hen het beste wilt bieden. Het moment waarop ik in 1993 voorafgaand aan de première van The Phantom of the Opera met een camerateam van Ivo Niehe de toiletten in het Circustheater nog eens goed inspecteerde is vaak op televisie herhaald. En met reden. Ik vind dat onze bezoekers van ons mogen verwachten dat wij aandacht voor de kleinste dingen hebben. Ik zal niet toelaten dat het plezier van de voorstelling wordt bedorven door irritaties in de pauze over lange rijen voor de wc’s en laat staan dat die dan ook nog Lees verder op pagina 3 >
Meentweg 10, Lelystad 0320‐294943, www. profacility.nl
“Alles begint met de juiste strategie!”
Via onze web portal bent u al�jd en overal op de hoogte van uw bestekken en contractafspraken
Schoonmaak Sanitaire voorzieningen Catering Recep�e Beveiliging Warme dranken voorzieningen
Fabienn e Meijers
meer dan zuiver
schoonmaken glasbewassing / afvalmanagement / groenvoorziening / totaalbeheer
hvpartners.nl
Digitally signed by Fabienne Meijers DN: cn=Fabienne Meijers, o=Ca Va Bien, ou,
[email protected], c=NL Date: 2014.04.24 13:54:45 +01'00'
SchoonmaakKrant
“Ik heb veel waardering voor onze schoonmakers en zal altijd proberen ze even gedag te zeggen als ik ze tegenkom” ‘Ik kan geen uitspraken doen over keurmerken en codes in de schoonmaakbranche. Daar weten andere mensen meer van.’
eens niet schoon zijn. En dat geldt ook backstage waar tientallen artiesten, technici en medewerkers iedere dag naast en met elkaar geconcentreerd hun werk moeten kunnen doen. Daarom vinden wij het zo belangrijk om goede schoonmakers in onze theaters te hebben, mensen die niet alleen professioneel een emmer en dweil hanteren, maar ook aanvoelen hoe zij zelf bijdragen aan het gevoel van gastvrijheid en de theaterbeleving in bredere zin. Ik heb veel waardering voor onze schoonmakers en zal altijd proberen ze even gedag te zeggen als ik ze tegenkom.’ Wat is uw visie over het imago van de schoonmaakbranche? ‘Ik kan natuurlijk niet spreken over de waardering voor schoonmakers in andere bedrijven, maar in algemene zin kun je zeggen dat een bedrijf dat tot de top in zijn branche wil behoren zal moeten zorgen voor kwaliteit in elk opzicht, van het gebouw tot de werknemers, in eigen dienst of via een extern bedrijf. En daarbij bedoel ik ook de schoonmakers die je aan je bedrijf bindt.’ Geven naar uw mening het OSB-Keurmerk en de Code Verantwoordelijk Marktgedrag een positieve impuls en/of heeft u wellicht nog bepaalde adviezen richting de schoonmaakbranche?
Wat maakt de schoonmaak binnen theaters zo specifiek? ‘Schoonmaken in een theater is anders dan het schoonmaken van een kantoor. Onze theaters zijn continu in gebruik. Overdag vinden er regelmatig evenementen en bijeenkomsten plaats en, naast de matinees, worden er ‘s avonds voorstellingen gespeeld. Het zijn gebouwen waar iedere dag 2.000 of meer mensen over de vloer komen en zelfs het netste publiek kan niet verhinderen dat er continu moet worden schoongemaakt. Als de bezoekers de zaal in zijn voor de eerste akte zorgen schoonmakers ervoor dat ze in de pauze in schone foyers, toiletten, gangen en balies komen. Ook tijdens de tweede akte wordt alles schoongemaakt. Dat vraagt om flexibele schoonmakers die begrijpen hoe wij ons publiek tot in de puntjes uit willen laten zijn en weten hoe zij met werkdruk en korte pieken moeten omgaan.’ Korte vraag tussendoor. Kiest u bij schoonmaak voor prijs/kwaliteit of kwaliteit/prijs? ’Een theateravond mag nooit een gewone avond zijn en daarom werken wij met betrokken medewerkers, toeleveranciers en schoonmakers. Dit verklaart waarom wij bij de keuze voor een schoonmaakbedrijf zeer zorgvuldig te werk gaan. Wij stellen eisen aan kwaliteit, flexibiliteit en verwachten dat het schoonmaakbedrijf ons professionele, betrouwbare werknemers biedt tegen onderling overeengekomen tarieven.’ Krijgen de schoonmakers in Nederland in uw ogen voldoende respect en heeft u nog een boodschap aan hen? ‘Ik maak de schoonmakers die bij Stage Entertainment de kantoren, repetitiestudio’s, restaurants en theaters (front of house en backstage) schoonhouden graag een welgemeend compliment. Zij leveren een zichtbare bijdrage aan de successen van ons bedrijf. Hartelijk dank.’
3
Een nieuwe Schoonmaakkrant! De eerste editie, volledig in het teken van het keurmerk, was een groot succes. Duizenden kranten zijn verspreid om aan alle betrokkenen te laten weten dat onze mooie schoonmaaksector zich vernieuwt. Permanent op zoek is naar vernieuwing en verbetering. Deze tweede krant trekt haar spectrum breder. Laat ons vele mooie aspecten van de schoonmaaksector zien. Mooie aspecten, uiteraard mede te danken aan het OSB-Keurmerk! Al die vele schoonmaakondernemers die iedere dag in de weer zijn al hun klanten optimaal te bedienen en al hun medewerkers hun talenten te laten ontplooien. Een sector die tegelijk maatschappelijk onder druk staat en toch in staat is steeds weer nieuw ondernemerschap te tonen en zich daarmee op de kaart te zetten heeft grote toekomstwaarde. Er is enige tijd terug een keurmerk geïntroduceerd. Een bewijs van toegang tot de groep van schoonmaakbedrijven die in de hoogste divisie wil OSB-voorzitter Hans Simons. spelen. De bedrijven die zich serieus laten toetsen en te boek willen staan als dienstverlener die aan hoge standaarden van kwaliteit voldoen. En het is dan ook van belang dat al onze opdrachtgevers een faire keuze kunnen maken en bij die keuze rekening kunnen houden met het OSB-Keurmerk. Want het is niet voor niets dat wij het keurmerk verbonden hebben aan het lidmaatschap van onze brancheorganisatie. OSB wil alleen leden die zich toetsbaar opstellen, maar ook willen bijdragen aan een beeld van een fatsoenlijke, moderne en transparante sector. We willen bewust het voorbeeld stellen om zo ook af te rekenen met een imago dat ons helaas soms nog parten speelt. De inhoud van deze krant maakt duidelijk dat de schoonmaakbranche een ander imago verdient. Daar kunnen opdrachtgevers ons behulpzaam bij zijn. Door de goede keuzes te maken bij het aanbesteden en inkopen van schoonmaakwerk. Dat is de reden dat OSB de komende tijd veel investeert in die opdrachtgevers. Intensieve OSB-Keurmerk campagne Eind vorig jaar kondigde OSB aan het OSB-Keurmerk flink te willen promoten. Promotie die laat zien dat OSB samen met haar leden werkt aan een sterke, aantrekkelijke en sociale branche. Naast deze mooie keurmerkkrant wordt het komende jaar OSB en het OSB-Keurmerk bij verschillende doelgroepen onder de aandacht gebracht. Er komen nieuwe radiocommercials die vanaf juni de ether in gaan. En u gaat ons meerdere malen tegenkomen in: • Aedes Magazine, magazine voor de woningcorporaties. • Binnenlands bestuur, magazine voor ambtenaren en bestuurders bij de overheid. • Business Nationaal, magazine voor beslissers in het bedrijfsleven. • Hospitality management, vakblad voor de hotellerie. • Kader Primair, blad voor schoolmanagement. • Office management, multimediaal vakblad voor kantoorinrichting, -organisatie & facilitair management. • Pompshop, vakblad voor tankstations en carwash. • Vastgoedmarkt voor de vastgoedmarkt. • VNG magazine, het officiële orgaan van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, voor lokale bestuurders. • VvE Magazine voor Verenigingen van Eigenaren • Op bijeenkomsten van de NEVI (het kennisnetwerk van ruim 6.000 inkopers) en FMN (Facility Management Nederland, de vereniging van facilitaire managers) Hans Simons Voorzitter OSB
Colofon
Andy Karl als Rocky Balboa in de musical “Rocky”.
FOTOGRAFIE: MATTHEW MURPHY
De SchoonmaakKrant is een uitgave van Clean Totaal en wordt verspreid onder 21.000 facilitair managers/opdrachtgevers en 3.000 schoonmaak bedrijven in Nederland. Redactie: Henk Cornelisse Eindredactie: Koos van der Lei Grafische verzorging: GBU grafisch compleet Met speciale dank aan: Joop van den Ende, Jonny & Thérèse Boer, Carry Tefsen en Emile Bode. www.cleantotaal.nl
Wij zijn trots op onze medewerkers! Waarom? Scan de QR-code...
Onderdeel van Facilicom
SchoonmaakKrant
5
Jonnie & Thérèse Boer: Hoogstaande service en kwaliteit wordt beloond
“Schoonmaak maakt een onlosmakelijk onderdeel uit van ons driesterrenniveau!” Jonnie en Thérèse Boer zijn eigenaar van het fameuze driesterrenrestaurant De Librije te Zwolle. Het restaurant neemt inmiddels de 6e plaats in op de ranglijst van de beste restaurants in Europa! Thérèse vervult hier met verve de rol van gastvrouw en sommelier, terwijl Jonnie als internationaal bekende chef-kok de scepter zwaait over de keukenbrigade. Het restaurant De Librije is gevestigd in het eeuwenoude Dominicaner kloostercomplex. Librije’s Hotel is gevestigd in de oude vrouwengevangenis. De Librije kent namelijk meerdere disciplines: • Librije’s Atelier: een kook- en wijnschool waar diverse workshops plaatsvinden. • Librije’s Hotel, waar je na een heerlijk diner riant kunt overnachten. • Librije’s Winkel: hier vindt u een breed scala aan delicatessen, ook te bestellen via hun webshop. • Librije’s Zusje: het tweede restaurant van Jonnie en Thérèse. Gevestigd in Librije’s Hotel en bekroond met twee Michelinsterren. In het luxueuze Waldorf Astoria Amsterdam, dat in april 2014 haar deuren heeft geopend, zijn Jonnie en Thérèse Boer verantwoordelijk voor alle restauratieve voorzieningen. Wereldtop Maar het echtpaar Boer is van meerdere markten thuis. Eind maart nog verzorgden zij tijdens de nucleaire wereldtop conferentie in Den Haag voor de 58 wereldleiders, waaronder bijvoorbeeld de Amerikaanse president Barack Obama en de Duitse bondskanselier Angela Merkel, een fantastisch 3 gangen duurzaam lunchmenu. Hierbij rekening houdend met allerlei veiligheids-en dieetrestricties. Zeg maar de culinaire wereldtop die voor de politieke wereldtop kookt.
schoonmaak bij ons is niet eenvoudig. Ons hotel was voorheen een oude gevangenis en ons restaurant een kloostercomplex. Deze gebouwen kennen veel hoekjes, tralies etc.. Daar vormt zich als je niet oppast snel stof, maar ons schoonmaakbedrijf waakt er preventief voor dat dit niet gebeurt.” Zo te horen zijn jullie tevreden over dit schoonmaakbedrijf? Jonnie: “Het is overigens hetzelfde bedrijf dat ook tot een ruim een jaar geleden bij ons schoonmaakte. Wij maakten op enig moment de keuze de schoonmaak weer volledig in eigen beheer te gaan uitvoeren. Al snel merkten we dat schoonmaak toch echt een vak apart is. Schoonmaak in eigen beheer lijkt op het eerste gezicht voordeliger, maar per saldo blijkt dit juist niet het geval te zijn. Wij zijn toen weer teruggekeerd naar onze oude en vertrouwde schoonmaakleverancier. De betrokkenheid van het schoonmaakbedrijf bij onze bedrijfsvoering is hoog. Ze denken goed mee en leveren prima
makers vormen een onmisbare schakel in ons hoogwaardig niveau van service, beleving en kwaliteit. De schoonmakers zijn de visitekaartjes en werken met biologische schoonmaakproducten. Zo dragen zij ertoe bij om De Librije bedrijven puur, zuiver en fris te houden. Een schoon restaurant en/ of hotelkamer valt bij onze gasten gelijk op en dit draagt bij aan hun beleving van een heerlijk diner of luxueuze overnachting. De schoonmaak maakt dan ook een onlosmakelijk onderdeel uit van ons De Librije eigenaars Jonnie en Thérèse Boer beschouwen de schoondriesterrenniveau.” maak als integraal onderdeel van hun driesterren niveau. Jonnie: “Het belang van een goede en hygiënische schoonmaak zal verder benadrukt bereid voor een optimale kwaliteit te betaworden door de zwarte lijst die de len. Dit geldt uiteraard ook voor ons. Ook Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit wij zijn bereid voor de juiste kwaliteit en openbaar gaat publiceren. service meer te betalen. Zo verlangen we Hierbij worden restaurants van het schoonmaakbedrijf dat de kamers met naam genoemd als er en overige ruimtes steeds prima schoonhygiëneregels en dergegemaakt worden, met een scherp oog voor lijke worden overtreden. details. Dan mag je niet verlangen dat zij Goed dat ze dit doen, het bijvoorbeeld in 20 minuten een hotelkamer komt de schoonmaak ten tot in de puntjes kunnen schoonmaken.” goede. Overigens zal je onze bedrijven nimmer op Hebben jullie nog een boodschap aan de een dergelijke lijst tegenkomen hoor . Dat schoonmaakbranche? verzeker ik je!” Thérèse: “Overtuig opdrachtgevers van de toegevoegde waarde van een hoogwaardige Welke keuze maken jullie: Kwaliteit/ schoonmaakkwaliteit door dit in de praktijk prijs of prijs/kwaliteit verhouding? daadwerkelijk waar te maken. Immers dan Beiden in koor: “Die keuze is niet moeiheb je een rechtvaardiging om dit in de lijk. Kwaliteit staat bij ons steeds voorop. prijsstelling tot uiting te laten komen.” Hoogstaande service en kwaliteit kost wel- Jonnie sluit af: “Een Code en Keurmerk licht iets meer, maar betaalt zich dubbel binnen de schoonmaakbranche vind ik en dwars uit. Gasten komen dan immers een goede ontwikkeling voor deze sector. graag terug. Bovendien verwachten gasten Ik besef dat sterren niet zaligmakend zijn, meerwaarde voor hun geld en zijn zij maar het zegt wel veel over ons bedrijf. Het stelt ook de nodige eisen aan de medewerkers die met ons werken. Een groot pluspunt is het dat je dan medewerkers hebt die dezelfde filosofie aanhangen en die zich er prettig bij voelen om voor ons bedrijf te werken. De sterren zijn ook een soort stok achter de deur. Je kunt niet verslappen, want dan loop je het risico een ster te verliezen. Wellicht moet de schoonmaak ook een verdere verdieping aanbrengen om met sterrenkwalificaties te gaan werken!”
“Wellicht moet de schoonmaak ook een verdere verdieping aanbrengen om met sterrenkwalificaties te gaan werken!”
Boeken Ook op het literaire vlak laat het echtpaar Boer zich niet onbetuigd. Zo won bijvoorbeeld hun kookboek ‘Puurst’ vorig jaar de prijs voor het beste chef kookboek ter wereld. Voor de kinderen is het lees-, eeten weetboek ‘Op Kookavontuur’ leerzaam en bovendien een feest om te lezen. Met al deze wetenschap durfden wij het dan ook met een gerust hart aan om het echtpaar Boer naar hun oordeel te vragen over de schoonmaak! Ondanks hun overvolle agenda’s maakten zij graag tijd vrij om hun medewerking te verlenen. Is de schoonmaak bij De Librije uitbesteed of wordt deze in eigen beheer uitgevoerd? Thérèse: “De schoonmaak in de keukens doen we in eigen beheer. De schoonmaak van de overige ruimtes en hotelkamers zijn uitbesteed aan een regionaal opererend schoonmaakbedrijf. Dit is een bewuste keuze. We houden van regionale betrokkenheid van onze leveranciers. Bovendien weet dit bedrijf precies welk (hoog) kwaliteitsniveau wij verlangen. Zij spelen hier bijzonder goed op in. De
kwaliteit. Ook is er sprake van zeer korte communicatielijnen. In het grijze verleden hadden we een landelijk opererend schoonmaakbedrijf ingehuurd. Daar liep alles echter over te veel schijven. Kortom: ja we zijn zeer tevreden over de schoonmaak!“ Hoe belangrijk is het aspect schoonmaak binnen De Librije? Thérèse: “Schoonmaak is van groot belang, net als de afwassers. De schoon-
Hoogstaande service en kwaliteit kost wellicht iets meer, maar betaalt zich dubbel en dwars uit.
Dessert Het gesprek met dit bevlogen echtpaar smaakt als een overheerlijk diner. De warmte waarmee zij over de schoonmaak spreken als een verrukkelijke wijn. De boodschap die zij de branche meegeven smaakt als een alles compleet makend dessert. Werelds!
