Samenspel. In mijn paleisje voel ik me thuis. 50 jarig jubileum s Koonings Jaght. Werk in de wijk. Onderweg naar buiten. Omdat niemand hetzelfde is

Samenspel Magazine voor en door medewerkers, partners en relaties van Siza • nummer 3 • september 2011

50 jarig jubileum ’s Koonings Jaght Werk in de wijk Onderweg naar buiten

In mijn paleisje voel ik me thuis Omdat niemand hetzelfde is ...

Topteam

Van de redactie

Het leven is een rollenspel Ieder mens heeft een scala aan rollen. Kijk maar naar jezelf. Ik bijvoorbeeld ben in mijn dagelijks leven in ieder geval al echtgenote, moeder, dochter, tante, medewerker, leidinggevende, adviseur, bewoner, buurvrouw, vriendin, hockeycoach, leraar Frans, bestuurslid, verzorger, kok, tennismaatje, zangeres, cursist... en ga zo nog maar even door. Elke rol heeft zijn eigen kenmerken en vraagt om andere vaardigheden. Daarnaast bestaat er altijd een relatie met een ander mens of andere mensen, en dat kleurt ook de invulling van je rol. Ook is het zo dat niet in iedere situatie van je wordt verwacht dat je de rol tot in de perfectie beheerst. Soms is ‘je best er voor doen’, al voldoende. In andere situaties moet je laten zien dat je het, zoals bijvoorbeeld je vak, echt onder de knie hebt. In elke rol bied je een andere ondersteuning en andersom heb je daarbij ook in meer of mindere mate ondersteuning van een ander of anderen nodig. Wat je nodig hebt, en wie die ondersteuning het beste kan bieden, is echter per situatie verschillend.

In dit nummer 3 4 6 7 8 10 11 16 16 17 18 19 20 20 21 21 22 23 23

Topteam: Graafschapscollege en Siza Het kan wél: Ik woon, ik werk, ik leer, ik ontspan Een leven lang leren: Focus op vakmanschap Hoe ziet jouw dag eruit, Gudrun Diehl? Met beleid: Siza en gemeente Arnhem Leven op eigen wijze: Bewegen, zo lekker! Siza bedankt: BAM, Rechtbank en Menzis Samenwerken: ‘Kookdame’? Column Rob Hoogma: Zeg nooit ‘niet’! Samenwerken: De oude Oranjerie in ere hersteld! Grijp je kans: Project ‘Onderweg naar buiten’ Alstublieft: Duo-scootmobiel vergroot leefwereld Voor elkaar: Bakkerij Sara Adres en huisnummer Voor elkaar: Een zelf opgebouwd leven Bezoek staatssecretaris VWS Mede mogelijk gemaakt door: Rabo 100 jaar fonds Mede mogelijk gemaakt door: ‘Op Rolletjes’ Colofon

Zo is het ook als je werk bestaat uit het ondersteunen van anderen. Dat is een vak. En dan wordt er professionaliteit en betrokkenheid van je verwacht. Dan ben je ook niet gewoon alleen maar medewerker. Zo als ook te lezen is in deze Samenspel. Maar steeds weer kijk je of jij degene bent die de rol het best op zich kan nemen. Elke keer vraag je jezelf weer af wie de gevraagde ondersteuning het beste kan bieden. Want is een rol je richting de ene mens op het lijf geschreven, in relatie tot een ander kan het juist niet de goede keuze zijn. Om maar een voorbeeld te geven… Ik ben, hoop ik, een goede moeder voor mijn eigen kinderen. Maar ik moet de opvoeding van de kinderen van mijn vrienden vooral aan hen overlaten. En al ben ik een uitstekend leraar Frans voor mijn buurmeisje, bij een student Frans kom ik absoluut kennis tekort. Zo spelen we met onze rollen, en is het leven een mooi rollenspel. Marcelle Beerepoot, hoofdredacteur 2

Van links naar rechts: Ron te Kaat, Robin, Govert-Jan van der Vliet, Erwin Freriks, Maaike, Anna Wesselink, Kyra, Koen, Eline en Arjan.

Graafschapscollege Doetinchem en Siza

Rijst, groente en gehaktballetjes in zoetzuresaus Govert-Jan van der Vliet is bewoner van Slinghezicht, een woonlocatie van Siza in Doetinchem. Hij krijgt iedere vrijdagmiddag Kyra Reyzendaal op bezoek, eerstejaars leerling van het Graafschapscollege in Doetinchem. Samen doen ze mee aan het project ‘Eet met me mee’. Het menu van vrijdag 10 juni: rijst, groente en gehaktballetjes in zoetzuresaus.

50 jaar ’s Koonings Jaght 12 Op de voorgrond: Bewoner Wim Kuster 14 Op de voorgrond: Begeleider Marijke Lebbink 15 Kijk mij nou! Schoolkamp op ’s Koonings Jaght

Evenementenkalender Wat is er allemaal te doen bij Siza? Raadpleeg de evenementenkalender op www.siza.nl, dan weet u het precies! U bent van harte welkom om ons te bezoeken en/of deel te nemen aan activiteiten. Laat de redactie van Samenspel gerust weten hoe u het vond: [email protected].

Wat houdt het project in? ‘Eet met me mee’ is een project van het Graafschapscollege in Doetinchem en Siza. Iedere vrijdagmiddag, gedurende 20 weken, komt een eerstejaars leerling van de studierichting Medewerker Maatschappelijke Zorg bij een bewoner van Siza in zijn/haar appartement in Doetinchem. Ze drinken eerst samen koffie en bepalen samen wat ze eten die dag. Dan op naar de supermarkt om alle benodigdheden te kopen. Op de weg terug is er voldoende tijd om weer even bij te praten en dan gezellig samen koken, eten en de afwas doen. Ze helpen mee daar waar ze kunnen en maken er samen iets lekkers van. Kortom, een project met volop gezelligheid en diverse leermomenten. Samen bepalen wat wordt

gegeten, individuele zorg bieden, kookkunst ontwikkelen en de bewoner helpen daar waar nodig. In totaal zijn er vijf bewoners met een lichamelijke handicap die meedoen aan het project. Het project loopt nu drie jaar en steeds meer bewoners doen mee. De bewoners aten voorheen wel eens samen in een gezamenlijke ruimte, maar dit gaf voor sommigen te veel prikkels. Het is voor iedereen fijn om die extra aandacht te krijgen. De bewoners kijken er nu iedere week naar uit om 1 op 1 te gaan eten. Ze bouwen gedurende 20 weken een hechte band op met de eerstejaars leerlingen. Kortom, op naar volgend schooljaar en nieuwe vriendschappen!

Eet met me mee ‘Eet met me mee’ is een project van het Graafschapscollege in Doetinchem en Siza. Iedere vrijdagmiddag, gedurende 20 weken, komt een eerstejaars leerling van de studierichting Medewerker Maatschappelijke Zorg bij een bewoner van Siza in zijn/haar appartement in Doetinchem. Het project bestaat nu 3 jaar. Het initiatief ligt bij het Graafschap College. Een aantal maanden vantevoren zet ze de vraag uit bij Slinghezicht.

3

Ik woon, ik werk, ik leer, ik ontspan

Het kan wél!

Mede mogelijk door Siza Dagelijks zetten medewerkers van Siza hun energie, kennis en kunde in om mensen met een handicap zodanig te ondersteunen dat zij kunnen leven zoals ze zelf willen. Medewerkers bieden een helpende hand op momenten dat mensen met een handicap hindernissen tegenkomen, die hen belemmeren daadwerkelijk deel te nemen aan de samenleving. De manier waarop en de mate waarin is voor ieder mens anders, omdat ook ieder mens andere vragen en behoeften heeft. Siza heeft dit verwoord in onderstaande tekst, met de vier kernwaarden van Siza als vertrekpunt. Een tekst die uitnodigt tot dialoog, omdat er geen standaard vragen zijn en dus ook geen pasklare antwoorden. Ieder mens is van betekenis, neemt verantwoordelijkheid, schept kansen en heeft plezier, elke dag opnieuw. Als mens maken we onderdeel uit van de maatschappij. Binnen de maatschappij wordt bepaald hoe we met elkaar omgaan, waar we op kunnen rekenen, wat er van ons wordt verwacht en van welke voorzieningen we gebruik kunnen maken. In het dagelijks leven komen we allerlei belemmeringen tegen die het moeilijk

of zelfs onmogelijk maken om daadwerkelijk mee te doen aan het gewone leven van alledag. Soms kunnen we die hobbels zelf oplossen; soms niet en dan gaan we op zoek naar ondersteuning. Waar mensen met een handicap belemmeringen ondervinden, ondersteunt Siza; met deskundigheid en ervaring. En voor wie het gewone van alledag niet aan de orde kan zijn, zoekt Siza op aangepaste wijze naar verbindingen met de maatschappij.

