Gemeente Leiden
Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost Plan van Aanpak
Gemeente Leiden, Projectmanagementbureau Steller: ing. E. Hiel MSRE Definitief 12-6-2012
Inhoudsopgave
1. Inleiding ......................................................................................................................... 2 2. Beschrijving project ........................................................................................................ 3 2.1
Doelstelling project .................................................................................................... 3
2.2
Opdracht definitiefase ................................................................................................ 3
2.3
Ruimtelijke afbakening ............................................................................................... 3
3. Plan van aanpak .............................................................................................................. 4 3.1
Inrichting Openbare Ruimte ........................................................................................ 4
3.2
Herontwikkeling restpercelen ...................................................................................... 4
3.3
Afstemming plannen en projecten ................................................................................ 6
4. Beheersaspecten ............................................................................................................. 8 4.1
Resultaat en planning ................................................................................................ 8
4.2
Organisatie............................................................................................................... 8
4.3
Informatie en communicatie ....................................................................................... 9
4.4
Geld ....................................................................................................................... 10
4.5
Risico’s ................................................................................................................... 10
Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost - Plan van Aanpak
1
1.
Inleiding
Het voorliggende document beschrijft de aanpak van het project Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost. Het doel van dit project is het bereiken van een goede ruimtelijke inpassing van de Ringweg Oost in de wijken De Waard en De Kooi. Zoals de naam doet vermoeden hangt het project volledig samen met de aanleg van de Ringweg Oost. De gemeente heeft onderzocht of de weg verkeerstechnisch inpasbaar is. Het resultaat hiervan is beschreven in het Kaderbesluit Ringweg Oost (juni 2012). Het is aan het project Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost om dit verkeerstechnisch ontwerp zo goed mogelijk in de bestaande omgeving van De Waard en De Kooi in te passen. Op het project wordt ook zoveel mogelijk participatie toegepast. Het is namelijk de bedoeling dat voor beide projecten een participatieproces wordt doorlopen, zodat omwonenden en belanghebbenden op een zorgvuldige manier worden betrokken. De wijze waarop de participatie zal plaatsvinden is beschreven in het Participatieplan Ringweg Oost (juni 2012). Zoals aangegeven beschrijft het voorliggende document de aanpak van het project Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost. In hoofdstuk twee wordt het project nader beschreven, waarbij ook de samenhang met andere plannen en projecten aan de orde komt. Vervolgens volgt in hoofdstuk drie het plan van aanpak aan de orde. Tot slot wordt in hoofdstuk vier stilgestaan bij de beheersaspecten resultaat, organisatie, tijd, informatie, geld en risico.
Figuur 1: Context plan van aanpak Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost
Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost - Plan van Aanpak
2
2.
Beschrijving project
Voor de Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost is een projectopdracht opgesteld (april 2012). Deze projectopdracht geldt als uitgangspunt voor het voorliggende document, met uitzondering van de uitgangspunten uit de opdracht ten aanzien van participatie. Deze uitgangspunten zijn meegenomen in het participatieplan. Dit hoofdstuk geeft - gebaseerd op de projectopdracht - een kernachtige beschrijving van het project Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost
2.1
Doelstelling project
Het doel van het project Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost is het bereiken van een goede ruimtelijke inpassing van de Ringweg Oost in de wijken De Waard en De Kooi. De weg moet straks een logisch onderdeel uitmaken van de bestaande stadswijken. Waar mogelijk dient de weg de kwaliteit van de wijken te verbeteren.
2.2
Opdracht definitiefase
De opdracht voor de definitiefase waar het voorliggende document over gaat bestaat uit drie deelopdrachten. Hieronder worden de deelopdrachten kort beschreven. In het volgende hoofdstuk wordt hier nader op ingegaan. Voor de uitgebreide beschrijving van de opdracht wordt verwezen naar de projectopdracht zelf. De deelopdrachten voor de definitiefase zijn: 1.