Staan voor schoon. Gaan voor verbinding.
www.asito.nl
SchoonmaakKrant
7
In de rol van de bekendste schoonmaakster van Nederland
“Als de Code en Keurmerk bijdragen aan schonere kleedkamers dan is dat top!” We hadden een bijzondere ontmoeting met de meest gedenkwaardige schoonmaakster van Nederland, namelijk Mien Dobbelsteen. Bekend van de serie “Zeg ‘ns Aaa”. Carry Tefsen, die deze rol met verve vervulde, blijkt over een veelzijdig talent te beschikken. Naast televisie/toneel/film actrice is Carry namelijk ook een talentvolle schilderes. Met recht mogen we stellen dat ze een vertolkster is van “schone kunsten”. Wat is jouw visie op de schoonmaakbranche? “Een echt vakkundig oordeel heb ik natuurlijk niet, want ik speelde maar een rol als Mien Dobbelsteen. Wel merk ik dat de schoonmaaksector tegenwoordig veel in de ”spotlights” staat. Zelfs met radiospotjes. Dit is een goede ontwikkeling. Het schoonmaakvak komt hierdoor uit de anonimiteit en dat is fijn voor alle mensen die dit schone vak uitoefenen.” Ben je tevreden over de schoonmaak in de kleedkamers en overige ruimtes in de theaters en studio’s? “Eerlijk gezegd zie ik dat in de loop der tijd langzaam veranderen. Het valt mij op dat er de laatste jaren bezuinigd wordt in de theaters en dergelijke. Of bezuinigd moet worden. En je snapt het al: het eerste waar op bezuinigd wordt is de schoonmaak. Vooral aan de achterkant, zoals wij dit in ons vakjargon noemen. Aan de voorkant, waar het publiek komt, blinkt alles als een spiegel, maar dit geldt minder voor de kleedkamers. Zeg maar de ruimtes achter de schermen. Daar vliegen de stofwolken je soms om de oren. Dat kan ik de schoonmakers niet eens kwalijk nemen, want ze hebben gewoon niet genoeg tijd om hun werk te doen. Als ik de (wacht)kamers van Dokter van der Ploeg zo schoongemaakt zou hebben dan zwaaide er wat.” Wat betekende de rol van Mien Dobbelsteen voor je verdere carrière? “Mien Dobbelsteen is jarenlang de lieveling van het publiek geweest. Het leuke is dat mensen in mij zichzelf of
een ander meenden te herkennen. De geloofwaardigheid van het typetje was groot en herkenbaar. Mensen kwamen naar mij toe om te zeggen dat ik op hun buurvrouw of moeder leek. Dachten dat ik echt in een dokterspraktijk werkte. Mien was ook laagdrempelig waardoor mensen geen schroom kenden me aan te spreken, waar of met wie ik ook was op dat moment. Eigenlijk best wel leuk, maar soms ook wel eens lastig. Mijn carrière is er niet wezenlijk door veranderd. Ik acteerde al wat jaartjes. Wat wel leuk is, is dat de schoonmaakster Mien veel waardering kreeg. Die waardering voor de schoonmaaksters is best een tijdje niet merkbaar geweest. Maar ik merk dat dit nu weer ontstaat. Een goede ontwikkeling die ik van harte toejuich. Vandaar ook dat ik gelijk ja zei tegen dit interview!” Vind je dat de schoonmakers genoeg respect krijgen? “Respect verdienen de schoonmakers zeker, maar ze krijgen het nog niet voldoende. Dat bedoelde ik min of meer met mijn antwoord op de vorige vraag. Het respect miste ik de laatste jaren, maar het komt gelukkig stukje bij beetje terug. Dit komt waarschijnlijk ook doordat de schoonmaker meer overdag werkt heb ik begrepen. Schoonmaak krijgt zo een gezicht. Maar nog steeds gaan groepen mensen voorbij hoe belangrijk de schoonmaker is. Ze merken het pas als de boel niet schoongemaakt is en dan weten ze zich geen raad.” Wat vind je van de Code en het OSBKeurmerk in de schoonmaak? “Haha, nu vergeet jij dat ik maar een rol
“Respect verdienen de schoonmakers zeker, maar ze krijgen het nog niet voldoende” speelde als Mien Dobbelsteen. Zover heb ik mij niet in de materie verdiept, het zegt mij niets. Maar ik vermoed dat het iets van doen heeft om schoonmakers meer te waarderen. Excessen uit te bannen? Als dit het geval is dan vind ik de Code en Keurmerk prima. Als het tevens bijdraagt aan schonere kleedkamers dan is het helemaal top.” Nog een leuke anekdote? “Ja, ik herinner mij dat ik mij in de kleedkamer aan het voorbereiden was en een alleraardigste schoonmaakster mijn kleedkamer binnenkwam om schoon te maken. Meestal gebeurt dit echter niet tijdens opnames, omdat we ons dan concentreren. De schoonmaakster veront-
schuldigde zich, maar vroeg schoorvoetend of ik wist hoe een bepaalde vlek uit het tapijt gehaald kon worden. Dacht dat ik er verstand van had. Ik heb tranen met tuiten gelachen en die avond de rol van mijn leven gespeeld.” Heb je tot slot nog een boodschap voor de schoonmakers? “Lieve schoonmakers: ik heb jullie inzet en prestaties steeds zeer gewaardeerd en zeg jullie hartelijk dank voor alle inspanning. Kijk je toevallig nog eens naar een aflevering van “Zeg ’ns Aaa” neem mij dan niet als schoonmaakvoorbeeld. Ik heb in dit opzicht wat raak geklungeld op die tv, maar dat was natuurlijk niet echt.”
advertentie
GOLD
We zoeken de ingrediënten dichtbij huis en bij voorkeur afkomstig van hernieuwbare bronnen. Door het gebruik van groene chemie weten we de ingrediënten om te zetten in effectieve reinigers.
We testen niet alleen, zoals wettelijk verplicht, de oppervlakteactieve stoffen maar de volledige producten. Zo streven we naar een optimale biologische afbreekbaarheid.
Wij werken alleen met 100% hernieuwbare stroom. Verder hebben wij een actieplan om energieverbruik verder te verminderen en het waterverbruik te optimaliseren.
In 1992 bouwde Ecover de eerste ecologische fabriek ter wereld in Malle. Deze fabriek is vooral bekend van het groene dak dat zorgt voor een uitstekende thermische en akoestische isolatie.
We houden van de wereld en geven om mensen, daarom heeft Ecover acties ondernomen om beter maatschappelijk verantwoord te ondernemen.
We helpen bedrijven gezond te ondernemen, onze producten zijn veilig voor de gebruiker en zijn omgeving. Met onze producten worden gebouwen, vloeren, handen, keukens en linnen onberispelijk schoon.
www.ecover-professional.com Verkrijgbaar bij: BOMA NV: Antwerpen - België | BOMA BV: Panningen - Nederland | www.boma.eu
8 SchoonmaakKrant
Emile Bode geeft al 13 jaar schoonmaaktips in De Telegraaf
“Schoonmaakgoeroe van Nederland” Emile Bode, de onbetwiste schoonmaakgoeroe van Nederland.
hand gaat drie keer sneller en beter. Of een klungelig elektrisch wasrekje van Blokker dat amper sneller droogt dan een gewoon rekje en waarschijnlijk veel energie verbruikt. En dan al die belachelijke hygiënische tips zoals een scheutje Glorix in het toilet en de bacteriën blijven 24 uur weg. Onzin, de verspreiding van bacteriën is een continu proces. Daar moet je niet zo moeilijk over doen. Anders bouw je ook geen weerstand op. Ik ken mensen die zijn akelig schoon, maar hebben niet in de gaten dat de meeste bacteriën op deurknoppen zitten of op de kraan. Ik ken huishoudmiepjes die na één keer hun vaatdoekje in de was doen, maar wel in gezelschap met hun handen pinda’s uit een bakje vissen. Nou, je wil niet weten wat er op al die handen zit.” Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg is het motto van Bode. “Er zijn mensen die heel wat boenen, maar vergeten dat de grootste stofnesten zich in de slaapkamer bevinden. Ze kloppen zelden hun matras uit of zuigen nooit onder het ledikant.” Bewondering voor schoonmakers Voor schoonmakers heeft Bode de grootste bewondering. “Het zijn de helden
“Schoonmakers zijn de helden van onze samenleving”
Emile Bode (59) schrijft al sinds mei 2001 de schoonmaakrubriek in De Telegraaf. Het begon als een bescheiden column en is nu een feuilleton van twee pagina’s in de zaterdagbijlage Weekeinde. De rubriek gaat over schoonmaaktips voor huishoudelijke schoonmaak, maar staat ook vol bruikbare tips voor de professionele schoonmaker. Het is intussen een van de populairste rubrieken van de krant. Van zijn boeken zoals ‘De Dikke Bode’ zijn al meer dan 350.000 exemplaren verkocht. Tijd voor een goed gesprek! “Het was aanvankelijk de bedoeling dat ik een paar maanden lang een column met besparingstips zou schrijven”, trapt Emile Bode af. “Vooral gericht op huisvrouwen die weinig verstand of belangstelling hebben voor moeilijke financiële zaken. Maar al gauw ging ik over het huishouden in de meest brede zin van het woord schrijven. Het gaat lang niet altijd meer over schoonmaaktips, want na 665 afleveringen raak je over dit onderwerp verzadigd. De rubriek is nu een podium over het huishouden in de meest brede zin van het woord en vraagbaak voor mijn lezers. Zeg maar een voorloper op het voornemen van de brancheorganisatie OSB tot het invoeren van multi-diensten!” Wel schrijven, niet poetsen Emile Bode vindt dat hij op positieve wijze slachtoffer van zijn eigen succes is geworden. “Voor veel mensen ben ik de huishoud/schoonmaakgoeroe van Nederland. In werkelijkheid heb ik allerlei andere functies bij de krant. Nu ben ik hoofd van de algemene verslaggeverij en
“Voor mij is het microvezeldoekje heilig”
stuur ik journalisten aan. De rubriek doe ik er bij.” Sinds ruim een half jaar wordt hij geholpen door zijn dochter Jessica (23), die werkt voor de Utrechtse redactie van De Telegraaf. “Een dag in de week beantwoordt zij een deel van mijn mails en brengt lezers met elkaar in contact. Het aantal mails is namelijk zo omvangrijk dat ik dit niet allemaal kan bijhouden.” De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat Bode weinig tijd heeft voor het huishoudelijke schoonmaakwerk thuis. “Mijn vrouw heeft geen baan buitenshuis en dat is mijn redding. Want ik ben echt niet in staat een huis met 16 vertrekken schoon te maken. Bovendien hebben we ook nog een enorme tuin die ik wel probeer te onderhouden. Ik heb namelijk ook een tuincolumn in De Woonkrant van De Telegraaf.” Testen Wel test hij met grote regelmaat en gretigheid huishoudelijke (schoonmaak) producten en valt soms van de ene in de andere verbazing. “Als ik een product gunstig beoordeel dan kan het maar zo gebeuren dat het voorwerp binnen een paar dagen is uitverkocht. Dan krijg ik weer tientallen mailtjes van mensen die het product op dat moment niet kunnen kopen.”
Niet zelden is de huishoud/schoonmaakgoeroe ook genadeloos in zijn kritiek en dat vinden de fabrikanten niet leuk. “Er verschijnt zoveel rotzooi op de markt waar je niets aan hebt. Bijvoorbeeld een schoonmaakrobot voor particulier gebruik. Daarmee kun je de vloer automatisch schrobben, maar met de
van onze samenleving. Ze moeten hard werken en worden niet altijd even goed gewaardeerd en soms zelfs met de nek aangekeken door het kantoorpersoneel met hun dikke banen, die er vaak ook nog een klerezooi van maken. Schoonmakers hebben min of meer een ondankbaar bestaan, vindt de Telegraafman in hart en nieren. “Bij ons op de campus zijn de toiletten brandschoon, maar vooral de mannen zijn smerig. Binnen mum van tijd remsporen in de pot, kranten die ze laten slingeren. Het aller-allersmerigste zijn peuken in het urinoir. Dat kan nu gelukkig niet meer, want binnen het gebouw mag niet meer gerookt worden.”
Sinds ruim een half jaar wordt Emile Bode geholpen door dochter Jessica, die een deel van de grote hoeveelheden mails beantwoordt en lezers met elkaar in contact brengt.
Niet bezuinigen op schoonmaak Volgens Bode bezuinigen bedrijven nog te vaak op de schoonmaak. “Ook onze krant. Ik heb sinds september een eigen kamer met veel glas. Dat glas wordt nooit meer schoongemaakt. Er zaten onvoorstelbaar veel vlekken op. Die heb ik zelf maar verwijderd. Dan waren de collega’s hoogst verbaasd. Je zag ze denken: ‘Goh, die Bode maakt echt schoon’. Ik heb ook een koelkast op deze kamer en daar doet de redactie avondploeg wel eens eten in. Soms wordt dat vergeten en moet ik beschimmelde waar verwijderen. Het enige wat nooit bederft is bier en witte wijn.” Regelmatig komt er een mailtje van de directie dat journalisten schoner moeten zijn, zodat de schoonmakers beter hun werk kunnen doen. “Onder journalisten zijn heel wat viespeuken. Bureaus, bezaaid met kranten, koffiebekers enzovoorts. Dat moet worden opgeruimd, maar meestal gebeurt dit niet. Nu maken de schoonmakers de bureaus nagenoeg helemaal niet meer schoon; het is onbegonnen werk.” Tot september was Bode hoofdredacteur van Telegraaf Video Media. “Ik gaf leiding aan allemaal jonge en heel leuke mensen, maar vies… Ook de dames. Ach ze wonen op een kamertje ergens in Amsterdam en zijn weinig thuis en maken er ook op de werkplek een puinhoop van. Ze namen eten uit de kantine naar de werkplek mee, maar brachten de troep vaak nooit terug. De rotzooi stapelde zich op. Ik heb ze duidelijk gemaakt dat dit geen taak van schoonmakers is. De boodschap werd uiteindelijk begrepen.” Schoon water reinigt best! Een paar jaar geleden had Bode een eigen productlijn met schoonmaakartikelen. Die serie is nu uitverkocht. “Het was min of meer een grapje van mijn werkgever. We zijn er mee gestopt, want
“Het allerallersmerigste zijn peuken in het urinoir” de verzendkosten zijn wel erg hoog. Thuis heb ik een onvoorstelbare hoeveelheid schoonmaakartikelen die ik krijg om te testen, maar ik heb helemaal geen voorkeur. Voor mij is het microvezeldoekje heilig en ik gebruik heel weinig schoonmaakspullen. Ook al omdat we thuis een professionele ontkalker hebben en dus bijna geen schoonmaakmiddelen nodig hebben. De meeste mensen doen veel te veel reinigingsmiddelen in een emmer. Dat doen ze omdat het lekker moet ruiken en omdat ze van sop houden. Maar in werkelijkheid kun je bijna al het vuil met schoon water verwijderen.” Doorgaan Emile Bode zal met zijn rubriek nog wel een tijdje doorgaan. ,,Het verbaast me elke keer weer dat ik onderwerpen bedenk. Nu schrijf ik een verhaal over mensen die hun emmertje sop helemaal vullen met water, maar slechts een deel van het water gebruiken. En nog gekker: de vuile doek wringen ze in het water uit waardoor het water meteen weer vies wordt. Gek toch?”
SchoonmaakKrant
9
OSB-Keurmerk biedt 95% waterdichte zekerheid
“Er bestaat maar één 100% zekerheid in het leven” De schoonmaakbranche werd begin dit jaar opgeschrikt door schreeuwende berichten in de media over een inval bij een groot schoonmaakbedrijf in Amsterdam, waarbij sprake zou zijn van een mogelijke omvangrijke fraude. Dergelijke termen in de media klopten echter inhoudelijk niet. In de berichtgeving vanuit de officiële instantie Inspectie SZW werd immers gerept over een onderzoek bij een schoonmaakbedrijf en haar onderaannemers. De geruchtenmachine draaide op volle toeren en nagenoeg ieder schoonmaakbedrijf in de hoofdstad werd zonder kennis van zaken als verdachte genoemd. Zonder dat iemand wist welk schoonmaakbedrijf hierin betrokken was, werd en passant ook verondersteld dat het een OSB-Keurmerkhouder betrof en werd publiekelijk gelijk al de waarde van dit Keurmerk ter discussie gesteld. Poreus? Vakblad Clean Totaal wist echter te achterhalen welk schoonmaakbedrijf bij het onderzoek betrokken was en kon gelijktijdig de nodige nuanceringen over dit onderwerp optekenen. De informatie die het desbetreffende schoonmaakbedrijf vervolgens aan OSB verstrekte kwam overeen met de inhoud van het artikel dat Clean Totaal over de kwestie schreef en publiceerde op haar website. Het SZW onderzoek betrof namelijk niet zozeer het genoemde bedrijf, maar bedrijven waarmee door dit schoonmaakbedrijf in de keten samengewerkt werd. De honger naar sensationele speculaties werd hiermede gestild. Aangezien het betrokken schoonmaakbedrijf inderdaad een OSB-lid is, en dus OSB-Keurmerkhouder, bleven er door sommige criticasters vraagtekens geplaatst worden bij de vraag in hoeverre het OSB-Keurmerk al dan niet waterdichte zekerheid aan opdrachtgevers biedt. OSB Rob Bongenaar (directeur OSB) laat weten de gang van zaken te betreuren. Hij vindt het zeer onplezierig als een OSB-lid door de media met dergelijke zaken in verband gebracht wordt. Wel is het volgens hem zaak hierbij goed naar de feiten te blijven kijken. Het onderzoek door Inspectie SZW is immers niet afgerond en aan (ver)oordelen op basis van veronderstellingen weigert Bongenaar vanzelfsprekend mee te doen. Wij confronteerden de directeur OSB met enkele vragen over dit precaire onderwerp. Hoe werd het u duidelijk over welk bedrijf het handelde? Bongenaar: “Het feit was dat de Inspectie SZW geen mededelingen wilde doen.
OSB directeur Rob Bongenaar: “Tegen personen die buiten keurmerkregels en de wet gaan kun je je onmogelijk wapenen.”
Hun standpunt is terecht dat het nog een onderzoek betreft en zij geen bedrijven onnodig willen beschadigen. Wij zijn door het artikel in Clean Totaal en door de eigenaar van het desbetreffende schoonmaakbedrijf op de hoogte gesteld van hun kant van het verhaal. Uiteraard doen we hier verder onderzoek naar. Tot nu toe zijn er ook nog geen strafbare feiten bewezen. Als blijkt dat hiervan sprake is dan zullen we samen met de inspectie-instelling nagaan in hoeverre aanvullende accenten bij de keurmerkinspectie nodig zijn, om ieder risico tot onregelmatigheden uit te sluiten. Om dit te kunnen beoordelen wachten we de inhoud van het rapport Inspectie SZW af.” Op welke onderdelen wordt er door de keurmerk-auditors gecontroleerd op ketenaansprakelijkheid aspecten? Bongenaar: “Er wordt scherp gecontroleerd op tijdige afdracht belastingen en premies en het niet tewerkstellen van medewerkers zonder de wettelijk vereiste identiteitspapieren en/of werk- en/of verblijfsvergunningen c.q. de geldigheidstermijn hiervan. Ook op aanwezigheid/ geldigheid van de juiste VAR.” Kunt u in het kort aangeven op welke onderdelen er verder gecontroleerd wordt om het OSBKeurmerk te kunnen verwerven? Bongenaar: “Op volledigheid van de personeelsdossiers, voeren van juiste loonadministratie (toepassen cao), financiële administratie (tijdige afdrachten, aansluitingen), verzekeringen, communicatie met de klant en kwaliteitsmeting en uiteraard het naleven van de Code Verantwoordelijk Marktgedrag.”
