Jan Wiebe Land in The States Even voorstellen… Laat ik eerst maar eens beginnen om mij maar voor te stellen: mijn naam is Jan Wiebe Land en ik ben teamleider Operationele Dienst en plaatsvervangend commandant bij Brandweer Lelystad. Operationeel ben ik hoofdofficier van dienst voor Brandweer Flevoland (cluster noord). Sinds vorig jaar september volg ik de Master of Public Administration aan de Nederlandse School voor het Openbaar Bestuur in Den Haag. Een opleiding die twee jaar duurt en die is opgezet voor de hogere ambtenaren in Nederland. Een verplicht onderdeel van de deze opleiding is het buitenlandverblijf. Niet een paar weken, maar in totaal acht weken naar het buitenland en je overgeven aan de andere cultuur en onderzoek doen naar een onderdeel van de samenleving. Waarom naar de Verenigde Staten?
Ik heb er voor gekozen om acht weken naar de Verenigde Staten van Amerika te gaan om onderzoek te doen naar het toezicht binnen crisisbeheersing. Dit onderzoek doe ik in drie verschillende plaatsen bij gemeente, politie, brandweer en ambulance. Op staats- en federaal niveau. Om een beeld te krijgen van hoe in Amerika één en ander is georganiseerd proberen ik om naast interviews zoveel als mogelijk alles zelf te beleven. De eerste en laatste week zijn gereserveerd voor mijn begeleidende universiteit: de George Mason University in Arlington Virginia, vlakbij Washington DC.
Reiservaringen De VS is in zoveel opzichten heel verschillend met Nederland. Waarbij wij in Nederland vertrouwen op een sterke nationale overheid wantrouwt de Amerikaan de federale (nationale) overheid. Eén van de Founding Fathers (grondleggers) van de structuur van de VS schreef al dat de federale overheid niet te vertrouwen is en dat voorkomen moet worden dat één iemand of één departement te veel macht krijgt. De macht in de VS is hierdoor verdeeld over diverse departementen. Precies zoals de grondleggers van de VS het wilden. Orkaan Katrina en 11 september heeft duidelijk gemaakt dat ook de VS getroffen kan worden door een ramp van ongekende omvang. Om een voorbeeld te geven van de omvang: het effectgebied van Katrina was net zo groot als geheel Nederland en sommige delen van de België en Duitsland. Dit heeft geleid tot de komst van het departement Homeland Security (DHS), waarin 24 verschillende diensten zijn ondergebracht. Zo ook de Federal Emergency Management Agency. Dit is de afdeling die zich met rampenbestrijding/crisisbeheersing bezighoudt en die na Katrina veel kritiek heeft gekregen.
Even terug naar de verdeling van de macht. Binnen de VS zijn een kleine 11.000 law enforcement agencies, oftewel politiediensten actief. Zij werken tot op zekere hoogte samen en hebben een hoge mate van zelfstandigheid. Om een voorbeeld te noemen: een gemeente, county of city kan een gekozen Sheriff hebben als baas van de politie. De burgemeester van die gemeente heeft weinig tot geen zeggenschap over de politie behalve over financiële aangelegenheden. Daarentegen staat een benoemde Police chief of commissioner hiërarchisch gezien onder de burgemeester. Alleen al in Washington DC zijn 21 politiediensten actief, ik zal geen poging doen ze allemaal op te noemen. Als je in Washington DC over straat loopt of met het openbaarvervoer reist vallen je een aantal zaken direct op. De diversiteit van de Amerikaanse samenleving. Je ziet een mengelmoes van blanken, afro-Amerikanen, Aziaten en Latino’s. Het is de verwachting dat de Spaanstaligen tussen nu en vijftien jaar in de meerderheid zullen zijn in de Amerikaanse samenleving. Op een gegeven moment was ik de enige blanke in de metro, wel heel bijzonder. Als voorbereiding op mijn onderzoeksweken heb ik een bezoek gebracht aan de Arlington Fire-Ems Department en aan de Metropolitan Police Washington DC. De gemeente Arlington telt ongeveer 800.000 inwoners. De brandweer en ambulancevoorziening zijn ondergebracht in de FireEMS Department. Deze dienst wordt aangestuurd vanuit één meldkamer die de 911 (112 van de VS) en de 311 (een soort van algemeen nummer voor