TDIPOF IBWFOTUBE LMFVSSJKL JOUFSOBUJPOBBM IFSLFOCBSF TLZMJOF BBOUSFLLFMJKLF &VSPQFTF TUBE NPEFSOF NFUSPQPPM JOUFSDVMUVSFFM KPOHF CFSPFQTCFWPMLJOH IPPHPQHFMFJEFO TVDDFTWPMMF EVVS[BNF JOEVTUSJqMF CFESJKWFO JOOPWBUJFWF POEFSOFNFST WBLNFOTFO FWFOFNFOUFO VJUHBBO MFWFOGJMNTUBEQPEJBUFOUPPOTUFMMJOHFONV[JFLTUBE DVMUVSFMFFYQFSJNFOUFOTUPFSTQFFMTHFXJMEFXPPO TUBE HFCPSHFOIFJE FO LXBMJUFJU QPQVMBJSF XPOJOHFO BBOUSFLLFMJKLF CVJUFOSVJNUF XBUFSSJKLF CVVSUFOKFVHETQPSUCSFEFTDIPMFODVMUVVSTQFMFO UIVJTXFSLFST XJKLFDPOPNJF CFUSPLLFO WFSCPOEFO IFJE USPUT HFTDIJFEFOJT JOTQJSBUJFCSPO IPPHXBBS EJHPQFOCBBSWFSWPFSUVLUVLTGJFUT)4-XBUFSUBYJµT FMFLUSPNPCJFMFO EZOBNJTDIF CJOOFOTUBE TUSBBU LVOTUFOBBST GMBOFSFO LMFVSSJKL [BLFOQVCMJFL POUNPFUJOH FO POUTQBOOJOH WFSSBTTFOE HSPFO TJOHFMT XBUFSQBSUJKFO XPOFO PQ FO CJK IFU XBUFS SJWJFSXBUFSSFDSFBUJFQJPOJFSTNFOUBMJUFJUJOOPWBUJF
SAMENVATTING RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGSSTRATEGIE 2030
ROTTERDAM IN 2030
Rotterdam in 2030 EEN ZINDERENDE HAVENSTAD
jonge beroepsbevolking hoogopgeleiden
EEN ZINDERENDE HAVENSTAD
succesvolle duurzame industriële bedrijven
schone havenstad kleurrijk internationaal
innovatieve ondernemers vakmensen
innovatieve ondernemers filmstad stoer
evenementen uitgaansleven filmstad podia
metropool verrassend groen intercultureel
tentoonstellingen muziekstad culturele
sport jonge beroepsbevolking brede scholen
experimenten stoer speels gewilde woonstad
ruwe diamant evenementen vakmensen
geborgenheid en kwaliteit populaire
waterrecreatie trots pioniers-mentaliteit
woningen aantrekkelijke buitenruimte
verbondenheid uitgaansleven skyline HSL
waterrijke buurten jeugd sport brede scholen
speels betrokken wonen op en bij het water
cultuur spelen thuiswerkers wijkeconomie
inspiratiebron watertaxi’s flaneren
betrokken verbondenheid trots geschiedenis
culturele experimenten eeuwige jeugd
schone havenstad kleurrijk internationaal herkenbare skyline aantrekkelijke Europese stad moderne metropool intercultureel
2
3
Rotterdam in 2030 EEN ZINDERENDE HAVENSTAD
schone havenstad kleurrijk internationaal herkenbare skyline aantrekkelijke Europese stad moderne metropool intercultureel Rotterdam is in 2030 een schone, kleurrijke havenstad aan de monding van de Maas. De stad met haar herkenbare skyline ademt een handelsgeest en heeft een open en internationaal karakter. Er wonen en werken meer dan 600.000 mensen van meer dan 150 nationaliteiten. Al deze Rotterdammers hebben volop contact met elkaar en – via hun relaties met familie, collega’s en klanten – ook met de rest van de wereld. Rotterdam heeft de afgelopen dertig jaar een grote transformatie ondergaan en is een
Rotterdam is geen illusie, Door de camera gewekt, Rotterdam is niet te filmen, Rotterdam is veels te èch.
aantrekkelijke Europese stad geworden. Een mondiaal voorbeeld van de moderne interculturele metropool die steeds weer innovatief weet om te gaan met een grote diversiteit aan culturen en leefstijlen en de kansen die dit biedt weet te benutten. Kennis en expertise wordt razendsnel uitgewisseld met alle uithoeken van de wereld door een perfecte aansluiting op het wereldwijde web.