Mensen met een handicap die een beroep op Siza doen kunnen bewoner zijn, maar ook werknemer, vrijwilliger, student, cursist, patiënt, logé of vakantieganger. De rol van Siza is dan ook veelzijdig: van bemiddelaar, adviseur, behandelaar en werkgever tot verzorger, begeleider, belangenbehartiger, buddy of luisterend oor. Ik woon, ik werk, ik leer en ik ontspan Mede mogelijk door Siza

IK woon Thuis met mijn moeder en zusje Lisanne Danen, 7,5 jaar Sinds maart 2010 krijgen Lisanne en haar moeder Sandra elke week bezoek van Jorien, ambulant medewerker van Siza. Eén keer om met Lisanne te werken en een keer om Sandra te ondersteunen in opvoedingskwesties. Lisanne heeft een aan autisme verwante stoornis. Jorien praat met Lisanne over haar emoties. Sandra pakt een groot vel papier. Er staat een thermometer op getekend met smileys die verschillende emoties uitdrukken. ‘Zo kan ze aanwijzen wat ze niet kan zeggen.’ Ze speelt ook met playmobiel na wat er op school gebeurt. ‘Dat is onderdeel van een training waarmee zij zichzelf weerbaar kan maken.’ En het is precies wat Sandra zocht. ‘Ik wilde dat Lisanne iets leerde wat ik haar niet kan leren. Ik ben zelf geen hulpverlener. Ik ben moeder.’ En tegelijk leert Sandra zelf hoe ze het beste kan omgaan met haar dochter. ‘Jorien heeft ervoor gezorgd dat ik weer vertrouwen heb in mezelf. Ik begrijp mijn dochter nu beter. Ik heb geleerd dat ik niet zo ad hoc moet zijn, want dat kan absoluut niet voor haar. En ik heb geleerd dat je er altijd wel samen uit kan komen.”

bezoeker. Vincent heeft zichtbaar plezier in zijn werk. Sinds een jaar werkt hij vijf ochtenden van acht tot half één als telefonist/receptionist bij het centraal bureau van Siza. ‘Ik ben echt iemand die goed is in het contact met mensen, dat is één van mijn kwaliteiten. Deze baan is dus ook geknipt voor mij’. Hiervoor was hij administratief medewerker bij een andere organisatie. ‘Ik wilde meer’, vertelt hij, ‘en die mogelijkheid krijg ik hier’. Vincent ontvangt bezoekers en bedient de telefooncentrale. Telefoon aannemen, doorverbinden en veel vragen beantwoorden. ‘Als ik het niet weet, overleg ik met mijn collega’s. Soms heb ik dan het antwoord, en zo niet, dan gaan we samen op zoek’. Vincent volgt nu ook de opleiding receptionist/telefonist bij het ROC. Om zijn kennis te verdiepen. ‘Dit is de functie waar ik in verder wil. Daarom ben ik bezig om mezelf verder te ontwikkelen’. ‘Ik werk bewust 20 uur per week. Door mijn lichamelijke handicap moet ik verantwoord omgaan met mijn energie. Over de vraag wat het leukste is aan zijn werk hoeft hij niet echt na te denken: ‘Geen enkele dag is het zelfde. Er gebeuren altijd onverwachte dingen’.

IK leer In de bakkerij Sebastiaan van der Velden, 20 jaar

IK werk Als receptionist/telefonist bij Siza Vincent Bredenoord, 30 jaar ‘Goedemorgen, waar kan ik u mee helpen?’, begroet Vincent de net binnengekomen 4

Sebastiaan van der Velden begon twee jaar geleden met een stage bij Sara Bakkerij in Arnhem, nu werkt hij er 4,5 dag per week. De bakkerij is een erkend leerwerkbedrijf waar de medewerkers een ROC-diploma niveau 1 kunnen behalen. Sebastiaan volgde al op zijn vorige werk de opleiding en is inmiddels assistent bakker. ‘Op school krijg je alleen theorie. Je leert waar suiker van wordt gemaakt, en wat deeg in brood doet.

Nu weet ik het meeste dat ik hier doe wel, en anders leer ik het hier in de praktijk. Als iets fout gaat, is dat niet erg. Je oefent en dan lukt het de tweede keer wel. We hebben een groot planbord met foto’s van alle medewerkers en van alle taken die je kunt doen. Dan hoef je niet telkens naar een begeleider te lopen om te vragen. Zo kan je heel zelfstandig werken’.

IK ontspan Met cliënteninternet, Siza Contact Joop Gietelink, 59 jaar In de huiskamer van Casa Cara 3 in Velp staat op een tafeltje een klein scherm met een camera erboven gemonteerd, het is Siza Contact, een eigen internet voor mensen met een verstandelijke handicap. Joop Gietelink legt uit hoe het werkt. Hij zet het apparaat aan en het scherm licht op, het openingsscherm. Joop klikt op de eerste regel, Siza. Er verschijnt een scherm met negen pictogrammen, met onder andere spelletjes, muziek en televisie. We gaan direct door naar muziek, dat is Joops favoriet. Zonder problemen klikt hij door tot we in you tube terechtkomen. We kunnen een aantal video’s bekijken en beluisteren. Je kunt er ook mee beeldbellen, vertelt Joop. Als hij ‘beeldbellen’ aanklikt, verschijnen verschillende activiteitencentra en wooncentra, allemaal deelnemers. Het kost hem moeite de teksten te lezen, de letters zijn te klein voor hem. Hij belt de servicedesk. Er verschijnt een meisje in beeld. Joop wordt helemaal enthousiast, net als het meisje van de helpdesk. Joop zegt iets over de te kleine lettertjes en ze spreken af dat ze een week later opnieuw met elkaar zullen bellen en dan al zijn opmerkingen zullen bespreken. ‘Ik hou van dingen leren’, zegt Joop, ‘leren wat je ermee kunt doen.’ 5

Hoe ziet jouw dag eruit?

Een leven lang leren

Focus op vakmanschap Op 1 november nemen de werkbegeleiders van Siza deel aan de inspiratie bijeenkomst ‘Focus op vakmanschap’. Werkbegeleiders ondersteunen de leerlingen en stagiaires van Siza als onderdeel van hun functie als begeleider. De inspiratiebijeenkomst wordt georganiseerd door het team Opleiding & Ontwikkeling (O&O). Het doel is de specifieke taak van werkbegeleiders, het begeleiden van stagiaires en medewerkers tijdens hun opleiding, in de spotlight te zetten en zo de kwaliteit van leren in de praktijk een impuls te geven. Leerklimaat Samen met andere zorginstellingen in de regio, met de HAN en twee ROC’s, richt Siza zich op het verbeteren van het praktijkleren binnen de beroepsopleidingen. Werkbegeleiders hebben hierin een belangrijke taak. Als Siza willen we veel investeren in de kwaliteit van het leren in de praktijk, bijvoorbeeld in de training en ondersteuning van werkbegeleiders. ‘De bedoeling is dat we over een niet al te lange tijd op elke locatie tenminste één leerling hebben’, stelt Sietske Tanis, adviseur Opleiding & Ontwikkeling. Nu is dat bij ongeveer tweederde van de locaties zo. Werkbegeleiders zijn deskun-

dig in het ondersteunen van het leren in de praktijk. Ze begeleiden en beoordelen het leerproces van de leerling. Dit doen zij door kennisoverdracht, voorleven, oefenen en vooral het reflecteren daarop, zodat de leerling zich bewust wordt van zijn handelen. Daarin werkt de werkbegeleider samen met de school en vanuit de opdrachten die de leerling krijgt. De opzet is dat ook werkbegeleiders blijven leren, en daarom stellen we de eis aan de werkbegeleider om deskundig te blijven. Werkbegeleiders nemen daarom bijvoorbeeld deel aan intervisiebijeenkomsten. Voor Siza zijn leerlingen belangrijk. Siza bouwt daarmee aan een nieuwe generatie

medewerkers, daarnaast leren de medewerker en leerling ook van elkaar. Vragen en opdrachten van de leerling maken medewerkers keer op keer weer bewust van de achterliggende gedachten, wat we doen en hoe we het doen. Ook de wisselwerking met het onderwijs, met nieuwe ideeën en methoden ontstaat daardoor. ‘Uiteindelijk zou het heel mooi zijn als er meerdere leerlingen op één locatie werken. Dan ontstaat een klimaat waarin het gewoon wordt om te leren van elkaar en dat is ook beter voor de leerlingen’, stelt Sietske.

boerderijwerkzaamheden werkoverleg en taakverdeling n maken hun keuze, en pauzemoment t. cliënten arriveren en pauzemoment. aan de slag lunch opruimen activiteiten

Instapcriteria Om een goede werkbegeleider te kunnen zijn wordt er door middel van instapcriteria vooraf getoetst of er sprake is van de juiste werk- en beroepshouding en hoe de omgang met collega’s, leerlingen en stagiaires is. Het is bijvoorbeeld van belang dat de werkbegeleider overzicht heeft, zijn eigen kennis en ervaringen kan overdragen en kan coachen. En wat misschien wel het meest belangrijk is, is dat de werkbegeleider een leerhouding heeft waardoor hij/zij zelf nog dagelijks leert. Leren van de praktijk ‘Focus op vakmanschap’, dat is de titel van de bijeenkomst op 1 november voor werkbegeleiders, die titel is er niet voor niets. Vakmanschap betekent ‘iets goed doen door vanuit een innerlijk motief naar kwaliteit te streven’. Leren is gericht op het versterken van de eigen regie en het eigenaarschap, zowel van leerlingen als (werk-)begeleiders en als voorwaarde om de visie van Siza voor cliënten waar te kunnen maken. Met deze insteek gaan ze die middag aan de slag. ‘We kunnen al vertellen dat het een gevarieerd programma zal zijn waarin leren van en in de praktijk het uitgangspunt is. Alle aangeboden informatie van die middag, werkvormen en methodieken zijn erop gericht dat werkbegeleiders deze zelf, in hun eigen praktijk, kunnen gebruiken. De teamleiders zijn voor het laatste deel van de middag uitgenodigd’, vertelt Sietske. ‘Het is belangrijk dat wat er geleerd is, ook wordt gedragen. In de uitwisseling met de teamleiders staat centraal hoe de ervaringen in de praktijk kunnen worden toegepast. Leren krijgt hiermee weer een extra impuls.’

