samenwerking Kerngegevens...5 Van perspectiefnota naar begroting...11 Beleidsparagrafen...19 Beleidsparagraaf 1 Bestuur en dienstverlening

samenwerking

Inhoudsopgave Introductie ............................................................................................................................................... 3 Kerngegevens ............................................................................................................................ 5 Van perspectiefnota naar begroting....................................................................................... 11 Beleidsparagrafen.................................................................................................................... 19 Beleidsparagraaf 1 Bestuur en dienstverlening.................................................................................................21 Beleidsparagraaf 2 Participatie ............................................................................................................................24 Beleidsparagraaf 3 Duurzaamheid ......................................................................................................................27 Beleidsparagraaf 4 Bezuinigingen.......................................................................................................................28 Beleidsparagraaf 5 Investeringsprogramma ......................................................................................................32

Programmabijdragen ............................................................................................................... 37 De stad....................................................................................................................................................................39 Programma 1 Programma 2 Programma 3 Programma 4 Programma 5

Volkshuisvesting ...................................................................................................................................40 Economie..............................................................................................................................................46 Bereikbaarheid en mobiliteit..................................................................................................................53 Groene leefomgeving en milieu ............................................................................................................58 Ruimte en cultuurhistorie ......................................................................................................................69

De wijken ................................................................................................................................................................76 Programma 6 Programma 7 Programma 8 Programma 9

Leefbaarheid en welzijn ........................................................................................................................77 Onderwijs en jeugd ...............................................................................................................................84 Veiligheid ..............................................................................................................................................91 Integraal beheer openbare ruimte.........................................................................................................96

De mensen............................................................................................................................................................104 Programma 10 Programma 11 Programma 12 Programma 13 Programma 14

Sociaal economische zelfredzaamheid ............................................................................................105 Bijstandverlening en armoedebestrijding..........................................................................................112 Cultuur..............................................................................................................................................118 Sport.................................................................................................................................................125 Gezondheid en zorg .........................................................................................................................131

De organisatie ......................................................................................................................................................148 Programma 15 Programma 16 Programma 17A Programma 17B Programma 18

Raad en raadsgriffie .........................................................................................................................149 Bestuur en dienstverlening ...............................................................................................................152 Exploitatie gronden .......................................................................................................................160 Vastgoedmanagement ..................................................................................................................162 Financiering en algemene dekkingsmiddelen...................................................................................166

Programmabegroting 2014

1

samenwerking

Verplichte paragrafen ............................................................................................................ 169 Paragraaf 1 Kapitaalgoederen............................................................................................................................171 Paragraaf 2 Weerstandsvermogen en risico’s .................................................................................................177 Paragraaf 3 Verbonden partijen .........................................................................................................................186 Paragraaf 4 Lokale heffingen .............................................................................................................................193 Paragraaf 5 Financiering.....................................................................................................................................196 Paragraaf 6 Grondbeleid.....................................................................................................................................199 Paragraaf 7 Bedrijfsvoering................................................................................................................................201

Financiële overzichten........................................................................................................... 205 Overzicht 1

Baten en lasten.............................................................................................................................207

Overzicht 2

Totaal baten en lasten programma’s .........................................................................................209

Overzicht 3

Incidentele baten en lasten .........................................................................................................210

Overzicht 4

Structurele reservetoevoegingen en -onttrekkingen ...............................................................211

Bijlagen ................................................................................................................................... 213 Bijlage 1

Specificatie uitkomsten meerjarenraming 2014-2017...................................................................215

Bijlage 2

Vervangingsinvesteringen 2014......................................................................................................220

Bijlage 3

Overzicht van de reserves en voorzieningen ................................................................................222

Bijlage 4

Specificatie beleidsinhoudelijke bezuinigingen............................................................................225

Bijlage 5

Uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds .........................................................................227

Bijlage 6

Overzicht stadsontwikkelfonds.......................................................................................................230

Bijlage 7

Toelichting incidenteel bestedingsvoorstel ..................................................................................231

Bijlage 8

Lijst van afkortingen ........................................................................................................................232


2

samenwerking

Introductie De begroting 2014 is de uitwerking van de eerste jaarschijf van de Perspectiefnota 2014-2017, die in juni 2013 door de raad is vastgesteld. Hierin hebben wij onze voornemens met bijbehorende activiteiten en de financiële vertaling daarvan aangegeven. De structurele en meerjarig incidentele maatregelen uit de PPN zijn in deze begroting verwerkt. Vanwege de gemeenteraadsverkiezingen zal in 2014 niet zoals gebruikelijk een PPN worden gepresenteerd. Vandaar dat in deze begroting meer dan gewoonlijk aandacht is besteed aan ons structurele perspectief (zie ‘Van perspectiefnota naar begroting’). Daarnaast is invulling gegeven aan de gereserveerde incidentele middelen. De positie van de begroting in de totale beleidscyclus is in onderstaan diagram weergegeven.

Perspectiefnota Strategisch meerjarig beleid (4 jaar)

Begroting

Beleidsrapportage (1,2)

Jaarrekening

Beleidsvoornemens met financiële vertaling (1 jaar)

Tussenstand van de uitvoering van de begroting in voor- en najaar

Verantwoording over de resultaten van de uitvoering van de begroting

De begroting bestaat uit de volgende onderdelen: x Kerngegevens x Van perspectiefnota naar begroting Hierin is de algemene beschouwing opgenomen inclusief het aangepast financieel perspectief 2014-2017 en het incidentele bestedingsvoorstel. x Beleidsparagrafen In deze paragrafen zijn de hoofdthema’s van het gemeentelijk beleid aangegeven. Het betreffen bestuur, participatie en duurzaamheid plus het bezuinigingsprogramma en de investeringen in 2014. In deze beleidsparagrafen wordt in feite een totaal beeld geschetst per hoofdthema. In de diverse programma’s wordt op onderdelen hiervan nader terug gekomen. Ten behoeve van de transparantie van de begroting zijn, analoog aan de verplichte paragrafen, deze beleidsparagrafen opgenomen. x programma’s met bijbehorende budgetten x verplichte paragrafen

Doorontwikkeling Met de begroting 2013 is de laatste fase van de doorontwikkeling afgerond. Wij blijven echter continu bezig de sturende werking van de beleidscyclus te versterken en de transparantie van de producten uit de beleidscyclus, zoals de begroting, te verhogen. In deze begroting zijn geen kengetallen meer opgenomen. Deze zijn terug te vinden op www.zwolle.nl onder beleid/staat van Zwolle. In het investeringsprogramma zijn de investeringen van de lopende projecten over meerdere jaren aangegeven. Het MPI (Meerjarig Investerings Plan) zal niet meer gepresenteerd worden. De hoofdlijnen zijn geïntegreerd in de begroting (zie investeringsprogramma, de verplichte paragraaf bedrijfsvoering en bijlage 2).


3

samenwerking


4

samenwerking

Programmabegroting 2014 Hoofdstuk 1 Kerngegevens


5

samenwerking


6

samenwerking

Financiële kerngegevens Financieel technische uitgangspunten Toename aantal inwoners Toename aantal woonruimten Stijging loonkosten Stijging prijzen van derden Inflatiepercentage tarieven Rente lang geld Rente kort geld Waarde areaal OZB per 1-1-2014: woningen niet-woningen

1.000 400 1,6 1,5 1,55 4,0 2,5 11.534 4.294

% % % % % mln. mln.

Begrotingstotalen Baten en Lasten (bedragen x € 1 mln.) Uitgaven/lasten programma’s

Bedrag

Bedrag

Inkomsten/baten

Stad

20

140

Gemeentefonds

Wijken

96

69

Belastingen en heffingen

Mensen

Specifieke bijdrage rijk en provincie

156

71

Organisatie

55

56

Overig

Grondexploitatie

65

65

Grondexploitatie

392

401

Totaal

Bedrag

Bedrag

Algemene middelen

8

140

Gemeentefonds

Wijken

67

34

Belastingen (m.n. OZB)

Mensen

80

11

Renteresultaat

Organisatie

30 185

185

Totaal

Totaal Begrotingsoverschot

9

Financiering lasten via algemene middelen (bedragen x € 1 mln.) Saldo baten/lasten programma’s Stad

Grondexploitatie Totaal

-

Balansposten per 1-1-2014 (bedragen x € 1 mln.) Activa

Bedrag

Bedrag

Passiva

Materiële vaste activa

381

106

Reserves

Financiële vaste activa

56

-4

Af: reserves extern belegd

Onderhanden werk grondexploitaties Af: voorziening vastgoed

Totaal

225

4

Voorzieningen

-102

374

Langlopende schulden

560

54

Kortlopende schulden

26

Begrotingstechnisch financieringstekort

560

Totaal


7

samenwerking

Weerstandsvermogen Structurele ruimte in buffer rijksbeleid/sociaal domein (2014) Weerstandsvermogen (incl. extra buffer 2014) Post onvoorzien Onbenutte belastingcapaciteit - Binnen de OZB - Binnen de afvalstoffenheffing - Binnen de rioolrechten - Binnen overige heffingen en leges (structureel)

5 mln. 38 mln. 0,5 mln. pm geen geen 1,0 mln.

Bezuinigingen Inhoudelijke bezuinigingen 2014 Inhoudelijke bezuinigingen na 2014 Bedrijfsvoering 2014 Bedrijfsvoering na 2014

3,7 4,1 2,0 1,8

mln mln. mln. mln.

Nieuwe bestedingen Structureel 2014 Structureel na 2014 Incidenteel 2014 Verwachte investeringsuitgaven 2013 en 2014 (excl. grondexploitaties)

0,1 3,1 2,1 140

mln. mln. mln mln.

Financiering Renterisico op vaste schuld Ruimte renterisico t.o.v. norm op vaste schuld Omvang kredietrisico´s op uitgeleend geld Gemiddeld rentepercentage opgenomen geldleningen Gemiddeld rentepercentage verstrekte geldleningen

41 39 58 2,9 4,5

mln. mln. mln. % %

Woonlastenontwikkeling OZB Afvalstoffenheffing: * 1-persoonshuishoudens * meerpersoonshuishoudens Rioolrechten

1,55 % 0 % 0 % 1,55 %


8

samenwerking

Kerngegevens 2014 raming 01-jan-13 01-jan-14

Zwolle in %

G-27*) in %

Sociale structuur 0 t/m 14 jaar 15 t/m 34 jaar 35 t/m 64 jaar 65 jaar e.o. totaal

23.112 34.168 48.233 17.112 122.625

23.200 33.800 48.900 17.700 123.600

19 28 39 14 100

16 28 40 16 100

autochtonen allochtonen totaal

103.226 19.399 122.625

104.000 19.600 123.600

84 16 100

75 25 100

17.469 3.023 15.195 15.028 1.389 52.104

17.600 3.100 15.100 15.300 1.400 52.500

34 6 29 29 3 100

43 7 26 23 1 100

8 7,7 3,2 62

11 8,0 4,0 59

48 52

49 51

69 4,9

65 6,2

54,3

49,9

alleenstaand 1-ouderhuishouden 2 phh. zonder kinderen overige huishoudens met kinderen overige huishoudens zonder kinderen totaal % % % %

huishoudens onder 105% van het sociaal minimum van de bevolking (15-64) in de WAO (incl. WIA, WAZ en WAJONG) van de bevolking (15-64) in de bijstand (WW B) personen met heel jaar inkomen met een midden of hoog inkomen

Fysieke structuur oppervlakte (ha) woonruimten % huurwoningen % koopwoningen

11.936 54.267

11.936 54.700

Economische structuur aantal bedrijfsvestigingen (april 2012) 7.364 aantal banen (april 2012) 88.991 netto arbeidsparticipatie (werkzame beroepsbevolking in % van 15-64 jarigen) % niet-werkende werkzoekenden in de potentiële beroepsbevolking netto oppervlakte bedrijventerreinen (ha) v.v.o. kantorenvoorraad in m2 (per 1-1-2012)

566 773.000

Kwaliteit van bestuur opkomstpercentage gemeenteraadsverkiezingen 2010

*) tot de G-27-gemeenten behoren: Alkmaar, Almelo, Amersfoort, Arnhem, Breda, Deventer, Dordrecht, Eindhoven, Emmen, Enschede, Groningen, Haarlem, Heerlen, Helmond, Hengelo, Den Bosch, Leeuwarden, Leiden, Lelystad, Maastricht, Nijmegen, Schiedam, Sittard-Geleen, Tilburg, Venlo, Zaanstad en Zwolle


9

samenwerking


10

samenwerking

Programmabegroting 2014 Hoofdstuk 2 Van perspectiefnota naar begroting


11

samenwerking


12

samenwerking

Van perspectiefnota naar begroting

De begroting 2014 is het laatste financiële product binnen de beleidscyclus van dit bestuur. Zoals bij de perspectiefnota in kaart is gebracht, is de financiële opgave niet beperkt tot 2014. De blik is daarom verder gericht dan op het komende begrotingsjaar. Terugkijkend hebben we veel van de ambities in het coalitieakkoord kunnen waarmaken terwijl de bezuinigingsopgave fors groter is geworden. Tegelijkertijd zien we dat de veranderingen in de samenleving ons voor nieuwe uitdagingen stellen. Zwolle blijft in beweging. Met het Hanzelab, Blauwvingerenergie, City- en Jongerenbattle, de nieuwbouw van de Fundatie, de Isala Klinieken, de komst van de Hanzelijn , Ikea, Van der Valk, Topsporthal Landstede en Waanders in de Broeren laten inwoners en ondernemers zien hoeveel creativiteit en ondernemerszin er in de stad is. Met de raadsbesluiten over het Anker, Hedon, N340, de kunstroute naar het Station Pannenkoekendijk, Kraanbolwerk, Roelenweg en last but not least De Spoorzone, investeren we in de ontwikkeling van de stad en de regio. Daarbij is de provincie een belangrijke partner. De inwoners van de stad, de regio en onze partners vormen met hun netwerken een krachtig fundament. De samenwerking in een regio van 17 gemeenten is de afgelopen tijd aanmerkelijk verstevigd. En dat is nodig. Om onze positie in de top van economisch aantrekkelijke regio’s vast te houden, moeten we als regio de handen ineenslaan. De ontwikkelingen in het Sociaal Domein vragen eveneens om een goed functionerende regio. Zwolle vervult in de regio als centrumstad een trekkende rol. Een ander dominant dossier is de ontwikkeling van de woningmarkt. Er zijn voorzichtige signalen dat het dieptepunt is bereikt en dat volgend jaar de woningmarkt een langzaam herstel zal laten zien. In de woonagenda is aangegeven op welke manier de ontwikkelingen op de Zwolse woningmarkt gestimuleerd en gefaciliteerd zullen worden. De nieuwe exploitatie Stadshagen is rond de begrotingsbehandeling te verwachten. Met deze begroting brengen we het weerstandsvermogen Vastgoed weer op peil. Wij reserveren een deel van het begrotingsoverschot in 2014. Zo houden we de vinger aan de financiële pols, met behoedzaamheid als uitgangspunt. Naast de woningmarkt vragen de bibliotheeklocatie, de afronding van het Katwolderplein in 2014 de nodige besluiten. Veel aandacht zal uit moeten gaan naar de drie decentralisatie dossiers in het Sociale Domein. Het opgave gericht werken in de wijken in onder andere de sociale wijkteams zal verder vormgegeven worden. Een gezond financieel perspectief met een goede balans tussen investeren en bezuinigen was de afgelopen jaren het uitgangspunt, er zijn gewogen keuzes gemaakt waar te bezuinigen en waar te investeren. Het afmaken van een fietsroutenetwerk in plaats van te investeren in separate fietspaden, investeren in activiteiten in plaats van stenen in instituties. Bij aanvang van deze bestuursperiode dachten we dat de economische crisis niet heel lang meer zou duren. Maar de crisis verdiepte zich, zichtbaar en merkbaar, ook in Zwolle. Besluiten op rijksniveau en de ontwikkeling op de woningmarkt hebben tot nieuwe bezuinigingen geleid. Waar we startten met een bezuinigingsopgave van circa € 10 mln., hebben we inmiddels voor € 25 mln. aan besluiten genomen en zien we ons geconfronteerd met een nieuwe opgave van circa € 10 mln. Bij de Perspectiefnota hebben we de ambitie geuit om een nieuw stadsbestuur een in financieel opzicht goede start te geven. In deze begroting zijn daarom bezuinigingsvoorstellen opgenomen die gericht zijn op het structureel sluitend maken van de jaarschijf 2015 en verder. De in het voorjaar gewijzigde rentesystematiek levert de grootste bijdrage aan het sluiten van het tekort. In de beleidsparagraaf bezuinigingen zijn alle voorstellen opgesomd. Het is aan een nieuwe raad om besluiten te nemen om het meerjarenperspectief vanaf 2016 sluitend te maken. Wij bereiden een bundel bezuinigingsvoorstellen voor, waaruit een nieuwe raad kan putten. Financieel kader De begroting 2014 sluit met een voordelig resultaat van € 9,2 mln. en de jaarschijf 2015 is door aanvullende bezuinigingsvoorstellen en doorwerking van de rentenotitie nagenoeg sluitend. Het structureel meerjarig perspectief is minder rooskleurig, nieuwe rijksbezuinigingen leiden er toe dat, ondanks aanvullende bezuinigingsmaatregelen, wij in 2016 een tekort verwachten van € 5,5 mln., oplopend naar € 8,4 mln. in 2017. Via het plan van aanpak opstellen bezuinigingsbundel bereiden wij bezuinigingsopties voor waaruit de nieuwe raad haar keuzes kan maken. Voor verdere informatie over het plan van aanpak verwijzen wij naar de beleidsparagraaf bezuinigingen. Voor incidentele knelpunten stellen wij € 2,1 mln. beschikbaar, daarnaast voegen wij € 4,1 mln. toe aan de weerstandsreserve vastgoed om daarmee de weerstandscapaciteit weer op het benodigde niveau te brengen. Het restant aan incidentele middelen (€ 12 mln.) parkeren wij als extra weerstandsvermogen c.q. te maken keuzes door de nieuwe raad.


13

samenwerking

A. Structureel perspectief: Ten opzichte van de perspectiefnota 2014-2017 is het structureel perspectief als volgt gewijzigd: Uitkomsten begroting 2014 / meerjarenraming 2015-2017 (bedragen x € 1 mln.)

2014

2015

2016

2017

Uitkomsten o.b.v. PPN 2014-2017

4,3

-1,6

-5,2

-6,8

Aanvullende bezuinigingsmaatregelen

0,6

1,3

1,3

1,3

Structureel perspectief:

Doorwerking structurele gevolgen rentenotitie

6,1

4,3

3,0

1,8

11,0

4,0

-0,9

-3,7

1. Gevolgen meicirculaire GF

-1,1

-2,2

-2,4

-3,0

2. Gevolgen septembercirculaire GF

-0,6

-0,9

-1,4

-0,8

Subtotaal Mutaties na PPN:

3 Intensivering armoede-/schuldenbeleid

pm

4. Doordecentralisatie onderwijshuisvesting PO en SO 5. Nadeel bouwleges

pm

pm

pm

-1,1

-1,1

-1,1

-0,2

-0,2

-0,2

-0,2

6. Overige mutaties

0,1

0,4

0,5

0,4

Actuele uitkomsten bij begroting 2014 (structureel)

9,2

-0,0

-5,5

-8,4

5,5

8,4

Te bezuinigen (via bundel)

In de perspectiefnota hebben wij aangegeven te streven – met het oog op de komende verkiezingen – ook de begroting 2015 sluitend te maken. Door een pakket van € 1,3 aan aanvullende bezuinigingsmaatregelen voor te leggen en de voordelige doorwerking van de rentenotitie is het bij de perspectiefnota geraamde tekort in 2015 opgevangen. Door de voordelige renteresultaten (m.n. het gevolg van het niet meer toe rekenen van rente aan het eigen vermogen en gefaseerde raming van de investeringsuitgaven) verwachten wij naar huidige inzichten in 2015 de nieuwe rijksbezuinigingen op te kunnen vangen. Via het voorbereiden van de bezuinigingsbundel voor de nieuwe raad zullen wij mogelijkheden aanreiken om (eventuele) tekorten in 2015 en verder op te kunnen vangen. Daarbij is de uiteindelijke keuze aan de nieuwe raad. Wij sluiten niet uit dat de behandeling van de rijksbegroting nog gevolgen voor de gemeente zal hebben. In de uitkomsten is rekening gehouden met onderstaande stelposten. Stelposten in begroting 2014 e.v.

(x € 1 mln.)

Buffer decentralisaties sociaal domein Stelpost kapitaal- en exploitatielasten Spoorzone

2014

2015

2016

2017

-0,4

-2,5

-5,0

-5,0

-3,0

-3,0

-3,0

De buffer decentralisaties sociaal domein voor het jaar 2014 betreft het restant na aftrek van de bij de perspectiefnota 20142017 besloten inzet van € 551.000 voor implementatie sociaal domein. Het restant voor 2014 ad € 449.000 voegen wij incidenteel toe aan het extra weerstandsvermogen (incidenteel perspectief). Het bij de perspectiefnota geaccordeerde aanvullend bezuinigingspakket ad € 3,2 mln. is volledig in bovenstaande uitkomsten verwerkt. In de begroting zijn de volgende financieel technische uitgangspunten gehanteerd. Financieel technische uitgangspunten 2014-2017 .

2014

2015

2016

2017

1,6%

2,0%

2,0%

2,0%

Index prijsstijging (pBBP) **

1,5%

1,4%

1,4%

1,4%

Index kleine subsidies

0,0%

0,0%

0,0%

0,0%

Index subsidiecontracten ***

1,6%

1,9%

1,9%

1,9%

1,55%

1,7%

1,7%

1,7%

Rente lang geld

4,0%

4,0%

4,0%

4,0%

Rente kort geld

2,5%

2,5%

2,5%

2,5%

400

400

400

400

Loonkosten (salarissen en werkgeverslasten)

*

Inflatiecorrectie gemeentelijke tarieven ****

Toename woningen (netto: jaar n-1)

Toename aantal inwoners (jaar; n-1) 1.000 1.000 1.000 1.000 * samen met de nog beschikbare loonruimte in 2013 0,4% is over 2013/2014 in totaal 2% loonkostenstijging beschikbaar. ** prijsindex voor Bruto Binnenlands Product op basis van de decemberraming 2012. In de septembercirculaire 2013 is de pBBP verlaagd naar 1,4% Aanpassing zal vanaf 2015 in de meerjarenprognose worden verwerkt. *** de index subsidiecontracten wordt bepaald op basis van de verhouding 75% loon en 25% prijs. **** de inflatiecorrectie gemeentelijke tarieven wordt bepaald obv de verhouding 50% loon en 50% prijs.

In bijlage 1 is een nadere specificatie van de meerjarenraming opgenomen.


14

samenwerking

Aanvullend bezuinigingspakket bij begroting 2014 Structurele bezuinigingsmaatregelen 2014 / 2015 e.v. (bedragen x € 1.000 ) 1. Restant stelpost sportvoorzieningen stadshagen

2014

2015

2016

34

34

34

34

400

400

400

220

220

220

2. Verlagen structurele budget participatie 3. Verhoging leges opbrengsten

220

2017

4. Aanvullende besparing op cultuureducatie

115

115

115

5. Samenvoeging Wijz en De Kern

100

pm + 100

pm + 100

6. Budgetverlaging VVE/Peuterspeelzalen

180

180

180

7. Aanvullende bezuiniging op bedrijfsvoering

300

300

300

1.349

1.349

1.349

8. Eerder inboeken structurele besparing WMO

360

Totaal concrete bezuinigingsmogelijkheden

614

De toelichting op de bezuinigingsmaatregelen is in de beleidsparagraaf bezuinigingen verwerkt.

Doorwerking rentenotitie: De doorvoering van de bij de perspectiefnota aangenomen rentenotitie heeft de eerste jaren een behoorlijk positief effect op de rentekosten. De belangrijkste factoren daartoe zijn: x geen rente meer toe rekenen aan het eigen vermogen (op enkele uitzonderingen na). x het gefaseerd ramen van de investeringsuitgaven x verlagen van het rentepercentage van 4,6% naar 4% x de verhouding rentetoerekening aan rendabele en onrendabele begrotingsposten (60:40) x het vervallen van diverse rentegerelateerde stelposten onder andere vanwege de vereenvoudiging (renteaftopping en onderuitputting kapitaallasten) Meerjarig gezien neemt het positieve effect af omdat de financiering via het eigen vermogen (tegen 0%) afneemt en daarentegen de financiering via vreemd vermogen (4%) toeneemt. De bij de perspectiefnota globaal berekende effecten van de rentenotitie hebben wij nu op basis van actuele informatie herberekend. Per saldo ontstaat er een lagere rentedoorbelasting ten laste van de algemene middelen. Met name de verhouding tussen onrendabele en rendabele begrotingsposten is hier op van invloed. Daarnaast hebben wij vanaf 2014 de lagere rentekosten in de begroting verwerkt. Dit in tegenstelling tot de verwerking in de perspectiefnota, waarin het renteniveau van het laatste jaar van de meerjarenraming als uitgangspunt was genomen. Renteresultaat o.b.v. gewijzigde rentesystematiek (bedragen x € 1 mln.) Voordelig effect gewijzigde rentesystematiek

2014

2015

2016

2017

6,1

4,3

3,0

1,8

Toelichting overige mutaties: 1. Gevolgen meicirculaire gemeentefonds: De uitkomsten van meicirculaire zijn voorafgaand aan behandeling van de perspectiefnota in juni jl. aan de raad verstrekt. 2. Gevolgen septembercirculaire gemeentefonds: De uitkomsten van de septembercirculaire hebben vooral betrekking op de doorwerking van de rijksbezuiniging van € 6 mrd. naar de gemeente, een neerwaartse bijstelling van de accressen na 2014 en vanaf 2015 een verwachte lagere korting uit hoofde van het BTW-compensatiefonds. In bijlage 5 van de programmabegroting is een nadere uitwerking van uitkomsten opgenomen. 3. Intensivering armoede- en schuldenbeleid. Het rijk stelt landelijk € 80 mln. in 2014 en vanaf 2015 € 100 mln. beschikbaar om het armoede- en schuldenbeleid te intensiveren. Een groot deel van deze middelen gaat naar de gemeenten. In het najaar gaat het kabinet in overleg met de gemeenten de genoemde intensiveringen uitwerken, waarna de gemeenten in december a.s. nader over de uitwerking worden geïnformeerd. Zodra wij duidelijkheid hebben over het budget en de aanwendingsmogelijkheden komen wij met een bestedingsvoorstel. 4. De opbrengst via bouwleges wordt vanwege de geringe bouwactiviteiten naar beneden bijgesteld. Van € 3,5 mln. naar € 3,0 mln. Bij de perspectiefnota was hier deels al rekening meegehouden. Aanvullend nadeel € 0,2 mln. 5. Overheveling buitenonderhoud PO en SO. De verwachting is dat per 1-1-2015 het budget en de taak voor het buitenonderhoud aan PO en SO scholen van de gemeenten naar de schoolbesturen wordt overgeheveld. Voor Zwolle betekent dit in 2015 een nadeel van ca € 1,1 mln. Dit tekort neemt de jaren erna geleidelijk af vanwege vrijvallende kapitaallasten van bestaande investeringen. (De jaarlijkse vrijval van deze lasten is onder de post gevolgen rentenotitie meegenomen.) 6. Overige mutaties: De doorvoering van de veranderplannen, de ontvlechting van de eenheid Wijkzaken en overheveling van enkele taken tussen eenheden heeft tot gevolg dat de aan de producten door te belasten afdelingskosten zijn gewijzigd. Dit kan bij


15

samenwerking

sommige producten inhouden dat de doorbelaste afdelingskosten behoorlijk toenemen. Daar staat tegenover dat op de meeste overige producten een voordeel op de toegerekende afdelingskosten ontstaat. Per saldo wordt een gering nadelige doorwerking op de algemene middelen ingeschat, vanwege het minder aan projecten doorbelasten en meer aan de programma’s. De gevolgen van de maximering van het tarief voor de rijbewijzen heeft geen directe budgettaire gevolgen, het nadeel kan de eerste twee jaar worden opgevangen via de egalisatiereserve rijbewijzen en daarna uit de verwachte volumegroei afgifte rijbewijzen.

B.

Incidenteel perspectief:

Incidenteel perspectief (bedragen x € 1 mln.)

2014

Begrotingsoverschot 2014

9,2

Berap 2013/2

3,5

Toevoeging restant buffer sociaal domein 2014

0,4

Hogere inkomsten inkomensdeel WWB

6,0

Vrijval vanuit reserves

2015

2016

2017

0,1

Totaal beschikbare incidentele bestedingsruimte 2014

19,2

Bestedingsvoorstellen: - aanvulling weerstandsreserve vastgoed tot € 10 mln.

-4,1

- opvang incidentele tekorten verhuurde panden (2014/2015)

-0,7

- budget voor incidentele knelpunten 2014

-2,1

Beschikbaar houden als extra weerstandsvermogen

12,3

Daarnaast vrije ruimte in Stadsontwikkelfonds

5,0

Toelichting: De voordelige uitkomsten uit de begroting 2014 en berap 2013/2 bedragen in totaal ca € 13mln. Daarnaast voegen wij het restant van de buffer sociaal domein over 2014 toe aan de incidentele bestedingsruimte en valt er voor € 0,1 mln. aanvullend op de projectdoorlichting vrij uit de reserves. Inkomensdeel WWB: eind september zijn de voorlopige budgetten 2014 voor het inkomensdeel WWB door het rijk bekend gemaakt. Daaruit blijkt dat wij – evenals in 2013 – meer ontvangen dan Zwolle naar huidige inzichten aan bijstandsuitgaven verwacht uit te keren (per saldo € 6 mln. meer). De definitieve rijksbijdrage wordt volgend jaar september bepaald en kan nog door diverse factoren worden beïnvloed. Het eenmalig voordeel voegen wij toe aan het extra weerstandsvermogen. In 2014 zullen wij u via de reguliere beleidscyclus informeren over de ontwikkelingen omtrent het voordelig resultaat op het inkomensdeel WWB. Vanaf 2015 wordt het objectief verdeelmodel voor het inkomensdeel WWB herzien, in hoeverre Zwolle daarna nog steeds een positief saldo op de WWB houdt is ongewis.(zie ook de verplichte paragraaf weerstandvermogen). Een deel (€ 4,1 mln.) zetten wij in om – in lijn met de afspraak in de perspectiefnota – het weerstandsvermogen voor vastgoed aan te vullen tot het benodigde niveau van € 10 mln. In 2014 en 2015 zijn de huuropbrengsten van de verhuurde panden vanwege tijdelijke leegstand lager geraamd, het verwachte nadeel voor beide jaren dekken wij uit de incidentele bestedingsruimte 2014. Voor incidentele knelpunten 2014 stellen wij € 2,1 mln. beschikbaar. Incidentele knelpunten ( x € 1.000 )

2014

1. Tekort Wezo

1.745

2. Monument Ter Pelkwijkpark

120

3. Regio Zwolle

20

4. Dubieuze debiteuren

100

5. Verkeersveiligheid Wijheseweg

100

6. Onderhoud sloten (40.000)

pm

Totaal resultaat 2014

2.085

De resterende incidentele ruimte ad € 12,3 mln. reserveren wij als extra weerstandsvermogen voor diverse toekomstige risico’s en keuzes te maken door de nieuwe raad.


16

samenwerking

C.

Reservepositie

Per 1-1-2014 verwachten wij € 106 mln. aan reserves en € 115 mln. aan voorzieningen te hebben. De reserves zijn te onderscheiden in vier hoofdcategorieën vanwege de verschillende karakters en de mate van beïnvloedbaarheid. Reserves en voorzieningen (bedragen x € 1 mln.).

1-1-2014

31-12-2014

1

Reserves 1. Weerstand- en risicoreserve (incl. aanvulling in 2014 van € 4,1)

16

2. Reservering gekoppeld aan kostendekkingbeginsel

11

9

3. Reservering voor lopende exploitatielasten

19

18

4. Bestemmingsreserves

20

60

37

Totaal reserves

106

84

Voorzieningen

115

118

Weerstand- en risicoreservering: Bij de begroting zijn de risico’s geactualiseerd (zie de verplichte paragraaf weerstandsvermogen). Op basis van deze risicoanalyse is de hoogte van het algemeen weerstandsvermogen conform het bestaande beleidskader berekend op € 20 mln. Door middel van de voorgestelde aanvulling van het weerstandsvermogen vastgoed met € 4,1 brengen wij het weerstandsvermogen weer op het benodigde niveau. Daarnaast hebben wij ca € 10 mln. aan incidentele beschikbare middelen als extra weerstandsvermogen c.q. te maken door de nieuwe raad. In de weerstandsreserves zijn de volgende middelen beschikbaar: algemene concernreserve (algemeen)

7,5 mln.

algemene concernreserve (vastgoed)

10,0 mln.

WWB

2,0 mln

WMO

0,7 mln.

Totaal

20,2 mln

Extra weerstandsvermogen (incidentele ruimte 2014)

12,3 mln.

Totaal aan directe beschikbare incidentele middelen

32,5 mln.

Reservering gekoppeld aan kostendekkingbeginsel: Hiertoe rekenen wij de reserves die direct ontstaan zijn via leges ontvangen gelden van burgers of bedrijven en die voor tariefsafvlakking (lager leges) of investeringen (kapitaal- en exploitatielasten) in het betreffende onderdeel worden ingezet. Het betreft de reserves afval, riolering, begraafplaatsen en rijbewijzen. In totaal is hiervoor ca. € 11 mln. beschikbaar. Reservering voor lopende exploitatielasten: Voor deze categorie geldt in principe als regel: geld herbestemmen vereist andere dekking aangeven voor de lopende exploitatielasten. Te denken valt aan dekkingsreserves die dienen om rente en afschrijving op te vangen (bijv. toekomstige exploitatie gronden), onderhoudreserves (gebouwen en infra) om groot onderhoud te financieren, garantieverplichtingen voor gemeentepersoneel en interne bedrijfsvoering. In totaal is hiervoor € 19 mln. in reserve, waarvan ruim € 11 mln. ter dekking van toekomstige kapitaallasten van reeds gedane investeringen. € 7 mln. zit er in de diverse onderhoudsreserves en € 1 mln. is aanwezig in de bedrijfsvoeringreserves. Bestemmingsreserves: Onder deze categorie vallen gelden die voor een bepaalde bestemming zijn gereserveerd, maar die deels – voor zover nog niet in uitvoering - via heroverweging op andere wijze ingezet kunnen worden. bestedingen via de bestemmingsreserves worden in cofinanciering met het rijk/provincie uitgevoerd. In totaal verwachten wij per 1-1-2014 € 60 mln. in reserve te hebben. De afname van de reserves in 2014 heeft met name betrekking op de inzet van de reserves voor de hoofdinfrastructuur stadshagen, overige stadsuitleg en stedelijke vernieuwing.. Per 1-1-2014 verwachten wij in totaal € 115 mln. aan voorzieningen te hebben, waarvan de algemene voorziening vastgoed met € 102 mln. veruit de grootste is. Onder de voorzieningen vallen o.a. verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten. In bijlage 3 is een totaaloverzicht van de reserves en voorzieningen opgenomen. In het bijlagenboek van de begroting 2014 zijn per reserve / voorziening nader toegelicht.

1

De hier vermelde totalen wijken voor het onderdeel weerstandsreserves ca. € 3 mln. af van het in bijlage 3 opgenomen totaaloverzicht van de reserves. Dit heeft te maken het op peil brengen van de weerstandsreserve vastgoed.


17

samenwerking

D. Toezicht provincie Na vaststelling door de Raad, wordt de programmabegroting door de toezichthouder (provincie) beoordeeld. Om voor het regulier toezichtregime (repressief toezicht) in aanmerking te komen, stelt de wetgever dat de begroting (naar het oordeel van Gedeputeerde Staten) materieel in evenwicht moet zijn, dan wel dat bedoeld evenwicht wordt hersteld uiterlijk in 2016 van de bijbehorende meerjarenraming. Van materieel evenwicht is sprake indien, op basis van het bestaande beleid en het aanvaarde nieuwe beleid, de structurele lasten tenminste worden gedekt door structurele baten en de incidentele lasten worden gedekt door incidentele baten. Daarbij dienen de ramingen volledig en reëel te zijn. Door de structureel sluitende begroting 2014 voldoen wij aan de gestelde toezichteis.


18

samenwerking

Programmabegroting 2014 Hoofdstuk 3 Beleidsparagrafen


19

samenwerking


20

samenwerking

Beleidsparagraaf 1 Bestuur en dienstverlening In hoofdstuk 1 van de PPN 2014-2017 gaven wij een beschouwing over maatschappelijke ontwikkelingen en de gevolgen die dit heeft voor het bestuur. Wij zitten in een beweging naar een andere overheid. Een overheid die meer aansluit bij de beweging en energie in de maatschappij. Een andere overheid vereist een modern bestuur. Een bestuur dat daadkrachtig en snel reageert op de initiatieven uit en veranderingen in de samenleving. Dat vereist goed inzicht in wat er speelt in de samenleving, maar ook het goed meten van de effecten van genomen maatregelen. Die alertheid betekent dat we ook het risico lopen dat af en toe iets niet goed gaat. Dat vraagt om een zelfbewust bestuur. Omdat we minder zelf alles bepalen en doen, zullen we meer samen met onze partners gaan doen. De stad staat niet op zichzelf. Onze welvaart is sterk afhankelijk van ontwikkelingen buiten het bereik van de stad. Ontwikkelingen in Europa en de rest van de wereld. Wij zijn ons desondanks sterk bewust van onze verantwoordelijkheden als lokale overheid. Wij zijn ons er ook van bewust dat wij dit niet alleen kunnen. Bundeling van de kracht van inwoners en partners is noodzakelijk. In samenspraak met betrokkenen bepalen wij de maatschappelijke opgaven waar Zwolle voor staat. De maatschappelijke opgaven pakken wij divers op. Op initiatieven uit de stad spelen wij zo goed mogelijk in. Door het juiste speelveld te creëren kunnen mensen op de beste manier hun bijdrage leveren. Dat betekent dat wij soms sturend te werk gaan. Andere keren beperken wij ons tot ondersteunen. Wij kijken bewust naar een andere invulling van onze rol in relatie tot de inwoners, ondernemers en partners. We verliezen daarbij onze verantwoordelijkheid niet uit het oog, maar het is duidelijk dat die verantwoordelijkheid, zowel voor de raad als het college en de ambtelijke organisatie, anders kan en moet worden ingevuld. Als centrumstad voelt Zwolle zich ook verantwoordelijk voor de regio. Wij worden daarop door de omliggende gemeenten terecht aangesproken. Hiervoor is een goede relatie met de provincie noodzakelijk. Bereikbaarheid via weg, spoor of water is bijvoorbeeld een thema dat belangrijk is als regionaal vraagstuk. De provincie speelt daar een grote rol in. De bestuursstijl die wij hanteren voor de stad zelf, gebruiken wij ook voor onze relatie met gemeenten in de regio, de provincie en het rijk. Kenmerkend hiervoor is het werken in netwerken. Op nationaal niveau vinden wij die netwerken in G32 en VNG. Samen met Zwolle Kampen Netwerkstad en de regiogemeenten (inclusief provincies) versterken wij onze netwerken. Tot Europees niveau proberen wij, samen met Kampen en de provincie, onze positie te versterken. Regionale samenwerking Zwolle Kampen Netwerkstad (ZKN) Een belangrijk netwerk in de regionale samenwerking is ZKN. Deze samenwerking werpt haar vruchten af. Deze lichte bestuursvorm met weinig noodzakelijke middelen boekt goede resultaten. ZKN vormt steeds vaker de spil in de regionale samenwerking. Vanuit de Strategische Verkenning ZKN 2040 wordt voor 2014 opnieuw een werkprogramma uitgewerkt. Dit werkprogramma vormt het kader voor de projecten waar de drie partners met elkaar de schouders onder zetten. De drie partners kunnen de ambities uit het werkprogramma niet alleen realiseren. Ook maatschappelijke partners die zich inzetten voor het vestigingsklimaat en de profilering van ZKN en de regio zullen dit tot hun zaak moeten maken. Regio Zwolle Naast ZKN is de regio voor Zwolle van het grootste belang. De regio is afhankelijk van en gericht op de voorzieningen van centrumstad Zwolle. Tegelijk is de regio voor Zwolle noodzakelijk voor de concurrentiekracht van de stad. Die wordt namelijk voor een belangrijk deel bepaald door de kwaliteiten van de regio. De samenwerking wordt gezocht om plannen op elkaar af te stemmen, om de regio aantrekkelijk te maken en om een vitale regio te creëren. Samen met Dalfsen, Hardenberg, Kampen, Olst-Wijhe, Ommen, Raalte, Staphorst, Steenwijkerland, Zwartewaterland Meppel, Westerveld, Dronten, Noordoostpolder, Hattem, Heerde en Oldebroek vormt Zwolle de Regio Zwolle. De zeventien burgemeesters zijn als bestuurlijk kernteam de aanjagers van de samenwerking. Kern van de ambities is: x Het versterken van de regionale economie; x Het bevorderen van de regionale mobiliteit en bereikbaarheid; x Aandacht geven aan de wateropgave, de heroriëntatie op woningbouwprogrammering en de bedrijfsvoering / dienstverlening. De kosten die worden gemaakt om deze ambities te realiseren worden door alle deelnemende gemeenten gedragen. Zwolle neemt daarbij het grootste deel voor haar rekening, jaarlijks € 35.000. Communicatie Communicatie vormt een cruciaal element bij het realiseren van de bestuursdoelen en beleidsdoelen, zoals verwoord in het collegeakkoord. Het gaat er daarbij niet alleen om dat we goed communiceren en overleggen vanuit de gemeente en over gemeentelijke plannen, maar we willen ook uitnodigen tot en open staan voor plannen en ideeën vanuit de stad. We leggen hierbij drie accenten: Bevorderen dialoog tussen bestuur en stad Een duurzame dialoog tussen bestuur en stad is nodig om de sleutelprincipes ‘participatie, vertrouwen, verbinding en integratie’ betekenis te geven, zowel intern als extern. Van buiten naar binnen denken en andersom. Ook voor de komende jaren blijft de


21

samenwerking

opgave een transparante en gerichte dialoog over de juiste onderwerpen. Daarbij communiceren we digitaal, tenzij we de doelgroep daarmee niet bereiken. Burgers optimaal informeren over en betrekken bij het beleid en de ontwikkeling van Zwolle We zetten sterk in op tijdige en effectieve communicatie met de inwoners van de gemeente. Binnen de mogelijkheden zorgen we voor een juiste weergave van ons beleid in de media, waardoor inwoners goede informatie krijgen. Bij de ontwikkeling van beleid en het maken van plannen schakelen we waar mogelijk betrokkenen in en zoeken we de deskundigheid die aanwezig is bij inwoners en anderen die een binding hebben met Zwolle. Daarbij maken we steeds meer gebruik van de mogelijkheden om (nieuwe) doelgroepen te bereiken en betrekken via digitale communicatie. We onderzoeken momenteel of de gemeentelijke publicaties, de Wijzer en raadswijzer op 1 januari 2015 uitsluitend digitaal aangeboden kunnen worden. In andere steden zijn hier goede ervaringen mee opgedaan. Op basis van de uitkomst van het onderzoek beslissen we begin 2014 of we met ingang van 1 januari 2015 de gemeentelijke informatie alleen nog digitaal aanbieden en op welke wijze we informatie beschikbaar kunnen stellen voor inwoners die niet digitaal communiceren. Via social media en door het monitoren van opinies en meningen, zowel extern als in de eigen organisatie, kunnen we sneller reageren. Ook krijgen we daarmee input om de communicatie nog beter af te stemmen op de informatiebehoefte van onze inwoners. In 2014 zetten we in op een verdere verbreding van de webcare in de organisatie, zodat iedere medewerker de verantwoordelijkheid neemt hieraan binnen de eigen werkzaamheden vorm te geven. Profilering Zwolle Zwolle staat steeds beter op de kaart in Nederland. We blijven Zwolle ook de komende jaren positioneren als aantrekkelijke stad om te wonen, werken, bezoeken en studeren. Daarbij grijpen we alle kansen en nieuwe ontwikkelingen aan die helpen om zichtbaar te maken wat Zwolle bijzonder maakt. Dit draagt bij aan het verder vergroten van het positieve beeld van onze stad op alle domeinen. Zwolle Marketing geeft hieraan samen met onze partners in de stad en het bestuur vorm. Dienstverlening en ‘passende regels’ In onze rol als gemeentelijke dienstverlener is het van belang dat inwoners en ondernemers ons makkelijk vinden en snel worden geholpen, in toenemende mate digitaal. En dat zij, gesteund door vertrouwen van bestuur en organisatie, de ruimte krijgen voor actief burger- en ondernemerschap; eenvoudiger, oplossingsgericht en met minder regels. Medio 2011 heeft u de geactualiseerde visie op dienstverlening vastgesteld. Kernbegrippen daarin zijn ‘mensgericht en efficiënt’. In onze dienstverlening zoeken we steeds naar een optimale balans tussen efficiency en klanttevredenheid. Onze informatie, producten en diensten bieden we bij voorkeur digitaal aan. Begin 2012 bent u geïnformeerd over de kaders die wij hanteren voor het sturen op dan wel verleiden van burgers en ondernemers naar het digitale kanaal. Om de digitale dienstverlening goed in te richten blijven de komende jaren nog de nodige inspanningen nodig. We doen dat zoveel mogelijk in samenwerking met andere partijen, met name via Dimpact. De uitgangspunten voor onze dienstverlening gelden voor een breed terrein waar inwoners en ondernemers zaken met ons doen in onze rol als dienstverlener. In deze begroting worden die uitgangspunten in verschillende programma’s vertaald in concrete doelen en prestaties: x programma 2 Economie: intensivering van de werkgeversbenadering met actief accountmanagement (o.a. Werkgeverstour door wethouders Economie en Sociale Zaken) en het stimuleren van het gebruik van digitale producten van gemeente/overheid. x programma 10 Sociaal economische zelfredzaamheid: verbeteren van de digitale vaardigheden van burgers zodat deze zich beter kunnen redden met de informatie en de producten die ook de overheid steeds meer digitaal aanbiedt x programma 11 Bijstandsverlening en armoedebestrijding: op peil houden van tijdigheid en accuratesse in dienstverlening bij het verstrekken van (bijzondere) bijstand en schulddienstverlening x programma 14 Gezondheid en zorg: informatie, advies en cliëntondersteuning WMO, tijdig afhandelen van aanvragen van individuele voorzieningen WMO x programma 16 Bestuur en dienstverlening: doorontwikkeling digitale dienstverlening en klantcontactcentrum, verminderen van regeldruk en administratieve lasten. Zwolle heeft de laatste jaren veel aandacht besteed aan het onderwerp ‘passende regels’. Strenge regels daar waar dat nodig is, weinig of geen regels als dat niet nodig is of als de verantwoordelijkheid bij anderen dan de gemeente Zwolle kan komen te liggen. Passende regelgeving is van groot belang om de ruimte te creëren waarin initiatieven van inwoners, ondernemers en organisaties tot bloei kunnen komen. Het is ook een voorwaarde om werk te kunnen maken van onze doelen met betrekking tot ‘tijdelijk anders bestemmen’. Het komend jaar wil Zwolle verder gestalte geven aan passende regelgeving. Het beleidskader wordt aangepast en er wordt een aantal concrete projecten aangepakt. Daarbij zal ook zoveel mogelijk aangehaakt worden bij landelijke projecten. Er is een werkgroep actief die betrokken is bij voorstellen rondom passende regels. Op deze wijze moet ‘passende regels’ steeds meer een onderdeel worden van het dagelijks werk. Het uitvoeringsprogramma dat is opgesteld en geadopteerd door de portefeuillehouders wordt dit jaar afgerond. Ook bij de behandeling van bezwaarschriften en klachten werken we met een oplossingsgerichte aanpak om zo op een efficiënte manier tot een goed resultaat te komen. We investeren met de inzet van pre-mediation in het nemen van goede en gedragen besluiten om bezwaarschriften en klachten zoveel mogelijk te voorkomen. Met ingang van 2013 is het ‘ambtelijk horen’ ingevoerd, waardoor zaken alleen nog in specifieke situaties naar de Adviescommissie Bezwaarschriften gaan.


22

samenwerking

Hierdoor kan de bezwaarprocedure sneller en minder formeel afgewikkeld worden en heeft de bezwaarmaker eerder duidelijkheid, terwijl de kosten lager zijn. Gemeentelijke organisatie De visie onder het motto ‘Andere overheid – compacte organisatie’ hoort bij de bestuursstijl die onze organisatie hanteert. Dit betekent dat wij ‘van buiten naar binnen werken en samenwerken’. Hierbij passen vier kernwaarden: Vakmanschap, Verbinding, Verantwoordelijkheid en Vertrouwen (in de paragraaf Bedrijfsvoering wordt dit verder uitgewerkt)


23

samenwerking

Beleidsparagraaf 2 Participatie

Participatie: iedereen doet mee, we laten niemand langs de zijlijn staan. Voor de meeste Zwollenaren spreekt dat vanzelf, sommigen hebben daar hulp bij nodig. Van familie, van vrienden, van buren, van wijkwerkers, van ondernemers, van maatschappelijke instellingen of van de gemeente. We kijken daarbij telkens naar wat iemand wél kan, iedereen heeft talenten. Samen maken wij de stad was al een aantal jaren ons motto. In 2011 hebben we voor Zwolle een aanvullend motto geformuleerd: Iedereen doet mee: hoe zorgen we er met elkaar voor dat Zwolle een stad is waarin het voor en met iedereen fijn wonen, werken en leven is. Iedereen doet Mee is een belangrijk speerpunt in het collegeakkoord 2010 – 2014. Dit vraagt om een manier van werken waarbij investeren in verbinden, in vertrouwen en in het vermogen van bewoners en partners om te participeren centraal staat. Deze aanpak vraagt niet alleen om het geven van ruimte maar ook om een meedenkende, stimulerende en oplossingsgerichte overheid. Dit betekent dat we beleid vormgeven vanuit de kracht, de kennis en de beleving van de wijken en de dagelijkse praktijk. Het college heeft in haar coalitieakkoord participatie breed gedefinieerd als ‘iedereen doet mee’. Sinds 2010 kennen we het programma Iedereen doet Mee (participatie). Dit programma kent een aantal beginselen: x Een groot deel van de inwoners van Zwolle redt zichzelf en beschikt over voldoende zelforganiserend vermogen om tegenslagen op te vangen. x Waar mensen dit niet kunnen, bieden we ondersteuning gericht op zelfredzaamheid. We doen daarin wat nodig is. x We spelen in op initiatieven in de stad en waarderen en stimuleren actieve deelname van inwoners. x We mobiliseren de kracht van inwoners van Zwolle en delen onze verantwoordelijkheid als overheid met inwoners en met mensen en organisaties met binding met Zwolle. Dit motto werkt door in het gemeentebrede beleid, zoals in de nota Werken Vanuit Vertrouwen en de Visie op het Sociaal Domein en ook in de visie beheer Openbare Ruimte. Iedereen doet Mee staat centraal in ons denken en doen! Ook de doorontwikkeling van het wijkgericht werken op basis van het opgave gericht werken gaat in volle vaart door. Ruggengraat van deze doorontwikkeling is de rol van Zwollenaren. Uitgangspunten zijn het streven naar het vergroten van de beïnvloedingsmogelijkheden van bewoners over de inzet van gemeentelijke middelen en met bewoners in buurten en wijken de opgaven en aanpak te bepalen. D.m.v. het vernieuwde Buurt voor Buurt onderzoek, de breed bezochte Stadsanalyse bijeenkomst en de nieuwe stijl georganiseerde wijkdialogen werken bewoners en professionals aan het benoemen van opgaven en oplossingen voor hun wijk. De bedoeling is dat waar mogelijk bewoners zelf, of ondersteund door de gemeente, (mee)werken aan deze oplossingen en initiatieven. Een vernieuwde vorm van bewonersparticipatie dus. Bij de vaststelling van het plan van aanpak ‘Iedereen doet Mee’ is de nadruk gelegd op het sociale domein. Daarbij is afgesproken dat we als gemeente de kernwaarden van ‘Iedereen doet Mee’ zichtbaar maken in zes dossiers: 1. Zwolle gezonde Stad 2. Armoedebeleid 3. Cultuureducatie 4. Vrijwilligerswerkbeleid 5. Participatie in de wijk/beheer en onderhoud 6. Participatie in de wijk/competentieontwikkeling bewoners Voor een uitwerking van de criteria van ‘Iedereen doet Mee’ in deze zes dossiers verwijzen we naar de programma’s 6, 9, 10, 11, 12 en 14. Wat gaan we doen in 2014? Het programma ‘Iedereen doet Mee’ is vormgegeven aan de hand van een viertal aandachtspunten: 1. Fungeren als aanjager eigen kracht (faciliteren, stimuleren) 2. Spin in het web bij (zes) dossiers 3. Meedenken en doen in veranderen van houding eigen medewerkers 4. Verbindende factor in en voor de stad


24

samenwerking

Het jaar 2014 is het laatste jaar voor het programma ‘Iedereen doet Mee’. Dit betekent niet dat de beginselen van Iedereen Doet Mee niet meer centraal moeten blijven staan. Om die reden zal er in 2014 ook worden nagedacht over het vervolg van het programma: wat moet geborgd worden, waar is behoefte aan, zowel intern als extern. Opgavegericht werken Het programma ‘Iedereen doet Mee’ staat in nauwe verbinding met het opgavegericht werken. Met deze manier van werken willen wij de vraagstukken in de stad centraal stellen. Daarbij is het van belang om de vraagstukken ‘de opgaven’ in beeld te hebben en deze op de juiste schaal te benaderen. In 2013 is een proces met wijkdialogen en een buurt-voor-buurt onderzoek ingezet om de opgaven per stadsdeel te destilleren. Met bewoners werd gesproken over leven, werken, opgroeien in de eigen buurt. Aangevuld met de inzichten van professionele betrokkenen zijn op basis van de uitkomsten wijkagenda’s opgesteld. De wijkagenda’s bevatten geen uitgewerkte projectplannen, maar beschrijven de opgaven en de gewenste te behalen maatschappelijke resultaten. Voor de uitvoering van deze wijkagenda’s worden de ondersteunende voorwaarden meegenomen in subsidiecontracten en in de relevante programma’s in deze begroting. Dat gebeurt door alle beleidsvelden heen. Op deze manier geven we invulling aan het opgave gericht werken, en geven ruimte voor en sluiten aan bij de eigen kracht van de Zwolse samenleving. We maken gebruik van de stad middels hanzelabsessies Hanzelab is een multidisciplinair netwerk van betrokken, ondernemende en creatieve professionals met hart voor de stad en regio Zwolle. Online en tijdens Hanzelab sessies delen zij hun kennis en ideeën om Zwolse organisaties en Zwolse goede doelen en initiatieven verder te helpen. Hanzelab kan daarmee een manier/werkvorm zijn om tot een oplossing van Zwolse vraagstukken te komen. Daarnaast wordt Hanzelab ook ingezet om op een andere wijze te komen tot (sterkere) verbinding van onze gemeentelijke afdelingen en domeinen en tot het opdoen van (nieuwe) ervaringen met kracht in de stad. Een Hanzelabsessie kan ons (en onze organisatie) nieuwe en andere denkrichtingen, werkwijzen en inzichten opleveren, passend bij de nieuwe rol van de overheid, waarin onder andere gezamenlijke verantwoordelijkheid, burgerkracht en burgerinitiatief centraal staan. Hanzelab biedt de mogelijkheid om de samenwerking en verbinding tussen partners in de stad en tussen onze organisatie en de stad te versterken en te verduurzamen. Interne organisatie/verbindende ambtenaar Ook binnen de organisatie is een kanteling te zien: de houding van onze medewerkers is steeds meer een ‘ja tenzij’, een meedenkende houding, waarbij we steeds meer gelijke gesprekspartners zijn met inwoners/partners in de stad. We kijken duidelijk naar onze rol en leggen de verantwoordelijkheid daar waar die hoort. Toch ligt daar nog wel een opgave: het klimaat in de stad (men neemt steeds meer het heft in eigen handen) verandert, daarop moet de organisatie nog meer inspelen: er zal bijvoorbeeld meer gekeken worden waar regels initiatieven van inwoners in de weg staan, hoe geven we vorm aan onze rol als het initiatief bij inwoners ligt. Jongerenparticipatie Naast activiteiten vanuit andere programma’s, gericht op jongerenparticipatie, wordt binnen het programma participatie in november 2013 de jongerenbattle georganiseerd. Met deze battle willen we participatie van jongeren tussen 13 – 21 jaar vergroten. Met de uitkomsten van de battle zullen we in 2014 aan de slag gaan. Landelijke en regionale ontwikkelingen Verder is ‘Iedereen doet Mee’ nauw betrokken bij landelijke en regionale ontwikkelingen. Zo denken we mee over Kracht in NL, delen we worstelingen in verschillende leerkringen en zoeken we samen met het ministerie van BZK waar belemmeringen zich voordoen om eigen kracht mogelijk te maken en of deze kunnen worden opgeheven. We proberen hiermee Zwolle op de kaart te zetten, maar ook te leren van andere gemeenten. Ideeënmakelaar Om burgerinitiatieven te stimuleren, te faciliteren, te communiceren en te verbinden, heeft de Gemeente Zwolle sinds 2008 een ideeënmakelaar aangesteld. De ideeënmakelaar helpt inwoners van Zwolle die een maatschappelijk initiatief in Zwolle willen ontplooien, om hun idee te realiseren. De focus ligt hierbij op burgers en op kleine organisaties. Vanuit het initiatief wordt bekeken welke partijen het beste kunnen worden betrokken. Bekende patronen in de rolverdeling tussen gemeenten en andere partijen in de stad zijn hierbij niet primair het uitgangspunt. Naast gangbare wegen wordt ook gezocht naar nieuwe, creatieve en onconventionele wegen om ideeën te realiseren. Steeds meer inwoners doen wat tot nu toe door grote, gesubsidieerde organisaties en overheid wordt gedaan. Initiatieven op het gebied van groenbeheer in de wijk, city marketing, sport, integratie: op vrijwel alle terreinen zijn burgers actief! De ideeënmakelaar houdt zich in het licht van bovengenoemde opgave binnen de gemeentelijke organisatie bezig met het leggen en versterken van de verbinding tussen wat zich binnen en buiten de gemeente afspeelt. Te denken valt aan het meedenken over interactieve beleidsvorming en aansluiting bij DNA (De Nieuwe Ambtenaar). De ideeënmakelaar zal in 2014 zich, zowel binnen als buiten de gemeentelijke organisatie, met name op drie terreinen inzetten: x maatschappelijk verantwoorde initiatieven van burgers en (kleine) organisaties die een bijdrage leveren aan de economische kracht van Zwolle x Tijdelijk Anders Grondgebruik (TAG): het tijdelijk beschikbaar stellen van gronden aan (groepen) bewoners en (kleine) organisaties om initiatieven te realiseren die onze stad mooier maken. x Jeugd en jongeren: ideeën en initiatieven van en voor jongeren stimuleren, faciliteren en tot realisatie brengen.


25

samenwerking

Initiatieven op deze terreinen die in 2014 zichtbaar zullen zijn: startende ondernemers zoals Binthout, TAG in de vorm van een Zwols Zomerpark, een Outdoor BSO, en speel- en moestuinen, (realisatie van) ideeën uit de Jongerenbattle, ondersteunen en stimuleren van de realisatie van een Kinderraad. Participatie-effecten We willen voorkomen dat kwetsbare groepen in de samenleving als gevolg van de cumulatie van verschillende (rijks) bezuinigingsmaatregelen te maken krijgen met sociale uitsluiting en niet meer kunnen participeren in de maatschappij. De effecten van de rijksbezuinigingen kunnen op meerdere levensgebieden zichtbaar zijn. Door de veelheid aan bezuinigingen op diverse levensgebieden kunnen bepaalde burgers / groepen burgers extra hard getroffen worden of in ongewenste situaties terechtkomen. We willen met het versterken van burgerkracht in Zwolle zorgen dat een ieder op alle levensgebieden zoveel mogelijk zelfstandig of met ondersteuning vanuit het eigen netwerk functioneert. We bieden en/of borgen een gemeentelijk vangnet voor diegenen die niet vanzelf mee kunnen doen als ze geen ondersteuning vanuit hun eigen netwerk kunnen krijgen. Voor het krijgen van goed zicht op ongewenste cumulatie-effecten en voor het bevorderen van participatie en burgerkracht in de stad, kennen we een aantal instrumenten. x Landelijke monitor samenhang. Deze monitor is in ontwikkeling. De gegevensverzameling en het opstellen van beleidsvragen zijn in oktober 2013 afgerond. Daarna kan de nulmeting plaatsvinden. Het is nog niet duidelijk wanneer de eerste effectmeting plaatsvindt. x De Zwolse armoedemonitor De Zwolse armoedemonitor 2013 komt het laatste kwartaal 2013 beschikbaar. x Buurt voor buurt onderzoek. Het buurt voor buurt onderzoek wordt tweejaarlijks uitgevoerd. Daarnaast blijven we in gesprek met onze partners in de stad om zo signalen op te vangen op te pakken over verminderde participatie.


26

samenwerking

Beleidsparagraaf 3 Duurzaamheid Zwolle blijft inzetten op duurzaamheid. Het collegeakkoord 2010-2014 zegt hierover: ‘Het bevorderen van duurzame ontwikkelingen in de stad is in deze periode een belangrijk en leidend thema. Duurzaamheid gaat op de korte termijn om doen. In deze periode leggen we de nadruk op het fysieke domein. We willen concrete stappen zetten.’ Onze kijk op wat duurzaamheid voor Zwolle betekent en wat we samen met burgers, bedrijven en instellingen in de stad willen bereiken is verwoord in de visie + programma duurzaamheid 2011-2014. Er zijn in deze collegeperiode al veel concrete stappen gezet en goede resultaten behaald. Voor het grootste deel van de 22 programmadoelstellingen geldt dat zij bereikt zijn of binnenkort bereikt zullen worden. Enkele doelstellingen vragen extra inspanning om binnen de gestelde termijn resultaat op te leveren. De grootste uitdaging van het programma duurzaamheid vormt de doelstelling om als stad in 2020 20% minder CO2 uit te stoten dan in 1990. Door de bevolkingsgroei en de economische ontwikkeling die Zwolle sinds het referentiejaar heeft doorgemaakt is de CO2-uitstoot van de stad alleen maar verder gestegen. Dit betekent dat we onze huidige CO2-uitstoot binnen de komende 7 jaar met 40% zullen moeten verlagen. De CO2-reductiedoelstelling is des te uitdagender omdat we ook een doelstelling hebben geformuleerd over energielasten: voor burgers en bedrijven moeten deze lasten in 2020 met 25% gedaald zijn. We willen dus niet tegen elke prijs de CO2-uitstoot terugdringen. Gelukkig is er een kentering gaande: voor het eerst is een daling te zien in de gemiddelde jaarlijkse CO2-uitstoot per huishouden in Zwolle. Deze is vooral toe te schrijven aan een lager gasverbruik voor verwarmingsdoeleinden, wat weer voortkomt uit verbeterde isolatie van woningen. We houden daarom onverminderd de focus op (fossiele) energiebesparing in de bestaande gebouwde omgeving. Want oudere woningen, kantoren en bedrijven zijn verantwoordelijk voor verreweg het grootste deel van de CO2-emissies en het energieverbruik van de stad. Voor wat betreft woningen in particulier bezit gaan we door met het gemeentelijke energieservicepunt Verbeter&Bespaar Zwolle, dat een succesformule blijkt: de provincie is nu bezig dit concept over te nemen om het beschikbaar te stellen aan andere gemeenten. Voor de huursector zien we erop toe dat de woningcorporaties hun afspraken nakomen en denken we mee over verdergaande mogelijkheden. Om energiebesparing en maatschappelijk verantwoord ondernemen onder de aandacht te brengen van bedrijven blijven we nauw samenwerken met de stichting Duurzaam Ondernemend Regio Zwolle (DORZ) en de provincie. We gaan ook energie besparen in onze eigen gemeentelijke gebouwen. We kunnen hierrmee een mooie voorbeeldfunctie vervullen in de stad. We investeren bijna 2 miljoen in het duurzamer en energiezuiniger maken van het stadskantoor en het stadhuis. Het zijn ingrepen die zich goed terugverdienen en die aantonen dat verduurzaming van oudere gebouwen loont. De werkzaamheden starten in 2013 en zullen in 2014 worden voltooid. Een andere positieve ontwikkeling is de groei van het aandeel van decentraal duurzaam opgewekte energie in de stad. We staan inmiddels in de top 5 van gemeenten met de meeste decentrale installaties die duurzame energie produceren. Dit is onder meer te danken aan de vele buurtinitiatieven met zonnepanelenacties. Enige relativering is hier wel op zijn plaats: de groei is procentueel explosief, maar het absolute aandeel van lokaal opgewekte duurzame energie is nog steeds slechts enkele procenten van het totale energieverbruik van de stad. Niettemin is in Zwolle een beweging op gang gezet. Die willen we helpen voortzetten. Samen met initiatieven als Blauwvinger Energie en DORZ. en rekening houdend met de ruimtelijke impact van installaties. We doen dan ook onderzoek naar de verdere inzet van windenergie, geothermie en PV-systemen in de stad. Op basis van de resultaten gaan we in 2014 een energieroutekaart uitstippelen. Het recente Energieakkoord biedt goede aanknopingspunten voor deze concretisering. Er gebeurt veel op het gebied van duurzaamheid in de stad. Burgers, bedrijven en instellingen zetten zich ervoor in. Zowel afzonderlijk als met elkaar. Samen maken we de stad duurzaam en vormen we de energieke samenleving. Die samenwerking willen we voortzetten en versterken. We blijven in 2014 markten, broedplaatsen en ronde tafels helpen zich verder te ontwikkelen. Onze CDO-makelaar (Communicatie voor Duurzame Ontwikkeling) draagt daaraan bij. Zo brengen we platforms, partners en initiatieven verder bijeen. Dat gebeurt zowel in fysieke zin, op locaties en tijdens evenementen (zoals het Energiehuis, Doepark Nooterhof, de Dag van de Duurzaamheid) alsook in de virtuele wereld, op de vernieuwde website duurzaamzwolle.nl, het energieplein, en diverse sociale netwerken. Het jaar 2014 zal tot slot in het teken staan van de afronding van het programma duurzaamheid, dat is vastgesteld voor de huidige collegeperiode (2010-2014). In maart 2014 zullen wij het programma Duurzaamheid evalueren.


27

samenwerking

Beleidsparagraaf 4 Bezuinigingen In deze beleidsparagraaf staan we stil bij de beleidsbezuinigingen die met ingang van 2014 in werking treden, de bezuinigen op de bedrijfsvoering, de structurele bezuinigingen die gericht zijn op het zoveel mogelijk dekken van de jaarschijf 2015 en op de aanpak voor een Bundel bezuinigingsscenario’s gericht op het dekken van het structureel meerjaren tekort.

Inhoudelijke maatregelen per 2014 De bezuinigingen op inhoudelijke programma’s waartoe de raad in de afgelopen jaren besloten heeft, liggen op koers qua uitvoering. In de betreffende programmateksten is verwezen naar de maatregelen. De bezuinigingen die ingaan per 2014 vindt u in onderstaande tabel: Bezuinigingen vanaf 2014 o.b.v. besluitvorming t/m PPN 2014-2017 2014

2015

2016

2017

Economie

(bedragen x € 1.000)

97

97

97

97

Groen en milieu

30

30

30

30

Ruimte en cultuurhistorie

168

168

168

168

Leefbaarheid en welzijn

240

510

510

510

Onderwijs en jeugd

162

247

247

247

Veiligheid

340

340

340

340

Integraal beheer openbare ruimte

421

421

421

421

Cultuur

240

1.217

1.217

1.217

Sport

123

133

143

153

Gezondheid en zorg

372

978

978

978

80

230

230

230

2.273

4.371

4.381

4.391

400

Bestuur en dienstverlening Totaal programma’s Financieel-technische en overige mutaties Wijziging rentesystematiek

400

400

400

Parkeren: doorbelasting hogere forfaitaire BTW

100

100

100

Afval: doorbelasting hogere forfaitaire BTW

835

835

835

435

435

435

281

281

281

Afval: dividend ROVA volledig t.g.v. alg. middelen

435

Riolering: doorbelasting hogere forfaitaire BTW Riolering: doorbelasting onderhoud stedelijk water Totaal financieel-technisch en overig Totaal bezuinigingen vanaf

65

65

65

835

2.116

2.116

2.116

3.108

6.487

6.497

6.507

Maatregelen Bedrijfsvoering In een veranderende samenleving werken we in verschillende samenwerkingsverbanden aan het realiseren van onze opgaven. De eerder genomen besluiten over de samenwerkingstrajecten met Rova/Wezo, met de provincie Overijssel en Kampen in het SSC, met Lococensus Tricijn als het om invordering gaat, de overgang van de brandweer naar de veiligheidsregio en de samenwerking binnen de regionale RUD vragen aandacht en energie om de geraamde besparing daadwerkelijk in te boeken. Daarnaast is de organisatie bezig met de implementatie van de veranderingen die vastgestelde generieke formatiereductie van 10% en de reductie van 20% op beleidsfuncties mogelijk maken. Taakstelling bedrijfsvoering (x € 1.000) netto e

Vanuit 1 bezuinigingsronde e

2 bezuinigingsronde (incl. € 1 mln. beleidscapaciteit)

2013

2014

2015

2016

5.000

5.000

5.000

5.000

1.500

3.500

5.000

5.000

Aanvullende inzet bij de begroting 2014

300

300

Totaal taakstelling (netto)

6.500

8.500

10.300

10.300

Beoogde opbrengst uitgezette maatregelen

6.441

8.330

11.004

11.350

- 59

- 170

+ 704

+ 1.050

pm

pm

Tekort/surplus Risico’s desintegratie-/frictiekosten etc.


28

samenwerking

Bij het realiseren van besparingen gaan kosten voor de baat uit. Er is een eenmalige investering nodig om de beoogde bezuiniging te realiseren: implementatiekosten. Hiervoor is een implementatiebudget beschikbaar. De tekorten in 2013 en 2014 worden incidenteel opgevangen door een beroep te doen op het implementatiebudget bedrijfsvoering. Op dit moment is er geen reden voor een aanvullende vraag. Dat kan na het vaststellen van verdergaande bezuinigingen anders zijn. Daarnaast hebben we te maken met kosten die zich tijdens en na het realiseren van de besparing voordoen: desintegratiekosten en frictiekosten. Net als vorig jaar ramen we een hogere opbrengst bij de bezuinigingen op de bedrijfsvoering vanaf 2015. Deze meeropbrengst hebben we nodig onder meer voor de dekking van de desintegratiekosten en in de organisatie, maar ook om het toenemende risico op frictiekosten op te vangen. Als gevolg van het buiten onze organisatie plaatsen van onderdelen (afdeling uitvoering naar de ROVA, Brandweer naar de veiligheidsregio, afdeling belastingen naar GBLT), SSC en formatiereductie kunnen de vaste kosten niet meer toegerekend worden naar afgestoten organisatieonderdelen; dit zijn desintegratiekosten. De tijdsduur om de kosten af te bouwen is afhankelijk van het soort kosten. Het gevolg is dat de vaste kosten die niet aan het primaire proces zijn toe te rekenen, sneller en in grotere omvang moeten krimpen. Om dat te bereiken, bereiden we een fundamentele herbezinning op de ondersteunende functies voor. Daarmee is de organisatie in staat om de desintegratie op te vangen en als een wendbare overheid de toekomst tegemoet te treden. Frictiekosten bestaan in de periode dat medewerkers met een bovenformatieve status op zoek zijn naar een nieuwe functie. Om te sturen op deze kosten werkt de organisatie met strategische personeelsplannen die twee maal per jaar geactualiseerd worden. Met betrekking tot frictiekosten hanteren we het uitgangspunt dat de eenheden binnen de ambtelijke organisatie zelf verantwoordelijk zijn voor de frictiekosten. Daarmee ligt de prikkel voor het herplaatsen van bovenformatieve medewerkers op de plek waar het meeste invloed op de herplaatsing kan worden uitgeoefend. Er is geen separaat budget om frictiekosten op te vangen. Het aantal medewerkers met een bovenformatieve status neemt vanaf 2013 gefaseerd toe. Tegelijk zien we dat de plaatsingsmogelijkheden sterk afnemen. Ook het aanbod aan tijdelijke opdrachten neemt af. De periode waarin frictiekosten zich voordoen is gelijk aan de herplaatsingperiode van twee jaar en de wachtgeldperiode waarvoor de gemeente eigen risicodrager is. De laatste kan oplopen tot circa 35 maanden. Daarnaast heeft de afname van de projectenportefeuille formatieve effecten. De organisatie brengt de gevolgen daarvan in beeld. Hiermee staat het bedrijfsvoeringsresultaat van de eenheden onder druk. Het risico op frictiekosten neemt toe en dekking via bedrijfsvoeringsreserves is ontoereikend. Hiermee neemt het risicoprofiel van frictiekosten toe. Aan het begin van het begrotingsjaar 2014 bestaat er meer inzicht in de risico’s en de financiële vertaling daarvan.

2015 In de Perspectiefnota hebben we de ambitie geuit om een nieuw stadsbestuur een in financieel opzicht goede start te geven. In deze begroting zijn daarom bezuinigingsvoorstellen opgenomen die gericht zijn op het sluitend maken van de jaarschijf 2015 en verder. De in het voorjaar gewijzigde rentesystematiek levert de grootste bijdrage aan het sluiten van het tekort. De maatregelen die wij vanaf 2015 voorstellen zijn: Structutrele bezuinigingsmaatregelen 2014 / 2015 e.v. (bedragen x € 1.000 ) 1. Restant stelpost sportvoorzieningen stadshagen

2014

2015

2016

34

34

34

34

400

400

400 220

2. Verlagen structurele budget participatie 3. Verhoging leges opbrengsten

220

2017

220

220

4. Aanvullende besparing op cultuureducatie

115

115

115

5. Samenvoeging Wijz en De Kern

100

pm + 100

pm + 100

6. Budgetverlaging VVE/Peuterspeelzalen

180

180

180

7. Aanvullende bezuiniging op bedrijfsvoering

300

300

300

1.349

1.349

1.349

8. Eerder inboeken structurele besparing WMO

360

Totaal concrete bezuinigingsmogelijkheden

614

1.

2.

3.

Stelpost Stadshagen sport Bij de perspectiefnota 2014-2017 is besloten de stelpost te laten vervallen. Het bij de perspectiefnota veronderstelde bedrag van € 77.000 ligt € 34.000. Dit bedrag laten wij nu aanvullend vrijvallen. Verlaging structurele budget participatie Het vaststellen van de nota Samen Sterk ging samen met het beschikbaar stellen van een structureel budget van € 550.000 om de nota uit te voeren. Inmiddels zijn we van mening dat de uitvoering bezien moet worden in de breedte van het Sociaal Domein. Een bedrag van € 150.000) blijft (voorlopig) nodig om de uitvoering van de projecten taalcoach en van asiel naar werk te continueren. Verhoging Legesopbrengsten Voor de motivatie verwijzen wij naar de tarievennota (€ 220.000)


29

samenwerking

4.

5.

6.

7.

8.

Aanvullende besparing cultuureducatie De raad heeft op 18 juni 2013 besloten om de uitvoering van de nieuwe makelaarsfunctie cultuureducatie (inclusief het steunpunt amateurkunst) onder te brengen bij een organisatie die uiterlijk per 1 januari 2015 ontstaat door samengaan van Muzerie met Bibliotheek Zwolle en daarvoor een taakstellend budget van € 530.000 beschikbaar te stellen. Ten opzichte van het oorspronkelijke plan voor een doorstart van de Muzerie als zelfstandige organisatie betekent dit een structurele besparing van € 115.000. Samenvoeging de Wijz/de Kern Door de fusie tussen WIJZ en de Kern denken de directies van beide instellingen een efficiencyvoordeel te bereiken. De definitieve inrichting van de samenvoeging moet nog besloten worden. Vooralsnog wordt het efficiencyvoordeel behoedzaam geraamd op € 100.000. Bij de berap zullen wij rapporteren over het definitieve voordeel. Budgetverlaging VVE Peuterspeelzalen Vanaf 2013 ontvangen wij structureel € 510.000 aan extra rijksmiddelen voor de uitvoering van VVE in het kader van de bestuursafspraken tussen Rijk en gemeenten. Tot en met 2014 hebben we nog veel incidentele uitgaven voor o.a. taaltoetsen en trainingen opbrengstgericht werken. Vanaf 2015 is het mogelijk de resterende autonome gemeentelijke middelen ad € 180.000 te laten vrijvallen. Aanvullend bezuinigingspakket bedrijfsvoering Het samenwerkingstraject met GBLT levert ten opzichte van de berekende bezuiniging een voordeel op. Hierdoor kan de bedrijfsvoering vanaf 2015 € 300.000 extra bijdragen aan de totale bezuinigingsopgave. Oorspronkelijk werd beoogd dit voordeel in te zetten voor het opvangen van structurele desintegratiekosten. Deze nemen wij nu mee in de totale opgave om de bedrijfsvoeringskosten te managen Wmo Bij de Perspectiefnota is besloten over het vrijvallen van de stelpost WMO ad € 360.000 per 2015. Vanwege het niet doorgaan van de rijkskorting van € 89 mln. op de WMO in 2014 kan dit bedrag al per 2014 vrijvallen.

Bezuinigingen vanaf 2015/2016 Het is aan een nieuwe raad om besluiten te nemen om het meerjarenperspectief sluitend te maken. De organisatie bereidt een bundel bezuinigingsvoorstellen voor waaruit een nieuwe raad kan putten om het tekort vanaf 2015/2016 te dekken. In de voorliggende begroting is het jaar 2015 nagenoeg sluitend, echter nieuwe ontwikkelingen kunnen dit evenwicht verstoren. Via de bundel reiken wij mogelijkheden aan om ingaande 2015 bezuinigingen door te voeren. De bundel omvat een totaalpakket aan bezuinigingsmogelijkheden van € 10 - € 15 mln., daarbinnen zijn keuzes mogelijk. De samenleving en de rol van de overheid zijn sterk in beweging. Waar we in onze traditionele rol veel zelf deden en bepaalden, zoeken we nu aansluiting bij energie en beweging in de stad. Een “lichte overheid” die faciliteert, ruimte geeft en zorg draagt voor mensen die ondersteuning nodig hebben. Bij het opstellen van de bundel is die veranderende rol van de overheid essentieel. De tijd van de kaasschaaf over alle budgetten is voorbij. We willen met behulp van een ‘zero based budgetting’ benadering onze activiteiten op een breed terrein onder de loep nemen. Niet om alles te veranderen, maar om inzicht te krijgen in samenhangen tussen sectoren en alternatieven voor de huidige aanpak. Om te komen tot ideeën die de programmagrenzen overstijgen, werken we in drie clusters: Sociaal, Fysiek en Bestuur&Dienstverlening. We organiseren het dwarskijken en dwarsdenken door per cluster een beleidsteam en een auditteam te formeren. In de samenstelling van de teams bundelen we kennis en creativiteit. Organisatie en proces x Het managementteam is opdrachtgever voor het opstellen van de Bundel. Er is een kernteam geformeerd onder leiding van een projectleider waarin de captains van de clusters Sociaal, Fysiek en Bestuur&Dienstverlening zitting hebben. x

Er is periodiek afstemming met de wethouder financiën en het college van b&w. De Ondernemingsraad wordt in het proces betrokken, onder meer door hen een rol te geven in de clusters.

x

We halen actief kennis naar binnen, door samen te werken met andere gemeenten onder andere in het netwerk innovatief bezuinigen. Uiteraard consulteren we ook onze partners in stad en regio.

Bij het opstellen van de Bundel worden de volgende stappen doorlopen: x Het verzamelen van basisinformatie: welke budgetten zijn er, welk deel is beïnvloedbaar, wat is de opgave (“Basis”). Deze stap is doorlopen. x Per beleidsteam wordt met de basisinformatie een eerste uitwerking gemaakt. Daarbij wordt per cluster op drie niveaus gewerkt met de Zero Based-gedachte:wat zijn wettelijke taken (Basis), wat zijn op basis van de vastgestelde maatschappelijke doelen aanvullende activiteiten om die doelen te bereiken (Plus) en wat is een mogelijk extra (Top). Hierbij wordt over de programma’s heen gekeken. Kunnen we met minder geld hetzelfde op een ander manier bereiken? Het gaat er hierbij niet alleen om de mogelijke bezuinigingen in beeld te brengen, maar ook de consequenties van de keuzes (halen doelen, partners, eigen organisatie). Er kan ook worden gekeken naar het verhogen van clustergebonden baten. x In een gezamenlijke sessie van de beleidsteams worden de dwarsverbanden onderzocht en kunnen de verschillende teams elkaar kritisch bevragen.


30

samenwerking

x

x

In november wordt gecheckt of de op de Zero Based Budgetting geïnspireerde aanpak voldoende oplevert om per cluster 20% besparing in beeld te krijgen. Zo ja, dan wordt dat verder uitgewerkt. Zo nee, dan wordt voor die onderdelen vanuit de huidige activiteiten en budgetten een bezuinigingspakket van 20% samengesteld per cluster. Ook dan worden de consequenties van de keuzes in beeld gebracht Bij het formuleren van voorstellen betrekken we de relevante moties die bij de Perspectiefnota zijn aangenomen.

5

Planning Een maand voor de verkiezingen biedt het college een maatregelenpakket aan de lokale politiek aan. Zo kunnen de onderwerpen in de bundel onderwerp worden van een debat en zijn ze input voor de coalitieonderhandelingen.


31

samenwerking

Beleidsparagraaf 5 Investeringsprogramma Op basis van het investeringsprogramma in de jaarrekening 2012 en het investeringsprogramma in de PPN 2014-2017 wordt in deze beleidsparagraaf inzicht gegeven in het investeringsprogramma voor 2014 en komende jaren. In deze beleidsparagraaf wordt ook aandacht besteed aan het Stadsontwikkelfonds, het EMU-saldo en de komst van de Wet Houdbare OverheidsFinanciën (HOF).

De investeringen zijn onderverdeeld in: A. Voorgenomen projecten waarvoor vanuit de PPN middelen zijn gereserveerd, maar waarover nog besluitvorming moet plaatsvinden in de loop van 2013 of later (inclusief nog vrije middelen t.b.v. bestedingsvoornemens in reserves). B. Lopende projecten, inclusief de effecten in verband met de projectdoorlichting begin 2013. C. Vervangingsinvesteringen.

A: Voorgenomen projecten PPN waarover nog besluitvorming plaats moet vinden: Voorgenomen investeringen (investeringsbedrag) Anker (1) Binnenstad uitvoeringsmaatregelen (2) Binnenstad planbegeleiding (3) (2013 reeds toegekend) Spoorzone OV-knoop (4)

Ruimte voor de Vecht –Vechtcorridor (5)

Gemeentelijke investering 2013/2014 5.690.000

Resterend 2015 – 2017

1.000.000

500.000

1.500.000

200.000

200.000

400.000

1.000.000 (+ 1 mln. provinciale middelen)

44.000.000

56.600.000

101.600.000

September 2013 voorbereidingsbesluit.

Afh. van start

1.015.000

365.000

1.380.000

November 2013

5.000.000

5.000.000

10.000.000

November 2013

N340/ OV-knoop excl. Ikea (6) N35 (7)

250.000

Doorstroomassen (8)

500.000

Fietspad Hermelenweg (9)

625.000

Fietspad Westenholterallee (10)

HNW (13)

369.000

2.302.000 609.000 pm

Totaal 5.690.000

250.000 9.858.000

10.727.000

100.000

725.000

50.000

Campus windesheim looproute (11) Onderwijshuisvesting (12) - Onderwijshuisvestingsplan 2014 - Aquamarjjn - Overige onderwijsinvesteringen 2014

Externe middelen

Go / no go moment November 2013 Afh. van initiatieven Bij vaststelling begroting

Afh. van prov. Per deelproject September 2013

50.000

2013

1.685.000

1.685.000

2014

Obv jaarlijkse masterplan

2.302.000 609.000

Jaarlijkse vaststelling

pm

pm pm

Najaar 2013 Najaar 2013

Openbaar verlichtingsplan (14)

650.000

1.950.000

2.600.000

Actieplan Geluid (15)

215.000

440.000

655.000

November 2013

Gebiedsprogr. Zwolle-Centraal (16)

540.000

13.397.000

23.557.000

November 2013

Woonwagenlocaties (Rechterland) (17)

150.000

150.000

2014

Walgebruik (18)

160.000

160.000

2014


9.620.000

32

samenwerking

Strucurele gemeentelijke lasten van bovenstaande voorgenomen investeringen (cumulatief) Anker

dekking Nieuw beleid PPN + stelpost onderwijs

2014 20.000

2015

2016

2017

377.000

377.000

377.000

3.000.000

3.000.000

3.000.000

367.000

367.000

367.000

Spoorzone OV-knoop Onderwijshuisvesting (onderw.huisv.plan )

Nieuw beleid PPN

Openbaar verlichtingsplan (netto) HNW

Nieuw beleid PPN 30.000 60.000 90.000 120.000 Verwezen wordt naar het kredietvoorstel dat rond de begrotingsbehandeling wordt gepresenteerd

Stelposten onderwijs

Toelichting op de investeringen 1. Anker: Voor onderbouwing zie raadsbesluit van 1/7/2013 vaststelling SPvE. De doorrekening van de financiële haalbaarheid heeft geleid tot een lagere verkoopopbrengst voor het oude Anker. Op basis daarvan is het Programma van Eisen naar beneden bijgesteld van € 6,3 mln. naar een maximaal investeringsbedrag van € 5,8 mln. Hiervoor is reeds een voorbereidingsbesluit genomen, waarbij een voorbereidingskrediet beschikbaar is gesteld van € 420.000. Nog vast te stellen investering bedraagt daarmee € 5,380 mln. plus een verwachte extra investering duurzaamheid van € 0,310 mln. van in totaal € 5,690 mln. Het definitief ontwerp wordt samen met de kredietaanvraag in november ter goedkeuring voorgelegd aan de raad. In februari 2014 start de bouw zodat het gebouw voor eind 2014 kan worden opgeleverd. 2. Binnenstad uitvoeringsmaatregelen: Voor het binnenstadprogramma is 4 x € 500.000 beschikbaar gesteld vanuit ISV3 / PPN 2012. Besluitvorming over de eerste jaarschijf van € 500.000 heeft reeds plaatsgevonden in verband met de aanleg van de kunstroute station – binnenstad. Op dit moment worden de lopende deelprojecten afgerond. Voor de stand van zaken wordt verwezen naar de voortgangsrapportage projecten. In het kader van het nieuwe werken worden initiatieven vanuit de stad gestimuleerd. Op dit moment worden initiatieven verkend. Als kansrijke initiatieven zich voor doen zullen deze ter besluitvorming worden voorgelegd aan de raad. 3. Binnenstad planbegeleiding: bij de projectdoorlichting is het jaarlijkse planbegeleidingsbudget van 2013-2015 terug gebracht van € 230.000 naar € 200.000. Na 2015 is niet meer voorzien in de planbegeleidingskosten. 4. Spoorzone: Voor de Spoorzone gaat het om een investering van circa € 100 mln., te dekken door een bijdrage van € 45 mln. van de provincie, € 45 mln. voor rekening van de gemeente, en bijdragen van derden zoals fietsparkeren. Bij de vaststelling van de Perspectiefnota 2013-2016 is besloten om voor de gemeentelijke investering van 45 mln. structureel € 3 mln. per jaar beschikbaar te stellen. Inmiddels heeft het Provinciale Staten vanuit het programma Zwolle Kampen Netwerkstad 2012 – 2015 € 45 mln. beschikbaar gesteld voor de integrale gebiedsontwikkeling Spoorzone Zwolle. Het definitieve investeringsbesluit van de gemeenteraad is in september genomen. Per planelement zal op basis van een pogramma nadere kostenraming en risicoberekening een kredietvoorstel worden gedaan. 5. Vechtcorridor Noord / Ruimte voor de Vecht: op dit moment wordt de overeenkomst N340 en de vaststelling van de stuctuurvisie afgerond. Ook financieel worden de laatste punten op de i gezet. Het plan is door wijzigingen in de overeenkomst, subsidie-voorwaarden en indexering door vertraging nog niet helemaal sluitend. Dekking wordt gezocht binnen bestaande budgetten. Besluitvorming wordt verwacht in het najaar van 2013 waarbij ook de contractafspraken over de knoop N340 (zie hieronder) worden meegenomen. 6. Knoop A28 – N340: Bij de PPN zijn de pakketafspraken met de provincie over de bovenlokale hoofdinfrastructuur al vastgesteld door de raad. Daarmee is de financiering van de ontbrekende middelen voor de N340 rond. In totaal wordt door Zwolle € 10 mln. bijgedragen waarvan € 5 mln. BDU subsidie rechtstreeks via de provincie loopt. De eigen bijdrage van € 5 mln. wordt voor € 3 mln. gedekt uit voordelen project HIS en voor € 1,5 mln. uit het stadsontwikkelfonds en voor € 500.000 door de grondexploitatie Hessenpoort. De kredietaanvraag wordt meegenomen bij het besluit over de Vechtcorridor. Hierin zullen ook de structurele onderhoudskosten geregeld worden voor onder andere de overname van de oude weg. De kredietaanvraag voor de maatregelen Hessenpoort zijn onderdeel van de grondexploitatie Hessenpoort-Ikea en worden in het kader van de actualisering van de grondexploitatie meegenomen, conform besluit Ikea. 7. N35: de bijdrage in het tekort van € 250.000 is afhankelijk van starten/stopzetten van het project door Rijk/provincie. 8. Doorstroomassen: het totale project bedraagt € 15 mln. , waarvan € 1,2 mln. gemeentelijke middelen en € 13,8 mln. provinciale subsidie. Besluitvorming vindt plaats per deelproject. Inmiddels heeft besluitvorming plaatsgevonden over het werkplan 2011, 2012 en 2013 en in de uitvoering over het project Pannenkoekendijk/Katerdijk. 9. Fietspad Hermelenweg: Al een aantal jaren is de Hermelenweg een knelpunt. De groei van Hessenpoort leidt tot ongewenst verkeer op deze parallelweg van de A28, die ook gebruikt wordt door veel fietsers die vanuit de regio naar Zwolle gaan. De afgelopen tijd is een aantal maatregelen onderzocht. Het meest kansrijk lijkt het realiseren van een vrijliggend fietspad in beton. De Provincie is echter niet bereid subsidie toe te kennen voor een vrijliggend fietspad aan een 60 km weg. De provincie wil in plaats van € 625.000 wel een € 100.000 subsidie verstrekken voor verkeersveiligheids maatregelen aan de bestaande weg. Het investeringsplan wordt daarmee gewijzigd van € 1.250 mln. naar € 0,725 mln. De beslisnota wordt in het najaar verwacht. 10. Fietspad Westenholterallee: In het kader van de projectdoorlichting is besloten voor een minimale variant waarmee de gereserveerd middelen zijn afgeraamd van € 100.000 naar €50.000. Besluitvorming wordt eind 2013 verwacht. 11. Looproute Campus-Windesheim: dit project loopt mee in de planvorming van de Spoorzone, maar is geen onderdeel van de businesscase. Hiervoor zal in 2014 een apart voorstel aan de raad worden voorgelegd.


