Rapport
SCHOOLKEUZE LANSINGERLAND
gemeente Lansingerland Maart 2016
www.ioresearch.nl
COLOFON
Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam 020-3330670
Rapportnummer 2016/031 Datum Maart 2016 Opdrachtgever Gemeente Lansingerland Auteur(s) Roy v/d Hoeve Lonneke Bruin Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever.
Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.
Schoolkeuze Lansingerland Colofon
INHOUDSOPGAVE
1.
Samenvatting .............................................................................................................. 5
2.
Inleiding ...................................................................................................................... 8
3.
4.
5.
6.
2.1
Aanleiding voor het onderzoek ................................................................................. 8
2.2
Doel en vraagstelling .............................................................................................. 8
2.3
Onderzoeksdoelgroep ............................................................................................. 8
2.4
Onderzoeksopzet .................................................................................................... 8
2.5
Respons ................................................................................................................ 9
2.6
Analyse ................................................................................................................. 9
2.7
Leeswijzer ........................................................................................................... 10
Een school kiezen ...................................................................................................... 12 3.1
Primair onderwijs ................................................................................................. 12
3.2
Voortgezet onderwijs ............................................................................................ 15
3.3
Jongeren ............................................................................................................. 18
Naar school gaan ....................................................................................................... 21 4.1
Primair onderwijs ................................................................................................. 21
4.2
Voortgezet Onderwijs............................................................................................ 23
4.3
Jongeren ............................................................................................................. 25
Oordeel school ........................................................................................................... 28 5.1
Primair onderwijs ................................................................................................. 28
5.2
Voortgezet onderwijs ............................................................................................ 31
5.3
Jongeren ............................................................................................................. 33
Conclusies ................................................................................................................. 37 6.1
Belangrijk bij schoolkeuze ..................................................................................... 37
6.2
Belangrijk bij naar school gaan .............................................................................. 37
6.3
Sterke punten en aandachtspunten ........................................................................ 38
Schoolkeuze Lansingerland Inhoudsopgave
1 HOOFDSTUK
Samenvatting
Schoolkeuze Lansingerland Samenvatting
4
1. Samenvatting De gemeente Lansingerland werkt aan een nieuwe onderwijsvisie. Voor deze visie wil de gemeente ook graag de input van inwoners gebruiken. Omdat de gemeente op het gebied van onderwijs maar beperkt knoppen heeft waaraan zij kan draaien, heeft zij onderzoeksbureau I&O Research een onderzoek laten uitvoeren onder ouders en jongeren naar schoolkeuze in het primair onderwijs (PO) en voortgezet onderwijs (VO). De hoofdvragen in het onderzoek zijn: 1 Wat zijn de overwegingen van jongeren en ouders bij de keuze voor een school? 2 Wat vinden jongeren en ouders belangrijk voor een school als zijzelf of hun kinderen er eenmaal naartoe gaan? 3 Wat zijn de sterke en aandachtspunten van scholen in Lansingerland volgens jongeren en ouders? In dit onderzoek zijn alleen die overwegingen en aspecten bekeken waar de gemeente enige invloed op kan uitoefenen. Het onderzoek is uitgevoerd in februari 2016 via twee online enquêtes: één onder ouders en één onder jongeren. De enquêtes zijn uitgezet onder ouders in het Lansingerlandpanel en via alle basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs in Lansingerland. Daarnaast was er een kick-offmoment waarbij circa 60 leerlingen gelijktijdig op school de vragenlijst individueel invulden (op hun smartphone). In totaal hebben 271 jongeren en 933 ouders de enquête ingevuld. Een ruim voldoende aantal om betrouwbare uitspraken te doen over jongeren en ouders die hebben gekozen voor een school in Lansingerland. Hieronder een overzicht van de resultaten. Hierin staat wat ouders en jongeren die gekozen hebben voor een school binnen Lansingerland destijds, bij de schoolkeuze, en nu belangrijk vinden. Tabel 1.1 Belangrijkste resultaten onder ouders en jongeren die voor een school binnen Lansingerland hebben gekozen
Belangrijk bij schoolkeuze
Belangrijk nu school gekozen is
Minst belangrijk bij schoolkeuze
Belangrijke onderwerpen
Pluspunten huidige school
Aandachtspunten huidige school
BASISSCHOOL (OUDERS)
SCHOOL VOOR VOORTGEZET ONDERWIJS (OUDERS)
SCHOOL VOOR VOORTGEZET ONDERWIJS (JONGEREN)
1 2 3
1. Onderwijsconcept (66%) 2. Uitstraling inrichting (64%) 3. Afstand huis-school (61%)
1. Uitstraling inrichting (73%) 2. Afstand huis-school (56%) 3. Onderwijsconcept (55%)/ sport en
1 2 3
1 2 3
1 2 3 1 2 3 1 2 1 2 3 1 2 3
Onderwijsconcept (73%) Uitstraling inrichting (72%) Afstand huis-school (69%)
Klassen niet te groot (52%) Afstand huis school (48%) Onderwijsconcept (35%) Naschoolse activiteit dichtbij (10%) KDV/PSZ dichtbij (29%) Citoscore (34%)
Aandacht natuur en milieu (83%) Schoolmaatschappelijk werk (69%)
Afstand huis-school (54%) Geloofsrichting (31%) Onderwijsconcept (26%) Geen (55%) Klaslokalen niet zo goed (15%) Onderhoud schoolgebouw (11%)
Schoolkeuze Lansingerland Samenvatting
1 2 3 1 2 3 1 2 3
Klassen niet te groot (56%) Afstand huis school (43%) Onderwijsconcept (33%) Naschoolse activiteit dichtbij (13%) KDV/PSZ dichtbij (24%) Geloofsrichting (25%) Aandacht natuur en milieu (77%) Schoolmaatschappelijk werk (75%)
beweging (54%)
1 2 3 1 2
Aandacht voor toekomstig werk (47%) Afstand huis-school (33%) Klassen niet te groot (29%) Geloofsrichting (7%) Aantal leerlingen per school (20%) Aantal leerlingen per klas (26%) Aandacht toekomstig werk (92%) Schoolmaatschappelijk werk (81%)
Verbinding met bedrijfsleven (73%) Afstand huis-school (53%) Onderwijsconcept (26%) Slagingspercentages (26%)
1. Geen (60%) 2. Onderhoud schoolgebouw (14%) 3. Klaslokalen niet zo goed (14%)
1 2 3 1 2 3
Afstand huis-school (42%) Schoolmaatschappelijk werk aanwezig (32%) Goed onderhouden schoolgebouw (26%) Geen (54%) Laag slagingspercentage (21%) Klaslokalen niet zo goed (14%)
5
Ten aanzien van de drie hoofdvragen, trekken wij de volgende conclusies: Afstand, onderwijsconcept en de inrichting van een school zijn belangrijk bij de schoolkeuze Zowel bij de keuze voor de basisschool, als het voortgezet onderwijs zijn afstand, onderwijsconcept en de uitstraling van de inrichting van een school belangrijk. Wat opvalt is dat bij de keuze voor de basisschool deze aspecten vaker als belangrijk worden benoemd dan bij de keuze voor het voortgezet onderwijs. Het lijkt erop dat de gemeente met haar beleid in het primair onderwijs meer impact kan hebben op de schoolkeuze dan in het voortgezet onderwijs. Meer variatie in onderwijsconcepten met name in primair onderwijs is gewenst In Lansingerland zijn in het primair onderwijs naast scholen waar regulier onderwijs wordt gegeven ook enkele Daltonscholen (drie locaties openbaar Dalton onderwijs, en een locatie katholiek onderwijs). Bij iets meer dan een op de zeven schoolkeuzes in het primair onderwijs waar men uiteindelijk voor een school in Lansingerland heeft gekozen, geven ouders aan wel onderwijsconcepten in de gemeente te missen. Bijvoorbeeld Montessori onderwijs, een vrije school, openbaar onderwijs en onderwijs voor hoogbegaafden. De ouders die (met hun kind) voor een school buiten Lansingerland hebben gekozen, deden dit ook vaker vanwege een specifiek onderwijsconcept. Brede school idee voor ouders minder vaak belangrijke factor bij schoolkeuze Aspecten die ouders bij de schoolkeuze voor basis- en voortgezet onderwijs minder belangrijk vinden, zijn de nabijheid van naschoolse activiteiten en een kinderdagverblijf of peuterspeelzaal. Bij de keuze voor een basisschool vinden ouders de hoogte van de gemiddelde Citoscore ook relatief minder van belang. In het voortgezet onderwijs speelt daarbij voor zowel ouders als jongeren de geloofsrichting van de school geen belangrijke rol. Voor jongeren is dit nog minder belangrijk dan voor ouders. Liefst 20 tot 30 leerlingen per klas Als de kinderen eenmaal op de gekozen school zitten, zijn voor ouders nog steeds de afstand van huis naar school en het onderwijsconcept belangrijke aspecten van een school. Daarnaast is ook een belangrijk punt dat de klassen niet te groot zijn. Een ideaal aantal leerlingen per VO-klas ligt, volgens jongeren voor wie dat van belang is, tussen de 20 en 30 leerlingen. Schoolmaatschappelijk werker meest belangrijke extra op school De gemeente kan besluiten scholen extra te ondersteunen bij bijvoorbeeld lessen rondom milieu, schoolmaatschappelijk werk, duurzame gebouwen, verbinding met het bedrijfsleven en aandacht voor toekomstig werk of een goede afstemming met buitenschoolse voorzieningen. Ouders vinden van deze aspecten de aandacht voor natuur en milieu in lessen en schoolmaatschappelijk werk in basis- en voortgezet onderwijs het belangrijkst. In het voortgezet onderwijs vinden zij ook de verbinding met het bedrijfsleven van belang. Jongeren vinden natuur en milieu minder belangrijk dan hun ouders. Zij vinden vooral aandacht voor toekomstig werk en de aanwezigheid van schoolmaatschappelijk werk belangrijk. Verbetering mogelijk bij het onderhoud van de school en de lokalen De aspecten die ouders en jongeren belangrijk vinden voor een school (nabijheid en onderwijsconcept), noemen zij vaak ook als pluspunten van de gekozen school. Ouders en jongeren zijn veelal tevreden en het grootste deel ziet ook geen aandachtspunten voor de eigen school. Daar waar verbetering mogelijk is, heeft dit vooral te maken met het verbeteren van de situatie in de klassen qua ventilatie, licht en grootte en het onderhoud van de school. Dit sluit aan bij het belang dat ouders en jongeren hechten aan de uitstraling van de inrichting van een school als zij een school gaan kiezen.