6

Naam: Gudrun Diehl, activiteitenbegeleidster AC De Boerderij

pauze activiteiten afsluiting

Dit is mijn werk Gudrun is sinds 2003 activiteitenbegeleidster teitenbegeleidster bij Activiteitencentrum (AC) De Boerderij. Ze werkt in een team van ongeveer 10 ke personen met ieder zijn of haar eigen expertise. Er is een duidelijke structuur in de dag, “maar geen dag is hetzelfde”, zegt Gudrun. Sinds 1 juli kiezen cliënten iedere dag welke activiteit zij willen doen. “Voor die tijd bepaalden wij het programma, waarbij we zorgden voor afwisseling. Nu spelen we helemaal in op de wens van de cliënt. We observeren goed wat een cliënt daarbij zelf kan en wanneer een cliënt ondersteuning nodig heeft”. Gudrun is continu alert op wat er om haar heen gebeurt en geeft aandacht waar nodig. Ze stelt Derkjan gerust die op zijn vader g wacht. Ze neemt de tijd om Michiel te begrijpen die de verbouwing van de Boshut erg spannend vindt. Ze troost Willem-Jan die onlangs zijn vader verloren heeft. En corrigeert het gedrag van een cliënt rustig maar resoluut. Ondertussen zijn er oproepen van n collega’s op het grote terrein van De Boerderij. “Sinds kort hebben lp we portofoons. Zo kunnen we elkaar direct een vraag stellen of hulp inroepen”. Dan is het tijd om samen met Pietsje de lunch klaar te zetten en een kop koffie voor Herman in te schenken. Daarna wordt het overdrachtschrift van Henk ingevuld. “We werken waar nodig met een overdrachtschrift voor overdracht tussen de woonbegeleiding en activiteitenbegeleiding. Want mondelinge overdracht veroorzaakt soms onrust bij de cliënt”. Gudrun loopt samen met Henk naar zijn huis op het terrein van ’s Koonings Jaght. Inmiddels is het tijd om zelf even gauw een boterham te eten. Er is letterlijk en figuurlijk veel ruimte voor deze cliënten. Het gonst van de activiteiten, maar het is een soort rustig gonzen. Dankzij de rust die Gudrun en haar collega’s uitstralen.

Wat is AC De Boerderij? AC De Boerderij ligt op het terrein van ’s Koonings Jaght. Een zeer diverse groep cliënten vindt hier een ruime keuze aan activiteiten. Vooral cliënten die ruimte en/of fysieke arbeid nodig hebben of voorheen op een boerderij woonden voelen zich hier thuis. Iedereen is welkom om een kopje koffie te komen drinken. 7

Met beleid In deze vaste rubriek komt steeds een onderdeel van het beleid van Siza aan bod. Deze keer gaat het over de veranderingen binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).

Siza en gemeente Arnhem zoeken elkaar op

‘Iedere organisatie moet dàt doen waar hij goed in is’ Ze begroeten elkaar hartelijk: Rianne Reitsma en Bob van der Linden, adviseurs bij de gemeente Arnhem en Rob Wieten, directeur Zorg van Siza. De sfeer is open en ontspannen. “Het mooie in Arnhem is dat we eerlijk en open met elkaar kunnen praten, zoals nu over de ontwikkelingen voor wat betreft de Wmo. Dat is een goede voedingsbodem voor een vruchtbare samenwerking. Doe waar je goed in bent en zoek van daaruit contact met de ander,” trapt Rob Wieten af.

leveren aan de samenleving en aansluiten bij de reguliere voorzieningen, bijvoorbeeld door activiteiten naar vermogen te doen in de thuiszorg. Doen wat je kunt geeft bovendien zelfvertrouwen.” Rianne bevestigt dat: “Als gemeente willen we de Wmo-hulp bij huishouden innovatief inrichten. We zijn bijvoorbeeld op zoek naar partijen die mee willen werken aan wijkzorgnetwerken. De was- en strijkservice in de wijk Rijkerswoerd (zie ‘Burengevoel in Rijkerswoerd’ op pagina 9) is daar een prima voorbeeld van. Als dit succesvol blijkt, willen we dat idee op meerdere plekken in de stad uitrollen. Die manier van werken stimuleert ook de ontmoeting tussen mensen met een handicap en buurtbewoners. En dat is belangrijk, het versterkt de onderlinge samenhang. En daarmee blijven wijken en buurten ‘gezond’.”

V.l.n.r. Rob Wieten, Bob van der Linden en Rianne Reitsma

Veranderingen Wmo Begeleiding van cliënten kan het best dicht bij de mensen en hun woonomgeving worden geregeld. Daarom worden deze functies vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) overgeheveld. De uitvoering van de taken komt daarmee bij de gemeente te liggen in plaats van bij de rijksoverheid.

8

‘Ga uit van de capaciteit van het individu’

Meedoen aan het leven van alledag De doelstelling van de Wmo is dat mensen met een handicap hun eigen verantwoordelijkheid nemen en dat ze maximaal mee (kunnen) doen aan het leven van alledag. Precies dat wil Siza ook. Rianne Reitsma: “We moeten borgen dat mensen met een zware handicap de zorg houden die ze écht nodig hebben. Dat betekent dat je anderen moet durven aanspreken op dat wat ze kunnen. Dat vraagt van zorginstellingen én van de gemeente een andere benadering naar mensen met een handicap.” Rob: “Helemaal mee eens. Ook mensen met een handicap kunnen een bijdrage

Concrete acties Bob van der Linden: “De Wmo is een welzijnswet. De gemeente kan die taken dicht bij burgers en mensen met een handicap alleen uitvoeren in nauwe samenwerking met instellingen. Dat lijkt heel logisch, maar is in de praktijk best lastig. Wij hebben als gemeente zo’n 80 samenwerkingspartners in de zorg. We willen graag in de samenwerking met betrokken partijen blijvend investeren, want de Wmo is er naar mijn mening niet voor de komende twee jaar, maar voor de komende twintig.” Rob: “Siza denkt daar net zo over. Daarom

zoeken we de samenwerking op en denken we mee met (nieuwe) ontwikkelingen.” Wat is op het gebied van de Wmo de grootste wens van de drie gespreksdeelnemers? Rob: “Het gaat erom dat je er voor mensen met een handicap het maximale uithaalt. Daarbij moet je ook je eigen organisatie ter discussie durven stellen. Natuurlijk heeft het voor ons gevolgen. Ik hoop dat we de vrijheid, de tijd en de mogelijkheden krijgen om deze omslag te kunnen maken. We kiezen bewust voor kleine stappen, concrete acties die snel resultaat opleveren. Anderen krijgen

hier inspiratie door en daar word ik vrolijk van. Juist door die samenwerking.” Bob vult aan: “Wij zijn als gemeente afhankelijk van wat organisaties doen. Ik zou het mooi vinden als organisaties onbaatzuchtig zijn in hun samenwerking, in het belang van de klant.” Rianne’s wens is heel concreet: “Het geeft mij een goed gevoel als ik hoor dat een directeur van een zorginstelling aangeeft dat hun snoezelruimte ook heilzaam is voor dementerende bejaarden en dat ze die graag ter beschikking stellen. We zouden nog veel meer moeten profiteren van elkaars mogelijkheden.”

Burengevoel in Rijkerswoerd

‘We willen iets betekenen voor de omgeving’ In de Arnhemse wijk Rijkerswoerd wonen zo’n 100 mensen met een handicap bij Siza. Deze bewoners en andere mensen uit de buurt ontdekken dat ze veel voor elkaar kunnen betekenen. In het Activiteitencentrum Rijkerswoerd (AC) in de wijk zijn bijeenkomsten, activiteiten en er werken cliënten. Resie Rutten, regiomanager Rijkerswoerd/ Lingewaard: “Wij vragen onze cliënten wat ze willen leren. Steeds vaker hoorden we dat ze écht iets willen betekenen voor de directe omgeving. Daar hebben we goed naar geluis-

terd en zo is de Dienstverlenende Groep ontstaan. De mensen uit deze groep doen allerlei huishoudelijke klussen, zoals koffie schenken, broodjes smeren, de was doen, etc. De Dienstverlenende Groep werkt voor cliënten van Siza in de wijk én voor buurtbewoners. Zo halen ze glas op en komt er een was-, kranten- en boodschappenservice. De kracht en het succes van dit project zit ‘m in het feit dat het ‘van binnenuit’ ontstaan is, door vragen van de cliënten zelf. Dat werkt!”

Wie is wie?

Rianne Reitsma is senior strategisch beleidsadviseur bij de dienst Inwonerszaken van de gemeente Arnhem en houdt zich o.a. bezig met de individuele voorzieningen Wmo. Rianne vindt dat Siza de veranderingen van AWBZ naar Wmo goed aanpakt. Rianne is ook mantelzorger van haar zus, die een lichamelijke en verstandelijke handicap heeft.

Eén van de twee directeuren Zorg van Siza is Rob Wieten. In zijn functie heeft hij nauwe contacten met de gemeente Arnhem over de Wmo. Hij is tevreden over de energie die de gemeente investeert in Siza als samenwerkingspartner.