33

samenwerking

12. Onderwijshuisvesting: De investeringen onderwijshuisvesting worden jaarlijks vastgesteld door actualisatie van het masterplan onderwijshuisvesting. Het onderwijshuisvestingsprogramma 2014 bedraagt € 2.302.000 waarvan: x vervangingsinvesteringen (onderhoudsvoorziening) primair onderwijs: €1.425.000 x nieuwe investeringen basis, speciaal en voortgezet onderwijs € 602.000 x bouwkundige aanpassingen €275.000 De kapitaallasten bedragen € 256.000 en worden gedekt uit de beschikbare totale stelpost. De stelpost bedraagt in 2014 € 730.440, zodat na aftrek van € 256.000 een stelpost resteert van € 475.000 Aquamarijn: Hierbij moet onderscheid gemaakt worden tussen de nieuwbouw van Aquamarijn en de herontwikkeling van de locatie Bagijneweide. Voor de nieuwbouw was € 3,4 mln. gereserveerd. Omdat het woningbouwprogramma voor de Bagijneneweide vanwege de huidige woningmarkt voorlopig niet gerealiseerd zal worden, is gekozen voor een tijdelijke oplossing voor de Aquamarijn op de huidige locatie gedurende een periode van 7 jaar. Bij de PPN is besloten € 2,918 mln. in te leveren en de resterende € 482.000 beschikbaar te houden om de huidige locatie geschikt te maken/uit te breiden. In september wordt een voorstel voorgelegd om 609.000 krediet beschikbaar te stellen, waarvan € 475.000 wordt gedekt uit de middelen voor nieuwbouw en de rest uit huurinkomsten en restantkrediet herhuisvesting. 13. Rond de begrotingsbehandeling zal hieromtrent een kredietvoorstel aan de raad worden voorgelegd. 14. Openbaar verlichtingsplan: In het investeringsprogramma van vorig jaar is het openbaar verlichtingsplan genoemd, echter zonder raming van middelen. Naar aanleiding van het initiatiefvoorstel van D66 over LED verlichting zijn diverse varianten aan de raad voorgelegd. Bij de PPN 2014 t/m 2017 zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor de noodzakelijke vervangingsinvesteringen in de openbare verlichting door LED-verlichting (variant 2 uit de destijds verzonden informatienota). Omdat het bestaande onderhoudsbudget niet toereikend was om de te verwachten uitval van masten om te zetten naar LED zijn oplopend structurele middelen beschikbaar gesteld ( 2014 € 30.000, 2015 € 60.000, 2016 € 90.000 en 2017 € 120.000). Op grond van de technische staat wordt alleen de hoogstnoodzakelijke vervanging aangepakt, wel worden dan armaturen in de hele straat vervangen door LED. Vrijgekomen nog bruikbare armaturen worden ingezet voor incidentele vervanging bij ander onderhoud, waar vervanging door LED nog niet aan de orde is. 15. Actieplan geluid: zie beslisnota college en inforrmatienota voor de raad van augustus 2013. Het conceptplan ligt op dit moment zes weken ter inzage. Het definitieve plan incl. zienswijzen zal in november worden aangeboden aan de raad ter vaststelling. 16. Gebiedsbeheerplan Zwolle-Centraal: Op dit moment ligt het gebiedsbeheerplan in ontwerp ter inzage. Het definitieve plan incl. zienswijzen zal in november 2013 worden voorgelegd aan de raad. De investering t/m 2052 is vooralsnog geraamd op € 26,4 mln. waarvan reeds € 2,9 mln. krediet verstrekt is. Een groot deel van de investering wordt gedekt door bijdragen derden en daarnaast door rente op de voorziening die hiervoor zal worden gevormd. 17. Woonwagenlocaties: Dit betreft middelen die van uit het verleden geoormerkt zijn voor woonwagenlocaties (restanten van IJsselcentraleweg etc.). Deze middelen zijn gereserveerd voor onder andere Kermisexploitanten Rechterland en andere woonwagenlocaties. Er is een voorstel in voorbereiding over de verplaatsing van de kermisexploitanten. 18. Walgebruik bij woonschepen vraagt op een aantal locaties om een gerichte aanpak. Op dit moment loopt het project Weteringkade/Almelose Pad. Met het Woonschepenoverleg Zwolle is afgesproken dat dit project als een pilot wordt beschouwd voor een vervolg aanpak voor het walgebruik bij andere locaties voor woonschepen. In het raadsvoorstel over de ligplaatsenverordening is aangegeven dat er na evaluatie van het project Weteringkade/Almelose Pad gekeken wordt hoe de regulering van walgebruik ook op andere woonschiplocaties toegepast kan worden. Het illegale gebruik van de wal en de verrommeling die dat met zich meebrengt is al jaren een doorn in het oog van veel burgers en gemeente. Het restantbudget voor ‘walgebruik’ kan ervoor ingezet worden om walgebruik te reguleren waar mogelijk (overige gebieden handhaven op illegaal gebruik) en hiervoor de gebruiker te laten betalen (opgenomen in legeskosten ligplaatsvergunning).

Stadsontwikkelfonds De doelstelling van het stadsontwikkelfonds is het ( tussentijds) mogelijk maken van investeringsprojecten die een bijdrage leveren aan de sociale, economische en/of fysieke ontwikkeling van (delen van) de stad. Het stadsontwikkelfonds bevat ongeoormerkte middelen, opdat gedurende het gehele jaar besluiten kunnen worden genomen, waardoor flexibel kan worden ingespeeld op kansen die zich voordoen. Hoewel het zal gaan om diversiteit aan projecten kunnen de volgende criteria van toepassing zijn: x De investering ondersteunt de ontwikkeling (groei kwaliteit en bereikbaarheid) van de stad en dient meerdere (integrale) ambities. x Het investeringsproject komt tot stand door samenwerking met derden op inhoudelijk en/of financieel terrein. x De investering kan betrekking hebben op gebiedsontwikkeling, herstructurering en natuurlijke wijkvernieuwing zodat ook projecten met een sociale doelstelling gefinancierd kunnen worden. x Het investeringsproject kan een verdere ontwikkeling aanjagen. In de PPN worden potentiële projecten zoveel mogelijk aangegeven. Uiteraard wordt benutting van het Stadsontwikkelfonds voorgelegd aan de raad. Vanuit de perspectiefnota’s resteren de volgende projecten die in principe voor een bijdrage uit het stadsontwikkelfonds in aanmerking komen: x Voorsterpoort diverse bouwvelden. x Voorsterpoort tunnel en aansluiting Kamperlijn.


34

samenwerking

De stand per 1-1-2013 bedroeg € 8 mln. Binnen het fonds is € 3,05 mln. reeds geoormerkt voor de projecten: Knoop A28-N340 (€ 1,5 mln.), N 35 (€ 0,25 mln.) en Verkeersaanpassing Blaloweg/ Voorsterpoort (€ 1,2 mln.). De vrij beschikbare middelen bedragen daarmee € 5,04 mln. (zie ook bijlage 6).

B: Lopende projecten: Onder deze categorie vallen de investeringskredieten (exclusief grondexploitaties) waartoe de raad al een besluit heeft genomen en waarvan de projecten in uitvoering zijn of gestart worden. Naar de situatie begin 2013 aangevuld met in 2013 genomen raadsbesluiten staat in totaal € 180 mln. aan lopende investeringen uit. Voor € 65 mln. worden de investeringen gedekt door reserves, voor € 35 mln. via bijdragen derden en voor € 80 mln. is sprake van activering en worden de rente en afschrijving binnen de lopende begroting opgevangen. Totaal lopende projecten met indicatieve bestedingsverwachting

Restantkrediet per 1/1/2013 + investeringen 2013

89

Totaal investeringen

Investering 2014 36

Investering 2015

28

Investering 2016 20

Investering 2017 7

De investeringsuitgaven in 2013 en 2014 zijn geraamd op € 125 mln. en betreffen o.a. onderwijshuisvesting, hoofdinfrastructuur stadshagen, Hedon, groenprojecten). Een deel van dit bedrag is reeds in 2013 geïnvesteerd, in de jaarrekening 2013 nemen wij een overzicht op van de in 2013 gedane investeringen. In bijlage 8 van het bijlagenboek zijn de investeringen nader gespecificeerd. Relevante ontwikkelingen lopende projecten Hieronder wordt een aantal specifieke projecten toegelicht in verband met het wijzigen van de projectopzet en nieuwe ontwikkelingen. Kamperlijn Vanwege het mislukken van de aanbesteding van het vervoer op de kamperlijn hebben de gezamenlijke partners besloten tot een heroriëntatie om te kijken of vertramming nog haalbaar is of moet worden ingezet op een alternatief. In het bestuurlijk overleg met de provincie wordt afgestemd over projectwijzigingen ten aanzien van de vertramming, de fiets/spoorbrug Blaloweg en de onderdoorgang Stadshagen. Over de voortgang wordt apart gerapporteerd. De middelen voor deze projecten blijven tot die tijd gereserveerd. e

e

Bezuinigingen groenprojecten (NLY 1 en 2 fase) De bezuinigingstaakstelling op het project NLY is in het bestuurlijk overleg met de provincie besproken. Naar aanleiding van e nieuwe afspraken met de provincie in juni wordt op dit moment voor de 1 fase een aangepast project-plan uitgewerkt. Voor de e bezuinigingen op de 2 fase heeft de provincie ingestemd om de vrijvallende subsidie gelden opnieuw in te zetten. Aangezien dit mogelijk is met cofinanciering uit bestaande budgetten kan de bezuinigingstaakstelling behaald worden met behoud van maatregelen in de IJsseldelta. De raad zal hierover apart worden geïnformeerd. Parkeergarage Katwolderplein Op 1 juli 2013 heeft de raad de scenariokeuze Katwolderplein vastgesteld. De uitwerking van de parkeergarage wordt meegenomen in de uitwerking van het totale ontwikkelplan. Een gewijzigde projectopzet zal inclusief de effecten voor het bestaande investeringskrediet en de reserve parkeren aan de raad worden voorgelegd. Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar de VP.

C Vervangingsinvesteringen Vanwege (economische) veroudering, slijtage worden jaarlijks vervangingsinvesteringen gedaan om bijvoorbeeld de veiligheid, de bedrijfsvoering etc. te waarborgen. Een deel van de vervangingsinvesteringen loopt via de daarvoor ingestelde onderhoudsreserves, voor het andere deel worden investeringskredieten aangevraagd, waarvan de lasten gedekt zijn uit de jaarlijks te ramen vervangingsbudgetten. De vervangingsinvesteringen hebben in hoofdzaak betrekking op het beheer in de openbare ruimte, onderwijshuisvesting en de bedrijfsvoering. Aangezien de investeringen onderwijshuisvesting zowel uit de vervangingsinvesteringen, als uit de stadsuibreidingsbudgetten en uit nieuw beschikbare gelden bij de PPN worden gedekt, is deze post opgenomen onder A. In de begroting 2014 is voor € 5,9 mln. aan vervangingsinvesteringen opgenomen. Bij vaststelling van de begroting worden impliciet ook ingestemd met de genoemde vervangingsinvesteringen.


35

samenwerking

Vervangingsinvesteringen (bedragen x € 1 mln.).

2014

Dekking kapitaallasten

Beheer openbare ruimte (t.l.v. algemene middelen)

2,2

Uit jaarlijks vervangingsbudget

Beheer openbare ruimte (via kostendekkende tarieven)

0,7

Parkeren

Rioleringen

0,6

Uitvoering cfm. GRP 2011-2015

Wagenpark

0,3

Uit jaarlijks vervangingsbudget

MPI (ICT-investeringen)

2,1

Uit bandbreedte ICT kapitaallasten

Totaal

5,9

De vervangingsinvesteringen beheer openbare ruimte, wagenpark en MPI investeringen zijn opgenomen in bijlage 2. De vervangingsinvesteringen rioleringsplan zullen conform Gemeentelijke Rioleringsplan 2011-2015 worden uitgevoerd. Toelichting bij MPI investeringen: We investeren in 2014 in een zevental thema’s: digitalisering en het nieuwe werken, continuïteit en beveiliging, basisregistraties, dienstverlening, efficiëntere processen, upgrade applicaties en goede infrastructuur. In de bedrijfsvoeringparagraaf is meer achtergrond informatie over de ICT-investeringen opgenomen. Wet HOF en emu-saldo Recent is de Wet HOF naar de Tweede Kamer gestuurd. Vorig jaar hebben wij u via een afzonderlijke informatienota inzicht gegeven in de inhoud van de wet en de gevolgen daarvan voor de gemeenten. Samengevat is de Wet HOF een vervolg op de Europese afspraak om de stabiliteit in de Eurozone te handhaven. De Europese afspraak houdt in dat de nationale begrotingen maximaal een negatief EMU-schuld mogen hebben van 3% en op termijn moet worden afgebouwd naar 0%. Het rijk wil de begrotingsnorm doorvertalen naar de gemeenten en andere decentrale overheden. Afhankelijk van de definitieve besluitvorming (het voorstel komt in het najaar 2013 in de Eerste Kamer aan de orde) over de inhoud van de wet kan de invoering gevolgen hebben voor het investeringsniveau van de gemeenten. Voor 2013 zijn er nog geen harde afspraken gemaakt, maar wordt ingezet op het monitoren van de gemeentelijke kasstromen (lopende begroting en investeringen). Voor 2014 en 2015 blijft het aandeel van de decentrale overheden in het EMU-tekort op -0,5% (gelijk aan voorgaande jaren), daarna loopt het aandeel af naar -0,3 in 2017. Het aandeel van Zwolle in het EMU tekort is - op basis van 0,5% EMU-tekort voor de decentrale overheden - berekend op een referentiewaarde van € 19 mln. Dit betekent dat Zwolle – in principe - een negatieve kasstroom mag hebben van € 19 mln. Er zijn echter geen sancties aan verbonden als de gemeente het tekort overschrijdt. In 2013 is gestart met het monitoren van het EMU tekort. Op basis van de situatie medio 2013 wordt een EMU-tekort verwacht van € 47 mln. Ofwel een overschrijding van € 28 mln. De overschrijding is vooral het gevolg van de inzet van reeds ontvangen middelen (via reserves) en activering van de uitgaven (rente en afschrijving), waarvan de dekking in latere jaren plaatsvindt. Dit betekent dat er tegenover de uitgaven geen directe ontvangsten in hetzelfde jaar staan. Op basis van verwachte kasstromen van de investeringen en grondexploitaties worden voor de jaren 2013 t/m 2015 de onderstaande EMU-tekort/overschotten voorzien. EMU – saldo Zwolle 2013 -47 -19 -28

EMU-tekort / overschot Referentiewaarde Zwolle Tekort / overschot

2014 -8 -19 + 11

2015 7 -19 + 26

Op basis van de huidige ramingen kan geconstateerd worden dat Zwolle gemiddeld gezien (over de jaren 2013 t/m 2015) binnen de referentiewaarde blijft. Het project Spoorzone is nog niet in de uitkomsten verwerkt. In bijlage 9 van het bijlagenboek is een nadere specificatie van de EMU-berekening opgenomen.


36

samenwerking

Programmabegroting 2014 Hoofdstuk 4 Programmabijdragen


37

samenwerking

Programma 1

Volkshuisvesting

Programma 2

Economie

Programma 3

Bereikbaarheid en mobiliteit

Programma 4

Groene leefomgeving en milieu

Programma 5



38

samenwerking

De stad

Op economisch gebied heeft Zwolle een stevige regiofunctie in Noord-Oost Nederland. Deze positie willen we uiteraard ook in het huidige tijdsgewricht vasthouden. Maar daarvoor moeten we wel alle zeilen bijzetten. Samen met de ondernemers in de gemeente, werken we hard om dit gunstige klimaat te behouden. Hiervoor zetten we vooral in op het bevorderen van de werkgelegenheid, een goed vestigingsklimaat en een goede bereikbaarheid. Zwolle is ook een stad waar oud en nieuw samengaat. We hebben onze oude historische binnenstad met daarin ook moderne architectuur. Als gemeente zijn we zuinig op onze historie, we willen ons Zwolse erfgoed beschermen omdat dit ons veel leert over onze geschiedenis. Tegelijkertijd zetten we in op ontwikkeling, op nieuwe en duurzame bouwmethodes, op duurzame wijken waar mensen nu en de generaties na ons prettig wonen. Met ons woonbeleid willen we de bestaande kwaliteiten van Zwolle als woonstad verder versterken. Het bevorderen van duurzame ontwikkelingen is voor ons een leidend thema. Verder staat Zwolle bekend als een groene gemeente met parken, groengebieden en een bijzonder buitengebied. Dit maakt onze stad niet alleen aantrekkelijk om te wonen, maar ook om in te recreëren. Het is één van de kernkwaliteiten van de stad die we bij toekomstige ontwikkelingen moeten koesteren. Groen en recreatie is daarom voor de gemeente een continu aandachtspunt waarbij het behoud van kwaliteit altijd voorop staat.

Omschrijving/programma

begroting 2014 Lasten

baten

Programma's per pijler

reserve

saldo

mutaties

De stad 1

Volkshuisvesting

2.927

2

Economie

2.558

3


7.155

4


3.154

5

Ruimte en cultuurhistorie Totaal

1.774

117

-1.036

734

36

-1.788

8.180

-921

104

-215

-3.369

-180

-2.269

-1.163

-8.358

2.089 17.883

10.688


39

samenwerking

Programma 1

Volkshuisvesting

A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie Zwolle blijft groeien: de nieuwbouwopgave van Zwolle Zwolle is een aantrekkelijke stad om te wonen. Dat willen wij graag zo houden en zo mogelijk versterken. Demografische ontwikkelingen laten zien dat Zwolle nog steeds groeit en zal doorgroeien tot 140.000 inwoners. De huidige situatie op de woningmarkt daagt de gemeente Zwolle en haar partners uit tot een nieuw strategisch en operationeel handelen. Er ligt een belangrijke uitdaging voor elke partij om vanuit zijn eigen rol, verantwoordelijkheden en mogelijkheden een bijdrage te leveren aan de verbetering van de doorstroming en het op peil houden van de woningproductie in Zwolle. Waarbij we vanuit de lokale overheid onze rol zien veranderen van programmeur naar die van stimulator en verbinder. Het is voor de doorstroming, afzet van nieuwe woningen en de marktpositie van de bestaande woningvoorraad van groot belang dat we doormiddel van nieuwbouw woonmilieus en woningen realiseren die door kwaliteit en diversiteit kleur toevoegen aan het Zwolse palet. Dat betekent dat nieuwe woningen voor een belangrijk deel complementair moeten zijn ten opzichte van het bestaande aanbod (qua type, kwaliteit, segmentering en prijs/kwaliteitverhouding). Gezien de druk op de huurmarkt is de toevoeging van sociale huurwoningen en beleggerhuurwoningen van belang. Voor de koopmarkt gaat het vooral om kwalitatief goede middeldure huurwoningen. Woonconsument aan zet De gemeente Zwolle blijft volop haar medewerking verlenen aan burgers die – al dan niet gezamenlijk – zelf een woning willen realiseren. Zo zullen we de komende jaren voldoende kavels op verschillende locaties en in verschillende prijsklassen blijven aanbieden aan particulieren. Met groepen die gezamenlijk een project willen realiseren, kijken wij of en waar er een geschikte locatie in Zwolle is. Aandacht voor de sociale voorraad We vinden het belangrijk dat er een kernvoorraad van betaalbare woningen beschikbaar is voor mensen met een lager inkomen. Dit geldt zowel voor huur- als koopwoningen. Samen met de corporaties gaan we deze uitdaging aan. Er zijn op dit moment ongeveer 17.500 sociale huurwoningen in Zwolle en wij willen met de corporaties afspraken over de groei van de voorraad maken. Onze ambitie is daarbij dat het aantal sociale huurwoningen tot 2017 stijgt tot ca 17.650-17.750 woningen. Duurzaamheid en energiebesparing Duurzaamheid heeft binnen het woonbeleid een belangrijke plek. De kosten van energie vormen een steeds groter deel van de woonlasten. Om de totale woonlasten voor bewoners betaalbaar te houden zijn lagere energielasten noodzakelijk. Voor de corporaties ligt er dan ook een opgave om te werken aan energiebesparing in de bestaande woningvoorraad. Daarover zijn prestatieafspraken met de corporaties gemaakt. Particuliere woningeigenaren worden via de regeling Verbeter en Bespaar Zwolle gestimuleerd om energiebesparende maatregelen in hun woning te nemen. Natuurlijke wijkvernieuwing Het denken over en de aanpak van stedelijke vernieuwing is in de loop van de jaren geleidelijk aan sterk veranderd. Er wordt steeds minder gekozen voor grootschalige sloop en nieuwbouw. Het gaat veel meer om renovatie en verbetering van het bestaande gebied en de bestaande woningvoorraad. Waarbij niet alleen wordt gekeken naar fysieke maatregelen, maar naar een combinatie van fysieke, economische en sociale ingrepen/ investeringen. Leidend hierbij is het principe van natuurlijke wijkvernieuwing: de bewoners worden nauw betrokken bij de planvorming. Hierbij gaat het er wat ons betreft in optima forma om dat wijken zichzelf op eigen kracht steeds weer kunnen vernieuwen. Wonen en zorg Bijzondere doelgroepen nemen in ons woonbeleid een belangrijke plek in. De ontwikkelingen rondom het scheiden van wonen en zorg, de transitie naar een kern AWBZ en de overheveling van taken in het Sociaal Domein maken dat de structurele verbinding tussen wonen en zorg voor de komende jaren verder versterkt moet worden. Onder de noemer integrale aanpak wonen, welzijn en zorg Zwolle 2025 willen wij samen met partners in de stad (corporaties, zorginstellingen en gemeente) kijken naar de versterking van de samenwerking en samenhang op dit terrein. Met als doel dat ouderen en andere groepen mensen met een beperking die op deze manier zelfstandig in de wijk kunnen wonen. In een woonservicegebied is een zodanige combinatie van woon-, welzijn- en zorgvoorzieningen aanwezig dat er voor alle bewoners een prettige leefomgeving is. Opgave gericht werken In 2013 is een proces met wijkdialogen over het buurt-voor-buurt onderzoek 2012 ingezet om de opgaven per stadsdeel te destilleren. Ook vanuit dit programma (met name onderdeel natuurlijke wijkvernieuwing) is er een verbinding met deze opgaven.


40

samenwerking

De opgaven waarmee de Zwolse corporaties directe bemoeienis hebben betrekken wij bij het actualiseren van de prestatieafspraken. Deze actualisatie vindt in het najaar van 2013 plaats.

Relevante kaderstellende nota’s x x x x x

De Zwolse Woonagenda 2013-2017 Prestatieafspraken met de provincie 2010-2015 Prestatieafspraken gemeente - woningcorporaties 2012-2015 Structuurplan Zwolle 2020 Programma’s, overeenkomsten en (ruimtelijke) plannen voor de grotere woningbouwprojecten, bijvoorbeeld Stadshagen

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Zwolle blijft bouwen: nieuwbouwprogramma en bevorderen (Collectief) Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) Doelstellingen/maatschappelijke effecten Keuzevrijheid voor de woonconsument: in ieder woonmilieu is aanbod. Streefdoel/indicator Toevoegen van netto minimaal 400 woningen per jaar (2013 t/m 2017), waarvan 180 in Stadshagen. Indien nodig keuzes maken, faseren en doseren van projecten (zie a) Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten In 2013 worden naar verwachting (aug. De nieuwe norm voor de productie bedraagt Projecten toetsen aan de Kleurenwaaaier (zie 2013) tussen 400 en 500 woningen 400 woningen per jaar: b). opgeleverd. Opleveren van 180 nieuwe woningen in Frankhuis Bruggenhoofd Stadshagen. Werkeren Breecamp-Oost In het najaar van 2013 worden het nieuwe ontwikkelkader en de nieuwe grondexploitatie voor Stadshagen aan de raad voorgelegd. Zo nodig faseren en doseren van projecten. Opleveren van 220 nieuwe woningen in Holtenbroek: Muziekwijk overig Zwolle. Dieze Oost: Geert Grootestraat Noordschil Westenholte/Stinspoort

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Keuzevrijheid voor de woonconsument: stimuleren van (collectief) particulier opdrachtgeverschap (zie c).. Streefdoel/indicator In periode 2012-2015 zijn twee projecten voor CPO zijn gerealiseerd of in aanbouw (prestatieafspraak met provincie). Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten CPO project Mens- en Milieuvriendelijk CPO projecten ‘Krasse Knarren’ en Vervolg planvorming project Krasse Knarren Wonen Trapjeswijk wordt in 2013 woonwagenlocaties Werkerhoven en start realisatie woonwagenlocaties opgeleverd. faciliteren.’ Werkerhoven. Streefdoel/indicator Minimaal 11% van de nieuwbouwwoningen wordt gerealiseerd via particulier opdrachtgeverschap. Nulsituatie In het nieuwbouwprogramma is 8% opgenomen als particulier opdrachtgeverschap

Norm voor 2014 Voldoende kavels op verschillende locaties en in verschillende prijsklassen blijven aanbieden aan particulieren.

Activiteiten Onder de noemer ‘Zwolle Woonstad’ extra energie steken in het verbinden van vraag, aanbod en dienstverlening Werken met multidisciplinair Team Zwolle Woonstad.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Een evenwichtige bevolkingsopbouw in de stad: aanbod van nieuwbouwwoningen voor diverse doelgroepen. Streefdoel/indicator Het nieuwbouwprogramma bevat een gemiddelde toevoeging van structurele 75 studenteneenheden per jaar. Voor de periode 2011-2015 worden minimaal 375 structurele studenteneenheden toegevoegd (zie d). Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten In 2013 is het project studentenhuisvesting 75 eenheden per jaar. Realisatie project Burg. Burg. Roelenweg/Pannekoekendijk gestart. Roelenweg/Pannekoekendijk (367 eenheden). Oplevering 2015.


41

samenwerking

Aandacht voor de sociale voorraad Doelstellingen/maatschappelijke effecten Voor de lagere inkomensgroepen in de stad blijft de voorraad sociale huurwoningen minimaal op peil. Streefdoel/indicator De ambitie is dat het aantal sociale huurwoningen in 2017 groeit tot circa 17.650-17.750 woningen. Nulsituatie Ambitie uitgesproken dat het aantal sociale huurwoningen tot 2017 stijgt tot circa 17.650 – 17.750.

Norm voor 2014 Netto 30 à 50 sociale huurwoningen toevoegen.

Activiteiten Uitvoering geven aan de in 2013 geactualiseerde prestatieafspraken met de corporaties.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Betere toegang tot de woningmarkt voor starters (zie e). Streefdoel/indicator Voor nieuwbouw en bestaande woningen binnen de bestaande voorraad is de starterslening beschikbaar. Nulsituatie In 2013 zijn tot 1 september 2013 50 startersleningen verstrekt en 5 aanvragen in behandeling.

Norm voor 2014 Budget beschikbaar voor verstrekken van 120 startersleningen.

Activiteiten Toekennen startersleningen tot leningenplafond is bereikt.

Duurzaamheid en energiebesparing in de woningvoorraad Doelstellingen/maatschappelijke effecten 20% CO2 reductie in Zwolle in 2020 t.o.v. 1990. Streefdoel/indicator In bestaande woningvoorraad van corporaties zijn alle woningen in 2020 verbeterd naar label B of minimaal 2 labelstappen vooruit gegaan. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten 2012/2013: 450 woningen zijn verbeterd tot Prestatieafspraken met de corporaties voor Uitvoering geven aan prestatieafspraken met label B of hoger. 460 woningen zijn twee 2012-2015. de corporaties 2012-2015 (jaarschijf 2014). labels vooruit gegaan tot label C. Streefdoel/indicator In 2015 zijn in 1200 woningen in de particuliere voorraad energiebesparende maatregelen uitgevoerd (zie f). Nulsituatie In de periode 2010 tot en met 2012 zijn 327 particuliere woningen verbeterd met de subsidieregeling duurzaamheid bestaande woningen.

Norm voor 2014 Vanaf 1 oktober 2012 worden particulieren via de Overijsselse Aanpak 2.0 gestimuleerd tot het verbeteren van hun woning. Verwachting is dat jaarlijks 400-500 woningen in Zwolle worden verbeterd met de regeling van de provincie Overijssel (verbeter en bespaar),

Activiteiten Uitvoering Overijsselse Aanpak voor bestaande woningen (Green Deal provincie Overijssel).

Streefdoel/indicator In 2015 is de bouw van 600 woningen gestart van woningen met een EPC lager dan 0,6 door de inzet van extra duurzaamheidsmaatregelen (zie g). Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten In 2012 is voor 181 nieuwe woningen Start bouw woningen met subsidie voor Uitvoering geven aan de tijdelijke subsidie verleend, waarvan 50 extra duurzaamheidsmaatregelen; het subsidieregeling duurzaamheid en corporatiewoningen. beschikbare budget bedraagt per 1 woningproductie (regeling loopt tot en met In 2013 is voor 34 koopwoningen subsidie september 2013 nog € 455.000. 2014). verleend.


42

samenwerking

Natuurlijke wijkvernieuwing in de bestaande voorraad Doelstellingen/maatschappelijke effecten Bevorderen van een toename van de woonkwaliteit in de bestaande wijken volgens de principes van natuurlijke wijkvernieuwing: het vernieuwingsproces verloopt op organische wijze, beheer en ontwikkeling worden samen genomen en het aanboren van de kracht en de eigen investeringen van bewoners komt meer centraal te staan. Streefdoel/indicator Op basis van de monitoringsuitkomsten van het Buurt voor buurt -onderzoek en het Early Warning wordt gekeken op welke plekken in de stad sprake is van een negatieve score door fysieke kenmerken. Op die plekken wordt ingezet op de verbetering van de fysieke aspecten met als doel bij de volgende monitoring tot betere scores te komen. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten Uitkomsten Buurt voor buurt 2012 en Early Buurt voor buurt 2014 en Early Warning zijn Gefaseerde realisatie Muziekwijk in warning 2011 en de genoemde waarden tweejaarlijkse onderzoeken. Holtenbroek voortzetten. daarin t.a.v. fysieke aspecten. Planvorming over woningen SWZ aan Bachlaan. Oplevering Vogeltjesbuurt in Kamperpoort. Dieze Oost: complexrenovatie en incidentele sloopnieuwbouw door SWZ en deltaWonen en kwaliteitsverbetering openbare ruimte door de gemeente. Ittersumerlanden: voortzetting gefaseerde realisatie verbetering woningen en openbare ruimte. Uitvoering van de fysieke aanpak van de Adelbuurt (Oldenerlerlanden Zwolle Zuid).

Wonen en zorg Doelstellingen/maatschappelijke effecten Mensen met een beperking in staat stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen. Streefdoel/indicator In 2015 woont minimaal 50% van de Zwolse huishoudens in enigerlei vorm van een woonservicegebied (zie h). Nulsituatie

Norm voor 2014 Minimaal 50% woont in een woonservicegebied.

Verbeteren voorzieningenniveau binnen de bestaande woonservicegebieden.

Activiteiten e e Realisatie projecten 2 en 3 tranche subsidieregeling voor woonservicegebieden: onder andere comfortroute Berkum, dorpszorgconcept Wijthmen, ontmoetingsruimte in Hospice, SamenSpeeltuin in Assendorp. Met partijen invulling geven aan de integrale aanpak wonen, welzijn en zorg Zwolle 2025 (i).

Streefdoel/indicator Het nieuwbouwprogramma bevat een gemiddelde toevoeging van 100 seniorenwoningen per jaar. Voor de periode 2011-2015 worden minimaal 500 woningen toegevoegd die geschikt zijn voor senioren (zie c). Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten In 2013 zijn circa 150 woningen opgeleverd Toevoegen van 100 woningen die geschikt In 2014 worden circa 95 woningen opgeleverd (incl. zorgeenheden van IJsselheem). zijn voor senioren. die geschikt zijn voor senioren (zie j). Streefdoel/indicator Tot 2015 worden gemiddeld 40 wooneenheden voor bijzondere doelgroepen aan de woningvoorraad toegevoegd door nieuwbouw of gebruik van woningen in de bestaande voorraad. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten In 2013 zijn 74 zorgeenheden opgeleverd. Toevoeging van 40 eenheden (zie j). Uitvoering geven aan de resultaatafspraken voor huisvesting bijzondere doelgroepen. Met partijen invulling geven aan de opgave voor scheiden van wonen en zorg (Zorg Zwaarte Pakket (ZZP) 1 t/m 3).

Toelichting a.

b.

c.

Begin 2013 zijn besluiten genomen over de heroriëntatie op de vastgoedprogramma’s. Het woningbouwprogramma is tot 2023 naar beneden bijgesteld. Zwolle gaat niet meer uit van een ambitie van 800-900 woningen per jaar, maar naar aantallen van 400-500 woningen. Aantallen die meer realistisch, maar in de huidige marktsituatie ook nog steeds ambitieus zijn. In de Woonagenda 2013-2017 heeft de gemeenteraad de Kleurenwaaier vastgesteld. Deze bevat de segmenten voor de woningmarkt die komende jaren prioriteit in het programma hebben: sociale huurwoningen, vrije sector huurwoningen in prijssegment € 680 - € 950, ruime kwalitatief goede middeldure koopwoningen in prijssegment € 180.000 - € 265.000, projecten met bijzondere architectuur en/of woonmilieus, projecten met functiemening, met name op binnenstedelijke locaties De gemeente blijft volop haar medewerking verlenen aan burgers die – al dan niet gezamenlijk – zelf een woning willen realiseren. Wij verwachten dat er voldoende aanbod van kavels is om de ambitie te realiseren, maar dat de daadwerkelijke realisatie woningen in particulier opdrachtgeverschap achterblijft vanwege stagnerende verkoop.


43

samenwerking

d.

e. f. g.

h.

i.

j.

Wij streven naar een gemiddelde toevoeging van structurele studenteneenheden van 75 eenheden per jaar. Met het geplande studentencomplex aan de Burg. Roelenweg/Pannekoekendijk wordt deze gemiddelde jaarlijkse opgave in één keer voor een aantal jaren gerealiseerd. In 2011-2014 zijn daarom geen andere toevoegingen van studenteneenheden gepland. Voor de jaren 2013 en 2014 zijn budgetten beschikbaar gesteld en gereserveerd voor het verstrekken startersleningen. De subsidieregeling duurzaam wonen voor energiebesparende maatregelen in de bestaande bouw is per 1 oktober 2012 vervangen door de regeling van de provincie Overijssel binnen de Overijsselse aanpak 2.0 (verbeter en bespaar) Met een kortdurende regeling (2012-2014) wordt in drie tranches aan ontwikkelaars en particulieren de mogelijkheid geboden subsidie aan te vragen voor de duurzaamheidsmaatregelen in de nieuwbouwwoningen. Aan de subsidie wordt de voorwaarde verbonden dat de bouw van de woningen voor een bepaalde datum gestart moet zijn. Deze voorwaarde is hard, indien de bouw van de woning niet tijdig is gestart, moet de subsidie worden terugbetaald. Doel van de regeling is om het aanbrengen van duurzaamheidsmaatregelen (boven de wettelijke norm van 0,6 Epc) te stimuleren en de woningen betaalbaar te houden ondanks de hogere initiële kosten van de extra duurzaamheidsmaatregelen. Het gebruik van deze regeling is afhankelijk van de voortgang van de woningproductie, tegenvallers daarbij door de stagnatie op de woningmarkt, hebben direct hun effect op het gebruik van de regeling. Met de provincie Overijssel zijn in het kader van de prestatieafspraken wonen 2010-2015 afspraken gemaakt dat in 2015 50% van de huishoudens in enigerlei vorm van woonservicegebied woont. De gemeente heeft daarbij de vrijheid om zelf de definitie van een woonservicegebied vast te stellen. In de visie op woonservicegebieden (raadsbesluit mei 2011) is vastgelegd dat wij in Zwolle op dit moment verschillende niveaus in de woonservicegebieden zien. We streven naar een verhoging van het aantal huishoudens dat in een optimaal woonservicegebied woont, maar ook verbeteringen in gebieden met niveau 1 of 2 dragen bij aan het realiseren van de outputdoelstelling die wij met de provincie hebben afgesproken. Door de decentralisatie van AWBZ zorg en scheiden van wonen en zorg is het domein van wonen en zorg meer dan ooit in beweging. Het aantal ouderen groeit daarbij de komende jaren sterk. Het college heeft het thema wonen, welzijn en zorg hoge prioriteit gegeven. Met partners willen wij de Zwolse koers bepalen voor een integrale en actieve aanpak op het gebied van wonen, welzijn en zorg tot 2025. Gegevens over op te leveren voor seniorengeschikte woningen gebaseerd op informatie in september 2013. Er zijn nog 35 woningen in aanbouw, oplevering wordt nog in 2013 verwacht, maar het is ook mogelijk dat dit begin 2014 wordt.

B: Financieel deel Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Reserve nog uit te voeren werken OW Stimuleringsfonds volkshuisvesting Resultaat na bestemming

Rekening 2012 7.280 14.048 6.768 -8.817

-2.049

Begroting 2013 2014 3.070 2.927 2.093 1.774 -977 -1.153 83 177 -60 -894 -1.036

Meerjarenraming 2015 2016 2.929 2.880 1.776 1.727 -1.153 -1.153

2017 2.821 1.668 -1.153

-1.153

-1.153

-1.153

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: Als gevolg van af te lossen leningen woningbouw dalen de rentelasten en -baten. Daarnaast is vanwege de veranderplannen een verschuiving in de toegerekende apparaatskosten verwerkt. Toelichting mutaties meerjarenraming: Ontwikkeling kapitaallasten Aanpassing baten vanwege ontwikkeling kapitaallasten

-2 2


47 -47

106 -106

44

samenwerking

Financiële structuur lasten en baten bestaand beleid (bedragen x € 1.000)

Aandeel beïnvloedbare lasten in totale lasten porgramma (bedragen x € 1.000)


45

samenwerking

Programma 2

Economie

A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie Net als in de achterliggende jaren zijn de economische verwachtingen voor 2014 hoogst onzeker. Zeker is dat de stijgende werkloosheid, de dalende huizenprijzen en de aanvullende bezuinigingen door de rijksoverheid (met als gevolg een dalende koopkracht) het economisch herstel niet bevorderen. In de meeste bedrijfssectoren is het herstel nog niet ingezet, maar belooft 2014 iets beter te worden, aldus ING Economisch Bureau in augustus. Zo bereikt de zakelijke dienstverlening in 2013 naar verwachting het dieptepunt en klimmen industrie, groothandel en transport naar het einde van 2013 al langzaam uit het dal. Alleen de agrarische sector en de zorg laten in 2013 al groei zien. Per saldo blijft ruim 80% van het Nederlandse bedrijfsleven in 2013 onder de nullijn, waardoor ook de economie van de provincies terugvalt. Voor 2014 verwacht dit bureau 0,0% groei in de provincie Overijssel. De markten waarop ondernemers uit Zwolle en de regio acteren worden geraakt door de aanhoudende economische crisis. De vraag naar producten en diensten stagneert, de beschikbaarheid van kapitaal en vreemd vermogen is beperkt en budgetten en capaciteit voor innovatie en R&D staan onder druk. Juist in deze tijd komt het er op aan het bestaande bedrijfsleven een concurrerend en gunstig vestigingsklimaat in de regio te bieden. Bedrijven moeten alle zeilen bijzetten om de onderneming levensvatbaar te houden. Uit oogpunt van werkgelegenheidsontwikkeling heeft de gemeente er groot belang bij dat bedrijven daar in slagen. Het programma economie concentreert zich daarom op drie onderdelen: Werkgeversbenadering: ondernemers etaleren eventuele moeilijkheden of liquiditeitsproblemen niet. Om toch tijdig faciliteiten te bieden en werkgelegenheid te behouden moet de gemeente tot in de haarvaten van de economie geworteld zijn. Daarvoor wordt geïnvesteerd in een actieve werkgeversdienstverlening (accountmanagement) en rechtstreekse lijnen met (vertegenwoordigers van) het bedrijfsleven in de Regio Zwolle. Van deze contacten kunnen werkzoekenden ook de vruchten van plukken. Regionalisering: de economie houdt niet op bij stadsgrenzen. Ondernemers moeten meer en meer op internationale schaal concurreren. Voor het winnen van deze concurrentiestrijd zijn hechte regionale verbanden belangrijk. Bedrijven kunnen elkaar in de regio aanvullen en versterken en van elkaar diensten en producten betrekken. Het beleid gericht op de stedelijke economie zal zich daarom steeds meer ontwikkelen naar beleid voor de regionale economie. Leegstandsmanagement: de economische crises hebben ook ruimtelijke consequenties; andere ontwikkelingen (niet per se crisisgerelateerd, zoals Het Nieuwe Werken) leiden tot een omslag in het ruimtegebruik van bedrijven. Een aantal thema’s zijn geen onderdeel meer van de economische begroting: x x

Netwerkkantoren/Onderneemkracht: dit wordt niet meer genoemd bij de activiteiten. De subsidieperiode is afgerond. Creatieve Industrie: subsidies aan Kreatieve Industrie Zwolle, de Creatieve Coöperatie en DOAS in Zwolle zijn afgerond en/of niet verlengd.

Relevante kaderstellende nota’s x x x x x x x x x x x x x x x

Structuurplan Zwolle 2020 Kadernota bedrijventerreinen Kadernota kantoren 2011-2020 Kadernota detailhandel 2012-2020 Innovatieagenda The Next Step: Coalition of the Willing in de Regio Zwolle Horecavisie 2012-2017 Gastvrij en Vitaal Nota evenementenbeleid Beleidsnota hotels Toeristisch offensief Regionale werkgeversdienstverlening IJssel-Vecht (juni 2012) Rapport Zwolle bij top van Nederlandse binnensteden Ontwikkelingsprogramma Binnenstad 2020 Beleidskader Commerciële Vrijetijdsvoorzieningen 2011-2025 Beleidsregel Bed & Breakfast 2011 Marketing en acquisitiestrategie werklocaties


46

samenwerking

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Concurrerend vestigingsklimaat voor bedrijven Streefdoel/indicator Top tien notering als MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland in 2014 Nulsituatie

Norm van 2014

Activiteiten

x

x

x

x

In de verkiezing van de MKBvriendelijkste gemeente staat Zwolle in de 2010-2011: 14 op de landelijke e ranglijst, 3 op de lijst van 36 grote e steden, 2 op de lijst voor Overijssel (zie a). Een deel van het onderzoek over 20122013 is in oktober 2013 bekend e geworden: Zwolle staat opnieuw 2 op de lijst voor de provincie Overijssel.

x

In 2013-2014 staat Zwolle in de top tien van de landelijke ranglijst van MKBvriendelijkste gemeenten. Zwolle heeft een top-3 notering in de ranglijst van MKB-vriendelijkste gemeenten voor grote steden en de provincie Overijssel.

x

x

x

x

Nulmeting Normenkader voor Bedrijven 2009: 6,9. De éénmeting Normenkader is in 2013 opgeleverd en daarbij is op zes van de tien normen voldoende gescoord (ten opzichte van vier voldoendes in 2009). Op de norm klanttevredenheid scoorde de gemeente een 7,3 (zie b).

x

In 2012 bezochten 18.773 personen het bedrijvenloket (een stijging van 77% ten opzichte van 2011).

x

‘Ondernemen’ op zwolle.nl is in 2012 15.172 bezocht (stijging van 36% ten opzichte van 2011).

x

Nieuwbouw van kantoren op kantorenlocaties in Zwolle heeft in 2012 niet plaatsgevonden.

x

x

x

Bij de 3e meting Normenkader (2014 of 2015) is het waarderingscijfer voor de klanttevredenheid bij de doelgroep ondernemers gestegen tot 8.

x

Het aantal bezoekers en afnemers (via E-herkenning) van het digitaal bedrijvenloket is in 2014 met 10% gestegen.

x

Periode 2012-2017: er zijn geen concrete plannen voor nieuwbouw kantoren (uitgifte particulier en gemeente).

x

x x

x

x x

x

x

x x

Kantorenleegstand is medio 2013 16% (123.000 m²) in Zwolle).

x

Leegstandspercentage kantoren in Zwolle komt overeen met het landelijk gemiddelde percentage.

x

x


Doorgroei van MKB-bedrijven faciliteren met specifiek(e) beleid en voorzieningen. Organisatiegraad van MKB-bedrijfsleven in de Regio Zwolle versterken door voortgang te volgen op basis van subsidieverlening aan MKB RegioZwolle. In overleg met MKB RegioZwolle een panel in te stellen van ondernemers over MKB-vriendelijkheid van de gemeente Zwolle. Op basis van het convenant Business Hanse van 13 juni 2013 samen met de lector International Business van Windesheim werken aan een internationaal profiel van Zwolle en de regio, in aansluiting op de behoeften van het bedrijfsleven. Herinrichten bedrijvenloket op nieuwe website. Stimuleren gebruik E-herkenning. Update producten & dienstencatalogus nieuwe website. Implementeren CRM systeem (uitbouw Medewerkerportaal), afhankelijk van oplevering door Dimpact. Bovenstaande activiteiten hangen nauw samen met de verbeteracties uit de éénmeting Normenkader.

Nieuwbouw kantoren koppelen aan vermindering leegstand en economisch belang. Stimuleren van transformatie van lege kantoren naar andere functies. Voorbereiden actualisatie Zwols kantorenbeleid (onderzoek integraal kantorenbeleid Zwolle + vastgoedmonitor). 2e fase revitalisering Oosterenk, na onderzoek transformatie in het kader van de intentieovereenkomst Oosterenk 2012. Samenwerking provincie, OVB en overige partijen in het gebied. Accountmanagement intensiveren van top 50-kantoren en uitbreiden naar top 100. Portefeuille Keyaccount implementeren. Acquisitie top 10 targets (acquisitieplan). Kennisdeling stimuleren en consulten verlenen door middel van het Zwolse lidmaatschap van het landelijke expertteam kantoortransformatie. Aanpak leegstand kantoren Spoorzone Hanzeland door samenwerking met OVH en eigenaren/gebruikers (ruilverkaveling kantoren).

47

samenwerking

x x

De uitgifte van bedrijventerreinen is in 2012 0,4 hectare. De uitgifte van bedrijventerreinen is in 2013 voorzien op 1 hectare.

x

Met de herprogrammering is de prognose voor de periode 2012-2017 bijgesteld naar 3 hectare uitgifte van gemeentelijk bedrijventerrein (zie c).

x x

x

Uitvoeren kadernota bedrijventerreinen. Regionale samenwerking natte en droge bedrijventerreinen uitbouwen op basis van vastgestelde Logistieke visie en Havenvisie; verkennen oprichting gezamenlijk havenbedrijf. Actief beleid/aanjaagfunctie op herontwikkeling inbreidingslocaties al dan niet i.s.m. HMO. Bijvoorbeeld Voorst A (Hornbach), Marslanden A (Enexis), De Vrolijkheid.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Werkstad voor eigen inwoners en regio. Streefdoel/indicator Jaarlijkse banengroei 0,5%-punt boven landelijk gemiddelde. Nulsituatie

Norm van 2014

Activiteiten

x

x

x

x x x

De verhouding tussen het aantal banen en het aantal inwoners van 15 tot en met 64 jaar is op 1 april 2012 108% (108 banen voor 100 inwoners). Groei van de werkgelegenheid in 2012 was ten opzichte van 2011 1,3%. Landelijk was de krimp -0,7%. De toename van het aantal vestigingen in 2012 was 2,7%. Landelijk was de groei 1,5%. In Zwolle zijn in 2012 1.096 bedrijven gestart. Dat is 11,4% van het totaal aantal ondernemingen (nationaal is die verhouding 9,3%).

x x x

De werkgelegenheidsfunctie van Zwolle is in 2014: 108%. Jaarlijkse groei van werkgelegenheid 0,5%-punt boven landelijk niveau. Jaarlijkse groei van vestigingen gelijk aan landelijk gemiddelde. In 2014 1.000 startende bedrijven.

x

x x

x

x x x

x

x

x

x

In maart 2012 is Polymer Science Park geopend. Polymer Science Park heeft medio 2013 24 deelnemers, waarvan 2 grote bedrijven, 20 MKB-bedrijven en 3 kennisinstellingen. Op 13 februari 2013 heeft Deltion College subsidie ontvangen voor de oprichting van een Centrum voor Innovatief Vakmanschap Polymeren, Coatings en Composieten. In de tweede helft van 2013 is door de kwartiermaker Health and Care een verkenning uitgevoerd naar de opzet van het Health Innovation Park in Zwolle. Kennispoort Regio Zwolle organiseerde in 2012 elf kenniskringen en 28 (innovatie)bijeenkomsten. In 2013 zijn ondernemersbijeenkomst in alle zeventien gemeenten in de Regio Zwolle georganiseerd. In 2012 zaten 53 ondernemers in een ondersteuningstraject, daarnaast heeft Kennispoort met 73 ondernemers een intakegesprek gevoerd en hebben er

x

x

x

De doelen voor Polymer Science Park zijn in de subsidiebeschikking d.d. 19 december 2012 vastgelegd: a. In 2014 nemen er ten minste 25 partijen deel aan het cluster Polymer Science Park (8 grote bedrijven, 13 MKB-bedrijven en 4 kennisinstellingen). b. Binnen het cluster worden gedurende de periode tot 2015 5 à 6 grote projecten parallel uitgevoerd; en totaal 25 projecten (waarvan minimaal 20 MKBprojecten) in drie jaar tijd.

x

x x x

x De eerste drie opleidingen van het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Polymeren, Coatings en Composieten zijn in het seizoen 2013-2014 gestart. Kennispoort Regio Zwolle heeft een gemiddelde klanttevredenheidswaardering van > 7,0 en kent een positieve NPS (> 0). De ‘Net Promoter Score’ (NPS) peilt bij de respondent in welke mate hij/zij


x

Uitvoering geven aan de Intentieovereenkomst samenwerking economie Regio Zwolle met zeventien gemeenten in de Regio Zwolle van september 2011. Gezamenlijk met partners uit het bedrijfsleven, onderwijs en onderzoek en overheden uitvoering geven aan de Innovatieagenda The Next Step: Coalition of the Willing in de Regio Zwolle. Namens de economische Regio Zwolle participeren in de Economic Board van de Regio Zwolle. In Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid IJssel-Vecht (RPA) regionale arbeidsmarktbeleid ondersteunen. Focus is gericht op het versterken van de regierol van werkgevers. Met de hbo’s en mbo’s in de Zwolse 8 de Uitvoeringsagenda Zwolle Studie/Studentenstad uitvoeren. Vanuit economie met de partners het belang van studentondernemerschap bevorderen. Trekkerschap vervullen van de programmalijn Economie in Zwolle Kampen Netwerkstad (ZKN). De Hanzelijn Monitor door Windesheim laten uitvoeren in 2014 en 2015. Trekkerschap vervullen van clusterontwikkeling Polymer Science Park/Nieuwe materialen en Health and Care in de Regio Zwolle. Voortgang volgen op basis van subsidieverlening aan Polymer Science Park (ten behoeve van clustervorming). Ruimtelijke ontwikkeling van Polymer Science Park begeleiden. Voortgang volgen op basis van subsidieverlening aan Deltion College in het kader van Centrum voor Innovatief Vakmanschap Polymeren, Coatings en Composieten (CIV PCC). Medio 2014 een besluit nemen over de tweede tranche van de subsidie voor het CIV PCC, op basis van een mid-term review en besluitvorming van het Platform Bèta Techniek. De kopgroep Health and Care heeft, onder aansturing van Kennispoort Regio Zwolle, een kwartiermaker aangesteld ten behoeve van de clustervorming. Hier maakt de gemeente Zwolle deel van uit, waarbij de insteek is dat bedrijfsleven in

48

samenwerking

acht voor de klankbordcommissie gepitcht.

Kennispoort, haar diensten en/of instrumenten aan anderen zou aanbevelen.

samenwerking met de zorginstellingen en ondersteund door de kennisinstellingen, in de lead zijn. De overheden (Regio Zwolle en provincie) hebben een faciliterende en stimulerende rol. Deelnemen aan clusterontwikkeling Logistiek, Vrijetijdseconomie en Duurzaamheid en Energie in de Regio Zwolle.

x

x

In 2012 is er een Next Generation Access-netwerk (NGA) (open en toekomstvast breedbandnetwerk) voor alle bedrijven en huishoudens in de bebouwde kom beschikbaar.

x

In 2014 nemen marktpartijen het initiatief om nieuwe netwerken (op basis van glasvezel) aan te leggen. Dit bevordert de breedbandtoegang voor particulieren en bedrijven op bedrijventerreinen.

x

Investeringen van marktpartijen bevorderen door de aanleg van een netwerk te faciliteren. Gezamenlijk met de provincie Overijssel initiatieven gericht op de aanleg van NGA-netwerken binnen en buiten de bebouwde kom stimuleren. Participeren in de Digitale Steden Agenda (G32).

x

x

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Zwolle: koop- en recreatiecentrum van de regio Streefdoel/indicator Zwolle in 2020 bij de top tien van meest gastvrije steden van Nederland Nulsituatie

Norm van 2014

Activiteiten

x

Nulsituatie 2010 (op basis van vijfjaarlijks koopstromenonderzoek): ·Binding dagelijkse goederen: 96%; ·Binding niet-dagelijkse goederen: 80%; ·Toevloeiing dagelijkse goederen: 13%; ·Toevloeiing niet dagelijkse goederen: 49%. 20.000 m² winkeloppervlak op Voorsterpoort (woonboulevard).

x

Koopstromenonderzoek: de binding van consumenten aan Zwolle en de toevloeiing van consumenten naar Zwolle is absoluut en relatief groter geworden in 2015, vergeleken met 2010 (alleen te meten in 2015). Realisatie van 20.000 m² nieuwe winkels op Voorsterpoort (in 2012: 0).

x

Het aantal toeristische bezoekers aan Zwolle was in 2009: 1.245.000. In 2012 waren dat er 1.369.000. Het aantal overnachtingen in hotels, B&B en campings was in 2009: 119.500 overnachtingen. In 2011 waren dat er: 138.778.

x

In 2014 zijn er 1.500.000 toeristische bezoekers. In 2014 zijn er 160.000 toeristische overnachtingen.

x

x x

x

x

x x x x x x x x x

Binnenstad 2010: e x Zwolle op de 16 plaats van de 21 onderzochte steden in het onderzoek van de landelijke VVV naar de meest gastvrije steden van Nederland. x 1.337.000 toeristische bezoeker. x 11 miljoen passanten (bewoners en toeristische bezoekers). x 330 miljoen euro detailhandelsomzet x 70.500 m² winkelvloeroppervlakte in de binnenstad.

Binnenstad 2020: x Zwolle in de top 10 van meest gastvrije steden van Nederland. x 1,9 miljoen toeristische bezoekers. x 14 miljoen passanten. x 485 miljoen detailhandelsomzet (prijspeil 2010). x 97.500 m² winkelvloer oppervlakte in de binnenstad.


x x

x

Uitvoeren kadernota detailhandel.

Uitvoeren Ontwikkelingsprogramma binnenstad. Deelnemen in Marketing Impuls Overijssel. In regioverband versterken regionale aanpak vrijetijdseconomie. Continueren Stadsmarketing aanpak met inzet van Zwolle Marketing. Beschikbaarheid nieuwe overnachtingsmogelijkheden onder de aandacht brengen. Arrangementen Waanders en Fundatie. Uitvoeren Beleidskader commerciële vrijetijdsvoorzieningen. Uitvoeren Beleidsregel Bed & Breakfast 2011. Uitvoeren horecavisie 2012-2017 Gastvrij en Vitaal. Aanpassen subsidieverordening naar aanleiding van nieuw evenementenbeleid. Uitvoeren ontwikkelingsprogramma binnenstad. Afronden plan- en besluitvorming herontwikkeling huidige bibliotheeklocatie en herhuisvesten bibliotheek. Start uitvoering van een op te stellen plan om de beleving in de binnenstad te versterken.

49

samenwerking

Zwolle Stadsmarketing 2010: x Toeristisch imago 6,5 (La Group 2009). x Toeristische bezoekers 1,3 miljoen (CVO 2010). x Promotionele mediawaarde in landelijke media 2010: € 1.1 miljoen.

Zwolle Stadsmarketing 2014: x Toeristisch imago 6,7 - 7,1. x Toeristische bezoekers miljoen. x Promotionele mediawaarde in landelijke media € 8 miljoen.

x x

x

x x

x

Centrummanagement

2014 Stimuleren en faciliteren initiatieven lokale ondernemerscollectieven: Sassenstraat, Koningsplein, Gasthuisplein, Oude Vismarkt en Smeden (kop Diezerstraat)

x x

Sterke punten en gebeurtenissen in Zwolle op regionaal en nationaal niveau onder de aandacht brengen. Door actief netwerken positieve berichten over Zwolle in de landelijke en de regionale publieke media krijgen. Meeliften met producten en dienstenmarketing van partners in de stad door in die campagnes ook Zwolle te promoten. Toeristeninformatie breed in de stad beschikbaar. Deelname Toeristisch imago onderzoek

Opstellen en uitvoeren raadsvoorstel Versterken Beleving Binnenstad. Samen met ondernemersverenigingen, ondernemers en vastgoedeigenaren stimuleren tot initiatieven te komen voor het versterken van de eigen business. Als gemeente dergelijke initiatieven faciliteren.

Toelichting a.

b.

c.

MKB Nederland voert elke twee jaar een onderzoek uit naar de MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland. Het doel van dit onderzoek is gemeenten te stimuleren het lokale ondernemersklimaat te verbeteren. Het onderzoek behelst het vaststellen van een nationale ranglijst van gemeenten. Er worden afzonderlijke ranglijsten opgesteld per provincie en grootte van de gemeenten (steden, dorpen). De rangorde is gebaseerd op vier onderdelen: x Tevredenheid van de ondernemers over de eigen gemeente; x Het imago van de gemeente bij ondernemers buiten de gemeente; x Communicatie en beleid met betrekking tot het MKB; x Beleving van de gemeentelijke lasten (prijs/kwaliteitsverhouding). De gemeente Zwolle heeft in 2010-2011 met name goed gescoord op tevredenheid (3), imago (1) en gemeentelijke lasten (2). Tussen haakjes staat de positie op de ranglijst voor Overijssel (25 gemeenten). Voor het versterken van de toppositie is het nodig meer inzet te plegen op het vlak van communicatie en beleid (6). In het voorjaar van 2013 zijn opnieuw enquêtes gehouden onder ondernemers. Op 2 oktober 2013 zijn de provinciale ranglijsten bekend gemaakt. Opnieuw scoorde Zwolle de tweede plaats in de provincie Overijssel. Later in 2013 wordt de ranglijst van de G36-steden gepresenteerd. Het Normenkader of Bewijs van Goede Dienst is een instrument om de kwaliteit van onze dienstverlening aan ondernemers te meten. In 2009 heeft Zwolle met een nulmeting het Bewijs van Goede Dienst ingevoerd en een verbeterplan opgesteld dat in 2011 is geïmplementeerd. In 2013 is de rapportage opgeleverd van de tweede meting (éénmeting) over de 10 meest aangevraagde vergunningen in 2012. In deze éénmeting is ook het effect van de verbeteracties gemeten. Den Bosch en Zwolle waren de eerste gemeenten die een tweede meting hebben laten uitvoeren. Het Normenkader heeft een plek gekregen in onze Monitor Dienstverlening. In de kadernota bedrijventerreinen staat het beleid ten aanzien van de huisvesting van bedrijven op bedrijventerreinen. Het gaat hierbij om een strategie van inbreiding en uitbreiding. Belangrijke onderdelen van de kadernota zijn herstructurering, kwaliteit en zorgvuldig en efficiënt ruimtegebruik. De eerstkomende jaren ligt de nadruk op bedrijventerrein De Vrolijkheid, Voorst A en Marslanden A. Naar aanleiding van de heroriëntatie is de systematiek van programmeren verlaten en gekozen voor het opstellen van prognoses. Hiervoor dient de Vastgoedmonitor Zwolle (DTZ) van de dynamiek van de bestaande markt als input voor de Nota van Uitgangspunten voor MPV 2014.


50

samenwerking

B: Financieel deel Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid

Rekening 2012 4.509 1.975 -2.534 -392

Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Reserve dekking kapitaallasten Resultaat na bestemming

-2.926

Begroting 2013 2014 2.727 2.558 860 734 -1.867 -1.824 42 36 -1.825 -1.788

Meerjarenraming 2015 2016 2.566 2.574 734 734 -1.832 -1.840

2017 2.582 734 -1.848

-1.832

-1.848

-1.840

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: Door een lagere opbrengstraming van de zomerkermis (€ 30.000) en vervallen BIZ (Bedrijfen Investeringszone) Assendorp (€ 24.000) vallen de baten en lasten lager uit. Verder is op basis van eerdere raadsbesluiten € 32.000 aan bezuinigingsmaatregelen verwerkt ingaande 2014. Toelichting mutatie meerjarenraming: Vrijvallende kapitaallasten

8

16

24

Bezuiniging o.b.v. PPN 2012-2015: Professionalisering marktbewerking Rol gemeente bij economische initiatieven Inzet Regio

12 15 5

12 15 5

12 15 5

12 15 5

Bezuiniging o.b.v. PPN 2014-2017: 10% korting op budgetten economie

65

65

65

65

Besluitvorming PPN 2011-2014 (meerjarig incidenteel): Economie/kantorenmarkt


-100

51

samenwerking




52

samenwerking

Programma 3


A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie De centrale ligging van Zwolle in het hoofdwegennet en spoorwegennet tussen de Randstad en noordoost Nederland is naast een mooie woonomgeving een belangrijke vestigingsplaatsfactor voor zowel bedrijven als bewoners. Daarnaast is Zwolle een echte fietsstad. De afgelopen decennia is Zwolle (mede dankzij de goede bereikbaarheid) sterk gegroeid, waardoor de druk op het wegennet sterk is toegenomen en er ook uitdagingen op het gebied van fietsparkeren en de capaciteit van de bussen zijn. Om de goede concurrentiepositie in stand te houden is er de afgelopen jaren samen met Rijk, provincie en private partijen fors geïnvesteerd in de bereikbaarheid van en binnen de stad voor zowel de fiets, de bus, de trein als de auto. Zo is in 2013 de buitenring van Zwolle en een nieuw verkeerverwijssysteem binnen de stad en op de ring gereed gekomen en zijn fietsstraten aangelegd. Ook is een begin gemaakt met het aanleggen van doorstroomassen Hoogwaardig Openbaar vervoer (HOV) bij de Katerdijk en is de laatste fase van de aanleg van de Hoofdinfrastructuur Stadshagen (HIS) gestart. Ook is actief ingezet op een meer en betere fietsenstallingen. Zwolle wil in de toekomst een gastvrije stad blijven voor de regio. De verwachting is dat Zwolle de komende decennia zal blijven groeien. De snelheid waarmee de groei gaat is onzeker en sterk afhankelijk van de economische ontwikkeling. Daarnaast wordt de samenleving steeds dynamischer, mede door technische innovaties en snel veranderende trends. Tot slot wordt de klant steeds kritischer op de kwaliteit van bereikbaarheid. Het is daarom essentieel om snel en flexibel in te kunnen spelen op de ontwikkelingen. De wijze waarop we dat willen doen is vastgelegd in het “Actieprogramma Mobiliteit” dat gebaseerd is op de mobiliteitsvisie. In dit actieprogramma wordt met name ingezet op een programma “meten is weten”, in de vorm van een monitoringssysteem waarmee snel ingespeeld kan worden op veranderingen in verkeersstromen en meningen van gebruikers. We willen hierbij uitdrukkelijk de reiziger centraal stellen en hem of haar actief betrekken bij het komen tot verbeteringen. Daarnaast zetten we in op het optimaal benutten van het bestaande wegennet door middel van dynamisch verkeersmanagement en het aanbieden van alternatieven in de vorm van bereikbaarheidsarrangementen. Een intensieve samenwerking met bedrijven en maatschappelijke partners is daarbij essentieel. Alleen daar waar nodig investeren we nog in nieuwe infrastructuur. Zwolle streeft ernaar om binnen afzienbare tijd tot de top van de meest gastvrije binnensteden van Nederland te horen en daarmee het aantal bezoekers aan de binnenstad te laten groeien. Bij een gastvrije binnenstad hoort een gastvrij onthaal van automobilisten, fietsers en gebruikers van het openbaar vervoer. Hiervoor is een optimale bereikbaarheid van en in de stad een vereiste. Daarbij hoort dat de inwoners en de vele bezoekers in Zwolle gemakkelijk en goed hun auto of fiets moeten kunnen parkeren. Of, als ze met het openbaar vervoer komen, dat ze snel bij het stadshart kunnen komen en daar makkelijk in en uit kunnen stappen. Het project “Beter Benutten”, dat we in 2012 zijn gestart samen met het Ministerie van I&M, Kampen, de Provincie Overijssel en Wehkamp speelt een belangrijke rol om een gastvrije stad te worden. Samen met de 12 koploperbedrijven en instellingen ontwikkelen we aantrekkelijke bereikbaarheidsarrangementen voor hun doelgroepen waarmee aantrekkelijke alternatieven voor bezoekers van de stad geboden worden. Het streven is om optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden die vanuit de Provincie (bijdrageregeling Ketenmobiliteit) als Rijk (bereikbaarheidsagenda) worden geboden om vanaf 2014 het bestaande beter benutten project nog verder te versterken en de aanpak te intensiveren. Op het gebied van parkeren zullen we in 2014 het huidige parkeersysteem vooral klantvriendelijker maken voor zowel inwoners van Zwolle als bezoekers. Dat doen we door het geleidelijk invoeren van kentekenparkeren in combinatie met een transparant en uniform tarieven en vergunningensysteem, het invoeren van bel- en sms parkeren en het actief met bedrijven en instellingen ontwikkelen van tarieven naar doelgroep, tijd en plaats. Ook willen we samen met gebruikers komen tot een waardering van bestaande parkeeraccommodaties en verbeterplannen hiervoor ontwikkelen. Vanzelfsprekend besteden wij permanent aandacht aan verkeersveiligheid. We investeren vooral in gedragsbeïnvloeding en in mindere mate in infrastructurele aanpassingen. We ontwikkelen methoden om efficiënt en effectief maatregelen ter verbetering van verkeersveiligheid te bepalen. Met die nieuwe methoden willen we nadrukkelijk de mening van de burger betrekken in de beleidsvoorbereiding. Relevante kaderstellende nota’s x x x x x x x

Mobiliteitsvisie (2008) Actieprogramma mobiliteit (2013) Beleidsplan Verkeersveiligheid, Verkeersveiligheid Voor Elkaar, 2008-2018 (2008) Samenwerkingsagenda Overijssel (provincie, 2007 en 2009) Fietsstratenplan Zwolle (2006) Koersdocument Parkeren, inclusief fietsparkeren (2011) Uitwerkingsplannen fietsparkeren, tarieven en financiën, Hanzeland, schilwijken.


53

samenwerking

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Versterken samenwerking met regionale partners en marktpartijen. Streefdoel/indicator n.v.t. Nulsituatie n.v.t.

Norm van 2014 n.v.t.

Activiteiten Participatie in de programmalijn Bereikbaarheid en Mobiliteit van ZwolleKampen Netwerkstad. Participatie met bedrijven en andere partners in de stad in het kader van het project Beter Benutten (zie doelstelling 5). Participatie in het Regionaal Minder Hinder Team. Participatie in diverse regionale projecten van partners (N35, N340).

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Sterk inzetten op mobiliteitsmanagement voor specifieke gebieden en doelgroepen. Streefdoel/indicator Reductie van 5% van het aantal autokilometers in de spits in 2015 bij de bedrijven die meedoen met het Convenant Mobiliteitsmanagement voor Zwolle en Kampen. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten In 2010 is een 0-metingen en in 2012 een 1Verdere afname van het aantal Vanaf najaar 2013 wordt meting uitgevoerd. Hieruit bleek dat het autokilometers in de spits. mobiliteitsmanagement een integraal aantal autokilometers in de spits bij de onderdeel van het project beter benutten. deelnemende bedrijven met 1-2% was afgenomen.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Handhaving van het binnenstedelijk fietsgebruik op het huidige hoge niveau en versterken van het regionaal fietsgebruik. Streefdoel/indicator In 2014 wordt 49% van de ritten tot 7,5 kilometer en korter met de fiets gemaakt. Nulsituatie 49% in 2009 (bron: CBS).

Norm van 2014 49% in 2014

Activiteiten Voorbereiding en uitvoering herinrichting Burgemeester Roelenweg oost en hoofdfietsroute Stadshagen - Binnenstad. Planvorming fietsbrug over de Blaloweg ter hoogte van de Hasselterweg. Realiseren fietsenstalling rode torenplein, uitbreiden stalling Meerminneplein, uitbreiden stalling kop Diezerstraat, uitbreiding mobiele stallingen, inzet handhaving.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten De kwaliteit van het openbaar vervoer verbeteren door een intensieve samenwerking met de provincie Overijssel en het investeren in de doorstroming van het openbaar vervoer. Streefdoel/indicator n.v.t. Nulsituatie n.v.t.



Activiteiten Voorbereiding toekomstige ontwikkeling Kamperlijn. Uitvoering korte termijn maatregelen verbetering doorstroming busvervoer station – binnenstad (verkeersregelaars). Planvorming westelijke doorstroomas en start reconstructie Pannekoekendijk. Participatie in studie capaciteits- en snelheidsverhoging baanvak trein Zwolle – Herfte.

54

samenwerking

Relaties met andere programma’s Er is een sterke relatie met het project Spoorzone. Binnen de Spoorzone worden de nieuwe busterminal aan de zuidzijde van het station en de nieuwe verbinding van de zuidzijde naar de noordzijde gerealiseerd.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten De betrouwbaarheid van het hoofdwegennet en de bereikbaarheid van belangrijke economische centra handhaven en waar mogelijk verbeteren. Streefdoel/indicator n.v.t. Nulsituatie n.v.t.


Activiteiten Afronding aanleg tweede fase Hasselterweg. Uitvoering regionaal verkeersmanagement

Aantal meldingen openbare ruimte verkeer in 2010.

Daling van het aantal meldingen met 5%.

Coördinatie en communicatie bij wegwerkzaamheden, incidenten en evenementen Afhandeling van het aantal meldingen, klachten en vragen over bestaande verkeerssituaties.

Relaties met andere programma’s Dit onderdeel heeft een sterke relatie met het programma Beter Benutten, welke hierboven is benoemd i.r.t. de doelstellingen over mobiliteitsmanagement.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Verbetering verkeersveiligheid. Streefdoel/indicator 50% reductie van het aantal verkeersdoden en 34% reductie van het aantal ziekenhuisgewonden in 2020 ten opzichte van 2002. Nulsituatie 6 verkeersdoden en 98 ziekenhuisgewonden (2002).

Norm van 2014

Activiteiten Uitvoering uitvoeringsprogramma verkeersveiligheid educatief Voor de verbetering van de oversteek Wijheseweg in Windesheim hebben wij middelen gereserveerd.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Bieden van kwantitatief en kwalitatief voldoende parkeergelegenheid. Streefdoel/indicator In 2020 1000 nieuwe parkeerplaatsen erbij en 850 parkeerplaatsen die beter worden benut ten opzicht van 2011. Nulsituatie

Norm van 2014

Activiteiten In 2014 starten met de planvoorbereiding van de parkeergarage Katwolderplein, promoten van benuttingplaatsen bij provinciehuis en Wehkamp. Invoeren kentekenparkeren, invoeren van een uniform en transparant tarieven en vergunningensysteem, invoeren bel en sms parkeren differentiatie van tarieven naar doelgroep, tijd en plaats, uitvoeren van een klantenonderzoek naar de waardering van de parkeervoorzieningen, ontwikkelen van bereikbaarheidsarrangementen.

Relaties met andere programma’s Project Katwolderplein Project Beter Benutten


55

samenwerking

Wat gaan we dit jaar niet doen Bezuiniging waarover al besluitvorming heeft plaatsgevonden Onderwerp

Kunstbudget Ceintuurbaan (€ 300.000 incidenteel)

Toelichting

In het kader van de PPN is besloten om het kunstbudget in het project reconstructie Ceintuurbaan te laten vrijvallen (€ 300.000). Dit betekent dat er gekoppeld aan de reconstructie geen kunst in de openbare ruimte wordt gerealiseerd. Doorstroming OV (korte termijn maatregelen, € 250.000 incidenteel)

Onderwerp Toelichting Onderwerp Toelichting

Dit zijn gelden die in het kader van de subsidieafspraken met de provincie niet noodzakelijk waren. Het programma kon ook zonder deze middelen worden gerealiseerd. Fietspad Westenholterweg bedrijventerrein Voorst (€ 50.000 incidenteel)

Onderwerp

Er is gekozen om het fietspad niet als volwaardig fietspad te realiseren, maar voor circa € 50.000 als een informeel pad. Het gebruik is naar verwachting beperkt. Fietsprojecten IIO (€ 70.000 incidenteel)

Toelichting

De uitvoering van de aansluiting van de Hanzeboog op de fietssnelweg naar Hanzeland is goedkoper uitgevallen.

Onderwerp

Vrijval parkeerreserve (€ 5 mln. incidenteel)

Toelichting

In het kader van de PPN is € 5 mln. vrijgevallen uit de parkeerreserve.


Rekening 2012 18.981 15.870 -3.111 2.455

Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Reserve parkeren Resultaat na bestemming

-656

Begroting 2013 7.012 9.140 2.128 -2.118 10

2014 7.155 8.180 1.025 -921 104

Meerjarenraming 2015 2016 7.279 7.371 8.180 8.180 901 809 -794 107

2017 8.499 8.180 -319

-699 110

432 113

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: Naast trendmatige aanpassingen en mutaties in de kapitaallasten is de winstafdracht parkeren met € 100.000 verhoogd, vanwege doorgevoerde besparingen in de organisatie-/proceskosten met betrekking tot het parkeren. Toelichting mutatie meerjarenraming: Vrijvallende kapitaallasten Verrekening met parkeerreserve Bezuinigingen o.b.v. besluitvorming PPN 2014-2017: Parkeren: doorbelasting hogere forfaitaire BTW Besluitvorming PPN 2011-2014 (meerjarig incidenteel): Convenant mobiliteitsmanagement Regionaal verkeersmanagement Incidentele knelpunten 2014 Verkeersveiligheid Wijheseweg N337

-124 127

-216 222

-1344 1353

100

100

100

-60 -20

-100


56

samenwerking




57

samenwerking

Programma 4


A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie Groen en Recreatie Kernkwaliteit onder druk De groene buitenruimte is nog steeds één van de kwaliteiten waardoor onze stad zich positief onderscheidt ten opzichte van andere steden. Die positie blijft echter niet vanzelf in stand. Enerzijds neemt de concurrentie op dit groene imago toe, omdat in veel steden (zoals Den Haag) het besef groeit dat je met een groen imago een belangrijke troef in handen hebt bij het aantrekken van mensen en bedrijven (de economische waarde van groen; TEEB-studies (The Economics of Ecosystems and Biodiversity)). Aan de andere kant worden de bezuinigingen in het groen in Zwolle van de laatste jaren nu echt zichtbaar; de kwaliteit van de groene openbare ruimte begint terug te lopen. Accentverschuiving: van nieuwe aanleg naar beheer&verbetering van het bestaande De periode van grootschalige investeringen komt achter ons te liggen. In 2013 zijn veel projecten afgerond, waaronder nieuwe recreatieve routenetwerken, faunapassages en afronding herinrichting park Wezenlanden. Daarnaast is voor ruim 1 mln. aan projecten bezuinigd of geen prioriteit gegeven, zoals in PPN is aangekondigd (recreatieve verbindingen Stadshagen – Nationaal Landschap IJsseldelta). De investeringen in de provinciale projecten Nationaal Landschap IJsseldelta en Ruimte voor de Vecht lopen de komende jaren nog door. Onze wensen in deze gebieden, op het vlak van recreatie en de gebiedsontwikkeling Vechtcorridor, brengen wij in deze projecten in. Ook de resultaten van de Ruimte voor de Rivier - projecten langs de IJssel- zullen het komende jaar tastbaar worden, onder meer met recreatief toegankelijke IJsseloevers. De inzet en uitdaging voor de komende jaren zal steeds meer gericht zijn op het behouden van de kwaliteit van de bestaande groen- en recreatievoorzieningen, door onder andere integrale gebiedgerichte aanpak, stimuleren van burgerinitiatieven, het slim inzetten van subsidies bijvoorbeeld bij reconstructies en het ‘nieuwe beheren’. Doel is de leefbaarheid van de stad voor de eigen bewoners op peil te houden en haar aantrekkelijk te houden c.q. te maken voor toeristen en vestigers. Dit geldt niet alleen voor de voorzieningen in de stad, ook ons gevarieerde en waardevolle buitengebied blijven wij koesteren. Naast de binnenstad vormen het Nationaal Landschap IJsseldelta en het Vechtdal grote toeristische trekkers en zijn belangrijke uitloopgebieden voor onze inwoners. Ten behoeve van het behoud van de kwaliteit van ons landschap is, samen met de gemeenten Kampen en Zwartewaterland, de Stichting Particuliere Landschapsdiensten IJsseldelta (SPLIJ) in het leven geroepen. Deze Stichting sluit voor landschapselementen onderhoudscontracten af met particulieren. Daar waar mogelijk ondersteunen we de Stichting met haar ambities. Het nieuwe gemeenschappelijke landbouwbeleid van de Europese Unie biedt wellicht kansen; we willen dit gezamenlijk met buurgemeenten oppakken. De natuurkwaliteit van het groen in en om de stad willen we verder vergroten; voorbeeld daarvan is de planvorming voor de Vechtuiterwaard in de Vechtcorridor. De samenwerking met vrijwilligers en andere natuurbeheerders op het vlak van meer structurele natuurmonitoring levert ons meer inzicht op de ontwikkeling van de Biodiversiteit. Toename gebruik Recent onderzoek (O&S, 2012) wijst uit dat het gebruik van de parken en stadsranden verder toeneemt (mede als gevolg van de daar gelegen aantrekkelijke voorzieningen zoals wijkboerderijen, buurtweiden, en speelvoorzieningen). Het gebruik van het stedelijk groen neemt ook toe voor o.a. cultuur, manifestaties of een picknick; een voorbeeld is het intensieve gebruik van het groen rondom de grachten. De drie zwemplassen in de stadsrand zijn essentieel voor de recreërende Zwollenaar. De introductie van het wandelroutenetwerk in Zwolle, Kampen en Zwartewaterland, als voltooiing van het provinciale netwerk, zal een impuls geven aan het wandeltoerisme. De nieuw gereedgekomen fietsverbindingen (Bikkenrade en KuijerhuislaanMarsweg) maken meerdere toeristische arrangementen voor Rondje Zwolle mogelijk. We onderzoeken of de veerpont ’t Kleine Veer een upgrading kan krijgen, zodat die beter op haar intensiever gebruik is toegesneden en de beheerskosten worden verlaagd ter compensatie van de vervallen structurele beheerssubsidie van de provincie. We zetten ons in om het gebruik van de routes en voorzieningen te vergroten (stadsmarketing), zo dragen we ook bij aan andere doelstellingen: Zwolle Gastvrije Stad, Evenementenstad en Fietsstad-nummer-één. Communicatie voor Duurzame Ontwikkeling (CDO) De CDO-makelaar zal de werkzaamheden dit jaar afronden om te komen tot een privaat CDO-netwerk in de stad. De focus zal daarbij liggen op het vlak van Natuur en Water en een mogelijke combinatie met Energie.


58

samenwerking

Beoogde doelen in de komende vier jaar x Het behouden en/of verbeteren van het groen in de bestaande stad. x Het behouden en/of verbeteren van het landschap, de natuur en de recreatieve voorzieningen in het buitengebied. x Het intensiveren van het recreatief en toeristisch gebruik.

Milieu Het programmaonderdeel milieu bestaat uit een aantal sectorale beleidsthema’s. Deze worden hieronder uitgewerkt. Per thema zijn ontwikkelingen en visie weergegeven en zijn meerjarige doelstellingen geformuleerd. Milieubeleid is altijd in beweging. Het is een dynamisch terrein met meer en meer verantwoordelijkheid, maar ook vrijheid, voor lokale uitwerking. Dat biedt kansen om beleid zodanig te voeren dat ook wordt bijgedragen aan mens en economie, de duurzame ontwikkeling van Zwolle. Werken aan de integrale kwaliteit van de stad. Geluid Geluid is een belangrijke kwaliteitsbepaler voor de leefomgeving. Geluidhinder voor de inwoners van Zwolle nu en in de toekomst willen we voorkomen. Zoals hiervoor al vermeld krijgen gemeenten meer beleidsvrijheid in de uitvoering van haar taken. Ook bij geluid is dit aan de orde. Vanuit het Rijk wordt onder de naam SWUNG (Samen Werken aan de Uitwerking van Nieuw Geluidbeleid) de beleidsvernieuwing uitgerold. Eigen verantwoordelijkheid, niet langer normgestuurd en lokaal maatwerk zijn daarbij de sleutelbegrippen. Voor Zwolle past deze vernieuwing in de werkwijze van gebiedsgericht werken aan milieu, waarbij er naar wordt gestreefd die geluidskwaliteit te realiseren die past bij een betreffend gebiedstype. In de voorbije jaren zijn hier al stappen in gezet en is de basis gelegd waarop kan worden voortgebouwd. Onder andere door de actuele geluidssituatie in de stad (en verwachtingen op basis van ruimtelijke ontwikkelingen) te vergelijken met de doelstellingen vanuit het gebiedsgerichte milieubeleid. Dit heeft geleid tot een prioritering in aan te pakken knelpuntsituaties. Een knelpuntsituatie kan zijn een hoge geluidbelasting ten opzichte van de verwachte belasting bij het gebiedstype, maar ook situaties waar het juist gaat om een snelle en grote toename van geluid in de jaren hiervoor. De knelpuntensituaties blijken goed overeen te komen met het klachtenpatroon, ervaringen van geluidhinder, in de stad dat ontvangen wordt en zijn op hun beurt weer in verband gebracht met de programmeringen voor planmatig onderhoud van wegen en verkeersveiligheid. Het actieplan geluid is inmiddels door het college vastgesteld. Na het akkoord van de raad kan dit gedachtegoed verder in de praktijk gebracht worden. Door integraler te werken dan voorheen kunnen met hetzelfde project doelen op verschillende beleidsterreinen tegelijkertijd worden gerealiseerd. De maatregelen aan de Sweerssenkamp is hier een goed voorbeeld van. Ondanks een stevige bezuiniging die in 2013 is doorgevoerd is het de verwachting dat er de komende 5 jaar voldoende middelen beschikbaar zijn om de lijn van de afgelopen jaren door te kunnen zetten. Na deze 5 jaar moet het plan opnieuw worden vastgesteld. Ook dit laatste is een wettelijke plicht waarvoor geen nieuwe middelen vanuit het Rijk beschikbaar worden gesteld. Voor het industrieterrein Voorst is reeds onderzocht op welke wijze extra geluidsruimte voor bedrijven kan worden gerealiseerd door optimalisatie van de geluidsmodellen. Deze ervaring kan nu ook op de andere industrieterreinen in de praktijk worden gebracht. Luchtkwaliteit Zwolle voldoet in 2015 aan wettelijke normen voor luchtkwaliteit. Extra maatregelen zijn niet noodzakelijk. Er is geborgd dat luchtkwaliteit een vast onderdeel is van stedelijke ontwikkeling. Daarnaast geldt dat door autonome ontwikkelingen, onder andere door het steeds schoner worden van voertuigen, de kwaliteit van de lucht verbetert. Verder zal naar de toekomst nog meer dan nu al het geval is de relatie worden gelegd met klimaatbeleid en mobiliteit. Voor wat betreft mobiliteit gaat het onder andere om de thema’s bereikbaarheid, parkeerdruk en distributie (met name in de binnenstad). Deze onderwerpen zijn met elkaar verbonden en kunnen elkaar versterken, wanneer ze integraal worden beschouwd. De monitoring van de luchtkwaliteit in Zwolle wordt gecontinueerd, zodat er zicht blijft op de luchtkwaliteit, we houden vinger aan de pols. Dit gebeurt aan de hand van rapportages, zoals dat de afgelopen jaren steeds heeft plaatsgevonden. Totslot zullen ontwikkelingen op het gebied van (Europese) regelgeving worden gevolgd. Mogelijk dat in de toekomst nieuwenormen op ons afkomen die inspanningen van ons gaan vragen. Daar kunnen we op anticiperen. Externe Veiligheid Bij Externe Veiligheid gaat het om risico’s voor de mens als gevolg van het opslaan, be- en verwerken en transport van gevaarlijke stoffen. Voor Zwolle betekent dit dat vooral het vervoer van gevaarlijke stoffen, zoals bijvoorbeeld LPG, over de A28 en over het spoor aandacht vragen. De afgelopen jaren is gewerkt aan de professionalisering van het nieuwe beleidsthema Externe Veiligheid in de gemeentelijke organisatie. Het onderwerp is nu een vast onderdeel bij planontwikkeling en –realisatie. Kennis is ontwikkeld en op peil. In Zwolle wordt voorzien in de basisveiligheid voor Zwolse burgers, wat wil zeggen dat er nergens op het grondgebied van de gemeente veiligheidsnormen worden overschreden. Verder is actief gewerkt aan de optimalisatie van de veiligheid binnen de gemeente Zwolle, maatwerk per gebied. Dit is concreet omgezet in het gebiedsgericht kader externe veiligheid. Uit de evaluatie hiervan blijkt dat dit een praktisch en doeltreffend instrument is waar iedereen mee werkt. Momenteel wordt gewerkt aan de actualisatie van beleid. Niet zozeer om ambities bij te stellen, maar vooral om mee te bewegen met trends en ontwikkelingen die zich voordoen. Daarbij gaat het om algemene trends en ontwikkelingen zoals onder andere de intrede van de netwerksamenleving, organisch ontwikkelen en het flexibeler worden van bestemmingsplannen. Specifiek ten aanzien van Externe Veiligheid is de samenwerking met de brandweer, die onderdeel zijn geworden van de


59

samenwerking

veiligheidsregio een belangrijk punt, als ook de oprichting van RUD’s: (regionale uitvoeringsdiensten). Door deze organisatorische verandering zullen adviesfuncties buiten de gemeentelijke organisatie komen. Energie en Duurzaam Bouwen In de visie Zwolle Duurzaam is de doelstelling opgenomen om in navolging van de richtlijnen van de EU de CO2 uitstoot binnen de gemeentegrenzen met 20% te verminderen ten opzichte van 1990. Uit de Energieverkenning blijkt dat de uitstoot in de tussentijd is toegenomen in plaats van afgenomen. Ten opzichte van vandaag zal er ongeveer 40% van de uitstoot moeten worden gereduceerd. Een grote opgave waarvan we ons bewust zijn en waarvoor in de voorbije jaren al veel maatregelen zijn genomen, zoals “geen gas”, prestatieafspraken, subsidieregelingen, toezicht & handhaving, etc. Hier gaan we ook mee door. Het brengt de reductie van CO2 dichterbij, maar is nog steeds niet voldoende en draagt niet bij aan de sociale infrastructuur en de lokale economie van Zwolle. Duidelijk is dat er meer nodig is. We hebben de hulp van burgers, bedrijven, instellingen, verenigingen, etc. nodig. Alleen samen kunnen we de energietransitie tot een succes maken. Er wordt ingezien dat de energietransitie ook veel kan brengen. Zo geeft de ombuiging hiervan door lokale energiebronnen te benutten voor en door de stad een impuls aan de lokale/regionale economie, zoals lagere woonlasten, werkgelegenheid voor lokaal/regionaal bedrijfsleven, waarde van vastgoed, etc. Maar ook wordt bijgedragen aan de versterking van de sociale infrastructuur. Dan denken we aan betrokkenheid, menselijke maat, onafhankelijkheid, etc. Alleen door intensief samen te werken met de stad kunnen we dit realiseren. Dit zijn ook de redenen waarom we ook in Zwolle al veel initiatieven zien ontstaan. De rol van de gemeente zit er vooral in vruchtbare grond te ontwikkelen om energie besparing te bereiken. Dan gaat onder andere om begrippen als een platform bieden, broedplaatsen creëren, verbinden, initiatieven van burgers en bedrijven stimuleren en faciliteren. De weg naar het bereiken van gemeenschappelijke doelen loopt via samenwerking. Bodem Bodem is meer dan de bodemsaneringsoperatie en kostenpost. De Visie op de Ondergrond laat zien wat de (maatschappelijke) baten zijn als je bodem integreert met water, energie, en duurzame (ruimtelijke) ontwikkeling. Ook in het nationale beleid wordt, in navolging van Zwolle, bodem steeds minder als sectoraal beleidsterrein beschouwd. Bodem gaat meer en meer óók over duurzame energie, wateropgaven, etc. Voor de komende 25 jaar is het doel om de kwaliteit van de bodem (chemisch, fysisch, biologisch) geschikt te maken voor de gewenste functies aan maaiveld en in de (diepe) ondergrond. Denk bij ondergrondfuncties aan bodemenergie, drinkwaterwinning, etc. Door een gebiedsgerichte aanpak (in plaats van een aanpak per verontreinigingsgeval) maken we de bodemsaneringsoperatie betaalbaar en kunnen we stagnatie van ruimtelijke ontwikkelingen door bodemverontreiniging opheffen. . Water De ruimte voor de Rivier projecten in de IJsseldelta zijn inmiddels volop in voorbereiding en uitvoering. Doelstelling van deze projecten is de waterveiligheid in 2015 op orde te hebben. Klimaatverandering kijkt echter verder. Hiervoor is het Deltaprogramma gestart om Nederland voor te bereiden op de toekomst. 2014 wordt het jaar van de Deltabeslissingen. Er zal richting worden gegeven aan een toekomstig peilbeheer, de toekomstige hoeveelheid water die door de IJssel zal gaan en er komt een nieuwe normering voor waterveiligheid. Al deze punten hebben invloed op het watersysteem in en rond Zwolle en hebben daardoor een relatie met het functioneren van de stad. In samenspraak met het waterschap zal hieraan een invulling worden gegeven in een actualisatie van het stedelijk waterplan. Dit waterplan zal op haar beurt weer een onderlegger vormen voor toekomstige ruimtelijke visies. Maar misschien nog wel belangrijker voor Zwolle zal de richtinggevende beslissing zijn over ruimtelijke adaptatie. Hoe kunnen ruimtelijke maatregelen bijdragen aan het beperken van de gevolgen van een overstroming, een hevige regenbui, langdurige droogte en extreme hitte. Afgelopen periode zijn we samen in IJssel-Vechtdelta verband gestart met het regionaal oppakken van klimaatverandering en hoe we hiermee om kunnen gaan in de bestaande stad en bij ruimtelijk economische ontwikkelingen. Dat dit noodzakelijk is hebben we afgelopen jaar kunnen zien in het voorjaar in Duitsland (overstromingen Donau) en de hitte en droogte in juli. Belangrijk in het verhaal is het voorkomen van schade en overlast door grotere extremen. Kijkend naar de verschillende projecten en initiatieven, kunnen we gerust stellen dat de regio op het gebied van water al innovatief is. Slimme samenwerking kan de innovatiekracht in de regio verder versterken en zet de regio als proeftuin water op de kaart. Uiteindelijk draagt dit bij aan de concurrentiekracht van de regio op het gebied van economie en leefomgevingkwaliteit. Een ander belangrijk punt op het gebied van water is het orde brengen van de dijken rondom de stad (nieuw Hoogwaterbeschermingsprogramma). In principe is dit een opgave voor de waterveiligheidsbeheerder, het waterschap. Vanwege de ruimtelijke impact en beperkte middelen zal echter sterk worden gestuurd op het koppelen van ruimtelijke investeringen met investeringen op het gebied van waterveiligheid.


