Samenvatting resultaten consultatie bewoners binnenstad Amersfoort Ervaringen, beleving en tevredenheid over afvalinzameling
Inhoudsopgave 1.
Algemene kenmerken van de bewoners in de binnenstad ......................................................................... 2
2.
Bevindingen afvalscheiding en -inzameling ................................................................................................ 3 2.1 De invoering van de ondergrondse container: inzamelen op afstand ............................................................ 3 2.1.1 Verbetering of verslechtering? (Vraag 9) ................................................................................................. 3 2.1.2 Ervaren voor- en nadelen (vraag 12 gaat over voordelen, vraag 13 over de nadelen) ............................ 3 2.1.3 Tevredenheid (vraag 10) ......................................................................................................................... 4 2.1.4
Effecten op afvalscheidingsprestatie (vraag 16) ................................................................................ 4
2.1.5 Aandachtspunten..................................................................................................................................... 4 2.2 Scheidingsgedrag van bewoners ................................................................................................................... 5 2.2.1 Hoe goed op dit moment? (Vraag 22) ..................................................................................................... 5 2.2.2 Veelvoorkomende problemen .................................................................................................................. 5 2.2.3 Mogelijke rol voor gemeente voor verdere stimulering ............................................................................ 5 2.2.4 Wensen voor toekomstig inzamelsysteem (vraag 23 en 24) ................................................................... 6 2.3 Serviceniveau en dienstverlening .................................................................................................................. 7 Verbetering of verslechtering van het serviceniveau? Vraag 29 ....................................................................... 7 Tevredenheid over de algehele dienstverlening (Vraag 27) ............................................................................. 7 3.
OVER DE VRAGENLIJST .......................................................................................................................... 9 3.1 Reacties van bewoners op de vragenlijst ....................................................................................................... 9 3.1.1 Gestelde vragen ...................................................................................................................................... 9 3.1.2 Enkele kritieke noten ............................................................................................................................... 9 3.1.3 Uitgebreide reacties................................................................................................................................. 9 3.2 Moeilijkheden met invullen van de vragenlijst .............................................................................................. 10 3.2.1 Poblemen met vraagstelling .................................................................................................................. 10 3.2.2 Verzoek tot contact ................................................................................................................................ 10
1. Algemene kenmerken van de bewoners in de binnenstad
Leeftijdscategorie van bewoners
Woningen met een tuin
120 100
Geen tuin 42%
80 60
Een tuin 58%
40
20 0 0-24
25-29
40-64
65 of ouder
-
2. Bevindingen afvalscheiding en -inzameling 2.1 De invoering van de ondergrondse container: inzamelen op afstand De gemeente Amersfoort heeft ervoor gekozen om het restafval in de binnenstad in te zamelen middels ondergrondse verzamelcontainers. Voorheen werd dit gedaan met containers aan huis. In de enquête zijn bewoners bevraagd op hun ervaringen met deze nieuwe manier van inzamelen. Hieronder volgen de resultaten. 2.1.1 Verbetering of verslechtering? (Vraag 9) Het merendeel, namelijk meer dan 60%, vindt de wijziging een verbetering. Daarnaast gaf een vijfde van de bewoners aan dat zij het zien als een verslechtering. Een andere 20% heeft deze vraag niet beantwoord. Van deze groep is niet bekend hoe zij hierover denken. Het is vervolgens interessant om te weten waarom de bewoners de ondergrondse containers zien als een verbetering of verslechtering.