Senior projectleider van de gemeente Arnhem Bob van der Linden is o.a. belast met de invoering van de AWBZ-begeleiding. Deze krijgen straks een relatie met de collectieve welzijns- en zorgvoorzieningen alsmede met de individuele voorzieningen Wmo. Hij gelooft in samenwerking tussen meerdere partijen.

9

Siza bedankt

Leven op eigen wijze Bewegen, zo lekker!

Bewegen, zo lekker! ‘Bewegen geeft zoveel plezier en zelfvertrouwen. Het zou zo leuk zijn als steeds meer mensen met een handicap dat gaan ervaren, daar gaan we mee aan de slag!’ Gehandicaptensport Nederland is het bewegingsproject ‘Zo kan het ook’ gestart. Siza heeft zich hier net als vele andere instellingen in Nederland mee verbonden. Het doel van het project? Mensen met een handicap meer laten bewegen. Tegenover me zitten Marion Hoitinga en Esther Zweden, de twee kartrekkers van het project binnen Siza. ‘Bewegen is gezond, goed voor hart en bloedvaten en bewegen houdt je fit, dat weet iedereen en geldt voor iedereen’ vertelt Marion, naast projectmedewerker ook activiteitenbegeleider op Het Dorp. ‘Je voelt je gewoon beter, krijgt meer energie en je bent meer ontspannen’. Esther, werkt naast dit project als fysiotherapeut op ’s Koonings Jaght: ‘Bewegen is ook gezellig. Samen met anderen wan-

delen, sporten bij een vereniging of met een spelcomputer. Toch is het soms moeilijk om je ertoe te zetten. Je hebt geen zin, geen tijd of het is gewoon lastig om het te regelen. Bij mensen met een handicap blijkt dat het initiatief vaak vanuit de begeleiding moet worden genomen. Zij moeten letterlijk en figuurlijk de bal oppakken en mensen bijvoorbeeld mee naar buiten nemen voor een wandeling.’ ‘Voor mensen met een lichamelijke handicap lijkt mij de fysieke inspanning in het dagelijks leven vaak al een opgave’, vertelt Marion. Als je een sport leuk vindt om te beoefenen kan dit vaak niet vanwege de beperking die je hebt. Het is lastig voetballen als je in een rolstoel zit of een evenwichtsstoornis hebt’. Esther: ‘Het is ook moeilijk om aan de juiste informatie te komen omdat je daar

Esther Zweden

is gebleken icap k e o z r e d n o Uit n hand e e t e m n e s dat men ewegen te weinig b vaak hulp bij nodig hebt. Waar moet je je sportvraag neerleggen? Als je al het besef hebt dat sport goed voor je is. Word je wel gestimuleerd door je omgeving om extra te bewegen? Marion: ‘Zelfs ik kan ’s avonds soms niet van de bank komen om te gaan sporten. Omdat ik een teamsport beoefen is de stok achter de deur aanwezig en kan ik me er toe zetten om toch te gaan trainen. Achteraf is dat: Zo

Lekker in je vel 3 euro per kilo naar het goede doel! Velen van ons kampen met hetzelfde probleem. Hoe zorgen we ervoor dat we lekker in ons vel zitten en wat kilootjes kwijtraken? Tijd voor actie dachten de dames van de facilitaire dienst van

Het Dorp van Siza. Eind maart startten zij met een gezamenlijk afvalproject. Want samen afvallen is veel leuker dan alleen! En als de ‘opbrengst’ van je afvalactie dan ook nog voor een ander goed doel is…

Mede dankzij de ondersteuning van de diëtiste van IZZ en natuurlijk een grote dosis doorzettingsvermogen vielen de deelnemers in drie maanden tijd gezamenlijk 56 kilo af!

Iedere kilo levert euro’s op voor het goede doel Nel Spaan, teamleider facilitaire dienst: ‘We hebben van te voren afgesproken dat we voor iedere kilo die we afvallen, een euro doneren aan het goede doel. De euro gaat naar ‘Bewegen, zo lekker!’. De directie van Siza vond deze actie zo’n goed voorbeeld voor andere locaties dat ze heeft toegezegd voor iedere kilo nog eens 2 euro extra te doneren aan het project. Dus naast het feit dat de dames lekkerder in hun vel zitten, ook nog eens 168 euro in de pot voor het goede doel! Dat is nog eens winst!

10

Wij, van Bewegen, Zo Lekker!, willen je helpen. Ben je cliënt van Siza en wil je meer bewegen? Er zijn vele mogelijkheden binnen sportverenigingen en elke dag een eindje wandelen of fietsen is ook bewegen. Soms kun je een hometrainer in je huis plaatsen of naar een fitnesscentrum gaan voor diversen apparaten. Voor velen is dit echter geen optie. Wat kan er dan wel? Wij zijn er voor jou om dat samen met jou uit te zoeken. Neem contact met ons op via e-mail: [email protected]

Balkons opknappen op de Schaddeweg We hadden een grote wens: het opknappen van de balkons op de Schaddeweg (Het Dorp). En wat waren we blij toen de BAM zich meldde met een team van 10 personen om deze klus te klaren! Met een hogedrukspuit zijn de balkonss eerst gereinigd. Daarna zijn slechte stukken hout vervangen. Echt vakman-schap! ij Het team heeft ook bankjes gemaakt bij de BSO Voortgezet Speciaal Onderwijss De jongeren zijn reuze trots op deze mooie bankjes. Ze kunnen nu lekker mbuiten zitten bij mooi weer. Een bloembak op wieltjes, zowel bij de BSO en dee Saffier, maakt het plaatje helemaal af. Na deze fantastische arbeid kreeg

lekker! Dat gevoel gun ik iedereen. Als je bt daar nooit de kans of stimulans voor hebt n gehad om te ondervinden hoe lekker je in n je vel kan zitten met sporten en bewegen is het lastig dit duidelijk te maken.’ Sport en bewegen wordt gemeten aan het sporten en bewegen van een valide mens en niet aan het plezier op eigen niveau. Doordat we veel samenwerken met de afdeling Business Development e van Siza proberen we ook innovaties in te er zetten die ervoor zorgen dat mensen meer mogelijkheden hebben om te bewegen. Zo zijn er al aangepaste Wii-spellen ontwikkeld in samenwerking met RMC Groot Klimmendaal en er is een paardrijdsimulator die we een periode hebben kunnen gebruiken. Die beviel zo goed, dat we op zoek zijn naar sponsors om dit ‘paard’ aan te kunnen schaffen. Het terrein van ’s Koonings Jaght leent zich ook uitstekend voor een mooi wandelpad met verschillende ondergronden en hindernissen. Kleine attributen als basketbalnetten en doelschietborden kunnen ook enorm stimulerend werken.

Marion Hoitinga

Rechtbank R echtbank k 20 Administratieve medewerkers van de Rechtbank, hadden op 19 mei een teamuitje. Niet wetende wat de dag voor hen in petto had, werden zij niets vermoedend naar ’s Koonings Jaght geleid,

het klusteam een welverdiende lunch bij restaurant De Sleutel (Het Dorp). We zijn heel blij met het werk dat dit team verricht heeft. En zeker ook met de schenking van het materiaal voor de bankjes en bakken. BAM medewerkers, bedankt!

om vrijwilligerswerk ij illi k tte gaan d doen. De m middag startte voor hen met een lunch in d de resto, om vervolgens in groepen opge opgedeeld te worden en aan de slag te gaan en d de handen uit de mouwen te steken op vverschillende woningen. Zo kreeg de slaa slaapkamergang op Hartenkoning 10 en d dee w woonkamer van Hartenkoning 12 een n ieu kleurtje op de muur! Op Hartennieuw k on koning 6 is de tuin opgeknapt en zijn er aller allerlei klusjes in de woning verricht, onder het toeziend oog van de bewoners. Op Har Hartenkoning 1 zijn ze gaan wandelen met bewoners in een rolstoel en heeft iedereen zich kostelijk vermaakt op de boerderij! Al met al een zeer geslaagde middag zowel voor bewoners, medewerkers ’s Koonings Jaght als voor de medewerkers van de g vatbaar! Rechtbank. Zeker voor herhaling

Menzis Menzis is met ongeveer 100 werknemers vanuit Groningen, Enschede en Wageningen op donderdag 26 mei naar Het Dorp afgereisd om daar hun ‘commerciedag’ op een geheel andere manier door te brengen. Of, zoals een ht werknemer het uitdrukte “om eens echt nuttig bezig te zijn”. Dat doe je door tee gaan klussen bij een organisatie zoals Siza, waar die extra handen zo goed ingezet kunnen worden. Want moe thuiskomen met zwarte nagels van het

onkruid wieden en met gele verfspikkels in het haar geeft zeker zoveel, misschien wel meer, voldoening. Menzis, bedankt! 11

Op de voorgrond

Wim: “Ik werk boerderi op de j verzorg . Daar ik de kippen”

In deze rubriek vertellen cliënten over hun leven en de rol die Siza daarin speelt. In dit nummer Wim Kuster die op ’s Koonings Jaght woont. Op pagina 14 komt ook begeleider Marijke Lebbink aan het woord. ’s Koonings Jaght bestaat 50 jaar, een mijlpaal!

