SCHAARBEEK GEZOND EDITORIAAL

SCHAARBEEK GEZOND EDITORIAAL «Schaarbeek Gezond» is er weer met nieuwe ideeën, nieuwe thema’s “gezondheid” waarvan we hopen dat ze nuttig zullen zijn voor uw welzijn. De informatie werd zoals gewoonlijk uitgewerkt in samenwerking met gezondheidsprofessionals. Dit trimester stelt de Stichting tegen Kanker een dossier voor over mannelijke gezondheidsproblemen: “Het opsporen van prostaatkanker : De voor en de nadelen afwegen”. Het lezen ervan kan misschien interessant zijn voor u heren maar eveneens voor uw omgeving vermits “In België, één man op 8 geconfronteerd zal worden met prostaatkanker … ». Aarzel ook niet om de twee andere artikels te raadplegen die u informeren over de dagelijkse behoeften aan calcium en de noodzaak om bloed te geven aan onze ziekenhuizen. Het eerste artikel “Calcium, een onontbeerlijk element van ons lichaam” wordt aangeraden door het Medisch Huis Le Noyer. Deze informatie levert u de geheimen op van dit onvermijdbaar element in verschillende functies van ons lichaam, zoals bijvoorbeeld de vorming van het beendergestel en de tanden... Vervolgens legt de plaatselijke afdeling in Schaarbeek van het Rode Kruis ons zowel de praktische aspecten uit van het “Geef bloed” als het belang van de openbare omroepen tot bloeddonors, bijvoorbeeld tijdens de vakantie. Mis de gewoonlijke Agenda rubriek niet, ze geeft een overzicht van de “gezondheidsactiviteiten” die georganiseerd worden in de gemeente Schaarbeek.

© Asmaa Seba – Fotograaf

Ik wens u aangename eindejaarsfeesten en wens u het allerbeste voor 2012 !

Afaf Hemamou Schepen van Gezondheid

Schaarbeek Gezond 2

OVER HET OPSPOREN VAN PROSTAATKANKER: DE VOOR- EN NADELEN AFWEGEN ! IN BELGIË ZAL 1 MAN OP 8 PROSTAATKANKER KRIJGEN. HET RISICO VERGROOT MET DE LEEFTIJD, VOORAL NA 50 JAAR. MAAR BIJ OUDERE MANNEN, ONTWIKKELEN TALRIJKE PROSTAATKANKERS ZICH ERG LANGZAAM EN BEHOEVEN ZE GEEN ENKELE BEHANDELING. IS EEN VROEGTIJDIGE HERKENNING IN DEZE OMSTANDIGHEDEN DAN WEL NUTTIG? Artsen zijn het nog steeds niet eens over het antwoord op deze vraag. Deze vroegtijdige herkenning biedt inderdaad de mogelijkheid om de genezingskansen te vergroten dankzij een veel vroegere behandeling. Maar bij sommige mannen brengt de behandeling meer ongemakken met zich mee dan de natuurlijke evolutie van de ziekte. Veel oudere mannen sterven met een prostaatkanker maar helemaal niet omwille van deze kanker … LOKALISATIE VAN DE PROSTAAT (BRON : STICHTING TEGEN KANKER) :

DE EIGENLIJKE OPSPORING IS EENVOUDIG: EEN BLOEDAFNAME VOLSTAAT Men zoekt naar een marker dat men PSA (Prostate Specific Antigen) noemt. Het is een stof die geproduceerd wordt door prostaatcellen. De PSA kan gewijzigd worden in een hele reeks verschillende omstandigheden, namelijk (maar niet alleen) bij de aanwezigheid van prostaatkanker. De interpretatie van de resultaten is dus moeilijk.

