1
Onderwijssecretariaat van Steden en Gemeenten van de Vlaamse Gemeenschap Ravensteingalerij 3 bus 7 1000 Brussel tel. 02/506 41 50 fax 02/502 12 64
[email protected] www.ovsg.be
Samenspel richting jazz en lichte muziek, optie samenspel middelbare graad
Leerplan
Deeltijds Kunstonderwijs – Studierichting Muziek
Leerplan samenspel
2
richting jazz en lichte muziek, optie samenspel middelbare graad. INLEIDING Bij het opstellen van het leerplan samenspel, richting jazz en lichte muziek, gaat de werkgroep die hierbij betrokken is, ervan uit dat men niet zonder vakkenintegratie kan werken. Om de doelstellingen te bereiken is ondersteuning in de theoretische en instrumentale lessen noodzakelijk. Het leerplan is dan ook in die zin te hanteren en te begrijpen. Het voorliggende leerplan samenspel, richting Jazz en Lichte Muziek, bevat onderdelen die betrekking hebben op de theoretische en individuele instrumentale ontwikkeling van de leerlingen en die onmisbaar zijn ter ondersteuning van de ontwikkeling van samenspeltechnieken. Voor een maximaal rendement inzake toepasbaarheid van dit leerplan is het aangewezen te werken met een evenwichtige bezetting van de ensembles.
ALGEMENE DOELSTELLINGEN voor middelbare en hogere graad SAMENSPEL, RICHTING JAZZ EN LICHTE MUZIEK, OPTIE SAMENSPEL. -
Een muzikale opleiding verschaffen, specifiek gericht op het idioom van jazz en lichte muziek, en met de nadruk op creativiteit. Het ontwikkelen van muzikaal-praktische vaardigheden met betrekking tot het musiceren in groep. Het ontwikkelen van de vaardigheid om zowel auditief (zonder bladmuziek) als visueel (met bladmuziek) met muziek om te gaan.
Inleiding: 1. Met B worden basisdoelstellingen bedoeld. De leerinhoud moet gekend zijn en kan op het examen getoetst worden. Met U worden uitbreidingsdoelstellingen bedoeld. Hierbij moet de leerinhoud gezien zijn, maar deze is geen examenstof. 2.
De diverse leerplandoelstellingen vullen elkaar aan en vormen één geheel. Doelstellingen
B/U
Leerinhouden
Methodologische wenken
1. Het ontwikkelen van het analytisch inzicht: • met betrekking tot alle leerinhouden zowel auditief als visueel: leren herkennen, ontleden, benoemen en toepassen
1.1 De leerlingen kunnen melodieën, melodische en ritmische structuren op het gehoor en uit het geheugen (na-) spelen.
B
• eenvoudige thema's in verschillende maatsoorten
• pentatoniek: recht en swingopvatting
• cellen van enkele tonen, gekoppeld aan eenvoudige ritmische cellen in elementaire maatsoorten
• majeur- en mineurtoonsoorten • eenvoudige toonsoorten, afhankelijk van de bezetting • oog hebben voor aangepaste tessituur • bronnen: o.a. bluesthema's,Work- en Gospelsongs, eenvoudige popsongs
1.2 De leerlingen kunnen het metrum aanvoelen.
B
• op basis van een vaste kadans
• Ritmische ostinaten (vamps)
3 1.3 De leerlingen ontwikkelen vormbesef aan de hand van standaardvormen en bijbehorende terminologieën
B
• vorm volgen (spelen) • vorm herkennen, vorm aanwijzen
• kennis, constructie en uitvoering
• opbouw van eenvoudige arrangementen 1.4 De leerlingen ontwikkelen de kennis van en het inzicht in harmonische basisbegrippen en elementaire ontwikkeling van de vaardigheid betreffende het toepassen daarvan.
B
• drie- en vierklanken en bijbehorende akkoordsymbolen • vaak terugkerende progressies (harmonische cliché's) • guide tones
• gebroken akkoorden gebruiken als basis voor improvisatie (bvb: kennismaking met een akkoordenschema via het gebruik van gebroken akkoorden) • om de kleur van akkoorden te leren kennen • als background • als begeleiding • als basis voor improvisatie
• introductie van begrippen zoals: * horizontaal/vertikaal denken * spanning/ontspanning (functies) 1.5 De leerlingen ontwikkelen de vaardigheid om met muzieknotatie om te gaan.
B
• decoderen: lezen, ontwikkelen van het voorstellingsvermogen
U
• coderen: (op-)schrijven
• bekende of eigen melodieën die men uit het geheugen kent leren omzetten in muzieknotatie
4 2. Het ontwikkelen van muzikaal-praktische vaardigheden met betrekking tot het musiceren in groep 2.1 De leerlingen kunnen creatief musiceren.
B
• improvisatie met gebruik van: * ritmisch: - eenvoudige patronen - ostinaten (vamps) * melodisch: - een beperkt aantal tonen - diatoniek • beginselen van interactie (= het gepast reageren op het spel van anderen)
2.2 De leerlingen kunnen de beginselen van samenspel toepassen en maken kennis met (de belangrijkste eigenschappen van) de andere instrumenten in de groep.