niet spoedeisende zaken voor politie, brandweer, ambulance en gemeente) aanneemt en doorstuurt naar de betreffende dienst. Bij de Arlington Fire-EMS ben ik te gast geweest bij brandweerkazerne 4. De kazerne heeft een Ladder bemenst door 4 personen, een Heavy Rescue met 4 personen, een ambulance met 2 personen en een Battalionchief. Mijn gastheren waren Lieutenant Karl (soort van kazernecommandant), Battalionchief (officier van dienst/hoofdofficier van dienst) Blankenship en EMS supervisor Hallsal. De organisatie en structuur is bijna niet te vergelijken met die in Nederland. Zo is de ambulance geïntegreerd in de brandweer en zijn alle brandweermensen opgeleid voor medische handelingen, waarbij de mensen op de ambulance (EMS) een verdieping in hun opleiding krijgen. De bezetting op de voertuigen is anders en ook de taakverdeling. In Nederland rukt de brandweer uit met een tankautospuit (TS) met 6 personen. In de VS is dit een Engine met 4 personen. En nu gaat de vergelijking helemaal mank. Rukken we in Nederland voor een woningbrand uit met 1 TS, in veel brandweerkorpsen in VS wordt voor een woningbrand het volgende op straat gezet: 4x Engine, 2x Ladder of Rescue, 1 Batallionchief, 1 Ambulance en in Arlington een EMS supervisor. Hierbij is de eerste engine binnen 4 minuten ter plaatse. In veel gemeenten in de VS is de standaard uitruk voor een medische melding, een Engine (zeg maar een tankautospuit) en een ambulance. In Arlington rukt alleen in bijzondere gevallen de EMS supervisor mee uit, zoals bij
een inzet met meerder brandweervoertuigen, een verkeersongeval op de snelweg of bij een zelfmoordpoging. Een blik in de meldkamer van Arlington
Exclusief de supervisors werken er 45 personen in een 4 ploegendienst van 12 uur per dienst. In 2007 werden er 458.906 telefoontjes verwerkt, waarvan 101.949 voor 911 en 28.000 meldingen voor de brandweer. Het streven van de gemeente Arlington -met ongeveer 800.000 inwonersis om binnen 3 minuten hulp te kunnen verlenen.
Toen we op bezoek waren volgde er een 911 melding van zware rook boven een hotel. Hiervoor werd het volgende gealarmeerd: 4x Engine, 1x Ladder en 1x Rescue, 1 Batallionchief, 1 Ambulance en de EMS supervisor. Tijdens het aanrijden werd de melding ingetrokken. Vermoedelijk heeft de melder het testen van noodstroomgenerator aangezien voor brand. Zo rond 21.00 uur volgde een melding van een zelfmoordpoging, waarbij de persoon beschikte over een vuurwapen. In dit geval wachten tot de politie het sein veilig gaf en gelukkig het was geen zelfmoordpoging. Er werd gealarmeerd: 1x Engine, 1 Ambulance en 1 EMS Supervisor. De Metropolitan Police van Washington DC is een politie organisatie die uit bijna 4600 politieagenten bestaat. Dit voor een stad met iets minder dan 600.000 inwoners. Wat betreft Law Enforcement agencies slaat Washington DC echt alles. In de stad zijn een kleine 30 politiediensten actief. Op naar Chicago Op zaterdag een rustige vlucht gehad naar Chicago met een tussenstop op Detroit Metro. Mijn Hotel Best Western ligt midden in het centrum iets ten noorden van de Loop, het zakencentrum van Chicago. En ja hoor, vlak bij een. De eerste dag het centrum verkend. De verschillen met Washington DC zijn opvallend. Het centrum van Chicago is compact gebouwd, met een hoge dichtheid aan gebouwen. Het huidige centrum van Chicago heeft zijn vorm gekregen na de grote brand van 1871. Op zondagavond 8 oktober 1871 om 20.40 uur brak een brand uit (zie plaatje hiernaast). Het heeft dagen geduurd voor de brand geblust was. Het probleem in die tijd was dat alles van hout was, zelfs de bruggen over de rivier. Na deze brand is de brandweer gereorganiseerd waarbij er om de 6 bloks een brandweerkazerne staat. De brandweer kan nu overal binnen 4 minuten ter plaatse zijn. Op het punt waar de brand ontstond, staat nu de brandweeracademie van Chicago. En ja, zonde om niet te vermelden: volgens de overlevering is de brand veroorzaakt door een koe. Hij zou in een schuur een met petroleum gevulde lantaarn om getrapt hebben.