Schaarbeek Gezond 3

In geval van afwijkingen van de PSA zullen andere onderzoeken nodig zijn om te verduidelijken wat er gaande is (echografie, puncties). Als er dan bij die gelegenheid een kanker wordt ontdekt, moet men zich afvragen of de beste oplossing bestaat in het wel of niet aanbieden van een behandeling. Tegenover een agressieve prostaatkanker, die het leven in het gevaar brengt, is een behandeling onontbeerlijk. Maar deze behandeling kan ongewenste effecten hebben en de levenskwaliteit van de persoon verstoren (risico op incontinentie of impotentie). Daarentegen, tegenover een weinig agressieve kanker, bestaat de beste oplossing misschien uit het zich tevreden-stellen met het toezien op de evolutie van de ziekte. Indien de kanker traag blijft in zijn ontwikkeling, brengt hij het leven van de persoon niet in gevaar en is het beter in dat geval om de ongewenste effecten van de behandelingen te vermijden. Als de ziekte echter "wakker wordt", zal het toezicht de mogelijkheid bieden om dit te beseffen en dan is er nog tijd om ze te behandelen. DUS OPSPOREN OF NIET OPSPOREN? Wat van belang is, is dat u er openlijk over praat met uw arts zodra u 50 jaar oud bent. Men moet zorgvuldig de voor- en nadelen ervan afwegen, door rekening te houden met het individuele risico, de familiale voorgeschiedenis van prostaatkanker en de persoonlijke keuzes. Beslissen om wel of geen opsporing te doen veronderstelt dat men de mogelijke voordelen maar ook de eventuele nadelen goed heeft begrepen. Vandaar het belang om een taboeloos gesprek te hebben met z’n huisarts.

HEBT U NOG VRAGEN? Bel de Kankerfoon 0800 15 802 of raadpleeg de website www.kanker.be Auteur : Dokter Didier VANDER STEICHEL, Medisch en wetenschappelijk directeur van de Stichting Tegen Kanker.

Schaarbeek Gezond 4

DE KANKERFOON

De Kankerfoon is een telefoon lijn beschikbaar voor personen met kanker : de patiënt zelf, zijn naasten maar ook de zorgverleners.

EEN LUISTEREND OOR ALS… -

U op zoek bent naar hulp of informatie?

-

U er nood aan hebt om met iemand te praten?

-

U informatie zoekt over een type kanker of de behandelingsmogelijkheden ?

-

U wil weten hoe een oproep te doen op een dienst van de Stichting tegen Kanker ?

In dat geval kan u gratis en anoniem de Kankerfoon bellen: Iedere werkdag van 9u tot 13u, op maandag van 9u tot 19u, zijn gezondheidsprofessionals (artsen, psychologen, verplegers) bereid om te luisteren naar iedere persoon geconfronteerd met kanker.

DE STICHTING TEGEN KANKER Leuvensesteenweg, 479 - 1030 Brussel Tel. : 02/736.99.99 E-mail: [email protected]

Informatie verspreid in samenwerking met de Stichting Tegen Kanker - www.kanker.be

Schaarbeek Gezond 5

CALCIUM, EEN ONONTBEERLIK ELEMENT VAN ONS LICHAAM!

