Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit 2013 Diversiteit in beweging
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
Inhoudsopgave Inhoudsopgave
2
1 Ter introductie
4
1.1 Thema’s en trends
5
1.2 Samenvatting van prestaties
8
2 Diversiteit in beleid
12
2.1 Partner in ontwikkeling en uitvoering van beleid
12
2.2 Aandacht voor Zuid
13
2.3 Deskundigheidsbevordering
14
2.4 Maatwerk door kenniskringen
15
2.5 Diversiteit in besturen
15
2.6 Informatie, presentatie, communicatie
15
3.1 Zorg
17
3.2 Fysieke inrichting
18
3.3 Media
19
3.4 Maatschappelijke partners
19
3.5 Landelijke partners
20
4. Sterkere wijken
21
5 Diversiteit in onderwijs en onderzoek
23
5.1 Gastcolleges en meer
23
5.2 Onderzoek binnen en buiten Rotterdam
24
5.3 Vertaling naar de praktijk
25
6 Open leerschool
27
7 Het Rotterdamse kennisnetwerk
28
7.1 Kennisbank
28
7.2 Rotterdammers in debat
28
7.3 Vakblad
28
7.4 Voor de verandering
28
7.5 Krachtenbundeling
29
8 Inzet 100% Rotterdam, 100% Diversiteit
29
9 RKD in beweging
31
9.1 Tweedelijns profiel, in contact met eerstelijn
31
9.2 Profilering
31
Bijlage: Overzicht werkzaamheden RKD 2013
33
2 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
3 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
1 Ter introductie Rotterdam is diversiteit, het stroomt door de aderen van onze stad. Het is onze kracht, onze pracht, maar soms ook onze achilleshiel. Het roept regelmatig vragen op en brengt kleine en grote uitdagingen. Vanuit de gemeente wordt al jaren geïnvesteerd in deze uitdagingen. In 2012 zijn hiervoor vier kenniscentra in het leven geroepen. Wij zijn één van deze kenniscentra: het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit (RKD). Onze belangrijkste taak en missie is om diversiteit als kracht neer te zetten en te etaleren in de stad. Het RKD ontwikkelt en deelt kennis vanuit en naar de praktijk van politiek, overheid, maatschappelijke organisaties, professionals en vrijwilligers om de rijkdom van de Rotterdamse diversiteit optimaal te benutten. RKD treedt nadrukkelijk pro-actief op om vraag en aanbod op het terrein van diversiteit in kaart te brengen. We onderhouden een gevarieerd, dynamisch netwerk van partijen in de stad, zodat we afhankelijk van het onderwerp van een vraag en/of het gebied waar het speelt effectieve verbindingen tussen partijen kunnen leggen. Zo’n dynamisch netwerk is inherent aan de kern van onze inzet: optimaal aansluiten bij diversiteit! Tegelijkertijd zijn we steeds kritisch bij vragen en verzoeken, of deze qua insteek passen bij wat het kenniscentrum biedt (gericht op de breedte van diversiteit, 2e lijns werk). Is dit niet het geval, dan zorgen we ervoor dat de vrager wordt toegeleid naar ander passend aanbod. In het verbinden van partijen wordt zoveel mogelijk gebiedsgericht gewerkt. In onze visie moet diversiteit niet een ‘afdeling’ of ‘onderdeel’ zijn binnen een organisatie of beleid, maar maakt het integraal deel uit van de gehele organisatie en manier van werken. Bij alle inzet zou de vraag moeten worden gesteld: is het ‘diversity proof’? In een stad als Rotterdam kun je in feite niet effectief zijn zonder aan te sluiten op diversiteit. Om dit structureel vorm te geven binnen beleid en uitvoering van overheid en maatschappelijke organisaties in alle sectoren, is ondersteuning op vaardigheden nodig. Het RKD biedt dit. Zo krijgt het trainingsaanbod van het RKD steeds meer gestalte. Er is een training ‘cultuursensitief werken’ ontwikkeld voor maatschappelijke organisaties, waarin naast een algemeen deel voldoende ruimte is voor toepassing op de eigen praktijk van de organisatie. Dit is in 2013 voor het eerst uitgevoerd bij Zichtbare Schakels. Van het besturingsmodel en toolkit ‘Voor de verandering’ is een training ontwikkeld in samenwerking met Dona Daria, kenniscentrum emancipatie, en in 2013 uitgevoerd voor medewerkers van de vier kenniscentra burgerschap. De training is per 2014 ook beschikbaar voor andere maatschappelijke organisaties en het model wordt in de praktijk toegepast in het werk met partners. Bij werken vanuit diversiteit als kracht past het besef dat bij het beantwoorden van vragen, advisering bij vraagstukken, ondersteuning bij processen en het verbinden van partijen nooit ‘one size fits all’ kan gelden. Tegelijkertijd bestaat het RKD juist omdat we weten dat ook niet steeds het wiel opnieuw hoeft te worden uitgevonden. Het RKD zoekt continu naar toepassingen van algemene kennis en ervaring in maatwerk voor actuele en specifieke vraagstukken. Dat is onze stiel. In dit jaarverslag laten we zien hoe we dat in 2013 hebben aangepakt. De hoofdstukken zijn daarbij ingedeeld naar diverse maatschappelijke sectoren waar het RKD mee en voor werkt: overheid, maatschappelijke organisaties, wijkgerichte instellingen, bewoners, onderwijs & onderzoek en de open leerschool. In het werk dat het RKD verricht, zijn vier functies te onderscheiden: informatie & advies, agendering, sociaal makelaar en ondersteuning. We merken daarbij nadrukkelijk op dat de functies in de praktijk nauw met elkaar verbonden zijn. Sterker nog: in de meeste inzet vanuit het RKD komen twee of meer
4 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
functies samen. Daarom hebben we gekozen voor een indeling naar sector. Per sector en eveneens per verzoek kunnen dus verschillende functies van ons werk aan bod komen. In de bijlage vindt u een schematisch overzicht van de inzet in 2013 waarbij per verzoek is aangevinkt welke functie(s) het betrof. Diversiteit kan niet zonder verbinding. In ons eentje zijn we niet divers, maar juist samen. In de verbinding tussen diverse perspectieven schuilt het kapitaal van de stad, ligt innovatie en vooruitgang besloten. Verbindingen staan dan ook centraal in het werk van RKD; tussen theorie en praktijk, tussen professionals en vrijwilligers, tussen overheid en maatschappelijk middenveld, tussen Rotterdammers in al hun diversiteit etcetera – ons werk is nooit geïsoleerd, in een ivoren toren, maar midden in de Rotterdamse samenleving. Zo wordt kennis daadwerkelijk ontwikkeld en gedeeld. Tussen de vele partners bestaat een speciaal partnerschap met de andere drie kenniscentra op het terrein van burgerschap – Rotterdam V, kenniscentrum homo-emancipatie, Dona Daria, kenniscentrum emancipatie en RADAR, kenniscentrum gelijke behandeling. Met elkaar delen we een visie, een werkterrein en waar relevant en efficiënt, taken en werkzaamheden. De gezamenlijke inzet in 2013 wordt toegelicht in hoofdstuk 8. Het RKD is een jonge en lerende organisatie en wil zichzelf steeds verder blijven ontwikkelen om erop ingericht te zijn en te blijven de stad optimaal te bedienen vanuit onze taak. In dat licht beschrijven we in hoofdstuk 10 een aantal organisatorische aspecten.
1.1 Thema’s en trends Als er iets is wat dit jaarverslag laat zien, is dat de enorme diversiteit in de stad en dientengevolge in het werk van het RKD. Het RKD is ook in 2013 door veel verschillende partijen benaderd met een scala aan vraagstukken en heeft zelf uiteenlopende organisaties benaderd. We vinden het belangrijk dat de ruimte blijft bestaan voor een ieder om vraagstukken aan ons voor te leggen. Daarnaast zien we als RKD een aantal belangrijke ontwikkelingen in de stad die een grote invloed hebben op de stad en haar bewoners. Deze volgen we op de voet en we zetten ons in om de betrokken partijen te monitoren, informeren, adviseren en verbinden om er zo voor te zorgen dat de breedte van de stad in staat is de ontwikkelingen te volgen en erbij betrokken te zijn. We zien nu nog te vaak dat bepaalde groepen Rotterdammers achterblijven of dat er onvoldoende ruimte is voor hun inbreng. Kortom: wij willen ervoor zorg dragen dat in deze ontwikkelingen goed aansluiting bij het gedachtegoed ‘diversiteit’ wordt gevonden en gehouden. In deze sectie staan we stil bij een aantal van deze ontwikkelingen in 2013. Enkele thema’s had het RKD van tevoren benoemd om in het bijzonder aandacht aan te schenken. Daarnaast hebben we in 2013 een aantal zaken gesignaleerd in ons werk die we hier onder de aandacht willen brengen. Deze thema’s en trends bieden tegelijkertijd een doorkijk naar het werk van het RKD in 2014. 1. De Gemeente Rotterdam voert generiek beleid, geen beleid meer met onderscheid naar doelgroepen. Tegelijkertijd vergt generiek beleid in een diverse stad als Rotterdam wel oog voor diverse achtergronden van bewoners en vaardigheden om daar adequaat op in te spelen, met maatwerk waar nodig. Hierbij valt onder meer te denken aan uitdagingen zoals deze naar voren zijn gekomen in het rapport ‘De staat van integratie’ (maart 2012), zoals op
5 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
het terrein van arbeidsparticipatie van vrouwen, politieke participatie van burgers en obesitas onder jongeren. Veel van de vraagstukken waaraan het RKD werkt, komen voort uit de uitdagingen rondom het maatwerk voor specifieke doelgroepen. Zo is in 2013 met Sport en Cultuur gewerkt aan maatwerk binnen het gemeentelijke programma ‘Rotterdam Lekker Fit!’ en zijn kenniskringen uitgevoerd rondom diverse thema’s voor de groep Rotterdammers van Caribische oorsprong. Ook is RKD partner in onderzoek naar dit thema, zoals een Europees vergelijkend onderzoek (onder leiding van de Erasmus Universiteit Rotterdam) naar ‘mainstreaming integration policies’ dat in 2013 met onder meer het RKD als partner is opgezet en vanaf 2014 uitvoering zal krijgen. De balans tussen generiek beleid en het nodige maatwerk daarbinnen blijft op de agenda. 2. Er is veel gaande in de organisatie van zorg en welzijn voor Rotterdammers. De meest in het oog springende ontwikkeling op organisatorisch terrein was de omslag naar de gebiedsgerichte inkoop van zorg en welzijn op deelgemeentelijk niveau. Dit heeft geleid tot grote verschuivingen in het maatschappelijk middenveld en vergt het nodige van instellingen in de wijken, nieuwe partijen en bewoners om goede verbindingen tot stand te brengen zodat alle Rotterdammers toegang hebben tot zorg en welzijn waarmee hun eigen kracht kan worden versterkt. Verder gaan vanaf 2014 de wijkteams aan het werk. Deze multifunctionele teams zullen zich gebiedsgericht gaan inzetten voor met name de kwetsbare bewoners in de wijken. In 2013 heeft het RKD de ontwikkelingen op dit terrein gemonitord en aan de orde gesteld om kennis te delen tussen relevante partijen uit beleid, wetenschap en praktijk, zoals binnen de bijeenkomst van de leernetwerken omtrent religieus en levensbeschouwelijk geïnspireerde WMO-praktijken en omtrent de wijkteams. Ook op dit terrein geldt dat er oog moet blijven voor maatwerk. Het RKD was in 2013 partner in de ontwikkeling van een plan van aanpak voor vroegsignalering van ggz- en lvb-problematiek onder migrantenjeugd en zal partner blijven in de bewaking en uitvoering van dit plan in de komende jaren. Een ander belangrijk aspect in dit verband is de aandacht voor deskundigheidsbevordering onder (toekomstige) professionals, met name op vaardigheden om cultuursensitief te kunnen werken. Het RKD heeft daarom in 2013 trainingen aangeboden aan wijkgerichte zorginstellingen zoals Zichtbare Schakels en geïnvesteerd in het curriculum van sociale opleidingen. 3. De deelgemeenten als gekozen bestuurslaag gaan verdwijnen. In 2014 komen daarvoor de gebiedscommissies in de plaats. Het RKD denkt mee over hoe burgers in al hun diversiteit daarbij optimaal betrokken kunnen worden. De nieuwe gebiedscommissies gaan ruimte bieden aan meer betrokkenheid van bewoners en het is van belang dat hierin ook de diversiteit van de stad voldoende weerspiegeld wordt. In maart 2014 hebben de verkiezingen plaats en de vraag is of Rotterdammers op de tijd op de hoogte zijn van wat zich gaat afspelen in de stad en hoe zij daar invloed op kunnen hebben. Het RKD signaleerde in 2013 dat veel Rotterdammers hier nog niet (voldoende) van op de hoogte waren. Daarop hebben we pro-actief contact gezocht met de gemeente om dit onder de aandacht te brengen, met het aanbod om te adviseren en te ondersteunen bij het versterken van het communicatietraject richting diverse groepen Rotterdammers. Van dit aanbod is echter geen gebruik gemaakt. Het RKD constateert dat de ingezette communicatielijn te weinig Rotterdammers daadwerkelijk bereikt heeft en spreekt dan ook zijn zorg uit over de
6 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
betrokkenheid van bewoners bij de nieuwe structuur die de komende jaren invulling moet krijgen.
