School! Nieuwe obs in Maasbree kwestie van volhouden Openbaar onderwijs mag minder bescheiden zijn Sociale media op school

School!

MAgAZINE vOOR hET OpENBAAR ONDERWIjS Nummer 1, februari 2012

Een gezamenlijke uitgave van vOS/ABB en vereniging Openbaar Onderwijs

A!ver R T EX nt o

ekra k Acti ool!Wee h Sc 2012

Nieuwe obs in Maasbree kwestie van volhouden ‘Openbaar onderwijs mag minder bescheiden zijn’ Sociale media op school

Carrière maken binnen de klas? Masteropleiding Professioneel Meesterschap Een masteropleiding voor ambitieuze leraren die de motor willen zijn voor vernieuwing en verbetering in de klas. Didactiek, onderzoek en onderwijsinnovatie worden gecombineerd, praktisch toepasbaar binnen uw eigen school. Informatiebijeenkomsten in Amsterdam: 15 februari, 7 maart, 18 april en 14 juni van 16.30 tot 18.00 uur Post-HBO opleiding opbrengstgericht werken Welke resultaten wilt u in de klas behalen? Hoe meet u de vorderingen die uw leerlingen maken? In deze opleiding krijgt u zicht op de betekenis van opbrengstgericht werken en hoe dit in de praktijk functioneel handen en voeten kan krijgen.

www.centrumvoornascholing.nl

093-057 adv school 185x135-1.indd 1

13-01-12 15:00

De Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) is de grootste aanbieder van scholing en dienstverlening bij medezeggenschap en toonaangevend op het gebied van medezeggenschap in het onderwijs. De VOO organiseert cursussen en trainingen met aandacht voor de mensen op school: personeel, ouders en leerlingen, maar ook schoolleiders en bestuurders.

Vereniging Openbaar Onderwijs

In het VOO-scholingsaanbod medezeggenschap leren MR-leden alles over de theorie en de praktijk van de medezeggenschap. De VOO wil het aantal cursusleiders medezeggenschap uitbreiden. Daarom zoeken wij

Trainers (m/v) medezeggenschap Wij vragen mensen die: - direct betrokken zijn bij het onderwijs, hetzij als ouder, als leerkracht, als (bovenschools) directeur, onderwijsadviseur of als beleidsmedewerker onderwijs; - goed zijn ingevoerd in de theorie en praktijk van de medezeggenschap; - ervaring hebben in het overbrengen van kennis en vaardigheden aan volwassenen; - het belang van medezeggenschap goed over het voetlicht kunnen brengen;

Meer inform atie de medezeg over schapsscho genling kunt u vinden op d e website www.voo.n medezegge l/ nschap.

- op enthousiaste en inspirerende wijze medezeggenschapsscholing kunnen verzorgen. Wij bieden: - een instructiebijeenkomst ter introductie; - een jaarlijkse bijscholingsbijeenkomst; - werken met een overzichtelijke handleiding en materialen; - regelmatig overzicht van actuele ontwikkelingen op het gebied van medezeggenschap; - een vergoeding per uitgevoerde bijeenkomst

Enthousiast geworden? Stuur dan uw brief met motivatie en CV naar Janny Arends, beleidsadviseur medezeggenschap: [email protected] Ook als u meer informatie wenst, kunt u schriftelijk of telefonisch contact opnemen via 036- 533 15 00.

REDACTIONEEL BEELD: MARTINE SpRANgERS

Waardering voor het onderwijs Het onderwijs moet weer worden teruggegeven aan de leraren, maar in de Tweede Kamer heeft nog niet iedereen begrepen hoe dat moet. Ton Elias en Harm Beertema bijvoorbeeld, die zich tot ware antagonisten van het onderwijs ontpoppen. Ze snapten er niets meer van. Wat is er tegen op die paar extra lesuren in het voortgezet onderwijs? Niet werkelijk geïnteresseerd in het antwoord kozen ze rücksichtslos de aanval. De stakende leraren met hun lange vakanties zijn luxepaarden en bovendien notoire mopperaars. Waarom staken, terwijl onze kinderen nog steeds niet kunnen rekenen en spellen? Allemaal hun schuld. Dat soort argumentatie. De leraren voelden zich tekortgedaan door de zoveelste uithaal. Hun roep om erkenning van hun vakmanschap werd niet gehoord. Elias en Beertema doen met hun onbezonnen taal het onderwijs tekort. Een grote vergissing in de zoektocht naar meer waardering voor het docentenvak. Ook lokale politici weten de onderwijsontwikkelingen soms aardig te frustreren. In Maasbree probeert een groep ouders al enige jaren een nieuwe openbare basisschool te stichten. Zij kiezen bewust voor de openheid en het gastvrije karakter van het openbaar onderwijs. De nieuwe school wordt tot nu toe met succes tegengehouden door de overwegend katholieke gemeentebestuurders, die weinig voelen voor een concurrerende basisschool. Binnenkort kunnen de kansen keren. Naast gemeenten krijgen ook openbare schoolbesturen het recht om een nieuwe openbare school te stichten en ouders krijgen initiatiefrecht om een openbare school te stichten. Een mooi vooruitzicht voor het openbaar onderwijs en voor de ouders in Maasbree. Op pagina 12 kunt u hier meer over lezen.

Michiel Jongewaard Hoofdredacteur Hoofdredacteuren Lucy Beker en Michiel Jongewaard schrijven beurtelings een column.

School! is hét magazine voor het openbaar onderwijs. Het is een voortzetting van de bladen Inzicht en Over Onderwijs en een gezamenlijke uitgave van de Vereniging Openbaar Onderwijs (voo.nl) en VOS/ABB (vosabb.nl). Jaargang 3 - nr. 1, februari 2012 ISSN: 2211-0062 Verschijnt 7x per jaar - Oplage 14.000

Vereniging Openbaar Onderwijs

Om het openbaar onderwijs in de schijnwerpers te zetten, organiseren VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) de School!Week 2012, die plaatsvindt van 19 tot en met 23 maart. Het motto voor deze campagneweek is ‘Ik ben welkom!’. Alle openbare scholen en schoolbesturen kunnen deelnemen, op www.openbaaronderwijs.nu en in de meegestuurde informatiekrant vindt u meer informatie over alle activiteiten. Het zou een eyeopener en leermoment voor Elias en Beertema kunnen zijn. Wij zijn trots op wat van nature in de openbare school aanwezig is: een open cultuur, waarin verschillen tussen mensen bestaan en mogen bestaan. Heb waardering voor een ander, ook als die een andere opvatting heeft. <

Redactie-adres: Vereniging Openbaar Onderwijs Postbus 60182, 1320 AE Almere E [email protected] | T 036 533 15 00 | F 036 534 04 64 Hoofdredactie: Michiel Jongewaard (Vereniging Openbaar Onderwijs) en Lucy Beker (VOS/ABB), Redactie: Jaap Adema, Jan Barendse, Dennis Bode, Martin van den Bogaerdt, Lineke Eerdmans, Fred Kruidenberg en Fred Timmermans. Aan dit nummer werkten mee: Fotostudio Alkmaar, Paul Bijlsma, Marion Braat, Peter Arno Broer, Martin Droog, Toos Heinen, Sandra Geerdink, José Krijnen, Marla Smith Stevels, Sanders & Rozemeijer, Robert Jan Stokman en Sierag. Foto omslag: Ton Muller. Drukwerk: SDA Print + Media Vormgeving: SDA Print + Media Aryen Bouwmeester Cartooninst: Maarten Wolterink

Lidmaatschap Vereniging Openbaar Onderwijs: Leden van de VOO ontvangen automatisch één gratis abonnement op School!. Dit geldt voor zowel persoonlijke leden, als de MR, ouderraad en schoolbesturen. Voor meer informatie: www.voo.nl/lidmaatschap. Het lidmaatschap loopt van 1 januari t/m 31 december. Opzegging dient schriftelijk te gebeuren voor 1 december. Lidmaatschap VOS/ABB: Leden van VOS/ABB ontvangen automatisch één gratis abonnement op School!. Dit geldt voor schoolbesturen én hun scholen. Bovenschoolse directies kunnen op aanvraag ook één gratis abonnement ontvangen. Voor meer informatie: www.vosabb.nl/abonnementen Abonnementen: Een los abonnement voor niet-leden kost € 24,50 (tarief 2011). Advertenties: Recent Amsterdam Contactpersoon Ray Aronds E [email protected] | T 020 330 89 98 Nummer 2 van School! verschijnt rond 28 maart 2012.

Magazine voor het openbaar onderwijs | 3

Scholen voor Scholen

“Ik vond de posters met stickers heel goed. Voor elke meegebrachte opbrengst in de klas mochten leerlingen een letter plakken. Binnen een paar dagen was de hele poster volgeplakt.”

U kiest voor

Edukans biedt u

•

• • •

• •

Een schoolproject in India, Malawi, Peru, Kenia, Ethiopië of Oeganda Een actievorm en bijbehorend materiaal Actief burgerschap

Drie keer per jaar gratis informatie over uw project Kant en klaar actiemateriaal Educatief materiaal en presentatie op uw school

PR1216

Leerkracht Marieke Dongelmans

Opgeven? Ga dan naar www.edukans.nl/scholenvoorscholen. Klik op het tabblad ‘Doe mee’. ■ Wij willen meer info. Stuur ons het Edukansboekje met informatie over jullie projecten en acties.

Naam school

Contactpersoon

Adres

Postcode en Plaats

Telefoon

E-mail

Bon opsturen naar: Edukans | Antwoordnummer 737 | 3800 VB Amersfoort

www.edukans.nl/scholenvoorscholen

Van de makers van Schoenmaatjes

INhOUD

Inhoud ! A R EXTes over 12

All eek 20 k ol !W e School!Weeer, m d Scho r m r ove n dit nu me e a Lees t har t v a 15 tot 22 in he p pagin o

16 Openbaar onderwijs mag minder bescheiden zijn

12 Nieuwe openbare basisschool kwestie van volhouden Een aanstaande wetswijziging schept perspectief voor het Limburgse dorp Maasbree, waar ouders graag een openbare school willen.

22 Sociale media op school Remco Pijpers over de nieuwe masterclasses voor leerkrachten en schoolleiders. ‘Wie de nieuwe media op de juiste wijze inzet, kan zich er uitstekend mee profileren.’

Ans Weterings van het Overijsselse schoolbestuur Op Kop doet mee aan de School!Week 2012 en geeft een inkijkje in de voorbereidingen.

03 Redactioneel 15

Voor het openbaar onderwijs

06 Kort nieuws 09 Column

20 Futurist Marcel Bullinga over de toekomst van openbaar onderwijs

10

22 Sterke school kent wensen van ouders en leerlingen

23 Aan het woord

Vijf vragen: Steeds meer mannen op De Hazelmuis

28 Hoezo, Duits een saaie taal?

30 Mondriaan College in Oss terug naar de basis 32

Vraag en antwoord

34 School en excursie Schipbreuk. De noodlottige reis van de Batavia. 35

School! en recht Aansprakelijkheid bij ongevallen tijdens de gymles


KORT NIEUWS

Masterclass Sociale Media in de Klas

De masterclass ‘Sociale Media in de Klas’ van de VOO is bedoeld voor leerkrachten die meer willen weten over de omgang met sociale media en mediawijsheid in hun klas. Tijdens de bijeenkomst komen de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van media en onderwijs aan de orde.

Als leerkracht kunt u na de masterclass direct aan de slag, aan de hand van concrete voorbeelden en tips. U wordt geïnspireerd door verschillende voorbeelden van collega’s uit de praktijk. De uitwerking neemt u mee naar school, samen met een tas vol praktische ideeën en tips. De masterclasses Sociale Media in de Klas vinden plaats op 28 februari in Amsterdam, 1 maart in Amersfoort, 20 maart in Drachten, 22 maart in Eindhoven, 10 april in Zoetermeer en 12 april in Zwolle. De masterclasses duren van 19.30 tot 22.00 uur en zijn bedoeld voor leerkrachten in het primair onderwijs. Deelnemen kost € 95,- p.p. Geïnteresseerd? Meld u aan op www.voo.nl/scholing of bel 036 5331500. De masterclasses kunnen ook voor uw eigen school of sc ho olb es t uu r worden a a nge vraagd. < Voor meer informatie kunt u contact opnemen met beleidsadviseur Ancella Evers-de Boer, via 036 5331500 of [email protected].

TOP-school Prakticon nu ook Trotsplek Het openbare Prakticon in Doetinchem heeft op 18 januari het certificaat TOPschool van VOS/ABB officieel in ontvangst genomen. Burgemeester Herman Kaiser benoemde tijdens een speciale bijeenkomst de school als Doetinchemse Trotsplek. Het TOP-schoolcertificaat van VOS/ABB is voor scholen die op meer terreinen presteren dan taal en rekenen alleen. Marleen Lammers van VOS/ABB, die het certificaat aan een van de leerlingen overhandigde, legde tijdens de bijeenkomst uit waarom het Prakticon een TOP-school is. ‘Het onderwijs is gericht op het leren in de echte wereld. Er zijn daarvoor veel contacten met het bedrijfsleven. Ook steken jullie energie in projecten om de buurt bij de school te betrekken en leerlingen bij de buurt. We hebben daarom maatschappelijke betrokkenheid gekozen als thema waarop het Prakticon excelleert.’ Burgemeester Herman Kaiser van de gemeente Doetinchem was bij de uit-

reiking van het certificaat aanwezig. Hij kwam namens de gemeente met een extra certificaat: Doetinchemse Trotsplek. ‘Doetinchem is een doestad. We moeten het samen doen. Jullie willen je energie met anderen delen en je inzetten voor anderen. De samenleving richt zich steeds meer op ‘ik’, maar het Prakticon is duidelijk een ‘wij-school’’, aldus Kaiser. Het Prakticon is de vierde Doetinchemse Trotsplek. Het vorige nummer van School! besteedde aandacht aan het Prakticon. < Is uw school ook een TOP-school of kent u een school die dit certificaat verdient? Ga naar www.vosabb.nl voor meer informatie of mail direct naar [email protected].

