Schadebeheersing Ziektewet
Robidus biedt integrale diensten op het snijvlak van Finance en HR, gericht op de inzetbaarheid van personeel. De maatwerk advisering en ondersteuning zijn gebaseerd op een best practice platform en voegen waarde toe aan de diverse thema’s rondom sociale zekerheid.
Als
werkgever
verantwoordelijkheid
draagt voor
u
de
personeel
financiële dat
ziek
of
arbeidsongeschikt is. Financiële lasten waar geen productiviteit tegenover staat. Of het een medewerker in vaste dienst betreft of iemand met een tijdelijke arbeidsovereenkomst, is daarbij niet relevant. Per zieke medewerker kunnen uw kosten oplopen tot een half miljoen, bevestigt de minister van Sociale Zaken op Kamervragen. Beheersen van de schade is derhalve essentieel.
Inhoud 1.
Ziektewet .......................................................................................................... 3 1.1 Ziektewet en de WIA ................................................................................................. 3 1.2 WIA schade neemt fors toe ....................................................................................... 4 1.3 Modernisering Ziektewet........................................................................................... 5
2.
Schadebeheersing ZW ....................................................................................... 7 2.1 Ziektewet eigenrisicodragerschap ............................................................................. 7 2.2 Uitvoering Ziektewet ................................................................................................. 7 2.3 Verzuimbegeleiding .................................................................................................. 7 2.4 Schadebeheersing ..................................................................................................... 8
3.
Conclusie .......................................................................................................... 9
© April 2015, Robidus. Whitepaper Schadebeheersing Ziektewet. 2
1. Ziektewet In de volksmond wordt de term Ziektewet nog steeds gebruikt voor de periode vanaf het moment dat een werknemer zich ziek meldt. "Ik loop in de ziektewet" betekende ooit: ik werk niet, maar mijn loon wordt wel doorbetaald. De 104 weken loondoorbetalingsverplichting heeft hieraan officieel een eind gemaakt. De Ziektewet (ZW) regelt nu dat zieke werknemers, in gevallen waarbij de loondoorbetalingsverplichting niet van toepassing is, recht hebben op een uitkering. Denk aan medewerkers die: 1. geen werkgever (meer) hebben, zoals zieke WW-gerechtigden, zieke uitzendkrachten en zieke werknemers van wie hun dienstverband afloopt tijdens ziekte. 2. een werkgever hebben maar een – gepercipieerd – hoog ziekterisico hebben (no-riskpolis, orgaandonoren en zwangere vrouwen). Omdat deze groepen onder de werkingssfeer vallen van het vangnet van de ZW, worden zij ook wel vangnetters genoemd.
1.1 Ziektewet en de WIA Werknemers met een dienstverband voor bepaalde tijd die tijdens de verzuimperiode ziek uit dienst treden, ontvangen geen loon meer van de werkgever. Deze ex-werknemers ontvangen een Ziektewet uitkering van het UWV voorafgaand aan de WIA keuring. Indien een werknemer beschikt over een no-risk status, verkregen door een arbeidshandicap of een eerdere arbeidsongeschiktheidsuitkering, bestaat er ook recht op een Ziektewet uitkering tijdens verzuim. Maar de naam “no-risk” geeft het al aan; de (ex-)werkgever is niet financieel verantwoordelijk voor de verzuim- en arbeidsongeschiktheidsschade van medewerkers met een no-risk status. Voor deze groep medewerkers geldt geen loondoorbetalingsverplichting of toerekenbare ZW- of WGA-uitkering. In schema:
Dienstverband
No Risk
Eerste werkdag
Loondoorbetaling
WGA-vast
ZW/ WAZO-uitkering
WGA niet toerekenbaar
Loondoorbetaling
Eerste verzuimdag
ZW-uitkering
Ziek uit dienst
WIAkeuring
WIA
Pensioen
status
onbepaalde tijd
bepaalde tijd
Arbeidsongeschikt
Verzuim & verlof
WGA-flex
Pensioen
© April 2015, Robidus. Whitepaper Schadebeheersing Ziektewet. 3
1.2 WIA schade neemt fors toe De instroom in de WIA is hoger dan bij de invoering van de wetgeving in 2006 verwacht. De uitstroom is eveneens te rooskleurig ingeschat. In 2006 bedroeg de WIA instroom nog slechts 21.000, nu ligt dit op zo’n 40.000 werknemers per jaar. Eind juni 2014 werden bijna 210 duizend WIA-uitkeringen verstrekt: 148 duizend WGA-uitkeringen en 61 duizend IVA-uitkeringen.
700 600 500 400
300 200 100 0 jan-07
jan-08
jan-09
jan-10
jan-11
WAO-uitkeringen
Wajong-uitkeringen
IVA-uitkeringen
WGA-uitkeringen
jan-12
jan-13
WAZ-uitkeringen
Bron: CBS 30 oktober 2013 / cijfers sociale zekerheid
Meer dan de helft van de WGA instroom komt vanuit de vangnet situatie. Terwijl er vele malen meer “reguliere” werknemers zijn dan medewerkers in een vangnet situatie.