CALCIUM SPEELT EEN BELANGRIJKE ROL IN VERSCHILLENDE FUNCTIES VAN ONS LICHAAM: HET SPEELT EEN ROL IN DE VORMING VAN ONS BEENDERGESTEL EN ONZE TANDEN, IN DE STOLLING VAN BLOED EN IN HET SAMENTREKKEN VAN DE SPIEREN. HET BELANG VAN CALCIUM Gedurende ons hele leven lang verstevigt calcium ons beendergestel. Als onze voeding niet voldoende calcium bevat, zal ons lichaam zich direct beroepen op de reserves: de beenderen! Dit fenomeen verzwakt ons beendergestel en bevordert, op lange termijn, osteoporose, namelijk een verlies van calcium in de beenderen dat verschillende breuken kunnen veroorzaken: heup, pols, wervels, ... Deze ontkalking kan eveneens een bron zijn van zware gevolgen in het dagelijkse leven: chronische pijnen, verlies van de autonomie, invaliditeit, enz. Rond de vijftigjarige leeftijd, tijdens de menopauze, kan dit fenomeen zich versnellen bij vrouwen. De ontkalking kan echter ook mannen treffen. De stevigheid van het beendergestel bereidt men van zo jong mogelijk voor en de behoeften aan calcium variëren tijdens het leven. Deze behoefte is groter gedurende de groeiperiodes: de kinderjaren, de pubertijd (12-13 jaar) en gedurende de adolescentie. Gedurende deze periodes, absorbeert het lichaam veel meer calcium dan het verwerpt. Het organisme blijft tot ongeveer 35 jaar calcium stockeren. Rond 45 jaar, draait het proces zich om en kunnen we alleen nog maar het verlies van calcium in de beenderen afremmen. WAT KUNNEN WE DOEN OM STEVIGE BEENDEREN TE VORMEN EN NADIEN, HET VERLIES VAN CALCIUM BEPERKEN? - Vanaf de kinderjaren een gevarieerde voeding nuttigen die rijk is aan calcium en vitamine D, om een mooie reserve op te bouwen van calcium in de beenderen; Schaarbeek Gezond 6

- Elke dag buiten komen (zowel in de winter als in de zomer): de zon stelt het lichaam in staat om vitamine D te bouwen die essentieel is voor de assimilatie van calcium ; - Voldoende lichaamsbeweging: de bewegingen consolideren de beenderen; - Het gebruik van alcohol, cafeïne, soda en tabak die de doeltreffendheid van calcium beperken, vermijden. AANBEVOLEN CALCIUMDOSISSEN: LEEFTIJDEN EN DAGELIJKSE HOEVEELHEDEN CALCIUM Van 11 tot 24 jaar Van 25 tot 50 jaar Van 51 tot 65 jaar 1200 tot1500 mg

1000 mg

Mannen : 1000 mg

Vrouwen : Tijdens het zwangerschap of de borstvoeding: 1200 tot1500 mg

Vrouwen : 1000 tot 1500 mg

Meer dan 65 jaar 1500 mg

IN WELKE VOEDINGSMIDDELEN VINDT MEN CALCIUM ? Men vindt calcium in variabele hoeveelheid in : > Melkproducten: kazen, melk, yoghurt, enz. ; > Groene groenten: kool, broccoli, kervel, peterselie, enz. ; > Sommige soorten fruit en droge groenten: walnoten, hazelnoten, amandels, droge bonen, ... ; > Vers fruit: sinaasappel, aalbessen, ... ; > Brood en ontbijtgranen; > Water van de kraan en sommige mineraalwaters (lees de voedingsbestand delen op het etiket). EEN PAAR VOORBEELDEN: Een glas van 250 ml volle of magere melk stemt overeen met 300 mg calcium ; een portie van 50 g Gouda kaas bevat 460 mg en een stuk Emmentaler bevat 599 mg. Terwijl een portie van 100 g broccoli 76 mg calcium bezorgt; twee sneden volkorenbrood leveren 16 mg. Een glas water van 250 ml bevat 20 mg calcium.

Auteurs : Véronique CHALON, Verantwoordelijke voor Communautaire gezondheid & Corinne GILON, Kinesitherapeute, Medisch Huis Le Noyer. Schaarbeek Gezond 7

GEEF BLOED WE MAKEN ALLEMAAL AL EENS GEBRUIK VAN BLOEDTRANSFUSIES IN ONS LEVEN. BLOEDTRANSFUSIE IN DE HOSPITALEN GEBEURT UITSLUITEND MET BLOED VAN VRIJWILLIGERS EN HET BEWAART SLECHTS EEN KORTE TIJD (42 DAGEN). HET GEVEN VAN BLOED IS EEN KLEIN GEBAAR, DAT LEVENS KAN REDDEN. HOEVEEL BLOED IS ER VOOR ONZE BEVOLKING NODIG ? Bloedgiften kunnen aan de behoeften van patiënten voldoen, (verkeersslachtoffers, bij operaties, leukemie, hemofilie, ernstige brandwonden, ...). De indeling van de bloedgroepen van onze bevolking is grofweg als volgt: Groep A: 45% - Groep O: 44% - Groep B: 8% - Groep AB: 3%. Een O negatieve bloedgroep is universeel, daarom zijn deze donoren bijzonder interessant voor alle andere groepen.