60

samenwerking

Relevante kaderstellende nota’s Groen x Structuurvisie Vechtcorridor Noord (2013) x Landschapontwikkelingsplan Zwolle-Zwartewaterland-Kampen (vastgesteld 2010); x Visie en uitvoeringsprogramma Noordelijke Stadsrand Zwolle (vastgesteld 2009); x Masterplan Ruimte Voor de Vecht (vastgesteld 2009); x Ontwikkelingsperspectief en Uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap IJsseldelta (vastgesteld 2006); x Recreatievisie (vastgesteld 2004); x Speelruimte in Zwolle (vastgesteld 2000); x Groenbeleidsplan 1998-2010 (vastgesteld 1998); x Ligplaatsenbeleid recreatievaartuigen (vastgesteld 1995); x Buurtweiden en Wijkboerderijen (vastgesteld 1993). Milieu Geluid x Handreiking gebiedsgericht werken aan milieu (2008) x Beleid hogere grenswaarden geluid (2007) x Geluidsonderzoek gemeentelijke wegen (2010) x Actieplan geluid gemeente Zwolle 2013-2018 Luchtkwaliteit x Beleidsregel luchtkwaliteit in ruimtelijke plannen (2005) x Luchtkwaliteitplan (2007) Externe Veiligheid x Beleidsvisie Externe Veiligheid (2007) x Gebiedsgerichte uitwerking Externe Veiligheid (2008) x Gemeentelijk uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid (2012) Energie en duurzaam bouwen x Beleidsvisie windenergie (2004) x Energie in Zwols beleid (2004) x Beleidsvisie duurzaam bouwen (2007) x Visie op de Ondergrond (2007) x Interim-taakstellingen energie (2010) x Programma Implementatie Visie op de Ondergrond (2011)

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Het verbeteren en uitbreiden van het groen in de stad (recreatieve voorzieningen en routes, ecologische waarden en structuren). Streefdoel/indicator Het bezoek aan stadsparken neemt toe ten opzichte van 2005. Nulsituatie In 2005 was het percentage bewoners dat minimaal 1 keer per maand een park bezocht: : x Wezenlanden 12 %

Norm van 2014 De norm voor 2014 is dat het bezoek in ieder geval toeneemt t.o.v. 2005. In 2012 is die toename al geconstateerd namelijk: x Wezenlanden 17 %

x

x

Engelse werk 17%

Engelse Werk 21%

Activiteiten Parken, bij reconstructies, beter geschikt en toegankelijk maken voor recreatief gebruik. Wezenlanden: afronding vernieuwing dierenweide en in gebruikneming onderdoorgang Leo Majorlaan als verbinding met de Nooterhof c.a.. Engelse Werk: landschappelijke inpassing rangeergebied NS en herinrichting oude spoortracé IJsselbrug.

Streefdoel/indicator Het aantal Zwollenaren dat vindt dat er te weinig groen in de eigen woonbuurt is, neemt af t.o.v. 2011. Nulsituatie Dit was in 2011 gemiddeld: 17 % Per wijk:

Norm van 2014 De norm voor 2014 is “dat men vindt dat er te weinig groen in eigen woonbuurt is” in ieder geval afneemt t.o.v. 2005. In 2012 zien wij deze afname namelijk: 14 %


Activiteiten Bijdragen leveren aan door anderen geïnitieerde planvorming en uitvoering, die kunnen bijdragen aan een sterkere groen en recreatiestructuur.

61

samenwerking

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Het verbeteren en uitbreiden van het groen in de stad (recreatieve voorzieningen en routes, ecologische waarden en structuren). Streefdoel/indicator Het bezoek aan stadsparken neemt toe ten opzichte van 2005. Nulsituatie Kamperpoort Assendorp Indische Buurt Dieze West Binnenstad Stadshagen ……. Berkum Aalanden

Norm van 2014 49 % 30 % 37 % 22 % 24 % 22 % ……. 5% 4%

61 % 34 % 31 % 29 % 28 % 22 % 3% 4%

Activiteiten PPS-ontwikkeling groenzone langs Zwarte Water Hofvliet e.o.. Verkenning tijdelijk groen en permanent groen in Assendorp Spoorzone. Verkenning realisatiemogelijkheden wijkboerderij Stadshagen door vrijwilligers / andere organisaties (nu Landstede de opdracht heeft teruggegeven). De activiteiten die Landstede verzorgt, worden voorlopig gecontinueerd. Op tijdelijk braakliggende terreinen ook groene/recreatieve initiatieven te faciliteren / stimuleren, waaronder Stadslandbouw. Ondersteunen visieontwikkeling voor gebied Nooterhof e.o. door private partners: Landstede, Enexis en Waterschap.

Streefdoel/indicator De biodiversiteit / natuurwaarde blijft minimaal gelijk (er wordt gewerkt aan deze te ontwikkelen indicator) Nulsituatie In 2/3 van de gebieden is de nulsituatie vastgelegd.

Norm van 2014 Normering is in ontwikkeling

Activiteiten Vervolgen van de monitoring Biodiversiteit t.b.v. o.a. ontwikkelen streefdoel / indicator.

Relaties met andere programma’s Programmas 6, 9 en beleidsparagrafen Duurzaamheid en Participatie.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Verbeteren van landschap, natuur en recreatieve voorzieningen in het buitengebied rondom de stad. Streefdoel/indicator Het aantal kilometers vrij liggend fietspad in het buitengebied neemt gemiddeld met 1 km per jaar toe. Nulsituatie Het aantal kilometers vrij liggend fietspad bedroeg in 2010: 35 km.

Norm van 2014 Tot 2020 zal gemiddeld 1 km nieuw fietspad worden gerealiseerd. In 2013 is fietspad Bikkenrade (3 km) en deels fietspad Kuijerhuislaan - Marsweg (1km) aangelegd.

Activiteiten Aanleg fietspad Hessenpoort – Hessenweg (1,2 km) Vechtcorridor-noord. Voorbereiding fietspad langs rand Nationaal Landschap IJsseldelta / Stadshagen (4? Km).

Streefdoel/indicator Het bezoek aan stadsrandgebieden neemt toe ten opzichte van 2005. Nulsituatie Het percentage bewoners dat minimaal 1 keer per maand een stadsrand bezocht was in 2005:

Norm van 2014 De norm voor 2014 is dat bezoek aan stadsranden gelijk blijft of groeit t.o.v. 2005. In 2012 zien we een groei:

x x x

x x x

Activiteiten Aanleg fietspad Hessenpoort – Hessenweg (1,2 km). Stimuleren particuliere realisatie Rustpunten.

Langs de IJssel Zwarte Water Vecht Herfte Wijthmen

23% 14% 12 %

Langs de IJssel Zwarte Water Vecht Herfte Wijthmen

26% 20% 16%

Actualisering route Rondje Zwolle als gevolg van realisering nieuwe fietspaden; meenemen mogelijkheden tot vermarkten. Faciliteren Dijkverlegging Westenholte (breder fietspad), struinen langs de IJsselmeer en realisatie toegankelijk landgoed Vreugderijk. Faciliteren Uiterwaardvergraving Scheller- en Oldeneler buitenwaarden met struinen langs de IJsseloevers. Faciliteren uitvoering landgoed Herculose Es, waarin opgenomen fietspad en wandelpaden.


62

samenwerking

Faciliteren inzet SPLIJ t.b.v. vervolg Groene en Blauwe Diensten. Streefdoel/indicator De biodiversiteit blijft minimaal gelijk (er wordt gewerkt aan het ontwikkelen van deze indicator). Nulsituatie Norm is in ontwikkeling.

Norm van 2014 Norm is in ontwikkeling.

Activiteiten Faciliteren project vispasseerbaar maken gemaal Westerveld (sluitstuk Revitalisering Westerveldse Aa) .

Geluid Doelstellingen/maatschappelijke effecten Terugdringen van geluidhinder voor bestaande woningen en het voorkomen van nieuwe geluidhindersituaties. Streefdoel/indicator 124 woningen van de A-lijst zijn gesaneerd en voldoen aan de geluidnormen. Nulsituatie Situatie 2013: 93 woningen zijn volgens de Wet geluidhinder gesaneerd en 31 woningen moeten nog worden aangeschreven (zie a).

Norm voor 2014 A-lijst 100% afgerond.

Activiteiten Aanschrijven en procedureel afronden van diverse woningen. Opstellen en indienenSaneringsprogramma voor nog resterende woningen Eindmelding.

Streefdoel/indicator Voor 11 locaties is de geluidsituatie verbeterd. Nulsituatie Situatie 2013: 11 locaties geluidhinderknelpunten(zie b).

Norm voor 2014 1 geluidhinderknelpunt aangepakt.

Activiteiten Voorbereiden en uitvoeren werkzaamheden concrete projecten. Opstellen integraal programma Uitvoering groot onderhoud en aanpak geluidhinderknelpunten. Opstellen en vaststellen EU-actieplan omgevingslawaai. Volgen ontwikkelingen implementatie en uitvoering SWUNGI en SWUNGII (nieuwe geluidwetgeving). Inzichtelijk maken gevolgen gewijzigde geluidregelgeving ten aanzien van woonboten.

Streefdoel/indicator In 2014 voldoen de 3 gezoneerde industrieterreinen aan de vastgestelde geluidzone . Nulsituatie Situatie 2013: 100% van de industrieterreinen voldoet aan de wettelijke norm (zie c).

Norm voor 2014 100%

Activiteiten Adviseren bij vergunningen voor bestaande en nieuwe inrichtingen Tijdige verwerking mutaties in model om nieuwe overschrijdingen te voorkomen Opstellen jaarrapportage zonebeheer

Toelichting a. Voor dit jaar is de nulsituatie bepaald aan de hand van de bestaande A-lijst en Eindmelding wegverkeerslawaai Zwolle. Uit de in 2011 uitgevoerde inventarisatie blijkt dat nog een aantal woningen moet worden gesaneerd dan wel procedureel worden afgerond. Vanwege de ontwikkelingen rondom het Actieplan geluid zijn deze activiteiten ‘on hold’ gezet. Resultaat hiervan is dat dit de komende planperiode een speerpunt is binnen het Actieplan geluid. b. In de Zwolse geluidhinderknelpuntenanalyse zijn 16 locaties geluidhinderknelpunten aangewezen. Afgelopen jaren zijn vier locaties aangepakt. De knelpuntenanalyse is inmiddels opgenomen in het Actieplan geluid 2013-2018. Dit plan gaat uit van 11 geluidhinderknelpunten als gevolg van wegen die in gemeentelijk beheer zijn. Daarom is de nulsituatie voor dit jaar aangepast ten opzichte van voorgaande jaren (van 16 locaties naar 11 locaties). Het aanpakken van de geluidhinderknelpunten geschiedt volgens het motto ‘werk met werk maken’. Er worden geen prioriteiten gesteld tussen de diverse knelpunten. Met het aanpakken van een knelpunt wordt tevens een aantal woningen die de plandrempel overschrijden aangepakt. SWUNG1: Op 1 juli 2012 is de geluidregelgeving gewijzigd onder de noemer van SWUNG. Deze wijziging betrof de eerste fase (spoor- en rijkswegen), want ook SWUNGII (provinciale en gemeentelijke wegen) is in voorbereiding. In 2012 zijn de gevolgen van SWUNGI geïnventariseerd. Hieruit blijkt dat SWUNG doorlopend aandacht behoeft omdat er op dit moment uitvoering aan wordt gegeven. In 2012 is ook de geluidregelgeving rondom woonboten gewijzigd. Dit kan gevolgen hebben voor bestaande en toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen in de stad. Deze gevolgen worden geïnventariseerd en voorzien van vervolgacties.


63

samenwerking

c.

De industrieterreinen Voorst en Hessenpoort hebben geen overschrijdingen van de geluidzone. Aanvankelijk had industrieterrein Marslanden op twee plaatsen een overschrijding van de geluidzone. Dit betekende dat op sommige plaatsen meer geluid wordt veroorzaakt dan de geluidzone toetstaat. Actualisatie en bijstelling (meer overeenstemming met de werkelijke situatie van het industrieterrein) van het Zwolse geluidmodel zijn beide overschrijdingen opgeheven. Inmiddels is een bestemmingsplanprocedure in gang gezet om toekomstige overschrijdingen van de geluidzone op deze plaatsen te voorkomen.

Luchtkwaliteit Doelstellingen/maatschappelijke effecten Zorgen dat de luchtkwaliteit blijvend voldoet aan de maatgevende normen voor stikstofdioxide (NO2) en voor fijn stof (PM10) en bereiken dat de lucht gezond blijft in Zwolle. Streefdoel/indicator x PM10 voldoet aan jaargemiddelde concentratie 40 ug/m3 vanaf 2011. x PM10 voldoet aan de daggemiddelde concentratie van 50 ug/m3 (max. 35 dagen per jaar overschrijding). x NO2 voldoet aan jaargemiddelde concentratie 40 ug/m3 vanaf 2015. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Luchtkwaliteit in 2012. Huidige luchtkwaliteit voldoet aan normen. Monitoring luchtkwaliteit. Bijhouden ontwikkelingen luchtkwaliteit (regelgeving, gezondheidsaspecten, meetmethoden). Continuering inbreng ruimtelijke plannen.

Externe Veiligheid Doelstellingen/maatschappelijke effecten Handhaven van de basisveiligheid (voldoen aan normen voor plaatsgebonden risico). Handhaven van een aanvaardbaar groepsrisico. Streefdoel/indicator x

Er bevinden zich geen kwetsbare functies binnen de veiligheidscontour van bedrijven, wegen, spoorwegen, vaarwegen en buisleidingen voor aardgas/gevaarlijke stoffen. x Het groepsrisiconiveau past binnen de grenswaarden van het gebiedstype zoals vastgesteld in het gebiedsgerichte kader externe Veiligheid x De toename van het groepsrisico op stedelijk niveau is openbaar, verklaarbaar en aanvaard. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Provinciale risicokaart 2012. Monitoring risicobronnen en volgen Risico Register Gevaarlijke Stoffen 2012. (beleids)ontwikkelingen Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen (vermoedelijk wettelijk verankerd in 2013). Risicocommunicatie (bijdrage aan Vastgestelde ontwerpbestemmingsplannen risicocommunicatie breed en d.d. 1 juli 2013 risicocommunicatie stroomzones) .

Speerpunt Spoorzone, optimaliseren zelfredzaamheid en bluswatervoorziening Routekaart samenwerking met partners (veiligheidsregio en RUD) Expertiseontwikkeling en vervolgaanpak EV 2015 en verder Evaluatie en rapportage

Energie en Duurzaam Bouwen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Zwolle onderschrijft de EU-doelstellingen voor energiebeleid. In 2020 is een reductie van 20% van de uitstoot van CO2 bereikt en wordt 20% van de gebruikte energie duurzaam opgewekt. Jaarlijks wordt een energiebesparing van 3% gerealiseerd. Streefdoel/indicator CO2-reductie (kton/jaar): Uitstoot in 1990: : 587 kton/jaar, in 2009: 722 kton/jaar, 20% reductie t.o.v. 1990 = 40% reductie t.o.v. 2009 % duurzaam opgewekt: % opgewekt in 2012: 5,6%. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Uitstoot 2009: 722 kton/jaar Energiebesparing van 3% Bieden van platform voor kennisontwikkeling, Duurzame opwek: 5,6 % in 2012 starten en verbinden van initiatieven, innovaties, (tijdelijke projectgerelateerde) werkplekken, etc i.s.m. bewoners, bedrijven en kennisinstellingen.


64

samenwerking

Monitoring prestaties (uitstoot CO2, % duurzame opwek). Uitvoering stimuleringsregeling woningbouwproductie en duurzaamheid. Uitvoering Overijsselse aanpak 2.0 voor bestaande woningen (Green Deal RijkProvincie Overijssel 10.000 woningen). Faciliteren initiatief windenergie. Protocol uitvoering AMvB Bodemenergie. Inbreng in gebiedsontwikkelingen (Stadshagen, Kamperpoort, Kraanbolwerk, Dieze-Oost, Spoorzone, etc.). Uitvoering prestatieafspraken woningbouwcorporaties. Heroverweging beleid duurzame Gebouwen.

Bodem Doelstellingen/maatschappelijke effecten Er zijn geen risico’s voor de volksgezondheid door bodemverontreiniging. Streefdoel/indicator In 2015 hebben we alle humane spoedlocaties in Zwolle aangepakt. Nulsituatie Alle locaties met mogelijke risico’s zijn onderzocht.

Norm van 2014 Aanpak resterende humane spoedlocaties.

Activiteiten Monitoring mogelijke humane spoedlocaties. Monitoring voormalige stortplaatsen.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten De kwaliteit (chemisch, fysisch, biologisch) van bodem en grondwater is geschikt voor de gewenste functies aan maaiveld en in de (diepe) ondergrond. Streefdoel/indicator De principes en doelen van de Visie op de Ondergrond zijn blijvend geïntegreerd in beleid en werkwijze voor bodem en grondwater. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Visie en Programma Ondergrond Uitwerking en uitvoering visie en Opstellen gebiedsvisie en vastgesteld door raad. programma ondergrond. uitvoeringsprogramma Zuid-West. Stimuleren van derden om te saneren en / of deel te nemen aan de gebiedsgerichte aanpak Uitvoeren taken Wet bodembescherming. Bodembeleidsplan vastgesteld door raad.

Implementatie bodembeleidsplan.

Inbreng principes Visie op de Ondergrond in diverse projecten. Grondstromencoördinatie en –beheer. Actualiseren bodemkwaliteitskaarten om regionaal te kunnen gebruiken en actueel houden Bodeminformatiesysteem.


65

samenwerking

Doelstellingen/maatschappelijke effecten De bodemsaneringsoperatie is betaalbaar en daardoor uitvoerbaar waardoor gewenste ontwikkelingen in de stad niet langer stagneren door bodemverontreiniging. Streefdoel/indicator Kostenbesparing van 75% op de totale bodemsaneringsoperatie in Zwolle. Nulsituatie Met gevalsgerichte aanpak wordt de bodemsaneringsoperatie in Zwolle Centraal beperkt tot ca. € 20.000.000.

Norm van 2014 Doorontwikkeling gebiedsaanpak (gebiedsbeheerplan) Zwolle Centraal.

Activiteiten Uitvoeren gebiedsgerichte aanpak Zwolle Centraal.

Kostenbesparing 2014: pm.

Afspraken maken over deelname diverse projecten aan gebiedsgerichte aanpak, waaronder Noordereiland, Dellen Wuijts, Roelenweg, etc.. Afspraken maken met probleemhouders omtrent deelname middels afkoop. Opstarten monitoringsplan Zwolle Centraal.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Bescherming van de drinkwaterwinning Engelse Werk tegen historische grondwaterverontreinigingen. Streefdoel/indicator Afname van de toestroom van grondwaterverontreiniging naar drinkwaterwinning Engelse Werk. Nulsituatie (Monitorings)afspraken partijen Integrale Variant Zwolle tot 2033.

Norm van 2014 In overleg met partijen monitoringsperiode inkorten tot 2015.

Activiteiten Uitvoeren project Integrale Variant Zwolle. Interceptie verontreinigingen ter hoogte van Oostzeelaan.

Wat gaan we dit jaar niet doen Bezuiniging waarover al besluitvorming heeft plaatsgevonden Onderwerp Toelichting Onderwerp

Toelichting Onderwerp Toelichting Onderwerp

Toelichting

Er 20% aan beleidsreductie ingeleverd op het beleidsveld Groen en Recreatie en Milieu Er zal daarom zeer beperkt beleid worden geactualiseerd. nvt Er is ruim € 700.000 bezuinigd door het stopzetten van projecten die de recreatieve toegankelijkheid van Stadshagen naar het Nationaal Landschap IJsseldelta v.v. tot doel hadden. Het gaat daar bij om twee fietsbruggen en een pontje over het Zwarte Water (Kijk in de Vegt). Het totale investeringsbedrag dat daardoor is komen te vervallen (dus incluis de subsidie) is naar schatting € 1.950.000 nvt Er is € 170.000 bezuinigd op de herinrichting van park Wezenlanden, daardoor zijn sommige delen van het park niet verbeterd. nvt Er is € 250.000 bezuinigd op het niet aanleggen van het wandelpad op de grens van het Nationaal Landschap IJsseldelta en Westenholte (tussen Stadshagen en de IJssel). Er ontbrak voldoende draagvlak uit de buurt voor goedkopere alternatieven, als gevolg daarvan is het project geschrapt (omdat bij bezwarenprocedures de uitvoeringsdeadline niet meer gehaald zou worden) nvt


66

samenwerking

B: Financieel deel Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Reserve nog uit te voeren werken OW Resultaat na bestemming

Rekening 2012 6.559 2.341 -4.218 545

-3.184 -215

-3.673

-3.399

Begroting 2013 2014 3.184 3.154

Meerjarenraming 2015 2016 3.154 3.154

2017 3.154

-3.154

-3.154

-3.154

-3.154

-215 -3.369

-3.154

-3.154

-3.154

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: De lastenverlaging is het gevolg van de vervallen rentecompensatie aan de voorziening grondwatersanering NS emplacement. Bezuinigingen o.b.v. PPN 2014-2017: Herschikking budgetten

30

Besluitvorming PPN 2011-2014 (meerjarig incidenteel): Projecten en programmakosten duurzaamheid Deltawet Dekking bijdrage uit rioleringsreserve


30

30

30

-225 -60 60

67

samenwerking




68

samenwerking

Programma 5


A: Beleidsdeel Ontwikkelingen De economische situatie en de ontwikkeling van de bevolking spelen de komende jaren een belangrijke rol bij ruimtelijk beleid en gebiedsontwikkelingen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Planbureau voor de Leefomgeving (CBL) verwachten dat de grote gemeenten de komende jaren nog groeien. Niet alleen in de Randstad, maar ook daarbuiten. Vooral steden met bovenregionale voorzieningen en instellingen, zoals Zwolle, hebben een grote aantrekkingskracht. De vraag naar woningen, kantoren en bedrijven neemt echter geleidelijk af, locaties komen minder snel tot ontwikkeling en gebouwen staan langer leeg. Bovendien stellen bewoners, ontwikkelaars, initiatiefnemers steeds meer eisen. Steeds meer blijkt de kwaliteit van de omgeving een bepalende factor bij de vestigingskeuze. Niet alleen op het niveau van Zwolle, maar ook op regionale schaal. De dagelijkse leefwereld houdt immers niet op bij de gemeentegrens. De regio gaat steeds meer een belangrijke rol spelen bij het aanpakken van vraagstukken. Daarbij hoort ook een toenemende aandacht voor duurzaamheid. Ruimtelijke kwaliteit is dan ook verweven met sociale, economische en leefomgevingkwaliteit. Nu en in de toekomst. In dat verband moet het Deltaprogramma ervoor zorgen dat de huidige en volgende generaties beschermd zijn tegen het water en dat we de komende eeuw beschikken over genoeg zoet water. De IJssel-Vechtdelta neemt een unieke positie in binnen het Deltaprogramma vanwege de stapeling van opgaven. Een belangrijk deel van de opgave voor Zwolle ligt in het stedelijk gebied. De rol van het ruimtelijk beleid verandert. Het Rijk decentraliseert taken naar lagere overheden en geeft de provincie een grotere rol in de ruimtelijke ordening. Ook wordt het beroep op burgers en bedrijven om te investeren steeds groter. Ruimtelijke plannen zullen dan ook zeer flexibel en uitnodigend moeten zijn. Daarnaast is op rijksniveau de Omgevingswet in voorbereiding. Uitgangspunt van deze wet is integratie van alle wetgeving op het gebied van de fysieke leefomgeving. De planning is gericht op inwerkingtreding in 2018. Gestreefd wordt naar snellere besluitvorming, vermindering van onderzoekslasten en doelmatig onderzoek, waardoor het gemakkelijker wordt om projecten te starten. Huidige planvormen als de structuurvisie en het bestemmingsplan gaan op in nieuwe planvormen als Omgevingsvisie en Omgevingsverordening. Visie en beleid Kwaliteit van de stad Zwolle is een prachtige, economisch krachtige en leefbare stad. De kracht is mede gebaseerd op de prachtige historische binnenstad, de aanwezigheid van stedelijke voorzieningen en het omliggende buitengebied. Deze ruimtelijke kwaliteit is belangrijk bij de keuze voor de verdere ontwikkeling van de stad. We dagen inwoners, ondernemers, bouwers, ontwikkelaars en initiatiefnemers uit om samen met ons die groei van de stad vorm te geven. Ruimtelijke hoofdstructuur Hoewel de ruimtelijke visie in het Structuurplan 2020 op dit moment nog bruikbaar is zijn er verschillende redenen om het plan bij te stellen. De economische crisis heeft grote gevolgen voor de verschillende vastgoedprogramma’s en stedelijke uitbreiding (nieuwe woonwijken) is niet direct nodig. Daarnaast willen we aansluiten op het Deltaprogramma en onze nieuwe rol (van programmeren naar stimuleren) een plek geven. Komend jaar verkennen we op welke manier we in kunnen spelen op deze veranderingen en wat dat betekent voor het ruimtelijk beleid voor de stad. Van programmeren naar stimuleren De veranderingen in de vraag naar woningen, kantoren en bedrijven vragen om een andere aanpak, met een verschuiving van kwantiteit naar kwaliteit. We maken daarbij een omslag van programmeren naar stimuleren. Dat betekent dat we de maatschappij (zowel ondernemers als organisaties en burgers) uitdagen en verleiden om mee te helpen de stad verder te ontwikkelen. We richten ons daarbij steeds meer op de knelpunten en opgaven die op verschillende schaalniveaus (regio, stad, wijk) spelen. Het komende jaar is de aandacht vooral gericht op Spoorzone, Stadshagen, binnenstad en omgeving en bedrijvenlocaties. We zoeken samen met partijen naar mogelijkheden om de visies uit te voeren. Stedelijke kaders blijven belangrijk, maar wij willen zoveel mogelijk tegemoet komen aan de wensen van initiatiefnemers. Vooraf willen we bepalen welke rol de gemeente kiest, waarop de gemeente wil sturen, en welke instrumenten al dan niet ingezet worden. Afstemmen en samenwerken Zwolle wil meer samen optrekken met andere overheden en externe partijen. Zo blijven we samenwerken met Kampen en de provincie in het kader van Zwolle Kampen Netwerkstad. Programma’s en projecten worden in onderlinge afstemming uitgewerkt. Voor de Spoorzone werken wij samen met de provincie Overijssel aan integrale plannen voor de OV knoop. In het kader van het Deltaprogramma werken we ondermeer samen met Ministerie, Provincie, Waterschap en buurgemeenten voor de IJssel-Vechtdelta aan strategieën om de delta/klimaatopgaven het hoofd te bieden. 2014 wordt het jaar van de Deltabeslissingen met aandacht voor toekomstig peilbeheer, waterniveau van de IJssel en waterveiligheid. Belangrijk is ook de


69

samenwerking

relatie tussen ruimtelijk beleid en de klimaatveranderingen. Verder werken we mee aan de uitvoering van de deltaproof voorbeeldprojecten Kraanbolwerk en Stadshagen. Erfgoed en ruimtelijke kwaliteit Ons erfgoed speelt een belangrijke kwalitatieve en economische rol in de ruimtelijke belevingswaarde. Het vertelt ons over ons verleden en over de ontwikkeling van de stad, het geeft identiteit, is duurzaam en trekt toeristen en consumenten. (Archeologisch en bouwhistorisch) onderzoek is soms zelfs de enige bron voor onze geschiedschrijving. Daarom continueren wij het vigerende beleid dat is gericht op de duurzame instandhouding van ons erfgoed. Middels de succesvolle Open Monumentendag en het Monumentenmagazine willen we het erfgoed breed onder de publieke aandacht brengen. In 2014 zal de uitwerking van de Wabo-taken ten aanzien van cultuurhistorie binnen de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) verder gestalte krijgen. Na het afronden van diverse restauraties zoals het Hof van Ittersum met het Karel V huis, herbestemmingen (Broerenkerk, boerderij de Oude Mars) en de uitbreiding van museum de Fundatie in 2013 signaleren wij een terugloop in grote restauratieprojecten. Dit komt mede omdat de extra subsidieregelingen voor restauratieachterstand vanuit het rijk en de provincie zijn afgelopen. Rijksmonumenten in Zwolle hebben hier volop van geprofiteerd! Momenteel kan een eigenaar van een rijksmonument terugvallen op de reguliere financiële ondersteuningsmogelijkheden van het rijk. Grote restauratiesubsidies worden tegenwoordig bij de provincie Overijssel aangevraagd. Eigenaren van een gemeentelijk monument kunnen een beroep doen op de gemeentelijke onderhouds- en restauratieregeling. De gemeentelijke monumentenlijst is met name tot stand gekomen eind jaren tachtig/begin jaren negentig van de vorige eeuw. De lijst bestaat hoofdzakelijk uit monumenten van ´jongere bouwkunst´ (periode 1850-1940), veelal van de bouwstijlen Neorenaissance, Eclecticisme en Jugendstil. De inventarisaties om de lijst een evenwichtige en representatieve lijst te laten worden zijn in 2013 afgerond. Nu kunnen wij gemotiveerd afwegen welke objecten een monumentenstatus verdienen. Om toekomstwaarde te creëren, willen wij bij (ruimtelijke) ontwikkelingen de aanwezige ruimtelijke kwaliteit op een goede manier in stand te houden, benutten en door ontwikkeling versterken. Door naar de historisch gegroeide omgeving te kijken, wordt cultuurhistorie een creatieve verbinding tussen verleden en toekomst. Herkenning, eigenheid en identiteit zijn sleutelbegrippen en inspiratiebron voor ruimtelijke ontwikkelingen. Daarom hebben wij de Zwolse cultuurhistorische waarden in 2013 in kaart gebracht. In 2014 geven we deze de wettelijk vereiste plek in de bestemmingsplannen. Archeologische waarden stellen wij veilig via bestemmingsplannen en onderzoeken deze in concrete opgravingen. Daarnaast zorgen we ervoor dat cultuurhistorische en monumentale waarden in stand blijven door goede begeleiding, onderzoek en documentatie. Vastleggen en ruimte bieden Wij willen heldere keuzes voor de verdere ruimtelijke ontwikkeling van Zwolle combineren met voldoende flexibiliteit, zodat beter kan worden ingespeeld op actuele marktontwikkelingen en particuliere initiatieven. Visies zijn globaler, gebiedsprogramma’s flexibel en in bestemmingsplannen zullen we belangrijkste kwaliteiten vastleggen. We stellen minder randvoorwaarden, maar benoemen juist de mogelijkheden. We bezuinigen dan ook op de ruimtelijke kaders en geven de partners tegelijkertijd meer ruimte. Nieuwe ruimtelijke initiatieven faciliteren wij waar het kan, terwijl wij afspraken maken over ruimtelijke kwaliteit en financiële haalbaarheid. Daarnaast richten wij ons meer op herontwikkeling, herbestemming en tijdelijk gebruik.

Relevante kaderstellende nota’s x x x x x x x x x x x x x x

Structuurplan Zwolle 2020 en Uitvoeringsprogramma Structuurplan Groenbeleidsplan Mobiliteitsvisie Ontwikkelingsprogramma Binnenstad 2020 Welstandsnota Visie Buitengebied Woonvisie Stedelijke programma’s voor wonen, kantoren, bedrijven, leisure en detailhandel. Beleidsplan voor Monumentenzorg en Archeologie (2000) Archeologiebeleid gemeente Zwolle (2008) Erfgoedverordening (2010) Subsidieverordening Stedelijke Vernieuwing Regeling onderzoekskaders archeologie Regeling excessieve opgravingskosten Zwolle


70

samenwerking

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit en het stimuleren van ontwikkelingen en initiatieven. Streefdoel/indicator In de volgende bestuursperiode wordt een nieuw structuurplan vastgesteld. Nulsituatie

Norm van 2014 Richting bepaald voor herziening structuurplan.

Activiteiten Opstellen agenda voor herziening structuurplan.

Nulsituatie Jaarlijks verschijnt een overzicht van de voortgang van de projecten. Spoorzone: financieel onderbouwd plan voor OV Knoop vastgesteld.

Norm van 2014 Actueel overzicht van de programma’s.

Activiteiten Opstellen en bijhouden agenda.

Uitgewerkte planonderdelen op basis waarvan het maken van ontwerpen en realisatie kan starten.

A28 zone: bestemmingsplan vastgesteld en enkele initiatieven begeleid. Vechtcorridor Noord: Structuurvisie vastgesteld.

Ontwikkelingen gefaciliteerd.

Spoorzone: opstellen programma’s van eisen voor verschillende planonderdelen inclusief aangescherpte kostenramingen met risicoanalyses. A28 zone: inhoudelijk en procedureel begeleiden van initiatieven op Voorsterpoort. Opstellen en aanbieden van het bestemmingsplan Vechtcorridor Noord. Overige gebieds- en locatieontwikkeling en faciliteren en begeleiden nieuwe kansrijke ruimtelijke initiatieven, zoals Polymer Science park.

x

Onderzoeken naar potentiële woningbouwlocaties zijn afgerond. x Keuze voor nieuwe locatie uitgesteld. Streefdoel/indicator Stimuleren gebieds- en locatieontwikkeling

Bestemmingsplan Vechtcorridor Noord vastgesteld.

Streefdoel/indicator Verbeteren structuur en kwaliteit binnenstad. Nulsituatie x x x

Diverse pleinen en straten heringericht Vergunningen verleend voor bouwinitiatieven. Ontwikkelingsprogramma 2020 gereed.

Norm van 2014 Uitvoering van het Ontwikkelingsprogramma Binnenstad en de kadernota economisch beleid binnenstad.

Activiteiten Binnenstad: x Herontwikkelen van de Bankenlocatie Melkmarkt. x Afronden en vaststellen Beeldkwaliteitplan Openbare Ruimte. x Uitvoeren kunstroute. x Herontwikkeling bibliotheeklocatie. x Afronden ontwerp voor het Gasthuisplein en voorbereiden uitvoering. x Begeleiden nieuwe initiatieven.

Streefdoel/indicator Actueel houden van bestemmingsplannen: vanaf 2014 worden jaarlijks enkele ‘oude’ plannen vernieuwd. Nulsituatie Gehele grondgebied voorzien van actuele planologische regeling.

Norm van 2014 Twee bestemmingsplannen herzien.

Bestemmingsplan buitengebied aangepast aan de nieuwste inzichten (ontwikkelingen) en wensen (van waterschap en provincie).

Activiteiten Actualiseren bestemmingsplannen en ter vaststelling aanbieden aan de raad: Westenholte, Wipstrik. Bestemmingsplan Buitengebied partieel herzien.

Streefdoel/indicator Versterken positie Zwolle in ruimtelijk opzicht en opstellen strategieën voor de toekomstige ontwikkeling. Nulsituatie Deltaprogramma IJsselmeer: Zwolle heeft bijgedragen aan het lange termijn perspectief en het uitvoeringsprogramma projecten IJssel-Vechtdelta.

Norm van 2014 Veiligstellen toekomstige watersysteem Zwolle en functioneren van de stad Zwolle.

Werkprogramma Zwolle Kampen Netwerkstad opgesteld.

Afspraken met Kampen en provincie en mogelijk rijk over projecten en ontwikkelingen. pm

Activiteiten Deltaprogramma IJsselmeer: invloed uitoefenen op de Deltabeslissingen via deelname aan het Lange Termijn Perspectief, de dijkringstrategieen en de projecten uit het Uitvoeringsprogramma. Uitvoeren projecten werkprogramma ZKN.

Meedoen aan / reageren op beleidsontwikkeling rijk en provincie.

Relaties met andere programma’s De binnenstad is ook onderdeel van het programma Economie


71

samenwerking

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Duurzaam in stand houden, veiligstellen en zichtbaar maken van cultuurhistorische, monumentale en archeologische waarden in Zwolle. Streefdoel/indicator Er wordt op een zorgvuldige wijze rekening gehouden met erfgoedwaarden, onder meer bij (ruimtelijke) ontwikkelingen. Er zijn in 2015 geen achterstanden meer in de uitwerking van archeologische onderzoeken van opgravingen tussen 1987 en 2001. Uitbreiding van de gemeentelijke monumentenlijst. Cultuurhistorische waarden verankeren in bestemmingsplannen. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Gebieden met een lage archeologische Archeologisch waardevolle gebieden zijn In nieuwe en te actualiseren verwachtingswaarde en gebieden met een opgenomen in nieuwe bestemmingsplannen wordt een hoge archeologische verwachtingswaarde bestemmingsplannen. archeologische dubbelbestemming zoals aangegeven (laag: 0% en 10%; hoog: opgenomen. 50%, 90% en 100%) op de Archeologische Waarderingskaart Zwolle. In geval van bodemverstoring in Het uitvoeren van archeologisch onderzoek archeologisch waardevolle gebieden vindt incl. het opstellen van rapporten/publicaties. overeenkomstig wetgeving en archeologiebeleid archeologisch onderzoek (incl. uitwerking) plaats. Van 15 opgravinglocaties, van archeologische onderzoeken uitgevoerd tussen 1987 en 2001, zijn de onderzoeksresultaten niet uitgewerkt. 461 beschermde rijksmonumenten 340 beschermde gemeentelijke monumenten

2

Resultaten archiefonderzoek, veldwerk en input burgerparticipatie.

Uitwerken archeologische onderzoeken 1987-2001. Er verschijnen, afhankelijk van de omvang van de opgraving, jaarlijks 1 of meer (deel)rapporten.

Uitwerken van archeologisch(e) onderzoek(en) en het opstellen van 1 (deel)rapport uit de periode 1987-2011.

25 monumenteigenaren/beheerders worden begeleid bij hun restauratie/verbouwplannen.

Advisering inzake aanvraag omgevingsvergunning (onderdeel monumenten), begeleiding eigenaren/beheerders.

20 monumenteigenaren ontvangen een gemeentelijke onderhouds-, restauratie- of kleuronderzoek subsidie.

Behandelen subsidieaanvraag / verlenen subsidie.

Zwolle doet mee aan Open Monumentendag. Minimaal één publicatie/brochure wordt uitgegeven om Zwollenaren te informeren over ons erfgoed.

(Laten) organiseren van Open Monumentendag. Opstellen en uitgeven publicatie/brochure.

Ca. 100 objecten worden na inventarisatie beoordeeld in het kader van de actualisatie van de gemeentelijke monumentenlijst.

Inventarisatieresultaten worden beoordeeld in de selectiecommissie. Procedures tot aanwijzing als gemeentelijk monument worden opgestart in geval van monumentwaardige objecten. De gemeentebrede cultuurhistorische inventarisatie- en waarderingskaart wordt verankerd in het bestemmingsplan.


Ruimtelijke plannen/ZOO € 118.000,-.

Toelichting

Via het programma Zwolle Op Orde is in de afgelopen 10 jaar een flinke inhaalslag gemaakt om alle (sterk verouderde) bestemmingsplannen te herzien. De komende jaren zullen bestemmingsplannen ook geactualiseerd worden, maar dat is minder ingrijpend. Geen indexatie subsidiebudget monumenten € 4.000,-

Onderwerp Toelichting

2

Het budget op de Staat van Baten en Lasten is niet verhoogd en de subsidiebedragen conform de verordening zijn niet verhoogd. Dit betekent dat er minder subsidie wordt uitgekeerd dus dat minder (particuliere) eigenaren van een gemeentelijk monument een beroep kunnen doen op financiële ondersteuning om hun eigendom in een goede staat van onderhoud te brengen/houden.

Dit aantal telt complexen als 1 monument. Inclusief de afzonderlijke onderdelen van complexen bedraagt het aantal 533.


72

samenwerking

Bezuiniging PPN 2014-2018 Onderwerp

Verlaging budget ruimtelijke plannen € 50.000,-.

Toelichting

Het aantal particuliere initiatieven neemt af. Daarnaast verandert de rol van de overheid. We bieden meer ruimte aan ontwikkelaars en geven minder kaders mee bij locatie invullingen.

B: Financieel deel Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Reserve egalisatie bestemmingsplannen Resultaat na bestemming

Rekening 2012 5.732 480 -5.252 1.348

-2.299 -180

-3.904

-2.479

Begroting 2013 2014 2.299 2.089


2017 2.089

-2.089

-2.089

-2.089

-2.089

-180 -2.269

-2.089

-2.089

-2.089

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: Bezuiniging op Zwolle Op Orde ad € 118.000 is ingaande 2014 doorgevoerd. Daarnaast heeft de doorvoering van de bezuinigingen via de veranderplannen een voordelig effect. Bezuinigingen o.b.v. PPN 2012-2015: Ruimtelijke plannen/ZOO

118

118

118

118

Bezuinigingen o.b.v. PPN 2014-2017: Verlaging budget ruimtelijke plannen

50

50

50

50

-3.000

-3.000

-3.000

Structurele bestedingen o.b.v. PPN 2013-2016: Spoorzone Besluitvorming PPN 2013-2016 (meerjarig incidenteel): Plankosten binnenstadsprogramma

230

-230

Besluitvorming PPN 2012-2015 (meerjarig incidenteel): Projecten binnenstadsprogramma Dekking t.l.v. ISV gelden (t/m 2014)

-500 500

-500

Incidentele knelpunten 2014 Monument Ter Pelkwijkpark

-120


73

samenwerking




74

samenwerking

Programma 6


Programma 7

Onderwijs en jeugd

Programma 8

Veiligheid

Programma 9



75

samenwerking

De wijken

Inwoners voelen zich over het algemeen op wijkniveau het meest betrokken bij de gemeente. Het is daarom ook vooral op dit niveau waarop de gemeente Zwollenaren wil betrekken bij ontwikkelingen en wil stimuleren om deel te nemen aan het maatschappelijk leven. Iedereen doet mee is het uitgangspunt. We werken opgavegericht conform de stadsdeelplannen die in 2013 zijn gepresenteerd en waaraan de wijkbewoners een bijdrage hebben geleverd. De gemeente ziet voor zichzelf een belangrijke rol bij de ondersteuning van de ontplooiing van jeugdigen, bijvoorbeeld via het Centrum voor Jeugd en Gezin. Een veilige leefomgeving is een belangrijke voorwaarde om je prettig te voelen in je wijk of stad. Hier zet de gemeente zich dan ook voor in. Bijvoorbeeld door de openbare ruimte goed te onderhouden. Om deze prettige leefomgeving te creëren en in stand te houden, hebben we juist ook de bijdragen van de mensen in de wijken nodig. Betrokkenheid bij de leefomgeving en hierin ook je verantwoordelijkheid nemen, vergroot de saamhorigheid en hiermee het gevoel van veiligheid. Dit betekent natuurlijk niet dat burgers alles zelf op moeten lossen. De gemeente zorgt er voor dat haar inwoners zich meer bewust zijn van de eigen verantwoordelijkheden en eigen mogelijkheden. Initiatieven uit de stad die bijdragen aan de veiligheid, willen wij zoveel als mogelijk stimuleren en ondersteunen.



baten

reserve


saldo

mutaties

De wijken 6


8.526

46

39

-8.441

7

Onderwijs en jeugd

26.804

3.260

27

-23.517

8

Veiligheid

12.642

196

9


47.408

22.968

2.243

-22.197

Totaal

95.380

26.470

2.309

-66.601


-12.446

76

samenwerking

Programma 6


A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie Decentralisatiebeweging We staan voor de opgave ondersteuningstaken die nu nog vanuit het rijk en de provincie bekostigd worden, te laten landen bij de gemeenten. Begeleiding en Persoonlijke Verzorging gaan onderdeel uitmaken van de Wmo, we geven vorm aan het totale pakket van Jeugdzorg en de maatregelen aan de onderkant van de arbeidsmarkt komen samen in de Participatiewet. We hebben in onze visie sociaal domein “Werken vanuit Vertrouwen” uitgesproken de taken die we van het rijk krijgen niet afzonderlijk vorm te geven, maar in samenhang met elkaar en met de gemeentelijke taken die we al hebben zoals het maatschappelijk werk, ondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers, het netwerk voor jeugd en gezin/ CJG en arbeidsintegratie. De ontwikkeling van sociale wijkteams ligt hieraan ten grondslag. Zo krijgen we een samenhangend pakket van diensten die bijdragen om mensen weer mee te laten doen in de samenleving of die zorgen voor ondersteuning daar waar dat niet vanzelf gaat. Bewoners geven aan dat het bundelen van meerdere diensten de voorkeur heeft boven twee aparte hulpverleners. Ook voor professionals is de geschetste ontwikkeling naar integraal werken betekenisvol, want dan kunnen ze breed, in samenhang hun kennis in een huishouden inzetten. In onze visie sociaal domein ‘Werken vanuit vertrouwen’ hebben we dit uitgangspunt voor het brede sociaal domein en daarmee voor het landen van de decentralisatie belegd. Groei en vergrijzing/vergroening en doorgroei éénoudergezinnen en éénpersoonshuishoudens Vanaf 2010 is Zwolle aan het vergrijzen. Het aantal ouderen neemt in 10 jaar tijd in absolute zin met 50% toe vanaf 2010 en ook relatief gezien neemt het aandeel van ouderen in de totale bevolking toe. In de periode tot 2013 gaat het vooral om mensen van 65-75 jaar. Desondanks blijven we ook de komende de jaren een stad voor alle leeftijden. We groeien in inwoneraantal en ontgroenen daarmee relatief weinig omdat het aantal kinderen en jongeren ook toeneemt. Ten slotte is er al decennia lang een sterke groei in éénoudergezinnen en éénpersoonshuishoudens (voor wat betreft dit laatste vooral oudere vrouwen). Visie en beleidsdoelen Opgavegericht Wij willen de vraagstukken in de stad centraal stellen bij de beleidsvaststelling en beleidsuitvoering. Daarbij is het van belang om de vraagstukken ‘de opgaven’ in beeld te hebben en deze op de juiste schaal te benaderen. In 2013 is een proces met wijkdialogen en een buurt-voor-buurt onderzoek ingezet om de opgaven per stadsdeel te destilleren. Met bewoners werd gesproken over leven, werken, opgroeien in de eigen buurt. Aangevuld met de inzichten van professionele betrokkenen zijn op basis van de uitkomsten wijkagenda’s opgesteld. De wijkagenda’s bevatten geen uitgewerkte projectplannen, maar beschrijven de opgaven en de gewenste te behalen maatschappelijke resultaten. Voor de uitvoering van deze wijkagenda’s worden de ondersteunende voorwaarden meegenomen in subsidiecontracten en in de relevante programma’s in deze begroting. Dat gebeurt door alle beleidsvelden heen. Op deze manier geven we invulling aan het opgave gericht werken, en geven ruimte voor en sluiten aan bij de eigen kracht van de Zwolse samenleving. Iedereen doet mee In Zwolle hanteren we het uitgangspunt dat iedereen mee doet. Een groot deel van de inwoners van Zwolle redt zichzelf en beschikt over voldoende zelforganiserend vermogen. Waar mensen het nodig hebben organiseren we de ondersteuning om weer zelf de regie in handen te nemen, zo nodig langdurig. Wij vervullen daarin een faciliterende rol. We nemen niet de rol van ondersteuner op ons. In de Zwolse samenleving komt veel energie naar boven. Of het nu gaat om het beheer van de dagelijkse leefomgeving, collectieve voorzieningen zoals energievoorziening, buurtpreventie of natuurlijke wijkvernieuwing. We zien een groeiend gevoel van publiek eigenaarschap. Zwolle heeft het karakter van een netwerksamenleving waarin de gemeente zich vaak kan beperken tot het leggen van de juiste verbindingen om een maatschappelijk resultaat te bewerkstelligen. Door het maken van een afgewogen keus om veranderingen zelf in gang te zetten, of door aan te sluiten bij initiatieven uit de samenleving komen we tot de effecten die we willen bereiken.


77

samenwerking

Het kader voor het welzijnsdeel van dit begrotingsprogramma bestaat uit de volgende uitgangspunten van het beleidskader maatschappelijke ondersteuning: x Uitgaan van eigen kracht van mensen en sociale netwerken. x Optimale samenwerking formeel en informeel x Meer aandacht voor voorkomen van problemen x Vertrouwen stellen in particuliere initiatieven x De burger centraal x Recht doen aan verschillen

Relevante kaderstellende nota’s x x x x x x x

Werken vanuit vertrouwen (december 2012) Nota Doorontwikkeling wijkgericht werken (september 2012) Ouderenagenda (2012) Integratienota “Van exclusief naar inclusief beleid” (september 2011) Nota Meerjarenaanpak Homo-emancipatie 2012-2014 (december 2011) Nota wijkacommodaties (2011) Wmo beleidskader 2010-2013 (januari 2010)

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Leefbaarheid, wijkgericht werken en welzijn. Doelstellingen/maatschappelijke effecten x het versterken van het zelforganiserend vermogen in woonen leefomgeving, x het stimuleren van het ontstaan en in stand houden van ( preventieve) steunnetwerken, x het overtuigen van bewoners van Zwolle dat persoonlijke inzet voor de publieke zaak verschil kan maken en er toe doet, x het stimuleren en coördineren van vitale coalities die een bijdrage leveren aan de kwaliteit van woonen leefsituatie in buurten en wijken. Streefdoel/indicator x

bij de het Buurt voor buurt-onderzoek 2014 heeft elke buurt minimaal een percentage van 70% van de inwoners dat aangeeft zich verantwoordelijk te voelen voor de leefbaarheid. Het stedelijk gemiddelde blijft minimaal het gemiddelde van de meting 2011 ( 80%). x Bij het Buurt voor buurt-onderzoek 2014 geldt voor elke buurt dat minimaal 35% van de buurtbewoners aangeeft in het afgelopen jaar zich actief heeft ingezet voor het verbeteren van de buurt. x Bij het Buurt voor buurt-onderzoek 2014 is in alle buurten minimaal een percentage van 40% van de bewoners dat aangeeft dat de gemeente voldoende doet om bewoners te betrekken bij ontwikkelingen in de buurt. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten In iedere buurt minimaal stedelijke In 2014 wordt in alle wijken gewerkt met een x 2011: aandacht voor buurtproblemen gemiddelde 2011 communicatiestructuur die er toe leidt dat voor (% veel +voldoende)= stedelijk het blok ‘functioneren gemeente’ minimaal in gemiddeld 48% iedere buurt de gemiddelde waardering uit het x Betrekt bewoners bij Buurt voor buurt 2011 wordt gehaald. Ook buurtveranderingen (% ja)= stedelijk sociale media worden bij deze aanpak benut. gemiddeld 43% Bewonersbudget Het Bewonersbudget wordt in 2014 ingezet via Premie op Actie. Elke wijk heeft een budget voor kleinschalige bewonersinitiatieven. Begin 2014 wordt een voorstel voor de verdeling van het bewonersbudget voorgelegd aan de raad. Buurt voor buurt: In de tweede helft van 2014 wordt de volgende onderzoeksronde gestart x x x x

2011: aandacht voor buurtproblemen (% veel +voldoende)= stedelijk gemiddeld 48% Betrekt bewoners bij buurtveranderingen (% ja)= stedelijk gemiddeld 43% Afgelopen jaar actief geweest in de buurt= stedelijk gemiddeld 40% Schaalscore inzet buurt: index 1 – 10: 2011: 7,2

In iedere buurt minimaal stedelijke gemiddelde 2011


Activerende wijkbijeenkomsten In 2013 zijn in alle wijken op een activerende manier met bewoners en (wijk)werkers wijkagenda’s opgesteld. Inzet daarbij was om bewoners en wijkwerkers meer invloed uit te laten oefenen op het bepalen van de opgaven in de eigen woonen leefomgeving, het bepalen van de aanpak én de inzet van middelen. In 2014 wordt gezamenlijk gewerkt aan de uitvoering van de opgehaalde wijkagenda’s.

78

samenwerking

Voor de uitvoering van deze wijkagenda’s worden ondersteunende voorwaarden in de subsidiecontracten opgenomen. Meldpunt ernstige overlast Het meldpunt is ondergebracht bij het team bijzondere doelgroepen. Bewonerstoezichthouders In een aantal Zwolse wijken houden bewoners tegen een geringe vergoeding toezicht in de buitenruimte, melden illegale vuilstortingen of vandalisme en verrichten kleine schoonmaaken reparatiewerkzaamheden. Doe het zelf garage De Doe het zelf garage biedt lagere inkomensgroepen de mogelijkheid tegen een geringe vergoeding aan de eigen auto te sleutelen, zodat de overlast in de woonomgeving beperkt wordt. Wijkservicepunten In alle stadsdelen kunnen bewoners met vragen, tips en/of klachten terecht bij een locatie die tevens werkplek is voor de wijkmanager en de wijkbeheerder. Er wordt blijvend onderzocht of de wijkservicepunten nog aan hun doel beantwoorden, dan wel of er een efficiëntere vorm van aanwezigheid/ bereikbaarheid in de wijken kan worden bereikt.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Een veerkrachtige Zwolse civil society waarin burgers bereid zijn iets voor elkaar te doen en als actieve burgers een bijdrage leveren aan de samenleving. Streefdoel/indicator Toename vrijwillige inzet/actief burgerschap Bevorderen participatie van ouderen en eenzaamheidgevoelens onder jongeren en ouderen verminderen Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten Vrijwillige inzet in de buurt: 40 % Stijging met 10 %. Versterken makelaarsfunctie (buurt voor buurt onderzoek 2011). vrijwilligerscentrale door: x Regierol maatjesprojecten. 25,9 % van de bevolking is als vrijwilliger Stijging met 5 %. x Makelaar maatschappelijke stages VO. actief (Arcon). x Actief bemiddelen kwetsbare burgers naar vrijwilligerswerk. x Flexpool buurthulpposten. x Operationeel worden van Nieuwe portal Zwolle Doet! x

39 % van de ouderen voelt zich wel eens eenzaam (GGD Monitor 2011).

Daling met 5 %.

8 % voelt zich ernstig tot zeer ernstig eenzaam (GGD monitor 2011).

Daling met 2 %.

38% van de mensen tussen de 19 en 65 jaar oud voelt zich wel eens eenzaam GGDmonitor 2008). 3 % van de inwoners van Zwolle, vanaf 18 jaar, voelt zich vaak tot altijd eenzaam. (buurt voor buurt-onderzoek 2013).

Daling met 5%.

Buurt- en opbouwwerk, gericht op het versterken van sociale cohesie en activering.

Daling met 1%.

Aanbod sociaal culturele activiteiten in buurten en wijken.


Specifieke aandacht voor allochtone ouderen door bijv. inzet multiculturele buurtkamer. x Stimuleren van meer inzet van tweetalige medewerkers in Welzijn en Zorg. x Onderzoeken of voorlichting en informatie over ziektes, beweging, voorzieningen en inkomenszaken in eigen taal aan allochtone ouderen mogelijk is. x WIJZ ouderenwelzijnswerk wordt gerichter ingezet op de participatie van kwetsbare ouderen. Specifieke projecten: activerend huisbezoek (de draad weer oppakken), buurtkamers, Welzijn op recept.

79

samenwerking

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Krachtige straten, buurten en wijken waarin sprake is van een sterke sociale samenhang en een prettige, leefbare en veilige woonomgeving. Streefdoel/indicator Vergroten en versterken van het buurtkapitaal zodat de kwaliteit van de buurt verhoogd wordt. Indicatie vindt plaats op basis van het “Buurt voor buurt” onderzoek en de Veiligheidsmonitor. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten In 2011 en 2012 zeggen 92% van de In 2014 blijft de tevreden over de eigen x Activiteiten in het kader van Inzet Beheer bewoners tevreden te zijn over het wonen in woonomgeving ten minste gelijk aan de Openbare Ruimte t.b.v. leefbaarheid de eigen buurt. tevredenheid in 2012. De veiligheidsbeleving van bewoners in de In 2014 is de veiligheidsbeleving van x Activiteiten binnen het programma eigen buurt en wijk in 2011 en 2012 is 7,2. bewoners in de eigen wijk en buurt veiligheid. gestegen naar 7,5. Het aantal meldingen van overlast door jongeren bedroeg in 2011: 735 en in 2012: 805.

Het aantal meldingen van overlast door jongeren bedraagt in 2014 maximaal 700.

x

Koppelwerk; De wijkagent en jongerenwerker zetten zich samen in om op overlastgevende locaties waar jongeren zich ophouden inzet te plegen.

De sociale cohesie heeft in 2011 het gemiddelde cijfer van 6,1 gekregen en is in 2012 gedaald naar 5,9.

In 2014 is het cijfer voor “sociale cohesie” gestegen naar 6,5.

x

Ontmoeting en activiteiten in buurten wijkcentra. Buurtopbouwwerk.

x

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Het stimuleren van een buitenschoolse omgeving (pedagogisch buurtklimaat) waarin jeugdigen zoveel mogelijk hun talenten kunnen ontwikkelen. Streefdoel/indicator Het ondersteunen van jongeren bij een zinvolle vrijetijdsbesteding Nulsituatie Het aantal jongeren dat met behulp van het jongerenwerk aan zinvolle vrijetijdsactiviteiten deelneemt.

In 2011 is 24% van de bewoners tevreden over de voorzieningen voor jongeren, in 2012 is dat gestegen naar 28%.

Norm voor 2014 In 2013 wordt een Social Return On Investment (SROI) uitgevoerd binnen het jongerenwerk in Zwolle. SROI is een methodiek die het rendement van maatschappelijke investeringen in economische èn sociale zin meetbaar en zichtbaar maakt. SROI is bedoeld voor investeerders en managers van projecten en bedrijven met een financiële en maatschappelijke doelstelling.

Activiteiten x

Het jongerenwerk ontwikkelt samen met jeugdigen vrijetijdsactiviteiten zodat kinderen en jongeren zich kunnen ontplooien.

x

De overige activiteiten ten behoeve van een zinvolle vrijetijdsbesteding zijn opgenomen in het programma Onderwijs en jeugd.

In 2014 bedraagt de tevredenheid over voorzieningen voor jongeren minstens 35%

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Vergroten bespreekbaarheid homoseksualiteit (Lesbiennes-Homoseksuelen-Biseksuelen-Transgenders (LHBT)) in religieuze kring en onderwijs Streefdoel/indicator Het bereik van onderwijsinstellingen uitbreiden en het onderhouden van bestaande contacten met religieuze (allochtone) groepen. Nulsituatie 12 religieuze (allochtone) groepen 5 onderwijsinstellingen

Norm voor 2014 12 religieuze (allochtone) groepen

Activiteiten Ontmoetingsbijeenkomsten

10 onderwijsinstellingen

Interactieve toneelvoorstellingen


80

samenwerking

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Integratie integraal onderdeel binnen alle beleidsterreinen. Streefdoel/indicator Per 2014 is inclusief beleid toegepast. Nulsituatie 2010-2014

Norm voor 2014 overgangsfase

Activiteiten x x

Borging van exclusief naar inclusief. Integratieraad gaat in 2014 op in één participatieraad.

Relaties met andere programma’s Programma 7: onderwijs en jeugd Programma 8: veiligheid Programma 9: integraal beheer openbare ruimte Programma 10: sociaal economische redzaamheid Programma 11: bijstandverlening en armoedebestrijding Programma 14: gezondheid en zorg


Het bieden van sociaal cultureel werk en ondersteuning aan jongeren, volwassenen en ouderen

Toelichting

De opgelegde bezuinigingen aan Travers, Wijz en de Vrijwilligers Centrale Zwolle zijn primair gericht op ontdubbelen e en slimmer werken niet op de kwaliteit van de producten. De bezuinigingsopdracht in de 2 tranche luidde: Bezuinigen door samenwerking, synergie en ontdubbeling in het gezamenlijke aanbod.

Onderwerp

Jongerenwerk als gevolg van wegvallen GSB. Dit is geen bezuiniging die de gemeente kan inboeken.

Toelichting

Het jongerenwerk heeft in 2013 fors moeten inleveren door het wegvallen van GSB middelen (€ 281.000). In 2014 zal nogmaals €100.000 op het jongerenwerk bezuinigd worden. Over 2014 zijn we nog in gesprek met Travers.


81

samenwerking


Rekening 2012 10.127 432 -9.695 665

Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Reserve onderhoud buurten wijkcentra Resultaat na bestemming

-9.030

Begroting 2013 2014 8.468 8.526 63 46 -8.405 -8.480 3 39 -8.402 -8.441


2017 8.336 46 -8.290

-8.278

-8.290

-8.284

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: Naast de trendmatige aanpassingen is de bezuiniging subsidieverlaging welzijnswerk Wijz/Travers (in totaal € 190.000 in 2014) verwerkt. Toelichting mutatie meerjarenraming: Correctiepost nog te verwerken posten Het Anker Vrijvallende kapitaallasten

139 -341

139 -335

139 -329

Bezuinigingen o.b.v. PPN 2013-2016: Subsidieverlaging welzijnswerk travers en Wijz

190

460

460

460

Bezuinigingen o.b.v. PPN 2014-2017 en begroting 2014: Wijkmanagement/-servicepunten Samenvoeging Wijz en De Kern

50 100

50 100 +pm

50 100 +pm

50 100 +pm

10

10

10

10

Structurele knelpuntn o.b.v. PPN 2014-2017: Banz Besluitvorming PPN 2012-2015 (meerjarig incidenteel): Ambulant jongerenwerk Millenniumdoelen Vluchtelingenwerk


-100 -25 -30

82

samenwerking




83

samenwerking

Programma 7

Onderwijs en jeugd

A: Beleidsdeel Visie op onderwijs en jeugd Zwolle is een ‘jonge stad’. Kinderen en jongeren van 0-27 jaar vormen samen ongeveer een derde van de totale bevolking. Daarmee wonen er relatief veel kinderen en jongeren in Zwolle. Ook nu de stad minder snel groeit, komt daar de komende jaren geen verandering in: het aantal kinderen en jongeren blijft stijgen. Met verreweg de meesten gaat het gelukkig goed. Kinderen en jongeren moeten zich fysiek, cognitief en sociaal-emotioneel positief kunnen ontwikkelen tot zelfstandige volwassenen en nu en in de toekomst kunnen participeren in de maatschappij. Gezonde, goed opgeleide jongeren met sterke sociale vaardigheden zijn belangrijk voor de Zwolse samenleving. We willen daarbij vooral het zelforganiserend vermogen van de samenleving benutten en versterken. Samenhang, ondersteuning van kinderen en jongeren in hun directe leefomgeving, eigen kracht en verantwoordelijkheid staan daarbij centraal. Goed onderwijs draagt bij aan de sociale en cognitieve ontwikkeling van het kind en de jongeren, en daarmee aan de ontwikkeling van de Zwolse samenleving. Zwolle heeft veel onderwijsinstellingen binnen haar gemeentegrenzen: van basisscholen tot en met hbo. De verantwoordelijkheid met betrekking tot onderwijs ligt voor wat betreft de gemeente op het terrein van handhaven leerplicht en onderwijsachterstandenbeleid in brede zin en onderwijshuisvesting voor primair, voortgezet en speciaal onderwijs. Het inhoudelijke onderwijsbeleid is de verantwoordelijkheid van scholen zelf. De gemeente voert daarom samen met de scholen beleid op gebied van onderwijs en jeugd en stimuleert daar waar mogelijk de samenwerking tussen allerlei organisaties en instellingen. Samen met partners werken we aan vier brede opgaven voor de jeugd, opgaven die in het Buurt voor Buurt onderzoek (2012) en de daarover gevoerde wijkdialogen worden bevestigd: 1. Een geslaagde schoolloopbaan; 2. Weerbare kinderen, jongeren en ouders; 3. Een stimulerende leefomgeving; 4. Sluitende ondersteuning voor als het nodig is. Het waarborgen van een goede kwaliteit en kwantiteit van onderwijshuisvesting is een belangrijke randvoorwaarde om bovenstaande opgaven in te vullen. Alle genoemde opgaven hebben verbindingen met andere programma’s. Opgave 2 komt vooral in andere programma’s aan de orde, in dit programma alleen in relatie tot een sluitende ondersteuning. Ook andere jeugdthema’s zoals jeugdgezondheidszorg, jeugdwelzijn, cultuur en sport komen in andere programma’s aan de orde. Ontwikkelingen x Belangrijke ontwikkelingen op het gebied van jeugd en onderwijs zijn: x Vanaf 2015 wordt de ondersteuning en zorg voor de jeugd ondergebracht bij gemeenten (transitie jeugdzorg). Het gaat om provinciale jeugdzorg, gesloten jeugdzorg, jeugdbescherming (voogdij en gezinsvoogdij), jeugdreclassering, jeugdgeestelijke gezondheidzorg en jeugd-licht verstandelijk gehandicapten hulp. Gemeenten zijn hierdoor beter in staat om tot samenhangend beleid te ontwikkeling voor kinderen en hun ouders en zo versnippering tegen te gaan. Naast kansen brengen deze extra taken ook risico’s met zich mee en worden de gemeenten maar ten dele gecompenseerd; x Scholen krijgen met ingang van augustus 2014 een zorgplicht waardoor leerlingen een zo goed mogelijk passend onderwijsaanbod krijgen. Passend onderwijs is de verantwoordelijkheid van het onderwijsveld, maar raakt ook de transitie jeugdzorg, leerlingenvervoer en onderwijshuisvesting. Wij werken daarom nadrukkelijk samen met het onderwijs om te komen tot gezamenlijke beleidsagenda’s waarbij ‘het kind in de context’ het uitgangspunt is; x De Eerste Kamer heeft op 25 juni 2013 ingestemd met het wetsvoorstel ‘Focus op vakmanschap’. Invoering is beoogd per augustus 2014. Het Mbo begint straks op het huidige niveau 2. Leerlingen met een Vmbo-diploma (of hoger) worden toegelaten. De niveau 1 opleidingen verdwijnen. Wie niet beschikt over het vereiste toelatingsniveau kan terecht bij een entreeopleiding. Die kent na 4 maanden een bindend studieadvies. In combinatie met aanscherping van de Wet Werk en Bijstand en invoering van passend onderwijs kan dit betekenen dat de uitval van jongeren toeneemt als ze én niet door kunnen/mogen naar het Mbo én er geen alternatief beschikbaar is waardoor ze tussen wal en schip terecht komen. Met het onderwijs overleggen we hoe we dit kunnen voorkomen.


84

samenwerking

Relevante kaderstellende nota’s x x x x x x x x x x

Werken vanuit vertrouwen. Visie sociaal domein (december 2012) Nota jeugdbeleid ‘De toekomst van Zwolle – Samenwerken aan verbeteringen voor de jeugd’ (december 2012) Beleidskader ‘Op weg naar een meerjarenvisie peuterspeelzaalwerk’ (april 2013) Beleidskader ‘VVE 2011-2015: Een stevig fundament’ (februari 2011) Notitie ‘Extra rijksmiddelen VVE en schakelklassen’ (februari 2012) Beleidskader voor de Zwolse Brede School 2006-2010 (februari 2007) Meerjarenbeleidsplan voorkomen voortijdig schoolverlaten regio IJssel-Vecht 2012- 2015 (februari 2013) Beslisnota “Zwolle studie- studentenstad” (juni 2011) Masterplan Onderwijshuisvesting 2011-2020 (incl. actualisatie, maart 2010 / mei 2011). Opvoeden versterken. Projectplan doorontwikkeling netwerk CJG (2012)

Deels vloeien bovenstaande nota’s voort uit wettelijke kaders, te weten: Wet Ontwikkelingskansen voor Kwaliteit en Educatie (Wet Oke), Wet op het primair onderwijs, Wet op de expertisecentra, Wet op het voortgezet onderwijs, weten regelingeving leerplicht en RMC en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De Wmo omvat in totaal negen prestatievelden. Prestatieveld 2 ‘opvoeden en opgroeien’ maakt onderdeel uit van dit begrotingsprogramma.

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Een geslaagde schoolloopbaan voor alle kinderen en jongeren, zodat ze hun mogelijkheden zoveel mogelijk benutten en hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten. Streefdoel/indicator Het voorkomen en verminderen van onderwijsachterstanden. In 2013 e.v. neemt 100% van de doelgroepkinderen (zie a). deel aan voorzieningen. Doelgroepkinderen scoren eind groep 2 gemiddeld op landelijk niveau. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten % bereik doelgroeppeuters 100%. De toeleiding van doelgroeppeuters naar 0-meting 2012: 97% (absoluut: 155). voorschoolse voorzieningen verbeteren door de hierover gemaakte afspraken te Doelgroepkinderen scoren eind groep 2 Doelgroepkinderen scoren eind groep2 continueren met de instellingen. gemiddeld op landelijk niveau: nulmeting in gemiddeld op landelijk niveau. november 2013. Monitoring stap-voor-stap verbeteren door afspraken te maken met de instellingen. Kwaliteit voorschoolse educatie verbeteren door inzet extra rijksmiddelen, zie raadsvoorstel februari 2012. Afspraken met onderwijs maken over vroegschoolse educatie. Implementatie nota Op weg naar een meerjarenvisie peuterspeelzaalwerk. Streefdoel/indicator De kwaliteit van peuterspeelzalen en kinderopvanglocaties is gewaarborgd door jaarlijks de wettelijke controles door de GGD te laten uitvoeren en waar nodig handhavend op te treden. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten e e 2011: naleving na 1 controle: 42,5 %. 2013: naleving na 1 controle: 75%. Intensievere controles laten uitvoeren door de GGD bij partijen die minder goed de eisen van de Wet Kinderopvang en de landelijke Beleidsregels kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen naleven. En mogelijk de inzet van andere sancties om de snellere naleving te bevorderen. Streefdoel/indicator Voor leerlingen die daarvoor op grond van de Wet Primair Onderwijs, Wet Voortgezet Onderwijs en Wet Expertise Centra in aanmerking komen, is passend vervoer (afgestemd op hun zelfredzaamheid) naar de dichtstbijzijnde school naar onderwijssoort en –richting beschikbaar. Zoveel mogelijk leerlingen gaan zelfstandig met het openbaar vervoer of de (brom)fiets naar school. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten peildatum 31-12-2012 Minimaal op niveau 31-12-2012. Bij het beoordelen van de aanvragen scherper aantal leerlingen in OV: 25 (5%) toetsen op zelfredzaamheid. aantal leerlingen op (brom) fiets: 47 (9,4%) totaal aantal leerlingen in leerlingenvervoer: 500 (100%). Streefdoel/indicator


85

samenwerking

Het voorkomen en verminderen van het aantal voortijdig schoolverlaters. (zie b).Jaarlijks daalt het aantal voortijdig schoolverlaters in de regio IJsselland met 25%. (zie c). Ten opzichte van vergelijkbare gemeenten zijn de behaalde resultaten in Zwolle gelijk dan wel beter. In 2015 meldt 90% van de scholen verzuim volgens vastgestelde richtlijnen. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten aantal nieuwe vsv-ers (absoluut): 2013 (schooljaar 2012-2013) regio Subsidiëren preventieactiviteiten ter meting schooljaar 2011-2012: IJsselland: 673. voorkoming van uitval. vsv-ers landelijk: 36.245. 2014 (schooljaar 2013-2014) regio vsv-ers regio IJsselland: 898. IJsselland: 505. Het stimuleren van onderwijs, bedrijfsleven en overige instellingen om samen te werken in meting schooljaar 2011-2012: 2014: het scholen en opleiden van jongeren. Gemeente Deventer: vsv-ers 3,9%. % vsv-ers Zwolle is gelijk aan of lager dan Gemeente Arnhem: vsv-ers 5,0%. vergelijkbare gemeenten (Arnhem, Opstellen jaarverslag Leerplicht schooljaar Gemeente Zwolle: vsv-ers 3,9%. Enschede en Deventer). 2013-2014. Gemeente Deventer: vsv-ers 3,5%. 2014: minimaal 75%. Uitvoeren centrumgemeentelijke taken RMC. % scholen dat schoolverzuim meldt volgens richtlijnen van 2012. Het versterken van de functionele samenhang tussen RMC en het jongerenpunt. Streefdoel/indicator Het versterken van Zwolle als studie/studentenstad waar studenten graag willen leren, wonen, verblijven en werken. In 2015 is het aantal deelnemers aan de Bruisweken minimaal 6250 (zie d). Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten aantal deelnemers Bruisweken 2012: 2014: 6250. Uitvoeren en monitoren activiteiten 5870. uitvoeringsagenda Zwolle studie/studentenstad.

Relaties met andere programma’s Deze doelstelling heeft een directe relatie met de programma’s 6 en 2 (sociaal medische indicatie psz/ko) en 1 (Zwolle studentenstad).

Doelstellingen/maatschappelijke effecten In alle wijken is er een stimulerende leefomgeving waardoor kinderen en jongeren zich positief kunnen ontwikkelen. Streefdoel/indicator Integratie van het brede scholenbeleid in de ontwikkelingen sociaal domein, wijkgericht werken, sociale wijkteam en netwerk cjg. Nulsituatie aantal brede scholen met keurmerk 2013: 23.

Norm van 2014 Afhankelijk van te ontwikkelen beleid.

Activiteiten Het subsidiëren van de coördinatie van de huidige Zwolse brede scholen ter stimulering van een doorgaande leerlijn en een integraal programma van binnen – en buitenschoolse activiteiten (zie e).

Relaties met andere programma’s Deze doelstelling heeft een relatie met de programma’s 6 en 12 en 13.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Ouders en kinderen worden vroegtijdig, snel en in hun eigen sociale omgeving ondersteund bij opvoeden en opgroeien zodat zij kunnen (blijven) meedoen en zwaardere vormen van ondersteuning voorkomen kunnen worden. Streefdoel/indicator Het Netwerk Jeugd & Gezin is vindbaar voor jongeren, ouders/opvoeders en professionals. In 2015 weet 60% van alle jongeren, van ouders/opvoeders en 75% van alle professionals waar ze terecht kunnen bij vragen over opgroeien en opvoeden. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten % dat weet waar ze terecht kunnen bij 1-meting 2015: Het bieden van informatie, advies en vragen over opgroeien en opvoeden - jongeren: 60% ondersteuning aan ouders/ opvoeders en 0-meting: - ouders/opvoeders: 60% jongeren bij opgroeien en opvoeden (zie f). - professionals: 75% x jongeren x ouders/opvoeders x - professionals Streefdoel/indicator Vragen om ondersteuning aan het Netwerk Jeugd & Gezin worden altijd en tijdig beantwoord. In 2015 is 75% van diegenen die een beroep doen op het Netwerk Jeugd & Gezin voor ondersteuning tevreden over de beantwoording van hun vraag. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten % cliënten dat tevreden is over 1-meting 2015: 75% beantwoording vraag 0-meting:


86

samenwerking

Streefdoel/indicator De partners in het Netwerk Jeugd & Gezin werken flexibel samen. In 2015 scoren de partners in het CJG minimaal 7 op een schaal van 10 op onderling vertrouwen, ruimte voor eigen inbreng, eenduidige communicatie naar cliënten en flexibiliteit als een beroep op hen wordt gedaan. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten gemiddelde score van de partners op: 1-meting 2015: 7 op een schaal van 10 Doorontwikkeling van het CJG-netwerk, waardoor het versterken van de verbinding x onderling vertrouwen van het CJG-netwerk met jeugdzorg. x ruimte voor eigen inbreng x eenduidige communicatie naar cliënten Met het ondersteuningsplan van de x flexibele inzet samenwerkingsverbanden in het onderwijs als 0-meting: basis, maken wij afspraken over wat het onderwijs aan onderwijszorg levert en wat de gemeente in het kader van het preventieve jeugdbeleid (en in de toekomst het hele jeugdbeleid) levert.

Relaties met andere programma’s Deze doelstelling heeft een relatie met de programma’s Leefbaarheid 6, 14 en 11. Doelstellingen/maatschappelijke effecten Effectieve en efficiënte huisvesting van onderwijsinstellingen waar de gemeente Zwolle een zorgplicht voor heeft. Streefdoel/indicator Nagenoeg alle scholen voldoen in 2014 en volgende jaren aan de wettelijke capaciteitsnormen en de doelstellingen van het MeerjarenOnderhoudsPlan (MOP). Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten 0-meting 2013: 97% 97 % Middels het Onderwijs Huisvestingsprogramma voor het jaar 2014 (OHP 2014) worden kredieten beschikbaar gesteld voor het uitvoeren van de jaarschijf 2014 van het MeerjarenOnderhoudsPlan (MOP), voor e uitbreiding van de 1 inrichting van enkele scholen als gevolg van toename van het aantal leerlingen en voor aanpassingen aan enkele gebouwen (i.v.m. de start van een Islamitische basisschool en de start van een afd. VSO bij de Enkschool) Daarnaast wordt in nauw overleg met de betrokken schoolbesturen de voorbereiding voor een Integraal Huisvesting Plan voor het voortgezet onderwijs afgerond; in een dergelijk IHP wordt aangegeven op welke wijze de scholen voor voortgezet onderwijs de komende jaren over voldoende en adequate huisvesting kunnen beschikken. Streefdoel/indicator In 2014 voldoen alle schoolgebouwen aan brandveiligheidseisen. Nulsituatie 0-meting 2013: 98%

Norm van 2014 100%

Activiteiten Nagenoeg alle schoolgebouwen voldoen aan de brandveiligheidseisen. De werkzaamheden om de nog resterende 3 scholen voor voortgezet onderwijs te laten voldoen aan deze eisen worden in 2014 afgerond.

Streefdoel/indicator In 2017 zijn bijna alle scholen gehuisvest in (semi)permanente gebouwen en is het merendeel van de huidige noodgebouwen afgestoten (zie g). Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten 0-meting 2013: 95% 95% In 2014 worden in nauw overleg met de schoolbesturen in de wijk Stadshagen de plannen voor (semi)permanente nieuwbouw van scholen verder uitgewerkt, zodat de huidige noodgebouwen na het realiseren van die plannen afgestoten kunnen worden.

Relaties met andere programma’s Deze doelstelling heeft een relatie met het programma 13 (onderdeel gebruik gymaccommodaties).


87

samenwerking

Toelichting programmaplan a.

b. c.

d. e. f.

g.

Doelgroepkinderen (Voor- en vroegschoolse educatie) zijn kinderen: x die vallen onder de gewichtenregeling basisonderwijs (opleidingsniveau ouders); x taalachterstand in het Nederlands hebben (verzorgende ouder spreekt geen of niet goed Nederlands, taalachterstand peuter kan niet worden verklaard uit een verstandelijke beperking of logopedisch probleem); x die te maken hebben met gezinsgerelateerde problemen waardoor ze onvoldoende gestimuleerd worden in hun (taal)ontwikkeling. De jeugdgezondheidszorgverpleegkundige zorgt vanuit het consultatiebureau voor indicering van een kind voor VVE en verwijzing naar een peuterspeelzaal of kinderopvang waar voorschoolse educatie wordt aangeboden. Gemeenten zijn wettelijk verplicht om te streven naar 100% bereik van doelgroepkinderen met VVE. Daarom handhaven we de norm van 100%. In de praktijk zal dit nooit volledig haalbaar zijn, omdat ouders niet verplicht kunnen worden om hun kind naar een peuterspeelzaal of kinderdagopvang (met VVE aanbod) te sturen. Een voortijdig schoolverlater is iemand tussen de 12 en 23 jaar die zonder startkwalificatie het onderwijs verlaat. Een startkwalificatie is een diploma havo, vwo of een mbo-diploma op niveau 2 of hoger. De ambitie van het Rijk is dat er in 2016 landelijk maximaal 25.000 Vsv’ers zijn. Tot 2016 betekent dit een opgave om het aantal Vsv’ers met 25% te laten dalen. Voor de samenwerkende gemeenten in de regio IJssel-Vecht waaronder Zwolle betekent dit voor 2014 een verdere daling naar maximaal 505 Vsv’ers. Het realiseren van die ambitie staat wel onder druk, omdat de regio IJssel-Vecht al onder het landelijk gemiddelde scoort. De regio presteert daarmee landelijk gezien goed, maar tegelijk is het daardoor moeilijker om het aantal Vsv’ers nog verder te laten dalen. Uit de stadsdeeladviezen voor Dieze West en Oost en Kamperpoort blijkt voortijdig schoolverlaten in elk geval voor die wijken als belangrijke opgave binnen het sociaal domein naar voren te komen. Op basis van de resultaten van de eerste editie van de Bruisweken is het aantal verhoogd van 4000 (begroting 2013) naar 6500. De inzet van combinatiefunctionarissen sport en cultuur (Brede School Impuls) komt in de desbetreffende programma’s aan de orde. Uit de stadsdeeladviezen voor Dieze West en Oost, Holtenbroek en Stadshagen blijken opvoedingsondersteuning, een positief buurtpedagogisch klimaat en gezondheid van jeugdigen in elk geval voor die wijken als belangrijke opgaven binnen het sociaal domein naar voren te komen. De ambitie is om alle leerlingen in permanente gebouwen te huisvesten. Gezien de soms plotselinge fluctuaties in leerlingenaantallen kan niet altijd voorkomen worden dat tijdelijke huisvesting nodig is. De praktijk wijst uit dat in een enkel geval bij een afnemend leerlingenaantal tijdelijke huisvesting voor een beperkte periode acceptabel is. In Stadshagen is de geplande nieuwbouw van scholen in de Tippe als gevolg van de voortdurende crisis en achterblijvende woningbouw niet doorgegaan. Niettemin blijft, om de huidige noodgebouwen te kunnen afstoten, behoefte bestaan aan (semi)permanente gebouwen. In nauw overleg met de schoolbesturen zal een dergelijke nieuwbouw op flexibele wijze (modulair bouwen) worden gerealiseerd, waardoor op relatief eenvoudige wijze kan worden ingespeeld op ontwikkelingen die zich in de loop der jaren kunnen voordoen (o.a. groei danwel krimp in leerlingenaantallen en veranderingen in onderwijskundige inzichten).

Wat gaan we dit jaar niet doen

Bezuiniging waarover al besluitvorming heeft plaatsgevonden Onderwerp

Centrum voor Jeugd & Gezin: € 25.000

Toelichting

In de PPN 2013-2017 is besloten om te bezuinigen op het budget Centrum voor Jeugd & Gezin (CJG), in 2014 € 25.000 oplopend tot € 50.000 structureel vanaf 2015. De bezuiniging wordt gerealiseerd in het kader van de doorontwikkeling CJG.


Budget jeugdbeleid: € 2.000

Toelichting

Er is sprake van structurele onderbenutting budget jeugdbeleid. Een bedrag van € 10.000 wordt opnieuw ingezet voor BANZ, een bedrag van € 2.000 bezuinigd.

Onderwerp

Brede school: € 50.000

Toelichting

Gemeentelijke subsidie voor brede scholen is hoog in de startfase en wordt daarna stapsgewijs lager. Doordat vorig jaar is besloten het aantal brede scholen niet verder uit te breiden en steeds meer bestaande brede scholen in de structurele fase zitten, kan een bedrag van € 50.000 structureel zonder consequenties vrijvallen.

Onderwerp

Leerlingenvervoer: € 75.000

Toelichting

De in 2010 verwachte kostenstijging als gevolg van een nieuwe aanbesteding heeft zich niet voorgedaan. Een nieuwe beoordelingssystematiek heeft geleid tot een lichte daling in het beroep op leerlingenvervoer. Hierdoor is er ruimte ontstaan binnen het beschikbare budget voor leerlingenvervoer. Overigens blijft leerlingenvervoer een open einde regeling waardoor bij een stijgende vraag de kosten meestijgen.


