SCENARIO STUDIEDAG ICT-VISIEONTWIKKELING

DPB BaO Mechelen-Brussel

Jo Coppens – Paul Temmerman

SCENARIO STUDIEDAG ICT-VISIEONTWIKKELING TIJD

ONDERDEEL

INHOUD

9u30

Naar een visie rond ICT … WELKOM Korte duiding naar de teksten van Jan Saveyn. EN SITUERING Binnen het huidige onderwijslandschap heeft ICT een niet te onderschatten rol ingenomen, zeker nu we aan de vooravond staan van de invoering van de ICTeindtermen! De integratie van ICT situeert zich zowel: - op het niveau van de ‘school-als-organisatie’, - op het niveau van de ‘school-als pedagogische-identiteit’ - op het niveau van de ‘school-als-actor-van-een-scholengemeenschap’. Een ICT-beleid voeren met (pedagogische) visie binnen een school betekent: - over deze ICT-impact reflecteren - over het kiezen van strategieën om de implementatie van de vernieuwingen op gang te brengen en te houden. Naar aanleiding van de invoering van de ICT-eindtermen vanaf 1 september 2007, willen we de ICT-werking in onze scholen dan ook de nodige ondersteuning bieden. Een gemeenschappelijk gedragen visie ontstaat pas wanneer je de betrokken partijen in communicatie bij elkaar brengt. Door met elkaar in overleg te gaan, wordt er onbewust gewerkt aan visie. Mensen sturen elkaar bij en groeien samen naar een gemeenschappelijk ‘goed’. Het is zeker niet de bedoeling om tijdens deze sessie een verdieping te doen van de reeds bestaande visie op ICT vanuit onze koepel. Dit kan door iedereen ter hand worden genomen en gelezen. Bedoeling is evenwel om samen op weg te gaan naar een

MATERIAAL WIE



ICT-visie op de huid van de school of scholengemeenschap geschreven. Immers … alleen maar handelen volgens een zorgvuldig uitgekiend beleid, gedragen door een visie die gesteund wordt door het hele team (en dus niet in het minst door de directie!), kan leiden tot een duurzame ICT-ontwikkeling in elke school. 9u35

DOELSTELLINGEN

9u40

AGENDA

9u50

GROEPSVERDELING

- Via interactieve werkvormen een scenario uitwerken zodat de ICT-coördinatoren in hun school of scholengemeenschap aan de slag kunnen om zodoende een gezamenlijke ICT-visie vanuit het team te laten ontstaan. - Via uitwisseling reflecteren naar de kern van goed ICT-onderwijs. - Kennismaken met elkaars visie (via communiceren) om zodoende te komen tot een gezamenlijke en teamgebonden visie (=teambuilding). - De ontstane visie kunnen projecteren en evalueren aan de hand van verschillende documenten omtrent ICT (eindtermen, vademecum, ICT-artikels Jan Saveyn, …). - De ICT-visie kunnen spiegelen aan een brede onderwijskundige context (doelgroepen, marktaanbod, diensten, …). Voorstelling werkkader: zie bijlage 1. Alle aanwezigen krijgen een kaartje aangereikt waarop een computersymbool staat afgebeeld: muis, scherm, @, toetsenbord, … Tekeningen/symbolen zie bijlage 2. Het kan verrijkend werken wanneer mensen met een verschillende functie, ervaring, … gemengd worden bij het uittekenen van de verschillende groepen. Tijd: 5 minuten.

9u55

Indien nodig kunnen de verschillende groepsleden zich kort aan elkaar voorstellen: wie, wat, waar? Tijd: 5 minuten.

Bijlage 1. Bijlage 2. 4 x12 kaartjes te knippen.

DPB BaO Mechelen-Brussel 10u00

1. Opwarmer: de eigen ICTgeschiedenis.


Werkvorm: ‘Denken, delen, uitwisselen’ Ervaring brengt dat het aangeraden is om de verschillende werkvormen stap voor stap aan te brengen en onmiddellijk te laten uitvoeren na iedere stap. Stap 1: Denken (individueel). De eigen ICT-geschiedenis vanuit de eigen invalshoek en ervaring via slagwoorden, slagzinnen, een verhaal, een tekening, … noteren op een individueel blad. Tijd: 5 minuten. Stap 2: Delen (groepsoverleg). Iedere deelnemer licht zijn ‘getuigenis’ toe. De overige groepsleden mogen vragen stellen ter verduidelijking. Na iedere getuigenis wordt in consensus een gemeenschappelijk schema aangevuld.

