weekblad van de Universiteit Twente nummer 31
donderdag 30 oktober 2008
UT N I E U W S www.utnws.utwente.nl
2
8/9
Algen hebben de toekomst
Rubbertop in de States
14 Trial: wankel evenwicht
UT-netwerk plat Het calamiteitenteam van de UT was er gisteren op het eind van de werkdag nog niet in geslaagd de technische problemen die al in het begin van ochtend in het DEPT-domein ontstonden, op te lossen. Het netwerk van de faculteit Management en Bestuur, de centrale diensten en de studenten lag er vanaf kwart voor twaalf uit. De P: en de M: schijf waren niet beschikbaar. ‘We hebben te maken met een reeks storingen in het DEPTdomein,’ lichtte hoofd ICTS Tom Koppen gistermiddag om vijf uur toe. ‘Na de eerste melding zat een half uur later een calamiteitenteam klaar omdat we te maken hebben met een zeer complexe storing. We hopen morgenvroeg (vandaag dus, red.) het systeem weer aan de praat te hebben, maar garanties kunnen wij niet geven. ‘We hebben de laatste tijd veel te veel last van storingen. Het gebeurt te vaak en dat mag niet.’ De schade noemt Koppen gruwelijk. ‘Er is een fors aantal medewerkers dat niet kan werken. Als dat één keertje gebeurt, á la, maar deze frequentie is echt onwenselijk.’ Het hoofd van de ICTS-dienst ziet een toenemende druk op de computersystemen als mogelijk oorzaak van de problemen. ‘De hele computerinfrastructuur is tijdens de vorming van ICTS van acht verschillende ICT-diensten op één hoop gegooid met als doel het systeem robuuster en uniform te maken. Die transformatie is er nog niet, terwijl mensen wel steeds meer foto’s, MP3-tje en filmpjes gebruiken. De complexiteit en kwetsbaarheid van het netwerk wordt zo steeds groter en dan krijg je last van storingen als deze.’ De productie van UT-Nieuws liep ook forse vertraging op en kon slechts met veel improviseren worden gerealiseerd.Veel verhalen bleken door de storing onvindbaar (en zijn dus niet geplaatst) of moesten opnieuw worden geredigeerd. samenwerking ut-hoogleraar albert van den berg en top-oncoloog bob pinedo
Nanopil in de maak om kanker op te sporen Toponcoloog Bob Pinedo vertelde afgelopen zondag in het tv-programma Buitenhof over de ‘intelligente pil’ die hij samen de BIOS Labon-a-Chip groep van hoogleraar Albert van den Berg wil ontwikkelen. Het onderzoek bevindt zich nog in een beginstadium, maar is veelbelovend. ‘Een camerapil bestond al’, vertelt UT-hoogleraar Albert van den Bert. ‘Wat we nu gaan doen is het ontwikkelen van een nanopil. De pil zelf is niet heel klein, wel de technologie die er in zit.’ Doel van de pil is om kanker in een vroeg stadium op te sporen. ‘En dan met name darmkanker, want dit komt bij veel mensen van boven de vijftig voor. Bij vroege diagnostiek van darmkanker is er nog heel veel aan te doen. Als je wacht op uitzaaiingen, krijg je in ieder geval te maken met operaties.’ De BIOS Lab-on-a-chip groep probeert nu een deel van de chip – in de nanopil – te bekleden met nanodraadjes. Die geven een
signaal af bij detectie van bepaalde types DNA-moleculen, die een indicator voor kankercellen zijn. ‘De uitslag van zo’n pil kan dan wireless naar buiten worden gebracht en bijvoorbeeld per mobiele telefoon naar de dokter worden verzonden. Op deze manier kan er snel worden gehandeld, als de uitslag niet goed mocht zijn.’ De nanodraadjes die nodig zijn, kunnen in ieder geval al gemaakt worden. Daarin is de groep van Van den Berg al geslaagd. ‘Wij kunnen de nanodraadjes dankzij onze Nanolab faciliteiten op een relatief goedkope manier fabriceren. Die draadjes zijn zo gevoelig, dat ze in staat zijn om heel weinig DNA
ADVERTENTIE
(NL) overzicht = (E) overview (E) oversight = (E) to overlook TaalCoördinatiePunt English Tip Want more? See www.utwente.nl/tcp
te meten. Daar draait het eigenlijk om. Nu richten we ons op het aanbrengen van DNA-probes voor de detectie van DNA’, legt de hoogleraar uit. Van den Berg ontving voor dit onderzoek zo’n 2 miljoen van diverse kankerfondsen, daarbij nog eens 2,5 miljoen vanuit Europese subsidies. ‘Veel geld ja, maar dat is ook nodig want het gaat om bijzonder innovatief onderzoek. Verder is het doen van dit onderzoek ook mogelijk omdat het college van bestuur ooit de keuze heeft gemaakt voor nanotechnologie. Op de UT hebben we goede faciliteiten om dit onderzoek uit te voeren.’ Binnenkort begint de BIOS Lab-on-a-Chip groep met het meten van de nanodraadjes in vloeistoffen. ‘Daarna moeten we de pil afbouwen en natuurlijk een bedrijf zoeken dat het tot een commercieel product wil maken.’ Al met al neemt dat hele proces nog wel enige jaren in beslag, denkt Van den Berg. De nanopil
English Edition Page 6
moet uiteindelijk tussen de vijf en tien euro gaan kosten. ‘Dat is haalbaar als het gaat om massaproductie.’ Bob Pinedo, de scheidend toponcoloog aan de VU, bedacht het idee van de nanopil. Pinedo werkte al eerder samen met emeritushoogleraar David Reinhoudt. Die twee raakten bevriend, en zodoende kwam ook het contact tussen Van den Berg en Pinedo tot stand. ‘Pinedo is een wereldexpert op het gebied van kanker, maar niet op het gebied van technologie. Daarom was hij op zoek naar een universiteit die een nanopil zou kunnen ontwikkelen. Inmiddels heeft hij al een paar keer de UT bezocht. We proberen hem via een hoogleraarschap bij het onderzoek te betrekken.’ DRUGS.Drie van elke tien Nijmeegse studenten heeft ooit drugs gebruikt. De helft daarvan heeft het afgelopen jaar hasj, xtc, of cocaïne genoten. Dat blijkt uit onderzoek van ResearchNed, in opdracht van het Nijmeegse universiteitsblad Vox. RobbertJan Verkes, psychiater van het UMC St Radboud en verslavingsdeskundige, is bezorgd om het toenemend cocaïnegebruik. Vooral het gebruik van cocaïne noemt hij schadelijk. Deze drug is erg in opkomst.
SAMENWERKING. Jan van Halst ontpopt zich bij FC Twente steeds meer als de man die samenwerking zoekt met partijen die de club iets kunnen bieden. Zoals de Universiteit Twente. Zaterdag is hij van de partij op een bijeenkomst van alumni, (oud-studenten dus) die met z’n allen FC TwenteAjax gaan bekijken. Artikel op pagina twee.
NanoLabNL erkend als nationale faciliteit De Nationale Roadmap Grootschalige Onderzoeksfaciliteiten moet aan 25 onderzoeksvoorzieningen extra financiering toekennen. Dat adviseert een door het ministerie van Onderwijs ingestelde commissie deze week aan minister Plasterk. NanoLabNL, met daarin Mesa+, is een van die voorzieningen die op extra geld kan rekenen. Deze koepel voor nanotechnologie zit echter niet in de kopgroep van acht projecten die voorrang krijgt bij de verdeling van het geld. Minister Plasterk besloot vorig jaar tot de instelling van een Roadmap voor grootschalige onderzoeksfaciliteiten. Het gaat om voorzieningen die van groot belang zijn voor de wetenschap en de Nederlandse kenniseconomie, maar voor instellingen te duur zijn om zelfstandig te financieren. De minister stelde een commissie samen die moest adviseren welke projecten voor extra geld in aanmerking komen. Commissieleider werd Wim van Velzen, voorzitter van onderzoeksinstituut Rathenau. De commissie-Van Velzen heeft 91 voorstellen beoordeeld en beveelt de minister 25 onderzoeksprojecten aan. Acht daarvan zouden voorrang moeten krijgen bij de verdeling van het geld. Hieronder vallen onder andere de bouw van een enorme telescoop (European Extremely Large Telescope) en een elektronenlaser (X-Ray Free Electron Laser). De Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft de komende vijf jaar 63 miljoen euro beschikbaar voor grootschalige researchfaciliteiten. Dat geld zou aan deze acht projecten moeten worden besteed. Voor vijf faciliteiten vraagt de Roadmap-commissie geen financiële, maar slechts politieke steun. Voor de overige twaalf projecten op de nationale roadmap zou volgens de commissie geld moeten worden vrijgemaakt via de voorjaarsnota of de begroting van 2009, of uit de middelen van het Fonds Economische Structuurversterking. Bij deze twaalf onderzoeksvoorzieningen hoort ook NanoLabNL, een samenwerkingsverband op het gebied van nanotechnologie waarvan UT-instituut Mesa+ deel uitmaakt. Technisch-commercieel directeur Miriam Luizink van Mesa+ is ‘erg blij’ dat NanoLabNL bij de voorgedragen 25 voorzieningen hoort. ‘NanoLabNL is opgericht met de ambitie om een nationale faciliteit neer te zetten. Dit is de erkenning dat we dat hebben bereikt. We behoren bij de 25 belangrijkste onderzoeksfaciliteiten van Nederland en de minister wordt geadviseerd daarvoor geld vrij te maken’, aldus Luizink. De Mesa+-directeur benadrukt dat van een plek in de kopgroep nooit sprake is geweest. ‘Daarvoor moest je ook al op de Europese Roadmap voorkomen. Dat kunnen wij niet, want we zijn een nationaal initiatief.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 30 oktober 2008
ut Nieuws
commercieel directeur fc twente jan van halst ziet belang van it
‘Tijd rijp voor samenwerking’ Voetbalanalist Jan van Halst spreekt aankomende zaterdag over leidinggeven en communicatie in het topvoetbal. Dat doet hij op het lustrumsymposium over topsport en IT van de opleiding bedrijfsinformatietechnologie. Al eerder liet de oud-profvoetballer al doorschemeren dat de club geavanceerd IT-gebruik in de voetbalsport wel ziet zitten. ‘De UT is daarvoor een geschikte, professionele kandidaat. Dus waarom niet?’ sandra pool
Van Halst is wel wat terughoudend wat die samenwerking betreft. ‘Plannen maken kan, maar ik schrok wel een beetje toen ik het nieuwsbericht las over een hightech sportacademie,’ zegt hij. De voetbalcriticus refereert aan een eerder verschenen artikel in UT-Nieuws dat ging over een intensieve samenwerking tussen de topclub en de UT. Dat het uiteindelijk de kant van de hightech op gaat in de sport, daarin kan de voormalige profvoetballer zich wel vinden. Evenals in het gegeven dat er daarvoor kansen liggen aan de overkant. ‘Ik denk dat FC Twente een leuke, interessant partij voor de UT kan zijn. En omgekeerd. We zijn ten slotte buren?’ In die rol van buurman komt Van Halst zaterdag aanstaande naar het lustrumsymposium van BIT. Hij geeft een presentatie over communicatie in de topvoetbal, gebaseerd op zijn eigen ervaring als profspeler. ‘Waarbij ik in het
Jan van Halst. Foto: Gijs van Ouwerkerk.