Maak een voorontwerp voor de openbare ruimte voor het plangebied van de Ringweg Oost. Het gaat om een integraal ontwerp voor de openbare ruimte binnen het plangebied van de Ringweg Oost.
2.
Maak businesscases voor de herontwikkeling van zogenaamde restpercelen. Dit zijn percelen die voor de aanleg van de Ringweg Oost worden aangekocht, maar niet volledig nodig zijn voor de aanleg van de weg. De restanten worden restpercelen genoemd. Het gaat om restpercelen aan de Sumatrastraat Noord, de Sumatrastraat Zuid en de Admiraal Banckertweg.
3.
Zorg voor afstemming met het project Ringweg Oost, de participatie en de verbeterplannen voor De Waard en De Kooi. Vanwege de ruimtelijke, financiële en organisatorische samenhang is nadrukkelijke afstemming een vereiste. De samenhang zit voornamelijk in de inrichting van de openbare ruimte en het benutten van kansen door de opgaven integraal te beschouwen.
2.3
Ruimtelijke afbakening
In bijlage 1 is een kaart opgenomen met de ruimtelijke afbakening van de projecten Ringweg Oost en Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost. Het plangebied van de Ringweg Oost betreft het tracé inclusief de parallelstructuur en bijbehorende openbare ruimte. Het plangebied van de Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost bestaat uit de te herontwikkelen deelgebieden Sumatrastraat Noord, Sumatrastraat Zuid en Admiraal Banckertweg. Het gebied buiten deze plangebieden betreft het gebied voor de verbeterplannen voor De Waard en De Kooi.
Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost - Plan van Aanpak
3
3.
Plan van aanpak
3.1
Inrichting Openbare Ruimte
Het doel is het opleveren van een voorontwerp voor de openbare ruimte. Het voorontwerp moet medio oktober 2013 beschikbaar zijn. Hiermee wordt gesynchroniseerd met de planning van het uitvoeringsbesluit van de Ringweg Oost. Het gebied waarvoor het voorontwerp wordt opgesteld is weergeven in de kaart in bijlage 1. Als uitgangspunt voor deze deelopdracht geldt dat vanuit het project Ringweg Oost het wegontwerp wordt aangeleverd (o.a. het tracé ringweg oost, de parallelstructuur, de civieltechnische elementen en de verkeerskundige aansluitingen op de omgeving). De daadwerkelijke ontwerpopgave zit dan vooral in de stedenbouwkundige continuïteit en de inrichting van het groen. Het kan zijn dat op basis hiervan het aangeleverde wegontwerp wordt geoptimaliseerd. De inrichting van de openbare ruimte komt tot stand via een participatieproces. Voor een uitgebreide beschrijving van het proces wordt verwezen naar het participatieplan. Ten behoeve van de participatie is de openbare ruimte opgedeeld in de deelgebieden Sumatrastraat en Park Zeeheldenbuurt. Voor de inrichting van de openbare ruimte van deze deelgebieden is waar mogelijk voor adviseren als participatieniveau met omwonenden en belanghebbenden gekozen. De participatie wordt vormgegeven door het organiseren van bijeenkomsten. Hierin wordt samen met een begeleidingsgroep geleidelijk aan het voorontwerp gewerkt. Een stedenbouwkundige en kostendeskundige zorgen tussentijds dat het resultaat van de ateliers ruimtelijk en financieel worden vertaald. Deze vertaling vormt vervolgens weer het vertrekpunt voor de daaropvolgende bijeenkomst. Indien de gemeenteraad eind september 2012 instemt met het participatieplan, zal met de bijeenkomsten worden gestart. Ter voorbereiding hierop wordt in de zomer 2012 de spelregels voor de participatie bepaald. Vakinhoudelijk betekent dit dat een basistekening met stedenbouwkundige- en verkeerskundige uitgangspunten worden opgesteld, evenals de toedeling financiële middelen voor de inrichting van de openbare ruimte. De participatie wordt vanuit dit project vakinhoudelijk gefaciliteerd. In de praktijk komt dit neer op de selectie en inhoudelijke aansturing van een externe stedenbouwkundige en externe kostendeskundige. Deze vakspecialisten werken mee aan het opstellen van de spelregels voor de participatie, zijn aanwezig tijdens de bijeenkomsten en vertalen de resultaten van de bijeenkomsten in een ontwerp met kostenraming.