4. In dit kader is ook de ontwikkeling naar het wijkprofiel als ‘thermometer’ van de ontwikkelingen in Rotterdam op lokaal niveau van belang. In 2012 organiseerde het RKD n.a.v. het verschijnen van de Sociale Index al een kennislab over de uitkomsten. Deze waren zorgwekkend: over de hele linie was een dalende lijn te constateren. Met diverse partijen is gesproken over welke inzet nodig is om dit te doorbreken, maar ook over het instrument van de index en in hoeverre dit instrument toereikend is om de visies en ervaringen van alle Rotterdammers van diverse achtergronden in kaart te brengen. In 2013 heeft het RKD samengewerkt met de afdeling Onderzoek en Business Intelligence van de Gemeente Rotterdam in het uitzetten van de meting voor het wijkprofiel onder bewoners. Over de hele linie was een iets hogere respons te constateren, maar in het algemeen is deze toch nog laag te noemen en onvoldoende representatief in diversiteit. Ook in de komende jaren blijft het vergroten van de representativiteit van dit meetinstrument dan ook een punt van aandacht. 5. Een nieuw initiatief in 2013 was de opvoedweek, waaraan het RKD van harte haar medewerking heeft verleend. Vanuit onze makelaarsfunctie hebben we partijen gemobiliseerd om hieraan deel te nemen. De honderden opvoedtafels die in deze periode werden georganiseerd op zeer uiteenlopende plekken, met deelname van zo’n 3000 Rotterdammers, bleken een goed middel om in gesprek te gaan en signalen uit de stad in beeld te krijgen omtrent wat opvoeders bezighoudt in hun zorg voor de jongere generaties. Het RKD zet zich er in 2014 voor in om dit succesvolle initiatief te behouden voor de stad. 6. Een belangrijk thema voor het RKD is het bevorderen van diversiteit in besturen van maatschappelijke organisaties in Rotterdam. In 2013 kwam er een quickscan (uitgevoerd door de Gemeente Rotterdam) uit over de staat van diversiteit binnen besturen van Rotterdamse maatschappelijke organisaties. Het ging daarbij om de variatie in culturele achtergrond, leeftijd en geslacht binnen besturen. Het RKD belegde naar aanleiding van de uitkomsten een rondetafel bijeenkomst met maatschappelijke organisaties. Hoofdconclusie daarbij was dat de wil er is, maar de handvatten vaak ontbreken in de toegang tot andere netwerken. Het RKD blijft dit thema daarom op de agenda plaatsen en ondersteuning bieden aan organisaties om verdere diversificatie van besturen te bevorderen. Hierin wordt samen opgetrokken met SBAW (Bestuur Lokaal) en Vrijwilligerswerk Rotterdam. Dit zal in 2014 worden voortgezet. 7. Met Vrijwilligerswerk Rotterdam is tevens samengewerkt in het kennislab rond ‘eigen kracht’ dat afgelopen jaar voor vrijwilligersorganisaties werd georganiseerd. Met een terugtredende overheid wordt er een steeds groter beroep gedaan op vrijwillige inzet en informele
7 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
netwerken. Er ligt een enorm kapitaal besloten in het weefsel van vrijwilligersorganisaties in de stad, welke rijk zijn aan diversiteit. Om dit optimaal te kunnen benutten voor de stad is het van vitaal belang dat vrijwilligers worden ondersteund in hun werk. Het RKD signaleerde het afgelopen jaar met zorg dat de aansluiting tussen de vorm van ondersteuning die wordt geboden (namelijk: tweedelijns) en de behoefte van diverse vrijwilligersorganisaties te wensen overlaat. De veranderde structuur blijkt in de praktijk voor veel vrijwilligersorganisaties te hoogdrempelig. Diverse groepen in de stad worden daardoor niet bereikt. Verder is de eerstelijns ondersteuning weggevallen, waar juist veel vrijwilligersorganisaties behoefte aan hebben. Dit signaal wordt gedeeld door de andere drie kenniscentra. Gezamenlijk is een brief gestuurd aan de raad over onze zorg omtrent het wegvallen van buurtaccommodaties waarvan deze organisaties vaak gebruik maken. Bij Vrijwilligerswerk Rotterdam is de zorg over het gebrek aan aansluiting aangekaart door het RKD. Het RKD maakt deel uit van het Platform Vrijwilligerswerk Rotterdam. Onder meer binnen dat gremium, maar ook op beleidsniveau zullen we dit blijven monitoren. 8. Een andere belangrijk ‘kernthema’ voor het RKD is het etaleren van de kracht van diversiteit. We adviseren en ondersteunen initiatieven in de stad die dat ten doel hebben en doen het ook zelf via de publiekscampagne: 100% Rotterdam, 100% diversiteit! In de eerste helft van 2013 heeft deze campagne verder gestalte gekregen in de stad. Mede door de inzet van studenten is de campagne op onderdelen verder ontwikkeld, met een nieuwe flyer, social media en een kwartetspel voor kinderen op basisscholen. Door aanwezig te zijn op evenementen krijgt de leus van de campagne steeds meer bekendheid. Een breed publiek wordt hiermee aangesproken en dit geeft aanleiding tot interessante gesprekken. Andere middelen hiervoor zijn de website, die een groeiend aantal bezoekers trekt, en de nieuwsbrief, die drie keer uitkwam. In 2013 zijn circa 3000 flyers verspreid bij evenementen, ruim 1000 setjes ansichtkaarten van de campagne bij diverse gelegenheden (Burgertop Rotterdam Zuid, opening Vrijwilligerswerk Rotterdam, diverse bijeenkomsten) en zijn de posters (600 stuks) van de campagne verspreid over een breed scala aan instellingen in de stad. De campagne geeft zo meer zichtbaarheid aan het RKD, maar vooral ook aan de kracht van diversiteit in de stad. De publiekscampagne is een initiatief van het RKD maar wordt meer en meer een campagne van de stad, door verbindingen te maken met andere partijen, zoals met het initiatief van een fotograaf voor een nieuw tijdschrift over diversiteit in Rotterdam en met de serie over ondernemerschap bij RTV Rijnmond. Beide zullen verschijnen in 2014.
1.2 Samenvatting van prestaties In de bijlage is een getalsmatig totaaloverzicht opgenomen van de inzet van het RKD in het afgelopen jaar, ingedeeld naar sectoren en functies. Kijkend naar de totalen op de diverse functies, kunnen we constateren dat de in de taakstelling van het RKD bepaalde output voor 2013 ruimschoots is behaald. Daarin zijn als outputverplichting 20 informatie- en adviestransacties vastgelegd en 30 ondersteuningsverzoeken. Bij de agenderende functie is opgenomen dat minimaal 2000 Rotterdammers worden bereikt. Met de hierboven geschetste aantallen in het bereik van de publiekscampagne en daarnaast deelnemers aan publieksbijeenkomsten, bezoekers website enzovoorts, is alleen al aan direct bereik naar schatting minstens het dubbele aantal bereikt. In de functie van sociaal makelaar moet het RKD minimaal 15 partners in het netwerk hebben. Zoals opgemerkt is dit geen statisch maar een dynamisch netwerk dat afhankelijk van het onderwerp en/of gebied anders is samengesteld. Daarmee komt diversiteit optimaal tot haar recht. Uit het overzicht in de bijlage blijkt dat vele partners hierbij betrokken zijn. Enkele van hen komen in dit jaarverslag zelf
8 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
aan het woord over de samenwerking met het RKD. In onderstaand overzicht is per sector en naar de diverse functies een totaaloverzicht opgenomen.
9 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Nr. Sector
1
2
3
4
5 6
Overheid (H2. Diversiteit in beleid) Maatschappelijke organisaties (H3. De cultuursensitieve professional) Wijkgerichte instellingen en bewoners (H4. Sterkere wijken) Onderwijs en onderzoek (H5. Diversiteit in onderwijs en onderzoek) Open leerschool (H6) Samenwerking kenniscentra (H7. Het Rotterdamse kennisnetwerk) Totalen
Jaarverslag 2013
Totalen inzet RKD 2013 per sector en functie Totaal Informatie & Agendering Sociaal Ondersteuning verzoeken advies makelaar per sector 43 42 15 22 15
36
29
18
24
16
21
14
8
9
11
27
23
10
14
5
8
7
5
2
1
10
5
4
4
3
145
120
60
75
51
Het totaal aantal verzoeken c.q. te onderscheiden activiteiten komt daarmee voor 2013 op 135. Dat betekent in aantallen een toename van bijna 40% ten opzichte van 2012, het eerste jaar van het RKD. Dit is een indicatie van het groeiend aantal verbindingen van het RKD en de inbedding in de infrastructuur in de stad. Op deze plaats willen we ook graag de diverse publieke bijeenkomsten uitlichten die in enige vorm afgelopen jaar zijn georganiseerd door het RKD, al dan niet in samenwerking met partner organisaties: op 22 maart verzorgde wethouder Louwes een gastlezing over diversiteit aan vierdejaars studenten bedrijfseconomie en MER aan de Hogeschool Rotterdam, georganiseerd door de hogeschool in samenwerking met het RKD op 23 mei organiseerden Vrijwilligerswerk Rotterdam en het RKD het kennislab ‘Eigen kracht’ voor vrijwilligersorganisaties op 3 juni werd de derde bijeenkomst van het Leernetwerk Versterking van Diversiteitsbewust Vakmanschap in het Jeugdbeleid gehouden; ditmaal over ‘religieus/levensbeschouwelijk geïnspireerde WMO-praktijken’ – het leernetwerk is een initiatief van de beide Rotterdamse hogescholen, DWARS en het RKD
10 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
op 13 juni werd een rondetafel bijeenkomst ‘De oriëntatie van het RKD gaat veel verder dan je gehouden over diversiteit in besturen van zou verwachten. Niet alleen diversiteit in culturele maatschappelijke organisaties, n.a.v. het of historische zin, maar ook waar het gaat over verschijnen van het quickscan rapport diversiteit in leeftijd, opleiding, sekse, seksuele (uitgevoerd door de Gemeente Rotterdam) oriëntatie, samenstelling van besturen en over dit thema, in samenwerking met de organisaties heeft het RKD een brede expertise.’ gemeente en SBAW (programma Bestuur Lokaal) Judith Clement op 4 september werden gastcolleges over Beleidsadviseur Cluster Maatschappelijke diversiteit aan eerstejaars studenten van Ontwikkeling, Gemeente Rotterdam sociale opleidingen van de Hogeschool Rotterdam verzorgd op 10 september werd vanuit academische werkplaats DWARS een seminar over diversiteit in de zorg voor jeugd verzorgd op 25 november werd een bijeenkomst gehouden van het voornoemde leernetwerk over de wijkteams op 3 december werd een bijeenkomst gehouden in samenwerking met het Nationaal Programma Rotterdam Zuid en het Platform Levensbeschouwelijke en Religieuze organisaties Rotterdam (L&R) over de rol van religieuze en levensbeschouwelijke organisaties in de inzet van het nationaal programma samen met de drie andere kenniscentra burgerschap werden in totaal vier debatten georganiseerd in juni, november en december
11 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
2 Diversiteit in beleid Met het benoemen van ‘Diversiteit als kracht’ als een van de kernaspecten van het burgerschapsbeleid heeft de Gemeente Rotterdam zich duidelijk uitgesproken voor het belang van diversiteit in haar beleid. Het vormgeven daarvan is iets dat steeds weer, op ieder afzonderlijk beleidsterrein en –dossier, aandacht behoeft, om diversiteit op het netvlies te houden en binnen het generieke beleid het nodige maatwerk te leveren. Het RKD treedt hierin op als partner voor (hoofdzakelijk) de lokale overheid, voor diverse onderdelen van de Gemeente Rotterdam en op verschillende manieren. Onderstaand geven we een indruk van de inzet in 2013 door een deel daarvan uit te lichten. Omwille van de leesbaarheid is het geen uitputtend overzicht – dit kunt u wel vinden in de bijlage van dit jaarverslag. In totaal zijn er 43 keer verzoeken beantwoord van de overheid en/of is de overheid pro-actief benaderd door het RKD op basis van signalen.
2.1 Partner in ontwikkeling en uitvoering van beleid In het afgelopen jaar waren we onder meer partner in de ontwikkeling van beleid en aanvragen op landelijk en Europees niveau op diverse thema’s. Dat was bijvoorbeeld het geval op het thema van vroegsignalering van licht verstandelijke beperkingen en geestelijke gezondheidsproblematiek onder Rotterdammers van diverse achtergronden. Het RKD maakt deel uit van de groep die de GGD Rotterdam-Rijnmond heeft geadviseerd in het opstellen van de aanvraag die, samen met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en drie andere gemeenten (Ede, Gouda en Nijmegen), is ingediend bij het Europees Integratie Fonds en is gehonoreerd. Doel hiervan is de vroegsignalering en de aansluiting op zorg voor jonge Rotterdammers van diverse achtergronden te verbeteren. Onder de titel ‘Verbeteren toegang en participatie van migrantenjeugd met ggz-lvb problematiek in de jeugd-ggz’ gaan de vier steden in samenwerking met in totaal 20 lokale partners, waaronder het RKD, hiermee in de komende jaren aan de slag. Eveneens met de GGD is nauw samengewerkt aan een plan om de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling te kunnen implementeren bij diverse vrijwilligersorganisaties in de stad. De meldcode is nadrukkelijk ingericht op professionals. Het RKD heeft een stappenplan ontwikkeld om het thema en structurering van actie in het geval van aanwijzingen voor huiselijk geweld en kindermishandeling ook binnen diverse vrijwilligersorganisaties vorm te geven. De uitvoering van dit stappenplan is eind 2013 in gang gezet en loopt door in 2014. Ook neem het RKD deel aan de projectgroep preventie en vroegsignalering huiselijk geweld en kindermishandeling. Het thema overgewicht en obesitas staan de laatste jaren breed in de belangstelling. Er ligt een behoorlijke uitdaging op het gebied van volksgezondheid om overgewicht en obesitas tegen te gaan. Vooral onder kinderen en jongeren vergt dit de nodige aandacht. De Gemeente Rotterdam heeft daarom het programma ‘Rotterdam Lekker Fit!’ opgezet, waarin met name met scholen wordt ingezet op gezond gewicht en gezonde leefstijl. Uit het rapport ‘De staat van integratie’ kwam nog eens naar voren dat de uitdaging rond gezond gewicht bij een aantal bevolkingsgroepen disproportioneel groot is. Tegelijkertijd werd geconstateerd dat het aanbod op onder meer scholen ouders uit deze groepen (m.n. van Turkse en Marokkaanse oorsprong) onvoldoende effectief weet te bereiken. Ook in 2013 heeft het RKD daarom op dit thema samengewerkt met diverse partners. Het RKD ondersteunde een coalitie van maatschappelijke partners en het programma MeerDoen in het realiseren van een ‘reizende karavaan’ van bijeenkomsten rond het thema bij diverse vrijwilligersorganisaties en denkt daarnaast mee met Sport en Cultuur (programma Lekker Fit) over het beter vinden van aansluiting van de bestaande programmaonderdelen op de diverse bevolking via wijkorganisaties.