midden laat welke communicatiemethode het beste is.’ Centraal staat de manier van communiceren tussen trainer en spelersgroep. ‘Bij Ajax speelde ik eerst onder trainer Co Adriaanse. Volgens hem was er maar één weg naar de top, en dat was zijn weg.’ Maar het kan ook anders, zegt de oud-verdediger. ‘Ronald Koeman, die later de scepter van Adriaanse bij de Amsterdamse club overnam, vergaarde juist een team van meedenkers en assistenten om zich heen. Hij was een trainer die hield van overleg.’ Van Halst linkt zijn communicatieverhaal uiteindelijk met de ‘normale’ maatschappij. ‘De meeste UT-alumni hebben een baan en krijgen dagelijks te maken met het fenomeen communiceren. Hoewel ik mijn verhaal met een kwinkslag neerzet, hoop ik dat het een feest
der herkenning zal zijn voor de toehoorders.’ Na het symposium vieren zo’n honderd BIT-ers met een etentje, borrel en het kijken van de wedstrijd FC Twente tegen Ajax het vijftienjarige bestaan van de studie. Van Halst denkt dat de tijd rijp is om plannen te maken voor meer samenwerking op het gebied van medische sportfaciliteiten met professionele kennisinstituten zoals de UT. ‘Dan kunnen we als club een onderscheidend vermogen ontwikkelen. Uiteindelijk moeten de puzzelstukjes wel soepel in elkaar schuiven, oppert hij. ‘Het jong talent van FC Twente, onze voetbalacademie, of het vrouwenelftal kunnen we als eerste laten proefdraaien met allerlei testen. Daarna zou dat verder uitgebouwd kunnen worden.’ Een voorbeeld van IT-
gebruik is het ontwikkelen van aangepaste trainingen op basis van metingen en testen. ‘Als een voetballer zwakke kruisbanden heeft, dan is er niets mooier dan dat via metingen te observeren en in de gaten te houden dat die banden niet overbelast raken. Hoe vaak hoor je wel niet iemand zeggen dat hij graag verder hadden willen gaan in de voetbalsport, maar vanwege zwakke knieën niet kon? ‘ICT wordt al volop gebruikt,’ gaat Van Halst verder. ‘Speciale chips meten niet alleen de hartslag, maar ook de conditie aan de hand van het aantal gelopen meters en de inspanningsacties op het veld.’ De analist herinnert zich zijn eigen trainingen nog bij Ajax. ‘Toen was het allemaal nog niet zo geavanceerd. We moesten altijd die enorme trap op en af om bij het veld
te komen. Alle spelers hadden een hartslagmeter om. Na afloop, leverde je die in bij de medische staf. Prompt werd het chipje door de computer gelezen. Zelfs een heel kleine verhoging van de hartslag tijdens het afdalen van de trap, registreerde het apparaatje. Ik kon de hele training lezen aan de hand van een hartslaggrafiekje.Van een rondje om het veld lopen tot aan het trappen van een balletje.Vernuftig. Dat vond ik toen al.’Voetbal analyseren in een laboratorium. Niet iedereen is er een liefhebber van, blijkt. ‘Als ik dit soort zaken aanhaal tijdens een voetbalanalyse op televisie en Willen van Hanegem, trainer van FC Utrecht en voetbalcriticus Johan Derksen zitten aan tafel, dan word ik weggehoond.’ Maar die zijn dan ook van een andere voetbalgeneratie.
Naam: Studie: Op weg naar:
Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 46. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.500 exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 215, 216, 217, 228, 219. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie. Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie:
[email protected]. Internet: http://www.utnieuws.utwente.nl; of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030)
[email protected] Paul de Kuyper (4084)
[email protected] Maaike Platvoet (3815)
[email protected] Sandra Pool (tel. 2936)
[email protected] Mignon van Dijk (tel. 2028)
[email protected] Office-management: Brigitte Boogaard (2029)
[email protected] Vaste medewerkers: Harold de Boer, Aryo Breton van Groll, Surpiyo Chatterjea, Henriëtte van Dorp, Robbin Engels, Anindita Ganguly, Bianca Hagen, Egbert van Hattem, Bas Klaver, Hans van de Kolk, Ashok Sridhar, Frans van der Veeken, Bauke Vermaas. Automatisering/internet: Martijn Baars Joris van Balen Ivar Engel Foto’s: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel. 023 – 5714745. Site: www.bureauvanvliet.com. E-mail:
[email protected]. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT-Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per e-mail:
[email protected]. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UTNieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per e-mail maandag voor 14.00 uur in het bezit te zijn van de redactie UT-Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 37 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener Huis aan Huiskranten B.V. Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Tim Wolda, tel. 053-4892029. E-mail:
[email protected] Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema’s foto’s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.
Arjan Baan (21) vierdejaars bestuurskunde huis aan de Witbreuksweg
‘Mijn vriendin is huismeester in de Bastille, ik heb haar net haar lunch gebracht. Nee, hoor meestal regelt ze dat zelf, maar soms doe ik dat’, vertelt Arjan, leunend op zijn fietsstuur aan het pleintje voor de studentenwoningen van de Box. ‘Voor de rest van de dag zijn mijn plannen vrij beperkt. Ik moet nog een hoofdstuk samenvatten voor een vak. Met een paar studiegenoten heb ik afgesproken dat iedereen een deel doet en dat we het morgen samen doorspreken. Zo hoop ik dat we al vast goed voorbereid zijn voor het tentamen van aanstaande vrijdag. In totaal heb ik deze en komende week vier tentamens. Dat is veel, maar ik zie het vrij zonnig in. Vanavond ga ik misschien nog voetballen. Ik speel bij VV Drienerlo in de interne competitie. Die wedstrijden zijn altijd laat, pas rond een uur of elf. Dat vind ik wel prettig want dan kun je na een dag in de boeken toch nog even lekker sporten. Ik speel niet in de gewone competitie. Dat heb ik wel gedaan, bij mijn vorige club in Doetinchem. Maar omdat ik dit jaar met de master ben begonnen, ben ik gestopt. Het kost teveel reistijd en dan heb je een trainer die ook nog wil dat je minimaal een keer in de week met het team meetraint. Anders sta je niet in de basis. Misschien dat ik na de winterstop wel voor Drienerlo competitie ga spelen, want eerlijk gezegd begint het echte gras al wel weer te kriebelen.’
Waar gaat dat heen...? Foto: Arjan Reef.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 30 oktober 2008
nieuwe rector stelt zich voor tijdens meedenkavond
ADVERTENTIE
Brinksma: ‘Ik hoop op meer lawaai van de UT’ Ed Brinksma, per 1 januari de opvolger van Henk Zijm als rector magnificus, was vorige week de openingsspreker bij een zogenaamde meedenkavond van UReka. In media art café Berlijn vertelde hij in een informele setting enthousiast over zijn eigen studententijd, en ging hij heel voorzichtig in op vragen naar zijn plannen als rector. ‘Ik ben nog niet officieel begonnen en wil mijn voorganger niet voor de voeten lopen,’ beargumenteerde de hoogleraar. Toch hoorden de ongeveer vijftig aanwezige studenten Brinksma wel één echte ambitie uitspreken: ‘Ik hoop dat er wat meer lawaai komt vanuit Twente, want de laatste paar jaar vond ik het erg rustig hier.’ Frans van der Veeken
Ed Brinksma begint de avond door te zeggen dat hij erg blij is met de uitnodiging van UReka en dat hij ‘gelukkig wat afspraken kon verzetten voor deze bijeenkomst’. In een los verhaal van een kwartier neemt de aanstaande rector de toehoorders mee door zijn tijd als student Wiskunde in Groningen, begin jaren zeventig. ‘In die tijd startte je met een studie omdat je de maatschappij wilde veranderen, niet omdat je hoopte op een goede baan,’ vertelt hij. De nieuwe rector zegt zich niet te kunnen herinneren dat hij vroeger echt over de schreef is gegaan, verwijzend naar bijvoorbeeld politicus Duyvendak. Wel was hij erg actief naast zijn studie. ‘Ik heb bijvoorbeeld meegedaan met de bezetting van het academiegebouw, zat in de studentenbond en ben op studiereis geweest naar China, wat in die tijd heel bijzonder was.’ Toch rondde Brinksma, nu nog deeltijdhoogleraar bij de faculteit EWI en wetenschappelijk directeur van het Embedded Systems Institute in Eindhoven, zijn studie af binnen de nominale zes jaar. ‘Maar dat speelde in die tijd helemaal niet hoor. Sommige mensen deden het sneller dan
nominaal, anderen langzamer, daar maakte niemand een punt van.’ Tijdens het vragenrondje blijkt de zaal vooral benieuwd naar de plannen van de rector Brinksma. ‘Hoe ziet u bijvoorbeeld uw rol binnen het college van bestuur?’ vraagt iemand. Dan wordt Brinksma iets minder loslippig. ‘Ik ben nog niet officieel begonnen, en wil mijn voorganger niet voor
de voeten lopen natuurlijk.’ Toch wil de deeltijdhoogleraar hierover wel iets kwijt.‘Ik vind dat het college als team moet werken, en daarbinnen vind ik de rol van rector, die over onderwijs en onderzoek gaat, een hele belangrijke.’ Tussen de studentikoze maar weinig scherpe uitspraken door weet Brinksma toch nog één echt statement te maken als hij gevraagd wordt naar zijn ambities.‘In de tijd van bijvoorbeeld VanVught wist de UT nog wel eens de aandacht te trekken of in het nieuws te komen, maar de laatste paar jaar is men vooral bezig geweest met de structuur en daarmee erg naar binnen gericht. Ik vind het nu dan ook wel erg rustig, wat meer lawaai uit Twente kan zeker geen kwaad.’ Iemand anders wil van Brinksma horen of hij studentikoze acties kan waarderen. Zijn antwoord: ‘Ik heb zelf een hele aangename studententijd gehad, om het zo maar te zeggen, en vind dat studentengrappen en dergelijke daar gewoon bij horen. Dus ja, dat vind ik best leuk, maar je moet natuurlijk wel altijd zorgen
voor een goede balans tussen serieuze zaken en ontspanning.’ Even later hieraan toevoegend: ‘Ik ga vast nog veel gevolgen ondervinden van dit antwoord?’ Na de gezellige kennismaking met de nieuwe rector krijgt Ton Mouthaan het woord. Als voorzitter van de commissie die heeft gewerkt aan een nieuw Onderwijs en Examen Reglement (OER) presenteert hij het nieuwe reglement waarin vooral het plan opvalt dat studenten verplicht per semester een studieplan in moeten leveren. Mouthaan wil hiermee de begeleiding verbeteren, met name voor studenten die ernstige vertraging oplopen, maar tijdens de discussieronde blijkt dat veel aanwezigen het plan nogal betuttelend vinden. UReka rond dit en de andere discussiepunten af door te zeggen dat de partij de geleverde input zal meenemen en op de voet volgt wat er uiteindelijk van de plannen terecht komt. Na die mededeling verplaatst het gezelschap zich naar de bar waar met een biertje in de hand nog een tijd wordt nagepraat.
Ed Brinksma maakt kennis met een zaal vol UT-studenten en andere belangstellenden. Foto: Frans van der Veeken.
ut-studente overvallen op campus
‘Ik heb best veel geluk gehad’ Onveilig heeft ze zich nooit gevoeld op de campus. Maar dat is sinds die donderdagavond, op 9 oktober, wel veranderd. Toen werd de 20-jarige UT-studente vlakbij de Matenweg overvallen. Ze liep daarbij zo’n zware hersenschudding op, dat ze nu niet in staat is om haar tentamens te maken. ‘Het gebeurde rond een uur of tien’, vertelt de studente. ‘Ik was naar de bibliotheek geweest en wilde nog even langs een vriendin aan de Witbreuksweg. Die was er niet, dus wandelde ik verder naar de Matenweg, waar ik zelf woon.’ Vanuit het niets krijgt ze dan opeens een klap op haar hoofd. De stu-
dente raakt daardoor buiten bewustzijn. ‘Een hardloper vond me, die schakelde de bewakingsdienst in. Ik heb eigenlijk geen idee hoe lang dat allemaal duurde. Waarschijnlijk ben ik zo’n tien minuten bewusteloos geweest.’ Een ambulance brengt haar naar het ziekenhuis, waar vooral haar nek, rug en hoofd worden onderzocht. Na een paar onderzoeken blijkt dat ze een forse hersenschudding heeft opgelopen. ‘Ik heb twee weken op bed gelegen, ik kon echt helemaal niets. Nu heb ik eigenlijk tentamens en ik probeer wel steeds te leren, maar na een half uur krijg ik dan weer heel erg hoofdpijn. Bovendien weet ik vaak niet eens meer wat ik heb geleerd. Daarom heb
ik nu besloten om deze tentamens maar even te laten voor wat ze zijn. Ik wil morgen op de UT navragen of hier een speciale regeling voor is, want deze vertraging moet natuurlijk geen verdere consequenties hebben.’ ‘Ik heb best veel geluk gehad’, vindt ze zelf. ‘Mijn lichamelijk letsel had veel erger gekund, maar ook is er niets waardevols gestolen.’ Haar belager griste haar laptoptas mee, maar een laptop zat er niet in. ‘Alleen wat papieren enzo. Die tas is later wel teruggevonden.’ Nee, ze heeft geen idee wie de dader is. ‘Ik heb hem in ieder geval niet gezien, wel hoorde ik iemand weglopen.’ De politie, waarbij de studente aangifte deed, heeft inmiddels laten weten ook geen aan-
knopingspunten te hebben. Samen met vriendinnen is de studente sinds het voorval weer twee keer ’s avonds op pad geweest. En dat ging best goed, maar in haar eentje zal ze niet snel meer ’s avonds over de campus gaan. ‘Misschien op de fiets nog wel, dan ben je in ieder geval niet zo’n gemakkelijk doelwit.’ ‘Ik voelde me altijd veilig op de campus omdat hier zoveel studenten studeren en wonen, en zo voel ik dat eigenlijk nog steeds. Je kunt namelijk overal op straat worden neergeslagen, en de campus is hier dus geen uitzondering op.’ Uit privacy-overwegingen wilde de studente alleen anoniem haar verhaal doen.