B
• beginselen van interactie: zie hoger • luisterbereidheid: het auditief en visueel (oogcontact) waarnemen van het spel van anderen; • het stemmen, intoneren en in kadans spelen in functie van het ensemble; • de functie van de verschillende instrumenten in het geheel; de akoestische balans tussen de verschillende instrumenten; • de opstelling van het ensemble;
• via vraag- en antwoordtechniek (call and respons) • met gebruik van zowel ritmische als melodische fragmenten van een melodie
5 REPERTOIRELIJST JAZZ EN LICHTE MUZIEK MIDDELBARE GRAAD OPTIE SAMENSPEL
Verantwoording De alfabetische lijst met repertoirestukken is een leidraad die door de leerkracht voor de middelbare graad kan gehanteerd worden. Afhankelijk van het niveau van de groep en het niveau van de arrangementen ligt de beslissing wat betreft de repertoirekeuze bij de leerkracht. Deze lijst is een samenstelling van composities uit verschillende stijlen onder andere jazz, pop/rock, fusion, blues, enz. Uiteraard staat het het de leerkracht vrij de lijst aan te vullen met eigen materiaal en arrangementen van eigentijdse groepen.
Niet alle composities op deze lijst zijn in dezelfde mate geschikt voor improvisatie.
AC-DC-current Adam’s Apple Afro blue After hours Ain’t no sunshine All Blues All I have to do is dream All of me Autumn leaves Back in the USA Bad, bad Leroy Brown Bag’s Groove Bessie’s Blues Black Magic Woman Black Orpheus (Manha de Carnaval) Blue Monk Blue Bossa Blue Train Buzzy Bye Bye Love Cantaloupe Island Can’t buy me love Chameleon C jam Blues Come together Deed I do Do it again
Bennie Goodman Wayne Shorter Mongo Santamaria Ronny Jordan Bill Withers Miles Davis Boudleaux Bryant / Everly Brothers S. Simons & G. Marks Joseph Kosma Chuck Berry Jim Croce Milt Jackson Peter Green / Santana Louis Bonfa Thelonious Monk Kenny Dorham John Coltrane Charlie Parker Bryant Brothers / Everly Brothers Herbie Hancock Lennon/McCartney Herbie Hancock Duke Ellington Lennon/McCartney Walter Herch & Fred Rose Steely Dan
6 Down by the riverside Doxy Drive my car Eagle Equinox Fever Freddie Freeloader Give me the night Greensleeves Hey Jude I got you (I feel good) I saw her standing there If I had a hammer In a mellow tone Isn’t she lovely It’s in his kiss (Shoop Shoop song) Johnny B. Goode Killing me softly Kool La Nevada La Bamba Light my fire Lily was here Little sunflower Love is all Maiden Voyage Mandela Ma Prière Master Blaster Mercy, mercy, mercy Milestones Minor swing Mo’ better blues Moondance Mr. P.C. My generation My little suede shoes Norwegian Wood No woman, no cry Now’s the time Ob-la-di, Ob-la-da On Broadway Oye come va Passie Pfrancing (no blues) Pretty Woman Pride and joy
Traditional Sonny Rollins Lennon/McCartney Benny Anderson/Bjorn Ulvaeus John Coltrane John Davenport & Eddie Cooley Miles Davis Rod Temperton / George Benson Traditional Lennon/McCartney James Brown Lennon/McCartney Lee Hays & Pete Seeger Duke Ellington Stevie Wonder Roger Clark / Cher Chuck Berry Roberta Flack John Scofield Gil Evans Richie Valens Jim Morrisson / The Doors Dave Stewart / Candy Dulfer Freddie Hubbard Roger Glover Herbie Hancock Abdullah Ibrahim Axelle Red Stevie Wonder Joe Zawinul Miles Davis Django Reinhardt Bill Lee / Branford. Marsalis Van Morrison John Coltrane Pete Townsend Charlie Parker Lennon/McCartney Bob Marley Charlie Parker Lennon/McCartney The Drifters T. Puente Kris Wauters Miles Davis Roy Orbison Stevie Ray Vaughn
7 Proud Mary Satin Doll Say a little prayer Silly coincidence Sister Sadie Sixteen tons Smooth Operator Sonnymoon for two So what Summertime St. Thomas Stand by me Stir it up Stolen moments Straight, no chaser Sunny afternoon Swiftly Take the A-train Tenor madness The Chicken The hippest cat in Hollywood The preacher These boots are made for walkin’ Things ain’t what they used to be This strange effect Tune up Uptown up Venus Waiting on a friend Walking on the moon Watermelon Man What a wonderful world What goes around comes around Whenever God shines his light When I’m sixty-four Who’ll stop the rain Worksong Yesterday You can’t hurry love
John Fogerty (versie Tina Turner) Duke Ellington Aretha Franklin Pierre Mertens (Pitti Pollak) Merle Travis Sade Sonny Rollins Miles Davis George Gershwin Sonny Rollins Leiber & Stoller / Ben I. King Bob Marley Oliver Nelson Thelonious Monk Ray Davies/Kinks Pieter Baert Duke Ellington Sonny Rollins ‘Peewee’ Ellis Horace Silver Horace Silver Nancy Sinatra Duke Ellington Ray Davies Miles Davis Maceo Parker Shocking Blue Mick Jagger / Keith Richards Sting / The Police Herbie Hancock Louis Armstrong Lenny Kravitz Van Morrison Lennon/MacCartney John Fogerty Nat Adderley / ‘Cannonball’ Adderley Lennon/McCartney Diana Ross & The Supremes
8 EVALUATIE VOOR HET VAK SAMENSPEL IN DE OPTIE SAMENSPEL, RICHTING JAZZ EN LICHTE MUZIEK
Evaluatie M3 1. Evaluatieverslag door de leerkracht van elke leerling waarin gepeild wordt naar de ontwikkeling op het vlak van samenspel en creativiteit. 2. Medewerking aan een concerterend optreden met werken van een verschillend karakter waarbij veel aandacht wordt besteed aan een passende repertoirekeuze en de vaardigheden op het vlak van creativiteit en samenspel. 3. De evaluatie per leerling komt tot stand door de samenvoeging van de individuele evaluatie die gemaakt wordt door de leerkracht en de evaluatie van het concerterend optreden door de examencommissie.