Verklaring Omtrent Gedrag elektronisch aanvragen De rijksoverheid gaat mee in de digitalisering: sinds 1 januari kan een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) elektronisch worden aangevraagd. Hiermee moet het gebruik van de VOG verder worden gestimuleerd. De elektronische VOG-aanvraag kost 24,55 euro en is ruim 5 euro goedkoper dan de papieren aanvraag (30,05 euro). De mogelijkheid van een papieren aanvraag op het gemeentehuis blijft bestaan. < Meer informatie: www.rijksoverheid.nl (zoek op ‘Hoe krijg ik een Verklaring Omtrent het Gedrag’).

06 | SChOOL! 1 - februari 2012

KORT NIEUWS

Masterclass Schoolprofilering met Sociale Media

Training voor ouderraden

Hoe creëer je als school een identiteit op internet en hoe zorg je dat die overeenkomt met waar je echt voor staat? Hoe maak je via internet je kracht zichtbaar?

Leden van ouderraden in het primair onderwijs kunnen deelnemen aan de nieuwe Training Ouderraden Basisonderwijs van de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO).

De Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) organiseert in samenwerking met Mijn Kind Online de masterclasses Schoolprofilering met Sociale Media. De masterclasses worden verzorgd door onder anderen Remco Pijpers en Justine Pardoen, opinieleiders sociale media. In deze masterclass ‘schoolprofilering en sociale media’ leert u de sociale media beter kennen, hoe u reputatiemanagement via sociale media kunt inzetten en hoe u uw school via sociale media positief kunt profileren. Op pagina 24 van dit magazine vertelt trainer Remco Pijpers meer over de masterclass. De masterclasses Schoolprofilering met Sociale Media vinden plaats op 7 maart in Arnhem, 14 maart in Amersfoort, 21

maart in Amsterdam, 4 april in Eindhoven, 11 april in Groningen, 18 april in Utrecht, 9 mei in Rotterdam, 16 mei in Roosendaal en 23 mei in Zwolle. De masterclasses duren van 13.30 tot 17.00u en zijn bedoeld voor schoolleiders in het primair onderwijs. Deelnemen kost € 195,- p.p. < Geïnteresseerd? Meld u aan op w w w.voo.n l/sc hol i ng of bel 036 5331500. De masterclasses kunnen ook voor uw eigen school of schoolbestuur worden aangevraagd. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met beleidsadviseur Ancella Evers-de Boer, via 036 5331500 of [email protected]. Volgen kan ook via Twitter @VOO_mediawijs.

Gratis workshops in School!Week VOS/ABB biedt in de School!Week 2012 de mogelijkheid om gratis deel te nemen aan een aantal workshops. Het aanbod staat in het teken van de kernwaarden van openbaar onderwijs. Als u gratis aan een workshop wilt deelnemen, is het raadzaam snel te reageren, want op=op! Alle informatie staat op de website www.openbaaronderwijs.nu, waarmee VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) gezamenlijk de School!Week 2012 onder

de aandacht brengen. In deze week van 19 tot en met 23 maart kunnen scholen aan hun omgeving laten zien hoe waardenrijk openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs is. < Informatie: Marleen Lammers, 06-10946652, [email protected]

School herrijst uit eigen as: obs De Feniks

De in 2010 afgebrande Groningse openbare basisschool De Vlint is uit haar eigen as herrezen en heet daarom voortaan obs De Feniks. In oktober 2010 werd het gezamenlijke gebouw van openbare basisschool De Vlint en de protestants-christelijke basisschool De Hoeksteen door brand verwoest. Het gebouw was amper drie jaar oud. Sindsdien zitten de leerlingen in noodlocaties. Inmiddels is vlak bij de plaats van het verwoeste school-

gebouw een nieuw pand in aanbouw. Vooruitlopend op de verhuizing, die naar verwachting in de voorjaarsvakantie plaatsvindt, heeft obs De Vlint een andere naam aangenomen: obs De Feniks. Daarmee verwijst de school naar de mythologische vogel die verbrandt en uit zijn eigen as herrijst.

Veel leden van ouderraden zoeken duidelijkheid over de rol, taak en positie van de ouderraad op school. Daarbij wil de ouderraad graag betere samenwerking met anderen in school (de MR, het team en de directie) en meer contact met de achterban (ouders). Deze training is zowel geschikt voor beginnende leden als ervaren leden, die de bestaande werkwijze willen verbeteren. Aan bod komen in ieder geval: • aansprakelijkheid en verzekeringen; • de rol en taken van de ouderraad; • communicatie met de MR, de directie en het team; • het versterken van de contacten met de achterban van de ouderraad (de ouders); De training duurt van 19.30 tot 22.00 uur en kost 70 euro p.p. Deelnemers van wie de ouderraad lid is van de VOO krijgen 25 procent korting en betalen € 52,50 per persoon.

Training Ouderraden 6 maart 8 maart 12 maart 13 maart 13 maart 15 maart 19 maart 19 maart 20 maart 22 maart 22 maart 26 maart 27 maart 27 maart 29 maart 2 april 3 april

Alkmaar Amsterdam Almere Groningen Haarlem Zwolle Apeldoorn Nijmegen Utrecht Rotterdam Hengelo Drachten Roosendaal Sittard Tilburg Eindhoven Middelburg

Voor meer informatie en aanmelden: www.voo.nl/scholing.


KORT NIEUWS

Startbijeenkomsten Ondersteuningsplanraad (OPR) Met de startbijeenkomst Ondersteuningsplanraad (OPR) van de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) maakt u een gedegen start als vertegenwoordiger van uw school en MR in het samenwerkingsverband passend onderwijs. De nieuw te vormen ondersteuningsplanraad (OPR) wordt samengesteld uit leden van de medezeggenschapsraden van de betrokken scholen in het samenwerkingsverband. In de Startbijeenkomst Ondersteuningsplanraden krijgt u gedegen informatie over onder meer de procedures, het tijdpad en de instemmingsbevoegdheid. Er vinden bijeenkomsten plaats in Almere (26/3), Utrecht (27/3), Amsterdam (29/3), Rotterdam (2/4), Groningen (3/4) en Den Bosch (5/4). De bijeenkomsten voor (G)MR-leden duren 1,5 uur. Deelname kost 75 euro p.p. Leden van de VOO (geldt voor MR-lidmaatschap) krijgen 25 procent korting. U kunt ook een Startbijeenkomst OPR voor uw eigen school of schoolbestuur aanvragen. < Meer informatie? Neem contact op met beleidsadviseur Rein van Dijk, via 036 5331500 of mail [email protected].

VOS/ABB-Helpdesk krijgt een 8 De gratis eerstelijns- en tweedelijnsadviezen van de Helpdesk van VOS/ABB worden gewaardeerd met een 8. Dat blijkt uit een tevredenheidsonderzoek over de periode 2009-2011. De korte termijn waarbinnen de Helpdesk reageert op adviesaanvragen wordt gewaardeerd met een 8,4. De Helpdesk beantwoordt vragen op werkdagen altijd binnen 24 uur. Als de beantwoording meer tijd vergt, laat de Helpdesk dat ook altijd binnen de gestelde termijn weten. De wijze van beantwoording krijgt een 8,1, de inhoud van de antwoorden een 7,7. De respondenten geven aan dat de antwoorden soms te algemeen zijn. Daarom streeft de Helpdesk ernaar bij vragen die meer uitleg vergen, het antwoord per telefoon nog beter te motiveren. Uit het onderzoek komt ook naar voren dat gebruikers van de Helpdesk niet allemaal

goed op de hoogte zijn van het feit dat er via www.vosabb.nl praktische informatie wordt verschaft. Zo publiceert de Helpdesk handige afvinklijstjes, zodat schoolbesturen weten welke documenten zij moeten hebben. Voor leden van VOS/ABB zijn eerstelijns- en tweedelijnsadviezen gratis. Uitgebreide dossierbehandeling is ook mogelijk, maar afhankelijk van het karakter en de omvang van de adviesaanvraag kunnen daarvoor na overleg kosten in rekening worden gebracht. < De Helpdesk van VOS/ABB is elke werkdag tussen 08.30 en 12.30 uur telefonisch bereikbaar op 0348-405250. Mailen kan naar [email protected].

Brede vorming in openbaar onderwijs VOS/ABB heeft minister Marja van Bijsterveldt van OCW uitgenodigd voor een werkbezoek in het kader van de brede vormende taak van het openbaar onderwijs. Aanleiding voor de uitnodiging waren uitspraken van de minister tijdens het congres van de Verenigde Bijzondere Scholen (VBS) op 23 november. Ze zei daar dat de brede vorming van leerlingen bij uitstek een taak is van het bijzonder onderwijs. In september, vlak na de opening van het huidige schooljaar, schreef ze in een ingezonden artikel in de Volkskrant hetzelfde.

VOS/ABB wil de minister tijdens een werkbezoek aan één of meer scholen duidelijk te maken dat het openbaar onderwijs wat de vorming van leerlingen betreft een minstens zo belangrijke en inspirerende taak heeft als het bijzonder onderwijs. Er zijn bij VOS/ABB veel reacties binnengekomen van scholen die de minister graag willen ontvangen. Het is nog niet bekend of de minister op de uitnodiging ingaat.

Kritiek op toelatingscode voortgezet onderwijs De toelatingscode die is opgesteld door de VO- Raad, de sectororganisatie van het voortgezet onderwijs, brengt geen verbetering voor veel vmbo’ers die naar de havo willen. Dat vindt de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO), die stelt dat met deze code de ambities van een flinke groep vmbo-leerlingen worden tekortgedaan. De nieuwe toelatingscode moet een antwoord geven op de verscheidenheid aan extra toelatingseisen die veel havo-scholen stellen aan vmbo-tl-leerlingen (theoretische leerweg). De code brengt weliswaar eenduidigheid, maar is volgens de VOO geen verbetering. Terwijl het vmbo-tl-diploma wettelijk toegang hoort te geven tot de havo, stellen veel scholen nog steeds extra eisen, om te veel uitval te voorkomen. Scholen kunnen volgens de code nu maximaal een 6.8 als gemiddeld eindcijfer eisen en kunnen bovendien leerlingen weigeren op grond van onvoldoende motivatie. De VOO vindt dat een code afbreuk doet aan de waarde van het vmbo-tl-diploma, dat voldoende zou moeten zijn om naar de havo te kunnen doorstromen.


COLUMN

Goed nieuws!

Ritske van der Veen Directeur VOS/ABB

Verzelfstandigde besturen voor openbaar primair onderwijs lijken nu eindelijk écht zelfstandig te worden. Er is een wetsvoorstel in de maak, waarin staat dat openbare schoolbesturen de bevoegdheid krijgen zelf een school te stichten. Daarmee wordt de bestuurlijke positie van het openbaar onderwijs gelijkgetrokken met die van het bijzonder onderwijs. Maar we zijn er nog niet, want in de concepttekst staat dat gemeenten de bevoegdheid behouden om een openbare school op te heffen, zonder het bestuur hierbij te betrekken. De term verzelfstandiging wordt hiermee nog steeds gebezigd in een situatie die eigenlijk geen echte verzelfstandiging is. Een ander bezwaar is dat openbare schoolbesturen, in tegenstelling tot die voor bijzonder onderwijs, niet de mogelijkheid krijgen zelf buitenschoolse opvang en kinderopvang aan te bieden. Van een volledige bestuurlijke gelijkstelling is dus nog geen sprake. Wij hebben dit aan de politiek kenbaar gemaakt en gaan ervan uit dat het ministerie van OCW en de Tweede Kamer inzien dat het (nog) beter kan. Dat de wetswijziging nodig is, bewijst de jarenlange strijd van ouders in het Limburgse dorp Maasbree voor de komst van een openbare basisschool. Als verzelfstandigde besturen straks zelf het initiatief kunnen nemen tot het stichten van een school, zijn dergelijke initiatieven niet meer afhankelijk van de richting waaruit in het college van B&W de politieke wind waait. In het Limburgse voorbeeld is het bestuur Akkoord! PO bereid om samen met de ouders in het dorp de mogelijkheid van openbaar basisonderwijs te onderzoeken. Op pagina 12 kunt u meer lezen over het wetsvoorstel en de recente positieve ontwikkelingen in Maasbree. Ander goed nieuws komt van het CDA. Die partij lanceerde vorige maand een verrassend visierapport, waarin staat de artikel 23 over de vrijheid van onderwijs een andere invulling moet krijgen. De christendemocraten interpreteren het grondwetsartikel niet meer in het licht van godsdienst alleen, maar ook in het kader van opvoedkundige en pedagogische motieven. Opmerkelijk is bovendien dat het CDA het tegengaan van segregatie in het onderwijs weer durft te benoemen. Voor CDA-minister Van Bijsterveldt is segregatie geen issue meer, sinds zij gedoogd door de PVV in het kabinet zit. In het nieuwe visierapport echter staat dat het tegengaan van segregatie bij een gezonde samenleving hoort. Prima!

Ritske van der Veen, directeur VOS/ABB, en Bert-Jan Kollmer, directeur Vereniging Openbaar Onderwijs, schrijven beurtelings een column.

Er is nog meer goed nieuws, want de School!Week 2012 komt naderbij. VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs werken met elkaar samen om deze week van en voor het openbaar onderwijs tot een succes te maken. Van 19 tot en met 23 maart kunnen scholen in het primair en voortgezet onderwijs laten zien waarom openbaar onderwijs zo ‘waardenrijk’ is. Bij dit nummer van magazine School! zit een krant boordevol handige informatie en tips om ook uw openbare school positief onder de aandacht te brengen. Dat is goed voor het openbaar onderwijs in het algemeen en de positionering van uw school in het bijzonder! Om reclame te maken voor de School!Week kunt u als lid van VOS/ABB en/of VOO gratis posters bestellen. Alle informatie daarover staat op www.openbaaronderwijs.nu, de gezamenlijke website van VOS/ABB en VOO. <


vIjf vRAgEN TEKST: LUCy BEKER BEELD: MARTIN DROOg

steeds meer mannen op De Hazelmuis Tot haar eigen verrassing is er gebak: gerda Olivier is 25 jaar in het onderwijs. Ze had het zelf niet in de gaten, zo druk is ze met ‘haar school’ De hazelmuis in Stolwijk, waar ze sinds drie jaar directeur is. Een openbare school met 290 leerlingen in een landelijk gelegen dorpje in de Krimpenerwaard, met steeds meer mannelijke leerkrachten.