12 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
Op 12 juni organiseerde het Ministerie van OC&W een expertmeeting over acceptatie van homoseksualiteit binnen diverse ‘etnische en levensbeschouwelijke gemeenschappen’. Het RKD nam hieraan deel. In vervolg hierop heeft het RKD, naast het kenniscentrum voor homo-emancipatie Rotterdam V, de Gemeente Rotterdam geadviseerd in het opstellen van een plan van aanpak voor de komende vier jaar dat bij het Ministerie is ingediend en is goedgekeurd. Ook de drie andere grote steden dienden een plan in. De symbolische aftrap van de uitvoering van de voornemens die hierin vervat zijn, was op 29 november met de vertoning van de film ‘My child’. Deze film vertelt het verhaal van een aantal ouders in Turkije die geconfronteerd worden met de homoseksualiteit van hun kinderen. Openhartig vertellen deze ouders over hun strijd, moeilijkheden, uiteindelijke acceptatie maar bovenal de onvoorwaardelijke liefde voor hun kinderen. Een aantal van de betrokken ouders waren aanwezig bij de vertoning en gingen in gesprek met de aanwezigen. Het RKD had zich er hierbij voor ingezet dat er aanwezigen waren vanuit een divers netwerk. Het RKD zal in de komende jaren vanuit haar tweedelijns taakstelling betrokken blijven bij de uitvoering en bewaking van het plan van aanpak.
2.2 Aandacht voor Zuid Binnen het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) is er bijzondere inzet voor dit deel van Rotterdam op sociaal en economisch vlak. Ook het RKD maakt zich hier sterk voor en heeft in het bijzonder aandacht voor de aansluiting van deze inzet op de diversiteit in de zuidelijke deelgemeenten van de stad. 2013 Begon wat dat betreft met de Burgertop op Zuid, welke op 16 januari werd gehouden. De bedoeling van de top was om de bewoners van Zuid te betrekken bij de plannen binnen het Nationaal Programma. RKD was tijdens de top aanwezig om met bewoners van gedachten te wisselen. Het RKD levert daarnaast input voor het plan van aanpak van het nationaal programma, met aandachtspunten voor het benutten van de kracht van diversiteit. Op 3 december werd een bijeenkomst georganiseerd door het NPRZ, Platform L&R en RKD over de betrokkenheid van religieuze en levensbeschouwelijke organisaties binnen het programma. Aanleiding voor deze bijeenkomst was de motie die hierover was aangenomen in de Rotterdamse gemeenteraad. Ook zijn er contacten geweest met afzonderlijke deelgemeenten in dit gebied, met name Charlois en Feijenoord, over actuele uitdagingen en de rol die het RKD daarin zou kunnen spelen. In de deelgemeente Feijenoord was daarbij in het bijzonder aandacht voor het realiseren van vervolgacties naar aanleiding van ‘Vaders in the game’ dat in 2012 werd uitgevoerd. Het RKD bood hierbij ondersteuning aan de deelgemeente en betrokken maatschappelijke organisaties en trad hierbij met name op vanuit de makelaarsrol om de diverse partijen met elkaar in verbinding te brengen.
‘Ik merk dat het RKD veel doet om organisaties op hun kansen te wijzen en ze te enthousiasmeren om te participeren en een rol te spelen in de samenleving. Het RKD heeft ondersteuning gegeven bij het mobiliseren van de doelgroep, bij de formulering van het project en bij het bereiken van draagvlak.’ Xenia Heemskerk Gebiedsregisseur deelgemeente Feijenoord
Uiteraard was het RKD er ook voor andere deelgemeenten. Zo werd in 2013 de deelgemeente Kralingen-Crooswijk geadviseerd over en ondersteund bij het betrekken van diverse organisaties in de wijk in de inzet rond taal, veiligheid en jongerenproblematiek. In het Centrum werden politie en stadsmarinier ondersteund bij het leggen van verbindingen met bewonersinitiatieven (buurtvaders) om overlast van jongeren te voorkomen.
13 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
In 2014 neemt Rotterdam afscheid van de deelgemeenten. Hiervoor in de plaats komen de gebiedscommissies, die eigen bevoegdheden krijgen. Op 19 maart 2014, wanneer de verkiezingen voor de gemeenteraad plaatshebben, kunnen Rotterdammers ook stemmen voor hun gebiedscommissie. Hiertoe is het van belang dat Rotterdammers weten wat de overgang van deelgemeenten naar gebiedscommissies inhoudt. Het RKD signaleerde in 2013 echter dat veel Rotterdammers hier nog niet (voldoende) van op de hoogte waren en heeft daarop pro-actief contact gezocht met de gemeente om dit onder de aandacht te brengen, met het aanbod om te adviseren en te ondersteunen bij het versterken van het communicatietraject richting diverse groepen Rotterdammers. Van dit aanbod is echter geen gebruik gemaakt. Het RKD constateert dat de ingezette communicatielijn te weinig Rotterdammers daadwerkelijk bereikt heeft. Een enigszins vergelijkbare situatie deed zich voor omtrent het Wijkprofiel (voorheen sociale en veiligheidsindex). De respons voor dit onderzoek geeft in het algemeen nog geen representatieve weergave van de diversiteit van de Rotterdamse bevolking. Het RKD ondersteunde de afdeling OBI (Onderzoek en Business Intelligence) van de gemeente ten behoeve van het bevorderen van een hogere en meer diverse respons in de meting van najaar 2013. In een aantal wijken was verbetering zichtbaar in de respons. In het algemeen blijft inzet nodig voor het bevorderen van een diverse respons.
2.3 Deskundigheidsbevordering Het RKD richt zich op het vergroten van de kennis en vaardigheden van professionals om zelf in hun werk de aansluiting op de diversiteit van de stad optimaal te kunnen benutten. In hierna volgende hoofdstukken leest u meer over aanbod dat in het afgelopen jaar is gerealiseerd aan professionals bij diverse maatschappelijke organisaties en ook aan toekomstige professionals, door ondersteuning aan studenten binnen het onderwijs. Dit aanbod geldt uiteraard ook voor professionals werkzaam binnen de overheid. In 2013 heeft het RKD hiertoe een bijdrage geleverd aan de leergang ‘ambtenaar nieuwe stijl’, in samenwerking met het Cluster MO en de Hogeschool Inholland. Op weg naar een participatiesamenleving is een transitie ingezet naar een andere rolverdeling tussen overheid en burgers, die onder meer vragen oproept over taken, rollen en competenties van ‘de nieuwe ambtenaar’. Het RKD verzorgde een workshop over cultuursensitief werken. Op 7 november 2013 werd de jaarlijkse regiodag seksueel geweld georganiseerd vanuit de GGD Rotterdam-Rijnmond. Tijdens deze regiodag komen vele professionals uit zowel verschillende overheidsorganisaties als maatschappelijke (hulpverlening)instellingen bijeen voor deskundigheidsbevordering en uitwisseling. Het RKD verzorgde op verzoek van de GGD tijdens deze dag een workshop over ‘cultuursensitief werken in begeleiding na seksueel geweld’, in samenwerking met het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld. In de twee rondes namen hier in totaal zo’n 50 professionals aan deel. Seksueel geweld komt voor in alle verschillende bevolkingsgroepen. Hoe ermee wordt omgegaan, verschilt per gemeenschap. Dit hangt onder meer samen met de omgang met seksualiteit binnen verschillende culturele en religieuze gemeenschappen en de opvattingen over eerbaarheid en man-vrouwverhoudingen. Tijdens de workshop werd ingegaan op de vraag of hierbij een specifieke benadering en kennis van de achtergronden van een cliënt nodig is. Ook werd
14 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
er ingegaan op de aspecten waar rekening mee moet worden gehouden om cultuursensitief te werken.
2.4 Maatwerk door kenniskringen De kenniskringen voor de Caribische gemeenschap in Rotterdam, vanaf 2012 opgezet vanuit de Directie Veiligheid met betrokkenheid van bureau Progres, werden in 2013 geleid door de kenniscentra voor emancipatie (Dona Daria) en diversiteit. Signalen die uit de kenniskringen naar voren komen, worden door beide kenniscentra vertaald richting de gemeente en eventueel andere maatschappelijke instellingen. Centrale thema’s waren werk, gezondheid en veiligheid. De kenniskringen krijgen een vervolg in 2014. Het RKD wil het instrument kenniskring ook inzetten voor andere groepen, zoals Pakistaanse Rotterdammers.
2.5 Diversiteit in besturen Het belang van diversiteit in besturen van maatschappelijke organisaties is in 2013 door het RKD samen met de Gemeente Rotterdam op de agenda gezet. De gemeente voerde, naar aanleiding van een motie van de gemeenteraad, in 2012 een inventariserend onderzoek uit naar de diversiteit van besturen qua leeftijd, geslacht en culturele achtergrond onder een steekproef van Rotterdamse maatschappelijke organisaties. Het RKD adviseerde in 2012 al bij de opzet en uitvoering daarvan. In het voorjaar van 2013 verscheen het rapport van deze ‘quickscan’. Naar aanleiding hiervan organiseerde het RKD op 13 juni samen met de Gemeente Rotterdam een rondetafelbijeenkomst met maatschappelijke organisaties uit diverse sectoren (o.a. zorg, cultuur, levensbeschouwelijke organisaties). De uitkomsten van de bijeenkomst zijn aan wethouder Louwes aangeboden. Deze boden handvatten voor het verder agenderen en praktisch ondersteunen van verdere diversificatie van Rotterdamse besturen. In het algemeen kwam naar voren dat het belang van diversiteit in besturen wel breed wordt gedeeld, maar in de praktijk meer prioriteit en praktische ondersteuning nodig is om dit een impuls te geven. Naar aanleiding van deze uitkomsten is er een vervolgtraject ingezet in samenwerking met SBAW (programma Bestuur Lokaal) en Vrijwilligerswerk Rotterdam, dat verder zijn beslag krijgt in 2014.
2.6 Informatie, presentatie, communicatie Een niet minder belangrijke functie vervult het RKD als ‘vraagbaak’, waarbij snel en compact relevante informatie op concrete, min of meer specifieke vragen, wordt verstrekt. In 2013 ging dat bijvoorbeeld over het netwerk rond diversiteit in de deelgemeente IJsselmonde, de betrokkenheid van Rotterdamse jongeren bij de strijd in Syrië, de activiteiten in de stad rond 150 jaar afschaffing van slavernij, de betrokkenheid van ‘allochtone groepen’ bij de WMO en antisemitisme onder jongeren. Het RKD verzorgde op verzoek bij diverse gelegenheden presentaties over diversiteit en het beleid ten aanzien van diversiteit in de stad, zoals op 25 januari 2013 aan een groep van Zweedse burgemeesters en op 12 ‘Kenniscentrum diversiteit: een rijke maart aan een groep studenten en docenten van de schakel tussen overheid en de Amerikaanse Purdue University. Rotterdamse samenleving vanwege Laatstgenoemde groep was op uitnodiging van TNT in Nederland – het Rotterdamse programma werd verzorgd in samenspraak met de Gemeente Rotterdam. In juni was via ‘Eurocities’ een delegatie uit Dublin op bezoek die specifiek geïnteresseerd was in jongerenparticipatie in de stad. Het RKD was ook daarbij aanwezig om informatie te
15 www.diversiteitrotterdam.nl
het uitgebreide netwerk dat reikt tot in de diepste haarvaten van het Rotterdamse.’ Joke Drijfhout Beleidsadviseur MeerDoen
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
verschaffen. Samen met de gemeente en RADAR, kenniscentrum anti-discriminatie, werd op 18 oktober in Nancy een workshop verzorgd over ‘Diversity as an asset in the fight against racism’ tijdens de conferentie van de European Coalition of Cities against Racism (ECCAR), waarvan Rotterdam deel uitmaakt. RKD was ook in 2013 weer van de partij bij het Nationaal Integratiediner dat op 10 oktober werd gehouden en verzorgde een tafel met diverse deelnemers. Ook werd bij deze gelegenheid een placemat met stellingen voor discussie ontwikkeld in samenwerking met het RKD. Vanuit het programma MeerDoen werd het initiatief genomen tot de opvoedweek in de eerste weken van oktober. Zo’n 3000 Rotterdammers in al hun diversiteit ontmoetten elkaar om te spreken over opvoeding in de stad. Het RKD heeft vanuit zijn makelaarsfunctie bijgedragen aan de realisatie van de tafels - van de totaal 219 tafels werden er 63 gerealiseerd via het netwerk van het RKD. Ouders bleken de meeste vragen te hebben over mediagebruik en contact tussen ouders en de school. Ouders gaven ook aan de overgang van basisschool naar middelbare school en van middelbare school naar beroepsonderwijs lastig te vinden en ouders met een niet-Nederlandse achtergrond vinden het soms moeilijk om kinderen op te voeden ‘tussen twee culturen’. Het initiatief van de opvoedweek is goed ontvangen. Het RKD wil vanuit zijn eigen taakstelling het initiatief in 2014 voortzetten.