De ondergrondse container als verandering
19,5%
Verbetering Verslechtering 19,9%
Geen antwoord
60,6%
2.1.2 Ervaren voor- en nadelen (vraag 12 gaat over voordelen, vraag 13 over de nadelen) De mensen zijn bevraagd op de voor- en nadelen die zij ondervinden bij ondergrondse verzamelcontainers. Zij konden uit meerdere (op voorhand geformuleerde) voor- en nadelen kiezen. Het resultaat is hieronder getoond. A
Geen
180
B
Er is minder vervuiling (zwerfafval)
160
C
Ik kan mijn restafval op ieder gewenst moment kwijt
140
D
Ik kan meer restafval kwijt dan voorheen
E
Het kost geen ruimte meer in mijn tuin
F
Geen overlast meer in de straat bij inzameling
G
Anders, namelijk…
A
Geen
80
B
Toegenomen vervuiling (zwerfafval)
70
C
Ik moet mijn restafval nu wegbrengen
60
D
De loopafstanden zijn (veel) te groot
50
E
De containers zijn te vol waardoor het niet past
40
F
De containers zijn vaak vies en/of niet netjes
30
G
Anders, namelijk…
Voordelen van de ondergrondse container
120 100 80
60 40 20 0 A
B
C
D
E
F
G
Nadelen van de ondergrondse container
20 10 0 A
B
C
D
E
F
G
2.1.3 Tevredenheid (vraag 10)
Tevredenheid ondergrondse containers (rapportcijfer)
De tevredenheid van de bewoners aangaande de ondergrondse containers is gemeten door hen te vragen welk cijfer zij geven aan de inzet van ondergrondse containers voor hun restafval. Het gemiddelde rapportcijfer is een 7.3. Vervolgens is gevraagd waarom zij wel of niet tevreden waren.
70
60 50 40
30 20 10
0 1
2
3
4
5
6
7
8
Aangegeven redenen voor tevredenheid: Altijd beschikbaar/ op ieder moment/flexibel/geen vaste dag Openingen zijn groot genoeg Voldoende capaciteit Eenvoudig/gemak Schoon/geen stank, zowel bij container als in huis Container aan huis neemt geen ruimte meer in en kan ook niet meer vergeten worden Beter straatbeeld
9
10
Aangegeven redenen voor ontevredenheid: Frequentie afval wegbrengen is hoog Te ver lopen/sjouwen/slepen met zware afvalzakken Vervelend met slecht weer (regen, winter, gladheid) Oude mensen zijn slecht te been Containers zitten vol en/of zijn niet altijd groot genoeg Afhankelijkheid van pasje (niet kwijtraken, duur bij verlies) Afhankelijkheid van 1 container Zakken zijn onhandig voor tuinafval De frequentie waarmee de ondergrondse containers worden geleegd is niet optimaal: soms te vaak en vaak te weinig. Er is een restaurant dat opvallend hinderlijk het glas en vet dumpt (ca 4x genoemd) De mogelijkheid om klein afval op straat correct weg te gooien is vervallen met het verdwijnen van de containers langs de huizen. Men wil graag ook afvalbakken.
2.1.4 Effecten op afvalscheidingsprestatie (vraag 16) Hoeveelheid restafval is afgenomen, want (incidenteel) Men is hierdoor ook meer glas en plastic gaan scheiden (dankzij gelijktijdige introductie plastic container). Ook afgenomen omdat mensen minder te besteden hebben en hierdoor minder consumeren en dus afval produceren en/of meer op hun ‘inkoop’ letten “Omdat je alles weg moet brengen” Vanwege de nabijheid bij containers voor glas, plastic en papier Het is bijna noodgedwongen, omdat het anders te zwaar is om te tillen Er is ruimte in het huis beschikbaar gekomen voor plastic/papier en glas (ipv minicontainer in huis) Hoeveelheid restafval is toegenomen, want (incidenteel) Nu zit ook het GFT-afval bij het restafval (en dit wordt dus niet meer apart opgehaald zoals voorheen) Het is té makkelijk geworden voor mensen die heel dichtbij de restcontainer wonen 2.1.5 Aandachtspunten Twee aandachtspunten, ook gelet op bovenstaande bevindingen, namelijk: 1. Ervaringen van bewoners verschillen op sommige punten, waaronder stank (juist toegenomen of afgenomen?) en lawaai van de inzamelaars van voertuigen van ROVA (juist verergerd of niet)? 2. De ondergrondse verzamelcontainers hebben bepaalde effecten, bijvoorbeeld op het straatbeeld. De meningen lopen uiteen of dit nu mooier is of juist niet