Uit uw antwoorden meen ik op te maken dat de controles aan de opdrachtgevers 95% waterdichte zekerheid biedt. Wat gaat u eraan doen om de overige 5% nog te dichten? En is 100% überhaupt wel mogelijk? Bongenaar: “Controles zijn uiteraard een momentopname, maar bieden door hun frequentie een hoge mate van zekerheid. Ze zijn gebaseerd op de boekhouding die het bedrijf voert. Als het bedrijf zich bewust buiten de boekhouding houdt en daarmee dus fraude pleegt, kan dat ook voor de inspectie-instelling verborgen blijven. De inspectie-instellingen hebben immers geen opsporingsbevoegdheid. Mocht uit onderzoek blijken dat er strafbare feiten zijn gepleegd, dan handelt het betrokken bedrijf in strijd met onze statuten en kan het OSB-Keurmerk worden ingetrokken.” Zijn er nog scherpere eisen te verwachten ten aanzien van de samenwerking tussen hoofdaannemer en onderaannemer? Bongenaar: “Ik begrijp dat deze vraag gesteld wordt, maar het antwoord is op voorhand nee. Immers, in dit geval is er mogelijk sprake van frauduleuze handelingen van een medewerker die zowel buiten de keurmerkregels als de wet gaan. Hier kun je je onmogelijk tegen wapenen.” Glas is dus eerder halfvol dan halfleeg? Bongenaar: “Het glas is om in deze termen te spreken niet halfvol, maar bijna tot de rand vol! Het OSB-Keurmerk biedt immers maximale zekerheid.”
Word lid!
“We zijn trots op het OSB-Keurmerk. Dit keurmerk heeft ons geholpen met het binnenhalen van een nieuw contract. We stralen hier kwaliteit mee uit. Daarom zijn en blijven we lid van OSB.” Willem van Geelen, U.S.G.B. Schoonmaakdiensten B.V.
Voordelen voor leden: Schrijf u nu in op www.osb.nl
• Onderscheidend vermogen met het OSB-Keurmerk • Gratis gebruik CAO-helpdesk • Gratis eerstelijns juridisch advies • Kortingen op verzekeringen • Gratis deelname aan cursussen van OSB academie • Helpdesk complex verzuim • Inspraak, meer kennis en een groot netwerk
OSB, samen voor een schone zaak!
www.osb.nl
glas- & gevelonderhoud www.rietbroek.nl
Schenk ons uw vertrouwen…... De code en het OSB keurmerk zijn er niet voor niets gekomen, dit was hard nodig! Onze branche werd in de ogen van de opdrachtgever steeds minder geloofwaardig. Rietbroek heeft als specialist in glasbewassing steeds gekozen voor kwalitatieve dienstverlening. 100% opgeleide medewerkers, gedegen voorbereidingen, planningen nakomen, adequaat reageren en pro-actief meedenken in innovatieve oplossingen zijn kernbegrippen. Kiest u voor Rietbroek, dan kiest u voor een verantwoorde partner die staat voor zekerheid, voor snelheid, voor lage faalkosten en scherpe tarieven. U heeft er geen omkijken naar want, bij Rietbroek is
uw gebouw in goede handen! Voor meer informatie kijkt u op www.rietbroek.nl
…en wij bieden u zekerheid! RVS advertentie Keurmerk krant.indd 2
Keurmerk
08-10-13 11:49
SchoonmaakKrant
11
Aanscherping Code Verantwoordelijk Marktgedrag
“Specifieke aandacht voor contractwisseling en communicatie” “We zien in de schoonmaakpraktijk dat de Code Verantwoordelijk Marktgedrag een aanmerkelijk effect heeft op de aanbestedingen en op de contractgunningen, dat is mooi. Maar er liggen nog uitdagingen. Deze gaan we nu aanpakken.” Met deze woorden valt Code Commissievoorzitter Kees Blokland gelijk met de deur in huis. Naar de mening van Blokland is het van belang om de professionaliteit en het sociaal beleid verder te verbeteren. “Met de Code is het respect voor de schoonmakers op de kaart gezet. Nu moet de invulling van het personeelsbeleid gaan matchen met wat ook in andere branches best practices zijn. Denk bijvoorbeeld aan het verzuimbeleid en loopbaanbegeleiding. Het gaat erom de ervaring van grote bedrijven op P&O gebied en verder ontwikkelde branches (zoals chemie bijvoorbeeld) met verstand te ‘kopiëren’. De Code van de Nederlandse Vereniging voor Personeelsbeleid (NVP) is hierbij het uitgangspunt. De NVP-Code is maatgevend voor professioneel personeelsbeleid.” Projectmatige aanpak contractwisseling Een specifiek aandachtspunt is de contractwisseling. De Code Commissie wil dat er meer werk wordt gemaakt
gevers brengen: hier ligt een plicht en een mooie kans!”, aldus Blokland.
van de voorbereiding en projectmatige aanpak van contractwisseling. Blokland hierover: “Nog te vaak worden de betrokken werknemers niet of onvoldoende geïnformeerd, en/ of onvoldoende begeleid. Of omgekeerd, ze worden juist met te weinig Kees Blokland, voorzitter commissie Code Verantwoordelijk regelruimte in een nieuw Marktgedrag. keurslijf gestoken. De op zich positieve aandacht voor social return gaat helaas nogal te geven aan het (in de Code afgesproken) eens ten koste van de zittende reguliere jaarlijks gesprek met schoonmakers. Dit schoonmakers, die dan zomaar hun baan gesprek is cruciaal! De Code Commisdreigen kwijt te raken. Schoonmakers die sie ziet namelijk dat, als een dergelijk ineens met ontslag worden geconfrongesprek wordt gehouden, dit heel positief teerd.” uitwerkt.” De opdrachtgever weet dan waar de schoonmakers tegenaan lopen en de Communicatie met schoonmakers schoonmakers voelen zich gehoord. De Verder blijkt dat een behoorlijk aantal bestaande best practices willen we nadrukopdrachtgevers moeite heeft om invulling kelijk onder de aandacht van de opdracht-
“Handige jongens” aanpakken De commissie Code Verantwoordelijk Marktgedrag gaat ook de ‘handige jongens’ aanpakken. Blokland strijdvaardig: “Het gaat dan om bedrijven die onzuiver opereren tussen opdrachtgevers en schoonmaakbedrijven en met een ongewenste vorm van belangenverstrengeling. Wij trekken hierin nadrukkelijk samen op met de Vereniging Erkende Schoonmaak Adviesbureaus (VESA), die een stevig actieprogramma heeft opgezet om het kaf van het koren te scheiden. We gaan de bad practices ook zichtbaar maken. De gele kaarten liggen als het ware klaar.” Goed op de hoogte Vermeldingswaardig is het voorts dat de Code Commissie voor de ondertekenaars van de Code jaarlijks naast vier themabijeenkomsten ook een jaarcongres organiseert, waarin diverse thema’s en de actualiteiten toegelicht en besproken worden. Blokland adviseert een ieder die goed op de hoogte wil blijven regelmatig een kijkje op de website te nemen: www.codeverantwoordelijkmarktgedrag.nl.
Boma: al 40 jaar ervaring in de schoonmaakmarkt Al 40 jaar ontwikkelt en levert BOMA professionele schoonmaakmaterialen, -producten en -machines met veel toegevoegde waarde voor bedrijven en instellingen in de Benelux. BOMA staat voor innoverend ondernemerschap. Ze koppelen functionele schoonmaakconcepten aan een efficiënte logistiek en ontwikkelen e-tools die hun klanten toelaten zich te focussen op hun kernactiviteiten. Een doordacht gebruik van de producten en diensten spaart het milieu en levert, naast tijdwinst en economische besparing, een perfect schoonmaakresultaat op. Welke meerwaarde heeft BOMA? • Betrouwbare partner met 40 jaar ervaring op het gebied van professionele schoonmaak en hygiëne; • One-stop-shopping: totaalassortiment van meer dan 3500 voorraadartikelen; • Uitgebalanceerde mvo-visie met duurzame schoonmaakconcepten; • Fijnmazig distributiesysteem indien gewenst; • Innovatieve IT-oplossingen voor meer gebruiksgemak, rendement en controle; • Vakbekwaam team van schoonmaakspecialisten die u advies geven op de werkvloer en u ondersteunen met opleidingen.
Het unieke aan BOMA is dat men in al die veertig jaar een groei heeft gerealiseerd. Deze continu stijgende lijn is gebaseerd op de toegevoegde waarde die BOMA biedt en door strategische samenwerkingen met partners, waaronder Ecover en Nilfisk. De van oorsprong Belgische organisatie is marktleider in België en Luxemburg en heeft de ambitie de komende vijf jaar door te stomen naar een top-3-positie in Nederland. Met zes vestigingen in de Benelux en een nieuw te openen vestiging in Frankrijk per 1 juli 2014 timmert BOMA hard aan de weg om deze ambitie waar te maken. www.boma.eu
Greenspeed: microvezelproducten met Nordic Swan Ecolabel Greenspeed is één van de meest toonaangevende namen op het gebied van microvezeltechnologie voor de professionele schoonmaak. De producten van deze fabrikant (MGS International) uit Rijswijk zijn voorzien van het Nordic Swan Ecolabel. Dit garandeert dat er aan de strengste normen en milieuaspecten wordt voldaan. Daarnaast onderstreept het de inzet voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid. Het Nordic Swan keurmerk wordt gezien als één van de strengste ecokeurmerken ter wereld en wordt door een zeer groot aantal landen en organisaties geaccepteerd als prominent eco-keurmerk. Bij aanbestedingen wordt er steeds vaker gevraagd naar duurzamere schoonmaakconcepten. In Nederland wordt dit aangewakkerd door de Duurzame Inkopencriteria van de Rijksoverheid voor de productgroep Schoonmaak (reiniging van interieurs
in overheidsgebouwen). Het Nordic Swan Ecolabel is normaal gesproken drie jaar geldig, daarna moet het bedrijf opnieuw een licentie aanvragen. Dit garandeert dat producten een blijvende goede kwaliteit hebben én houden. Bovendien worden de producten uitvoerig getest door middel van onafhankelijke laboratoriumonderzoeken, audits en controlebezoeken. www.greenspeed.eu
Goede schoonmakers zijn niet vies van een diploma! SVS, uw partner in opleidingen Goed opgeleid schoonmaakpersoneel maakt het verschil. SVS stelt daarom graag alles in het werk om samen met u uw medewerkers op te leiden tot vakbekwame schoonmaakprofessionals. Met vakkennis bereiken uw medewerkers op een gezonde manier een schitterend schoonmaakresultaat. Bovendien geeft een goede opleiding uw medewerkers het zelfvertrouwen dat zij verdienen. Of u de schoonmaak nu in eigen beheer of uitbesteed heeft, SVS organiseert opleidingen in elke tak van schoonmaak, waar en wanneer u wilt. Maak uw keuze uit onze zestig vak-, kader- en managementopleidingen op www.svs-opleidingen.nl.
Rhijnspoor 267 • 2901 LB Capelle aan den IJssel • E-mail:
[email protected] • Tel: 010 - 293 10 00
www.svs-opleidingen.nl
Hoe check je de kwaliteit van een schoonmaakbedrijf? In Nederland zijn veel schoonmaak- en glazenwassersbedrijven te vinden die staan voor kwaliteit en betrouwbaarheid. Bedrijven die beschikken over brede vakkennis, goed omgaan met hun personeel en netjes belasting betalen. Maar hoe zijn die te vinden? Sinds 2013 zijn ze gemakkelijk te herkennen aan het keurmerk van brancheorganisatie OSB. Een nieuw label, exclusief voor bedrijven die het goed doen! Zo heeft heel Nederland voortaan helder zicht op de kwaliteit en betrouwbaarheid van een schoonmaak- of glazenwassersbedrijf. Check dus altijd het OSB-Keurmerk. Wilt u meer weten over het keurmerk en de voorwaarden? Kijk op www.osb.nl
Samen voor een schone zaak
SchoonmaakKrant
13
OSB-publicaties vol waardevolle informatie
“Goed schoonmaakwerk kost een dubbeltje, maar levert een kwartje op!” Regelmatig geeft brancheorganisatie OSB zeer waardevolle publicaties uit. Dit is bij haar leden inmiddels genoegzaam bekend. Diverse rapporten zijn ook voor niet-leden te downloaden. Voor andere interessante rapporten is een lidmaatschap wel noodzakelijk. Reden temeer om lid te worden, want wie wil nu zeer waardevolle informatie missen? Dat een bewust concept en goed schoonmaakwerk leidt tot een langere levensduur van inventaris, vloeren, installaties etc. wordt meer dan duidelijk in twee rapporten die wij voor u uitlichten.
werpen. Immers, een duurzaam gebouw is zo ontworpen dat het economisch, ergonomisch en veilig goed schoon te houden valt. Zowel aan de binnen- als buitenzijde.
Schoonmaakbewust ontwerpen Dit rapport betreft een gezamenlijke uitgave van OSB en VSR (Vereniging Schoonmaak Research) en geeft een duidelijk inzicht en handvaten hoe schoonmaak en glasbewassing beter en efficiënter uitgevoerd kunnen worden als er tijdens de ontwerpfase al rekening wordt gehouden met het gebruik van specifieke (afwerk) materialen. Bovendien is duurzaam ontwerpen ook schoonmaakbewust ont-
Ook geeft het rapport inzicht in besparingspotenties. Een hangend toilet bijvoorbeeld kost bij aanvang iets meer, maar dit wordt al snel terug verdiend. Immers de schoonmaakhandelingen zijn eenvoudiger en sneller en dat levert mindere schoonmaakkosten op. Bovendien zijn deze in ergonomisch opzicht makkelijker te reinigen, wat weer van positieve invloed is op het ziekteverzuim en hiermee gepaard gaande kosten.
voor veilig en efficiënt schoonmaak- en glazenwasonderhoud
Een anekdotisch voorbeeld in het rapport is de situatie waarbij een architect ondanks bezwaren van de facilitair manager kiest voor een roze tapijt. Het advies van de facilitair manager, na overleg met zijn schoonmaakbedrijf, is om gelet op de bewonersgroep te kiezen voor grijs tapijt. De architect drukt zijn zin echter door, maar na een half jaar krijgen de facilitair manager en zijn schoonmaakbedrijf alsnog gelijk.
schoon en fris schoolgebouw bevordert de gezondheid van kinderen en leerkrachten en bevordert de prestaties. Goede schoonmaak is noodzakelijk om de duurzaamheid te bevorderen. Bijvoorbeeld: vloeren slijten minder als er geen zand op de vloer blijft liggen, schoolmaterialen gaan langer mee als ze niet door vocht of schimmel zijn aangetast.
Ook besteedt dit rapport aandacht aan het juist (of juist niet!) ventileren en de Naar een schone school aan de luchtbehandeling. Het voorkoDit rapport is een gezamenlijke uitgave men dat klaslokalen te warm, benauwd van OSB, VSR, Stichting Bouwwerk of te vochtig worden. Veel leerlingen en Research, Astmafonds en leerkrachten kampen met Ministerie OCW. Inhoudeluchtwegeninfecties en/of Naar een schone school lijk gaat het rapport over ademhalingsproblemen. de wens om te komen Maar bovenaan staat het tot een fris, duurzaam, belang van de juiste en schoon en gezond schooltijdige schoonmaak ter gebouw. Als basis telt een voorkoming van ziekte bij slim ontwerp en intellileerkrachten en leerlingen. gente inrichting waardoor het voor het schoonmaakBeide rapporten tonen aan: bedrijf mogelijk is effec“goed schoonmaakwerk tief en efficiënt schoon kost een dubbeltje, maar te maken. Immers, een levert een kwartje op!” Schoonmaakbewust ontwerpen en gezond onderhouden van schoolgebouwen voor het primair onderwijs.
Vermop: 100% made in Germany! Of het nu gaat over cleanroom-, sanitair-, kantoor-, gezondheidszorgof schoolreiniging, Vermop heeft altijd een passend schoonmaaksysteem voor u. Het productenpallet van de Duitse fabrikant is enorm uitgebreid en omvat alle soorten traditionele en microvezelproducten, werkwagens, hulpmaterialen en reinigingsmiddelen. Al in 1927 startte familiebedrijf Vermop met de productie van textiel voor reinigingsdoeleinden. Inmiddels staan er in Wertheim, vlak onder Frankfurt, vijf productiefaciliteiten voor respectievelijk textiel, metaal, kunststof, elektronica en chemie. De omvangrijke R&D afdeling is gevestigd in Gilching, vlak onder München. Sinds het aantreden van de derde generatie heeft deze afdeling een enorme ontwikkeling ondergaan en niet zonder resultaat! De vele gewonnen awards zijn hier een levende getuige van.
