STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT Materiaaleigenschappen, verbindingstechnieken, ontwikkelingen, aardbevingsbestendigheid in relatie tot kruislaags verlijmde houten elementen …………… etc ………………..
André Jorissen - Wageningen en TU/e - Eindhoven
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT
Parasiet op Las Palmas; Willemskade Rotterdam Architect: Rien Korteknie + Mechthild Stuhlmacher
2
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT Cross Laminated Timber (CLT)
R 0,2 [% per %]
X - lam
(dikte richting)
gelamineerd hout (één richting)
gewicht: ca. 5 kN/m3
CLT: twee onderling loodrechte richtingen
L 0,01
[% per %]
(breedte- en lengte richting)
3
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT Cross Laminated Timber (CLT)
T 0,35 [% per %]
X - lam
Brettstapelbau
CLT: twee onderling loodrechte richtingen
L 0,01
[% per %]
(breedte- en lengte richting)
R 0,2 [% per %] (dikte richting)
4
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT vertikale voegen loodrechte lagen
Rekenmodellen
t
parallele lagen
wandschijf
sterke / stijve richting
laag 1 // 2 3 // 4 5 //
normaalspanningen bij buiging
Doetinchem 5
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT vertikale voegen parallele lagen
Rekenmodellen
loodrechte lagen
rolafschuiving rolafschuiving
sterke / stijve richting
schuifspanningen bij buiging
6
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT Emean
Echaracteristic
fm,k
fv,k
[N/mm2 ]
[N/mm2 ]
[N/mm2 ]
[N/mm2 ]
10600
8800
23,1
0,92
410
340
2,7
0,67
Karakteristieke volumieke massa 350 kg/m3
7
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT Emean
Echaracteristic
fm,k
ft,k
fc,k
i (knik)
fv,k
[N/mm2 ]
[N/mm2 ]
[N/mm2 ]
[N/mm2 ]
[N/mm2 ]
[mm]
[N/mm2 ]
7300
6100
16,0
4,7
7,0
i 90
2,2 3670
3060
8,0
9,3
14,0
i0
8
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT toepassing als wand (stabiliteit) gesloten
Rekenmodellen
niet gesloten schuifspanningen
9
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT
De Kamers – Vathrst, Amersfoort Architect: Rien Korteknie + Mechthild Stuhlmacher 10
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT Derix
Woonhuis – Eefde (Zutphen)
Woonhuis Delden
Architect: Bjarne Mastenbroek
Architect: Schipper + Douwes 11
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT
Endless stair - London
Architect: Alex de Rijke Milton Keynes - UK 12
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT “Malmö Hus”, Almere; Tigchelaar architecten
Heijmans One; architect: Tim v/d Grinten
buigsterkte fm lichtgewicht
betonkern
[N/mm2]
dichtheid
[kg/m3]
fm
hout
20
400
20
staal
300
7850
26
40
2400
60
gewapend beton
13
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT Murray Grove – London (UK) ‘hoogbouw’
Architect: Waugh Tistleton
Väckö (S)
14
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT Sakyamuni Pagoda (Fongong temple) in Yingxian (China)
‘hoogbouw’
1056 (67m)
London (UK) 2009 (ca. 30m)
(geen CLT) 15
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT Romania (Bârsana) 1993 (ca. 76 m)
Sakyamuni Pagoda (Fongong temple) in Yingxian (China)
‘hoogbouw’
1056 (67m)
London (UK) 2009 (ca. 30m)
(geen CLT)
(geen CLT) 16
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT • Acumulatie van krimp ‘hoogbouw’
• Druk loodrecht op de vezel: schroeven
• Stabiliteit (verankeren)
Melbourne – Forte building – 10 verdiepingen – 32 m hoog – 16 weken bouwtijd
17
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT Wenen – 84 m hoog – 6000 m3 hout (74%) Architect: RLP-Rüdiger Lainer + Partner
CLT kern
betonkern
Milton Keynes - UK vooralsnog weinig CLT?
Architect: Alex de Rijke 18
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT ‘hoogbouw’ - stabiliteit kern
H
1
outriggers
19
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT ‘hoogbouw’ - stabiliteit
kern
H
1
H
2
facade
facade
outriggers
20
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT
‘hoogbouw - stabiliteit’ semi-integraal (beton – CLT)
CLT
21
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT lichtgewicht - wind
grote massa: m (a1)
(a2)
lage massa
wind lage massa
wind
Ankers nodig doorsnede resultaat: grote krachten
gaat goed
vanwege wind
22
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT lichtgewicht - wind
lichtgewicht - aardbevingen
grote massa: m (a1)
(a2)
lage massa
wind lage massa
wind
Ankers nodig doorsnede resultaat: grote krachten vanwege wind
platform
gaat goed CLT
23
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT lichtgewicht - wind
lichtgewicht - aardbevingen
grote massa: m (a1)
(b1)
(a2)
h
lage massa
lage massa
lage massa
wind lage massa
wind
grote massa: m (b2)
ÿ Ankers nodig
ankers nodig
doorsnede resultaat: grote krachten vanwege wind
gaat goed
gaat goed
moment M = m ÿ h hoge krachten vanwege hoge massa m
24
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT half hout overlap
half hout overlap CLT - aardbevingen
NIET ALLE GATEN
(1) CLT wanden zijn zeer stijf: weinig energie dissipatie
OPGEVULD
- half hout overlap verbindingen zijn effectief om de stijfheid te reduceren - schuin geplaatste (voldraad) schroeven zijn niet aan te raden (2) Gebruik slanke verbindingsmiddelen
SLANKE VERBINDINGSMIDDELEN
hoekstaal 25
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT CLT Handbook half hout overlap
verbingingen
losse veer inwendig T stalen
vol draads schroeven
schuine schroef
koppelen van wanden
vloer - wand platform inwendig T staal hoekstaal 26
STUDIEDAG KRUISLAAGHOUT
Dank voor uw aandacht.