Schoolkeuze Lansingerland Samenvatting
6
2 HOOFDSTUK
Inleiding
Schoolkeuze Lansingerland Inleiding
7
2. Inleiding 2.1 Aanleiding voor het onderzoek De gemeente Lansingerland werkt aan een nieuwe onderwijsvisie. Voor deze visie wil de gemeente ook graag de input van burgers gebruiken. Omdat de gemeente op het gebied van onderwijs maar beperkt knoppen heeft waaraan zij kan draaien, heeft zij een onderzoek laten uitvoeren onder ouders en jongeren naar schoolkeuze. Onafhankelijk onderzoeksbureau I&O Research heeft het onderzoek uitgevoerd.
2.2 Doel en vraagstelling Het doel van het onderzoek is om aanknopingspunten te vinden voor een onderwijsvisie die aansluit bij de wensen en behoeften van leerlingen en ouders. De hoofdvragen in het onderzoek zijn: 1 Wat zijn de overwegingen van jongeren en ouders bij de keuze voor een school, buiten sociale en emotionele aspecten? 2 Wat vinden jongeren en ouders in het algemeen belangrijk voor een school als zijzelf of hun kinderen er eenmaal naartoe gaan, buiten de sociale en emotionele aspecten? 3 Wat zijn de sterke en aandachtspunten van scholen in Lansingerland volgens jongeren en ouders? Het onderzoek heeft zich alleen gericht op die aspecten waar de gemeente invloed op uit kan oefenen. Dit zijn vooral de ‘harde’ kenmerken, zoals het gebouw, de locatie, en andere randvoorwaarden. De rol van vriendjes en vriendinnetjes en de sfeer op een school zijn uiteraard ook belangrijk voor een schoolkeuze en plezier op school. Omdat de gemeente daar geen invloed op heeft, is dit buiten het onderzoek gelaten.
2.3 Onderzoeksdoelgroep Het onderzoek gaat over de keuze voor een basisschool en de keuze voor een school voor voortgezet onderwijs. Het gaat dus niet om de keuze voor beroepsonderwijs of hoger onderwijs. De keuze voor een basisschool wordt veelal door de ouders gemaakt. Daarom waren ouders uit Lansingerland met op dit moment kinderen op een basisschool de doelgroep voor het onderzoek. En dan zowel de ouders die gekozen hadden voor een basisschool in Lansingerland, als daarbuiten. Bij de keuze voor het voortgezet onderwijs zijn jongeren zelf vaak ook betrokken. Daarom waren voor het in kaart brengen van deze keuze zowel de ouders met kinderen in het voortgezet onderwijs als jongeren die op dit moment naar een school voor voortgezet onderwijs gaan in Lansingerland doelgroep voor het onderzoek.
2.4 Onderzoeksopzet Dit onderzoek is uitgevoerd via twee online enquêtes: één voor ouders en één voor jongeren. De enquêtes zijn opgesteld vanuit de gemeente Lansingerland in samenspraak met I&O Research. Het onderzoek is in februari uitgevoerd via: 1 Een peiling onder het Lansingerlandpanel. Via een selectievraag zijn alleen ouders van schoolgaande kinderen bij het onderzoek betrokken. 2 Een mailing naar alle basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs in Lansingerland met het verzoek een uitnodiging voor het onderzoek te verspreiden via hun eigen contactkanalen (bijvoorbeeld e-nieuwsbrief). In de uitnodiging stond een verwijzing naar een website waar ouders en jongeren de online enquête konden invullen. 3 Een kick-offmoment waarbij circa 60 leerlingen in de klas de vragenlijst individueel invulden (op hun smartphone).
Schoolkeuze Lansingerland Inleiding
8
De enquête is ook verspreid via de lokale media, door de lokale politieke partijen, via digitale schermen in de gemeente en via betrokken ouders waar de gemeente al eerder contact mee had.
2.5 Respons In totaal hebben 271 jongeren die naar het voortgezet onderwijs in Lansingerland gaan en 933 ouders woonachtig in Lansingerland met kinderen op een basisschool en of school voor voortgezet onderwijs de vragenlijst ingevuld. Van de ouders heeft 20 procent deelgenomen via het burgerpanel en 80 procent via de open link in de uitnodiging via school. Jongeren hebben alleen vragen ingevuld over hun eigen schoolkeuzemoment. Ouders konden over meerdere schoolkeuzemomenten vragen beantwoorden, omdat zij immers kinderen op meerdere scholen konden hebben. Van de 933 deelnemende ouders hebben 133 personen op meer dan 1 schoolkeuzemoment teruggeblikt. In totaal keken 1.066 ouders terug op de schoolkeuzemomenten. In dit rapport hebben we het bij de beschrijving van de resultaten dan steeds over deze unieke schoolkeuzemomenten in plaats van over respondenten. Zie tabel 2.1 voor een overzicht van de respons op het niveau van schoolkeuzemomenten. Ouders hebben het vaakst teruggeblikt op het schoolkeuzemoment voor een basisschool. Ouders konden wanneer zij kinderen op meerdere scholen hadden zelf kiezen voor welk schoolkeuzemoment zij de vragen wilden beantwoorden. Tabel 2.1 Respons schoolkeuzemomenten JONGEREN
OUDERS
Basisschool In Lansingerland
714
Buiten Lansingerland
32
Voortgezet onderwijs In Lansingerland
271
Buiten Lansingerland TOTAAL
241 79
271
1.066
In totaal hebben ruim 100 ouders (ca. 10 procent) teruggeblikt op een keuze voor een school buiten Lansingerland. Let er op dat dit percentage niets zegt over het aandeel kinderen dat buiten Lansingerland naar school gaat. Doordat de werving is verlopen via scholen in Lansingerland zijn ouders die enkel kinderen buiten Lansingerland op school hebben, minder goed bereikt. Daarom is deze verdeling geen representatieve uitkomst.
2.6 Analyse Indien de percentages in tabellen of grafieken niet optellen tot 100 procent, is dit het gevolg van afrondingsverschillen, of er waren op de betreffende vraag meerdere antwoorden mogelijk. In het rapport zijn de verschillen die we beschrijven tussen de keuze voor een school binnen Lansingerland of daarbuiten statistisch significant met een betrouwbaarheid van 95%. Dit is getoetst door middel van een t-toets of Anova en betekent dat een verschil niet op toeval berust.