2.2 Scheidingsgedrag van bewoners 2.2.1 Hoe goed op dit moment? (Vraag 22)
180
160 140 120
GFT Series1
100
Papier Series2
80
Series3 Kunststof
60
Series4 Glas
40
Series5 Textiel
20 0
Nooit
Meestal Soms wel, Meestal niet soms niet wel
Altijd
Onbekend
De indruk is dat mensen flink actief zijn in de scheiding van hun afval, ook al is dit naar eigen zeggen. Vooral glas en papier wordt goed gescheiden. Bij kunststof lijkt op te gaan ‘je doet het nu eenmaal wel of niet’ (‘altijd of nooit’). In iets mindere mate geldt dit ook voor textiel. GFT is een lastigere. De scheiding van tuinafval is momenteel moeilijk gescheiden aan te bieden, aangezien de regel is dat mensen dit bij het restafval mogen doen. Voor veel bewoners is dit echter niet praktisch en zij kiezen daarom voor andere oplossingen, zoals het bellen van de ROVA voor hun grof tuinafval of een composthoop voor hun kleinere GFT. Bij de bewoners bestaat wel de behoefte om deze afvalstroom beter te organiseren. Voorheen werd ook gewerkt met een boot die het inzamelde, maar dit gebeurt niet meer of nauwelijks. 2.2.2 Veelvoorkomende problemen Er zijn enkele problemen die de bewoners tegenkomen met het scheiden van hun afval. Die problemen weerhoudt ze er soms van om daadwerkelijk goed hun afval te blijven scheiden. Hieronder volgt een opsomming van voorbeelden die zijn genoemd en relevant zijn (soms specifiek voor de binnenstad): In algemene zin zien meerdere bewoners het wegbrengen van afval toch als een ‘extra moeite’. Tijd, luiheid en gemakzucht zijn de opgegeven redenen hiervoor. Het is zeker vervelend als je moet lopen voor kleine hoeveelheden, die wellicht wel anders gaan stinken in huis. Sommige bewoners moeten door het winkelend publiek lopen met afval. Dit heeft absoluut niet de voorkeur en wordt als niet prettig en zelfs gênant ervaren. De afstand tot een verzamelcontainer blijft ook meespelen, zeker als de mogelijkheden (i.v.m. beperkt aantal containers en/of openingstijden van inzamelpunten) niet altijd beschikbaar zijn Een gebrek aan ruimte in huis wordt ook ervaren als een probleem, dat ertoe leidt dat men minder goed scheidt. Soms moeten mensen ook door het hele huis lopen met vieze of zelfs lekkende zakken (bijvoorbeeld met GFT uit de tuin, dat via de voordeur naar de verzamelcontainer voor het restafval moet). 2.2.3 Mogelijke rol voor gemeente voor verdere stimulering Er wordt zeer verschillend gedacht over de rol voor de gemeente voor stimulering. Het is moeilijk om hier echt een patroon in te ontdekken, aangezien de suggesties zo variabel/uiteenlopend zijn. De informatie die hier is opgehaald, kan juist ter inspiratie dienen voor de gemeente. In onderstaand kader op de volgende pagina zijn een paar goede ideeën overgenomen. Het idee van een ‘word cloud’ is gehanteerd, wat betekent dat veelgehoorde ideeën groter zijn gemaakt dan de andere.
