SCHAARBEEK GEZOND EDITORIAAL

SCHAARBEEK GEZOND EDITORIAAL De Brochure «Schaarbeek Gezond» viert de eerste verjaardag van haar uitgave. Het is al een jaar dat de Gemeente van Schaarbeek, in samenwerking met professionals en verenigingen uit de gezondheidssector, heeft besloten om in de vorm van een driemaandelijkse brochure informatie te publiceren voor een gezondere levenswijze. Het is met veel genoegen dat ik u voorstel om dit vijfde nummer door te nemen. U zult er net zoals in elke editie kwaliteitsvolle ideeën en suggesties in terugvinden in verband met gezondheid. De terugkeer naar school is een vermoeiende periode waaraan vooral kinderen gevoelig zijn. Een pediater stelt u een belangrijk dossier voor: “het Kind en z’n slaap”. Interessante lectuur voor ouders die de slaapkwaliteit van hun kind(eren) wensen te verbeteren en bijgevolg ook hun eigen slaapkwaliteit. In het artikel met als titel "als we nu eens onze brooddoos zouden herbekijken!", nodigt een kinderdiëtiste ons uit om de maaltijden van de leerlingen te variëren en biedt ons oplossingen om de “maaltijd van plezier en welzijn” samen te stellen. Het project « Mémoire Vivante » geeft een voorstelling van hun preventiewerk op vlak van problemen die ouderdom stelt. Het project, binnen de VZW La Gerbe, stelt ouderen verschillende types van uitwisseling en ontmoeting voor, en namelijk met groepen van verschillende generaties. Te ontdekken… Mis ook niet onze rubriek "Agenda" dat een overzicht geeft van de gezondheidsactiviteiten die in de Gemeente van Schaarbeek georganiseerd worden. Wij wensen u een aangename terugkomst en vergeet niet om zorg te dragen voor uzelf en de mensen van wie u houdt.

Afaf Hemamou Schepen van Gezondheid van Schaarbeek

Schaarbeek Gezond 2

HET KIND EN ZIJN SLAAP

WIJ BESTEDEN ONGEVEER EEN DERDE VAN ONS LEVEN AAN SLAPEN EN UW KIND BESTEEDT NOG VEEL MEER TIJD AAN ZIJN SLAAP! De slaap is geen tijdsverlies, in tegendeel, want het stelt ons niet alleen in staat “onze batterijen weer op te laden”, maar ook om in ons geheugen al onze opgedane ervaring te organiseren. Als er nu een leeftijd is waarop men veel leert dan zijn het wel de kinderjaren ! HOE MOET U GEDURENDE DE EERSTE MAANDEN UW KIND IN BED LEGGEN ? Om te zorgen voor zijn veiligheid moet u steeds erop letten dat: - Het kind op zijn rug ligt (wat niet moet verhinderen dat het, in uw aanwezigheid, op zijn buik speelt!) ; - Het kind niet te warm heeft : de kamertemperatuur moet 20° zijn vóór 2 maand en vervolgens 18°; en zorg er tegelijk voor dat het kind niet te veel gedekt is, gebruik geen donsdeken of deken, maar leg uw kind in een slaapzak met mouwgaten; - Er zich geen voorwerpen in het bed bevinden waarmee het kind zich kan verstikken of wurgen. Als uw kind de neiging heeft om te snurken, overvloedig te zweten, al drinkend te stikken of te braken, aarzel dan niet om het aan zijn arts te melden of aan het consultatiebureau voor zuigelingen. Schaarbeek Gezond 3

SPIJTIG GENOEG VERLOOPT ALLES NIET ALTIJD GOED … Uw kind kan weigeren om te slapen, ‘s nachts vaak wakker worden of, ondanks een blijkbaar voldoende lange slaap, gedurende de dag vermoeidheidsymptomen vertonen en “moeilijk” zijn: het is ook knorrig, weinig actief of in tegendeel opgewonden, het eet niet goed met gevolgen voor zijn groei. Evenzo werd aangetoond dat het vermoeide kind gedurende de schooltijd meer moeite heeft om te leren omwille van onvoldoende of slechte slaap.

OM GOEDE NACHTEN TE BEVORDEREN, OP ELKE LEEFTIJD, MOET U ERVOOR ZORGEN DAT SLAPENGAAN AANGENAAM IS! Besteed uw tijd volledig aan uw kind op dit moment door een soort ritueel te volgen dat zowel u als uw kind bevalt. Bijvoorbeeld, naargelang de leeftijd kunt u een knuffel geven, een slaapliedje neuriën, een verhaaltje vertellen of het kind laten spreken over zijn levenservaringen en zorgen. Zorg ervoor dat het een goed comfort heeft om te slapen. Het moet niet in slaap vallen al drinkend of in uw bijzijn, want bij het wakker worden zal het kind willen terugvinden wat het nodig heeft om te slapen. Wees indien nodig vastberaden wat betreft het uur om te gaan slapen en vermijdt dit avondritueeltje te verlengen. En als ondanks dit alles, de slaap moeilijk blijft, als uw kind moe is of tijdens de slaap snurkt, door de mond ademt of vreemde verschijningen vertoont, aarzel dan niet om zijn huisarts te raadplegen of een gespecialiseerd centrum voor kinderslaapstoornissen.