Schoolkeuze Lansingerland Inleiding
9
2.7 Leeswijzer In de volgende hoofdstukken beschrijven we de resultaten van de enquête onder jongeren en ouders. Hoofdstuk drie gaat over de schoolkeuze, hoofdstuk vier gaat over wat jongeren en ouders nu, na het moment van schoolkeuze, belangrijk vinden voor een school en hoofdstuk 5 gaat over de sterke en minder sterke punten van de eigen school. In ieder hoofdstuk gaat de eerste paragraaf over het primair onderwijs, de tweede paragraaf over het voortgezet onderwijs vanuit de ouders gezien en de derde paragraaf over het voortgezet onderwijs vanuit het oogpunt van de jongeren. In het laatste hoofdstuk blikken we terug op de onderzoeksvragen en vatten we de uitkomsten samen in conclusies.
Schoolkeuze Lansingerland Inleiding
10
3 HOOFDSTUK
Een school kiezen
Schoolkeuze Lansingerland Een school kiezen
11
3. Een school kiezen In dit hoofdstuk gaan we in op de aspecten die een rol spelen bij het kiezen van een school. Hierin belichten we zoveel mogelijk de verschillen in keuzes die ouders maken voor een school binnen Lansingerland of juist buiten de gemeente. Allereerst bespreken we deze aspecten bij de keuze van een basisschool. Daarna bekijken we de middelbare schoolkeuze. Bij de middelbare schoolkeuze kijken we ook wat leerlingen zelf belangrijk vinden bij het kiezen van een school.
3.1 Primair onderwijs Keuze voor basisschool in de meeste gevallen woonplaats-gebonden In de meeste gevallen gaan kinderen binnen de eigen woonplaats naar school. In Bergschenhoek gaat een iets groter deel van de kinderen naar een basisschool buiten de eigen woonplaats. Tabel 3.1 Woonplaats kinderen en locatie basisschool (n=884) PLAATS BASISSCHOOL WOONPLAATS
Berkel en Rodenrijs
Bergschenhoek
Bleiswijk
anders
Berkel en Rodenrijs
94%
3%
0%
7%
Bergschenhoek
15%
82%
0%
5%
4%
1%
94%
5%
Bleiswijk
Een greep uit de andere genoemde basisscholen: de Floriant in Zoetermeer de Piloot in Ommoord SBO De Cirkel in Capelle a/d IJssel Casa in Pijnacker Sbo de Horizon in Zoetermeer
Redenen van ouders om te kiezen voor een basisschool buiten Lansingerland: “Geen bijzonder onderwijs in de gemeente.” “Geen Montessori onderwijs in Lansingerland.” “Kind had speciaal onderwijs nodig in verband met ADD.” “Het gebrek aan diversiteit.” “We zochten een kleine school met een vrijer leersysteem.”
Schoolkeuze Lansingerland Een school kiezen
12
Onderwijsconcept meest belangrijke motivator basisschoolkeuze binnen Lansingerland Bij bijna driekwart van de basisschoolkeuzes was het onderwijsconcept (heel) belangrijk. Ook de uitstraling van de inrichting van de school en de afstand tussen hun woning en de school speelde een belangrijke rol. Bij (iets) meer dan de helft van de schoolkeuzes was het aantal kinderen per klas, de uitstraling van het schoolgebouw en het schoolplein van belang. Factoren die minder belangrijk waren voor de schoolkeuze was de nabijheid van een kinderopvang en/of naschoolse activiteit. Figuur 3.1 Motivatoren ouders voor basisschoolkeuze in Lansingerland (n=819) onderwijsconcept
73%
uitstraling inrichting
19%
72%
afstand school huis
69%
aantal leerlingen per klas
7%
31%
52%
geloofsrichting
13%
33%
58%
uitstraling schoolplein
5%
17%
60%
uitstraling schoolgebouw
8%
23%
12%
38%
48%
24%
10% 28%
aantal leerlingen per school
42%
38%
20%
aandacht sport en beweging
41%
39%
20%
nabijheid bso
37%
aandacht kunst en cultuur
27%
16%
45%
20%
0% neutraal
21%
39%
29% 10%
18%
43%
34%
nabijheid kinderopvang/peuterspeelzaal
(heel) belangrijk
33%
36%
citoscore/slaginspercentage nabijheid naschoolse activiteit
12%
10%
60%
25% 50% (heel) onbelangrijk
11%
75% 100% maakt geen gebruik van
Onderwijsconcept wordt vaker gemist dan geloofsrichting in Lansingerland Bij een op de zes keuzemomenten voor een school in Lansingerland misten ouders een onderwijsconcept in Lansingerland. Veel genoemde vormen zijn vrije scholen, Montessori, openbaar onderwijs en onderwijs voor hoogbegaafden. Ondanks dit gemis, is toch gekozen voor een school in Lansingerland. Een onderwijsconcept werd vaker gemist dan een geloofsrichting. In vijf procent van de schoolkeuzemomenten werd een bepaalde geloofsrichting gemist. Opvallend is dat men hier ook vaak openbaar onderwijs noemt. Sommige ouders noemen een specifieke geloofsrichting zoals rooms katholiek, islamitisch of gereformeerd onderwijs. In een ruime meerderheid van de schoolkeuzemomenten werden er geen schoolvormen in Lansingerland gemist. Figuur 3.2 Ontbreken van een onderwijsconcept of geloofsrichting in Lansingerland (ouders met kinderen op PO in Lansingerland, n=819)
mist een onderwijsconcept in Lansingerland
15%
68%
mist een geloofsrichting in Lansingerland 5%
ja
0%
Schoolkeuze Lansingerland Een school kiezen
17%
84%
nee
25%
50%
10%
75% weet niet
100%
13
Driekwart noemt onderwijsconcept als belangrijke motivator schoolkeuze buiten Lansingerland Ook bij schoolkeuzemomenten waar ouders voor het primair onderwijs buiten Lansingerland hebben gekozen, is het onderwijsconcept de meest belangrijke motivator bij de schoolkeuze. Voor zeven op de tien is het aantal leerlingen per klas en de uitstraling van de inrichting van belang. Iets meer dan de helft van de ouders vindt de afstand tot de basisschool en het aantal leerlingen per school belangrijk. Nabijheid van voorzieningen zoals de buitenschoolse opvang, de kinderopvang en naschoolse activiteiten vinden ouders met kinderen op een basisschool buiten Lansingerland aanzienlijk minder belangrijk. Ook maakt een deel hier geen gebruik van. Figuur 3.3 Motivatoren ouders voor basisschoolkeuze buiten Lansingerland (n=64)
onderwijsconcept
74%
aantal leerlingen per klas
69%
uitstraling inrichting
69%
afstand school huis
48%
uitstraling schoolplein
47%
uitstraling schoolgebouw
33%
aandacht kunst en cultuur
32%
geloofsrichting
31% 13%
nabijheid kinderopvang/peuterspeelzaal
9%
nabijheid naschoolse activiteit
9%
(heel) belangrijk
25%
30%
22%
38%
16%
30%
25% 33%
40%
29%
25%
13%
44%
43%
30%
50%
16%
0% neutraal
20%
22%
33%
13%
12%
25%
45%
citoscore/slagingspercentage
9%
19%
53%
aandacht sport en beweging
15%
22%
55%
aantal leerlingen per school
nabijheid bso
11%
28% 58%
25% 50% (heel) onbelangrijk
17%
75% 100% maakt geen gebruik van
Ouders met kinderen op PO buiten gemeente missen vaker onderwijsconcept of geloofsrichting Bij bijna de helft van de schoolkeuzes voor een school buiten Lansingerland misten ouders een onderwijsconcept binnen de gemeente. Ook hier noemt men een vrije school, Montessorischool, onderwijs voor hoogbegaafden en speciaal onderwijs. Een op de tien mist een geloofsrichting, zoals openbaar onderwijs of een boeddhistische school. Figuur 3.4 Ontbreken van een onderwijsconcept of geloofsrichting in Lansingerland (ouders met kinderen op PO buiten Lansingerland, n=64) mist een onderwijsconcept in Lansingerland mist een geloofsrichting in Lansingerland
47% 11%
0% ja
Schoolkeuze Lansingerland Een school kiezen
36% 77%
25% nee
50%
17% 12%
75% weet niet
100%
14
Verschillen tussen PO in Lansingerland en PO buiten Lansingerland Het belang van de verschillende motivatoren die invloed zijn op de schoolkeuze in het primair onderwijs verschilt niet veel tussen ouders van kinderen op een basisschool in Lansingerland en ouders van kinderen op een basisschool buiten Lansingerland. De volgorde op de ranglijst is nagenoeg gelijk. Wel spelen sommige motivatoren een grotere rol dan anderen1: zo is de afstand van huis tot de school belangrijker voor ouders met kinderen in het PO in Lansingerland dan ouders met kinderen in het PO buiten Lansingerland (respectievelijk 69 vs. 55 procent). Ook aan geloofsrichting en de nabijheid van een BSO hecht men met kinderen in het PO in Lansingerland meer waarde, evenals aan de uitstraling van het schoolgebouw en de inrichting van de school.