Per groep 4x A4 bladen.

Per groep 1x bijlage 3 kopiëren op A3-formaat.

Zie bijlage 3. Tijd: 10 minuten.

Stap 3: Uitwisselen (plenum). Vanuit iedere groep wordt een kort relaas gegeven van deze opwarmingsronde (nadruk op ‘Wat heb je onthouden?’). De jongste deelnemer van iedere groep stelt voor. Hierdoor krijgt iedereen voeling met elkaar, wat de ‘groepsgeest’ zeker ten goede zal komen. Tijd: 10 minuten.

10u25

2. ICT: opdrachten en verwachtingen.

Binnen een school of SG kunnen al de werkbladen achteraf verzameld worden en als portfolio worden aangewend bij de concrete ICT-visieontwikkeling. Werkvorm: ‘Placemat of windows’.

Voor iedere deelnemer bijlage 4.



Bijlage 5 (per groep zelf aan te maken op een grote flap).

Stap 1: Individueel dromen. Droomwolkjes rond ‘ICT-utopia’ vulling geven. ‘Waar droom je van wat betreft ICT-onderwijs? Wat is voor jou goed ICT-onderwijs? Hou rekening met o.a.: technische keuzes organisatorische keuzes didactische uitdagingen ICT-competenties ICT-integratie financiële luik.’ Zie bijlage 4. Tijd: 5 minuten. Stap 2: Samenbrengen van de individuele dromen. Op een grote flap voegt ieder groepslid zijn ‘ICT-utopia’ toe. Ieder krijgt hiertoe een vakje. Zie bijlage 5. a. De ‘ICT-utopia’ worden aan elkaar voorgesteld. Men mag vragen stellen ter verduidelijking. Tijd: 10 minuten.



b. In gezamenlijk overleg vullen de groepen het middenvak (= ‘venster’) in: “Wat zijn de vijf ICT-dromen waar iedereen kan achterstaan?” Tijd: 5 minuten. De ervaring leert dat het aangewezen is, om opdracht b niet samen aan te brengen met opdracht a! De kans bestaat immers dat anders de voorstelling aan elkaar ondergeschikt komt te staan. Stap 3: ‘Walking – learning’. De flappen worden aan een muur of bord gehangen zodat alle deelnemers via ‘walking – learning’ (door elkaar rondstappen en kijken) met elkaars dromen geconfronteerd worden. Uit alle placemats kiest iedere deelnemer één wolkje en kleeft hierbij een gekleurd klevertje of plaats met balpen/stift een kruisje. Op deze wijze worden de belangrijkste ICT-wensen vanuit de hele groep geselecteerd. Deze kunnen voeding geven aan de verdere concrete uitwerking van de ICT-visie en/of ICT-beleidsplanning. Tijd: 5 minuten. Stap 4: Plenum. Voorstellen en korte bespreking van de geselecteerde items. Tijd: 5 minuten. 10u55 11u10

PAUZE 3. Analyse/verdieping.

Tijd: 15 minuten (kan flexibel worden ingesteld!) Werkvorm: ‘Legpuzzel’. Met deze werkvorm gaan we onze verwachtingen omtrent goed ICT-onderwijs verder verdiepen en voeding geven! Bij deze samenwerkingsvorm wordt gebruik gemaakt van stam- of basisgroepen en expert- of expertisegroepen. Omdat het te bestuderen materiaal eerst verdeeld wordt



