Rotterdam verdient ’t
Innovatie- en verdienboek IB010 Ingenieursbureau Rotterdam
2
3
Inhoud Johan Vermeer met de kaarten op tafel
4
Waar verdient Rotterdam op? Alle winsticoontjes uitgelegd
6
Niet normaal, die normen Hoe je miljoenen in je zak houdt
8
Stille wateren, ondiepe gronden Hoe je een haven vergroent
10
Slopen voor mens en milieu Hoe je van afbreken opbouwen maakt
12
Wie vindt wat van het Ingenieursbureau?
14
De behouden kennishaven Hoe je Rotterdam van haven tot gort kent
16
Het is hier niet om te kuchen Hoe je een fris initiatief neemt
26
Er kan een kers op die taart Hoe je net dat extra’s neerzet
36
Rotterdam kan wel door de grond zakken Hoe je onze bodem steviger maakt
18
Rotterdams juweel: CS + RandstadRail Hoe je ov-juwelen slijpt
28
De techniek ligt op straat Hoe je Rotterdamse wegen laat leven
38
Roeien op bergen van water Hoe je beter roeit met ambtelijke riemen
20
Wie vindt wat van het Ingenieursbureau?
30
Bruggen bouwen en overhouden Hoe je goedkoop, stil en vlug overbrugt
40
32
22
Strakke weg, strak verdiend Hoe je niet van A naar B golft
Een smerig zootje: dat los je op Hoe je je niet laat kisten door vuile grond
42
Van gewoon Maashaven naar Maasheaven Hoe je water op Zuid het werk laat doen
34 Kan dat niet sneller dan? Hoe je de hinderklok de helft terugdraait
44
Het riool staat bol van de kansen Hoe je meer doet met mensenrommel
Maarten Nypels over bètapassie voor Rotterdam 24
4
5
Even alle kaarten op tafel …
Rotterdam staat voor een grote uitdaging. Juist in economisch zwaar weer moet iedereen zijn toegevoegde waarde voor de stad bewijzen. Ook het Ingenieursbureau. Prima, doen we. We laten iedere dag zien dat Rotterdam een Ingenieursbureau nodig heeft dat tot in de kleinste haarvaatjes met de stad verweven is. Dat verbindingen legt tussen alle partijen: gemeentebestuur, opdrachtgevers, opdrachtnemers,
kennisinstituten – en vele anderen. Dienstbaar en betrokken en altijd op zoek naar innovaties. En waar dat maar kan de techniek verbonden met sociaal-economische uitdagingen.
besparen én voorop te laten lopen. Met een ingenieus oog op de thema’s waarbij het college een doelstelling of ambitie heeft.
Wat het Ingenieursbureau de stad nou echt aan extra’s biedt? Enkele voorbeelden staan in dit boekje. Een bonte verzameling van technische vraagstukken die we hebben opgelost. Of die we uitdokteren. Samen met bedrijven, universiteiten en hogescholen. Om Rotterdam geld te
Bezuinigen lokt bezuinigingen uit. Wij laten zien dat bezuinigen tegelijk ook investeren in Rotterdam kan zijn. Door verbindend te innoveren. Echte, Rotterdamse verdienkracht.
ir. Johan Vermeer directeur Ingenieursbureau Rotterdam
6
Waar verdient Rotterdam op? Bij elk voorbeeld in dit boekje staan icoontjes. Die laten zien op welk terrein de Rotterdamse beleidsdoelstellingen erop vooruitgaan met de bijdrage van het Ingenieursbureau Rotterdam.
7
sociaal
mobiliteit
meer participatie, meer werkgelegenheid,
verstandiger verplaatsen, meer schone voertuigen,
opwaartse sociale mobiliteit
meer schone brandstoffen
economie
water
meer inkomsten, meer besparingen, meer
hemelwater slimmer vasthouden, bergen en
bedrijvigheid, meer innovatie
afvoeren, betere kwaliteit (rivier)water
klimaatadaptatie
materialen
minder kans op, minder gevolgen van en sneller
vraag verminderen, meer gebruik reststromen, meer
herstellen bij overstroming
gebruik duurzame bronnen
energie
groen
minder energie, meer gebruik reststromen, meer
verbeteren en verbinden bestaand groen, groen
gebruik duurzame energie
toevoegen, groen ontwikkelen
lucht
ondergrond
minder vervuilingsbronnen, schonere bronnen, minder blootstelling
geluid minder geluid bij de bron, gebruik buffers, meer geluidluwe situaties
bewust bestemmen, effectief benutten, herstellen natuurlijke functies
8
9
9
In heel het land zuchten bruggen onder het steeds zwaarder wordende verkeer. Reden om de constructieve eisen in nieuwe regelgeving eens flink aan te scherpen. Nu heeft Rotterdam honderden bruggen in beheer. Vele daarvan zijn oude beestjes. Afbreken en nieuwbouw van alleen al de oude beweegbare bruggen zou de stad de komende decennia een slordige 200 miljoen kosten.