WAT IS HET AANTAL DONOREN ? Het aantal donoren in België voor het jaar 2009 is 311.836 bloedgevers, dat is ± 2,87% van de bevolking. Het aantal giften (voor 2009) bedraagt 555.378 (Bron: Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten - 2009 (FAGG) www.fagg-afmps.be/nl/).

IS ER VOLDOENDE BLOED ? Al enkele jaren heeft België geen tekort aan bloed. Het aantal donoren en giften moet stabiel blijven en moet de demografische evolutie volgen. Soms is er een tijdelijk gebrek aan bloed, maar de voldoende beschikbare reserves vangen dit op. Het tijdelijke gebrek aan bloed stelt zich meer tijdens de vakantieperiodes, wanneer vaste bloedgevers afwezig zijn.

Schaarbeek Gezond 8

WIE MAG BLOED GEVEN (BASISCRITERIA) ? Elke gezonde persoon van meer dan 50kg, zonder risicogedrag (AIDS) en tussen 18 en 65 jaar (weldra wordt dit misschien 70 jaar), kan bloed geven om de 3 maanden. HOE WERKT BLOED GEVEN ? Nuchter zijn is noodzakelijk. Een onderzoek met een arts is verplicht en een medische vragenlijst wordt door elk bloedgever ingevuld om giften te voorkomen, die de gezondheid van de bloedgever of van de ontvanger kan schaden. De procedure duurt slechts enkele minuten. De registratie van de medische keuring en de rust na het bloedgeven, duurt ongeveer 30 minuten. Nadien, kunt u uw normale activiteiten zonder problemen hervatten. Voorkom te grote inspanningen. WAAR ZICH INFORMEREN ? Bij het Rode Kruis van België; deze organisatie is hiervoor erkend. Belgische Rode Kruis Brussel: Stallestraat, 96 - 1180 Brussel. Tel: 02/371.31.11 Tel: 0800/92.245 (gratis nr) - www.transfusion.be/index_nl.php Rode Kruis Vlaanderen: Motsraat 40, 2800 Mechelen. Tel: 015/44.33.22 www.rodekruis.be/NL/Steun/Bloed/

Bij het Rode Kruis - afdeling Schaarbeek: In 2012 zal je bloed kunnen schenken op de volgende data: vrijdag 3 februari, 27 april, 27 juli en 26 oktober, van 16u tot 19u. Adres: Anatole Francestraat, 31 - 1030 Brussel - Tel: 02/215.43.96 Verantwoordelijk voor bloedafname: Pierre Legein: 0478/568.687 - www.redcross-schaerbeek.be

Auteur: Marie SCHILTZ, vrijwilliger, communicatie officier bij het Rode Kruis, lokale sectie van Schaarbeek. - Vertaling: Dominique VANDERMEULEN, vrijwilliger, penningmeester bij het Rode Kruis, locale sectie van Schaarbeek. Schaarbeek Gezond 9