medewerkers pa&o en sportcentrum op werkbezoek in helsinki
Gezondheidsbeleid UT verder dan Finland De UT loopt voorop met haar gezondheidsbeleid. Dat constateren vier medewerkers van PA&O en het Sportcentrum na een werkbezoek aan Finland. Ze keken drie dagen rond op de Universiteit van Helsinki, een wellness center en het Finnish Institute of Occupational Health. Doel was ideeën op te doen op het gebied van sport- en gezondheidsbeleid, die het welzijn van UT-medewerkers kunnen bevorderen. Finland staat net als andere Scandinavische landen bekend als voorloper op het gebied van gezondheidsmanagement. Om te kijken hoe de ervaringen daar zijn, gingen Mariëlle Winkler en Kris Kempers van PA&O en Sanne Kleinenberg en Job van Regteren van het Sportcentrum naar de Finse hoofdstad. ‘We willen de medewerkers van de UT nog gezonder laten leven. Gezonde en fittere medewerkers zitten immers beter in hun vel en leveren over het algemeen ook beter werk. Om dit te stimuleren gebeurt er nu al heel veel op de UT, zoals bedrijfssporten, timemanagementcursussen en de Gezonde Week, maar we willen dit graag nog meer verdiepen’, licht Kris Kempers toe. Het gezondheidsmanagementbeleid op de Universiteit van Helsinki en de UT vertoont overeenkomsten. Beide universiteiten hebben sportfaciliteiten op de campus en zijn bezig met leeftijdsbewust personeelsbeleid. Ook kampen ze beide met het probleem om medewerkers die niet sporten aan het bewegen te krijgen. Maar er zijn ook duidelijke verschillen tussen beide landen. De Finnen zijn bewuster bezig met hun gezondheid. Overgewicht komt bij hen nauwelijks voor, terwijl bijna de helft van de Nederlanders te zwaar is. Van de Finnen doet 84 procent actief aan sport tegen 52 procent van de Nederlanders. Het viel de UT-delegatie op dat het buitenleven voor de Finnen erg belangrijk is, ondanks dat het in hun land ’s winters maar zes uur per dag licht is. Nederland is juist weer verder met het ziekteverzuimbeleid. Finse werknemers kunnen zestig dagen ziek thuis zitten voor er door hun werkgever wordt ingegrepen, terwijl het in Nederland gebruikelijk is zieke medewerkers zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen. De Twentse delegatie heeft in Helsinki enkele concrete ideeën opgedaan om niet alleen de sportliefhebbers maar ook andere UT-medewerkers in beweging te krijgen. ‘We zouden eens kunnen kijken naar het aanbieden van andere vormen van bewegen dan echte sporten. Denk aan body & mind cursussen, verschillende dansvormen of cultuurlessen als cabaret en stand-up comedy. Die activiteiten bieden ook ontspanning, maar dan op een andere manier’, aldus Mariëlle Winkler. Daarnaast zou het Sportcentrum een vergelijkbaar systeem als op de Universiteit van Helsinki kunnen invoeren, dat meer gericht is op de individuele wensen van de medewerkers. Op de Finse universiteit is het mogelijk tegen betaling op maat gemaakte programma’s te volgen, als een groep medewerkers daar specifiek om vraagt. Een ander na te volgen voorbeeld is het ticketsysteem, waarmee de Universiteit van Helsinki werkt. ‘Daar bieden ze allerlei cursussen aan, waarvoor geïnteresseerden zich per les online inschrijven en een ticket kopen. Je zit er niet gelijk tien lessen aan vast, maar je bekijkt per keer wat voor sport je gaat doen, al geldt wel het principe ‘vol is vol’. Daardoor maak je de drempel lager om een keer wat te proberen. Een ander voordeel is dat je niet de verplichting hebt op een vast tijdstip te sporten’, aldus Winkler. De coördinator van het project Gezond en Sterk op het Werk constateert dat het werkbezoek minder ideeën heeft opgeleverd dan verwacht. ‘Het verschil tussen wat wij en zij doen is niet zo groot. Dat komt omdat wij op de UT al goed bezig zijn met gezondheid. Maar wat we deze reis zeker hebben geleerd, is dat als je voorop wilt blijven lopen, je moet blijven investeren en kijken wat medewerkers nodig hebben om goed te functioneren.’ Mignon van Dijk
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 30 oktober 2008
in memoriam
in memoriam
Jan Oosterhuis
prof. dr. Bouwe Bölger
Op 17 oktober jl. is na een zeer kort ziekbed op 57-jarige leeftijd onze collega Jan Oosterhuis overleden, audiovisueel medewerker bij de Faculteit Gedragswetenschappen. Jan kwam in het najaar van 1981 als student-assistent in dienst bij de Faculteit der Toegepaste Onderwijskunde. Hij assisteerde bij de audiovisuele practica; in die dagen arbeidsintensieve stukjes onderwijs waar de studenten strak werden begeleid bij zaken als het monteren van geluidsbanden. In 1982 kreeg Jan een dienstverband als audioen videotechnicus en ontpopte zich als allround studiotechnicus. Jan beheerde de videoapparatuur en bood video-ondersteuning in brede zin: uitvoeren van montages, digitaliseren van videobanden, produceren van dvd’s, verzorgen van videoconferencing, en uitvoeren en ondersteunen van videoopnamen op locatie. Al met al was hij een van de specialisten op de campus als het erom ging om voor elk doel videomateriaal te maken met de daarvoor juiste beeld- en geluidskwaliteit. De laatste jaren hield Jan zich bezig met onderwijs, programmeren en de facultaire voorlichting.Voor de opleiding onderwijskunde gaf hij practicuminstructie aan eerstejaars en aan masterstudenten. Bij de vakgroep instructietechnologie ontwikkelde hij voor het ZAP-project korte interactieve simulaties over psychologieonderwerpen (geheugen, visuele illusies, etc.). Jan was de technische spil in dit project en hij ontwikkelde in Flash de mooiste simulaties. Hij had hier veel plezier in en zijn creativiteit was van groot belang voor het project. Het is mede aan Jan te danken dat ZAP wereldwijd zo’n succes is geworden. Eerder dit jaar ontwikkelde hij nog voor deelname aan de NRC-jaarprijs een prachtige flash-animatie over ‘zwevende tapijten’. In 2007 kwam Jan als onderdeel van het team mediaspecialisten voor de helft van zijn tijd werken voor de facultaire communicatie & media-afdeling.Vanaf die tijd werden het medium video en Jans expertise nog belangrijker in de studievoorlichting.
Als persoon was Jan tamelijk gereserveerd. Wat of waaraan hij dacht, daar kreeg je niet echt een idee van. Kenmerkend was zijn karakteristieke werkhouding achter de computer, altijd zittend met zijn rug naar de deur en enigszins verstrooid reagerend als je hem uit zijn concentratie haalde. De laatste tijd werd Jan wel wat opener en liet hij wat meer van zichzelf zien. Hij kwam wat vaker op de koffie en bij teamtraktaties. Eind 2007 vierden we samen nog zijn 25-jarig UT-jubileum in zijn stamkroeg De Kater. Jan genoot daar zichtbaar van. Op de campus was Jan een bekend figuur. Vroeger kwam hij veel in de Vestingbar en al met al heeft hij zo’n dertig jaar op de campus gewoond. Afgelopen zomer had hij net een appartement in de stad gekocht. De plotseling ontdekte ziekte maakte een eind aan deze droom.Wij herdenken Jan als een heel plezierige collega: eerlijk, direct en altijd de ‘stille kracht’ op de achtergrond. We zullen de persoonlijkheid van Jan, zijn vakkennis en zijn kenmerkende verschijning - blokjeshemd en bretels - heel erg missen. Onze gedachten gaan uit naar de ouders van Jan, zijn broer, zussen, schoonzus, zwager en vrienden.Wij wensen hen veel sterkte toe bij het verwerken van dit verlies. Namens de faculteit Gedragswetenschappen, Ton de Jong - vakgroepvoorzitter instructietechnologie, Ratna Toering - hoofd afdeling communicatie & media, Pløn Verhagen - oud-opleidingsdirecteur onderwijskunde en Hubert Coonen - decaan.
Afgelopen week bereikte ons het droeve bericht dat op 12 oktober prof. dr. Bouwe Bölger na een kort ziekbed in zijn woonplaats Son op tachtigjarige leeftijd is overleden. Bouwe heeft veel betekend voor onze groep. In 1986 richtte hij de groep - Opto Elektronische Meetmethoden - op aan de Universiteit Twente. De benoeming van Bouwe werd bekend gemaakt in een persbericht van 28 januari 1986: ‘Bij Koninklijk besluit nr. 31 van 8 januari 1986 is dr. B. Bolger benoemd tot buitengewoon hoogleraar bij de afdeling der technische natuurkunde van de Technische Hogeschool Twente om onderwijs te geven in de opto-electronica’. Het persbericht vervolgt met een resumé van zijn cv. ‘Bouwe Bolger werd geboren op 5 februari 1928 te Haarlem. Hij studeerde van 1945 tot 1946 technische physica te Delft en vanaf 1946 wis-, natuur- en sterrekunde aan de Rijksuniversiteit te Leiden alwaar hij in 1948 zijn kandidaatsdiploma behaalde.Van 1948 tot 1951 werd door hem de militaire dienstplicht vervuld. In 1954 slaagde hij voor zijn doctoraalexamen fysica aan de Rijksuniversiteit te Leiden. In 1959 volgde zijn promotie op een proefschrift getiteld: “On the power transfer between paramagnetic spins and crystal lattice judicium”. Vanaf november 1959 is hij in dienst bij de N.V. Philips op het gebied van ultrasone phononen – vaste stof lasers – halfgeleider lasers en hun luminescentie gedrag. Vanaf 1965 tot 1967 heeft hij twee jaar onderzoek verricht op het Laboratoire d’Electronique et Physique Appliquée te Parijs. In 1972 werd dr. Bolger groepsleider van de Fundamental Physics groep Quantum Electronics groep en vanaf 1981 is hij groepsleider van de groep ‘Surface Science’ met als werkterrein MBE van GaAs en Si, electronen diffractie aan oppervlakken, infrarood spectroscopie aan oppervlakken ionen diffusie door glazen’.
De oprichting van de nieuwe vakgroep is daarmee een feit, mede dankzij de vasthoudendheid van de toenmalige secretaris van de benoemingsadviescommissie prof. dr. Jan Greve, die de advertentie voor een ‘Professor of Applied Physics’ al in oktober 1982 geplaatst zag worden in Europhysics News. In het eerste jaar van zijn aanstelling in Twente, voor 0.2 fte naast zijn functie bij Philips, trok Bouwe Niek van Hulst aan en begon de ontwikkeling van de groep op gang te komen. Met ingang van 1 maart 1988 werd zijn aanstelling gewijzigd tot 0.4 fte, na zijn pensionering bij Philips. Met veel plezier denken wij aan die periode terug, met name aan de talrijke ideeën en inzichten die hij genereus deelde met zijn collegae. Zijn aanwezigheid kan omschreven worden als markant en zijn werkwijze als direct en praktisch. Talrijk zijn de anekdotes die vaak voortkwamen uit het niet volgen van geldende protocollen. Met ingang van 1 maart 1993 heeft Bouwe zijn werkzaamheden aan de UT beëindigd wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Zijn werk is door de jaren heen verder ontwikkeld, onder meer door Niek van Hulst, tot diens vertrek naar Barcelona in 2005. Momenteel wordt de groep voortgezet onder leiding van Jennifer Herek, onder de naam Optical Sciences. Namens de groep Optical Sciences en allen die het voorrecht hebben gehad om met Bouwe Bölger te werken, wensen wij de familie veel sterkte bij het verwerken van dit verlies. Wij zijn dankbaar voor het werk dat hij heeft verricht en denken met veel plezier terug aan zijn unieke persoonlijkheid. Prof. dr. Jennifer Herek, Optical Sciences group
Mijn job Naam: Jan Sijbom (49) Functie: culinair manager Locatie: Faculty Club
Jan Sijbom (49) Foto: Arjan Reef.