Is die normverzwaring eigenlijk wel toegespitst op de Rotterdamse situatie?
Niet normaal, die normen
Onze specialisten gaan op onderzoek. Wat blijkt? De zware eisen zijn gebaseerd op snelwegverkeer. Niet op het veel lichtere stadsverkeer. Na jaren onderhandelen weet het Ingenieursbureau de specifiek Rotterdamse situatie in de regelgeving in te passen. Eerste resultaat: we kunnen de Leuvebrug toch behouden. Andere grote steden en provincies haken aan. Het Ingenieursbureau adviseert Noord-Holland en Schiedam. En Rotterdam hoeft minder bruggen af te danken.
Zó bespaar je Rotterdam al snel miljoenen Meer weten? Neem contact op met Jaco Reusink: 010-489 46 33 /
[email protected].
10
11
Sloten, kanalen, rivieren, havens: je moet ze steeds uitdiepen. De waterige grond die overblijft vervoer je meestal naar zee. Kilometers varen met grote dieselmotoren. Dat kost geld. En vervuilt de lucht. Een probleem? Ja. Nee! Komt juist mooi uit. In al die grond ziet het Ingenieursbureau een kans.
‘Vergroen’ onze Rijnhaven ermee.
Die is aan een nieuwe levensfase toe. Bij de Wilhelminapier, Kop van Zuid en Katendrecht hebben ze veel behoefte aan natuur. Gebruik de grond om de haven ondiep te maken. Het water beweegt dan minder: mooi voor drijvend bouwen, een van de Rotterdamse ambities (maak Rotterdam climate proof). Eilandjes en flauwe oevers trekken zalm, steur en waterplanten aan. Goed voor water. Goed voor recreatie. Goed voor Zuid. Dichtbij grond gebruiken bespaart veel uitlaatgassen. En: andere partijen betalen Rotterdam als wij hun ‘watergrond’ een plekje geven.
Stille wateren, ondiepe gronden
Zó blaas je een haven groen leven in Meer weten? Neem contact op met Joep van Leeuwen: 010-489 42 88 /
[email protected].
12
13
Rotterdam wil duurzaam zijn. Dan moet je ook slim slopen, vindt het Ingenieursbureau. Dat betekent: sloopafval apart inzamelen en hergebruiken. Liefst ter plekke of zo dichtbij mogelijk, zodat je al dat spul niet kilometers hoeft te vervoeren met vieze vrachtwagens. Het moet schoon, efficiënt en duurzaam.
Maar het kan nog beter …
Slopen voor mens en milieu
We doen het sloopwerk niet met dorstige sloopmachines, maar met mensen die anders thuis op de bank zitten. Dat nemen we mee als eis in de aanbesteding voor de aannemer. Voordeel: werken met mensen werkt nauwkeurig, zodat je meer met je sloopafval kunt. En kansarme mensen doen werkervaring op. Het nieuwe slopen combineert afvalstromen en hergebruik met sociaal investeren. Innoveren en sociale winst boeken: techneuten met oog voor Rotterdamse problemen werken het uit. En delen de Slim Slopen Tool gratis met de hele wereld. People, planet, profit.
Zó bouw je op terwijl je afbreekt Meer weten? Neem contact op met Cor Luijten: 010-489 76 95 /
[email protected].