Het nieuwe programma reinigingsmiddelen Liquid genaamd is, sinds de introductie in 2012, volop in productie. De klant kan hier, indien gewenst, eigenschappen, geur, kleur en verpakking van het reinigingsmiddel zelf bepalen. Op het gebied van cleanroomreiniging heeft Vermop gecertificeerde producten om op duurzame wijze in deze specifieke omgeving uitstekend te kunnen reinigen. www.vermop.nl
Werner & Mertz Professional: Duurzame partner Het Duitse Werner & Mertz Professional is een toonaangevende reinigingsmiddelenfabrikant die duurzaamheid zeer hoog in het vaandel heeft. Zo bezit het bedrijf een complete lijn reinigingsmiddelen (Tana green care) die is voorzien van het prestigieuze Cradle to Cradle Gold certificaat. Daarnaast beschikken de productiefaciliteiten over het EMAS-certificaat. EMAS is het strengste internationale milieucertificeringssysteem dat er bestaat. Werner & Mertz bestaat al 140 jaar. Duurzaamheid wordt niet beschouwd als een tijdelijke trend, maar als een bedrijfstraditie die elke dag wordt beleefd. Vanaf de oprichting is het bedrijf gefocust op de bescherming van natuurlijke bronnen, duurzaamheid en behoud van biodiversiteit. Deze filosofie is niet alleen terug te vinden in de producten, maar eveneens op de productiefaciliteit in Mainz en Hal-
lein (Duitsland). Het nieuwe hoofdkantoor te Mainz behaalde het “Leed Platinum” certificaat. www.wmprof.com www.integrally-sustainable.com
LOGO: POSITIVE Cyan & Magenta KCP Brand Assets June 5, 2012
voor dagelijks schoonmaakonderhoud, specialistische reiniging en aanvullende diensten
schoon maakt blij
gegarandeerd schoon 088-365 62 00 www.dolmans.com
Waar een Onze meest hygiënische dispensers ooit AQUARIUS* is onze meest hygiënische dispenserlijn ooit. De AQUARIUS* Dispensers zijn bijzonder hygiënisch en ook het gebruiks- en navulgemak is opvallend. Dankzij het anti-overvulmechanisme zijn de uitgifte en verbruikskosten bijvoorbeeld sterk verbeterd. Het ontwerp voorkomt vuilophoping en zorgt ervoor dat de dispensers uitzonderlijk gemakkelijk te reinigen zijn. Via een venster is snel te zien of het product bijgevuld moet worden. Last but not least: net als al onze andere producten worden de AQUARIUS* Dispensers geproduceerd met behulp van duurzame leveringsketenprocessen. Een duidelijke pre.
klein
bedrijf
groot in kan zijn!
Meer weten? Surf naar www.kcprofessional.com/nl of bel met Sales Support: 0318 697 691 / 692.
• Tel. 088-8182803 • www.b2-cleaning.nl •
CTSK_B2 Cleaning_025L.indd 1
23-05-14 13:22
SchoonmaakKrant
15
Vebego: multi-inzetbaarheid biedt volop mogelijkheden
“Inspelen op veranderde marktvraag, trends en ontwikkelingen” Een van de thema’s tijdens de recente schoonmaak-cao-onderhandelingen was de multi-inzetbaarheid van de schoonmakers. De switch van schoonmaker naar facilitair medewerker zogezegd. Een onderwerp dat binnen Vebego, moederbedrijf van schoonmaakbedrijf Hago, al jaren aandacht geniet. Door de toenemende acceptatie van de dagschoonmaak, technische ontwikkelingen, de beleving van de eindgebruiker en de toenemende vraag naar hospitality ontstaan er extra mogelijkheden om facilitaire taken én banen te integreren. Hago maakt hier serieus werk van. We spreken erover met marketing directeur Nanneke Zelle. “Wij zien een aantal vragen bij klanten, waarop wij inspelen met onze vakmanschapsstrategie. Opdrachtgevers zijn op zoek naar beheersbaarheid van hun leveranciers. Het moet ‘goed te managen’ zijn, maximaal geoptimaliseerd qua efficiency. En ze zoeken integraliteit in kwaliteit en service van de dienstverlening”, zegt Nanneke Zelle, marketingdirecteur Hago. Eigen formule loslaten Integraliteit impliceert volgens Zelle een ontwikkeling naar minder leveranciers en het integreren van een aantal activiteiten. Bijvoorbeeld schoonmaak met housekeeping of schoonmaak met klein technisch onderhoud. Al tien jaar geleden lanceerde Vebego het concept “Home at the office”: de housekeeper die het gevoel van thuis introduceert op het kantoor. De luchthaveninformatievoorziening van Vebego
Opdrachtgevers zijn op zoek naar beheersbaarheid van hun leveranciers op Schiphol Airport als voorbeeld van gespecialiseerde hospitality services. Of technical support van zustermaatschappij Yask. Veelal afzonderlijke taken binnen Vebego, ieder binnen een eigen formule. Hago maakt echter serieus werk van multi-inzetbaarheid. Banen stapelen Zo heeft Hago in samenwerking met Vebego en PostNL onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van ‘banen stapelen’, schoonmaken en post bezorgen. Inspelend op de behoefte van flexibiliteit en parttime inzet van geschoolde medewerkers. Door veranderingen in de manier van werken, het tijdstip van werken en het inspelen op de behoefte van eindgebruikers ontstaan hierdoor geheel nieuwe mogelijkheden en geheel nieuwe banen. Behoefte aan vakspecialisme Hago stelt realistisch dat niet alle taken geïntegreerd kunnen worden. Het gaat puur om vakspecialistische medewerkers, die vooral die aanpalende diensten meenemen in het takenpakket, die niet direct als een totaal ander specialisme aangemerkt worden. Integraliteit in de keten Zelle: “Focus en specialisme zijn een
groot goed. ‘Schoonmaker, blijf bij je leest’, is een aloud credo dat Hago groot heeft gemaakt. Dat geldt evenzo voor andere bedrijven: ieder zijn eigen specialisme. Daarom is de facilitair medewerker van de toekomst een vakspecialist die de rol van verbinden als geen ander verstaat. Denk aan nauwe samenwerking met andere vakspecialisten, die net als Hago in de schoonmaak, echte experts zijn binnen hun eigen vakgebieden, zoals catering, beveiliging, groenvoorziening, automatenvoorziening, en dergelijke. Dat zien we al bij zogenaamde ‘facilitaire teams’ bij opdrachtgevers. Een goede samenwerking tussen meerdere ketenpartners met ieder zijn eigen belangen, vergt de nodige kennis, expertise en organisatiekwaliteiten om daar ook daadwerkelijk benefits uit te halen. In de vorm van een betere kwaliteit en service, tegen een optimale prijs-kwaliteitsverhouding.” Samenwerkingsmethodiek Hago is van mening dat je een dergelijke ketensamenwerking goed moet organiseren via een samenwerkingsmethodiek. Hoe om te gaan met nieuwe initiatieven en het delen van innovaties? Hoe de belangen van de opdrachtgever en de participanten veilig te stellen? Uiteindelijk met het doel dat op strategisch niveau zulke goede afspraken ontstaan, dat deze doorvertaald naar de werkvloer van de vakspecialistische medewerkers echte collega’s maken van één en hetzelfde facilitaire team. Ongeacht of je voor het schoonmaakbedrijf, het beveiligingsbedrijf of een cateringbedrijf werkt. Kansen De multi-inzetbaarheid van de medewerker biedt kansen. Bijvoorbeeld de flexibiliteit bij contra-cyclische werkzaamheden, vervanging bij ziekte of verlof vanuit een gezamenlijke flexibele vakpool van geschoolde en ingewerkte medewerkers. Maar ook het uitwisselen innovaties en trainingen, door het integraal uitrollen van de ‘best in class’ features over de hele keten. Ook uitdagingen Tegelijkertijd zijn er ook uitdagingen. Multi-inzetbaarheid is niet nieuw, daardoor wordt er soms ook te gemakkelijk mee omgegaan. Wordt er gedacht bepaalde taken te kunnen combineren die niet of niet goed te combineren zijn. Die niet goed bij elkaar passen qua competenties, qua processen of anderszins. Het vergt dan ook ervaring of onderzoek alvorens taken in nieuwe banen te integreren. Bovendien is niet elke schoonmaker voor alle gedifferentieerde taken geschikt.
Taakdifferentiatie Hago kent een taakdifferentiatiemodel, waarin per profiel de juiste mensen met de juiste competenties op de juiste functie worden ingezet. Daar ligt ook de uitdaging binnen de schoonmakers-cao, waar vooralsnog redelijk veel uniformiteit wordt toegepast. Waarom geen differentiatie in opleiding en beloning? Waarom geen (grotere) differentiatie in zwaarte van de arbeid en waardering daarvoor? Want niet iedere schoonmaakmedewerker heeft dezelfde ambitie of motivatie.
zoekt, zich wil ontwikkelen. Maar ook de betrouwbare schoonmaker die gewoon werkt om zijn brood te verdienen? Die het wel prettig vindt om vroeg in de ochtend of in de avonduren schoon te maken. Zit die te wachten op taakuitbreiding? Vermoedelijk niet. Gelukkige medewerker “Niet alle schoonmakers zijn gelijk. De vijf werkprofielen verduidelijken dit. Ook zijn er factoren, andere dan alleen beloning, die van grote invloed zijn op de mate waarin een medewerker haar werk betekenisvol vindt. Uit recent onderzoek van Vebego in samenwerking met MVO blijkt dat weten waarom je het werk doet, aandacht en betrokkenheid van ‘bovenaf’, ontwikkeling van vakmanschap, aandacht vanuit de klant, plezierig samenwerken en goede randvoorwaarden van grote
Van schoonmaker naar facilitair medewerker.
Uit de werkprofielentest van Hago’s zusterbedrijf Tence, komen vijf typen schoonmaker naar voren. Zoals de ambitieuze schoonmaker, die waarschijnlijk enthousiast wordt van taakuitbreiding, multi-inzetbaarheid. Het is de schoonmaker die meer uren wil maken, variatie
invloed zijn op het werkplezier. Een gelukkige medewerker, is goed voor een gelukkige opdrachtgever. Minder regels en meer vertrouwen bevordert de kwaliteit van het werk. Het coachen van medewerkers in vakkennis, competenties, representativiteit en resultaatgericht werken eveneens”, zo stelt Zelle vast.
De vijf werkprofielen 1. Ambitieuze teamspeler: ambitieus, teamspeler, leider, sociaal, flexibel, afwisseling, op de voorgrond. 2. Toegewijde werker: werkt graag, houdt van structuur, plichtsgetrouw, gericht op groei, neemt verantwoordelijkheid, samen, dienstverlenend. 3. Krachtige doener: harde werker, doener, fysiek, werken met machines, ruwe bolster, flexibel, uitvoerend. 4. Betrouwbare uitvoerder: structuur, alleen werken, achter de schermen, weet niet hoe hogerop te komen, werken voor het geld. 5. Zelfstandige optimist: tevreden, geen ambities in werk, houdt huidige situatie graag in stand, parttime, alleen werken.
Toekomst Aan de wens van OSB en vakbonden om onderzoek te doen naar de wensen die leven onder schoonmakers, alsmede de haalbaarheid van het plan om te investeren in taakdifferentiatie, geeft Hago graag gevolg. Dit thema neemt Hago mee in gesprekken met schoonmakers, en de onderzoeken die momenteel lopen. Hago’s integratie en differentiatie van een aantal taken en banen, en de intensieve ketensamenwerking met andere vakspecialismen, biedt een uitgelezen kans dit het komende jaar verder grondig te onderzoeken. Inspelend op de veranderende vraag van eindgebruikers, en de trends en ontwikkelingen van de toekomst neemt Hago multi-inzetbaarheid graag in haar vernieuwende dienstverleningaanbod mee.
S
‘Ontzorgen vanuit gepassioneerd vakmanschap.’ Om deze missie kracht bij te zetten heeft Teico besloten om samen met brancheopleider SVS een eigen opleidingsboek te ontwikkelen.
Teico & opleiden
Excellent in service
Elke dag verzorgen wij het schoonmaakonderhoud bij verschillende
Schoon in kwaliteit
opdrachtgevers. Teico vindt het daarbij van belang om haar collega’s middelen aan te reiken om optimaal te kunnen functioneren. Wij dragen bij aan veiligheid, gezondheid en geborgenheid. Het op een juiste manier verrichten van de werkzaamheden, denk hierbij aan methodiek, houding en middelen, moet ervoor zorgen dat onze collega’s met plezier hun werk verrichten. Dit plezier vindt zijn weg door de hele organisatie. Wanneer onze medewerkers de theorie uit het nieuwe lesboek in praktijk brengen, zullen zij blij zijn met het effect van hun werk. De opdrachtgever zal blij zijn met de kwaliteit en wij genieten omdat onze collega’s en opdrachtgevers tevreden zijn met wat wij aanbieden.
Schoon Schoon vanuit opleiding
Transparant in prijs
De hospitality van Teico is meer dan een representatief visitekaartje voor uw organisatie. Het is een totaal belevingsconcept met hoge standaards die het plezier voor u als voor ons verhogen.
Schoon vanuit hospitality
Schoon Teico & hospitality
Al onze medewerkers welke werkzaam zijn in een omgeving waarbij men in contact komt met gebouwgebruikers, bezoekers, consumenten of passanten krijgen een op maat gesneden (specifiek op de locatie afgestemde) Hospitality Training. Deze training is vanuit de eigen Teico-organisatie ontwikkeld vanuit bewustwording en de noodzaak om niet alleen onderscheidend, maar tevens van toegevoegde waarde te zijn. Het is van essentieel belang om mee te veranderen met de verwachtingen van gebouwgebruikers, bezoekers en consumenten om te kunnen voldoen aan de gestelde wensen en eisen. Dit wordt gerealiseerd door accenten te leggen vanuit een ‘palet’ onderwerpen, zoals: uitdragen gastvrijheidsbeleving, aandragen van verbetervoorstellen, meedenken in innovaties op gebied van dienstverlening, deelnemen aan klankbord sessies, e.d. De Hospitality van
Schoon Schoon vanuit vakmanschap!
Teico een beleving op zich!
www.teico.nl
®
Ademen. Voelen. Ontplooien. NMM adv 262x95 contour.indd 1
One-stopshopping: 3500 voorraadartikelen
6 BOMA vestigingen in de Benelux
Fijnmazige distributie in eigen beheer
Deskundig advies door kennis en ervaring
Professionele opleidingen op maat
Nilfisk partner en eigen Technische Servicedienst
Gebruiksvriendelijke IT-tools voor meer budgetcontrole
Advertentie_Schoonmaakkrant_262x194.indd 1
SPRINT V
vanzelfsprekend · ongecompliceerd · ergonomisch
141855_AZ_SprintV_262x95_CT_NL_RZ.indd 1
Al 40 jaar ontwikkelt en verdeelt BOMA professionele schoonmaakproducten, -materialen en -machines met veel toegevoegde waarde voor bedrijven en instellingen in de Benelux. BOMA staat voor innoverend ondernemerschap.
Enjoy your cleaning! boma.eu
30-04-14 10:04
www.vermop.nl Service-telefoon + 49 9342 878-800
Innovatieve en efficiënte schoonmaakconcepten
01-04-14 15:49
25.04.14 11:32
SchoonmaakKrant
Schoonmaker van het jaar: dat word je niet zomaar!
“Iemand die goed is in zijn vak en er trots op is” Frank Folkerts is als schoonmaker voor Asito werkzaam bij Jeugdzorginstelling Jarabee. Franks niet aflatende inzet, vakkennis, vaktrots en immer positieve houding maakten dat hij door wist te dringen tot de finale van de verkiezing Asito Schoonmaakkracht 2014. Een finale die hij in april van dit jaar won! Als winnaar dingt Frank mee naar de felbegeerde titel van Beste Schoonmaker van het Jaar. Wie is Frank, hoe denkt Jarabee over zijn prestatie en persoonlijkheid? Hoe kijkt Jarabee naar de schoonmaakbranche en om welke redenen is hij door Asito genomineerd? Wij vroegen het aan Frank Folkerts zelf, aan Inge Kroezen (afdeling beleid, advies & organisatie Facilitaire Processen Jarabee) en aan Linda Mahler (objectleidster Asito). Wat zijn jouw overwegingen geweest om een carrière in de schoonmaak te beginnen en waarom viel jouw keuze op Asito als werkgever? Folkerts: “Ik ben tijdens mijn studie bij Asito begonnen. Ik heb het hier naar mijn zin, dus ben ik blijven hangen. Ik werk inmiddels al 10 jaar voor Asito en heb mijn diploma voor de schoonmaakopleiding gehaald. Jarabee waardeert me en laat dit ook zien.” Wat maakt Frank zo bijzonder voor Jarabee? Kroezen: “Frank werkt hier al een paar jaar, hij is meer dan alleen een schoonmaker voor ons. Hij is het gezicht van Asito en ook aanspreekpunt voor ons en voor zijn collega’s. Hij is een positieve, open jongen met een proactieve houding. Hij neemt ons echt werk uit handen. Hij signaleert verstoringen en regelt dan ook meteen dat het wordt opgelost. Hij werkt op verschillende locaties en kent onze organisatie inmiddels goed.” Wat zijn de specifieke beoordelingscriteria die gelden bij de verkiezing van Asito’s Schoonmaker van het Jaar? Mahler: “We zoeken naar iemand die zijn of haar werk met trots uitvoert. Iemand die goed omgaat met de klant en collega’s. En natuurlijk iemand die goed is in zijn vak. Wij kennen bij Asito de A-factor. Iemand die de A-factor heeft, komt in aanmerking voor een nominatie.” Beschrijf eens hoe trots je bent en wat het voor je betekent om gekozen te zijn tot Asito Schoonmaakkracht 2014 en mogelijk zelfs tot Beste schoonmaker van het Jaar? Folkerts: “Ik ben best trots. Ik wist niet dat Asito er zo veel werk van maakte. De halve finale was al heel leuk, de finale nog spannender. Ik heb daar veel collega’s uit het hele land ontmoet. Ik zie het als waardering voor mijn werk. Het is goed dat er positieve aandacht is voor het schoonmaakvak.” Linda, om welke redenen is Frank door Asito genomineerd? “Bij Jarabee kent iedereen Frank. Ook in onze vestiging weet iedereen wie hij is. Door zijn opvallende verschijning is hij niet de typische schoon-
19
dit voornemen. Sterker nog; we staan er recht tegenover. Om drie redenen. Als eerste zien wij dagelijks hoe het personeelsbeleid bij Asito werkt. Hoeveel ruimte mensen krijgen voor opleiding en ontwikkeling. Dat kan omdat Asito over veel kennis en ervaring over schoonmaak beschikt. Wij weten wel het één en ander over schoonmaak, maar natuurlijk niet zoveel als een schoonmaakbedrijf. Het is niet onze corebusiness. Ook het ontwikkelen van materialen en middelen moet je aan een expert overlaten. Ten tweede kunnen wij nooit de flexibiliteit van een schoonmaakbedrijf zelf realiseren. Als wij een nieuw pand krijgen, of er een afstoten, is de schoonmaak via Asito
maakkracht, maar hij is onze topper. Hij heeft geweldig contact met de klant en met collega’s. Hij denkt mee, waardoor hij ons werk uit handen neemt. Hij voelt aan wanneer hij zich kan laten zien en wanneer niet. Zeker bij een jeugdzorginstelling als Jarabee is dat heel belangrijk. Daarnaast is hij altijd vrolijk, echt altijd!” Welke specifieke eisen stelt Jarabee aan de schoonmaak binnen haar jeugdinstellingen? Kroezen: “We werken met cliënten. Als schoonmaker heb je hier met zorglocaties te maken, maar ook op kantoren. Daar werken we met privacygevoelige informatie. Daar moet je als schoonmaker ook mee om kunnen gaan. Daarnaast hebben we een kleine facilitaire afdeling die niet altijd op alle locaties aanwezig is. Wij verwachten van onze schoonmakers feedback. Dat mag ook best opbouwend kritisch zijn naar ons als instelling.” Frank, wat vind je van de soms negatieve geluiden over de branche zoals werkdruk en arbeidsvoorwaarden? Hoe ervaar je dit? “Ik heb niets te klagen. Natuurlijk wil iedereen wel meer geld, maar ik ben niet ontevreden. Ik ben zelf ook nooit ziek, dus ook dat thema speelt bij mij niet.” Inge, welke waarde hecht Jarabee aan het zaken doen met een bedrijf met het OSBKeurmerk? “Voor ons moet het keurmerk een standaard eis zijn om zaken te doen met een schoonmaak-
Frank Folkerts, Asito Schoonmaker van het Jaar: “Ik ben tijdens mijn studie bij Asito begonnen. Ik heb het hier naar mijn zin, dus ben ik blijven hangen. Ik werk inmiddels al 10 jaar voor Asito en heb mijn diploma voor de schoonmaakopleiding gehaald. Jarabee waardeert me en laat dit ook zien.”