‘Sinds anderhalf jaar werk ik op de UT, eerst als detacheringskok in de Faculty Club en nu als culinair manager. Ik stuur de keukens en kantines aan, dus de mensa, de Stek, de Faculty Club en de productiekeuken. Koken doe ik nog zelden. In plaats daarvan loop ik langs alle afdelingen om te kijken of ze goed lopen. Ook bedenk ik nieuwe menu’s en doe menusuggesties aan de hand van thema’s. Omdat we op de Faculty Club veel vaste gasten hebben, presenteren we elke drie maanden een andere kaart. Op die manier kunnen we ook seizoensgerechten aanbieden, zoals hazenbout en hertenbiefstuk. Aan de reacties van de gasten merk ik dat de Faculty Club weer op de kaart is gezet. Niet alleen hoogleraren met gasten uit de onderwijswereld en de politiek, maar ook medewerkers van bijvoorbeeld MESA+ en van het Kennispark weten ons te vinden. Ik ben op mijn zestiende begonnen in de horeca als leerling in de keuken en werk vanaf mijn twintigste als zelfstandig kok. Zo koken als dertig jaar geleden kan niet meer. Nu kennen we de fusionkeuken met combinaties van oosterse en westerse gerechten. Ook hebben we menu’s met vis en vlees, zoals kalfsmedaillons met in tempura gefrituurde oesters. Dat was vroeger absoluut ondenkbaar. Ook de keukenapparatuur is veranderd. We kunnen niet meer zonder de steamer. Daar haal je veel druk mee weg, waardoor je tijd hebt om dingen voor te bereiden. In de horeca is het rennen of stilstaan. Wat me in mijn functie van culinair manager vooral aantrekt zijn de afwisseling en de vrijheid. Het is een functie die ik nog een beetje vorm moet geven en dat is voor mij een heel nieuwe uitdaging.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 30 oktober 2008
De bladen
Michiel Groeneveld in het Hogedruklab. Foto: Gijs van Ouwerkerk
oratie oud-student michiel groeneveld over biomassa
Algen hebben toekomst
mignon van dijk
In zijn inaugurele rede met als titel ‘Alleen onze energie kan het gebruik van fossiele- in zonne- en biobrandstoffen veranderen’ vertelt Groeneveld dat er nog veel onderzoek gedaan moet worden naar alternatieve brandstoffen. En dan specifiek naar biobrandstoffen van de tweede en derde generatie, oftewel olie gemaakt uit reststromen van land- en bosbouw, uit energie-efficiënte biomassaproductie en uit algen. Met de eerste twee kan meteen begonnen worden, voor algen is nog veel onderzoek nodig. Maar algen bieden veel voordelen ten opzichte van andere biobrandstoffen. ‘Bij voldoende zonlicht groeien algen snel, voor het kweken kan brak of zout water worden gebruikt in plaats
van kostbaar zoet water en ze doen het goed op grond die niet geschikt is voor landbouw. Ook gaat de teelt niet ten koste van voedselgewassen, zoals graan of maïs’, legt hij uit. Groeneveld is sinds januari deeltijdhoogleraar aan de faculteit TNW. Hij begon zijn loopbaan in Twente en keert er op zijn achtenvijftigste weer terug. Hij studeerde chemische technologie op de UT en promoveerde op een onderzoek naar biomassa. Vervolgens kwam hij bij Shell terecht. ‘Ik heb een grote onderzoeksgroep in Amsterdam en Rijswijk geleid, waar ik meer bezig was met managementtaken dan met onderzoek. Ik kies er nu bewust voor weer helemaal terug te gaan naar waar mijn hart ligt en dat is onderzoek naar biomassa, biobrandstoffen en CO2-opvang.’
Camper voelt als eigen huisje Groeneveld woont in Rijswijk en komt met zijn camper naar Twente. ‘Ik heb zo vaak in hotels geslapen, dat ik daar een hekel aan heb gekregen. Mijn kampeerbus voelt als een eigen huisje. Met een douche, wc en een kachel heb ik alle voorzieningen aan boord. Helaas mag mijn camper ’s nachts niet op de campus staan en daarom slaap ik op een camping. Maar op de campus zou het gemakkelijker zijn, want ik eet hier en zit ’s avonds graag in de bibliotheek te lezen’, verklaart hij.
De onderzoeker is in zijn element op zijn oude honk. ‘Ik ben wel vaker gevraagd om hier hoogleraar te worden, maar ik heb de boot steeds afgehouden, omdat ik meer van onderzoek hou dan van lesgeven. Maar toen ik wegging bij Shell, werd het heel aantrekkelijk om hier te beginnen. Ik ben twee dagen in de week in Enschede om me bezig te houden met onderzoek en het begeleiden van promovendi. Ook wil ik wel een enkel college geven’, vertelt hij. De hoogleraar werkt bij de vakgroep TCCB, thermochemische conversie van biomassa. Deze vakgroep doet onder meer onderzoek naar de tweede generatie biomassa, waarvoor afvalstoffen van bomen en planten worden gebruikt. Dat gebeurt onder andere in samenwerking met BTG, een spin-off van de UT op het Business & Sciencepark tegenover de UT, die pyrolyse-olie uit biomassa maakt. Samen Harold de Boer
Landbouwafval en algen zijn ideaal voor de productie van biobrandstoffen. Om geen kostbare voedselgewassen als graan en maïs te verspillen, moeten we overstappen op het gebruik van landbouwresten en onderzoek doen naar het kweken van algen. Die kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de energievoorziening in de wereld. Dat vindt Michiel Groeneveld, hoogleraar Thermochemical Biomass Refining Technology aan de faculteit Technische Natuurwetenschappen. Groeneveld houdt vandaag (donderdag 30 oktober) zijn oratie.
Uit Het Lood
Museaal Het is nostalgie. Niets anders dan nostalgie. Je zult mij niet horen zeggen dat vroeger alles beter was. Integendeel. Ik beschouw de ontwikkelingen van de laatste paar duizend jaar als één lang proces van
met de universiteit van Wageningen bestudeert de vakgroep de derde generatie biomassa, waarbij het kweken van algen centraal staat. ‘Het gebruik van algen staat nog in de kinderschoenen. Shell experimenteert sinds kort met een algenfabriek op Hawaï en eerder dit jaar werd gesuggereerd dat KLM op algen zou gaan vliegen, maar dat zijn verwachtingen die nog niet zijn waar te maken. Het kost nog een heleboel bloed, zweet en tranen om algen als biobrandstof grootschalig toe te passen. Gelukkig heeft Twente al dertig jaar ervaring in biomassaonderzoek.’ Zijn opgedane kennis en ervaring bij Shell komen daarbij goed van pas. ‘Een van de redenen om weer naar de universiteit te gaan, is de vakgroep TCCB op de been te helpen. Maar mijn rol is beperkt. Ik vind dat er heel snel een jonge fulltime hoogleraar benoemd moet worden op dit gebied.’
vooruitgang. Ik moet er niet aan denken dat we nu nog zouden moeten leven met de technieken, de gebruiken en het bijgeloof van onze voorvaderen. Maar misschien juist daarom mogen we het verleden graag cultiveren. Een plekje geven, zou de amateur-psycholoog zeggen. En daar hebben we musea voor. Reservaten van ouwe meuk. Wie zo’n gebouw betreedt, gaat een middag terug naar vroeger, kijken naar vroeger, doen als vroeger. Om bij thuiskomst weer extra blij te zijn met de zegeningen van heden. Zo was er een tijd zonder fotografie. Wie vereeuwigd wilde worden, moest een schilder inhuren voor een portret. Dan moest je een paar uur opgedoft stil-
Door een netwerkstoring is er deze week geen 'De bladen'
zitten. In je beste goed. En met die ene momentopname moest je het doen. De musea hangen er vol mee. Wat een armoede. Geen vakantiekiekjes. Geen videobeelden van belangrijke gebeurtenissen. In het natuurhistorisch museum zie je dinosaurussen. Indrukwekkende dieren. Maar weinig ontwikkeld. Geen wonder dat die de evolutie niet hebben overleefd. Gelukkig ook maar. Ik zou ze niet graag bij ons door de straat zien lopen. We hebben al genoeg verkeerschaos. In het openlucht museum rijden nog stoomtreinen. Wat een luchtvervuilers! Onze grootouders hebben het roetfilter duidelijk niet uitgevonden. Dat zou vandaag niet meer toelaatbaar zijn. Toch staan de muse-
umbezoekers in de rij om een ritje in die walmende monsters te maken. Zelf ervaar ik het verleden liever in het Militair Luchtvaar tmuseum in Soesterberg. Daar kun je in de historische toiletten beleven wat soldaten in vroeger tijden met mooie jongens pleegden te doen. Het is alleen jammer dat niet alle ouders hun kinderen vooraf informeren over de consequenties van zo’n uitstapje naar het verleden. Dat leidt tot misverstanden. In Gouda is onlangs het openlucht Migratiemuseum geopend. Vooral de Marokkaanse hangjongeren blijken een enorme trekpleister. Alle Haagse politici zijn al wezen kijken.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Thursday 31 October 2008
SUCCESSOR TO HENK ZIJM AS OF JANUARY 1
Ed Brinksma new rector The Supervisory Board of the university has appointed Ed Brinksma as the new rector magnificus. He will succeed Henk Zijm as of January 1. Brinksma is a part-time professor at the faculty of Electronical Engineering, Mathmatics and Computer Science (EWI) and scientific director of the Embedded Systems Institute in Eindhoven, a position he will step down from when commencing as rector. Both the University Council and the university management team (deans and directors of institutes) are in support of the appointment, which will last for a term of four years. Brinksma was chosen out of five candidates. The new rector magnificus is a beta scientist with broad management experience. According to the appointing committee, he will fit excellently in the University’s Executive Board (CvB-team), which consists of Chairman Anne Flierman and Director of
Finance Kees van Ast. Ed Brinksma, 51, studied mathematics at the University of Groningen. Since 1982 he has been affiliated with the UT, where he conducted his PhD research and was later appointed professor of Computer Sciences. In 2005, Brinksma was appointed scientific director and chair of the Embedded Systems Institute in Eindhoven, a function he was able to combine with his part-time professorship at the UT. Next to this, he is adjoint professor
at Aalborg University in Denmark. Brinksma is enthusiastic about his appointment. ‘I was pleasantly surprised to hear of my appointment as rector. It is an honor and great challenge to become rector of the UT,’ he commented. ‘I feel very close and involved with this university and also with the areas of technological research and education, I want to share my vision with other partners at the UT.’ The new rector will have the task of propagating the new profile of the UT and further developing the plans for the future. ‘Naturally, I have seen the Route ‘14 document and from my perspective, the emphasis lies in making bio, nano and ICT the new spearheads of our policy and bringing the university to a higher level. The fact that Twente has both technological and social sciences can be a major
factor in the success of the university. I can also find myself in the Anglo-Saxon model. It’s easy to recognize for international people.’ Rector Henk Zijm knows Ed Brinksma from the time he worked as dean at the Faculty of Electronical Engineering, Mathematics and Computer Sciences, and Brinksma was one of the professors. Zijm is ‘exceptionally pleased’ with the choice for his successor: ‘He is an excellent researcher, who has a recognized name in his academic field, and the right management experience and skills. I am convinced that he has a vision on the new developments as they are now implemented.’ Zijm, who will deliver the dies speech on Friday, November 28, will officially pass on the function of rector to Brinksma during the ceremony. Trans. Henriëtte van Dorp
Nov. 12, There will be blood (USA, 2007) Dir. Paul Thomas Anderson. Drama. Based on the novel Oil! By Upton Sinclair, this is the story of Daniel Plainview
Movie: ‘Loves horror movies though ‘The Haunting’ is her favorite’ Favorite Drink: ‘Strawberry milkshakes’ Favorite Traditional dish from Hungary: ‘Goulash’ Favorite Foreign dish she learned in The Netherlands: ‘Pasta with cream and shrimps, taught by her Portuguese friends’
To learn more about the conference, visit this website: http://intoffice. utwente.nl/news/asc2008flyer.pdf
Interested participants can register by email to:
[email protected].
Nov. 5, Adams æbler (Adam’s apples) (Denmark, 2005) Dir. Anders Thomas Jensen. Comedy. A neonazi is sentenced to community service in a church and clashes with the blindly devotional priest. Starring Mads Mikkelsen and Ulrich Thomsen, 94 min., Danish with Dutch subtitles.