Jules Deelder
4
5
stadsvisie rotterdam
ruimtelijke ontwikkelingsstrategie 2030 | samenvatting
RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGS STRATEGIE 2030 Rotterdam verandert voortdurend; continu werkt de stad aan haar toekomst. Na de succesvolle periode van wederopbouw bouwde Rotterdam verder aan haar status als internationale stad aan de rivier. In het centrum verrezen de Erasmusbrug en de
Ook de komende 25 jaar zal de stad verder
Kop van Zuid. De stad kreeg een voor Neder
groeien. Sterker nog, de ontwikkeling van de
land ongekende skyline. Aan de randen van de
stad moet versnellen om haar concurrentie
stad verschenen prachtige woonwijken als
positie te versterken.
Prinsenland en Nesselande. Nieuwe uitgaans
6
gelegenheden, restaurants en festivals hebben
Dat is de inzet: in hoog tempo zal Rotterdam de
Rotterdam tot een stad met een jong, trendset
koers volgen om nog aantrekkelijker te worden
tend imago gemaakt.
voor bewoners, bedrijven en bezoekers.
7
stadsvisie rotterdam
ruimtelijke ontwikkelingsstrategie 2030 | samenvatting
Urgentie
Als mainport is Rotterdam een stad van
te blijven voor bedrijven en werknemers zal
internationale betekenis en belangen. Door de
Rotterdam deze achterstand moeten inlopen en
stormachtige groei die de economieën van Azië
de modernisering van de economie een flinke
en Oost-Europa doormaken, neemt de inter
impuls geven. Dat betekent ook dat selectieve
nationale concurrentie tussen stedelijke regio’s
migratie tegengegaan moet worden; op dit
toe. Vanuit dat gegeven is de positie van de
moment verlaten veel hoog opgeleiden de stad
Randstad voor Rotterdam bepalend. De
terwijl de instroom van veelbelovende jongeren
verschillende partners binnen de Randstad
en starters deze uitstroom niet compenseert.
werken al een tijd samen aan toekomstplannen
De oorzaak is dat het aanbod van woningen en
voor de verbetering van de economische en
woonmilieus onvoldoende aansluit op de vraag.
ruimtelijke structuur. De Zuidvleugel van de
De komende jaren zal Rotterdam dan ook alles
Randstad neemt vooralsnog echter een
op alles zetten om de fysieke condities te
zwakkere positie in, doordat de kennisecono
verbeteren en de stad weer tot het sterke,
mie er minder tot ontwikkeling is gekomen dan
kloppende hart van de regio te maken.
strategie sterke economie
in de Noordvleugel. Om voldoende aantrekkelijk
Missie
Om een rol van betekenis te blijven spelen in de internationale concurrentiestrijd tussen stedelijke regio’s, moet Rotterdam een strategie volgen die gericht is op de ontwikkeling van de kennis- en diensteneconomie én die zorgt voor een aantrekkelijk woon- en leefklimaat dat meer hoogopgeleide en creatieve werkers aan de stad weet te binden. De urgentie daarvan is groot, omdat de tijdspanne waarin nog geprofiteerd kan worden van de groei van de (beroeps)bevolking en de daarmee verband houdende woningvraag kort is – nog zo’n 15 jaar vanaf nu.
De missie van het gemeentebestuur luidt: ‘Bouw aan een sterke economie en een aantrekkelijke woonstad’. 8
strategie aantrekkelijke woonstad 9
stadsvisie rotterdam
ruimtelijke ontwikkelingsstrategie 2030 | samenvatting
DE missie berust op twee pijlers:
1. Sterke Economie: meer werkgelegenheid 2. Aantrekkelijke woonstad: evenwichtige bevolkingsamenstelling
Aantrekkelijke woonstad
Randvoorwaarden
Voor een aantrekkelijke woonstad zijn goede
Een sterke economie en een aantrekkelijke
woningen alleen niet voldoende. Daarom zet
woonstad zijn alleen haalbaar als aan een
Rotterdam in op goede en complete ‘woonmi
aantal belangrijke randvoorwaarden is voldaan.
lieus’. Dat wil zeggen met veel aandacht voor
Er wordt daarom extra geïnvesteerd in een
de openbare ruimte en de noodzakelijke
goede openbare ruimte en voldoende water
voorzieningen (onderwijs, kinderopvang,
berging. Deze randvoorwaarden zijn bij uitstek
medisch/sociaal, sport en spel, etc). Om meer
geschikt om aantrekkelijke woonmilieus te
gezinnen met kinderen en midden- en hoge
realiseren. Architectonische kwaliteit en de
inkomens aan de stad te binden, zullen daarom
herontwikkeling van cultuurhistorisch erfgoed
de woonmilieus van sterke wijken als Kralingen
zullen worden ingezet als katalysator van
en Hillegersberg uitgebreid worden. In de
gebiedsontwikkeling. Een goede bereikbaarheid
zwakkere wijken staat de herstructurering en
is een andere belangrijke voorwaarde, die op
aanpak van de bestaande woningvoorraad
een duurzame wijze zal worden vormgegeven.
centraal.