Hoe komt u aan zoveel mannen in het team?

‘Daar ben ik niet bewust op uit geweest, het is min of meer toeval. Van de laatste zes nieuwe leerkrachten die hier het afgelopen jaar zijn gekomen, is de helft man. Misschien is dat opmerkelijk, maar ik heb er niet bewust op geselecteerd. Ik kijk alleen naar kwaliteit. Toch ben ik wel blij met wat mannen in mijn team. Met alleen vrouwen loop je het risico dat de school wat ‘maternalistisch’ wordt. Die mannen brengen toch een iets andere sfeer en het is ook goed voor de kinderen als er mannelijke rolmodellen zijn. Het zou kunnen dat onze school de laatste jaren wat aantrekkelijker is geworden voor mannen, doordat we hier het ‘betekenisvol leren’ hebben ingevoerd. Wellicht wordt dat bekend en krijgen we daarom meer mannelijke sollicitanten. Dat is leuk.’

Wat is er veranderd sinds uw komst op De Hazelmuis?

‘Bijna alles! Toen ik hier kwam, had de inspectie deze school net het predicaat ‘zwak’ gegeven. Voor het bestuur, de Stichting Primair, was dat het signaal om een nieuwe directeur aan te trekken. Ik heb hiervoor altijd in het speciaal onderwijs gewerkt en zocht een spannende, nieuwe functie. Dat is hier gelukt. Mijn eerste doel was om samen met het team de kwaliteit weer op orde te brengen. Dat vergde wel wat veranderingen en na-


tuurlijk was dat af en toe niet leuk. Een aantal leerkrachten is vertrokken. Maar anderen werden enthousiast. Ook hier merk ik weer dat professionaliteit en collegialiteit echt samen op kunnen gaan. In één jaar en twee maanden waren álle verbeterpunten doorgevoerd: van het in de school halen van digiborden tot écht adaptief leren. De inspectie is weer positief over onze school. Daarmee hebben we bewezen dat grote veranderingen ook snel kunnen gaan.’

Wat doet uw school aan passend onderwijs?

‘Passend onderwijs betekent niets meer dan dat je elk kind het juiste onderwijs biedt. Wij hebben de ambitie om dat op te pakken. Elk kind uit Stolwijk moet hier in het dorp naar school kunnen. Ook als zo’n kind extra zorg en aandacht nodig heeft. Want het alternatief is dat zo’n kind elke dag met een busje naar de stad moet. Dat proberen we zoveel mogelijk te voorkomen. We hebben inmiddels diverse zorgleerlingen en zolang zij zich hier prettig voelen én zich blijven ontwikkelen, zijn ze welkom. Een gehandicapte jongen in een rolstoel, met een hoog IQ, komt hier één keer per week als gastleerling. Hij zit in Rotterdam op school, maar komt hier voor zijn sociale contacten en extra cognitieve uitdaging. Zijn moeder is dan in de buurt voor zijn lichamelijke verzorging, dat hoeven leerkrachten niet te doen. Als je het zo kunt regelen, is er

veel mogelijk. Hij vindt het heerlijk en de andere leerlingen kunnen zo ontdekken dat anders ook goed is.’

Wat betekent openbaar onderwijs voor u?

‘Ik ben trots op het openbaar onderwijs, vooral vanwege het principe dat iedereen hier echt welkom is. Eerlijk gezegd ben ik die verzuiling in het onderwijs meer dan zat, het is niet meer van deze tijd dat er scholen zijn die kinderen mogen uitsluiten van onderwijs. We willen onze kinderen tolerantie bijbrengen en zetten ze vervolgens in aparte scholen. Laten we stoppen met geld uitgeven aan het in stand houden van achterhaalde heilige huisjes.’

Waar wilt u gefotografeerd worden?

‘Ik ga graag op de foto met een van onze groepen 8, de groep van meester Adriaan. Hier is te zien wat het betekenisvol leren op De Hazelmuis inhoudt. We geven thematisch les, zodat kinderen verbanden gaan zien tussen rekenen en taal en geschiedenis, aardrijkskunde en biologie. Zo benutten we meer talenten, want elk kind heeft eigen favoriete ‘ingangen’ tot leren, meerdere intelligenties. Vroeger werd alles vooral talig aangeboden, maar er zijn ook kinderen die makkelijker leren door te horen, te zien of te doen. Dat wordt geïllustreerd met de bouwwerken in en om het lokaal.’ <


WETSWIjZIgINg TEKST EN BEELD MARTIN vAN DEN BOgAERDT

Nieuwe openbare basisschool

kwestie van volhouden

verzelfstandigde besturen van openbare basisscholen krijgen het recht een school te stichten. Daarmee wordt de wettelijke positie van het openbaar onderwijs versterkt. De komende wetswijziging schept perspectief voor het Limburgse dorp Maasbree, waar ouders graag een openbare school willen.

V

Margreet Schouren: ‘Openheid en transparantie, dat vind ik hier bij het katholieke onderwijs onvoldoende.’


OS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) zijn nauw betrokken bij de voorbereiding van het wetsvoorstel. Daar komt onder meer in te staan dat een verzelfstandigd bestuur voor openbaar onderwijs, net als het college van burgemeester en wethouders, de mogelijkheid krijgt een openbare school te stichten. Het bestuur kan straks ook zelf besluiten een school op te heffen, maar dat kan volgens het conceptwetsvoorstel pas als de gemeenteraad de kans heeft gekregen de betreffende school over te nemen. In een brief aan minister Marja van Bijsterveldt van OCW pleit VOS/ABB ervoor om ook de verantwoordelijkheid van het opheffen van een openbare basisschool volledig bij het schoolbestuur neer te leggen, omdat anders nog steeds geen sprake zou zijn van bestuurlijke zelfstandigheid.

Openheid en transparantie

Over het opheffen van een school hoeven ze in Maasbree niet na te denken, daar gaat het al jaren over het realiseren van

een openbare basisschool. In het NoordLimburgse dorp in de fusiegemeente Peel en Maas, vlak bij Venlo, strijdt een ouderinitiatiefgroep daar al zeven jaar voor. Een behoeftepeiling, op basis van een directe meting, wijst uit dat er met 31 procent ruim voldoende belangstelling is om in Maasbree een dislocatie te rechtvaardigen van openbare basisschool De Omnibus in het dorp Baarlo. Margreet Schouren, moeder van een meisje van 9, is sinds zes jaar actief bij het ouderinitiatief betrokken. Zij en haar man hebben voor hun dochter bewust gekozen voor de openbare school in Baarlo, 6 kilometer van Maasbree. ‘Het openbaar onderwijs heeft de filosofie dat iedereen welkom is en dat er aandacht is voor alle culturen. Ik vind het belangrijk dat mijn kind leert dat er mensen zijn die anders leven dan wij. Wat mij ook aanspreekt in het openbaar onderwijs, is dat het volledig, ook financieel, verantwoording aflegt aan de samenleving. Openheid en transparantie, dat vind ik hier bij het katholieke onderwijs onvoldoende. Ik zie ook dat er in het openbaar onderwijs

WETSWIjZIgINg

heel efficiënt met onderwijsgeld wordt omgegaan. Het bovenschools bureau is zo klein mogelijk, dus bijna al het geld gaat naar het onderwijs. En er is interesse en bereidheid om in de kinderen te investeren’, aldus Schouren.

Beren op de weg

Dat er na zeven jaar nog steeds geen openbare basisschool in Maasbree is, komt volgens Schouren doordat het gemeentebestuur zich tot nu toe bezighield met mogelijke beren op de weg. ‘Ik kan wel stellen dat we als ouderinitiatiefgroep steeds van het kastje naar de muur werden gestuurd. Het college hield zich bezig met de onmogelijkheden in plaats van met kansen en had geen zin in een scholenstrijd. Kortom: het kon allemaal niet. Er zit hier in het dorp een katholieke basisschool met 650 leerlingen. Die monopoliepositie geven ze natuurlijk niet zomaar weg. De gemeenteraad heeft zich in tegenstelling tot het college altijd wél uitgesproken voor openbaar onderwijs. Onlangs heeft de raad een stevig geluid laten horen door de wethouder de opdracht te geven serieus te zoeken naar mogelijkheden om openbaar onderwijs te realiseren.’ Over het wetsvoorstel dat nu in de maak is, oordeelt Schouren positief. ‘Als wij hadden kunnen starten met wat er nu in het wetsvoorstel staat, dan waren we als oudergroep niet afhankelijk geweest van de richting waaruit in het college de politieke wind waait. Dan hadden we zelf de stichting Akkoord! PO kunnen vragen om een openbare school in ons dorp te starten.’

Eigenzinnig, jong en fris

Algemeen directeur van de zelfstandige stichting Akkoord! PO voor openbaar primair onderwijs is Peter Adriaans. Het stafbureau is gevestigd in Venlo. Akkoord! PO heeft niet alleen daar, maar ook in de gemeenten Beesel, Horst aan de Maas en Peel en Maas in totaal negen openbare basisscholen. ‘Als je ons vergelijkt met het katholieke onderwijs, zijn wij vrij klein. Maar in tegenstelling tot de andere besturen in deze krimpregio hebben wij nog te maken met groei. Dat heeft denk ik te maken met een zekere eigenzinnigheid. Openbaar onderwijs is hier vanuit een tegengeluid geboren. Wij kozen ook heel bewust voor een onderscheidend concept, omdat we een eigen positie moesten veroveren. We hebben bijvoorbeeld vijf jenaplanscholen, die waren er nog niet. Dat was voor de keus van sommige ouders misschien nog wel belangrijker dan het feit dat onze scholen openbaar zijn. Wat ook meespeelt, is dat wij een vrij jonge organisatie zijn. De meeste openbare scholen in dit gebied zijn jonger dan 25 jaar. Het personeel is ook jong. We zijn fris en hebben een ander imago dan het katholieke onderwijs. Dat spreekt een bepaalde doelgroep aan.’

Bevorderen

Over het ouderinitiatief in Maasbree is hij positief. ‘Ik moet daar wel bij aantekenen dat ik nu nog geen actieve rol hierin kan spelen. In onze statuten is een aantal jaren geleden, onder politieke druk, de passage geschrapt dat het onze taak is om het openbaar onderwijs te bevorderen. Als straks de wetswijziging is

Maasbree in VPRO’s Argos Het VPRO-radioprogramma Argos heeft al in 2009 aandacht besteed aan de positie van het openbaar onderwijs in Noord-Limburg, waarbij de directeuren van VOO en VOS/ABB aan het woord kwamen. Aanleiding om dit onderwerp te belichten, was de klacht dat het openbaar onderwijs stelselmatig door lokale politici werd tegengewerkt. Argos gebruikte de situatie in Maasbree als voorbeeld. U kunt de uitzending terugluisteren via weblogs.vpro.nl/argos (zoek op ‘0penbaar onderwijs’).

Peter Adriaans: ‘Als de ouders ons vragen om steun, dan sta ik daarvoor open.’

doorgevoerd, moeten we daar nog maar eens naar kijken. Want als verzelfstandigde besturen voor openbaar onderwijs het recht krijgen het initiatief te nemen tot het stichten van een school, dan geldt dat ook voor ons. En zelf initiatief nemen lijkt erg op bevorderen. Maar goed, dat is van later zorg. Waar het nu om gaat, is dat er in Maasbree gunstige ontwikkelingen zijn. De strategie is niet meer om de gewenste dislocatie juridisch af te dwingen, maar om positieve politieke wil te creëren. Daarvan mogen we constateren dat het gelukt is. Officieel speelt Akkoord! PO dus nog geen rol, maar nu het initiatief van de ouders is opgepikt door de gemeenteraad, gaat het de goede kant op. Als de ouders ons vragen om steun, dan sta ik daarvoor open. Het zou mij heel wat waard zijn als wij een dislocatie in Maasbree mogen realiseren!’ <


De complete hulp bij arbobeleid in het primair onderwijs

www.arbomeester.nl www. Hét erkende branche-instrument branche-in uitvoering van voor de ui een RI& RI&E in het

Haal meer uit jezelf met de opleidingen van Magistrum

primair p imai onderwijs. pr Opleidingen › Oriëntatie op Leiderschap › Opleiding Leidinggeven I (Middenmanager PO/VO/MBO) › Opleiding Leidinggeven II (Directeur PO) › Opleiding Directeur van Buiten (DVB) › Opleiding Leidinggevende Integraal Kindcentrum › Master Educational Leadership (MEL) (voor PO, VO en MBO) 7093/ARC C

Meer informatie Download de brochure of bezoek een voorlichtingsbijeenkomst. Zie voor data: www.magistrum.nl

Magistrum Leiderschapsontwikkeling

MAGISTRUM_90x130mm_4jan2012.indd 1

04-01-12 11:24

Is uw overblijf al geregeld voor volgend schooljaar? Kom naar een van de infolunches in uw regio. Meld u aan op www.overblijven.nl/lunch of bel 030 - 244 48 99. Binnen 90 minuten weet u alles over professionele vso, tso, nso bij u op school: > opvang vanuit het kind > dagarrangementen > scholing > administratieve ondersteuning

Hebt u ons magazine gemist? Bel ons voor een gratis exemplaar of bekijk het magazine op:

www.overblijven.nl

19 - 23 MAART 2012 SChOOL!WEEK

Voor het openbaar onderwijs De vereniging Openbaar Onderwijs (vOO) en vOS/ABB hebben

Gratis actiekrant Samen met dit februarinummer van School! ontvangt u de gratis actiekrant voor de School!Week 2012. In de krant leest u meer over wat er allemaal staat te gebeuren in de actieweek en vertelt projectleider Hans Teegelbeckers over het motto van de campagne.

gezamenlijk het initiatief genomen voor de campagne ‘Ik ben welkom’. Doel is aan de buitenwereld te laten zien hoe waardevol openbaar onderwijs is. vOS/ABB en de vOO behartigen de belangen van het openbaar onderwijs in de breedste zin van het woord. Bij vOS/ABB zijn de besturen van openbare scholen aangesloten. De vOO verenigt van oudsher alle betrokkenen bij het openbaar onderwijs, waaronder medezeggenschapsraden, ouderraden, besturen en individuele ouders en leerkrachten. voorzitter van vOS/ABB is peter Snijders, voorzitter van de vOO is Marijke van hees. Beiden ondersteunen de School!Week van harte. ‘graag willen wij scholen hiermee inspireren om de meerwaarde van openbaar onderwijs op allerlei manieren uit te dragen’, aldus de voorzitters.