Op sommige punten zijn files niet alleen voorbehouden aan automobilisten. De straten zijn smaller dan in Washington DC. Voetgangers komen ook niet vooruit. En houd je van shoppen? Dan moet je de The Magnificant Mile gezien hebben. Dit is één van de belangrijkste winkelstraten van Chicago. Alle grote Amerikaanse winkelketens zijn hier vertegenwoordigd. Chicago is voor de brandweerfanaten bekend van de film Backdraft. De gemiddelde Amerikaan zal bij Chicago denken aan de Cups of aan de hoge gebouwen zoals Sears Tower (110 verdiepingen 442 meter hoog) en Hancock Building (344 meter). In 2012 moet de Chicago Spire gereed zijn met een hoogte van 609 meter. Voor diegene die een penthouse willen kopen in de Spire? Er zijn veel wachtenden voor u. Je moet er bovendien 40 miloen dollar voor neertellen. Verder kent iedereen de bijnaam The Windy City wel. Chicago is inderdaad een winderige stad. Vooral ’s avonds komt er een aangename, koele bries, vanaf Lake Michigan. Veiligheid heeft prioriteit nummer 1 De stad Chicago heeft veiligheid hoog in het vaandel staan en besteed daar veel geld aan. Er gaat ongeveer 51,4% van de begroting (totale begroting ± $ 3 miljard) van de stad naar politie, brandweer en emergency management. In de stad Chicago wonen ongeveer 2,9 miljoen mensen en tijdens werkdagen komen er daar nog eens een miljoen bij, op een oppervlakte van 600 km2. Ter vergelijking Lelystad heeft een oppervlakte van 741 km2, maar ja daarvan bestaat wel 55% uit water (Markermeer en IJsselmeer). Mijn eerste afspraak is bij de OEMC. OEMC staat voor Office of Emergency Management and Communications en is een volwaardige afdeling binnen de gemeente Chicago. OEMC is belast met de organisatie van de rampenbestrijding, de alarmcentrale, alle gemeentelijke telecommunicatie infrastructuur en met verkeersmanagement. Aan het hoofd van OEMC staat sinds een paar weken de voormalige brandweercommandant van Chicago. De burgemeester van Chicago heeft bepaald dat bij een inzet van 2 of meer diensten, de directeur van OEMC de leiding heeft. Voordat ik verder ga nog een paar getalletjes. Budget: $ 93 miljoen, tweederde gaat op aan personeel en een derde is kapitaalslast. Financiering: 911-belasting $ 2,50 per huisaansluiting of telefoonabonnement per jaar, gemeente en incidenteel geld van FEMA. Aantal telefoontjes: Per dag ongeveer 15.000, in de zomer 23.000 telefoontjes, per jaar ongeveer 5,4 miljoen telefoontjes. Aantal werkplekken: In de meldkamer 109 stoelen. Aantal personeelsleden: 1150
Jammer, maar binnen het gebouw was het niet toegestaan om foto’s te maken. De meldkamervloer is namelijk indrukwekkend groot. Er wordt een strikt onderscheid gemaakt tussen aanname- en uitgiftecentralisten. Het gros van de centralisten is afkomstig uit één van de operationele diensten. Na een aantal jaar als aannamecentralist kan men solliciteren naar dispatch (uitgifte/radio) centralist. De uitgiftecentralisten dragen het uniform van de dienst waarvoor wordt gewerkt. Elke sectie heeft nog 2 à 3 supervisors. Naast de meldkamer heeft men nog het JOC, Joint Operations Centre, vergelijkbaar met ons operationeel centrum. Waarbij de actiecentra niet in het JOC zitten. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen een operationeel team of beleidsteam, er is namelijk maar één team en dat staat onderleiding van de directeur OEMC. De Burgemeester van Chicago komt alleen bij hoge uitzondering naar het JOC. De grootste tak van sport is het beheer van de communicatie-infrastructuur. Dit beheer omvat het trekken van glasvezelkabels door de stad, de aanleg en het beheer van camera’s in de stad voor politie- en verkeerscontroles, het beheer van de mobiele dataterminals voor politie en brandweer-ambulance, telefoniebeheer, ICT-beheer voor de meldkamer en het kazernealarmeringssysteem van de brandweer. De OEMC wordt vaak als nationaal voorbeeld gebruikt voor hoe een Emergency Management organisatie er zou moeten uitzien. De filosofie van OEMC is afhankelijkheden te minimaliseren en als het even kan zelf te regelen. Dit komt voort uit een continuïteitsgedachte, maar ook uit het belang van omgaan met gevoelige informatie. Daarom heeft de OEMC maar liefst drie back-upvoorzieningen, te weten de 311 centrale (wat dit is zie update 1), een niet nader te noemen plaats in Chicago en een mobiele voorziening bestaande uit een voertuig van $ 6 miljoen met een satellietcapaciteit van 92 kanalen. Ach ja hoeveel echte back-upvoorzieningen hebben we in Nederland sinds de invoering van de gecolokeerde meldkamers gerealiseerd? Er zijn ideeën genoeg of wachten we op het spreekwoordelijke kalf… CPD Chicago Police Department De politie van Chicago is een volwaardig onderdeel van de gemeente Chicago. Om maar weer eens te beginnen met wat getallen: Aantal agenten in dienst: Aantal agenten voor patrouilles: Aantal districten: Aantal afdelingen: Budget: Aantal moorden: Aantal misdrijven:
13.000 7.000 25 7 $ 1.247 mlj 442 162.082 incl moorden
Van die 13.000 agenten zijn er ongeveer 7.000 belast met patrouilles. Bij incidenten die ook om inzet van de brandweer vragen is de politie ondergeschikt aan de brandweer. Behalve bij een bommelding of verstoring van de openbare orde. Over het algemeen is het streven van de politie om bij een spoedmelding, de melding binnen 10 minuten te kunnen uitgeven aan een patrouille. Voor niet spoedeisende meldingen is dit 60 minuten. De grootste uitdaging die de politie op dit moment heeft is het terugbrengen van het aantal moorden in de stad. In de stad Chicago zijn 57 bendes geregistreerd met ongeveer 57.000
bendeleden. Alhoewel deze bendes de politie redelijk met rust laten is er eind vorig jaar/begin dit jaar een aantal zware schietpartijen geweest tussen beide partijen. De politie houdt de bendes in de gaten en grijpt in als het nodig is. Eén van de succesvolle wapens in het oplossen van de misdaden in Chicago is het efficiënt gebruik maken van beschikbare gegevens en videobeelden. De stad Chicago heeft een kleine 300 politiecamera’s hangen waarvan de beelden 90 dagen worden opgeslagen. Voor diegene die Chicago ooit gaan bezoeken: als je aan een lantaarnpaal iets blauws ziet knipperen is dit een camera van de politie. Sommige camera’s zijn uitgerust met een microfoons die reageren op het afschieten van vuurwapens. Waarbij de camera automatisch richting het geluid van een vuurwapen gaat. In hun operations centre wordt het geluid gevalideerd als een vuurwapen en wordt automatisch een aantal stappen in gang gezet. Bepaalde kenmerken worden gevolgd door andere camera’s. Ook worden extra camera’s ingezet tijdens evenementen. De politie van Chicago is het nationale voorbeeld in hoe diverse databases worden gebruikt en gekoppeld. Het slim gebruik maken van informatie gebeurt op meerdere manieren. Iedere agent die zijn dienst begint vraagt een digitale briefing. Deze briefing wordt voor elk district apart en op het moment van aanvragen samengesteld. In deze briefing staan de voor dat district belangrijkste zaken. Denk hierbij aan: - Wat is er in de laatste 24 uur gebeurd? - Wat is de topvijf 5 van gezochte criminelen? Het opvragen kan in de politieauto via de mobiele data terminal of op kantoor. Het gaf een veilig gevoel in vergelijking met andere districten dat er in het district waar mijn hotel stond geen bendes actief waren en er geen moord of