In combinatie met een pro-actief milieubeleid,
Bouwen binnen de bestaande stad betekent
werken we zo aan een duurzame stad met een
concreet dat Rotterdam zichzelf een verdich
goede leefkwaliteit.
tingsopgave van 56.000 woningen op binnen
Beide doelstellingen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden; om te kunnen leven in de stad moet het er goed wonen zijn en moet er passend werk zijn. Werkgelegenheid ontwikkelt zich op zijn beurt alleen wanneer de stad een aantrekkelijk vestigingsklimaat vormt voor werknemers, met goede woningen inclusief de bijbehorende voorzieningen en buitenruimten: complete woonmilieus die aansluiten bij de wensen van de woonconsumenten.
delen van de stad vormen de basis voor de
stedelijke locaties ten doel stelt.
strategie van de ‘olievlekwerking’ die Rotterdam inzet: wat sterk is wordt vanuit die kracht uitgebreid, zodat het groter en nog sterker wordt; wat zwak(ker) is kan zich optrekken aan het sterke.
Sterke economie Het creëren van een sterke economie concen treert zich op de omslag van een industriële naar een kennis- en diensteneconomie vanuit de verdere ontwikkeling van de medische en
Bouwen binnen de bestaande stad
creatieve sector. In het havengebied zal, naast
Als een goed werk- en woonklimaat gezien
de aanleg van de Tweede Maasvlakte, het
wordt als een integrale voorwaarde voor een
accent liggen op innovatie op het gebied van
sterke(re) stad, dan zal de ontwikkeling daarvan
energieverbruik en -winning alsmede het
binnen het bestaande stedelijke gebied leiden
minimaliseren van de CO2 uitstoot. De vrije
tot maximaal profijt en wordt efficiënt omge
tijdssector – het derde economische speerpunt
sprongen met het schaarse goed ruimte.
– zal worden doorontwikkeld en uitgebreid op
Bovendien wordt daarmee optimaal gebruik
de reeds succesvolle locaties: de binnenstad,
gemaakt van bestaande voorzieningen en blijft
Stadionpark en het Zuidplein met Ahoy. In het
het buitengebied gespaard. Uitgangspunt
algemeen zal de komende jaren extra aandacht
vormen de in de stad aanwezige krachten:
besteed worden aan het hart van de stedelijke
de haven, de kansrijke economische groei
economie: het MKB.
sectoren, populaire woonwijken en de moderne binnenstad aan de rivier. Deze sterke onder 10
11
stadsvisie rotterdam
ruimtelijke ontwikkelingsstrategie 2030 | samenvatting
Internationale stad aan de rivier
Benutten kwaliteiten op Noord
De ontwikkeling van de gebieden langs de rivier
intensieve bedrijvigheid in de dienstverlenende
De aanpak van Noord berust op het beter
Hillegersberg, Kralingen, Rottezoom en Hoek
concentreert zich op drie onderdelen:
en creatieve sector te ontwikkelen en bijzon
benutten en uitbouwen van de bestaande
van Holland zijn wijken met sterke identiteits
– de excellente haven
dere woon-werkmilieus rond water te realiseren.
kwaliteiten: de knooppunten van bedrijvig-
dragers waaromheen de gewilde rustig
– de transformatie van haven naar stad
De aanpak van de binnenstad bestaat uit vier
heid en de goede woonmilieus.
stedelijke en groenstedelijke woonmilieus
– een aantrekkelijke en complete binnenstad
stappen: het verhogen van het algemene
worden uitgebreid. De wijken rond het centrum
kwaliteitsniveau van de openbare ruimte en de
Onder de naam Science Port Holland wordt
(Delfshaven, Noord en Blijdorp) hebben de
De ontwikkeling van de Tweede Maasvlakte schept
langzaam verkeersroutes, het versterken van
een hoogwaardig science- en businesspark
potentie om uit te groeien tot gemengde,
ruimte voor nieuwe havenactiviteiten en brengt een
de leefkwaliteit en de identiteit van de verschil
ontwikkeld in de polder Schieveen. Naast de
stedelijke woon- en werkmilieus. Gentrification,
verschuiving op gang. Doordat een deel van de
lende binnenstadskwartieren, de gefaseerde
ontwikkeling van Science Port Holland zullen
conditionering van de creatieve economie en
containeroverslag uit de Stadshavens verdwijnt,
ontwikkeling van een beperkt aantal toplocaties
de Brainparken langs de A16, Alexander en
de verdere ontwikkeling van Rotterdam tot
ontstaan hier vestigingsmogelijkheden voor
– Wilhelminapier, Stationskwartier/Lijnbaan,
Rotterdam Airport als gedifferentieerde
studentenstad, zullen in deze gebieden
bedrijven in haveneconomische groeisectoren.