Auteur: Dokter José GROSWASSER, Verantwoordelijke van de Slaap - en ontwikkelingseenheid, Universitair kinderziekenhuis Koningin Fabiola, HUDERF ULB-VUB. Schaarbeek Gezond 4

ALS WE NU EENS ONZE BROODDOOS ZOUDEN HERBEKIJKEN!

De meeste kinderen eten een "boterhammenmaaltijd » bij het middagmaal. Na een actieve ochtend, dient de middagpauze onder andere om zich te herstellen en zich voor te bereiden op de activiteiten van de namiddag. De kwaliteit van deze maaltijd beïnvloedt het welzijn van het kind en zijn vermogen om zich te concentreren in de klas.

EEN PLEZIERIG EN WELZIJNSMAALTIJD DIE BEANTWOORDT AAN VOEDINGSAANBEVELINGEN! Plezierige maaltijd? Afwisselen en het kind verrassen, het voorstellen om deel te nemen aan het bereiden van de maaltijd… Het kind kan u nieuwe ideeën geven! Welzijnsmaaltijd? Vermijd een teveel aan vetstoffen: mayonaise, vethoudende charcuterie en vlees of vis “salades”. Goed samengestelde maaltijd? Dit omvat:

> ZETMEEL : wissel het type brood af: halfgrijs, volkoren, stokbrood, sand wich, kleine broodjes… Schaarbeek Gezond 5

> VETSTOF : Een beetje boter of margarine, vermijd minarine. > EIWITTEN : Vlees (ontvette ham, kipfilet, kalkoenfilet, kippenwit), vis (tonijn, zalm), kaas of eieren. Vermijd "vleesgehakt": rauw gehakt vlees kan microben of bacteriën bevat ten die in de warme boekentas alle tijd hebben om zich gedurende de ochtend te vermenigvuldigen.

> GROENTEN : Een kleine vinaigrette salade, een beetje tuinkers of geraspte wortelen op smaak gebracht met citroensap of sinaasappelsap; hele wortelen of gewassen kerstomaten of een portie komkommer.

> DESSERT : geschild fruit dat ingepakt is in vershoudfolie om zijn kleur en krokantheid te bewaren. Of een melkproduct naar keuze.

> DRANK : Water ! En “tanden” die dank u zeggen! Suiker houdende dranken of fruitsappen, zonder de mogelijkheid om nadien de tanden te poetsen, verhogen het risico op gaatjes.

Dit alles in een mooie doos met een servet!

Auteur: Marie-Josée MOZIN, kinderdiëtiste, Erevoorzitster van Club Européen des Diététiciens de l’Enfance (Europese Club voor kinderdiëtisten), www.cede-nutrition.org. Voor de originele versie van de tekst: www.mangerbouger.be, een website die beheerd wordt door de VZW Question Santé.

Korte informatie: tandgezondheid van kinderen Elk kind en jongere van minder dan 18 jaar kan genieten van een volledige terugbetaling van alle tandzorgen die opgenomen zijn in de nomenclatuur van gezondheidsprestaties. Opdat de gratis zorg zou worden toegepast moet u zich inlichten bij uw tandarts om te weten of hij het tarief toepast van ziekenfondshonoraria. Uw ziekenfonds kan u ook raadplegen! Ideaal moeten volwassenen en kinderen twee keer per jaar een tandarts raadplegen om een controle uit te voeren van de gebitstoestand.

Schaarbeek Gezond 6

ONTMOETING MET HET PROJECT « MEMOIRE VIVANTE » “MÉMOIRE VIVANTE” BIEDT GELEGENHEDEN, AAN OUDEREN, OM GE(RE)VALORISEERD TE WORDEN IN HUN SOCIAAL VERMOGEN EN DE TROEVEN EIGEN AAN HUN LEEFTIJD DOOR HET ONTWIKKELEN EN DE REALISATIE VAN INDIVIDUELE OF COLLECTIEVE PROJECTEN AAN TE MOEDIGEN. Sinds 1989 tracht het project Mémoire Vivante, binnen de VZW La Gerbe, de dienst voor geestesgezondheid (SSM), de moeilijkheden of stoornissen van ouderdom te voorkomen door ouderen verschillende ontmoetingen voor te stellen waaronder bijvoorbeeld de overdracht tussen generaties, dat veel aandacht krijgt.