School!Week 2012, doet u mee? Om aan iedereen te laten zien hoe waardevol het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs is, wordt van 19 tot en met 23 maart de School!Week georganiseerd. Het motto voor deze campagneweek is “Ik ben welkom!”. Doel is

Gratis posters voor de School!Week 2012 Leden van VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) kunnen gratis posters (A3-formaat) bestellen om de School!Week 2012 onder de aandacht te brengen. Een voorbeeldposter vindt u in het midden van dit katern. U betaalt als lid slechts de verzendkosten. De poster bestaat uit het logo van de School!Week 2012. > De poster kan worden besteld op www.openbaaronderwijs.nu.

om samen met zoveel mogelijk scholen en besturen in week 12 te laten zien dat we trots zijn op het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs. < Interesse? Kijk op www.openbaaronderwijs.nu.

Meer weten over de identiteit van het openbaar onderwijs? De Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) en VOS/ABB helpen openbare scholen om vorm te geven aan het karakter van het openbaar onderwijs op school. Het is voor schoolteams leerzaam en versterkend om zich te verdiepen in de kernwaarden; dat wat het openbaar onderwijs zo bijzonder maakt. VOO - trainingen en scholing • Identiteit Compact; • Personeelsdag openbaar onderwijs; • Het verhaal van uw school; • Identiteit, kwaliteit en profilering; • Diploma Openbaar Onderwijs; • Communicatie MR / OR / Team; • Training Communiceren met ouders; > Uitgebreide informatie vindt u op www.voo.nl/scholing

VOS/ABB - trainingen en scholing

• ZelfEvaluatieKader (ZEK) identiteit • Kernwaarden: zichtbaar, merkbaar, voelbaar

• Workshop Verbindende waarden voor het oplossen van pestsituaties

• Diversiteit verrijkt! • Diploma Openbaar Onderwijs; > Kijk voor meer informatie op www.vosabb.nl


SChOOL!WEEK 19 - 23 MAART 2012 TEKST MARION BRAAT BEELD TOOS hEINEN

Openbaar onderwijs mag minder bescheiden zijn

Ook schoolbestuur Op Kop uit Overijssel doet mee aan de School!Week 2012. Ans Weterings, algemeen directeur, hoefde daar niet lang over na te denken: ‘Natuurlijk doen we mee. De kans om bij zo’n mooie campagne aan te sluiten moet je absoluut grijpen.’

O

nder het motto ‘Ik ben welkom’ wordt het(openbaar) en algemeen toegankelijk (onderwijs) een week lang, van 19 tot en met 23 maart, op een positieve manier in de schijnwerpers gezet. Initiatiefnemers Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) en VOS/ABB nodigen schoolbesturen van harte uit om deel te nemen.

Weterings staat aan het hoofd van een stichting voor openbaar onderwijs met zo’n 2250 leerlingen, verdeeld over 22 scholen in de gemeenten Steenwijkerland en Zwartewaterland. Een gebied waar het openbaar onderwijs lang niet altijd een vanzelfsprekende keuze is voor ouders. Weterings: ‘Het is hard werken om de waarde van het openbaar onderwijs steeds weer duidelijk te maken. De concurrentie met het bijzonder onderwijs is groot. We moeten echt ons best doen om te laten zien waar we voor staan en hoeveel we kinderen te bieden hebben.’ Juist daarom aarzelde Weterings geen moment om gebruik te maken van de School!Week: ‘Je krijgt ondersteuning bij de profi lering van je scholen en


je moet eens kijken wat er allemaal aan tips en instrumenten op de website van de campagneweek staan, geweldig!’

Open-huisweek

De stichting Op Kop heeft naar aanleiding van de School!Week de jaarlijkse

‘Ontmoeting is zó belangrijk.’ open dag van alle scholen, die later in het schooljaar was gepland, spontaan naar de actieweek verplaatst. Sterker nog, de stichting maakt er een complete openhuisweek van, met tal van activiteiten om het openbaar onderwijs op een positieve manier in het nieuws te brengen. Zo zijn de scholen en de medewerkers op het stafbureau inmiddels druk bezig met de voorbereidingen. De contou-

ren van het programma worden steeds duidelijker. De aftrap vindt plaats op 19 maart, met een presentatie voor alle personeelsleden over de identiteit van het openbaar onderwijs. Spreker is Ton Gelmers, beleidsadviseur van de VOO en daarnaast verbonden aan de pabo in Meppel. Weterings: ‘We zijn heel blij dat we Ton hebben kunnen strikken om de start van onze week te verzorgen. Hij is er goed in om identiteit en imago van het openbaar onderwijs te belichten vanuit het perspectief leerkrachten, ouders en leerlingen. En hij is natuurlijk een gedreven spreker. Ik verwacht van hem een gloedvol en inspirerend betoog, dat maakt dat onze mensen zich weer realiseren hoe krachtig hun openbaar onderwijs eigenlijk is.’

Iedereen doet mee

In de open-huisweek van Op Kop wordt niemand vergeten. Er zijn activiteiten voor leerlingen, voor de huidige én voor toekomstige ouders, voor de medezeggenschapsraden en voor het bestuur. Ideeën doen de organisatoren vooral op door de website www.openbaaronder-


Ans Weterings: ‘Het is hard werken om de waarde van het openbaar onderwijs steeds weer duidelijk te maken.’ wijs.nu, speciaal ontwikkeld voor de actieweek, te raadplegen. Het is zeker dat serieuzere onderwerpen, zoals het leren herkennen en verwoorden van de kernwaarden van het openbaar onderwijs, afgewisseld zullen worden met wat meer ludieke en informelere activiteiten. De gedachten gaan uit naar presentaties, discussie en debat, maar evengoed naar een identiteitsspel of een theaterstuk. Voor de afsluiting van de week denkt Weterings aan een lunch met nog een andere belangrijke doelgroep, namelijk de ‘stakeholders’ van de scholen: ‘Scholen maken altijd deel uit van hun omgeving. De relatie met het voortgezet onderwijs, met peuterspeelzalen en kinderopvang en met bedrijven en instellingen rondom de school is wezenlijk. Een school is geen eiland. We staan midden in de maatschappij. We willen daarom dat ook onze omgeving ons goed kent.’

Ontmoeting

Weterings is ervan overtuigd dat het nodig is om de waarde van het openbaar onderwijs extra onder de aandacht te brengen: ‘Hoe jammer het ook is, er

bestaan nog steeds veel misverstanden als het gaat over het onderwijs op onze scholen. Mensen denken bijvoorbeeld dat we niet aan kerst doen of dat we de kinderen minder normen zouden bijbrengen dan onze confessionele collega’s.’ Ze wijst ouders die twijfelen over een openbare school er altijd op dat er wel degelijk aandacht is voor de religieuze feesten, maar dat dat niet gebeurt vanuit één bepaalde religieuze stroming. Steeds wordt de leerlingen meegegeven dat bijvoorbeeld de bijbelverhalen voor sommige mensen waar gebeurd zijn en dat het voor anderen gewoon mooie verhalen zijn. En Weterings benadrukt dat er op haar scholen bovendien aandacht is voor religieuze feesten van andere godsdiensten: ‘Dat is juist het mooie, op de openbare school komen de kinderen met verschillende religieuze vieringen in aanraking. We geven onze leerlingen de boodschap mee dat je ervan mag denken wat je wilt, maar dat iedereen respect verdient voor zijn opvattingen.’ Voor Weterings geeft de term ‘ontmoeting’ het beste aan waarvoor een openbare school staat: ‘Van jongs af aan in contact komen

met andere culturen, religies en gewoonten, elkaar leren kennen, respecteren en vervolgens ook waarderen. Ontmoeting is zó belangrijk, de wereld is veranderd en daarop moeten onze kinderen goed worden voorbereid.’

Iets te bescheiden

Om de School!Week in Steenwijkerland en Zwartewaterland tot een succes te maken is het zaak ook aan de publiciteit te werken. De regionale pers zal worden uitgenodigd en er is alvast een Twitter-account aangemaakt. Dat laatste is nog wat onwennig, maar de stichting realiseert zich dat een modern schoolbestuur ook daar niet omheen kan. Weterings heeft gemerkt dat het binnen het openbaar onderwijs nog geen gemeengoed is om naar buiten te brengen waarom juist deze scholen zo goed zijn. Ze is van mening dat het openbaar onderwijs wel wat zelfverzekerder mag worden: ‘We zijn in het openbaar onderwijs wel eens iets té bescheiden. Zo’n School!Week is perfect om het bewustzijn weer eens even op te schudden. Laat iedereen maar weten dat het openbaar onderwijs volgens ons ‘Op Kop’ loopt!’ <


19 - 23 MAART 2012

SChOOL!WEEK 19 - 23 MAART 2012 TEKST LUCy BEKER BEELD fOTOSTUDIO ALKMAAR

Futurist Marcel Bullinga over de toekomst van openbaar onderwijs

‘Verzuiling verdwijnt:

kwaliteit is het enige wat telt’

Een futurist staat met zijn hoofd in de wolken van de toekomst. hij kijkt met de ogen van een buitenstaander naar een sector en naar het heden. School! magazine vroeg futurist Marcel Bullinga om vanuit 2025 terug te kijken naar 2012. Wat ziet hij? ‘Als ik kijk naar het onderwijs, is dat met grote ogen van verbazing.’ In de toekomst sneuvelen nogal wat heilige huisjes.

Houdt de verzuiling van het onderwijs stand in de toekomst?

‘Nee, dat denk ik niet. Verzuiling is een ‘creature of the past’ met te veel bagage. Het is net als met de hypotheekrenteaftrek. Wie ervan profiteert, wil het natuurlijk heel graag houden, maar het is fi nancieel onhaalbaar, en al helemaal in krimpgebieden. Religieus onderwijs heeft zijn langste tijd gehad. We ontkerkelijken als razenden. Breng die verkerkelijking niet terug door vast te houden aan verzuiling. Als je als ouder een religieuze school wilt stichten, prima, maar dan op eigen kosten. In een toekomst met open grenzen, enorme kansen, maar ook met hevige concurrentie, is artikel 23 een hindernis. Neem er snel afscheid van. Het hele onderscheid openbaar - bijzonder vervaagt, en er komt een nieuwe scheidslijn: wel of geen kwaliteit. Kwaliteit gemeten naar de uitgangspositie die de school jouw kind biedt. Transparant natuurlijk. Het is onvermijdelijk dat je als school gaat fungeren in allerlei rankings. Van Likes op Facebook tot het inspectieappje en de Times global listing. Dat wil


niet zeggen dat je die rankings ook allemaal serieus moet nemen; daar moet je een keuze in maken, anders word je gek.’ ‘Als je naar de toekomst kijkt, moet je altijd eerst even terug naar de basis. Waar is onderwijs ook alweer voor bedoeld? Nou, niet voor de gezelligheid. Het is bedoeld om kinderen te leren functioneren op de toekomstige arbeidsmarkt. En die zit prop- en propvol met concurrentie van over de hele wereld. Sociale robots, slimme software en een leger van goed opgeleide arbeidskrachten aan de andere kant van de wereld. Nederlandse kinderen zijn zoals bekend de gelukkigste ter wereld, en dat mag misschien wel een onsje minder. Het gevaar is dat je verwende prinsjes kweekt. In opvoeding bestaan twee extremen: de suikerpapa die alles toestaat en nooit nee zegt, en de tijgermoeder die haar kroost bijna communistisch opvoedt. Het gaat natuurlijk om de balans, maar de toekomst gaat meer richting tijgermoeder dan richting suikerpapa. Het Nieuwe

Werken gekoppeld aan Het Nieuwe Leren gekoppeld aan Het Nieuwe Opvoeden.’

Hoe kunnen scholen inspelen op deze trends? Meedoen aan digitalisering en extra’s bieden als tweetalig onderwijs? Of juist ‘geen fratsen’ bieden? ‘Fratsen. Dat is een leuk woord om een trend te beschrijven die het onderwijs op zijn grondvesten doet schudden. Als onderwijsprofessional moet je bedenken dat je in de toekomst niet één, maar twee scholen runt: een school van steen en een virtuele school. Die virtuele school zit bij de leerlingen thuis. Leren en werken veranderen in een game. Je leert Engels en wiskunde tijdens het koken in de interactieve keuken, met een beeldscherm als kookboek. De school van de toekomst is een sterk online merk. Als je niet meedoet aan sociale media en aan ranking, kun je jezelf net zo goed meteen opheffen. Dat wil niet zeggen dat je zomaar in alles moet meegaan. Wees streng en selec-


Marcel Bullinga: ‘Wees streng en selectief’. tief. Mobieltje in de klas? Nee natuurlijk niet, tenzij het ding educatief gebruikt wordt. De school van de toekomst leert haar leerlingen wat focus en stilte waard zijn in een in wereld vol pings en kliks en pieps.’

Hoe kunnen scholen in dit toekomstbeeld van hun openbare denominatie een sterk merk maken?