Book: ‘The Legend of the Ice People’ by the Norwegian author Margit Sandemo
The tenth annual African Student Conference (ASC) will be held at the Institute of Social Studies in the Hague on November 15. A growing number of Africans live in urban settlements, a number which is expected to reach 500 million by 2015. Many of these urban areas are ridden with crime, lack clean water and provide inadequate public services. Speakers will discuss the subject of peace, justice and democracy in Africa with the intent of raising awareness and promoting interdisciplinary and intercultural dialogue.
The fourth Female Faculty Network Twente (FFNT) conference will kick off with lectures focusing on the optimal practices of gender management within different organizations. Some of the topics include gender issues within unions, more women at the top in the UT, and gender inclusion in Shell. The morning session will be open to the public. A series of workshops in the afternoon on networking or personal branding and pitching, are available for FFNT members to attend. The conference takes place on Thursday, November 6 at room T1300 in the Horst Tower.
Belletrie Film Schedule
Favorites:
Building Peace in Africa
Gender Management: Uncovering Hidden Treasures
Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws Contributors: Ashok Sridhar, Supriyo Chatterjea, Anindita Ganguly and Audrey Rhodes. For comments and suggestions, email:
[email protected] For previous editions, see: www.utnws.utwente.nl
Favorite quote: ‘Life is not measured by the number of breaths you take but by the moments that take your breath away’
(Oscar winning role of Daniel Day-Lewis), oil magnate, in Little Boston, CA. Tension builds between him and local preacher Eli Sunday. 158 min. English with Dutch subtitles. Nov. 19, Koroshiya 1 (Ichi the Killer) (Japan, 2001) Dir. Takashi Miike. Action/ Thriller. After a mob boss disappears with 300 million yen, his right hand man starts looking for him, tipped off by someone who is controlling a dangerous psychopath. 129 min. Japanese with either Dutch or English subtitles. Nov. 26, Auf der Anderen Seite (Germany, 2007) Dir. Fatih Akin. Drama. Ayten, a political activist in Turkey, is on the run from the police and flees to Germany. She is given shelter by Lotte, but is caught, deported and imprisoned in Turkey. Lotte travels to Turkey where she tries to free Ayten. 122 min. Ger man/Turkish/English with either Dutch or English subtitles. Dec. 3, The Fall (USA/ India, 2006) Dir. Tarsem Singh. Drama/Fantasy. A little girl is told a story about five heroes by an injured stuntman. Her vivid imagination makes the line between fantasy and reality start to fade. 117 min.English. Wednesdays, 9pm,Vestingbar Movie Theatre, Admittance free.
when budapest meets enschede
The Life of a Hungarian student Aliz Kunstar is a second year PhD student at the Tissue Regeneration Depar tment at the University of Twente (UT). After graduating from Eötvös Loránd University in Budapest in 2005, Kunstar moved to Enschede to pursue her PhD. It was a big decision to leave behind her family and move to a new country, yet since moving here 18 months ago, she has never regretted her decision for one day. According to her, ‘Life has never been this good’. The primary focus of her research is the use of Raman Microscopy and its various applications. In tissue engineering, there is a need for monitoring cell differen-
tiation or proliferation by molecular markers. ‘When light falls on a sample, the molecules in the sample reach an excited state and scatter the incident light. The wavelength and intensities of the scattered light can be used to characterize the molecule present in a sample. This is the basic principle behind Raman Microscopy’ she explains. ‘I plan to use Raman Microscopy to collect information about the cells and their environment in a tissue engineered sample,’ she elaborates. Prior to starting her PhD, Kunstar had no experience working with Raman Microscopy. However she had worked on tissue engineering using stem cells to produce cartilage. “This project gave me a chance to explore a new field in order
to better understand another scientific area, which I had already extensively worked on during my undergraduate years in Budapest,’ she adds. Her biggest challenge when she moved to the Netherlands was expressing her thoughts in English, a language she sparingly spoke in Budapest. ‘I read a lot of scientific papers and journals, and I practiced English during my lunch conversations with friends and colleagues. All this experience gave me the required practice, and now I feel quite comfortable using English.’ Kunstar is trying to improve her Dutch language skills. She has already completed an intensive week of Dutch courses offered by the UT, and now she is registered to take the next more advanced level of the course. She believes that learning a
language can help a person easily integrate in a foreign country, and she aspires to be able to fluently speak Dutch by the time she leaves the Netherlands. One of the biggest advantages of studying in the UT, she notes, is the exposure to foreign cultures. ‘Before I came to Holland, I had almost no exposure to foreigners’ says Kunstar. ‘Now I realize how much I was missing out in life’. In her Department in addition to Dutch students, there are people from Belgium, China, Columbia, France, India, Poland and Portugal. ‘Interacting with people from such diverse cultures is a unique experience’ she says. She especially remembers a visit to Friesland with one of her Dutch colleagues whose family lives there. ‘We
drank fresh milk from the cows, camped overnight in farms and even witnessed the delivery of a calf.’ For a city girl like her it was an experience to cherish all her life. Kunstar enjoys traveling and in the past 18 months, she has journeyed with friends to Scotland, Brussels, Portugal, and Munster and to many different regions within the Netherlands. Some of the highlights of these trips included, visiting the local landmarks, trying out different cuisines and partying with her friends. However, Kunstar really misses her home and family. She longs to one day take her friends to Budapest to give them a glimpse of the fascinating history and cultural heritage of her home country. Anindita Ganguly
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 30 oktober 2008
alumnus technische bedrijfskunde roeit met euros-maatje indische oceaan over
Meebewegen met de zee Met zijn tweeën in een roeibootje de Indische Oceaan oversteken in tachtig dagen: van WestAustralië tot Mauritius, een afstand van ruim 5750 kilometer. Het lijkt een avontuur uit de Jules-Verneboeken, maar het is non-fictie. Tbkalumnus Mark de Vries (27) en Euros-roeister Michelle de Groot (22) gaan deze uitdaging komend voorjaar aan. ‘Je kunt helemaal opleven van een doodgewone meeuw.’ Paul de kuyper
Het Twentekanaal ligt er stil bij als Mark en Michelle eind oktober een stukje door het havengebied van Enschede roeien in hun boot van het type Woodvale Pairs. Nauwelijks een zuchtje wind, geen golfje te bekennen. Hoe anders kan het straks zijn op de Indische Oceaan. ‘Met hoge golven val je soms zes meter en kom je vervolgens weer vier meter omhoog. Je ziet dan geen horizon, je roeit tussen de golven’, vertelt Mark. ‘Maar de oceaan kan ook heel kalm kabbelen hoor. We roeien in ieder geval buiten het orkaanseizoen.’ Mark, in 2007 afgestudeerd en nu werkzaam bij bouwbedrijf Heijmans in Rosmalen, roeide in zijn Eurosperiode wel eens wedstrijden van honderd kilometer en na het lezen van een boek van twee oceaanroeiers moest en zou hij ook een grote oversteek wagen. Zijn oog viel op de Indian Ocean Race, een wedstrijd over 3100 nautische mijlen die in april 2009 voor het eerst wordt gehouden. Bij Euros was De Vries coach geweest van de vrouwen vier, een boot waar ook Michelle in zat. Toen zij, vier jaar wedstrijdroeister en bijna klaar met haar verpleegkundestudie aan het Saxion, hoorde van Marks plannen, bood ze spontaan aan mee te gaan. Niet lang daarna werd de stichting Roeien voor Water geboren. Mark: ‘De sportieve uitdaging staat voorop, maar
we willen het niet zomaar doen. Daarom proberen we via sponsoring en donaties geld bij elkaar te roeien dat we besteden aan een project voor schoon drinkwater. We willen de aandacht vestigen op de wereldwijde drinkwaterproblematiek: 1,2 miljard mensen hebben geen toegang tot veilig en schoon drinkwater. We hebben allebei gezien tot welke ellende dat kan leiden, Michelle tijdens haar stage in Namibië en ik in ZuidAfrika. Bovendien zijn we straks onderweg zelf ook afhankelijk van onze pomp voor schoon drinkwater.’ Aan boord wijzen Mark en Michelle de twee zuiveringsinstallaties aan die van zeewater drinkwater moeten maken. Daarnaast nemen ze driehonderd liter drinkwater mee. ‘Maar die reservoirs worden verzegeld en we mogen die alleen in noodgevallen aanbreken. Het is puur ballast. Als we er van drinken, legt de wedstrijdleiding tijdstraffen op’, vertelt Mark. Verder is de boot onder andere uitgerust met een radar, een parachuteanker, zonnecellen, een stuurautomaat, een satellietverbinding en een zendmastje waardoor de roeiboot bij andere schepen als grote tanker op de radar verschijnt. ‘Hopelijk varen ze dan met een grote boog om ons heen.’ Hoewel de boot ruimte heeft voor twee roeibankjes, zullen Mark en Michelle slechts om en om roeien. Twee uur roeien, twee uur slapen. Dag en nacht, en dat zeventig tot tachtig dagen lang. Echt roeien is het ove-
Foto’s: Gijs van Ouwerkerk
rigens niet. ‘Het is meer surfen op de golven, meebewegen met de zee’, legt Mark uit. ‘Je moet proberen geen kracht te leveren, dan maak je jezelf kapot’, weet ook Michelle. Rustig trekt ze zich voort. ‘Daarom draaien we de riemen ook niet, want dan loop je geheid een polsblessure op. En blaren. Maar die krijgen we toch wel.’
halverwege binnenvallen. ‘Ik ken nog wel een dokter die gaatjes in hoofden kan dichten. Moet ik die eens langs sturen’, vraagt deze als hij hoort over de plannen van Mark en Michelle. ‘Een vrij standaardreactie, dit soort dingen horen we vaker’, aldus Michelle. De twee roeiers hebben tot eind januari de tijd om zich
‘Je wordt al blij van een simpele meeuw’ Als ze het Twentekanaal hebben verlaten, vertellen de twee roeiers verder over hun avontuur in het clubhuis van de Enschede burgerroeivereniging Thyro. Een oud-studievriend van Mark komt
helemaal te prepareren op de race. Bang dat hun boot een dergelijk lange tocht niet aan kan, hoeven Mark en Michelle niet te zijn. Ze kochten hun boot van een Nederlands duo dat er de
oversteek van de Canarische Eilanden naar de Cariben al mee heeft gemaakt. Wel moeten ze nog flink wat roeikilometers maken en de boot door en door leren kennen. ‘De organisatie legt ons een hele reeks eisen op.Voordat we van start gaan moeten we minimaal 48 uur achter elkaar hebben geroeid, en we moeten een keer de boot met alles erin ondersteboven hebben gehad. Met Kerst gaan we een week de zee op’, vertelt Michelle. Mark: ‘In november gaan we een week naar Engeland om vier verplichte cursussen te doen. Die variëren van heel basic tot sea survival. Uiteraard leren we navigeren en we moeten elk schroefje van de boot straks kennen. Maar het gaat ook over hoe je een vis fileert. We nemen voor honderd dagen dagvoedselpakketten mee. Maar het kan nog handig zijn als we op een gegeven moment moeten rantsoeneren. Of als we iets anders willen dan pasta en nasi.’ Als de twee roeiers in hun missie slagen, breken ze verschillende records. Nog maar drie roeiers staken voor hen de Indische Oceaan over. ‘Het is de grootste uitdaging in de roeiwereld’, weet Mark. Michelle en hij kunnen de eerste Nederlanders worden die de oversteek volbrengen, ze kunnen bovendien het eerste gemengde team zijn en Michelle kan de eerste vrouw worden die vanuit Australië roeiend Mauritius bereikt. Het zegt iets over de
zwaarte van de tocht, waaraan ook 22 andere boten meedoen. ‘Gelukkig is het een relatief rustige oceaan en zijn de haaien er van een vriendelijke soort’, zegt Mark geruststellend. Angst dat ze elkaar volledig zat worden na twee maanden samen op de uitgestrekte oceaan, hebben Mark en Michelle niet. Hun vriendschap noemen ze sterk genoeg. ‘Ik ben het bangst voor stormen. Het is natuurlijk niet risicoloos wat we doen’, aldus Michelle. Mark bekijkt de wind vooral van de praktische kant. ‘We hebben de stroming mee, maar ik zou het wel heel frustrerend vinden als we na dagen roeien teruggeblazen worden en geen meter blijken te zijn opgeschoten.’ ‘Echt bang over hoe het roeien ons afgaat, ben ik niet’, vervolgt de oudtbk-student. ‘En ook niet dat we gek worden. Het wordt ongetwijfeld eentonig en dan ga je simpele dingen extra waarderen. Je leeft bijvoorbeeld toe naar het wekelijks contact met Nederland via de satelliettelefoon. Ik heb van andere oceaanroeiers gehoord hoe blij je kunt zijn een keer een vogel te zien. Stel je voor: je ziet weken niets anders dan water en dan opeens vliegt er een vogel voorbij. Een doodgewone meeuw. Daar kun je helemaal van opleven.’ Bekijk de website van Mark en Michelle via www.roeienvoorwater.nl
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 30 oktober 2008
Rubbertop bijeen in de Wilma Dierkes, associate professor elastomer technology & engineering van de faculteit CTW verbleef van 9-18 oktober voor een werkbezoek in Amerika. Ze ging er naar toe met hoogleraar Jacques Noordermeer en ontmoette aan de overkant van de grote plas zoals afgesproken de aio’s Mukund, Satoshi en Agata. Doel van de reis was het bijwonen van het congres van de American Chemical Society, Rubber Division, waar Dierkes een van de sprekers was. Verder waren er diverse gesprekken met bedrijven over mogelijke samenwerking. UT-Nieuws vroeg Wilma een dagboek bij te houden. Dag 1: Een hele dag reizen. Het vliegtuig vertrekt vanaf Schiphol rond half 4 ’s middags, dus nemen wij - ik reis samen met professor Jacques Noordermeer - de trein van 10.00 uur uit Enschede - ruim op tijd want je weet maar nooit of de trein vertraging heeft. Mijn planning is om dan ’s ochtends voor vertrek nog wat te werken, maar daar komt niets van. Om de haverklap schiet mij weer iets te binnen dat nog in de koffer moet, dan wel overbodig is. Ook al steek ik nu voor de zoveelste keer de oceaan over, ik ben nog steeds zenuwachtig voor zo’n reis. En ik heb wel de ervaring dat ik veel tijd in trein en vliegtuig heb om een en ander af te handelen. Dat moet deze keer ook wel, want ik heb kilo’s papier meegenomen, die ik halverwege de reis gelezen moet hebben: een hele stapel subsidieaanvragen, 37 om precies te zijn, die ik voor NWO moet beoordelen. Ideaal voor zo’n lange reis.