V.l.n.r.: Inge Kroezen (Jarabee), Frank Folkerts (Asito Schoonmaker van het Jaar) en Lina Mahler (objectleidster Asito): eenstemmig positief over het schoonmaakvak.
organisatie. De omgang met personeel is heel belangrijk voor ons. En natuurlijk staat het buiten kijf dat onze leveranciers moeten voldoen aan wet- en regelgeving.”
zo geregeld. Als we zelf mensen in dienst zouden nemen, kunnen we daar niet snel op inspelen. Tot slot is Asito voor ons ook een partner op mvo-gebied. Het zou een gemiste kans zijn om dat te laten lopen.”
Wat is de mening van Asito over het politieke voornemen tot inbesteden van de schoonmaak? Mahler: “Wij staan hier niet achter. Niet alleen omdat het slecht is voor de branche, maar het is ook slecht voor de schoonmaakkrachten. De overheid heeft zelf aangegeven 25% van haar gebouwen te gaan sluiten. Van alle mensen die de overheid in dienst neemt, staat een kwart dus binnen een paar jaar weer op straat. Ook heeft de overheid niet zo veel kennis als een echt schoonmaakbedrijf. De ontwikkeling van de schoonmaakkrachten zal dus ook stil komen te staan. Hier is volgens mij niets sociaals aan. En het excuus dat schoonmakers van een schoonmaakbedrijf er niet echt bij horen, herken ik helemaal niet. Veel van onze klanten waarderen de schoonmakers enorm. Kijk maar eens naar het voorbeeld van Frank. Als een klant, in dit geval de overheid, vindt dat de schoonmakers er niet bij horen, kunnen ze daar zelf iets aan doen. Het is echt niet verboden om je schoonmaakkracht uit te nodigen voor de borrel of om haar een kerstpakket te geven.”
Is jouw kapsel geïnspireerd door Bob Marley of heb je een ander idool, Frank? Folkerts: “Mijn kapsel is ontstaan toen ik de clip van het nummer Freestyler zag. Ik heb toen mijn haar langer laten groeien en ben ik Amsterdam naar de kapper gegaan. Ik heb mijn haar al jaren zo.”
Wat is de mening van Jarabee over dit politieke voornemen? Kroezen: “Wij hebben hier een duidelijke mening over. Wij staan niet achter
Welke hartverwarmende boodschap heeft Asito nog voor Schoonmaak Nederland? Mahler: “Ik vind het goed dat schoonmakers op een positieve manier in de publiciteit komen. Het zijn harde werkers die veelal met plezier en trots hun werk doen. Mensen die echt de handen uit de mouwen steken en zich onmisbaar maken voor de opdrachtgever. “
Inge Kroezen (afdeling beleid, advies & organisatie Facilitaire Processen Jarabee): “Wij zien dagelijks hoe het personeelsbeleid bij Asito werkt. Hoeveel ruimte mensen krijgen voor opleiding en ontwikkeling. Dat kan omdat Asito over veel kennis en ervaring over schoonmaak beschikt.”
Linda Mahler (objectleidster Asito): “Het is echt niet verboden om je schoonmaakkracht uit te nodigen voor de borrel of om hem/haar een kerstpakket te geven.”
SchoonmaakKrant
21
CNV Vakcentrale: Unieke samenwerking met schoonmakers en adviseur
“Ontvangen worden met bloemen, dat heb ik nog nooit meegemaakt” De kantoren van CNV Vakcentrale worden sinds februari 2013 door schoonmaakbedrijf Gom schoongehouden. Deze samenwerking kwam tot stand via het (schoonmaak)adviesbureau Pro Facility uit Lelystad. Op het eerste gezicht nogal merkwaardig, omdat vakbonden zich in de regel nu niet bepaald lovend uitlaten over de rol van dit soort adviseurs. Hoe is het voor Gom om in het hol van de leeuw te werken? Krijgen de schoonmakers in de panden van CNV het respect waar ze al zo lang voor strijden? Tijd voor een goed gesprek met alle betrokkenen. CNV Vakcentrale CNV Vakcentrale kent diverse bonden zoals onder meer CNV Dienstenbond, CNV Onderwijs, CNV Jongeren, CNV Publieke Zaak en CNV Vakmensen. Binnen de schoonmaakbranche is CNV Vakmensen de bond die opkomt voor de belangen van de schoonmakers. Het hoofdkantoor is gehuisvest in Utrecht. De overige kantoren zijn gevestigd in Drachten, Hoofddorp, Apeldoorn en Geleen. De facilitaire dienstverlening binnen CNV wordt centraal aangestuurd vanuit Utrecht. Gesprekspartners Ons gesprek vindt plaats in het hoofdkantoor van CNV Vakcentrale. Deelnemers zijn vanuit CNV Rob Berendsen (manager SSC Facilitair) en Joke Kindt (specialist facility services), vanuit Gom Zahia Bonjouaa (voorvrouw), Lahoucine Boujdid (rayonleider) en Harmineke Dooper (rayonmanager). Adviseur Pro Facility werd vertegenwoordigd door directeur Ron Mieremet. Wat is de reden dat CNV gebruik maakt van een adviseur? De vakbonden laten zich regelmatig negatief uit over dit fenomeen. Berendsen (CNV): “Ik begrijp dat je een dergelijke opmerking plaatst. Maar wij zijn een normaal facilitair bedrijf en kunnen ondersteuning op het gebied van expertise qua schoonmaakprogramma’s en dergelijke goed gebruiken. Uiteraard verloochenen we hierbij de uitgangspunten van CNV niet. Uit een pitch hebben we Pro Facility geselecteerd. Naast hun specifieke kennis zijn ze onderscheidend in hun web-based applicaties, waarmee wij real-time kunnen werken.” Kindt (CNV) vult aan: “De keuze voor Pro Facility kwam mede voort uit de transparantie en objectiviteit die zij vanaf het begin uitstraalden en waarmaakten.” Julie zijn geswitched van schoonmaakbedrijf. Waarom? Berendsen: “Met het vorige schoonmaakbedrijf hebben we zeven jaar samengewerkt. De chemie was uitgewerkt, vooral ook door het forse personeelsverloop en
het niet langer op peil houden van het gewenste kwaliteitsniveau.” Zijn er in de aanbestedingsfase bijzondere eisen gesteld? CNV heeft immers een reputatie hoog te houden. Mieremet (Pro Facility): “We hebben duidelijke accenten gelegd op de sociale aspecten. Welke sociale bewogenheid is aantoonbaar aanwezig bij het schoonmaakbedrijf? Hoe wordt concreet invulling gegeven aan de inzet van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt? Hoe wordt cijfermatig onderbouwd invulling gegeven aan de opleidingseisen? Welke normeringen past het schoonmaakbedrijf toe? Beschikt het schoonmaakbedrijf over het Keurmerk en is daarmee ondertekenaar van de Code Verantwoordelijk Marktgedrag. En zo stelden we meerdere specifieke criteria.” Berendsen: “Vanuit CNV Vakmensen werd uiteraard ook over onze schouders mee gekeken. Het leidde zelfs tot een veto op één van de partijen die op onze shortlist voorkwam.” Wat gaf in de keuze voor het schoonmaakbedrijf de doorslag? Prijs/kwaliteit of kwaliteit/prijs? Mieremet: “Je kon uit alle offertes proeven dat de schoonmaakbedrijven er rekening mee hebben gehouden dat het “vakbondsgebouwen” betreft. Dat merkten we aan
Succesvol samenwerkende partijen CNV Vakcentrale, schoonmaakbedrijf Gom en adviseur Pro Facility op de foto. V.l.n.r.: Harmineke Dooper (Gom), Ron Mieremet (Pro Facility), Joke Kindt (CNV), Zahia Bonjouaa (Gom), Lahoucine Boujdid (Gom) en Rob Berendsen (CNV).
werken in het hol van de leeuw? Bonjouaa (Gom): “Eigenlijk weinig verschil met andere panden waar ik gewerkt heb. Ook hier is soms sprake van kritische pandbewoners. Wat het echter uniek maakt is dat als er probleempjes zijn, wij samen met Joke Kindt naar de pandbewoners gaan en het vervolgens samen oplossen. Ook hebben we met grote regelmaat werkoverleg met het schoonmaakteam, de rayonleider en Joke. Dat werkt heel prettig en je hebt nooit het gevoel dat je er alleen voor staat. De werkdruk is zonder meer acceptabel. Alleen als we de vergaderkamers moeten doen is er soms sprake van enige hectiek, want dit moet altijd binnen bepaalde tijd.” Boujdid Gom): “Wat we vooral niet mogen vergeten op te merken is het feit dat we op onze eerste werkdag allemaal ontvangen werden met een bos bloemen. Dit heb ik in mijn schoonmaakcarrière nog nooit meegemaakt. Super! Wat ook zeer prettig is dat zowel wij, als CNV, met iedere schoonmaakcontrole van Pro Facility meelopen. We kunnen dan gelijk actie ondernemen als er iets fout gegaan is. We leren er ook van.” Kindt: “Bij dit laatste sluit ik mij graag aan: we leren van elkaar! Ook onderken ik de aanvankelijke kritische houding van onze pandbewoners. Door goed overleg en het leveren van de goede kwaliteit is deze houding inmiddels echter verbeterd.”
“Vanuit CNV Vakmensen werd uiteraard ook over onze schouders mee gekeken en dat leidde zelfs tot een veto op één van de partijen die op onze shortlist voorkwam” de wijze van calculeren. Dit leidde tot een prijsstelling die hoger ligt dan bij het vorige schoonmaakbedrijf. We kunnen inmiddels echter ook vaststellen dat de kwaliteit navenant omhoog gegaan is!” Berendsen & Kindt: “Belangrijk voor ons waren de antwoorden op de vragen met betrekking tot de sociale aspecten in samenhang met de eerlijkheid en transparantie die gegeven werd tijdens de presentaties. Absoluut derhalve de kwaliteit/prijsverhouding!” Hoe is het voor de schoonmakers om te
Is er sprake van dagschoonmaak en hoe is de overgang van personeel vanuit het vorige schoonmaakbedrijf verlopen? Dooper (Gom): “Nee, niet echt dag-
schoonmaak. We maken in de ochtend schoon tussen 7 en 10 uur. Alleen sanitair en vergaderzalen doen we dagelijks. Omdat er bij het vertrekkende schoonmaakbedrijf sprake was van een behoorlijk personeelsverloop was er maar voor één medewerker sprake van overnameverplichting en dat is soepel verlopen. Vervolgens hebben we goed geselecteerd naar de juiste kandidaten. Hierin zijn we geslaagd durf ik te stellen, want we hebben vanaf het begin een vast team. Dit team kende de wens om in de ochtend te werken. Deze keuze hebben we gerespecteerd.” Is de droom van CNV-bestuurder Jan Kampherbeek, upgrading van schoonmaker naar facilitair medewerker, binnen de CNV-panden in vervulling gegaan? Berendsen: ”Nee, daarvoor is er vooralsnog te weinig “volume” binnen onze panden. Wel hebben we bij de keuze van schoonmaakbedrijf erop gelet dat ze hieraan wellicht in de toekomst invulling kunnen geven.” Boujdid: “Uiteraard assisteren we wel bij het klaar zetten van de opstelling vergaderzalen en dergelijke.” Zijn jullie lid van CNV? Bonjouaa & Boujdid: “Haha, nee dat niet. Het was ook geen randvoorwaarde om hier te mogen werken. We zijn blij met deze werkplek, trots op onze baan en we hopen hier nog lang te werken. Boujdid is zelfs door CNV genomineerd als medewerker van het jaar!” Het laatste woord is aan Berendsen & Kindt: “Het is mooi om in deze samenstelling samen te werken, waarbij het wederzijds vertrouwen en respect naast openheid centraal staan. Desalniettemin blijven we de voortgang uiteraard kritisch zakelijk volgen. Ook dat hoort bij eerlijkheid.”
22 SchoonmaakKrant
Schoonmaak in omroepland: Betrokkenheid staat centraal
“Oprechte belangstelling en vrijheden om optimaal te presteren” Hoe ervaart een schoonmaker het werken binnen omroepland? Wat zijn de specifieke wensen en eisen die RTL Nederland stelt aan de schoonmaak? En wat maakt HV Partners zo’n uniek schoonmaakbedrijf binnen deze mediawereld? We vroegen het aan Han Berns (servicelijn coördinator RTL Nederland), Aziz Kherazi (objectleider HV Partners) en André van den Heuvel (algemeen directeur HV Partners). Iedereen kent RTL Nederland natuurlijk van de tv-zenders (RTL 4, RTL 5, RTL 7, RTL 8, RTL Lounge, RTL Crime en RTL Telekids). Maar ook een veelbekeken website als buienradar.nl is bijvoorbeeld een activiteit van RTL. HV Partners is een mkb-schoonmaakbedrijf dat actief is in de regio’s Amsterdam, Den Haag en ’t Gooi. Met name in omroepland is HV Partners een gewaardeerde partner in business. De werkrelatie tussen RTL Nederland en HV Partners bestaat overigens al acht jaar.
“Regelmatig leer ik dingen van mijn medewerkers” Het dienstenpakket dat HV Partners biedt, bestaat onder meer uit schoonmaak (regulier, specialistisch en technisch), leveren van sanitaire supplies, afvalmanagement en low skill labor technisch gebouw onderhoud. “Wel een muur sauzen, maar niet een klassiek grachtenpand schilderen”, zo stelt de trotse directeur André van den Heuvel. Wat maakt HV Partners naar de mening van RTL zo bijzonder? Berns (RTL): “Vooral de zeer korte communicatielijnen en de duidelijke afspraak = afspraak cultuur. Dit samen met de betrokkenheid binnen alle bedrijfsonderdelen en de geleverde kwaliteit maakt HV Partners een fijn bedrijf om mee samen te werken. Ter illustratie: iedere maand loop ik samen met André en Aziz een ronde door de kantoorpanden en de studio’s. Tijdens deze ronde letten we niet alleen op de schoonmaak, maar kijken we ook naar andere elementen die een storende factor kunnen zijn op de schoonmaakbeleving van onze interne klanten. Na afloop van deze ronde bespreken we gelijk onze bevindingen en worden er zo nodig gelijk acties uitgezet om de schoonmaakbeleving te optimaliseren. Dit werkt zeer adequaat en proactief.” Een algemeen directeur die zelf maandelijks een ronde loopt, begrijp ik dit nu goed? Van den Heuvel (HV Partners): “Ja, dat begrijp je goed. Voor mij overigens de normaalste zaak van de wereld. Het is van groot belang dat ik “voeling” houd met hetgeen er zich op de werkvloer afspeelt. Het leuke van dergelijke rondes is dat ik de medewerkers ontmoet en samen met RTL kan vaststellen of er
sprake is van verstorende elementen die van invloed zijn op de klantbeleving. Het komt voor dat er elementen zijn die de beleving verstoren, maar feitelijk buiten de competentie van de schoonmaker liggen. Dergelijke verstoringen stralen echter wel negatief uit op de schoonmaak. Denk hierbij aan sanitair wat niet goed doorloopt, een lekkende kraan, een wand die gewit moet worden etc. Door het gelijk op te lossen genereren we zelfs een stukje extra omzet. Maar daar is het mij niet in hoofdzaak om te doen. Wij streven naar tevreden klanten en haar pandbewoners!” Hoe ervaren de schoonmakers dergelijke aandacht vanuit RTL en directie HV Partners? Kherazi (HV Partners): ”Als een warm bad. Het onderstreept het belang dat zij stellen in ons als personen en in onze prestatie. Wij voelen ons aan de ene kant als medewerkers van RTL. Als er sprake is van een kerstpakket of er een feestje voor RTL medewerkers wordt georganiseerd, dan worden ook wij ook uitgenodigd. Dit waarderen we enorm! Aan de andere kant, we waarderen het ook erg
Tevreden partners in omroepland. V.l.n.r.: André van den Heuvel (algemeen directeur HV Partners), Han Berns (servicelijn coördinator RTL Nederland) en Aziz Kherazi (objectleider HV Partners).
dat onze werkgever ons alle ruimte biedt tot inspraak. We krijgen ook opleidingen aangeboden en er zijn doorstroommogelijkheden. De oprechte belangstelling doet ons goed en geeft ons vertrouwen om optimaal te presteren.” Waarin onderscheidt HV Partners zich verder richting haar medewerkers? Van den Heuvel: “Ik ben een type van de dialoog en niet van de monoloog. Regelmatig leer ik dingen van mijn medewerkers. Bij de start van een nieuw object beginnen we als het even kan met een ontbijtsessie, waar ik bij aanwezig ben. Ieder kwartaal vindt
werkster die over de juiste capaciteiten beschikt om door te stromen, maar over onvoldoende financiële middelen beschikt om aan haar representatie de benodigde aandacht te besteden. Wij hebben haar geholpen: visagiste, kapper enzovoort! Nu is zij in alle opzichten een uitstekende leidinggevende, zowel qua kwaliteiten als qua representatie.” Merkt RTL ook iets van deze betrokkenheid? Berns: “Ik merk dat er sprake is van een enthousiast schoonmaakteam dat de mogelijkheid krijgt binnen HV Partners door te groeien. Deze doorgroeimogelijkheden maken medewerkers gemotiveerd en dat heeft weer een positieve
“De oprechte belangstelling doet ons goed en geeft ons vertrouwen om optimaal te presteren”
RTL is één van de meest vooraanstaande mediabedrijven in Nederland. BN’ers lopen er in en uit. FOTO: BOB KARMAN
er bij ons op kantoor een lunchsessie plaats met nieuwe medewerkers. Dan kan ik ze vertellen wat mijn ambities zijn en hoe ik naar het schoonmaakvak kijk. Ook dit in een dialoogvorm, want ik ben natuurlijk zeer geïnteresseerd in hun visie. Zeer verhelderende sessies die vaak weer nieuwe gezichtspunten met zich meebrengen. Momenteel leggen we de laatste hand aan een introductie-dvd. Maar persoonlijke aandacht blijft toch het belangrijkst. Een willekeurig voorbeeld? Recent nog een mede-
uitwerking op de schoonmaakkwaliteit. Je merkt ook dat - zeker bij studio schoonmaak - er zelden een schoonmaker klaagt als hij/zij opeens opgeroepen wordt bij een calamiteit.” Tenslotte: is het niet eng/spannend voor de schoonmakers om geconfronteerd te worden met BN’ers? Kherazi: “Nee hoor, dat went snel. Deze mensen komen hier om hun werk te doen. Er lopen zoveel bekende tv/radio sterren rond dat het niet eens opvalt. Ze gedragen zich als ieder ander en ze zijn zelf denk ik, ook blij dat ze hier gewoon rond kunnen lopen zonder dat iemand ze aanschiet om een handtekening of zo. Wij kijken er niet van op en wij zijn hier om ons werk te doen. En dat doen we met plezier en goed.”