‘Schaf dat woord denominatie alsjeblieft af! Het is jargon dat niemand snapt. ‘Lessen levensbeschouwing’ of ‘openbare denominatie’ vormen geen unique selling point. Je enige unique selling point zit in kwaliteit en niets anders dan kwaliteit. Als openbare school moet je naar jezelf kijken en je afvragen: hoe breng ik de kwaliteit omhoog? En: hoe zorg ik dat de schoolcultuur een open cultuur wordt waarin, inderdaad, iedereen zich thuis voelt? ‘Een randvoorwaarde voor kwaliteit zijn normen en waarden. Iedereen is welkom, zeker, mits je je inzet en je fatsoenlijk gedraagt. De school van de toekomst maakt een duidelijke keuze in normen en waar-

den en is daarin niet vaag. De school van de toekomst zegt vaker nee. Ik weet dat dat moeilijk is, want we zijn in Nederland het nee-zeggen verleerd. We willen altijd ja zeggen om de gezelligheid en de leuke band met de kids maar niet te verstoren. Het heeft van Nederland een ideaal reservaat voor drukke en onbeleefde kinderen gemaakt. Neem daar stelling tegen. Nee, geen New Kids Nitro of alcohol op het schoolfeest. Nee, geen straattaal in de schoolraps. Nee, geen junkfood in de kantine. Nee, geen dreig-tweets. Ja, iedereen die zich in wil zetten is welkom. Ja, wij leiden je op voor de toekomst. Ja, wij zorgen dat jij later goed genoeg bent voor die nog niet bestaande baan van de toekomst. Jezelf zo afficheren is toch een veel betere manier om kernwaarden over het voetlicht te brengen? Afficheer je als goed en streng, en je marketingprofiel schiet als een komeet omhoog.’

Nog een laatste advies?

‘Elke school moet in de aula een lijstje met beroepen van de toekomst hebben hangen. Materiële beroepen als #zon-

neboer, #stadsboer, #3Darchitect, #energieoogster. Maar ook virtuele beroepen als #guldenbankier, #talentversneller, #mediacoach en #personalbrandmanager. Met daaronder in enorme letters de tekst: Kids, hier doen jullie het voor! Steengoede marketing.’ ‘Voor de game generation zijn leren en werken een game, dus richt die school dan ook in als een gaming zone. Ga maar eens neuzen in het interactieve Scheepvaartmuseum in Amsterdam. Of in het Science Museum in Londen - daar zie je de school van de toekomst. Dat is het merk dat je wilt zijn.’ <

Futurist Marcel Bullinga is spreker en talkshow host. Hij is auteur van Welcome to the Future Cloud - 2025 in 100 Predictions. Marcel is te volgen op Twitter via @futurecheck. Lees zijn 10 Voorspellingen over onderwijs in 2025 op http://bit.ly/v3NXvc of vul de Personal Future Quiz in: www.futurecheck.com/ introquiz


SChOOL!WEEK 19 - 23 MAART 2012 TEKST MARTIN vAN DEN BOgAERDT

Sterke school kent wensen van ouders en leerlingen

Waar baseren ouders en leerlingen van groep 8 hun schoolkeuze op? Dat is de centrale vraag van het Schoolkeuzeonderzoek voortgezet Onderwijs, een online enquête van de Onderwijs Communicatie groep.

D

e Onderwijs Communicatie Groep (OCGroep) geeft de VO-Gids uit. Deze uitgave met regionale edities informeert leerlingen van groep 8 en hun ouders over alle aspecten van het voortgezet onderwijs en de verschillende vo-scholen in hun omgeving. Directeur-uitgever Axel van ’t Hoen en marketingspecialist Lindy van Munster van de OCGroep willen met het Schoolkeuzeonderzoek Voortgezet Onderwijs (SKOVO) aan de klanten van de VO-Gids een helder beeld geven van wat ouders en leerlingen belangrijk vinden als het gaat om onderwijskwaliteit en de sfeer en reputatie van scholen. ‘Alle scholen zeggen dat ze goed onderwijs belangrijk vinden, maar ze weten vaak niet wat ouders en leerlingen daaronder verstaan. Wat zijn de doorslaggevende redenen om voor een school te kiezen? De leeropbrengsten, de kwaliteit van de leraren of dat de school er netjes en verzorgd uitziet? Of kiezen leerlingen en ouders voor een bepaalde school, omdat ze daar dezelfde mensen zien als op de sportclub?’

Instrument voor positionering

De enquête is ook bedoeld om sociale verschillen in keuzemotieven te ontdek-


ken. ‘Hoe worden onderwijskwaliteit, sfeer en reputatie door de verschillende groepen die we in Nederland kennen gekenmerkt? De lager opgeleide in de stad geeft er misschien een andere lading aan dan iemand die bij een aardappelbedrijf in het oosten van het land werkt. Hebben hoogopgeleide ouders andere schoolkeuzemotieven dan lager opgeleide ouders? Het is mogelijk dat die laatste groep risico’s wil mijden en kiest voor de school waar vriendjes heen gaan of waar de ouders vroeger zelf op hebben gezeten.’ De uitkomst van de enquête kan voor de scholen een belangrijk instrument zijn om hun positionering te bepalen. ‘Pas als je weet wat ouders en leerlingen in jouw omgeving belangrijk vinden, kun je als school verantwoorde keuzes maken. Onderscheidende kenmerken worden in een krimpende markt, met dalende leerlingenaantallen, steeds belangrijker. Maar kiezen kan ook verliezen betekenen. Toch is het is niet erg om met een duidelijk profiel 100 leerlingen te verliezen, als je maar weet dat je voor die 600 andere leerlingen de juiste inhoud geeft aan kwaliteit, sfeer en reputatie. Dan is het een investering in de toekomst.’

De enquête SKOVO zal naar verwachting op 1 maart online gaan. De OCGroep verwacht in juni met een eerste tussenrapportage te komen. De defi nitieve resultaten volgen waarschijnlijk na de zomervakantie. Berichtgeving hierover komt op www.vosabb.nl en in de e-mailnieuwsbrieven van VOS/ABB. Meer informatie over de OCGroep en de enquête staat op www.leerlingenwerven.nl (>SKOVO). <

VO-Gids De regionale edities van de VO-Gids worden op 4300 basisscholen gratis verspreid onder leerlingen van groep 8. De oplage bedraagt 127.000 stuks. VOS/ABB heeft in elke regio-editie twee pagina’s over het specifieke karakter van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs. Het is voor vo-scholen mogelijk om zich met eigen pagina’s in de VO-Gids te presenteren. VOS/ABB-leden kunnen korting krijgen. Scholen kunnen hierover contact opnemen met Axel van ’t Hoen: 06-49280415, [email protected]. Meer informatie staat op www.devogids.nl.

AAN hET WOORD DENNIS BODE, vOORZITTER COLLEgE vAN BESTUUR STIChTINg CONSENT IN ENSChEDE

De Cito-trainer Onlangs ontmoette ik een oud-collega. Hij was als zovelen in het onderwijs voor zichzelf begonnen, als gecertificeerd Cito-trainer. In een beletterde hybride Japanner reed hij door het land. Op beide portieren stond Coets Cito-training/ mensenwerk. Het cursieve mensenwerk hield mij bezig. ‘Dat is een lokkertje’, zei Coets, ‘want anders verkoopt het niet in het onderwijs. Er moet altijd iets inzitten van empowerment of van human dynamics. Daar zijn ze gek op in het onderwijs.’ Eerst had hij gekozen voor Trust, maar dat vond hij achteraf gezien te Covey-achtig. ‘Ik geef trainingen aan teams, en voor vermogende ouders zijn individuele trajecten mogelijk. Onlangs gaf ik in Amsterdam-Zuid een training aan ambitieuze ouders. Deze Cito-zuid Group, zoals zij zich noemen, organiseert met een aantal scholen Cito-trainingen. Daar is overdag met dat overladen pakket op de basisschool geen tijd meer voor, maar tussen de hockeytraining en de pianoles door hebben de meeste leerlingen nog wel even tijd’, zei Coets. Een unieke vorm van ouderparticipatie! ‘De meeste ouders daar in Zuid’, vervolgde hij, ‘halen de eerste keer met gemak 548, dus bijna de maximale score. Ik laat ze meedoen, zodat zij kunnen ervaren wat hun kinderen doormaken. Daarna ga ik met de kinderen aan de gang en zo wordt het een gezamenlijk project. De eerste paar keer kijk ik na en als ze gewend zijn, doen de ouders dat zelf. Zo’n coproductie noemen wij een onderwijskundig arrangement. Het streven is een verbetering van 20 procent. Niet goed geld terug, maar iedereen haalt het.’ ‘En daarnaast’, raasde Coets verder, ‘is het ook nog een vorm van buitenschoolse opvang. De inspectie komt niet meer langs op die scholen, maar de minister komt er zo`n beetje elke week op werkbezoek. Excellent noemt ze ons.’ Maar ook in minder welgestelde buurten is Coets aanwezig. ‘De vraag naar ondersteuning in de voormalige achterstandswijken is groot. In zo’n beetje alle Vogelaarbuurten heb ik wel klanten, 28 nationaliteiten is mijn bereik. Neem Youssef, drie jaar geleden nog woonde hij ten zuiden van Tanger en nu scoort hij, 11 jaar oud, 534. Met een beetje gemak leid ik hem op tot 545, het gymnasium is binnen handbereik!’

Ook u kunt met een column in School! staan. Mail naar [email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen aan te passen of te weigeren.

Op mijn vraag hoeveel van die leerlingen na drie jaar nog op het gymnasium zitten, antwoordde Coets: ‘Geen idee.’ Veni vidi foetsie, naar ik veronderstel. <


Sociale media op school

Sociale media: kinderen zijn er dol op. Ook gebruiken steeds meer leraren en scholen deze digitale ontmoetingsplekken in de les, voor projecten of om hun school te profileren. Sociale media bieden kansen, maar tegelijkertijd liggen er risico’s op de loer. ‘Wie de nieuwe media op de juiste wijze inzet, kan zich er goed mee profileren.’ 24 | SChOOL! 1 - februari 2012

O

p online platforms zoals Twitter, Facebook, Hyves en YouTube wisselen onvoorstelbaar veel kinderen, tieners en volwassenen online berichten, informatie, muziek, filmpjes en foto’s uit. Een behoorlijk aantal van hen leidt daarnaast een tweede leven in een virtuele wereld, zoals Habbo, Panfu of goSupermodel.

Kansen

‘Alleen een papieren schoolkrant is niet meer van deze tijd’, stelt Remco Pijpers. ‘Scholen komen er steeds meer achter dat je sociale media juist heel goed kunt gebruiken voor het bepalen en communiceren van je identiteit. Als je er helemaal niets aan doet, loop je het risico dat anderen, ouders of leerlingen, via sociale media het imago van je school bepalen.’ Pijpers is directeur van Stichting Mijn

Kind Online en een van de trainers van de nieuwe masterclasses ‘Sociale media voor schoolleiders’ van de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO). Zijn stichting helpt ouders en andere opvoeders hun kinderen te begeleiden op internet. Hij zit achter de ‘kinderbrowser’ MyBee, is auteur van verschillende boeken over kinderen en internet, adviseert de overheid en grote bedrijven en is bovendien zelf actief Twitteraar via @Remcopijpers.

Mediavaardig

Remco Pijpers ziet grote verschillen in mediavaardigheid tussen kinderen. ‘Veel hangt af van de ouders. Besteden zij bijvoorbeeld zelf aandacht aan sociale media? En in hoeverre is de school actief met ICT-onderwijs? Het is onze ambitie dat alle kinderen de media kunnen inzetten voor de eigen ontwikkeling, het eigen welzijn en dat van anderen.’

MEDIAWIjShEID TEKST WIETSKE IDEMA BEELD SANDERS & ROZEMEIjER

vertel hoe je ze op de juiste manier kunt benutten. Verhoog de ouderbetrokkenheid via sociale media, moedig leerkrachten aan via LinkedIn te discussiëren over hun vak of laat leerlingen een spreekbeurt geven over Hyves. Mooie kansen om ook in gesprek te komen over de minder leuke dingen, zoals cyberpesten.’

Digitaal burgerschap

Pijpers pleit voor lessen ‘digitaal burgerschap’ op de scholen. ‘Wanneer je sociale media gebruikt, leer je ook iets over jezelf. Als je online aardig bent voor anderen, creatief bent of met mensen meedenkt, krijg je daar iets voor terug.’ In de online wereld betekent dat: iemand re-tweet je bericht of steunt je actie op Facebook door je event naar al zijn vrienden door te sturen. Op deze manier (via sociale media dus) haalden kinderen van de openbare Voorwegschool in Heemstede geld op voor een goed doel in Kenia en verkocht de elfjarige Jip duizenden chocoladeletters voor het goede doel.

Juf- of meesteraccount

Sociale media, zoals Twitter, kunnen een grote invloed hebben, ook op scholen. Een leerling in Maastricht die een dreigend bericht op zijn eigen Twitter-pagina plaatste, schaadde daarmee ook het imago van zijn school. Maar ook het Twitter- of Facebookgedrag van een leraar kan verkeerd uitpakken. Foto’s van een docent in dronken toestand op een Spaanse Costa of privéberichten over ‘die vermoeiende leerlingen uit mijn klas’, komen binnen enkele muisklikken onder de ogen van een leerling of ouder. En dan zijn er nog de risico’s van pesten via sociale media. Volgens Pijpers is de eerste reactie van scholen op het gebruik van sociale media vaak defensief. Volgens hem proberen scholen zichzelf in te dekken, door protocollen op te stellen en te vertellen wat niet mag. ‘Ik raad echter aan: stel regels, maar richt je sociale mediabeleid positief in en

Wat nu als je als leraar geen ervaring hebt met sociale media? Pijpers denkt dat een leraar daar niet bang voor hoeft te zijn. ‘Je hoeft het zelf niet allemaal te snappen: wanneer je je kunt verplaatsen in de leerling kom je al een heel eind’, legt hij uit. ‘Stel het onderwerp aan de orde, laat leerlingen erover praten, treed op als coach en wees inventief. Ik denk dat elke leraar dit met wat gezond verstand kan.’ Maar waar ligt de grens? Wat doe je bijvoorbeeld als een leerling vrienden met je wil worden op Facebook? Pijpers: ‘Dat kan, alleen dan wel met een speciaal ‘juf- of meesteraccount’ dat officieel via de school is afgesproken. Nooit met je privépersoon; leerlingen en hun ouders kunnen jouw uitlatingen al snel verkeerd interpreteren.’