schietpartijen in de afgelopen 24 uur waren geweest. Daarnaast kan je met dat systeem op eenvoudige wijze info krijgen over moordlocatie en aantal moorden, schietpartijen, bendeactiviteiten en ga zo maar door. Een ander leuk tooltje is FIMS, Facility Information Management System. Hierin zijn de gegevens opgenomen van alle gebouwen met meer dan 55 verdiepingen, alle scholen, enz. Dit systeem staat ook open voor de brandweer. In de periode dat ik in Chicago verbleef is er één politieagent neergeschoten en zijn er diverse mensen vermoord. Zoals eerder gezegd was mijn buurt relatief veilig. Op maandag 18 augustus was er een kleine schietpartij, waarbij een zwaargewonde viel en iemand overleed. CFD, Chicago Fire Department. Om maar weer even te beginnen met een paar getalletjes: Aantal medewerkers: 5000 Aantal engines 128 (tankautospuit) Aantal trucks 62 (ladderwagen met en zonder korf, met een pomp)
Aantal rescue squads Aantal batallion chiefs Aantal deputy District chiefs Aantal ambulances Aantal boten Aantal helicopters Aantal VC’s Aantal districten Aantal kazernes Aantal duikvoertuigen Budget:
4 24 6 59 1 2 5 6 120 1 $ 463 mlj
De brandweer van Chicago is een gecombineerde brandweer-ambulancedienst. De nieuwe brandweermensen zijn minimaal EMT geschoold en een groot aantal zijn paramedisch geschoold. Op elke ambulance rijd minimaal één verpleegkundige. Over het algemeen zijn het er twee. Bijna elke Engine heeft de beschikking over een medische uitrusting en enkele Engines zijn uitgerust als Advanced Life Support (ALS), met apparatuur die je in Nederland in ambulances tegenkomt. Als een slachtoffer niet aanspreekbaar of helder van geest is dan wordt deze altijd meegenomen naar een ziekenhuis. Als de persoon niet mee wil dan moet hij of zijn een verklaring ondertekenen in verband met de aansprakelijkheid. De meeste inzetten van zowel brandweer als brandweer-EMS vinden plaats in de armste wijken van Chicago,. Wijken waarin ook de meeste bendegerelateerde schietpartijen plaatsvinden. Ik heb het genoegen gehad om op twee verschillende posten (Battallionchief 13 en Squad 5) een dienstje mee te draaien. Waar wij in Nederland vertrouwen op een inbraakinstallatie, vertrouwen zij meer op fysieke barrières als hekwerk met prikkeldraad. En de slaapvertrekken zien er ook iets anders uit dan bij ons. Om over het koken maar te zwijgen of toch maar niet. Bij aanvang van de dienst betaalt iedereen een bedrag van 15 dollar aan de kok die het eten inkoopt en kookt. De kok is vrijgesteld van kleine klusjes, maar moet bij branden gewoon mee uitrukken. De brandweer van Chicago heeft de naam zeer conservatief te zijn op vele gebieden. Zo is Chicago het laatste grote brandweerkorps in de VS dat over is gegaan naar bunkergear, bluskleding. Hiervoor had men een lange jas, lieslaarzen, een helm, handschoenen e.d. Er zijn veel brandweermensen die o.a. hun knieën ernstig verbrand hebben tijdens een inzet. Met de komst van de bunkergear is ook hun kazernekleding aangepast. De brandweermensen hebben korte broeken gekregen tot net boven de knie. Bunkergear moet gedragen worden bij een brandmelding en bij hulpverlening (beknellingen e.d.). Bij medische hulpverlening mag het pak gedragen worden. Op de bluskleding staat op de rug de organisatienaam en onderaan de achternaam i.v.m. identificatie bij een ongeval. Een andere nieuwe ontwikkeling is de invoering van blussen met schuim op de diverse voertuigen. Het lijkt Lelystad wel! Deze vorm van blussen bevindt zich in een experimentele fase. De eerste indrukken zijn positief. De brandweer van Chicago was tot voor kort over het algemeen een “witte mannelijke” brandweer. Onder druk van diverse belangenorganisaties is de brandweer bezig om dit te