88

samenwerking

B: Financieel deel Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Reserve dekking kapitaallasten Resultaat na bestemming

Rekening 2012 25.531 2.726 -22.805 -71 -22.876

Begroting 2013 2014 29.764 26.804 3.251 3.260 -26.513 -23.544 78 27 -26.435 -23.517


2017 26.526 3.260 -23.266

-23.730

-23.266

-22.941

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: De lagere lasten zijn met name het gevolg van het gefaseerd (o.b.v. de rentenotitie) over de jaren ramen van de onderwijsinvesteringen. Hierdoor worden de kapitaallasten in latere jaren geraamd. De post Aquamarijn is o.b.v. de PPN 2014-2017 met € 120.000 verlaagd. Verder zijn mutaties verwerkt o.b.v. de lasten stadsuitbreiding en de middelen Brede School zijn herverdeeld over de programma's sport en cultuur. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreidingslasten Mutatie kapitaallasten Correctieposten op kapitaallasten (o.a. te verrekenen met Het Anker €202.000) Stelpost lasten vervangings- en verplichte onderwijsinvesteringen Bezuinigingen o.b.v. besluitvorming PPN 2013-2016: Peuterspeelzaalbeleid Centrum voor jeugd en gezin Onderwijsachterstandenbeleid

25

Bezuinigingen o.b.v. besluitvorming PPN 2014-2017 en begroting 2014: Verlaging budget jeugdbeleid Verlaging budget brede school Leerlingenvervoer Budgetverlaging VVE/peuterspeelzalen Structurele knelpunten o.b.v. PPN 2012-2015: Onderwijshuisvesting: onderhoudsinvesteringen


12 50 75

140 -164 202 -364

771 277 112 -557

751 565 112 -1.150

30 50 30

30 50 30

30 50 30

12 50 75 180

12 50 75 180

12 50 75 180

-87

-174

-174

89

samenwerking




90

samenwerking

Programma 8

Veiligheid

A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie Je veilig voelen in je eigen omgeving is een groot goed. Zwolle is een relatief veilige stad, en dat is één van de redenen waarom Zwollenaren zich prettig voelen in deze gemeente. Wettelijke voorschriften en waarden en normen vormen de lijnen waarbinnen we ons burgerschap willen uitdragen. Dat stelt eisen aan de Zwollenaren zelf, maar ook aan het niveau waarop de gemeente zorg draagt voor de veiligheid in de stad. Veiligheid is niet alleen een zaak van de gemeente maar vraagt betrokkenheid en inzet van iedereen: politie, justitie en brandweer, inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. De gemeente geeft daarbij als regisseur de veiligheidsproblemen aan, brengt (veiligheids)partners bij elkaar, stimuleert goede samenwerking en streeft eenduidige prioriteitenstelling na. Daarnaast kan inzet vanuit veiligheid ook middel zijn om bij te dragen aan de aanpak van sociale problemen. In dit deel van de begroting belichten we hoe we dat doen waar het gaat om zaken als openbare orde, afstemming tussen zorg en repressie en risicobeheersing. In 2013 is de brandweer ontvlochten van de gemeente. Per 1 januari 2014 maakt zij deel uit van de Veiligheidsregio IJsselland. De Veiligheidsregio bestaat uit 4 clusters. Zwolle vormt samen met Dalfsen een cluster. Het nieuwe politiebestel wordt in 2013 en 2014 doorontwikkeld. In deze periode wordt beleid ontwikkeld en de organisatie verder opgebouwd. In Zwolle komt één politieteam. Ambities van het Zwolse veiligheidsbeleid 2011-2014 zijn het tegengaan van criminaliteit en overlast (sociale veiligheid) en een veilige leefomgeving met effectieve rampenbestrijding (fysieke veiligheid). Die ambities zijn vertaald naar meetbare meerjarendoelstellingen, met als prioriteiten een stabiele openbare orde, de aanpak van specifieke delicten en overlast en het vergroten van zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid van burgers, bedrijven en bezoekers van Zwolle. Wij verwachten dat deze prioriteiten en de bijbehorende werkwijze, maatregelen en activiteiten een positieve weerslag zullen hebben op het veiligheidsgevoel bij de Zwolse burger. Wij merken op dat de inzet op veiligheid niet op zichzelf staat. Het heeft grote raakvlakken met andere beleidsterreinen zoals jeugd, zorg en wijkgericht werken. De zelfredzame burger krijgt gestalte door het overbrengen van kennis en het aanleren van handelingsbekwaamheid en bewustwording op het gebied van (fysieke) veiligheid. Uit de rijks-veiligheidsmonitor 2013 blijkt –opnieuw- dat Zwolle het goed doet in vergelijking met de andere 100.000+gemeenten die hebben meegedaan aan deze monitor. Bijvoorbeeld als het gaat om veiligheidsgevoel bij de burger, het rapportcijfer voor de eigen buurt en slachtofferschap. Wat betreft de lokale veiligheidsthema’s: op basis van de beschikbare politiecijfers en analyses (Gebiedsscan 2013) zien we dat de meeste criminaliteitsvormen vrijwel gelijk zijn gebleven. Woninginbraken waren afgelopen jaar de grote stijger, net als in de rest van het District IJsselland en andere delen van Nederland. Door de intensieve aanpak hiervan dalen de inbraakcijfers inmiddels weer. Regionaal draait de politie het Programma Woninginbraken, inclusief een speciaal team voor Zwolle. Er is extra capaciteit ingezet om te posten bij hotspots; wij ondersteunen dit met aandacht voor preventieve (wijk)activiteiten. De voertuigcriminaliteit (inclusief auto-inbraken) is een opvallende daler. Het aantal overlastincidenten neemt verder af. Ontwikkelingen op het gebied van leefbaarheid en veiligheid op wijken buurtniveau en de opgave gerichte aanpak zijn medebepalend bij de prioritering van inzet van middelen en activiteiten. Voorbeelden hiervan zijn de aanpak Holtenbroek III, de preventie-opgave Binnenstad en (opgroeiende) jeugd in Stadshagen en Zwolle-Zuid (stadsdeeladviezen). Voor wat betreft de verwachte inwerkingtreding van het wetsvoorstel regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche verwijzen wij naar Programma. In 2014 zullen wij de speerpunten voor het nieuwe Zwolse meerjarenbeleid veiligheid 2015-2018, inclusief de evaluatie van Burgernet, aan de raad voorleggen. Dit gaat in nauwe samenhang met de beleidsontwikkeling nieuw politiebestel, met name de Eenheid Oost-Nederland, die in 2015 geoperationaliseerd zal zijn. De doorontwikkeling van veiligheid wordt gekenmerkt door: x persoonsgebonden aanpak; er is, mede op basis van landelijk beleid, een verschuiving van preventie naar de (regie op de) persoonsgebonden aanpak en repressie, en daarmee meer de “frontlinie” waar de problemen zich voordoen. De rol voor de gemeente, met name de burgemeester, wordt daarbij groter. Uitgangspunt daarbij is het koppelen van de strafrechtketen en de hulp/-zorgketen. Belangrijke onderdelen van deze aanpak zijn de Zwolse deelname in het Veiligheidshuis IJsselland, alsmede schakeling met het op preventie gerichte Zwolse sociaal beleid. x publiek-private samenwerking en meer betrokkenheid van de burger; er is meer aandacht voor publiek-private samenwerking bij de aanpak van overlast, criminaliteit en verloedering in de binnenstad en de wijken. Het gaat om activiteiten die inzetten op een algemeen belang waarbij iedere partij een eigen belang heeft; er is geen sprake van opdrachtgeverschap. Voorbeelden zijn –vanouds- Veiligheid op Straat met de horeca en recent de inbraakpreventie in de wijken en het Keurmerk Veilig ondernemen met Winkelcentra. Burgernet heeft bijna een jaar na de start al meer dan 8000 deelnemers in Zwolle. Via de activiteiten van Community Safety wordt ingezet op de


91

samenwerking

x

x

meer zelfredzame burger gestalte in verschillende deelprojecten, op verschillende niveaus en in diverse werkvormen. Samen met PEC Zwolle, het OM en de politie organiseren wij de veiligheid rondom de thuiswedstrijden. integrale gebiedsgerichte aanpak: veiligheid en leefbaarheid; via de monitoring (onder meer Gebiedsscan van de politie, Buurt voor Buurt onderzoek) worden de ontwikkelingen, stedelijk en in de wijken, bijgehouden. Inzet is dat op basis hiervan hotspots worden bepaald wat betreft de domeinen zorg, leefbaarheid en veiligheid. Via bijvoorbeeld gerichte afspraken met maatschappelijke instellingen/partners en politie kan dan beter op problematiek worden ingespeeld. regionale samenwerking; in de Regio IJsselland wordt op het gebied van zowel sociale als fysieke veiligheid nauw samengewerkt, voorbeelden hiervan zijn: x totstandkoming politie-Eenheid Oost-Nederland, regionalisering brandweer, reorganisatie gerechtelijke kaart OM. Deze regionale ontwikkelingen zijn medebepalend voor veranderende rolneming en meer efficiënte beleidsontwikkeling x Districtelijk Veiligheidsoverleg (voormalig Regionaal College) en Regionaal Coördinatiepunt Integrale Veiligheid IJsselland (RCIV): gezamenlijke beleidsontwikkeling publiek/private samenwerking, Burgernet, woninginbraak, exgedetineerden, RUD, BiBob, voetbalwet, huisverbod, rampenpiket (met Kampen), bestuurlijke aanpak georganiseerde criminaliteit etc. x het Veiligheidshuis en een aantal bijbehorende casusoverleggen persoonsgebonden aanpak en netwerken zorgrepressie (bijvoorbeeld veelplegers, ex-gedetineerden, aanpak huiselijk geweld). Zwolle is in 2013 zetelgemeente Veiligheidshuis IJsselland geworden. x regionale rampenbestrijding. Het gemeentelijk rampenplan is inmiddels vervangen door het regionaal crisisplan. De gemeentelijke rampenorganisaties van de gemeenten in de Veiligheidsregio IJsselland zijn in elkaar geschoven en vormen nu een intergemeentelijk team Bevolkingszorg, waarin Zwolle nauw samenwerkt met Kampen.

Externe Veiligheid Externe veiligheid maakt deel uit van het programma 4. Cameratoezicht binnenstad Er was een budget beschikbaar in de reserve nog uit te voeren werken voor toezichtscamera’s binnenstad. Uit dit budget werden kleine aanpassingen, onderhoud en het uitkijken van de camerabeelden gedurende de uitgaansuren betaald. Hiervoor is geen afzonderlijk structureel budget beschikbaar. De reserve voor de toezichtscamera’s in de binnenstad is in 2013 uitgeput. Voorts speelt bij de toezichtscamera’s in de binnenstad een rol dat het eind van de afschrijftermijn in zicht komt. Dat betekent dat medio 2014 een evaluatie van het huidige systeem wordt gehouden en een voorstel over wordt voorbereid voor hetzij vervanging, hetzij vernieuwing van het huidige systeem, inclusief de structurele lasten daarvan. In afwachting daarvan zullen de lasten van 2014 grotendeels gedekt worden uit diverse kleine budgetten integrale veiligheid, uit de reserve 2014 en het restant uit het product integrale veiligheid.

Relevante kaderstellende nota’s x x x x x x x

Regeerakkoord veiligheid Beleidsplan sociale veiligheid 2011-2014 Beleidsplan fysieke veiligheid 2011-2014 Stedelijk Kompas (2007) Integrale aanpak Huiselijk Geweld Regio IJsselland Beleidsvisie Externe Veiligheid (2007) Rampenplan en Regionaal Beheersplan Rampenbestrijding

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Beter veiligheidsgevoel. Streefdoel/indicator Inwoners en ondernemers in Zwolle voelen zich in 2013 veiliger dan in 2009 (meting in 2014). Nulsituatie Score op: ‘Voelt u zich soms onveilig’ = 27% ‘Voelt u zich zelden onveilig’ = 13% ‘Voelt u zich vaak onveilig’ = 2% Bron: Buurt voor Buurt onderzoek 2009

Norm van 2014 Geen specifieke norm 2014 gesteld. Tussenstand wat betreft de huidige jaarschijf: Score op: ‘Voelt u zich soms onveilig’ = 10% ‘Voelt u zich zelden onveilig’ = 19% ‘Voelt u zich vaak onveilig’ = 2% Bron: Buurt voor Buurt onderzoek 2013

Activiteiten x

2-jaarlijkse Buurt voor Buurt onderzoek.

x

2-jaarlijkse Integrale Veiligheidsmonitor (voor vergelijking met andere steden in Nederland).

Relaties met andere programma’s Programma 6.


92

samenwerking

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Stabiele openbare orde. Streefdoel/indicator 3 4 Stabiele openbare orde door het beperken van ordeverstoringen en criminele activiteiten in de periode 2011- 2014. Nulsituatie Kengetallen/nulsituatie 2009: x aantal risicogevoelige situaties (vooraf) besproken in Politieoverleg Zwolle (POZ) / Driehoek 21/21. x openbare ordeverstoringen (achteraf) besproken in POZ / Driehoek 65/70.

Norm van 2014 Geen specifieke norm 2014 gesteld. Tussenstand wat betreft de huidige jaarschijf: x aantal risicogevoelige situaties (vooraf) besproken in Politieoverleg Zwolle (POZ) / Driehoek 20/17 (2012). x openbare ordeverstoringen (achteraf) besproken in POZ / Driehoek 45/34 (2012).

Activiteiten x x x

Beleidsontwikkeling rol burgemeester bij handhaven openbare orde. voeren van regie en maken van risicoanalyses en draaiboeken bij risicogebeurtenissen. inzetten van (juridische) instrumenten als gebiedsontzeggingen, cameratoezicht, horeca veelplegerssysteem etc..


Doelstellingen/maatschappelijke effecten Stabilisering / afname misdrijven. Streefdoel/indicator In 2014 zijn de volgende (gewelds)misdrijven gelijk gebleven of afgenomen ten opzichte van 2010. Nulsituatie Kengetallen/nulsituatie 2010: x diefstal/inbraak woning 500 x voertuigcriminaliteit 1100 x diefstal van (brom)fietsen 1275 x diefstal/inbraak bedrijven 340 x winkeldiefstal 460 x geweldsdelicten 800 x bedreiging 260 x mishandeling 475 Bron: geprognostiseerde cijfers 2010, gebaseerd op de Gebiedsscan Zwolle van de politie IJsselland. Cijfers over 2009 zijn niet beschikbaar door introductie van nieuwe monitoringsystematiek.

Norm van 2014 Geen specifieke norm 2014 gesteld. Tussenstand wat betreft de huidige jaarschijf: x diefstal/inbraak woning 796 x voertuigcriminaliteit 764 x diefstal van (brom)fietsen 1312 x diefstal/inbraak bedrijven 419 x winkeldiefstal 394 x geweldsdelicten 925 x bedreiging 280 x mishandeling 530 Bron: update gebiedsscan Zwolle 2013.

Activiteiten x x x x x

pilot burgernet. aanpak winkeldiefstal KVO. keurmerk veilig wonen / aanpak inbraken. Veilig op Straat (VOS horeca). Regionaal Coördinatiepunt Integrale Veiligheid.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Stabilisering / afname van overlast Streefdoel/indicator Stabilisering/afname van overlast in 2014 t.o.v. 2009 door een persoons- en/of gebiedsgerichte aanpak. Nulsituatie Kengetallen/nulsituatie 2009: x aantal meldingen Meldpunt Ernstige Overlast (13). x aantal aanmeldingen buurtbemiddeling/waarvan afgerond (98/89). x aantal besproken incidenten in de beheersgroepen opvanglocaties (25). x aantal veelplegers geplaatst in nazorgtraject (30). x aantal overlastsituaties jongeren besproken in het POZ/Driehoek (13/13). 5 x aantal opgelegde huisverboden (11, waarvan 4 verlengd).

Norm van 2014 Geen specifieke norm 2014 gesteld. Tussenstand wat betreft de huidige jaarschijf: Situatie 2012 x aantal meldingen Meldpunt Ernstige Overlast (14). x aantal aanmeldingen buurtbemiddeling/waarvan afgerond (108/95). x aantal besproken incidenten in de beheersgroepen opvanglocaties (20). x aantal veelplegers geplaatst in nazorgtraject (23). x aantal overlastsituaties jongeren besproken in het POZ/Driehoek (6/8). aantal opgelegde huisverboden (32, waarvan 14 verlengd).

Activiteiten x

x x x x x x x

Veiligheidshuis: inzet op persoonsgebonden aanpak van multiproblematiek bij jongeren, veelplegers, ex-gedetineerden, huiselijk geweld. Streetcare. beheerssituaties bij maatschappelijke opvangvoorzieningen (Bonjour, Herberg, Oostzeelaan, Van Walsumlaan). koppelwerk politie/jongerenwerk. Meldpunt Overlast. Bewonerstoezichthouders. Buurtbemiddeling. aanpak specifieke overlastsituaties (Weezenlanden, Holtenbroek).

3

Bijvoorbeeld bij demonstraties, grote evenementen en voetbalwedstrijden. Alle gedragingen die door de wet strafbaar zijn gesteld. 5 2009 is het startjaar. In maart is er gestart met het huisverbod, vandaar dat er in de jaren daarna veel meer huisverboden zijn opgelegd. 4


93

samenwerking

Relaties met andere programma’s Programma 6, 7 en 14.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Vergroten zelfredzaamheid burger Streefdoel/indicator Vergroten van de veerkracht onder burgers, bedrijven en instellingen omtrent (fysieke) veiligheid Nulsituatie Lokaal projectplan onderverdeeld in diverse deelprojecten.

Norm van 2014 Geen specifieke norm gesteld voor 2014. Situatie 2013: x 30 lessen verzorgen voor basisscholen x 5 voorlichtingsavonden in de wijken organiseren. x in de bruisweken worden tweemaal acties houden voor bewustmaking brandveiligheid. x 10 rondleidingen houden op de kazerne, met voorlichting. x met 3 zorginstellingen contact om technische dienst medewerkers te scholen in brandveiligheid.

Activiteiten Opgenomen in lokaal Projectplan.

B: Financieel deel Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Resultaat na bestemming

Rekening 2012 12.446 115 -12.331 -479 -12.810

Begroting 2013 2014 13.080 12.642 193 196 -12.887 -12.446


2017 12.762 196 -12.566

-12.887

-12.515

-12.566

-12.446

-12.565

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: De bezuiniging op de stadswachten ad € 330.000 is in 2014 verwerkt. Daarnaast doorwerking bezuiniging veranderplan op de toegerekende apparaatskosten (o.a. Brandweer). Bij eerste wijziging op de begroting worden de brandweerkosten omgezet een bijdrage aan de Veiligheidsregio. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreidingslasten FLO kosten Vrijvallende kapitaallasten Stelpost lasten vervangingsinvesteringen

-7 -61 80 -81

-14 -66 123 -162

-21 -66 210 -243

Bezuinigingen o.b.v. PPN 2012-2015: Stadswachten

330

330

330

330

Bezuinigingen o.b.v. PPN 2014-2017: Verlaging budget voor communicatie

10

10

10

10


94

samenwerking




95

samenwerking

Programma 9


A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie Onze openbare ruimte speelt een belangrijke rol in Zwolle. In het welbevinden van onze burgers. Voor een aantrekkelijk woonen werkklimaat. Maar ook als het gaat om onze doelstellingen om top tien noteringen als MKB-vriendelijkste gemeente en als een van meest gastvrije steden van Nederland te bereiken. We staan middenin een veranderingsproces. Als overheid doen wij een stapje terug. De stad groeit minder en de druk op de openbare ruimte neemt toe. In 2013 zijn veel projecten in de openbare ruimte gerealiseerd (zie programma Groene leefomgeving en milieu, onderdeel groen en recreatie). Maar de tijd van grote investeringen in de stad komt achter ons te liggen. Partijen zoeken en nemen hun verantwoordelijkheid. Burgers (her)pakken hun zelfstandigheid en willen meer zelf beslissen. We zoeken meerwaarde in samenwerken; klein – en grootschalig. Het beheer volgens de BOR systematiek is daarom aangepast. Bovendien maakt de moeilijke economische situatie - de bezuinigingen – dat uniform stedelijk beheer via de BOR systematiek financieel niet meer uitvoerbaar is. De BOR-systematiek is een gedegen systeem gebaseerd op het principe van rationeel beheer. Tijd, geld en arealen zijn bekend en bepalend. De gewenste kwaliteit is vastgelegd in meetbare resultaten. De maatregelenpakketten om de producten op die gewenste kwaliteit te houden zijn tot in de finesses uitgewerkt. De voordelen van dit systeem blijven we uiteraard gebruiken in de uitvoering van het beheer. Met de herziening van het beheer houden we veel meer rekening dan tot nu toe met de gebruikers van de openbare ruimte. Wat vinden en wat willen zij. Uiteraard niet in de zin van ‘u vraagt, wij draaien’, maar om te komen tot een gezamenlijk aanpak. Wie doet wat en hoe kunnen we elkaars inzet versterken. Op deze wijze kunnen we maatwerk leveren, niet iedere wijk is immers hetzelfde en wil het zelfde. Ontwikkelingen op het gebied van leefbaarheid op wijk en buurtniveau en de opgavegerichte aanpak zijn mede bepalend bij de prioritering van inzet van middelen en onderhoudsactiviteiten (stadsdeeladviezen). Ook willen we in het beheer ons meer richten op duurzaamheid. Op bijdragen aan de doelstellingen uit ons Zwolse duurzaamheidprogramma (beleidsparagraaf). En op een duurzame aanpak. Focussen op Total costs of ownership, waarbij zowel de eenmalige kosten van planvorming en realisatie, alsook de jaarlijkse beheer & onderhoud - en exploitatiekosten worden meegewogen. Opstellen van meerdere varianten. Gericht op duurzaamheid kunnen er varianten zijn met hogere investeringen en lagere beheer en/of exploitatielasten. Ons afval krijgt meer en meer een nuttige toepassing om daarmee onze basisgrondstoffen te sparen. Afval is geen afval meer, maar een waardevolle grondstof die opnieuw kan worden gebruikt. Een van de belangrijke uitwerkingen van dit grondstoffenplan 2012 – 2016 is het omgekeerd inzamelen van kunststofverpakkingen. Omdat het omgekeerd inzamelen pas eind 2012 is gestart in de eerste wijk (Stadshagen), kunnen we nog geen stedelijke jaarcijfers geven, maar de eerste resultaten in Stadshagen zijn veelbelovend.

Relevante kaderstellende nota’s Voor de uitvoering van het beheer en onderhoud van de openbare ruimte zijn er meerdere plannen, visies en verordeningen. Plannen gericht op één aspect van de openbare ruimte als gladheidbestrijding of openbare verlichting. En plannen gericht op een bepaald gebied, zoals Westerveld of het manifestatieveld in Park de Wezenlanden. De belangrijkste plannen zijn: x Beheer Openbare Ruimte Zwolle 2013 – 2022 (nog niet vastgesteld) x Marktverordening 2013 (nog niet vastgesteld) x Bomenverordening 2013, inclusief Groene Kaart x Algemene Verordening Ondergrondse Infrastructuur (AVOI) 2012 x Gemeentelijk Grondstoffen Plan 2012 – 2016 x Gemeentelijk Riolerings Plan 2011 – 2015 x Openbaar Verlichtingsplan Binnenstad (van 2005, in 2010 geactualiseerd voor de woonstraten) x Beleidsplan “Verkeersveiligheid Voor Elkaar” 2008 – 2018 x Grasbeheer 2008 – 2017


96

samenwerking

x x

Kadernota Onderhoud Wegen (van 2005) BOR Beheer openbare ruimte (verkort vastgelegd in de BOR-gids van 2005)

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Leefbare wijken, met een aantrekkelijk woon – en werkklimaat. Streefdoel/indicator Een herziening van de visie op het beheer van de openbare ruimte is in ontwikkeling, omdat de huidige onvoldoende rekening houdt met de ontwikkelingen van nu. Essentie wordt: “De openbare ruimte is van en voor ons allemaal. Die openbare ruimte is schoon, heel en veilig. Tevens duurzaam en op maat. Gericht op het gebruik van de openbare ruimte. En rekening houdend met de effecten van beheer op de leefbaarheid, veiligheid, gezondheid, economische aantrekkelijkheid en waarde van het vastgoed e.d. Dit doen we met zijn allen”. In aansluiting op onze in ontwikkeling zijnde actualisatie van onze beheervisie passen we onze streefcijfers aan. We streven naar een redelijk hoge kwaliteit van de openbare ruimte in de Binnenstad; een rapportcijfer van 6,5 – 7 (was voorheen 7 – 7,5) en een basis kwaliteit in de rest van de stad; een rapportcijfer van 6 (was voorheen 6 – 6,5). Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Rapportcijfers BOR schouw * Schoon, heel en veilig is een gezamenlijke Regulier - jaarlijks terugkerend - beheer en verantwoordelijkheid van alle ‘betrokkenen’. onderhoud van: 2010 2011 2012 Als gemeente zorgen we voor veiligheid en x wegen Binnenstad 6.6 6.7 6.7 functionaliteit. De openbare ruimte moet x water Diezerpoort, veilig zijn en alles moet goed functioneren. x straatmeubilair Wiptrik, Het is niet erg als iets niet helemaal ‘heel’ is. x civiele kunstwerken Assendorp, 6.3 6.3 6.1 x artistieke objecten Veerallee, In aansluiting op onze in ontwikkeling zijnde Als ook: Kamperpoort visie passen we onze streefcijfers aan. We x uitvoeren gladheidbestrijding houden zoveel mogelijk vast aan de Berkum 6.3 6.3 6.1 x uitvoeren verordening voor kabels en kwaliteit hoog voor de Binnenstad (cijfer 6,5 leidingen (AVOI). Buitengebied 6.3 6.3 6.2 – 7) en basis voor de rest van de stad (cijfer x Overleg met waterschap Groot Salland Westenholte 6). 6.4 6.4 6.1 over en voorbereiden van overdracht van Stadshagen het waterbeheer aan het waterschap. Dit Holtenbroek 6.1 6.1 6.3 betreft de watergangen binnen de en Aalanden stedelijke grens. Zwolle-Zuid 6.2 6.3 6.1 x toezicht openbare ruimte (o.a. reclame en * Door de overdracht van uitvoering naar hondenoverlast). ROVA is de schouw in 2012 niet op de dezelfde wijze uitgevoerd als in 2011. Sinds 1 juli 2012 maakt de afdeling uitvoering van de Gemeente Zwolle onderdeel uit van de ROVA. Vanaf 1 januari 2013 is het groenonderhoud uitbesteed aan ROVA.

De kwaliteit van de openbare ruimte voor de betreffende producten is opgenomen in de productbladen.

regulier – jaarlijks terugkerend - beheer en onderhoud van: x groen x parkmeubilair x speeltoestellen x begraafplaatsen x recreatieplassen x sportterreinen x water ROVA voert dit uit. Wij zijn verantwoordelijk voor regie- en directievoeren van ROVA. En monitoren kwaliteit aan de hand van de productbladen en het monitoringsplan.

De in ontwikkeling zijnde herziene BOR visie.

-

Uitwerken van de herziene BOR visie, dwz: x een ondergrens kwaliteitsniveau bepalen en (laten)uitvoeren dat zorg draagt voor veiligheid & functionaliteit en kapitaalvernietiging voorkomt. x Instrumenten ontwikkelen (of aanhaken bij instrumenten) die: x differentiatie mogelijk maken x participatie faciliteren x bijdragen aan de Zwolse duurzaamheiddoelstellingen x Total costs of ownership implementeren. x Bijdragen - waar dat past - aan de opgaven uit de stadsdeeladviezen vanuit het opgavegericht werken. Specifieke aandacht is nodig voor de Binnenstad Noord, Bollebieste, Indische buurt en Holtenbroek.


97

samenwerking

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Duurzame wijken, waar voldaan wordt aan de zorgplichten m.b.t. huishoudelijk afval, afvalwater, hemelwater en grondwater. Streefdoel/indicator Bijdragen aan de duurzaamheidsambities van Zwolle, waarbij de nadruk ligt op: “duurzaamheid als leidend principe voor Zwolle” en “een betere leefomgevingskwaliteit nu en later”. Vanuit het programma integraal beheer openbare ruimte dragen we bij aan de doelstellingen voor de CO2/energie reductie en voor restafval reductie. Concrete doelstellingen zijn: x 47 kg. meer grondstoffen uit het restafval en grof huishoudelijk afval halen in 2016 t.o.v. 2010 (± 17 % reductie in 2016 t.o.v. 2010). x De Zwolse rioolstelsels blijven voldoen aan de wettelijke basisinspanning: het lozen van 50% minder vuil op het oppervlaktewater t.o.v. de referentie rioolstelsel. x Minder energieverbruik door openbare verlichting en daarmee CO2 vermindering. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Afvalscheiding in 2010 en 2012: Doelstelling afvalscheiding in Gemeentelijk Uitvoeren Gemeentelijk Grondstoffen Plan Grondstoffen Plan 2012 – 2016 (GGP): 2012 – 2016 (GGP). in kg per inwoner

2010

2012

in kg per inwoner

2016

Restafval

232

239

restafval

193

GHA, grof huish afval

46

44

GHA, grof huish afval

38

subtotaal GFT, groente, fruit, tuinafval GTA, grof tuinafval

278

283

231

66

68

14

20

subtotaal GFT, groente, fruit, tuinafval GTA, grof tuinafval

subtotaal

subtotaal

95

78 17

80

88

Papier

63

52

papier

76

Textiel

5,2

4,8

textiel

6

Glas

17,5

18,5

glas

21

subtotaal KCA, klein chemisch afval Kunststof

85,7

75,3

103

1,6

1,5

5,1

5

subtotaal KCA, klein chemisch afval kunststof

Dit betreft o.a.: x Grofhuishoudelijk afval, handhaven aan de poort via pasjessysteem, x Bedrijfsafval; afbouw reinigingsrechtklanten, x Plastic verpakkingen huis aan huis inzamelen. Invoeren van dit zogenaamde omgekeerd inzamelen in Berkum en deel van Diezerpoort.

1,6 20,1

het omgekeerd inzamelen is eind 2012 gestart in Stadshagen. De resultaten worden in 2013 zichtbaar. Op dit moment wordt nagenoeg al het groenafval gecomposteerd.

Het is ons streven dat op termijn al het Zwolse groenafval locaal wordt afgehandeld en verwerkt tot nuttige producten als biogas en biobrandstof. Gezien de nieuwe situatie dat uitvoering naar ROVA is gegaan, gaan we hierover met ROVA in overleg.

Met ROVA in gesprek gaan over het gebruik van groenafval als energiegrondstof.

Het rioolstelsel voldeed in 2010 aan de doelstelling: het inzamelen en transporteren van afvalwater en afstromend regenwater, zonder overlast in gebouwen.

Het rioolstelsel blijft voldoen aan de doelstelling: het inzamelen en transporteren van afvalwater en afstromend regenwater. Waarbij geen overlast mag ontstaan in gebouwen. En lozers van afvalwater kunnen ongestoord hun afvalwater kwijt.

Uitvoeren Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP 2011 – 2015). Dit betreft o.a.: x Doorlopend onderzoek naar kwaliteitsverbetering van het rioolstelsel (bronscheiding e.d.). Bijvoorbeeld foute aansluitingen opzoeken (afvalwater / regenwater) en aansluiting verbeteren. x samenwerking in de afvalwaterketen met het waterschap Groot Salland en de inliggende gemeenten. Met als doel: kennisdeling kwetsbaarheid, kwaliteitsslag, kostenreductie, duurzaamheid en innovatie.


98

samenwerking

Jaar 1986 1990 2000 2005 2010 2012

energieverbruik openbare verlichting Zwolle verbruik per aantal lichtpunt per lichtpunten jaar (in Kwh) 12.500 283 14.500 183 20.000 190 22.300 188 23.700 189 24.250 186

In 2013 zijn alle heesters geïnventariseerd op belevingswaarde en ecologische waarde

Meer LED verlichting en daarmee duurzame sociaal- en verkeersveilige energiezuinige openbare verlichting

In de PPN 2014-2017 heeft u ingestemd met de start van grootschalige ombouw van de openbare verlichting naar LED. Dit start in 2014. Over de voortgang en de resultaten wordt u geïnformeerd.

Duurzaam investeren in groen door duurder (onderhoudsintensief) groen om te bouwen naar goedkoper (onderhoudsextensief) groen. Met name heesters zonder extra belevingswaarde en een lage ecologische functie vervangen door gras. Zo behouden we groenbeleving èn groenareaal.

Van de 40 hectare heesters is 5 hectare om te bouwen. In 2013 is de helft omgebouwd, de andere helft wordt in 2014 omgebouwd.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Ondernemers en belanghebbenden zijn tevreden over de exploitatie en beheer van de openbare ruimte. Streefdoel/indicator Werkbare wijken, die goed worden gefaciliteerd op economische bruikbaarheid. Nulsituatie Niet bekend / beschikbaar


Activiteiten Facilitering en kaderstelling gebruik openbare ruimte. Dit betreft: x Uitvoeren reclamebeleid. x Uitvoeren standplaatsenbeleid. x Uitvoeren marktverordening en bijbehorend uitvoeringsbesluit

Bezettingsgraad juli en augustus van de Passantenhaven (open: 1/5 – 30/9)

Een bezettingsgraad in 2013 van 44% of meer

x

De sluitende keten m.b.t. dierennoodhulp borgen.

Uitvoeren van het in 2013 geactualiseerde dierenwelzijnsbeleid.

Exploiteren havens voor de beroepsvaart en de pleziervaart.

2009 2010 2011 2012 41% 44% 44% 39%* * mogelijke oorzaken lager %: matig weer; overlast door uitgaanspubliek; overlast door werkzaamheden aanleg Rodetorenbrug; gewijzigde openingstijden Hofvlietbrug In 2012 is een sluitende keten m.b.t. dierennoodhulp gerealiseerd.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Wijken, waarin iedereen een kans krijgt mee te doen Streefdoel/indicator De Inhoudelijke ontwikkeling van de Zwolse Participatie gaat langs vier kernwaarden: eigen verantwoordelijkheid, eigen initiatief, synergie in samenwerking en vangnetfunctie. Hierbinnen zijn dossiers benoemd. Vanuit het beheer en onderhoud van de openbare ruimte dragen we bij aan het dossier ‘Participatie in de wijk/beheer en onderhoud’. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten In 2013 is de ‘Doe mee – Ideeënkaart’ Faciliteren en doorontwikkelen participatie Participatie opgesteld. Op deze kaart staan alle fysieke x Faciliteren van de ‘Doe mee – participatie initiatieven. De kaart is voor en Ideeënkaart’ door bewoners om op allerlei plekken x Stimuleren en faciliteren nieuwe initiatieven te nemen om iets te verbeteren initiatieven op straat. In 2012 zijn 10 rotondes ter adoptie aangeboden

rotondes en andere groene openbare ruimte ter adoptie en/of sponsoring aanbieden.


Adoptie x Voortzetting adoptie rotondes en aanpassen reclamebeleid ‘hiervoor’ x Evalueren van de gerealiseerde rotondes x Aanbieden sponsoring van rotondes x De adoptie-systematiek ook voor andere

99

samenwerking

groene openbare ruimte gebruiken. In 2012 is een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met de belangenvereniging Schellerdriehoek over het beheer

Duurzaam groenbeheer in park Schellerdriehoek door zelfbeheer.

zelfbeheer Aanleg (ook van fase 2) is gerealiseerd. Uitvoering onderhoud Schellerdriehoek volgens de afgesloten samenwerkingsovereenkomst.

Relaties met andere programma’s Relaties zijn er met de beleidsparagrafen Participatie en Duurzaamheid en de programma’s 3, 4 en en 6.

Wat gaan we dit jaar niet doen

Bezuiniging waarover al besluitvorming heeft plaatsgevonden Onderwerp

minder zwerfafval opruimen (175.000)

Toelichting

Onderwerp

Bezuiniging op de verzorging van de openbare ruimte heeft invloed op de beleving en kan leiden tot rommeligheid. Anticiperend op de actualisering van de visie BOR is dit een onderwerp waar we met partners, betrokkenen en gebruikers van de openbare ruimte samen aan werken. Voor ons ligt de nadruk op communiceren en faciliteren. anticiperen op de herziening van de BOR visie (180.000)

Toelichting

x

Onderwerp

Duurzaam investeren in groen door duurder (onderhoudsintensief) groen om te bouwen naar goedkoper (onderhoudsextensief) groen. Met name heesters zonder extra belevingswaarde en een lage ecologische functie vervangen door gras. Zo behouden we groenbeleving èn groenareaal. Van de 40 hectare heesters is 5 hectare om te bouwen. In 2013 is hier al mee gestart. x Rotondes en andere groene openbare ruimte ter adoptie en/of sponsoring aanbieden. x Via een nieuwe aanbesteding van inkoop van speeltoestellen is een efficiencyslag te realiseren. versobering recreatie (plassen) en stedelijke tuinen (45.000)

Toelichting

x

Onderwerp Toelichting totaal

Minder (buiten)gewoon onderhoud op de recreatieplassen en de stedelijke tuinen. Dit betreft minder onderhoud van gebouwde voorzieningen zoals hekwerken e.d.. Op de recreatieve functie, zoals schoonmaken van het strand, wordt niet bezuinigd. x Parkeertarieven Wijtmenerplas stijgen van € 3 naar € 4. Lichte kwaliteitsvermindering op met name meubilair in de openbare ruimte (21.000) Om de bezuiniging passend te maken vindt er een besparing plaats op straatmeubilair, beschoeiingen, kunstwerken, straatnaamborden, wegmarkering en wegen. Dit vertaalt zich vooral in oprekken van de onderhoudsfrequentie. 421.000


100

samenwerking


Rekening 2012 48.676 23.584 -25.092 3.205

Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Reserve nog uit te voeren werken EC Reserve onderhoud Wijthmerplas Reserve civiele infrastructuur Reserve riolering Egalisatiereserve afvalstoffenheffing Reserve onderhoud Kleine Veer

-21.887

Resultaat na bestemming

Begroting 2013 2014 48.879 47.408 23.358 22.968 -25.521 -24.440 2.126 119 42 69 757 1.173 84 -23.395 -22.196


2017 48.180 22.968 -25.212

-24.722

-25.212

-24.933

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: De laatste jaarschijf van de bezuinigingen (1e ronde) op beheer openbare ruimte ad € 421.000 is verwerkt. Daarnaast is het voordeel van de overgang van afdeling uitvoering naar de Rova en overige bezuinigingen op de apparaatskosten n.a.v. de veranderplannen verwerkt. De baten zijn verhoogd vanwege de volledige toevoeging van het Rova dividend aan de algemene middelen. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreidingslasten Mutatie kapitaallasten Correctie kapitaallasten ivm verrekening met rioleringsreserve Stelpost lasten vervangingsinvesteringen Bezuinigingen o.b.v. PPN 2012-2015: Terugbrengen onderhoud openbare ruimte

-73 66 -54 -221

-146 207 -106 -448

-219 304 -176 -681

421

421

421

835 435 281 65

835 435 281 65

835 435 281 65

30

60

90

120

-55

-55

-55

421

Bezuinigingen o.b.v. PPN 2014-2017: Afval: doorbelasting hogere forfaitaire BTW Afval: dividend ROVA volledig t.g.v. algemene dienst Riolering: doorbelasting hogere forfaitaire BTW Riolering: doorbelasting onderhoud stedelijk water

435

Structureel nieuw beleid PPN 2014-2017: Openbare verlichting: exploitatielasten Led verlichting Besluitvorming PPN 2013-2016 (meerjarig incidenteel): Exploitatie Wythmenerplas


101

samenwerking




102

samenwerking

Programma 10

Sociaal economische zelfredzaamheid

Programma 11

Bijstandverlening en armoedebestrijding

Programma 12

Cultuur

Programma 13

Sport

Programma 14

Gezondheid en zorg


103

samenwerking

De mensen

De kans krijgen jezelf te zijn, je te ontwikkelen en mee te doen in de maatschappij. We laten niemand langs de zijlijn staan. Participatie is het uitgangspunt waarmee Zwolle al haar inwoners wil betrekken bij de stad en de stedelijke samenleving. Zelfredzaamheid en meedoen zijn hierbij de kernbegrippen. Het is niet iedereen gegeven om zelf hierin zijn of haar weg te vinden. Voor die mensen die hierbij ondersteuning nodig hebben, kan de overheid de helpende hand reiken. Hierbij gaan we niet uit van iemands beperkingen maar juist van wat iemand kan. Zo ondersteunt de gemeente mensen die zonder werk zitten. Het uitgangspunt hierbij is mensen uit te laten stromen naar werk en een sociaal vangnet te bieden. Ook hierbij hebben we de ondernemers in onze stad hard nodig. Met hen zoeken we naar mogelijkheden om mensen met een (tijdelijke) afstand tot de arbeidsmarkt weer te laten participeren op de arbeidsmarkt. We willen dat in Zwolle iedereen de mogelijkheid krijgt zijn of haar plaats in de samenleving in te nemen. Ook ons armoedebeleid is hierop gericht. In dit deel van de begroting kunt u lezen hoe wij onze inwoners willen ondersteunen in hun ontwikkelingsmogelijkheden, inwoners de kans krijgen zijn of haar plek in de maatschappij te vervullen. Bijvoorbeeld door mee te doen aan sportieve activiteiten. De gemeente stimuleert sport omdat het mensen met elkaar verbindt en ook bijdraagt aan het welzijn van eenieder. Hierbij zet Zwolle vooral in op breedtesport. Bijzondere aandacht is er voor groepen die nu (nog) niet deelnemen.



baten


reserve

saldo

mutaties

De mensen 10


22.682

21.831

-851

11

Bijstandsverlening en armoedebestrijding

65.027

49.050

-15.977

12

Cultuur

17.987

220

-17.767

13

Sport

14

Gezondheid en zorg Totaal

8.811

1.054

41.505

3.509

156.012

75.664


224

-7.533 -37.996

224

-80.124

104

samenwerking

Programma 10


A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie Participatiewet De Participatiewet voegt de Wet Werk en Bijstand (WWB), de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en een deel van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong) samen. De gemeente wordt verantwoordelijk voor de arbeidstoeleiding van de gehele onderkant van de arbeidsmarkt. Voor mensen met een bijstandsuitkering of met een lichamelijk, psychische of verstandelijke beperking is het vaak moeilijk om werk te vinden. Met de Participatiewet wil het kabinet deze mensen ondersteuning bieden naar werk of een andere vorm van participatie. Gemeenten krijgen met de Participatiewet de beschikking over één ongedeeld re-integratiebudget. Het WWB-werkdeel en de Wsw-middelen worden hierin samengevoegd. Er wordt daarbij fors op het WWB-werkdeel en de WSW-middelen bezuinigd door het Rijk. Voor mensen die niet kunnen werken blijft een er een sociaal vangnet in de vorm van een bijstandsuitkering. De Participatiewet wordt naar verwachting in het najaar 2013 aan de Tweede Kamer aangeboden en dient dan per januari 2015 in werking te treden. Sociaal Akkoord In het Sociaal Akkoord dat is afgesloten tussen werknemers, werkgevers en het kabinet in april 2013, zijn onder andere afspraken gemaakt over het aan werk helpen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het voornemen is om op het niveau van de 35 arbeidsmarktregio’s regionale Werkbedrijven te formeren. Een Werkbedrijf is de schakel die mensen met een arbeidsbeperking verbindt met de banen waarvoor werkgevers garanties hebben afgegeven. Van de samenwerkende gemeenten in de regio wordt verwacht dat zij de leiding en de financiële verantwoordelijkheid nemen en daarbij nauw samenwerken met het UWV en de sociale partners. Verkend wordt of de keuring van werknemers door één organisatie kan plaatsvinden; dit zou een samenvoeging van UWV en CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) betekenen. Op dit moment is het nog niet duidelijk hoe het Sociaal Akkoord nader wordt uitgewerkt. Wet Educatie en Beroepsonderwijs Met ingang van 2015 is het niet langer verplicht om het educatiebudget (onderdeel van het Participatiebudget) te besteden bij ROC’s. Maatwerk staat voorop; voor de één is een taal- of rekenopleiding bij een ROC het meest passend, voor een ander een opleiding via de werkgever, via een vrijwilliger of een particuliere taalaanbieder. Het streven is om het educatiebudget te verdelen over de regio’s in plaats van over de gemeenten. Dit om versnippering te voorkomen. Arbeidsmarkt en werkgelegenheid De Macro-Economische Verkenning (MEV) 2014 (CPB, 14 augustus 2013) beschrijft sombere ontwikkelingen: x Voor 2013 en 2014 wordt uitgegaan van respectievelijk 615.000 en 670.000 werklozen. Dit komt overeen met 7% en 7,5% van de beroepsbevolking. Er wordt aangenomen dat de werkloosheid volgend jaar met 55.000 personen (8,9%) toeneemt. x De werkgelegenheid is in alle bedrijfstakken teruggelopen. De verwachting is dat deze blijft krimpen. Voor 2013 en 2014 moeten we rekenen op percentages van respectievelijk 1% en 0,75%. x In de MEV zijn geen cijfers gepresenteerd over de ontwikkeling van het aantal uitkeringen. Het is echter duidelijk, gezien bovenstaande ontwikkelingen, dat het bijstandsvolume verder zal toenemen in 2014. x Het aanbod van arbeid blijft toenemen terwijl gelijktijdig de vraag naar arbeid blijft afnemen. Hierdoor wordt het voor werklozen steeds moeilijker om (weer) werk te vinden. Met name voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en laagopgeleiden. x Er stromen steeds meer mensen in de WW en de kans op werk(hervatting) neemt af. Hierdoor zal het aantal mensen dat vanuit de WW doorstroomt naar de WWB fors blijven toenemen. e (Kwartaalrapportage 2 kwartaal 2013, SoZaWe 15 augustus 2013). Een andere ontwikkeling is de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Werkgevers kiezen steeds meer voor tijdelijke contracten. Steeds meer werknemers komen zo in een onzekere situatie terecht. Ook is er sprake van een toenemende tweedeling op de arbeidsmarkt: de arbeidskansen van lager opgeleiden verslechteren sterker dan die van hoger opgeleiden. Zwolse visie In onze visie op het sociaal domein is zelfredzaamheid naar vermogen het streven en is duurzame sociaal economische zelfredzaamheid in de vorm van werk het hoogste doel. Burgers zijn primair zelf verantwoordelijk voor het vinden van een betaalde baan of een vorm van maatschappelijke participatie. Met de komst van de Participatiewet is het de uitdaging om met minder middelen meer mensen ondersteuning te bieden. Ons uitgangspunt is dat we nog meer een beroep gaan doen op de eigen kracht van mensen en alleen diegenen die het echt nodig hebben ondersteuning op maat bieden. Wij willen dat iedereen die beroep doet op de gemeenschap zich naar vermogen inzet om weer zelf in het levensonderhoud te kunnen voorzien. Als dat (langdurig) niet meer mogelijk is, zet hij of zij zich naar vermogen in voor de eigen ontwikkeling of de gemeenschap. De omslag


105

samenwerking

waarbij de zelfredzaamheid van de burger centraal komt te staan en waarbij we uitgaan van een integrale benadering, vraagt om een andere aanpak. Deze bestaat uit: x Regie bij burger. We gaan uit van de eigen kracht van de burger. Deze maakt zelf een persoonlijk actieplan waarbij wij de faciliteiten bieden bij het oplossen van zijn eigen problemen. x Ondersteuning op maat. We bieden een ondersteuning die aansluit bij de individuele situatie. We leggen de individuele afspraken vast in een persoonljk actieplan – dat primair de verantwoordelijkheid is van de burger – als er een beroep op ondersteuning voor werk en inkomen gedaan wordt. x Eén aanpak per huishouden. De ondersteuning wordt georganiseerd in samenhang met andere gemeentelijke taken en in samenwerking met andere maatschappelijke partners in de stad. x Wijkgericht. Wij zorgen voor een samenhangend ondersteuningsaanbod. We sluiten aan bij de sociale wijkteams en het voeren van keukentafelgesprekken bij multiproblematiek. Opgave gericht werken De gemeente organiseert met partners in de stad binnen het Sociaal Domein mogelijkheden tot maatschappelijke participatie en ontplooiing. Wijkgericht waar gewenst, gemeentebreed waar nodig. In 2013 zijn wijkdialogen gevoerd en is buurt-voor-buurt onderzoek ingezet om opgaven per stadsdeel te verzamelen. Ook vanuit dit programma is er een verbinding met deze opgaven. Het betreft specifiek de opgaven in de Kamperpoort, Holtenbroek, Diezerpoort, Ittersumerlanden en Geren. (Sub)regionale samenwerking We investeren samen met de regiogemeenten, het UWV en SW-bedrijven in het verder vergroten van de betrokkenheid van werkgevers bij al onze werkzoekende inwoners in de regio IJssel-Vecht. Door het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid (RPA) is geïnvesteerd in het versterken van de regierol van werkgevers door het organiseren van bijeenkomsten en het aanstellen van een kwartiermaker vanuit VNO-NCW. De vraag van de arbeidsmarkt bepaalt samen met de mogelijkheden van de werkzoekende, de ondersteuning die we vanuit onze regionale werkgeversdienstverlening kunnen bieden. In de regio wordt een Regionale Sociale Agenda opgesteld. Doel hiervan is om gezamenlijk (ondernemers, onderwijs en overheden) een gezonde regionale arbeidsmarkt te creëren. Zwolle als centrumgemeente neemt hierin het voortouw. De volgende onderwerpen maken onderdeel uit van de Regionale Sociale Agenda: x Subregionale samenwerking (werkgeversdienstverlening, werkgeversloket) om alle betrokken partijen (regiogemeenten, UWV, SW-bedrijven, werkgevers, onderwijsinstellingen) beter in staat te stellen om in de vraag van werkgevers te voorzien. x De ambitie uit het Sociaal Akkoord van landelijk 100.000 extra gegarandeerde banen in het bedrijfsleven vertalen en invullen. x Uitvoeren van het Actieplan Jeugdwerkloosheid 2013-2014; ‘Maatwerk: dat werkt!’. x Opstellen en uitvoeren van sectorplannen die leiden tot meer werk of stageplekken voor jongeren, behoud van vakkrachten en de begeleiding van met ontslag bedreigde werknemers naar nieuw werk. x Inbedding van het project Taal voor het leven (aanpak van laaggeletterdheid) en een voorbereiding op de regionale inzet van educatiemiddelen met ingang van 2015.

Relevante kaderstellende nota’s x x x x

Visie Sociaal Domein ‘Werken vanuit vertrouwen’. Kadernota Participatiewet ‘Meedoen mogelijk maken’. Kadernota Dagbesteding ‘Ondersteuning van kwetsbare inwoners met dagbesteding en bijzonder werk’. Beslisnota college, informatienota raad ‘Besteding budget maatschappelijke participatie over de periode 2013-2015 (mei 2013).


106

samenwerking

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Alle Zwollenaren die kunnen werken, werken naar vermogen. We willen Zwollenaren die een beroep (gaan) doen op inkomensondersteuning, zo snel mogelijk begeleiden naar betaald werk of zelfstandig ondernemerschap. Doel is om deze Zwollenaren zo snel mogelijk (weer) duurzaam bijstandsonafhankelijk (minimaal een half jaar uit de uitkeringssituatie) te laten zijn. De optelsom van de individuele effecten van het hebben van werk: verbetering van de financiële situatie, toename van de eigenwaarde, toename van gevoel van controle op het eigen leven, toename van ervaren gezondheid en de toename van arbeidsgerelateerde en/of andere activiteiten levert positieve maatschappelijke effecten op. Het betreft zowel effecten op sociaal terrein: minder beroep op zorgvoorzieningen, minder beroep op (bijzondere) bijstand (minder uitgaven) en een toename van de betrokkenheid bij de samenleving en de onderlinge betrokkenheid in de buurt/wijk, als effecten op economisch terrein: meer welvaart, meer te besteden, groei economie en werkgelegenheid. Streefdoel/indicator Het aantal bijstandsafhankelijke huishoudens neemt af door inkomsten uit loondienst of onderneming of het volgen van een opleiding. (Volledige uitstroom uit de uitkering). Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Nulsituatie 2013: afname aantal Afname aantal bijstandsafhankelijke Inzet intensieve coaching-trajecten en bijstandsafhankelijke huishoudens door huishoudens door inkomsten uit loondienst individuele begeleiding waarbij de eigen inkomsten uit loondienst of onderneming of of onderneming of het volgen van een verantwoordelijkheid van de klant centraal het volgen van een opleiding: 390. opleiding: 400. staat. Onder andere de Workfast methodiek, (2012: 390). Voor Arbeid en kansen (VAK), de Zwolle Werkt Aanpak, uitvoering poortfunctie (instroom voorkomen, uitstroom versnellen) met focus op rechtmatigheid, doelmatigheid en handhaving, de inzet vanuit het Jongerenteam, het uitvoeren van leerwerktrajecten vanuit het Wijkleerbedrijf, het project ‘Pimp je leven, ontdek je talent’ (Zwols Vrouwen Platform) en het project Ontsluiting CV’s (regiogemeenten, UWV, uitzendbureaus). Nulsituatie 2013: aantal allianties afgesloten met bedrijven: 25.

Aantal allianties met bedrijven uitbreiden tot minimaal 50.

Vanuit de werkgeversdienstverlening: Werkgeverstour (bedrijfsbezoeken door de bestuurders), bedrijfsbezoeken (door accountmanagers gemeenten), arbeidsbemiddeling (matching vraag – aanbod), instroomprojecten bij werkgevers (tijdelijk met behoud van uitkering werken, de werkgever begeleidt en investeert eventueel in scholing) en re-integratie op de werkvloer (werkervaringsplaats, stageplaats). (Nader) invulling geven aan de gemaakte afspraken met de bedrijven vastgelegd in de allianties. Ontwikkelen en inzetten domeinoverstijgende ondersteuningsarrangementen om werk mogelijk te maken. Zowel stadsbreed als, op basis van de stadsdeeladviezen, in Kamperpoort, Holtenbroek, Diezerpoort, Ittersumerlanden en Geren. Individuele ondersteuning daar waar noodzakelijk om werken naar vermogen mogelijk te maken: bijdrage leveren aan kinderopvang, inzet verwervingskosten, inzet schulddienstverlening. Uitvoering Actieplan Jeugdwerkloosheid 20132014 ‘Maatwerk: dat werkt!’ Ontwikkeling en uitvoering van de sectorplannen.

Nulsituatie 2012: 313 personen zijn in loondienst getreden of zijn een eigen onderneming gestart. Op meetdatum 28 augustus 2013 zijn 222 personen nog aan het werk en uitkeringsonafhankelijk. 46 personen ontvangen een WW- uitkering en 45 personen een WWB-uitkering.

Het volgen van duurzame bijstandsonafhankelijkheid door registratie van: - de uitstroom naar tijdelijke en vaste dienstverbanden. - het aantal personen dat is teruggevallen op een WW- of WWB-uitkering en de reden hiervan.


107

samenwerking

Streefdoel/indicator Het aandeel bijstandsafhankelijke huishoudens met inkomsten uit loondienst of onderneming neemt toe. (Gedeeltelijke uitstroom uit de uitkering). Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Nulsituatie 2013: aandeel Het aandeel bijstandsafhankelijke Zie bovengenoemde activiteiten. bijstandsafhankelijke huishoudens met huishoudens met inkomsten uit loondienst inkomsten uit loondienst of onderneming: of onderneming: 385. 385. (2012: 367). Streefdoel/indicator Bij de groep bijstandsafhankelijk huishoudens met inkomsten uit loondienst of onderneming neemt het bedrag uit dit inkomen toe. Nulsituatie Nulsituatie 2013: de hoogte van dit inkomen per maand: € 475. (2012: € 466).

Norm van 2014 De hoogte van dit inkomen per maand: € 485 inclusief indexatie CBS 2014.

Activiteiten Zie bovengenoemde activiteiten.

Relaties met andere programma’s Met betrekking tot de werkgeversdienstverlening is er een directe relatie met de activiteiten die zijn opgenomen in het programma 2. Met betrekking tot het bieden van individuele ondersteuning aan onze klanten worden genoemde activiteiten uitgevoerd in relatie met de activiteiten benoemd in het programma’s 11 en 16 (digisterker).

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Gefaseerd afbouwen van de gesubsidieerde arbeid (ID/WIW). Streefdoel/indicator Alle ID/WIW- medewerkers werken naar vermogen. Nulsituatie Afbouw met 70% (gerealiseerd in 2013). (2012: 40%).

Norm van 2014 Afbouw met 30%.

Activiteiten Afbouw gesubsidieerde arbeid ID/WIW. Intensieve begeleiding van alle ID/WIWmedewerkers die met werkloosheid worden bedreigd. Maandelijkse monitoring resultaten.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Alle Zwollenaren die (tijdelijk) niet kunnen werken zetten zich door maatschappelijk te participeren in voor hun eigen ontwikkeling en die van de stad. We willen dat iedere Zwollenaar voor wie betaald werk (nog) geen optie is, zich naar vermogen inzet voor de gemeenschap in het algemeen of voor zijn of haar leefomgeving in het bijzonder. Ons streven is om Zwollenaren met een WWB-uitkering die (nog) niet in staat is om te werken, daar waar nodig, te ondersteunen richting maatschappelijke participatie (bijvoorbeeld vrijwilligerswerk, deelname aan activiteiten in de wijk). Maatschappelijke participatie organiseert de burger zoveel mogelijk op eigen kracht. Van een burger die een beroep doet op het gemeentelijk vangnet verwachten we inzet terug. In de eigen wijk of gemeentebreed. Het gaat daarbij niet alleen om het participeren op zich maar vooral om het deel uitmaken van een netwerk, voorkomen sociaal isolement, toename zelfvertrouwen en het verkrijgen van tijdige signalen van multiproblematiek. De optelsom van deze individuele effecten van maatschappelijk functioneren levert positieve sociaal maatschappelijke effecten op. De onderlinge betrokkenheid in de buurt/wijk neemt toe, de leefbaarheid in de buurt/wijk stijgt; er ontstaat een sociaal netwerk, ontstaan van een positieve dynamiek in de buurt/wijk; steeds meer burgers worden enthousiast en doen mee. Streefdoel/indicator Het slagingspercentage voor trajecten (positief afronden trajecten) die worden ingezet vanuit re-integratie, inburgering of educatie is 80%. Nulsituatie Vaststellen per 1-1-2014.

Norm van 2014 100% van de doelgroep.

Activiteiten Uitvoeren inburgeringstaken en reintegratietaken voor de groep verplichte inburgeraars van vóór 1 januari 2013.

Vaststellen per 1-1-2014.

100% van de doelgroep.

Inzet vanuit re-integratie met als doel werk, scholing of meedoen voor de doelgroep verplichte inburgeraars met een WWBuitkering van na 1 januari 2013.

Nader vast te stellen per 1-1-2013 binnen de regio IJssel-Vecht.

Nader vast te stellen binnen de regio IJsselVecht.

Uitvoering regionale project ‘Taal voor het leven’.

Nulmeting 2013: 140 taalcursussen. (2012: 140).

300 taalcursussen.

Inzet taalcursussen vanuit volwasseneneducatie gekoppeld aan de mogelijkheden vanuit het regionale programma ‘Taal voor het leven’.


108

samenwerking

Inzet van de Taalmeter bij de intake van burgers die een uitkering aanvragen en bij de burgers met een uitkering waarvan wordt vermoed dat ze een taalachterstand hebben. Nulsituatie 2013: aantal burgers met een WWB-uitkering dat participeert naar vermogen: 400. (2012: 400).

Aantal burgers met een WWB-uitkering dat participeert naar vermogen: 500.

Het in samenwerking met de kwartiermaker uitvoeren van de activiteiten ter bevordering van maatschappelijke participatie: Taalcoach, Van asiel naar werk, Digisterker, Wijkleerbedrijf, wijkgericht project jongeren met een zorgachtergrond naar werk, project Marslanden activering en sport, begeleiding Antilliaanse Nederlanders, formulierenbrigade, verbinding RMC/WWB. Ontwikkelen en inzetten van nieuwe initiatieven en domeinoverstijgende ondersteuningsarrangementen ter bevordering van maatschappelijke participatie. Zowel stadsbreed als, op basis van de stadsdeeladviezen, in Kamperpoort, Holtenbroek, Diezerpoort, Ittersumerlanden en Geren. Individuele ondersteuning daar waar noodzakelijk om werken naar vermogen mogelijk te maken: bijdrage leveren aan kinderopvang, inzet verwervingskosten, inzet schulddienstverlening.

Peildatum 1-1-2014.

Een stijging van de participatie van onze klanten.

Monitoring via de participatieladder.

Relaties met andere programma’s Met betrekking tot het stimuleren van participatie van onze burgers/klanten worden genoemde activiteiten uitgevoerd in relatie met de activiteiten benoemd in het programma ‘s 11 en 6. Doelstellingen/maatschappelijke effecten Adequate uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening dat als doel heeft aan zoveel mogelijk arbeidsgehandicapten die zijn geïndiceerd voor de WSW aangepaste arbeid te bieden die aansluit bij hun capaciteiten en mogelijkheden. Streefdoel/indicator Het realiseren van 590 arbeidsjaren (taakstelling Ministerie van SZW). Zoveel mogelijk aangepaste arbeid bij reguliere werkgevers realiseren (detacheren en begeleid werken). Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Nulsituatie 2013: 611 arbeidsjaren. 590 arbeidsjaren. Instroom op peil houden op basis van de uitstroom. 25% van de totale doelgroep plaatsen via detacheren en begeleid werken (2012).

30% van de totale doelgroep plaatsen via detacheren en begeleid werken.


Actieve werkgeversbenadering en aangaan nieuwe samenwerkingrelaties.

109

samenwerking

B: Financieel deel Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Resultaat na bestemming

Rekening 2012 27.140 23.623 -3.517 -206 -3.723

Begroting 2013 2014 24.580 22.682 23.682 21.831 -898 -851

-898

-851

Meerjarenraming 2015 2016 22.682 22.682 21.831 21.831 -851 -851

-851

-851

2017 22.682 21.831 -851

-851

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: De budgettair neutrale aanpassingen zijn het gevolg van lagere uitkeringen via het participatiebudget en de WSW. De inkomstendaling wordt verdisconteerd in lagere uitgaafbudgetten. Bezuinigingen begroting 2014 Verlagen structureel budget participatie

400

Incidentele knelpunten 2014 Tekort Wezo

400

400

-1.745


110

samenwerking




111

samenwerking

Programma 11

Bijstandverlening en armoedebestrijding

A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie Rijksontwikkelingen Er zijn diverse wetsvoorstellen in ontwikkeling op het gebied van bijstandsverlening en armoedebestrijding, conform de afspraken hierover in het Regeerakkoord en het Sociaal akkoord. In september 2013 worden de wetsvoorstellen bekend gemaakt voor aanpassingen van de Wet Werk en Bijstand. In deze wetsvoorstellen zullen de kostendelersnorm, de samenwoonnorm, algehele arbeids- en re-integratieplicht en naleving alsmede de vergroting van de activerende werking worden uitgewerkt. Per 1.1.2015 wordt de Participatiewet verwacht. De WWB zal dan opgaan in de Participatiewet. Er komt een nieuwe maatwerkvoorziening voor chronisch zieken en gehandicapten ter vervanging van onder andere de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten. Zwolse ontwikkelingen In Zwolle is de visie Sociaal domein vastgesteld door het college en zijn in 4 nota’s de eerste kaders uitgewerkt, o.a. rond de Participatiewet en de sociale wijkteams. De kaders voor programma 11 zijn daarin geschetst. De nadruk ligt daarbij op x Eigen kracht. We gaan nog meer een beroep doen op de eigen kracht van mensen en alleen diegenen die het echt nodig hebben ondersteuning op maat bieden naar werk en maatschappelijke participatie. x Ondersteuning op maat. We gaan uit van individueel maatwerk en bieden een ondersteuning die aansluit bij de individuele situatie en gebruikt maakt van de eigen kracht en die van het netwerk. We leggen de individuele afspraken vast in een persoonlijk actieplan dat primair de verantwoordelijkheid is van de burger - als er een beroep op ondersteuning voor werk en inkomen gedaan wordt. x Eén aanpak per huishouden De ondersteuning wordt georganiseerd in samenhang met andere gemeentelijke taken en in samenwerking met andere maatschappelijke partners in de stad. x Wijkgericht Wij zorgen voor een samenhangend ondersteuningsaanbod. We sluiten aan bij de sociale wijkteams en het voeren van keukentafelgesprekken bij multiproblematiek. x De gemeente organiseert met partners in de stad binnen het Sociaal Domein mogelijkheden tot maatschappelijke participatie en ontplooiing. Wijkgericht waar gewenst, gemeentebreed waar nodig. In 2013 zijn wijkdialogen gevoerd en is buurt-voor-buurt onderzoek ingezet om opgaven per stadsdeel te verzamelen. Ook vanuit dit programma is er een verbinding met deze opgaven. Het betreft specifiek de opgaven in de Kamperpoort en Holtenbroek, Diezerpoort, Ittersumerlanden en Geren. Visie en ambities Bijstandsverlening en armoedebestrijding doen we door op verschillende manieren bijstand te verlenen, waarbij onze rol verschillend is. We onderscheiden daarbij drie vormen van bijstand. x Onderlinge bijstand. Gezamenlijk zetten we in op preventie van armoede, risicobeperking, aanpak van problematische schulden en verstrekken van noodhulp. Iedereen heeft daarbij verschillende rollen. Onze rol bij onderlinge bijstand is actief en volgend: we zijn één van de vele partijen. De gemeente is niet leidend, noch (als enige) verantwoordelijk en zal niet altijd een initiatief met een geldelijke bijdrage steunen. We agenderen en faciliteren. We waarderen particulier initiatief, zodat armoedebestrijding voldoende aandacht krijgt, zowel stadsbreed als ook stadsdeelgericht. x Bijstand Met het verstrekken van bijstand voor kosten levensonderhoud vervullen we onze wettelijke taak en bieden we zo een vangnet voor wie niet in eigen levensonderhoud kan voorzien. Onze rol hierbij is bepaald door wat de wet ons voorschrijft. x Bijzondere bijstand Voor onvoorziene kosten verstrekken we bijzondere bijstand aan iedereen die hiermee geconfronteerd wordt. Bij het verstrekken van bijzondere bijstand gaan we, net als bij de Wmo-individuele voorzieningen, in gesprek met de klant om na te gaan hoe we maatwerk kunnen bieden. Hierbij gaat het om individuele omstandigheden en gaan we nog meer dan voorheen kijken of er andere oplossingen mogelijk zijn voordat een beroep op de gemeente wordt gedaan. Ook prefereren we collectieve oplossingen boven individuele, zoals het gebruik van de collectieve zorgverzekering en de langdurigheidstoeslag voor onvoorziene kosten door slechte gezondheid en langdurige afhankelijkheid van een laag inkomen.


112

samenwerking

We verlenen hulp ten behoeve van Zwollenaren en regio-inwoners om problematische schulden te voorkomen, te verminderen of op te lossen.

Relevante kaderstellende nota’s x x

Visie Sociaal Domein ‘Werken vanuit vertrouwen’. Kadernota Participatiewet ‘Meedoen mogelijk maken’.

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Bij onvoldoende inkomen in een huishouden kunnen mensen vertrouwen op hulp van de gemeente om in eigen levensonderhoud te kunnen voorzien. Streefdoel/indicator x

Huishoudens die een beroep op de gemeente doen voor bijstand in de kosten van hun levensonderhoud kunnen zo snel mogelijk weer zelf in eigen levensonderhoud voorzien door inkomsten uit loondienst of onderneming in afstemming met programma 12. x We bieden een vangnet door het verstrekken van (bijzondere) bijstand binnen de rijksgelden van het macrobudget. x De groei van het Zwolse bijstandvolume is minder of gelijk aan de landelijke groei van het bijstandvolume. x We verstrekken rechtmatig en doelmatig bijstand voor kosten levensonderhoud en bijzondere bijstand voor noodzakelijke onvoorziene kosten. We willen de tijdigheid en accuratesse in dienstverlening bij het verstrekken van (bijzondere) bijstand op peil (binnen wettelijke normen) houden. 95% van de aanvragen (bijzondere) bijstand wordt tijdig binnen de wettelijke termijn afgehandeld. x We verlengen onze samenwerking met Stichting Noodfonds om in schrijnende gevallen hulp te kunnen bieden. x Bijzondere medische kosten blijven we via de collectieve zorgverzekering verstrekken. Het aantal huishoudens dat gebruik maakt van de collectieve zorgverzekering groeit. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten 93% van de aanvragen voor (bijzondere) 95% van de aanvragen voor (bijzondere) bijstand wordt tijdig binnen de wettelijke bijstand wordt tijdig binnen de wettelijke termijn afgehandeld. termijn afgehandeld. 6 Het team handhaving bespaart € 360.000 Er wordt € 1.15 mln. bespaard aan Door team handhaving worden tenminste 80 aan uitkeringen. uitkeringen door het team handhaving. uitkeringen beëindigd wegens geen of niet langer recht hebben op uitkering. 48%van de debiteuren betaalt op de 48% van de debiteuren betaalt op de Naast bestaande activiteiten wordt d.m.v. lopende vordering. lopende vordering. persoonlijk contact (bellen, huisbezoek) gepoogd niet betalende debiteuren (opnieuw) tot betaling te bewegen. 100% van de bekende debiteuren is 100% van de bekende debiteuren is We zorgen voor een sluitende opgenomen in de debiteurenbewaking. opgenomen in de debiteurenbewaking. debiteurenbewaking. De dekkingsgraad van de collectieve De dekkingsgraad van de collectieve We attenderen professionals op de collectieve zorgverzekering onder WWB huishoudens zorgverzekering onder WWB huishoudens zorgverzekering en plaatsen berichten in de 7 met een laag inkomen 40%. met een laag inkomen is 45%. Wijzer. In onderhandelingen met de Het gebruik van de collectieve zorgverzekeraar wordt de dekking van zorgverzekering onder huishoudens met gemeentelijk pakket optimaal afgestemd op een laag inkomen (uit arbeid of als doelgroep. zelfstandige of een overige uitkering) neemt toe.

Relaties met andere programma’s Programma 3 (goede werkgelegenheid in de stad voor alle bewoners) programma 10 (instroom WWB verminderen, aanscherping passende arbeid, uitstroom vergroten) en programma 16 (gezondheid of een beperking als belemmering voor participatie is, bijvoorbeeld door verstrekken individuele voorzieningen)

6

Het geraamde bedrag voor besparingen is fors hoger dan voorgaande jaren. Dit heeft te maken met een andere rekenmethodiek waarbij voor de besparing voor elke beëindiging een vast bedrag wordt berekend ter hoogte van een (gemiddelde) bruto jaaruitkering. Deze methode, die bij veel gemeenten wordt gebruikt, geeft een juister beeld van de besparingen en maakt vergelijken en samenwerken mogelijk. 7 De collectieve zorgverzekering is voor alle huishoudens met een laag inkomen uit loondienst, als zelfstandige, uit pensioen of uit een uitkering. De omvang van deze totale doelgroep in Zwolle is onbekend, de gemeente beschikt immers niet over inkomensgegevens van haar inwoners. Derhalve geven we de dekkingsgraad weer van het WWB bestand en niet van het totale bestand.


113

samenwerking

Doelstellingen/maatschappelijke effecten We bestrijden armoede als gevolg van langdurige afhankelijkheid van een laag inkomen. Streefdoel/indicator x

We verstrekken de langdurigheidstoeslag aan huishoudens die van een laag inkomen leven, zodat zij in staat zijn om zelf te kunnen reserveren voor duurzame gebruiksgoederen of voor andere onvoorziene uitgaven. x 80% van de huishoudens die langdurig afhankelijk zijn van een laag inkomen, maakt gebruik van de langdurigheidstoeslag. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Minstens 70% van de WWB huishoudens Minstens 80% van de WWB huishoudens Automatische toezenden van die afhankelijk zijn van een laag inkomen die afhankelijk zijn van een laag inkomen aanvraagformulieren, aandacht schenken aan doen een beroep op de doen een beroep op de langdurigheidtoeslag bij partners, berichten langdurigheidstoeslag. langdurigheidstoeslag. plaatsen in de wijzer.

Relaties met andere programma’s Programma 10 (instroom WWB verminderen, aanscherping passende arbeid, uitstroom WWB vergroten) Doelstellingen/maatschappelijke effecten Verminderen of oplossen van problematische schulden voor Zwollenaren. Streefdoel/indicator x x

We willen minimale wachttijden. We verstrekken schulddienstverlening in ieder geval binnen de wettelijke termijnen. Huishoudens hoeven zo min mogelijk beroep te doen op schulddienstverlening. We geven voorlichting aan instellingen over schuldpreventie en financiële zelfredzaamheid. x Schulddienstverlening moet makkelijk bereikbaar zijn voor Zwollenaren, bijvoorbeeld telefonisch via 14038, via internet en via maatschappelijke partners. x Dak- en thuisloze WWB-ers moeten meewerken aan het hanteerbaar maken van hun financiële verplichtingen via budgetbeheer of inhoudingen. x Wij willen ingeval van een crisissituatie als eerste stap op weg naar een schuldenvrije toekomst: stabiliseren. x Wij streven naar een schuldenvrije toekomst voor degenen die zijn toegelaten tot een schuldregeling x We willen de financiële zelfredzaamheid van schuldenaren verhogen zodat bij het verkrijgen van een schone lei niet opnieuw schulden ontstaan. x We willen dat schuldenaren weer naar vermogen gaan deelnemen aan maatschappelijk leven. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Bij 100% van de aanmeldingen vindt binnen Bij 100% van de aanmeldingen vindt binnen 4 weken een gesprek plaats. 4 weken een gesprek plaats. 45 bijeenkomsten over schuldpreventie 45 bijeenkomsten over schuldpreventie Preventiemedewerker organiseert voor professionals meetings Bij 100% van de aanvragen Bij 100% van de aanvragen schulddienstverlening wordt binnen 8 weken schulddienstverlening wordt binnen 8 weken beslist over de toelating. beslist over de toelating. 90 cliënten uit budgetbeheer worden 110 cliënten uit budgetbeheer. De budgetcoach beoordeelt de financiële voorbereid op en begeleid naar duurzame zelfredzaamheid van hulpvragers. financiële zelfredzaamheid. 95% van de daken thuisloze WWB-ers zit 100% van de daken thuisloze WWB-ers zit in het budgetbeheer in het budgetbeheer. 8 van de aanvragen schuldregeling 30 van de aanvragen schuldregeling Schulddienstverlener toetst scherper op afhandelen door het opzetten van een afhandelen door het opzetten van een mogelijkheden voor s-lening. saneringskrediet saneringskrediet In 80% van de crisissituaties wordt met het In 90% van de crisissituaties wordt met het We voeren binnen 3 dagen na aanmelding aanvragen van SDV die crisis opgelost en aanvragen van SDV die crisis opgelost en een intakegesprek wordt een stabiel inkomens- en wordt een stabiel inkomens- en uitgavenniveau bereikt. uitgavenniveau bereikt. In 85% van de afgeronde en doorlopen 90% van de afgeronde en doorlopen We zetten minnelijkje schuldregelingen op en schuldregelingen eindigen met een schone schuldregelingen eindigen met een schone begeleiden naar het wettelijk traject lei. lei. 75% van de cliënten die uit budgetbeheer gaan, maken gedurende een jaar geen nieuwe schulden.

80% van de cliënten die uit budgetbeheer gaan, maken gedurende een jaar geen nieuwe schulden.

We vergroten de financiële zelfredzaamheid, we gaan actief nazorg verlenen en de bevindingen registreren

75% van de cliënten die een schuldregeling met een schone lei afsluiten, maken gedurende een jaar geen nieuwe schulden.

80% van de cliënten die een schuldregeling met een schone lei afsluiten, maken gedurende een jaar geen nieuwe schulden.

We vergroten de financiële zelfredzaamheid, we gaan actief nazorg verlenen en de bevindingen registreren

De participatie van uitgestroomde cliënten is 7% groter dan de participatie van instromende cliënten.

De participatie van uitgestroomd cliënten is 10% hoger t.o.v. de participatie van instromende cliënten

Participatie van niet werkende schuldenaren wordt een onderdeel van de integrale aanpak SDV. We registreren de mate van participatie.

Relaties met andere programma’s Relatie met programma 10 ( formulierenbrigade)


114

samenwerking

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Alle kinderen moeten zich kunnen ontplooien, ongeacht de financiële situatie van het gezin waarin ze opgroeien. Kinderen van ouders met een laag inkomen worden gestimuleerd om te participeren in sport- of culturele activiteiten. Streefdoel/indicator x

Indien de financiële thuissituatie een belemmering vormt voor kinderparticipatie worden ouders doorverwezen naar een van de deelnemende fondsen. x We signaleren armoede-gerelateerde gezondheidsknelpunten bij kinderen. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Bij controles van de JGZ en Icare bij 0-18 Bij controles van JGZ en Icare bij 0-18 Bij risico constatering wordt door JGZ jarigen wordt in 100% aandacht besteed jarigen wordt in 100% aandacht besteed doorverwezen naar gemeente. aan armoede en gezondheid bij kinderen aan armoede en gezondheid bij kinderen Via fondsen (zoals Jeugdsportfonds, Stichting Meedoen) kunnen alle kinderen die daarvoor in aanmerking komen meedoen aan sport en cultuur of schoolactiviteiten.

Via fondsen (zoals Jeugdsportfonds, Stichting Meedoen) kunnen alle kinderen die daarvoor in aanmerking komen meedoen aan sport en cultuur of schoolactiviteiten.

We verlengen onze samenwerking met de fondsen/stichtingen.

Relaties met andere programma’s x Pprogramma 14 (kinderen maken op school kennis met cultuur), programma 15 (80% van de jeugdigen voldoet aan de beweegnorm en is er een vangnet voor kinderen die zonder zwemdiploma de basisschool verlaten) en programma 9 (Lespakket voor scholen is beschikbaar voor kinderen en voor ouderavonden op basisscholen en in voortgezet onderwijs. Aandacht voor financiële opvoeding in reguliere lessen).

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Het bevorderen van maatschappelijke betrokkenheid bij armoede Streefdoel/indicator x Samenwerken met partners en ervaringsdeskundigen om armoede tegen te gaan. x Iedereen die tot de doelgroep behoort maakt gebruik van armoede- en inkomensondersteunende maatregelen. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Project de kunst van rondkomen is afgerond Bij gebleken haalbaarheid worden Afronden haalbaarheidsonderzoek. en nu onderzoeken we welke aanbevelingen, zoals eigen kracht loket, aanbevelingen van project De kunst van het gerealiseerd. rondkomen kunnen worden overgenomen in beleid en uitvoering. Er wordt minimaal 4x per jaar in de Wijzer Er wordt minimaal 6x per jaar in de Wijzer aandacht geschonken aan armoede- en aandacht geschonken aan armoede- en inkomensondersteunende maatregelen inkomensondersteunende maatregelen Er vindt 4 x per jaar overleg plaats met Er vindt 4 x per jaar overleg plaats met We organiseren en faciliteren het overleg. professionals uit de stad over professionals uit de stad over ontwikkelingen op het gebied van inkomen ontwikkelingen op het gebied van inkomen en schulden. en schulden.

Relaties met andere programma’s Programma 10 (formulierenbrigade en maatschappelijke participatie).


115

samenwerking

B: Financieel deel Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties:

2012 59.082 46.312 -12.770 -1.940

2013 62.563 46.351 -16.212

2014 65.027 49.050 -15.977

2015 65.054 49.050 -16.004

2016 65.081 49.050 -16.031

2017 65.108 49.050 -16.058


-14.710

-16.212

-15.977

-16.004

-16.031

-16.058

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: De bijstandsuitkerngen (o.a. WWB) zijn voorlopig gelijkgesteld aan de te verwachten bijdrage uit het macrobudget WWB. Gelet op de ervaringen over de jaren 2012 en 2013 is er gerede kans op een voordelig incidenteel resultaat in 2014. Omdat hierbij diverse niet te beïnvloeden factoren een rol spelen (o.a. landelijke groei werkloosheid en bijstandsontwikkeling) ramen wij de lasten en baten budgettair neutraal. Bij de beleidsrapportages in 2014 zullen wij u over de ontwikkingen op de hoogte houden. Vanf 2015 wordt een algehele herverdeling van het macrobudget verwacht, met het risico dat er herverdeeleffecten zullen optreden. N.a.v. de meicirculaire (gemeentefonds) is € 290.000 als eenmalig budget geraamd voor financiële compensatie i.v.m.afschaffen bestaande regelingen (Wtcg, CER en specifieke zorgkosten). Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreidingslasten

-27


-54

-81

116

samenwerking




117

samenwerking

Programma 12

Cultuur

A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie Visie Culturele activiteiten versterken de binding tussen mensen en groepen mensen. Ze prikkelen mensen tot zelfontplooiing. Cultuur draagt daardoor bij aan het versterken van de talenten van mensen. Dit heeft weer een positief effect op creativiteit, ondernemerschap en leefbaarheid in de stad. Sterke en kwalitatief goede culturele voorzieningen en activiteiten dragen bij aan Zwolle als aantrekkelijke en vitale stad voor bewoners en bezoekers. Dit wordt nog versterkt doordat Hogeschool voor de kunsten ArtEZ hier ook gevestigd is en Zwolle thuisbasis is voor enkele culturele gezelschappen. Bij cultuur in wijken leggen we het accent op cultuurparticipatie. Culturele activiteiten willen we zoveel mogelijk laten aansluiten bij voorzieningen in de wijken, bijvoorbeeld scholen. Belangrijk is om nieuwe verhoudingen te vinden tussen wat de Zwolse samenleving (markt, civil society) kan en wat de gemeente moet doen om talentontwikkeling en cultureel ondernemerschap te bevorderen. Participatie staat ook hier voorop: eigen verantwoordelijkheid, eigen initiatief, synergetische samenwerking en het bieden van een ondersteuning aan wie niet op eigen kracht mee kan doen. Met partners op het gebied van cultuur werken we hier aan in wisselende rollen en samenwerkingsverbanden. We benutten daarbij ook de kracht van de regio, onder meer in Zwolle Kampen Netwerkstad. Twee doelen staan in het programma cultuur centraal: 1. Participatie: we willen zoveel mogelijk inwoners van Zwolle laten meedoen met cultuur in stad en wijken; en 2. Sterke stad: we willen het culturele klimaat met name in de binnenstad versterken en daarmee meer bezoekers van buiten de stad trekken. Ontwikkelingen x Zwolle blijft een jonge stad waar het aantal kinderen en jongeren nog steeds toeneemt. Dit betekent een blijvend belang van cultuureducatie voor een grote groep kinderen en jongeren. x Het belang van cultuur voor de sociale en economische ontwikkeling van de stad blijft groot. We willen met ons cultuurbeleid de culturele en cultuurhistorische potenties van Zwolle zo goed mogelijk benutten. x De economische crisis noodzaakt tot gemeentelijke bezuinigingen. Samen met afnemende culturele bedrijvigheid, e vermindering van het aantal bezoekers aan culturele voorzieningen en evenementen en steeds grotere druk op 3 geldstromen leidt dit tot toenemende druk op culturele instellingen. x Het Rijk bezuinigt voor de periode 2013-2016 stevig op cultuur en zet vooral in op nieuw beleid voor cultuureducatie. Dit geldt ook voor provincie Overijssel. x Lokaal werken we aan een andere overheid. Naast noodzakelijke bezuinigingen, houden we in dit kader ook rekening met investeringen die nodig zijn om een aantal ambities te kunnen realiseren.

Relevante kaderstellende nota’s x

Cultuur en stad. Cultuurbeleid gemeente Zwolle (2011)


118

samenwerking

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Participatie: zoveel mogelijk inwoners van Zwolle laten meedoen met cultuur in de stad. Streefdoel/indicator Bevorderen van gebruik van culturele voorzieningen. In 2015 is het % inwoners dat bezoeker of gebruiker van gesubsidieerde culturele voorzieningen in Zwolle is niet gedaald. Het % bewoners dat tevreden is over het gesubsidieerde culturele voorzieningenniveau in de stad is minimaal gelijk gebleven. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten % bewoners dat de afgelopen 12 maanden Op dit moment wordt onderzocht of er een gebruik heeft gemaakt van een geschikte locatie is voor de herhuisvesting gesubsidieerde culturele voorziening van de bibliotheek in relatie tot de (mogelijke) 0-meting 2013: 90% 1-meting 2015: 90% verkoop van de Diezerstraat 80/82. De nieuwe locatie moet een kwaliteitsslag opleveren voor % bewoners dat (zeer) tevreden is over het de bibliotheek en van toegevoegde waarde gesubsidieerde culturele zijn vanuit het perspectief stedelijk voorzieningenniveau in Zwolle. programmeren. Na definitieve besluitvorming 0-meting 2013: 66% 1-meting 2015: 66% over herhuisvesting worden plannen nader vormgegeven. In 2013 is gestart met de verbouwing van Hedon en in voorjaar 2014 zal de opening plaatsvinden. Door de uitbreiding neemt de capaciteit van Hedon toe. De uitbreiding draagt bij aan de versterking van het cultureel klimaat van de binnenstad. We gaan door met: x Subsidieafspraken met Bibliotheek Zwolle, Poppodium Hedon, Theater Odeon/De Spiegel, Museum De Fundatie, Stedelijk Museum Zwolle, Historisch Centrum Overijssel, en een aantal kleinere culturele activiteiten. x Uitvoering subsidieregelingen Culturele Activiteiten en zaalhuur Odeon/De Spiegel. x Subsidieafspraken met festivals Streefdoel/indicator Stimuleren van actieve deelname aan culturele activiteiten. Het % inwoners dat zelf actief deelneemt aan culturele activiteiten is in 2015 minimaal gelijk gebleven. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten % bewoners dat de afgelopen 12 maanden We gaan door met: actief aan kunst en cultuur heeft gedaan. x Subsidieafspraken met steunpunt 0-meting 2013: 47% amateurkunst Kunst & Zo 1-meting 2015: 47% x Uitvoering subsidieregeling amateurkunst % bewoners dat de afgelopen 12 maanden actief aan kunst en cultuur heeft gedaan via een vereniging, club of school 0-meting 2013: 19% 1-meting 2015: 19%


119

samenwerking

Streefdoel/indicator Versterken culturele ontwikkeling van alle kinderen in Zwolle. Alle scholen in het primair onderwijs nemen in 2015 deel aan cultuureducatieve activiteiten. 20% van alle scholen voor primair onderwijs werkt in 2015 met een doorgaande leerlijn voor cultuureducatie. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Deelname scholen (speciaal) primair In 2013 is nieuw beleid vastgesteld voor onderwijs aan cultuureducatieve activiteiten cultuureducatie. We zetten in op versterking 0-meting 2011: 100% 1-meting: 2015: 100% van cultuureducatie in en rond het (primair) onderwijs op basis van een doorgaande Aantal scholen (speciaal) primair onderwijs leerlijn, met verbindingen naar amateurkunst, met een doorgaande leerlijn cultuureducatie cultuureducatieve projecten in wijken en 0-meting 2011: 0 van 50 (0%) 1-meting 2015: 10 van 50 (20%) (ongesubsidieerd) vrije tijd aanbod. In 2014 werken we dit uit in: - afspraken met scholen voor primair onderwijs over te behalen prestaties - afspraken over ontwikkeling, uitvoering en financiering van concrete culturele activiteiten met scholen en aanbieders - afspraken over de nieuwe makelaarsfunctie cultuureducatie. - afspraken over inzet combinatiefunctionarissen cultuur. We gaan door met: Subsidieafspraken met de Muzerie voor cultuureducatie in het onderwijs en ondersteuning amateurkunst. De subsidieverlening voor vrije tijd activiteiten is beëindigd.

Relaties met andere programma’s Om de doelstelling participatie te realiseren, leggen leveren wij inzet in programma 7 (cultuureducatie), 6 (vrijwilligersondersteuning) en 11 (geen drempel voor qua inkomenssituatie kwetsbare groepen).

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Sterke stad: het culturele klimaat in de stad, met name in de binnenstad, versterken en daarmee meer bezoekers van buiten de stad trekken. Streefdoel/indicator In 2015 bedraagt het aantal bezoeken aan theater en musea respectievelijk 3 en 1,5 bezoeken per inwoner per jaar. De positie van Zwolle t.o.v. de G50 blijft minimaal gelijk. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten a. Aantal jaarlijkse bezoeken aan theaters Om het culturele klimaat in de stad te en musea per inwoner versterken, is De Fundatie in 2013 uitgebreid. 0-meting 2010: 1-meting 2015 Daarnaast wordt Hedon volledig verbouwd, waardoor de capaciteit toeneemt. Hedon zal x Theater: 2,9 x Theater: 3 in het voorjaar 2014 openen. Daarnaast wordt x Musea: 1,0 x Musea: 1,5 onderzocht of er een geschikte huisvestingslocatie voor de bibliotheek is en of Positie Zwolle in vergelijking met 50 het pand aan de Diezerstraat ingezet kan grootste gemeenten qua aantal bezoekers worden als versterking van de winkelfunctie. aan theaters en musea 0-meting 2011: 1-meting 2015: In 2013 is het project voor de definitieve x Theater: 26 x Theater: 26 kunstroute station - binnenstad opgepakt. Dit x Musea: 19 x Musea: 19 moet leiden tot een gastvrije en aantrekkelijke route van station naar de binnenstad. We gaan door met: Uitvoering subsidieafspraken Odeon/De Spiegel, Museum De Fundatie, Stedelijk Museum Zwolle


120

samenwerking

Streefdoel/indicator In 2015 is de positie van Zwolle ten opzichte van de G50 voor wat betreft het aantal uitvoeringen in de podiumkunsten minimaal gelijk gebleven. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Aantal uitvoeringen in de podiumkunsten We gaan door met: per 1000 inwoners x Uitvoering subsidieafspraken Hedon 0-meting 2010: 1-meting 2015: x Theater: 2,6 x Theater: 2,6 x Popmuziek: 2,0 x Popmuziek: 2,0 x Klassieke muziek: 0,8 x Klassieke muziek: 0,8 Positie Zwolle in vergelijking met 50 grootste gemeenten 0-meting 2010; 1-meting 2015: x Theater: 21 x Theater: 21 x Popmuziek: 16 x Popmuziek: 16 x Klassieke muziek: 8 x Klassieke muziek: 8 Streefdoel/indicator Het aandeel van banen in de sector kunsten en erfgoed is in 2015 minimaal stabiel gebleven. Nulsituatie Aantal banen in de sector kunsten en cultureel erfgoed als percentage van de beroepsbevolking 0-meting 2010: 0,8%

Norm van 2014

Activiteiten We gaan door met: x Uitvoering subsidieafspraken met R10, Stichting Ateliers Zwolle

1-meting 2015: 0,8%

Streefdoel/indicator Er worden in Zwolle in 2015 minimaal 20 culturele evenementen per jaar georganiseerd. Zwolle scoort jaarlijks een top 10 positie voor culturele evenementen. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Aantal culturele evenementen per 100.000 We gaan door met: inwoners x Subsidieafspraken met culturele 0-meting 2010:25 1-meting 2015: 20 kernevenementen Positie Zwolle in vergelijking met 50 grootste gemeenten 0-meting 2010: 4 1-meting 2015: top 10 Streefdoel/indicator Het aantal kunstwerken in de openbare ruimte per 10.000 inwoners is in 2015 gelijk aan 2012. Nulsituatie Aantal kunstwerken in de openbare ruimte per 10.000 inwoners 0-meting: 10

Norm van 2014

1-meting 2015: 10

Activiteiten We werken aan totstandkoming van een Kunstroute van het stationsgebied naar de binnenstad. Dit project heeft in 2014 prioriteit. We onderzoeken de mogelijkheden voor een sterkere verbinding van de beeldenroute Kunstwegen (langs de Vecht tot aan de oorsprong in Duitsland) met de stad. In 2014 besluiten we mede op grond hiervan samen met de andere Nederlandse Vechtdal gemeenten over subsidie vanaf 2015.