SchoonmaakKrant
Vies verhaaltje voor nette mensen!
“Onjuiste hygiëne op de werkplek kost 2,4 miljard euro per jaar!” Uit een door Centre for Economics and Business Research, in opdracht van Initial, gehouden wereldwijd onderzoek onder 6.000 kantoormedewerkers, waarvan 500 in Nederland, kwam een aantal opmerkelijke resultaten op het gebied van handhygiëne aan het licht. Het onderzoek maakt ook inzichtelijk welke bedragen er in Nederland gemoeid gaan met een onhygiënische werkplek. Sappige details • De Nederlandse kantoormedewerkers brengen gemiddeld per jaar ruim 4 dagen door in de toiletruimte. • Eén op de drie medewerkers (38,4%) wast zijn/haar handen niet na een toiletbezoek (en daarna met de vingers op het toetsenbord of lunchen?) • 1 op de 20 medewerkers surft op het web tijdens het toiletbezoek (woord laptop krijgt hierdoor wel een andere dimensie!) • 1 op de 7 medewerkers maakt ondertussen gebruik van de mobiele telefoon tijdens toiletbezoek (selfie?) • 1 op de 30 medewerkers leest een krant of tijdschrift (handig als toiletrol leeg is?) Tevredenheid Tussen de bovengenoemde ‘bedrijvigheden’ door weten de medewerkers toch een oordeel te vormen! Op vragen van de onderzoekers geven zij aan dat: • 25% de toiletruimte waardeert als laag of gemiddeld • 27% van mening is dat betere hygiëne bijdraagt aan werknemerstevredenheid • 36% vindt dat goede hygiëne de verantwoordelijkheid is van alle medewerkers
Natuurlijke geurstoffen: het betere alternatief en innovatief!
“Betere schoonbeleving, werknemers tevredenheid hoger” Organisaties investeren veel om hun medewerkers beter te laten presteren door een schone werkplek te faciliteren. Geur kan facility managers daarbij heel goed helpen. Geur zorgt er namelijk voor dat werknemers de werkplek als schoner en hygiënischer ervaren. Hierdoor heeft geur een belangrijke invloed op gedrag en stemming van mensen.
Offer Als we naar wat andere cijfers uit dit onderzoek in een wat breder verband kijken dan lezen we dat de Nederlandse kantoormedewerker per jaar gemiddeld 1,4 dag aan werktijd verspilt door een slechte schoonmaak en zelfs 0,4 dag per jaar ziek is als gevolg van slechte werkplekhygiëne. Per jaar veroorzaakt onjuiste werkplekhygiëne voor het Nederlandse bedrijfsleven een kostenpost van maar liefst 2,4 miljard euro. De ondervraagde medewerkers zeggen bereid te zijn om per jaar € 152,– op hun salaris te willen inleveren als ze daarvoor een schone werkomgeving terug krijgen. Let wel, dit wordt gesteld door de kantoormedewerkers, de schoonmakers hebben dit bedrag er uiteraard liever bij!
Natural Mood Makers te Baarn is twee jaar geleden van start gegaan met advisering en levering van natuurlijke geurbeleving voor in de kantooromgeving, en met succes! Een fris-aangename én natuurlijke geur is voor medewerkers namelijk heel prettig, omdat ze nu ook écht ruiken dat hun werkplek schoner is. Daarbij zorgt natuurlijke geur ervoor dat de lucht op kantoor ook daadwerkelijk schoner is. Wat doet geur? Met een juiste geur voelen mensen zich veel prettiger. Niet alleen de omgeving wordt daarbij als meer opgeruimd en fris ervaren, ook het eigen verstand voelt helderder en energieker. Natural Mood Makers gebruikt hiervoor 100% natuurlijke geurstoffen. De geuren zijn echter niet alleen natuurlijk, maar ook nog biologisch (gecertificeerd). Dat houdt in dat bij het verbouwen van de planten waaruit de geurstoffen worden gewonnen geen bestrijdingsmiddelen of kunstmest worden gebruikt. Bovendien verbetert
MidMop MMT1616: traditioneel systeem met emmers en pers, maar toch net even anders... Wat kan er nog worden verbeterd aan het traditionele mopsysteem van twee emmers met een pers? Veel, zo bewijst de MidMop – het nieuwe en vernieuwende mopsysteem dat Numatic introduceert. Wat het meest opvalt aan de MidMop is de gecentreerde pers die echt in het midden van het systeem zit. Hierdoor hoeft de pers niet te worden verwijderd voor het legen of vullen van de emmers en kan er eenvoudig in beide emmers gewerkt worden. Met de MidMop beleeft Numatic een primeur, want niet eerder behoorde een dergelijk mopsysteem tot het brede assortiment van reinigingsmachines, -systemen en oplossingen. De Numatic MidMop is uitgevoerd op vier stevige zwenkwielen. Dit mopsysteem is bovendien zeer sterk en voordelig geprijsd. De MidMop is leverbaar vanaf augustus 2014. www.numatic.nl
23
Arthur Stuivenberg, directeur Natural Mood Makers. Rol Natural Mood Makers in Cradle to Cradle Waar Cradle to Cradle principes uitgaan van het upcyclen of minstens hergebruiken van grondstoffen, zodat deze kwalitatief goed kunnen worden ingezet, is de praktijk vaak anders: apparaten verdwijnen toch tussen ander afval en worden daardoor niet (efficiënt) hergebruikt. Hierdoor gaan kostbare grondstoffen verloren. Natural Mood Makers biedt nu een concept waarbij gegarandeerd is dat de apparatuur na afloop van de levenscyclus automatisch vervangen en gerecycled wordt. Stuivenberg legt uit hoe dit werkt: “Gebruikers van de verstuivingsapparatuur van Natural Mood Makers kunnen deze gedurende de economische levensduur in bruikleen verkrijgen. Hiervoor betaalt de gebruiker een gebruiksvergoeding. Omdat Natural Mood Makers eigenaar van de producten blijft én de verantwoording op zich neemt deze op een verantwoorde wijze te verwerken als de levenscyclus is beëindigd, blijft het proces in één hand. Hierdoor kan de gebruiker van de apparatuur er zeker van zijn dat de producten op een juiste wijze gerecycled worden.” Investering verdient zich dubbel en dwars terug! Stuivenberg: “Professionele begeuring leidt tot verlaging van het ziekteverzuim en de medewerkerstevredenheid over de totale schoonmaak stijgt. De kosten zijn bovendien laag in verhouding tot het resultaat bij het inzetten van geur!” www.naturalmoodmakers.nl
de luchtkwaliteit door de antibacteriële werking van etherische olie, waardoor de medewerkers minder vaak ziek zijn en minder last hebben van te lage luchtvochtigheid*. Bacterie dodend Doordat onze professionele apparatuur uitsluitend etherische olie verspreidt (dus zonder water) komt de hygiëne niet in gevaar. De apparatuur kan als standalone worden geplaatst, eventueel mobiel, maar kan ook aangesloten worden op het luchtverversingssysteem. Daarbij worden, met het oog op bestrijding van het bekende “Sick Building Syndrome” de bacteriën in het systeem gedood*, aldus
* Middels onderzoeken aangetoond. Deze kunt u opvragen via
[email protected]
0749-079-14 KANTOREN-262X194.LC.indd 1
ng DAGELIJKS BESTUUR: Voorzitter:
Maurice Rutgrink
Secretaris:
Sabine Aalbers
Penningmeester: Pieta Hoogvliet—de Vormer Alg. Bestuurslid:
Jan Kuipers
Alg. Bestuurslid:
Michael Kronenburg
E-mail Secretariaat:
[email protected] Website: www.schoonmakeniseenvak.com
Ik heb interesse om dit keurmerk ‘Schoonmaken is een Vak!’ te gaan behalen,
28-04-14 14:26
Bij SieV! heten wij ieder bonafide schoonmaakbedrijf, maar ook de leverancier en/of groothandel, van harte welkom als lid van onze vereniging. Wij zijn er immers voor de gehele branche van begin tot het eind in de schoonmaakketen.
Tijdens een recent gehouden ALV van Siev! sprak gastspreker Hans Biesheuvel (ONL) de rake woorden: “Delen is het nieuwe samenwerken. Alleen dan bent u in staat economische groei te realiseren.” Dit citaat sluit naadloos aan bij de doelstelling van Siev!
Wij bevorderen het dat onze leden verantwoorde normen hanteren. Dit ligt dan ook aan de basis van het SieV! Keurmerk. . Hier legt het Siev! lid vast duurzaam te werken volgens de Code Verantwoordelijk Marktgedrag, de juiste RI&E in te zetten en te gebruiken bij alle schoonmaakklussen en alle bepalingen uit de CAO voor de Schoonmaak na te leven. Door het SieV! Keurmerk onderscheidt een ondernemer zich op een positieve manier.
Siev! draagt bij aan verruiming van specifieke knowhow van haar leden. Via workshops worden haar leden op een praktische wijze adequaat op de hoogte gebracht van de meest recente ontwikkelingen. Zowel op het gebied van product innovatie, gewijzigde wet- en regelgeving als arbeidsrechtelijke zaken.
Siev! heeft met een aantal leveranciers afspraken gemaakt waarvan alle aangesloten leden gebruik kunnen maken. Het gaat hier om flinke ledenkortingen op producten, verzekeringen of bepaalde diensten . Alle leveranciers bieden landelijke dekking.
Met haar 85 leden en een gezonde groei ambitie naar 150 leden eind 2015 staat Siev! op de maatschappelijke kaart.
Siev! een vereniging waar je bij wilt horen!
Kernbegrippen binnen het keurmerk Siev! is voorts een platform van kennis & expertise ‘Schoonmaken is een Vak!’ zijn: uitwisseling tussen de leden. Het leren van elkaar • ‘kwaliteit’ DAGELIJKS BESTUUR: en elkaar hierdoor versterken. Dit bevordert de • ‘voldoen aan wetgeving en CAO’ Voorzitter: Maurice 1. Download de keurmerkeisen van deRutgrink site samenwerking tussen de leden hetgeen een belang- • ‘voldoen aan de code verantwoord marktgedrag’ Secretaris: Sabine Aalbers www.keurmerkregister.com; - wederzijds respect Penningmeester: Pieta Hoogvliet–de Vormer rijk aspect is in de huidige economische situatie. Jan Kuipers 2. Controleer of u Alg. aan Bestuurslid: de keurmerkeisen voldoet en - duurzaamheid Alg. Bestuurslid: Michael Kronenburg • ‘werken met vakkundig opgeleid personeel’ onderneem waar nodig actie; E-mail Secretariaat: • ‘goede arbeidsomstandigheden’ 3. Vraag
[email protected] u daar klaar voor bent de keurmerk in• ‘zorg voor het milieu’. Website: www.schoonmakeniseenvak.com spectie hoe nu verder?
Als branchevereniging SieV! zijn wij er voor de schoonmaakbedrijven tot 5 miljoen omzet, Maar in principe is ieder schoonmaak-, glazenwas- of gevelreinigersbedrijf welkom bij de MKB branchevereniging SieV!, mits juist gemoti-
SchoonmaakKrant
25
Madurodam: ontdek waar een klein land groot in is
“Schoonmakers? We spreken liever over gastheren en gastvrouwen!” Madurodam, het Haagse attractiepark waar veel te zien, te beleven en te doen valt. Een trekpleister voor jaarlijks honderdduizenden bezoekers die de highlights van Nederland op schaal 1:25 komen bewonderen. Of een van de vele evenementen, die bij Madurodam georganiseerd worden, komen bezoeken. Ook de schoonmaak ontbreekt niet in Madurodam. De glazenwasser schittert in een miniatuur, waarbij hij de ramen van het gebouw van Nationale Nederlanden bewast. Hoe is de schoonmaak overigens geregeld binnen Madurodam? We vroegen het aan Bérénice van Poelgeest-van der Meeren (coördinator facilitaire dienst bij Madurodam) en Gustav Beks (directeur van B2-Cleaning uit Den Haag). Maakt B2-Cleaning ook de miniaturen binnen Madurodam schoon? Beks (B2-Cleaning): “Nee, onze werkzaamheden in mini-Nederland bestaan uit het onderhouden van de gebouwen en centrale voorzieningen alsmede de glasbewassing. De miniaturen worden door gespecialiseerde vakspecialisten van Madurodam zelf onderhouden. Dit is niet aan ons schoonmaakbedrijf uitbesteed.”
op de wensen van de klant. De sociale omgangsvorm met onze medewerkers is een belangrijk goed. Afspraak is afspraak en doe wat je zegt en zeg wat je doet.”
Wat waren de voornaamste wegingsfactoren Ook de schoonmaakbranche is in miniatuur aanwezig in Madurodam. Een glazenwasser schittert terwijl hij de ramen van van Madurodam om de het gebouw van Nationale Nederlanden een beurt geeft. FOTO: MARCO BONTENBAL. Madurodam maakt de miniaturen zelf samenwerking aan te schoon. Wat is de reden om dit niet uit te gaan met B2-Cleaning? besteden? Poelgeest: “De inzet tijdens het aanIs het vanuit Madurodam een bewuste rel, de seizoensopening én de opening Poelgeest (Madurodam): “Het schoonma- bestedingstraject, de gedegen en open keuze geweest om te kiezen voor een van een nieuwe activiteit steeds van harte ken van de miniaturen en interacties gaat calculatie, en je kon goed merken dat ze regionaal mkb-bedrijf? welkom. Het is belangrijk hen hierin gepaard met het onderhoud ervan. Het weten waarover ze praten. Hierdoor werd Poelgeest: “Nee, geen keuze vooraf. We steeds te betrekken.” vraagt om een specifiek specialisme waar het vertrouwen gewekt dat zij de juiste hebben een tender gehouden waarbij de afdeling technische operatie zorg voor partner voor Madurodam zijn.” zowel landelijk als regionaal opererende Wat doet B2 eraan om medewerkers draagt. De dagelijkse schoonmaakwerkbedrijven zijn uitgenodigd. Wat sterk lang aan zich te verbinden? zaamheden in de stad worden tijdens de Brengt het werken in een zo publieksopviel is het persoonlijke contact bij een Beks: “De sociale omgangsvorm met onze openingstijden van Madurodam uitgetoegankelijke omgeving als Madurodam regionaal mkb-bedrijf. Dat is prettig en medewerkers is een belangrijk goed. Het voerd door de schoonmakers. Hoewel ik nog speciale eisen voor B2-Cleaning van positieve invloed op de slagkracht en complimenteren en weten wat er zowel liever over gastheren en -dames spreek. met zich mee? communicatie. Ook het feit dat zij over het zakelijk als privé speelt bij onze medewerDe gastheren en -dames zijn dan nameBeks: ”Ja, de selectie van kers verbindt de medewerlijk tevens het aanspreekpunt voor gasten de medewerkers moet kers aan B2. De driehoek die een vraag hebben over het park.” aansluiten op de doelklant – medewerker – groep. Door het wisselende schoonmaakbedrijf zien Wat is de belangrijkste onderscheiaantal én soort bezoek we als de succes factor. dende kracht van B2-Cleaning? moeten onze medewerOnderlinge waardering én Beks: “B2-Cleaning heeft een platte kers zelfstandig kunnen respect tonen is de sleutel organisatiestructuur waarin het manage- inspelen op de vraag van tot een langdurige en plement nauw samenwerkt met de operatie. dat moment. Tevens is het zierige samenwerking.” Dit geeft het management inzicht wat er van groot belang dat onze schoonmakers OSB-Keurmerk beschikken is een pré. zich afspeelt op de werkvloer en kan zij ook als gastvrouw of gastheer kunnen Deze tender is door B2-Cleaning gewonHoe ervaart de schoonmaakmede op deze wijze snel en adequaat inspelen functioneren.” nen. De ervaring tot nu toe is dat dit een werkster, sorry gastvrouw, het goede keuze is geweest.” werken bij Madurodam in dienst van B2-Cleaning? Welke toegevoegde waarde heeft het Shanti Jibodh: “Ik herken wat Gustav zegt behalen van het OSB-Keurmerk over de succesvolle driehoek. Er wordt B2-Cleaning opgeleverd? tegenwoordig in mijn ogen nogal eens Beks: “Het sociaal verantwoord onderten onrechte in negatieve zin geschreven nemen was al langer een van de pijlers over de schoonmaak. Het is echter een van onze organisatie. De NEN 4400 “schoon” vak waaruit ik dagelijks voldoeheeft naast het reeds in ons bezit zijnde ning haal. De waardering voor mijn werk ISO 9001 certificaat de administratieve en mij als persoon die Madurodam regelbewustwording en verankering binnen matig en op diverse manieren laat blijken, het bedrijf vergroot. Voor onze klanten doet mij echt goed. Ook de belangstelbiedt het vertrouwen dat achter de scher- ling en respect welke ik van B2-Cleaning men alles goed bij ons geregeld is. Het ondervind voelt als een warme deken. heeft overigens ook geresulteerd in een Ze zijn echt in mij geïnteresseerd en ze andere benadering richting onze onderstaan mij met raad en daad bij. Ik krijg de aannemers waarin de vrijblijvendheid is gelegenheid mij verder te ontwikkelen, afgeschaft.” onder meer door scholing. Natuurlijk wil iedereen in welke baan dan ook graag Kent Madurodam bepaalde privileges iets meer verdienen, maar geld zegt niet Shanti Jibodh, gastvrouw van B2 Cleaning in Madurodam: “Er wordt tegenwoordig in mijn ogen nogal toe aan de schoonmakers? alles. Plezier hebben in het werk beteeens ten onrechte in negatieve zin geschreven over de schoonmaak, maar ik haal er dagelijks voldoening Poelgeest: “De medewerkers van B2-Cle- kent echter meer voor mij! En dat plezier uit. De waardering voor mijn werk en mij als persoon die Madurodam regelmatig en op diverse manieren aning zijn bij de personeelsactiviteiten, heb ik zondermeer en dat mag ook wel laat blijken, doet mij echt goed. zoals het Sinterklaasfeest, de kerstboreens gezegd worden.”