ACTIVITEITEN & WORKSHOPS “GEZONDHEID EN WELZIJN” IN SCHAARBEEK DE STICHTING TEGEN KANKER Adres: 479, Leuvense Steenweg 1030 Schaarbeek - Tel : 02/733.68.68 PRAATGROEP In deze praatgroep begeleidt een psycholoog de gesprekken zodat iedere deelnemer er iets aan heeft. De groep staat open voor patiënten en voor hun naasten, naargelang de situatie. De bedoeling is dat elke deelnemer een luisterend oor krijgt. Vanzelfsprekend is wederzijds respect gegarandeerd en blijft elk verhaal vertrouwelijk. > Wordt 1 keer per maand (maandag) georganiseerd - 479, Leuvense Steenweg - 1030 Schaarbeek - Deelname aan een praatgroep is gratis. INFO EN INSCHRIJVINGEN : KATLEEN SCHIEPERS - TEL : 02/743.37.43. REKANTO : verschillende fysieke activiteiten (omnisport, aquagym, yoga en taï chi) Bent u in behandeling voor kanker of hebt u onlangs een behandeling tegen kanker gevolgd? Dan weet u ongetwijfeld dat zo’n behandeling zware vermoeidheid en futloosheid met zich mee kan brengen. Wist u dat een aangepast bewegingsprogramma u kan helpen om energie te winnen? Fysieke activiteit kan ervoor zorgen dat u uw levenslust hervindt en het vergemakkelijkt de dagdagelijkse inspanningen. Dat is het idee achter « Rekanto » : bewegen om u beter te voelen! > Dag en week nog nader te bepalen: Bel het nummer hieronder. Deelname aan « Rekanto » is gratis. INFO EN INSCHRIJVINGEN : TEL (GRATIS) : 078/15.15.50 VAN 8H30 TOT 12H.

LA LIGUE ALZHEIMER VZW ALZHEIMER CAFÉ Elke 2de maandag van de maand (behalve tijdens de schoolvakantie), nodigt de VZW “La ligue Alzheimer” u en uw familieleden uit in haar “Alzheimer Café” (voorlopig, enkel in het Frans), in het Dagcentrum Pater Baudry, Prévost-Delaunaysquare, 107, te Schaarbeek. Het is een initiatief van Mijnheer Bernard Guillaume, Voorzitter van de VZW Pater Baudry.. > Maandag 9 januari 2012 van 14u tot 16u > Maandag 13 februari 2012 van 14u tot 16u > Maandag 12 maart 2012 van 14u tot 16u De deelname tot deze praatgroep is gratis. INFO: LA LIGUE ALZHEIMER ASBL - GRATIS NR. : 0800/15.225 Schaarbeek Gezond 10

ACTIVITEITEN & WORKSHOPS “GEZONDHEID EN WELZIJN” IN SCHAARBEEK LE SERVICE DE PROMOTION À LA SANTE À L’ECOLE (PSE) (de dienst voor promotie van gezondheid op school) Adres: 56, Jerusalemstraat- 1030 Schaarbeek- Tel : 02/215.96.11 RITUEEL ATELIER OVER DE SLAAP: “Het magische slaapkussen” “Het magische slaapkussen” is een hulpmiddel van het ONE ontworpen voor kinderen van 3 tot 6 jaar, om het belang van de slaap te begrijpen. Dankzij een sprookje, in een sprookjesachtig decor, leggen Janneke Maan en Klaas Vaak uit wat er gebeurt terwijl we slapen. De personages praten over hun slaapgewoonten, hun dromen en nachtmerries die ‘s nachts verschijnen. Van 23/01/12 tot 03/02/12, werken ploegen van het PSE, de bibliotheek Sésame en de ludotheek, van het ONE en het CPMS samen aan een waaier van activiteiten rond de slaap voor de kinderen in de 3e kleuterklas, in een aantal scholen van het gemeentelijk netwerk. Met de steun van Mijnheer Georges Verzin, Schepen van Openbaar Onderwijs, Cultuur en Bibliotheken. In de bibliotheek Sésame, 200 Lambermontlaan te Schaarbeek, is zaterdag 28 januari 2012, de workshop “het Magische slaapkussen” open voor het publiek van 9u30 tot 12u. De deelname tot deze workshop is gratis. PUBLIEK: Alle ouders en kinderen INFO: 02/215.96.11.