Relaties met andere programma’s Om de doelstelling sterke stad te realiseren, leggen we verbindingen programma 3 (bezoekers van buiten Zwolle) en 5 (beeldende kunst in openbare ruimte).met onze inzet in het programma 2 (bruisende binnenstad) en 7 (voorzieningen studenten). Toelichting In 2013 is voor een aantal indicatoren een 0-meting uitgevoerd. Hiervoor is gebruik gemaakt van twee onderzoeken: het Buurt voor Buurt onderzoek en een apart onderzoek onder het Zwolse burgerpanel. We merken bij de 0-metingen het volgende op: x Het gebruik van culturele voorzieningen is hoog: de leeftijdsgroep 18+ scoort met 90% hoog, jeugd 12-17 jaar met 99% nog hoger. De grootste publiekstrekkers onder inwoners van Zwolle zijn theater Odeon/de Spiegel en Bibliotheek Zwolle. x Wat tevredenheid over culturele voorzieningen betreft, scoren 12-17 jarigen met 59% (zeer) tevreden juist iets lager dan de 18-plussers met 66%. x Uit het zelfstandig cultuuronderzoek onder het Zwolse burgerpanel blijkt 47% actief aan kunst en cultuur te hebben gedaan. Uit het Buurt voor Buurt onderzoek blijkt dat 19% van de Zwollenaren dit deed via een vereniging, club of school (b.v. muziekvereniging, theater- of dansschool). Een groot aantal bewoners is dus op andere wijze actief dan via een vereniging, club of school. De economische ontwikkeling kan de ambitie om tevredenheid over en bereik van culturele voorzieningen onder Zwollenaren minimaal gelijk te laten zijn (dus tevredenheid 66%, bereik 90%) onder druk komen te staan. Tegelijk investeren we gericht in culturele voorzieningen (Hedon,


121

samenwerking

Fundatie) en in een nieuwe aanpak van cultuureducatie/ ondersteuning amateurkunst. We denken daardoor bereik en tevredenheid op het peil van 2012 te kunnen handhaven. Voor meer informatie uit beide onderzoeken wordt verwezen naar www.destaatvanzwolle.nl. Beide onderzoeken worden periodiek herhaald. De eerstvolgende uitkomsten (1-meting) worden verwacht in 2015. Kunst in openbare ruimte In de PPN 2013 is besloten om de percentageregeling Beeldende Kunst in stand te houden, maar jaarlijks te bezien of de gelden die via de percentageregeling beschikbaar zijn gekomen in beeldende kunstprojecten worden geïnvesteerd of vrijvallen. Ombuigingen cultuur Na eerdere bezuinigingen in 2012 (€ 1,4 mln.) en 2013 (oplopend tot € 1,2 mln. in 2015) worden met ingang van 2014 de volgende bezuinigen doorgevoerd: x In 2013 is het laatste jaar van een meerjarige, incidentele subsidie voor Safe – P’Art of your life (€ 20.000). Deze subsidieafspraak wordt niet verlengd. In 2015 wordt daarnaast de volgende bezuiniging doorgevoerd: x Subsidie galerie Het Langhuis: € 22.000 Vanaf 2015 worden deze twee budgetten als volgt ingezet: van de besparing ad € 42.000 wordt € 30.000 opnieuw ingezet voor onderhoud beeldende kunst, € 12.000 wordt structureel bezuinigd. In het jaar 2014 valt de € 20.000 incidenteel vrij.


Rijksgeld beeldende kunst

Toelichting

Ruim de helft (€ 80.000) van de rijksmiddelen beeldende kunst worden ingezet voor presentatie van beeldende kunst. De subsidies zijn incidenteel meerjarig tot en met 2013. Deze worden vanaf 2014 niet verlengd.

Onderwerp

Algemene korting (3%) op gesubsidieerde instellingen

Toelichting

Alle structurele subsidies binnen het programma cultuur worden op begrotingsbasis met 3% gekort. De korting wordt gerealiseerd door, na 2012 en 2013 de indexering met 1% te hebben verlaagd, ook in 2014 diezelfde korting op de indexering toe te passen.


Subsidie Galerie Het Langhuis

Toelichting

Galerie Het Langhuis ontvangt tot en met 2014 structurele subsidie om een podium te bieden aan net afgestudeerde kunstenaars. Per 2015 wordt de subsidierelatie beëindigd. Het bereik van de instelling is beperkt (ca. 1800 bezoekers per jaar) en de organisatie is volledig afhankelijk van gemeentelijke subsidie.

Onderwerp

Subsidie Safe (P.art of your Life)

Toelichting

Safe ontvangt tot en met 2013 een meerjarig incidentele subsidie vanuit het decentralisatiefonds Beeldende Kunst en Vormgeving (BKV). De subsidie wordt niet verlengd.


122

samenwerking


Rekening 2012 18.150 265 -17.885 1.023

Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Resultaat na bestemming

-16.862

Begroting 2013 2014 17.356 17.987 267 220 -17.089 -17.767 965


2017 17.987 220 -17.767

-16.124

-17.767

-17.767

-17.767

-17.767

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: Naast de trendmatige aanpassingen zijn de bezuinigingen beeldende kunst € 80.000 en algemene korting 3% op de subsidies ad € 140.000 verwerkt. Hiertegenover staat de nieuw geraamde post Hedon € 650.000 en wegvalllen dekking budget voor nieuwe initiatieven op grond van de cultuurnota. Bij de PPN 2014-2017 is besloten de dekkingsreserve GPA in te zetten voor dekking tekort stadshagen, hiermee komt de jaarlijkse onttrekking aan de reserve GPA te vervallen. Bezuinigingen o.b.v. PPN 2014-2017 en begroting 2014: Aanvullende besparing op cultuureducatie Safe-P.art of Life Langhuis Af: herinzet voor onderhoud beeldende kunst

115 20 22 -30

115 20 22 -30

115 20 22 -30

1.800 -1.245 150 250

1.800 -1.245 150 250

1.800 -1.245 150 250

80 140

80 140

80 140

80 140

Structurele knelpunten o.b.v. PPN 2012-2015: Hedon

-650

-650

-650

-650

Nieuwe structurele bestedingen o.b.v. cultuurnota: Budget voor nieuwe initiatieven

-150

-150

-150

-150

-25

-25

-25

20

Bezuinigingen o.b.v. PPN 2013-2016: Afbouw subsidie vrije tijd aanbod Muzerie in relatie tot cultuureducatie toespitsen op onderwijs Musea, efficiency/meer eigen inkomsten Podiumkunsten, efficiency/meer eigen inkomsten Bezuinigingen o.b.v. PPN 2012-2015: Rijksgeld beeldende kunst Algemene korting (3%) op gesubsidieerde instellingen cultuur

Besluitvorming PPN 2012-2015 (meerjarig incidenteel): Fundatie


123

samenwerking




124

samenwerking

Programma 13

Sport

A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie Algemeen Sport neemt een steeds belangrijker positie in binnen het sociaal domein. Sport wordt in plaats van ‘doel op zich’ (oftewel als vorm van vrijetijdsbesteding) steeds meer gezien als middel om maatschappelijke doelen te bereiken. Dit wordt niet alleen door de overheid en maatschappelijke (uitvoerings)partners onderkent maar ook meer en meer door de sportorganisaties zelf. Voorbeeld van deze trend is de invoering van de Brede Impuls combinatiefuncties door het ministerie van VWS, waarbij de combinatiefunctionarissen uit de Impuls Brede scholen, sport en cultuur (grotendeels) worden omgevormd tot en uitgebreid met buurtsportcoaches. Deze buurtsportcoaches moeten sport en bewegen (en sportverenigingen) verbinden met onder meer welzijn, (jeugd)zorg, kinderopvang, onderwijs en bedrijfsleven. Sport en bewegen zelf speelt daarin een ondergeschikte rol, maar wordt op basis van de wijkopgave juist gericht ingezet ten behoeve van gezondheidsbevordering, participatie etc. en wel voor een bredere doelgroep dan alleen jeugd. Ook Zwolse sportverenigingen pakken steeds meer uit eigen beweging hun maatschappelijke taak op. Enerzijds vinden de verenigingen dit hun morele verantwoordelijkheid, maar veelal is het ook een mogelijkheid om de vereniging in stand te houden en te versterken. Deze activiteiten leiden immers tot nieuwe leden en geldstromen, die in het huidige economische klimaat zeer welkom zijn. Voorbeeld is de samenwerking die een aantal Zwolse verenigingen zoeken met gespecialiseerde bedrijven om de arbeidsre-integratie te bevorderen via inzet van deze mensen binnen de vereniging. Juist vanwege de sociale structuur van de sportvereniging (de sportverenging is één van de weinige nog overgebleven traditionele vormen waar mensen samenkomen) in combinatie met de maatschappelijke functie van de sport zelf is het belangrijk ook de rol van de sportvereniging binnen het sociaal domein te vergroten. De inzet van de buurtsportcoach is hier deels ook op gericht, maar een extra impuls op dit gebied (bijv. in de vorm van sportparkmanagement) kan hier bij helpen. De accentverschuiving van ‘sport als doel’ naar ‘sport als middel’ betekent niet dat we sport als doel niet meer belangrijk vinden, maar houdt wel in dat nadrukkelijker gekeken zal gaan worden naar de financiering van sport. Zo zal sport niet alleen steeds meer gefinancierd gaan worden uit budgetten voor zorg en welzijn, maar zal juist ook ten aanzien van investeringen in en financiering van ‘sport als doel op zich’ nadrukkelijker gekeken worden naar de mate waarin dit ‘sport als middel’ faciliteert en het maatschappelijk effect dat de investering oplevert. Met een nieuwe raad en college op komst zal bezien moeten worden of en in welke mate dit onderdeel uitgewerkt dient te worden in een eventuele nieuwe sportbeleidsnota. Breedtesport De focus binnen het sportbeleid is en blijft voornamelijk gericht op de breedtesport, te meer daar breedtesport het instrument is om de bredere maatschappelijke doelen te verwezenlijken (sport als middel). Een hoge sportparticipatie en een life-time sportdeelname van de Zwolse burgers zijn en blijven dan ook speerpunten binnen het Zwolse sportbeleid. In 2014 zal de aandacht, naast de reguliere activiteiten, vooral uitgaan naar de transformatie van de Impuls Brede Scholen, sport en cultuur naar de Brede Impuls Combinatiefuncties en de bijbehorende (verdere) implementatie van de buurtsportcoaches. Sportevenementen Binnen het evenementenbeleid blijven we een aantal sportevenementen faciliteren die hun waarde voor Zwolle hebben bewezen. Ook zullen wij daar waar mogelijk blijven proberen aansprekende sportevenementen naar Zwolle te halen. In dat kader zal Zwolle in 2014 mogelijk hostcity zijn voor de landelijke opening van de Nationale Sportweek. Sportaccommodaties Een kwalitatief en kwantitatief passend aanbod van sportvoorzieningen is noodzakelijk om sport als doel en als middel te kunnen faciliteren. Na de investeringen van de afgelopen jaren en de ontwikkelingen die in gang zijn gezet (zoals het nieuwe Anker) is het accommodatieaanbod op peil. Wel zal de verschuiving van sport naar bewegen andere eisen stellen aan de accommodatie. Accommodaties hoeven in dat geval vaak niet meer te voldoen aan de (kostbare) eisen van sportbonden, waarmee andere voorzieningen ingezet kunnen worden of zonder hoge investeringen geschikt kunnen worden gemaakt. (bijv. wijkcentra, trapveldjes, (aangepaste) leegstaande fabriekshal). Dit sluit aan bij het streven om maatschappelijk vastgoed optimaal en multifunctioneel te benutten, leegstand tegen te gaan en waar mogelijk maatschappelijke voorzieningen zoveel mogelijk te combineren. De komende bestuursperiode dient echter wel een (her)oriëntatie plaats te vinden op het kunstgrasprogramma en de financiering daarvan, aangezien de eerste velden binnen enkele jaren voor vervanging in aanmerking komen. Verder zal, mede in het kader van de bezuinigingen, een voorstel ontwikkeld worden over de (verhoging van de) tarieven of eventueel een nieuw tarievenbeleid.


125

samenwerking

Ontwikkelingen x Zwolle blijft groeien, waarbij het aandeel ouderen absoluut en relatief gezien toeneemt. De vraag naar sportactiviteiten en voorzieningen voor ouderen zal aanzienlijk stijgen. Daarmee zal, met het stijgen van de leeftijd, een verschuiving plaatsvinden van sporten naar bewegen, terwijl ook voor jongeren het sportaanbod op peil moet blijven. x De “moderne” samenleving leidt er toe dat de burger zich meer en meer als consument gaat gedragen. Men wil meer variatie in sportactiviteiten, sporten op momenten dat men dat zelf wil en met wie men zelf wil. Daarmee vindt ook in Zwolle een verschuiving plaats van deelname aan de traditionele verenigingssport naar ongeorganiseerd en/of individueel sporten. Binnen de Zwolse verenigingen blijven de ledenaantallen nog goed op peil, maar het vinden van vrijwilligers en vooral bestuursleden wordt voor verenigingen steeds moeilijker. x De economische recessie is een bedreiging voor de sportparticipatie en de sportinfrastructuur. De burger heeft immers minder geld voor sportbeoefening of lidmaatschap en anderzijds is het voor verenigingen moeilijker om sponsorgelden te verkrijgen. Vooral dit laatste wordt door de Zwolse sportorganisaties ondervonden.


Sportnota: Sport in Zwolle, Samen Beleven (2006-2011), verlengd tot 2015 Masterplan Sportaccommodaties (2009) Nota aangepast sporten: Zwolle sport onbeperkt (2010-2013) Nulmeting sportaccommodaties (2011)

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Sportparticipatie: een zo hoog mogelijke sportdeelname in alle geledingen van de bevolking Streefdoel/indicator Bevorderen van sportdeelname. x In 2014 voldoet 75% van de volwassenen en 80% van de jeugdigen aan de beweegnorm. x De sportdeelname van mensen met een beperking is gestegen tot 62% in 2014. Versterken van de sportieve ontwikkeling van kinderen en volwassen in Zwolle. x Het aantal scholen waar de jeugd binnen en buiten schooltijd dagelijks kan sporten bedraagt in 2014 18. x De inzet van de buurtsportcoaches dient te leiden tot een afname van het aantal inactieve volwassenen tot 4% van de bevolking. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Sportparticipatie volwassenen 0-meting 2009: 75% 1-meting 2014: 75% Deelname aan de Brede impuls Combinatiefuncties door de inzet buurtsportcoaches, waarmee buurtgerichte sporten beweegactiviteiten voor een brede doelgroep worden ontplooid. Sportparticipatie jeugdigen 0-meting 2009: 80%

1-meting 2014: 80%

Verzorgen van een sporten beweegaanbod voor jeugd en jongeren van 4 t/m 12 jaar en 13 t/m 18 jaar en het verbeteren van de kwaliteit en de continuïteit van het sporten beweegaanbod door Sportservice Zwolle als onderdeel van het bestaande uitvoeringsprogramma.

Sportparticipatie mensen met een beperking 0-meting 2012: 1,63% (cijfer t.o.v. de totale Zwolse bevolking en o.b.v. geregistreerde G-sporters, sporters met een beperking geïntegreerd binnen de valide sport of ongeorganiseerde sport zijn niet meegenomen)

1-meting 2014: 1,63%

Integreren van zorgprogramma´s gericht op kinderen met motorische, gezondheids- en sociaal-emotionele achterstanden in bestaande beweegactiviteiten als onderdeel van het bestaande uitvoeringsprogramma van SportService Zwolle. Uitvoeren van de subsidieregeling aangepast sporten. Uitvoering geven aan de nota aangepast sporten: x Het verder ontwikkelen van een Servicepunt aangepast sporten middels de consulent aangepast sporten x Bevorderen van gecoördineerde samenwerking binnen het spelersveld middels de subsidieverordening en het vormgeven van een platform aangepast sporten


126

samenwerking

Subsidiering en participatie in het sportstimuleringsproject Special Heroes. Aandeel scholen met dagelijks binnen- en buitenschools sportaanbod 0-meting 2012: 17

1-meting 2014: 18

Inzet van combinatiefunctionarissen uit de Brede Impuls ter ondersteuning en uitvoering van onder- en naschoolse (sport)activiteiten middels subsidiëring van SportService in het kader van de Brede Impuls combinatiefuncties.

Aandeel kinderen zonder zwemdiploma in groep 7 0-meting 2012: 1% (landelijk gemiddelde: 2,1%) Percentage inactieven: Nulmeting 2010: 4,9%

1-meting 2014: 1%

Het (laten) uitvoeren van een vangnet dat voorziet in zwemlessen voor kinderen uit minder draagkrachtige gezinnen.

1-meting 2015: 4%

Deelname aan de Brede impuls combinatiefuncties door de inzet van buurtsportcoaches, waarmee buurtgerichte sporten beweegactiviteiten voor een brede doelgroep worden ontplooid.


Doelstellingen/maatschappelijke effecten Sport als middel ten behoeve van andere (maatschappelijke) doelen Streefdoel/indicator Versterken en benutten van de rol van sport (ten aanzien van doelen) in andere beleidsprogramma’s x Sport vormt een structureel onderdeel van sociaal domein in het algemeen en het gezondheidsbeleid, het jeugdbeleid, welzijnsbeleid en participatie in het bijzonder. Sportverenigingen vervullen een bredere rol dan voor het sporten alleen. x In 2014 is 65% van de sportverenigingen maatschappelijk actief. x 40% van de sportverenigingen organiseert in 2014 activiteiten al dan niet exclusief voor speciale doelgrepen. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten aandeel sportverenigingen dat 1-meting 2014: 65% Al dan niet projectmatige inzet van maatschappelijk actief is Sportservice Zwolle en buurtsportcoaches 0-meting 2011: 61% gericht op het activeren van verenigingen en ondersteunen bij organiseren maatschappelijke activiteiten. Percentage sportverenigingen met leden uit speciale doelgroepen 0-meting 2011: 39%

1-meting 2014: 40%

Uitvoering geven aan de nota aangepast sporten en inzet van de consulent aangepast sporten en buurtsportcoaches vanuit SSZ gericht op ontwikkeling doelgroepactiviteiten en bevordering sportdeelname.


Doelstellingen/maatschappelijke effecten Sterke sportinfrastructuur Streefdoel/indicator Het bevorderen van sterke, bloeiende sportverenigingen die een aantrekkelijk sportaanbod hebben en een ontmoetingsplaats zijn voor diverse bevolkingsgroepen. x Het aandeel sporters dat lid is van een sportvereniging bedraagt in 2014 60%. x Het aantal verenigingen dat wachtlijsten kent voor jeugdleden is in 2014 gereduceerd tot 0. In voorkomende gevallen zal eerst gekeken worden naar eventueel beschikbare capaciteit op andere sportaccommodaties. Mocht deze capaciteit aanwezig zijn en de vereniging desondanks toch kiest voor een wachtlijst is het hun eigen keuze en wordt de vereniging in de meting als 0% gezien. x Het aantal verenigingen met kaderproblemen (niet- technisch kader) is in 2014 gereduceerd tot 20%. x 75% van de verenigingen kent een stabiel of stijgend ledenaantal. Sportservice Zwolle is in 2014 het centrale sportservicepunt binnen de gemeente Zwolle op het gebied van accommodaties, sportstimulering, verenigingsondersteuning en de verbinding tussen sport en onderwijs x Het aantal accommodaties dat in 2014 door SSZ wordt verhuurd bedraagt 30 x In 2014 bedraagt het aantal aan sportgerelateerde combinatiefunctionarissen 19,1 Fte. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Percentage sporters dat lid is van een meting 2014: 60% Subsidiëring van het bestaande sportvereniging uitvoeringsprogramma van SportService


127

samenwerking

0-meting 2010: 56,9%

Zwolle ten behoeve van: x verenigingsondersteuning voor reguliere en gehandicaptensportverenigingen x ondersteunen van reguliere sportverenigingen bij de opvang en begeleiding van mensen met een beperking x Deskundigheidsbevordering en stimuleren vrijwilligerswerk voor reguliere en gehandicaptensportverenigingen x Het structureel inbedden en zichtbaar maken van Fair Play in sportverenigingen

Aantal verenigingen met wachtlijsten voor jeugdleden 0-meting 2011: 1%

meting 2014: 0%

Aandeel verenigingen met kaderproblemen (niet-technisch kader) 0-meting 2011: 23%

meting 2014: 20%

Aandeel verenigingen met stabiel of stijgend ledenaantal 0-meting 2011: 76%

meting 2014: 75%

Aantal binnensportaccommodaties dat door SSZ verhuurd wordt 0-meting 2011: 27

meting 2014: 30

Onderzoek naar de (on)mogelijkheden (voorwaarden en tarieven) om ook nietgemeentelijke accommodaties op een eenduidige wijze aan te haken bij het centraal sportloket bij SportService Zwolle.

Aantal fte sportgerelateerde combinatiefunctionarissen/ buurtsportcoaches 0-meting 2012: 5,7

meting 2014: 17,7 Fte

Implementeren van uitvoeringsplannen ten aanzien van de uitbreiding Brede Impuls Combinatiefuncties


Maatschappelijke effecten Kwalitatief en kwantitatief voldoende sportaccommodaties Streefdoel/indicator De sportaccommodaties worden zo efficiënt mogelijk gebruikt. x Het bezettingspercentage van de gymzalen, sportzalen en sporthallen bedraagt gemiddeld tenminste 25%, 25% respectievelijk 30% in 2014. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Bezettingspercentage Met onderwijshuisvesting wordt continu 0-meting 2012: meting 2014 bekeken op welke wijze sportaccommodaties Sporthal: 28% Sporthal: 30% ten behoeve van bewegingsonderwijs en Sportzaal:24% Sportzaal: 25% breedtesport optimaal ingezet kunnen worden, Gymzaal: 26% Gymzaal: 25% teneinde over- en ondercapaciteit zo veel mogelijk te voorkomen.

Relaties met andere programma’s Programma 7 en 17.

Wat gaan we dit jaar in het kader van de bezuinigingen doen Bezuiniging waarover al besluitvorming heeft plaatsgevonden Onderwerp

Tariefsverhoging sport (extra 2% per jaar)

Toelichting

De tarieven sport worden per 2011 gedurende 5 jaar naast de jaarlijkse index met 2% jaar verhoogd. De verhoging leidt er toe dat de sportverenigingen geconfronteerd worden met per saldo beperkt hogere kosten, waardoor het maatschappelijk effect verwaarloosbaar is. De maatregel levert de gemeente een cumulatieve meeropbrengst van € 8.000 per jaar op oftewel structureel € 40.000 vanaf 2015 ten opzichte van 2010. Topsportsteunpunt/talentherkenning


De subsidie is van 2012 tot 2014 af gebouwd naar 0, omdat de gemeente dit meer als een regionale opdracht dan als een gemeentelijke taak ziet. Het topsportsteunpunt zal naar verwachting blijven bestaan aangezien ook Landstede, Sportservice Overijssel, NOC-NSF en het Olympisch Netwerk Overijssel hierin participeren.


Subsidies breedtesport

Toelichting

De afgelopen jaren is slechts zeer beperkt een beroep gedaan op het onderdeel incidentele subsidies breedtesport uit de ASV. Het is daarmee reëel de regeling af te schaffen en het bijbehorende budget te laten vrijvallen ten behoeve van de algemene middelen, te meer daar het maatschappelijk effect van deze bezuiniging weinig ingrijpend is. De verordening incidentele breedtesportactiviteiten (hoofdstuk 19 ASV) wordt derhalve ingetrokken. Gefaseerd verhogen sporttarieven


Naast de tariefsverhoging uit de eerste tranche bezuinigingen worden de tarieven voor de binnen- en buitensportaccommodaties per 2015 gefaseerd verder verhoogd met een structurele meeropbrengst van € 40.000 in


128

samenwerking


2018. Voor wat betreft de buitensport denken we na over een wijziging van de systematiek, waarbij de verenigingen ook mogelijkheden krijgen hun inkomsten te vergroten. Na het onderzoek naar de tarifering van de binnensportaccommodaties is onlangs ook het onderzoek naar de tarieven van de buitensportaccommodaties afgerond. De raad word in het najaar 2013 over de resultaten geïnformeerd. De uitkomsten van het onderzoek worden betrokken in de uitwerking van deze bezuiniging voor 2015. Stelpost Stadshagen, Sport Als nieuwbouwlocatie kent Stadshagen een stelpost voor Sportvoorzieningen. De voorzieningen in een wijk moeten kunnen meebewegen met de groei van de wijk. Er zijn twee redenen om de stelpost te laten vervallen. De eerste is dat de groei achterblijft, maar bovendien is Stadshagen een volwassen Zwolse wijk, vergelijkbaar met andere wijken. Toekomstige investeringen in sportvoorzieningen in Stadshagen worden integraal afgewogen binnen de besteding van de algemene middelen.

B: Financieel deel Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Reserve onderhoud sportaccommodaties Reserve dekking kapitaallasten Resultaat na bestemming

Rekening 2012 12.329 3.772 -8.557 2.560

-5.997

Begroting 2013 2014 8.835 8.811 1.046 1.054 -7.789 -7.757 470 -30 254 -7.319 -7.533


2017 9.017 1.054 -7.963

-7.819

-7.963

-7.864

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: Naast trendmatige aanpassingen en lagere kapitaallasten is € 370.000 in het kader van de impuls brede school van programma en jeugd overgeheveld naar programma sport (sportservice). De bezuiniging topsportsteunpunt ad € 13.000 en de jaarlijkse extra tariefsverhoging 2% sport zijn eveneens verwerkt. Toelichting mutatie meerjarenraming: Vrijvallende kapitaallasten

62

107

206

Bezuinigingen (besluit bij PPN 2014-2017 + begroting 2014): Verhogen sporttarieven tot € 40.000 in 2018 Aframen restant stelpost sportvoorzieningen stadshagen Aanvullende vrijval stelpost sportvoorzieningen stadshagen (correctie) Subsidies breedtesport

77 34 25

10 77 34 25

20 77 34 25

30 77 34 25

Bezuinigingen (besluit bij PPN 2012-2015): Topsportsteunpunt

13

13

13

13

Bezuinigingen (besluit bij PPN 2011-2014): Tariefsverhoging 2%

8

8

8

8


129

samenwerking




130

samenwerking

Programma 14

Gezondheid en zorg

A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie De belangrijkste demografische, maatschappelijke en beleidsmatige ontwikkelingen op het terrein van gezondheid, ondersteuning en zorg voor de komende periode zijn: Groei en vergrijzing/vergroening en doorgroei eenoudergezinnen en eenpersoonshuishoudens: Vanaf 2010 is Zwolle ook aan het vergrijzen. Het aantal ouderen neemt in 10 jaar tijd in absolute zin met 50% toe vanaf 2010 en ook relatief gezien neemt het aandeel van ouderen in de totale bevolking toe. In de periode tot 2013 gaat het vooral om mensen van 65-75 jaar. Desondanks blijven we ook de komende de jaren een stad voor alle leeftijden. We groeien in inwoneraantal en ontgroenen daarmee relatief weinig omdat het aantal kinderen en jongeren ook toeneemt. Ten slotte is er al decennia lang een sterke groei in eenoudergezinnen en eenpersoonshuishoudens (voor wat betreft dit laatste vooral oudere vrouwen). Groei van de stad en de regio: Niet alleen Zwolle groeit, maar ook de regio. Daarbij is Zwolle op het gebied van gezondheid en zorg een centrale gemeente met aantrekkingskracht als het gaat om voorzieningen. Dit levert kansen op voor werkgelegenheid en economie en keuzevrijheid en nabijheid van een breed palet aan zorg dichtbij voor inwoners van Zwolle. Tegelijkertijd biedt dit uitdagingen ten aanzien van de ruimtelijke inpassing van deze voorzieningen alsmede de maatschappelijke draaglast van wijken. Groeiende levensverwachting / meer chronische aandoeningen: De Volksgezondheidstoekomstverkenningen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne (RIVM) laten daarbij zien dat het goed gaat met de gezondheid in Nederland, maar dat het nog beter kan. Onze levensverwachting is tussen 2003 en 2008 met meer dan 2 jaar gestegen tot 78,3 jaar voor mannen en 82,3 jaar voor vrouwen. Door vergrijzing, hoge levensverwachting gerelateerd aan een veranderde leefstijl en medische ontwikkelingen, zoals vroegtijdige opsporing en betere overlevingskansen, neemt het aantal mensen met een chronische aandoening wel toe. x Tweedeling als gevolg van toenemende gezondheidsverschillen: De belangrijkste factoren voor de participatie van mensen (of negatief gesteld het sociale isolement van mensen) zijn enerzijds gezondheid en anderzijds werk en inkomen. Deze zijn bovendien op elkaar van invloed. Zo leven mensen met een hoge sociaal economische status gemiddeld 7 jaar langer dan mensen met een lage sociaal economische status. Zij leven zelfs in hun leven als geheel 14 jaar langer zonder (chronische) ziekten. Het verschil in levensjaren in een als goed ervaren gezondheid is nog veel groter, gemiddeld 20 jaar. Deze verschillen in lengte en kwaliteit van leven zijn de afgelopen jaren groter geworden. x Tweedeling als gevolg van toenemende complexiteit van de samenleving: De samenleving wordt voor bepaalde groepen steeds complexer. Netwerken in buurt en familie om op terug te vallen zijn minder vanzelfsprekend dan vroeger. Gezinsverbanden veranderen. Andere (o.a. digitale) netwerken en een nieuw sociaal bewustzijn komen daarvoor in de plaats. Ook doet de overheid meer een beroep op de eigen kracht van mensen en hun sociale netwerken. Veel soorten werk of het functioneren in nieuwe netwerken vereisen andere competenties. Bepaalde groepen hebben minder toegang hiertoe of zijn minder toegerust. Voor andere biedt dit juist nieuwe mogelijkheden. x Vraagverandering en autonomie: De behoefte aan autonomie bij mensen groeit. Inwoners die zorg of ondersteuning willen, gaan steeds meer en hogere eisen stellen aan de kwaliteit van voorzieningen. Mensen met voldoende financiële middelen en/of competenties, zullen hierin ook ruimte vragen om zaken bijv. op het gebied van wonen en zorg zelf te kunnen regelen. Vraag- en aanbodverandering: De behoefte aan autonomie bij mensen groeit. De Zwolse inwoners van nu en de toekomst stellen meer eisen stellen aan de kwaliteit, omvang, snelheid en nabijheid van voorzieningen op het terrein van gezondheid, ondersteuning en zorg. Diegene die dit kunnen betalen of hiertoe de competenties hebben zullen hun behoeften zelf (kunnen) realiseren volgens de wensen die zij hebben en hebben hier de overheid in toenemende mate slechts nodig om ruimte te maken voor hun initiatieven. Anderen (met minder middelen en mogelijkheden) blijven afhankelijk van de overheid of het bestaande aanbod. Mede als gevolg van bovenstaande ontwikkelingen zijn de volgende beleidsmatige trends en ontwikkelingen relevant: Stijgende kosten en dalende inkomsten: Deze zijn het gevolg van demografische ontwikkelingen (vergrijzing, groei van de stad) en rijksbezuinigingen. Daarbij komt dat bij de toekomstige decentralisaties er efficiencykortingen en/of bezuinigingen door het rijk worden doorgevoerd. x Meer vertrouwen in het zelforganiserend vermogen van de samenleving: De overheid doet steeds meer een beroep op de eigen kracht van mensen en hun sociale netwerken. x Taakverschuivingen: Het rijk is de afgelopen jaren stapsgewijs bezig taken en verantwoordelijkheden op het gebied van ondersteuning en zorg te decentraliseren naar de gemeenten. Hiermee wordt de gemeente steeds meer de eerste overheid voor burgers. Wij beoordelen dit in het algemeen als positief aangezien zo meer lokaal het aanbod op het gebied van zorg ook in relatie tot welzijn, onderwijs, werk en inkomen, wonen en veiligheid kan worden geoptimaliseerd. Tegelijkertijd


131

samenwerking

brengen extra taken risico’s met zich mee en worden wij vaak maar ten dele gecompenseerd. De komende jaren zijn er ook op het terrein van ondersteuning en zorg majeure taakverschuivingen aan de orde. Zo wordt de functie begeleiding en persoonlijke verzorging naar verwachting vanaf 1-1-2015 geschrapt uit de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) en wordt de verantwoordelijkheid voor de participatie van de groepen die hier gebruik van maakten ondergebracht bij de nieuwe Wmo. Ook worden de gehele jeugdzorg (vanuit de provinciale jeugdzorg en zorgverzekeringswet) gedecentraliseerd naar een nieuwe Jeugdwet waarin gemeenten de verantwoordelijk hebben. Beleidskaders In Zwolle hanteren we het uitgangspunt dat iedereen mee doet. Een groot deel van de inwoners van Zwolle redt zichzelf en beschikt over voldoende zelforganiserend vermogen als dit even niet lukt. Waar mensen dit niet kunnen, ondersteunen we ze om weer zelf te kunnen deelnemen en ondersteunen we langdurig (vangnetfunctie) als dat nodig is. De Wet Publieke Gezondheid en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) vormen de wettelijke kaders voor het programma Gezondheid en Zorg. Deze hebben we vertaald in de nota ‘Samen maken we de stad gezond’ - lokaal gezondheidsbeleid 2012-2015 en het Wmo-beleidskader’2010-2013 ‘Mensen maken het verschil’. Overkoepelend aan deze nota’s heeft de raad eind 2012 de visie sociaal domein vastgesteld. Voor Jeugd is de kadernota Jeugd kaderstellend vastgesteld door de raad. Op dit moment bereidt de rijksoverheid een nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning voor die naar verwachting begin 2014 kan worden gepubliceerd. Ook in concept-teksten van de nieuwe Wmo is een verplichting opgenomen om periodiek een beleidsplan door de raad te laten vaststellen, waarvoor in de conceptwet is opgenomen dat deze voor 1 november 2014 door de gemeenteraad dient te worden vastgesteld. In 2014 zullen wij dan ook – nadat de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning door de Eerste Kamer is bekrachtigd – een passend proces organiseren om tijdig te komen tot een voorstel waarbij de raad een beleidsplan Wmo kan worden voorgelegd. De huidige Wmo omvat in totaal negen prestatievelden, waarvan de doelstellingen, prestaties en activiteiten van zes prestatievelden wederom zijn opgenomen in het begrotingsprogramma Gezondheid en Zorg. Prestatieveld 1: sociale samenhang en leefbaarheid bevorderen in wijken, dorpen en buurten is integraal onderdeel van het begrotingsprogramma Leefbaarheid en welzijn. Prestatieveld 4a ondersteuning vrijwilligers ook. Ten slotte zijn de activiteiten die uitgevoerd worden in het kader van prestatieveld 2 opvoeden en opgroeien opgenomen in het begrotingsprogramma Onderwijs en Jeugd. Uitgangspunten Bij het vormgeven van de decentralisaties op het terrein van ondersteuning en zorg en participatiewet op het terrein van werk kiezen we voor samenhang om daarmee de kansen te benutten. De uitgangspunten zoals geformuleerd in onze visie op het sociaal domein geven richting aan de wijze waarop deze vraagstukken benaderd worden. Aanvullend daarop hanteren we in ons lokaal gezondheidsbeleid en ons Wmo-beleid de volgende uitgangspunten: In het gezondheidsbeleid zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd: x gezondheid levert een positieve bijdrage aan de participatiemogelijkheden van inwoners; x aanboren van de eigen verantwoordelijkheid en eigen kracht van inwoners; x preventieve activiteiten richten op: groepen met een verhoogd risico op gezondheidsproblemen of die al een gezondheidsachterstand hebben en groepen met de meeste kans op gezondheidsbehoud of winst; x mensen benaderen in hun directe leefomgeving; x versterken van de ketensamenwerking (preventie, zorg); x stimuleren van publiek private samenwerking. In het Wmo-beleidskader 2010-2013 onderscheiden we een vijftal uitgangspunten, te weten: 1. Uitgaan van eigen kracht van mensen en sociale netwerken. 2. Meer aandacht voor voorkomen van problemen. 3. Vertrouwen stellen in particuliere initiatieven. 4. De burger centraal. 5. Recht doen aan verschillen. Beoogde doelen in de komende vier jaar Het gezondheidsbeleid van de gemeente Zwolle heeft tot doel het verbeteren of behouden van de gezondheid voor alle Zwollenaren, het bevorderen van gelijke kansen op gezondheid, het verkleinen van gezondheidsverschillen en het voorkomen van ziekten. Het belangrijkste doel van het Wmo-beleid is om alle burgers de mogelijkheden te bieden om mee te doen. Daarmee bevorderen we maatschappelijke participatie en zetten wij in op het voorkomen van sociaal isolement. Verschillende voorzieningen kunnen daarbij ondersteunend zijn. Opgave- en wijkgericht werken Gezondheidbevordering, maatschappelijke ondersteuning en zorg is onderdeel van het brede sociale domein. Onze inzet vanuit het sociale domein is steeds meer opgavegericht. We nemen daarmee meer ruimte te differentiëren in onze inzet in Zwolle. Dat geldt ook voor de inzet vanuit het begrotingsprogramma Gezondheid en zorg. Zo wordt in de stadsdeeladviezen bijvoorbeeld in de Pierik en verschillende buurten van de Diezerpoort geconstateerd dat er een opgave ligt bij partijen (waaronder zorgpartijen) om meer zichtbaar te zijn voor de bewoners (waaronder mantelzorgers), zodat beter en sneller hulp en steun gevonden kan worden en eenzaamheid kan worden voorkomen. En wordt in de stadsdeeladviezen voor andere buurten en wijken (Diezerpoort, Ittersumerlanden) een interventiestrategie geadviseerd om te komen tot een integrale straataanpak waarin ook


132

samenwerking

een vorm van sociaal wijkteam een plaats krijgt. In 2014 wordt bezien op welke wijze de stadsdeeladviezen een concrete vertaling kunnen krijgen in een meer gedifferentieerde inzet van gemeente en partijen. Ook voor de inrichting van de sociale wijkteams is de opgave in de buurt of wijk leidend.

Relevante kaderstellende nota’s Gezondheidsbevordering x Samen maken we de stad gezond: lokaal gezondheidsbeleid 2012-2015 (raadsbesluit: 21 januari 2013) x Alcoholmatigingsprogramma Jeugd regio IJsselland (februari 2008) x Programma Zwolle Gezonde Stad 2010 – 2013 (december 2010) Maatschappelijke ondersteuning en Zorg x Wmo beleidskader 2010-2013 (januari 2010) x Visie betrekken van burgers bij Wmo-beleid (maart 2011) x Eindrapportage huisvesting bijzondere doelgroepen en spreidingsbeleid (raadsbesluit 10 juni 2013) x Ouderenagenda (raadsbesluit: 13 februari 2012) x Verordening Individuele voorzieningen gemeente Zwolle 2011 (oktober 2010) x Besluit Maatschappelijke ondersteuning gemeente Zwolle 2011 (februari 2011) x Stedelijk Kompas Zwolle (raadsbesluit 26 maart 2007) x Stand van zaken Stedelijk Kompas Zwolle 2010 (raadsbesluit, 27 september 2011) x Maatschappelijke Opvang – nachtopvang (raadsbesluit, 16 september 2013) x Opvang asielzoekers (raadsbesluit, 22 november 2010) x Regionale aanpak kindermishandeling (RAAK) (raadsbesluit 25 mei 2009)

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Gezondheidsbevordering In het kader van gezondheidsbevordering wordt onder meer uitvoering gegeven aan de wettelijke taak om de gezondheid van de Zwolse inwoners te bevorderen en te beschermen tegen ziekten en calamiteiten door onder meer deel te nemen aan de gemeenschappelijke regeling GGD. Daarnaast wordt ingezet op de volgende doelstellingen. Doelstellingen/maatschappelijke effecten Het bevorderen van een gezonde leefstijl van onze inwoners en het bestrijden van risicovol gedrag t.a.v. gezondheid. Streefdoel/indicator a. In 2015 daalt het percentage inwoners met overmatig alcoholgebruik naar 10% of lager; b. In 2015 daalt het percentage inwoners dat rookt (of blijft gelijk); c. In 2015 stijgt het percentage inwoners met een gezond voedingspatroon. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten In 2009 geldt voor 19-65 jarigen: In 2015 wordt door de GGD weer gemeten x Uitvoeren van preventieve activiteiten a. Het percentage inwoners met op de betreffende doelstellingen. Voor 2014 gericht op een gezonde leefstijl. overmatig alcoholgebruik is 11%. is het dus niet mogelijk een toetsbare norm x Het realiseren en uitvoeren van een b. 22% van de inwoners van Zwolle rookt. te formuleren. samenwerkingsagenda met Achmea c. c. 21% van de Zwollenaren ontbijt niet onder meer op het terrein van iedere dag, 30% eet twee maal per gezondheidsbevordering. week vis, 39% eet iedere dag groente en 34% eet iedere dag fruit. Streefdoel/indicator Preventief ouderengezondheidsbeleid a. In 2015 is het percentage ouderen van 80 jaar en ouder die psychisch ongezond zijn gedaald of in ieder geval niet gestegen. b. In 2015 voldoet minimaal 62% van de ouderen aan de beweegnorm. Nulsituatie a. 14 % van de ouderen van 80 jaar en ouder is psychisch ongezond (ouderenmonitor GGD 2011)

Norm voor 2014 In 2015 wordt door de GGD weer gemeten op de betreffende doelstellingen. Voor 2014 is het dus niet mogelijk een toetsbare norm te formuleren.

Activiteiten x

x

x


Realiseren laagdrempelig meldpunt voor mantelzorgers, vrijwilligers en professionals die een niet pluis gevoel willen melden en zorgen voor inbedding in de (nieuwe) sociale wijkteams. Evalueren van de opbrengsten van de zichtbare schakels / wijkverpleegkundigen en zorgen voor inbedding in de (nieuwe) sociale wijkteams. Het realiseren en uitvoeren van een

133

samenwerking

samenwerkingsagenda met Achmea onder meer op het terrein van gezondheidsbevordering van ouderen. x

b. Inactiviteit neemt sterk toe met de leeftijd. 60 % van de ouderen voldoet aan de beweegnorm. (ouderenmonitor GGD 2011)

x x

Zorgdragen voor sporten beweegactiviteiten voor ouderen. Inzet buurtsportcoach voor ouderen. Stimuleren sportverenigingen en andere organisaties in het ontwikkelen van sporten beweegactiviteiten op maat voor ouderen. Starten met pilot bewegen in twee wijken

x Streefdoel/indicator Bevorderen van gezond gewicht bij jongeren van 0-19 jaar. De ontwikkeling van het percentage kinderen en jongeren met een gezond gewicht blijft in Zwolle gunstiger verlopen dan de ontwikkeling van het landelijk gemiddelde percentage. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten Jongeren met een gezond gewicht 4 t/m 13 In 2015 wordt door de GGD weer gemeten x Maximale borging aanpak Zwolle jaar is 79% (bron: ChecKid 2009) en 12 t/m op de betreffende doelstellingen. Voor 2014 Gezonde Stad/JOGG vanaf 2014 binnen 23 jaar 75% (bron: Jongerenmonitor 2010). is het dus niet mogelijk een toetsbare norm Travers, Sportservice Zwolle, scholen en te formuleren. GGD IJsselland. x Aandacht voor leefstijl bij maatschappelijke partners onderdeel maken van uitvoeringsovereenkomsten waar zinvol en realistisch. x Coördinatie en afstemming van alle initiatieven ter bevordering van gezond gewicht. Streefdoel/indicator Afname alcoholgebruik onder jongeren. Jongeren beginnen later met het drinken van alcohol, drinken minder vaak en minder vaak grote hoeveelheden. a. In 2015 is de groep jongeren van 12-15 die alcohol drinkt maximaal 12% b. In 2015 is de omvang van de groep 16-23 jaren die alcohol drinkt maximaal 80%. c. In 2015 is de gemiddelde leeftijd waarop wordt begonnen met drinken gestegen naar 15,5 jaar of ouder. d. In 2015 is de groep 12-24 jarigen die regelmatig grote hoeveelheden drinkt maximaal 15% e. In 2015 is het percentage ouders dat het goed vindt of er niets van zegt dat hun kind drinkt maximaal 27%. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten x a. b. c.

d.

e.

Omvang van de groep 12-15 jarigen die alcohol drinkt is 14% (2011). Omvang van de groep 16-23 jarigen die alcohol drinkt is 88% (2011). Gemiddelde startleeftijd waarop voor het eerst alcohol wordt gedronken is 14,7 jaar (2011). Omvang van de groep 12-24 jarigen die regelmatig grote hoeveelheden drinkt is 17% (2011). Percentage ouders dat het goed vindt of er niets van zegt dat hun kind drinkt: 30% (2011)

In 2015 wordt door de GGD weer gemeten op de betreffende doelstellingen. Voor 2014 is het dus niet mogelijk een toetsbare norm te formuleren.

x x x x x

x

x x


Bespreking alcoholgebruik tijdens periodieke gezondheidsonderzoeken. Uitvoering leefstijl- en preventieprogramma’s. Uitvoering project SmartConnection (indien succesvol gebleken). Communicatie nieuwe wettelijke leeftijdsgrens (18 jaar). Maken van afspraken met de horeca en met paracommerciële instellingen en handhaving waar nodig. Zorgdragen voor aandacht voor leefstijl bij de maatschappelijke partners, ook op het gebied van alcoholgebruik, waar zinvol en realistisch opgenomen in uitvoeringsovereenkomsten. Beperken van alcoholreclame in de openbare ruimte op materialen in eigendom van de gemeente en op reclamedragers waarvoor de gemeente een vergunning moet verlenen; Mede financieren Marietje Kessels project voor leerlingen groep 7 en 8 (S)BO; Een voor en door jongeren bedachte interventie wordt in Zwolle gedurende 1 jaar uitgevoerd.

134

samenwerking

Streefdoel/indicator Er is een sporten beweegaanbod voor inwoners van Zwolle, met of zonder beperking en ongeacht de leeftijd. Zwolse inwoners bewegen meer a. Maximaal 8% van de kinderen van 0-12 jaar is inactief of matig actief in 2014; b. in 2015 voldoet minimaal 66% van de 12-15 jarigen aan de beweegnorm; c. In 2015 voldoet minimaal 60% van de volwassenen aan de beweegnorm; d. Op 18 scholen kunnen kinderen binnen en buiten schooltijd sporten. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten a. 10% (2010) van de kinderen van 0-12 a. Maximaal 8% van de kinderen van 0-12 x Verschillende initiatieven vanuit jaar is inactief of matig actief. jaar is in 2014 inactief of matig actief. impulsgelden en/of in het kader van de b. 66% (2011) van de 12-15 jarigen b/c .In 2015 wordt door de GGD weer onderwijsagenda worden waar mogelijk voldoet aan de beweegnorm. gemeten op de betreffende met elkaar verbonden. c. In 2009 voldoet 59% van de doelstellingen. Voor 2014 is het dus niet x Realiseren van 2,1 tot maximaal 4,1 fte volwassenen aan de beweegnorm. mogelijk een toetsbare norm te buurtsportcoaches. d. Er zijn 17 scholen (2012) waar de formuleren. x Club2move wordt bij positieve evaluatie jeugd binnen en buiten schooltijd d. In 2014 kan op minimaal 18 scholen gecontinueerd. dagelijks kan sporten. dagelijks binnen en buiten schooltijd x Handhaven beweegteams in de buurt en worden gesport. leggen van verbindingen met de diverse (school)impulsen;

Toelichting Ten aanzien van preventief ouderengezondheidsbeleid wordt in 2014 geanalyseerd in hoeverre het preventieaanbod en de basiszorg beantwoorden aan de maatschappelijke opgave in de wijk. Relaties met andere programma’s Jeugd en alcohol heeft een relatie met het verslavingsbeleid alsmede toezicht en handhaving. Dit onderwerp wordt echter primair vanuit het gezondheidsbeleid vorm gegeven. Bevorderen van bewegen heeft een relatie met het begrotingsprogramma Sport.

Maatschappelijke ondersteuning en Zorg Maatschappelijke ondersteuning en Zorg algemeen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Het vergroten van de maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid van Zwolse burgers en het (daarmee) voorkomen van sociaal isolement. Streefdoel/indicator a. De schaalscore voor maatschappelijke (sociale) participatie van Zwolse inwoners is in jaar 2016 gestegen ten opzichte van het jaar 2012 (bron: Buurt voor buurtonderzoek) b. De schaalscore voor sociaal isolement van Zwolse inwoners van 15 jaar en ouder is in het jaar 2016 gedaald ten opzichte van jaar 2012 (bron: Buurt voor Buurtonderzoek) Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten a. De schaalscore voor maatschappelijke a. De schaalscore voor maatschappelijke x Vormgeven van de decentralisatie van (sociale) participatie van Zwolse (sociale) participatie van Zwolse begeleiding en persoonlijke verzorging inwoners van 15 jaar en ouder is in inwoners is in jaar 2014 gestegen ten vanuit de AWBZ naar de Wmo, met als 2012, 5,0. opzichte van het jaar 2012. belangrijke vorm het voorbereiden van de b. De schaalscore voor sociaal isolement b. De schaalscore voor sociaal isolement realisatie van sociale wijkteams. van Zwolse inwoners van 15 jaar en van Zwolse inwoners van 15 jaar en x Het bieden van diverse vormen van ouder is in 2012, 1½. ouder is in het jaar 2014 gedaald ten ondersteuning (zie teksten opzichte van jaar 2012 prestatievelden hieronder). x Uiterlijk begin september 2014 aan de raad aanbieden van een geactualiseerd beleidsplan maatschappelijke ondersteuning ter vaststelling door de raad voor 1 november 2014. x Het realiseren en uitvoeren van een samenwerkingsagenda met Achmea onder meer op het terrein van ondersteuning en zorg. x Het samen met maatschappelijke partners vorm en inhoud geven aan een toekomstgerichte samenwerkingsagenda op het terrein van Wonen Welzijn en Zorg (‘kansdossier’). x Het zorgdragen voor voldoende, adequate, goede gespreide woonzorgvoorzieningen in Zwolle via de programmatische aanpak huisvesting bijzondere doelgroepen. x Het organiseren van overleg met


135

samenwerking

x

x

betrokken instellingen in het platform Wonen, Welzijn en Zorg en het uitvoeren van een ‘lichte’ evaluatie. Uitvoering geven aan de visie ‘betrekken van burgers bij de Wmo’, waaronder het faciliteren van de Wmo-adviesraad. Bij besluitvorming over één participatieraad, tot beëindiging overgaan van de Wmoadviesraad. Voor 1 juli 2014 aan de gemeenteraad rapporteren over de prestaties in het kader van horizontale verantwoording Wmo.

Relaties met andere programma’s Het programmeren van woonzorgvoorzieningen (huisvesting bijzondere doelgroepen) heeft een relatie met programma 1 . De transformatie jeugdzorg heeft een relatie met de doorontwikkeling van het Centrum voor Jeugd en Gezin en passend onderwijs, programma 7. Informatie, advies en cliëntondersteuning (prestatieveld 3 Wmo) Doelstellingen/maatschappelijke effecten Doelstelling: Geven van informatie, advies en cliëntondersteuning aan inwoners over ondersteuningsmogelijkheden ten behoeve van de versterking van de regie van de cliënt. Maatschappelijk effect: Regieversterking en waar nodig toeleiding naar voorzieningenaanbod om zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie te bevorderen of in stand te houden. Streefdoel/indicator a. Het aantal keren dat de pagina’s van het Wmo loket op de gemeentelijke website worden bekeken is toegenomen in 2014 ten opzichte van 2012. b. Het aantal contacten van de sociaal raadslieden is in 2014 minimaal 4.300. c. In 2014 is het aantal behandelde hulp- en adviesvragen van ouderen minimaal 206. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten a. In 2012 zijn de pagina’s van het Wmo a. Het aantal keren dat de pagina’s van x In stand houden Wmo-loket loket op de gemeentelijke website het Wmo loket op de gemeentelijke x In stand houden sociaal raadslieden 23.415 keer bekeken. website worden bekeken is x De ouderenadviseurs van WIJZ b. Het aantal contacten van de sociaal toegenomen in 2014 (ten opzichte van (beroepskracht plus vrijwilligers) blijven raadslieden is in 2012: 4.889 2012) zorgdragen voor individuele hulp en c. In 2012 zijn in totaal 206 hulp- en b. Het aantal contacten van de sociaal advisering van ouderen. adviesvragen van ouderen behandeld. raadslieden is minimaal 4.300. x Er wordt een samenhangend overzicht c. In 2014 is het aantal behandelde hulpgegeven van diensten en organisaties op en adviesvragen van ouderen minimaal terrein van wonen, welzijn en zorg. 206. x Er is een overzicht van diensten voor ondersteuning en hulpverlening in de gemeentegids. x In 2014 wordt samen met partners in de stad een nieuwe (digitale) informatievoorziening opgezet en uitgebouwd waarbij burgers uitgaande van hun eigen mogelijkheden worden geïnformeerd over de Wmo. x Aansluiting cliëntondersteuning op het wijkgericht werken.

Ondersteunen van mantelzorgers (prestatieveld 4b Wmo) Doelstellingen/maatschappelijke effecten Bieden van adequate ondersteuning en bevorderen van de participatie van mantelzorgers en voorkomen van overbelasting. Streefdoel/indicator Het aantal mantelzorgers dat zich (over)belast voelt is in 2014 met 2% afgenomen ten opzichte van 2009 (bron; Buurt voor Buurtonderzoek) Het aantal mantelzorgers dat bekend is met het steunpunt Mantelzorg is met 5% toegenomen in 2014 ten opzichte van 2009 (bron: Buurt voor Buurtonderzoek). Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten a. 34 % van de mantelzorgers voelt zich a. Het percentage mantelzorgers dat zich x In stand houden individuele tamelijk zwaar (26 %) tot zwaar tamelijk zwaar tot zwaar overbelast ondersteuning van mantelzorgers, overbelast (2 %). voelt is gedaald met 2 %. activiteiten stichting Present, activiteiten b. 49 % van de mantelzorgers is bekend b. Het percentage mantelzorgers dat voor mantelzorgers van psychiatrische met het steunpunt Mantelzorg. bekend is met het steunpunt patiënten, Buddy zorg voor terminale Mantelzorg is gestegen met 5% in patiënten, Informatie en advies, 2014 ten opzichte van 2009. Mantelzorgadviesraad x Opstellen beleidsagenda mantelzorg


136

samenwerking

x

x x

x

mede naar aanleiding van brief staatssecretaris van Rijn. Kennis en ervaring over samenwerking formele en informele zorg doen overdragen aan ouderenzorginstellingen en betrekken bij de rol van mantelzorgers in het sociaal domein. Faciliteren komst Bijna Thuis Huis (Hospice) in Zwolle. Met diverse organisaties (waaronder. de mantelzorgadviesraad) in de stad maken we afspraken over (betere) ondersteuning van mantelzorgers. Vervolg geven aan de aanbevelingen van het onderzoek Mantelzorg 2013.

Relaties met andere programma’s Het ondersteunen van mantelzorgers heeft onder meer een relatie met de aanpak van huiselijk geweld. Binnen het plan van aanpak ouderenmishandeing vormen mantelzorgers en zorgvrijwilligers een aparte doelgroep.

Bevorderen participatie mensen met een beperking of chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem (prestatieveld 5 Wmo) Doelstellingen/maatschappelijke effecten Het verhogen van de deelname aan de Zwolse samenleving en het vergroten van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking, een chronisch psychisch probleem of een psychosociaal probleem. Streefdoel/indicator a. De schaalscore voor maatschappelijke (sociale) participatie van Zwolse inwoners met een beperking of een chronische ziekte van 15 jaar en ouder is in jaar 2016 gestegen ten opzichte van het jaar 2012 (bron: Buurt voor buurtonderzoek). b. b. De schaalscore voor sociaal isolement van Zwolse inwoners van 15 jaar en ouder met een beperking of een chronische ziekte is in het jaar 2016 gedaald ten opzichte van jaar 2012 (bron: Buurt voor Buurtonderzoek). Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten a. De schaalscore voor maatschappelijke a. De schaalscore voor maatschappelijke x Subsidiëren ondersteuning (sociale) participatie van Zwolse (sociale) participatie van Zwolse gehandicaptenraad. inwoners van 15 jaar en ouder met een inwoners met een beperking of een x In stand houden inloop via Focus en De beperking of een chronische ziekte is chronische ziekte is in jaar 2014 Bres. in 2012, 4,6. gestegen ten opzichte van het jaar x Subsidiëren ondersteuning GGZ-cluster b. De schaalscore voor sociaal isolement 2012. ten behoeve van deelname aan Wmovan Zwolse inwoners van 15 jaar en b. De schaalscore voor sociaal isolement adviesraad. ouder met een beperking of een van Zwolse inwoners van 15 jaar en x Subsidiëren inzet kwartiermaker-GGZ. chronische ziekte is in 2012, 2,2 ouder met een beperking of een chronische ziekte is in het jaar 2014 gedaald ten opzichte van jaar 2012. Streefdoel/indicator a. In 2014 vindt de intake bij minimaal 75% van de aanmeldingen plaats binnen 3 weken. b. In 2014 start 100% van alle hulpverlening als het gaat om algemeen maatschappelijk werk binnen 4 weken na de intake. c. In 2014 wordt bij 100% van de internethulpvragen binnen 3 werkdagen gereageerd door het algemeen maatschappelijk werk. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten In 2012: In 2014: x Subsidiëren van het Algemeen a. Intake binnen 3 weken na aanmelding: a. Intake binnen 3 weken na aanmelding: Maatschappelijk Werk ten behoeve van 80%. minimaal 75%. ondersteuning van mensen met b. Start hulpverlening binnen 4 weken na b. Start hulpverlening binnen 4 weken na psychosociale problematiek (1480 intake 65%. intake: 100%. begeleidingstrajecten) c. Kwaliteitsnorm internethulpverlening c. Reactie bij internethulpverlening binnen x Subsidiëren van reactie binnen 3 werkdagen: 100%. 3 werkdagen: 100%. thuisadministratief/formulierbrigade

Relaties met andere programma’s Het bevorderen van participatie van mensen met beperkingen heeft een relatie met de begrotingsonderdelen werk en participatie.


137

samenwerking

Individuele voorzieningen voor mensen met een beperking of een chronisch psychische probleem of een psychosociaal probleem (prestatieveld 6 Wmo) Doelstellingen/maatschappelijke effecten Het ondersteunen van inwoners met een beperking of met een chronisch-psychisch of een psychisch-sociaal probleem bij het behouden of vergroten van hun maatschappelijke participatie. De ondersteuning bestaat uit het in aansluiting op de eigen mogelijkheden, de mogelijkheden van het sociaal netwerk en de algemene en collectieve voorzieningen in Zwolle, bieden van individuele voorzieningen zodat inwoners in staat zijn: x Een huishouden te voeren. x Zich te verplaatsen in en om de woning. x Zich lokaal te verplaatsen per vervoermiddel. x Medemensen te ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan te gaan. Streefdoel/indicator a. Het percentage cliënten die gebruik maken van voorzieningen Wmo en die aangeven dat deze ondersteuning een bijdrage levert aan het langer zelfstandig wonen stijgt of blijft gelijk in 2014 ten opzichte van 2012. b. b. Het percentage cliënten die gebruik maken van voorzieningen Wmo en die aangeven dat deze ondersteuning een bijdrage levert aan het kunnen blijven meedoen aan de maatschappij stijgt of blijft gelijk in 2014 ten opzichte van 2012. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten a. In 2012 zijn met ingang van 1 oktober a. Het aantal keukentafelgesprekken x In samenwerking met partners in de stad 175 keukentafelgesprekken gevoerd. neemt worden keukentafelgesprekken b. Van de cliënten die gebruik maken van b. toe en er wordt inzicht geboden in de uitgevoerd. individuele voorzieningen Wmo in 2012 c. opbouw van het brede arrangement. x In 2014 wordt het geeft 83% aan dat deze ondersteuning d. Van de cliënten die gebruik maken van samenwerkingsverband met een bijdrage levert aan het langer individuele voorzieningen Wmo geeft maatschappelijke partners in de stad zelfstandig wonen minimaal 83% aan dat deze gericht op het versterken van de eigen c. c. Van de cliënten die gebruik maken ondersteuning een bijdrage levert aan kracht van de burger gecontinueerd. van individuele voorzieningen Wmo in het langer zelfstandig wonen. x Er wordt inzicht geboden in de opbouw 2012 geeft 80% geeft aan dat de e. c. Van de cliënten die gebruik maken van het brede arrangement: activering en ondersteuning een bijdrage levert aan van individuele voorzieningen Wmo opbouw van een sociaal netwerk; inzet het kunnen blijven meedoen aan de geeft minimaal 80% aan dat de algemene en collectieve voorzieningen; maatschappij. ondersteuning een bijdrage levert aan verwijzingen naar andere professionals; het kunnen blijven meedoen aan de inzet individuele voorzieningen. maatschappij Streefdoel/indicator a. In 2014 is het percentage van de aanvragen voor hulp bij het huishouden dat binnen 8 weken is afgerond, gestegen of gelijk gebleven. b. In 2014 is het percentage van de aanvragen voor rolstoelen en vervoersvoorzieningen dat binnen 8 weken is afgerond, gestegen of gelijk gebleven. c. In 2014 is het percentage van de aanvragen voor woonvoorzieningen dat binnen 8 weken is afgerond, gestegen of gelijk gebleven. d. In 2014 is het percentage van de aanvragen voor de gehandicaptenparkeerkaart (GPK) dat binnen 8 weken is afgerond, gestegen of gelijk gebleven. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten a. 88% van de aanvragen voor hulp bij het a. Minimaal 88% van de aanvragen voor x In 2014 wordt een nieuw contract huishouden is binnen 8 weken hulp bij het huishouden is binnen 8 afgesloten voor het (Wmo, leerlingen, afgerond. weken afgerond. begeleidings) vervoer. b. 85% van de aanvragen voor rolstoelen b. Minimaal 85% van de aanvragen voor In 2013 zijn contracten afgesloten voor de en vervoersvoorzieningen zijn binnen 8 rolstoelen en vervoersvoorzieningen uitvoering van de hulp bij het huishouden tot weken afgerond. zijn binnen 8 weken afgerond. 1-1-2015. In 2014 vinden de voorbereidingen c. 85% van de aanvragen voor een c. Minimaal 85% van de aanvragen voor plaats voor de aansluiting van de hulp bij het woonvoorziening is binnen 12 weken een woonvoorziening is binnen 12 huishouden op de transitie binnen het Sociaal afgerond. weken afgerond. Domein. d. 97% van de aanvragen voor een Minimaal 97% van de aanvragen voor een gehandicaptenparkeerkaart (GPK) is gehandicaptenparkeerkaart (GPK) is binnen binnen 8 weken afgerond. 8 weken afgerond.

Maatschappelijke Opvang (prestatieveld 7a Wmo) en Openbare geestelijke gezondheidszorg (prestatieveld 8 Wmo) Doelstellingen/maatschappelijke effecten Beperken van noodzaak tot gebruik van maatschappelijke opvang. Indien noodzakelijk opvang en ondersteuning bieden gericht op door- en uitstroom, alsmede het vergroten van participatie en zelfredzaamheid. Daarnaast wordt ingezet op het beperken van overlast door daken thuislozen. Streefdoel/indicator In 2014 zitten alle daken thuislozen die bekend zijn bji de centrale toegang, in traject gericht op een stabiele mix van huisvesting, dagbesteding zorgen hulpverlening waarbij het hoogst haalbare niveau van de cliënt als uitgangspunt wordt gehanteerd. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten Alle daken thuislozen, bekend bij de Ook in 2014 zitten alle daken thuislozen x Zorgdragen voor centrale toegang voor centrale toegang, worden na screening in die bekend zijn bij de centrale toegang, in daken thuislozen. een traject geplaatst, of doorverwezen naar een traject. x Verplichten ketenpartners Stedelijk elders (andere regio, andere hulpverlening). Kompas om daken thuislozen tijdig te melden bij centrale toegang. x Concrete (subsidie)afspraken maken en


138

samenwerking

x

handhaven met ketenpartners over regiobinding Invulling geven aan afspraken in het kader van ‘beperken instroom en bevorderen uitstroom’ in samenwerking met regiogemeenten, instellingen en corporaties.

Streefdoel/indicator In 2014 is voor tenminste 60% van de daklozen bekend bij de centrale toegang dagbesteding gerealiseerd. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten In 2013 heeft 39 % van de daken In 2014 is voor ten minste 60% van de dakUitvoeren afspraken met aanbieder van thuislozen structurele dagbesteding. Een en thuislozen dagbesteding gerealiseerd. dagactivering voor daken thuislozen op basis ander deel heeft wel vormen van van uitkomst van maatschappelijke dagbesteding, maar niet structureel. aanbesteding Streefdoel/indicator Het aantal mensen dat dakloos raakt ten gevolge van huisuitzetting is in 2014 minder dan 5% van het aantal daklozen. Nulsituatie In 2012 was 4,5% van het aantal daklozen het gevolg van huisuitzettingen.

Norm voor 2014 Het aantal mensen dat dakloos raakt ten gevolge van huisuitzetting is in 2014 minder dan 5% van het aantal daklozen.

Activiteiten Afspraken realiseren en uitvoeren met instellingen/corporaties in Zwolle en regio over beperking instroom/preventie dakloosheid.

Streefdoel/indicator In 2014 is overlastgevend gedrag van daklozen teruggebracht naar 75% van het niveau van 2010. Nulsituatie Concrete cijfers ten aanzien van nulmeting zijn niet beschikbaar, o.a. vanwege vervanging registratiesysteem bij politie. In 2013 wordt met politie nieuwe afspraken gemaakt over nulmeting.

Norm voor 2014 Vanwege wisselende registratiesystemen bij politie en ketenpartners Stedelijk Kompas is het niet mogelijk gebleken om een betrouwbare nulmeting vast te stellen en deze als basis voor vervolgmetingen te hanteren. In 2013 zal met politie worden onderzocht in hoeverre het alsnog mogelijk is om een betrouwbare nulmeting vast te stellen. Daarnaast zullen andere bronnen (o.a. buurt voor buurt onderzoek, rapportages project Streetcare) worden gehanteerd om overlastgevend gedrag van daklozen te monitoren.

Activiteiten x x

x

Voortzetting project Streetcare gericht op aanpak overlastgevende daken thuislozen. Uitvoeren afspraken met ketenpartners van Stedelijk Kompas om maatregelen te treffen om overlast in directe omgeving van (opvang)voorzieningen zoveel mogelijk te beperken en snel te reageren op signalen van overlast. Zorgvuldige communicatie met directe omgeving van voorzieningen (continu proces).

Insteek blijft uiteraard aantoonbare daling van overlast door daken thuislozen. Streefdoel/indicator In 2014 is voor ten minste 95% van de daklozen bekend bij de centrale toegang, huisvesting gerealiseerd. Nulsituatie In 2013 is voor ten minste 95% van de daklozen, bekend bij de centrale toegang, huisvesting gerealiseerd. Hierbij moet wel worden aangegeven dat ook nachtopvang hier als huisvesting is aangemerkt, niemand hoeft op straat te slapen.

Norm voor 2014 In 2014 is voor ten minste 95% van de daklozen bekend bij de centrale toegang, huisvesting gerealiseerd.

Activiteiten x x x

x

Crisis- en nachtopvang bieden aan daken thuislozen. Noodopvang bieden aan (uitgeprocedeerde) asielzoekers in schrijnende situaties. Doen uitvoeren afspraken met team VIA / bemoeizorg over opsporen, aanspreken en begeleiden van buitenslapers naar de beschikbare opvangvoorzieningen. Doen uitvoeren afspraken met ketenpartners Stedelijk Kompas om meer in te zetten op door- en uitstroom (nachtopvang is geen doel, maar slechts eerste stap op weg naar stabiele huisvesting)

Streefdoel/indicator Het aantal mensen dat dakloos raakt ten gevolge van detentie of afwenteling door andere instellingen is in 2014 minder van 5% van het totaal aantal daklozen. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten In Zwolle zijn nagenoeg geen gevallen Het aantal mensen dat dakloos raakt ten x Uitvoering geven aan beleid nazorg exbekend van dakloosheid als gevolg van gevolge van detentie of afwenteling door gedetineerden (zie elders in dit detentie. andere instellingen is in 2013 minder dan begrotingsprogramma). 5% van het totaal aantal daklozen.


139

samenwerking

Streefdoel/indicator In 2014 is het aantal zwerfjongeren in de regio Zwolle met 50% gedaald ten opzichte van het jaar 2008. Nulsituatie In 2012 is het aantal zwerfjongeren licht toegenomen naar 92, waarmee het 7 % hoger ligt dan in 2008.

Norm voor 2014 In 2014 is het aantal zwerfjongeren in de regio Zwolle met 50% gedaald ten opzichte van het jaar 2008.

Activiteiten x x x x

Subsidiëren inloophuis zwerfjongeren, team zwerfjongeren (onderdeel van team VIA). Subsidiëren woonbegeleiding (Take Off en Fast Forward). Inzet zwerftafel (afstemming tussen jeugdzorg en andere zorg met betrekking tot risicojongeren) Doorontwikkeling en uitvoering aanpak zwerfjongeren als gevolg van programma ‘1 stap vooruit’

Toelichting De nulsituatie van het streefdoel dat er voor tenminste 60% van de daklozen bekend bij de centrale toegang dagbesteding is gerealiseerd is vooralsnog 39%. Dat is fors lager dan het streefdoel, hierbij dient opgemerkt te worden dat in aanvulling op de geregistreerde 39 % een aanzienlijke deel van de daken thuislozen incidenteel diverse vormen van dagbesteding aangeboden hebben gekregen, exacte cijfers zijn echter niet beschikbaar. Gemaakte afspraken hierover zijn niet concreet genoeg gebleken. In 2014 krijgt dagbesteding van daken thuislozen een nieuwe impuls, als gevolg van de maatschappelijke aanbesteding. Veel meer wordt ingezet op het aanbieden van activering van alle daken thuislozen, waarbij constant een beroep wordt gedaan op de daken thuislozen op wat hij/zij wel kan en welke stappen hij/zij kan zetten naar toenemende zelfredzaamheid. Wij gaan er van uit dat met deze nieuwe impuls in 2014 het streefdoel alsnog zal worden gehaald. De beheersplannen rond de maatschappelijke opvangvoorzieningen geven op dit moment het beeld dat het overlastgevend gedrag van daklozen op dit moment beheersbaar is. Ook de politie constateert in de praktijk en in het algemeen een afname van overlastmeldingen van daklozen. Tevens blijkt uit het Buurt voor Buurt onderzoek dat de beleving van overlast bij burgers afneemt. Wel is in 2013 duidelijk geworden dat instellingen meer inzet moeten plegen om contact met directe omgeving te houden, zodat beter zicht is op overlast in directe omgeving en dat snel(ler) op signalen van overlast gereageerd dient te worden. De nulsituatie van het streefdoel dat het overlastgevend gedrag van daklozen teruggebracht wordt naar 75% van het niveau van 2010 is echter niet bekend. Oorzaak hiervan is dat de politie van registratiesysteem is gewisseld en er dus opnieuw een nulmeting zou moeten plaatsvinden, in 2013 wordt onderzocht in hoeverre het haalbaar is om een betrouwbare nulmeting vast te kunnen stellen. Voor 2014 blijven we onverminderd inzetten op het verder terugdringen van overlastgevend gedrag door daken thuislozen. We zullen echter ook andere bronnen hanteren (o.a. Buurt voor Buurt onderzoek, instellingsrapportages) om de voortgang hierin te kunnen monitoren. Ten aanzien van het streefdoel door de raad in 2010 in een amendement vastgesteld waarin het streven is om in 2014 een daling met 50% te realiseren van het aantal zwerfjongeren in de regio Zwolle ten opzichte van het jaar 2008 moeten, wij constateren dat wij op basis van de huidige cijfers niet verwachten dat dit streefdoel realistisch is gebleken. Wij zien in 2012 zelfs een lichte stijging van het aantal zwerfjongeren ten opzichte van 2008. Wij hebben afgelopen periode fors ingezet op verbetering van de aanpak van de problematiek van zwerfjongeren. Zo is er een inloophuis voor zwerfjongeren geopend, en is het project Fast Forward (begeleid wonen voor zwerfjongeren) gestart. Daarnaast wordt o.a. met Bureau Jeugdzorg gesproken over inzet op preventie c.q. warme overdracht van jeugdzorg naar reguliere zorg. Hoewel we te maken hebben gehad met aanloopproblemen, zien we nu wel dat deze aanpak zijn vruchten begint af te werpen. Er is echter nog een forse inzet nodig om het aantal zwerfjongeren te doen afnemen. Wij verwachten dat daadwerkelijke afname pas na 2014 zal plaatsvinden.

Relatie met andere programma’s Bij het onderdeel maatschappelijke opvang en openbare geestelijke gezondheidszorg ligt er een relatie met de programma’s 8, 10 en 11.

Bieden van vrouwenopvang en het bestrijden van huiselijk geweld (prestatieveld 7b Wmo) Doelstellingen/maatschappelijke effecten Voorkomen en tegengaan van huiselijk geweld. In voorkomende gevallen het geweld zo snel mogelijk signaleren en stoppen en betrokkenen ondersteunen naar zelfredzaamheid en terugkeer zonder huiselijk geweld. Zorg dragen voor tijdelijke opvang voor de slachtoffers van huiselijk geweld als de veiligheid daartoe aanleiding geeft. Streefdoel/indicator Huiselijk geweld is afgenomen ten opzichte van de verschillende nulsituaties. a. Het percentage volwassenen van 19-64 jaar dat slachtoffer van huiselijk geweld is daalt of blijft gelijk in 2015 ten opzichte van 2009. b. Het percentage ouderen dat van 65 jaar en ouder dat slachtoffer is van huiselijk geweld daalt of blijft gelijk in 2015 ten opzichte van 2010. c. Het percentage 12-24 jarigen dat slachtoffer is van huiselijk geweld (lichamelijke en/of geestelijke mishandeling door familie) daalt of blijft gelijk in 2015 ten opzichte van 2011. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten Huiselijk geweld: a. 2009: 10% Bij 19-64 jarigen (bron: In 2015 wordt door de GGD weer gemeten x Uitvoering geven aan de taken als volwassenenmonitor GGD). op de betreffende doelstellingen. Voor 2014 centrumgemeente voor vrouwenopvang


140

samenwerking

b. c.

2010: 5% Bij 65 jarigen en ouder (bron: ouderenmonitor GGD). 2011: 6,2% Bij 12-24 jarigen, waarvan 2,6% lichamelijke mishandeling en 4,4% geestelijke mishandeling (bron: jongerenmonitor GGD).

is het dus niet mogelijk een toetsbare norm te formuleren. x x

x

x

x

x x

en aanpak huiselijk geweld. Daartoe afstemmen van beleid en uitvoering met gemeenten en organisaties in regionaal verband. Doorontwikkelen van de preventie, signalering en ondersteuning bij de aanpak van ouderenmishandeling. (Mede) doen uitvoeren van wettelijke taken en landelijke richtlijnen zoals de meldcode huiselijk geweld, huisverboden, Regionale aanpak kindermishandeling (RAAK). In de uitvoeringsovereenkomsten afspraken maken over ambulante begeleiding, meldingen, advies en consultatie, (crisis)interventie en ketencoördinatie huiselijk geweld. Subsidiëren van tenminste 60 hulpverleningstrajecten gerelateerd aan huiselijk geweld door de Kern. Maatschappelijk werk (lokaal Zwolle) In de uitvoeringsovereenkomsten afspraken maken voor het bieden van tijdelijke laagdrempelige opvang, begeleid wonen, crisisopvang, noodbed, ambulante begeleiding en nazorg in zelfstandige woonsituatie in geval van huiselijk geweld. Als koplopergemeente uitvoering geven aan het plan van aanpak voor ‘We Can Young’. Doen uitvoeren van preventieactiviteiten loverboyproblematiek en coördinatie van hulp voor slachtoffers van loverboys.

Streefdoel/indicator Verhogen van het aantal meldingen van huiselijk geweld (inclusief meldingen kindermishandeling en ouderenmishandeling). a. Het aantal contacten bij het Steunpunt Huiselijk Geweld betreffende de regio IJsselland is in 2014 gestegen ten opzichte van 2011. b. Het aantal crisisinterventies in de regio IJsselland is in 2014 gestegen ten opzichte van 2011. c. Het aantal reguliere politiemeldingen huiselijk geweld wat afgehandeld is in 2014 is gestegen ten opzichte van 2011. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten Meldingen huiselijk geweld a. Aantal contacten bij het Steunpunt a. Het aantal contacten bij het Steunpunt x Uitvoering geven aan het convenant Huiselijk Geweld betreffende de regio Huiselijk Geweld betreffende de regio huiselijk geweld voor de regio. IJsselland in 2011 is 710. In 2012 is het IJsselland is in 2014 gestegen ten x Uitvoering geven aan de wet Meldcode aantal contacten gestegen naar 1220. opzichte van 2011. en het Steunpunt Huiselijk Geweld (na b. Aantal crisisinterventies in de regio b. Het aantal crisisinterventies in de regio samenvoeging met Advies en Meldpunt IJsselland in 2011 is 157, waarvan 96 IJsselland is in 2014 gestegen ten Kindermishandeling tot het Advies en met huisverbod. Het aantal opzichte van 2011. Meldpunt Huiselijk geweld en crisisinterventies in 2012 is 172, c. Het aantal reguliere politiemeldingen Kindermishandeling (AMHK)) als centraal waarvan 107 met huisverbod. huiselijk geweld wat afgehandeld is in meldpunt. c. In 2011 zijn 242 reguliere 2014 is gestegen ten opzichte van politiemeldingen huiselijk geweld 2011. afgehandeld. In 2012 is het aantal afgehandelde politiemeldingen gestegen naar 435.

Toelichting e

Bij het 2 streefdoel gaat het erom dat de meldingsbereidheid in de samenleving groter wordt en dat er ook daadwerkelijk meer huiselijk geweld wordt gemeld in relatie tot de omvang van de problematiek. Het enkele feit of meldingen stijgen of dalen moet dan ook altijd gezien worden in relatie tot de ontwikkeling van de omvang van de huiselijk geweldsproblematiek zelf. In de loop van 2012 worden politiemeldingen rond huiselijk geweld direct doorgezet naar het Steunpunt Huiselijk Geweld. Dit heeft geleidt tot een forse stijging van het aantal afgehandelde meldingen huiselijk geweld.

Relaties met andere programma’s In de preventie van kindermishandeling heeft het Centrum voor Jeugd en Gezin een belangrijke rol. Het Centrum voor Jeugd en Gezin is opgenomen in programma 7. Preventie, signalering en ondersteuning bij ouderenmishandeling heeft een relatie met het ouderenbeleid en het ondersteunen van mantelzorgers (prestatieveld 4b van de Wmo).


141

samenwerking

Verslavingsbeleid (prestatieveld 9 Wmo) Doelstellingen/maatschappelijke effecten Verslaving verminderen en voorkomen met als doel participatie en zelfredzaamheid. Streefdoel/indicator a. In 2015 is het percentage inwoners dat meer alcohol gebruikt dan de landelijke norm gedaald of gelijk gebleven. b. In 2015 is het percentage inwoners dat rookt minimaal gelijk gebleven of afgenomen. c. In 2015 is het percentage inwoners dat ooit harddrugs heeft gebruikt gelijk gebleven of afgenomen. Nulsituatie a. In 2011 gebruikt 7% van de Zwolse volwassenen (19-65 jaar) meer alcohol dan de landelijke norm. b. In 2011 rookt 22% van de Zwolse volwassenen. c. In 2011 is het percentage jongeren van 12 t/m 23 jaar dat dagelijks rookt is 12% (regio IJsselland). d. In 2011 heeft 4% van de Zwolse volwassenen ooit harddrugs gebruikt.

Norm voor 2014 In 2015 wordt door de GGD weer gemeten op de betreffende doelstellingen. Voor 2014 is het dus niet mogelijk een toetsbare norm te formuleren.

Activiteiten x

Subsidiëren van verslavingszorgactiviteiten als preventie, toeleiding, ambulante begeleiding, bemoeizorg.

Relaties met andere programma’s Alcoholmatiging onder jeugdigen is één van de speerpunten van het gezondheidsbeleid en wordt primair vanuit dat beleidsveld vorm gegeven (zie elders in dit programma ).

Nazorg ex-gedetineerden Doelstellingen/maatschappelijke effecten Het vergroten van de participatie en re-integratie van ex-gedetineerden en het terugdringen van recidive onder ex-gedetineerden. Het gaat hierbij over de inwoners die voorafgaand aan detentie in Zwolle verbleven of om een bijzondere reden in Zwolle willen vestigen. Streefdoel/indicator In 2014 is tenminste 90% van de ex-gedetineerden (die nazorg hebben ontvangen) in het bezit van een geldig ID-bewijs bij het verlaten van de penitentiaire inrichting. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten In 2011 was 75% van de ex-gedetineerden In 2014 is 90% van de ex-gedetineerden x Doen uitvoeren van regionale (die nazorg hebben ontvangen) in het bezit (die nazorg hebben ontvangen in het bezit samenwerkingsafspraken nazorg exvan een geldig ID-bewijs bij het verlaten van van een geldig ID-bewijs bij het verlaten van gedetineerde inwoners regio IJsselvecht. de penitentiaire inrichting. de penitentiaire inrichting. x Zorgdragen voor ketencoördinatie nazorg ex-gedetineerden. Streefdoel/indicator In 2014 heeft tenminste 80% van de ex-gedetineerden (die nazorg hebben ontvangen) bij het verlaten van de penitentiaire inrichting voor de periode kort na detentie een vorm van inkomen en/of dagbesteding. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten In 2011 had 79% van de ex-gedetineerden In 2014 heeft 80% van de ex-gedetineerden x Doen uitvoeren van regionale (die nazorg hebben ontvangen) bij het (die nazorg hebben ontvangen) bij het samenwerkingsafspraken nazorg exverlaten van de penitentiaire inrichting voor verlaten van de penitentiaire inrichting voor gedetineerde inwoners regio IJsselvecht. de periode kort na detentie een vorm van de periode kort na detentie een vorm van x Zorgdragen voor ketencoördinatie nazorg inkomen en/of dagbesteding. inkomen en/of dagbesteding. ex-gedetineerden. Streefdoel/indicator In 2014 is voor tenminste 70% van de ex-gedetineerden met schulden (die nazorg hebben ontvangen), binnen drie weken na verlaten van de penitentiaire inrichting, de schulden in kaart gebracht en indien mogelijk een schuldhulpverleningsplan opgesteld. Nulsituatie Norm voor 2014 Activiteiten Nog te bepalen. In 2014 is voor tenminste 70% van de exx Doen uitvoeren van regionale gedetineerden met schulden (die nazorg samenwerkingsafspraken nazorg exhebben ontvangen), binnen drie weken na gedetineerde inwoners regio IJsselvecht. verlaten van de penitentiaire inrichting, de x Zorgdragen voor ketencoördinatie nazorg schulden in kaart gebracht en indien ex-gedetineerden. mogelijk een schuldhulpverleningsplan opgesteld.

Toelichting De streefdoelen zijn geformuleerd in lijn met het raadsbesluit ‘nazorg ex-gedetineerden’ en in de loop der tijd verfijnd. Zo is geen sprake van alle ex-gedetineerden, maar alleen van ex-gedetineerden die nazorg onder gemeentelijke regie hebben ontvangen. Daarmee doen wij meer recht


142

samenwerking

aan de beïnvloedingsmogelijkheden van gemeente en maatschappelijke partners. Weigert een ex-gedetineerde immers nazorg dan zijn de beïnvloedingsmogelijkheden van gemeente en maatschappelijke partners nihil. Bij indicator 2 is sprake van inkomen kort na detentie. Het is i.v.m. weten regelgeving niet mogelijk een uitkering aan te vragen tijdens detentie. Bij indicator 3 is nu sprake van een schuldhulpverleningsplan binnen 3 weken na detentie (i.p.v. al tijdens detentie). Ook dit doet meer recht aan de beinvloedingsmogelijkheden van de gemeente. De inventarisatie van schulden en als gevolg daarvan het opstellen van een schuldhulpverleningsplan blijkt immers niet of nauwelijks mogelijk tijdens detentie.

Relatie met andere programma’s Voor het onderdeel nazorg ex-gedetineerden ligt er een relatie met de programma’s 8 en 10.

Wat gaan we dit jaar niet doen Bezuiniging waarover al besluitvorming heeft plaatsgevonden Onderwerp Toelichting



Budget jeugd en gezondheid (2013: € 25.000 oplopend € 72.000 vanaf 2014) In de perspectiefnota 2013-2016 heeft de raad op voorstel van ons College besloten dit budget af te ramen. De projectmatige aanpak Gezonde Stad in zijn huidige vorm wordt eind 2013 afgerond. De succesvolle interventies en activiteiten worden voortgezet binnen bestaande resterende middelen en de aandacht voor gezonde leefstijl is verankerd bij de meest betrokken maatschappelijke partners in de stad. In die zin gaat de beweging 'Gezonde Stad' verder. Zwolle Gezonde Stad is de afgelopen periode gericht op het bevorderen van gezond gewicht van de jeugd. Verbreding naar andere leefstijl thema’s en doelgroepen is binnen de resterende bestaande middelen niet mogelijk. Maatschappelijke opvang/verslavingsbeleid/oggz: Terug naar de basis als centrumgemeente (€ 75.000 vanaf 2014) Uitgangspunt is dat de verantwoordelijkheid van de centrumgemeente complementair is aan de lokale verantwoordelijkheid van de regiogemeenten die zij hebben in het kader van de Wmo. Naast de doeluitkering voor maatschappelijke opvang/verslavingsbeleid/oggz (mo/vz/oggz) heeft de gemeente Zwolle in de loop der jaren autonome gemeentelijke middelen toegevoegd ten behoeve van mo/vz/oggz, deels voor regionale en deels voor lokale taken. Wij willen blijven inzetten op de opvang van en zorg van daken thuislozen, verslaafden en zorgwekkende zorgmijders. Wij benutten hiertoe de door ons door het Rijk verstrekte doeluitkering maximaal, maar willen onze extra gemeentelijke inzet ten behoeve van onze centrumgemeentelijke taken voortaan beperken tot dat deel wat gezien kan worden als lokale activiteiten. Door dit uitgangsprincipe te hanteren is een bezuiniging mogelijk op de beïnvloedbare (autonome) middelen mo/vz/oggz van tenminste 75.000 vooral het gaat om activiteiten die in het kader van verslavingsbeleid worden uitgevoerd. Vanaf 2014 betekent dit dat voor het onderdeel verslavingspreventie het monitorgesprek met scholen in de gemeenten vanuit (aanvullende) lokale middelen van de gemeenten moet worden bekostigd, dat Tactus meer dan e voorheen vanuit een 2 lijns functie opereert en dat er efficiënter gerapporteerd wordt. Verder is de dagelijkse openstelling van de gebruikersruimte iets verkort. Herorganiseren dagopvang/-besteding van daken thuislozen (€ 200.000 vanaf 2014) In Zwolle wordt dagopvang geboden aan daken thuislozen (Bonjour). Deze voorziening is ooit ontstaan om de daken thuislozen letterlijk van de straat te halen en overdag opvang te bieden. Voor deze voorziening geldt echter dat deze niet meer voldoet aan de huidige verwachtingen van dagopvang/-besteding. Veel meer zou moeten worden ingezet op activering van daken thuislozen (uiteraard naar vermogen). Bovendien is het aantal bezoekers de afgelopen jaren gedaald bij Bonjour, hetgeen deels verklaard wordt door de komst van 24-uurs voorzieningen (Hostel, Beschermd Wonen langdurig daklozen aan Burgemeester van Walsumlaan). Wij hebben daarom invulling gegeven aan een zgn. maatschappelijke aanbesteding van dagactivering van daken thuislozen en dit heeft geleidt tot een activerend en efficiënter aanbod van een coalitie van maatschappelijke partijen. Hiermee wordt ook een besparing van € 200.000 gerealiseerd. Er blijft een aanbod van dagactivering voor daken thuislozen. Wel zal de invulling veranderen, er is geen aparte dagopvang meer, maar daken thuislozen zullen meer worden aangesproken op participatie en activeringsmogelijkheden en participeren overdag zo veel mogelijk in de samenleving zelf. Ook van deze doelgroep wordt verwacht dat zij, uiteraard naar vermogen, meedoen.