3.2 Voortgezet onderwijs Ouders met kinderen op het voortgezet onderwijs kiezen in sommige gevallen (ook) voor een VO-school buiten de gemeente Lansingerland. Een greep uit de andere genoemde VO-scholen: Melanchthon Schiebroek Picasso lyceum Zoetermeer Sint Laurenscollege Gereformeerde Scholengemeenschap Randstad (GSR) Alfrink College Wolfert Dalton Marnix gymnasium
Redenen van ouders voor het kiezen van een VO-school buiten Lansingerland: “De identiteit van de school.” “Beter aanbod bij de behoefte van het kind.” “Het ontbreken van een VSO in Lansingerland.” “Keuze van de kinderen.” “Tweetalig VWO.” “Niet mijn keus de andere scholen zaten vol.”
1
We spreken van een verschil tussen beide groepen als deze statistisch significant is
Schoolkeuze Lansingerland Een school kiezen
15
Ouders en kinderen maken samen keuze voor school voortgezet onderwijs In de helft van de schoolkeuzemomenten maakten ouders naar eigen zeggen de keuze voor een school voor voortgezet onderwijs in overleg met hun kind. In iets minder dan de helft van de gevallen koos het kind zelf. Bij 3% maakten (een van) de ouders de keuze. De meningen van de ouders en jongeren hierover komen (nagenoeg) overeen. Figuur 3.5 Besluitnemers bij de keuze voor een school voor voortgezet onderwijs volgens ouders (n=320) en jongeren (n=271). 100% 75% 50% 44%
25%
52%
43%
54% 3%
0% kinderen maken keuze
ouders en kinderen maken samen keuze
ouders
3%
ouders maken keuze
leerlingen
Onderwijsconcept en uitstraling belangrijk voor keuze VO-school binnen Lansingerland Twee op de drie ouders met kinderen op het VO in Lansingerland noemt het onderwijsconcept als (heel) belangrijk bij het kiezen van de middelbare school. Ook de uitstraling van de inrichting van de school en in iets mindere mate de afstand vanaf huis en het aantal leerlingen per klas speelden een rol. Voor een kleine meerderheid was de nabijheid van kinderopvang en/of naschoolse opvang (helemaal) niet belangrijk bij de schoolkeuze. Figuur 3.6 Motivatoren ouders voor keuze van een school voor voortgezet onderwijs in Lansingerland (n=293)
onderwijsconcept
66%
uitstraling inrichting
64%
afstand school huis
61%
aantal leerlingen per klas
38%
aandacht kunst en cultuur
37%
uitstraling schoolplein nabijheid bso
26% 25%
nabijheid kinderopvang/peuterspeel
24%
nabijheid naschoolse activiteit
(heel) belangrijk
13%
0% neutraal
Schoolkeuze Lansingerland Een school kiezen
18%
41%
21%
38%
25%
53% 15%
16%
38%
22%
28% 11% 25%
25% 50% (heel) onbelangrijk
8%
17%
36%
31%
geloofsrichting
14%
16%
32%
46%
aandacht sport en beweging
8%
32%
51%
citoscore/slagingspercentage
28%
34%
52%
uitstraling schoolgebouw
10%
25%
58%
aantal leerlingen per school
23%
46% 54% 52%
11% 11%
75% 100% maakt geen gebruik van
16
Merendeel ouders mist geen concept en/of geloofsrichting in het VO in Lansingerland Bij een op de tien schoolkeuzes misten ouders met kinderen in het VO in Lansingerland een onderwijsconcept, in 3% van de gevallen miste men een geloofsrichting. Bij een ontbrekend onderwijsconcept noemt men hier vaak een Montessorischool en een vrije school. Bij de gemiste geloofsrichtingen zijn de antwoorden verschillend. Een ruime meerderheid zegt deze aspecten niet te missen in de gemeente, een deel zegt het niet te weten. Figuur 3.7 Ontbreken van een onderwijsconcept of geloofsrichting in Lansingerland (ouders met kinderen op VO in Lansingerland, n=293)
mist een onderwijsconcept in Lansingerland
10%
72%
mist een geloofsrichting in Lansingerland 3%
18%
84%
0%
25%
13%
50%
ja
75%
nee
100%
weet niet
Ook bij schoolkeuze buiten gemeente zijn onderwijsconcept en uitstraling van belang Bij schoolkeuzes voor een VO-school buiten Lansingerland waren ook het onderwijsconcept en de uitstraling de belangrijke motivatoren bij de schoolkeuze. Voor iets meer dan de helft was het aantal leerlingen per klas (heel) belangrijk. Nabijheid van kinderopvang en naschoolse activiteiten was voor het merendeel minder van belang. Figuur 3.8 Motivatoren ouders voor keuze van een school voor voortgezet onderwijs buiten Lansingerland (n=165)
onderwijsconcept
63%
uitstraling inrichting
62%
aantal leerlingen per klas
43%
uitstraling schoolgebouw
41%
geloofsrichting
40%
uitstraling schoolplein
36%
aandacht kunst en cultuur
36%
aandacht sport en beweging
29%
nabijheid bso
0% (heel) belangrijk
12%
16% 9%
neutraal
Schoolkeuze Lansingerland Een school kiezen
22%
24%
30%
30%
28%
42% 18%
17% 43%
44%
20%
39%
25%
38%
18%
nabijheid kinderopvang/peuterspeelzaal
13%
28%
46%
citoscore/slagingspercentage
33%
43%
16%
27% 54%
16%
14%
64%
25%
10%
34%
49%
afstand school huis
13%
28%
53%
aantal leerlingen per school
nabijheid naschoolse activiteit
24%
50%
(heel) onbelangrijk
10%
75%
100%
maakt geen gebruik van
17
Deel ouders miste een onderwijsconcept in Lansingerland bij keuze VO-school buiten gemeente Bij de keuzes voor een VO-school buiten Lansingerland miste een kwart van de ouders een onderwijsconcept in de gemeente. Veelgenoemde concepten zijn bijvoorbeeld een Montessorischool, praktijkonderwijs en een vrije school. In veertien procent van de schoolkeuzes misten ouders een geloofsrichting in Lansingerland zoals christelijk, gereformeerd of neutraal/openbaar onderwijs. Figuur 3.9 Ontbreken van een onderwijsconcept of geloofsrichting in Lansingerland (ouders met kinderen op VO buiten Lansingerland, n=165) mist een onderwijsconcept in Lansingerland mist een geloofsrichting in Lansingerland
28%
50%
14%
0% ja
22%
76%
25%
50%
nee
10%
75%
100%
weet niet
Verschillen tussen VO in Lansingerland en VO buiten Lansingerland Ook bij de keuze voor het voortgezet onderwijs is de volgorde van de aspecten die belangrijk zijn bij de keuze tussen ouders met kinderen op VO in Lansingerland en buiten Lansingerland vrijwel gelijk. Wel zijn er (significante) verschillen in het belang van deze aspecten. Zo speelde de afstand tussen school en huis voor ouders met kinderen op het VO in Lansingerland een grotere rol. Ook aan de uitstraling van het schoolgebouw en de aandacht aan sport en beweging hechtte men bij de keuze voor een school binnen Lansingerland meer waarde dan bij de keuze voor een school buiten de gemeente. Ouders van kinderen op een VO-school buiten de gemeente vinden een aantal aspecten juist vaker minder belangrijk. Dit geldt voor het slagingspercentage, de geloofsrichting en de nabijheid van naschoolse activiteit.
3.3 Jongeren Uitstraling inrichting belangrijkste motivator bij VO-schoolkeuze jongeren Naast ouders is ook aan jongeren gevraagd wat ze belangrijk vonden bij hun schoolkeuze. Bijna driekwart van hen geeft aan dat de uitstraling van de inrichting een grote rol speelde bij hun keuze. Van minder belang, maar toch door een meerderheid als belangrijk bestempeld, was de afstand tot hun huis, het onderwijsconcept en de aandacht aan sport en beweging. Een kwart van de leerlingen gaf aan het aantal leerlingen per klas belangrijk te vinden. Hiervan had een ruime meerderheid bij voorkeur tussen de 20 en de 30 leerlingen per klas. Sommigen wilden het liefst tot 20 klasgenoten hebben, een enkeling juist meer dan 30. Het minst belangrijk vonden jongeren de geloofsrichting van de school; zeven procent van hen geeft aan dat dit van belang was.