Wim Kuster woont al 41 jaar op ’s Koonings Jaght

‘In mijn paleisje voel ik me helemaal thuis’ Een lange man, gezonde rode wangen, grijs haar, een stevige handdruk. “Ik ben Wim. Ik ben op 22 juli 1947 geboren in Stokkum. Op 10 september 1970 ben ik op ’s Koonings Jaght komen wonen. Ik heb een eigen huis en werk op het terrein van Siza. Mijn grote hobby’s zijn muziek luisteren en TV kijken. Ik houd van mijn kippen en kan heel goed data onthouden.” Dat is Wim, kortgezegd. Op een zomerdag vertelt hij hoe hij het leven op ’s Koonings Jaght ervaart. Dat hij het hier naar zijn zin heeft, is meer dan duidelijk.

IK woon

IK ontspan

“Mijn huis noem ik mijn paleisje. Ik woon er samen met Mark, hij beneden en ik boven. Eerst woonde ik samen met Henk. Henk zit nu in een rolstoel en moest verhuizen. Vroeger ging ik om de week bij mijn zus logeren, maar nu ik hier woon, vind ik het leuker als zij bij mij op bezoek komt. Ik heb mijn eigen kippen. Daar zorg ik goed voor. Met de eierkoker kan ik nu zelf eieren koken. En als ik te veel eieren heb, verkoop ik ze.”

“CD’s luisteren vind ik het allerleukst. Ik heb er meer dan 1000! Ik houd van de Bee Gees en van The Beatles. Van die muziek word ik vrolijk. Samen met Mark kijk ik graag TV. Als verjaardagscadeau

IK werk “Vier dagen per week werk ik op de boerderij. Daar verzorg ik de kippen. Ik heb een mooie fiets waarmee ik naar mijn werk ga. Omdat het niet zo ver is, fiets ik vaak nog wat extra rondjes. Het werken vind ik leuk. Ik vind het belangrijk dat het er op de boerderij mooi uitziet. De stoelen en tafels die buiten staan, waren erg vies. Die heb ik geschuurd en opgeknapt.”

kreeg ik een nieuwe TV, zo’n platte. Ik heb DVD’s van Het zonnetje in huis, Swiebertje en Pipo de Clown. Mijn wens is om nog eens achterop een motor te zitten, want alles wat snel gaat, vind ik geweldig.”

De Belevenis: een belevenis! Van 19 september tot en met 30 oktober opent De Belevenis haar deuren op ’s Koonings Jaght. De Belevenis is een uitje voor mensen met een ernstige verstandelijke handicap en hun ouders, familieleden en begeleiders. Samen een dag op pad in een omgeving waar je welkom bent, anderen kunt ontmoeten en samen kunt genieten. De Belevenis

is een paradijs voor alle zintuigen! Rabobank Arnhem en Omstreken maakt De Belevenis mede mogelijk. Het Rabo 100 jaar fonds draagt er financieel aan bij. Bedankt voor dit gulle gebaar! Kijk voor meer informatie op www.debelevenis.nl.

IK leer “Omdat ik mijn eigen huis heb, heb ik geleerd om dat netjes te houden. Ik dweil en doe de afwas. Ik heb ook een kookcursus gedaan. Dat was leuk, maar het eten opeten vind ik veel leuker! Elke dag haal ik m’n eten bij De Hazewinde. Dat is makkelijk en erg lekker. Als ik hulp nodig heb, vraag ik dat aan mijn begeleiders en soms aan mijn familie. Eén van mijn zussen woont in Italië. Ze komt soms op visite.”

ber m e t p e 19 s oktober 0 t/m 3 oonings op ’s K ht Jag

12

13

Op de voorgrond

Kijk mij nou! De leerlingen mogen zwemmen of gymmen. Later in de middag assisteren enkele kinderen de begeleiders bij het zwemmen met de bewoners. Het snoezelen op donderdagmiddag is super. Na een korte uitleg mag iedereen even lekker gaan zitten of liggen. Licht, geluid en twee lange nachten zorgen dat meer dan de helft al slaapt voordat de 15 minuten om zijn!

Groepsbegeleider Marijke Lebbink werkt al 30 jaar op ’s Koonings Jaght

‘Ongemerkt kruipen cliënten onder je huid’ Ze deed een opleiding Kinderverzorging en Jeugdverzorging, maar Marijke Lebbink koos 30 jaar geleden toch voor de gehandicaptenzorg. “Als iemand me toen had gezegd dat ik dit werk nu nog steeds zou doen, had ik dat niet geloofd. De bewoners die ik begeleid hebben intensieve zorg nodig. Je bouwt een sterke band met ze op, ze kruipen onder je huid. Mijn werk verveelt nooit, het geeft steeds nieuwe inzichten en uitdagingen.”

“Mijn belangrijkste taak is de fysieke verzorging van bewoners, het eten en drinken en het vormgeven van de daginvulling. De bewoner staat voorop en gaat voor alles. Collegialiteit is in dit werk onmisbaar. Ik vertrouw mijn collega’s, ken ze door en door. We voelen elkaar feilloos aan. Laatst was de Rotary op bezoek. Ik kreeg terug dat ik vol vuur vertel over wat ik doe, met een glinstering in mijn ogen. Ik realiseer me dan zelf ook weer dat deze cliënten meer met je doen dan je zelf beseft.” Klein denken “In vergelijking met 30 jaar geleden is de visie op mensen met een ernstig meervoudige handicap veranderd. Er is tegenwoordig veel meer mogelijk. Ik merk dat klein denken vaak al meer dan genoeg is. Een enorm spektakel is niet nodig, een aanraking, goede sfeer en muziek doen al heel veel. Het is bijvoorbeeld mooi om te zien dat een bewoner geniet van het lampje dat jij net hebt opgehangen. Op die manier heb je zoveel te geven.” Vindingrijk “Bewoners herkennen me aan mijn stem en aan de dingen die ik doe. Dat is vertrouwd. Bij de begeleiding spring ik steeds in op wat ik zie en ervaar. Dat kan omdat ik ze zo goed ken. Ik probeer daarin zo vindingrijk mogelijk te zijn. Als bewoners lekker in hun vel zitten en tevredenheid uitstralen, maakt dat me blij. Er zijn best wel verdrietige periodes, bijvoorbeeld toen er een aantal bewoners vlak na elkaar stierven. Intensief om dat te begeleiden, maar het maakt mij als mens zeker rijker.”

Hoe kijkt Marijke tegen deze stellingen aan? Ieder mens is van betekenis. “Ja, daar ben ik het absoluut mee eens en dat is één van de redenen dat ik al zo lang op ’s Koonings Jaght werk. Cliënten zijn belangrijk, ongeacht hun niveau.”

14

Als mens maken we onderdeel uit van de maatschappij.

In het dagelijks leven komen we allerlei belemmeringen tegen.

“Natuurlijk is dat waar, alleen niet alle cliënten kunnen meedraaien in die maatschappij. Er zijn organisaties als Siza nodig om hen een goede en veilige woonplek te geven.”

“Persoonlijk vraag ik me af of de cliënten met een ernstig meervoudige handicap die ik begeleid belemmeringen ervaren. Ik denk dat het onze onmacht is die maakt dat we belemmeringen zien.”

Schoolkamp op ’s Koonings Jaght Didam, dinsdagmorgen 7 juni 2011. Gespannen gezichten, opgewonden stemmen, een lach, een traan. 51 leerlingen van groep 8 en vijf begeleiders gaan op kamp naar de camping bij ’s Koonings Jaght. Ouders, bijna 300 leerlingen en het personeel van de school zwaaien ze uit. Al zeven jaar gaan de leerlingen uit groep 8 van basisschool Het Kompas uit Didam voor hun afsluitende schoolkamp vier dagen op kamp naar ’s Koonings Jaght. Een jaar of acht geleden sprak Per Theeuwes (leerkracht Het Kompas) zijn vriend Twan Leyser (medewerker ‘s Koonings Jaght) en vertelde over het schoolkamp. Dit was het begin van een jaarlijkse traditie.

anderen gaan direct de dansvloer op. Er wordt gezongen en gedanst en het is een geweldig feest. Het klikt erg goed tussen leerlingen en cliënten. Sommige leerlingen begeleiden ook cliënten in hun rolstoel de dansvloer op.

Een nieuw onderdeel dit jaar was een rondleiding. De leerlingen hebben een woongroep bezocht en bij de dagbesteding gekeken. Een aantal bewoners begroet hen hartelijk en refereert aan de gezellige soos van de vorige avond. De interactie tussen bewoners en leerlingen is zo positief dat deze rondleiding de komende jaren wordt herhaald. Op vrijdagochtend worden de spullen opgeruimd en fietsen ze terug naar Didam. Elk jaar kijken we weer met ontzettend veel plezier terug op het schoolkamp op ’s Koonings Jaght. De leerlingen, leerkrachten en directie van basisschool Het Kompas feliciteren bewoners en personeelsleden van ’s Koonings Jaght met het 50-jarig bestaan. En we bedanken iedereen die ons in de afgelopen jaren zo geweldig heeft geholpen tijdens ons jaarlijkse schoolkamp. Per Theeuwes en Ruud Leuverink Contactpersoon voor de camping

De laatste dag is een echte terreindag. Alle activiteiten vinden plaats op ‘Het Jaght’.

van ’s Koonings Jaght is Jur van de Westeringh, telefoon 026-3779100.