veranderen. Volgens sommigen heeft dit ongewenste effecten, waarbij personeel wordt aangenomen en bevorderd op basis van achtergrond in plaats van geschiktheid. Hoe is een langdurig en moeizaam proces. Een voorbeeld van zo’n negatief effect vind je terug bij de reqruits (aspirant brandwachten) van de brandweer van Chicago. De fysieke gesteldheid van een groot aantal kandidaten is zo slecht dat ze bij ons al tijdens de warming up van de vaardigheidstest zouden afvallen. De brandweer houdt eens per jaar een schriftelijke toelatingstest. Dit jaar waren er 25.000 nieuwelingen. De brandweer van Chicago heeft zijn eigen Fire Acadamy die sinds kort weer een groep van 41 nieuwe brandweermensen heeft afgeleverd. Daarnaast doet de acadamy aan bijscholing van het zittend personeel. Hiervoor worden dagelijks voertuigen buiten dienst gezet en naar de academy gestuurd. Voor de bijzondere functies moet je je inschrijven voor een bijscholing. Op de Academy heb ik meegedaan aan een RIT-training. RIT staat voor Rapid Intervention Team. Naar aanleiding van een aantal dodelijke ongevallen onder brandweerpersoneel is RIT in de VS uitgeroeid tot de standaard. Tijdens de RIT-training die elke brandweerman moet volgen krijgt hij/zij een herhaling in zoekmethodes, het toepassen van gereedschappen zoals de Turtel, Haligantool bij ons bekend als de Hooligantool en in technieken waarmee je jezelf en je colega’s uit benarde posities kunt redden. Een belangrijk onderdeel van de aanpak van brand in een gebouw met meer bouwlagen is dat er voldoende ladders worden neergezet. Het daadwerkelijk gebouw in gaan om collega’s te redden wordt in Chicago door één van de 4 squads gedaan. Een squad bestaat uit 6 personen en 2 voertuigen. Zij voeren allemaal bijzondere taken uit in Chicago (hulpverlening, duiktaken, instortingen, bijzondere brandbestrijding, gevaarlijke stoffen). Maar elke brandweerman wordt getraind in het toepassen van RIT-technieken. Deze trainingen en procedures zetten je wel aan het denken over hoe wij het doen…… Met battalion Chief Timothy van Battalion 13 een groot gedeelte van de dag op pad geweest. Dit is voor een Battalion een van de drukste wijken. Ze waren een beetje verbaasd over het feit dat ik gewoon met de L-train (soort metro) was gekomen. De kazerne is maar een half uurtje lopen vanaf station Pulaski. Later op de dag begreep ik waarom. Wij zijn door straten gereden waarbij je alleen maar blauwe lampjes zag knipperen. Die dag welgeteld één echte brand gehad in een leegstaand pand. De basis-uitruk voor een brand is 2x engine, 2x truck, 1x ambulance, 1 squad, 2x Chief (1 voor het incident en 1 voor RIT). De gemiddelde brandweerman in Chicago is niet bang voor een flashover, want die kunnen ze aan. Er word direct geventileerd door o.a. gaten in het dak te maken. Het slopen van plafonds en daken geeft inzicht in het grootste gevaar van brand, namelijk de bouwconstructie. Het is in Chicago toegestaan om het dragend vermogen van hout te vergroten door middel van metalen plaatwerk (damwandpanelen) die met spijkers worden verbonden. Het probleem bij brand is dat dit plaatwerk uitzet en loskomt. De constructie verliest dan aan stevigheid en kan instorten. Met Squad 5 een dagje meegedraaid en alleen maar meldingen gehad die achteraf niet de inzet van de Squad vereisten. Squad 5 bestrijkt het zuidwesten van Chicago. Een uitruk
gehad waarbij onze inzet niet nodig was maar waarbij we iets meer dan 30 minuten met zwaailicht en sirene hebben gereden. Over de terugweg deden we 45 minuten. Hoezo branche richtlijn?
Mijn volgende stop is Los Angeles en Honolulu. Aloha! Groet, Jan Wiebe