Bron: UWV monitor arbeidsparticipatie 2013
De helft van alle WGA toekenningen betreft flexwerkers. Dit terwijl de risicopopulatie veel kleiner is dan bij de reguliere WGA instroom. Het UWV die in deze gevallen verantwoordelijk is voor Poortwachter, is niet in staat gebleken om instroom in de WGA te voorkomen en uitstroom te bevorderen. Hoge instroom en hoge schade leidde in 2012 tot aanpassing van de Ziektewet.
© April 2015, Robidus. Whitepaper Schadebeheersing Ziektewet. 4
1.3 Modernisering Ziektewet In 2012 is de wet aangenomen waarmee de Ziektewet gemoderniseerd werd. Het doel van de wetgever was:
Gedragsverandering werkgevers o Meer betrokkenheid bij verzuimbegeleiding en re-integratie
Minder WGA instroom van werknemers ziek uit dienst
Lagere verzuimlasten door minder/korter verzuim
Werknemers activeren sneller aan de slag te gaan
In hoofdlijnen betreft de aanpassing het volgende:
2. 2013
1. 2013 Strengere toetsing zieke werknemers
• • • •
3. 2014
ZW
Gedifferentieerde ZW – en WGA –flex premie
eigenrisicodragen vereenvoudigen
1e jaarskeuring door UWV. < 35% AO geen uitkering Toets op gangbare arbeid Sollicitatieplicht
• • •
4. 2017 Één WGA premi
(Vast- en flex- personeel)
Geen garantieverklaring Vereenvoudiging vaststelling referteloon Inloop blijft achter bij UWV
1 Strengere toetsing zieke werknemer Na het eerste ziektejaar vindt een keuring plaats waarbij algemeen geaccepteerde arbeid als maatstaf wordt genomen en niet de oorspronkelijke functie (overeenkomst de WIA beoordeling). Met als gevolg dat niet langer sprake is van ziekte als er nog wel mogelijkheden zijn om ander werk te verrichten. Van de werknemer wordt verwacht dat deze er alles aan doet om weer aan het werk te kunnen. Enerzijds door striktere regels voor het opvolgen van medische adviezen. Anderzijds door invoering van sollicitatieplicht en aanscherping van de medewerking aan re-integratie activiteiten (scholing e.d.). Dit laatste zal gepaard gaan met een strikt en consequent uitgevoerd handhavings- en sanctiebeleid door het UWV. 2 ZW eigenrisicodragen Het eigenrisicodragerschap dient bij de Belastingdienst te worden aangevraagd en vangt aan per 1 januari of 1 juli. Gezien de korte duur van een ZW-uitkering is ervoor gekozen om geen garantiestelling te eisen, zoals bij WGA eigenrisicodragerschap wel het geval is. De ‘lopende’ ziektegevallen voor aanvang eigenrisicodragen blijven begeleid en betaald door UWV. De eigenrisicodrager start met een schone lei. Ook de vaststelling van het referteloon (basis voor de ZW-uitkering) is vereenvoudigd: er wordt volstaan met het loon verdiend bij de laatste werkgever.
© April 2015, Robidus. Whitepaper Schadebeheersing Ziektewet. 5
3 Gedifferentieerde premie De premie voor grote werkgevers (loonsom meer dan 100 x gemiddeld jaarloon, zoals gehanteerd door UWV) wordt gedifferentieerd op basis van de toe te rekenen ZW-uitkeringslast in het verleden. Voor kleine werkgevers wordt de premie op sectorniveau vastgesteld en voor middelgrote werkgevers geldt een combinatie van differentiatie op werkgevers- en sectorniveau. De WGA-uitkering die volgt op een ZW-uitkering, wordt middels een gedifferentieerde premie toegerekend aan de individuele ex-werkgever. De premiedifferentiatie WGA voor kleine en middelgrote werkgevers is identiek aan de premiedifferentiatie ZW. 4 Eén WGA-premie Per 1-1-2017 zal het onderscheid in de financiering van reguliere WGA=uitkeringen en
WGA-flex
verdwijnen. Dit betekent dat de huidige WGA premiedifferentiatie wordt uitgebreid. Ook het risico voor de WGA eigenrisicodrager wordt uitgebreid met deze uitkeringen. Als u al WGA eigenrisicodrager bent zult u in ieder geval moeten beslissen of u het risico wenst uit te breiden met de WGA-flex of terug te keren naar de publieke verzekering bij het UWV. In dat laatste geval betaalt u niet de minimumpremie, maar zullen eventuele WGA-flex uitkeringen aan uw ex-werknemers tot een hogere publieke premie leiden. U kunt het risico van WGA-flex uitkeringen alleen voorkomen en/of beperken wanneer u ook voor de ZW eigenrisicodrager wordt.