Het schoolkamp is een mix van spelen en leren. De eerste activiteit is altijd een kennismakingsrondje over het terrein met de Rollo met een stop bij de boerderij. Daarna is er in het restaurant voorlichting over het werken in de zorg. De dagen vullen zich verder met spelletjes in het bos en op het grote veld, een excursie naar het Openlucht museum, barbecue met alle leerkrachten en directie, een partij slagbal tussen leerlingen en leerkrachten, bonte avond en spooktocht. Een van de hoogtepunten van het kamp is de soos met de bewoners. Zowel bewoners als begeleiders kijken uit naar de komst van de schoolkinderen. De verschillen tussen kinderen zijn goed te zien. Sommigen kijken eerst even rustig aan de kant, 15

Samenwerken

Ooit van een ‘kookdame’ gehoord? Ideale rolstoelwoning Studenten van het lectoraat Zorggericht Bouwen van de HAN in samenwerking met Siza Business Development en het bedrijfsleven lieten de aanwezigen kennis maken met een woning die maximale flexibiliteit biedt voor bewoners met een lichamelijke handicap en dus optimaal gebruik maakt van de schaarse ruimte. Met onder andere een verschuifbare tussenmuur kunnen rolstoelgebruikers de ruimte waarin zij verblijven maximaliseren voor een betere bewegingsvrijheid.

Praktische voorbeelden van vernieuwende producten en diensten die ontstaan zijn in de samenwerking tussen de zorg en het bedrijfsleven. Dat stond centraal tijdens de bijeenkomst ‘Co-creatie Zorg en Bedrijfsleven’ die Zorgalliantie.nu! en HAN Smart Business Centre op 14 juni jl. organiseerden. Lars Nieuwenhoff en Minke Geurts – beiden werkzaam bij gastheer Siza – trapten af met een inleiding over respectievelijk Business Development en het project ‘Toekomst Het dorp’ van Siza. Participanten van Zorgalliantie.nu! gingen vervolgens samen met het bedrijfsleven in gesprek over een aantal nieuwe product- en dienstverleningsconcepten die de zorginstellingen Siza, DrieGasthuizenGroep en De Driestroom met het bedrijfsleven ontwikkelden op de thema’s wonen, communicatie en voeding.

Gezonde maaltijden ‘De Kookdame’ is een voorbeeld van een succesvolle samenwerking. Gehandicaptenzorginstelling De Driestroom schakelde de hulp van cateraar Albron in om haar volwassen cliënten meer inspraak in de samenstelling van het eten te geven, maar bijvoorbeeld ook in de gezamenlijke bereiding en aankleding van de maaltijd. De Driestroom en Albron hebben de reeds bestaande formule ‘De Kookdame’ volledig op maat gemaakt voor de cliënten van De Driestroom. Tom van Breda van De Driestroom en Maaike de Jeu van Albron vertelden over deze geslaagde samenwerking.

Column

Zeg nooit ‘niet’! Dat woorden hard aan kunnen komen weten we allemaal. Iedereen heeft die ervaring. De ene keer zegt iemand ze tegen jou. Op een ander moment ben jij het die stevige taal hanteert... Soms zeg je bewust waar het op staat, soms flap je het eruit. Je ziet dan aan de ontvanger dat het hard aankomt, en erger nog, dat 16

diegene daardoor de boodschap mist. En dat is toch niet wat je bedoeld had. Dat heeft niet alleen met jezelf te maken, maar

Op afstand meekijken Robert Bakker van HestiCare en Klaasje Oosterhuis van DrieGasthuizenGroep vertelden over de samenwerking in de ontwikkeling van een praktische mobiele toepassing voor Zorg-op-Afstand: de Camera-koffer. De koffer is ontwikkeld voor de verzorgende, die een arts op afstand wil laten meekijken. Bovendien kan de koffer worden ingezet voor de zelfstandig wonende oudere, waar een tijdelijk ‘oogje in het zeil’ gewenst is. Met een rondleiding in het GROW-huis, een experimenteel huis op Het Dorp waar nieuwe, veelal technologische, zorgproducten worden gedemonstreerd, uitgeprobeerd en worden ingebed in het zorgproces, konden de deelnemers de bijeenkomst completeren. De goede opkomst, de boeiende inhoud en een prima sfeer maakten het tot een geslaagde workshop.

zek ook met de ontvanger. Die is dan zeker ger geraakt door iets, wat op zichzelf misschien hel helemaal niet zo kwetsend is. Jouw opmerkin herinnert hem of haar echter (soms king on onbewust) aan iets pijnlijks. En dan wordt die ander soms boos, of heel stil. De vraag is: moet je jezelf inhouden, om te voorkom dat iemand zich gekwetst kan gaan komen voe voelen, terwijl je wel wat te zeggen hebt? Hoe voer je een open, eerlijk en respectvol gesprek? Hoe pak je het aan? Cliënten die, ter voorbereiding op de bespreking van het ondersteuningsplan, met hun begeleider de gesprekslijst ‘dit vind ik ervan’ (cliëntentoetsing) invullen, zitten vaak met dit vraagstuk. ‘Hoe zeg ik iets over de dienst-

In het Ca

vatie Voor de reno

rolinapark

lijke

Na de renovatie Vers be re

Heer

ide bro

odjes

In september opent Siza het petit café De Oranjerie in het Carolinapark in Dieren

De oude Oranjerie in ere hersteld! Een heel gewoon, maar toch ook speciaal horecabedrijf. ‘Gewoon’ omdat je er terecht kunt voor een heerlijke kop koffie met ambachtelijk gebakken taart, een lunch gemaakt van pure en eerlijke producten, vergaderarrangementen en op maat gemaakte kinderfeestjes. ‘Speciaal’ omdat mensen met een arbeidshandicap er als volwaardige

horecamedewerkers aan de slag kunnen. Het bestuur van Stichting Oranjerie (www.oranjerie-dieren) heeft zich jarenlang ingespannen om de renovatie van de oude Oranjerie financieel haalbaar te maken. Dankzij giften, sponsoring, benefietactiviteiten en fondsenwerving is het gelukt om de oude Oranjerie in ere te herstellen. En hoe! Wij zijn trots op

onze ‘levende ansichtskaart’; komt u een keer kijken en proeven?

verlening tegen mijn eigen begeleider, zonder dat deze zich gekwetst gaat voelen’. En dat kan maar op een manier: je als begeleider niet gekwetst voelen als er iets over jou gezegd wordt, wat je misschien niet zo leuk vindt. Soms is het even slikken, en het daarbij laten. Uitstellen van oordelen, zei iemand laatst tegen mij. En onderzoeken wat die persoon dan bedoelt. Als dat je lukt kun je het zien als een welkome bijdrage om je werk beter te doen. Het werkt echt!

zij praat. Niet direct op het moment zelf, maar vaak pas na verloop van tijd. Dit is met name het geval als je zinnen gebruikt waarin een ontkenning zit. Zoals het woordje ‘niet’. Ons geheugen vergeet de ontkenning namelijk heel vaak. Dat blijkt allemaal uit onderzoek van ene mijnheer Beukemans. Waarom dit zo is weten we eigenlijk niet. Dat moet vervolgonderzoek uitwijzen. Dus als je ooit eens over iemand gezegd hebt dat hij niet dom is, wordt na verloop van tijd door anderen onthouden dat hij (wel) dom is.... En we kennen allemaal het voorbeeld van de vroeger hamburgerminnende en inmiddels veganistische oud-president van de Verenigde Staten.

Die heeft heel wat beroering veroorzaakt met het woordje ‘niet’… Mensen met een handicap hebben er vrijwel dagelijks last van. Nog steeds worden zij beschouwd als mensen waar niets(!) verkeerd (!) aan is. En vaak voegt men er dan ook nog de volgende ontkenning aan toe: ondanks hun handicap (!). Het is de moeite waard om zelf eens te onderzoeken hoe vaak je een ontkenning gebruikt, terwijl je het eigenlijk heel positief bedoelt! Zeg dus nooit’’niet’! Daarom heeft deze column een goede titel, of toch niet?!

Maar ook als iemand heel zorgvuldig zijn woorden kiest, rekeninghoudend met de ontvanger, kan het toch heel pijnlijk zijn voor degene tegen wie of over wie hij of

De Oranjerie, petit café is geopend van woensdag t/m zondag van 10.00 tot 18.00 uur Hogestraat 9a, Dieren Telefoon 0313-450239 [email protected] www.oranjeriepetitcafe.nl

Rob Hoogma, raad van bestuur 17

es

salad

Grijp je kans

Alstublieft

Project ‘Onderweg naar buiten’; cliënten nemen zelf de regie

Cliënt gaat zelf op zoek naar een volwaardige plek in de samenleving… mede mogelijk door Siza Langzaam druppelen begeleiders en cliënten binnen in de vergaderzaal. ‘Sorry dat ik wat laat ben, de taxibus moest omrijden, helaas had ik daar geen invloed op’. Doel van vandaag: Ervaringen delen over de stappen naar ‘buiten’. ‘We zijn in de zorg allemaal pleitbezorgers van de gedachte dat cliënten de regie over hun eigen leven moeten hebben. Maar ondersteunen wij hen als dienstverleners daar wel voldoende bij. Is onze grondhouding in heel veel gevallen niet automatisch verzorgend in plaats van ondersteunend’, begint Don Pinchetti. Samen met Gertjan van Dam projectleider van ‘Onderweg naar Buiten’. ‘Tijdens onze zoektocht naar nieuwe vormen van dagbesteding en werk vertelden cliënten ons vooral dat ze zinvol bezig willen zijn, iets willen bijdra-

gen aan de samenleving, meedoen…maar vervolgens vervallen we in het gedrag dat wij als dienstverleners gaan zoeken naar iets zinvols voor de cliënt. De cliënt wacht af en ‘keurt’ vervolgens of de plek die de begeleider in gedachten heeft passend is’. De aanwezigen in de zaal knikken instemmend. ‘Heel herkenbaar’ zegt Anna. ‘Ik moet echt wennen aan deze nieuwe manier van begeleiden. Er wordt ineens aan me gevraagd ‘Zo Anna wat gaan we doen, welke stappen wil je zetten?’. Gertjan: ‘We nemen te snel het proces van de