3.2
Herontwikkeling restpercelen
Het doel is het leveren van een kaderbesluit voor de herontwikkeling van de zogenaamde restpercelen aan de Sumatrastraat Noord, de Sumatrastraat Zuid en de Admiraal Banckertweg (zie kaart bijlage 1). Het is de bedoeling dat het kaderbesluit medio mei 2013 aan het college wordt voorgelegd. Om tot een kaderbesluit te komen worden voor de gebieden businesscases uitgewerkt. De businesscases bestaan uit ruimtelijke varianten voor de herontwikkeling inclusief een financiële onderbouwing. De varianten worden op basis van een ‘proces van rekenen en tekenen’ uitgewerkt. In een dergelijk proces werken de stedenbouwkundige en de planeconoom nauw samen om tot een optimaal resultaat te komen.
Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost - Plan van Aanpak
4
Hieronder wordt alvast kort op herontwikkeling van de bedoelde gebieden ingegaan:
Het gebied Sumatrastraat Noord bestaat op dit moment uit een school en woningen. De oostelijke parallelweg van de Ringweg Oost moet in dit gebied worden ingepast. In het basisplan voor de Ringweg Oost loopt de parallelweg met een ‘slinger’ over het grondgebied van een voormalige school. Deze basisvariant zal ruimtelijke en financieel worden uitgewerkt. Daarnaast wordt een variant uitgewerkt waarbij de parallelweg gestrekt door het gebied wordt gerealiseerd, waarvoor woningen moeten worden gesloopt en er elders in het gebied ruimte vrijvalt voor de ontwikkeling van nieuwe woningen. Het kan zijn dat gedurende het proces van rekenen en tekenen nog subvarianten voor deze twee hoofdvarianten uitgewerkt.
Bij het gebied Sumatrastraat Zuid gaat het om de ontwikkeling van een bouwblok met woningen. Er wordt onderzocht of de inpassing van een blok woningen mogelijk is op de grond die beschikbaar komt door de verwerving en sloop van bestaande woningen Sumatrastraat 1 t/m 47 (oneven nummers). Deze woningen worden aangekocht en gesloopt voor de bouw van de tunnel. Na realisatie van de tunnel kunnen mogelijk woningen met een beperkte dieptemaat worden teruggebouwd. In de businesscase voor deze locatie worden onder andere varianten met verschillende woningtypen en prijsklassen in beeld gebracht en doorgerekend.
Bij het gebied van de Admiraal Banckertweg gaat het om de herontwikkeling van de zone met bedrijven tussen de Admiraal Backertweg en de Nieuwe Rijn. De inpassing van het wegtracé zal consequenties hebben voor de bestaande situatie in deze zone. In de businesscase voor dit gebied wordt in beeld gebracht wat de consequenties precies zijn en hoe deze kunnen worden opgelost. Voor dit gebied worden de volgende varianten in beeld gebracht: (1) verwerving van alle percelen in deze zone, sloop en transformatie van de volledige zone naar een nieuw te bepalen functie (mogelijk wonen), (2) alleen verwerving van de deelpercelen die nodig zijn voor de inpassing van de weg met behoud van de huidige functie en herinrichting van de zittende bedrijven en (3) combinatie van variant 1 en 2.