© April 2015, Robidus. Whitepaper Schadebeheersing Ziektewet. 6
2. Schadebeheersing ZW Er zijn al veel maatregelen genomen om de kosten van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid beheersbaar te krijgen/houden. Alle maatregelen zijn erop gericht de (ex-)medewerker zo snel mogelijk weer arbeidsproductief te krijgen. Hiervoor heeft de wetgever een aantal instrumenten ingezet. Zoals de inkomensnoodzaak om werk te hervatten en het principe van “de vervuiler betaalt”. Een instrument voor de werkgever om meer grip te krijgen op de Ziektewet-kosten is het eigenrisicodragerschap.
2.1 Ziektewet eigenrisicodragerschap Doordat de Ziektewet en WGA-lasten van flexwerkers vanaf 2014 rechtstreeks toegerekend worden aan de oud-werkgever (alleen grote werkgevers), heeft u er alle belang bij om deze schade zoveel mogelijk te beperken. Bij een publieke verzekering bij het UWV kunt u deze schade alleen beïnvloeden zolang de werknemer nog in dienst is. Daarna neemt het UWV de re-integratie over en krijgt u de kosten van Ziektewet, WGA en re-integratie doorbelast via de gedifferentieerde premies. U kunt er echter ook voor kiezen om niet afhankelijk te zijn van het UWV en de re-integratie zelf in handen te nemen of uit te besteden aan een derde partij. U kiest dan voor het ZW eigenrisicodragerschap. In dat geval is er geen gedifferentieerde ZW-premie verschuldigd, maar draagt u rechtstreeks het risico van de uit te betalen ZW-uitkeringen.
2.2 Uitvoering Ziektewet Het eigen risico dragen brengt een aantal uitvoeringsconsequenties met zich mee op zowel administratief als schadebeheersingsvlak. De uitvoering is aan strikte eisen verbonden, welke gecontroleerd worden door UWV. Verplichtingen eigenrisicodrager: 1. Vaststellen recht, hoogte en duur Ziektewetuitkering 2. Uitbetalen van de uitkering 3. Voeren uitkeringsadministratie 4. Verzuimbegeleiding m.b.v. gecertificeerde arbodienst 5. Voeren verzuimadministratie Aangezien de uitvoering ex-medewerkers betreft, specifieke kennis benodigd is en het niet naleven van de eisen financiële consequenties heeft, wordt veelal de uitvoering aan derde partijen uitbesteed.
2.3 Verzuimbegeleiding Verzuimbegeleiding en re-integratie zijn cruciaal voor de Ziektewet. Doel van de wetgever is namelijk het terugdringen van de ziekteverzuim- en arbeidsongeschiktheidskosten. Dit kan alleen als aantal en duur van de ZW-uitkeringen worden teruggebracht. Bij de publieke financiering verzorgt UWV de verzuimbegeleiding. U betaalt de uitkering indirect middels een gedifferentieerde premie, maar heeft geen enkele invloed op re-integratie activiteiten. Bij het ZW eigenrisicodragerschap bent u zelf eindverantwoordelijk voor verzuimbegeleiding en re-integratie. In de praktijk betekent dit een forse reductie van de duur van de ZW-uitkeringen en daarmee uw kosten. De verzuimbegeleiding kunt u, desgewenst, uitbesteden aan een derde partij.
© April 2015, Robidus. Whitepaper Schadebeheersing Ziektewet. 7
2.4 Schadebeheersing De gemiddelde ZW-duur voor flexwerkers (exclusief uitzendkrachten) is 52 weken*. Bij eigenrisicodragers is de gemiddelde uitkeringsduur minder. Bij het Robidus Ziektewet Service Center bedraagt de gemiddelde uitkeringsduur 23 weken. Op basis van een modaal inkomen betekent dit ruim
€
12.000 minder uitkeringskosten. Een hele direct en behoorlijke kostenreductie! Het eigenrisicodragerschap biedt de enige mogelijkheid om zelf de regie te voeren op de schade. Door effectieve regie op schade te voeren daalt het aantal ZW-cases. Daarnaast leidt een striktere naleving op de plichten van werknemers tot een reductie van de verzuimduur. Bron: UWV kwantitatieve informatie 2014
© April 2015, Robidus. Whitepaper Schadebeheersing Ziektewet. 8
3. Conclusie Uiteindelijk betaalt elke werkgever de rekening van (ex-)medewerkers die ziek of arbeidsongeschikt raken. De overheid heeft maatregelen genomen om de lasten naar rato van de veroorzaakte schade toe te rekenen en de werkgever een keuze te geven deze kosten zelf te beïnvloeden. UWV volgt en beoordeelt niet stelselmatig uitkeringsgerechtigden, waardoor schadebeheersing beperkt zal zijn. Ook het financiële belang van UWV is beperkter dan die van de werkgever. Werkgevers zullen dan ook zelf de regie in de hand moeten nemen én houden. Ervaring leert dat met goede verzuimbegeleiding (ex-)medewerkers sneller aan het werk gaan, waardoor uw verzuim, Ziektewet én WGA-kosten beheersbaar blijven.
Wilt u weten wat schadebeheersing Ziektewet voor uw organisatie betekent? Neem contact op met de specialisten van Robidus via
[email protected] of via het telefoonnummer 075 681 83 53
© April 2015, Robidus. Whitepaper Schadebeheersing Ziektewet. 9