Schoolkeuze Lansingerland Een school kiezen
18
Figuur 3.10 Motivatoren jongeren voor keuze van een school voor voortgezet onderwijs in Lansingerland (n=271)
uitstraling inrichting
73%
27%
afstand school huis
56%
44%
onderwijsconcept*
55%
45%
aandacht sport en beweging
54%
46%
aandacht kunst en cultuur
44%
56%
uitstraling schoolgebouw
31%
69%
citoscore/slagingspercentage
30%
70%
aantal leerlingen per klas
26%
aantal leerlingen per school geloofsrichting
74%
20%
80%
7%
0% belangrijk
93%
25%
50% 75% niet belangrijk
100%
* door het lage aantal waarnemingen dient dit percentage voorzichtig te worden geïnterpreteerd. De vraag over het onderwijsconcept (Daltonschool, Wolfert Lyceum) is door 11 leerlingen ingevuld.
9%
van de leerlingen miste een bepaalde VO-school in Lansingerland. Hier wordt bijvoorbeeld een vrije school, een tweetalige school en een theaterschool genoemd.
Schoolkeuze Lansingerland Een school kiezen
19
4 HOOFDSTUK
Naar school gaan
Schoolkeuze Lansingerland Naar school gaan
20
4. Naar school gaan In het vorige hoofdstuk gingen we specifiek in op het schoolkeuzemoment. In dit hoofdstuk gaan we in op de onderwerpen waarvan ouders en jongeren die, na voor een school gekozen te hebben, belangrijk vinden dat een school ze aanbiedt. Ook hier gaan we eerst in op het primair onderwijs, gevolgd door het voortgezet onderwijs.
4.1 Primair onderwijs Aandacht voor natuur en milieu belangrijk Ouders met kinderen op het PO in Lansingerland hechten veel waarde aan aandacht voor natuur en milieu op school. Voor zeven op de tien is het aanwezig zijn van schoolmaatschappelijk werk belangrijk. De helft ziet graag goede afstemming met buitenschoolse voorzieningen, aandacht voor duurzaamheid en verbinding met het lokale bedrijfsleven. Figuur 4.1 Onderwerpen die ouders belangrijk vinden op een basisschool (ouders met kinderen op PO in Lansingerland, n=723)
aandacht natuur en milieu
83%
schoolmaatschappelijk werk aanwezig afstemming buitenschoolse voorzieningen
69%
25%
52%
duurzaamheid school
50%
verbinding met bedrijfsleven
49%
0% (heel) belangrijk
13% 3%
25% neutraal
25% 36% 35%
50%
6%
23% 14% 16%
75% (heel) onbelangrijk
100%
Grootte van klassen en afstand belangrijkste aspecten Van de verschillende aspecten die een rol (kunnen) spelen op een basisschool konden ouders aangeven welke zij het meest belangrijk vinden. De meest genoemde aspecten (maximaal drie keuzes) staan in figuur 4.2. Ouders met kinderen op het primair onderwijs in Lansingerland vinden het vooral belangrijk dat de klassen niet te groot te zijn. Voor de helft is dit het meest genoemde aspect voor een school in het algemeen. Ook de afstand van huis tot school noemt een kleine meerderheid van de ouders. Voor een op de drie is het onderwijsconcept van belang.
Schoolkeuze Lansingerland Naar school gaan
21
Figuur 4.2 Top vijf meest genoemde aspecten die ouders belangrijk vinden voor basisschool (ouders met kinderen op PO in Lansingerland, n=723) Maximaal drie keuzes 52%
Klassen niet te groot Afstand tot huis
51% 35%
Onderwijsconcept
27% 24%
Klaslokalen (grootte, ventilatie, lichtinval) Geloofsrichting
Meeste onderwerpen belangrijk op PO buiten Lansingerland Een merendeel van de ouders van kinderen op het primair onderwijs buiten de gemeente vinden onderstaande onderwerpen (heel) belangrijk op een school. Aan de aandacht voor natuur en milieu hecht men het meeste belang en aan de afstemming met buitenschoolse voorzieningen het minst. Figuur 4.3 Onderwerpen die ouders belangrijk vinden op basisschool (ouders met kinderen op PO buiten Lansingerland, n=46)
aandacht natuur en milieu
83%
schoolmaatschappelijk werk aanwezig
17% 0%
76%
duurzaamheid
61%
verbinding met bedrijfsleven
59%
afstemming buitenschoolse voorzieningen
17%
35%
0% (heel) belangrijk
25% neutraal
4%
34%
51%
28%
50%
6%
7%
21%
75%
100%
(heel) onbelangrijk
Klassen niet te groot als belangrijkste aspect In figuur 4.4 staan de meeste genoemde aspecten die ouders belangrijk vinden op een basisschool. Ook voor ouders met kinderen op een basisschool buiten Lansingerland is het niet te groot zijn van de klassen het belangrijkste punt van een school. De helft vindt de afstand belangrijk en voor een op de drie geldt dit voor het onderwijsconcept.
Schoolkeuze Lansingerland Naar school gaan
22
Figuur 4.4 Top vijf meest genoemde aspecten die ouders belangrijk vinden voor basisschool (ouders met kinderen op PO buiten Lansingerland, n=46) Maximaal drie keuzes
74%
Klassen niet te groot Afstand tot huis
48% 33%
Onderwijsconcept
29% 25%
Klaslokalen (grootte, ventilatie, lichtinval) School niet te groot
Verschil PO in Lansingerland en PO buiten Lansingerland Ouders van kinderen op een school buiten de gemeente hechten meer waarde aan een duurzaam schoolgebouw dan ouders van kinderen op het PO in Lansingerland. Dit geldt ook voor de verbinding tussen het onderwijs en het lokale bedrijfsleven. Ook vindt een groter deel van de ouders van kinderen op het PO buiten Lansingerland het belangrijk dat de school, maar ook de klassen niet te groot zijn. Binnen de gemeente is de nabijheid van naschoolse buitenschoolse opvang meer van belang dan daar buiten (respectievelijk 11% tegenover 3%).
4.2 Voortgezet Onderwijs Afstemming buitenschoolse voorzieningen minder belangrijk op VO-school in Lansingerland Driekwart van de ouders van kinderen in het VO vinden het belangrijk dat de school aandacht besteedt aan natuur en milieu. Ook aan het aanwezig zijn van schoolmaatschappelijk werk en verbinding met het bedrijfsleven hecht een ruime meerderheid veel waarde. Een duurzaam schoolgebouw en afstemming met buitenschoolse voorzieningen is van minder belang. Figuur 4.5 Onderwerpen die ouders belangrijk vinden op school (ouders met kinderen op VO-school in Lansingerland, n=222)
aandacht natuur en milieu
77%
schoolmaatschappelijk werk aanwezig
75%
verbinding met bedrijfsleven
73%
duurzaamheid afstemming buitenschoolse voorzieningen
18%
19%
19%
50%
36%
0% (heel) belangrijk
Schoolkeuze Lansingerland Naar school gaan
37%
34%
25% neutraal
50%
4%
7%
8%
12%
30%
75% (heel) onbelangrijk
100%
23
Aantal leerlingen in een klas en afstand tussen huis en woning meest belangrijke aspecten Ouders is gevraagd naar de aspecten die men het meest belangrijk vindt op een VO-school. Het meest genoemde aspect dat ouders met kinderen in het VO in Lansingerland belangrijk vinden op een school voor voortgezet onderwijs is dat klassen niet te groot zijn. Op de tweede plaats staat de afstand tot huis, gevolgd door het onderwijsconcept van de school. Figuur 4.6 Top vijf meest genoemde aspecten die ouders belangrijk vinden voor een school (ouders met kinderen op VO-school in Lansingerland, n=222) Maximaal drie keuzes
58%
Klassen niet te groot Afstand tot huis
45% 32%
Onderwijsconcept
29%
Klaslokalen (grootte, ventilatie, lichtinval)
25%
School niet te groot
Aandacht aan natuur en milieu en aanwezigheid schoolmaatschappelijk werk van belang Ouders van kinderen op een school voor voortgezet onderwijs buiten de gemeente hechten (ook) de meeste waarde aan aandacht voor natuur en milieu op school. Ook het aanwezig zijn van schoolmaatschappelijk werk, de verbinding met het lokale bedrijfsleven en duurzaamheid vindt (een ruime) meerderheid belangrijk. Figuur 4.7 Onderwerpen die ouders belangrijk vinden op school (ouders met kinderen op VO-school buiten Lansingerland, n=117)
aandacht natuur en milieu
85%
schoolmaatschappelijk werk aanwezig
11% 3%
77%
17%
6%
duurzaamheid
56%
31%
14%
verbinding met bedrijfsleven
55%
33%
12%
afstemming buitenschoolse voorzieningen
32%
0%
31%
25%
(heel) belangrijk
50%
neutraal
37%
75%
100%
(heel) onbelangrijk
Helft vindt dat klassen niet te groot moeten zijn De top vijf meest genoemde aspecten die ouders belangrijk vinden op een VO-school wijkt niet veel af ten opzichte van ouders met kinderen op het VO in Lansingerland. Wel is voor het deel met kinderen op het VO buiten Lansingerland de geloofsrichting belangrijk.