Op de herontwikkeling van de restpercelen is participatie van toepassing. In het participatieplan is gekozen voor raadpleging ten aanzien van de voorkeursvarianten. Dit betekent dat de voorkeursvariant per herontwikkeling aan omwonenden en belanghebbenden wordt voorgelegd. De gemeente kan zelf besluiten of op basis van de reacties wijzigingen worden doorgevoerd. Naast de participatie zal tijdens de definitiefase ook met partijen met eigendom in de gebieden worden gesproken en eventueel worden samengewerkt. Het gaat bijvoorbeeld om de corporaties De Sleutels en Portaal en de bedrijven aan de Admiraal Banckertweg. Eventuele verhuisbegeleiding wordt pas na het kaderbesluit over de herontwikkeling van de gebieden gestart. Voor de bedrijven worden tijdens deze fase wel alternatieve locaties in beeld gebracht. Vanzelfsprekend wordt in de ruimtelijke modellen en financiële doorrekeningen rekening gehouden met zaken als verontreiniging en monumenten, zoals in de projectopdracht ook is opgedragen. Medio mei 2013 wordt een kaderbesluit met voorkeursvarianten voor de herontwikkelingen aan het college voorgelegd. Daarna zal mogelijk een grondexploitatie worden geopend. Met behulp van de informatie uit de businesscases zal tevens de verwervingsstrategie worden herijkt. Het project Ringweg Oost zal deze restpercelen ‘om niet’ inbrengen in het project Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost. Dit gebeurt onder de voorwaarde dat de gronden geschikt zijn voor het beoogde gebruik (vrij van functies, bouwwerken, ondergrondse infrastructuur en vervuiling) of dat middelen beschikbaar worden gesteld om deze situatie te bereiken.
Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost - Plan van Aanpak
5
3.3
Afstemming plannen en projecten
Het doel is afstemming met het project Ringweg Oost, de participatie en de verbeterplannen voor De Waard en De Kooi, zodat synergie tussen de ontwikkelingen kan worden bereikt. Aangezien deze ontwikkelingen veel samenhang hebben is afstemming een vereiste. De centrale vraag voor deze opgave betreft: wat kan de aanleg van het wegtracé betekenen voor de verbeterplannen van de Waard en De Kooi en andersom? De samenhang met de genoemde ontwikkelingen zit in het volgende: 1.
De inrichting van de openbare ruimte. Deze moet aansluiten op het wegontwerp en op het bestaande stedelijk gebied. Daarnaast komt de openbare ruimte tot stand middels een participatieproces.
2.
De herontwikkeling van de restpercelen. Deze gebieden moeten iets toevoegen aan De Waard en De Kooi. Daarnaast wordt de verwervingsstrategie op basis van de businesscases voor deze gebieden herijkt.
3.
Het benutten van kansen door integraal denken. Mogelijk kan door de aanleg van de weg en de herontwikkeling van de restpercelen bijdragen aan het: o
verbeteren van de architectonische kwaliteit van de omgeving;
o
verbeteren van de stedenbouwkundige structuren van de wijken;
o
verminderen van de barrièrewerking van de Sumatrastraat;
o
verbeteren van de natuurlijke verbinding tussen het oostelijke en westelijke deel van De Kooi;
o
verbeteren van de groenstructuur en groene elementen;
o
verbeteren van speelvoorzieningen;
o
verminderen van sluipverkeer door de wijken;
o
verminderen van het ‘spanningsveld’ tussen bedrijvigheid en de woonfunctie in De Waard;
o
verbeteren van de waterhuishouding in De Kooi;
o
verbeteren van de aansluiting van het onderliggend wegennet op het hoofwegennet.