Anna

18

Linda met begeleider uit Bennekom

cliënt over. Ga eens bij jezelf na…als je op zoek bent naar een nieuwe uitdaging in je werk of leven ga je ook zelf op zoek en neem je ondertussen ervaringen en tips van anderen mee in die zoektocht. Maar je bepaalt zelf het tempo van je proces. Anna: ‘Voor mij is het bijvoorbeeld heel belangrijk dat ik goed in mijn vel zit wil ik initiatief nemen om iets te gaan doen. Soms gaat een gesprek met een begeleider dan meer over hoe ik me op dat moment voel en niet over de stap die ik wil gaan nemen. Dat het daardoor soms niet opschiet, ligt aan mij en aan niemand anders. Zo ervaar ik dat ook’. Anna wil graag weg bij het activiteitencentrum waar ze nu delen van haar dag doorbrengt. ‘Maar de vraag wat ik dan wel wil en hoe ik daar kom is een lastige. Door meerdere gesprekken met mijn begeleider ben ik erachter gekomen dat ik heel graag met kinderen wil werken. Die droom heb ik natuurlijk altijd al gehad, er is alleen te vaak tegen mij gezegd dat ik dat niet kan omdat mijn handicap te zwaar is. Ik heb overdag bijvoorbeeld hulp nodig bij de toiletgang en ik zit in een rolstoel. Maar dat betekent toch niet dat ik niet goed voor kinderen zou kunnen zorgen?

Oké, droom helder maar nu…eerder ging ik achterover zitten en de begeleider maakte een stappenplan. Nu kreeg ik dus de vraag, oké Anna, hoe gaan we die droom waarmaken? Zoals ik al zei, ik maak kleine stappen maar ik heb nu een lijst met kinderdagverblijven in Doetinchem waar ik contact mee wil leggen. Ik ben aan het bedenken hoe ik die toiletbezoeken het beste kan regelen, misschien kan een begeleider van wonen mij daar bij helpen. Ben er dus al achter dat het wel handig is om een plek te zoeken niet al te ver bij mijn woning vandaan. Linda haar tempo ligt wat hoger. ‘Mijn droom was snel duidelijk. Ik was altijd goed in aardrijkskunde en vind het leuk om veel te lezen over andere werelddelen. Vrijwilliger bij de wereldwinkel in Renkum, zou dat wat voor me zijn’. Linda d’r ogen gaan glimmen als ze het over haar droom heeft. ‘Ik ben eerst een flesje saus gaan kopen om de winkel even goed van binnen te kunnen bekijken. De sfeer sprak me erg aan dus ik heb meteen de stoute schoenen aangetrokken en heb gevraagd of ik als vrijwilliger kon komen werken. Die mogelijkheid was er en ze staan ervoor open. Toen ik vragen kreeg over hoe dat werkte met verzekeringen enzo heb ik gezegd dat ik wel een keer met mijn begeleider zou terugkomen…Ben er trots op dat ik de eerste stap zelf heb gezet en bij de verdere praktische uitwerking roep ik de steun van mijn begeleider is. Ondersteuning wanneer ik dat wil of nodig heb dus… Trudy Peters, bedrijfsleider EVA (reïntegratieonderdeel van Siza) luistert zichtbaar trots naar deze verhalen. ‘Ik word hier zo blij van. Zo mooi om te zien hoe het werkt als je als begeleider een stapje terug doet. Tuurlijk zijn we er als mensen het even niet weten, maar laat het wel het proces van de cliënt zelf zijn. Ik krijg hier ontzettend veel energie van, prachtig deze verhalen. Siza wil zichtbaar maken dat dit het ‘nieuwe begeleiden’ wordt. Ondersteunen als de cliënt dat wil. Laat de client zelf de eigenaar van het proces zijn, neem het niet over. Vandaar vanaf nu ‘ik woon, werk, leer, ontspan…mede mogelijk door Siza’ . De ‘ik’ staat voorop en Siza als dienstverlener staat daar letterlijk onder.

Duo-scootmobiel vergroot leefwereld bewoners De Rhijm In De Rhijm in Rheden wonen tien oudere mensen met een verstandelijke handicap. De appartementen maken onderdeel uit van het woonzorg-complex Rhederhof in het mooie, groene dorp Rheden. De IJssel met z’n fraaie oevers en wandel- en fietspaden en het uitgestrekte natuurgebied Posbank liggen bij wijze van spreken in de achtertuin. Maar hoe kom je daar als je niet zonder begeleiding naar buiten kunt? Natuurlijk wordt er door medewerkers regelmatig wel met bewoners gewandeld, maar meestal komt men dan niet verder dan het spreekwoordelijke “rondje om de kerk”. Het eerder genoemde woonzorgcentrum Rhederhof beschikt al langere tijd over een zogenaamde duo-scootmobiel, waarop twee mensen kunnen zitten. Incidenteel werd die wel eens geleend door de Rhijm om met een bewoner te gaan rijden. Maar vaak was de scootmobiel al in gebruik door de Rhederhof. Begeleider Ineke Essenstam, al jaren werkzaam op De Rhijm, had al langer de wens voor een eigen scootmobiel voor De Rhijm. Daarmee kan de leefwereld van bewoners fors vergroot worden. Dankzij medewerking van meerdere partijen kon die wens op 17 juni feestelijk in vervulling gaan! Ineke Essenstam had “ toevallig” die dag dienst, maar wist van niets. Groot was dan ook haar verbazing toen die middag leverancier Mango Mobility uit Barneveld met een gloednieuwe scootmobiel aan kwam rijden! Ook veel bewoners reageerden enthousiast en een enkeling wilde het liefst direct eem ritje gaan maken. Bewoners, medewerkers en vertegenwoordigers van de betrokken partijen hebben onder het genot van een drankje genoten van de nieuwe aanwinst. Ray Maigret, vrijwilliger van de Rhederhof en al jaren vaste chauffeur van de scootmobiel van de Rhederhof, was ook uitgenodigd. Hij hoopt de komende tijd met bewoners van De Rhijm vele tochten met de nieuwe duoscootmobiel te gaan maken en hen te laten genieten van de wijde omgeving. Het rondje om de kerk kan

nu een ronde over de Posbank worden! De realisatie van de grote wens van Ineke Essenstam is mogelijk gemaakt dankzij medewerking van verschillende partijen. Het bestuur van het Rode Kruis, afdeling Rheden/Rozendaal, heeft voor verschillende verzorgingshuizen in de regio een duoscootmobiel gerealiseerd en kan deze met een forse korting bestellen. Die korting is gegeven door de leverancier, de firma Mango Mobility bv uit Barneveld. De gelden zijn beschikbaar gesteld door de Johan van Drongelen Commissie uit Utrecht, de Stichting tot Steun aan Siza Dorp Groep en een eigen bijdrage van de locatie De Rhijm.

Eigen scootmobiel voor bewoners De Rhijm

19

Voor elkaar

Het belang van een zelf opgebouwd leven De regio Rijkerswoerd-Lingewaard is druk bezig met het bevorderen van integratie en participatie. Als inspiratiebron gebruiken zij hierbij een boek van Covey. Daaruit leren zij hoe ze de kwaliteit van het leven kunnen verbeteren, zowel privé als op het werk, voor bewoners en voor hun zelf. De bewoner heeft de regie, ieder mens is uniek, iedereen kan zijn wie hij of zij wil zijn, wederzijds respect tussen bewoners en medewerkers zijn allemaal kreten die op dit moment een belangrijke rol spelen. Een zelf opgebouwd leven is belangrijker dan een door Siza georganiseerd leven.