Harmonisatie adviesraden (€ 50.000 vanaf 2014)

Toelichting

Het proces om te komen tot 1 participatieraad is erop gericht dat de vier betrokken adviesraden stapsgewijs opgaan in 1 participatieraad. Doordat is gekozen voor een stapsgewijze invoering (tot juli 2014) kunnen de besparingen in 2014 naar verwachting nog niet of nog niet geheel worden gerealiseerd op dit onderdeel. Eén en ander is afhankelijk van de precieze vorm waarin gewerkt wordt in de overgangssituatie. Binnen de begroting zal worden gekeken naar alternatieve dekking om een eventuele incidentele tegenvaller mocht die ontstaan te compenseren.


143

samenwerking

Kengetallen Individuele voorzieningen Wmo Aantal deelnemers Wmo vervoer

2008

2009

2010

2011

2012

4.267

4.502

4.667

4.821

4.859

Aantal cliënten met financiële tegemoetkoming vervoer

320

293

274

225

207

Aantal toegekende aanvullende vervoersvoorzieningen

362

360

415

403

322

Aantal toegekende rolstoelen

446

429

455

415

443

Aantal toegekende woningaanpassingen

674

711

641

476

278

Aantal toegekende losse woonvoorzieningen

152

184

166

161

121

80

95

56

75

58

Aantal toegekende gehandicaptenparkeerkaarten

409

385

352

346

356

Aantal indicaties Wmo

883

816

753

1065

708

Aantal toegekende vergoedingen verhuiskosten

Aantal indicaties gehandicaptenparkeerkaarten Gemiddeld aantal gebruikers hulp bij het huishouden Aantal zorguren hulp bij het huishouden

376

300

275

285

263

3.380

3.522

3.601

3.731

3.721

355.949

333.474

485.120

511.612

519.525

B: Financieel deel Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties:

Rekening 2012 42.715 3.987 -38.728 747


-37.981

Begroting 2013 2014 41.674 41.505 3.514 3.509 -38.160 -37.996 315


2017 41.265 3.509 -37.756

-37.845

-37.916

-37.756

-37.996

-37.836

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: De bezuinigingen herorganistie dagactiviteiten daken thuislozen € 200.000, vrijval budget gezonde stad € 47.000 en verlaging MO/OGGZ budget € 75.000 zijn in 2014 verwerkt. De overige verschillen betreffen trendmatige aanpassingen en mutaties in de kapitaallasten Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreidingslasten Mutatie kapitaallasten Bezuinigingen (besluit bij PPN 2013-2016): Eén uitvoeringsorganisatie in de JGZ Vrijval budget gezonde stad MO/OGGZ/VB: beperken centrumgem. taken i.r.t. regiogemeenten Efficiency bemoeizorg Herorganisatie dagactiviteiten daken thuislozen WMO van individueel naar collectief Bezuinigingen (besluit bij PPN 2014-2017 en begroting 2014): Vrijval stelpost WMO (irt gemeentefonds) Harmoniseren adviesraden


47 75 200

361 50

-84 4

-168 8

-252 12

100 47 75 40 200 105

100 47 75 40 200 105

100 47 75 40 200 105

361 50

361 50

361 50

144

samenwerking




145

samenwerking


146

samenwerking

Programma 15

Raad en raadsgriffie

Programma 16

Bestuur en dienstverlening

Programma 17A Exploitatie gronden Programma 17B Vastgoedmanagement Programma 18

Financiering en algemene dekkingsmiddelen


147

samenwerking

De organisatie

In het besturen van de gemeente, zoekt Zwolle samenwerkingsverbanden. We gaan er vanuit dat we meer bereiken als we samenwerken met bedrijven, andere organisaties en de inwoners van de stad. Daarbij werken we volgens het principe van de ‘lichte overheid’.De uitdaging in de komende tijd is om met minder inkomsten de stad toch op een kwalitatief hoog plan te houden. De gemeente blijft streven naar een hoogstaande dienstverlening voor onze inwoners en ondernemers. Snel en gemakkelijk is hierbij het credo. Dit betekent dat Zwolle veelal inzet op digitale dienstverlening en op het verminderen van regels en administratieve lasten.



baten


reserve

saldo

mutaties

De organisatie 15


16


20.047

6.572

236

-13.239

17a

Exploitatie gronden

65.200

60.048

1754

-3.398

17b

Vastgoedmanagement

10.627

11.960

-362

971

18


6.889

190.263

-1.551

181.823

104.847

268.843

77

164.073

Totaal

2.084

-2.084


148

samenwerking

Programma 15


A: Beleidsdeel Relevante kaderstellende nota’s x x x

Gemeentewet Reglement van Orde Gemeenteraad Zwolle Integriteitscode

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten

De gemeenteraad is naar buiten gericht, helder in processen en rolverdeling, kent goede persoonlijke verhoudingen, wil inhoudelijk scherpe debatten en is besluitvaardig en transparant over compromissen. Daarbij gelden de volgende principes: de gemeenteraad stuurt aan de voorkant en controleert aan de achterkant er is een heldere rolverdeling raad-college de raad is integer en controleerbaar er is een open kanaal raadsleden-ambtenaren iedereen burger, bedrijf of instelling die wil, kan meedoen, open en laagdrempelig er is sprake van een efficiënte en effectieve werkwijze Doelstelling griffie De griffie streeft naar optimale ondersteuning van de Gemeenteraad en de individuele raadsleden bij hun uitvoering van de taken op het gebied van Volksvertegenwoordiging Vaststelling van kaders Uitoefenen van controle Met optimaal bedoelen wij: klantgericht, tijdig, objectief en effectief, waarbij kosten en baten met elkaar in evenwicht zijn. Activiteiten 2014 Vergaderstructuur Voorwaarde voor een transparant besluitvormingsproces is een heldere, effectieve en efficiënte vergaderstructuur. Voorgesteld wordt om ook in de nieuwe bestuursperiode door te gaan met het Raadsplein. Dus met informatierondes, meningsvormende rondes en besluitvormingsrondes. Wel zal als een continue proces de doorontwikkeling van het Raadsplein op de agenda worden gezet. En uiteraard zal de nieuwe raad zijn eigen accenten zetten. Belangrijk streven in de nieuwe periode zal zijn om de raad nog meer dan tot nu toe in contact te brengen en te krijgen met de stad. Communicatie, met name ook via social media, is daarbij van belang. Bij het bovenstaande zal de griffie de raad adviseren, ondersteunen en faciliteren. Presidium/Agendacommissie/Werkgeverscommissie/Afstemmingscomite/Rekenkamercommissie Voor het goed functioneren van de raad en de vergaderstructuur is uiteraard in eerste instantie de raad zelf verantwoordelijk. Daarnaast is er een taak weggelegd voor het Presidium en de Agendacommissie. De Agendacommissie is belast met: x het voorbereiden van de agenda's x het opstellen van een vergaderrooster x het rapporteren en adviseren aan het Presidium over de werkwijze van het Raadsplein. Het Presidium heeft de volgende taken: x het aansturen van het functioneren van de raad -het opstellen van een jaarprogramma voor de raad -het voorbereiden van de begroting van de raad en griffie De raad is formeel de werkgever van de griffie. Vanuit de raad neemt de werkgeverscommissie, bestaande uit 3 raadsleden, de werkgeverstaken op zich. De Rekenkamercommissie heeft tot taak het uitvoeren of doen uitvoeren van beleidsevaluatieonderzoeken, gericht op doelmatigheid en doeltreffendheid. Naar de samenstelling van de Rekenkamer zal opnieuw worden gekeken. Het Afstemmingscomite heeft tot taak om zorg te dragen voor de afstemming en coördinatie van de processen, die gericht zijn op de controle binnen de gemeente, zoals vastgelegd in de wet en de verordeningen. Ook heeft het Afstemmingscomite de taak zorg te dragen voor de aansturing van het jaarlijkse proces van de accountantscontrole en de beleidscyclus te evalueren. De griffie ondersteunt deze gremia vanuit de raad bij haar vergaderingen en activiteiten. Nieuwe Gemeenteraad Op 19 maart 2014 zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Voor, tijdens en na de verkiezingen zullen diverse activiteiten plaatsvinden, die in het teken van de verkiezingen staan. Doel is de Zwolse kiezer voor te lichten, de kandidaten te faciliteren en de nieuwe raad een goede start te geven. In samenwerking met bureau Verkiezingen, de afdeling Communicatie en de Concernstaf zal de Griffie dit proces begeleiden en faciliteren. Hiertoe is een Regiegroep in het leven geroepen onder voorzitterschap van de burgemeester. De te ondernemen acties zijn en worden besproken in het Presidium de komende maanden. Het gaat hierbij om opkomstbevorderende maatregelen, het organiseren van debatten en de uitslagenavond.


149

samenwerking

Inwerkprogramma nieuwe raad Om de nieuwe raad goed van start te laten gaan zal door de griffie in samenwerking met de ambtelijke organisatie en met externen een inwerkprogramma worden aangeboden. Cultuur in de raad Bij het aantreden van de nieuwe raad is het van belang veel aandacht te besteden aan cultuuraspecten. Hieronder wordt verstaan de waarden en normen, die de raadsleden hanteren bij het raadswerk. Het gaat hierbij om goede sfeer, omgangsvormen en collegialiteit. Niet in de laatste plaats ten dienste van een goede uitstraling naar buiten. In dat kader zal vanaf het begin af aan ook blijvende aandacht worden geschonken aan het thema integriteit. Doorontwikkeling digitalisering Het zo maximaal papierloos vergaderen zal worden gecontinueerd. Wel zal bezien worden of aansluiting kan worden gevonden bij het nieuw in te voeren digitale systeem, waarmee college en ambtelijke organisatie gaat werken. Mochten er voordelen aan dit nieuwe systeem zitten en er kostenneutraal kan worden overgestapt, dan zou dit kunnen worden gerealiseerd m.i.v. de nieuwe raadsperiode. Eind 2013 zal een voorstel aan het Presidium worden voorgelegd. Mocht worden besloten om over te stappen, dan zal de griffie dit proces faciliteren naar de raadsleden. Decentralisaties De decentralisatie van de jeugdzorg, de AWBZ en de Participatiewet staat er aan te komen. Er is nog veel onduidelijkheid, met name met betrekking tot de financiën, maar duidelijk is dat de gemeente op dit terrein meer taken en bevoegdheden gaat krijgen. Dat betekent ook het nodige voor de raad. Eind 2013 en begin 2014 zal daarom geïnvesteerd worden in kennisvergaring over deze onderwerpen. Potentiële nieuwe raadsleden zullen ook in de gelegenheid worden gesteld hieraan deel te nemen. Andere overheid Niet alleen, maar zeker mede door de financiële crisis, is er discussie ontstaan over de rol van de overheid en dus ook van de gemeenten en de gemeenteraden. Dit speelt ook in Zwolle. College en raad hebben al een eerste verkenning op dit terrein gedaan als het gaat om de vastgoedmarkt aan de hand van de notitie Van Programmeren naar Stimuleren. Deze discussie zal de komende maanden verder gevoerd moeten worden en verbreed worden naar ook andere beleidsterreinen.

B: Financieel deel De verwachting is dat door de decentralisaties niet alleen het takenpakket van de ambtelijke organisatie en het college wordt uitgebreid, maar ook het takenpakket van de raadsleden en daarmee van de griffie. Hoewel er nog veel onduidelijk is, wordt er in dit stadium vanuit gegaan dat, wat betreft raad en griffie, deze taken kunnen worden uitgevoerd binnen het bestaande budget.

Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Resultaat na bestemming

Rekening 2012 2.095 16 -2.079 0 -2.079

Begroting 2013 2014 2.063 2.084


2017 2.129

-2.063

-2.084

-2.084

-2.129

-2.129

-2.063

-2.084

-2.084

-2.129

-2.129

45

45

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: De toename van de lasten is het gevolg van trendmatige aanpassingen. Mutatie meerjarenraming: Vervallen storting pensioenvoorziening raadsleden


150

samenwerking




151

samenwerking

Programma 16


A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie Dienstverlening Zoals in de beleidsparagraaf Bestuur al is aangegeven, is in 2011 een geactualiseerde visie op dienstverlening vastgesteld. De eerdere visie uit 2006 ging er - conform het concept “Antwoord” - vanuit dat de burger of ondernemer kiest op welke manier hij / zij zaken doet met de gemeente. In de geactualiseerde visie is vanuit de kernbegrippen “mensgericht en efficiënt” nadrukkelijker de keuze gemaakt voor het digitale kanaal als voorkeurskanaal in onze dienstverlening. Begin 2012 is de raad geïnformeerd over de kaders die wij hanteren voor het sturen op dan wel verleiden naar het digitale kanaal. Daarbij hebben we aangegeven dat we waar dat nodig is zorgen voor passende oplossingen wanneer klanten niet digitaal zelfredzaam zijn. Zo bieden we sinds eind 2012 in samenwerking met de Bibliotheek de training Digisterker aan (zie ook programma 10). In mei 2013 hebben we u geïnformeerd over de herijking van programma Dienstverlening en KCC. Het gemeentelijke Klantcontactcentrum (KCC) doet het goed maar afronding vergt één jaar extra tijd, tot eind 2014. We doen dit binnen het beschikbare projectbudget. Daarnaast zullen we in 2014 onze visie op dienstverlening aanpassen aan de veranderde (onder andere economische en financiële) realiteit. We blijven ernaar streven dat de klanttevredenheid op alle kanalen op adequaat niveau blijft. Omdat we meer inzetten op digitale dienstverlening, willen we dat de klanten deze minimaal met een 7,5 beoordelen, op de andere kanalen willen we ten minste een score van 7,0 behouden. De cijfers vindt u hieronder. Uit die cijfers wordt duidelijk, dat het gebruik van ons digitale kanaal elk jaar toeneemt. We zien echter ook dat de klanttevredenheid op dit punt in 2013 nog iets onder het gewenste niveau van 7,5 ligt (de klanten beoordelen onze digitale dienstverlening in 2013 met een 7,3). De ontwikkelingen op digitaal gebied gaan zo snel dat de verwachtingen van klanten hoger worden dan wij (zeker op korte termijn) kunnen bijbenen. Dit is het gevolg van de keuzes die we met elkaar hebben gemaakt, o.a. over onze deelname in Dimpact en het besluit dat we de landelijke ontwikkelingen volgen maar niet meer voorop hoeven te lopen. Duidelijk is ook dat de ondersteunende ICT voor onze digitale dienstverlening in de toekomst alleen maar belangrijker wordt. Zwolle gaat eind 2013 over naar de nieuwe software van Dimpact (E-suite), die betere mogelijkheden biedt voor formulieren en transacties en ook het zaakgericht werken een grote impuls zal geven. Na de eerste verbeterslag in 2013 kunnen we medio 2014 zelf aan de slag met het maken van digitale formulieren (bijvoorbeeld het invoeren van iDeal op alle betaalde transacties of inloggen met DigiD). In juni 2014 lanceren we de nieuwe website van de gemeente Zwolle. Een website die, in tegenstelling tot nu, is gebouwd op basis van ‘toptaken’. Op basis van statistische analyses weten we precies waarom klanten onze site bezoeken. Ze komen (meestal) voor de producten en diensten. Deze kennis passen we toe op de nieuwe site. Met de nieuwe eSuite en de nieuwe website wordt content én gestandaardiseerd én beter vindbaar door het gebruik van één beheerplatform. Samen met de verbeterde digitale formulieren gaan we ervan uit dat dit de klanttevredenheid verbetert. Op dit moment scoort Zwolle overigens qua digitale dienstverlening al hoger dan het landelijk gemiddelde. Het kabinet heeft recent haar ambities rond de digitale overheid uitgewerkt (zie Visiebrief digitale overheid 2017 van 23 mei 2013). Dit wordt momenteel uitgewerkt in een roadmap en zal zeker gevolgen hebben voor de gemeenten. Enkele accenten uit de brief zijn: x meer gestandaardiseerde dienstverlening, zodat deze effectiever en transparanter wordt. Denk bijvoorbeeld aan één generieke kernwebsite voor gemeenten maar ook aan door gemeenten gedeelde ICT basisinfrastructuur. x meer aandacht voor de kwetsbaarheid van de digitale gegevenshuishouding (informatieveiligheid).

Wetswijzigingen x

Wetsvoorstel regulering prostitutie en bestrijding misstanden sexbranche De stemming over dit wetsvoorstel is in 2013 aangehouden in afwachting van een novelle. Wel is een motie aangenomen over splitsing van het wetsvoorstel. Concreet betekent dit dat de omstreden registratieplicht voor prostituees komt te vervallen, maar dat het landelijk uniforme vergunningstelsel wel overblijft. Gemeenten moeten deze registratiewerkzaamheden uitvoeren en zelf toezicht gaan houden op de vergunde prostitutiesector. Hier staan geen inkomsten vanuit het Rijk tegenover. De gemeente heeft wel de mogelijkheid om leges te vragen voor de registratie, maar


152

samenwerking

x

x

x

x

die mogen niet de totale kosten van toezicht en handhaving dekken. De intentie is deze taak in regionale samenwerking uit te voeren. Daarvoor is een regionale projectgroep opgericht, waarin Zwolle samen met Deventer het trekkerschap vervult. Uitbreiding vergunningsvrij bouwen: aanpassing Besluit omgevingsrecht (Bor) Er is een aanpassing van het Bor in voorbereiding, met als onderdeel het uitbreiden van de mogelijkheden voor vergunningsvrij bouwen. De exacte datum van inwerkingtreding is nog niet bekend, maar volgens een bericht van de VNG is de verwachting dat dit (mogelijk) in de zomer van 2014 zal zijn. Dit zal leiden tot minder formele aanvragen. Omdat het niet eenvoudig is om te bepalen of iets vergunningsvrij gebouwd mag worden, zal het waarschijnlijk wel leiden tot meer vragen (telefonisch, per e-mail en in de spreekbox ) om mee te kijken of iets vergunningsvrij is. Dit geldt ook bij meldingen en verzoeken om handhaving. Private kwaliteitsborging bouw Het kabinet wil dat opdrachtgevers hun bouwplannen niet meer (volledig) aan de gemeente hoeven voor te leggen door private kwaliteitsborging mogelijk te maken. Private toetsing houdt in dat er in het kader van de (omgevings)vergunningprocedure wel getoetst wordt aan het Bouwbesluit, maar dat er nagedacht wordt over een mogelijkheid om dit door private partijen te laten doen in plaats van toetsing door de gemeente. Als het uitgevoerd gaat worden, zou het kunnen betekenen dat er minder door de gemeente wordt getoetst op dat onderdeel. Hetzelfde geldt voor toezicht op de bouw. Naar verwachting zullen de wetten en regels die dit mogelijk maken in 2014 gaan gelden. Drank- en horecawet Per 1 januari 2014 wordt de leeftijdsgrens verhoogd naar 18 jaar. Dit betekent dat aan personen beneden deze leeftijd geen alcohol verstrekt mag worden en dat zij ook geen alcohol in het bezit mogen hebben. De gemeente heeft hier een toezichthoudende taak. In diezelfde wetswijziging is bepaald dat per 1 juli 2014 de gemeenteraad verplicht een preventie- en handhavingsplan moet vaststellen (artikel 43a Drank- en horecawet). Het plan bevat de hoofdzaken van het beleid over de preventie van alcoholgebruik, met name onder jongeren, en de handhaving van de wet. Nadat dit plan is vastgesteld moet het vervolgens onderdeel worden van de vierjaarlijkse cyclus van de lokale nota gezondheidsbeleid. Omgevingswet Bij de vorige begroting informeerden wij u over de nieuwe Omgevingswet. In een recent bericht van de VNG is aangegeven dat de inwerkingtreding van deze nieuwe wet niet eerder dan 1 januari 2018 wordt verwacht.

Ontwikkeling aantal aanvragen bouw De afgelopen jaren hebben wij een forse afname gezien van het bouwvolume in Zwolle. Naast deze afname zien wij ook dat burgers en bedrijven eerder hun bestaande bebouwing verbouwen, dan dat zij nieuwbouw plegen. Dit heeft geleid tot een afname van het aantal bouwaanvragen voor nieuwbouw en een wijziging in het soort aanvragen (meer gericht op verbouwen en minder hoge bouwkosten per aanvraag). In financieel opzicht betekende dit een verdere afname van de kostendekkendheid van de bouwleges. Onze verwachting is dat in 2014 het aantal aanvragen enigszins zal stijgen. Daarnaast staan er enkele grotere bouwprojecten op stapel, die -mits ze doorgang vinden- een positief effect hebben op de kostendekkendheid. Passende regels Zwolle heeft de laatste jaren veel aandacht besteed aan het onderwerp deregulering ofwel “passende regels”. In de beleidsparagraaf Bestuur is daarover al een en ander opgemerkt. Het komende jaar zal het uitvoeringsprogramma afgerond worden. Het kader verordeningen en beleidsregels wordt aangepast en zal breed binnen de organisatie worden gepresenteerd. Eind 2013 wordt gestart met het maken van een nieuwe APV en die zal geheel passend gemaakt worden. Landelijk wordt er actief meegedaan in het Kloosterhoeveberaad en wordt er meegewerkt aan een nieuwe Lokale Effecten toets, een instrument waarmee gemeten wordt wat de effecten zijn voor de gemeente wanneer er een regeling ingevoerd wordt. Daarnaast wordt deelgenomen aan landelijke projecten zoals het Bewijs van goede dienst en andere toetsen om na te gaan of de dienstverlening aan het bedrijfsleven optimaal is georganiseerd. De werkgroep passende regels krijgt meer een ambassadeursfunctie en denkt mee over mogelijkheden om passende regels meer vorm te geven binnen Zwolle. Verkiezingen In 2014 zijn er twee verkiezingen gepland: op woensdag 19 maart worden de leden van de gemeenteraad gekozen en op donderdag 22 mei is de verkiezing van de leden van het Europese parlement. Beide verkiezingen zullen plaatsvinden met papier en potlood. Zwolle heeft zich aangemeld om voor de gemeenteraadsverkiezingen een experiment uit te voeren, waarbij de stemmen op de verkiezingsavond zelf alleen op partijniveau worden geteld. Een dag later wordt dan op een centrale plek geteld op kandidaatniveau. Ondertussen laat minister Plasterk onderzoeken onder welke voorwaarden een terugkeer van electronisch stemmen mogelijk is. GBLT Op 1 juli jl. heeft u besloten dat Zwolle met ingang van 1 januari 2014 toetreedt tot de gemeenschappelijke regeling GBLT. Daarmee realiseren we een samenwerking op gebied van belastingen en invordering. Zwollenaren zullen vanaf 2014 van GBLT jaarlijks één factuur ontvangen met daarop de aanslagen van het Waterschap en de jaarlijkse belastingen van de gemeente. Het gemeentelijke KCC blijft de Zwolse klantvragen rondom de belastingaanslag beantwoorden en gaat ook de vragen over de waterschapsaanslag beantwoorden. De dienstverlening op dit terrein blijft hierdoor van voldoende niveau. De risico’s bij deze samenwerking schatten we in als beperkt.


153

samenwerking

Ontwikkeling Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) In 2014 groeit de RUD door naar dé uitvoeringsorganisatie voor het gehele WABO-brede takenpakket. Voor 2014 zal voor het eerst een gezamenlijk voorbereid Vergunningen en Toezichtsprogramma worden vastgesteld. In 2013 is besloten een aantal taken vrijwillig onder de RUD te brengen, namelijk het toezicht op leeftijdsgrenzen op grond van de nieuwe Drank en Horecawet en Energie en Duurzaamheid. In 2014 wordt ook de landelijke evaluatie gehouden over de voortgang en werking van de RUD’s in Nederland. De gevolgen van het onderbrengen van taken in de RUD zijn, dat de medewerkers van de gemeente Zwolle, die belast zijn met deze taken, onder de aansturing van de RUD directeur komen te vallen. De (eind)verantwoordelijkheid blijft wel bij het bevoegd gezag (gemeente/provincie/waterschap) liggen. De RUD heeft nu een basaal registratiesysteem. Zij verwacht dit in de loop van 2014/2015 verder te kunnen doorontwikkelen, met als doel over een centraal registratiesysteem voor alle deelnemende partners te gaan beschikken. Het streven zal er in ieder geval op gericht zijn, op termijn, zoveel mogelijk partners bij dit systeem te laten aansluiten om de gezamenlijke kosten zo laag mogelijk te houden. Zwolle is op dit moment gastheer voor 2 kennispunten, Asbestsloop en Geluid. Zwolle heeft aangegeven bereid te zijn ook gastheer te zijn voor het nieuwe kennispunt voor de Nieuwe Drank en Horecawet. Bij de verbreding naar het WABO takenpakket kunnen hier in 2014 mogelijk nog enkele kennispunten bijkomen.

Relevante kaderstellende nota’s x x x x x x x x x

Beleidsplan Klantcontactcentrum (2009) Dienstverlening in Zwolle: mensgericht en efficiënt (2011) Kaders voor kanaalsturing (2012) Plan van aanpak herijking programma Dienstverlening en KCC (2013) Meerjarenprogramma ICT 2014– 2018 (MPI) Handhavingsnota 2011 – 2015 Handhavings- en gedoogstrategie fysieke leefomgeving Overijssel (2011) Handhavingsprogramma 2014 Buitenste binnen; beleidsplan Communicatie 2010 – 2014

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Onze dienstverlening is mensgericht. Wij werken vanuit het perspectief van de klant en vragen onze klanten hoe zij onze dienstverlening ervaren. Onze producten en diensten zijn voor iedereen toegankelijk, onze informatie daarover is voor iedereen vindbaar en duidelijk en wij spreken en schrijven in een taal die begrijpelijk is voor onze doelgroepen. Wij zijn een betrouwbare en professionele dienstverlener en onze klanten voelen zich welkom en begrepen. Streefdoel/indicator Minimaal 75% van de klanten die een product hebben aangevraagd via internet vond de informatie over het product en het aanvraagformulier makkelijk vindbaar en begrijpelijk. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten 2013: Niveau vasthouden x statistische analyses van websitebezoek x 76% van de klanten die een product benutten voor inrichten nieuwe website hebben aangevraagd via internet kon x webredactie evalueren en eventueel het digitale loket goed vinden op de anders inrichten naar aanleiding van website (2012: 74%) standaard content x 71% van deze klanten kon de x Implementatie van nieuwe website en informatie voor de aanvraag eenvoudig loket (afronden juni 2014). vinden op de website (2012: 74%) x 75% vond de informatie die nodig was voor de aanvraag duidelijk (2012: 77%) Streefdoel/indicator In de klanttevredenheidsonderzoeken willen we minimaal de volgende scores halen: x balie: 7,0 x telefoon: 7,0 x e-mail: 7,0 x website / digitaal loket: 7,5 Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Scores in 2013: Score voor website/digitaal loket handhaven x Uitvoeren Plan van aanpak herijking op het niveau van 2013. Streefcijfer van 7,5 x balie: 7,9 (2012: 7,8) programma Dienstverlening en KCC is pas haalbaar na implementatie van de (2013) x telefoon: 7,6 (2012: 7,6) nieuwe website in juni 2014 (effect bij meting x afhandeling van mailbox x e-mail: 6,0 (op twee niet KCCin 2014 of mogelijk 2015). [email protected] gaat voor zomer 2014 mailboxen) (2012: 7,6 op de KCCover naar het KCC. mailbox). x website / digitaal loket: 7,3 (2012: 7,3)


154

samenwerking

Streefdoel/indicator De medewerkers bij de afdeling Fysieke Leefomgeving zijn deskundig en duidelijk en hebben een zakelijke dienstverlenende houding in hun klantcontacten. In 2014 meten we dit met een klanttevredenheidsonderzoek. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten In 2013 is een eerste x ervaringen en resultaten van het klanttevredenheidsonderzoek op dit gebied klanttevredenheidsonderzoek analyseren uitgevoerd. en verbeterpunten implementeren. x resultaten van het DNA teamtraject borgen en onderhouden. Dit is een continu proces.

Relaties met andere programma’s De ambities en doelstellingen op het gebied van dienstverlening worden ook in andere programma’s vertaald in concrete inspanningen. Deze zijn m.n. terug te vinden in de programma’s 2 (dienstverlening aan ondernemers), 11 en 14.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Wij verminderen onze regeldruk en administratieve lasten voor burgers, ondernemers en instellingen. Wij standaardiseren onze processen en maken ze slank. Wij willen een passende verantwoordelijkheidsverdeling realiseren tussen enerzijds de gemeente en anderzijds de burgers, ondernemers en instellingen in de stad. Streefdoel/indicator Zwolle scoort bij het instrument Normenkader in 2014 op 8 van de 10 normen een voldoende. De gemeente meet samen met de G32 de kwaliteit van dienstverlening aan ondernemers, met het instrument Normenkader. Door middel van audits krijgen we een beeld van de ervaringen van ondernemers met de 10 meest aangevraagde producten van de gemeente. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Zwolle haalde bij de meting in 2012 op 6 van Voldoende op 8 van de 10 normen x actualiseren uitvoeringsprogramma de 10 normen een voldoende. De volgende ‘passende regels meting verwachten we in 2014. x uitvoering best practices “bewijs van goede dienst” / normenkader voor dienstverlening aan ondernemers (zie ook programma 2, dienstverlening aan ondernemers). Streefdoel/indicator Klachten en bezwaren willen we tijdig en zoveel mogelijk informeel behandelen. Nulsituatie Bezwaarschriften 1e helft 2013: x 90% binnen de wettelijke termijn afgehandeld x 60% zonder hoorzitting afgehandeld Klachten 1e helft 2013: x 95% binnen de wettelijke termijn behandeld x 47% binnen 2 weken behandeld, 62% informeel afgehandeld

Norm van 2014

Activiteiten

x

95% binnen de wettelijke termijn behandeld. 40% informeel afgehandeld.

Voortzetten en waar nodig intensiveren van de bestaande praktijk.

95% binnen 6 weken behandeld, waarvan 35% binnen 2 weken. 65% informeel afgehandeld.

Voortzetten en waar nodig intensiveren van de bestaande praktijk.

x x x


Doelstellingen/maatschappelijke effecten Onze dienstverlening is snel en zeker. Bij het aanbieden van onze producten en diensten streven we zoveel mogelijk efficiency na. We richten onze dienstverlening zo in, dat klanten zoveel mogelijk digitaal zaken met ons doen. De klant hoeft geen gegevens te verstrekken die we al hebben. We zorgen voor vlotte doorlooptijden en werken met servicenormen. We zorgen voor correcte en tijdige oplegging van de aanslagen gemeentelijke belastingen en heffingen, met een minimaal aantal (gegronde) bezwaarschriften. Streefdoel/indicator Bij enkelvoudige vragen aan de telefoon wordt de klant in 80% van de gevallen in 1 x geholpen. Nulsituatie Meting februari 2013: 85% van de klanten geeft aan dat zij bij contact met telefoonnummer 14038 (vrijwel) direct geholpen zijn (2012: 83%).

Norm van 2014 Niveau vasthouden.


Activiteiten Blijven sturen op de kwaliteit van de telefonische dienstverlening door continue monitoring, coaching van medewerkers, goede afspraken met vakafdelingen e.d.

155

samenwerking

Streefdoel/indicator In 2015 worden de meest gevraagde producten 30% vaker digitaal afgenomen dan in 2010. Nulsituatie Voor 6 van de 15 meest gevraagde producten is het streefdoel medio 2013 al gerealiseerd (waaronder melden verhuizing, uittreksel burgerlijke stand, gehandicaptenparkeerkaart en afspraken reisdocumenten).

Norm van 2014 In 2014 voor in totaal 10 van de 15 meest gevraagde producten het streefdoel van “30% meer digitaal” realiseren.

Activiteiten x

x

x x x

Uitvoeren Plan van aanpak herijking programma Dienstverlening en KCC (2013) met daarin: implementatie kanaalsturing om klanten te verleiden naar het digitale kanaal. Implementatie nieuwe E-suite (Dimpact software), waarmee we digitale formulieren zelf kunnen maken en aanpassen. in 2014 start het programma modernisering GBA met als doel aansluiting op de centrale Basis Registratie Personen (BRP) en alle burgerzakenproducten digitaal en zaakgericht aan te bieden medio 2015. Herinrichten bedrijvenloket op nieuwe website. Stimuleren gebruik E-Herkenning. Implementeren CRM systeem (klantvolgsysteem), afhankelijk van oplevering Dimpact in 2014.

Streefdoel/indicator Medio 2015 hebben we voor de 10 producten met het grootste besparingspotentieel de koppeling tussen het digitaal loket en de systemen in de backoffice gerealiseerd door aansluiting op de landelijke BRP. Deze vervangt de huidige GBA. Zie hierboven. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten De 10 producten met het grootste x Definiëren van de 10 producten met het besparingspotentieel zijn nog niet grootste besparingspotentieel. gedefinieerd en er zijn nog geen x In beeld brengen van de nulsituatie voor koppelingen tussen het digitaal loket en de die producten. systemen in de backoffice gerealiseerd. Streefdoel/indicator In 2015 hoeft de klant geen gegevens meer in te vullen die wij al hebben uit de basisregistraties GBA, BAG en WOZ. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten In de 1e helft van 2013 is gewerkt aan de x Focus op afstemming van werkprocessen afstemming van gegevens. Dat gaat leiden en harmoniseren van data. Daarbij wordt tot "gegevens op orde", een hoge kwaliteit gefocust op de gegevens van eenheid van de gegevenshuishouding van onze Publiekszaken. organisatie. Gegevensmanagement, x Uitbreiding van voorinvulling is afhankelijk gepositioneerd onder van implementatie van de nieuwe E-suite Informatiemanagement, heeft hierbij een van Dimpact. Deze levert medio 2014 duidelijke rol gespeeld. Daarnaast richten we een module op waarmee wij zelf ons op de realisatie van het Nationaal formulieren inclusief Digid kunnen Uitvoerings Programma (NUP) dat doorloopt maken. Handhaven formulieren zonder tot 2015. DigiD is dan een bewuste, lokale keus. Inmiddels zijn er 3 formulieren waarbij de klant na inloggen met DigiD de persoonsgegevens (NAW) niet meer hoeft in te vullen. Streefdoel/indicator De behandeltermijnen voor vergunningaanvragen zijn in Zwolle gemiddeld korter dan de wettelijke termijnen en het streven is om alle vergunningen die digitaal worden aangevraagd ook digitaal te verlenen. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten Op dit moment is er nog geen betrouwbaar x Implementatie zaakgericht werken. inzicht in de doorlooptijd van de aanvragen. x Stuurinformatie inrichten op o.a. doorlooptijden. x Doorontwikkeling digitalisering vergunningenproces. Streefdoel/indicator Maximaal 1% van de vergunningen wordt van rechtswege verleend. Nulsituatie 1e helft 2013: minder dan 1 % van de vergunningen is van rechtswege verleend.

Norm van 2014 Maximaal 1% van de vergunningen wordt van rechtswege verleend.


Activiteiten Sturen op voortgang vergunningproces.

156

samenwerking

Streefdoel/indicator Terugdringen van het aantal gegronde WOZ-bezwaarschriften tot 1,5% van het totaal aantal WOZ-beschikkingen. Met ingang van 2014 neemt GBLT deze werkzaamheden over van de gemeente. Deze samenwerking moet nog nader worden uitgewerkt. Voorlopig gaan we ervan uit dat we over deze indicator blijven rapporteren. Nulsituatie Norm van 2014 Activiteiten 2011: 1,37 % Zie hierboven: 1,5%. x Goede controles en kwaliteit van de 2012: 1,6 % bestanden. 2013: 1,9% x Extra inzet op communicatie over de WOZ-aanslagen en te verwachten waarderingen.

Relaties met andere programma’s Relatie met o.a. MPI, programma ‘s 11 en 14.


157

samenwerking


Rekening 2012 22.411 9.266 -13.145 -2.871

Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Reserve informatie Reserve kapitaallasten Reserve onderhoud gebouwen Bedrijfsvoeringsreserve A&F Verplichtingen APPA Reserve garantieverplichtingen CS Reserve onderhoud huisvesting gemeentepersoneel Reserve dekking kapitaallasten Reserve verkiezingen Reserve begraafplaatsen Reserve rechtspositionele verplichtingen PZ Resultaat na bestemming

-16.016

Begroting 2013 2014 20.027 20.047 6.639 6.572 -13.388 -13.475 -9 40 6 43 95 74 8 63 65 -181 -5 28 -13.397 -13.239


-57

2017 6.701 6.583 -118

-86

-118

-18 130 -29 26

-36 150 -9 19

-54 150 33 11

2.000

3.500

3.500

3.500

70 10

150 70 10 300

150 70 10 300

150 70 10 300

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: Naast de trendmatige aanpassingen werken de bezuinigingen van de veranderplannen (bedriifsvoering) door in de lasten. De bouwleges zijn ca. € 0,5 mln. lager geraamd. Toelichting mutatie meerjarenraming: Stadsuitbreidingslasten Afbouw gemeentelijke FPU Mutaties kapitaallasten Correctie i.v.m. verrekening met product begraven Bezuinigingen op de bedrijfsvoering: Taakstelling oplopend naar 10 mln. in 2015 Bezuinigingen o.b.v. besluit PPN 2014-2017 en begroting 2014: Digitale publieksinformatie Verlaging budget communicatie Afschaffen voorschotregeling vakantiegeld Aanvullende bezuiniging op de bedrijfsvoering Besluitvorming PPN 2012-2015 (meerjarig incidenteel): Zwolle-Kampen netwerkstad Besluitvorming PPN 2011-2014 (meerjarig incidenteel): Project- en programmakosten participatie en wijkgericht werken Incidentele knelpunten 2014 Regio Zwolle

-74

-225

-20


158

samenwerking




159

samenwerking

Programma 17A Exploitatie gronden

A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie De hoofdlijnen van het grondbeleid zijn door de raad vastgesteld in de nota grondbeleid 2009-2013. Momenteel is gestart met een nieuwe nota grondbeleid. Hierin zullen, passend bij het huidige economische en vastgoedtechnische ontwikkelingen, de nieuwe uitgangspunten voor het beheren van gronden en ontwikkelen van ruimtelijke projecten worden voorgelegd.


Nota grondbeleid 2009-2013 Nota grondprijzen 2013 Nota grondvoorraadbeleid 2011-2014 Meerjaren Prognose Vastgoed (MPV) 2013

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen In de afgelopen MPV heeft het huidige economische tij zijn beslag gekregen. De financiële effecten zijn meegenomen in de jaarrekening van 2013. Komende periode zullen de daar genomen besluiten en huidige ontwikkelingen verwerkt worden in (nieuwe) grondexploitaties. Daarnaast zullen, zoals ieder jaar, de grondprijzen en de te hanteren parameters tegen het licht gehouden worden.

B: Financieel deel Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Algemene reserve vastgoed Resultaat na bestemming

Rekening 2012 101.149 39.857 -61.292 -1.438 -62.730

Begroting 2013 2014 73.561 65.200 69.497 60.048 -4.064 -5.152 1.890 1.754 -2.174 -3.398


2017 65.200 59.902 -5.298

1.754 -3.544

1.754 -3.544

1.754 -3.544

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: De budgetten voor de grondexploitaties zijn gebaseerd op de MPV 2013. De nieuwe grondexploitatie Stadshagen is in voorbereiding en is niet in de bedragen verwerkt. Op grond van de grex stadshagen en MPV 2014 (voorjaar) 2014 zal bijstelling van de budgetten plaatsvinden. Toelichting mutatie meerjarenraming: Afloop herijkingstaakstelling Vastgoed

-146


-146

-146

160

samenwerking




161

samenwerking

Programma 17B Vastgoedmanagement

A: Beleidsdeel Ontwikkelingen en visie Doelstellingen De gemeente Zwolle is eigenaar van circa 400 gebouwde vastgoedobjecten in de stad. Zij is hiermee één van de kernspelers op de Zwolse vastgoedmarkt. Het gemeentelijk vastgoedbezit en onderhavig programma staan niet op zichzelf. De gebouwen die onderdeel uitmaken van de gemeentelijke vastgoedportefeuille staan ten dienste van centrale gemeentelijke doelstellingen: x Het stimuleren en sturen van de ontwikkeling van de stad. In dit kader zijn meerdere dimensies te onderscheiden: ruimtelijk, sociaal, economisch en cultureel. x Het bieden van huisvesting aan maatschappelijke doelgroepen en activiteiten en de eigen gemeentelijke organisatie. x De creatie van maatschappelijk (ondersteuning activiteitenprogramma’s) en financieel rendement (huurrevenuen, opbrengst door verkoop en herontwikkelingen). De realisatie van bovenstaande doelstellingen vergt een effectieve, efficiënte en duurzame inzet van de gemeentelijke vastgoedportefeuille: vraag en aanbod van accommodaties moeten continu en optimaal op elkaar worden afgestemd, de kwaliteit van de gebouwen moet worden geborgd en financiële prestaties dienen te worden gemonitord en geoptimaliseerd. Dergelijke aspecten vormen de kern van het gemeentelijke vastgoedmanagement. Doorkijk In de programmabegroting 2013 zijn diverse trends en ontwikkelingen benoemd. Veel van deze trends en ontwikkelingen zijn nog steeds actueel: Managen (toenemende) leegstand De leegstand binnen de gemeentelijke vastgoedportefeuille neemt toe. Het afgelopen jaar is de gemeente geconfronteerd met enkele huuropzeggingen. Deze opzeggingen zijn voornamelijk het gevolg van de bezuinigingen op welzijn en cultuur. Het is aannemelijk dat deze trend zich in 2014 voorzet. Van enkele panden is inmiddels duidelijk dat het huurcontract in dit jaar afloopt. Op deze ontwikkeling wordt geanticipeerd door proactief onderzoek te verrichten naar mogelijkheden van nieuwe verhuur of verkoop. In dit kader speelt de Meerjaren Prognose Gebouwen (MPG, zie ‘Doorontwikkeling’) een belangrijke rol spelen. Terugloop in huuropbrengsten Het resultaat op de portefeuille verhuurde panden staat onder druk. Dit als gevolg van de toenemende leegstand in combinatie met dalende huurniveaus op de vastgoedmarkt. Het laatste heeft met name financiële consequenties in situaties van nieuwe verhuur. Focus op bestaand vastgoed, nieuwbouw in specifieke situaties Gezien de overcapaciteit op de vastgoedmarkt is het aannemelijk dat de focus wordt verlegd van nieuwbouw naar de herinzet en het hergebruik van bestaand vastgoed. De nadruk ligt meer dan voorheen op optimalisatie van de kwaliteit en inzet van het bestaande onroerende goed. Hiermee wordt nieuwbouw van gemeentelijk vastgoed niet uitgesloten. In specifieke situaties kan nieuwbouw kwalitatief en financieel nog steeds de beste oplossing zijn. In 2014 wordt naar alle waarschijnlijkheid gestart met de bouw van het nieuwe Anker in Westenholte. Daarnaast wordt in begin 2014 de oplevering van het uitgebreide Hedon verwacht. Duurzaamheidsopgave De verduurzaming van het gemeentelijk vastgoedbezit is de komende jaren één van de kernthema’s binnen het gemeentelijk vastgoedmanagement. Er wordt onderzoek verricht naar de wijze waarop deze verduurzamingsopgave het beste kan worden vormgegeven. Eind 2013/ begin 2014 worden de resultaten van deze studie verwacht. Parallel aan dit onderzoeksproces wordt duurzaamheid integraal meegenomen in projecten rondom renovatie, uitbreiding en nieuwbouw van gemeentelijk onroerend goed. In 2013 en 2014 worden de werkzaamheden ten behoeve van verduurzaming van onze eigen gemeentelijke huisvesting stadhuis en stadskantoor - uitgevoerd. De gemeenteraad heeft in het kader van de PPN 2014-2017 met de uitvoer van deze werkzaamheden ingestemd. Bekostiging onderhoud Het jaarlijks beschikbare budget voor zowel het dagelijks onderhoud als het planbare méérjaren onderhoud staat al enige tijd onder druk. In dit kader heeft de gemeenteraad bij de behandeling van de PPN 2013-2016 ingestemd met de tijdelijke herinzet van de opbrengsten van verkoop van panden ter aanzuivering van de onderhoudsreserve “verhuurde panden”. Deze tijdelijke maatregel is van kracht tot het moment dat € 2 mln. euro aan verkoopopbrengst is gerealiseerd en gestort in de reserve.


162

samenwerking

Inmiddels is dit moment bereikt. Hiermee is de verwachting dat tot 2018 het onderhoud conform de opgestelde onderhoudsplannen kan worden uitgevoerd. Jaarlijks worden in de Meerjaren Prognose Gebouwen de ontwikkelingen geschetst op grond waarvan de raad kan bepalen in welke mate aanzuivering van de onderhoudsreserves middels verkoopopbrengsten noodzakelijk is om gedegen onderhoud richting de toekomst te garanderen. Doorontwikkeling De afgelopen jaren zijn er belangrijke stappen gezet richting een proactief vastgoedmanagement: onder andere de afronding van de centralisatie van het beheer en eigendom van het vastgoed binnen de gemeentelijke organisatie en de afronding van de beleidsvisie op het gemeentelijk management van de vastgoedportefeuille; de Nota Vastgoedmanagement. Deze nota ligt in het laatste kwartaal van 2013 voor aan de gemeenteraad voor besluitvorming. In dezelfde periode wordt ook de aanbesteding van een centraal vastgoedregistratiesysteem afgerond. De toepassing van dit systeem vergroot de slagvaardigheid van het gemeentelijk vastgoedmanagement. De nota Vastgoedmanagement vormt het fundament van de nog te ontwikkelen Meerjaren Prognose Gebouwen (MPG); een belangrijke vierde bouwsteen onder het ingezette professionaliseringsproces. De MPG betreft een verantwoordingsinstrument richting de gemeenteraad en een managementsturingstool, waarmee de samenstelling en (financiële) prestaties van de gemeentelijke vastgoedportefeuille jaarlijks worden gemonitord. Dit met als doel kansen en knelpunten te signaleren en passende maatregelen te (kunnen) treffen. De MPG wordt tevens benut om terugkoppeling te geven over de stand van zaken met betrekking tot de diverse onderzoekspunten die voortvloeien uit onderhavige nota. De (financiële) consequenties van dergelijke speerpunten worden in de MPG vermeld en maatregelen ter besluitvorming aan het bestuur voorgelegd. Tot slot biedt de MPG informatie voor het voeren van eventuele positioneringsdiscussies; vraagstukken over het al dan niet uitbesteden van delen van het vastgoedeigendom en -beheer. Na vaststelling van de nota Vastgoedmanagement wordt gestart met de ontwikkeling van de MPG. Het is de verwachting dat dit instrument begin 2014 in concept gereed is. In tegenstelling tot deze nota betreft de MPG een jaarlijks terugkerende systematiek. De gemeenteraad wordt gelijktijdig met de MPV (focus op de gronden) door middel van de MPG geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot de gemeentelijke gebouwen.

Relevante kaderstellende nota’s x x x x x x x x

PPN 2014-2017 Meerjaren Prognose Vastgoed (2013) Nota Grondprijzen (2013) Nota Wijkaccommodaties (2012) Gemeentelijk verhuurbeleid (1987) Masterplan Onderwijshuisvesting (2010) Masterplan Sportaccommodaties (2009) Nulmeting Sportaccommodaties (2011)

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen Doelstellingen/maatschappelijke effecten Verduurzaming gemeentelijke vastgoedportefeuille Streefdoel/indicator Ontwikkeling integrale aanpak verduurzaming vastgoedportefeuille Nulsituatie Verduurzaming van de vastgoedportefeuille wordt per geval/ ad hoc aangevlogen

Norm van 2014 Verduurzaming wordt structureel opgepakt conform vastgesteld beleid

Activiteiten Onderzoek naar structurele aanpak van de verduurzaming van de gemeentelijke vastgoedportefeuille (eind 2013/begin 2014 afgerond). De aanpak dient te worden verankerd door middel van besluitvorming.

Relaties met andere programma’s Programma Duurzaamheid.

Doelstellingen/maatschappelijke effecten Ontwikkeling Meerjaren Prognose Gebouwen (MPG) Streefdoel/indicator Vastgesteld MPG 2014-2015 Nulsituatie Geen MPG beschikbaar

Norm van 2014 Vastgestelde methodiek MPG Eerste MPG richting gemeenteraad


Activiteiten Ontwikkeling MPG in resterend deel 2013/ begin 2014

163

samenwerking

Relaties met andere programma’s Programma 17A (Meerjaren Prognose Vastgoed).

B: Financieel deel Financieel overzicht (bedragen x € 1.000) Budget o.b.v. bestaand beleid Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Algemene reserve vastgoed Reserve meerjarig onderhoud verhuurde eigendommen Reserve dekking kapitaallasten Resultaat na bestemming

Rekening 2012 12.571 14.249 1.678 134

1.812

Begroting 2013 2014 10.167 10.627 11.684 11.960 1.517 1.333 108 -228 -155 21 1.625 971


-121

2017 12.252 11.815 -437

-289

-437

198 -91

292 -145

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: De lasten en baten zijn beide toegenomen vanwege de exploitatie en verhuur van het Hedon. Daarnaast is sprake van minder huuropbrengsten vanwege leegstand. In de meerjarenraming is rekening gehouden dat de panden op de termijn weer verhuurd zullen worden dan wel dat in verband met verkoop de lasten afnemen. Incidentele dekking tijdeljke huurderving 2014/2015

-700

Toelichting mutatie meerjarenraming: Mutatie kapitaallasten Correctie i.v.m. verrekening kapitaallasten

89 -32


164

samenwerking




165

samenwerking

Programma 18


A: Beleidsdeel Algemene dekkingsmiddelen De belangrijkste algemene dekkingsmiddelen zijn de uitkeringen uit het gemeentefonds en de OZB opbrengst op woningen en niet-woningen. Daarnaast worden algemene middelen verkregen uit overige belastingen (m.n. precariobelasting) en eigen financieringsmiddelen (reserveonttrekkingen en renteaftopping over de reserves). Gemeentefondsuitkeringen Via het gemeentefonds ontvangen wij de volgende uitkeringen: x algemene uitkering (AU) x integratie-uitkeringen (IU) x decentralisatie-uitkeringen (DU) De uitkeringen hebben allen het karakter van vrij besteedbare middelen. Echter de decentralisatie-uitkeringen bestaan uit een zeer divers scala aan uitkeringen (voorheen specifieke- of doeluitkeringen) en kunnen in bepaalde gevallen gebaseerd zijn op prestatieafspraken en zijn daarmee minder of niet vrijblijvend. Ook ontvangt Zwolle decentralisatie-uitkeringen uit hoofde van centrumgemeenten. Het rijksbeleid is er op gericht om op termijn (kort of lang) de structurele integratie- en decentralisatie-uitkeringen om te zetten naar de algemene uitkering. Naar verwachting zal een deel al bij de invoering van de nieuwe verdeelsystematiek voor het gemeentefonds plaatsvinden. De invoering van de nieuwe systematiek is vooralsnog door de rijksoverheid gepland op 1-12015. Via de septembercirculaire verwachten wij actuele informatie over de voortgang te ontvangen. De ramingen in dit programma zijn gebaseerd op de meicirculaire 2013 van het gemeentefonds. (Via een afzonderlijke informatienota bent u in juni jl. over de uitkomsten geïnformeerd.) In totaal verwachten wij in 2014 € 139 mln. te ontvangen, dat is € 4 mln. meer dan 2013. De gevolgen van de nieuwe rijksbezuinigingen (€ 6 mrd.) zijn nog niet in de hier opgenomen budgetten van het gemeentefonds vertaald. Gemeentefondsuitkeringen obv meicirculaire 2013 (bedragen x € 1 mln.). Algemene uitkering

2013

2014

109

113

Integratie-uitkeringen ( WMO)

10

10

Decentralisatie-uitkeringen

16

16

135

139

Totaal gemeentefonds

De hogere algemene uitkering is met name het gevolg van een hogere accresraming in 2014 op grond van de meicirculaire. In de raming houden wij rekening met € 0,5 mln. als terugbetaling aan het rijk in verband met onderuitputting op de rijksgaven. Op basis van de geldende normeringsystematiek hebben lagere of hogere rijksuitgaven gevolgen voor de hoogte van de algemene uitkering. Onder- of overschrijding van de rijksbegroting uit jaar t worden in jaar t+1 verrekend. Uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds De uitkomsten van de septembercirculaire zijn nog niet in de financiële gegevens van dit programma verwerkt. Wel zijn de uitkomsten in het totaalbeeld van de begroting meegenomen, bij eerste wijziging op de begroting vindt aanpassing van de budgetten plaats. In bijlage 5 is een nadere uitwerking van de circulaire opgenomen. Gemeentelijke belastingen De OZB tarieven en de tarieven voor de precariobelasting stijgen met 1,55% inflatieaanpassing. Het tarief voor de toeristenbelasting blijft ongewijzigd. Voor nadere informatie verwijzen wij u naar de paragraaf lokale heffingen en de tarievennota 2014. Overige algemene dekkingsmiddelen De overige algemene dekkingsmiddelen bestaan uit een jaarlijks afnemende onttrekking uit de reserve afkoopregeling LVS/WI en bedraagt in 2014 € 0,06 mln. Financiering Op basis van de uitgangspunten van de nieuwe rentenotitie (behandeling bij de PPN 2014-2017) komt het renteresultaat uit op ruim € 10,7 mln. in 2014. Door het niet meer ramen van de stelposten onderuitputting rente en structurele- en incidentele renteaftopping neemt het resultaat toe. Daarnaast heeft het in jaarschijven ramen van de geplande investeringen en het niet


166

samenwerking

meer toe rekenen van rente aan het eigen vermogen een voordelig effect op het renteresultaat. Als omslagpercentage voor de rente is 4% gehanteerd. Nadere toelichting is opgenomen in de verplichte paragraaf financiering en in het bijlagenboek. Onvoorzien De post onvoorzien (incidenteel) bedraagt € 500.000. Reserveverrekeningen Aan de reserve MIB (meerjarige investeringen en bestedingen) wordt € 1.195.000 incidenteel in 2014 toegevoegd, op basis van bestaande besluitvorming, ter dekking van de bestedingsbesluiten. (Voor een gespecificeerd overzicht verwijzen wij u naar de reserve MIB (C05) in het bijlagenboek.)


Rekening 2012 6.013 189.405 183.392 -2.330

Lasten Baten Resultaat voor bestemming Reservemutaties: Reserve bestedingsplan MIB Reserve afkoopsom LVS/WI Reserve dekking kapitaallasten Reserve toekomstige exploitatie gronden Reserve rechtspositionele verplingen PZ Resultaat na bestemming

181.062

Begroting 2013 2014 5.337 15.877 183.976 190.262 178.639 174.385 -4.542 -1.195 60 -139 -270 -7 174.097 172.834

Meerjarenraming 2015 2016 11.516 6.005 184.929 186.490 173.413 180.485

2017 2.944 187.430 184.486

30

0

0

173.443

180.485

184.486

Toelichting verschil 2014 t.o.v. 2013: De stijging van de lasten wordt vooral veroorzaakt door het voorlopig op stelposten geparkeerd voordelig begrotingsresultaat. De buffer sociaal domein bedraagt in 2014 € 1 mln. Bij de PPN 2014-2017 is besloten hiervan de helft in te zetten voor de implementatie van de drie decentralisatiedossiers. De andere helft wordt toegevoegd aan het extra weerstandsvermogen. De toename van de baten betreft met name een hogere uitkering uit het gemeentefonds. Daarnaast zijn op basis van de rentenotitie diverse posten vervallen (onderuitputting kapitaallasten, rente-aftopping) en is het renteresultaat als één bedrag geraamd. Toelichting mutatie meerjarenraming: Algemene uitkering gemeentefonds (o.b.v. meicirculaire) OZB areaaluitbreiding Stelpost inflatiecorrectie gemeentelijke tarieven Afbouw bijdrage dekkingsreserve LVS/WI Buffer decentralisatiedossiers/sociaal/domein/rijksbeleid Stelpost loon- en prijsontwikkelingen Stelpost nog te verdelen vervangingsinvesteringen Stelpost stadsuitbreiding

-6.213 260 620 -30 -1.500 -2.755 -36 -70

Incidentele knelpunten 2014 Dubieuze debiteuren

-5.517 490 1.255 -60 -4.000 -5.655 -72 -145

-5.397 660 1.905 -60 -4.000 -8.605 -108 -220

-100

Specificatie baten en lasten 2014: Lasten Uitkeringen gemeentefonds OZB Financieringsfunctie (rente) Dividend Overige algemene dekkingsmiddelen Onvoorziene uitgaven Apparaatskosten en stelposten Reserveverrekeningen

27 500 15.350 1.611 17.488

Baten 139.785 34.373 10.698 209 60 1.343 3.854 190.322


Saldo 139.785 34.373 10.698 182 60 -500 -14.007 2.243 172.834

167

samenwerking


1


168

samenwerking

Programmabegroting 2014 Hoofdstuk 5 Verplichte paragrafen


169

samenwerking


170

samenwerking

Paragraaf 1 Kapitaalgoederen Inleiding Met het onderhoud van kapitaalgoederen in de openbare ruimte is een omvangrijk deel van de begroting gemoeid. In deze paragraaf is per onderdeel aangegeven vanuit welk beleidskader wordt gewerkt, wat de stand van zaken is, wat de financiële consequenties zijn en wat de actuele risico inschatting is. Deze onderdelen zijn: x wegen x riolering x infrastructurele kunstwerken x water x groen x speelvoorzieningen x straatmeubilair x buitensport accommodaties x onderwijsgebouwen x verhuurde panden Vastgoed inclusief panden t.b.v. huisvesting gemeentelijk personeel

Openbare ruimte Het algemeen beleidskader voor wegen, riolering, infrastructurele kunstwerken, water, groen en speelvoorzieningen wordt geactualiseerd. De BOR-systematiek wordt vervangen door ‘Beheer Openbare Ruimte Zwolle 2013 – 2023’ met een nieuwe met partners en betrokkenen gedeelde – visie op het beheer. Sinds 1 juli 2012 maakt de afdeling uitvoering van de Gemeente Zwolle onderdeel uit van de ROVA. Vanaf 1 januari 2013 is het groenonderhoud uitbesteed aan ROVA. De gewenste kwaliteit van het groen ligt vast in de productbladen beheer openbare ruimte ROVA – Gemeente Zwolle. Voor extra informatie wordt verwezen naar programma 9.

Wegen beleidskaders: x De kadernota onderhoud wegen d.d. 2005. stand van zaken: Jaarlijks worden de binnenstad en de hoofdinfrastructuur geïnspecteerd. De overige wegen worden eens in de 2 jaar geïnspecteerd. Op alle wegen, waarvan het beheersysteem aangeeft dat er enige vorm van onderhoud nodig is, wordt een extra toets uitgevoerd. Een zogenaamde "maatregeltoets". Zo wordt de omvang van de onderhoudsbehoefte van de eerste twee planjaren duidelijker zichtbaar gemaakt. Ook de omvang van achterstallig onderhoud wordt hiermee duidelijker in beeld gebracht. De prioritering van deze uitkomsten via de kadernota geeft de onderhoudslijst waarmee tijdig de werkvoorbereiding en aanbesteding kunnen worden opgedragen. financiële consequenties beleidsdoel: Er is circa € 4,1 mln. beschikbaar voor onderhoud van asfalt- en elementenwegen. Hiervoor is in de kadernota onderhoud wegen een prioritering opgenomen. Met het systeem als instrument en de prioritering uit de kadernota wordt het wegonderhoud geprogrammeerd. Om het budget zo effectief en efficiënt mogelijk in te zetten, wordt samenwerking gezocht met andere projecten en onderhoud (denk aan grote herinrichtings- en rioleringsprojecten). Dit wordt zoveel mogelijk in de jaarplanning opgenomen. Gedurende het uitvoeringsjaar proberen we nieuwe maatschappelijke en politieke ontwikkelingen nog in te passen. financiële vertaling in de begroting: In 2014 is per saldo circa € 6.8 mln. gemoeid met het product wegen, waarvan circa € 4.1 mln. voor het feitelijk/technisch onderhoud van de Zwolse wegen. Aan vervangingsinvesteringen is € 123.000,- (exclusief BTW) beschikbaar in 2014. Actuele risico inschatting : Als wegbeheerder zijn wij aansprakelijk voor schade ontstaan als gevolg van gebreken aan de weg. Dit is verder uitgewerkt in de verplichte paragraaf 2 Weerstandsvermogen. De veiligheid van de weggebruikers is (in principe) niet in het geding. Er is een klein risico met betrekking tot het voldoen aan de veiligheid, omdat onveilige situaties ons niet altijd bekend zijn. Zodra we dit weten wordt het direct verholpen. Wel staat het budget voor wegbeheer onder druk. Doordat toekomstig beheer van staduitbreiding sinds de aanleg van Zwolle-Zuid goed is


171

samenwerking

geregeld, hebben we problemen in de bestaande stad (grotendeels) kunnen verhelpen uit de groei van het budget door de stadsuitbreiding. De stagnerende groei door de economische situatie kan in deze tot risico’s leiden. Riolering beleidskader: x Het gemeentelijk rioleringsplan 2011 - 2015 (GRP). Dit geeft aan hoe wij invulling geven aan onze wettelijke zorgplichten (Waterwet) voor het inzamelen en transporteren van afvalwater, afstromend hemelwater en grondwater. stand van zaken: Om de uitgaven van onderhoud, energiekosten, adviezen, verbetermaatregelen en kapitaallasten te dekken wordt rioolheffing geheven. De opbrengst van de rioolheffing en de overige inkomsten (bijdragen derden) dekken de uitgaven 100%. Om sterke schommelingen in de hoogte van de jaarlijks vast te stellen rioolheffing op te vangen, maken wij sinds 1996 gebruik van de egalisatiereserve tarieven rioleringen. De financiering van de aanleg van riolering in nieuw te ontwikkelen woonen werkgebieden vindt geheel plaats via de grondexploitatie. Er is geen achterstallig onderhoud. Bij het vervangen van riolen die in het grondwater liggen moet bronbemaling worden toegepast om de grondwaterstand tijdelijk te verlagen. Wanneer er ernstige bodemverontreinigingen in de nabijheid zijn, kan een grondwateronttrekking nadelige gevolgen hierop hebben. Om dit te voorkomen kan het noodzakelijk zijn om duurdere uitvoeringstechnieken toe te passen. financiële consequenties beleidsdoel: Uitgangspunt bij uitvoering van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is dat de uitgaven kostendekkend zijn. De egalisatiereserve is positief, zodat wij een onvoorziene tegenvaller op kunnen vangen. financiële vertaling in de begroting: Voor 2014 worden investeringsuitgaven ad € 0,6 mln. begroot. Voor het dagelijks beheer / onderhoud wordt € 4,0 mln. begroot (exclusief kapitaallasten ad € 2,7 mln.). Voor wat betreft de tariefsontwikkeling in 2014 en de egalisatiereserve wordt verwezen naar de tarievennota 2014. Actuele risico inschatting: Geen risico’s Infrastructurele kunstwerken Dit betreft bruggen, tunnels, kades, havens, sluizen, remmingswerken en waterkeringen. beleidskaders: Er zijn geen landelijke of Zwolse kaders/richtlijnen inzake het beheer/onderhoud civiele kunstwerken. stand van zaken: Op grond van een eenvoudig beheersysteem wordt een globale onderhoudsplanning opgesteld. Omdat de onderhoudskosten per kunstwerk sterk kunnen verschillen kunnen deze alleen na gedetailleerde inspecties worden vastgesteld. Dat wil zeggen dat alle kunstwerken op basis van “Zwolse kennis en ervaring” worden beheerd en onderhouden (technisch). Alle kunstwerken worden minimaal eens per 2 jaar geïnspecteerd, op de aspecten heel en veilig. Op grond van de geconstateerde “schadebeelden” worden de schades beoordeeld en maatregelen vastgesteld. De ‘veiligheid’ bepaalt de prioriteit van de maatregel(en). De omvang van de uit te voeren maatregelen wordt bepaald door het jaarlijks beschikbare onderhoudsbudget. Grootschalige renovaties worden niet uit het onderhoudsbudget gefinancierd, maar incidenteel bekostigd. De technische installaties van de beweegbare bruggen worden jaarlijks geïnspecteerd op functionaliteit/storingsrisico. Landelijk is er zorg over de constructieve veiligheid van bruggen. Door de periodieke inspectie van alle kunstwerken hebben wij een goed beeld van de bruggen. Er zijn geen aanwijzingen dat voor de Zwolse bruggen de constructieve veiligheid gevaar loopt. financiële vertaling in begroting: In 2014 is voor de kunstwerkenzorg circa € 1.1 mln. (inclusief € 290.000 kapitaallasten) beschikbaar. Hiervan wordt het dagelijkse beheer en onderhoud uitgevoerd. Binnen het huidige budget is zeer beperkte financiële ruimte voor verzorging van de kunstwerken (aspect ‘schoon’). De beschikbare middelen worden ingezet om gevaarlijke situaties te voorkomen en (aanstootgevende) graffiti te verwijderen. Aan vervangingsinvesteringen is in 2014 voor kunstwerken (€ 498.000 exclusief BTW) beschikbaar. Actuele risico inschatting: Geen risico’s Water Het gaat hier om watergangen, sloten, bermen, bermsloten en beschoeiingen. beleidskaders: Grasbeheer 2008 – 2017 (voor de natte graslandjes en oevers) De snijschouw ligt vast in de maaibestekken.


172

samenwerking

stand van zaken: x Op de meeste Zwolse watergangen en sloten ligt de zogenaamde wettelijke schouwplicht/keur (snijschouw) van het waterschap. x Het technische onderhoud van beschoeiingen e.d. gebeurt op basis van “Zwolse kennis en ervaring”. We inspecteren minimaal eens in de 2 jaar. De nadruk van de inspecties ligt op de aspecten heel, veilig en stabiliteit. De inspecteur noteert de geconstateerde “schade” en in overleg met de stedelijk beheerder worden de schades beoordeeld en maatregelen vastgesteld. De veiligheid en stabiliteit bepalen de prioriteit van de maatregel(en). financiële vertaling in begroting: Voor het technische onderhoud van beschoeiingen is per saldo circa € 286.000 beschikbaar. Voor onderhoud (snijschouw) watergangen is in 2014 per saldo circa € 371.000 beschikbaar. Aan vervangingsinvesteringen is in 2014 voor water (beschoeiingen en kademuren) € 261.000 beschikbaar. Actuele risico inschatting: Geen risico’s Groen beleidskaders: x De bomenverordening 2013 inclusief Groene Kaart. x De lijst Bijzondere Bomen 2013 x Het renovatieplan Licht op Groen, d.d. 2002. x De nota Binnenstadsparken Zwolle, d.d. 1999. x Het Groenbeleidsplan (GBP) 1998 – 2010 d.d. 1998. stand van zaken: Alle ‘groeninformatie’ staat in het digitale groenbeheerssysteem (Mi2 groen/XEIZ) en is opgenomen in Geopoort. Zo is al het groen in Zwolle inzichtelijk en met een interne raadpleegfunctie opvraagbaar. Iepen en kastanjebomen worden gecontroleerd. Zieke iepen worden direct verwijderd en vervangen. De ± 12.000 risicobomen worden om de 2 jaar geïnspecteerd; de 800 “echte” risicobomen worden elk jaar gecontroleerd aan de hand van de VTA keuring (Visual Tree Assessment). Afhankelijk van de uitkomsten van de VTA inspectie worden maatregelen getroffen. financiële consequenties beleidsdoel: In 2002 is de kwaliteit van het bestaande groen gedetailleerd geëvalueerd en is het renovatieplan ‘Licht op Groen’ opgesteld. Om het onrendabele groen om te bouwen tot efficiënt ingericht en duurzaam te beheren groen is tot 2020 hiervoor jaarlijks circa € 123.000 (prijspeil 2014) beschikbaar gesteld. financiële vertaling in begroting: In de begroting 2014 is circa € 9.2 mln. (inclusief kapitaallasten à € 115.000) opgenomen voor regulier groenonderhoud, te weten stedelijke beplanting, buitengebieden, gras, stedelijke tuinen en voorzieningen in het groen. Aan vervangingsinvesteringen is in 2014 voor groen € 125.000 (exclusief BTW) beschikbaar. Een deel van deze vervangingsinvestering wordt gebruikt voor de bezuinigingsinvulling ‘ombouwen duurder groen naar goedkoper groen”. Actuele risico inschatting: De afgelopen jaren worden we door de klimaatverandering steeds vaker geconfronteerd met boomziektes en stormschade. Daarnaast is er nog sprake van achterstallig onderhoud. Boomziektes en –plagen: x Iepen, kastanjebomen en risicobomen worden gecontroleerd. Vanwege kans op infectie van gezonde bomen worden zieke iepen direct verwijderd en vervangen. Wat de kastanjeziekte betreft worden er preventieve maatregelen genomen. Dode kastanjes worden verwijderd en vervangen. De potentiële risicobomen, circa 12.000 stuks, worden om de 2 jaar geïnspecteerd; de “echte” risicobomen, circa 800 stuks, worden elk jaar gecontroleerd. x De eikenprocessierups lijkt zich te stabiliseren. Direct optreden is noodzakelijk vanwege de gezondheidsrisico’s voor onze burgers. x Overlast door de spinselmot is in 2013 sterk verminderd. x De essentakkensterfte, is voor het eerst gesignaleerd in Zwolle in 2012 en breidt zich langzaam verder uit. x Bovendien neemt overlast door “lekkende bomen” toe. Door warmere zomers, hebben bomen meer last van luizen, die daardoor vaker hinderlijk gaan "druipen". Naast lindes geven sinds 2012 ook andere boomsoorten deze overlast. Stormschade: Stormschade wordt veelal veroorzaakt door bomen, die in hun val hun omgeving beschadigen. Het blad blijft tegenwoordig langer aan de bomen, waardoor deze langere tijd gevoelig zijn voor stevige stormen (een boom zonder blad kan veel meer wind verdragen). Bovendien vinden meer stormen plaats in de periode dat de bomen nog bladdragend zijn. Achterstallig onderhoud: In 2002 is de kwaliteit van de heesters en bomen in de stad geïnventariseerd. Daaruit bleek dat 20% van alle heesters en bomen onder basis kwaliteit is (achterstallig onderhoud hebben). Met het renovatieplan "Licht op Groen" 2002 – 2020 zijn we inmiddels over de helft met het wegwerken van het achterstallige onderhoud.


173

samenwerking

Speelvoorzieningen beleidskaders: x De Nota Speelruimte in Zwolle d.d. 2000 (geactualiseerd in 2010 voor de natuurspeelplaatsen). x Speelruimtekaarten tot 12 jaar d.d. 2004. x Het Besluit Veiligheid Attractie- en speeltoestellen; sinds maart 1997 van kracht. stand van zaken: Regulier beheer en onderhoud van de Zwolse speelplekken. In het voorjaar worden alle speeltoestellen geïnspecteerd door een onafhankelijk bureau. Op grond van de uitkomsten van de inspectie vindt reparatie of vervanging plaats. Er kunnen onaangekondigde controles op veiligheid worden uitgevoerd door de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA ). financiële vertaling in begroting: In 2014 is € 275.000 beschikbaar voor vervangingsinvesteringen voor spelen. In de begroting 2014 is € 662.000 opgenomen voor regulier onderhoud, waarvan € 190.000 voor kapitaallasten van de vervangingsinvesteringen (m.a.w. € 472.000 is beschikbaar voor onderhoud). Actuele risico inschatting: Geen risico’s Straatmeubilair Het gaat hier met name om openbare verlichting (ovl) en verkeersregelinstallaties (vri’s) beleidskaders: In de informatienota aan de raad van 11 december 2012 staat de visie op openbare verlichting en de aanpak voor (grootschalige) vervanging openbare verlichting. stand van zaken: De gemeente streeft naar een zo duurzaam mogelijke openbare verlichting. Het beoogd doel is het openbare leven bij duisternis zo veilig en leefbaar mogelijk te maken, door het hebben en onderhouden van een veilige, energiezuinige en duurzame openbare verlichting, waarbij de (visuele) neveneffecten voor mens, dier en plant tot een minimum beperkt blijven. Bij de vervanging moet rekening worden gehouden met de landelijke en Europese richtlijnen voor openbare verlichting. Door in bestaande situaties 1 op 1 te vervangen worden de huidige richtlijnen niet gehaald. Het wordt vanwege de hoge netwerkkosten te kostbaar om volledig aan de aanbevolen normen te voldoen. Om te voldoen moeten de afstanden tussen de masten worden verkleind en er lantaarnpalen worden bijgeplaatst (zgn. verdichten). De verwachting is, dat Led of andere innovatieve verlichting wordt ontwikkeld, die aansluit op de bestaande mastopstellingen en waarmee we beter voldoen aan de normen. Voor nieuwe verlichtingsontwerpen ten behoeve van projecten en reconstructies ontwerpen we volgens de richtlijnen. De verkeersregelinstallaties (vri’s) moeten betrouwbaar zijn, daarvoor worden ze jaarlijks geïnspecteerd op technisch functioneren. Daarnaast worden ze twee keer per jaar visueel gecontroleerd. financiële vertaling in begroting: Voor het technische onderhoud van straatmeubilair is in 2014 € 2.7 mln. beschikbaar, inclusief € 300.000 kapitaallasten. Aan vervangingsinvesteringen is in 2014 voor straatmeubilair € 935.000 (exclusief BTW) beschikbaar. Actuele risico inschatting: Tot nu toe vervingen we met het bestaande budget voor openbare verlichting circa 100 slechte masten en armaturen per jaar. Met als risico dat we over een aantal jaren geconfronteerd zouden worden met grote uitval en hoge kosten (kapitaalvernietiging en mogelijke sociale en verkeersonveiligheid). Omdat dat onwenselijk is, is in de PPN 2014 - 2017 budget beschikbaar gesteld voor grootschalige vervanging en ombouw naar LED. Hiermee wordt het risico op niet functionerende verlichting (sterk) verminderd. Voor het betrouwbaar houden van de vri’s is het nodig jaarlijks minimaal 3 vri’s te vervangen. Er zijn 65 verkeersregelinstallaties (vri’s). De gemiddelde levensduur is 15 jaar. Door jaarlijks 3 vri’s te vervangen, blijft het areaal up te date en betrouwbaar. Vervanging geschiedt op basis van leeftijd, functioneren, betrouwbaarheid en eventuele (geplande) reconstructies. Buitensport accommodaties Jaarlijks cultuurtechnisch onderhoud buitensportaccommodaties beleidskader: Het onderhoud op de buitensportaccommodaties vindt plaats op basis van jaarplannen. De uitvoering van deze plannen wordt gedekt door structureel geld. Op basis van analyse van voorgaand jaar wordt het nieuwe jaarplan gemaakt (waarbij kleine accentverschuivingen mogelijk zijn). stand van zaken: Enkele jaren geleden is de prijs kwaliteitsverhouding onderzocht en de uitkomsten hiervan waren goed. Daarnaast worden bij bepaalde accommodaties periodieke keuringen uitgevoerd op basis van NOC/NSF normen. financiën: € 1.2 mln. in 2014 (structureel geld, wordt jaarlijks geïndexeerd)


174

samenwerking

Actuele risico inschatting : Geen risico’s.

Periodiek cultuurtechnisch onderhoud buitensportaccommodaties beleidskader: Dit onderdeel heeft betrekking op renovatie van sportvelden. De gemeente beschikt over 33 natuurgras sportvelden. Ieder jaar wordt in ieder geval 1 sportveld gerenoveerd. De technische levensduur bedraagt gemiddeld ongeveer 20 jaar. stand van zaken: Op de meeste accommodaties zijn de NOC/NSF kwaliteitseisen van toepassing financiën: Vanaf 2013 is een bezuiniging ingeboekt waardoor het budget gehalveerd is. In 2014 structureel budget van € 33.000. Actuele risico inschatting : Geen risico’s.

Dagelijks bouwkundig onderhoud buitensportaccommodaties beleidskader: De verenigingen krijgen een jaarlijkse bijdrage per kleedkamer op basis van het stichtingsjaar waarvoor de vereniging geacht wordt het klein dagelijks onderhoud uit te voeren. Streven is om dit jaarlijks te schouwen en de verenigingen ook aan te spreken op de voor hen uit te voeren werkzaamheden, omdat deze van invloed kunnen zijn op het groot onderhoud (zie hieronder). stand van zaken: Jaarlijkse schouwen. financiën: Vanaf 2013 is hier een bezuiniging op de vrije ruimte ingeboekt van € 30.000. In 2014 is structureel een bedrag van € 86.000 beschikbaar. Actuele risico inschatting : Geen risico’s.

Periodiek bouwkundig onderhoud buitensportaccommodaties beleidskader: Voor het groot onderhoud aan de kleedkamers is een meerjarenonderhoudsplan opgesteld dat jaarlijks wordt geactualiseerd. Jaarlijks wordt de Meerjaren Onderhoud Planning (MOP) beoordeeld en noodzakelijke werkzaamheden in overleg en afstemming met de verenigingen uitgevoerd. Stand van zaken: Jaarlijkse uitvoering van werkzaamheden op basis van MOP. financiën: Bedrag fluctueert van jaar tot jaar. In de reserve sportaccommodaties (bijlageboek) zijn de financiële gevolgen meerjarig vertaald. Actuele risico inschatting : Geen risico’s.

Renovatie openluchtbad Beleidskader: In 2009 is er een renovatieplan voor het Openluchtbad opgesteld, het Voorlopig Ontwerp is begin 2010 afgerond. Een subsidieaanvraag bij het Rijk is begin 2011 afgewezen. Een aanvraag voor Provinciale subsidie is gehonoreerd tot een bedrag van ruim € 2,7 mln. Gevoegd bij de gemeentelijke bijdrage van € 2,7 mln. kan er uitvoering worden gegeven aan een optimale renovatie en restauratie van het Openluchtbad. De werkzaamheden zijn gestart in het najaar van 2011 en zijn grotendeels afgerond voor het zwemseizoen 2012. De winterperiode van 2012-2013 zijn de nog openstaande werkzaamheden uitgevoerd. Stand van zaken: Na het lopende zwemseizoen in 2013 zal de loslatende coating opnieuw worden aangebracht, de kosten worden verhaald op de verzekering. Financiën: De renovatie is binnen het beschikbare krediet uitgevoerd.


175

samenwerking

Actuele risico inschatting: Op basis van een nog op te stellen MOP zullen de noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden in kaart worden gebracht.

Onderwijsgebouwen Beleidskader / stand van zaken: Vanuit de onderwijsregelgeving zijn de schoolbesturen verantwoordelijk voor het gehele gebouwonderhoud van hun scholen. De schoolbesturen voor het primair en speciaal onderwijs kunnen echter voor de bekostiging van het “buitenkantonderhoud” een aanvraag indienen bij de gemeente volgens een in de Verordening Onderwijshuisvesting neergelegde aanvraagprocedure. De besturen van scholen voor voortgezet onderwijs zijn sinds 2005 geheel financieel verantwoordelijk voor de bekostiging van het gebouwonderhoud. Per 2005 zijn de desbetreffende middelen van de gemeente door het rijk verlegd naar de schoolbesturen. Volledigheidshalve merken wij op dat op dit moment een wetswijziging in voorbereiding is, op basis waarvan de schoolbesturen voor het primair en speciaal onderwijs ook, net als de besturen voor het voortgezet onderwijs, in financiele zin volledig verantwoordelijk worden voor het totale gebouwonderhoud. De financiele middelen voor “buitenkantonderhoud” gaan dan niet meer via de uitkering Gemeentefonds naar de gemeente, maar rechtsreeks van het rijk naar de schoolbesturen. Naar verwachting zal de betreffende wetswijziging ingaan per januari 2015. Financiën: De in het financiële meerjarenbeleid voor onderwijshuisvesting opgenomen bedragen t.b.v. bekostiging van aanvragen van schoolbesturen voor ‘buitenkantonderhoud’ zijn m.i.v. 2011 gebaseerd op een Meerjaren Onderhoud Planning (MOP) dat per schoollocatie door het Expertisecentrum van de gemeente Zwolle in nauwe samenwerking met de schoolbesturen van het primair en speciaal onderwijs is opgesteld. Deze MOP wordt voor alle schoolgebouwen centraal door het Expertisecentrum beheerd en bewaakt. Door een dergelijke centrale afstemming wordt bereikt dat op gelijkwaardige wijze de behoefte aan onderhoud wordt gedefinieerd en per schoollocatie wordt bewaakt. Daarmee ontstaat inzicht in de financiële consequenties voor zowel het “binnenkantonderhoud” (schoolbesturen) en het “buitenkantonderhoud” (gemeente) De kosten die voor rekening van de gemeente komen bedragen over de (10-jarige) MOP-periode in totaliteit € 10.377.367; gemiddeld per jaar dus ruim € 1 mln. Per jaar verschillen de benodigde bedragen echter in hoogte, zulks afhankelijk van de aard en omvang van de in het betreffende jaar te treffen voorzieningen. Via de PPN 2011 en de PPN 2012 zijn structurele middelen verkregen om een dergelijke MOP op zowel financieel als (bouw)technisch verantwoorde wijze te kunnen uitvoeren. Actuele risico inschatting: Geen risico’s

Verhuurde panden Vastgoed inclusief panden t.b.v. huisvesting gemeentelijk personeel Beleidskader: Het onderhoud van de verhuurde gebouwen van Vastgoed vindt plaats op basis van 10-jarige onderhoudsplanningen. Na de laatste centralisatieslag per 1-1-2013 van het gemeentelijke vastgoed zijn/worden een Nota Vastgoedmanagement 2013-2016 en een Meerjaren Prognose Gebouwen opgesteld op basis van gecompleteerde en geactualiseerde meerjaren planningen. Jaarlijks wordt naast het dagelijks onderhoud, het planbare onderhoud behorende bij een jaarschijf, opgedragen aan het Expertisecentrum, die circa 90% van de uit te voeren werkzaamheden uitbesteed conform het gemeentelijk aanbestedingsbeleid. Stand van zaken: Het actueel houden van de onderhoudsplanningen is een continue proces. Jaarlijks wordt circa 1/3 deel van de panden opnieuw geschouwd. De staat van onderhoud van de verhuurde panden kan gemiddeld worden getypeerd als redelijk. Door de grote diversiteit van de panden, zowel in omvang als naar bouwaard en de toegepaste bouwmaterialen, zijn er echter verschillen waar te nemen. Het jongerencentrum Stadshagen is bijvoorbeeld onderhoudsarm gebouwd waardoor het relatief weinig onderhoudsgevoelig is. Daar staan echter (Rijks)monumentale panden tegenover die juist extra onderhoudsgevoelig zijn. Alle gebouwen in bezit van onze gemeente, zijn verzekerd door middel van een Uitgebreide Gevaren Verzekering (UGV). Financiën: Het jaarlijks beschikbare budget voor zowel het dagelijks onderhoud als het planbare méérjaren onderhoud staat al enige tijd onder druk. In dit kader heeft de gemeenteraad bij de behandeling van de PPN 2013-2016 ingestemd met de tijdelijke herinzet van de opbrengsten van verkoop van panden ter aanzuivering van de onderhoudsreserve “verhuurde panden”. Deze tijdelijke maatregel is van kracht tot het moment dat € 2 mln. euro aan verkoopopbrengst is gerealiseerd en gestort in de reserve. Inmiddels is dit moment bereikt. Hiermee is de verwachting dat tot 2018 het onderhoud conform de opgestelde onderhoudsplannen kan worden uitgevoerd. In de nabije toekomst wordt jaarlijks in de Meerjaren Prognose Gebouwen afgewogen of en in welke mate aanzuivering van de onderhoudsreserves middels verkoopopbrengsten noodzakelijk is. Actuele risico inschatting: Op dit moment is er geen sprake van actuele risico’s binnen het onderhoudsmanagement. De toenemende leegstand en lagere huurniveaus resulteren wel in een lager financieel resultaat op de portefeuille “verhuurde panden”. Zie in dit kader programma 17B.


176

samenwerking

Paragraaf 2 Weerstandsvermogen en risico’s Inleiding Deze paragraaf bevat de inventarisatie van de weerstandscapaciteit, alsmede van de risico’s die de gemeente loopt. Op basis van beide inventarisaties wordt aan het eind van de paragraaf het weerstandsvermogen beoordeeld. De beleidskaders voor het risicomanagement, de te hanteren uitgangspunten bij het samenstellen van de risicomatrix en de kaders voor het beoordelen van het weerstandsvermogen – en dan in het bijzonder de hoogte van de algemene concernreserve- zijn vastgelegd in de 4 jaarlijkse nota weerstandsvermogen en risicomanagement. De geactualiseerde nota is in februari 2012 door de raad vastgesteld en heeft een looptijd tot februari 2016. Conform de door de raad vastgestelde beleidskaders heeft een calculatie plaatsgevonden van de geïnventariseerde risico´s met augustus 2013 als peilmaand. De volledige becijfering –in de vorm van een risicomatrix – alsmede achterliggende informatie bij een aantal risicoposten liggen vertrouwelijk ter inzage. Aan het eind van deze paragraaf geven wij een cijfermatig totaalbeeld van de uitkomsten en relateren we deze aan de berekende aanwezige weerstandscapaciteit in de vorm van beschikbare weerstandsreserveringen en aanwezige weerstandscapaciteit binnen de stelposten onvoorzien van projectkredieten. Deze paragraaf gaat niet in op het gevoerde risicomanagement (voorkomen, minimaliseren, beheersen van risico’s). Bij diverse programma’s en in de onderliggende raadstukken is hieraan aandacht besteed. Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit is het totaal aan middelen, waarover de gemeente beschikt om niet begrote financiële tegenvallers incidenteel of structureel - op te vangen. Evenals die tegenvallers kan ook de weerstandscapaciteit worden onderverdeeld in incidenteel en structureel. Incidentele weerstandscapaciteit is aanwezig in de vorm van begrotingsposten voor onvoorzien en aanwezige reserves met een weerstandsfunctie. Structurele weerstandscapaciteit betreft de middelen die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken. Het gaat dan - naast de mogelijkheid van herschikking binnen bestaande budgetten - om de onbenutte belastingen heffingscapaciteit van de gemeente. Weertstandscapaciteit gemeente Zwolle (bedragen x € 1.000) Weerstandscapaciteit exploitatie Structureel begroot voor 2013 Onbenutte ozb ruimte pm Onbenutte ruimte leges/heffingen 1.228

Structureel begroot voor 2014 pm 1.012

Post onvoorzien Weerstandsreserveringen begroting 2013/2014 50% stelposten onvoorzien binnen projectkredieten standen begroting 2013/2014 weerstandsreserves ** Aanvulling weerstandsreserve vastgoed Totalen

Incidenteel begroot Incidenteel begroot voor 2013 voor 2014

500

500

8.668

5.278

21.964

16.076 4.100

1.228

1.012

31.132

25.954

** Extra weerstandsvermogen: Naast het bovenstaande reguliere weerstandsvermogen voegen wij ca € 12 mln. aan incidentele beschikbare middelen toe aan de algemene concernreserve als extra weerstandsvermogen. Toelichting op de weerstandscapaciteit Onroerende-zaakbelasting (OZB) Voor wat betreft de OZB is het bepalen van de hoogte van de OZB tarieven sinds 2008 weer volledig een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Wel is het zo dat de macro-ontwikkeling van de OZB opbrengst voor het totaal van de gemeente gebonden is aan een door het rijk jaarlijks bepaald percentage. Leges en andere heffingen Voor zover de hoogte van leges en andere heffingen niet gebonden is aan landelijk vastgestelde tarieven, is het beleid zoveel mogelijk gericht op 100% kostendekking. Zowel bedrijfseconomische factoren (vraaguitval) als draagvlak (relatieve hoogte tarieven in vergelijking tot andere gemeenten) en beleidsinhoudelijke argumenten geven in de praktijk een begrenzing aan het volledig benutten van de aanwezige onbenutte capaciteit. In de begroting 2014 - zie de tarievennota bij de begroting- is de onbenutte capaciteit € 1.012.000, als volgt te specificeren: Leges burgerzaken € 6.000


177

samenwerking

Leges omgevingsvergunningen Leges juridische zaken/veiligheid Begraafplaatsrechten Havengelden Marktgelden

€ 498.000 € 89.000 € 208.000 € 157.000 € 54.000

Voor wat betreft de afvalstoffenheffing en de rioolheffing is de niet benutte heffingscapaciteit, die wordt gecompenseerd door een beroep op egalisatiereserves, niet meegeteld. Bij benutting van de resterende capaciteit zal de meeropbrengst immers tot hetzelfde bedrag gepaard gaan met een afname van de bijdrage uit de egalisatiereserves. Onvoorziene uitgaven Jaarlijks wordt in de begroting een post opgenomen van € 500.000 voor incidentele onvoorziene uitgaven die zich kunnen voordoen bij de begrotingsuitvoering. Inzetten 50% van stelposten onvoorzien binnen projectkredieten als weerstandscapaciteit Conform de nota Weerstandsvermogen ca wordt vanaf 2012 50% van de beschikbare bedragen in de posten onvoorzien binnen projectkredieten aangemerkt als beschikbare weerstandscapaciteit ter (gedeeltelijke) afdekking van de berekende projectgebonden risicobedragen. Weerstandsreserveringen in de begroting 2014 In het overzicht van de reserves (zie bijlagenboek) is een bedrag ad € 16,1 mln. aan weerstandsreservering opgenomen. Specificatie: algemene concernreserve € 13,4 mln. reserve WWB € 2,0 mln. reserve WMO € 0,66 mln. Aan het slot van de weerstandsparagraaf geven wij inzicht in de noodzakelijke omvang van deze reserves ter afdekking van de actueel berekende risicobedragen. Risico´s In deze paragraaf zijn de risico’s weergegeven conform de methodiek, zoals die al een aantal jaren wordt gehanteerd. In onderstaande opsomming wordt, indien van toepassing, ook nader ingegaan op risico’s samenhangend met de economische crisis. Niet alle risico’s zijn relevant voor het weerstandsvermogen. In dit kader gaat het om substantiële risico’s met een kans op financieel verlies dat niet of niet goed meetbaar is en waarvoor geen verzekering kan worden afgesloten of anderszins een voorziening kan worden getroffen. Voor de inventarisatie van de risico’s hanteren wij de volgende onderverdeling: A. Algemene en specifieke uitgavenrisico´s B. Algemene en specifieke opbrengstrisico´s C. Open eind risico´s D. Schadeclaims E. Verstrekte geldleningen, garantstellingen en deelnemingen F. Verzekeringsrisico´s G. Risico´s vergunningverlening H. Risico´s grondexploitaties I. Overige risicoposten Voor de posten die zijn vermeld onder A t/m E zijn in de vertrouwelijke risicomatrix concrete risicobedragen opgenomen met een taxatie van de risicokans. Voor zover niet vertrouwelijk zijn deze in onderstaande teksten vermeld. T.a.v. de posten onder F, G en I is volstaan met vermelding van aanwezige risico´s in de risicomatrix. Er is voor deze posten onvoldoende basis om per post een concreet risicobedrag in de risicomatrix op te nemen (pm posten). Wel is voor het totaal van de pm risico´s in de risicomatrix een stelpost opgenomen van € 1,5 mln. Het risicobedrag m.b.t. grondexploitaties (onder H) is gebaseerd op de meest recente actualisatie van de risicoberekening die is opgenomen in de laatste MPV.