EMC, De Boompjes – tot krachtige publieks
kantoorlocaties worden doorontwikkeld.
gelijktijdig vorm krijgen.
Daarnaast biedt de schuifoperatie ruimte om het
trekkers en het garanderen van blijvende
vestigingsklimaat voor het internationale bedrijfs
bereikbaarheid van de stad.
leven te verbeteren, nieuwe vormen van kennis
Dubbelslag op Zuid
Rotterdam Zuid zal met het Pact op Zuid een
de Tuinsteden – zoals reeds succesvol in gang
inhaalslag maken waarbij sociaal-economi-
gezet in Hoogvliet – zal leiden tot verbetering
sche en fysieke problemen integraal worden
van de woonmilieus zodat binding van bewo
aangepakt. Ingezet wordt op de kanskaarten
ners aan de buurten toeneemt. Doelgroepen
voor bedrijvigheid (Zuidplein, Stadionpark,
zijn met name ‘sociale stijgers’, ouderen en
MCRZ, A15 zone, ‘eat en meet’) en het
gezinnen. Een ander belangrijk onderdeel van
transformeren van wijken die een zwakke
dit programma is de modernisering van het
positie op de woningmarkt innemen naar
voorzieningenaanbod.
aantrekkelijke woonwijken. Het Zuiderpark en de Kop van Zuid vormen kernen op Zuid van waaruit nieuwe, aantrek kelijke woonmilieus in een waterrijk gebied ontstaan. In Oud Zuid bestaat de strategie uit pro-actieve particuliere woningverbetering en waar nodig, een intensieve ‘hot spot’ aanpak van probleemgebieden. De herstructurering van
12
13
VIP-KAART Op basis van effectm eting zijn dertien gebiedsontwikkelingen aangewezen die het belangrijkst zijn voor de realisatie van de doelen ‘sterke economie’ en ‘aantrekkelijke woonstad’, de VIP-gebieden:
9
1. Laurenskwartier 2. Stationskwartier 3. Lijnbaankwartier / Coolsingel 4. Ahoy / Zuidplein / Vaanweg-Pleinweg 5. Stadionpark / nieuwe Kuip 6. Erasmus MC – Hoboken 7. Science en Businesspark Schieveen / Wegen Noordrand
1
8. Stadshavens: RDM, Waalhaven-Oost, Rijn- en Maashaven 9. Maasvlakte 2 10. Hoeksche Waard 11. Woonmilieu Kop van Zuid: Rijn- en Maashaven, Parkstad, Afrikaanderwijk 12. Woonmilieu Groot Hillegersberg: Park Zestienhoven en Schiebroek Zuid 13. Oud Zuid: Aanpak bestaande woningvoorraad
2
9
7
3
2 4
7
12
5
4
11
8 7
8
9
10
11
12
3
6
6
1
13
5 4
13
10 14
15
8
ROTTERDAM IN 2030
TDIPOFIBWFOTUBELMFVSSJKLJOUFSOBUJPOBBM JOOPWBUJFWFPOEFSOFNFSTGJMNTUBETUPFS NFUSPQPPMWFSSBTTFOEHSPFOJOUFSDVMUVSFFM TQPSUKPOHFCFSPFQTCFWPMLJOHCSFEFTDIPMFO SVXFEJBNBOUFWFOFNFOUFOWBLNFOTFO XBUFSSFDSFBUJFQJPOJFSTNFOUBMJUFJU WFSCPOEFOIFJEVJUHBBOTMFWFOTQFFMT)4USPUTCFUSPLLFOXPOFOPQFOCJKIFUXBUFS JOTQJSBUJFCSPOXBUFSUBYJµTGMBOFSFOTLZMJOF DVMUVSFMFFYQFSJNFOUFOXBUFSSJKLFCVVSUFO TQFMFOUVLUVLTQPQVMBJSFXPOJOHFO XBUFSQBSUJKFOFFVXJHFKFVHENV[JFLTUBE TVDDFTWPMMFEVVS[BNFJOEVTUSJqMFCFESJKWFO HFXJMEFXPPOTUBEUFOUPPOTUFMMJOHFO BBOUSFLLFMJKLF&VSPQFTFTUBE
uitgave: Gemeente Rotterdam, januari 2008 tekstredactie: S@M stedebouw- en architectuurmanagement ontwerp: studio Lonne Wennekendonk informatie:
[email protected] www.rotterdam.nl/stadsvisie