Schoolkeuze Lansingerland Naar school gaan
24
Figuur 4.8 Top vijf meest genoemde aspecten die ouders belangrijk vinden voor middelbare school (ouders met kinderen op VOschool buiten Lansingerland, n=117) Maximaal drie keuzes
45%
Klassen niet te groot Afstand tot huis
34%
Onderwijsconcept
30% 29%
26%
Geloofsrichting Klaslokalen (grootte, ventilatie, lichtinval)
Verschil VO in Lansingerland en VO buiten Lansingerland Ouders met kinderen op het VO in Lansingerland vinden de verbinding tussen het bedrijfsleven en het onderwijs belangrijker dan ouders met kinderen op het VO buiten Lansingerland. Ook de afstand vanaf huis, het uiterlijk van het schoolgebouw en of er lessen worden gegeven over milieubewustzijn, vinden zij van meer belang. Ouders van wie hun kinderen op een VO-school buiten de gemeente zitten, hechten meer waarde aan kunst- en cultuurlessen en het aanwezig zijn van schoolmaatschappelijk werk. Ook de geloofsrichting van de school speelt voor hen vaker een rol.
4.3 Jongeren Jongeren hechten veel waarde aan aandacht voor toekomstig werk Voor negen op de tien jongeren is het belangrijk dat de school aandacht besteedt aan (mogelijk) toekomstig werk. Ook het aanwezig zijn van schoolmaatschappelijk werk is voor een ruime meerderheid belangrijk. Voor iets meer dan de helft is de aandacht aan natuur en milieu en de duurzaamheid van de school niet van belang. Figuur 4.9 Onderwerpen die jongeren belangrijk vinden op school (n=271)
aandacht aan toekomstig werk
92%
schoolmaatschappelijk werk aanwezig
8%
81%
19%
aandacht aan natuur en milieu
46%
54%
duurzaamheid
45%
55%
0% belangrijk
Schoolkeuze Lansingerland Naar school gaan
25%
50% 75% niet belangrijk
100%
25
Aandacht aan toekomstig werk ook belangrijkste aspect voor VO-school Ook jongeren is gevraagd naar de aspecten (maximaal drie) die zij het meest van belang achten op hun school. Het meest genoemde aspect dat jongeren in het algemeen belangrijk vinden voor hun VO-school is de aandacht aan toekomstig werk. Op de tweede plaats staat het dichtbij huis zijn van de school, gevolgd door niet te grote klassen. Figuur 4.10 Top vijf meest genoemde aspecten die jongeren belangrijk vinden voor een VO-school (n=271) Maximaal drie keuzes
47%
Aandacht aan toekomstig werk
33%
School dichtbij huis Klassen niet te groot
29% 23%
21%
Slagingspercentage Schoolmaatschappelijk werk aanwezig
Schoolkeuze Lansingerland Naar school gaan
26
5 HOOFDSTUK
Oordeel school
Schoolkeuze Lansingerland Oordeel school
27
5. Oordeel school In dit hoofdstuk gaan we in op het oordeel van ouders over de school van hun kinderen. Ook jongeren zijn gevraagd naar hun mening over hun school.
5.1 Primair onderwijs Nabijheid sterkste punt van PO-school in Lansingerland Ouders die de basisschool van hun kinderen beoordelen in Lansingerland zijn het meest positief over de afstand tussen huis en school. Meer dan de helft noemt dat als meest sterke punt van de basisschool. Op de tweede plaats staat de geloofsrichting die de school heeft (of juist niet heeft). Een kwart vindt het onderwijsconcept en de goede klaslokalen een pluspunt. Figuur 5.1 Sterke punten basisschool (ouders met kinderen op PO in Lansingerland, n=819) Maximaal drie keuzes
school dichtbij huis
54%
school heeft bepaalde geloofsrichting of juist niet
31%
school heeft een specifiek onderwijsconcept
26%
goede klaslokalen
26%
goed onderhouden schoolgebouw
22%
goede citoscores/ slagingspercentages
20%
interieur schoolgebouw ziet er goed uit
19%
buitenschoolse opvang dichtbij school goede sport/gymlessen schoolmaatschappelijk werk aanwezig goede kunst en cultuurlessen dat school les geeft over het milieu naschoolse activiteiten dichtbij dat school goed omgaat met het milieu
16% 12% 8% 5% 4% 3% 3%
0%
25%
50%
75%
100%
Een op de zes is minder tevreden over klaslokalen bij basisschool in Lansingerland Naast de sterke punten van een school is ook geïnformeerd naar de punten waar men iets minder tevreden over is. Uit een lijst met aspecten konden zij (maximaal drie) minder goede punten van de school aangeven. Het merendeel van de ouders (55%) geeft aan geen van onderstaande punten als slecht te ervaren. Vijftien procent vindt dat de klaslokalen niet zo goed zijn en volgens 11% kan het schoolgebouw beter onderhouden worden. Acht procent mist goede kunst- en cultuurlessen.
Figuur 5.2 Top drie minst sterke punten basisschool (ouders met kinderen op PO in Lansingerland, n=819) Maximaal drie keuzes
15%
Klaslokalen zijn niet zo goed
11% 8%
Schoolgebouw wordt niet goed onderhouden Geen goede kunst/cultuurlessen
Schoolkeuze Lansingerland Oordeel school
28
Onderwijsconcept meest genoemd als sterk punt van basisschool buiten gemeente Ouders met kinderen op het primair onderwijs buiten Lansingerland vinden het onderwijsconcept van de basisschool het meest sterke punt. Dertig procent oordeelt positief over dit aspect van de school. Voor 28% geldt dit voor de korte afstand tussen school en huis. Op de derde plaats staat de goede klaslokalen, waar een kwart positief over is. Figuur 5.3 Sterke punten basisschool (ouders met kinderen op PO buiten Lansingerland, n=64) Maximaal drie keuzes school heeft een specifiek onderwijsconcept
30%
school dichtbij huis
28%
goede klaslokalen
23%
goede sport/gymlessen
19%
schoolmaatschappelijk werk aanwezig
19%
school heeft bepaalde geloofsrichting of juist niet
16%
interieur schoolgebouw ziet er goed uit
16%
goede citoscores/ slagingspercentages
14%
goede kunst en cultuurlessen
12%
goed onderhouden schoolgebouw
11%
buitenschoolse opvang dichtbij school
6%
dat school les geeft over het milieu
6%
dat school goed omgaat met het milieu
5%
naschoolse activiteiten dichtbij
2%
0%
25%
50%
75%
100%
Grote afstand tussen huis en school is vaak kritiekpunt op PO-school buiten Lansingerland Ouders is ook gevraagd naar de minder goede punten van de PO-school van hun kinderen (zie figuur 5.4). Een op de drie ouders met kinderen op een basisschool buiten Lansingerland vindt de grote afstand tot de school een minder goed punt. Zestien procent is minder te spreken over de klaslokalen en 12% vindt dat het schoolgebouw niet goed wordt onderhouden. Vier op de tien vindt geen van de genoemde punten een slecht aspect van de school. Figuur 5.4 Top drie minst sterke punten basisschool (ouders met kinderen op PO buiten Lansingerland, n=64) Maximaal drie keuzes
36%
School is ver van huis
16% 12%
Klaslokalen zijn niet zo goed Schoolgebouw wordt niet goed onderhouden
Schoolkeuze Lansingerland Oordeel school
29
Helft is positief over het mogelijk opzetten van internationale schakelklas op PO in Lansingerland Ouders is gevraagd naar hun oordeel over het eventueel opzetten van een internationale schakelklas voor leerlingen met een grote taalachterstand. De helft van ouders met kinderen op het primair onderwijs binnen de gemeente vindt dit een (hele) goede ontwikkeling, 15 procent ziet dit minder zitten. Van de ouders met kinderen op het PO buiten de gemeente vindt 43 procent dit een (hele) goede ontwikkeling tegenover 9 procent die dat niet zo ziet. Figuur 5.5 Oordeel over (eventueel) opzetten van internationale schakelklas (ouders met kinderen op PO in Lansingerland, n=723 en buiten Lansingerland, n=46)
PO in Lansingerland
49%
PO buiten Lansingerland
26%
43%
0% (hele) goede ontwikkeling
25% niet goed/niet slecht
28%
50%
15%
7%
75%
(hele) slechte ontwikkeling
11%
22% 100% geen mening
Verschil oordeel PO in Lansingerland en PO buiten Lansingerland Ouders met kinderen op het primair onderwijs binnen de gemeente zijn positiever over het feit dat de school dichtbij huis is. Ook de geloofsrichting die school (wel of niet) heeft, de buitenschoolse opvang die dichtbij is en het goede onderhoud van de school stemt men tevreden. Ouders van kinderen op het PO buiten Lansingerland zijn vaker tevreden over de goede kunst- en cultuurlessen en het aanwezig zijn van schoolmaatschappelijk werk. Wel zijn zij minder vaak te spreken over de (te) grote afstand tussen huis en school.