A.

Algemene en specifieke uitgaafrisico´s

Renteramingen De invloed van rentemutaties op onze begroting is met name gerelateerd aan de omvang van het financieringstekort en de omvang van te herfinancieren langlopende leningen en van leningen waarvoor renteherziening gaat plaatsvinden. Voor 2014 wordt uitgegaan van renteniveaus van 4,0% lang en 2,5 % kort conform de methodiek vastgelegd in de rentebesluiten genomen bij de behandeling van de laatste PPN. In de risicomatrix is het effect van 1% extra rentestijging verwerkt (post van ca € 2,1 mln. laag risico). De kans op tegenvallers t.a.v. renteramingen neemt toe, vooral indien de volgende situaties zich gelijktijdig gaan voordoen: stijgende renteniveaus, afnemende omvang van financiering met eigen vermogen en toename en/of snellere besteding van verleende investeringskredieten.


178

samenwerking

Loon- en prijsontwikkeling aan de uitgavenkant van de begroting De begroting 2014 gaat uit van 1,6% stijging loonkosten en 1,5% prijsstijging. In de risicomatrix is het effect van 1% additionele stijging van lonen en prijzen voor de algemene middelen verwerkt (post van € 2,0 mln. midden risico). BTW Leerlingenvervoer Controle door de Belastingdienst heeft nog niet plaatsgevonden over het jaar 2009 en 2010 t/m augustus. Tegen de opvatting van de Belastingdienst dat de gemeente geen btw-ondernemer is voor het vervoer van leerlingen is bezwaar ingediend. Dit bezwaarschrift is nog niet afgewikkeld. Als het bezwaarschrift wordt afgewezen dan ontvangt de gemeente een naheffingsaanslag van ca. €. 100.000 (hoog risico). Voorziene wetswijziging ouderbijdrage Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) Er is wetgeving in voorbereiding die gemeenten verplicht de ouderbijdrage voor VVE te beperken tot het minimum volgens de kinderopvangtoeslag. De financiële consequenties zijn op dit moment nog niet te overzien. Er zal gezocht worden naar een oplossing binnen het bestaande budget. Te zijner tijd zal een nieuwe tabel voor VVE-kinderen worden opgesteld. De bijdrage voor regulier peuterspeelzaalwerk blijft onveranderd. Als het lukt om binnen het bestaande budget te blijven, dan kan deze risicopost worden geschrapt. In de risicomatrix is een midden risico van € 150.000 opgenomen.

B.

Algemene en specifieke opbrengstrisico´s

Gevolgen rijksbeleid Voor de gevolgen van aanvullende rijksbezuinigingen ( € 6 mrd.) zijn via de verwerking van de septembercirculaire in de begroting opgenomen. Voor de gevolgen van de decentralisaties van de taken jeugd, begeleiding AWBZ en participatie naar de gemeenten houden wij een structurele buffer van € 5 mln. achter de hand. Ontwikkeling algemene uitkering gemeentefonds Met ingang van 2012 is de groei van het gemeentefonds weer aan de ontwikkeling van de netto rijksuitgaven gekoppeld. Bijstelling van de accressen is een reëel risico, zeker gezien het huidige economische klimaat en het rijksuitgangspunt om te voldoen aan de 3% EMU-norm. Er is een midden risicobedrag opgenomen van ca € 2,0 mln. (1% structureel risico). Een ander reëel risico betreft de verdeelsystematiek van de algemene uitkering. De werkelijk ontvangst via de algemene uitkering is mede afhankelijk van de ontwikkeling van de verdeelmaatstaven bij de andere gemeenten. Het rijksvoornemen is met ingang van 2015 de verdeling van het gemeentefonds te herzien, met als gevolg het risico van herverdeeleffecten. In de risicomatrix is voor het verdeelrisico een midden risicobedrag opgenomen van ca € 2,4 mln. (1% structureel risico). Voor het risico van onderuitputting op de algemene uitkering is in de begroting al een stelpost van ca € 0,5 mln. verwerkt (daarom is geen post in de risicomatrix opgenomen voor dit risico). BTW risico’s BCF Conform de afspraken vastgelegd na afronding van de BCF(= Btw Compensatie Fonds) controles t/m 2008 gaan we uit van een risicopost ad € 0,1 mln. per jaar. Voor de jaren 2009 t/m 2013 is daarom een risicopost hoog opgenomen ter grootte van € 0,5 mln. Volumerisico´s opbrengstramingen Deze doen zich voor bij de OZB en bij diverse eigen heffingen zoals bouwleges, leges burgerzaken, markt-/havengelden. Ook het volume van geraamde dividenden is te zien als een risicopost. Het risicodeel op deze posten is in de risicomatrix gesteld op 10% van de geraamde bedragen en heeft een structureel karakter. Deze risico’s kunnen jaar in jaar uit voorkomen, maar zijn door de economische crisis extra actueel. Door de aanhoudende lage bouwvolumes staat de kostendekkendheid van de bouwleges sterk onder druk. In de risicocalculatie is in totaal ca € 1,3 mln. als risicobedrag opgenomen (waarvan ruim € 0,5 mln. als hoog risico; bijna € 0,8 mln. als middenrisico). Minderopbrengst OZB verzorgingstehuizen Door recente jurisprudentie is onduidelijkheid ontstaan hoe om te gaan met de woondelenvrijstelling bij verzorgingstehuizen. In een uitspraak van het Gerechtshof Den Haag is uitgemaakt dat er veel eerder sprake is van het moeten heffen tegen woningtarief i.p.v. het niet-woningtarief. Dit betekent dat geen gebruikersaanslag meer wordt opgelegd en bovendien dat de eigenarenaanslag tegen een lager tarief wordt opgelegd. Daarnaast is er een recente uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam geweest die de oude lijn in de jurisprudentie handhaaft. Hierbij heeft de gemeente Zwolle zich aangesloten. We blijven dus vooralsnog de vrijstelling toepassen zoals we al deden. In de risicocalculatie is € 0,35 mln. als laag risicobedrag opgenomen. Dienstverlening Burgerzaken Er loopt een nieuwe procedure tegen het heffen van leges voor ID-kaarten. Deze is gestart door dezelfde advocaat die ook voor het eerste arrest van de Hoge Raad zorgde. Het zal dus nog wel enkele jaren duren voordat we definitief weten hoe dit zal uitpakken. In de risicocalculatie is € 0,45 mln. als laag risicobedrag opgenomen.


179

samenwerking

C.

Open eind risico´s

Een aantal regelingen kenmerkt zich door een open eind karakter. Als inwoners van Zwolle voldoen aan criteria kunnen zij een beroep doen op deze regelingen, ook al zou dat leiden tot een overschrijding van het gemeentelijk budget. Als regel wordt in de risicomatrix 10% van het in de begroting opgenomen bedrag als risicopost meegeteld. Leerlingenvervoer Het financieel risico van deze regeling is beoordeeld als laag. In de risicomatrix is voor leerlingenvervoer een risicopost opgenomen van € 0,2 mln. Kwijtschelding De risico’s zijn zeer beperkt en hebben vooral betrekking op afvalstoffenheffing. Deze risico’s zijn afgedekt via de reserve afvalstoffenheffing. Bij OZB en rioolheffing is de kwijtschelding qua omvang bijna te verwaarlozen. Het beperkte risico is in de risicomatrix op pm gesteld. Armoedebestrijding en schuldhulpverlening De uitgaven voor bijzondere bijstand, een verzamelpost van diverse open einde regelingen, hebben in 2013 een stijging laten zien die zich naar verwachting in 2014 gaat voortzetten. De stijging betreft met name de kosten van beschermingsbewind en kinderopvang SMI. Bij beschermingsbewind is de stijging in lijn met landelijke ontwikkelingen. De kosten van kinderopvang zijn door beleidswijzingen al in belangrijke mate teruggebracht maar door verlenging van medische indicaties zijn de uitgaven hoger dan verwacht. Daarnaast wordt een verdere stijging van het aantal deelnemers aan de collectieve zorgverzekering verwacht. Het financieel risico is beoordeeld als midden. In de risicomatrix is hiervoor een risicopost opgenomen van € 0,8 mln. Wmo In 2013 en 2014 zijn besparingen van totaal € 1,0 mln. ingeboekt op hulp in de huishouding die moeten worden gerealiseerd door het breed inzetten van algemene voorzieningen, de invoering van het budgetmodel en door de kanteling (het voeren van keukentafelgesprekken). Per saldo is sprake van een daling van de kosten voor de Wmo maar niet in het tempo waarmee in het pakket van beleidsaanpassingen in 2011 is gerekend. Er is een risico dat deze besparingen in 2014 niet volledig worden gerealiseerd. De AWBZ zal in 2014 verder worden hervormd. Een onderdeel daarvan is het scheiden van wonen en zorg ofwel het extramuraliseren van een deel van de zorgzwaartepakketten. Hierdoor zal het beroep op deze individuele voorzieningen Wmo toenemen. Gemeenten zijn hiervoor door het rijk gecompenseerd maar het is nog onbekend of dit ook voldoende zal zijn. In 2014 wordt het Wmo-vervoer opnieuw aanbesteed. Vermoedelijk zal daar enig opwaartse druk vanuit gaan op de uitgaven vanwege het stijgende kostenniveau. De laatste twee jaar was er sprake van een stijging van ruim 12% van de kosten. Tevens zal op de middellange termijn het AWBZ-vervoer overkomen naar de gemeente. Mogelijk gaat dit gepaard met een korting op het budget. Per 1 januari 2015 zal de nieuwe Wmo worden ingevoerd. Het budget voor de hulp bij het huishouden wordt dan met 40% gekort. Dit betekent dat de hulp bij het huishouden, voor een brede doelgroep, zoals we die nu kennen, straks niet meer bestaat. Met ingang van 1 januari 2015 maakt de hulp bij het huishouden zoals besloten in de kadernota ‘Langer zelfstandig leven en opgroeien’ onderdeel uit van een integraal geclusterd ondersteuningsaanbod gericht op diensten in en aan huis. In de loop van 2014 zal duidelijk worden wat deze rijkskortingen gaan betekenen voor de uitvoering. Het financieel risico van de Wmo is beoordeeld als midden. In de risicomatrix is hiervoor een risicopost opgenomen van € 2,7 mln. Wet Werk en Bijstand Gemeenten voeren de bijstand in medebewind uit. De gemeenten ontvangen daartoe een budget van het rijk via een specifieke uitkering. Tekorten komen in eerste aanleg voor rekening van de gemeente, overschotten mogen gemeenten vrij besteden. De verdeling van het budget naar de gemeenten, vindt plaats op basis van een objectief verdeelmodel. Het verdeelmodel lijkt onvoldoende aan te sluiten op de prestaties van de gemeenten. Dit brengt financiële risico’s met zich mee die moeilijk te beïnvloeden zijn. Er wordt op dit moment onderzoek gedaan naar een nieuw verdeelmodel dat beter aansluit bij de prestaties van de gemeenten. Daarnaast wordt de specifieke uitkering pas definitief vastgesteld in september van het uitvoeringsjaar wat het tijdig en juist begroten van het budget bemoeilijkt. Onderdeel van de drie decentralisaties is de nieuwe Participatiewet die per 1 januari 2015 zal worden ingevoerd. De invoering zal gepaard gaan met een forse korting op het budget en de invoering van een nieuwe verdeelsystematiek. In 2014 zal het huidige participatiebudget naar verwachting al met 10% worden gekort. De uitvoering van deze wet zal hier op moeten worden aangepast. Het financieel risico van de WWB is beoordeeld als midden. In de risicomatrix is hiervoor een risicopost opgenomen van € 8,0 mln. Aanvulling: na het afsluiten van de risicoberekening werd rond 1/10 bekend dat de WWB uitkering van het rijk voor 2014 naar verwachting sterk meevalt. Op grond hiervan zou een risico indeling laag gepast zijn. In de eerstvolgende risicoberekening voorjaar 2014 zullen we bepalen of met de informatie van dat moment inschaling als laagrisicopost verantwoord is.


180

samenwerking

Sociale werkvoorziening Als gevolg van rijksbezuinigingen op de Wet sociale werkvoorziening verwachten wij in 2014 een verslechtering van het subsidieresultaat bij de Wezo NV (=het verschil tussen de rijksbijdrage en de loonkosten). Wezo NV spant zich in om dit zoveel als mogelijk te compenseren door een verbetering van het operationele resultaat (= het verschil tussen de opbrengsten en de overige bedrijfskosten). Per saldo verwachten wij voor 2014 een verder oplopend tekort bij de NV Wezo. Deze begroting bevat een voorstel hiervoor geld uit te trekken. De deelnemende gemeenten onderzoeken een nieuwe inkooprelatie met de Wezo NV waarbij een reële kostprijs uitgangspunt is in plaats van de rijksbijdrage. Gevolg hiervan is, dat het risico op een exploitatietekort bij de Wezo NV aanzienlijk kleiner wordt. Wel zal dit van invloed zijn op de beschikbare ruimte voor andere taken binnen de Participatiewet die per 1 januari 2015 zal worden ingevoerd. Het resterend (na aftrek van het in de begrotingsvoorstellen opgenomen extra bedrag) financieel risico van de sociale werkvoorziening is beoordeeld als laag. In de risicomatrix is hiervoor een risicopost opgenomen van € 2,7 mln.

D.

Schadeclaims

Planschade Er zijn meerdere planschadeverzoeken in behandeling. Verwacht mag worden dat ook in 2014 burgers van Zwolle planschadeverzoeken zullen indienen. Wellicht leidt een gedeelte hiervan tot schadevergoeding. Deels worden de kosten opgevangen binnen projecten c.q. het budget planschade. Hoge claims kunnen echter niet opgevangen worden. Dit geldt ook voor een aantal schadekwesties/claims die in de fase van bezwaar en beroep zijn beland. (zie voor concrete informatie de stukken die vertrouwelijk ter inzage liggen) Om te vermijden dat planschades voor rekening van de gemeente komen, wordt in recente en nieuwe overeenkomsten met ontwikkelaars zoveel als mogelijk opgenomen dat zij verantwoordelijk zijn voor planschades. Overige schadeclaims Er is sprake van een aantal lopende schadeclaims met een risico op financieel verlies voor de gemeente (zie de vertrouwelijke specificaties). Potentiële schadeclaims Bij het uitvoeren van werkzaamheden in de openbare ruimte loopt de gemeente een toenemende kans op schadeclaims, omdat bedrijven inkomsten mislopen door slechte bereikbaarheid, in het bijzonder wanneer projecten langer duren dan enkele werkdagen. De juridisering van de samenleving neemt toe en daarmee wordt het risico dat de gemeente door burgers aansprakelijk wordt gesteld voor geleden schade, groter. Het risico voor dit onderdeel is in de risicomatrix op pm gesteld.

E.

Verstrekte geldleningen, garantstellingen en deelnemingen. Rente-instrumenten.

Verstrekte geldleningen en economische deelnemingen. De boekwaarde van de door onze gemeente verstrekte geldleningen c.q. economische deelnemingen bedraagt per 31 december 2013 bijna € 51 mln. Het grootste deel hiervan, bijna € 28 mln. betreft leningen aan woningcorporaties c.a. Dit bedrag is lager dan vorig jaar vanwege reguliere aflossingen en het, per rente-herzieningsdatum, versneld vervroegd aflossen van een aantal leningen door woningcorporaties. Onderhavige geldleningen vallen onder de vrijwaring door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Eerst indien het WSW in financiële problemen geraakt, nadat ook haar garantievermogen is aangesproken, zijn de gemeenten, samen met het rijk, gehouden naar rato bij te dragen in een achtergestelde lening aan het WSW. Hoewel enkele woningcorporaties in de afgelopen periode negatief in het nieuws zijn gekomen, achten wij het geheel beheersbaar. Het risico ter zake kwalificeren we als gering (als pm verwerkt) doch de geschetste ontwikkelingen tonen wel aan dat het risico niet NIHIL is. De schuldrest van de verstrekte lening aan NV Wonen boven winkels Zwolle (WbwZ), waarvan onze gemeente voor 50% aandeelhouder is, bedraagt ultimo 2012 ruim € 5 mln. Het betreft hier een lening t.b.v. het winkelgedeelte van het project aan het eind van de Diezerstraat. De huidige economische omstandigheden leiden ertoe dat we het onderhavige risico als hoog bestempelen (zie verder de vertrouwelijke informatie). Door ons verstrekte leningen aan zorginstellingen hebben een schuldrest van € 2,4 mln. Het risico achten we laag. Bijna € 11 mln. verstrekten we, vaak achtergesteld, in het kader van economische deelneming aan bedrijven met een karakter van publieke taak (energie, water, afvalverwijdering). Beperkt risico op deze investeringen is zeker aanwezig gelet op de economisch onzekere tijden. Als pm risico opgenomen in de matrix. Voor wat betreft de verstrekte leningen in het kader van bijstand c.a., € 4 mln. per ultimo 2013, ligt het risico volledig bij het rijk. De overige schuldrest van ruim € 1 mln. betreft leningen verstrekt in het kader van ouderenbeleid aan enkele organisaties op het terrein van de sport en aan particulieren voor riolering en zonnepanelen. Ten aanzien van laatstgenoemde schuldrestanten ligt het risico voor het tijdig ontvangen van rente en aflossing volledig bij onze gemeente. Ons zijn op dit moment geen signalen bekend van betrokken organisaties en/of particulieren die niet aan hun verplichtingen zouden kunnen voldoen. In de matrix is een laag risico opgenomen.


181

samenwerking

Naast voorgaande leningen verstrekken we nog leningen t.b.v. doelgroepen, die volledig worden gedekt ten laste van respectievelijke stimuleringsfondsen. Risico hierop achten we gering, derhalve pm risico opgenomen. Garantstellingen De gemeente Zwolle heeft zich (mede) garant gesteld voor de tijdige betaling van rente en aflossingen op leningen waarvan het schuldrestant ultimo 2013 ruim € 2.368 mln. bedraagt. Een schuldrestant van ruim € 706 mln. betreft de garantie van leningen aan woningcorporaties. Deze leningen zijn in eerste instantie gegarandeerd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Ten aanzien hiervan hebben deelnemende gemeenten, samen met het rijk, een achtervangfunctie (zie boven). Een schuldrestant van € 1.653 mrd. betreft garantie van hypothecaire leningen aan particulieren in het kader van woningbouw cq. woningverbetering. Het risico over deze categorie leningen is in de risicomatrix als PM post verwerkt. Bijna € 16 mln. hiervan betreft oude garanties t.b.v. particulieren ten aanzien waarvan we het risico zeer gering achten. De stijging van de huizenprijzen in de loop der jaren moet ruim voldoende geweest zijn, bij (gedwongen) verkoop in voorkomend geval, het schuldrestant van meestal ‘slechts’ enkele tienduizenden euro’s, te dekken. Het schuldrestant van door onze gemeente gegarandeerde geldleningen verstrekt aan particulieren door het Nationaal Restauratiefonds (NRF), bedraagt ruim € 2 mln. In totaal is sprake van 64 betrokken particulieren. Onze gemeente kan aangesproken worden voor de helft van het totale schuldrestant ofwel ruim € 1 mln. Het schuldrestant van leningen die t/m 2010 via het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW), via de Nationale Hypotheek Garantie (NHG), aan inwoners van onze gemeente zijn verstrekt, bedraagt € 1.635 mln. Het rijk en de gemeenten vervullen ook hier de achtervangfunctie; zij kunnen ieder voor 50% worden aangesproken op financiële tekorten van dit waarborgfonds, voor zover het betreft leningen die t/m 2010 onder deze garantie zijn verstrekt. Met ingang van 2011 staat het rijk zelfstandig volledig garant voor alle vanaf dan verstrekte leningen. Een simulatie heeft eerder aangetoond dat voor rijk en gemeente in dezen sprake is van een niet te veronachtzamen, maar klein risico. Ons risico is als pm opgenomen. Tot slot is nog sprake van garantie betreffende een schuldrest van ruim € 9 mln. wegens leningen aan diverse organisaties in onze stad waarvoor onze gemeente 100% garant staat. Een detaillering is opgenomen in de risicomatrix. Het risico daarop aangesproken te worden schatten we in het geheel genomen als laag in. Rente-instrumenten (derivaten) Met het oog op de, in historisch perspectief, lage rentestanden, sloot onze gemeente in 2010 enkele financieringstransacties teneinde reeds gedeeltelijk te voorzien in de (vermoedelijke) financieringsbehoefte die in komende jaren ontstaat. We trokken 2 basisrenteleningen aan alsmede een renteswap. Afhankelijk van het renteverloop ontwikkelen deze derivaten een waarde: Is de marktrente voor de resterende looptijd hoger dan de gecontracteerde rente dan verkrijgt het derivaat een positieve waarde voor onze gemeente; is de marktrente voor de resterende looptijd lager dan verkrijgt het derivaat een negatieve waarde voor onze gemeente. Betreffende instrumenten gingen we aan teneinde zo voordelig mogelijk te voorzien in de (toekomstige) financieringsbehoefte. Voorop staat dat we de gecontracteerde looptijden uitdienen. Aan het einde van die respectievelijke looptijd is de waarde van het derivaat nihil. Er kunnen zich evenwel omstandigheden voordoen, waarbij de waarde van het derivaat een rol gaat spelen. Bijvoorbeeld indien we geen overeenstemming bereiken bij een periodieke herziening van de liquiditeitsopslag bij de basisrenteleningen óf onze financiële positie zich zodanig ontwikkelt dat het lucratiever is afstand te doen van de basisrenteleningen en/of de renteswap. Per ultimo 2012 was sprake van een lagere marktrente dan de door ons gecontracteerde rentes. Derhalve was sprake van negatieve marktwaarden voor deze derivaten. De door ons gecontracteerde renteswap kent geen Credit Support Annex (CSA) doch wel een breekclausule. Deze clausule houdt in dat elk van de partijen het recht heeft in elk tiende jaar van de looptijd van de renteswap, voor het eerst dus in 2023, bedoeld contract te ontbinden. Alsdan dient conform de marktwaarde te worden afgerekend. Op grond van regelgeving door de Commissie-BBV is het in dit geval noodzakelijk een voorziening te treffen indien sprake is van een negatieve marktwaarde. Per ultimo 2012 liet de marktwaarde van onze renteswap zich berekenen op € 2.984.102 negatief. Met inachtneming van genoemde regelgeving troffen we voor dit bedrag een voorziening in de jaarrekening 2012. Naar het zich op dit moment laat aanzien zal de marktwaarde van de renteswap per ultimo 2013 minder negatief zijn als gevolg van het dan (waarschijnlijk) hogere renteniveau dan ultimo 2012. Een gedeeltelijke vrijval van bedoelde voorziening per ultimo 2013 lijkt zich aan te dienen. Deelnemingen De gemeente Zwolle participeert in een aantal, overheid-geliëerde, bedrijven. In de vorm van deelname in het aandelenkapitaal geschiedt dit ultimo 2013 tot een bedrag, onze boekwaarde, van ruim € 1,1 mln. Deze aandelen zijn niet vrij verhandelbaar. In het algemeen is de werkelijke waarde van dit aandelenkapitaal op dit moment aanzienlijk hoger. Er zijn geen redenen die doen twijfelen aan een ongestoorde voortgang van betreffende bedrijven. Derhalve is het risico op deze deelnemingen vrijwel nihil. Tot een bedrag van bijna € 10 mln. heeft de gemeente Zwolle geïnvesteerd in bedrijven in de vorm van achtergestelde leningen. Voor deze leningen is sprake van een laag risico (zie onderdeel garantstellingen). Waardepapier Reeds vele jaren bezit onze gemeente een aantal waardepapieren. De nominale waarde daarvan, onze boekwaarde, bedraagt ultimo 2013: € 264.415.


182

samenwerking

Ter zake is sprake van een koersrisico; met inachtneming van het huidige renteniveau zal de marktwaarde van deze waardepapieren op dit moment lager liggen; we schatten in op ca. 85%. In de risicomatrix is een midden risico van € 264.000 opgenomen.

F.

Verzekeringsrisico´s

Met name bij voorzieningen in de openbare ruimte is er sprake van een risico op financiële schade die niet door een verzekering wordt gedekt. In dit verband zijn vooral de volgende risicogebieden te noemen: x onderhoud wegen, verharding, bruggen, verlichting, bebording, gladheidbestrijding; x onderhoud havens, watergangen, bermen; x onderhoud bomen, speelwerktuigen; x onderhoud riolering x kabels en leidingen in de openbare ruimte. De gemeente is verzekerd voor die gevallen, waarin de gemeente naar derden onrechtmatig handelt, of in het geval van wegbeheer, wegmeubilair een gevaarlijke situatie laat ontstaan of heeft laten ontstaan. Voor wegbeheer, leidingbeheer geldt risico aansprakelijkheid, hetgeen betekent dat als er zich een gevaar voordoet en men hiervan schade lijdt, de gemeente in beginsel aansprakelijk is. Voor zaak- en letselschade is het eigen risicobedrag € 5.000 per gebeurtenis. Voor vermogensschade is dit € 12.500 per gebeurtenis. Onveilige situaties kunnen bij ons onbekend zijn. Zodra dit wel het geval is, worden deze met voorrang opgeheven. Het relatief beperkte budget voor structureel onderhoud van onder andere elementenverhardingen kan het risico verhogen. In de praktijk blijkt dit echter mee te vallen. In de afgelopen jaren hebben zich geen calamiteiten voorgedaan. De gemeente is eigen risicodrager waar het gaat om technische kunstwerken (tunnels, viaducten etc.). Alle technische kunstwerken worden minimaal eens per 2 jaar geïnspecteerd op de aspecten heel en veilig. De parkeerapparatuur van de gemeentelijke parkeergarages/terreinen is onder de brand- c.q. uitgebreide gevarenverzekering meegenomen. De betaalautomaten voor straatparkeren zijn niet verzekerd. In de budgetten is een post opgenomen voor kosten van vandalisme/schade.

G.

Risico´s vergunningverlening

Zie vertrouwelijke informatie.

H.

Risico’s vastgoed

De risico’s m.b.t. de grondexploitaties zijn uitgewerkt in de MPV 2013. Het gaat daarbij om een totaal gekwantificeerd risicobedrag van € 24,9 mln. onder te verdelen naar algemene – en projectgebonden risico´s. Recent heeft een actualisering plaatsgevonden van dit risicobedrag met als uitkomst dat het risicobedrag stijgt naar ca. € 26,2 mln.

I.

Overige risicoposten

Algemeen De hierna toegelichte risico´s zijn verwerkt in het in de risicomatrix opgenomen totaalbedrag voor pm-posten. Alleen voor de Muzerie is een afzonderlijk risicobedrag opgenomen (ruim € 0,5 mln. laag risico) Muzerie Hoewel er geen acute financiële problemen bij de Muzerie zijn, is het eigen vermogen klein. Tegelijk maakt de instelling een grote omslag. Het nieuwe beleid gericht op versterking van cultuureducatie in en rond scholen c.a. vraagt om een kleine, flexibele organisatie die cultuureducatie in de stad organiseert en faciliteert. De subsidieverlening voor vrije tijd activiteiten wordt beëindigd, een omslag die gepaard gaat met forse personele gevolgen. Bovendien wordt met ingang van 2015 een bezuiniging van € 555.000 doorgevoerd. De Muzerie anticipeert hier maximaal op, maar gezien de vermogenspositie blijft de instelling kwetsbaar en kunnen eventuele financiële tegenvallers beperkt worden opgevangen. In de uitwerking van scenario's voor cultuureducatie in Zwolle (raadsbesluit 4 maart 2013) zijn ook de financiële gevolgen voor De Muzerie op hoofdlijnen geschetst. Tevens zijn nadere kaders gesteld voor de vormgeving van de nieuwe makelaarsfunctie (raadsbesluit 18 juni 2013). Deze besluiten worden in 2013 verder uitgewerkt in een herziene begroting en subsidieafspraken voor 2013 en 2014 met de Muzerie. Muzerie en Bibliotheek Zwolle zijn gestart met gesprekken die moeten leiden tot de vorming van een nieuwe organisatie waar vanaf 2015 de nieuwe makelaarsrol cultuureducatie wordt ondergebracht. Odeon/ De Spiegel De financiële situatie van Odeon/De Spiegel (OdS) vertoont een stijgende lijn. In de komende periode blijft het versterken van de financiële positie een aandachtspunt. Eind 2013 vindt een evaluatie van de financiële positie plaats. Op basis daarvan dient


183

samenwerking

een besluit genomen te worden over het aflossen van een afgesloten lening, die voor een paar jaar 'on hold' is gezet (raadsbesluit medio 2011). Boomziektes en stormschade De afgelopen jaren worden we door de klimaatverandering steeds vaker geconfronteerd met boomziektes en stormschade. Boomziektes en –plagen: x Iepen, kastanjebomen en risicobomen worden gecontroleerd. Vanwege kans op infectie van gezonde bomen worden zieke iepen direct verwijderd en vervangen. Wat de kastanjeziekte betreft worden er preventieve maatregelen genomen. Dode kastanjes worden verwijderd en vervangen. De potentiële risicobomen, circa 12.000 stuks, worden om de 2 jaar geïnspecteerd; de “echte” risicobomen, circa 800 stuks, worden elk jaar gecontroleerd. x De eikenprocessierups lijkt zich te stabiliseren. Direct optreden is noodzakelijk vanwege de gezondheidsrisico’s voor onze burgers. x Overlast door de spinselmot is in 2013 sterk verminderd. x De essentakkensterfte, is voor het eerst gesignaleerd in Zwolle in 2012 en breidt zich langzaam verder uit. x Bovendien neemt overlast door “lekkende bomen” toe. Door warmere zomers, hebben bomen meer last van luizen, die daardoor vaker hinderlijk gaan "druipen". Naast Lindes geven sinds 2012 ook andere boomsoorten deze overlast. Stormschade wordt veelal veroorzaakt door bomen, die in hun val hun omgeving beschadigen. Het blad blijft tegenwoordig langer aan de bomen, waardoor deze langere tijd gevoelig zijn voor stevige stormen (een boom zonder blad kan veel meer wind verdragen). Bovendien vinden meer stormen plaats in de periode dat de bomen nog bladdragend zijn. Vandalisme Niet alleen met Oud en Nieuw, maar gedurende het gehele jaar worden we geconfronteerd met vandalisme en diefstal. Van pure vernieling van straatmeubilair tot het stelen van doelen etc. Tot dusver lukt het meestal de geleden niet verhaalbare schade binnen de reguliere budgetten op te vangen. ICT De steeds complexer wordende informatievoorziening en de enorme afhankelijkheid daarvan gaan gepaard met een toenemend risico op schade door uitval van systemen, fouten in software waardoor onjuiste gegevensverwerking plaats vindt, virussen, onbedoelde inbreuk op systemen e.d. ontstaan. Hoewel door beveiligingen, servicecontracten, uitwijkcontracten, organiseren van achtervang bij leveranciers e.d. al het mogelijke wordt gedaan om de veiligheid en continuïteit te waarborgen, is het risico op schade niet uit te sluiten. Bedrijfsrisico’s Door de economische crisis en door de bezuinigingen kan er een terugloop in werkzaamheden bij verschillende activiteiten ontstaan, bijv. bij projecten en vergunningverlening. De terugloop wordt allereerst opgevangen binnen de flexibele schil van inhuurkrachten, maar het risico van leegloop onder het vaste personeel is niet uit te sluiten. Inzet van personeel op andere plaatsen, die van de crisis geen last hebben of zelfs extra werk hebben, wordt in die gevallen uiteraard overwogen. Regionalisering brandweer De brandweer gaat per 1 januari 2014 regionaliseren. Een aantal zaken vereist nog nadere uitwerking, o.a op het terrein van huisvesting en de ontwikkeling van de FLO kosten. Gekoppeld aan deze open einden is er nog sprake van enig financieel risico.

Beoordeling weerstandsvermogen Conform de door de raad vastgestelde beleidskaders heeft een calculatie plaatsgevonden van de geïnventariseerde risico´s met augustus 2013 als peilmaand. De uitkomsten –in de vorm van een risicomatrix met achterliggende onderbouwingen- liggen 8 vertrouwelijk ter inzage. In totaliteit is een risicobedrag gecalculeerd van ca € 45,6 mln. Dit bedrag heeft voor ruim € 26,2 mln. betrekking op niet afgedekte risico´s grondexploitaties en voor bijna € 19,4 mln. op niet afgedekte risico´s buiten de grondexploitaties Bij de berekening van dit bedrag zijn de uitgangspunten gehanteerd zoals vastgelegd in de door de raad in februari 2012 vastgestelde nota weerstandsvermogen en risicomanagement.

8

Voor informatie over de risicoposten mbt grondexploitaties wordt verwezen naar de MPV 2013 en de aanvullende informatie over de actualisering nadien.


184

samenwerking

In vergelijking tot de peiling in de voorgaande risicomatrixen is de volgende ontwikkeling waar te nemen : Peilingsmaand

Risico-Bedrag

Dekkingspercentage gerealiseerd met beschikbare weerstandscapaciteit

Procentuele aandelen posten met:

Hoog risico september 2007

16,6 mln

60%

45%

Midden risico 36%

augustus 2008

16,9 mln

59%

36%

49%

25%

maart 2009

15,7 mln

64%

40%

45%

15%

augustus 2009

15,3 mln

65%

36%

45%

19%

maart 2010

23,0 mln

50%

31%

50%

19%

augustus 2010

27,6 mln

50%

50%

29%

21%

maart 2011

23,7 mln

50%

32%

39%

29%

augustus 2011

21,8 mln

50%

36%

40%

24%

Februari 2012

9

Laag risico 19%

56,1 mln

55%

45%

41%

14%

September 2012

55,2 mln

56%

44%

41%

15%

Maart 2013

44,5 mln

57%

55%

31%

14%

Augustus 2013

45,6 mln

55%

48%

38%

14%

De stijging van het risicobedrag van maart 2013 naar augustus 2013 met ca € 1,1 mln. is m.n. te verklaren door een geactualiseerd hoger risicobedrag voor grondexploitaties (€ 1,3 mln hoger t.o.v de calculatie in de MPV 2013) en anderzijds een geringe afname van de overige risico’s (daling met € 0,2 mln). Conform de berekening in de vertrouwelijke risicomatrix is het benodigde weerstandsbedrag ter afdekking van het risicobedrag ad € 45,6 mln. bepaald op ca € 25,3 mln. Hiermee wordt een afdekking van risico’s van 55% bereikt, hetgeen ligt tussen de afgesproken marge van 50% en 100%. Van dit bedrag van € 25,3 mln is ca € 5,3 mln. beschikbaar als onderdeel (50%) van de stelposten onvoorzien binnen projectkredieten. Het resterende bedrag van ca € 20,0 mln. dient beschikbaar te zijn in de vorm van weerstandsreservering op de balans. Op basis van de berekeningen in de risicomatrix en de afspraken vastgelegd in de nota weerstandsvermogen en risicomanagement is dit benodigde reserveringsbedrag als volgt toe te delen aan de drie beschikbare weerstandsreserves: Algemene concernreserve: € 17.330.000 (waarvan € 10 mln. gerelateerd aan risico´s grondexploitaties) Reserve WWB: € 2.003.000 (risicobedrag ca € 8,0 mln. gecalculeerd met kanspercentage van 50% en dekkingsgraad van 50%). Reserve WMO: € 667.000 (risicobedrag ca € 2,7 mln. gecalculeerd met kanspercentage van 50% en dekkingsgraad van 50%).

9

De peiling per februari 2012 is voor het eerst inclusief de niet afgedekte risico´s m.b.t de grondexploitaties. Dit conform de in februari 2012 door de raad vastgestelde geactualiseerde nota weerstandsvermogen en risicomanagement. De vermelde procentuele aandelen van posten met hoog, midden of laag risico hebben vanaf de peiling februari 2012 betrekking op alle risicoposten dus inclusief de risico´s grondexploitaties.


185

samenwerking

Paragraaf 3 Verbonden partijen In de paragraaf verbonden partijen besteden wij aandacht aan rechtspersonen (verbonden partijen), waarmee de gemeente Zwolle een bestuurlijke én financiële band heeft. Verbonden partijen betreffen (participaties in) deelnemingen, gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen. Van bestuurlijk belang is sprake wanneer de gemeente zeggenschap heeft door een zetel in het bestuur of door stemrecht. Onder financieel belang wordt verstaan dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt raakt ingeval van faillissement van de verbonden partij of dat de gemeente voor een bepaald bedrag aansprakelijk wordt gesteld als de verbonden partij zijn/haar verplichtingen niet nakomt. Op 2 september 2013 heeft de raad de aanbevelingen uit het rapport van de rekenkamer over verbonden partijen ter kennisname overgenomen. In deze paragraaf is een eerste aanzet gegeven voor de uitvoering van de aanbevelingen van de rekenkamer. In het overzicht wordt verwezen naar de verschillende programma’s waar de betreffende verbonden partij een rol speelt. Het komende jaar zal gebruikt worden om de toezichtarrangementen, controlsets en governancestructuur verder uit te werken. De risico’s per verbonden partij worden in het onderstaande overzicht benoemd en waar nodig wordt verwezen naar de risicoparagraaf. Afspraken met de verbonden partijen worden, evenals de rolverdeling, in het komende jaar geïnventariseerd. De doelstellingen van de partijen en de beleidsvoornemens worden genoemd in het onderstaande overzicht. Alle gegevens zullen in een overzichtelijk schema worden verwerkt.

Deelname in gemeenschappelijk regelingen: Verbonden partij GGD IJsselland Programma 14: Gezondheid en zorg

Veiligheidsregio IJsselland

Programma 8: Veiligheid

Regionale Sociale Recherche

Bestuurlijk belang/participatie In totaal nemen 11 gemeenten deel aan de Gemeenschappelijke Regeling (RG) GGD IJsselland. Het DB bestaat uit 3 leden. Zwolle levert de voorzitter van DB en twee leden in het AB (waaronder voorzitter).

Financieel belang en risico’s Het aandeel van Zwolle in de gemeentelijke bijdrage is ca. 29%, oftewel ca. € 1.990.000

Onze doelstelling met deze partij Zwolle neemt deel in de GR GGD IJsselland op basis van verlengd lokaal bestuur. Belangrijkste beleidsterrein betreft de publieke gezondheidszorg.

Beleidsvoornemen s 2014 Beschermen en bevorderen van de gezondheid van de inwoners in de GGDregio. Per 1 januari 2014 gaat de jeugdgezondheidszorg voor 0-4 jarigen van Icare naar GGD IJsselland voor de gemeenten Zwolle, Kampen en Zwartewaterland.

Oorsprong verbonden partij De GGD IJsselland is ingesteld voor de gezamenlijke behartiging van de belangen van deelnemende gemeenten op met name het terrein van de publieke gezondheidszorg. Daartoe voert de GGD een aantal wettelijke taken uit (wet Publieke Gezondheid) en een aantal taken ‘in vrijwillige samenwerking’ (zoals bijv. lijkschouwing).

In totaal nemen 11 gemeenten deel aan de gemeenschappelijke regeling. Het DB bestaat uit 5 leden. Zwolle levert de voorzitter van het DB en het AB.

Het aandeel van Zwolle in de gemeenschappelijke regeling bedraagt ca.€ 1 mln.

Uitvoering van de veiligheidstaken op basis van de Wet veiligheidsregio’s.

x Tweejaarlijks oefenen van de onderdelen van de hoofdstructuur; x Bestuurlijk vaststellen van restrisico’s; x Verbeteren bereikbaarheid en bluswatervoorziening in binnensteden; x Risicocommunicatie x Invoeren multidisciplinaire advisering bij evenementen.

De veiligheidsregio is ontstaan uit de verplichting, zoals vastgesteld in artikel 9 en volgende van de Wet veiligheidsregio's. Die wet is op 1 oktober 2010 van kracht geworden om daarmee de slagkracht van de overheid bij rampen en zware ongevallen te verbeteren.

8 gemeenten nemen deel aan deze gemeenschappelijke

De uitvoering van de sociale recherche is in handen van de

De gemeenschappelijke regeling is ontstaan

x

Financieel risico n.v.t. De beheersmaatregelen staan verwoord in Paragraaf 2 onder I Overige Risiscoposten


Nadruk ligt op zichtbaarheid en dienstbaarheid en

186

samenwerking

Verbonden partij

WEZO GR Programma 10: Sociaal economische zelfredzaamheid

Shared Service Centrum Bedrijfsvoering (SSC)

Bestuurlijk belang/participatie regeling. De stemverhouding in het Bestuurlijk Overleg (het beslissingsbevoegd forum van portefeuillehouders, waarvan Zwolle voorzitter is) is bepaald op basis van het aantal uitkeringsgerechtigd en per gemeenten, met een maximum van 3 stemmen. Zwolle heeft 3 stemmen van de 15.

Financieel belang en risico’s gemeente Zwolle. De kosten worden verrekend o.b.v. het aantal uitkeringsgerechtigd en per 31-12.

5 gemeenten participeren in de GR. Zwolle heeft 2 van de 6 stemmen.

Zwolle, Kampen en de provincie Overijssel participeren in de GR.

Verplichte paragraaf 7: Bedrijfsvoering Zwolle participeert in de hoedanigheid als centrumgemeente in de GR SSC Bedrijfsvoering.

Onze doelstelling met deze partij om redenen van efficiency, kwaliteitsborging en uniforme aanpak met betrekking tot de bestrijding van sociale zekerheidsfraude en handhaving in bredere zin.

Beleidsvoornemen s 2014 het leveren van maatwerk richting regiogemeenten; x Prioriteit bij meest schadeveroorzak ende typen van fraude en inspanningen plegen waar dit naar verwachting het meest oplevert. x In stand houden van van de regionale samenwerking op het gebied van sociale zekerheidsfraude

Oorsprong verbonden partij

De GR heeft een geldlening van € 8,2 mln. aan de NV Wezo verstrekt.

De WEZO vormt een belangrijke schakel in de keten werk, participatie en reïntegratie.

Op basis van verwachte nieuwe wetgeving zal naar een nieuwe doelgroepindeling worden gekeken. De positie van de WEZO GR binnen de infrastructuur van deze nieuwe indeling zal worden heroverwogen.

Vanuit de wettelijke verplichting tot uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening is deze verbonden partij ontstaan.

Als participant is Zwolle een bijdrage in de regeling verschuldigd resp. moet Zwolle betalen voor afgenomen producten en diensten van het SSC. Als participant is Zwolle mede risico drager van een eventueel nadelig exploitatieresultaat van het SSC. De mate waarin is afhankelijk van de nog nader uit te werken verrekenafspraken tussen de drie participanten.

Efficiëntere uitvoering van diensten op het gebied van personeels- en salarisadministratie, ICT en inkoop.

De gemeente Zwolle treedt op als gastheerorganisatie voor het SSC en de SSCmedewerkers zullen naar verwachting begin 2014 in dienst komen bij de gemeente Zwolle. In 2014 wordt het accent gelegd op de daadwerkelijke realisatie van beoogde besparingen. In 2014 zal het perspectief op uitbreiding met andere (bedrijfsvoerings) diensten en met andere deelnemende overheden verder ontwikkeld worden. Dit perspectief zal in de bedrijfsvoeringnota 2014-2017 verwoord worden. Uitbreiding wordt niet in 2014 verwacht.

In 2012 hebben de gemeenten Kampen, Zwolle en de provincie Overijssel het besluit genomen om het Shared Service Centrum Bedrijfsvoering (SSC) op te richten. Het SSC is een samenwerking tussen de gemeente Kampen, gemeente Zwolle en provincie Overijssel op het gebied van bedrijfsvoering (personeels- en salarisadministratie, ICT en inkoop). Vanaf 1 januari 2013 is het SSC gestart en verleent het de genoemde diensten aan de drie partnerorganisaties.

HCO voert voor de gemeente de wettelijke archieftaak uit. Daarnaast zijn er publiekstaken gericht op ontsluiting van de archieven, zoals tentoonstellingen, websites e.d. Dit is

Het rijk is voornemens om de Gemeenschappelijke Regeling (GR) voor alle historische centra aan te passen. Echter spelen deze voornemens al

Eind jaren 90 is er een landelijke tendens geweest dat in elke provincie een historisch centrum is geopend. De samenstellingen van deze historische centra verschilt.

Financieel risico n.v.t

Financieel risico op dit moment nog onbekend.

Historisch Centrum Overijssel (HCO) Programma 12: Cultuur

50% gemeente Zwolle en 50% Ministerie van OCenW

Het aandeel van Zwolle bedraagt ongeveer € 1,4 mln. HCO heeft maatregelen getroffen, waardoor de financiële positie een stijgende lijn vertoont (waaronder


187

samenwerking

Verbonden partij

Bestuurlijk belang/participatie

Financieel belang en risico’s snijden in personeel). Gezien de bestuurlijke constructie bedraagt het financiële risico 50% van een eventueel tekort. Een tekort wordt niet verwacht.

Onze doelstelling met deze partij vastgelegd in de gemeenschappelijke regeling, aanvullend in een vierjarig activiteitenplan.

Beleidsvoornemen s 2014 langer en is hierin weinig voortgang. Indien de GR gewijzigd wordt, zal ook de bestuurssamenstellin g worden gewijzigd (inclusief de uittreding van raadsleden uit het bestuur waarover eerder door u is besloten). De provincie zal naar verwachting niet deelnemen aan de GR, maar een dienstverleningsover eenkomst aangaan.

Oorsprong verbonden partij Vrijwel altijd is het historisch centrum ook in de provinciehoofdstad gevestigd. Gedachte destijds was vooral dat het archief beter en breder beschikbaar moest zijn (toegankelijkheid) en daarop is de wetgeving aangepast zodat de historische centra er kwamen.

Deelname in vennootschappen: Verbonden partij Nv Bank van Nederlandse Gemeenten

Bestuurlijk belang/participatie Via stemrecht op aandelen: 0,27% Aandeelhouders van de bank zijn uitsluitend overheden. De Staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van gemeenten, provincies en een hoogheemraadschap .

Financieel belang en risico’s 149.097 aandelen à € 2,50 nom. Ontvangen dividend (betreft het voorafgaande boekjaar): 2009 € 213.000 2010 € 371.000 2011 € 345.000 2012 € 171.462 2013 begroot € 200.000 Financieel risico n.v.t.

Onze doelstelling met deze partij Doelen zijn: x invloed op dienstverlening en kostenniveau x rendement.

Beleidsvoornemens 2013 Verbreding met financiële advisering aan overheden, ondermeer over duurzaamheidsprojecten.

De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is in 1914 opgericht door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (onder de naam 'Gemeentelijke Credietbank’). De BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De kerntaak is om tegen lage tarieven krediet te verstrekken aan of onder garantie van Nederlandse overheden.

NV Essent-opvolgers

Via stemrecht op aandelen: 0,24%

355.645 aandelen à € 1,- nom. Dividenduitkering in 2009: € 900.000 2010: € 80.000 2011: € 35.000 2012 € 15.863 2013 begroot, zie Enexis Financieel risico n.v.t.

Doelen van de deelneming: Gezamenlijk met de andere aandeelhouders geleidelijke afbouw van de banden met de restanten van Essent.

In 2009 is het productie- en leveringsbedrijf verkocht aan RWE. We zijn nog aandeelhouder in enkele BV’s ter afdoening van de verkoop aan RWE waaruit nog geld kan vrijvallen.

Zie hiernaast

Enexis


Enexis beheert ondermeer de locale electriciteitsnetwerken en is in 2009 afgesplitst van Essent. Dividenduitkering in 2010: € 190.000 2011: € 140.000 2012: € 272.528 2013 begroot € 260.000 Financieel risico n.v.t.

Doelen van de deelneming: x invloed op dienstverlening en tarieven x rendement; zij het dat Min V&W niet meer het rendement toestaat dat Essent voorheen realiseerde.

Enexis beweegt mee met duurzame energievoorziening, zoals locale opwekking.

Als gevolg van de invoering van de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) in Nederland is Essent per 30 juni 2009 gesplitst in een Netwerkbedrijf en een Productie- en Leverings Bedrijf. Enexis richt zich op de netwerkactiviteiten. Het productie- en leveringsbedrijf is verkocht aan RWE


188

samenwerking

Verbonden partij


Financieel belang en risico’s

Onze doelstelling met deze partij

Beleidsvoornemens 2013 De provincies en gemeenten trachten met hun aandeelhouderschap de publieke belangen te behartigen.

Attero


Attero is het oude Essent Milieu. Dividenduitkering in 2010: € 24.000 2011: € 25.000 2012: € 19.490 2013 begroot, zie Enexis Financieel risico n.v.t.

Doelen van de deelneming: Gezamenlijk met andere aandeelhouders verkopen tegen een gunstige prijs.

Verkoop van Essent Milieu in 2009 is niet gelukt. Medio 2013 is het verkoopproces opnieuw gestart.

In 2009 is het voormalige bedrijf Essent Milieu verzelfstandigd en verder gegaan onder de naam Attero. Attero is expert in het storten, verbranden en composteren van afval. Daarnaast richt Attero zich op de productie van duurzame energie uit afval.

NV Vitens


46.329 gewone aandelen à € 1,nominaal. Dividenduitkering in: 2009 € 112.000 2010 € 115.000 2011 € 124.000 2012: € 124.162 2013 begroot € 100.000 Financieel risico n.v.t.

Doelen van de deelneming: x invloed op dienstverlening en tarieven x rendement

Vitens verhoogt niet de tarieven; bouwt meer eigen vermogen op en verstrekt beperkt dividend.

100 aandelen à € 100,-- Wadinko heeft een revolverend karakter. Gezien de liquiditeitspositie heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 19 april 2013 besloten tot een dividenduitkering. Voor de gemeente is dat een uitkering van € 50.000,-- (€ 500,-per aandeel. Deze uitkering is jaarlijks in de periode 20132017. 1.490 aandelen A à € 113,45 nominaal. Ontvangen dividenden: 2009 € 673.000 2010 € 664.000 2011 €1.068.000 2012 € 945.000 2013 € 896.000 Achtergestelde geldlening € 2,3 mln; rente-vergoeding 8% = € 185.000. Dienstverleningsovereenkomst m.b.t.

Het stimuleren van gezonde bedrijvigheid (vooral stuwende sectoren, zoals zakelijke dienstverlening en industrie) en daarmee de groei en het behoud van werkgelegenheid in de regio.

Selectief langdurige deelnemingen aangaan gericht op economische (structuur)versterking en werkgelegenheid in Overijssel. Op dit moment vinden 6 van de 27 deelnemingen bij bedrijven gevestigd in Zwolle plaats.

Overal in ons land werden drinkwaterbedrijven opgezet; uiteindelijk telde Nederland er zo’n 220. In de jaren daarna fuseerden steeds meer drinkwaterbedrijven tot de huidige tien, waarvan Vitens er één is. Vitens bestaat in haar huidige vorm sinds 2006 en richt zich op het maken van drinkwater. Wadinko is ontstaan vanuit Wavin (en daarvoor de Waterleidingmaatschappij Overijssel, WMO). De gemeente Zwolle is één van de 25 aandeelhouders, allen overheden.

Doelen van de deelneming: x invloed op dienstverlening en tarieven.

Doorvoeren omgekeerde inzameling cf. gemeentelijk grondstoffenplan 2012 – 2016. Per 1 juli 2012 is het onderhoud van openbare ruimte overgegaan naar Rova.

Gemeente Zwolle vertegenwoordigt de Overijsselse gemeenten tijdens de Algemene vergadering van Aandeelhouders.

NV Wadinko

Via stemrecht op aandelen: 4,18%.

Programma 2: Economie

NV ROVA Programma 9: Integraal beheer openbare ruimte

Via stemrecht op aandelen: huidig aandeel (aandelen A (afval) Æ totaal 17,6%. Incl. uitbreiding van het aandelenpakket (C) in 2013 i.v.m. overgang van het onderhoud van openbare ruimte naar Rova Æ totaal 26,7% van de aandelen.


Rova is in 1996 ontstaan door de verzelfstandiging van de gemeentelijke "dienst" Milieubeheer uit efficiencyoverweging en. Het onderdeel afval is toen verzelfstandigd. In 2013 is het onderdeel Uitvoering van het beheer van de openbare ruimte overgegaan naar

189

samenwerking

Verbonden partij

NV WEZO Programma 10: Sociaal economische zelfredzaamheid


De gemeente Zwolle is voor 77 % aandeelhouder. Binnen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) heeft zij 2 van de 6 stemmen.

Financieel belang en risico’s afvalverwijdering, reiniging en onderhoud van openbare ruimte. Financieel risico n.v.t. In 2013 verkrijgt de gemeente aandelen C ten behoeve van het onderdeel beheer openbare ruimte. 1.719 certificaten van aandelen. De aandelen zijn gewaardeerd op €1,00 per aandeel. De aandeelhoudende gemeenten hebben een garantstelling voor de tekorten van de Wezo holding NV afgegeven.


Rova. Rova is in eerste instantie alleen ontstaan door het deel van de gemeente Zwolle. Vervolgens zijn andere gemeenten aangehaakt (Regio IJssel-Vecht).

Zie WEZO GR

Op basis van verwachte nieuwe wetgeving zal naar een nieuwe doelgroepindeling worden gekeken. De positie van de Wezo NV binnen de infrastructuur van deze nieuwe indeling zal hierin worden meegewogen. Een hernieuwde visie op de WSW-uitvoering zal tevens leiden tot een inkooprelatie tussen de gemeente en de Wezo NV in plaats van tekortfinanciering.

Vanuit de wettelijke verplichting tot uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening is deze verbonden partij ontstaan.

Doel: versterking van de economische structuur van Zwolle en Kampen. De ontwikkeling van de ZZH, een watergebonden bedrijventerrein op Kampens grondgebied is één van de acties. Voor de gemeente Zwolle van groot belang omdat wij geen watergebonden bedrijventerreinen meer hebben. Daarom de gezamenlijke ontwikkeling via PPS.

In 2013 is van de 51 hectare nog 14 hectare uitgeefbaar. Er is voor 2.4 hectare een optie genomen. Inmiddels zijn alleen droge kavels beschikbaar (niet aan het water) beschikbaar die concurrentie hebben van het regionale aanbod. Streven is binnen 5 jaar alles verkocht te hebben. Gezien het succes is er inmiddels een onderzoek gestart door de gemeente Kampen naar een uitbreiding van het aanbod natte kavels. Dit aanbod kan of binnen bestaand bedrijventerrein in Kampen worden gerealiseerd (herontwikkeling) of uitbreiding van de huidige ZZH naar ZZH2.

In het kader van de regionale bestuurlijke samenwerking en omdat Zwolle geen natte kavels meer kan verkopen is er gekozen voor een regionale aanpak. Inmiddels is er de Logistieke visie waarbij zelfs over een tweede ZZH wordt gesproken.

De NV heeft als doelstelling het versterken van de woonfunctie in de Zwolse Binnenstad in het algemeen en in leegstaande verdiepingen boven

Er worden geen nieuwe projecten opgestart. De NV exploiteert nog wel de winkelruimte van het project Boven Jan (Diezerstraat/ Korte

De NV wonen boven winkels Zwolle is in 2002 opgericht met als doelstelling het verruimen van de woonfunctie in de Zwolse Binnenstad in het algemeen en in

Financieel risico : zie risicoparagraaf

Zuiderzeehaven Ontwikkelingsmaatschappij CV en Zuiderzeehaven Beheer BV

Participatie is in beide gevallen 16,7% obv PPS constructie 50% publieke- en 50% private sector

Programma 2: Economie

Inbreng als commanditair vennoot € 237.500 en achtergestelde lening € 0,67 mln. Deelname aandelen beherend vennoot 30 aandelen á € 100 = € 3.000. Geen opbrengst uit rente op kapitaalverstrekking en voorlopig geen dividend. Wel wordt er in 2013 de mogelijkheid bekeken om de achtergestelde leningen aan de publieke partijen, af te lossen. Geen risico: gezien de omvang van het eigen vermogen kunnen alle verplichtingen worden ingelost.

NV Wonen boven winkels Programma 1: volkshuisvesting

50% participant, woningstichting Delta Wonen participeert voor de overige 50%.

Het verstrekte aandelenkapitaal wordt besteed t.b.v. de continuïteit van de NV en conform besluit wordt aangewend als werkkapitaal. Het

Beleidsvoornemens 2013


190

samenwerking

Verbonden partij


Financieel belang en risico’s bedrag is volledig afgeboekt en er wordt geen rekening gehouden met dividenduitkering. Beide aandeelhouders lopen (markt)risico bij de exploitatie van het project Boven Jan.

Onze doelstelling met deze partij winkels in het bijzonder. Belangrijke nevendoelstellingen zijn het versterken van de levendigheid en de leefbaarheid, sociale veiligheid, de zicht- en belevingskwaliteit en het monumentale herstel in de Binnenstad.

De beheersmaatregelen staan verwoord in Paragraaf 2 onder E Verstrekte geldleningen, garantstellingen en deelnemingen. Stadsherstel Zwolle BV

Beleidsvoornemens 2013 Smeden). Beide aandeelhouders lopen de daarbij behorende (markt)risico's. In NV is afgesproken de mogelijkheden van verkoop van het commerciële vastgoed te onderzoeken. De verwachting is dat de NV bij verkoop met een verlies wordt geconfronteerd. Dit verlies komt uiteindelijk voor rekening van de beide aandeelhouders.

leegstaande verdiepingen boven winkels in het bijzonder.

Door de vergadering van certificaathouders van Stichting Stadsherstel Zwolle is besloten om de vennootschap op te heffen. Reden voor opheffing is dat er in de vennootschap geen vermogen resteert en dat investeringsrisico’s niet meer worden aangegaan. Het aandelenkapitaal van de gemeente Zwolle (€ 11.000) in Stadsherstel Zwolle B.V. is daarmee komen te vervallen. De stichting wordt wel voortgezet.

Deelname in stichtingen en verenigingen: Verbonden partij Stichting administratiekantoor Dataland

Bestuurlijk belang/participatie Zwolle is als een van de 400 deelnemende gemeenten als participant vertegenwoordigd in de certificaathoudersvergadering

Financieel belang en risico’s 59.422 certificaten van aandelen Dataland B.V. à € 0,10 Dienstenovereenkom st voor aanlevering gebouwgegevens. 20% van de opbrengst die Dataland maakt op door Zwolle aangeleverde gegevens komt ten gunste van de algemene middelen Financieel risico n.v.t.

Coöperatieve vereniging Dimpact UA Programma 16: Bestuur en dienstverlening

Vertegenwoordiging in algemene vergadering en deelname in de raad van commissarissen.

Lidmaatschapsbijdrage € 1.000 per jaar + bijdrage ad € 3,75 per inwoner. Financieel risico n.v.t.

Onze doelstelling met deze partij Dataland verzorgt de toegankelijkheid van gemeentelijke vastgoedinformatie voor marktpartijen in Nederland. Dataland faciliteert het Gemeentelijk Geo Beraad; een bestuurlijk podium voor gemeentelijke standpunten op het terrein van de ruimtelijke informatie. En verzorgt een verbinding tussen gemeenten, VNG en KING.

Beleidsvoornemens 2014 Verdere integratie en afstemming van informatie uitwisseling. Door ambtelijke participatie in het Gemeentelijk Geo Beraad (GGB)

Gezamenlijk inkopen en doorontwikkelen van software tbv edienstverlening. Kennisdelen. In de toekomst tevens inkoopcombinatie voor andere producten/diensten.

Dimpact software organisatiebreed inzetten ten behoeve van dienstverlening en zaakgericht werken


DataLand is een initiatief van en voor gemeenten. Het doel van DataLand is het realiseren van een landelijke voorziening die leidt tot het breder toegankelijk maken van gegevens uit het gemeentelijke informatiedomein voor de publieke en private markt. Per brief van 13 april 2001 adviseert de Vereniging van Nederlandse Gemeenten aan gemeentebesturen mede in het licht van de zeer lage eenmalige kosten deel te nemen aan de activiteiten van Dataland. Dimpact is in 2006 ontstaan als samenwerkingsverba nd tussen (toen) vijf gemeenten, waaronder Zwolle. Doel is het in gezamenlijkheid ontwikkelen van software voor edienstverlening. Inmiddels is deze coöperatieve vereniging uitgegroeid tot een

191

samenwerking

Verbonden partij

Stichting Kreatieve industrie Zwolle Programma 2: Economie


Gemeente Zwolle is als lid vertegenwoordigd in het AB en DB van de stichting KIZ. In de stichting KIZ nemen naast de gemeente Zwolle, de KvK Zwolle, 5 onderwijsinstellingen (o.a. Windesheim, Landstede, Artez), MKB regio IJsselvecht en VNO NCW Midden deel.

Financieel belang en risico’s

Projectsubsidie van € 40.000 (ter cofinanciering van de provinciale subsidie van € 293.000 ). Looptijd tot 1 januari 2013. Bij beschikking van 17 juli 2013 is de subsidie vastgesteld.


Het versterken van de samenwerking tussen regulier bedrijfsleven, de creatieve sector en het onderwijs. In het algemeen wordt creativiteit als een belangrijke voorwaarde gezien voor innovatie binnen bedrijven. KIZ bevordert creatief ondernemerschap.


Beleidsvoornemens 2014

Op 5 april 2013 heeft het bestuur van KIZ meegedeeld dat de stichting haar activiteiten heeft beëindigd. Dit hangt mede samen met het beëindigen van de subsidieperiodes. De rest van het jaar wordt gebruikt om de activiteiten en verplichtingen van de stichting af te bouwen.

samenwerkingsverba nd van meer den 30 gemeenten. De edienstverleningssoftw are is uitgegroeid tot een front- en midoffice suite, na de aanbesteding in 2012 opnieuw geleverd door Atos. De creatieve industrie is een snelgroeiende sector. Om die groei te faciliteren hebben de gemeente en provincie geïnvesteerd in broedplaatsen (via IMG-gelden). Verder blijkt dat het bedrijfsleven niet vanzelfsprekend in contact komt met de creatieve professional. Om die verbindingen in te stimuleren neemt de gemeente, samen met andere publieke partijen, deel in de stichting KIZ.

192

samenwerking

Paragraaf 4 Lokale heffingen In de separaat bijgevoegde tarievennota 2014 worden het tarievenbeleid, de ontwikkelingen op het gemeentelijk belastinggebied en de voorgestelde aanpassingen 2014 rondom de belastingen, leges, retributies en privaatrechtelijke tarieven uitvoerig belicht. Als algemene regel geldt dat de gemeentelijke belastingen en tarieven met het inflatiepercentage worden aangepast. Voor 2014 is dit bepaald op 1,55%. Het inflatiepercentage is bepaald aan de hand van het gemiddeld gewogen percentage voor de gemeentelijke loonkostenontwikkeling en prijzen van derden (loon-/prijsverhouding is 50:50) en gecorrigeerd met eventuele nacalculatie over voorgaande jaren. Het inflatiepercentage 2014 is als volgt bepaald: Percentage 2014 in basis 1,55 % Correctie voorgaande jaren 0,00 % Inflatiepercentage 2014 1,55 % Deze al jaren gehanteerde correctiemethode leidt ertoe dat – met enige vertraging – de feitelijke inflatie wordt doorberekend in de gemeentelijke tarieven. Ter informatie de uitkomsten (na correcties) in de voorgaande jaren. Het gemiddeld percentage over de jaren 2007 t/m 2014 ligt op 1,91%. Inflatiepercentage gem eentelijk tarieven 2007-2014 3,50% 3,00% 2,50%

%

2,00% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

jaren

Woonlastenontwikkeling De OZB tarieven worden met 1,55% verhoogd. De tarieven voor afvalstoffenheffing worden niet verhoogd en bedragen in 2014: x € 215,38 voor een éénpersoonshuishouden x € 269,23 voor een meerpersoonshuishouden. Het tarief voor de rioolrechten worden met 1,55% verhoogd en bedraagt voor 2014 € 104,10. Overzicht procentuele mutatie van de woonlasten per waardecategorie van de woning gebruiker/huurder Waarde € 150.000 € 250.000 € 400.000 Mutatie in bedragen op jaarbasis

Eigenaar

eigenaar/gebruiker

1-pers.huish.

meerpers.huish.

(verhuurder)

1-pers.huish.

meerpers.huish.

0 0 0 €0

0 0 0 €0

1,51 1,50 1,50 € 4,29 tot € 8.79

0,86 0,98 1,10 € 4,29 tot € 8.79

0,78 0,90 1,03 € 4,29 tot € 8.79


193

samenwerking

Overige tariefsontwikkelingen/-voorstellen Met betrekking tot de overige gemeentelijke tarieven worden de volgende uitzonderingen op de algemene regel van inflatiecorrectie (1,55%) voorgesteld: x De sporttarieven met 3,55% te verhogen (algemene verhoging + 2% in verband met extra verhoging vanwege de bezuinigingstaakstelling) x Voor de baatbelasting is de tariefstelling niet aan de orde. x De tarieven toeristenbelasting blijven op niveau 2013. x De tarieven voor parkeerbelasting (parkeren bij parkeerapparatuur) worden niet verhoogd, dit vindt in beginsel één keer in de drie jaar plaats, in 2012 heeft de laatste verhoging plaatsgevonden. x De tarieven voor rijbewijzen en uittreksels/verklaringen GBA worden niet verhoogd. Overzicht opbrengst gemeentelijke tarieven 2014 (bedragen x € 1.000) Soort belasting/tarief

Raming begroting 2013

1.

Onroerende zaakbelasting

2.

Baatbelasting

33.149

3.

Precariobelasting

4.

Toeristenbelasting

5.

Leges Juridische zaken en veiligheid (APV)

6.

Leges Burgerzaken

1.338

7.

Leges omgevingsvergunningen

3.503

8.

Leges regulering kamerverhuur

9.

Gebruiksvergunningen

10.

Havengelden

11.

Warenmarktrechten

12.

Rioolrechten

13.

Begraafplaatsrechten

14.

Parkeergelden

15.

Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten

16.

Fiscalisering parkeerboetes

17. 18.

Volume-

Tariefmutatie

mutaties

Inflatiecorrectie

274

Overige

Raming begroting 2014

514

33.937

5

335

1

100

4

207

2

2

330 84

15

203

22 -499

75

1.435

54

3.058

25

1

26

425

7

432

0

335

5

6.377

-86

926

-46

320 6.291

14

6.838 13.451

-20

894 -35

199

6.803 13.650

1.119

17

-236

900

Sporttarieven

717

11

50

778

Overige leges/rechten

207

-7

200

-173

69.368

Totale opbrengst gemeentelijke tarieven

69.029

-143

655

Opbrengstverhouding OZB woningen/niet-woningen (in %) Gebruikersdeel Woningen * Niet woningen 23,7 * Met ingang van 2006 heeft het rijk de OZB gebruikersbelasting op woningen afgeschaft.

Eigenaarsdeel 41,6 34,6

Totaal 41.6 58,4

Kwijtschelding Voor mensen met de laagste inkomens bestaat de mogelijkheid van een gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de geheven belasting. Dit is het geval als aan de voorwaarden voor kwijtschelding van de invorderingswet is voldaan. De gemeente Zwolle hanteert de 100% bijstandsnorm. Dit is het wettelijk maximum. In 2014 verwachten wij 4.500 aanvragen waarvan 2.800 volledige toewijzingen en 60 gedeeltelijke toewijzingen. In de begroting 2014 is een budget ad € 666.800 voor kwijtschelding opgenomen. Actualiteiten/ontwikkelingen 1. Samenwerking met GBLT Na vele jaren van intensieve en minder intensieve contacten tussen het GBLT en de gemeente Zwolle heeft uw raad er op 1 juli 2013 mee ingestemd om op het gebied van het heffen en innen van belastingen alsmede op het gebied van de waardevaststelling en waardebepaling van WOZ-beschikkingen per 1 januari 2014 te gaan samenwerken met GBLT. De belastingsoorten die op het gecombineerde aanslagbiljet jaarheffingen vermeld werden gaan over naar GBLT. Dat wil zeggen dat de burgers en ondernemers van Zwolle eind februari 2014 hun aanslagbiljet voor de onroerende zaakbelastingen, de reinigingsheffingen, de rioolheffingen, doorlopende precariobelasting en baatbelasting alsmede hun WOZ-beschikking gecombineerd met de Waterschapsheffingen van GBLT krijgen. Momenteel wordt er hard gewerkt om een goede aansluiting en overgang van taken vóór 1 januari 2014 te realiseren. De gemeenteraad blijft uitsluitend bevoegd tot het invoeren, wijzigen of afschaffen van een belasting. De feitelijke heffing en invordering van de over te dragen


194

samenwerking

belastingen zal worden geattribueerd aan de heffings- en/of invorderingsambtenaar van GBLT. Met de overdracht wordt een bezuinigingstaakstelling van € 400.000,- gerealiseerd. 2.

De wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ ) a. algemeen. Ter uitvoering van de Wet Waardering Onroerende Zaken wordt momenteel de jaarlijkse herwaardering uitgevoerd naar waardepeildatum 1 januari 2013. De woningen worden via de vergelijkingsmethode gewaardeerd, courante niet woningen via de huurwaardekapitalisatiemethode en incourante objecten met behulp van landelijke taxatiewijzers. Omdat de definitieve waarden voor 2014 momenteel nog niet bekend zijn dragen de in Hoofdstuk 3 paragraaf 1 voorgestelde tarieven voor de OZB dan ook een voorlopig karakter. b. openbaarheid WOZ-waarde/ landelijke voorziening. Er is een wetsvoorstel ingediend waarin het mogelijk gemaakt wordt de WOZ-waarde van woningen op te vragen. Een transparantere WOZ-waarde draagt bij aan de acceptatie van de WOZ-waarde door burgers en verbetert de kwaliteit van die WOZ-waarde. Met de realisatie van een landelijke voorziening WOZ kunnen burgers eenvoudig en laagdrempelig de WOZ-waarde opvragen bij één centraal punt. Burgers kunnen dan bij de landelijke voorziening WOZ de WOZ-waarde van zelf gekozen woningen opvragen om die vervolgens met de waarde van hun eigen woning te vergelijken. De openbaarheid van de WOZ-waarde van woningen en de landelijke voorziening WOZ zal wellicht tot minder gegevensverstrekking voor gemeenten c.q. samenwerkingsverbanden leiden, maar zal ook kunnen leiden tot meer bezwaren. In het eerste halfjaar dienen alle gemeenten/ samenwerkingsverbanden aangesloten te zijn op de landelijke voorziening WOZ. c. Besluit proceskosten WOZ Ook bij de gemeente Zwolle is, evenals de landelijke tendens, het aantal bezwaarschriften WOZ door “no cure no paybureaus behoorlijk toegenomen. Dergelijke bureaus innen bij een aanpassing van de waarde de kostenvergoeding, als vergoeding voor hun werkzaamheden. De vergoeding die de gemeente nu nog betaald is aanzienlijk hoger dan de daadwerkelijk gemaakte kosten. Daarnaast staat de huidige regeling en praktijk de verdere ontwikkeling van toenemend informeel contact tussen gemeente en belanghebbende in de weg. Immers hoe meer formele stappen gezet kunnen worden, des te hoger wordt de kostenvergoeding. De kostenvergoeding moet ook betaald worden bij een gering waardeverschil dat uiteindelijk door de rechter wordt beslecht terwijl een dergelijke uitkomst in vele gevallen ook infomeel bereikt had kunnen worden. Om onder andere bovengenoemde redenen is er een concept Besluit proceskosten WOZ ter internet consultatie voorgelegd. Dit besluit gaat uit van een redelijke tegemoetkoming in de kosten die een partij of belanghebbende maakt in verband met de behandeling van een WOZ-bezwaar- of beroepschrift. Het regelt de tarieven voor deskundige taxateurs, hoorzittingen en redelijkheid tegemoetkoming bij beperkte afwijkingen. Over de vraag of dit besluit in werking zal treden is momenteel nog niks te zeggen. Op het moment dat hier en over de eventuele gevolgen bij inwerkingtreding voor de gemeente bekend is, zullen wij u hierover informeren.


195

samenwerking

Paragraaf 5 Financiering Algemeen De Wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO) verplicht tot het transparant en inzichtelijk maken van het lokale treasurybeheer. Daartoe dient de gemeente tenminste te beschikken over: x een Treasurystatuut; waarin de beleidsmatige infrastructuur van treasury is vastgelegd en x een Treasuryparagraaf; waarmee we in de begroting de (beleids-)voornemens weergeven en in de rekening daarover verantwoording afleggen. In deze Treasuryparagraaf bij de begroting 2014 schetsen we de (beleids-)voornemens op hoofdlijnen. Voor details, toelichting en nader inzicht verwijzen we naar de overzichten en grafieken die zijn opgenomen in het bijlagenboek. Het vigerende Treasurystatuut-2010, is door uw raad vastgesteld op 8 februari 2010. Ter kennisneming voegden we daarbij het door ons, onder voorbehoud van uw goedkeuring van het Treasurystatuut-2010, vastgestelde Uitvoeringsbesluit-Treasury-2010. Het treasurystatuut dienen we elke 4 jaar te evalueren; in de loop van 2014 zullen we dat ter hand nemen. Verdere professionalisering van de treasury-activiteiten streven we mede na via een Treasurycomité dat sinds begin 2010 actief is. Jaarlijks legt dit Treasurycomité, in het eerste kwartaal, een Treasuryplan ter vaststelling aan ons voor. Daarmee bepalen we concreet hoe ons financieringsbeleid gestalte krijgt. Financieringsbehoefte Op basis van de voorliggende begroting prognosticeren we de behoefte aan financieringsmiddelen op € 662 mln. wegens (netto-) investeringen in materieel, verstrekte geldleningen, aankopen van gronden en gebouwen en uitvoering van projecten, waaronder grondexploitaties. Interne financieringsmiddelen, reserves en voorzieningen, tezamen met reeds aangetrokken langlopende financieringsmiddelen bedragen ca. € 582 mln. Derhalve is op begrotingsbasis sprake van een financieringstekort van ca. € 80 mln. Op begrotingsbasis veronderstellen we in dit tekort aan financieringsmiddelen als volgt te voorzien: x ca. € 20 mln. wegens o.a. het aanhouden van een betalingstermijn van 30 dagen; het zgn. leverancierskrediet; x aantrekken van kortlopende financieringsmiddelen tot een bedrag van ca. € 34 mln., de zgn. kasgeldlimiet; x het restant, ca. € 26 mln. middels het aantrekken van langlopende geldleningen. Met de rentenotitie, die uw raad begin 2013 behandelde, hebben we aangegeven het grote verschil in rentelasten tussen begroting en werkelijkheid dat zich jaarlijks manifesteerde, te willen beperken. We trachten dit o.a. te bereiken door een nauwkeuriger raming van de geldstromen wegens (investerings-)uitgaven en inkomsten o.a. uit hoofde van grondexploitatie. Kengetallen schuldpositie

Wij presenteren deze keer geen schuldkengetallen. Wij zijn bezig om aansluiting te vinden met de berekeningswijze zoals die wordt gehanteerd in VNG publicaties over schuldkengetallen. In de treasuryparagraaf van de jaarrekening 2013 zullen wij de schuldkengetallen weer opnemen maar dan afgestemd op de berekeningswijze die de VNG hanteert Risico Na de wijzigingen per 1 januari 2009 bepaalt FIDO de zgn. renterisiconorm op 20% van het begrotingstotaal. Het bedrag waarover we in enig jaar renterisico mogen lopen, mag dus in 2014 wettelijk niet hoger zijn dan 20% van € 400 mln. ofwel € 80 mln. Doel hiervan is het beheersen van renterisico op vaste schuld, voornamelijk door spreiding van de aflossingen op aangetrokken c.q. aan te trekken, langlopende financieringsmiddelen. Het renterisico voor onze gemeente laat zich voor het begrotingsjaar 2014 berekenen op bijna € 42 mln., ofwel ruim 10% van het begrotingstotaal. Dat is dus ruim binnen de norm. Middels het rente-instrument payer-swap, hebben we ons reeds vroegtijdig verzekerd van een, ons inziens, aantrekkelijk renteniveau voor een bedrag van € 10 mln. met een looptijd van 40 jaren. Met ingang van 18 december 2013 gaan we 3,425% rente op jaarbasis betalen. We ontvangen per kwartaal het 3M-Euribor, waarmee we daadwerkelijk in de financiering van de benodigde € 10 mln. moeten voorzien. Voor wat betreft het aantrekken van de kortlopende financieringsmiddelen, die dus zijn ‘ge-swapt’ naar langjarige, voorzien we niet of nauwelijks risico. Lagere overheden, met de status van solvabiliteitvrije entiteit, kennen, tot nu toe, vrijwel geen problemen betreffende het voorzien in kortlopende financieringsbehoefte. N.B. Onlangs is bericht ontvangen dat de provincie Overijssel overweegt haar bijdrage in de investeringskosten van het project Spoorzone, ad. € 45 mln., nog in 2013, bij wijze van voorschot, aan ons te betalen. Als dat doorgaat leidt het mogelijk tot een tijdelijke in-effectiviteit van onderhavige payer-swap. De payer-swap kent geen CSA (Credit-Support-Annex). Mocht op enig moment het renteniveau voor de resterende looptijd van de swap beneden de 3,425% komen te liggen en daarmee de marktwaarde van de swap, voor ons, dus negatief wordt, behoeven we geen borgsom te storten. Daarentegen ontvangen we ook geen borgsom indien het renteniveau voor de resterende looptijd van de swap boven de 3,425% ligt. Gedurende de looptijd van de payer-swap hebben partijen elk 10e jaar, voor het eerst dus in 2023, het recht de swap te beëindigen; de marktwaarde wordt dan afgerekend. In geval onze tegenpartij besluit de payer-swap te beëindigen en het


196

samenwerking

renteniveau voor de resterende looptijd is op dat moment lager dan de 3,425%, zullen we moeten bijbetalen. Bij het inschatten van het risico in dezen moeten we in aanmerking nemen dat: x De tegenpartij zich uit de markt prijst indien hij uitsluitend vanwege dit financieel gewin tot beëindiging besluit. x We, vanwege het lagere renteniveau, alsdan voordeliger in de financiering kunnen voorzien hetgeen de afkoopsom grotendeels zal compenseren. Op grond van het BBV hebben we in de jaarrekening 2012 een voorziening moeten treffen ter grootte van de negatieve marktwaarde van de payer-swap per ultimo 2012. Op dit moment ( begin september 2013 ) is die marktwaarde, naar aanleiding van het hogere renteniveau minder negatief. Een gedeeltelijke vrijval van bedoelde voorziening per ultimo 2013 lijkt zich aan te dienen. Financiering In een normale rentestructuur is kort geld ( < 1 jaar ) goedkoper dan lang geld; daarom is onze strategie erop gericht zoveel en zolang mogelijk te financieren met kort geld. Met het oog op het daaraan verbonden risico van plotseling stijgende rentetarieven, stelt FIDO hieraan een kasgeldlimiet van 8,5% van het begrotingstotaal. Aldus is de kasgeldlimiet voor onze gemeente in 2014 € 34 mln. Voor wat betreft de tijdsduur stelt FIDO dat we onze toezichthouder, de provincie Overijssel, e moeten inlichten, indien we de kasgeldlimiet voor een 3 achtereenvolgend kwartaal (dreigen te) overschrijden. Indien we de kasgeldlimiet benaderen, oriënteren we ons nader op mogelijkheden kort geld te vervangen door lang geld; het zogenaamde consolideren. Het daadwerkelijke tijdstip voor aantrekken van lang geld bepalen we uiteindelijk mede op grond van de liquiditeitsprognose, de rentestanden, onze rentevisie en andere relevante (vermoedelijke) ontwikkelingen op de gelden kapitaalmarkt. Renteresultaat Financieringslasten rekenen we toe aan (geraamde) investeringen, over het algemeen, middels één zgn. renteomslagpercentage. Dit brengt met zich mee dat er afwijkingen ontstaan tussen de geraamde c.q. werkelijke rentelasten en de aan de boekwaarde van (geraamde) investeringen toegerekende rente. Dit renteresultaat brengen we ten gunste / ten laste van de exploitatierekening. (programma 18) In de voorliggende begroting ramen we een voordelig renteresultaat van bijna € 10,7 mln. Dit voordelig resultaat vloeit per saldo voort uit: x een door Treasury te ontvangen bedrag wegens toe te rekenen (omslag-)rente aan ( geraamde ) investeringen van ruim € 27,8 mln.; x een door Treasury te realiseren besparing op rentelasten door risicovoller te financieren van € 0,3 mln.; x een door Treasury te betalen bedrag wegens rente voor extern aangetrokken financieringsmiddelen van ca. € 13,6 mln. en x een door Treasury te betalen bedrag wegens vergoeding voor interne financieringsmiddelen van ruim € 3,8 mln. Met de rentenotitie, die uw raad begin 2013 behandelde, is tevens bepaald dat, op enkele uitzonderingen na, aan reserves en voorzieningen geen rente meer wordt toegerekend. Mede als gevolg hiervan is sprake van een aanzienlijk voordeliger renteresultaat. Daar staat tegenover dat elders in de begroting de stelpost Onderuitputting is afgeraamd. Wij vertrouwen erop met de gewijzigde raming van de rentelasten het zich uiteindelijk manifesterende renteresultaat zo nauwkeurig mogelijk te hebben benaderd. Rentevisie De gemiddeld te betalen rente voor onze portefeuille betreffende langlopende geldleningen aangegaan voor algemene financiering, ligt nu juist boven de 3%. De kosten van geld, rente, zijn in de achter ons liggende periode redelijk stabiel geweest. Zowel op de geldmarkt (voor kortlopende financieringsmiddelen) als de kapitaalmarkt (voor lang-lopende financieringsmiddelen), leek sprake van een zekere status quo. Vandaag ( 5 september 2013 ) is 3M-Euribor 0,225% en 10Y-Swap 2,327%; nog steeds een, in historisch perspectief, aantrekkelijk renteniveau. Schoorvoetend lijkt de economie zich beter te gaan ontwikkelen. Uit dien hoofde verwachten we dat de verschuldigde rente voor kortlopende financieringsmiddelen in het komende jaar een stijgende lijn zal vertonen. We schatten voor het eind van 2014 een niveau van omstreeks 0,5% in voor de 3M-Euribor. De inflatie in Nederland is op dit moment fors boven het streefniveau in de Eurozone van ca. 2%. ECB besloot onlangs de refirente te handhaven op 0,5%. De voornaamste doelstelling van ECB is de inflatie in de Eurozone beneden, maar in ieder geval zo dicht mogelijk bij de 2% te houden. Verhoging van de rente, o.a. ter beteugeling van inflatie, wordt geacht een ongunstige uitwerking op (het herstel van) de economie te hebben. Als gesteld is die ontwikkeling van de economie op dit moment aan de beterende hand. Wel hebben we nog te maken met een immense schuldenproblematiek en daardoor toch nerveuze financiële markten. Met het oog daarop zal naar verwachting de rente voor langlopende financieringsmiddelen slechts langzaam oplopen. We schatten in dat, met het uiteindelijk aantrekken van de economie, tegen het eind van 2014 sprake zal zijn van een niveau ca. 3,2% voor de 10Y-Swap. Het omslag-rentepercentage in de begroting 2014 hebben we bepaald op 4,0% volgens de in de rentenotitie geschetste gedragslijn. Maatstaf daarvoor is het over de afgelopen 10 jaar voortschrijdend gemiddelde percentage van een 10-jarige lineaire geldlening bij BNG (afgerond op 0,5% naar boven). Overigens In deze Treasuryparagraaf herinneren we nog even aan SEPA (Single Euro Payment Area); het nieuwe betaalsysteem dat in de komende periode ingevoerd gaat worden in de landen die de euro als betaalmiddel hanteren. Doel van SEPA is een einde te maken aan de bestaande verschillen tussen nationale betalingsinstrumenten en verwerkingsstructuren binnen het gebied dat de euro als betaalmiddel hanteert. Qua veranderingen en invloed wordt deze operatie vergelijkbaar geacht met de invoering van de euro. Globaal betekent migratie naar SEPA-standaarden voor onze gemeente:


197

samenwerking

x

relevante programmatuur geschikt doen maken voor het werken met IBAN / BIC ( International BankAccountNumber / Bank IdentifierCode ); vervolgens banknummers omzetten; uitingen op website, briefpapier e.d. aanpassen; x facturering aanpassen; o.a. vernieuwde acceptgiro en procedure omtrent stornering, herinnering en aanmaning; x administratie inzake automatische incasso (o.a. heffingen) vernieuwen; SEPA stelt hoge eisen betreffende het, bij automatische incasso, overleggen van verkregen machtigingen; x betaalautomaten geschikt (doen) maken voor gebruik met EMV-chips alsmede onderhavige contracten aanpassen. Het invoeren van SEPA heeft ingrijpende gevolgen voor onze (financiële) administratie c.a. Noodzakelijke aanpassingen daarvan kunnen mogelijk forse kosten met zich brengen. Op dit moment wordt de daadwerkelijke migratie van onze organisatie naar SEPA-standaarden uitgevoerd. Zij moet in 2014 zijn afgerond aangezien Europese regelgeving bepaalt dat alle betalingen met ingang van 1 februari 2014 volgens SEPA-standaarden moeten geschieden. Ter beperking van het EMU-saldo op rijksniveau, is een wetsontwerp ingediend betreffende het Schatkistbankieren. Naar het zich laat aanzien worden Lagere overheden, met ingang van eind 2013, verplicht tijdelijk overtollige middelen te beleggen bij het rijk. Zwolle verkeert over het algemeen in een schuldpositie en heeft vrijwel nooit een overschot aan financiële middelen. Het door Provincie Overijssel uitbetalen van eerder aangehaald voorschot zou mogelijk een tijdelijke over-liquiditeit tot gevolg kunnen hebben. Inmiddels hebben we de in dit kader verplicht gestelde rekening-courant verhouding met het Rijk ingericht. Voor treasury betekent een en ander in ieder geval een extra punt van aandacht.


198

samenwerking

Paragraaf 6 Grondbeleid Nota grondbeleid 2009-2013 De gemeenteraad heeft in haar vergadering van 29 juni 2009 de Nota Grondbeleid 2009 – 2013 vastgesteld. De missie van het Zwolse grondbeleid is indirect en direct met financiële en juridische instrumenten bijdragen aan een evenwichtige en duurzame stedelijke ontwikkeling van Zwolle in kwaliteit en kwantiteit. Als algemeen uitgangspunt voor het huidige grondbeleid geldt dat de gemeente Zwolle actief sturing wil blijven geven aan de ruimtelijke ontwikkeling van de stad. Gezien de complexiteit en wet -en regelgeving zal per situatie bezien worden of actief, faciliterend of passief grondbeleid past bij de te realiseren doelen. Tevens wordt aandacht besteed aan de wijze waarop het college verantwoording aflegt aan de raad over haar handelen, en hoe de controlerende taak van de raad vormgegeven kan worden Momenteel wordt een nieuwe nota Grondbeleid opgesteld. Hierin zal passend bij de huidige economische en vastgoedtechnische ontwikkelingen de nieuwe uitgangpunten voor het beheren en ontwikkelen van ruimtelijke projecten worden voorgelegd. De nieuwe nota zal voor het opstellen van de MPV 2014 aan de raad ter besluitvorming worden voorgelegd. Meerjaren Prognose Vastgoed De financiële vertaling van het grondbeleid vindt plaats in de jaarlijks te actualiseren Meerjaren Prognose Vastgoed (MPV). In de MPV-2013 is de financiële positie van Vastgoed en de opbouw van het weerstandsvermogen opgenomen. De financiële stand van zaken op korte termijn wordt bepaald door de reserve Vastgoed. Dit kan ook wel de lopende rekening van Vastgoed genoemd worden. De hoogte van de reserve Vastgoed wordt bepaald door stortingen en onttrekkingen. Elk jaar wordt op basis van de stand van de reservepositie bepaald hoe hoog het bedrag is, dat overgeheveld kan worden naar de concernreserve of dat gestort moet worden vanuit de concernreserve. De stand van de reserve Vastgoed per 31-12-2012 is € 1,7 mln. positief. De hoogte van de risico’s en de grootte van het weerstandsvermogen hangen nauw met elkaar samen. Het beleid voor het weerstandsvermogen gaat uit van de begrippen vereiste weerstandscapaciteit en aanwezige weerstandscapaciteit. In het overzicht hiernaast is een korte omschrijving gegeven van de betekenis van deze begrippen. Weerstandsvermogen: De verhouding tussen de aanwezige en vereiste weerstandscapaciteit. Vereiste weerstandscapaciteit: Het risicobedrag dat periodiek bepaald wordt op basis van een inventarisatie en financiële vertaling van risico’s . Aanwezige weerstandscapaciteit: Het vrij besteedbare geld dat de gemeente gereserveerd en beschikbaar heeft om tegenvallers op te vangen.

