1
SBRCURnet Bouwlokalen Samen Nul op de meter, bij woning renovatie Henk Wegkamp 14-4-2015 vs1.1
31 maart 2015
31 maart 2015
Wat betekent ‘Nul-op-de-meter’?
31 maart 2015
4
Veel termen in gebruik Energieneutraal Energie-nota-nul EPC = 0
nZEB (nearly Zero Energy Building) BENG (Bijna EnergieNeutraal Gebouw )
…...
31 maart 2015
warmteverlies ventilatie rendementsverlies gaskachel
Welke energiestromen tel je in de woning? Een indicatie van de energiestromen in de referentie tussenwoning in een Sankey-diagram. rookgassen
rookgassen
brandstof elektriciteitscentrale 1010 m3 a.e. elektra gebouwgebonden
jaar overschot
elektra overig gas 875 m3 a.e.
verwarming
warm water koken zon passief winter
transmissie winter
personen ventilatie winter
wtw ventilatie jaar overschot overschot winter zon passief zomer overschot zomer
riool
31 maart 2015
voor 1994
1994-2005
2005-2012
31 maart 2015
BENG woning
Welke ontwerp principes voor N-O-M?
31 maart 2015
Trias energetica
31 maart 2015
Trias energetica 1. Reduceer de vraag (energie besparing) Passiefhuis principes
31 maart 2015
Passieve principes
31 maart 2015
Comfort in woning 100 m2
31 maart 2015
Trias energetica
2. Zet duurzame energie bronnen in
Zonne energie & Biomassa
31 maart 2015
13
Stroomversnelling versus Urgenda • Stroomversnelling - forse warmtereductie in combinatie met duurzame installaties • of alleen duurzame opwekking - Urgenda
Versus
31 maart 2015
Trias energetica
3. Gebruik fossiele brandstoffen zo schoon mogelijk Aardgas / waterstof
31 maart 2015
Hoe past ‘N-O-M’ in overheidsdoelen?
31 maart 2015
16
N-O-M & overheids doelstellingen 2006 - EPC ≤ 0,8 2011 - EPC ≤ 0,6 2015 - EPC ≤ 0,4 2020 - EPC ≈ ≤ 0 (energieneutraal)
}
Europees beleid
Energy Performance of Buildings Directive 2010/31/EU (EPBD)
2050 – alle gebouwen in Nederland energieneutraal Om dit te kunnen berekenen komt er een nieuwe NZEB norm Nieuwe europese norm EN 15603: eind 2016 Deze wordt vanaf 2018 van kracht in Nederland ‘BENG’ energie prestatie uitgedrukt kWh/m2.jaar
31 maart 2015
17
Ook nieuwe berekeningsmethodiek
EPG Berekening NEN 7120
EN 15603:2008
nZEB Berekening PHPP-based
EN 15603:2016 31 maart 2015
18
Vereniging ‘DNA in de bouw' • DNA = De Nieuwe Aanpak?
• Verenigt 33 MKB-bedrijven • Is opgericht 2012
• In regio Arnhem & Nijmegen • Met architecten, bouwers, installateurs, energie-kundigen, kosten-experts, bouwmanagers • Gestart vanuit EU-programma ‘PassREg’
31 maart 2015
19
• • • • • • •
EU-Programma Onder vlag ‘Intelligent Energy Europe’ In 11 landen Met 14 voorbeeld regio’s Als ‘trigger’ op weg naar Near Zero Energy Buildings Met Passiefhuis principes
31 maart 2015
20
Wat doet ‘DNA-in-de-bouw' • Organiseert ontmoetingen en kennis uitwisseling
• Stimuleert samenwerking • Organiseert congressen en bedrijfsbeurzen • Faciliteert Expertavonden over techniek, aanpak, kosten, en cases • Verspreid kennis uit PassREg programma
31 maart 2015
21
Wat doen we ‘Anders’? • Stimuleren van Integrale samenwerking • Toepassen van ‘morfologisch’ ontwerpen
• Werken vanuit ‘NulNu’ manifest • Inzetten van ‘Scrum’ teams
• Gebruik van Passiefhuis rekenmethodieken • Stimuleren inzet van Passiefhuis componenten en technieken
31 maart 2015
22
31 maart 2015
23
Morfologisch ontwerp met ‘Ontwerppakket’
31 maart 2015
24
Scrum team…..
31 maart 2015
25
Samenwerken d.m.v. Scrum team
31 maart 2015
Case hoekwoning Den Bosch , 1961
31 maart 2015
Orduynenstraat Den Bosch
31 maart 2015
28
Start situatie 2012 • 60-er rijwoning, Den Bosch
• 2 bewoners • aardgas 900 m3/jaar & elektriciteit 1.300 kWh/jaar • Wens ‘nieuwe keuken’ • Aangesloten bij platform “Energie Nul73” • Ondersteuning gemeente en Energiesprong
31 maart 2015
29
Thermografisch beeld vóór de verbouwing
Duidelijk te zien is de radiator en dat de naisolatie in de spouw is weggezakt 31 maart 2015
Denken vanuit energie concepten
31 maart 2015
Morfologische kaart Orduynenstraat Den Bosch
• Rosco bouw uit Heesch • BouwNext • RSM advies
31 maart 2015
32
Vergelijk “Label A” versus Passiefhuis niveau Woonhuis Den Bosch label A
8.756
• • • • kWh/jr • Bij COP waarde 4.0 • Naar 2.189 kWh/jr • • •
Dubbelglas ZTA= 45% Houten kozijn Rc gem.= 4,5 m2.K/W Klasse 2 luchtdicht doucheWTW Ventilatievoud 1,0/h Warmtepomp Vloerverwarming
• • • • • • • •
Triple glas ZTA= 60% Passiefhuis-kozijn Rc gem.= 8,5 m2.K/W Klasse 3 luchtdicht WTW op ventilatie Ventilatievoud 0,4/h “Haarföhn" in ventilatiekanaal
Woonhuis Den Bosch Passiefhuis
2.177 kWh/jr
31 maart 2015
Start
Mei 2014
31 maart 2015
34
31 maart 2015
Perimeter Isolatie
31 maart 2015
36
31 maart 2015
37
31 maart 2015
Gevel Isolatie
31 maart 2015
Gevel isolatie met Steenstrips
31 maart 2015
40
Oud
CV ketel
31 maart 2015
Elektrische
Elektrisch
doorstroom
verwarming
geiser zonder
2000 Watt
buffervat
Warmte terugwin unit WTW
31 maart 2015
42
Thermografisch beeld na de verbouwing
Een wereld van verschil!
31 maart 2015
43
Prijskaartje…… € 160.000 incl. BTW
31 maart 2015
31 maart 2015
Energetische & Economische Analyse
is de kunst tussen Techniek
Bouwkundig
het optimum te zoeken
31 maart 2015
Techniek
Bouwkundig De juiste keus
Gegarandeert de laagste woonlasten 31 maart 2015
31 maart 2015
31 maart 2015
Het resultaat
31 maart 2015
Gezonder, comfortabeler en goedkoper
31 maart 2015
31 maart 2015
Techniek moet je vervangen
31 maart 2015
Ook bij nieuwbouw
31 maart 2015