Masterclasses sociale media voor leerkrachten en schoolleiders De Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) organiseert in samenwerking met Mijn Kind Online de masterclas Schoolprofilering met Sociale Media voor schoolleiders. De masterclasses worden verzorgd door onder anderen Remco Pijpers en Justine Pardoen, opinieleiders sociale media. Voor leerkrachten in het primair onderwijs is er de masterclass Sociale Media in de Klas. In de masterclass ‘Schoolprofi lering en Sociale Media’ maakt u als schoolleider kennis met de sociale media en verdiept u zich in de mogelijkheden om uw school positief te profi leren. Als leerkracht heeft u na de masterclass Sociale Media in de Klas meer praktische informatie en concrete tips om kinderen beter om te laten gaan met sociale media. De uitwerking neemt u mee naar school, met een tas vol praktische ideeën en tips. Geïnteresseerd? Kijk op www.voo.nl/ scholing of bel met het cursussecretariaat via 036 5331500. De VOO kan de masterclasses ook op uw eigen school of voor schoolbesturen verzorgen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met beleidsadviseur Ancella Evers-de Boer, via 036 5331500 of [email protected]. Volg ook VOO_mediawijs op Twitter.

Schoolprofilering

Steeds meer scholen nemen het gebruik van sociale media op in hun communicatieplan. ‘Veel schoolleiders willen er aandacht aan besteden en het gebruiken voor hun schoolprofi lering’, zegt Pijpers. ‘We moeten ons echter wel realiseren dat sociale media een middel zijn en geen doel. Het belangrijkste blijft natuurlijk de leraar zelf, met goede pedagogische en didactische vaardigheden én een goed verhaal.’ <


TOpSChOOL TEKST: LUCy BEKER fOTO: ROBERT jAN STOKMAN

ods De Achtbaan in Amersfoort

TOPscholen met de E-factor Dit is de derde aflevering van een reeks artikelen over het project TOP-scholen. TOP-staat voor Talentvol Openbaar Praktijkvoorbeeld. TOP-scholen zijn Excellent in een bepaald domein: zij hebben de E-factor! VOS/ABB wil hiermee laten zien dat het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs álle kinderen kansen biedt en dat goed onderwijs om méér gaat dan alleen prestaties op het gebied van taal en rekenen. Hoewel TOP-scholen het op dat gebied uiteraard óók goed doen. Werkt u op een TOP-school of kent u zo’n school? Meld dat dan aan VOS/ABB via excellent@ vosabb.nl. Op de website www.vosabb.nl vindt u de criteria waar TOP-scholen aan voldoen. TOP-scholen tot nu toe: 1. Mytylschool Amsterdam. E-factor: diversiteit. (School! nr. 6, 2011). 2. Prakticon, praktijkschool in Doetinchem. E-factor: maatschappelijke betrokkenheid. (School! nr. 7, 2011).


‘partnerschap met ouders is bewuste keuze’ Op de openbare daltonschool De Achtbaan in Amersfoort zijn elke dag ouders actief. Er is sprake van echte samenwerking met het team. Deze school heeft duidelijk een E-factor: excellent op het gebied van partnerschap met ouders. het geheim? ‘heel bewust veel tijd investeren in de communicatie met ouders.’

D

irecteur Wendy van Beurden is trots op de goede band die zij en haar teamleden hebben opgebouwd met de ouders van haar leerlingen. Die ouders helpen met van alles: bij het lezen, overblijven, klussen, rijden voor excursies, samenstellen van de schoolkrant, organiseren van festiviteiten. Hoewel deze cultuur op haar school min of meer vanzelf is ontstaan, heeft Van Beurden er inmiddels een officiële missie van gemaakt, en een visie geformuleerd die is gebaseerd op de piramide van Maslow, de hiërarchische ordening van behoeften. Aan de basis van de piramide van De Achtbaan staan de woorden gezin en vertrouwen: ken het gezin en vertrouw erop dat elke ouder betrokken is bij zijn kind. Daarnaast wordt een aantal voorwaarden onderscheiden om te komen tot educatief partnerschap met ouders: een open houding, een lage drempel en een goede communicatie. Het document van De Achtbaan kan andere scholen en zelfs andere instellingen, zoals verpleeghuizen, helpen bij het tot stand brengen van (educatief) partnerschap. Daarom heeft Van Beurden een e-mail gestuurd naar onderwijsminister Van Bijsterveldt, die begin december veel aandacht trok met een oproep aan

ouders om zich meer te bemoeien met hun kinderen en de school. ‘Ik vond het een gekke oproep, want ouders zijn volgens mij per definitie betrokken bij hun kinderen’, zegt Van Beurden. Deze gedachte ligt ook aan de basis van haar visie op ouderparticipatie. ‘Ik ga ervan uit dat íedere ouder geïnteresseerd is in de school van zijn of haar kind. Wij verplichten niemand tot iets, want hulp op school moet wel haalbaar zijn. Een alleenstaande werkende moeder heeft geen tijd om leesmoeder te zijn. Maar het aardige is dat zij dan vaak een klusje vraagt om thuis of ’s avonds te doen. Het blijkt steeds weer dat alle ouders graag iets willen doen voor de school van hun kind.’

Aanstekelijk

Dat laatste beamen de ouders die we deze middag tegenkomen in De Achtbaan, een van de scholen van het bestuur De Meerkring. Monique Kouwenberg en Adri Langenberg regelen al jaren de overblijf. ‘We zijn dat blijven doen toen onze eigen kinderen van school gingen’, vertelt Langenberg. ‘Waarom? Het is leuk werk en we vormen een hecht team met de leerkrachten en de directie. We rege-

Silva Hofland (links) en Wendy van Beurden (rechts) staan achter de ouders. Aan tafel zitten Nick Smeenk, Monique Kouwenberg, Adri Langenberg en uiterst rechts Diana Kole. len nu ook de hele coördinatie van het overblijven.’ Nick Smeenk, een vader die zorgt voor een fraai gedrukte schoolkrant en verder handen spandiensten verricht, geeft aan dat de drempel laag is. ‘Ouders zijn hier altijd welkom, kunnen altijd binnenlopen. Er zijn altijd wel ouders ergens mee bezig in de school. Dat werkt gewoon aanstekelijk’, vertelt hij. En Diana Kole, die in de MR en in de oudervereniging zit, zegt: ‘Het bijzondere is dat al deze ouders het doen omdat ze het zelf willen. Volgens mij komt dat omdat ze serieus worden genomen. Het heeft te maken met de cultuur op school. Ouders doen leuk én nuttig werk en dat realiseert iedereen zich. Zo is een geweldig netwerk ontstaan. Er staat altijd wel iemand klaar als het nodig is.’

Succesfactoren

Naast de lage drempel en de vrijwillige basis, zijn een open houding en heldere communicatie succesfactoren, weet de directie. Van Beurden en adjunct-directeur Silva Hofland: ‘Het begint ermee dat je de gezinnen kent en rekening houdt met wat ze willen en kunnen. Kijk goed naar de ouderpopulatie en sluit daarbij aan. Zijn er bijvoorbeeld kinderen uit

vluchtelingengezinnen, dan kun je die ouders niet vragen om te helpen als leesouder. Ze spreken immers vaak de taal nog niet. Maar álle ouders koken. Organiseer dan iets waarbij gekookt moet worden: dan zullen ook die ouders komen, en van daaruit kun je de contacten verder uitbouwen.’ De Achtbaan heeft verder veel aandacht voor communicatie. ‘Wij hebben een dikke schoolkrant, een actuele website en we twitteren. Maar bovendien zijn alle leerkrachten en ikzelf makkelijk

‘Het uitgangspunt: iedere ouder is betrokken’ aanspreekbaar’, zegt Van Beurden.’Dat is belangrijk: je echt openstellen’. De leerkrachten van De Achtbaan zijn daarin getraind. ‘Soms communiceren ouders vanuit hun emotie. Wij houden

dan altijd in ons achterhoofd dat die emotie voortkomt uit betrokkenheid bij het kind. Daardoor kunnen we er professioneel mee omgaan. We laten altijd merken dat we zelf ook betrokken zijn bij dat kind. En dan kun je zo’n uitbarsting opvatten als kritiek, maar je kunt er ook positief naar kijken. Dan ontdek je soms dat dingen die voor ons heel normaal zijn, voor ouders niet altijd duidelijk zijn. Puntje om te verbeteren.’

Burgerschap

Van Beurden kiest er bewust voor om op deze manier te investeren in ouderparticipatie. ‘Het past bij ons daltononderwijs en bij onze ideeën van burgerschap: leerlingen opvoeden tot betrokken burgers. Hier krijgen ze dagelijks het goede voorbeeld: werkende ouders die ook nog vrijwillig helpen op school. Daarnaast leren kinderen omgaan met veel verschillende mensen en ook daarmee bereiden we ze voor op de maatschappij. Ze leren hier al dat ze niet met iedereen vrienden hoeven te zijn, maar wel met iedereen moeten kunnen samenwerken.’ ‘Ja, de intensieve communicatie kost ons extra tijd. Maar we krijgen er zoveel voor terug, het is het dubbel en dwars waard en ik kan het iedereen aanraden.’ <


TAALSChOOL TEKST EN BEELD SANNE vAN DER MOST

Hoezo, Duits een

saaie taal?

Alle kleuren van de regenboog, een verhaal over pinokkio, meedansen met een grappig liedje op youTube. En dat allemaal in het Duits. De leerlingen van openbare basisschool Roombeek in Enschede draaien hun hand er niet voor om.

‘E

inundsechzig, dreizehn, vierundachtzig.‘ De leerlingen van groep 7 zitten op het puntje van hun stoel. De spanning is om te snijden. Af en toe klinkt er luid

gejuich en maakt iemand een vreugdesprong. ‘Bijna’, roept een meisje achter in de klas. ‘Nog maar drie getallen.’ En dan ineens in de laatste tien seconden van de les: ‘Bingo!’ De winnaar komt naar

voren en zijn getallen worden door juf Leoni gecontroleerd. Het klopt inderdaad helemaal. Joelend rent de trotse winnaar het lokaal uit, gevolgd door zijn klasgenoten. Zo vindt iedereen Duitse les wel leuk. Geen vervelend gedoe met rijtjes en naamvallen, maar gewoon samen met je klasgenoten leuke dingen doen en spelenderwijs de taal leren. ‘Dat komt later wel’, zegt Martin van der Vecht, leerkracht en coördinator Duits. ‘Wij laten ze op een leuke manier snuffelen aan de taal. Zo krijgen ze er een gevoel bij en blijft het beter hangen. En zo kun je ook al heel jong beginnen, zelfs al in de kleutergroepen.’

Op eigen kracht

Juf Hannie.


Maar waarom nu juist Duits? ‘Het is veruit de meest gesproken taal in de Europese Unie’, legt Van der Vecht uit. ‘Meer dan honderd miljoen mensen spreken Duits. De Nederlandse economie raakt steeds meer verweven met die van Duitsland. Als je daar de open grenzen, de groeiende Duitse economie en de ligging van ons woongebied -vlak aan de grens- bij optelt, is het eigenlijk heel logisch dat onze leerlingen Duitse les krijgen. Het vergroot hun kansen.’ Maar ook

TAALSChOOL

Familie in Duitsland

de school zelf heeft er baat bij. ‘Hier in de wijk liggen veel scholen dicht bij elkaar’, vervolgt Van der Vecht. ‘Er is dus veel concurrentie. Om het onderwijsniveau hoog te houden, willen wij ons graag op de kaart zetten als ‘taalschool’. En dat is inmiddels goed gelukt. De Duitse les is dus een extra middel om voor leerlingen aantrekkelijk te zijn.’ Met een startsubsidie van vijftienduizend euro van het Europees Platform voor het onderwijs kon de Roombeekschool haar idee vijf jaar geleden vormgeven. Na een succesvol implementatietraject van twee jaar doet de school het inmiddels op eigen kracht.

Actualiteit

Iedere klas krijgt wekelijks een half uur Duits. Gewoon van de eigen leerkracht. ‘Hier in de regio spreekt iedereen wel een beetje Duits’, zegt Van der Vecht.’ De een heeft misschien een iets betere uitspraak dan de ander, maar dat geeft helemaal niet. Dat maakt voor de kinderen niet uit. Wie extra ondersteuning wil, kan dat uiteraard krijgen. Wat wij doen, is heel basaal. Wij laten kinderen op een leuke en laagdrempelige manier kennismaken met de Duitse taal. Zo raken ze ermee vertrouwd en zullen ze het later op de

‘Ze zullen het op de middelbare school wellicht sneller als vak kiezen.’ middelbare school wellicht sneller als vak kiezen.’ Om de lessen te ondersteunen, heeft de school Duits lesmateriaal aangeschaft. Spelletjes voor de lagere groepen, oefenboeken voor de wat oudere kinderen en een hele reeks sprookjes om voor te lezen en zelf te lezen. Van der Vecht: ‘Verder bepalen de leerkrachten eigenlijk grotendeels zelf hoe ze dat half uur inrichten. Ze kunnen aanhaken bij dingen waar de klas op dat moment mee bezig is, zaken die bij de kinderen spelen of onderwerpen uit de actualiteit.’