Eerst ‘even’ door de immigratie, maar daar loopt het gigantisch vast: De computers liggen eruit, de vingerafdrukken en foto’s kunnen niet opgeslagen worden op de centrale computer van de immigratiedienst. Maar zo af en toe werkt het systeem even en dan kan er soms iemand doorheen. Al die ambtenaren zitten te wachten tot het systeem weer functioneert, de reizigers staan geduldig in de rij. Niets te drinken, niets te eten, geen informatie en zeker geen teken van soepelheid van de autoriteiten om ons toch door te laten zonder vingerafdrukken en foto. Eindelijk na 3,5 uur mogen wij toch door, maar tegen die tijd zijn de aansluitende vluchten natuurlijk al vertrokken en is het te laat om nog diezelfde avond met een andere vlucht door te vliegen. Dus maar ingecheckt voor de eerste vlucht de volgende ochtend, en een hotel gezocht waar we rond middernacht arriveren.
Tussenstand na vijf uur vliegen: de voordracht voor het bedrijfsbezoek, dat de volgende dag gepland staat, nog even weer bekeken, en 5 subsidieaanvragen gelezen. Wat de aanvragen betreft zou dat wel wat sneller mogen, anders kom ik er nooit doorheen.
Dag 2: Deze keer gaat het wel goed met de vlucht van Detroit naar Indianapolis. Het is alleen even schrikken met de koffers: die van mij blijkt met de oorspronkelijk geboekte vlucht meegekomen en staat netjes bij de ingang van de bagagehal op ons te wachten. Maar de andere koffer is er niet. Die is met ons in de ochtendvlucht meegestuurd
Wij zijn rond 17.00 uur Amerikaanse tijd in Detroit.
Agata en Wilma op de boot naar de Statue of Liberty, het Vrijheidsbeeld.
en komt gelukkig ook een poosje later. Dan snel een taxi pakken en naar het bedrijf: Firestone. Daar hebben zij hun dagschema al aangepast en tegen ’n uur of 11 kunnen we met de meeting beginnen. Met ontwikkelaars en milieuverantwoordelijke van Firestone bespreken wij de mogelijkheden om hun productie- en post-consumer afval te hergebruiken. Er is echt iets gaande in Amerika op milieugebied: dit bedrijf wil koploper zijn in recycling. Het is een goed gesprek, waarin onze ervaring en expertise op recyclinggebied ons een unieke positie geeft. ’s Middags opgehaald door een medewerker van Firestone, die ons Indianapolis laat zien.
De hele groep – van links af Jacques Noordermeer, Mukund, Satoshi, Agata en Wilma, bij hun vertrek uit Louisville.
Kwestie van een uurtje: Indianapolis is geen wereldstad. Nog even samen gegeten, en dan terug naar het hotel, nabespreking en daarna doodmoe het bed in. Dag 3: Reisdag: Wij vliegen rond 14.00 uur van Indianapolis naar New York. ’s Ochtends lekker Amerikaans ontbijten – dat is hier ook een warme maaltijd. Als iemand de eieren met champignons en tomaat voor mij klaarmaakt kan ik er best van genieten. Dan nog even in de zon zitten, het is prachtig weer, en een aantal projectvoorstellen beoordelen. Op het vliegveld in New York hebben wij met de drie aio’s afgesproken die nog vanuit Nederland moeten komen. Dat gaat ook allemaal goed. Zij komen nu al over omdat de vlucht stukken goedkoper is als er een nacht van zaterdag op zondag tussen heen- en terugvlucht zit. Van dat verschil valt gemakkelijk een extra dagje in de VS te betalen. Dan met trein en tram naar ons hotel Brooklyn in een prachtige Vogelaarwijk. Dat laatste stukje duurt langer dan gedacht, want met het uitzoeken van de juiste verbinding en het regelen van de benodigde tickets ben je toch even bezig. Dag 4: Dit is ons ‘dagje uit’. Wij ontbijten op tijd, en om 9 uur gaan wij op stap om New York te ontdekken. Met de tram naar Manhattan, en daar op de boot naar de Statue of Liberty. Prachtig weer trouwens voor zo’n uitstapje! Jacques vertelt ons waar de naam ‘Manhattan’ vandaan komt: de eerste
(Nederlandse) bewoners van deze regio waren handelaren, en als de lokale bevolking op zoek was naar een handelaar kregen zij het antwoord: ‘Look for the man with the hat on’. En als het niet waar is, is het wel mooi verzonnen. Wij lopen uren door Manhattan en zien veel: Central Park, Times Square, 5th Street, het gebouw van de VN. Hoogtepunt is Empire State Building, vanwaar wij een schitterend uitzicht hebben op New York by night. Zeer de moeite waard, al moeten we daarvoor wel een paar keer in de rij staan. Dag 5: En weer een reisdag. ’s Ochtends naar het vliegveld, en rond 14.00 uur het vliegtuig in naar Louisville, waar het congres plaatsvindt. Drie uur later zijn we ter plekke in het hotel. Gezien het feit dat de volgende ochtend om 09.00 uur mijn lezing op het programma staat, ga ik met-
een nog even registreren en rondkijken in het congresgebouw en de zaal. Onderweg kom ik nog een zakenkennis uit België tegen die ik enkele weken daarvoor nog heb gesproken over een gezamenlijk project. We maken een afspraak voor een ‘gezellige’ bijeenkomst samen met Jacques om over het project te praten. Dat scheelt weer een reis naar België. Dag 6: Eerste dag van de conferentie. Ik mag de spits afbijten met mijn lezing over duurzaamheid en hergebruik van rubber. Er is flink wat belangstelling voor mijn lezing ondanks het vroege tijdstip. Nadien heb ik nog een paar leuke discussies over mijn onderwerp met mensen in de zaal zoals met Nike over een gezamenlijk project voor het hergebruik van schoenzoolmateriaal. ’s Middags zijn er twee lezingen van onze aio’s: dat gaat
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 30 oktober 2008
States Nieuwste snufjes Het ACS-Congres is het belangrijkste evenement in de VS over rubber voor banden en technische toepassingen. Aan het congres is ook een beurs verbonden waar Amerikaanse en internationale bedrijven hun nieuwste snufjes laten zien op rubbergebied: additieven, verwerking, analyseapparatuur, toepassingen, recycling. De thema’s van het congres: banden, luchtvaart, (bio)medische technologie, nanotechnologie, speciality polymers. De website met meer informatie is nog in de lucht: http://www.rubber.org/expos/mini/techprogram.htm
ook allemaal goed. En dan even naar de receptie, waar ik de directeur van de American Chemical Society tegenkom. Op zijn vraag of de conferentie goed verloopt geef ik hem een compliment maar voeg er eerlijkheidshalve wel aan toe dat ik in de zaal bijna bevroor zó hard stond de airco aan. Een Amerikaanse kennis valt me bij. Misschien helpt het wel… Daarna volgt een ‘zakendiner’: ik ben uitgenodigd door de voorzitter van de Rubber Recycling Topic Group, RRTG. De sfeer is relaxed, zoals gewoonlijk in de VS. We bespreken een aantal belangrijke zaken en nieuwe ideeën. De voorzitter vraagt me of ik adviseur -op afstand- voor de RRTG wil zijn en contactpersoon voor de Europese recyclingactiviteiten. Dag 7: Deadline voor het opsturen van de evaluatie van de projectvoorstellen; dus vroeg eruit en de laatste voorstellen bekijken. ’s Ochtends nog lezingen gevolgd in een zaal. De temperatuur is prima. Zeuren bij de directeur had dus wel effect! In de lunchpauze op zoek naar scanner/e-mail of fax. Nou, dat valt nog tegen op zo’n beurs, maar uiteindelijk strik ik iemand van het organisatieteam om de papieren te scannen en op te sturen. Dan heb ik nog een beetje tijd om op de beurs rond te lopen en het laatste nieuws over nieuwe vulstofsystemen en recycling, mijn onderzoeksgebieden, door te nemen. Om 16.00 uur is er weer een lezing van een van onze aio’s, dus snel terug naar de conferentie. De lezing gaat goed, ondanks het feit dat de geluidsinstallatie bedroevend slecht is en de sprekers vaak nauwelijks boven het geluid van de airco’s uitkomen. ’s Avonds weer met een zakenrelatie
op stap: we bespreken met dit bedrijf de mogelijkheden voor samenwerking, maar gaandeweg wordt duidelijk dat het succes van dit project voor hen juist averechts zou werken. Het eten valt ook nog tegen: soms zit het gewoon niet mee. Dag 8: De laatste dag van het congres. Veel mensen komen met hun koffers de zalen in en vertrekken in de loop van de ochtend; daarom is er wat minder belangstelling voor de lezingen. Voor de sprekers is zo’n dag altijd moeilijk, maar ja, iemand moet de laatste zijn. Wij houden vol en gaan daarna met het hele clubje nog een beetje shoppen in een van die gigantisch grote malls. Tot onze grote verbazing kun je daar met een bus komen vanuit het centrum van Louisville; de steden in de VS staan normaliter niet bekend om hun openbaar vervoer. Wij zijn wel de enige blanken in de bus... Dag 9: Laatste dag. Rond 12.00 uur moeten wij op het vliegveld zijn, dus is er alleen tijd om even een ommetje te maken en bovendien is ook deze stad in de VS niet op lange wandelingen ingericht. Op het vliegveld in Louisville en Detroit verloopt alles gladjes, geen problemen bij het inchecken en de veiligheidscontrole. We komen zonder vingerafdrukken en foto binnen. In het vliegtuig bespreken wij eerst onze bevindingen van congres en beurs en werken dan nog wat. De vlucht naar huis is redelijk kort en ’s nachts. Er is weinig gelegenheid om nog wat werk te doen. Wij zijn ’s ochtends vroeg op Schiphol en op tijd thuis. Dan is het de kunst wakker te blijven overdag en ’s avonds op tijd naar bed.
