Samen sport mee(r) op jongerenmaat maken. Tips voor leerkrachten en trainers
een samenwerking tussen Panathlon en de Vlaamse Sportfederatie vzw
De campagne ‘Sport op Jongerenmaat’ Waarom? Elke jongere heeft het recht om te sporten op zijn eigen maat. Met de Panathlon Verklaring over ethiek in de jeugdsport als basis, gingen Panathlon Vlaanderen en de Vlaamse Sportfederatie vzw op vraag van minister Bert Anciaux van start met de campagne “Sport op Jongerenmaat”. Doel van de campagne was te sensibiliseren over ethiek en jeugdsport, de discussie op gang brengen met en tussen de verschillende sportorganisaties en samen na te denken over én verantwoordelijkheid te nemen bij het jeugdvriendelijk maken van jeugdsport.
Een symposium met aanbevelingen “Sport op Jongerenmaat” verzamelde tijdens een symposium een brede vertegenwoordiging van de hele sportwereld in vijf werkgroepen: sportfederaties, onderwijs, overheden, sportsponsors en media. Er werd nagedacht over acties die op verschillende vlakken kunnen ondernomen worden om de sport meer af te stemmen op de eigenheid en kwetsbaarheid van kinderen en jongeren.
Onderteken de Panathlon Verklaring op www.sportopjongerenmaat.be en maak sport mee(r) op jongerenmaat
Sport op Jongerenmaat: een verantwoordelijkheid van velen Het denkproces op het symposium resulteerde in heel wat zinvolle aanbevelingen. Aanbevelingen die enkel werken indien ieder vanuit zijn werkveld en invalshoek in actie schiet. Want of je nu trainer bent in een club of leerkracht op school of actief bent in een sportacademie van een gemeente, iedereen kan en moet hierin zijn verantwoordelijkheid nemen. Maar ook de sportorganisatie moet de kaart trekken van ethisch verantwoorde sport voor jongeren, door een veilig en kindvriendelijk klimaat te scheppen, waarin aandacht is voor straffe spelers én voor de minder getalenteerden. Uiteraard wil ook de overheid hierin zijn verantwoordelijkheid nemen: door te ondersteunen waar het kan en door samen met de sector op te treden tegen misbruiken waar het moet.
Meer weten? Alle info over de campagne, over de Panathlon Verklaring en concrete werkvoorbeelden rond ethiek en jeugdsport kan je vinden op de website van Sport op Jongerenmaat: www.sportopjongerenmaat.be
Panathlon Verklaring over ethiek in de jeugdsport Met deze verklaring ga je de verbintenis aan om heldere gedragsregels vast te leggen. Je streeft de positieve waarden in de jeugdsport actiever, met volgehouden inspanning en met goede planning na. Je zet je inspanningen voort om alle vormen van discriminatie uit de jeugdsport te bannen. Je erkent en aanvaardt het feit dat sport ook negatieve effecten kan veroorzaken en dat er preventieve en gezonde maatregelen nodig zijn om kinderen te beschermen. Je verwelkomt de steun van sponsors en media, maar je gelooft dat die steun in overeenstemming moet zijn met de hoofddoelstellingen van de jeugdsport. Daarom onderschrijf je formeel het ‘Panathlon Charter over de Rechten van het Kind in de Sport’. Alle kinderen hebben het recht: • Sport te beoefenen • Zich te vermaken en te spelen • In een gezonde omgeving te leven • Waardig behandeld te worden • Getraind en begeleid te worden door competente mensen • Deel te nemen aan training die aangepast is aan hun leeftijd, individueel ritme en mogelijkheden • Zich te meten met kinderen van hetzelfde niveau in een aangepaste competitie • In veilige omstandigheden aan sport te doen • Te rusten • De kans te krijgen kampioen te worden, of het niet te worden
10 MAATREGELEN Voor een meer jeugdvriendelijke sport De sportsector en de overheid samen in actie
1. De sportsector zal een nieuwe oproep lanceren naar federaties, clubs, scholen, sportdiensten, … om de Panathlon Verklaring te ondertekenen en er ook actief mee aan de slag te gaan. 2. De thematiek van Sport op Jongerenmaat krijgt een expliciete plaats binnen de opleidingen en initiatieven van de sportfederaties en van de Vlaamse Trainerschool zoals bv. de Dag van de Trainer. 3. Ook gemeenten spelen een belangrijke rol in een jeugdvriendelijk lokaal sportbeleid door te zorgen voor voldoende én toegankelijke sport- en spelinfrastructuur op jeugdvriendelijke uren. 4. Een onafhankelijk meldpunt zal opgericht worden, waar slachtoffers van misbruik in sport klacht kunnen neerleggen en kunnen opgevangen worden. 5. De sportsector engageert zich om werk te maken van richtlijnen, een gedragscode en voorbeelden van goede praktijk voor zowel trainers/lesgevers als voor bestuurders en ook ouders. 6. Trainers die hun opleiding aan de Vlaamse Trainersschool afronden, zullen een ethische code onderschrijven. 7. Samen met onderwijs wordt onderzocht of het tweejaarlijks, medisch schooltoezicht kan verruimd worden met een sportmedisch onderzoek. 8. Verschillende impulsmaatregelen moeten ervoor zorgen dat meer gekwalificeerde lesgevers worden ingeschakeld in de jeugdsport. 9. De sportfederaties engageren zich om fairplaydoelstellingen en sportiviteit duidelijk aan bod te laten komen in de jeugdcompetities. 10. De Vlaamse overheid wil de bovenstaande maatregelen ondersteunen door het decreet op het medisch verantwoord sporten én het decreet op de sportfederaties te verbreden zodat garanties worden ingebouwd voor het vrijwaren van de mentale en fysieke integriteit van kinderen en jongeren.
Sport op Jongerenmaat: ook jij kan het verschil maken.
5 TIPS
Om sport mee(r) op jongerenmaat te maken Als coach of leerkracht speel je een zeer belangrijke rol in het begeleidingsproces van jongeren. Aandacht voor verantwoorde jeugdsport begint dan ook bij jou. 1. Rep je naar www.sportopjongerenmaat.be en onderteken de Panathlon Verklaring. Zo maak je alvast duidelijk dat je werk wil maken van Sport op Jongerenmaat. Overtuig meteen ook je sportclub of school om hetzelfde te doen. 2. Laat jongeren en ouders weten dat je sport op jongerenmaat ernstig neemt. Beloon sportief gedrag en vraag bv. regelmatig aan de kinderen of ze de les of training plezierig vinden en ga aan de slag met hun tips. 3. Pas je les of training aan aan de leeftijd en individuele mogelijkheden en het ritme van de jongeren waarmee je werkt. Sport moet voor iedereen fun zijn. 4. Werk met aangepast sportmateriaal en aangepaste reglementen of wedstrijdregels. Een groot veld en een lange wedstrijd met een reusachtige bal zijn weinig motiverend voor kinderen. 5. Volg regelmatig een bijscholing of vorming of ga via het internet op zoek naar tips,voorbeelden van jeugdvriendelijke trainingen, minivormen, leuke sportspelletjes,... Niet alleen de kids zullen je lessen aangenamer vinden, ook jij zelf zal meer voldoening ervaren.
Sport op jongerenmaat p/a VSF vzw Zuiderlaan 13 9000 Gent T +32 9 243 12 90 F +32 9 243 12 99 www.sportopjongerenmaat.be
[email protected]