Onderlinge waardering én respect is de sleutel tot een langdurige en plezierige samenwerking
26 SchoonmaakKrant
Het Koninklijk Concertgebouw & EW Facility Services: samenwerking waar muziek in zit
“Het gaat erom de juiste snaar te raken” Het Koninklijk Concertgebouw heeft de schoonmaak uitbesteed aan EW Facility Services. Op zich niets bijzonders, ware het niet dat het hier het uitbesteden van de eigen schoonmaakdienst betrof. En dat staat haaks op de geluiden die we uit politiek Den Haag horen, waar stemmen opgaan om een eigen Rijksschoonmaakdienst op te richten. Wat is de achtergrond van deze uitbesteding en hoe ervaren de medewerkers een dergelijk proces? Tegen welke uitdagingen liep EW Facility Services aan? Een gesprek met Wouter van Poppel en Ruud Heerema (Facilitair Bedrijf Concertgebouw), Hans van Heteren (operationeel manager EW), David Reyes (schoonmaker EW) en Dave Kool (voorman EW). Welke redenen lagen er bij Het Koninklijk Concertgebouw ten grondslag aan de beslissing om de eigen schoonmaakdienst uit te besteden? Van Poppel (Concertgebouw): “De schoonmaak van de kantoren en de zogeheten weekendschoonmaak waren al door ons uitbesteed. In het kader van een andere inrichting van onze organisatie in samenhang met de wens om ons volledig op de corebusiness te concentreren was de keuze tot uitbesteden een logisch gevolg. Wij zijn van mening dat alles onderbrengen bij één professionele partij leidt tot synergievoordelen. Het behalen van een betere kwaliteit tegen lagere kosten, zonder dat er sprake is van werkdrukverhoging. Dan kom je uit bij een schoonmaakbedrijf met OSB-Keurmerk en weet je dat de Code Verantwoordelijk Marktgedrag nageleefd wordt.” Heerema (Concertgebouw): “Gelijktijdig hebben we de overstap gemaakt van inspanningsgericht naar resultaatgericht schoonmaken. Hierin beschikt een externe partij over meer expertise dan een eigen dienst.”
dienst ging uitbesteden? Reyes (schoonmaker): “In eerste instantie zeker niet positief. Ik werk al 15 jaar in dienst van Het Koninklijk Concertgebouw. Mijn zekerheid maakte plaats voor een hoge mate van onzekerheid: wat zijn de consequenties wat betreft mijn arbeidsvoorwaarden? Wat betekent dit voor mijn werktijden? Kan ik zomaar overgeplaatst worden? Mijn collega’s en ik hadden veel van dergelijke vragen.” Hoe heeft EW Facility Services dit ervaren en wat is er vervolgens mee gedaan? Van Heteren (EW): “Ja, herkenbaar en begrijpelijk dat deze vragen gesteld worden. De medewerkers hebben het
selingen. In diverse presentaties hebben we duidelijk uiteengezet wat voor bedrijf we zijn, onze normen en waarden, de kansen die het biedt om bij een professioneel schoonmaakbedrijf werkzaam te zijn etc. Uiteraard konden we ze gelijk geruststellen dat er met betrekking tot de arbeidsvoorwaarden de nodige garanties golden. Zo hebben wij bijvoorbeeld alle arbeidsvoorwaarden 1 op 1 overgenomen.”
den een belangrijke rol. Op dit gebied hebben we het plan van aanpak aangaande de personeelsovername scherp beoordeeld.” Van Poppel vult aan: “Bovendien hebben we de zorg & welzijn voor het over te nemen personeel zorgvuldig afgestemd met onze OR. Bij een dergelijke ingrijpende stap ga je niet over één nacht ijs. Garanties over werkplek binnen Het Concertgebouw voor de desbetreffende medewerkers, salarisgarantie en dergelijke zijn in een convenant vastgelegd.”
Welke rol speelde Het Koninklijk Concertgebouw ten aanzien van de garanties? Heerema: “In de keuze van het schoonmaakbedrijf speelden naast prijs en kwaliteit ook het gevoel van de juiste klik. Maar ook innovatie en creativiteit speel-
Zijn de medewerkers volgens operationeel manager Van Heteren inmiddels tevreden met de overstap naar EW Facility Services? Van Heteren: “Naar mijn mening wel. De samenwerking is nog pril, maar je merkt dat het wederzijds vertrouwen groeit. Wij hebben de medewerkers in een tiental sessies stap voor stap meegenomen in de EW filosofie. De overgang van inspanningsgericht schoonmaken naar resultaatgericht schoonmaken en de switch van schoonmaken met chemie naar microvezel ervaren de medewerkers, na aanvankelijke scepsis, inmiddels als een verademing. De convenant afspraken halen de onzekerheid over arbeidsvoorwaarden en dergelijke weg. Het feit dat wij in de coaching veel aandacht besteden aan hospitality aspecten vinden de medewerkers zeer prettig. Wij zijn er nog niet, maar wij zijn zonder meer met elkaar op de goede weg.”
“We willen ons volledig richten op onze corebusiness en de keuze tot uitbesteden was een logisch gevolg”
Hoe viel de boodschap bij de medewerkers in eigen dienst dat Het Koninklijk Concertgebouw de eigen schoonmaak-
volste recht om te weten wat de consequenties zijn. Dit onderwerp speelde overigens met name bij de medewerkers vanuit de eigen dienst situatie. Je kunt merken dat de medewerkers kantoorschoonmaak en weekendschoonmaak meer vertrouwd zijn met contractwis-
Wouter van Poppel (r) en Ruud Heerema (l) (Facilitair Bedrijf Het Koninklijk Concertgebouw) hebben de eigen schoonmaakdienst naar volle tevredenheid uitbesteed aan EW Facility Services.
EW Facility Services medewerkers in Het Koninklijk Concertgebouw. V.l.n.r.: Hans van Heteren (operationeel manager), Dave Kool (voorman) en David Reyes (schoonmaker).
En wat zeggen de medewerkers zelf? Kool (voorman EW): “Absoluut! Het is mijn uitdaging om er een hecht team van te smeden. Natuurlijk merkte ik in het begin de onbekendheid met EW Facility Services en emotie. Dan is het van belang
om via persoonlijke aandacht een ieders vertrouwen te winnen, de juiste snaar te raken. Maar ook om je ogen niet te sluiten voor de kennis die de medewerkers in de loop der jaren hebben opgebouwd. Open te staan voor hun specifieke kennis. Zo bleek bijvoorbeeld dat de mondstukken voor de stofzuigers, die wij vanuit EW Facility Services ingezet hebben, volgens de medewerkers niet helemaal geschikt te zijn voor het tapijt binnen Het Koninklijk Concertgebouw. Samen zochten we een ander mondstuk. En met succes. Het werk werd er aangenamer op.” Reys (schoonmaker EW): “Ja, toen alle zorgen over de arbeidsvoorwaarden en dergelijke waren weggenomen viel gelijk de aandacht op die EW Facility Services in ons investeert. Het is even wennen dat we niet meer betrokken zijn bij de opbouw/ afbouw werkzaamheden, maar de nieuwe manier van schoonmaken bevalt eigenlijk best. Het legt meer verantwoordelijkheid bij ons neer. Dat ervaren we als prettig. Ook de inzet van allerlei nieuwe materialen & middelen is een vooruitgang. De enige minpuntjes die ik kan bedenken zijn: we beginnen nu een uur vroeger dan voorheen en we krijgen per 4-weken in plaats van per maand betaald.“ Waarop is de uiteindelijke keuze voor EW Facility Services gebaseerd? Van Poppel: “Kort en bondig: ze begrijpen het best wat de klant verwacht, hebben hospitality in hun genen, hebben een goed luisterend oor wat de klant wil en excelleren in het proces qua eerlijkheid en betrokkenheid.” Heerema: ”Daarnaast tonen ze aan dat betere kwaliteit tegen een lagere prijs echt mogelijk is. Het is ook geen bedrijf dat sterk leunt op hun directeur. Valt de directeur weg, dan zakt de boel niet als een kaartenhuis in elkaar. Dit geeft ons de continuïteit die ons voor ogen staat. Niet voor niets zijn we een contractperiode overeengekomen van 3 jaar + 2 optiejaren.” Welke criteria zijn bij de aanbieding van EW het zwaarwegendst geweest? Waaraan dankt EW Facility Services dit succes? Van Heteren: ”In onze aanbieding stonden thema’s als klantbeleving, flexibiliteit en innovatie centraal. Vanuit onze ervaring in de hotellerie ontworpen wij een schoonmaakconcept waarbij de klantbeleving van de bezoekers van Het Concertgebouw centraal staat. Het Koninklijk Concertgebouw is een omgeving waar de bezetting op dagbasis anders is al naar gelang de evenementen. In nauwe samenspraak met Het Koninklijk Concertgebouw creëerden wij een model waarbij de schoonmaakkosten maximaal flexibel zijn en gekoppeld aan geplande activiteiten. Dit resulteert in een besparing van de jaarlijkse kosten en een directe relatie tussen omzet en kosten. Kort gezegd, geen omzet betekent ook geen kosten. Het Koninklijk Concertgebouw heeft daarnaast de ambitie om voorloper te zijn op facetten als duurzaamheid en innovatie. Samen met onze leveranciers hebben wij oplossingen bedacht om middels schoonmaakdienstverlening invulling te geven aan deze ambitie. Waarin je dit terug kunt zien? Wij zetten bijvoorbeeld schoonmaakrobots in en zorgen ervoor dat onze mensen kunnen werken met de laatste ‘state of the art’ middelen en materialen.”
SchoonmaakKrant
27
Opleiden is investeren in mensen
“Je ziet mensen vaak ook groeien in zelfrespect” Opleiden is een hot issue binnen de schoonmaak- en glazenwassersbranche. Er is een forse groei aan vakopleiders en deelnemersaantallen blijven stijgen. Maar is opleiden een verplichte of gemotiveerde keuze? Wat zijn de ontwikkelingen en hoe ziet de grootste brancheopleider SVS haar rol hierin? We vroegen het aan directeur Charles Scholte. We zien bij de Basisopleiding Schoonmaken een enorme progressie in het aantal deelnemers. Kunt u dit verklaren? Komt het bijvoorbeeld door de gewijzigde cao, Code, het OSB-Keurmerk of bedrijven die hun verantwoordelijkheid nemen? “Alle genoemde verklaringen kloppen. Wij zouden bij onze opdrachtgevers graag vaker een intrinsieke motivatie zien om op te leiden, in plaats van alleen een opgelegde verplichting nakomen (zonder iemand tekort te willen doen). Wij vinden de handhaving op het nakomen van de opleidingsverplichtingen wel degelijk belangrijk, maar er moet veel bewuster met opleiden worden omgegaan. Welke kwaliteitsdoelen stel je jezelf? Wat wil je bereiken? Opleiden is een strategisch instrument. Verplicht de medewerker niet om naar een cursus te gaan, maar bied hem de mogelijkheid zich verder in zijn vak te bekwamen. Dat voelt heel anders. Opleiden is investeren in mensen. Je geeft geld uit om er iets voor terug te krijgen, zoals kwaliteit en gemotiveerd personeel.” Wat is het slagingspercentage van de SVS-cursisten bij de diverse RASexamens? “De slagingspercentages van SVS behoren tot de hoogste in de branche, maar in de huidige tijd is in mijn ogen een misplaatste perceptie ontstaan. Veel mensen zijn het behalen van het examen als ultiem doel van opleiden gaan zien, maar een examen is slechts een middel om vast te stellen of de kandidaat aan de gestelde eindtermen voldoet. Het doel van het opleiden is immers dat je van een schoonmaakmedewerker een echte professional maakt, die in staat is efficiënt en effectief zijn taak te verrichten, en daarmee de kwaliteit van het schoonmaakonderhoud op een hoger plan brengt. Het is onverstandig de kwaliteit van een opleiding uitsluitend aan de examenresultaten te koppelen. Dat heeft er inmiddels al toe geleid dat steeds meer opleidingen in de markt het karakter van een examentraining krijgen. In zo kort mogelijke tijd het papiertje halen. Bedenk dat voor elke kandidaat die het examen niet behaalt, de werkgever geen vergoeding krijgt. Een ‘goedkope’ korte examentraining met een lager slagings-
percentage kan makkelijk duurder uitvallen dan een uitstekende vakopleiding met evenredige resultaten.” Er komen steeds meer vakopleiders. Hoe kijkt SVS tegen deze ontwikkeling aan? “Wij zeggen al van meet af aan dat de concurrentie ons goed doet. Ons aantal cursisten stijgt ieder jaar. SVS werkt nu veel meer vraaggericht en volgens de wensen van de klant, in plaats van dat ons opleidingsaanbod centraal staat. We merken een aantrekkende opleidingsbehoefte in de markten leisure, gezondheidszorg en openbaar vervoer. Veel van onze opdrachtgevers hebben inmiddels SVS-lesmaterialen die zijn ontwikkeld volgens hun eigen look & feel. In het verleden waren de opdrachtgevers tot SVS ‘veroordeeld’, maar nu heeft elke klant bewust voor ons gekozen. Dat voelt veel beter. Het grootste compliment is als bedrijven eens een uitstapje maken naar een andere opleider en dan snel weer terugkomen. Wie voor een spotprijs geholpen wil worden, is bij ons aan het verkeerde adres. Het gaat ons primair om kwaliteit. Dus geen ‘examentrainingen’, maar echte vakopleidingen die medewerkers een treetje hoger plaatsen. Bij het vrijgeven van veel schoonmaakopleidingen is het lastig te voorkomen
dat snelle jongens de markt betreden. Door kwaliteitseisen aan aanbieders te stellen kan deze ontwikkeling beïnvloed worden.” Hoe trots bent u over de bijdrage van SVS dat door het aantal gediplomeerden het schoonmaakvak een beter aanzien krijgt? “SVS werkt inmiddels meer dan 35 jaar met heel veel plezier en inzet voor de schoonmaak- en glazenwassersbranche. Het is onze missie om juist medewerkers die nog weinig opleiding hebben genoten en misschien de Nederlandse taal nog slechts gebrekkig beheersen tot vakman te kwalificeren. Juist deze doelgroep is ontzettend dankbaar en geeft ons heel veel terug voor onze inspanningen. Opleiden is immers ook aandacht, interesse, respect, persoonlijke groei en erkenning. Behalve goed leren schoonmaken, zie je de mensen vaak ook groeien in hun zelfrespect. Ik ben er trots op dat ik kan beschikken over een grote groep docenten die als echte professionals geen uitdaging uit de weg gaan. Zij zijn immers heel bepalend voor wie SVS is. Zij bereiken dat de cursist die al tien jaar in het vak zit en bij aanvang geen meerwaarde in een opleiding ziet, na afloop de hand komt schudden om oprecht te bedanken voor alles wat hij of zij in de opleiding geleerd heeft.”