Suggesties voor rol van de gemeente in stimuleren van beter scheidingsgedrag
Meerdere ondergrondse containers bij elkaar plaatsen op één locatie voor diverse afvalstromen Een extra ophaalservice voor o.a. papier en karton
Duidelijker aangeven en communiceren waar ik mijn afval kwijt kan Belonen in de vorm van minder betalen
Ik scheid al veel van mijn afval Meer containers plaatsen Oplossingen bedenken voor in huis, zodat het scheiden minder ruimte inneemt
Handzamere en klantvriendelijkere verzamelunits (zakken o.i.d.)
Ophalen van GFT aan huis Meer informatie verstrekken/voorlichting richting bewoners over de verwerking van afval Weet of wil ik niet
2.2.4 Wensen voor toekomstig inzamelsysteem (vraag 23 en 24) 140 120
100 80 60
gft
40
oud papier / karton
20
Plastic / kunststof
0
Glas Textiel
Zoals ook al even in bovenstaand kader naar voren kwam, wensen veel bewoners de inzamelvoorzieningen voor restafval, papier en plastic gecombineerd op één plek.
2.3 Serviceniveau en dienstverlening Verbetering of verslechtering van het serviceniveau? Vraag 29
Ervaren verandering in serviceniveau 7,7% 1,4%
Positief, verbeterd 23,1%
Negatief, verslechterd 49,8%
Neutraal, gelijk gebleven Neutraal, woon hier net
18,1%
Onbekend
Tevredenheid over de algehele dienstverlening (Vraag 27)
Tevredenheid dienstverlening (rapportcijfer) 80 70 60 50 40 30 20 10 0
De tevredenheid van de bewoners aangaande de algehele dienstverlening is gemeten door hen te vragen welk cijfer zij geven aan de inzet van ondergrondse containers voor hun restafval. Het gemiddelde rapportcijfer is een 6.9. Het merendeel van de bewoners geeft aan geen opmerkingen of klachten te hebben. Zij zijn tevreden en vinden dat de inzameling goed is georganiseerd en geregeld. Er zijn wel wat kritische geluiden als het gaat om (de communicatie over) GFT, dit zou wel beter kunnen. Andere zaken waarin verbetering mogelijk is, is de geluidsoverlast van de voertuigen en het aanpakken van het zwerfafval. De meningen lopen uiteen of de ondergrondse containers voldoende worden geleegd en of de containers dus voldoende capaciteit hebben of niet. Een deel van de bewoners heeft het gevoel dat zij (door het op afstand inzamelen van restafval) inleveren op service, maar dat zij nog steeds het zelfde moeten betalen. Dit beleven zij als oneerlijk.
Methodologie Enquête In overleg en na een gezamenlijke voorbereiding is een enquête uitgegaan naar bewoners van de binnenstad van Amersfoort om hun specifieke ervaringen met de ondergrondse containers (voor restafval) te achterhalen en na te gaan wat bij hen leeft als het gaat om het scheiden van afval. Van de 1000 huishoudens hebben er 241 gereageerd, wat een response betekent van 24,1%. Dit lijkt in eerste instantie laag, maar dit is te verklaren door de korte doorlooptijd waarbinnen bewoners konden reageren (1 week) en het feit dat het een anonieme, breed uitgestuurde enquête betreft. Gelet op de deelname van verschillende typen bewoners (leeftijd, wel of geen tuin, type woning, etc.) is de steekproef representatief te noemen. Wij zijn in staat geweest om op basis van deze 241 ingevulde vragenlijsten verschillende patronen te ontdekken en wij verwachten dat meer response niet had geleid tot andere uitkomsten.