BSO

Bakkerij Sara pays it forward… “Jaarlijks kiest Autorent voor de Bemmelse Dweildag een goed doel om te kunnen sponsoren. Het bestuur van de Bemmelse Dweildag heeft Bakkerij Sara (red: onderdeel van Siza) voorgedragen. We hadden bij de bakkerij behoefte aan een printer voor eetbaar papier en inkt om logo’s en foto’s te kunnen afdrukken. Daar kunnen we verjaardagstaarten mee decoreren. Autorent heeft hiervoor € 600,- gedoneerd aan onze bakkerij. Diane Koeleman van Bakkerij Sara vervolgt: “Ondertussen hadden wij de vraag gekregen om mee te werken aan een sponsortaart voor een

dorp in Tanzania. We hebben een overheerlijke Perenbavarois-taart ontwikkeld. Daarvan gaat €2,00 per taart naar een bijdrage voor een feestmaal in het dorp Bukumi in Tanzania. Om deze taarten te maken hebben we, van het restant van het sponsorgeld, taartpannen en ringen aangeschaft. Met de printer hebben we een feesttaartlogo geprint die nu de ‘Bukumi-taart’ siert. Wij hopen €300,voor Bukumbi op te halen. De taart kost €9,50 en is bij Bakkerij Sara te bestellen. Dus feest allen mee met een heerlijke Perenbavarois-taart en steun daarmee het

Adres en huisnummer Appelbloesem Beekenoord 47C 6931 LA Westervoort

Nabij het centrum van Westervoort heeft Siza een nieuw wooncomplex gerealiseerd, Appelbloesem. De bewoners hebben begin augustus hun intrek genomen. Het gebouw bevindt zich op een bijzondere plek in de nieuwbouwwijk Beekenoord. Het complex heeft 18 appartementen verdeeld over drie woonlagen voor mensen met een lichame20

lijke of verstandelijke handicap of Niet Aangeboren Hersenletsel. Uitgangspunt is dat bewoners samen vormgeven aan het wonen en het als een uitdaging zien om onderdeel uit te maken van de wijk; samen met het team kijken waar en met wie kan worden samengewerkt. Dit kan zijn met andere bewoners, vrijwilligers, de buurt of andere bewoners in de wijk. Samen met de bewoner blijft Siza kijken wat er wél kan en op welke manier we dat samen dan voor elkaar kunnen krijgen. Siza ondersteunt haar bewoners bij het voeren van hun eigen regie en biedt de hulp en ondersteuning die nodig is.

dorp Bukumi voor een feestmaal! Via deze weg willen wij nogmaals Autorent hartelijk bedanken voor de sponsoring van Bakkerij Sara . Wij van Bakkerij Sara zijn blij to pay it forward…” Bakkerij Sara is een dynamische en gezellige bakkerij waar ongeveer 25 mensen met een arbeidshandicap werkzaam zijn. Tevens is onze bakkerij een erkend leerwerkbedrijf voor aankomend en bakkersleerling. Bakkerij Sara, Jachthoornlaan 1, 6813 CH Arnhem Telefoon 026-3776658 [email protected] Geopend elke werkdag van 9.00 tot 16.00 uur

Hierdoor is een samenwerking ontstaan met de BSO in de regio (BSO Allio). Bij een eerste kennismaking hebben de kinderen een voetenbadje gekregen, werden de nagels gedaan en konden ze een heerlijke handmassage krijgen. Met Pasen hebben ze samen paaseieren gezocht. Een van de kinderen vertelde achteraf: ‘het is wel spannend, maar toch is het leuk.’ Natuur-

lijk werd er naast het eieren zoeken ook gespeeld in de Columbustuin, die hoort bij het activiteitencentrum en werd er gekleurd aan tafel. Sindsdien sporten ze af en toe ook samen en komen de kinderen

nog eens terug om te spelen in de Columbustuin. Op dit moment wordt gekeken naar de mogelijkheden of een bewoner van Siza als vrijwilliger aan de slag kan gaan bij de BSO.

Staatssecretaris VWS bezoekt Siza Gesprek over participatie en ‘er toe doen’ Dinsdagmiddag 23 augustus heeft de staatssecretaris Veldhuijzen van ZantenHyllner een bezoek gebracht aan Siza. Bewoners en medewerkers spraken met haar over de mogelijkheden om (te blijven) werken en mee te doen aan de samenleving en de wijze waarop Siza hierbij ondersteunt. In het Dorp bezocht ze een bewoner, die demonstreerde hoe de technologie in zijn appartement het hem mogelijk maakt zelfstandig te wonen. Ook kreeg zij meer informatie over de samenwerking met revalidatie medisch centrum Groot Klimmendaal op het gebied van innovatie. Ze maakte via een beeldbelverbinding contact met de helpdesk van het Siza cliënteninternet. Daarnaast wilde ze meer weten over het kwaliteitsbeleid van Siza en hoe wij invulling geven aan de WMO. Tot slot vroeg ze bewoners hoe zij dachten over de toekomst van Het Dorp.

Robert van Ginkel, bewoner van Het Dorp, laat de staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten diverse technologie zien die het hem mogelijk maakt zelfstandig te kunnen wonen’.

21

Mede mogelijk gemaakt door

Siza wint prijzen bij Rabo 100 jaar fonds Op maandag 4 juli maakte de Rabobank Arnhem e.o. tijdens een feestelijke bijeenkomst in De Buitenplaats bekend welke projecten in aanmerking komen voor een prijs uit het Rabo 100 jaar fonds. Siza had 5 projecten ingediend en die waren allemaal genomineerd. Uiteindelijk hebben drie projecten een prijs gekregen: de Sprokkelweg (Het Dorp) en De Buitenplaats ieder € 5.000. De HWL en de Bolster (Jeugd en Gezin) kregen voor hun plannen maar liefst een bedrag van € 10.000!! Alle projecten die wel genomineerd waren, maar uiteindelijk onvoldoende stemmen kregen om een prijs te winnen, kregen een stimuleringsbijdrage van € 250. Voor Siza zijn dat Activiteitencentrum Eci Jeci en Activiteitencentrum De Wambeek. De heer H. Danser, directievoorzitter van Rabobank Arnhem, gaf in zijn speech aan dat maatschappelijke betrokkenheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen altijd al hoog in het vaandel van de bank heeft gestaan. Het initiatief om in dit jubileumjaar organisaties te steunen die in Arnhem en omgeving een bijdrage

leveren aan de kwaliteit van de samenleving, past helemaal in die traditie. Na deze speech volgde de bekendmaking van de prijswinnaars. Zoals hierboven al aangegeven, stond Siza maar liefst drie keer op het podium! Alle winnaars van harte gefeliciteerd en veel succes gewenst bij het realiseren van de mooie projecten!

Colofon Siza ondersteunt mensen met een handicap zodat ze kunnen leven op hun eigen wijze. Omdat niemand hetzelfde is...

Rabobank Arnhem bestaat 100 jaar De Rabobank Arnhem en omstreken bestaat dit jaar 100 jaar en wil dat jubileum niet onopgemerkt voorbij laten gaan. Een van de activiteiten die rondom dit eeuwfeest zijn georganiseerd betreft de instelling van het Rabo 100 jaar fonds. Organisaties die maatschappelijk actief zijn binnen het werkgebied konden tot 1 juni een projectvoorstel indienen met het verzoek om een bijdrage uit dit fonds. Vanuit Siza zijn vijf projecten ingediend. Leden en medewerkers van de bank konden stemmen op de ingediende projecten die waren ingedeeld in verschillende sectoren.

Hulde aan de Rabobank Arnhem e.o. voor dit mooie initiatief!

Samenspel is een uitgave voor medewerkers, donateurs, sponsors en relaties en verschijnt drie keer per jaar. Redactie Siza Marketing & Communicatie Postbus 532 6800 AM Arnhem (026) 37 79 144 [email protected]

Bij de theaterwerkplaats worden de decors zelf gemaakt

Theatergroep Op Rolletjes brengt Robin Hood op de planken Het begint inmiddels een mooie traditie te worden. De musicalopvoering van 12 cliënten van het Dorp, activiteitencentrum Eci Jeci. Dit jaar wordt het stuk Robin Hood op de planken gebracht. Activiteitenbegeleider Elly Jansen: “We zijn nu volop bezig met de repetities. Bij de theaterwerkplaats maken we de decors en doen we de voorbereidingen van de PR. Ali en Sevana van de linnendienst van Siza zijn druk bezig met het op maat maken van de kostuums.” Lucy Broers, collega van Elly, vult aan: “Er wordt dit jaar live gezongen door twee acteurs en het eindlied zingen we met z’n allen.” ck Net als andere jaren wordt met Rock rkt. en Rolstoel producties samengewerkt. roducZij verzorgen voor en tijdens elke productie het licht en geluid. De speel data zijn: • Donderdag 17 november (avond ) Posttheater Arnhem • Zondag 20 november (middag) Posttheater Arnhem

Wilt u erbij zijn? U kunt kaarten bestellen via [email protected] voor 5 euro per stuk. De financiering van de gehele productie is dit jaar via een vriend van een cliënt geregeld; hij heeft een 4 tal sponsors gevonden. Ook krijgt de toneelgroep een bijdrage van Stichting Vrienden van het Dorp en het Rabobank 100 jaar fonds. Wij bedanken: Verwelius Van Halteren Groep Boboli Hollarts Fonds Rabobank 100 jaar Stichting Vrienden van het Dorp

Tekst Siza, Marketing & Communicatie Mieka Vroom, freelancer Prima Donna communicatieregisseurs, Deventer Fotografie Siza Dick Brouwers (cover) Bernard Vink (pagina 4, 5, 17 en 21) Op de cover Wim Kuster Ontwerp en layout Kees de Bruijn – grafisch ontwerper, Giesbeek Drukwerk Rikken Print b.v., Gendt De redactie kiest zorgvuldig welke artikelen in Samenspel komen te staan. Vanwege de ruimte kunnen we aangeleverde artikelen eventueel inkorten of (nu nog) niet plaatsen. Iet Iets overnemen uit Samenspel? Dat vinden we een compliment, Da ma maar we willen het wel graag vooraf we weten. Bel of mail ons gerust met uw vvraag, ra een idee voor een onderwerp, iinformatie nf of artikelen. Indien u ons magazine niet meer Ind we wenst te ontvangen, kunt u mailen na naar: [email protected]

Voor exacte info kijkt u op: www.siza.nl 22

23

‘IK woon’ ‘IK werk’ ‘IK leer’ ‘IK ontspan’ Mede mogelijk door Siza

Zorg en dienstverlening aan mensen met een handicap