Schoolkeuze Lansingerland Oordeel school
30
5.2 Voortgezet onderwijs Merendeel is meest tevreden over nabijheid VO-school in Lansingerland De school dichtbij huis is door ouders met kinderen op het VO in Lansingerland het meest genoemd als sterk punt van de school. Op ruime afstand gevolgd door het onderwijsconcept en de Citoscores/slagingspercentages van de school (beiden 26%). Figuur 5.6 Sterke punten school voor voortgezet onderwijs (ouders met kinderen op VO in Lansingerland, n=293) Maximaal drie keuzes school dichtbij huis
53%
school heeft een specifiek onderwijsconcept
26%
goede citoscores/ slagingspercentages
26%
goede klaslokalen
23%
goed onderhouden schoolgebouw
19%
interieur schoolgebouw ziet er goed uit
18%
school heeft bepaalde geloofsrichting of juist niet
13%
goede sport/gymlessen
12%
schoolmaatschappelijk werk aanwezig goede kunst en cultuurlessen
11% 8%
dat school goed omgaat met het milieu
6%
buitenschoolse opvang dichtbij school
3%
dat school les geeft over het milieu
3%
naschoolse activiteiten dichtbij
1%
0%
25%
50%
75%
100%
Onderhoud aan schoolgebouw is verbeterpunt Naast de sterke punten is ouders ook gevraagd naar aspecten van de VO-school van hun kinderen waar men minder tevreden over is. De drie meest genoemde aspecten staan in figuur 5.7. Zes op de tien ziet geen minder sterke punten op VO-school in Lansingerland tussen de voorgestelde staan. Veertien procent vindt het schoolgebouw niet goed onderhouden. Een even groot deel geeft aan de klaslokalen niet goed te vinden en voor 6% is de school te ver van hun woning. Figuur 5.7 Top drie minst sterke punten school voor voortgezet onderwijs (ouders met kinderen op VO in Lansingerland, n=293) Maximaal drie keuzes
14%
Schoolgebouw wordt niet goed onderhouden
14% 6%
Klaslokalen zijn niet zo goed School is ver van huis
Schoolkeuze Lansingerland Oordeel school
31
Geloofsrichting sterkste punt VO-school buiten Lansingerland Een sterk punt van een school buiten Lansingerland is volgens een kwart van de ouders de geloofsrichting (of juist het niet hebben ervan). Opvallend is dat men de kleine afstand tot de school ook relatief vaak noemt. Een iets kleiner deel roemt het specifieke onderwijsconcept van de school. Figuur 5.8 Sterke punten middelbare school (ouders met kinderen op VO buiten Lansingerland, n=165) Maximaal drie keuzes
school heeft bepaalde geloofsrichting of juist niet
27%
school dichtbij huis
26%
school heeft een specifiek onderwijsconcept
23%
goede citoscores/ slagingspercentages
20%
goede klaslokalen
18%
interieur schoolgebouw ziet er goed uit
17%
goed onderhouden schoolgebouw
15%
goede sport/gymlessen
13%
schoolmaatschappelijk werk aanwezig goede kunst en cultuurlessen
13% 13%
dat school les geeft over het milieu
5%
dat school goed omgaat met het milieu
3%
buitenschoolse opvang dichtbij school
2%
naschoolse activiteiten dichtbij
1%
0%
25%
50%
75%
100%
Ouders het minst te spreken over de grote afstand tussen huis en school In figuur 5.9 staan de drie meest genoemde punten van de VO-school van hun kinderen waar ouders minder positief over zijn. Bij minder goede punten van de VO-school buiten Lansingerland noemen 21% van de ouders dat de school te ver is. Tien procent is minder te spreken over het onderhoud aan het schoolgebouw en (ook) vindt men de klaslokalen niet zo goed. De helft (52%) ziet geen van deze punten als aandachtspunten voor de school. Figuur 5.9 Top drie minst sterke punten school voor voortgezet onderwijs (ouders met kinderen op VO buiten Lansingerland, n=165) Maximaal drie keuzes
21%
School is ver van huis
10% 10%
Schoolgebouw wordt niet goed onderhouden Klaslokalen zijn niet zo goed
Schoolkeuze Lansingerland Oordeel school
32
Ouders met kinderen op VO-school buiten gemeente het meest positief over schakelklas Ongeveer de helft van de ouders met kinderen op een VO-school in Lansingerland ziet het opzetten van een internationale schakelklas als een goede ontwikkeling. Ouders met kinderen op het voortgezet onderwijs buiten de gemeente zijn positiever hierover; 62% vindt dit een (hele) goede ontwikkeling. Figuur 5.10 Oordeel over (eventueel) opzetten van internationale schakelklas (ouders met kinderen op VO in Lansingerland, n=293 en buiten Lansingerland, n=165)
VO in Lansingerland
48%
VO buiten Lansingerland
20%
61%
0% (hele) goede ontwikkeling
25% niet goed/niet slecht
16%
19%
50%
16%
9%
75%
(hele) slechte ontwikkeling
12%
100% geen mening
Verschil oordeel VO in Lansingerland en VO buiten Lansingerland Ook ouders van kinderen in het VO in Lansingerland zijn positiever over de nabijheid van de school dan ouders met kinderen op het VO buiten Lansingerland. Ouders met kinderen op een VO-school buiten de gemeente zijn het meest positief over de geloofsrichting die de school heeft (of juist mist). Hiermee is men over dit aspect (significant) beter te spreken dan ouders van kinderen op het VO in Lansingerland. Dit geldt ook voor de goede kunst- en cultuurlessen die de school van hun kinderen aanbiedt.
5.3 Jongeren Vier op de tien jongeren zijn blij met nabijheid school Jongeren zijn bij hun eigen school het meest te spreken over de afstand tot hun huis; 42% ziet dit als sterk punt. Een op de drie vindt het aanwezig zijn van schoolmaatschappelijk werk een goed aspect. Voor een kwart van de scholieren geldt dit voor het goed onderhouden schoolgebouw.
Schoolkeuze Lansingerland Oordeel school
33
Figuur 5.11 Sterke punten eigen school volgens jongeren (n=271) Maximaal drie keuzes
school dichtbij huis
42%
schoolmaatschappelijk werk aanwezig
32%
goed onderhouden schoolgebouw
26%
goede sport/gymlessen
23%
hoog slagingspercentage buitenkant schoolgebouw ziet er goed uit goede kunst en cultuurlessen
20% 15% 12%
naschoolse activiteiten dichtbij
9%
school heeft bepaalde geloofsrichting of juist niet
9%
dat school goed omgaat met het milieu
6%
dat school een Daltonschool is
5%
dat school les geeft over het milieu
3%
school heeft een specifiek onderwijsconcept
0%
0%
25%
50%
75%
100%
Twee op de tien jongeren kritisch over slagingspercentage Ook is aan jongeren gevraagd naar de minder goede punten van hun school. In onderstaande figuur staan de drie meest genoemde aspecten waar zij minder tevreden over zijn. Het meest genoemde punt van kritiek op hun school is het slagingspercentage, 21% van de leerlingen noemt dit. Negentien procent vindt de buitenkant van de school een minder sterk punt en 17% vindt de school te ver. Figuur 5.12 Top drie minst sterke punten VO-school volgens jongeren (n=271) Maximaal drie keuzes
21%
Laag slagingspercentage
19%
Schoolgebouw ziet er niet mooi uit van de buitenkant
17%
School is ver van huis
Kleine meerderheid positief over ontwikkeling van internationale schakelklas De helft van de jongeren vindt het (heel) goed als er op hun school een speciale klas komt voor jongeren die nog niet goed Nederlands spreken. Voor een op de drie maakt dit niet uit en 16 procent zou dit (erg) vervelend vinden.