16 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
3 De cultuursensitieve professional Rotterdam met al haar diversiteit is een stad die altijd in beweging is, krachtig is, maar het is ook een stad die veel vraagt van haar professionals. Het werken in een diverse samenleving is een geweldige ervaring, maar ook een uitdaging. Met name de kwetsbare wijken kennen veel vraagstukken die te maken hebben met de diversiteit van de stad. Rotterdam heeft een betrokken maatschappelijk middenveld, waar dat de laatste jaren sterk in beweging is. Het welzijnswerk en de zorg worden in veel gebieden gereorganiseerd. Via gebiedsgerichte inkoop zoekt de gemeente naar de partij die het beste aansluit bij de uitdagingen in een gebied en daar een eigen duidelijke visie op heeft. Dit heeft geleid tot veel nieuwe professionals in de stad. Vanuit gemeente en instellingen wordt ingezet op het vraaggericht en steeds laagdrempeliger werken in de wijken. We gaan niet meer uit van het oplossen van de klacht van de bewoner maar investeren in de eigen kracht. Via onder meer de wijkteams, Children’s zones en nieuw welzijn moet het aanbod van zorg en ondersteuning dichter bij de Rotterdammer komen en meer gericht zijn op de eigen kracht van de bewoners. Deze ontwikkelingen vragen veel van de professionals in de stad. Specialisten moeten generalisten worden, die open staan voor alle bewoners, zich bewust zijn van de wijk waar ze in werken, welke vraagstukken daar leven en zich sensitief op kunnen stellen om de diversiteit van de wijk te begrijpen en hierop in te spelen. Vanuit het RKD begeleiden we instellingen en professionals in deze ontwikkelingen. Met partners zoeken we naar krachten, best practices en knelpunten om zo een ondersteuningsen adviseringsaanbod op te zetten waarmee we zorgen dat een goed, aansluitend en sensitief aanbod ontstaat dat alle Rotterdammers bereikt. In dit hoofdstuk geven we u inzicht in wat we in 2013 ondernomen hebben met verschillende beroepsgroepen om hieraan te werken. In totaal zijn 36 te onderscheiden werkzaamheden verricht in deze sector in 2013.
3.1 Zorg De zorg in Rotterdam maakt een transitie door, met nieuwe aanbieders in diverse gebieden, verdere decentralisatie en inzet op integraal werken (ontwikkeling naar wijkteams) en, mede binnen het kader van de WMO, steeds meer nadruk op zorg binnen het eigen netwerk, zoals via mantelzorg. Vanuit het RKD volgen we de ontwikkeling en adviseren we de instellingen over met name het sensitief werken in de wijken. Dat doen we onder meer in diverse overlegsituaties, zoals binnen de Keten dementiezorg, waar het RKD deel van uitmaakt. In Rotterdam zijn er verschillende instellingen die reeds veel ervaring hebben op het gebied van cultuursensitief werken, zoals bijvoorbeeld het RIAGG en Laurens. Met deze organisaties heeft het RKD contact gehad om in kaart te brengen wat hun werkwijze succesvol maakt en hoe dit kan worden overgedragen naar andere instellingen.
17 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
Naast het verzamelen en beschikbaar maken van kennis hebben we in 2013 via stedelijke overleggen van zorginstellingen aandacht gevraagd voor cultuursensitief werken in de zorg en hebben we via workshops en trainingen instellingen versterkt in hun cultuursensitief werken. Deze trainingen worden op maat gemaakt voor de verschillende instellingen door in gesprekken met leidinggevende en uitvoerende medewerkers te inventariseren waar de vraagstukken liggen om daar vervolgens een aanbod voor te formuleren. De training is onder meer uitgevoerd voor Zichtbare Schakels. Deze organisatie zet wijkverpleegkundigen in, die een belangrijke functie hebben als ogen en oren van overige zorginstellingen. Zichtbare Schakels constateerde echter nog niet optimaal aansluiting te kunnen vinden bij diverse groepen wijkbewoners. In 2012 belegde RKD daarom een aantal netwerkbijeenkomsten voor Zichtbare Schakels met partijen in de wijken. In 2013 zijn we verder in gesprek gegaan over wat het betekent om cultuursensitief te werken. Alle verpleegkundigen hebben deelgenomen aan een door het RKD verzorgde training in cultuursensitief werken.
3.2 Fysieke inrichting Ook binnen de fysieke inrichting van de stad spelen vragen rond diversiteit. Hoe wordt de stad, het woonklimaat ingericht zodat diverse Rotterdammers zich hier thuis voelen en zich aan de stad binden? In 2013 hebben we verschillende van deze instellingen ondersteund en van advies voorzien bij hun inzet in de stad. Met name het beter ‘Het RKD heeft voor onze afdeling verkoop, aansluiten op de diversiteit in de wijken heeft aankoop en bedrijfshuisvesting een zeer daarbij in 2013 aandacht gehad. Zo verzorgde het succesvolle inspirerende workshop over culturele RKD een workshop voor medewerkers van diversiteit georganiseerd. Leerzame culturele Woonstad over diversiteit, waarin met name vragen weetjes afgewisseld met prikkende stellingen over interculturele communicatie aan bod kwamen. waarbij door het RKD op een professionele en Het RKD adviseerde verder onder meer bij enthousiaste manier de discussie op gang werd onderzoeken naar behoeften van oudere migranten gebracht. Wij zijn zeer tevreden over de aanpak en op het gebied van wonen en had inbreng tijdens kijken met veel plezier terug op deze interessante een expertsessie over een zorgzame woonomgeving middag.’ voor jongeren in Rotterdam. Daarnaast lichten we hier graag de ondersteuning Nancy van der Mark uit die het RKD verleend heeft bij de Verkoopadviseur Woonstad totstandkoming van het gastarbeidersmonument. Met dit monument in het Afrikaanderpark wordt de inzet van de eerste generatie arbeidsmigranten voor de stad Rotterdam geëerd. De onthulling van het monument markeerde ook de afsluiting van een periode. De tweede en derde generatie migranten zijn een onderdeel geworden van onze samenleving en vormen de talenten van de toekomst. Het RKD ondersteunde de initiatiefgroep bij de realisatie van de onthulling op 10 november 2013.
18 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
3.3 Media In 2013 is de samenwerking met RTV Rijnmond voortgezet om het thema diversiteit op de agenda te zetten. In 2013 werd ten eerste een fietstocht georganiseerd voor medewerkers langs diverse gebedshuizen in de stad, als vervolg op de serie workshops voor medewerkers over religieuze diversiteit in 2012. Verder werd een serie workshops over diverse culturele achtergronden in de stad gerealiseerd. In deze workshops gingen Rotterdammers van respectievelijk Turkse, Marokkaanse, Antilliaanse en Poolse achtergrond in gesprek met redacteuren en verslaggevers van RTV Rijnmond. Daarbij werden mensen betrokken die als nieuwkomers naar Rotterdam waren gekomen (eerste generatie) en mensen die hier geboren en getogen waren, omdat hun perspectieven verschillen, terwijl ze dezelfde culturele achtergrond delen. Met andere woorden: ook tussen generaties is er diversiteit, wat in deze workshops zo naar voren kwam. ‘Bij RTV Rijnmond vinden we het van belang dat onze Verder ondersteunde RKD bij de programmering en verslaglegging aansluit bij de diverse opzet van een pilotserie tvrealiteit van Rotterdam. Het RKD heeft ons bij een aantal programma’s over Rotterdamse activiteiten in het kader van diversiteit ondersteund, zoals de ondernemers, waarin de serie workshops voor onze medewerkers over religieuze en diversiteit ook naar voren komt. culturele diversiteit in de stad. De samenwerking was heel De pilot wordt in 2014 fijn. Het RKD denkt mee en komt zelf ook met ideeën.’ uitgezonden en wordt Prya Bisambhar verbonden aan de Medewerker diversiteit RTV Rijnmond publiekscampagne ‘100% Rotterdam, 100% diversiteit’.
3.4 Maatschappelijke partners Het RKD werkt in de stad samen met een groot netwerk aan instellingen die zich bezig houden met vraagstukken die gerelateerd zijn aan de diversiteit in de stad. Afwisselend voeden deze organisaties ons, adviseren, ondersteunen of brengen we deze organisaties in contact met andere organisaties die hen verder kunnen helpen. We agenderen diversiteitsthema's tijdens expertmeetings en bij individuele overleggen met partners die nog onvoldoende kennis/aandacht hebben voor thema's. Het meeste werk richt zich op het adviseren van organisaties die vastlopen in vraagstukken en het verbinden van organisaties en methodieken aan partners die meer voor elkaar kunnen beteken. Een voorbeeld hiervan is Stichting Kinderrechten. Zij willen dat alle professionals die in Rotterdam met kinderen werken dit doen met respect voor de rechten van het kind. Ze hebben hiervoor handleidingen gemaakt per beroepsgroep. Het is voor hen echter heel moeilijk om de beroepsgroepen bewust te maken van het belang van het respecteren van de rechten van het kind. Het RKD heeft geadviseerd over de agendering van het thema. De Stichting Mythe Ontkracht, die zich richt op het doorbreken van mythes over het maagdenvlies en misstanden die daaruit voortkomen, werd door het RKD ondersteund om dit thema te agenderen bij specifiek mannen van Turkse origine. Tot slot noemen we op deze plaats een bedrijf dat het RKD in 2013 van advies voorzag, namelijk Unilever Benelux. In een training voor ‘high potentials’ binnen het bedrijf leverde het RKD een bijdrage rond het thema diversiteit. Daarbij kreeg met name de verdeling tussen mannen en vrouwen in het bedrijf de aandacht.
19 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
3.5 Landelijke partners Het RKD richt zich met haar werk op de stad Rotterdam en de diversiteitvraagstukken die zich binnen de stad afspelen. We werken samen met de andere kenniscentra in de stad maar hebben ook regelmatig contact met landelijke kenniscentra. In deze samenwerking gaat het enerzijds om de vertaalslag en het toegankelijk maken van landelijke kennis naar de praktijk in Rotterdam en anderzijds om het inbrengen van Rotterdamse expertise in bijvoorbeeld landelijke onderzoeken. Zo neemt het RKD deel aan de implementatiewerkplaatsen ‘VIMP4youth’ van Movisie. Vanuit Movisie zijn in de afgelopen jaren diverse methodieken ontwikkeld rondom seksuele weerbaarheid van jongeren. De implementatiewerkplaatsen zijn erop gericht de beschikbare methodieken uit te rollen in verscheidene steden. Het RKD zet zich ervoor in om dit ook in Rotterdam over te dragen aan partners die betrokken zijn bij jongeren. Het RKD ziet het als een belangrijke taak om beproefde methodieken toegankelijk te maken. Op provinciaal niveau hebben we met JSO kennis en ervaring uitgewisseld en gesproken over mogelijkheden voor samenwerking. Landelijke expertisecentrum gezondheidsverschillen Pharos voert een onderzoek uit rondom het informeren van allochtone doelgroepen rondom borstkanker en het belang van deelname aan screening. Het RKD neemt deel aan de begeleidingscommissie van het onderzoek en heeft het onderzoek onder de aandacht gebracht bij groepen in Rotterdam.
20 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
4. Sterkere wijken Optimaal aansluiten bij diversiteit vraagt bij concrete activiteiten een gebiedsgerichte benadering – het ene gebied is het andere immers niet. RKD ondersteunt daarom professionele en vrijwilligersinstellingen om op het niveau van wijken een aanpak op maat te ontwikkelen. In 2013 zijn in dit kader 21 verzoeken behandeld, waarvan enkele hieronder worden uitgelicht. Delphi Opbouwwerk in Delfshaven is in 2013 gestopt met zijn activiteiten. Het RKD heeft contact gehad om ontwikkelde methodieken, met name rond het tegengaan van schooluitval, te kunnen borgen. Met Rotterdam Sportsupport is contact geweest over diversiteit in de sport. Het RKD was gastheer van een expertmeeting over dit thema. ‘Even buurten’ is een project van diverse zorginstellingen in Rotterdam dat erop gericht is om ouderen langer zelfstandig te kunnen laten wonen door praktische ondersteuning. In 2013 werd een evaluatie uitgevoerd, waarin het RKD heeft geadviseerd. De Stichting Krachtvrouwen kreeg ondersteuning bij haar activiteiten in het westen van de stad. Het RKD richt zich met haar werkzaamheden vooral op gemeente, (wijk)instellingen en maatschappelijke organisaties maar incidenteel bereiken ons ook vragen van groepen bewoners die initiatieven hebben waarmee ze een bijdrage leveren aan diversiteitvraagstukken in de wijken. Deze initiatieven komen voort uit de eigen kracht van bewoners en vormen de parels van onze stad. Als kenniscentrum zetten we ons met name in om de initiatieven te binden aan partners in de wijken en adviseren we over hoe ze hun doelen nog beter kunnen bereiken. Het RKD biedt tweedelijns ondersteuning aan vrijwilligersorganisaties waar het gaat om het ontwikkelen van een breder vizier en betere aansluiting op diversiteit in de wijk. In 2013 gold dat onder meer voor Stichting African United Women, die het RKD benaderde om activiteiten voor jongeren op te zetten. Het ging ook om jongeren bij het verzoek van de jongerencommissie van de Othman Moskee in Kralingen-Crooswijk. Het RKD fungeerde als makelaar in het leggen van verbindingen met diverse andere partijen in de wijk om gezamenlijk activiteiten op te zetten voor jongeren. Uit de ‘Het Rotterdams Kenniscentrum samenwerking zijn diverse activiteiten voortgekomen. Diversiteit is voor onze Stichting Krachtvrouwen werd door het RKD geadviseerd in organisatie een belangrijk organisatievorming en de ontplooiing van diverse steunpunt in bemiddeling, activiteiten en om hierin contact te leggen met de nieuwe advise, welzijnsaanbieder in het centrum. In het kader van het deskundigheidsbevordering. Nederland-Rusland jaar heeft een aantal Rotterdammers Medewerkers van het met roots in de voormalige Sovjet-Unie activiteiten kenniscentrum leveren een ondernomen. We hebben hen daartoe in contact gebracht bijdrage aan het realiseren van met diverse partners en ondersteund bij de realisatie van onze activiteiten en doelen. Voor diverse activiteiten. onze organisatie is het de enige Om aan een brede groep vrijwilligersorganisaties kennis en praktische instrumenten over te dragen, werd op 23 mei 2013 een kennislab georganiseerd in samenwerking met Vrijwilligerswerk Rotterdam. Voorafgaand werd bij vrijwilligersorganisaties geïnventariseerd met welke knelpunten en uitdagingen ze te maken hebben.
organisatie in Rotterdam die vragen van onze vrijwilligersorganisatie kwalitatief kan beantwoorden.’ Olga Sterenshis Voorzitter stichting Covor
21 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
Op basis daarvan stonden drie thema’s in de workshops centraal: het vinden en binden van vrijwilligers, beschikbare hulpbronnen en locaties. Ruim 25 vrijwilligersorganisaties uit de wijken namen deel aan het kennislab. De signalen die hieruit naar voren zijn gekomen, zijn naderhand overgedragen aan de gemeente. Ook het initiatief ‘Het geluid van Rotterdam’ van fotograaf Carel van Hees is door het RKD ondersteund. Het initiatief is erop gericht om Rotterdammers bewust maken van de kracht van de stad door beeld, geluid en dialoog. In 2013 heeft het RKD ondersteuning geboden om dit idee vorm te geven en uit te werken. Begin 2014 zal het eerste magazine uitgegeven worden. Dit zal ook verbonden worden aan de publiekscampagne ‘100% Rotterdam, 100% diversiteit’.