Wilma Dierkes tijdens haar lezing op de ACS-conferentie in Louisville.
ronald holzhacker volgt de verkiezingen in zijn land op de voet
Pas slapen als de uitslag bekend is Het wordt komende woensdag een exciting night, verwacht Ronald Holzhacker, politicoloog bij de vakgroep political science and research methods (faculteit MB) én ‘Nederlandse Amerikaan’. De Verenigde Staten kiezen die nacht een nieuwe president en Holzhacker volgt het op de voet. ‘Amerika is klaar voor een grote stap voorwaarts.’ Zijn voorkeur stopt Holzhacker niet onder stoelen of banken. In 1984 voerde hij al campagne voor de democratische kandidaat Walter Mondale en afgelopen kerstdagen ging hij in Iowa nog langs de huizen om mensen over te halen op Barack Obama te stemmen bij de voorverkiezingen. Hij weet bijna zeker dat Obama komende woensdag wordt gekozen tot president van de Verenigde Staten. ‘Er huist een heel klein stukje angst in mijn hoofd voor als het toch nog misgaat.’ Waarom is het zo belangrijk dat Obama wint? ‘Bush is niet populair in Europa en de rest van de wereld. Als Obama president wordt, zal het debat tussen de VS en Europa opener worden. Bovendien is Amerika klaar voor de eerste zwarte president. Sinds het ontstaan van de civil rights movement is dit een gigantische stap voorwaarts. Dat betekent veel voor mij. Ik zou het heel erg vin-
den als McCain onverwacht toch wint. Hij en Sarah Palin hebben Obama een terroristenvriend genoemd. Zulke uitspraken passen niet in een democratisch bestel.’ Heb je al gestemd? ‘Twee weken geleden, op het consulaat. Mijn stem wordt per post opgestuurd. Hoewel het gat tussen Obama en McCain in de peilingen groot lijkt, zijn de overzeese stemmen toch heel belangrijk. In staten waar het een close race is, kunnen ze doorslaggevend zijn.’ Zijn de verkiezingen vanuit Nederland goed te volgen? ‘Ik kijk hoofdzakelijk CNN. Tijdens de debatten ben ik ’s nachts opgebleven en zo af en toe zet ik de wekker om half drie ’s nachts om het ABC News te zien. Ik heb het idee dat de Nederlandse media vooral aandacht besteden aan de persoonlijkheden van de kandidaten en minder aan de inhoudelijke verschillen. Weinig Nederlanders zullen zich realiseren hoe belangrijk het debat over de gezondheidszorg is. Een zorgstelsel heeft impact op de hele economie.’ Wat doe je komende woensdagnacht? ‘Met studievereniging Sirius heb ik laatst het tweede presidentiële debat gekeken. Ik doceer ook aan Amsterdam University College en met die studenten ga ik de hele nacht door naar de uitslagen
Ronald Holzhacker. Foto: Arjan Reef
kijken. Ik geef ieder uur een toelichting en ik ga pas slapen als de volledige uitslag bekend is. Vier jaar geleden ging ik naar bed in de overtuiging dat Kerry had gewonnen, maar
bij het opstaan bleek dat Bush opnieuw tot president was gekozen. Dat gebeurt me niet weer.’ Paul de Kuyper
koen van andel krijgt unilever research prize
‘Mijn onderzoek was echt niet zo bijzonder’ Voor zijn afstudeeronderzoek naar de stroming van vloeistoffen in een centrifugaalpomp krijgt werktuigbouwkundige Koen van Andel vandaag in Vlaardingen de Unilever Research Prize 2008. Deze ambitieuze prijs, een vrij te besteden geldbedrag van 2500 euro, wordt aan dertien veelbelovende academici uitgereikt; elke universiteit levert een winnaar. Sinds augustus werkt Koen als medewerker onderwijs in de vakgroep technische stromingsleer, dezelfde groep waar hij in april afstudeerde. Wat doe je als medewerker onderwijs? ‘Ik bied allerhande ondersteuning aan het onderwijs. Ik zet vakken op, geef colleges, begeleid projecten en bereid opdrachten voor. Het is heel leuk om te doen, ik wil behalve vakkennis ook enthousiasme overbrengen op de studenten. Het mooiste is als ze dat oppikken en met plezier aan de slag gaan.’
Je wint een prijs voor je onderzoek en je gaat vervolgens in het onderwijs werken. Is dat niet vreemd? ‘Eigenlijk ging het andersom. Ik besloot eerst als medewerker onderwijs bij de vakgroep aan de slag te gaan en pas daarna hoorde ik dat ik de Unilever Research Prize had gewonnen. Wellicht is het een signaal dat ik het onderzoek toch niet helemaal moet loslaten. Dat doe ik ook niet hoor. Misschien
dat ik in de toekomst nog wel metingen ga verrichten aan dezelfde pomp waarop ik ben afgestudeerd.’ Waarom krijg jij de Unilever Research Prize 2008? ‘Ik heb geen idee, ik kon het eerst zelfs niet geloven. Wat ik tijdens mijn afstudeeronderzoek heb gedaan, is helemaal niet zo bijzonder. Ik heb niet echt hele nieuwe dingen ontdekt. Het is wel belangrijk, maar absoluut
Koen van Andel. Foto: Gijs van Ouwerkerk
niet mensenreddend ofzo.’ Wat heb je dan precies gedaan? ‘We wilden weten hoe en met welke snelheid water stroomt in een centrifugaalpomp. Dat is een pomp die vloeistof in het rond slingert en eigenlijk in elk apparaat zit dat water rondpompt, zoals in koelwatertorens of in drinkwaterinstallaties. Water kun je alleen niet zien stromen, evenmin als lucht. Maar aan de hand van de wolken kun je wel zien hoe de lucht beweegt. Daarom hebben we deeltjes aan het water toegevoegd die we met een laser belichtten. Zo konden we toch de stroming meten. Een collega op de vakgroep had al een computermodel gemaakt. Ons doel was te controleren of dat model de werkelijkheid goed voorspelt. Dat bleek het geval, maar we hebben ook een aantal kleine tekortkomingen geconstateerd. De volgende stap is het model te verfijnen.’ Paul de Kuyper
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
10 donderdag 30 oktober 2008
ADVERTENTIE
De Nederlandse Carrièredagen ’08 Dé carrièrebeurs in het najaar voor studenten en starters
14 &15 november 2008 Amsterdam RAI Kennis maken met een groot aantal topwerkgevers De speciale Traineestraat® bezoeken Een uitgebreid programma van carrièregerichte én vakinhoudelijke workshops bijwonen. Genieten van optredens van o.a. Thomas Berge en ı Lane Lo¨se
www.carrieredagen.nl
e Onlin ken a m ? is n ken erkgevers w p r e o t b t to k me 20 o ar
ssen r na Ga tu novembe agen.nl r 0 red ie geve rr en 2 a c werk irtuele voriete .v r! w e fa ww vlo w et jou ele beurs live ntmo je irtu en o kan en v r e e b p o m rs! nove cruite Op 7 en met re tt a ch
Door een netwerkstoring is er deze week geen 'De bladen' De Nederlandse Carrièredagen is een activiteit van
onderdeel van de
ADVERTENTIE
Door een netwerkstoring is er deze week geen 'De bladen'
Meer informatie over het
Meer informatie over het
afstudeerproject bij TU Twente:
afstudeerproject bij PNO Consultants:
Barend van der Meulen
Erik Prins
053 – 489 39 06
026 – 384 85 13
[email protected]
[email protected]
Weet jij wat chocolade te maken heeft met nanotechnologie? Hilda Korf, afgestudeerd in Scheikunde aan de Rijksuniversiteit Groningen heeft dat al ontdekt. Zij werkt bij PNO Consultants
Op het eerste gezicht weinig,
ambities te realiseren. Wij onder
en hoe wij als experts hen daarbij
maar als we jou vertellen dat PNO
steunen hen met onze expertise in
kunnen ondersteunen.
Consultants erin geslaagd is voor
projectontwikkeling en subsidie
beide projecten subsidies voor
verwerving. Organisaties als
Wil jij ons helpen bij dit onderzoek
haar klanten te verwerven, dan
universiteiten zijn voor een groot
en zo je afstudeeronderzoek bij ons
begrijp je gelijk hoe divers die
deel afhankelijk van subsidies.
realiseren? Stuur dan je CV naar
wereld van subsidies is. Onze
PNO wil laten onderzoeken hoe
[email protected]
klanten, bedrijven en universiteiten
universiteiten in Europa hun
in Europa, willen innoveren om hun
subsidieverwerving organiseren
Ontdek de wereld van subsidies!
6266UT pers.adv 2
14-12-2006 ut11:20 NieuwsPagina weekblad1van de Universiteit Twente
6266UT 2 oktober 14-12-2006 11:20 Pagina 1 11 pers.adv donderdag 30 2008 6266UT pers.adv 2 14-12-2006 11:20 Pagina 1
op zoek naar een andere baan? op zoek op zoek naareen eenandere andere baan? naar baan? Vacatures interne werving Skillslabmedewerker Vacatures interne werving Vacatures interne werving PhD position Service Mediation and Evolution (1 fte) (08/258) Technische Natuurwetenschappen (TNW) Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science
Skillslabmedewerker Skillslabmedewerker
Technische Natuurwetenschappen Assistant / Associate Professor Applied(TNW) Analysis fulltime (08/260) Technische Natuurwetenschappen (TNW) Technische medewerker (38 uur per week)
Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science Construerende Technische Wetenschappen (CTW)
Technische medewerker per week) Technische medewerker (38 uur per(08/261) week) Werkplek/systeembeheerder (MBO+)(38inuur de Horst 6266UT pers.adv 2
Construerende Technische Wetenschappen (CTW)(CTW) ICT-Servicecentrum Construerende Technische Wetenschappen UD Human Resource Management
Bedrijf, 11:20 Bestuur enPagina Technologie 14-12-2006 1 (BBT) en marketing Communicatieadviseur wetenschapscommunicatie UDUD Human Resource Management Human Resource Management
(08/262) Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT)
Management en Bestuur Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT)
Secretaresse 16 uur per week (08/263)
Technische Natuurwetenschappen Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures
op zoek naar een andere baan?
Assistant Professor (08/264) Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures Engineering Technology Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures 4 vacancies in Transverse Reinforcement (08/265) Engineering Technology
PhD“Mixed matrix membranes for toxin removal from blood” (08/266) Science and Technology
Vacatures interne werving
PhD researcher Industrial Design Engineering (1.0 fte) (08/267) Engineering Technology
Medewerker admission office (1.0 fte) (08/268) Skillslabmedewerker StudentTechnische & Onderwijs Service Centrum Natuurwetenschappen (TNW) PhD Liquefaction technology for lignocellulosic biomass (08/269) ScienceTechnische and Technology
medewerker
(38 uur per week)
Construerende Technische Wetenschappen (CTW) Promovendus “Leerlingvolgsystemen” (32 – 38 uur per week) (08/270) Gedragswetenschappen
Human Management PhD &UD Post-doc position Resource Photoacoustic Breast Imaging Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) (08/271+08/272) Science and Technology
PhD position project “Meander Reactor” (08/274) Science and Technology
Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures
I
nfo
De ruimte voor mededelingen op deze INFO-pagina’s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst indien deze kort en bondig zijn. Aanleveren in Word, e-mail (info@utnws. utwente.nl) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet in hoofdletters. Tekst zoveel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken). Lever uw mededelingen zoveel mogelijk in één bestand aan en mail dit in één keer door naar de redactie. Info kopijsluiting voor de krant van donderdag: maandag 14.00 uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag 14.00 uur.
A
lgemeen
Studium Generale: Het ontstaan van de moderne natuurwetenschap
Tussen 1600 en 1700 hebben pioniers als Galilei, Kepler, Descartes, Bacon, Huygens en Newton een radicaal nieuwe draai gegeven aan de wetenschappelijke benadering van de werkelijkheid. Uit hun aanpak en zienswijze is onze moderne natuurwetenschap voortgekomen. Hoe heeft deze omwenteling zich in feite voltrokken? Hoe heeft ze ooit kunnen plaatsvinden? Waarom in Europa en niet in China of in de toenmalige Islamwereld? Lezing wordt gegeven door: Prof.dr. Floris Cohen (voorheen hoogleraar
Gratis debatworkshop voor alle studenten
In samenwerking met waterschap Regge en Dinkel, Saxion Hogeschool en Universiteit Twente organiseert het Nederlands Debat instituut op ma. 10 november een gratis debatworkshop en een debatmiddag. Onder de noemer ‘Voer het debat of word nat’ zijn verschillende lijsttrekkers van de waterschapspartijen aanwezig om te kijken en luisteren naar het debat tussen de studenten over het belang van water en waterhuishouding. Op die manier willen de waterschappen de burgers actief betrekken bij hun werkzaamheden en aandacht vragen voor de aankomende waterschapsverkiezingen. Je leert vaardigheden waar je de rest van je carrière profijt van hebt. Voor de beste debater is er, naast de eeuwige roem en een beker, een dinerbon van 100 euro te winnen. Saxion Hogeschool Enschede, vanaf 9:00 tot 15.00 uur, toegang gratis. Aanmelden via:
[email protected]. Zie ook www. debatinstituut.nl, onder ‘Nieuws’. FFNT: Gender Management
You are kindly invited to join the Fourth Conference entitled ‘Gender Management, Uncover Hidden Treasures’ of the Female Faculty Network Twente. The conference takes place on Thursday, November 6, 2008, 9.30-17.00 hrs in Room T1300 of the Horst Tower (Horsttoren), campus of the UT Enschede. The morning session of the conference is open for public, and the aim of this session is to share the best practices of gender management within different types of organizations. The lectures will be given by invited speakers experienced with gender issues, followed by a panel in which they will discuss the efficiency of the various practices. In the afternoon, FFNT members can participate in different workshops. If you want to participate, please subscribe by email to
[email protected]. We kindly ask you to specify the part of the conference you are going to attend: morning session and/or workshops. Program ‘Gender Management’: see http://www.utwente.nl/ ffnt/conference_2008/. ORATIES
mededelingenrubriek wetenschapsgeschiedenis aan de UT en nu aan de Universiteit Utrecht). Do. 30 oktober 16:00-17:15 uur, Cubicus B209. Aanmelden vooraf niet mogelijk. Studium Generale: Denken over macht: Michel Foucault
Michel Foucault (1926-1984) was een van de meest populaire filosofen in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. En ook nu nog inspireert hij velen. Lezing over deze filosoof: di. 4 november – De late Foucault: vrijheid als zorg voor jezelf. Eerste lezing is geweest op 28 oktober (de vroege Foucault: macht en disciplinering). Vrijhof/ Amphitheater, 19:30-21:00 uur. Aanmelden vooraf niet mogelijk.]