Schoolkeuze Lansingerland Oordeel school
34
Figuur 5.13 Oordeel over (eventueel) opzetten van internationale schakelklas (jongeren, n=271)
52%
0%
25% (heel) goed
32%
50% maakt niet uit
16%
75% (heel) vervelend
100%
Merendeel vindt dat vakken vanuit basisschool (deels) aansluiten bij vakken op VO-school Een op de drie jongeren geeft aan dat de vakken vanuit het primair onderwijs voldoende aansloten bij vakken op het voortgezet onderwijs. Volgens 49% van de jongeren is dit bij sommige vakken het geval. Zestien procent zegt dat dit bij de meeste vakken niet zo is. Figuur 5.13 Aansluiten van niveau/inhoud vakken primair onderwijs bij voortgezet onderwijs (jongeren, n=271) 60% 50% 49%
40% 30%
35%
20% 16%
10% 0% sluit meestal aan
sluit bij sommige vakken aan
Schoolkeuze Lansingerland Oordeel school
sluit bij de meeste vakken niet aan
35
6 HOOFDSTUK
Conclusies
Schoolkeuze Lansingerland Conclusies
36
6. Conclusies In dit hoofdstuk komen we terug op de hoofdvragen welke aspecten van een school zijn nu belangrijk als een keuze gemaakt moet worden en wat is belangrijk als men op de school zit. En hoe tevreden is men hier nu al over? We richten ons in dit hoofdstuk specifiek op de schoolkeuzes binnen Lansingerland.
6.1 Belangrijk bij schoolkeuze Afstand, onderwijsconcept en de inrichting van een school zijn belangrijk bij de schoolkeuze Zowel bij de keuze voor de basisschool, als het voortgezet onderwijs zijn afstand, onderwijsconcept en de uitstraling van de inrichting van een school belangrijk. Wat opvalt is dat bij de keuze voor de basisschool deze aspecten vaker als belangrijk worden benoemd dan bij de keuze voor het voortgezet onderwijs. Het lijkt erop dat de gemeente met haar beleid in het primair onderwijs meer impact kan hebben op de schoolkeuze dan in het voortgezet onderwijs. Meer variatie in aanbod onderwijsconcepten met name in primair onderwijs is gewenst In Lansingerland zijn in het primair onderwijs naast scholen waar regulier onderwijs wordt gegeven ook enkele Daltonscholen (drie locaties openbaar Dalton onderwijs, en een locatie katholiek onderwijs). Bij iets meer dan een op de zeven schoolkeuzes in het primair onderwijs waar men uiteindelijk voor een school in Lansingerland heeft gekozen, geven ouders aan wel onderwijsconcepten in de gemeente te missen. Bijvoorbeeld Montessori onderwijs, een vrije school, openbaar onderwijs en onderwijs voor hoogbegaafden. De ouders die (met hun kind) voor een school buiten Lansingerland hebben gekozen, deden dit ook vaker vanwege een specifiek onderwijsconcept. Brede school idee voor ouders minder vaak belangrijke factor bij schoolkeuze Aspecten die ouders bij de schoolkeuze voor basis- en voortgezet onderwijs minder belangrijk vinden, zijn de nabijheid van naschoolse activiteiten en een kinderdagverblijf of peuterspeelzaal. Bij de keuze voor de basisschool is de hoogte van de gemiddelde Citoscore van een school relatief minder van belang. In het voortgezet onderwijs speelt daarbij voor zowel ouders als jongeren de geloofsrichting van de school geen belangrijke rol. Voor jongeren is dit nog minder belangrijk dan voor ouders.
6.2 Belangrijk bij naar school gaan Liefst 20 tot 30 leerlingen per klas Als de kinderen eenmaal op de gekozen school zitten, zijn voor ouders nog steeds de afstand van huis naar school en het onderwijsconcept belangrijke aspecten van een school. Daarnaast is ook een belangrijk punt dat de klassen niet te groot zijn. Een ideaal aantal leerlingen per VO-klas ligt, volgens jongeren voor wie dat van belang is, tussen de 20 en 30 leerlingen. Schoolmaatschappelijk werker meest belangrijke extra op school De gemeente kan besluiten scholen extra te ondersteunen bij bijvoorbeeld lessen rondom milieu, schoolmaatschappelijk werk, duurzame gebouwen, verbinding met het bedrijfsleven en aandacht voor toekomstig werk of een goede afstemming met buitenschoolse voorzieningen. Ouders vinden van deze aspecten de aandacht voor natuur en milieu in lessen en schoolmaatschappelijk werk in basis- en voortgezet onderwijs het belangrijkst. In het voortgezet onderwijs vinden zij ook de verbinding met het bedrijfsleven van belang. Jongeren vinden natuur en milieu minder belangrijk dan hun ouders. Zij zien vooral graag aandacht voor toekomstig werk en de aanwezigheid van schoolmaatschappelijk werk.
Schoolkeuze Lansingerland Conclusies
37
6.3 Sterke punten en aandachtspunten Verbetering mogelijk bij het onderhoud van de school en de lokalen De aspecten die ouders en jongeren belangrijk vinden voor een school (nabijheid en onderwijsconcept), noemen zij vaak ook als pluspunten van de gekozen school. Ouders en jongeren zijn veelal tevreden en het grootste deel ziet ook geen aandachtspunten voor de eigen school. Daar waar verbetering mogelijk is, heeft dit vooral te maken met het verbeteren van de situatie in de klassen qua ventilatie, licht en grootte en het onderhoud van de school. Dit sluit aan bij het belang dat ouders en jongeren hechten aan de uitstraling van de inrichting van een school als zij een school gaan kiezen. Tabel 6.1 Overzichtstabel van ervaringen van ouders en jongeren bij de keuze voor een school in Lansingerland BASISSCHOOL (OUDERS)
SCHOOL VOOR VOORTGEZET ONDERWIJS (OUDERS)
SCHOOL VOOR VOORTGEZET ONDERWIJS (JONGEREN)
1. Onderwijsconcept (73%) 2. Uitstraling inrichting (72%) 3. Afstand huis-school (69%)
1. Onderwijsconcept (66%) 2. Uitstraling inrichting (64%) 3. Afstand huis-school (61%)
1. Uitstraling inrichting (73%) 2. Afstand huis-school (56%) 3. Onderwijsconcept (55%)/ sport en
Belangrijk nu school gekozen is
1. Klassen niet te groot (52%) 2. Afstand huis school (48%) 3. Onderwijsconcept (35%)
1. Klassen niet te groot (56%) 2. Afstand huis school (43%) 3. Onderwijsconcept (33%)
1. Aandacht voor toekomstig werk
Minst belangrijk bij schoolkeuze
1. Naschoolse activiteit dichtbij (10%) 2. KDV/PSZ dichtbij (29%) 3. Citoscore (34%)
1. Naschoolse activiteit dichtbij (13%) 2. KDV/PSZ dichtbij (24%) 3. Geloofsrichting (25%)
1. Geloofsrichting (7%) 2. Aantal leerlingen per school (20%) 3. Aantal leerlingen per klas (26%)
Belangrijke onderwerpen
1. Aandacht natuur en milieu (83%) 2. Schoolmaatschappelijk werk (69%)
1. Aandacht natuur en milieu (77%) 2. Schoolmaatschappelijk werk (75%) 3. Verbinding met bedrijfsleven (73%)
1. Aandacht toekomstig werk (92%) 2. Schoolmaatschappelijk werk (81%)
Pluspunten huidige school
1. Afstand huis-school (54%) 2. Geloofsrichting (31%) 3. Onderwijsconcept (26%)
1. Afstand huis-school (53%) 2. Onderwijsconcept (26%) 3. Slagingspercentages (26%)
1. Geen (55%) 2. Klaslokalen niet zo goed (15%) 3. Onderhoud schoolgebouw (11%)
1. Geen (60%) 2. Onderhoud schoolgebouw (14%) 3. Klaslokalen niet zo goed (14%)
Belangrijk bij schoolkeuze
Aandachtspunten huidige school
Schoolkeuze Lansingerland Conclusies
beweging (54%)
(47%)
2. Afstand huis-school (33%) 3. Klassen niet te groot (29%)
1. Afstand huis-school (42%) 2. Schoolmaatschappelijk werk aanwezig (32%)
3. Goed onderhouden
schoolgebouw(26%)
1. Geen (54%) 2. Laag slagingspercentage (21%) 3. Klaslokalen niet zo goed (14%)
38