Terug naar de klas. Naar groep 2 om precies te zijn, waar juf Hannie, weliswaar gepensioneerd maar nog regelmatig actief op school, net bezig is met een verhaaltje over een olifant die zijn verjaardag was vergeten. Of beter gezegd ‘Ein Elefant der seinen Geburtstag vergessen hat’. In wisselend Duits en Nederlands vertelt juf Hannie over een rare knoop die de olifant in zijn slurf had gelegd. En dat hij zich maar niet kon herinneren waarom die knoop er zat en hoe hij er ooit gekomen was. Helemaal aan het eind van het verhaaltje weet hij het ineens weer: ‘Ach ja, ich habe Geburtstag!’ Daarom zat die knoop daar. Om het niet te vergeten. Daar kunnen de kinderen zich natuurlijk helemaal niks bij voorstellen. Wie vergeet nou zijn verjaardag? Juf Hannie is erg enthousiast over het Duitse lesproject. ‘Veel kinderen hebben familie in Duitsland wonen, dan is het natuurlijk hartstikke leuk als je het ook een beetje spreekt.’

Lekker winkelen

Emma uit groep 6 kan daarover meepraten. ‘Mijn moeder komt uit Duitsland. Thuis spreekt zij het af en toe ook nog wel, dus ze vindt het heel erg leuk dat ik het nu ook leer. Kunnen we samen Duits praten.’ Ook Milaiza uit groep 7 weet al precies wat ze met haar nieuwe taalkennis gaat doen. ‘Lekker winkelen in Duitsland. Soms beginnen ze zomaar in het Duits tegen je te praten. Vroeger begreep ik daar niks van, maar nu gelukkig wel.’ Uit het lokaal van groep 4, de klas van meester Martin van der Vecht, klinkt vrolijke muziek. Alle gezichten zijn gedraaid in de richting van het digitale schoolbord, waarop een maffe Duitse muis op YouTube een dansje doet. Allemaal dringen ze om vooraan te staan en synchroon gaan alle armen de lucht in. Iedereen swingt mee, schijnbaar vergeten dat ze midden in de Duitse les zitten. Hoezo, Duits een saaie taal? ‘Welnee, het is zo leuk als je het zelf maakt’, zegt Van der Vecht. ‘Nog een keer, nog een keer’, joelt de klas. ‘Vooruit dan’, zegt Van der Vecht. ‘Doen we nog één liedje.’ <


pROfILERINg TEKST: KARIN vAN BREUgEL EN MARTIN vAN DEN BOgAERDT BEELD: MARLA SMITh STEvELS

Mondriaan College in oss

terug naar de basis Het aanbieden van extra programma’s voor grote groepen leerlingen, zoals science, informatica of versterkt Engels: het Mondriaan College gelooft er niet meer in. Dit jaar wijzigde de school haar strategische koers. De onderwijsbehoeften van de individuele leerling staan voortaan voorop. Een leerling die méér wil en aankan, krijgt daarvoor alle ruimte. Maar pas als de kernvakken goed op orde zijn.

V

eel scholen zoeken naar manieren om zich te profileren, bijvoorbeeld door het aanbieden van Spaans, Chinees of tweetalig onderwijs. Ook in deze regio zien we scholen die bijvoorbeeld research of expeditie aanbieden. In het verleden deden wij daar zelf ook aan mee. Zo hadden we een vwo-plusklas, waar de leerlingen filosofie en informatica kregen’, vertelt Theo Bekker, rector van het openbare Mondriaan College in Oss.

Aandacht voor kernvakken

Er zijn verschillende redenen waarom de school besloot tot een andere koers. Ton


van den Hoogen, directeur van de afdeling havo-vwo, noemt om te beginnen de verzwaarde exameneisen. ‘De leerlingen worden straks sterker afgerekend op hun Nederlands, Engels en wiskunde. Daar gaan we in het programma dus hoe dan ook ex-

tra aandacht aan besteden.’ Het gaat Van den Hoogen overigens niet alleen om het eindexamen. Een goede beheersing van deze kernvakken is tenslotte ook noodzakelijk in het hbo en wetenschappelijk onderwijs. ‘In de praktijk zie je dat stu-

pROfILERINg

Verviervoudiging

denten in de loop van hun vervolgstudie vastlopen als de basis onvoldoende is. Dat moeten we zien te voorkomen.’ Een andere, misschien minder voor de hand liggende, reden is het feit dat er uiteindelijk niet zoveel belangstelling bleek voor het vwo-plus en het extra programma dat leerlingen kregen aangeboden. Van den Hoogen refereert aan de inschrijvingen van vorig jaar. Er meldde zich toen een aanzienlijke groep kinderen, die de mogelijkheden had om vwo-plus te kiezen, maar dat niet deed. ‘Daar hadden ze gewoon helemaal geen zin in. Deze kinderen willen goed onderwijs, waarmee ze later naar de universiteit kunnen, maar hebben geen zin in bijvoorbeeld het wekelijkse Cambridge Engels, waar ze vervolgens drie jaar aan vastzitten. Het zijn vaak kinderen met een brede belangstelling, die al allerlei dingen naast school doen, zoals sport of muziek. Dat vinden ze wel genoeg. Ze willen hun eigen keuzes kunnen maken en zich niet binden aan een vastomlijnd programma dat de school bedacht heeft.’

Oog voor individu

De nieuwe koers van de school steunt kort gezegd op twee pijlers: meer aandacht voor de onderwijsbehoeften van de individuele leerling en prioriteit voor de kernvakken. Van den Hoogen legt uit hoe de school dit wil realiseren. ‘We gaan werken met een nieuwe lessentabel, waarin meer uren zijn ingeroosterd voor Nederlands, Engels en wiskunde. Op dit moment volgen alle docenten een professionaliseringsprogramma om hun pedagogisch-didactische kwaliteiten te

verbeteren, zodat zij beter kunnen aansluiten bij de leerstijl, motivatie, ondersteuningsbehoeften en interesses van individuele leerlingen.’ Deze focus op het individu zal volgens Van den Hoogen leiden tot meer differentiatie in de normale lessen. Sommige kinderen hebben herhaling nodig of extra instructie, andere zijn juist geholpen bij verdiepende of extra stof. In aanvulling op het normale lesprogramma is de school gestart met een zogenoemd maatwerkprogramma. Rector Bekker legt uit wat dit is: ‘Dit maatwerkprogramma is een vergaande vorm van individueel onderwijs, waarin we elke leerling kunnen bieden wat hij of zij nodig heeft. Een leerling die ons normale basisprogramma vrij simpel kan volgen, bieden wij in dat maatwerkprogramma bijvoorbeeld verdiepende of verrijkende stof aan. Voor de ene leerling kan dat een cultuurvak zijn, maar een ander heeft misschien meer belangstelling voor natuurkunde, filosofie, yoga of Cambridge Engels. Er is echter ook een flinke groep leerlingen die moeite heeft met bepaalde onderdelen van de lesstof. Zij krijgen tijdens de maatwerkuren gerichte ondersteuning, bijvoorbeeld in de vorm van herhaling van de stof of extra instructie.’ Van den Hoogen benadrukt dat de aansturing bij de school ligt. ‘Een leerling kan wel aangeven dat hij filosofie wil volgen, maar als hij wiskunde of Engels onvoldoende onder de knie heeft, kan hij tijdens de maatwerkuren geen filosofie volgen. De eerste nadruk ligt op de kernvakken. Pas als die op orde zijn, is er ruimte voor verdieping en verrijking.’

Het Mondriaan College voert het maatwerkprogramma gefaseerd in. Tom van den Brink, directeur van de afdeling mavo: ‘Vorig jaar zijn we gestart met één maatwerkuur voor de onderbouw van havo/vwo, dit jaar doet ook de mavo mee. Voor leerlingen van mavo 4 is het extra interessant om de maatwerkuren te vullen met Nederlands, Engels of wiskunde. Dat geeft hun namelijk de mogelijkheid om drempelloos door te stromen naar havo 4.’ Zowel docenten, ouders als leerlingen zijn positief over de maatwerkuren. Daarom worden deze uren volgend jaar schoolbreed ingevoerd. Dan komen er minimaal vier (en maximaal zes) maatwerkuren op het rooster van alle afdelingen en alle leerjaren. ‘Ik ben ervan overtuigd dat we door onze koerswijziging alle leerlingen zo ver mogelijk vooruit kunnen helpen en dat we hen optimaal voorbereiden op hun examen en het vervolgonderwijs’, besluit Bekker. <

No-nonsenseschool De Haarlemse schooldirecteuren Reinier Bos en Frank Voskuilen haalden in 2010 het nieuws met hun manifest voor de ‘nononsenseschool’. Ze erkenden het manifest expres kort door de bocht te hebben opgesteld, ‘met een glimlach op het gezicht’, om discussie los te maken. De twee zeiden dat scholen alle taken moesten afstoten die niet direct met onderwijs te maken hadden. Als voorbeelden noemden ze voorlichting over homoseksualiteit, drugs en verantwoord omgaan met geld. Maar ook de intocht van Sinterklaas, schoolreisjes, juffen- en meesterdagen, moederdagcadeautjes, schoolzwemmen en schooltuintjes konden wat hen betreft verdwijnen. Voor zover bekend heeft het manifest er nergens toe geleid dat de Sint niet meer welkom is, moeders zonder cadeautjes zijn komen te zitten of dat leerlingen niet meer op stap gaan.


vRAAg EN ANTWOORD

Verplichte pleindienst Ik kan mijn pleindienst niet doen, omdat mijn kinderen ziek zijn. Wij zijn als ouders verplicht om pleindienst te vervullen. Ben ik verplicht om vervanging te zoeken of moet de overblijfcoördinator daarvoor te zorgen? Nee, u bent niet verplicht om voor vervanging te zorgen. Ouders kunnen niet worden verplicht om een activiteit voor de school uit te voeren. Het is fijn voor school dat u zich wilt inzetten voor de pleindienst, maar dit is een vrijwillige keuze. In

uw situatie is sprake van overmacht, waardoor uw inzet niet kan worden verlangd. De school is eindverantwoordelijk voor het overblijven en als de coördinator geen oplossing vindt, kan hij dit bij de directeur neerleggen. <

Aanwezigheid bij vergadering medezeggenschapsraad Een lid van de personeelsgeleding van de medezeggenschapsraad (MR) is alleen maar aanwezig als er gestemd moet worden. Wat kunnen wij als oudergeleding hieraan doen?

0800-5010 openbaar onderwijs Ouders en MR-leden in het openbaar onderwijs kunnen voor informatie en advies gratis terecht bij de Vereniging Openbaar Onderwijs. De telefonische infolijn 0800-5010 is iedere schooldag geopend, tussen tien en drie uur. Bel 0800-5010, kies 1 voor onderwijs en 4 voor openbaar, of stel uw vraag op www.voo.nl/5010.

0800-5010 www.voo.nl/5010

Telefoon

32 | SChOOL! 5 - septeMber 2011

Het is begrijpelijk dat u als oudergeleding hierover niet tevreden bent. Een MR functioneert niet naar behoren als niet alle leden van de MR hun aandeel leveren. Toch is hier weinig tegen te doen, want het u kunt dit MR-lid niet verplichten om op te stappen. In het

kader van het taakbeleid wordt per personeelslid 60 uur toegekend voor het MR-lidmaatschap. U kunt de directeur vragen naar mogelijkheden binnen het taakbeleid om een volledige bezetting van de personeelsgeleding van de MR mogelijk te maken. <

Toetsen thuis bespreken Wij vroegen om een kopie van een proefwerk, zodat wij thuis met ons kind konden doornemen wat er fout is gegaan en waarom. Dat werd geweigerd. Mag een basisschool proefwerken en toetsen op school houden en alleen op school ter inzage voor de ouders beschikbaar stellen? Ja. Het wel of niet verstrekken van de proefwerken of toetsen, voor zover die geen deel uitmaken van het leerlingvolgsysteem, is een beleidskeuze van de school. De school wil hier waarschijnlijk mee voorkomen dat deze toetsen breed worden verspreid, waardoor in de toekomst van sommige opgaven niet opnieuw gebruik

gemaakt kan worden. Het inzien van toetsen en dergelijke zal daarom beperkt blijven tot een gesprek hierover met de leerkracht, waarbij deze in algemene zin de resultaten bespreekt en aangeeft tot welke onderwijskundige interventies dit zal leiden. Toetsen van het leerlingvolgsysteem worden nooit mee naar huis gegeven. <

vRAAg EN ANTWOORD

Het tweede ziektejaar Heeft iemand, die in het tweede ziektejaar wenselijk geachte arbeid verricht, recht op doorbetaling van 100 procent van het loon?

In de eerste 12 maanden van ziekte ontvangt een werknemer 100 procent van zijn oorspronkelijke salaris. Het is daarbij niet van belang of de werknemer geheel of gedeeltelijk ziek is. Als de zieke werknemer na 12 maanden, in het belang van zijn re-integratie, op advies van de bedrijfsarts, de arbodienst of het re-integratiebedrijf wenselijk geachte arbeid gaat verrichten, ontvangt de werknemer over de gewerkte uren het salaris uit de oorspronkelijke functie. Over de verlofuren wegens ziekte ontvangt de werknemer 70 procent van het salaris uit de oorspronkelijke functie.

Een voorbeeld: een zieke leraar verricht als administrateur in het tweede ziektejaar 50 procent van zijn betrekkingsomvang wenselijk geachte arbeid. Over de werkzaamheden van de administrateur ontvangt de werknemer 100 procent van zijn salaris die

hij als leraar ontvangt (derhalve 100 procent over 50 procent is 50 procent van zijn bezoldiging die hij als leraar ontvangt). Over de verlofuren wegens ziekte ontvangt hij 70 procent van zijn oorspronkelijke salaris (derhalve 70 procent over 50 procent is 35 procent van de bezoldiging die hij als leraar ontvangt). De zieke leraar ontvangt hiermee in het tweede ziektejaar 50 procent plus 35 procent is 85 procent van zijn oorspronkelijke salaris. Om in het tweede ziektejaar aanspraak te maken op 100 procent doorbetaling van het salaris, moet de verrichte arbeid reële loonwaarde hebben. Onder arbeid met reële loonwaarde wordt niet verstaan het werken op arbeidstherapeutische basis. Daarbij blijft sprake van ziekteverlof en wordt over de gewerkte uren niet 100 procent maar 70 procent van het oorspronkelijke salaris uitbetaald. <

Helpdesk van VOS/ABB

De Helpdesk van VOS/ABB geeft dagelijks advies en informatie aan leden. Mail uw vraag naar [email protected] of bel op de ochtenden van werkdagen naar 0348-405250.

