Schommelingen in de melkmarkt Bent u over 5 à 10 jaar nog succesvol melkveehouder?
Flynth Paula Bulk Patrick Schrijver Rinus Wientjens
Januari 2015
Kennismaking thema Risicomanagement
INTRODUCTIE Voorstellen Aanleiding bijeenkomst Introductie risico’s Aan welke knoppen kunt u draaien? Conclusies
Aanleiding bijeenkomst -
Einde tijdperk melkquotum
-
Verwachte schommelingen melkprijs
-
Zorgen over continuïteit bedrijf
Wat kunt u doen?
RISICO’S (1)
Risico: Het effect van onzekerheid op doelstellingen
Soorten RISICO Brand, storm, aardbeving, overstroming, droogte Prijsrisico’s inkoop en verkoop, rente Institutionele risico’s: wet- en regelgeving Dierziektes, plagen in gewassen Gezondheid & gezin, arbeidsongeschiktheid
Persoonlijke omstandigheden: huvo, testament, ondernemingsvorm
Onderscheid externe en interne risico’s? Externe risico’s: -
Overkomen ons
-
Treffen vaak meer ondernemers
-
Niet direct te beïnvloeden, maar gevolgen beperken kan wel
Interne risico’s: -
Wel te beïnvloeden?
-
Vooral, te voorkomen?
RISICO’S
ONZEKERHEID: Voorvallen die je nu niet voorziet, maar wel voorstelbaar zijn. Niet: wat je ziet/kan zien aankomen
RISICO’S specifiek in veehouderij
Dierziektes
PROBLEEM
Risicomanagement is niet:
JA
funtioneert het
afblijven dan
NEE
heb je er aan gezeten JA
NEE
stommeling NEE
weet iemand ervan JA
pand verlaten
JA
krijg je op je donder NEE
NEE
domoor
kan je nog iemand anders de schuld geven JA
PROBLEEM OPGELOST
naar huis gaan
Aan welke knoppen kunt u draaien? 1. Verzekeringen 2. Liquiditeitsplanning 3. ‘Witte motor’ bedrijf op orde 4. Afstemming en overleg 5. Evenwichtige groei 6. Prijzen, melk, krachtvoer
Knop 1. Verzekeren
Wanneer verzekeren? Omvang risico = Kans x Impact
Verzekerbare risico’s: - Hoe kleiner de kans - Én hoe groter de financiële gevolgen als het optreedt
Knop 2. Liquiditeitsplanning
Liquiditeitsplanning Volg de ontwikkeling, per maand of kwartaal Plan vooruit en toets achteraf Vergelijk met collega-melkveehouders Ken uw positie Blijf financieel in de comfortzone Voorkom minpunten bij de bank; die zijn later lastig Zicht op privé; budget, vast bedrag overboeken?
Knop 3. Witte motor op orde Ken je positie: Spreiding in resultaten is groot Melkproductie levert het geld Beloning per uur arbeid Eigen ruwvoerproductie Investeer in ontwikkeling kennis en vaardigheden
Melkprijs en marge 45,00 40,00 35,00
(cent/kg.)
30,00 marge
25,00
kr.opbr.prijs
20,00
bodemprijs
15,00
melkprijs
10,00
bruto geldstr.
5,00 0,00 -5,00
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 (jaar)
Lang vreemd vermogen en melkleverantie 900000 850000 800000 750000 700000 lang vreemd vermogen
650000
afgeleverde melk
600000 2009
2010
2011
2012
2013
2014
* prognose
Lang vreemd vermogen per kg melk 1,180 1,160 1,140 1,120 1,100 1,080 1,060 1,040 1,020 1,000 2009
2010
2011
2012
2013
2014 * prognose
Kritieke opbrengstprijs melk en financiering Kritieke opbrengstprijs melk
Uitgaven rente + aflossing
Knop 4. Afstemming en overleg
Afstemming en overleg Bespreek aanpak bedrijfsvoering (witte motor) en liquiditeit Bespreek verwachtingen en ambities In elk geval met degene(n) waarmee u samen werkt Ook met belangrijke leveranciers, afnemers, dienstverleners
Knop 5. Evenwichtige groei 1. Denken in scenario’s 2. Niet de eerste zijn met liquiditeitsproblemen 3. Belangrijkste zaken in balans: Grond Arbeid Financiering
Evenwichtige groei Zelf rekenen? Zelf een plan opstellen? Met welke uitgangspunten aan de slag
Knop 6. Prijzen van melk, krachtvoer, rente Termijnmarkt Melkprijscertificaat Coöperatie Rente vast of variabel
Verloop prijzen Melk in Nederland Componenten melk: Internationaal: boter, mager melkpoeder, kaas
Krachtvoer in Nederland Ingrediënten krachtvoer internationaal: mais, voergraan, baktarwe, soja etc.
Rente
Melkprijzen 1999 tot 2013, € per 100 kg standaardmelk; bron LTO 40 35 30 EU
25
NZ VS
20 15 10
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Melkprijs 2012 – 2014, per maand, bron LTO
Informatie zuivel internationaal
Overzicht zuivelprijzen internationaal
Maisprijs Chicago 1984 t/m 2014
Soja, Chicago 1984 t/m 2014
Bron: Hypotheker
Termijnmarkt oplossing risico’s? Termijnmarkten kunnen in de toekomst een rol gaan spelen bij risicomanagement melkprijs. Op dit moment lastig toe te passen Wel nuttig: - Kennis opbouwen over termijnmarkt - Ontwikkelingen volgen
Wat kan met de termijnmarkt? Pieken en dalen verkleinen Uiteindelijk: lagere financieringskosten bedrijf
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Keuze scenario?
Centrale vraag: Kent u uw afbreukrisico’s?
Mogelijke afbreukrisico’s melkveehouders Persoonlijke gezondheid? Rente financiering? Melkprijs? Dierziekte? Voerkosten?
Wat kunt u nu zelf oppakken -
Zelf een bedrijfsplan maken
-
Zelf een liquiditeitsplan maken
-
Cursus termijnmarkt, Joost Pennings
Dank voor uw aandacht!
[email protected] [email protected] [email protected]