Het berekende weerstandsvermogen in de Meerjaren Prognose Vastgoed 2013 is 45%. Dit betekent dat 45% van de risico’s gedekt kunnen worden uit de aanwezige middelen. De minimale dekkingsgraad voor het weerstandsvermogen bedraagt 50%. In de begroting 2014 zal een herstelplan worden opgesteld om te komen tot de minimale dekking van 50%. Cijfermatige samenvatting MPV-2013 (peildatum 31-12-2012): Voor een uitvoerige opbouw van het weerstandvermogen Vastgoed en de stand van de reserve Vastgoed wordt verwezen naar de vastgestelde MPV-2013.


199

samenwerking

Aanwezige weerstandscapaciteit

Weerstandsvermogen

Reserve vastgoed

€

-

Saldo onvoorzien in projecten 50% (SH 10 jaar)

€

5.278.263

Weerstandsreserve vastgoedrisico’s (concern)

€

5.900.000

Totaal aanwezige weerstandscapaciteit

€

11.178.263 45%

Vereiste weerstandscapaciteit Economische risico’s

€

5.986.645

Projectgebonden risico’s (rood) 75%

€

14.149.082

Projectgebonden risico’s (oranje) 50%

€

3.787.349

Projectgebonden risico’s (groen) 25%

€

978.142

Totaal vereiste weerstandscapaciteit

€

24.901.218

Reserves en voorzieningen

MPV 2013

MPV 2012

Reserve Vastgoed (lopende rekening)

€

1.728.445

€

763.381

Voorzienig Vastgoed (geoormerkt geld tekortplannen

€

106.579.765

€

46.021.342

Bestemmingsreserve Nniegg

€

4.051.128

€

4.576.871

Recent heeft een actualisering plaatsgevonden van dit risicobedrag met als uitkomst dat het risicobedrag stijgt naar ca. € 26,2 mln.


200

samenwerking

Paragraaf 7 Bedrijfsvoering In deze paragraaf geven we een beeld hoe we in 2014 handelen om te zorgen dat de bedrijfsvoering ondersteunend is aan de uitvoering van het door de raad gefiatteerde beleid. Daarbij is de visie “Andere overheid, compacte organisatie” het referentiekader. Deze visie zal middels de bedrijfsvoeringsnota 2014-2017 in najaar 2013 worden geëxpliciteerd. Deze nota zal conform de gemeentelijke verordening als informatienota onder de aandacht van de raad worden gebracht . Voor deze paragraaf wordt gebruik gemaakt van de noties over de toekomst van de organisatie zoals die zich de afgelopen jaren ontwikkeld hebben. Daarbij is de missie van de gemeente Zwolle verwoord als een kwalitatief hoogwaardige organisatie met als doel om Zwolle als stad te versterken: We willen een professionele, betrouwbare en ambitieuze overheid zijn die meedenkt, transparant werkt en de kracht van partners gebruikt om haar doel te bereiken en daarmee midden in de samenleving staat. Het bevorderen van netwerksamenwerking met bijbehorende rolneming en participatie staat daarbij centraal. Er wordt gestuurd middels ontwikkelingen als Het Nieuwe Werken en De Nieuwe Ambtenaar. Samenwerking in de uitvoering en flexibilisering van ictoplossingen vloeien hieruit voort Met deze opgaven als vertrekpunt kijken we vervolgens naar de meest effectieve rol die we daarbij als gemeente kunnen vervullen. We kijken per opgave welke partijen in de stad het beste gepositioneerd zijn om een vraagstuk aan te pakken en hoe we daarmee kunnen samenwerken. Intern leggen we verantwoordelijkheden neer bij zelfsturende medewerkers die vaardig zijn in het regisseren van processen en benutten van expertises over afdelings- en organisatiegrenzen heen. Vanuit deze visie lichten we enkele aspecten van de bedrijfsvoering nader toe. Partnerschappen en uitbesteding Zwolle gaat op vele terreinen partnerschappen aan met andere overheden. Sommige partnerschappen leiden tot het uitbesteden van werk. In andere situaties bundelen we werkzaamheden met partners om tot een doelmatiger uitvoering te komen. Per traject streven we naar maatwerk in de aanpak en de besturing om de specifieke doelen van die samenwerkingen te bereiken. Onderstaand schetsen we de ontwikkelingen. In 2012 hebben de gemeenten Kampen, Zwolle en de Provincie Overijssel het besluit genomen om het Shared Service Centrum Bedrijfsvoering (SSC) op te richten. Het SSC is een samenwerking tussen de gemeente Kampen, gemeente Zwolle en provincie Overijssel op het gebied van bedrijfsvoering (personeels- en salarisadministratie, ICT en inkoop). Hiervoor is een gemeenschappelijke regeling opgesteld waartoe in juli 2012 in de respectievelijke gemeenteraden en Provinciale Staten is besloten. De gemeente Zwolle treedt op als gastheerorganisatie voor het SSC en de SSC medewerkers zullen naar verwachting begin 2014 in dienst komen bij de gemeente Zwolle. Vanaf 1 januari 2013 is het SSC operationeel en verleent het diensten aan de drie partnerorganisaties op het gebied van personeels- en salarisadministratie, ICT en inkoop. De betreffende werknemers zijn in 2013 gedetacheerd bij de gemeente Zwolle en gehuisvest in het Provinciehuis. In 2014 wordt het accent gelegd op de daadwerkelijke realisatie van beoogde besparingen. In 2014 zal het perspectief op uitbreiding met andere (bedrijfsvoerings)diensten en met andere deelnemende overheden verder ontwikkeld worden. Dit perspectief zal in de bedrijfsvoeringnota 2014-2017 verwoord worden. Uitbreiding wordt niet in 2014 verwacht. Verder zijn in 2013 voorbereidingen getroffen voor een aantal andere ontwikkelingen: x Het streven om met ingang van 2014 het heffen en innen van belastingen uit te besteden aan GBLT (gemeenschappelijk belastingkantoor Lococensus/Tricijn). x Het onderbrengen van onze brandweer in de Veiligheidsregio met ingang van 2014. Naast deze grote operaties geven we op diverse andere manieren invulling aan partnerschap. De eenheid SoZaWe levert structureel diverse producten aan omliggende gemeenten. Vanuit vooral de eenheden A&F en EC leveren we al diverse diensten op verzoek van andere gemeenten. In de Talentenregio werken we samen met 15 andere gemeenten op het gebied van Human Resources. Zo wordt de website van deze Talentenregio steeds meer benut voor de uitwisseling van vacatures en tijdelijke klussen. Het Nieuwe Werken Het Nieuwe Werken heeft als doelstelling dat medewerkers van de gemeente Zwolle plaatsen tijdonafhankelijk kunnen werken. Het zal daarmee bijdragen aan het realiseren van de bovenstaande visie “Andere overheid, compacte organisatie”. Het programma leidt tot een besparing op het jaarlijkse exploitatiebudget door verdichting van het aantal werkplekken, een efficiënter gebruik van de huisvesting en het opzeggen van de huur van De Lure en Werkplein De Lure. De digitalisering van werkprocessen draagt bij aan de transparante besluitvorming en het tijden plaatsonafhankelijk werken. Medewerkers maken zich stapsgewijs de nieuwe werkwijzen eigen en passen die toe op hun taken. Daarbij worden gedragsverandering, processen, ICT en digitalisering in samenhang bezien. Om het aantal werkplekken te verdichten, is een aanpassing van de inrichting van het Stadhuis en het Stadskantoor nodig. Uitgangspunt voor de herinrichting is dat de activiteit de werkplek bepaalt. Door de verdichting kunnen er drie verdiepingen van het Stadskantoor vrijgespeeld worden voor verhuur. De frontoffice van SoZaWe en Publiekszaken worden samengevoegd in de Publiekshal van het stadskantoor. De aanbesteding start eind 2013 na de kredietaanvraag . Deze investering wordt gefinancierd


201

samenwerking

vanuit de besparing op de huisvestingslasten, doordat de huur van De Lure en Werkplein de Lure wordt opgezegd. Daarnaast levert de verbouwing inkomsten op, doordat er drie verdiepingen op het Stadskantoor vrijkomen voor verhuur. Het Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococensus-Tricijn (GBLT) is serieus geïnteresseerd in de huur van twee verdiepingen. De verbouwing start begin 2014 en loopt door tot halverwege 2015 Human Resources Stond in 2012 de verfijning van de de strategische personeelsplannen (SSP)op de agenda, is in 2013 de herijking van deze plannen op de toekomst van de organisatie dominanter. Het gesprek hierover wordt voorbereid en zal effect hebben op de verdere invulling van de SPP’s binnen de eenheden. Ontwikkeling van medewerkers aan de hand van de organisatiewaarden, de 4 V’s (verbinding, vakmanschap, vertrouwen en verantwoordelijkheid) en het stimuleren van en sturen op mobiliteit loopt daar als een rode draad doorheen. In het organisatieontwikkelprogramma DNA-Zwolle (de nieuwe ambtenaar) wordt geëxperimenteerd met de werkstijl die bij de organisatiewaarden hoort. Dat vindt plaats op drie dimensies: leidinggevenden, team en professional. De uitkomsten van het re-assessment Investor in People (IiP)heeft wederom tot verlenging van de certificering voor drie jaar geleid en biedt tevens per eenheid aandachtspunten voor het stimuleren van de ontwikkeling van medewerkers. De afname van de organisatieomvang zet door. In 2013 zal de ambtelijke organisatie krimpen van 963 fte naar circa 860 fte (inclusief het SSC Bedrijfsvoering), onder meer door de overgang van de Brandweer naar de Veiligheidsregio. Door de krimp van de organisatie zijn 20 medewerkers (17,4 fte) bovenformatief. Op 1 persoon na zijn al deze medewerkers aan het werk in een tijdelijke opdracht. De reductie van de formatie stimuleert het vormgeven van innovatieve alternatieven om de benadering van het mobiliteitsvraagstuk in de organisatie verder vorm te geven. Dit gebeurt onder meer door Route 66. Route 66 is een pool voor medewerkers van 58 jaar die bovenformatief worden. Deze medewerkers blijven in dienst van de gemeente Zwolle en worden gedetacheerd op tijdelijke klussen. Zij maken 2 jaar voor de AOW datum gebruik van Keuzepensioen. Hiermee maken zij ruimte voor (nieuwe) collega’s. Naast deze poolvorming speelt ook het loopbaancentrum een belangrijke rol door het equiperen van medewerkers met de vaardigheden en netwerk, nodig om een nieuwe perspectief voor zichzelf te bemachtigen. Sturing en beheersing 'Het in 2102 opgestarte programma 'versterken financieel strategisch vermogen' richt zich op het vergroten van de alertheid, kennis en kunde om de financiële effecten eerder en beter bij de besluitvorming te betrekken. In 2014 zal een stevig opleiding voor de financieel worden afgerond. We gaan verder met het verstevigen van de interne en externe netwerken van financials. Ook pilots op het gebied van total cost of ownership en maatschappelijke kosten-baten analyse vinden plaats. Tot slot zal de verdere ontwikkeling van de beleids- en bedrijfsvoeringscyclus in 2014 aandacht krijgen met als centrale vragen: hoe kunnen deze cycli nog verder verbeterd worden t.b.v. het sturen en hoe ontsluiten we basisinformatie ten behoeve van het sturen beter.' De vele ideeën en plannen zullen op elkaar afgestemd worden. De krimp van de organisatie vraagt om fundamentele heroverweging van de ondersteunende functies. De directie neemt het voortouw om dit proces te coördineren. Daarbij spelen de organisatievisie, het SSC, de bezuinigingen en de maatschappelijke opgaaf een centrale rol. Het doel is te komen tot voorstellen (operationele, tactische en fundamentele aanpassingen) die leiden tot doelmatige ondersteuning binnen de eenheden en het verkeer met A&F, die aansluiten bij een gewijzigde vraag vanuit het primaire proces, die passen binnen een gemeenschappelijke organisatievisie, die inspelen op externe ontwikkelingen in het aanbod en in het bijzonder het toekomstig aanbod van het SSC. De auditpool zal in 2014 niet ingeschakeld worden: de gemeentebrede bezuinigingsaanpak met behulp van Zero Based Budgetting vervult die rol.

Proces en ICT Proces en ICT ondersteunt drie trends die passen bij de andere overheid: 1. Samenwerking intern en met partners: We zetten het lean maken van processen gestaag door, vaak in combinatie met andere organisatorische wijzigingen. Dit doen we proces voor proces. Daarnaast gaan we verder met het onderbrengen van processen in het Zakensysteem gekoppeld aan onze basisregistraties. In het Zakensysteem wordt een “zaak” aangemaakt zodra een burger of ondernemer een verzoek doet. Hiermee kan de onderlinge samenwerking ondersteund en gevolgd worden. Zo zullen we de weliswaar slinkende stroom fysieke post aan het zaaksysteem toevoegen. Hetzelfde geldt voor subsidieaanvragen en evenementen-vergunningen. Daarmee gaan we ook digitaal werken. Verder zal het uitwisselen van kennis en het samen maken van documenten (co-creatie) en de bereikbaarheid met up to date ICT worden ondersteund. 2. Plaats- en tijdonafhankelijk werken. Dit vereist dat stukken digitaal raadpleegbaar zijn. We hebben papieren dossiers flink gereduceerd. Met de digitalisering van processen, zodat er geen papier meer aan te pas komt, gaan we onverminderd door. Zo ronden we in 2014 de digitalisering van de processen van Sociale Zaken af. Door te digitaliseren ondersteunen we het flexwerken en de mogelijkheden om de huisvesting te reduceren (zie het Nieuwe Werken) en bezuinigen we op archiveringswerk en gebruik van papier. 3. Samenwerking in de regio en met partners in de stad. De wijzigingen in het sociaal domein zullen uitgewerkt moeten worden naar processen en ICT. Het shared service centrum (SSC) gaat de volgende fase in door eigenaar te worden van de ICT en met geüniformeerd processen te werken. GBLT zal belastingwerkzaamheden van ons overnemen en daarvoor is een goede ICT-verbinding tussen beide organisaties nodig. De veiligheidsregio gaat van start. De ontwikkelingen in het sociaal domein zullen qua bedrijfsvoering vorm moeten krijgen: welke processen, welke ICT, welke organisatiestructuur?


202

samenwerking

Voor de informatie-uitwisseling met partners in de stad zullen we een gezamenlijke informatie-architectuur moeten ontwikkelen. We zien dat ICT veel veranderingen en besparingen mogelijk maakt. Hiertegenover staan investeringen en toenemende exploitatiekosten, maar die verdienen we terug. We worden steeds afhankelijker van ICT, dat stelt hogere eisen aan (informatie)beveiliging, performance en continuïteit. Het informatiebeveiligingsbeleid is vastgesteld en wordt ondermeer uitgevoerd door te starten met een jaarlijkse Digid-audit en een jaarlijkse hackerstest, alsmede maatregelen naar aanleiding van de mystery-guest die we in 2013 hebben ingehuurd. We investeren in 2014 in een zeven thema’s: Digitalisering en Het Nieuwe Werken, continuïteit en beveiliging, basisregistraties, dienstverlening, efficiëntere processen, upgrade applicaties en goede infrastructuur. Deze investeringen werden voorheen in een apart Meerjarenprogramma ICT aan de Raad voorgelegd, vanaf heden zijn ze integraal onderdeel geworden van deze begroting. Zie ook de investeringenparagraaf. De lange termijn ontwikkelingen ten aanzien van proces en informatie wordt in de eerstvolgende PPN meegenomen. Inkoop Vanaf 1 januari 2013 is inkoop ondergebracht bij het Shared Service Centrum (SSC, samenwerking Provincie Overijssel, gemeente Kampen en gemeente Zwolle). Hierdoor wordt mede een verdere professionalisering van de inkoopfunctie bewerkstelligd. Tevens is in 2013 het nieuw inkoopen aanbestedingsbeleid aan de raad ter vaststelling voorgelegd en is tot implementatie hiervan binnen de organisatie overgegaan. Naast doelmatigheid, rechtmatigheid en het verantwoorden, is nadrukkelijk aandacht voor Social Return, uitnodigingsbeleid van het lokale bedrijfsleven en contractmanagement. De effectiviteit van dit beleid zal nauwgezet worden gemonitord en jaarlijks worden gerapporteerd aan de Raad. Daar het inkoopen aanbestedingsbeleid door de raad is vastgesteld, zal de accountant op naleving van dit beleid, controleren. Ten behoeve van de implementatie van het nieuwe beleid en in verband met de organisatiewijziging is er een programmamanager inkoop aangesteld die tevens fungeert als ‘demand-manager’, dat wil zeggen: als linking-pin tussen de gemeentelijke inkooporganisatie en het SSC. De programmamanager zorgt ervoor dat de kwaliteit van inkoop binnen de gemeentelijke organisatie verder ontwikkeld wordt in afstemming met het SSC. Onder meer wordt aan de rol van de leadbuyers nadere invulling gegeven, wordt contracten category-management versterkt, en staat voor 2014 de aanschaf van een inkoopmanagement-systeem gepland. Daarnaast wordt onderzocht in hoeverre inkoopbesparingen zijn te realiseren en hoe deze budgettair kunnen worden verwerkt. Juridische zaken Het nieuwe proces bezwaarschriften loopt inmiddels. De eerste resultaten zijn goed. Alle doelstellingen qua afhandeling worden gehaald. Eind 2013 wordt gestart met het medewerkerstevredenheidsonderzoek en het klanttevredenheidsonderzoek om na te gaan hoe klanten en medewerkers het nieuwe proces ervaren. Daarnaast zullen de IT aanpassingen doorgevoerd worden. Begin 2014 zal het proces geheel geëvalueerd kunnen worden en zonodig aangepast worden. Externe inhuur In het najaar van 2011 heeft het college de raad geïnformeerd over het afwegingskader externe inhuur. Het college heeft daarin toegezegd de raad jaarlijks in de rekening te zullen rapporteren over de externe inhuur, aansluitend bij de rijksbegrotingsvoorschrfiten onderverdeeld in de categorieën bedrijfsvoering, beleidsgerelateerde en beleidsondersteunende inhuur en inhuur op projecten. Om een optimale prijs/kwaliteit te waarborgen, gaat de gemeente Zwolle vanaf 2014 voor externe inhuur werken volgens het marktplaatsprincipe, waarbij via een virtuele marktplaats steeds een mini-aanbesteding voor inhuur plaatsvindt. Dat biedt meer kansen voor locale partijen en ZZP-ers om mee te doen met een dergelijk mini-aanbesteding dan een raamcontract. Bij een raamcontract zijn het meestal de grotere bureaus waarmee een contract wordt gesloten, omdat kleinere partijen veel niet aan de eisen kunnen voldoen. De marktplaats geldt met name voor inhuur in de schalen 9 t/m 12-13. Voor inhuur voor de lagere schalen heeft de gemeente Zwolle een contract met Uitzendbureau Randstad. Waar uit oogpunt van doelmatigheid en continuïteit het beter is te werken met een raamcontract, zullen raamcontracten gesloten worden


203

samenwerking


204

samenwerking

Programmabegroting 2014 Hoofdstuk 6 Financiële overzichten


205

samenwerking


206

samenwerking

Overzicht 1

Baten en lasten


207

samenwerking

Omschrijving/programma (bedragen x € 1.000)

Resultaat voor bestemming Specificatie reservemutaties per programma: 1 Volkshuisvesting 2 Economie 3 Bereikbaarheid en mobiliteit 4 Groene leefomgeving en milieu 5 Ruimte en cultuurhistorie 6 Leefbaarheid en welzijn 7 Onderwijs en jeugd 8 Veiligheid 9 Integraal beheer openbare ruimte 10 Sociaal economische zelfredzaamheid 11 Bijstandsverlening en armoedebestrijding 12 Cultuur 13 Sport 14 Gezondheid en zorg 15 Raad en raadsgriffie 16 Bestuur en dienstverlening 17a Exploitatie gronden 17b Vastgoedmanagement 18 Financiering en algemene dekkingsmiddelen Subtotaal mutaties reserves Resultaat na bestemming

begroting 2014 vòòr reservemutaties lasten baten saldo 374.122

381.665

7.543

78

195 36 929

399

2.642

230

454

860 3.343 1.611

1.096 1.754 2.981 60

117 36 -921 -215 -180 39 27 0 2.243 0 0 0 224 0 0 236 1.754 -362 -1.551

8.807

10.254

1.447

382.929

391.919

8.990

1.850 215 221

41 39 27


208

samenwerking

Overzicht 2

Totaal baten en lasten programma’s

6.2 TOTAALOVERZICHT BATEN EN LASTEN PROGRAMMA'S 2012 - 2014 vóór reservebestemming (bedragen x € 1.000)


rekening 2012

LASTEN begroting begroting 2013 2014

rekening 2012

BATEN begroting begroting 2013 2014

SALDI begroting 2014

1 2 3 4 5

De stad Volkshuisvesting Economie Bereikbaarheid en mobiliteit Groen en milieu Ruimtelijke plannen en monumenten

7.280 4.500 18.996 6.559 5.717

3.070 2.727 7.012 3.184 2.299

2.927 2.558 7.155 3.154 2.089

14.048 1.975 15.885 2.341 465

2.093 860 9.140 0 0

1.774 734 8.180 0 0

-1.153 -1.824 1.025 -3.154 -2.089

6 7 8 9

De wijken Leefbaarheid en welzijn Onderwijs en jeugd Veiligheid Integraal beheer openbare ruimte

10.127 25.531 12.446 48.676

8.468 29.764 13.080 48.879

8.526 26.804 12.642 47.408

432 2.726 115 23.584

63 3.251 193 23.358

46 3.260 196 22.968

-8.480 -23.544 -12.446 -24.440

10 11 12 13 14

De mensen Sociaal economische zelfredzaamheid Bijstandsverlening en armoedebestrijding Cultuur Sport Gezondheid en zorg

27.140 59.082 18.150 12.329 42.715

24.580 62.563 17.356 8.835 41.674

22.682 65.027 17.987 8.811 41.505

23.623 46.312 265 3.772 3.987

23.682 46.351 267 1.046 3.514

21.831 49.050 220 1.054 3.509

-851 -15.977 -17.767 -7.757 -37.996

De organisatie Raad en raadsgriffie Bestuur en dienstverlening Exploitaite gronden Vastgoedmanagement Financiering en algemene dekkingsmiddelen

2.095 22.411 101.149 12.580 6.013

2.063 20.040 73.561 10.167 5.324

2.084 20.047 65.200 10.627 6.887

16 9.266 39.857 14.249 189.405

0 6.639 69.497 11.684 183.976

0 6.572 60.048 11.960 190.262

-2.084 -13.475 -5.152 1.333 183.375

Totaal vóór bestemming

443.496

384.646

374.120

392.323

385.614

381.664

7.544

70.988

14.731

8.807

65.120

13.747

10.253

1.446

514.484

399.377

382.927

457.443

399.361

391.917

8.990

15 16 17a 17b 18

Reservemutaties Totaal na bestemming

Nog te verwerken nagekomen correcties (waaronder uitkomsten septemberciculaire en aanvullende bezuinigingen) Gecorrigeerd totaal na bestemming

230 9.220


209

samenwerking

Overzicht 3

Incidentele baten en lasten

Programma/besteding 2

3

4

5

6

9

10

12

16

18

2014

Economie Economie/kantorenmarkt

-100

Bereikbaarheid en mobiliteit Convenant mobiliteitsmanagement Regionaal verkeersmanagement Verkeersveiligheid Wijheseweg

-60 -20 -100

Groene leefomgeving en milieu Projecten en programmakosten duurzaamheid Deltawet Dekking bijdrage uit rioleringsreserve

-225 -60 60

Ruimte en cultuurhistorie Plankosten binnenstadprogramma Projecten binnenstadprogramma Dekking t.l.v. ISV gelden (t/m 2014) Monument Ter Pelkwijkpark

230 -500 500 -120

Leefbaarheid en welzijn Ambulant jongerenwerk Millenniumdoelen Vluchtelingenwerk

-100 -25 -30

Integraal beheer openbare ruimte Exploitatie Wythmenerplas Sociale economische zelfredzaamheid Tekort Wezo Cultuur Fundatie

-55

Financiering / algemene dekkingsmiddelen Dubieuze debiteuren Onttrekking reserve MIB Onttrekking reserve afkoopregeling LVS Inzet incidentele bestedingsruimte

Totaal incidentele baten en lasten


2016

2017

-230 -500

-55

-55

-25

-25

-100 709 60 2.085

810 30

80

60

30

0

-1.745

-25

Bestuur en dienstverlening Zwolle-Kampen netwerkstad Project- en programmakosten participatie en wijkgericht werken Regio Zwolle

2015

-74 -225 -20

210

0

samenwerking

Overzicht 4

Structurele reservetoevoegingen en -onttrekkingen

Lasten 2014

Programma/reserves 1

2

3

5

7

9

13

16

17b

Volkshuisvesting Stimuleringsfonds volkshuisvesting

-78

Economie Dekkingsreserve Zuiderzeehaven Bereikbaarheid en mobiliteit Reserve parkeren

Sport Onderhoudsreserve sport Dekkingsreserve kunstgrasvelden Bestuur en dienstverlening Reserve onderhoud gebouwen A&F Onderhousreserve huisvesting gemeentelijk personeel Reserve verkiezingen Reserve begraafplaatsen Dekkingsreserve gemeentelijke panden Reserve rechtspositionele verplichtingen

26

-10 757 1.173

-230 254

-127 -545 -182 -5 65 28

Vastgoedmanagmeent Onderhoudsreserve verhuurde panden Reserve Vastgoed Reserve decking kapitaallasten Morsestraat

-3.027 -316

Totaal

-6.550


928

-180

Onderwijs en jeugd Dekkingsreserve onderwijshuisvesting Integraal beheer openbare ruimte Onderhoudsreserve Wythmenerplas Egalisatiereserve rioleringen Egalisatiereserve afval

18

36

-1.850

Ruimte en cultuurhistorie Reserve egalisatie bestemmingsplannen

Baten 2014

21 3.306

211

samenwerking


212

samenwerking


Bijlagen


213

samenwerking


214

samenwerking

Bijlage 1

Specificatie uitkomsten meerjarenraming 2014-2017

Specificatie uitkomsten meerjarenraming 2014 t/m 2017 bestaand beleid (bedragen x 1.000 euro)

2014

2015

2016

2017

Doorwerking resultaat voorgaande jaren: 1a

1b

Doorwerking vanuit voorgaande jaren - uitkomst begroting 2014

5.006

5.006

5.006

5.006

- verdeelresultaat op rente

3.600

2.550

950

0

- bezuinigingen PPN 2013-2016 beleidsinhoudelijk

0

1.555

1.555

1.555

- bezuinigingen PPN 2013-2016 bedrijfsvoering

0

1.500

1.500

1.500

- bezuinigingen PPN 2014-2017

0

1.804

1.804

1.804

614

1.349

1.349

1.349

- Spoorzone

0

-3.000

-3.000

-3.000

- openbare verlichting (PPN 2014-2017)

0

-30

-60

-90

- buffer voor decentralisatiedossiers/rijksbeleid/soc.domein

0

-1.500

-4.000

-4.000

9.220

9.234

5.104

4.124

a1. Ingeschatte accrestoename vanaf 2014 obv sept.circ. 2013

0

-1.045

-694

281

a2. Stelpost onderuitputting rijksuitgaven (basis 2013: - € 0,5 mln.)

0

pm

pm

Pm

a3. Stelpost aanpassing verrekenmethodiek woonruimtegegevens

0

-250

-250

-250

a4. Pro memorie herverdeeleffecten GF vanaf 2015

0

pm

pm

Pm

b. vrijval integratie-uitkering WUW tgv alg. uitk. (saldo)

0

1

2

6

c. afbouw suppletieuitkering OZB

0

-112

-224

-336

d. doorvertaling korting BTW-compensatiefonds

0

-1.045

-957

-780

e. doorvertaling korting lagere apparaatskosten

0

-435

-874

-1.317

f. korting Onderwijshuisvesting (€ 256 mln)

0

-2.430

-2.430

-2.430

g. korting scootmobielen (€ 50 mln.)

0

-105

-180

-355

h. doorvertaling dualiseringskorting

0

-130

-130

-130

i. doordecentralisatie buitenonderhoud naar PO/SO

0

-1.100

-1.100

-1.100

j. technische correcties GF en mutaties rijkstaken (zie 3)

0

-1.422

-437

-437

0

900

0

0

k. Integratie-uitkering WMO (nominale index)

0

180

360

540

Corresponderende posten a.g.v. rijkstaken c.a.

0

435

435

435

0

-6.558

-6.479

-5.873

0

260

590

760

Bezuinigingen

- bezuinigingen bij begroting 2014 1c

Nieuw beleid en buffers

Rijksbeleid: 2.

Algemene uitkering Gemeentefonds:

af: incidentele dekking korting kasschuif NUP 3.

Groei van de stad: 4.

Volume toename onroerende zaakbelasting

5.

Algemene uitkering:

6.

a. volume toename

0

1.612

2.727

3.941

b. correctie a.g.v. landelijke volumegroei / ontw.uitk. Basis

0

-1.654

-2.884

-4.214

a. lasten a.g.v. vastgestelde grondexploitaties (cat. A)

0

-74

-148

-222

c. volumegroei van verplichte bijdr. aan derden (cat. C)

0

-23

-46

-69

d. gesaldeerde volume-effecten a.g.v. wettelijke taken

0

29

549

418

0

-70

-145

-220

0

80

643

394

Stadsuitbreiding:

en/of vastgestelde gem. verordeningen (cat. D) e/f stelposten inbreiding/herstructurering en overige (cat E/F)


215

samenwerking

Overige gemeentelijk bestaand beleid: 7.

8.

Nominale ontwikkelingen: a. inflatie-correctie gemeentelijke tarieven

0

610

1.235

1.875

b. trendmatige loon- en prijsaanpassingen

0

-2.620

-5.275

-7.985

c. afbouw gemeentelijke FPU

0

130

150

150

d. Gevolgen CAO voor FLO en 2e loopbaanbeleid

0

-61

-66

-66

Investeringslasten: a. mutatie bestaande kapitaallasten

0

59

761

1.357

c. lasten vervangingsinvesteringen

0

-339

-686

-1.042

b. bestaande stelpost onderwijsinvesteringen

0

-389

-465

-730

d. lasten verplichte investeringen Onderwijswet

0

0

-109

-220

e. onderhoudsinvesteringen onderwijs (PPN 2012-2015)

0

0

-87

-87

9.

Afbouw reserve afkoop LVS/WI

0

-30

-60

-60

10.

Afloop herijkingstaakstelling Vastgoed

0

-146

-146

-146

11.

Vervallen storting pensioenvoorz. Raad

0

0

45

45

12.

Correctie kapitaallasten onderwijs

0

0

-90

-90

13.

Dividend Wadinko

0

0

0

-50

0

-2.786

-4.793

-7.049

9.220

-30

-5.525

-8.404

Totaal bestaand beleid

Toelichting op specificatie uitkomsten meerjarenraming 2015-2017 bestaand beleid Algemene uitgangspunten: De meerjarenraming 2015 t/m 2017 is op basis van de meest recente informatie geactualiseerd (prijspeil 2014). Voor de berekening van de volumemutaties (stadsuitbreiding en algemene uitkering) is o.a. uitgegaan van een jaarlijkse toename van het aantal inwoners en woningen van: jaarlijkse toename van het aantal inwoners en woningen

2015

2016

2017

inwoners voorafgaand jaar: woningen voorafgaand jaar (netto):

1.000

1.000

1.000

400

400

400

De gegevens over het gemeentefonds (algemene uitkering) zijn gebaseerd op de mei- en septembercirculaire 2013. Toelichting per onderwerp: sub 1: Onder de post 1a is de doorwerking van het voordelig resultaat uit 2014 ad € 8,6 mln. verwerkt. Aangevuld met de bij de begroting voorgestelde aanvullende bezuinigingen in 2014 komt het begrotingsresultaat op € 9,2 mln. Onderdeel van het resultaat is de verwerking van de rentekosten op grond van de bij de perspectiefnota gewijzigde rentesystematiek. In de meerjarenraming loopt het rentevoordeel geleidelijk aan af omdat de financiering via het eigen vermogen tegen 0% sterker afneemt dan de te financieren boekwaarde. Dit betekent dat meer via vreemd vermogen moet worden gefinancierd. sub 2a: De accresramingen zijn gebaseerd op de ramingen uit de Miljoenennota 2014. In de septembercirculaire 2013 zijn vanaf 2014 de volgende (voorlopige) accrespercentage gemeld: 2013: + 4,24% 2014: - 0,94% 2015: + 0,31% 2016: + 0,79% 2017: + 0,06% De ervaring uit voorgaande jaren leert dat de percentages gedurende het jaar / jaren behoorlijk kunnen muteren. Het definitieve percentage voor jaar t wordt in de meicirculaire van jaar t+1 vastgesteld. Voor verrekening van onderuitputting op de rijksuitgaven hebben wij een stelpost van € 525.000 opgenomen. (zijnde de gemiddelde onderuitputting over de afgelopen jaren.) De verdeelsystematiek van het gemeentefonds wordt thans geëvalueerd. Het voornemen is de herverdeling met ingang van 2015 te laten ingaan.


216

samenwerking

sub 2b: De integratie van de WUW-middelen loopt (landelijk) tot en met 2017. De jaarlijks vrijvallende bijdrage in de kapitaallasten binnen de integratie-uitkering wordt toegevoegd aan de algemene uitkering. sub 2c: Ter compensatie van de opbrengstderving in verband met de afschaffing van de gebruikersbelasting op OZB-woningen ontvangen de nadeelgemeenten een suppletie-uitkering die t/m 2020 gefaseerd wordt afgebouwd. sub 2d: In het financieel akkoord van 18 januari 2013 tussen kabinet en gemeenten is overeengekomen het BTW-compensatiefonds (BCF) niet af te schaffen. Wel blijft de taakstellende korting € 310 voor de gemeenten staan, maar wordt nu via het gemeentefonds gekort. In het BCF wordt een plafond aangehouden van € 3,1 mrd. Indien de gemeenten minder of meer compensatie vragen dan vindt er een verrekening via het gemeentefonds plaats. Gelet op de huidige ontwikkelingen verwacht het rijk dat er onderschrijding op het BCF zal ontstaan en heeft dit in de septembercirculaire vertaald in een lagere korting. In 2015 € 147 mln. aflopend naar € 117 mln. in 2017. Het rijk en de VNG doen onderzoek naar een alternatieve verdeling binnen het gemeentefonds. sub 2 e t/m h: In het regeerakkoord en daarna heeft het kabinet besloten onderstaande maatregelen te korten op het gemeentefonds, zonder dat daar directe kostenbesparingen bij de gemeente tegenover staan. Te weten: x Lagere apparaatskosten (opschaling) € 60 mln. in 2015, en daarna jaarlijks met € 60 mln. oplopend. x Onderwijshuisvesting € 256 mln. x Scootmobielen € 15 mln. in 2015, oplopend naar € 50 mln. in 2017. x Dualiseringskorting € 18 mln. sub 2i: Het rijksvoornemen is om met ingang van 2015 het buitenonderhoud en aanpassingen aan schoolgebouwen in het primair en speciaal onderwijs van gemeenten over te hevelen naar de schoolbesturen. Nadeel voor Zwolle voorlopig ingeschat op € 1,1 mln. Dit nadeel wordt de komende jaren geleidelijk aan afgebouwd, omdat op bestaande activa wordt afgeschreven en er geen vervanging meer nodig is. Dit voordeel is meegenomen onder sub 8 ‘mutaties bestaande kapitaallasten’. sub 2j: Op grond van rijksbeleid worden geregeld taken bij de gemeente belegd en / of kortingen doorgevoerd in verband met bijstelling rijksbeleid. De verrekening loopt via de gemeentefondsuitkeringen. Daarnaast wordt in bepaalde gevallen in overleg tussen rijk en VNG tijdelijke onttrekkingen aan het gemeentefonds doorgevoerd. Onderstaande de ontwikkelingen voor 2014 t/m 2017: De opgenomen bedragen zijn indicatief. x Met ingang van 2015 wordt de wettelijke verplichte maatschappelijke stage voor het voortgezet onderwijs afgeschaft. Korting van € 20 mln. landelijk , voor Zwolle € 175.000. x In het kader van de financiering van het Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP), betreffende basisregistraties, past het rijk in overleg met de VNG een zogenaamde financieringschuif toe. Dit houdt in dat de gemeenten in 2011 t/m 2014 jaarlijks € 30 mln. via de algemene uitkering ontvangen, maar het voorgeschoten bedrag in 2015 in een bedrag (€ 120 mln.) terug moeten betalen. Voor Zwolle betekent dit in 2015 een onttrekking van € 900.000. Dit bedrag dekken we af via de reserve MIB. x De overige aanpassingen hebben o.a. betrekking op de door VNG met het rijk overeengekomen tijdelijke financiering via het gemeentefonds van de ontwikkeling van de modernisering Gemeentelijke Basisregistratie Persoonsgegevens (mGBA) en de Online Raadpleegbare Reisdocumenten Administratie (ORRA) sub 3: Hieronder staan de met 2j corresponderende stelposten in verband met de taakmutaties via het gemeentefonds. In 2015 worden de gemeenten gekort in verband met het afschaffen van de wettelijke verplichte maatschappelijke stage voor het voortgezet onderwijs. De korting (€ 175.000) is voorlopig doorvertaald in lagere lasten in afwachting van definitieve informatie over de doorwerking van de maatregel. sub 4: De opbrengst uit de volume-ontwikkeling van de onroerende zaakbelasting is als volgt bepaald: Ontwikkeling waarde areaal OZB (bedragen x € 1 mln.)

2015

2016

2017

Totaal

100

100

100

300

51

45

11

107

151

145

111

407

2015

2016

2017

Totaal

Woningen

120

120

120

360

Niet-woningen

140

210

50

400

Totaal toename opbrengst OZB

260

330

170

760

Woningen Niet-woningen Totaal toename waarde areaal OZB Opbrengsttoename OZB (bedragen x € 1.000)


217

samenwerking

De toename van het waardeareaal is indicatief bepaald en gebaseerd op prijspeil 1-1-2013 (Woz-waarden) en tarieven 2014. In de opbrengstraming 2015 voor de niet woningen is rekening gehouden met toename van de leegstand van 11,5% naar 12,5%. sub 5a: De ontwikkelingen van de volumemutaties voor de algemene uitkering zijn afgeleid van de uitgangspunten met betrekking de groei van het aantal woningen en inwoners. De ontwikkeling van het aantal bijstandscliɺnten is voorlopig gelijk gehouden aan de door het rijk geraamde volume-ontwikkeling van het aantal bijstandscliënten. Vanwege de economische situatie is de ontwikkeling moeilijk te voorspellen. (zie ook 5b) sub 5b: De algemene uitkering wordt jaarlijks via de norm ontwikkeling uitkeringsbasis gecorrigeerd voor de landelijk verwachte volumegroei van de verschillende verdeelmaatstaven. Het rijk houdt voor de komende jaren (septembercirculaire 2013) rekening met een correctie van - 19 punt voor 2015 , - 14 punt voor 2016 en - 15 punt voor 2017. (1 punt is circa € 85.000). Deze fors negatieve correctie is met name het gevolg van de verwachte toename van het aantal bijstandscliɺnten. Onder 5a is de verwachte toename van de Zwolse bijstandscliɺnten opgenomen. Deze zijn voorlopig op het niveau van het landelijk gemiddelde gesteld. sub 6a t/m d: De lasten stadsuitbreiding worden onderscheiden in de categorieën A t/m F, te weten: categorie A: voorzieningen waarvan de investeringen reeds zijn aanvaard en gedekt binnen vastgestelde grondexploitaties. categorie B: vervallen. categorie C: volumegroei van verplichte bijdragen aan landelijke of regionale samenwerkingsverbanden. categorie D: gesaldeerde volume-effecten van wettelijke taken en taken op grond van vastgestelde gemeentelijke verordeningen. categorie E: Stelposten voor het in stand houden van voorzieningen binnen inbreidings- en herstructureringsgebieden, waarvan de investeringen reeds zijn aanvaard en gedekt binnen de vastgestelde grondexploitaties. categorie F: Stelposten voor overige taken en voorzieningen die aantoonbaar te relateren zijn aan binnenstedelijke groei van de stad. Onder de stadsuitbreidinglasten staan een aantal posten waarover te zijner tijd nog nadere besluitvorming moeten plaatsvinden. (bedragen x € 1.000). Zie bijlage 1 uit het bijlagenboek. Stadsuitbreidingsposten, nog nadere besluitvorming (bedragen x € 1.000)

2015

2016

2017

Totaal

6

6

6

18

D04 Stelpost investeringen voortgezet onderwijs

23

23

23

69

E/F Stelpost inbreiding/herstructurering en overige taken ca.

70

75

75

220

D03 Stelpost investeringen speciaal onderwijs

sub 7a/b: Bij de bepaling van de jaarlijkse loon- en prijsaanpassingen is rekening gehouden met de volgende percentages: Loon- en prijsaanpassingen ca 2015

2016

2017

Lonen (salarissen en sociale lasten)

2,0 %

2,0 %

2,0 %

Prijzen (prijsindex BBP)

1,4 %

1,4 %

1,4 %

Inflatiecorrectie gemeentelijke tarieven

1,7 %

1,7%

1,7 %

De CAO onderhandelingen vanaf 1-1-2013 zijn nog steeds gaande. Voorlopig houden wij voor de meerjarenraming 2% aan loonkostenstijging aan, dit is inclusief de ontwikkeling van de werkgeverslasten (o.a. pensioenpremie en zorgverzekering). De prijsontwikkeling is gebaseerd op de prijsindex voor Bruto Binnenlands Product, deze prijsindex wordt ook door het rijk toegepast. De genoemde percentages zijn gebaseerd op de in de septembercirculaire 2013 vermelde gegevens voor het jaar 2014 en zijn doorgetrokken naar latere jaren. Het inflatiecorrectiepercentage wordt bepaald door het mixpercentage van de loon- en prijsontwikkelingen uitgaande van een kostenverhouding van 50-50. sub 7c: De regeling gemeentelijke FPU loopt in 2016 teneinde. sub 8: Onder de investeringslasten zijn de ontwikkelingen van de bestaande kapitaallasten en ruimte voor nieuwe kapitaallasten opgenomen. Daarbij is rekening gehouden met de nieuwe rentesystematiek, zoals bij de perspectiefnota jl. is afgesproken op basis van de rentenotitie. sub 9: In verband met de afkoop van de rijksregelingen Leefbaarheid, Veiligheid en Stadseconomie (LVS) en werkgelegenheidsimpuls (WI) is bij de jaarrekening 2005 € 1,9 mln. in de reserve afkoop regeling LVS/WI gestort ter dekking van het per saldo


218

samenwerking

structureel nadelig resultaat ad € 0,3 mln. De beschikking ten gunste van het resultaat wordt t/m 2016 in 10 jaar met gelijke bedragen van € 30.000 afgebouwd. sub 10: In 2005 is in het kader van de bezuinigingen/herijkingen besloten dat Vastgoed middels een opbrengst uit de verkoop van gemeentelijke panden 10 jaar lang een bijdrage levert aan de algemene middelen. In 2015 loopt de bijdrage af. sub 11: Als gevolg van het afschaffen van de wachtgeldregeling voor nieuwe raadsleden vervalt met ingang van 2016 de jaarlijkse dotatie aan de voorziening rechtspositie raadsleden. sub 13: Het dividend Wadinko wordt op basis van huidige afspraken t/m 2016/2017 ontvangen


219

samenwerking

Bijlage 2

Vervangingsinvesteringen 2014


220

samenwerking


221

samenwerking

Bijlage 3

Overzicht van de reserves en voorzieningen

Overzicht van reserves 2014 Stand per Nr

Reserve

toevoegingen

1-1-2014

rente

overige

onttrek-

Stand per

kingen

31-12-2014

1. Weerstand- en risicoreservering C01

Algemene reserve

S01

Inkomensdeel WWB

S04

WMO

13.407.451

1.300.000

14.707.451

2.002.431

2.002.431

666.833

Totaal weerstand- en risicoreservering

666.833

16.076.715

0

1.300.000

0

17.376.715

2. Reservering gekoppeld aan kostendekkingsbeginsel E01

Egalisatie afvalstoffenheffing (was W01)

5.491.096

1.173.298

4.317.798

E02

Egalisatiereserve riolering (was W02)

5.118.580

757.172

4.361.408

P01

Begraafplaatsen

505.049

P04

Egalisatiereserve rijbewijzen/eigen verklaringen gg pp kostendekkingsbeginsel

5.075

377.553 11.492.278

0

70.000

440.124

5.075

2.000.470

377.553 9.496.883

232.360

217.850

30.474

3. Reservering voor lopende exploitatielasten a. ter dekking kapitaal-/exploitatielasten A01

ICT investeringen

A03

Res.dekking kapitaallasten bedrijfsverzamelgebouw

15.964

C06

Afkoop regelingen LVS/WI

E03

Kapitaallasten wagenpark (was W04)

100.000

O01

Algemene bedrijfsreserve Grondbedrijf

234.840

O03

Dekking kap.lasten Grote Podiumaccommodatie

O12

Dekking kapitaallasten Morsestraat (was W09)

306.802

O13

Dekking kapitaallasten verbouw SH/SK

523.333

O14

Dekking kapitaallasten Odeon trekkenwanden

0

0

O15

Dekking kapitaalllasten Jongerencentrum SH

0

0

O17

Dekking kapitaallasten Kulturhus

0

O18

Dekking kapitaallasten Kunstgras

2.188.261

O19

Dekking kapitaallasten WC Holtenbroek

O20

Toekomstige exploitatie gronden

5.789

232

6.021

0

60.000

30.000

2.082.542

1.245.978

12.272

19.216

299.858

20.933

65.267

478.999

90.000

100.000 3.093.680

0

0

0 87.530

254.324

0

O32

Dekking kapitaallasten binnenklimaat primair onderw.

O33

Dekking kapitaallasten Openluchtbad

O34

Dekking kapitaallasten Zuiderzeehaven

2.021.467 0

6.737.480

269.499

7.006.979

160.987

6.439

26.563

140.863

11.509

36.302

262.929 572.313

0 287.722

0

b. onderhoudsreserveringen A02

Onderhoud panden gemeentelijke organisatie

E04

Reserve civiele infrastructuur (was W03)

615.586

127.206

170.479

68.517

388.800

457.317

E05

Onderhoud Wythmenerplas (was W06)

0

254.081

10.000

52.235

211.846

E06

Onderhoud Kleine Veer (was W07)

E07

Gronddepot Anth. Fokkerstraat (was W08)

270.591

O05

Onderhoud wijken buurtcentra

104.892

O06

Onderhoud sportaccommodaties

559.305

204.918

O27

Onderhoud verhuurde panden (incl. W05)

1.574.594

3.026.673

2.834.231

1.767.036

O30

Onderhoud gemeentelijke huisvestingspanden

2.574.081

545.454

2.108.703

1.010.832

83.626

83.626

0 270.591

38.906

65.986

199.629

564.594

c.rechtspositionele verplichtingen C51

Garantieverplichtingen personeel concernstaf

C53

Res.Alg.Pensioenwet Polit.Ambtsdr.(APPA)

0

0

0

687.092

73.890

613.202

O07

Wachtgelden Muzerie

0

0

O51

Rechtspositionele verplichtingen ontwikkeling

0

0

P51

Rechtspositionele verplichtingen publiekszaken

S51

Rechtspositionele verplichtingen soc. zaken en w.

151.196

47.447

103.749

19.892

19.892

0


222

samenwerking

toevoegingen

Stand per Nr

Reserve

1-1-2014

rente

overige

onttrek-

Stand per

kingen

31-12-2014

d.bedrijfsvoeringsreserves A52

Bedrijfsvoeringsreserve a&f

B52

Bedrijfsvoeringsreserve brandweer

0

0

C10

Bedrijfsvoeringsknelpunten directie

230.422

230.422

C52

Bedrijfsvoeringsreserve concernstaf

E52

Bedrijfsvoeringsreserve expertisecentrum

184.109

94.978

89.131

68.000

68.000

295.000

295.000 0

O52

Bedrijfsvoeringsreserve ontwikkeling

0

P52

Bedrijfsvoeringsreserve publiekszaken

0

0

R51

Bedrijfsvoeringsreserve raad(sgriffie)

11.110

11.110

S52

Bedrijfsvoeringsreserve sociale zaken en werkg.

134.039

134.039

W52

Bedrijfsvoeringsreserve vm. wijkzaken

0

Totaal reservering voor lopende exploitatielasten

18.537.311

0 408.414

7.629.091

8.949.418

17.625.398

4. Bestemmingsreserves a.nog uit te voeren werken A50

Nog uit te voeren werken a&f

B50

Nog uit te voeren werken brandweer

C50 E50

Nog uit te voeren werken concernstaf Nog uit te voeren werken expertisecentrum (incl. € 2.776.455 van W50) Nog uit te voeren werken ontwikkeling € 392.993 van W50)

O50

39.778

39.778

0

(incl.

1.666.659 1.527.325 7.011.420

P50

Nog uit te voeren werken publiekszaken

500.000

S50

Nog uit te voeren werken sociale zaken en werkg.

266.819

0 40.700

1.666.659 865.864

0 702.161

650.000

4.178.369

3.483.051 500.000

143.485

123.334

3.669.000

4.461.764

b.overige bestemmingsreserves C05

Bestedingsplan / MIB

O04

Stimuleringsreserve podiumkunsten

O21

Stadsuitleg

O22

Recreatieve voorziening

O23

Parkeren

O24

Stimuleringsfonds volkshuisvesting

O25

Hoofdinfrastuctuur Stadshagen (HIS)

O26

Bestemmingsplannen

O28

Openbaar vervoer

6.609.764

1.521.000

113.209

113.209

0

1.295.000

3.312.197

7.567.104

3.521.942

960.000

300.000

4.181.942

3.871.156

73.226

122.522

3.821.860

8.000.000

2.663.789

9.584.301 0

0

10.663.789 0

180.000

180.000

0

350.000

387.000

1.115.606

5.235.954

3.715.782

181.700

400.000

24.628

737.000

O29

Investeringsbudget stedelijke vernieuwing ISV 1/2/3

O31

rekening Courant Nat.Restauratie Fonds

P02

Verkiezingen

7.836.130 0

0

242.928

P03

WOZ taxaties

0

0

S03

Wet Inburgering Nieuwkomers

0

0

S53

Regionaal Coördinatiepunt Fraudebestrijding

Totaal bestemmingsreserves

359.512

359.512

54.551.732

0

6.017.232

28.537.259

32.031.705

Stelpost Inschatting hogere reservering bij jaarrekening Totaal reserves

5.000.000 105.658.036

5.000.000 408.414


14.951.398

39.487.147

81.530.701

223

samenwerking

Overzicht van voorzieningen 2014 Stand per Voorziening

Toevoeging

Onttrekkingen

1-1-2014

Stand per 31-12-2014

A. Voorzieningen als passivaposten: Advies & Faciliteiten A70

Bijdrage vm. personeel

A71

Voorz. Rechtspos. verplichtingen Concern

A72

Voorz. Derivaten

25.037

25.037

0

492.771

131.000

361.771

2.984.102

Totaal Advies & Faciliteiten

2.984.102

3.501.910

0

156.037

3.345.873

Concernstaf C70

Voorz. rechtspos, verplichtingen

C73

Alg. Pensioenwet Politieke Ambtsdragers

39.070

13.000

115.880

Totaal Concernstaf

26.070 115.880

154.950

0

13.000

141.950

Expertisecentrum E01

Voorz. rechtspos. verplichtingen EC

132.049

Totaal Expertisecentrum

29.373

102.676

0

29.373

102.676

0

0

0

0

183.775

45.300

183.775

45.300

0

229.075

3.972.684

45.300

198.410

3.819.574

132.049

Ontwikkeling O72

Grondwatersanering NS emplacement

0

Totaal Ontwikkeling

0

Raadsgriffie R01

Rechtspositie raadsleden

Totaal Raadsgriffie Totaal voorzieningen passivaposten

229.075

B. Voorzieningen in mindering op de activa posten. C72 Voorz. Vordering op verkoop op vennootschap O90 Algemene voorziening Vastgoed O91 WRZV O92 Arbitragekosten P90 Voorziening dubieuze debiteuren S90 Risico oninbaar schuldhulpverlening S91 Risico oninbaar bijstandsleningen

1.050.192 102.033.505

1.050.192 3.437.923

105.471.428

353.264

353.264

75.850

75.850

104.300

100.000

87.125

110.000

94.300

10.000

77.125

550.661

100.000

330.000

320.661

7.221.218

1.600.000

1.600.000

7.221.218

Totaal voorzieningen activaposten

111.476.115

5.237.923

2.050.000

114.664.038

Totaal voorzieningen

115.448.799

5.283.223

2.248.410

118.483.612

S92 Risico oninbaar Bijstandsvorderingen


224

samenwerking

Bijlage 4

Specificatie beleidsinhoudelijke bezuinigingen

Bezuinigingen vanaf o.b.v. besluitvorming t/m PPN 2014-2017 (bedragen x € 1.000)

2014

2015

2016

2017

Professionalisering marktbewerking

12

12

12

12

Rol gemeente bij economische initiatieven

15

15

15

15

Programma’s: Economie

Inzet Regio 10% korting op budgetten

5

5

5

5

65

65

65

65

30

30

30

30

118

118

118

118

50

50

50

50

190

460

460

460

50

50

50

50

30

30

30

50

50

50

30

30

30

Groen en milieu Herschikking budgetten Ruimtelijke plannen Ruimtelijke plannen / ZOO Verlaging budget ruimtelijke plannen Leefbaarheid en welzijn Subsidieverlaging welzijnswerk Travers en Wijz Wijkmanagement/-servicepunten Onderwijs en Jeugd Peuterspeelzaalbeleid Centrum voor jeugd en gezin

25

Onderwijsachterstandenbeleid Verlaging budget jeugdbeleid

12

12

12

12

Verlaging budget brede school

50

50

50

50

Leerlingenvervoer

75

75

75

75

330

330

330

330

10

10

10

10

421

421

421

421

Veiligheid Budget stadswachten Verlaging budget voor communicatie Integraal beheer openbare ruimte Terugbrengen onderhoud openbare ruimte Cultuur Rijksgeld beeldende kunst Algemene korting (3%) op gesubsidieerde instellingen

80

80

80

80

140

140

140

140

Afbouw subsidie vrije tijd aanbod Muzerie

1.800

1.800

1.800

-1.245

-1.245

-1.245

Musea, efficiency/meer eigen inkomsten

150

150

150

Podiumkunsten, efficiency/meer eigen inkomsten

250

250

250

20

20

20

22

22

22

In relatie tot cultuureducatie toespitsen op onderwijs

Safe-Part of Life

20

Langhuis Sport Tariefsverhoging (2%) Topsportsteunpunt

8

8

8

8

13

13

13

13

Verhoging sporttarieven to € 40.000 in 2018

10

20

30

Aframen restant stelpost sportvoorz. stadshagen

77

77

77

77

Subsidies breedtesport

25

25

25

25

Gezondheid en zorg Eén uitvoeringsorganisatie in de JGZ

100

100

100

Vrijval budget gezonde stad

47

47

47

47

MO/OGGZ/VB: beperken taken regiogemeenten

75

75

75

75

40

40

40

200

200

200

Efficiency bemoeizorg Herorganisatie dagactiviteiten daken thuislozen

200


225

samenwerking

WMO van individueel naar collectief

105

105

105

Vrijval stelpost WMO (i.r.t. gemeentefonds)

361

361

361

50

50

50

150

150

150

Harmoniseren adviesraden

50

Bestuur en dienstverlening Digitale Peperbus Verlaging budget communicatie

70

70

70

70

Afschaffen voorschotregeling vakantiegeld

10

10

10

10

2.273

4.371

4.381

4.391

400

Totaal programma’s Financiële techniek/algemeen Wijziging rentesystematiek

400

400

400

Parkeren: doorbelasting hogere forfaitaire BTW

100

100

100

Afval: doorbelasting hogere forfaitaire BTW

835

835

835

435

435

435

281

281

281

65

65

65

835

2.116

2.116

2.116

3.108

6.487

6.497

6.507

Afval: dividend ROVA volledig t.g.v. alg. middelen

435

Riolering: doorbelasting hogere forfaitaire BTW Riolering: doorbelasting onderhoud stedelijk water

Totaal bezuinigingsopbrengst


226

samenwerking

Bijlage 5

Uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds

Uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds In deze bijlage zijn de uitkomsten van de septembercirculaire 2013 van het gemeentefonds voor de gemeente Zwolle opgenomen. In de voorliggende begroting is rekening gehouden met de totaaluitkomsten, bij eerste wijziging op de begroting worden de diverse budgetmutaties verwerkt. De belangrijkste gevolgen uit de circulaire zijn: x Gevolgen accres in verband met de landelijke bezuiniging van € 6 mrd. De accressen vallen over de periode 2013 t/m 2017 ruim € 500 mln. lager uit. Voor Zwolle ca. min € 3,7 mln. In de perspectiefnota is rekeninggehouden met € 1,3 mln. Per saldo een hoger meerjarig nadeel van € 2,4 mln. x De op basis van het financieel akkoord van begin dit jaar doorgevoerde korting inzake het BTW-compensatiefonds € 310 mln. wordt, vanwege een lager ingeschat beroep op het fonds, voorlopig bijgesteld naar € 117 mln. Voor Zwolle valt de korting € 1,4 mln. lager uit. (€ 0,8 in plaats van € 2,2 mln.) x Cijfermatig is geen nieuwe informatie over de decentralisaties bekend gemaakt. In oktober volgt een (voorlopige) verdeling van de nieuwe WMO, informatie over de participatiewet wordt doorgeschoven naar mei volgend jaar. Evenzo worden de definitieve jeugdbudgetten volgend jaar mei verwacht. x In 2013 wordt incidenteel € 19 mln. toegevoegd voor intensivering armoede- en schuldenbeleid. Voor Zwolle ca. € 150.000. Vanaf 2014 en 2015 e.v. stelt het rijk € 80 mln. respectievelijk € 100 mln. beschikbaar. In de decembercirculaire worden de gemeenten nader over de uitwerking/verdeling geïnformeerd. x De dualiseringskorting (minder raadsleden) ad € 18 mln. wordt vanaf 2015 gekort op het gemeentefonds, ondanks dat de Eerste Kamer het wetsvoorstel om tot minder raadsleden te komen heeft afgewezen. Het rijk vraagt de gemeenten langs andere weg de besparing te realiseren op bestuurskosten. Nadeel voor Zwolle € 130.000. x De korting op de WMO van € 89 mln. in 2014 wordt incidenteel teruggedraaid. Daarnaast zijn op de integratieuitkering WMO indexaanpassingen doorgevoerd die dat een voordeel in 2013 en 2014 leiden. Per saldo in 2013 € 0,16 mln en in 2014 € 0,71 mln. meer middelen via de integratie-uitkering WMO. x De afbouw suppletie-uitkering OZB is gewijzigd, de uitkering wordt geleidelijk aan afgebouwd. Voor Zwolle betekent dit in de eerste jaren een hogere uitkering. x Voor bestrijding en voorkoming van jeugdwerkloosheid en om werkzoekenden aan het werk te helpen ontvangt Zwolle voor de arbeidsmarkteregio IJsselvechtstreek eenmalig € 662.500 respectievelijk € 130.000 in 2013. x In 2013 en 2014 wordt aan de centrumgemeenten vrouwenopvang (waaronder Zwolle) € 75.000 per jaar beschikbaar gesteld voor het opstellen van een regiovisie voor het project ‘RegioAanpak Veilig Thuis’. x De toename van het (landelijk) aantal bijstandscliënten heeft een grote impact op de uitkeringsfactor van de algemene uitkering. Voorlopig hebben wij voor de berekening van de algemene uitkering voor de jaren 2014 t/m 2017 de landelijke groeipercentages ook toegepast op het Zwolse. x De prijsmutatie BBP is in 2014 bijgesteld naar 1,4% (was 1,5%). In de achterliggende berekeningen hebben wij 2014 ongewijzigd gelaten, maar vanaf 2015 het percentage bijgesteld naar 1,4%. De overige mutaties met beperkte budgettaire effecten betreffen actuele informatie over de volumina van enkele verdeelmaatstaven en indexering van de integratie-uitkering WMO en de decentralisatie-uitkeringen MO en CJG. Tenslotte bevat de septembercirculaire nadere informatie over de Wet HOF en schatkistbankieren. De Wet HOF ligt ter behandeling bij de Eerste Kamer en zal naar verwachting per 1 januari 2014 ingaan. Het verplicht schatkistbankieren is in juli jl. door de Tweede Kamer aangenomen en zal naar verwachting dit jaar nog ingevoerd worden. Financiële uitkomsten Structureel leidt de septembercirculaire tot een nadelig resultaat van € 1,9 mln. in 2014 oplopend naar min € 2,1 mln. in 2017. Hiertegenover staat dat de bij de perspectiefnota geraamde stelpost nieuwe rijksbezuinigingen € 1,3 mln. vrijvalt. Per saldo een voordeel tov de begroting.

Tabel 1 Gevolgen voor structureel perspectief Structureel perspectief (bedragen cumulatief x € 1 mln). Mutaties nav septembercirculaire GF Aframen bij PPN ingeschatte korting i.r.t. € 6 mrd Effect septembercirculaire

2014

2015

2016

2017

-1,9

-2,2

-2,7

-2,1

1,3

1,3

1,3

1,3

-0,6

-0,9

-1,4

-0,8

In 2013 leidt de septembercirculaire ca. tot een incidenteel voordeel van € 135.000.


227

samenwerking

Tabel 2 Gevolgen voor de begroting 2013 (incidenteel) Gevolgen voor de begroting 2012 (incidenteel) (bedragen x € 1). Algemene uitkering

2013 72.000

Stelpost armoede- en schuldenbeleid

-78.000

Indexatie/maatstaven aanpassing WMO (2012/2013)

161.000

Aanpassing maatstaven MO (2012 en 2013)

-20.000

Budgetneutrale toevoegingen vrouwenopvang, jeugdwerkloosheid en werkgeversdiensten

0

Totaal te verwerken in begroting 2013 (berap)

135.000

Financiën De gevolgen van de septembercirculaire voor de begroting 2013 en verder zijn hieronder nader uitgewerkt. Tevens worden voorstellen gedaan hoe de mutaties in de begroting 2013 en 2014 en de meerjarenraming te verwerken. Binnen het gemeentefonds wordt met verschillende uitkeringen gewerkt, te weten: x algemene uitkering (AU), integratie-uitkeringen (IU), decentralisatie-uitkeringen (DU) De uitkeringen hebben alle het karakter van vrij besteedbare middelen. Echter de decentralisatie-uitkeringen bestaan uit een zeer divers scala aan uitkeringen (voorheen specifieke- of doeluitkeringen) en kunnen in bepaalde gevallen gebaseerd zijn op prestatieafspraken en daarmee minder of niet vrijblijvend. Ook ontvangt Zwolle decentralisatie-uitkeringen uit hoofde van centrumgemeenten. Het rijksbeleid is om op termijn (kort of lang) de structurele integratie- en decentralisatie-uitkeringen om te zetten naar de algemene uitkering. Naar verwachting zal een deel al bij de invoering van de nieuwe verdeelsystematiek voor het gemeentefonds in 2015 plaatsvinden. 1.

Mutaties op de begroting 2013:

Tabel 3 Gevolgen voor de begroting 2013 / Berap 2013/2. Gevolgen voor de begroting 2013 (incidenteel) (bedragen x € 1 ).

2013

2014

2015

2016

Mutaties nav septembercirculaire ca GF : x

x

Gevolgen voor uitkeringsjaar 2012: x

WMO actualisering verdeelmaatstaven (IU)

x

MO/OGGZ actualisering verddelmaastaven (DU)

9.000 -8.000

Gevolgen voor uitkeringsjaar 2013: x

WMO actualisering/ maatstaven en indexatie (IU)

x

MO/OGGZ actualisering verddelmaastaven (DU)

x

Accres (AU)

x

bijstelling uitk.factor obv landelijke volumina (AU)

x

terugdraaien onttrekk. digitaal klantendossier (AU)

x

toevoeging voor armoede-/schuldenbeleid (AU)

Af: voorlopig op stelpost parkeren i.a.v voorstel x

vrouwenopvang (regiovisie) (DU)

Af: toevoeging aan budget vrouwenopvang x

jeugdwerkloosheid (DU)

Af: voorlopig op stelpost parkeren iav voorstel x

werkgeversdienstverlening

152.000 -12.000 - 170.000 85.000 6.000 151.000 -78.000 75.000 -75.000 662.500 -662.500 130.000

Af: voorlopig op stelpost parkeren iav voorstel

-130.000

Totaal resultaat begroting 2013 / berap 2013/2

135.000

Toelichting: Vanuit het standpunt dat voor de uitvoering van de lopende begroting (2013) de diverse uitgaafbudgetten beschikbaar zijn gesteld, verrekenen wij de voor- en nadelen van de integratie- en decentralisatie-uitkeringen, voor zover ze geen gevolg zijn van taakmutaties, met de algemene middelen. De voor armoede-/en schuldenbeleid ontvangen middelen ad €152.000 worden voor € 73.000 verrekend met het in de berap verwerkte nadeel op armoedebestrijding en het restant wordt voorlopig op stelpost bij het concern geparkeerd in afwachting van een bestedingsvoorstel. . De middelen voor vrouwenopvang ad € 75.000 en werkgeversdiensten ad € 130.000 zetten wij in voor het doel waarop middelen zijn verkregen. De middelen voor jeugdwerkloosheid ad € 662.500 parkeren wij voorlopig op concernstelpost in afwachting van nadere bestedingsvoorstellen.


228

samenwerking

2.

Mutaties 2014-2017

Tabel 4 Uitkomsten begroting 2014 - 2017 Uitkomsten septembercirculaire ca voor de jaren 2014-2017 (cumulatieve bedragen x € 1).

2014

2015

2016

2017

-2.287.000

-3.500.000

-4.109.000

-3.751.000

1.195.000

1.283.000

1.460.000

-130.000

-130.000

-130.000

213.000

101.000

-11.000

130.000

325.000

515.000

Mutaties nav septembercirculaire GF: 1. Accres (AU) 2. Lagere onttrekking BTW-compensatiefonds (AU) 3. Dualiseringskorting (AU) 4. Gewijzigde afbouw suppletieuitkering OZB (AU)

325.000

5. Bijstelling prijsindex BBP vanaf 2015 naar 1,4% 6. Verdeeltechnische mutaties GF (AU) x

volume-ontwikkeling maatstaven Zwolle

x

landelijke volumeontwikkeling maatstaven

577.000

1.100.000

2.116.000

-85.000

-789.000

-1.411.000

-2.480.000

146.000

146.000

146.000

-2.158.000

-2.695.000

-2.135.000

7. Aanpassingen integratie-/decentralisatieuitkeringen: x

integratie uitkering WMO (indexatie)

146.000

x

integratie-uitkering WMO (‘ 89 mln.)

570.000

Af: toevoeging aan budget WMO x

vrouwenopvang (regiovisie)

Af: toevoegen aan budget vrouwenopvang Structureel perspectief na verwerking sept-circ

-570.000 75.000 -75.000 -1.901.000

Toelichting: De hogere WMO uitkering is het gevolg van het terugdraaien van de voorgenomen korting van € 89 mln. uit het zorgakkoord en de doorwerking van de definitieve nominale index tranche 2013 voor loon- en prijsontwikkeling. Daarnaast is in de begroting 2014 nog een incidentele stelpost WMO beschikbaar van € 360.000. De indexatie ad €146.000 (structureel) en de stelpost WMO € 360.000 (incidenteel) komen ten gunste van de algemene middelen. Het voordeel van de teruggedraaide korting voor Zwolle € 570.000 zetten wij incidenteel in voor extra kosten Zorgzwaartepakket en uitvoeringskosten WMO. De dualiseringskorting ad €130.000 verrekenen wij met de algemene middelen, omdat de door het rijk geopperde verlaging van de bestuurskosten al door de gemeente is verlaagd of onderdeel uit zal maken van de ‘bundel’ bezuinigingen. De middelen voor vrouwenopvang ad € 75.000 zetten wij in voor het doel waarvoor de middelen zijn verkregen.


229

samenwerking

Bijlage 6

Overzicht stadsontwikkelfonds

Overzicht stadsontwikkelingsfonds bedragen x € 1.000

Totaal

IMG

Besluitvorming c.q. stand van zaken

Beschikbare middelen: - toevoeging bij PPN 2009-2012

2.900

- toevoeging bij PPN 2010-2013

5.600


2.492

- toevoeging in het kader van IMG betr. vrijval middelen Park de Weezenlanden

450

en bolwerkpark Potgietersingel

317


2.125

- toevoeging bij PPN 2013-2016 Totaal toevoeging in co-financieringsfonds

6.500 20.384

Besteding vindt plaats na afzonderlijk raadsbesluit. Bestedingsvoornemens c.q. -besluiten: a. benoemd bij PPN 2009-2012 1. Revalidatiebad Windesheim

-1.900

rb 09/114

2. Elektrificatie Kamperlijn

-1.000

rb 09/029 € 200.000, resteert € 800.000

b. benoemd bij PPN 2010-2013 3. Verbeteren havens Voorst 4. Bedrijventerrein Voorst 5. Verkeersveiligheid: infrastructuur

-366

IMG

-1.000

rb 7-12-09 rb. 7-12-09

-550

rb 2010/056 dd 29-3-2010.

6. Renovatie openluchtbad

-1.300

7. Realisatie Burg. Roelenweg-Oost

-1.300

IMG

rb 17-10-2011 nr 2011/152

8. Creatieve broedplaatsen

-314

IMG

rb. 2-7-2012 rb 2010/132 € 103.309 tbv DOAS, rb dd 7-11-2011 € 210.000

9. Binnenmilieu energiebesparing basisond.

-273

IMG

rb. 2011/120 € 272.428.

-700

IMG

rb. 2010/167 dd. 6-12-2010

-350 -1.200

IMG IMG

rb 2011/030 € 350.000. rb 2011/135 dd. 19-9-2011 € 100.000 tbv Ban vd Ring/doorstroomassen HOV

13. Fietsstraten

-965

IMG

rb. 2011/091 dd. 20-6-2011

14. Fietsroute Hanzeboog

-200

15. Niet geïndiceerd ambulante begeleiding

-187

IMG

B&W dd. 11-10-2011

-45

IMG

B&W dd. 11-10-2011

-668

IMG

B&W dd 13-9-2011

c. benoemd bij PPN 2011-2014 10. Bagijneweide 11. Toegankelijkheid bushalte 12. Doorstroomassen busvervoer

16. Versimpeling Casusnetwerken

rb. 2011/091 dd. 20-6-2011

d. overig benoemd 17. Vervanging spoorbrug Blaloweg 18. Fietsroute Rechterland 19. Gemeentelijke bijdrage Knoop A28/N340 20. Reservering risico N35 21. Shell-terrein Totaal toegewezen obv besluit Resterend bedrag bij begroting 2014

-80

B&W dd 13-9-2011

-1.500

rb 18-6-2012 (PPN)

-250

rb 18-6-2012 (PPN)

-1.195

rb 22-4-2013 (mogelijk lagere bijdrage)

-15.343 5.041


230

samenwerking

Bijlage 7

Toelichting incidenteel bestedingsvoorstel

In deze bijlage zijn de incidentele bestedingen nader toegelicht. Incidentele bestedingen ( x € 1.000 ) 1. Tekort Wezo 2. Monument Ter Pelkwijkpark 3. Regio Zwolle 4. Dubieuze debiteuren 5. Verkeersveiligheid Wijheseweg 6. Onderhoud sloten (40.000)

2014 1.745 120 20 100 100 pm

Totaal resultaat 2014

2.085

Tekort Wezo De Wezo NV heeft de afgelopen jaren met een exploitatietekort afgesloten. Dit is vooral het gevolg van de financieringssystematiek. Via de GR Wezo betalen de gemeenten de rijkssubsidie WSW aan de Wezo NV. Sinds 2010 wordt er op deze subsidie bezuinigd. Het is het plan om in 2014 (uiterlijk 2015) de financieringssystematiek te veranderen, waarbij voor de dienstverlening van Wezo NV een reële inkoopprijs wordt betaald. De financiële risico’s in de verbonden partij Wezo NV worden daardoor fors minder. Dit betekent echter niet dat de gemeente in totaal minder geld kwijt is. Waar nu de financiering van de WSW dienstverlening kosten neutraal geschiedt zal die in de naaste toekomst een negatief saldo kennen. Omdat de nieuwe financieringssystematiek nog niet gereed is, wordt het tekort incidenteel gedekt. Monument Ter Pelkwijkpark Uit inspectie is gebleken dat het monument in het Ter Pelkwijkpark zich in minder goede staat bevindt. De bevestiging van de natuurstenen beplating aan de constructie is slecht en er zijn diverse beschadigingen geconstateerd. Een gespecialiseerde adviseur/restaurateur heeft een meer gedetailleerde inspectie uitgevoerd en een kostenraming gemaakt. Voor het herstel van het monument is € 120.000 nodig Regio Zwolle Naast Zwolle participeren nog 16 gemeenten in de Regio Zwolle. Belangrijke accenten in de samenwerking zijn de stimulering van de regionale economie, in- en externe bereikbaarheid als regionale opgave, stimulering van toerisme en recreatie, regionaal relatienetwerk positioneren (lobby) dienstverlening en bedrijfsvoering. Met de decentralisatie van de 3D dossiers krijgt de regionale samenwerking eveneens een sterke impuls. Voor de uitvoering van het werkplan 2014 en de lichte ondersteuningsstructuur neemt Zwolle € 35.000 voor haar rekening. Een deel komt ten laste van het budget lobby. € 20.000 hebben wij opgenomen bij de incidentele bestedingen. De andere gemeenten nemen de overige kosten voor hun rekening. Wij kiezen voor een incidentele dekking, zodat het nieuwe college in 2014 zich kan beraden over de verdere vormgeving van de regionale samenwerking. Dubieuze debiteuren De verwachting is dat ook in 2014 het aantal (persoonlijke) faillissementen (WSNP) hoog zal zijn. Het beschikbare bedrag zal naar verwachting niet voldoende zijn. Daarom hebben wij € 100.000 extra uitgetrokken. Verkeersveiligheid Wijheseweg. In het verleden is nabij Windesheim een middenberm aangelegd waardoor fietsers in twee keer de Wijheseweg kunnen oversteken. Deze maatregel wordt door de inwoners van Windesheim nog steeds als onvoldoende ervaren. Daarom is in overleg met de provincie gezocht naar mogelijkheden om de situatie te verbeteren. Voor de provincie is een rotonde nog steeds onbespreekbaar vanwege de doorstroming op de Wijheseweg, de voor een rotonde te gering aanbod van verkeer uit Windesheim (minder dan de norm voor een rotonde) en de hoge kosten. Nu is een voorstel uitgewerkt dat een verbreding van de middenberm inhoudt, waardoor ook auto’s in twee keer de Wijheseweg kunnen oversteken. Dit voorstel moet nog met de bevolking van Windesheim worden besproken. Zowel de provincie als de gemeente zullen de kosten dragen. Hiervoor is € 100.000 uitgetrokken. Onderhoud sloten Het waterschap heeft besloten om per direct te stoppen met de service van gratis slootonderhoud in de agrarische gebieden. In het najaar zal de gemeente daarom deze werkzaamheden zlef moeten uitvoeren. Het is wettelijk verplicht om deze watergangen met een “snijschouw” voldoende af te laten wateren. In totaal gaat het om 42 km sloot . Het jaarlijks onderhoud bedraagt € 40.000. Wij zijn momenteel nog in overleg met het waterschap over een overgangssituatie, vandaar de pm raming. . Naast het oplossen van de genoemde knelpunten omvatten de incidentele bestedingen 2014 eveneens en de opvang incidentele tekorten verhuurde panden (2014-2015) van € 0,7 mln. (zie ook hoofdstuk 2 van perspectiefnota naar begroting)


231

samenwerking

Bijlage 8

Lijst van afkortingen

AB

Algemeen Bestuur

AED

Automatisch Externe Defibrillatoren

AMA

Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers

AMW

Algemeen Maatschappelijk Werk

APV

Algemene Plaatselijke Verordening

ASS

Autisme Spectrum Stoornissen

AVO

Algemeen Volwassenen Onderwijs

AWBZ

Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten

Batsc

Binnenkort af te sluiten complexen

BB

Bijzondere bijstand

Bbz

Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen

BCF

BTW compensatiefonds

BDU

Bijzondere Doeluitkering

BG

Bevoegd gezag

BHV

Bedrijfs HulpVerlening

BIS

BestuursInformatieSysteem

BISON

Breed Ict Samenwerkingsverband Onderwijs

BIZ

Bedrijven Investeringszone

BLS

Besluit Locatiegebonden Subsidies

BNG

Bank Nederlandse Gemeenten

Bor

Besluit omgevingsrecht

BTW

Belasting Toegevoegde Waarde

bvo

bruto vloeroppervlak

BZK

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

CAD

Consultatiebureau voor Alcohol en Drugs

CBS

Centraal Bureau voor de Statistiek

CCO

Centrale Commissie Oranje

CDO

Communicatie voor Duurzame Ontwikkeling

CJG

Centrum voor Jeugd en Gezin

Concilium

Overleg gemeente, corporaties, ontwikkelaars en makelaars

COSBO

Ouderenbond

CPO

Collectief Particulier Opdracht

CSA

Credit Support Annex

CtC

Communities that Care

CVAH

Centrale Vereniging Ambulante Handel

Cvites

Een project voor alleenstaande ouders

CVO

Continu Vakantie Onderzoek

CVZ

Centrum Voor Zorgverzekeringen

CWI

Centrum voor Werk en Inkomen

Duurzaam Energie en Ontwikkel Bedrijf Zwolle

Diftar

Gedifferentieerd tarief afvalstoffenheffing

DigiD

Digitale Identiteit

DRIP

Dynamische Route Informatie Panelen

DROZ

Duurzaam Ondernemend Regio Zwolle

ECO

Extra Comptabel Overzicht

EFRO

Europees Fonds Regionale Ontwikkelingen

EKD

Elektronisch Kind Dossier Ensemble, prevenons l’obesite des enfants (Bestrijding zwaarlijvigheid bij kinderen)

ERIS

EigendomsRegistratie en InformatieSysteem

ESLN

Een Spiegel liegt niet

EVC

Erkenning van verworven compententies Vereniging van en voor verladers, ontvangers en

EZ

Economische Zaken

FSC

Forest Stewardship Council

FLO

Functioneel Leeftijds Ontslag

FWI

Fonds Werk en Inkomen

G27 / 31

Beheersinstrumentarium Openbare Ruimte

Bereikbaarheid REgio Zwolle

Duurzaam Dienstenbedrijf

DEOZ

eigen vervoerders, gespecialiseerd in logistiek

Buurt, Onderwijs en Sportvereniging

Basis Registratie Plan

DDB

EVO

BOS

BRP

Dakloze Asielzoekers Tijdelijke Opvang

EPODE

BOR

BREZ

DATO

31 Grote Steden in het kader van het Grote Stedenbeleid (voorheen 27)

GAN

Gegevens Autoriteit Natuur

GAP

Gemeentelijk AfvalstoffenPlan

GBA

Gemeentelijke Basisadministratie

GBD

Groene en Blauwe Diensten

GBT

GebiedsBeheersTeams

GFT

Groente, Fruit en Tuinafval

GGD

Gemeentelijke Gezondheidsdienst

GGP

Gemeentelijk Grondstoffenplan

GGV

Gemeenschappelijke Gegevensvoorziening

GGZ

Geestelijke Gezondheidszorg

GOBT

Gelders Overijssels bureau voor Toerisme

GP

Generaal Pardon

GPA

Grote Podium Accommodatie

GPK

Gehandicaptenkaart

GPO

Collectief Particulier Opdrachtgeverschap

GPR

Gemeentelijke Praktijk Richtlijn voor Duurzaam Bouwen

GPS

Global Positioning System

GR

Gemeenschappelijke Regeling

GRP

Gemeentelijk Rioleringsplan

GS

(College van) Gedeputeerde Staten

GSB

Grote Steden Beleid


232

samenwerking

GSBIII

Grote Stedenbeleid 2005 – 2009

MPG

Meerjaren Prognose Gebouwen

GVVP

Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan

MPV

Meerjaren Prognose Vastgoed

HBD

Hoofdbedrijfschap voor de Detailhandel

MTO

Medewerkers Tevredenheids Onderzoek

Hbh

Hulp bij huishouden

NICIS

Netherlands Institute City Improvement Studies

HBO

Hoger Beroepsonderwijs

NIROV

HCZ

Hockey Club Zwolle

Nederlands Instituut voor Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting

HH

Hulp bij het Huishouden

NHG

Nationale Hypotheek Garantie

HIS

Hoofd Infra Structuur Stadshagen

Nniegg

Nog niet in exploitatie genomen gronden

HOF

Wet Houdbare OverheidsFinanciën

NRF

Nationaal Restauratie Fonds

HP

Hessenpoort

NUG

Niet Uitkerings Gerechtigden

HRM

Human Resource Management

NUTW

Nog uit te voeren werken

IBA

Individueel Behandelingssysteem voor

NVM

Nederlandse Vereniging van Makelaars

Afvalwater

nWRO

Nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening

ICT

Informatie en communicatie technologie

OGGZ

Openbare Geestelijke Gezondheidszorg

IJVD

IJssel Vecht Delta

OGZ

Openbare Gezondheidszorg

ILG

Investeringsbudget Landelijk Gebied

OHV

Onderwijshuisvesting

IMG

Investeren Met Gemeenten

OPDC

Orthopedagogisch Didactisch Centrum

Ioaw/z

Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk

OOZ

Openbaar Onderwijs Zwolle

arbeidsongeschikte werkloze

ORRA

Online Raadpleegbare Reisdocumenten Administratie

werknemers/gewezen zelfstandigen ISV

Investeringbudget Stedelijke Vernieuwing

OTA

On Track Again

JGZ

Jeugdgezondheidszorg

OV

Openbaar Vervoer

JOGG

Jongeren Op Gezond Gewicht

OZB

Onroerend Zaak Belasting

KCC

Klanten Contact Centrum

PDR

Programma Directie Ruimte voor de Rivier

KGA

Klein gevaarlijk afval

PGB

Persoonsgebonden Budget

KIES

Programma voor kinderen in een

PIB

Persoonlijk inburgeringsbudget

achterstandsituatie

PBL

Planbureau voor de Leefomgeving

KISS

Kennis Instituut Stedelijk Samenwerking

PM10

Fijn stof

KIZ

(Stichting) Kreatieve Industrie Zwolle

PPN

Perspectiefnota

KPT

KermisProjectTeam

PRB

Persoonsgebonden Re-integratie Budget

KvK

Kamer van Koophandel

PS

Provinciale Staten

KVO

Keurmerk Veilig Ondernemen

PvA

Plan van Aanpak

KWO

Koude Warmte Opslag

PvE

Programma van Eisen

LEA

Lokale Educatieve Agenda

PVG

Project Verglazing Onderwijs

LNV

Landbouw, Natuur en Visserij

PVVP

Provinciaal Verkeers- en vervoersplan

LOF

Lokaal onderwijsfonds

RAAK

Regionale aanpak kindermishandeling

LVS

Leefbaarheid, Veiligheid en Stadseconomie

RAO

Regionaal Ambtelijk Overleg

Modernisering Gemeentelijke Basis

ROB

Regionaal Bestuurlijk Overleg

Administratie

RBZ

Regionaal Bureau Zelfstandigen

MBO

Middelbaarberoepsonderwijs

RMC

Regionale Meld- en Coördinatiefunctie

MIB

Meerjarige investeringen en bestedingen

RMF

Regionaal Mobiliteitsfonds

MIP

Meerjarig InvesteringsProgramma

RO

Ruimtelijke Ordening

MIRT

Meerjarenprogramma Infra Ruimte Transport

ROC

Regionaal Opleidingscentrum

MIT

Meerjarenprogramma Infrastructuur

ROVA

Regionaal Orgaan voor Afvalverwerking

MKB

Midden- en Kleinbedrijf

RPA

Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid

MoMo

Modernisering Monumentenzorg

RSO

Richtlijnen Sportdeelname Onderzoek

MOP

Meerjarig OntwikkelingsPlan

RUD

Regionale UitvoeringsDienst

MOP

Meerjaren Onderhoudsplanning

RVI

Regeling Vrijwillige Inburgering

Onderwijshuisvesting

RWS

Rijkswaterstaat

MOR

Meldingen Openbare Ruimte

SEZZ

Stichting Exploitatie Zwolse Zwembaden

MPI

Meerjarig Programma ICT

SH

Stadhuis

mGBA


233

samenwerking

SHV

Schuldhulpverlening

WIA

Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen

SIZ

Steunpunt Informele Zorg

WIJ

Wet Investeren In Jongeren

SK

Stadskantoor

WION

Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten

SMS

Short Message Service

Wmo

Wet maatschappelijke ondersteuning

SMVP

Stichting Maatschappij Veiligheid en Politie

WOZ

Wet Onroerendzaakbelasting

SMWDS

Samen maken wij de stad

Wpg

Wet Publieke Gezondheid

SOT

Subsidie Op Termijn

WRO

Wet Ruimtelijke Ordening

SPLIJ+

Stichting Particuliere Landschapsdiensten

WSNP

Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen

IJseldelta Plus

Wsw

Wet sociale werkvoorziening

SPP

Strategische personeelsplannen

WSW

Waarborgfonds Sociale Woningbouw

SpvE

Stedebouwkundig programma van Eisen

WVG

Wet Voorziening Gehandicapten

SSZ

Sport Service Zwolle

WW

Werkloosheidswet

SVO

Stichting Vluchtelingenwerk Overijssel

WWB

Wet Werk en Bijstand

SWOZ

Stichting Welzijn Ouderen Zwolle

WWI

Wonen, wijken en integratie (onderdeel

SWZ

Stichting Wonen Zwolle

SZW

Sociale zaken en werkgelegenheid

Wwik

Wet Werk en inkomen kunstenaars

TAG

Tijdelijk Anders Grondgebruik

WZU

Wijkzaken Uitvoering

TEEB-studies

The Economics of Ecosystems and Biodiversity)

ZAS

Ziektemelding als Signaal

TLN

Transport en Logistiek Nederland

ZAT

Zorg en adviesteams

TSC

Telefonisch Service Centrum

ZK/ZKN

Zwolle - Kampen Netwerkstad

UWV

Uitvoeringsinstelling Werknemersverzekeringen

ZOO

Zwolle Op Orde

V&W

Verkeer en Waterstaat

ZSM2

Zichtbaar, Slim, Meetbaar (uitbreiding van de

VAC

Vrouwen Advies Commissie

VAVO

Volwassenonderwijs

Zvw

Zorgverzekeringswet

VIA

Vangnet Informatie en Advies

ZWA

Zwolle Werkt Aanpak

VMBO

Voortgezet middelbaar beroepsonderwijs

ZZP

Zelfstandig ondernemer zonder personeel

VNG

Vereniging voor Nederlandse Gemeenten

ZZP

Zorg Zwaarte Pakket

VO

Voortgezet onderwijs

VRI

VerkeersRegelInstallatie

VROM

Ministerie van VROM)

capaciteit van een aantal snelwegen)

1

Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

VSV

Voortijdig schoolverlaten

VTA

Visual Tree Assessment

VVE

Voor- en Vroegschoolse Educatie

VVI

VerVangingsInvesteringen

VWA

Voedsel en Waren Autoriteit

VWS

Volksgezondheid, Welzijn en Sport

WABO

Wet algemene bepalingen omgevingsrecht

Wajong

Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten

WAO

Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering

WAVE

Gebiedsbeheersplan bodem Zwolle

WAZ

Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering

Centraal/Zwolle Oost

zelfstandigen Wet OKE

Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en

WEW

Waarborgfonds Eigen Woningen

WEZO

Werkvoorzieningsschap Zwolle en Omgeving

Educatie

WI

Werkgelegenheidsimpuls

WI

Wet Inburgering


234

samenwerking Kerngegevens...5 Van perspectiefnota naar begroting...11 Beleidsparagrafen...19 Beleidsparagraaf 1 Bestuur en dienstverlening

Recommend Documents