De wilskracht en de energie van Mémoire Vivante bestaat uit het woord, de wil en de wensen van oudere personen en verschillende initiatieven die zich ontwikkelen in samenwerking met het verenigingswezen van de wijk. Wij mikken vooral op het leggen van sociale banden om de plaats van ouderen te hertekenen in het “sociale avontuur van de wijk” en in de maatschappij.

HOE WORDT EEN SOCIALE BAND GELEGD? De relatie begint bij het onthaal en persoonlijke begeleiding van de oudere. Wij ontvangen de persoon in onze lokalen of wij ontmoeten haar in het instituut waar ze verblijft of woont, of nog bij haar thuis in haar woonplaats. We overlopen dan de ontwikkeling samen met de persoon en haar entourage vertrekkende van haar moeilijkheden, vreugden, vragen, wensen of ideeën en projecten. En door middel van activiteiten met groepen van verschillende generaties, culturen of tussen ouderen, wordt een sociaal netwerk, een gemeenschap opgebouwd en verrijkt. Schaarbeek Gezond 7

De nadruk wordt hier vooral gelegd op het uitwisselen en delen want de groep die zo is samengesteld is een bron van persoonlijk en gemeenschappelijk welzijn. Deel uitmaken van een gemeenschap van gelijken, bijvoorbeeld, waarin een persoon “zich goed voelt”, versterkt een positief gevoel van de aanwezigheid van zichzelf en de anderen, hier en nu. Het is delen, een stukje van zichzelf geven en ontvangen wat de andere op dat ogenblik overdraagt. De groep ondersteunt het zelfvertrouwen en een gevoel van erbij te horen. Naargelang hun wensen en beschikbaarheid, zetten senioren zich op verschillende manieren in de projecten in. Deze inzet is altijd vrij; er is geen verplichting tot deelname aan een activiteit of groep. Binnen een uitwisselingsgroep zullen sommige ouderen zich gesteund voelen, anderen zullen zich nog meer laten gelden door vragen te stellen waar ze zich direct zorgen om maken aangezien ze “dingen” te zeggen hebben aan jongeren, aanwezige professionals, en zelfs hun genoten.

EEN OVERZICHT VAN ONZE ANIMATIES : Activiteiten tussen verschillende generaties : Groepen: Sensibiliseren van studenten tegenover veroudering; Internet; enz. Activiteiten tussen ouderen : Groepen: Wat ouderen willen voor hun toekomst; rustige gym; enz. Therapeutische kunstateliers: - Groepen voor personen die geheugenstoornissen hebben of lijden aan de ziekte van Alzheimer; - Spraakgroepen voor families en verwante helpers.

Schaarbeek Gezond 8

ONZE GEGEVENS : Het adres van onze kantoren : La Gerbe ASBL (SSM) Projet Mémoire Vivante Thiefrystraat nr. 45 - 1030 Schaarbeek Wanneer vinden onze activiteiten plaats ? Aarzel niet om het programma en inlichtingen te vragen bij Sylvie De Coster, Brigitte Hazard en Aïcha Bentebbouche : Tel: 02/216 74 75 of 02/216 26 09 E-mail : [email protected] - www.memoirevivante.be Waar vinden onze activiteiten plaats : In het Rasquinet centrum Josaphatstraat nr. 109 - 1030 Schaarbeek

Auteur: De ploeg van het PROJET MEMOIRE VIVANTE, in het kader van de Vereniging LA GERBE ASBL (SSM). Auteur van de foto’s van werken gerealiseerd tijdens de therapeutische kunstateliers: PROJET MEMOIRE VIVANTE.

Schaarbeek Gezond 9

GEZONDHEIDSKALENDER CAMPAGNE VOOR SENSIBILISERING VAN “DIABETES”: Eén zaterdag per maand worden er gratis diabetes opsporingstests uitgevoerd in samenwerking met l’Association Belge du Diabète (ABD), in de lokalen voor Zuigelingenzorg van de Gemeente. Gespecialiseerde verpleegsters van het ABD zullen de tests uitvoeren van 9u30 tot 12u30 op de volgende data en adressen:

GRATIS DIABETES OPSPORINGSTESTS

DIABEET

> Zaterdag 8 oktober 2011 – Roodebeeklaan, 103 > Zaterdag 5 november 2011 – Grote bosstraat, 57 (onder voorbehoud) INFO : Tel : 02/244.71.07

CONFERENTIE DEBAT : In het kader van de "Cafés-Debatten Europa in Schaarbeek», in samenwerking met cafébabel.com Brussel, heeft het debat van november als thema: « Het vrouwenlichaam ». Vrije toegang; 1e drink aangeboden. > Donderdag 24 november 2011 - Le Phénix, Genèvestraat, 480. INFO : Tel : 02/244.71.07

“ GEEF BLOED, GEEF LEVEN ” In samenwerking met het Rode Kruis van Schaarbeek, organiseert de Gemeente van Schaarbeek een driemaandelijkse bloedinzameling. Een adres: Anatole Francestraat, 31. > Vrijdag 28 oktober 2011 van 16u tot 19u. INFO: Pierre Legein - GSM : 0478/56.86.87 of raadpleeg de kalender van de inzamelingen online: www.dondesangdondevie.be of in uw transfusiecentrum.