over verschillende deelnemers en vervolgens wordt samengebracht tot één geheel, wordt deze methode ook wel 'legpuzzel' genoemd. Deze methode is vooral uitgewerkt door Aronson (1978) en Slavin (1995). Werkwijze werkvorm: - van stam of basisgroep (zoals deelnemers nu zitten!) naar expertise – of expertengroep Mogelijkheden (verdeling naar nummer op puzzelstukken) aanbieden materiaal: - elke expertengroep ontvangt een andere opdracht van ieder schema telkens één grote - samen wordt er in de expertengroep naar de antwoorden gezocht, iedereen moet het versie (bv A3). antwoord kunnen weergeven. In iedere expertisegroepen gebeurt telkens een andere Dit kan nuttig zijn verdieping. voor het portfolio - de experts keren terug naar hun stamgroep, stellen de opdracht voor en leggen aan op de school. elkaar het antwoord uit. Op deze wijze vormen de verschillende opdrachten één geheel Per groep voor iedere deelnemer en is de ‘legpuzzel’ compleet! een A4 die persoonlijk kan Voordeel werkvorm: worden - op een korte tijdspanne kan men heel wat informatie verwerken aangevuld. - deelnemers zijn betrokken en dragen een stukje verantwoordelijkheid met zich mee - … (sociale vaardigheden, teambuilding, …). Tijd: 5 minuten. Stap 1: Vorming expertisegroepen. Ieder groepslid uit iedere basisgroep krijgt een nummer toegewezen (van nummer 1 tot en met 4). Bij een groot aantal deelnemers, splitsen deze zich desnoods verder op in sub-expertisegroepen met dezelfde opdracht (Bijvoorbeeld: 2 expertisegroepen omtrent opdracht 1, ...).



Vertrek uit basisgroepen naar expertisegroepen. Tijd: 5 minuten.

Stap 2: Opdrachten uitwerken in de expertisegroepen. Opdrachten: Expertisegroep 1: ICT ordenen vanuit verschillende ingangspoorten met aandacht voor processen op verschillende niveaus. Waar kunnen we, binnen het gebeuren van een basisschool, ICT aanwenden en op welk niveau? Zie schema bijlage 6. Expertisegroep 2: ICT en zijn doelgroepen (= gedeelde verantwoordelijkheid, participatie, taakverdeling). Wie kan, vanuit zijn functie, ICT hanteren binnen het gebeuren van een basisschool? Wie? Wat? Hoe? Wanneer? Zie schema bijlage 7. Expertisegroep 3: Realiseren van onze visie vanuit het ‘marktaanbod’. Wat komt op ons af vanuit ‘de markt’, vanuit de maatschappij? Welke kansen worden ons geboden? Wat zijn de mogelijkheden? Hoe helpen externe kansen ons om onze visie, onze doelen invulling te geven? Wat is hierbij onze opdracht? Zie schema bijlage 8. Expertisegroep 4: ‘Diensten’ vanuit ICT. Wat kunnen we vanuit ICT aanbieden binnen en buiten de school? Wie? Waarom? Hoe? Welke kansen worden hier geboden? Zie schema bijlage 9. Hiertoe in iedere expertengroep telkens een schema aanvullen vanuit dezelfde documenten: - ‘ICT-Vademecum; ICT-visie’ (online, CD-rom)

Bijlage 6.

Bijlage 7.

Bijlage 8.

Bijlage 9.



- ‘Aan ICT-doelen werken in de basisschool’ - ‘Advies VLOR ICT-eindtermen en ontwikkelingsdoelen’ - ‘Naar een ICT-beleid in de basisschool’ - Documenten koepel (expertisegroep 4): leerplannen Wereldoriëntatie, Wiskunde, Krachtlijnen Taal, Ontwikkelingsplan (OWP), Opvoedingsconcept van het Katholiek Basisonderwijs (OKB), …

Verschillende leerplannen, OWP, OKB, …

Tijd: 20 minuten. Bij de uitwerking van de verschillende opdrachten in de expertisegroepen zullen zeker overlappingen naar boven komen. Deze overlappingen zorgen voor ‘gelijke stromen’ die duiden op een gelijkgerichte visie! Aandacht: ieder expertiselid draagt de verantwoordelijkheid om het ingevulde schema in zijn basisgroep voor te stellen! Dit houdt in dat iedereen tijdens dit proces mee noteert! Stap 3: Uitwisseling in de basisgroepen. De deelnemers keren terug naar hun basisgroep en wisselen hun ervaringen uit door de aangemaakte schema’s aan elkaar voor te stellen. Voorstelling vanuit iedere expertisegroep: 4 x 5 minuten. Iedereen kan noteren bij iedere voorstelling. Iedereen is trouwens eigenaar van zijn eigen leerproces! Iedereen krijgt dus de volledige informatie vanuit iedere expertisegroep, zodat de verschillende puzzelstukken als een puzzel in elkaar vallen. Bespreking per expertisegroep: 4 x 5 minuten. Totale tijd stap 3: 40 minuten. Stap 4: Plenum. Kort uitwisselen en peilen naar de ervaringen:

Hier kan iedere betrokkene een passend blanco schema worden aangeboden. Of een fotokopie van een ingevuld schema?