22 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
5 Diversiteit in onderwijs en onderzoek Het RKD hecht grote waarde aan aandacht voor de kracht van diversiteit in het onderwijs op alle niveaus, waarin immers de actieve burgers en professionals van de toekomst gevormd worden. Diversiteit benaderen en weten te benutten als kracht begint met het bewustzijn van die kracht. Dat de visie op diversiteit als kracht een plaats heeft in het onderwijs, is daarbij van essentieel belang om toekomstige professionals goed voor te bereiden op de beroepspraktijk. Ook onderzoek naar diversiteit wordt door het RKD van harte ondersteund. Onderzoek geeft ons meer inzicht in de kansen maar zeker ook de uitdagingen van diversiteit nu en in de toekomst, zodat de samenleving daarop in kan spelen. In dit hoofdstuk geven we een kijkje in de bijdrage van het RKD in 2013 aan onderwijs en onderzoek – een volledig overzicht van de in totaal 27 verzoeken in dit veld vindt u in de bijlage.
5.1 Gastcolleges en meer In 2013 heeft het RKD met diverse Rotterdamse hbo-opleidingen gewerkt aan het integreren van het thema diversiteit in het curriculum. Zo werd er nauw samengewerkt met de hogeschool Thomas More. Het RKD adviseerde en ondersteunde deze pabo door een inzet op diverse aspecten. Zo werden er op 18 november 2013 gastcolleges verzorgd voor circa 90 derdejaars studenten over diversiteit in Rotterdam door het RKD. Ook ondersteunde het RKD bij het organiseren van dialoogtafels tussen studenten van de pabo en leerlingen van de ernaast gelegen Lucia Petrus mavo (circa 120 deelnemers). Veel studenten van de pabo komen van buiten Rotterdam en de populatie is qua culturele achtergronden redelijk eenzijdig (‘autochtoon’) samengesteld. De populatie van de Lucia Petrus mavo is veel meer een afspiegeling van de diversiteit van Rotterdam. Het gesprek tussen de studenten en leerlingen betekende voor velen een eerste directe kennismaking met diversiteit. De pabo heeft het RKD ook gevraagd te adviseren over het aantrekken van een meer diverse studentenpopulatie en het verder integreren van het thema diversiteit in de opleiding en het kennismaken door studenten met diversiteit in de praktijk. Gastlessen over diversiteit werden door het RKD ook verzorgd aan de Hogeschool Rotterdam (HR) en wel in de introductieweek van de eerstejaars studenten aan sociale opleidingen. Op basis van deze ervaring zijn RKD en het Instituut Sociale Opleidingen nu in gesprek over het uitwerken van een vergelijkbaar gastcollege als onderdeel van de masteropleidingen. Op 22 maart 2013 werd een gastcollege over diversiteit verzorgd door wethouder Louwes aan vierdejaars studenten bedrijfseconomie en MER (management, economie en recht) van de HR. Voor de organisatie van dit gastcollege had de opleiding het RKD benaderd. ‘De meerwaarde voor onze samenwerking met het RKD was en is het samen optrekken om diversiteit concreet, dus zichtbaar en bespreekbaar te maken voor onze studenten. Met concreet bedoelen we de prachtige ontmoetingen die we samen geïnitieerd hebben. De ontmoetingen zijn de dragers van onze projecten. Tijdens de toetsing werden deze ontmoetingen dan ook als meest inspirerend genoemd door onze studenten. Opmerkingen als "wat een eye opener", “voor die ander zijn wij net zo vreemd”, “wat lijken we op elkaar”, “ik durf nu eerder op mensen af te stappen”. Diversiteit is niet alleen kleur en geloof. Vanuit de Thomas More Hogeschool hopen wij dan ook op een inspirerende voortzetting van onze samenwerking in de toekomst.’ Marjo Quartel Thomas More Hogeschool
23 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
Het gastcollege maakte deel uit van een serie gastcolleges ter oriëntatie op de toekomstige beroepspraktijk. Het RKD neemt verder deel aan de beroepsveldcommissies van de opleiding CMV en de master pedagogiek van de HR, om ook binnen dat kader het aspect diversiteit te blijven agenderen. Net als in 2012 heeft het RKD het Marnix Gymnasium ondersteund bij de invulling van workshops ‘wereldoriëntatie’, over diverse culturen die voorkomen in Rotterdam, voor de eerste klassen. Het RKD heeft in 2013 gesprekken gevoerd met De Geweldige School. Deze organisatie legt zich toe op het tegengaan van pesten en geweld in de breedste zin op scholen van alle niveaus. De andere kant van die medaille is het positief kunnen omgaan met diversiteit in alle aspecten. Pesten is immers vaak het gevolg van ‘anders’ zijn. Bekeken wordt hoe het RKD onder meer in de ontwikkeling van lesmateriaal en trainingen voor medewerkers in het onderwijs die door De Geweldige School worden aangeboden kan bijdragen. Het landelijke adviescentrum voor het onderwijs CPS organiseert ‘mystery visits’ van ouders die zogenaamd overwegen om hun kind in te schrijven op een school, om onderzoek te doen naar hoe scholen ouders benaderen. De mate van cultuursensitiviteit in de benadering is een van de aandachtspunten. Vanuit de makelaarsfunctie heeft het RKD CPS in contact gebracht met vrijwilligers van diverse achtergronden om hieraan een bijdrage te leveren.
5.2 Onderzoek binnen en buiten Rotterdam De twee Rotterdamse hogescholen hebben gezamenlijk een werkplaats omtrent de WMO opgezet. Een van de thema’s die binnen de werkplaats in het bijzonder de aandacht krijgen, is religieus geïnspireerde initiatieven binnen de WMO. Het RKD heeft de werkplaats in contact gebracht met mogelijk interessante initiatieven voor het onderzoek.
'Het RKD is een waardevolle partner voor de Erasmus Universiteit in onderzoek naar diversiteit, migratie en integratie. We werken succesvol samen in diverse Europese projecten, zoals AMICALL en UniteEurope. Het RKD brengt daarbij kennis in vanuit de praktijk van Rotterdam. In 2013 was RKD ook partner in een aanvraag voor UPSTREAM, een Europees onderzoek naar 'mainstreaming' van integratiebeleid, dat we vanaf 2014 in samenwerking met de partners gaan uitvoeren.'
In de afgelopen twee jaar heeft het RKD medewerking verleend aan diverse onderzoeken vanuit de Erasmus Peter Scholten Universiteit Rotterdam (EUR), met name Universitair hoofddocent bestuurskunde Erasmus vanuit de Faculteit Sociale Universiteit Rotterdam en associate director Wetenschappen. In 2013 werkte het RKD IMISCOE mee aan het IMPACIM onderzoek, een Europees vergelijkend onderzoek naar beleid en praktijk omtrent gezinsmigratie. Ook verzocht de EUR het RKD op te treden als partner in een Europese aanvraag voor internationaal vergelijkend onderzoek naar ‘mainstreaming’ van integratiebeleid (van specifiek naar generiek beleid). De aanvraag werd goed gekeurd en in 2014 zal het onderzoek van start gaan. Het RKD zal in de uitvoering van het onderzoek betrokken blijven.
24 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
RKD is ook betrokken bij onderzoek binnen andere faculteiten en afdelingen. Zo nemen we deel aan de adviesgroep voor een onderzoek naar sociale ongelijkheden in leefstijl en cardiovasculaire risicofactoren binnen het Erasmus Medisch Centrum. Het RKD werd ook benaderd door de Universiteit van Amsterdam (UvA) om mee te denken in een onderzoeksopzet over religie, seculariteit en seksualiteit en nam deel aan de workshop met diverse maatschappelijke partners om de opzet verder uit te werken (waarbij ook de Rotterdamse kenniscentra emancipatie en homo-emancipatie betrokken waren). De Universiteit van Utrecht legde contact met het RKD over de opzet van een vergelijkend onderzoek in 14 landen naar welke bijdrage diversiteit kan leveren aan sociale cohesie, sociale mobiliteit en economische ontwikkeling. Het RKD fungeert als klankbord in de nadere uitwerking van het onderzoek. Het Verweij-Jonker instituut voltooide in 2013 een onderzoek naar allochtone jongeren met een licht verstandelijke beperking en de mogelijkheden van het inzetten van ‘maatjes’ voor deze groep. Als onderdeel hiervan werd een expertmeeting gehouden met diverse maatschappelijke instellingen, waaronder het RKD. Het onderzoeksrapport is eind 2013 verschenen en ook gepubliceerd op de RKDwebsite.
5.3 Vertaling naar de praktijk Het RKD is geen onderzoeksinstituut maar ziet voor zichzelf vooral de taak om ten eerste, zoals hierboven beschreven, kennis in te brengen in onderzoek vanuit zijn eigen praktijkexpertise en ten tweede om kennis uit onderzoek weer te vertalen naar en over te dragen aan professionals in de praktijk van het werkveld. Een van de gremia waarbinnen dat gebeurt, is het leernetwerk dat het RKD vormt samen met de Hogeschool Rotterdam en Hogeschool Inholland in Rotterdam. Het leernetwerk fungeert als een podium waar professionals, studenten, wetenschappers, docenten en beleidsmakers elkaar vinden om kansen en uitdagingen inzichtelijk te maken. Jaarlijks worden er verschillende thema’s behandeld ter ondersteuning van de beroepspraktijk. In 2013 werden er twee bijeenkomsten gehouden: op 3 juni over welke kwaliteiten religieus en levensbeschouwelijk geïnspireerde organisaties meebrengen in WMO-praktijken en op 25 november over de praktijk van de wijkteams (i.s.m. de Gemeente Rotterdam). Tijdens het eerstgenoemde leernetwerk kwam onder meer naar voren dat deze vrijwilligersorganisaties doelgroepen bereiken die reguliere (hulpverlenende) organisaties niet bereiken en dat samenwerking daarom van groot belang is. Continuïteit aan beide zijden van de samenwerking is daarbij een aandachtspunt. Wat betreft de wijkteams (leernetwerk 25 november) was een van de bevindingen dat het van groot belang is dat de wijkteams in staat moeten zijn om goede verbindingen te leggen met andere partijen in de wijk en daarnaast dat de professionals in het wijkteam in staat moeten zijn cultuursensitief te werken.