3. OVER DE VRAGENLIJST 3.1 Reacties van bewoners op de vragenlijst 3.1.1 Gestelde vragen Waarom is er gekozen voor externe inhuur voor dit onderzoek? Wat gebeurt er met het afval na inzameling? Wordt in de toekomst afval per kg. verrekend? Waarom geen specifieke aandacht voor bewoners met grote tuinen? 3.1.2 Enkele kritieke noten Slechts politiek, niet objectief en puur een bezuinigingsslag van de gemeente Waarom besteden wij ons belastinggeld aan dit onderzoek (van externen)? Ik heb geen inspraak gehad bij de overgang naar ondergrondse containers 3.1.3 Uitgebreide reacties Beste Paul Mul, Als mede verantwoordelijke voor dit onderzoek moet ik u,hoe spijtig ook,meedelen dat : De slecht geadresseerde, helaas ook in groeiende mate gebruikte vorm door reclame aanbieders. "Bewoners van ....: iplv de tenaamstelling van de geadresseerde = bekend bij de Gemeente en Na lezing van de brief en het onderzoek zelf en vooral stijl en vorm. en Mijn verdrietige en teleurstellende ervaring met de Gemeente en de ROVA in de afgelopen 3 jaar mij niet erg motiveerden de enquete in te vullen. Ik heb dat toch gedaan, maar zoveel informatie die bij de Gemeente al bekend is en een tevredenheidonderzoek over een zeer onvolledige aanpak van de TOTALE afvalinzameling ... Het werd een klachten formulier en dat zal de bedoeling niet zijn ,dus het geheel maar bij de gescheiden papierafval bak gedaan. Het moet wel werken en zin hebben. Ik ben ook nog verbaasd over het feit dat een zeer gerespecteerd bedrijf als DHV de opdracht voor zo'n onderzoek accepteert terwijk toch genoeg deskundigheid aanwezig is om de Gemeente te adviseren over de TOTALE aanpak van het afval probleem. De goede plaatsing van ondergrondse afvalcontainers ( OC) , voor restafval ( wat is dat? ) heeft de afvoer van de veel grotere hoeveelheid RESTEREND afval vooral GVT en plastic sterk verslechterd ! De Gemeente heeft enkele matige oplossingen inmiddels geheel beeindigd. Pogingen hierover voor plaatsing van de OC's of nu in contact te komen leiden allen tot opmerkingen als we zijn nog aan het evalueren .... of er zijn zo weinig tuinen in de binnenstad !! Ik ben 77 jaar en heb een tuin van 500 m2 in de binnenstad evenals 8 buurtgenoten. Zou een simpel gebruik van Google Earth, het bekijken van 50 variabele "objekten" Grootte ,wel/niet tuin gecombineerd met Gemeentelijke bestaande informatie en goed onderzoek bij de betrokken bewoners niet veel meer RESULTAAT opbrengen. Gaarne bereid U deze infomatie te verstrekken. Met vriendelijke groet, E.M.Douwes
Geachte heer Mul, Nav de enquete afval. Vraag 24 bevat geen negatieve optie, vragen 24, 25 en 26 zijn tendentieus, u gaat in de vraagstelling er vanuit dat er meer gescheiden moet worden (vindt ik niet). In de papieren versie van vraag 3 wordt appartement niet genoemd, vraag 12 optie e, waarom beperken tot tuin? Bij mij stonden de kliko's vroeger in de berging. Er gaan diverse vragen over het scheiden van gft, dat wordt toch helemaal niet apart ingezameld in de binnenstad? Vraag 21, ik heb geen tuin, maar wel een dakterras met planten, waarom deze vraag beperken tot mensen met een tuin. Hoop dat u hier wat aan heeft. Met vriendelijke groet, remco
3.2 Moeilijkheden met invullen van de vragenlijst 3.2.1 Poblemen met vraagstelling De tabel van vraag 23 is lastig in te vullen, want deze vraag is vaak onvolledig ingevuld. Ook was vraag 17 volgens een bewoner onlogisch. Nieuwe bewoners hebben soms moeite met vraag 9 (verbetering of verslechtering?) en 14 (toename of afname van de hoeveelheid restafval?) 3.2.2 Verzoek tot contact Er waren meerdere verzoeken om op de hoogte te worden gehouden, maar bewoners willen dit niet altijd via email (omdat zij die niet hebben). Enkelen verzochten om een brief.