O
raties
Prof.dr.ir. M.J. Groeneveld, benoemd tot hoogleraar Thermochemical Biomass Refining Technology, aan de faculteit Technische Natuurwetenschappen, over ‘Alleen onze energie kan het gebruik van fossiele- in zonne- en biobrandstoffen veranderen’, donderdag 30 oktober 2008, 16.00 uur, De Vrijhof. Prof.dr. A.J. Groen, benoemd tot hoogleraar Innovatief Ondernemerschap, aan de faculteit Management en Bestuur, over ‘Ondernemerschap: van dissonant naar oplossing!?’, donderdag 6 november 2008, 16.00 uur, De Vrijhof. SPE
S
pe
M
MEDISCH CENTRUM
Van 11 november t/m 13 januari en van 13 november t/m 15 januari. De cursussen zijn voor studenten die zich voornemen om te gaan studeren maar er steeds niet toe komen. De beide cursussen bestaan uit 8 bijeenkomsten op dinsdagmiddag van 13:30-15:30 uur of op donderdagochtend van 10:30–12:30 uur. Aan deze cursus zijn geen kosten verbonden. Aanmelden t/m di. 4 november 2008. Aanmelding en verdere informatie bij Studentenbegeleiding/ Bureau Studenten-psychologen, Bastille, 1e verdieping, rode balie, telefoon 0534892035. In een informatief gesprek wordt eerst bekeken of de cursus wel de aangegeven vorm is om je studeergedrag te verbeteren. ALV SNT
VESTINGBAR
Voor alle Studenten Net Twente (SNT) leden. De algemene ledenvergadering zal op 24-11 plaatsvinden. Dit zal zijn op het universiteitsterrein in het Amphitheater van de Vestingbar. Tijdens de ALV zal een wijziging in de statuten behandeld worden. Bij deze zijn alle leden van harte uitgenodigd om langs te komen. De ALV begint om 20:00 uur, en zal worden afgesloten met een borrel.
Elke zondagavond, vanaf 21:00 uur: KVB avond met kaasplankje. # Elke dinsdag: Pubquiz. 21:30 uur. Gratis deelname in teams van 4-6 personen. De winnaars krijgen een gratis rondje booze. # Elke woensdag gratis film i.s.m. de Bellettrie. 21:00 uur. Programma: 5-11: Adam’s Apples, 12-11: There Will Be Blood, 19-11: Ichi the Killer. #
V
estingbar
edisch centrum
Campus huisartsenpraktijk, open voor nieuwe patiënten. www.campushuisarts.nl, tel. 053-4898000. # Tandarts H. Huizinga. Behandeling volgens afspraak. Inschrijving dagelijks. Openingstijden: mado van 08.00-16.00 uur, tel. 053-4894600. Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping. # Fysiotherapeut R. Polman. Behandeling volgens afspraak. Openingstijden: mavr. van 07.30-21.00 uur, tel. 053-4894181 of 06-17366657. Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping,
[email protected], www.fysiotherapie.nl.
A
ALLE FACULTEITEN
lle faculteiten
Promoties
Mw. R. Malhotra (EWI) over ‘Quality of service modeling and analysis for carrier ethernet’, 31 oktober 2008, 13:15 uur, SP2. Ir. D.M. van den Broek (EWI) over ‘Explosive micro-bubble actuator’, 31 oktober 2008, 15:00 uur, SP2. Mw. drs. A.S. de Vries (MB) over ‘Towards do-ability. Dealing with uncertainty in the science-policy interface’, 31 oktober 2008, 16:45 uur, SP2. Mw. R.S. Marin Perianu (EWI) over ‘Wireless sensor networks in motion clustering algorithms for service discovery and provisioning’, 6 november 2008, 13:15 uur, SP2. Ir. R.J. Moerland (TNW) over ‘Controlling light emission with plasmonic nanostructures’, 6 november 2008, 15:00 uur, SP2. M. Marin Perianu (EWI) over ‘Collaborative wireless sensor networks in industrial and business processes’, 6 november 2008, 16:45 uur, SP2. T. Mathew (CTW) over ‘Surface modification of carbon black by plasma polymerisation. From process to performance in elastomer blend systems’, 7 november 2008, 13:15 uur, SP2. Ir. R.W. Herfst (EWI) over ‘Degradation of RF mems capacitive switches’, 12 november 2008, 15:00 uur, SP2. P. Polyakov (TNW) over ‘Study of the thermal diffusion behavior of simple binary mixtures’, 20 november 2008, 13:15 uur, SP2. Mw. drs. P.R. Honnef-Runhaar (GW) over ‘Promoting teachers professional development’, 20 november 2008, 15:45 uur, Vrijhof. Ir. J.W.M. Jacobs (EWI) over ‘Model-based application development for massively parallel embedded systems’, 20 november 2008, 16:45 uur, SP2. CTW
Zo. 2 november, 10:30 uur: Allerzielen in de Ochtendviering, Vrijhof, Audiozaal. Dierbare overledenen worden herdacht door kaarsjes aan te steken of door hun namen te laten noemen. Geef intenties door aan Roshnee Lowtoo, 053-4892378/06-50811836. # Di. 4 november, 20:15 uur: Zen meditatie, Vrijhof, Stiltecentrum k233. # Do 6 november, 20:00 uur, Diamantweg Boeddhisme meditatie, Vrijhof, Stiltecentrum k233. # Zo. 9 november, 16:00 uur: Rondleiding moskee, 2e Emmastraat 50, Enschede + samen eten (gratis). # Ma. 10 november: ‘Beyond the Da Vinci Code’ ter voorbereiding op Parijs, 20:00 uur, Vrijhof k245. # Zie ook www.utwente.nl/spe of spestudentenplein. hyves.nl. Binnenlopen kan altijd. Interim studentenpastor Roshnee Lowtoo is op diwo-do-middag in de Vrijhof, 2e verdieping, k245, 053-4892378, 06-50811836, spe@disc. utwente.nl.
Selfmanagementcursussen
Ook elke woensdag: 20 ct korting op speciaalbier uit fles (~50 soorten). # Vr. 31 oktober vanaf 21:00 uur: Halloween. Kom griezelen onder het genot van een Guinness of iets anders, maar pas op voor de vleermuizen en spinnen. 2 Pints (0.5L) Guinness, vandaag 5 euro. # Openingstijden: zo.-di.: 21:00 uur, wo.: 20:30 uur, do.-za.: 22:00 uur.
C
TW
Afstudeercolloquium MA
R. Pieper over ‘Inertial measurement of antenna attitude’, 6 november 2008, 13:30 uur, HR N109. Afstudeercolloquia OPM
Recent: C. Haverslag over ‘The development of a new puzzle game’, 29 oktober 2008. U. Ersoy over ‘Spare parts and maintenance optimization at DSM: a reliability based system approach’, 30 oktober 2008, 14:00 uur, HR N109. J.J.M. van der List over ‘Optimization of design of pipe tensioner’, 31 oktober 2008, 10:00 uur, HR N109. J. Aarnink over ‘Analysis of the design trajectory of a project executed for John Deere’, 4 november 2008, 14.00 uur, HR N109. C.H. Cuypers over ‘Steady flow assembly’, 6 november 2008, 14:00 uur, HR C101. Afstudeercolloquium TM
Recent: W.W.J. Lucassen over ‘Geometric optimisation of a hip prosthesis’, 29 oktober 2008. R.J. Meijnen over ‘Design of a tyre/road noise measurement device’, 11 november 2008, 13.00 uur, SP 4.
16
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 14 december 2006
WEGGELEGD $E MASTERCLASS IS OP TM APRIL -EER WETEN +OM OP DO DEC EN WO DEC TUSSEN UUR NAAR DE (EIJMANS STAND IN DE 3PIEGEL )NLICHTINGEN -4-'IESEN BBT UTWENTENL
12 donderdag 30 oktober 2008
-ANAGEMENT WHEN /UTSOURCING )4 &UNCTIONSl DECEMBER UUR 7!
!&345$%%2#/,,/15)! %,
!&345$%2%. ")* (%4 #34-
EWI
E
WI
Afstudeercolloquium EL
M. Ligtenberg over ‘Seperate the contributions of various uncorrelated sound sources with the aid of particle velocity sensors’, 5 november 2008, 15:00 uur, HO T4. Roosterwijziging ADSA: Product Line Engineering (213540)
CS/MTE. De hoorcolleges ADSA-PLE in kwartiel 2 op maandag het 3e/4e uur in week 48, 49, 2 en 3 komen te vervallen, evenals de werkcolleges op donderdagmiddag in week 46, 49 en 2. Er zijn nieuwe hoorcolleges gepland op vrijdag het 7e/8e uur in week 47 en week 48, welke zullen plaatsvinden in zaal HO B1220. Patterns of software development vervalt (266100)
CS/MBI. In kwartiel twee komt het vak Patterns of software development, met hoorcolleges op woensdag het 3e en 4e uur en practica in wk 50 t/m 3 op vrijdagochtend, te vervallen. Zaalwijziging Advanced distributed multimedia database systems (212084)
CS. Het eerste hoorcollege op wo. 12 november het 1e/2e uur zal plaatsvinden in zaal CU B209. Zaalwijziging hoorcollege Calculus I (1512101)
INF/TEL B1. In verband met deelname aan een video-pilot wordt het hoorcollege Calculus I in kwartiel 2 op dinsdag het 5e/6e uur verplaatst. In week 46 t/m 49 vindt het college plaats in zaal HR C101 en in week 50 t/m 3 in zaal SP 4. GW
G
W
Afstudeercolloquia CW
M. Stegeman over ‘Intentie tot gebruik van eParticipatiemiddelen in de gemeente Enschede’, 31 oktober 2008, 16:00 uur, CU B103. P. Jansen over ‘De mogelijkheden van sturing in het kanaalkeuzegedrag van de burger’, 4 november 2008, 16:00 uur, CU C238. Afstudeercolloquium EST
Recent: I. Meuleman over ‘Curriculum- en lesmateriaalontwikkeling voor museum TwentseWelle in samenwerking met docenten voor onderbouw VMBO’, 28 oktober 2008. ADVERTENTIE
SIUM E TM E UUR IN ZAAL ,ANGEZIJDS 6IA DE 4ELE4/0 SITE VAN HET VAK DIENEN DE STUDENTEN ZICH MET HUN GROEPJE IN TE SCHRIJVEN VOOR HET OCH TEND OF MIDDAGDEEL VAN HET SYMPOSIUM (OUD DE 4ELE4/0 SITE OOK IN DE GATEN VOOR DE PRECIEZE AAN VANGSTIJDEN VAN BEIDE DELEN
0 -ALJAARS $OCTORAAL OVER k#ONTROLLERS FOR &),/3/&)% 6!. $% #/--5.)#!4)% 0RODUCTION #ELL 3ET 5Pl DECEMBER (ET #34- BIEDT BACHELOR EN MASTERSTUDENTEN UUR 7! Symposium Communiqué oktober 2008. werken als " professioneel team aan het verMOGELIJKHEDEN OM IN LOPENDE ONDERZOEKSPROJEC 6 3OMBROEK $OCTORAAL OVER k$ESIGN AND REALIZA 4#7 (ET TENTAMEN &ILOSOFIE