- productgericht - procesgericht. Tijd: 10 minuten.

12u15

12u20

EVALUATIE

AFSLUITING VERDERE STAPPEN

Het gebruik van de verschillende interactieve werkvormen zorgt dat de mensen met elkaar in communicatie treden en dat ze op deze wijze elkaars visie leren kennen, waarderen, zichzelf kunnen bijsturen, … én groeien naar een zelfde visie! Teambuilding! Schriftelijke evaluatie. Zie bijlage 10.

Bijlage 10 voor iedere deelnemer.

Individueel invullen van deze schriftelijke evaluatie. Tijd: 5 minuten. Mensen bedanken voor hun inzet en hun enthousiasme. Afspraak maken voor de volgende sessie omtrent het opstellen van een ICTbeleidsplan. In een volgende stap kan een werkgroep ICT al de bevindingen en ervaringen ( portfolio) bundelen en verwerken tot een geschreven sneuvel-visietekst ICT. Deze tekst wordt aan de groep voorgesteld en eventueel verfijnd. Deze basistekst dient enerzijds voor het opstellen van een ICT-beleidsplan en anderzijds voor het uitschrijven van de functiebeschrijving voor de ICT-coördinator en voor de ‘schoolgebonden materie’ qua ICT in de functiebeschrijving van de andere personeelsleden.

Geen vrije studiedag meer voorhanden? Mits enige creativiteit (bijvoorbeeld door de pauze weg te laten en koffie tijdens het verloop van de werkvormen aan te bieden) kan het scenario van deze studiedag aangepast worden naar een teamvergadering (duur: 2uur30). Eventueel kan je dit scenario ook opsplitsen in 2 delen, 2 vergaderingen (bv. de eerste vergadering tot en met werkvorm ‘walking learning’). Op deze wijze creëer je ook de nodige tijd om samen in overleg te gaan. Om tijd te winnen kan je eventueel via een voortaak (= de individuele reflecties) reeds een aanzet of opstapje nemen naar de verschillende werkvormen toe. Feit is natuurlijk dat je op deze wijze een stukje kracht verliest door het gebrek aan sfeeropbouw.



Een aantal tips om de deelnemers tijdens de werkmomenten tot de kern van de zaak te houden: - bied korte werkmomenten aan; op deze wijze zijn de groepjes verplicht om door te werken, willen ze enig resultaat naar voor kunnen brengen tijdens de verschillende voorstellingen. - maak gebruik van gestructureerde schema’s (zie bijlage) zodat de verwerking van het groepsgebeuren vlot en efficiënt kan gebeuren. - zorg dat een aantal mensen een vrije rol toebedeeld krijgen tijdens het verloop van de vergadering (bv.: directie, ICT-coo, …). Op deze wijze kunnen deze personen ‘vlinderen’ tussen de verschillende groepen en er op toezien dat men ter zake blijft. - een andere oplossing is het integreren van bepaalde sleutelfiguren in de verschillende groepjes (bv.: directie, ICT-coo, kernteamleden, ICTverantwoordelijken, …) als ‘voorzitter’ of ‘tijdbewaker’. Zorg dan wel dat deze sleutelfiguren vooraf reeds hebben kunnen kennismaken met het opzet en de structuur van de vergadering. - Indien nog verdere hulp gewenst bij de uitwerking van dit scenario, kan je steeds op de ICT-Taakgroep Brussel-Mechelen beroep doen. Samen zoeken we uit welke weg kan bewandeld worden om dit op de huid van jullie school of scholengemeenschap te enten. Contactadressen: [email protected] [email protected]

SCENARIO STUDIEDAG ICT-VISIEONTWIKKELING

Recommend Documents