Lid van twee MR’en

Kan iemand die op twee of meer scholen werkt, tegelijkertijd lid zijn van twee medezeggenschapsraden (MR) en de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR)?

De Wet medezeggenschap op scholen (WMS) sluit niet uit dat een werknemer, die op meer dan één school van het bevoegd gezag werkt, verkiesbaar kan worden gesteld voor de MR van elke school waar hij werkzaam is. Deze mogelijkheid kan alleen worden beperkt door het medezeggenschapsreglement dat geldt voor de MR. Een vakleerkracht bewegingsonderwijs, die bijvoorbeeld op vijf scholen van hetzelfde bestuur gymlessen verzorgt, kan dus lid zijn van de MR’en van deze scholen. In de GMR zijn de MR’en van alle betrokken scholen vertegenwoordigd. De leden van de GMR worden geko-

zen door de leden van de betrokken MR’en. Op grond van de WMS is het mogelijk dat een lid van de MR van een school tevens lid is van de GMR. Het is dus mogelijk dat een werknemer die op twee of meerderde scholen werkt, tegelijkertijd lid is van twee MR’en en de GMR. De vraag is wel of dit wenselijk is, omdat de eigenlijke taken van de functie waarin een werknemer is aangesteld, onder druk komen te staan door de vele uren die hij krijgt toegekend voor de uitoefening van de medezeggenschapstaken. De uren die worden toegekend voor die taken zijn immers niet gekoppeld aan de werktijdfactor van werknemers. <

0348-405250 [email protected]

Telefoon


SChOOL! EN EXCURSIE OUDERS TEKST MIChIEL jONgEWAARD BEELD DE BATAvIAWERf, NIEUW LAND EN RIjKSMUSEUM vAN OUDhEDEN LEIDEN

Schipbreuk.

De noodlottige reis van de Batavia Aan de Lelystadse kust kunnen schoolklassen zich verdiepen in de schipbreuk van het VOC-schip De Batavia, dat in 1629 verging voor de westkust van Australië. In de nieuwe tentoonstelling Schipbreuk, een samenwerking tussen Nieuw Land, Bataviawerf en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), zijn twee educatieve programma’s ontwikkeld, voor het basisonderwijs en voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De replica van het schip De Batavia en de nieuwe tentoonstelling schetsen een beeld van de ontwikkeling van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC). De compagnie was in de 17e en 18e eeuw het grootste handelsbedrijf ter wereld en wordt gezien als de eerste multinational. Op 4 juni 1629 liep het gloednieuwe

Poster van de tentoonstelling Schipbreuk.

De replica van VOC-schip De Batavia in actie op het Markermeer. VOC-retourschip De Batavia op één van de riffen voor de westkust van Australië. De meeste opvarenden kunnen zich redden en vinden een toevluchtsoord op een naburig koraaleilandje. Daar voltrekt zich een drama, waarbij 120 bemanningsleden worden vermoord door het schrikbewind van onderkoopman Jeronimus Corneliszoon. In de tentoonstelling zijn originele objecten te zien uit het wrak van de Batavia, zoals het skelet van een opvarende, de scheepsbel en fragmenten van wapens. Schipbreuk voor scholen ‘Voor de tentoonstelling Schipbreuk zijn twee educatieve programma’s ontwikkeld voor het onderwijs’, vertelt Karin Dibbits-Lips, communicatiemedewerker van Nieuw Land, museum, archief en studiecentrum in Lelystad. ‘De lesprogramma’s vormen een perfecte verdieping van de reguliere lesstof. Het verhaal sluit namelijk aan op het Tijdvak van Regenten en Vorsten van de Canon van Nederland.’ ‘Voor de bovenbouw van het basisonderwijs is het Paspoort Batavia ontwikkeld. Dit bestaat uit een zakformaat speurboekje dat de leerlingen meeneemt langs de leukste en meest bijzondere plekjes van de tentoonstelling. Aan de hand van kijk-, denk-, zoeken tekenopdrachtjes maken ze spelenderwijs kennis met dit bijzondere schip, haar beruchte reis en de VOC-tijd,’ aldus Dibbits-Lips. CSI Batavia is het programma voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Leerlingen doen hierbij in groepjes zelf onderzoek naar het VOC-schip Batavia en haar geschiedenis. De leidraad bij dit onderzoek zijn zogenaamde QR-codes. < Meer weten? Kijk op www.schipbreukbatavia.nl.

Mythologie tijdens ‘Week van de Klassieken 2012’ Allard Pierson Museum, Museum Het Valkhof, het Rijksmuseum van Oudheden en Tresoar. 17 t/m 26 april 2012 Griekse en Romeinse goden, godinnen en mythen staan centraal tijdens de vijfde ‘Week van de Klassieken, die plaatsvindt van dinsdag 17 april t/m donderdag 26 april. Lezingen, rondleidingen, theaterworkshops, toneel, ‘de Grote Ken-je-Klassieken-Quiz en twee tentoonstellingen staan op het programma om jong en oud kennis te laten maken met de klassieke oudheid. De Week wordt georganiseerd door het Allard Pierson Museum (Amsterdam), Museum Het Valkhof (Nijmegen), het Rijksmuseum van Oudheden (Leiden) en Tresoar (Leeuwarden). < Meer weten? www.weekvandeklassieken.nl en Twitter @WeekKlassieken.

34 | SChOOL! 5 - septeMber 2011

SChOOL! EN REChT TEKST SANDRA gEERDINK BEELD: SIERAg

Aansprakelijkheid

bij ongevallen tijdens de gymles Op grond van hun zorgplicht moeten scholen alert zijn op veiligheid tijdens de gymles. De opstelling, het gebruik en het opruimen van de gymtoestellen moet veilig gebeuren. Bij ongevallen in de gymzaal wordt de school nogal eens aansprakelijk gesteld. Uit recente uitspraken blijkt dat de rechtbank in dergelijke zaken de zogenoemde ‘Kelderluik-criteria’ hanteert. het is goed om daar rekening mee te houden. De casus bruikt, had de docent de leerlinge niet In een recente uitspraak van de rechtzonder zijn toezicht mogen laten oefebank Assen werd een school aansprakenen. Ook niet nadat zij de oefening al lijk gesteld voor schade die was ontstaan driemaal geheel volgens zijn instructie, tijdens een gymles, na een ongeval met en goed, had uitgevoerd. een mini-trampoline. Het feit dat de • De docent had erop bedacht moeten zijn dat leerlingen op deze leeftijd graag exdocent kort afwezig was toen zich het ongeval voordeed was daarbij doorslagperimenteren, zodat de kans niet ondenkgevend. Bij de oefening was een brugbaar was dat de leerlinge na de oefening klasleerlinge ongelukkig op de landingsdriemaal op de voorgeschreven wijze mat terecht gekomen. De leerlinge stelde uitgevoerd te hebben, voor de vierde keer dat zij ten gevolge van die val letsel had zonder toezicht een andere wijze van uitopgelopen (aanhoudende hoofdpijn) en voeren zou willen uitproberen. Met andaardoor schade leed. Zij stelde de school dere woorden, de gymdocent heeft door daarvoor aansprakelijk. de oefening uiteindelijk zonder toezicht te laten uitvoeren, het risico op letsel laDe uitspraak ten ontstaan en is daarom aansprakelijk De rechter bepaalde in deze zaak dat de voor de schade van het ongeval. school de schade van de leerlinge moest vergoeden, omdat de school niet in vol- Kelderluik-criteria doende mate aan haar zorgplicht had Rechters hanteren bij de beoordeling van voldaan. De rechter redeneerde daarbij aansprakelijkheidsvraagstukken de zoals volgt; genaamde Kelderluik-criteria. Deze cri• Een oefening met een mini-trampoline teria zijn opgesteld in een zaak die ging kan als risicovol worden beschouwd en over een ongeval in een café door een vraagt daarom om een grote alertheid openstaand kelderluik. In een uitspraak van de docent. van de rechtbank Almelo, eveneens over • Zowel voorafgaand als tijdens de oefe- een gymongeval met een trampoline, ning dient de docent duidelijke instruc- somt de rechter deze criteria nog eens ties te geven. De (getuigen)verklarin- op. In dit geval ging het om een leerlingen van de leerlingen over de manier ge die tijdens een trampoline-oefening waarop de oefening moest worden uit- ongelukkig was neergekomen op de gevoerd, waren niet eenduidig. Daaruit landingsmat en vervolgens naast die maakt de rechter op dat niet is komen mat was terechtgekomen. Ze had letsel vast te staan dat de instructie van de opgelopen aan haar arm. De rechter bedocent duidelijk genoeg is geweest. paalde dat er door een deskundige moet • Omdat een risicovol toestel werd geworden getoetst of er sprake is van een 1

onveilige of onjuiste opstelling van de trampoline en somde op welke vragen daarbij moeten worden beantwoord. 1. Was de opstelling van de oefening conform de verkeers- en veiligheidsnormen die horen bij die oefening? 2. Hoe groot is de waarschijnlijkheid van een ongeval bij deze oefening? 3. In welke mate heeft de onvoorzichtigheid van de leerlinge een rol gespeeld? 4. Hoe ernstig en omvangrijk is mogelijk de schade als het risico van vallen op een landingsmat zich voordoet? 5. Welke eisen moeten in het algemeen en in dit bijzondere geval worden gesteld aan de zorgplicht, bestaande uit het houden van toezicht en/of het geven van instructies van de docent? 6. Hoe bezwaarlijk is het om maatregelen te treffen om een ongeval te voorkomen? Deze zes vragen komen overeen met de zogenaamde Kelderluik-criteria. Het is nuttig om deze criteria te kennen en daarmee bij de inrichting van het gymonderwijs, van voorbereiding tot aan het opruimen van toestellen, rekening te houden. <

Meer informatie Voor meer informatie kunnen schoolbesturen bellen met Sandra Geerdink, De onderwijsjuristen en -advocaten VOS/ABB, tel. 0348-404800.

Rechtbank Assen, 31 augustus 2011, HA ZA 10-600

2

Rechtbank Almelo, 20 april 2011, HA ZA 10-52


Opmerkelijk Ook iets opmerkelijks gehoord? Mail naar: [email protected]

Een bezuinigingstip voor VVD-Kamerlid Ton Elias: check je bronnen! Met ballen voor de klas In België is het onderwijs net als in Nederland sterk vervrouwelijkt. Daarom heeft het Vlaamse onderwijsmagazine Klasse 2012 uitgeroepen tot het jaar van de man.

Elias stelde Kamervragen over de openbare onderwijsgroep Sevenwolden in Friesland, omdat die busvervoer zou hebben betaald voor leerlingen die in Amsterdam gingen protesteren tegen de 1040 urennorm. Hij had daarover een bericht gelezen en wees erop dat onderwijsgeld niet bedoeld is voor het huren van bussen. De minister liet het checken bij de school. Daar bleek dat de leerlingenraad het vervoer had geregeld en dat wie naar Amsterdam wilde, 12 euro per persoon moest betalen. Elias heeft met zijn nutteloze vraag 1800 euro overheidsgeld verprutst, want dat kost het stellen en laten beantwoorden van een Kamervraag.

Katholieken moeten niet zeuren Er zijn al genoeg christelijke feestdagen, dus op Goede Vrijdag moet je gewoon naar school. De Commissie Gelijke Behandeling (CGB) boog zich over het bezwaar van een rooms-katholieke moeder die voor haar twee dochters vrij had gevraagd op Goede Vrijdag. Op die dag is het een goede gewoonte om in katholieke kerken bij de kruiswegstaties te bidden. Het openbare Staring College in Lochem, waar de meisjes op school zitten, wees het verzoek af.

De school geeft islamitische, joodse en hindoeïstische leerlingen maximaal twee extra vrije dagen om hun religie te beleven, maar christelijke leerlingen hebben dat recht niet. Uit het oordeel van de CGB blijkt dat katholieken niet moeten zeuren: er zijn al zeven vrije christelijke feestdagen per jaar. Extra vrij op Goede Vrijdag is dus niet nodig.

‘Mannen zijn een bedreigd ras in de klas’, zo meldt Klasse. In het Vlaamse basisonderwijs is het aandeel mannen in zeven jaar tijd met een kwart gedaald tot één op zeven. In het secundair (voortgezet) onderwijs in Vlaanderen zijn vier op de tien leraren man. Volgens Klasse is iedereen het erover eens dat een gezond evenwicht tussen mannen en vrouwen op school het beste is. Het Vlaamse magazine roept zijn lezers daarom op met ideeën te komen om meer jongens warm te maken voor het lerarenberoep.

Youp een beetje laat… Brug open, wekker doet het niet, lekke band. Daar is nu een smoes bijgekomen: telefoon op hotelkamer kapot. Youp van ’t Hek zou in het kader van de Nationale Voorleesdagen op woensdag 18 januari stipt om negen uur ’s ochtends op de openbare Prins Johan Friso Mytylschool in het Groningse Haren zijn. De kinderen waren keurig op tijd, maar de cabaretier lag op dat moment nog lekker te ronken in zijn luxe hotelbed. Hij kwam nog wel, maar een uur te laat. Youp in Shownieuws van SBS6: ‘Ik kon er niks aan doen. In het hotel hadden ze me niet gewekt, omdat de telefoon op mijn kamer kapot was. Het hotel kon er ook niets aan doen, niemand kon er iets aan doen!’

School! Nieuwe obs in Maasbree kwestie van volhouden Openbaar onderwijs mag minder bescheiden zijn Sociale media op school

Recommend Documents