Deze initiatieven zijn van Afaf Hemamou, Schepen van Gezondheid, met de steun van het College van Burgemeester en Schepenen van Schaarbeek.

Schaarbeek Gezond 10

GEZONDHEIDSKALENDER ALZHEIMER CAFÉ Elke 2de maandag van de maand (behalve tijdens de schoolvakantie), nodigt de VZW La ligue Alzheimer u en uw familieleden uit in haar “Alzheimer Café” (voorlopig, enkel in het Frans), in het Dagcentrum Pater Baudry, Square Prévost-Delaunaysquare, 107, te Schaarbeek. Het is een initiatief van Mijnheer Bernard Guillaume, Voorzitter van de VZW Pater Baudry. > Maandag 10 oktober 2011 – van 14u tot 16u > Maandag 14 november 2011 – van 14u tot 16u > Maandag 12 december 2011 – van 14u tot 16u INFO: LIGUE ALZHEIMER ASBL - TEL. GRATIS: 0800/15.225

DE WORKSHOPS “ GEZONDHEID EN WELZIJN ” VAN HET HUIS VAN DE VROUWEN VAN SCHAARBEEK Een adres: 253, Josaphatstraat te Schaarbeek - Tel : 02/240.43.50 E-mail : [email protected]

ESPACE JEUX met het Medisch Huis Neptune : De 1ste woensdag van de maand van 14u tot 16u30. Deze speelruimte of "espace jeux" wordt geanimeerd door een verpleegster in gemeenschapsgezondheid, een psychologe en een expert van de spelotheek van de Franse gemeenschap en richt zich tot moeders en hun kinderen (van 3 tot 10 jaar) om te leren samen activiteiten te doen en de gezinsband te versterken. Publiek : Moeders en kinderen van 3 tot 10 jaar INFO : 02/243.05.85 - Gratis atelier.

GYM met het Medisch Huis Neptune Donderdag van 14u tot 15u. Publiek : Alle vrouwen INFO : 02/243.05.85 – Deelname aan een workshop: 3 € Schaarbeek Gezond 11

GEZONDHEIDSKALENDER QI GONG VAN DE GEZONDHEID met Ba Dema : Dinsdag van 9u tot 10u; van 10u30 tot 11u30. Deze nieuwe workshop wordt het hele jaar door gegeven, BEHALVE tijdens de schoolvakanties! Publiek : Alle vrouwen INFO : 02/240.43.50 – Deelname aan een workshop: van 5 tot 7 € HALTA YOGA met John Van Vreckem, Président de YogaDarshan : Inleidende cursus : Dinsdag van 19u tot 20u Uitgebreide cursus : Dinsdag van 20 tot 21u30 (max) Dit nieuw atelier begint op 4 oktober en zal gedurende het hele jaar verder gezet worden, BEHALVE tijdens de schoolvakanties! (Hatha) Yoga is een holistische discipline die tracht alle energieën van de mens te verenigen, ze te coördineren, ze harmonieuzer te maken. « Hatha Yoga » omvat onder andere de volgende technieken: 1. DYNAMISCHE OEFENINGEN (kriyas) ; 2. POSTUREN (asanas) ; 3. EVENWICHTSOEFENINGEN (vrikshasana o.a.) ; 4. ENERGIE OEFENINGEN EN ADEMHALING SOEFENINGEN (pranayama) ; 5. RELAXATIE (yoga nidra). Publiek : Alle vrouwen INFO : 02/240.43.50 - Deelname aan een hele sessie : 95 € Er wordt een korting voorzien voor studenten, werklozen, gepensioneerden, aarzel niet om ons te bellen!

Afaf Hemamou, Schepen voor Gelijkheid tussen mannen en vrouwen belast met het Huis van de Vrouwen.

Deze brochure is een realisatie van de Gemeentelijke gezondheidsdienst. Afaf Hemamou, Schepen van Gezondheid, het College van Burgemeester en Schepenen en de Gezondheidsdienst bedanken in het bijzonder de volgende Verenigingen voor hun waardevolle samenwerking: Dokter J. Groswasser, UKZKF-ULB-VUB; Madame Marie-Josée Mozin, Diététicienne pédiatrique-CEDE; en het Projet Mémoire Vivante - La Gerbe ASBL. UW MENING IS BELANGRIJK VOOR ONS, GEZONDHEIDSDIENST : [email protected] Schaarbeek Gezond 12