25 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
‘Binnen DWARS heeft Een ander relevant netwerk is DWARS, de academische werkplaats RKD voor ons de over diversiteit in volgende meerwaarde het jeugdbeleid, gehad: RKD heeft veel die gevormd kennis en expertise op wordt door het gebied van Erasmus MC, de diversiteitsvraagstukke GGD Rotterdamn. Zij beschikken over Rijnmond, het een uitgebreid netwerk RKD en tevens de van sleutelfiguren en twee organisaties. Concreet voornoemde adviseert RKD de hogescholen. Op Hogeschool Rotterdam 10 september bij het actualiseren en 2013 werd vanuit up-to-date houden van DWARS het het curriculum van de seminar masteropleiding ‘Diversiteit in de pedagogiek, geven zorg voor jeugd’ gehouden. In het contact met cliënten uit een zij gastcolleges voor andere cultuur is een open houding, enthousiasme en studenten en delen zij nieuwsgierigheid van groot belang. Alleen kennis over andere hun expertise met culturen is niet voldoende om problemen op te lossen. Cliënten docenten op willen gezien worden als individu, en niet als ‘verlengde’ van een verschillende groep. Het seminar had plaats voorafgaand aan de eerste academische promotie van de symposia werkplaats die we DWARS: Ilse Flink promoveerde op haar proefschrift ‘Migratie, gezondheid en het de zoeken van hulp bij afgelopen vier kinderen’. Eind januari 2014 wordt een seminar gehouden waarin terug gekeken wordt opjaar wat er in hebben georganiseerd. vijf jaar DWARS is bereikt. Binnen de hogeschool merken we dat het Kenniscentrum en hun expertise steeds meer bekendheid krijgt.’ Sandra Lohman Hogeschool Rotterdam
26 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
6 Open leerschool Zoals eerder aangegeven vindt het RKD het belangrijk dat Rotterdamse professionals voldoende toegerust zijn om te werken in het diverse Rotterdam. Binnen de open leerschool richten we ons ook op de toekomstige professionals. We geven studenten de kans om met adviseurs mee te draaien rondom verschillende vraagstukken en bieden mogelijkheden voor afstudeeronderzoeken. In 2013 zijn er 8 verschillende opdrachten uitgevoerd door studenten in dit kader. Een voorbeeld zijn de minors van de Hogeschool Rotterdam. In 2013 hebben drie groepen studenten een minor uitgevoerd bij het RKD. Ze hebben onderzocht hoe verschillende doelgroepen kijken naar diversiteit. Vervolgens hebben ze voor deze doelgroepen middelen ontwikkeld om ze positief naar diversiteit te laten kijken: op een basisschool en op diverse stedelijke evenementen met een breed publiek. Het volgen van deze minor heeft de studenten geleerd kennis te maken met Rotterdammers en hun visie op diversiteit en heeft ze geleerd om vanuit de visie van Rotterdammers middelen te ontwikkelen die bijdragen aan een bewustzijnsverandering. Dat heeft hen dichter gebracht heeft bij het worden van een cultuursensitieve professional. In 2013 hebben we ook samengewerkt met de Emmausschool. Leerlingen van deze school hebben via maatschappelijke stages meer geleerd hebben over de diversiteit in de stad. We hebben bijgedragen aan diverse (afstudeer)opdrachten waaronder studies naar de bijdrage die diversiteit levert aan de sociale cohesie in wijken, omgaan met psychiatrische problematiek in verschillende culturen en vroegsignalering, de participatiegraad in verschillende wijken en generatie Z.
27 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
7 Het Rotterdamse kennisnetwerk Naast het RKD zijn nog drie kenniscentra actief binnen het Rotterdamse burgerschapsbeleid, te weten: Dona Daria, kenniscentrum emancipatie, RADAR, kenniscentrum anti-discriminatie en Rotterdam V, kenniscentrum homo-emancipatie. Met regelmaat komen deze kenniscentra bij elkaar om vraagstukken die in de stad leven te inventariseren, inzet af te stemmen en ervaring uit te wisselen. Sommige vraagstukken raken de terreinen van verschillende kenniscentra die hier dan gezamenlijk in optrekken.
7.1 Kennisbank De kenniscentra hebben gezamenlijk een kennisbank in beheer waarin Rotterdammers, professionals en overheid terecht kunnen voor informatie over emancipatie, diversiteit en anti-discriminatie. Via de websites van de vier kenniscentra krijgt men toegang tot deze online kennisbank met enkele 10.000-en titels uit onderzoek, beleid en media. In 2014 zal de kennisbank verder uitgebreid worden met een methodiekenbank. In 2013 zijn meer dan een miljoen zoekacties uitgevoerd binnen de kennisbank.
7.2 Rotterdammers in debat De kenniscentra organiseren gezamenlijk een aantal publieksdebatten over thema’s die spelen in de stad en raakvlakken hebben met alle vier de aandachtsvelden. In 2013 zijn vier gezamenlijke debatten georganiseerd om thema's te agenderen bij Rotterdammers:
Debat over het slavernijverleden, met diverse partners uit de stad op het stadhuis (26 juni) Een tweeluik op Rotterdam Zuid over de bewoners en hun kracht, met veel persoonlijke verhalen van oude en nieuwe Rotterdammers (7 en 21 november) Een debat in Arminius over discriminatie op de arbeidsmarkt (12 december)
7.3 Vakblad Naast communicatie via de eigen kanalen zoals websites en nieuwsbrieven zien de vier kenniscentra een toegevoegde waarde in het gezamenlijk uitbrengen van informatie en kennis over thema’s in de stad die raakvlakken hebben met de vier werkterreinen. In 2013 hebben de kenniscentra een redactie samengesteld voor een gezamenlijk vakblad. Dat is erop gericht kennis te bundelen vanuit diverse invalshoeken om professionals inzicht te geven in ontwikkelingen in de stad en succesvolle methodieken die ingezet kunnen worden op verschillende thema's.
7.4 Voor de verandering Het RKD en Dona Daria hebben in 2013 het besturingsmodel ‘Voor de verandering’ verder ontwikkeld. Er is een training met handleiding vormgegeven voor overdracht van het besturingsmodel. Medewerkers van de vier kenniscentra hebben in de eerste training de toolkit en de methodiek overgedragen gekregen zodat zij op hun beurt weer in staat zijn om Rotterdamse instellingen te kunnen adviseren en ondersteunen bij het gebruik van het model. Begin 2014 zullen ambtenaren van de Gemeente Rotterdam (m.n. van Cluster MO en GGD Rotterdam-Rijnmond) de training over de toepassing van het model ook volgen vanuit het perspectief van opdrachtgevers.
28 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
7.5 Krachtenbundeling Op verschillende momenten gedurende het jaar hebben twee of meerdere kenniscentra de krachten gebundeld om kennis over te dragen. Zo is het meerdere malen voorgekomen dat RKD en Radar gezamenlijk een workshop verzorgd hebben (onder meer tijdens burgerschapsconferentie van RADAR op 6 maart 2013 en in samenwerking met de gemeente tijdens de conferentie van ECCAR (European Coalition of Cities Against Racism) op 17 oktober 2013). RKD en Rotterdam V hebben gezamenlijk de gemeente geadviseerd om de inzet rondom het versterken van de positie van allochtone LHBT-ers in de stad in een plan vorm te geven. De vier kenniscentra samen hebben de raadscommissie MVSP tweemaal geïnformeerd over hun inzet en naar aanleiding van het in 2013 uitgebrachte evaluatierapport over het eerste jaar van de kenniscentra. In het kader van de Dag van de Dialoog hebben de kenniscentra gezamenlijk een aftrap georganiseerd waarbij meer dan 120 Rotterdammers met elkaar in dialoog zijn gegaan. Vervolgens hebben de kenniscentra verspreid door de stad verschillende dialoogtafels georganiseerd. Ook ten behoeve van de opvoedtafels hebben alle kenniscentra zich ingezet om zoveel mogelijk Rotterdammers in dialoog te brengen over opvoeding in de stad.
29 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
8 Inzet 100% Rotterdam, 100% Diversiteit Het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit wil een belangrijke rol spelen in het presenteren van diversiteit als de kracht van onze stad. Dit vraagt een grote maar met name ook diverse inzet om Rotterdammers te betrekken. Deze inzet is terug te zien in een groot gedeelte van het werk van het RKD. Met onze stedelijke campagne ‘100% Rotterdam, 100% diversiteit’ brengen we de kracht van diversiteit in Rotterdam breed onder de aandacht. In 2013 waren we met deze campagne op verschillende plekken in de stad aanwezig, waaronder op de bewonerstop in Ahoy’, bij de opening van de vrijwilligerscentrale, het Rotterdam Unlimited festival en het Multicultureel Festival 150. Bij deze en overige gelegenheden zijn circa 3000 flyers verspreid, ruim 1000 setjes ansichtkaarten en de posters (600 stuks) van de campagne zijn verspreid over een breed scala aan instellingen in de stad. Tevens zijn we in 2013 begonnen met een samenwerking rondom maatschappelijke stages, met het Emmaus College. In dit kader gaan jongeren aan de slag met de publiekscampagne, om jongeren positief te laten kijken naar diversiteit. Dit is een open opdracht om jongeren zoveel mogelijk de kans te geven hun creativiteit in te zetten. PMG (minor) studenten zijn aan de slag met verschillende vraagstukken in de stad. In 2013 zijn 3 groepen actief geweest. Een groep is aan de slag geweest met het ontwikkelen van een spel om jonge kinderen kennis te laten maken met diversiteit. Een andere groep heeft gewerkt aan het presenteren van diversiteit als kracht op stedelijke evenementen. De publiekscampagne is een initiatief van het RKD maar wordt steeds meer een campagne van de stad. Daartoe leggen we verbindingen rond de campagne met andere initiatieven en partners in de stad. In 2013 werkten we samen met een initiatief voor het opzetten van een tijdschrift over diversiteit in Rotterdam en in de voorbereiding van een serie over ondernemerschap in de stad met RTV Rijnmond. Beide zullen verschijnen in 2014 en verbonden worden aan de publiekscampagne.
30 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
9 RKD in beweging Het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit is een jonge organisatie, gestart in 2012. Dat betekent dat het RKD volop in ontwikkeling is. Diversiteit stroomt door de aderen van het RKD. Het team is divers in leeftijd, afkomst en ervaring. Onze adviseurs komen uit verschillende sectoren: maatschappelijk werk, onderwijs, pedagogiek, opbouwwerk, hulpverlening en sociale wetenschap. Onze binding met de stad is sterk en door de jarenlange ervaring die onze adviseurs op verschillende posities in de stad op hebben gedaan en het netwerk dat daarbij opgebouwd is, zijn we in staat om de stad te lezen vanaf de straat tot de raad en weten we met creatieve verbindingen de diversiteit van deze stad verder tot bloei te brengen. Rotterdam is een stad die constant in beweging is en dus het RKD ook. Onze adviseurs blijven zich ontwikkelen om optimaal te kunnen blijven inspelen op de behoeften van de stad.
9.1 Tweedelijns profiel, in contact met eerstelijn Het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit is een tweedelijns organisatie en verricht dus geen uitvoerende activiteiten in de eerste lijn. Tegelijk is het zo dat we als kenniscentrum praktijk gebaseerde en praktijkgerichte kennis ontwikkelen en delen. Deze moet gevoed worden vanuit de praktijk van het uitvoerend werk, teruggekoppeld worden naar de praktijk en daar getoetst worden om de kennis actueel en contextueel te houden. Daarom zijn we enerzijds kritisch bij verzoeken, of deze passen bij de tweedelijns taakstelling van het RKD (als niet, dan verbinden we met andere partners), anderzijds onderhouden we een breed netwerk met eerstelijns organisaties.
9.2 Profilering Het RKD is een nieuwe organisatie in de stad. Omdat zij voortkomt uit twee organisaties die reeds lange tijd actief zijn in de stad, betekent dit dat het een eigen naam, een eigen ‘smoel’ op moet bouwen. Dat betekent dat gewerkt moet worden aan de eigen profilering en herkenbaarheid van het RKD in de stad. Om dat te bewerkstelligen, zijn in de afgelopen twee jaar al de nodige stappen ondernomen: oprichting zelfstandige juridische entiteit; in 2013 is de Stichting Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit ingeschreven bij de Kamer van Koophandel met het oprichten van de stichting worden ook de aanvragen en verantwoordingen richting de gemeente van hieruit gedaan en treedt dus niet langer een van de oprichtende partijen op als penvoerder hierin – dit is voor het eerst gebeurd met het indienen van het werkplan voor 2014-2015, in juli 2013 ook de financiën zijn belegd binnen de nieuwe stichting vanaf maart 2013 is een zelfstandige bedrijfsruimte gehuurd voor het werk van het RKD
In 2014 zal vooral veel aandacht blijven uitgaan naar profilering in communicatie en zichtbaarheid vanuit het RKD. Dit zullen we doen door uitwerking en uitbouw van het communicatiebeleid (de beoogde personele uitbreiding met een communicatiemedewerker is daarvoor een belangrijke stap). Daarin worden ook besluiten genomen over wie verantwoordelijk is voor de woordvoering, m.a.w.: herkenbaar is als ‘het gezicht’ van het RKD.
31 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
Personele inzet van beleidsadviseurs vanuit de oprichtende organisaties wordt verder geformaliseerd middels detacheringsovereenkomsten. Het werk voor het RKD wordt op locatie van het RKD verricht, zodat de scheiding ook fysiek duidelijk in de praktijk van het werken wordt aangebracht. Vanaf het begin is er geïnvesteerd in teamvorming en deskundigheidsbevordering van de medewerkers van het RKD, middels intervisie en trainingen. Daarbij stond steeds de vraag centraal: wat betekent het om adviseur te zijn, om vanuit een tweedelijns organisatie te opereren? Hierin wordt verder geïnvesteerd, waarbij ieders rol in profilering en communicatie van het RKD in het bijzonder aandacht zal krijgen. Door deze stappen zal het RKD zich nog verder ontwikkelen als hét loket voor informatie, advies, signalering, agendering, verbinding en ondersteuning op het gebied van diversiteit in Rotterdam. Kortom: het RKD en diversiteit in Rotterdam blijven in beweging!
32 www.diversiteitrotterdam.nl
Bijlage: Overzicht werkzaamheden RKD 2013 Overheid (H2 Diversiteit in beleid) Nr. Partner Inzet 1
GGD Rotterdam-Rijnmond
2
Gemeente Rotterdam, bestuursdienst
3
Gemeente Rotterdam, cluster MO Gemeente Rotterdam, cluster MO Gemeente Rotterdam, bestuursdienst
4 5
6
GGD Rotterdam-Rijnmond
7
Gemeente Rotterdam, cluster MO
8
Gemeente Rotterdam, cluster MO
Vroegsignalering van ggz- en lvb-problematiek in diverse gemeenschappen, met name onder allochtone doelgroepen. Presentatie op 25 januari 2013 over diversiteit en het beleid ten aanzien van diversiteit in de stad aan een delegatie Zweedse burgemeesters. Informatieverstrekking rondom activiteiten in IJsselmonde en betrokkenheid van het RKD in deze deelgemeente. Informatieverstrekking over betrokkenheid van Nederlandse jongeren bij de strijd in Syrië. Presentatie op 12 maart 2013 over diversiteit en het beleid ten aanzien van diversiteit in de stad aan een delegatie studenten en docenten van Purdue University (Amerika). Rond thema huiselijk geweld: uitzetten van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling binnen een brede groep vrijwilligersorganisaties van diverse achtergronden. Europees project ‘Unite Europe’ gericht op het ontwikkelen van een ict-tool voor inzet op social media bij de ontwikkeling van beleid en het peilen van de ‘temperatuur’ in de stad op het terrein van integratie (2012-2014). Informatieverstrekking over activiteiten in het maatschappelijk middenveld ter gelegenheid van het gedenken van 150 jaar afschaffing slavernij.