Voor het afstemmen van de plannen en projecten en het inventariseren van gezamenlijke kansen wordt een Werkgroep Raakvlakken gestart. De projectmanager Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost zal deze werkgroep initiëren en voorzitten. Deelnemers van de werkgroep zijn vooralsnog: corporatie De Sleutels, corporatie Portaal, corporatie Ons Doel, gemeente Leiden (gebiedsmanagers, afdeling welzijn), actieve welzijnsorganisaties, Hoogheemraadschap van Rijnland, Veilig Verkeer Nederland en Fietsersbond. Voor de afstemming en het inventariseren van opgaven en oplossingsrichtingen wordt een serie aan overleggen georganiseerd: (1) kennismaken, (2) afstemmen en verkennen opgaven De Waard en De Kooi, (3) verkennen oplossingsrichtingen en (4) prioriteren van oplossingsrichtingen. Zoals aangegeven zal de projectmanager Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost deze overleggen initiëren en faciliteren. Het is de bedoeling dat na de zomer 2012 wordt gestart en dat medio mei 2013 een eerste resultaat beschikbaar is. Mogelijk kan de afstemming en het verkennen van oplossingen doorlopen in de periode van mei 2013 tot oktober 2013 (tot het uitvoeringsbesluit Ringweg Oost). In het participatieplan is bepaald dat op de oplossingen die uit de afstemming voortkomen participatie zal plaatsvinden. Het niveau van de participatie is voor zover mogelijk adviseren. Het komt er op neer dat bewoners, bedrijven en belanghebbenden uit De Waard en De Kooi advies mogen geven over de opgaven en oplossingsrichtingen en dat de gemeente hier iets mee moet doen. De projectmanager participatie is verantwoordelijk voor het participatieproces. De projectmanager van de ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost zal hiervoor een overzicht van de opgaven en oplossingsrichtingen voor de bedoelde wijken aanleveren. Omdat deze informatie medio april/mei 2013 beschikbaar is, kan dan ook de participatie plaatsvinden.
Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost - Plan van Aanpak
6
Voor het uitvoeren van eventuele maatregelen in De Waard en De Kooi is nog geen financiële dekking beschikbaar. In de komende periode worden de mogelijkheden voor de dekking nader verkend. Indien de herontwikkeling van de restpercelen een positief financieel resultaat oplevert, kan dit resultaat mogelijk worden ingezet voor de bekostiging van de uitvoering van dergelijke maatregelen. Medio april/mei 2013 wordt bekend of dit enige financiële dekking kan bieden, omdat op dat moment de businesscases voor de herontwikkeling van de restpercelen zijn uitgewerkt.
Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost - Plan van Aanpak
7
4.
Beheersaspecten
4.1
Resultaat en planning
In de tabel hieronder zijn de resultaten per deelopdracht inclusief planning weergegeven. Deelopdracht
Resultaat
Planning periode/gereed
Inrichting openbare ruimte
Inhoudelijke spelregels participatie
9-2012
Ontwerpproces/participatie (adviseren)
10-2012 tot 10-2013
Voorontwerp openbare ruimte
10-2013
Uitwerken businesscases
7-2012 tot 5-2013
Participatie (raadplegen)
4-2013
Aanbevelingen optimalisatie wegtracé
4-2013
Aanbevelingen voor verwerving
4-2013
Kaderbesluit deelgebieden
5-2013
Doorlopende afstemming
9-2012 tot 10-2013
Participatie (raadplegen)
4-2013
Besluit basismaatregelen wijken
5-2013
Besluit aanvullende maatregelen wijken
10-2013
Herontwikkeling restpercelen
Afstemming projecten
Tabel 4.1: resultaten en planning
4.2
Organisatie
De organisatorische context van het voorliggende project is weergegeven in het organogram hieronder.