HET HUIS VAN DE VROUWEN VAN SCHAARBEEK Adres: 253, Josaphatstraat te Schaarbeek Tel : 02/240.43.50 - E-mail : [email protected] SPELEN met het Medisch Huis Neptune : De 1ste woensdag van de maand van 14u tot 16u30. Publiek : Moeders en kinderen van 3 tot 10 jaar. INFO : 02/243.05.85 - Atelier gratuit. GYM met het Medisch Huis Neptune : Donderdag van 14u tot 15u. Publiek : Alle vrouwen. INFO: 02/243.05.85 - DEELNAME VOOR ÉÉN TRIMESTER 30 € (forfait/trimester). QI GONG VAN DE GEZONDHEID met Ba Dema : Dinsdag van 9u tot 10u; van 10u30 tot 11u30. Deze nieuwe workshop wordt het hele jaar door gegeven, BEHALVE tijdens de schoolvakanties! Publiek : Alle vrouwen INFO: 02/240.43.50 – DEELNAME AAN ÉÉN WORKSHOP : 6 € (na 10 sessies, één gratis sessie). Schaarbeek Gezond 11

ACTIVITEITEN & WORKSHOPS “GEZONDHEID EN WELZIJN” IN SCHAARBEEK HATHA YOGA met John Van Vreckem, Président de YogaDarshan : Inleidende cursus: Dinsdag van 19u tot 20u Uitgebreide cursus : Dinsdag van 20 tot 21u30 (max.) Deze nieuwe workshop wordt het hele jaar door gegeven, BEHALVE tijdens de schoolvakanties! Publiek : Alle vrouwen. INFO : 02/240.43.50 – DEELNAME AAN ÉÉN SESSIE: 95 € Er wordt een korting voorzien voor studenten, werklozen, gepensioneerden, aarzel niet om ons te bellen!

DE SCHEPEN VAN GEZONDHEID BUS SENSIBILISERING VOOR DIABETES In samenwerking met de Gemeente Anderlecht en de Belgische Diabetesvereniging, zal er een “Bus voor sensibilisering voor diabetes” aanwezig zijn in Schaarbeek, volgens de volgende plaatsen en data : > Vrijdag 23 maart 2012, van 12u tot 16u, Elisabethplein; > Vrijdag 27 april 2012, van 12u tot 16u, Paviljoenplein; > Vrijdag 4 mei 2012, van 12u tot 16u, Leuvensesteenweg, Sociale woningen, vlakbij de RTBF. Gratis actie. INFO: SCHEPENKANTOOR VAN GEZONDHEID : TEL. : 02/244.71.07 – DIENST GEZONDHEID: TEL. : 02/240.33.57 Een initiatief van Mevrouw Afaf Hemamou, Schepen van Gezondheid, Gelijkheid tussen mannen en vrouwen, belast met het Huis van de Vrouwen..

Deze gezondheidsbrochure is een verwezenlijking van de Gemeentelijke gezondheidsdienst. De Schepen van Gezondheid, Mevrouw Afaf Hemamou, het College van Burgemeesters en Schepenen, en de Gezondheidsdienst danken in het bijzonder om hun waardevolle medewerking, de volgende personen en verenigingen : Mijnheer Didier VANDER STEICHEL – Stichting tegen Kanker; Mevrouw Véronique CHALON en Mevrouw Corinne GILON – Medisch Huis Le Noyer ; Mevrouw Claire DUPONT en Mevrouw Marie SCHILTZ, Mijnheer Dominique VANDERMEULEN – Schaarbeekse afdeling van het Rode Kruis. Wij wensen eraan te herinneren dat: "Elke reproductie van een artikel (uittreksel of geheel) verschenen in Schaarbeek Gezond vooraf en noodzakelijkerwijs moet worden aangevraagd bij de betrokken auteurs. »

Indien u uw mening wenst te geven of indien uw Vereniging activiteiten wenst te publiceren in de gezondheidssector, gelieve dan contact met ons op te nemen: Dienst Gezondheid: [email protected] Schaarbeek Gezond 12