Informatie & advies x
x
Agendering Sociaal Ondersteuning makelaar x x x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit 9
10 11 12 13
14
Gemeente Rotterdam, cluster MO & Nationaal Programma Rotterdam Zuid Nationaal Programma Rotterdam Zuid Gemeente Rotterdam, cluster MO (MeerDoen) Deelgemeente Charlois Deelgemeente Feijenoord
15
Gemeente Rotterdam, cluster MO Gemeente Rotterdam, cluster MO (MeerDoen) en Sport & Cultuur
16
Huis van Europa
17
Deelgemeente KralingenCrooswijk
Jaarverslag 2013
Realiseren van hogere opkomst en actievere betrokkenheid van diverse groepen bewoners in Rotterdam-Zuid bij de ‘Burgertop op Zuid’ op 16 januari 2013. Input bij plan van aanpak van het Nationaal Programma Rotterdam Zuid. Workshop cultuursensitiviteit als onderdeel van de leergang ‘Ambtenaar nieuwe stijl’ op 5 november 2013. Informatieverstrekking over en agenderen van diversiteit. Ondersteuning bieden aan de deelgemeente en betrokken maatschappelijke organisaties bij het realiseren van vervolgacties naar aanleiding van ‘Vaders in the game’ (2012). Informatie verschaffen over jongerenparticipatie aan een delegatie uit Dublin op 5 en 7 juni 2013. Obesitas: ondersteuning bieden aan een coalitie van maatschappelijke partners en het programma MeerDoen in het realiseren van een ‘reizende karavaan’ van bijeenkomsten rond het thema bij diverse vrijwilligersorganisaties en meedenken met Sport en Cultuur (programma Lekker Fit) over betere aansluiting van de bestaande programmaonderdelen op de diverse bevolking via wijkorganisaties. Kennismakingsbijeenkomst maatschappelijke partners en verkenning mogelijkheden voor samenwerking rondom diversiteit in Rotterdam. Uitwisseling van kennis en ervaring rondom het zelfstandig opereren van vrijwilligersorganisaties vanuit de eigen kracht, specifiek de zelfredzaamheid van en samenwerking tussen verschillende vrouwengroepen in de deelgemeente.
34 www.diversiteitrotterdam.nl
x
x
x
x
x
x
x
x
x x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit 18
GGD Rotterdam-Rijnmond
19
Deelgemeente KralingenCrooswijk
20
Gemeente Rotterdam, directie veiligheid
21
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Gemeente Rotterdam, cluster MO
22
23 24
25 26 27
Gemeente Rotterdam, cluster MO Deelgemeente Feijenoord
Gemeente Rotterdam, cluster MO Gemeente Rotterdam Deelgemeente KralingenCrooswijk
Jaarverslag 2013
Programma ‘Klaar voor een kind’ rondom de perinatale gezondheid in Rotterdam: ontwikkeling van het 9maandenspel en een publicatie met diverse portretten over kraamzorg. Adviseren en ondersteunen van wijkpartners in hun betrokkenheid bij de ontwikkelingen rondom taal en veiligheid in de wijk. Leiden van kenniskringen voor de Caribische gemeenschap in Rotterdam en vertalen van signalen afkomstig uit deze kenniskringen richting de gemeente en eventueel andere maatschappelijke instellingen. Expertmeeting op 12 juni 2013 over acceptatie van homoseksualiteit binnen diverse ‘etnische en levensbeschouwelijke gemeenschappen’. Advies in het opstellen van een plan van aanpak voor de komende 4 jaar rondom acceptatie van homoseksualiteit (LHBT’ers) en ondersteuning bij de uitvoering van het plan. Advies rondom de mate van participatie van allochtone doelgroepen in het gebruik van reguliere zorg in de WMO. Adviseren over en ondersteunen in het realiseren van gesprekken tussen bewoners omtrent diversiteit in omgangsvormen die tot onbegrip en/of botsing kunnen leiden. Informatieverstrekking rondom signalen van antisemitisme onder jongeren, n.a.v. rapport Anne Frank Stichting. Deelname bijeenkomst kennisnetwerk ‘Zorg voor jeugd’ op 11 juni 2013: bijdrage vanuit het oogpunt van diversiteit. Advies en ondersteuning in het kader van jongerenproblematiek binnen de deelgemeente.
35 www.diversiteitrotterdam.nl
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
X
x
x x
X x x
x x
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit 28
Deelgemeente Feijenoord
29
Stadsmarinier en politie Rotterdam-Centrum
30
Gemeente Rotterdam, cluster MO
31
Gemeente Rotterdam, cluster MO
32 33
Gemeente Rotterdam, cluster MO Gemeente Rotterdam
34
Gemeente Rotterdam, OBI
35 36
Vereniging Nederlandse Gemeenten GGD Rotterdam-Rijnmond
37
Gemeente Rotterdam
Jaarverslag 2013
Taskforce armoedebestrijding: input en expertise vanuit het oogpunt van diversiteit op het thema. Adviseren rondom het voorkomen van jeugdoverlast en het verbinden van diverse partijen in de stad rondom dit thema. Adviseren bij de opzet en uitvoering van de quickscan ‘Diversiteit in besturen’ en organiseren van een rondetafelbijeenkomst met maatschappelijke organisaties rondom dit thema. Workshop ‘Diversity as an asset in the fight against racism’ tijdens de conferentie van de European Coalition of Cities against Racism (ECCAR) op 17 oktober, samen met RADAR. Advisering gericht op het bevorderen van de aansluiting van diversiteit in de ouderenzorg. Pro-actieve benadering naar de gemeente Rotterdam omtrent het belang van het tijdig informeren van bewoners over de omwenteling van deelgemeenten naar gebiedscommissies. Ondersteunen van de afdeling OBI van de gemeente ten behoeve van het bevorderen van een hogere en meer diverse respons omtrent het Wijkprofiel (voorheen sociale en veiligheidsindex). Advisering rondom het opzetten van een kenniscentrum gericht op Roma. Verzorgen van een workshops op de Regiodag Seksueel Geweld op 7 november 2013 ter vergroting van de expertise van professionals in hulpverlening in omgaan met diversiteit en cultuursensitief werken. Realiseren van 63 opvoedtafels tijdens de Opvoedweek (1 t/m 13 oktober 2013) te Rotterdam.
36 www.diversiteitrotterdam.nl
X x
x
x
x
x
x
x
x x
x
x
x
x x
x
x
x
x
x
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit 38
Gemeente Rotterdam
39
GGD Nederland
40
Gemeente Rotterdam, MeerDoen & EUR Nationaal Programma Rotterdam Zuid
41
42
Gemeente Rotterdam
43
Gemeente Rotterdam, Cluster MO
Jaarverslag 2013
Ondersteuning bij de organisatie van het Nationaal Integratiediner op 10 oktober 2013 en advisering rondom stellingen over diversiteit voor het inhoudelijk programma. Bijdrage aan een workshop huiselijk geweld omtrent praktijkvoorbeelden in het werken met allochtone gemeenschappen en betrokkenheid bij een publicatie van ‘best practices’. Mede organiseren van een seminar rondom ‘superdiversiteit’ op 29 januari 2014. Mede organiseren van een bijeenkomst en geven van advies rondom de betrokkenheid van diverse levensbeschouwelijke en religieuze organisaties bij het NPRZ op 3 december 2013. Ondersteunen en adviseren de organisatie van een bijeenkomst rondom de documentaire ‘Mijn kind, onze zorg’ over de acceptatie van homoseksualiteit. Organisatie bijeenkomst beleidsevaluatie diversiteit met diverse maatschappelijke organisaties.
x
Subtotalen
42
Maatschappelijke organisaties (H3 De cultuursensitieve professional) Nr. Partner Inzet 1 2 3
Zorgimpuls Riagg Genero
Bevorderen van diversiteit in nascholing huisartsen. Uitwisseling van kennis en ervaring. Geriatrisch netwerk Rotterdam: agenderen van het thema diversiteit binnen de zorg.
37 www.diversiteitrotterdam.nl
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Informatie & advies x x
15
22
15
Agendering Sociaal Ondersteuning makelaar x x x x
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit 4
Overleg ‘Diversiteit in de zorg’
5
Keten dementie
6 7
Laurens (Rotterdam-Zuid) Zichtbare Schakels
8
Woonstad
9
Rotterdam woont
10
Architecture Concept Store BPA, aannemer/ ontwikkelaar
11
12
Gastarbeidersmonument
13
RTV Rijnmond
14
RTV Rijnmond
15
Taco Anema, fotograaf
Jaarverslag 2013
Overleg Middin, Pameijer, Calibris en de gemeente rondom beschikbare expertise omtrent diversiteit in de zorg en hoe deze toegankelijk te maken. Generen van specifieke aandacht voor het bereiken van migrantengroepen (vroegtijdig signaleren). Bevorderen van cultuursensitiviteit binnen de organisatie. Ondersteuning rondom diversiteit in de wijk en cultuur sensitief werken. Bevorderen van diversiteit in bezetting van koopwoningen: adviseren in het bereiken van en communiceren met diverse groepen Rotterdammers. Ondersteuning bij activiteiten rondom 150 jaar wonen in Rotterdam: informatie verstrekken over de geschiedenis van diversiteit in Rotterdam. Onderzoek naar behoeften van oudere migranten op het gebied van wonen. Expertsessie ‘zorgzame woonomgeving voor jongeren’: inbreng expertise en verbindingen leggen met relevante partijen. Activiteiten rondom het eren van de inzet van eerste migranten voor Rotterdam. Ondersteuning van RTV Rijnmond bij de invulling van inzet rond het thema diversiteit in de vorm van workshops en een fietstocht langs gebedshuizen. ‘Harde werkers’: een serie over ondernemers in de stad met diverse achtergronden. ‘Nederlandse besturen’: een serie portretten van 100 besturen in het hele land met daarbij aandacht voor diversiteit.
38 www.diversiteitrotterdam.nl
x
x
x
x
x
x
x
x
x x
x x
x
x
x
x
x
x
x
x X
X
x
x
X
x
x
x
x
X
x
x
X
x
x
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit 16
RADAR
17
RADAR
18 19
Stichting lezen en schrijven Stichting kinderrechten
20
Rotterdam V
21 22 23
Sportsupport Vluchtelingenwerk Maasdelta Dona Daria
24
UWV
25
Stichting Jarige Job
26
Pharos
27
Unilever Benelux
Jaarverslag 2013
Samenwerking de bejegening van uitkeringsgerechtigden door de overheid, naar aanleiding van klachten die waren binnen gekomen bij RADAR. Onderzoek: ‘Vertrouwen van minderheden in de politie en effecten hiervan op veiligheidsgevoelens: advisering rondom het bereiken van diversiteit en betrekken van diverse organisaties bij het onderzoek. Verbindingen leggen tussen de stichting en diverse doelgroepen t.b.v. het uitvoeren van hun werkzaamheden. Het agenderen van de implementatie van de code ‘kinderrechten’ in Rotterdam. Samenwerking rondom invulling van verplichte voorlichting over seksuele diversiteit op scholen met een divers samengestelde populatie. Het agenderen van diversiteit op het sportcongres. Ondersteuning rondom diverse thema’s en projecten omtrent vluchttelingenwerk. Expertmeeting ‘Mannen in het vizier’: expertise ingebracht over mannenemancipatie. Advies over hoe om te gaan met cliënten met een diverse achtergrond. Advies voor het bereiken van alle doelgroepen in Rotterdam: kinderen met diverse achtergronden die opgroeien in armoede een leuke dag bezorgen op hun verjaardag. Onderzoek ‘1000 moeders’: hoe allochtone vrouwen beter bereikt en geïnformeerd kunnen worden over borstkanker om zo een geïnformeerde keuze te kunnen maken m.b.t. borstkankerscreening. Leveren van een bijdrage aan een tweedaags programma voor ‘high potentials’ over diversiteit: agenderen van
39 www.diversiteitrotterdam.nl
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x x
x
x
x
x
x x
x
x
x
x
x
x
x
x
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
28
Movisie
39
Forum
30 31 32
Greenpeace JSO Rainbow City
33
Stichting Mythe Ontkracht
34
RADAR
35
Dona Daria
36
Alle kenniscentra
Jaarverslag 2013
diversiteit en vergroten van kennis hierover binnen het bedrijf. Ondersteuning bij de lokale implementatie van ‘VIMP4youth’-werkplaatsen, gericht op diverse methodieken m.b.t. de seksuele weerbaarheid van jongeren. Bijeenkomst gemeenschappelijke integrale aanpak (GIA) in het kader van het opzetten van een werkgroep rondom gedwongen huwelijken in Rotterdam . Vinden en binden van een diversiteit aan vrijwilligers. Kennisuitwisseling en samenwerking Adviesgesprekken rondom het organiseren van een symposium over seksuele diversiteit voor studenten waarmee toekomstige professionals worden voorbereid op de diversiteit in Rotterdam. Ondersteuning bij het bespreekbaar maken van het taboethema ‘Seksualiteit en maagdenvlies’ onder Turkse mannen in het bijzonder. Verzorgen van een workshop ‘Empowerment’ op 6 maart 2013 voor professionals tijdens de conferentie ‘Bouwen aan verbindend burgerschap’. Talkshow internationale vrouwendag rondom het bevorderen van de participatie van laag opgeleide vrouwen op 8 maart 2013. Debattenreeks rondom diverse relevante thema’s. Subtotalen
Wijkgerichte instellingen en bewoners (H4 Sterkere wijken) Nr. Partner Inzet
x
x
x
x
x
www.diversiteitrotterdam.nl
x
x
x
x
x
x
x 29
x
x
x
Informatie & advies
40
x
x
x 18
24
16
Agendering Sociaal Ondersteuning makelaar
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit 1
Delphi opbouwwerk
2
Stichting OcaN
3
Rotterdam Sportsupport
4
Feijenoord Werkt
5
Unie voor Vrijwilligers
6
Stichting Krachtvrouwen
7
Project ‘Even buurten’
8
Vereniging Togido
9 10
RKD, pro-actief COVOR
11
COVOR
12
Young UP
Jaarverslag 2013
Adviseren en ondersteunen rondom een project gericht op het tegengaan van schooluitval en het bereiken van diverse doelgroepen. Advies m.b.t. het opstellen van een effectief business model (mobiliserend vermogen, cultuurspecifieke kennis, hoogwaardig (kennis)netwerk en vrijwilligers). Adviseren en informeren over sport, diversiteit en de verbinding met projecten in de wijk. Ondersteunen in het organiseren van een werkconferentie in Feijenoord. Adviseren over verbetering aansluiting aanbod op de diversiteit in de Rotterdamse samenleving. Ondersteuning organisatievorming m.b.t. activiteiten in de wijk. Evaluatie onderzoek project ‘Even buurten’: advisering bij de ontwikkeling van de methodiek. Vergroten kennis en vaardigheden om betere aansluiting te vinden op de diversiteit in de wijk. Publiekscampagne ‘100% Rotterdam, 100% diversiteit’ Ondersteunen bij verbinding met Woonstad i.v.m. een geschikte locatie als werkruimte en het organiseren van activiteiten. Viering van 400 jaar diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en Rusland in 2013. ‘Diversiteit, de schat van Rotterdam’: reizende tentoonstelling met stukken afkomstig uit een kunstwedstrijd waarbij Rotterdams een kunstwerk van hun visie over diversiteit konden inzenden.