Figuur 4.1: organisatorische context voorliggende opdracht
Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost - Plan van Aanpak
8
De projectmanagers van de Ringweg Oost, Participatie en de Ruimtelijke Inpassing ringweg Oost leggen rechtsreeks verantwoording af aan de ambtelijk opdrachtgever. Tussen de ambtelijke opdrachtgever en de projectmanagers zal eens per twee weken een voortgangsoverleg plaatsvinden. De projectmanager van de Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost zal eens per 6 weken de voortgang schriftelijk rapporteren. De projectmanager van de Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost is voorzitter van het Projectteam ‘Openbare Ruimte’. Hierin zijn onder andere vertegenwoordigd: interne stedenbouwkundige, externe stedenbouwkundige, externe kostendeskundige en een interne verkeerskundige. De vergadermomenten van het projectteam openbare ruimte zal worden afgestemd op de planning van de participatie. De projectmanager is ook voorzitter van het Projectteam ‘Herontwikkeling Restpercelen’. Dit projectteam wordt bezet door een interne stedenbouwkundige en planeconoom. Indien nodig wordt een beroep gedaan op de overige interne vakdisciplines. De Werkgroep ‘Raakvlakken’ betreft een overleg tussen de projectmanagers uit het organogram aangevuld met andere professionals van de gemeente en corporaties met betrokkenheid in De Waard en De Kooi. In de basis wordt eens per vier weken een overleg gepland waarvan de projectmanager van de Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost voorzitter is. Afhankelijk van de raakvlakken en maatregelen voor de wijken kan de intensiteit worden aangepast. Voor de uitvoering van alle werkzaamheden van het voorliggende project is ondersteuning gewenst.
4.3
Informatie en communicatie
De ambtelijke opdrachtgever wordt eens per 6 weken schriftelijk geïnformeerd over de voortgang de ROTIK+R onderdelen. In overleg met de ambtelijke opdrachtgever kan ook de bestuurlijke opdrachtgever worden geïnformeerd. Voor de participatie wordt aangesloten bij de uitvoeringsplanning van de participatie en de daarbij behorende informatiestromen (communicatie richting belanghebbenden). Indien deze informatie het belang van het voorliggende project niet volledig afdekt, zal apart worden gecommuniceerd. Vanzelfsprekend wordt deze communicatie afgestemd met de overige plannen en projecten. Medio mei 2013 wordt voor de herontwikkeling van de restpercelen een kaderbesluit voorgelegd aan het gemeentebestuur. Op dat moment wordt het gemeentebestuur ook geïnformeerd over de voortgang van de inrichting van de openbare ruimte en de afstemming met overige plannen en projecten.
Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost - Plan van Aanpak
9
4.4
Geld
In de tabel hieronder is per deelopdracht aangegeven welke kosten worden verwacht en hoe deze worden gedekt. Deelopdracht
Kosten
Dekking
Inrichting openbare ruimte
Participatiekosten
Project Ringweg Oost
Plankosten
Project Ringweg Oost
Participatiekosten
Project Ringweg Oost
Plankosten (alleen interne uren)
Algemene dienst
Plankosten (alleen interne uren)
Algemene dienst
Herontwikkeling restpercelen Afstemming projecten
Voor de deelopdracht ‘Inrichting openbare ruimte’ geldt dat de plankosten en participatiekosten worden gedekt door het project Ringweg Oost. Voor inzicht in de opbouw en hoogte van de kosten wordt verwezen naar de kostenraming van dit project en het participatieplan. Ook de participatiekosten voor de deelopdracht ‘Herontwikkeling restpercelen’ wordt gedekt door het project Ringweg Oost. De plankosten voor deze deelopdracht bestaan tot het kaderbesluit medio mei 2013 alleen uit interne uren. Deze kosten worden conform de projectopdracht doorbelast aan de algemene dienst. Voor de deelopdracht ‘Afstemming projecten’ worden vooralsnog ook alleen interne uren als plankosten verwacht. Ook deze kosten worden conform de projectopdracht doorbelast aan de algemene dienst.
4.5
Risico’s
Voor dit project zal een risicodossier worden opgesteld en bijgehouden. Voor de belangrijkste risico’s worden beheersmaatregelen en een begroting geformuleerd. Bij de voortgangsrapportages zal melding worden gemaakt over de voor de komende periode risico’s en de beheersing daarvan.
Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost - Plan van Aanpak
10
Bijlage 1: kaart afbakeningen projecten
1
Plangebied Ringweg Oost (zwart) Gebieden herontwikkeling (rood): 2 1.
Sumatrastraat Noord
2.
Sumatrastraat Zuid
3.
Admiraal Banckertweg
nvt
3
Ruimtelijke Inpassing Ringweg Oost - Plan van Aanpak
11