5000 Vakopleiding Schoonmaken Operatieafdelingen
4000
Vakopleiding Schoonmaakdiensten voor Particulieren/ Basisopleiding + Module Particulieren
3000
Vakopleiding Ziekenhuisreiniging/ Basisopleiding + Module Gezondheidszorg Vakopleiding Schoonmaker/ -ster Hotels/ Basisopleiding + Module Hotels
2000
Vakopleiding Bungalowschoonmaak/ Basisopleiding + Module Recreatiebungalows
1000 0
Vakopleiding Schoonmaker/-ster/Basisopleiding Schoonmaken (+ Traditioneel)
2009
2010
2011
2012
2013
Aantal cursisten Algemene Vakopleidingen 2009 - 2013
1500 Vakopleiding Trappenhuisreiniging
1200
Vakopleiding Vloeronderhoud Specialist Vakopleiding Vloeronderhoud
900
Vakopleiding Reiniging Rollend materieel Vakopleiding Foodreiniging
600
Module Glazenwasser in Uitzonderingssituaties Herhaling Reiniging na Calamiteiten Vakopleiding Reiniging na Brand / Calamiteiten
300
Vakopleiding Gevelonderhoud
0
Vakopleiding Glazenwasser
2009
2010
2011
2012
2013
Aantal cursisten Specialistische Vakopleidingen 2009 - 2013
Schoonmaakmarkt262x194mm.indd 1
1-5-2014 12:33:08
Juiste balans tussen mens en product Services zoals: • Analyses • Tenderbegeleiding • Audits • Adviezen • Innovatie • (interim) Management
SKK_Facility Services_050L.indd 1
Facility Specialists staat synoniem voor een Keurmerk in de advieswereld, óók in Schoonmaakland. Zowel qua innovaties als op analyse & audit niveau. Met een scherp oog voor een perfecte balans aangaande de belangen van opdrachtgever, schoonmaakbedrijf en schoonmaker. Hospitality, werkdruk en beleving gaan hierbij hand in hand. Facility Specialists draagt zorg voor de best value en beste arbeidsomstandigheden tegen de beste prijs, uitstekend passend binnen de Code en het Keurmerk. Wilt u meer weten? Zie onze website: www.facility-specialists.nl Uw mail aan
[email protected] wordt omgaand beantwoord. Liever telefonisch contact? Via de nummers 06-21713356 of 0416-383007 staan wij u graag persoonlijk te woord.
13-05-14 08:24
SchoonmaakKrant
29
Het schoonmaakleger van het Leger des Heils
“Vervuild huis topje van diepliggende problemen” 1 op de 3 vrouwen is stiekem gek op schoonmaken… Als vrouwen de antwoorden ‘ontspannend’, ‘voldoening gevend’ en ‘therapeutisch’ geven, dan verwacht je niet meteen dat het over schoonmaken gaat. En toch is dat hoe één op de drie vrouwen zich voelt door het schoonmaken. Stiekem zijn ze er dus verzot op. Lastige klussen in het huishouden laten ze echter graag over aan de partner. De bekentenissen gebeurden in een rondvraag die uitgevoerd werd bij 2.000 Britse vrouwen. Veel vrouwen gaven toe dat ze van schoonmaken houden, omdat het hen een gevoel van ‘plezier’ en ‘voldoening’ geeft. Daarnaast voelen ze zich ook meer op hun gemak met een proper huis, omdat ze eventuele onverwachte gasten niet willen ontvangen in een puinhoop. Geheime passie Maar bij sommige vrouwen ging het nog verder. Voor bijna vier op de tien vrouwen is schoonmaken zelfs een geheime passie, wat ze hun partner natuurlijk nooit zullen vertellen. “Er zijn een pak misvattingen over schoonmaken, hoewel veel vrouwen er voldoening kunnen uithalen”, vindt psychologe dr. Jane McCartney. “In de eerste plaats is er de therapeutische routine, die je de controle geeft over je persoonlijke omgeving. Daarnaast zeg je met een proper huis ook iets over je persoonlijkheid, het maakt je trots en voldaan.” Bron: Daily Mail
De schoonmaakbranche heeft de afgelopen jaren als jonge en innovatieve sector flinke stappen voorwaarts gemaakt. Mede door de introductie van de Code Verantwoordelijk Marktgedrag is de negatieve prijsspiraal doorbroken. Maar ook door het besef bij de schoonmaakbedrijven dat de bodem qua prijsvorming en m2 prestaties bereikt was. Het OSB-Keurmerk legt de basis voor borging van kwaliteit en professionalisme van het schoonmaakvak. In toenemende mate haalt ieder zichzelf respecterend schoonmaakbedrijf dit keurmerk. Goede arbeidsvoorwaarden Het blijft moeizaam het beeld weg te nemen dat de arbeidsvoorwaarden in de schoonmaakbranche niet goed zijn. Boze tongen beweren dat het loon rond het minimumloonniveau ligt, er bij ziekte niet doorbetaald wordt en het merendeel van de schoonmakers een tijdelijk contract bezit. Dit terwijl deze arbeidsvoorwaarden in de schoonmaakbranche het vergelijk met andere segmenten zelfs glansrijk doorstaan. Het vergelijk rekent definitief af met de negatieve beeldvorming welke ontstaat door ongenuanceerde opmerkingen van partijen die een andere agenda hebben. Zie de feiten!
Het Nederlandse Leger des Heils bestaat sedert 1887 en heeft inmiddels 5.500 medewerkers, 5.000 heilsoldaten en 5.000 vrijwilligers. Jaarlijks worden 35.000 mensen op de een of andere manier geholpen door het Leger des Heils via professionele steun en/of begeleiding. Naast het kerkelijk werk is het Leger des Heils actief op gebieden zoals maatschappelijke opvang, reclassering, jeugdzorg, ouderen- en geestelijke gezondheidszorg. Minder bekend is het feit dat het Leger des Heils zich ook bezighoudt met schoonmaak van woningen. Om diverse (privacy)redenen wordt dit met eigen mobiele teams uitgevoerd. Mobiele schoonmaak van woningen Het mobiele schoonmaakteam van het Leger des Heils helpt mensen die in een ernstig vervuild huis leven. Samen met de bewoners maakt het mobiele schoonmaakteam de woning bewoonbaar. Zo kan men regelmatig huisuitzettingen voorkomen en wordt de weg vrijgemaakt voor verdere hulpverlening. Een vervuild huis is namelijk vaak het topje van diepliggende problemen, zoals psychische problemen, ziekte, schulden, verslaving of sociaal isolement. Het eerste bezoek Vaak zijn het GGD’s, woningbouwverenigingen of zorginstellingen die vervuilde huishoudens bij het Leger des Heils melden. Maar ook particulieren kunnen zichzelf of iemand anders aanmelden. Na de aanmelding gaat een medewerker van het Leger des Heils op bezoek. Hij bekijkt de aard en grootte van de schoonmaak die nodig is en maakt een lijst van waardevolle spullen die bewaard moeten blijven. In goed overleg De schoonmaak gebeurt alleen met toestemming van de bewoner. Vooraf vindt overleg plaats als er spullen weggegooid moeten worden. Het is belangrijk dat de bewoner de schoonmaak emotioneel aankan. Om het vertrouwen te winnen en de woning binnen te mogen, vraagt het de nodige inspanning en vasthoudendheid van de
medewerker. Leger des Heils medewerkers zijn hiervoor speciaal toegerust. Soms wordt de GGD ingeschakeld voordat het schoonmaakteam in actie komt. De bewoners worden zo veel mogelijk betrokken bij het opruimen en schoonmaken. In gezamenlijkheid wordt de woning weer leefbaar gemaakt. Vaak stuit het mobiele team daarbij op allerlei andere problemen, bijvoorbeeld een stapel niet betaalde rekeningen. Maatschappelijk belang Het mobiele schoonmaakteam helpt mensen vooruit en leidt hen toe naar passende hulp. Hiermee wordt overlast verminderd evenals onbehagen van buurtbewoners en voorkomt bijvoorbeeld huisuitzetting. Schoon huis. En dan? Veel cliënten hebben na de schoonmaak professionele hulp nodig om hun leven verder op orde te krijgen. Deskundigen van het Leger des Heils begeleiden hen aansluitend naar een passend vervolgprogramma.
Dagelijkse kost voor de mobiele schoonmaakteams van het Leger des Heils…
Schoonmaakbranche maakt grote stappen voorwaarts
“Arbeidsvoorwaarden doorstaan glansrijk vergelijk met andere segmenten” Feiten De feiten op een rij gezet: • Het basis uurloon in de schoonmaaksector bedraagt inmiddels 120% van het minimumloon. • De branche heeft uitstekende toeslagregelingen verankerd in haar cao. • Bij ziekte wordt in de schoonmaak, behoudens de eerste 8 uur, 100% doorbetaald. • Qua arbeidsovereenkomsten is er binnen de schoonmaaksector voor 80% sprake van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. • De schoonmaaksector biedt maximale baanzekerheid. In de cao van het schoonmaak- en glazenwassersbedrijf is, onder bepaalde condities, geregeld dat schoonmakers hun baan behouden in het geval van een contractovername door een ander schoonmaakbedrijf. • De branche doet een enorme investering op het gebied van vakopleidingen en opleiding Nederlandse Taal. Het gevolg is een hoge vakopleidingsgraad
in het schoonmaaksegment. • Mede door de diversiteit aan opleidingen biedt de schoonmaakbranche naast een prima baan voor lager opgeleiden juist ook op alle niveaus de doorgroeimogelijkheden naar specialistische opleidingen en leidinggevende functies.
Uurloon vergelijking Uit onderstaand overzicht blijkt dat het uurloon zoals gezegd het vergelijk met andere branches meer dan prima doorstaat:
Beroepen met vergelijkbaar salaris 2013 (per uur) Beveiliger (particulier)
€ 10,86
Schoonmaker
€ 10,70
Hovenier
€ 10,33
Supermarktmedewerker
€ 10,17
Textielverzorging
€ 9,74
Cateringmedewerker
€ 9,66
Horecamedewerker
€ 9,40
Thuiszorgmedewerker
€ 9,02
MINIMUMLOON
€ 8,98
30 SchoonmaakKrant
Ecover maakt fles van plastic opgevist uit zee In een recentelijk gepubliceerd rapport brengen 16 gerenommeerde Europese onderzoeksinstellingen de menselijke vervuiling van de oceanen in kaart. De resultaten zijn verbijsterend: van de stranden tot de diepste oceanen, overal is menselijk afval te vinden. Ecover, pionier in ecologisch schoonmaken, is daarom ook trots hun allereerste fles te lanceren die gemaakt is van plastic dat uit de oceanen werd gevist. De Ecover Ocean fles, waarin vloeibaar afwasmiddel wordt verpakt, is volledig gemaakt uit gerecycleerd plastic, waarvan 10% afkomstig is uit zee. Het afwasmiddel zelf kreeg een speciale ‘zeelavendel en eucalyptus’ geur. In deze fase wordt de nieuwe fles op een
beperkte oplage geproduceerd en Ecover streeft ernaar om de productie in de toekomst uit te breiden, waardoor de positieve impact van het project verder toeneemt, en er voldoende flessen zullen zijn om ze ook in België in de handel te brengen. De fles is het resultaat van een geslaagde samenwerking tussen Ecover en enkele toonaangevende pioniers op het vlak van de bescherming van de oceanen en van
OSB-commissies: gebundelde krachten van groot en klein
“Leveren van kennis en ervaring voor de strategie en het beleid” Voor het uitwerken van beleidsvoorstellen zijn binnen brancheorganisatie OSB een groot aantal leden actief. Zij bundelen hun krachten in commissies en platforms en leveren informatie, kennis en ervaring die nodig is voor de strategie en het beleid van OSB. Zowel grote, regionale als mkbbedrijven zijn goed vertegenwoordigd. Voor OSB is een goede en evenwichtige vertegenwoordiging in alle commissies van belang. We lichten er een aantal voor u uit. Commissie Arbeidsvoorwaarden De commissie Arbeidsvoorwaarden volgt nauwlettend alle ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en doet zo nodig zelfstandig onderzoek. Deze commissie geeft (on) gevraagd informatie en advies over arbeidsvoorwaarden en de arbeidsmarkt aan het OSB-bestuur, andere commissies (bijvoorbeeld CAO) en het RAS-bestuur. Ook werkt deze commissie de in de cao gemaakte protocolafspraken uit en toetst of de cao praktisch uit te voeren is. Commissie CAO De commissie CAO bereidt cao-onderhandelingen voor en ondersteunt de onderhandelingsdelegatie. De commissie inventariseert zowel aan werkgevers- als werknemerszijde de wensen ten aanzien van de cao en toetst deze op hun maatschappelijke relevantie en haalbaarheid. Ook adviseert deze commissie het OSB-bestuur over de uitgangspunten en samenstelling van het onderhandelingspakket. De commissieleden zorgen voor inhoudelijke voorbereiding en onderbouwing van onderwerpen die tijdens de cao-onderhandelingen worden besproken en maakt voorstellen voor cao-teksten.
Jan Kerstens, voorzitter van commissie Arbeidsvoorwaarden en CAO.
Betekenis voor de branche De commissie Arbeidsvoorwaarden en de commissie CAO zijn aan elkaar gelieerd. Bij beide commissies gaat het om een goede vertegenwoordiging en belangen-
www.ecover-professional.com
behartiging voor de bij OSB aangesloten bedrijven. Er wordt gewerkt aan een sterke en aantrekkelijke schoonmaakbranche. Met gerichte adviezen en voorlichting en een evenwichtig arbeidsvoorwaardenpakket in de cao wordt dit doel bereikt. Een sterke branche die perspectief biedt aan mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt en waar wordt geïnvesteerd in kwaliteit. En een aantrekkelijke branche met een goed arbeidsvoorwaardenpakket en kansen voor mensen om zich verder te ontwikkelen. Maar ook een branche waarin ondernemers op een maatschappelijk verantwoorde wijze en met een reëel rendement kunnen ondernemen.
Nico Koch, voorzitter van commissies KAM en Economie.
Samenstelling commissies Arbeidsvoorwaarden en CAO In beide commissies zitten zowel generalisten als specialisten en zij moeten affiniteit met arbeidsvoorwaarden hebben. Generalisten zijn mensen met een brede oriëntatie op de markt en vormen een afspiegeling van de markt (groot / regionaal / mkb). Specialisten hebben veel kennis en ervaring met personeelszaken en werken veelal bij de grotere schoonmaakbedrijven. Beiden zijn nodig in deze commissies, een evenwichtige verdeling is belangrijk.
de verpakkingssector. Dankzij het ‘Waste Free Oceans’ ‘vangst van de dag’ project werden bestaande vissersboten uitgerust met een nieuwe technologie, waardoor Europese vissers geld kunnen verdienen door bij elke vangst tussen twee en acht ton plastic afval op te halen. Als onderdeel van een proefproject, werd dit afval verscheept naar de Closed Loop recyclagefabriek, waar het werd behandeld en omgezet in nieuw plastic. Dit plastic wordt vervolgens door Logoplaste gebruikt om de nieuwe Ecover flessen te produceren.
Commissie KAM (Kwaliteit, Arbeid en Milieu) De commissie volgt de ontwikkelingen op het gebied van Kwaliteit, Arbeidsomstandigheden en Milieu. Ook Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen behoort tot het werkgebied van de commissie. De commissie informeert OSB-leden over relevante ontwikkelingen en probeert waar mogelijk het beleid van de overheid te beïnvloeden. De commissie heeft regelmatig overleg met andere organisaties zoals de VSR (Vereniging Schoonmaak Research), de NVZ (Nederandse Vereniging van Zeepfabrikanten) en MVO Nederland.
Commissie Economie Hoe kunnen we de administratieve lastendruk voor bedrijven verminderen? Wat zijn de gevolgen van de vernieuwde Richtlijn Europese Aanbestedingen? Hoe ontwikkelt de markt voor schoonmaakdienstverlening zich de komende tijd? Dit zijn een paar voorbeelden van vragen, die aan bod komen in de Commissie Economie. Deze commissie houdt zich bezig met aanbestedingsbeleid, fiscale vraagstukken en onderzoek naar ontwikkelingen in de schoonmaakbranche.
KIMBERLY-CLARK PROFESSIONAL*: warm hart voor schoonmaak Een van de toonaangevende leveranciers in de schoonmaakbranche is KIMBERLY-CLARK PROFESSIONAL*, tevens initiatiefnemer van The Golden Service Awards. Deze prijzen bekronen opmerkelijke prestaties in de schoonmaakbranche en leveren een bijdrage aan het kwaliteitsbewustzijn binnen en het imago van de branche. The Golden Service Awards vormen hét podium van waardering voor alle medewerkers in het schoonmaakvak. KIMBERLY-CLARK PROFESSIONAL* introduceert verder regelmatig producten en concepten die – in brede zin – bijdragen aan een schonere werkomgeving. Zoals het HEALTHY WORKPLACE PROJECT*, dat onder meer protocollen omvat voor (handen) wassen, drogen en ontsmetten en het afnemen van oppervlakken. Als de protocollen gevolgd worden, zal – bijvoorbeeld – het aantal medewerkers dat
besmet kan worden met griep drastisch afnemen. Een studie laat zelfs een daling zien van 40% naar 8%. Ter ondersteuning van het project is een zeer uitgebreide dispenserlijn ontwikkeld. De AQUARIUS* Dispensers onderscheiden zich als het meest hygiënische ontwerp in de markt. De dispensers bieden verschillende voordelen, waaronder een gepatenteerd anti-overvulmechanisme voor gevouwen tissueproducten en een hygiënische overkapping met verborgen slot.
een venster snel te zien of het product bijgevuld moet worden. De ringen in de vensters zijn uitneembaar en in diverse kleuren beschikbaar, zodat uiterlijk en stijl van de AQUARIUS* Dispensers aan elke toiletruimte-inrichting aan te passen zijn. Vanzelfsprekend levert het bedrijf ook de bijbehorende disposable producten zoals papieren handdoekjes en toiletpapier. Dankzij de voortdurende vooruitgang op het gebied van duurzaamheid, zijn veel producten van KIMBERLYCLARK PROFESSIONAL* voorzien van het Europese Ecolabel en/of FSC-certificaat.
Naast hygiënisch is het compacte ontwerp bovendien praktisch. Zo is via
www.kcprofessional.nl www.kcphealthyworkplace.com
cordless cleaning
Eenvoud, gemak en totale vrijheid met de introductie van de 36 Volt snoerloze stofzuigers van Numatic.
de winst van duurzaamheid
Numatic International BV Postbus 101 2400 AC Alphen aan den Rijn Tel. +31 (0)172 467999
[email protected] www.numatic.nl
a Vebego company
Wij geven hospitality een gezicht Dit zijn de facilitaire gastheren en –vrouwen die hospitality elke dag weer met plezier een gezicht geven. Schoonmaak op het hoogste niveau, met aandacht voor uw medewerkers en bezoekers. Flexibel en gastvrij vakmanschap.
www.hagonext.nl
Advert Clean totaal mei.indd 1
02-05-14 15:13