41 www.diversiteitrotterdam.nl
x
x
x
x
x
x
x
x x
x
x
x
x
x
x
x
x x x x
x
x x
x x
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit 13
Pakistaanse organisaties
14
Carel van Hees
15
Legato & ASK TMC
16
Vrijwilligerswerk Rotterdam Stichting African United Women
17
18
19
20 21
Jongerencommissie Moskee Othman, deelgemeente KralingenCrooswijk RKD, pro-actief i.s.m. vrijwilligerswerk Rotterdam Kennisbank (alle kenniscentra) Marokkaans Expertisecentrum Rotterdam
Jaarverslag 2013
Bevorderen van meer samenwerking tussen diverse Pakistaanse organisaties en ondersteuning bij het organiseren van gezamenlijke activiteiten. Ondersteunen bij het opzetten van een tijdschrift voor Rotterdam: ‘Het geluid van Rotterdam’. Advisering in voorbereiding en uitvoering van het symposium ‘Benutten van talent’. Advisering bij invulling inspiratieavonden ‘De zomeravondvrijwilligers’. Verbinding maken tussen de stichting en de vrijwilligerscentrale voor ondersteuning bij het opzetten van een project rondom de maatschappelijke positie van Afrikaanse jongeren. Bevordering van samenwerking tussen diverse partijen in de wijk rondom het verminderen van jeugdoverlast.
x
Organisatie kennislab ‘Eigen kracht’ voor vrijwilligersorganisaties op 23 mei 2013.
x
Toegankelijk maken van relevante publicaties op diverse aandachtsgebieden voor een breed publiek. Verzorgen van een presentatie rondom ‘De staat van Marokkaanse-Nederlanders in Rotterdam op terreinen van scholing, arbeid, criminaliteit e.d.’. Subtotalen
x
Onderwijs en onderzoek (H5 Diversiteit in onderwijs en onderzoek)
42 www.diversiteitrotterdam.nl
x
x
x
x
x
x
x
x x
x
x
x
x
9
11
x
14
8
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
Jaarverslag 2013
Nr. Partner
Inzet
1
Pabo Thomas More
2
De geweldige school
3
WMO werkplaats (Rotterdamse hogescholen) EUR, Faculteit der Sociale Wetenschappen
Ondersteuning bij realiseren meer diversiteit in studentenpopulatie, verzorgen van gastlessen over diversiteit, realiseren van dialoogtafels op de hogeschool, activiteiten rondom huisbezoeken bij diverse Rotterdamse gezinnen en deelname aan de onderzoeksgroep ‘diversiteit’. Advisering rondom het realiseren van meer diversiteit binnen de aanpak ‘geweldige school’, gericht op het tegengaan van pesten. Partner in aanvraag naar onderzoek WMO werkplaatsen.
4
5
6
7
Hogeschool Rotterdam, instituut Sociale Opleidingen Leernetwerk (hogeschool Rotterdam, hogeschool Inholland, RKD) DWARS/Cephir (stuurgroep)
8
UvA
9
EUR, Faculteit der Rechtswetenschap
Informatie & advies x
Agendering Sociaal Ondersteuning makelaar x x x
x
x
x
Ondersteuning bij vergelijkend onderzoek naar ‘mainstreaming’: generiek beleid in integratievraagstukken in diverse Europese landen. Ontwikkelen en verzorgen van een gastcollege over diversiteit in de praktijk.
x
Duurzame samenwerking en realisatie van diverse bijeenkomsten binnen het leernetwerk.
x
x
x
Deelname aan de adviesraad en actieve rol in traject gericht op het verbeteren van het bereik en de zorg voor migranten kinderen en hun ouders. Maatschappelijke partner in de aanvraag voor een onderzoek naar de relatie tussen religie, seculariteit en seksualiteit. Deelname aan de klankbordgroep rondom het onderzoek ‘Recht in de multiculturele samenleving’.
x
x
x
43 www.diversiteitrotterdam.nl
x
x
x
x
x
x
x
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit 10
EUR, Faculteit der Sociale Wetenschappen
11
Erasmus MC
12
Hogeschool Rotterdam, opleiding bedrijfseconomie/MER Onderwijscafé ZonMw
13 14 15
16
EUR, Faculteit Bedrijfskunde en Economische Wetenschappen Zadkine/Albeda
17
Marnix Gymnasium
18
20
Hogeschool Rotterdam, opleiding CMV Hogeschool Rotterdam, master Pedagogiek CPS
21
Penta Nova
19
Jaarverslag 2013
Informatie en advies binnen IMPACIM: een europees vergelijkend onderzoek naar beleid en praktijk omtrent gezinsmigratie. Deelname aan adviesgroep van het onderzoek ‘Sociale ongelijkheid in leefstijl en cardiovasculaire risicofactoren’. Realiseren van een serie gastlezingen gericht op de oriëntatie op de toekomstige beroepspraktijk van studenten. Inbreng van expertise rondom diversiteit in het onderwijs. Deelname aan bijeenkomst onderzoeksnetwerk ‘Diversiteit en jeugdgezondheid’. Advies binnen onderzoek naar het economisch ‘nut’ van religie.
Verbindende rol rondom het aanbieden van taaltrajecten voor volwassenen bij diverse vrijwilligersorganisaties. Ondersteuning bij invulling workshops over diverse culturen en verbindingen leggen tussen het Marnix Gymnasium en diverse organisaties. Deelname aan de beroepenveldcommissie.
x
x
x
x
x
x
x x
x x
x
x x
x x
x
x
Deelname aan de beroepenveldcommissie.
x
x
Advisering binnen belevingsonderzoek in Rotterdam over de benaderingswijze van scholen jegens nieuwe ouders. Advisering rondom het vergroten van kennis en vaardigheden van schoolleiders omtrent het omgaan met diversiteit.
x
x
x
x
44 www.diversiteitrotterdam.nl
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit 22
Universiteit Utrecht
23
Verweij Jonger Instituut
24 25
Jeugdzorg Academische werkplaats DWARS Cedo Nulli
26
BBC
27
Opzoomer mee
Open leerschool (H6) Nr. Partner 1
2
Hogeschool Inholland, opleiding MWD (social work) Hogeschool Rotterdam, minor PMG
3
Hogeschool Rotterdam, minor PMG
4
EUR, Faculteit der Geneeskunde
Jaarverslag 2013
Kennisoverdracht over het beleid in Rotterdam op het gebied van diversiteit. Deelname aan expertmeeting rondom een onderzoek over allochtone jongeren en de omgang met een licht verstandelijke beperking. Mede organiseren van seminar ‘Dwars door de tijd’ welke plaats heeft in 2014. Samenwerking omtrent het verzorgen van een workshop rondom diversiteit in 2014. Interview over hoe er in Nederland wordt gereageerd op het vrije verkeer van personen uit Bulgarije. Bijdrage aan de voorleesweek 2013 te Rotterdam (11 t/m 16 november). Subtotalen
Inzet Afstudeeronderzoek rondom de omgang met psychiatrische problematiek binnen diverse culturen. Minor rondom diversiteit in generaties: hoe zorgt men voor een balans tussen generatie Z en de oudere generatie. Minor rondom het ervaren van diversiteit als een kans, om bij te dragen aan een positieve beeldvorming rondom diversiteit onder Rotterdammers. Onderzoek omtrent vroegsignalering GGZ: hoe kunnen hulpverleners en andere professionals een bijdrage leveren
45 www.diversiteitrotterdam.nl
x x
x x x
x
x 23
Informatie & advies x
10
x 14
5
Agendering Sociaal Ondersteuning makelaar x
x
x
x
x
x
x
x
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit
5 6 7 8
Islamitische Universiteit van Europa EUR, Bestuurskunde Emmaus college Prins Alexander Hogeschool Rotterdam, minor Sociale Marketing
Jaarverslag 2013
aan het vroeg signaleren en tijdig doorverwijzen van hulpbehoevenden uit diverse doelgroepen naar de GGZ. Afstudeeronderzoek naar de behoefte en haalbaarheid van een Islamitische begraafplaats in Rotterdam. Afstudeeronderzoek naar de participatiegraad van allochtonen in Rotterdamse wijken. Maatschappelijke stages voor leerlingen tussen de 14 en 18 jaar oud. ‘Pressure cooker’: agenderen en etaleren van diversiteit in Rotterdam. Subtotalen
Samenwerking kenniscentra (H7 Het Rotterdamse kennisnetwerk) Nr. Partner / inhoud Inzet 1
Kennisbank ( alle kenniscentra)
2
Debattenreeks (alle kenniscentra)
3
Vakblad (alle kenniscentra)
4
Inzet besturingsmodel ‘Voor de verandering’ ( kenniscentrum Diversiteit i.s.m. Dona Daria)
Toegankelijk maken van relevante publicaties op diverse aandachtsgebieden voor een breed publiek. Agenderen bij en informeren van professionals en een breed publiek over thema’s die relevant zijn op terreinen van diversiteit, homo-emancipatie, emancipatie en anti-discriminatie. Agenderen bij en informeren van professionals over achtergronden van diverse sociale, actuele kwesties door deze te presenteren in een vakblad. Coördinatie en overdracht van het besturingsmodel en de toolkit ‘Voor de verandering’, welke als middel gebruikt kan worden bij diverse taken, met name ondersteuning, van de kenniscentra.
46 www.diversiteitrotterdam.nl
x x x
x x x
7
Informatie & advies x
5
2
1
Agendering Sociaal Ondersteuning makelaar
x
x
x
x
x
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit 5
6
7
8
9 10
Jaarverslag 2013
Woonstad (alle kenniscentra)
Gezamenlijk aanbod van de kenniscentra onder de aandacht gebracht bij woonstad voor ondersteuning bij diverse vragen uit de praktijk. Dag van de Dialoog (alle Gezamenlijke inzet rond de dag van de dialoog: kenniscentra) inwoners van Rotterdam met elkaar in gesprek laten treden rondom het thema ‘delen’. Opvoedtafels (alle Gezamenlijke inzet m.b.t. de organisatie van kenniscentra) opvoedtafels in de stad: inwoners van Rotterdam met elkaar in gesprek laten treden rondom het thema ‘opvoeding’. Ontbijt/netwerkbijeenkomsten Bijeenkomsten gericht op kennismaking met de (alle kenniscentra) medewerkers van alle kenniscentra en bijdragen aan samenwerking door korte lijnen tussen kenniscentra op diverse thema’s. Presentatie raadscommissie Informatie verstrekken over het RKD en de MVSP (RKD) werkzaamheden. Evaluatieonderzoek Medewerking aan diverse onderdelen van het kenniscentra (alle onderzoek en afstemming met kenniscentra en kenniscentra) gemeente. Subtotalen
x
www.diversiteitrotterdam.nl
x
x
x
x
x
x x
5
Totalen inzet RKD 2013 per sector en functie Nr. Sector Totaal Informatie & verzoeken advies per sector 1 Overheid (H2. Diversiteit in beleid) 43 42 2 Maatschappelijke organisaties (H3. De cultuursensitieve 36 29 professional) 3 Wijkgerichte instellingen en bewoners (H4. Sterkere wijken) 21 14
47
x
x
4
4
3
Agendering Sociaal Ondersteuning makelaar 15 18
22 24
15 16
8
9
11
Rotterdam Kenniscentrum Diversiteit 4 5 6
Jaarverslag 2013
Onderwijs en onderzoek (H5. Diversiteit in onderwijs en onderzoek) Open leerschool (H6) Samenwerking kenniscentra (H7. Het Rotterdamse kennisnetwerk) Totalen
27 8 10 145
48 www.diversiteitrotterdam.nl
23 7 5 120
10 5 4 60
14 2 4 75
5 1 3 51