14
Wie vindt wat van het Ingenieursbureau? ‘Het Ingenieursbureau kent de stad en zijn uitdagingen. Gelukkig willen ze daarvoor ook innovaties inzetten. Laatst heeft BAM Wegen op de Groene Kruisweg testvakken aangelegd. We willen dat zwaar verkeer minder lawaai maakt. Het gaat om duurzame geluidsreductie: nu en ook over enkele jaren. Innoveren gaat niet vanzelf. Gelukkig heeft het Ingenieursbureau publieke ondernemers die vooruit willen en constructief met marktpartijen samenwerken. Laat dit verder tot bloei komen. Er is dan meer mogelijk voor Rotterdam en zijn inwoners.’ Ad van ’t Zelfde | innovatiemanager BAM Infraconsult
15
‘Halftime is een heel bijzonder initiatief. Dat heeft Dura Vermeer ook zo ervaren op onder andere de Stadhoudersweg. Met elkaar in de helft van de tijd hetzelfde of betere resultaten bereiken. Halftime is heel spannend maar met een goede voorbereiding, openheid in communicatie en vertrouwen wordt en is het een succes. Het was voor ons zo positief dat we Halftime inmiddels ook hebben uitgerold bij andere gemeenten. Een proces dat tussen de oren moet zitten. Weer een prachtig initiatief of innovatie van de gemeente Rotterdam.’ Ad Bruijns | bedrijfsleider Dura Vermeer Infrastructuur
‘Sterk innovatieteam maakt Drijvend Paviljoen. Hoe maak je ambities waar! Reguliere en top-downsamenwerkingsmodellen schieten tekort. Haal iedereen aan boord op zijn expertise en drive en geef ze een sterke deadline. Dat werkt. En zorgt ervoor dat de mensen energie halen uit de spannende teamgeest. Het Ingenieursbureau is in staat dat voor elkaar te krijgen.’ Pieter Figdor | directeur Public Domain Architecten, Ontwerpteam Drijvend Paviljoen
‘Zonder een eigen stadsingenieursbureau geen gebiedsontwikkeling. Dat heb ik ervaren in Stadshavens. Zonder de innovatiekracht, de bundeling en het delen van kennis en de constructieve samenwerking met marktpartijen zoals die door het Ingenieursbureau Rotterdam gebracht werd, waren we nu lang zover niet geweest.’ Hans Beekman | directeur Programmabureau Stadshavens
‘Gemeentewerken houdt de stad in vorm; daarbij hebben we echte stadsingenieurs nodig: thuis in de stad met zijn dynamische processen en met gevoel voor de omgeving van de burger. Kennis en ervaring met voorbereiding en uitvoering van projecten in de buitenruimte is van meerwaarde voor de stad.’ Frans Buijs | hoofd Watermanagement, sector Buitenruimte van Gemeentewerken
‘De stadsingenieurs van het Ingenieursbureau begrijpen de uitdagingen van de intensief gebruikte stad als geen ander. Met uitzonderlijk gevoel gebruiken ze slimme oplossingen voor de stad die nooit rust. Ik bewonder de Rotterdamse aanpak van mijn 010-collega’s. No-nonsense. Het Ingenieursbureau verspilt geen gemeenschapsgeld aan overbodig overleg. Deze ingenieurs maken een abstract begrip als duurzaamheid concreet en zorgen voor echte, praktische en effectieve oplossingen. Die zijn steeds een antwoord op specifiek Rotterdamse vraagstukken en zullen zichzelf ook terugverdienen. Hun manier van samenwerken is open en sterk gericht op het verbeteren van de samenleving. Ze vormen een onmisbaar klankbord voor ons.’ Malcolm Aalstein | senior strategisch adviseur, Ingenieursbureau gemeente Amsterdam
16
17
Windkracht 9. Een schip met 14.000 containers wil snel aanmeren in de Amazonehaven. Golven van 10 meter hoog beuken tegen de boeg. Het schip behoort tot de Maersk E-klasse: met een lengte van bijna 400 meter (meer dan twee keer de Euromast) de grootste ter wereld. Wacht even: zo’n schip, met die windkracht?
Dan moet die haven wel 50 meter breder zijn …
De behouden kennishaven
Daar werken we aan! Het Ingenieursbureau Rotterdam is van de stad. En dus ook heel erg van onze haven, de grootste van Europa. Voor die haven en voor het Havenbedrijf werken we aan allerlei constructies: van aanlegsteigers tot dukdalven, en van glooiingen tot kademuren. Met de nieuwste engineeringsmethodes. Met allemaal specifiek-Rotterdamse kennis. En: kennis die je toepast in de haven, daar heeft het stadse gedeelte van Rotterdam ook heel veel aan bij de gebiedsontwikkeling rond oudere havens. Je zou het maar allemaal in huis hebben …
Zó ben je een wereldspeler Meer weten? Neem contact op met Jarit de Gijt: 010-489 45 84 /
[email protected].
18
19
We hebben hier te maken met een slappe bodem. Om de boel wat steviger te maken – voor het neerzetten van gebouwen en aanleggen van wegen – verslepen we slappe grond en halen we stevig zand binnen. Kost tientallen miljoenen euro’s. En heel wat vrachtwagens stoten bij dat transport heel wat gassen uit.
Als je die blubberbodem nou verstevigt zonder gesleep?
Rotterdam kan wel door de grond zakken
Het Ingenieursbureau verkent in nauwe samenwerking met bedrijven een innovatieve methode. Doel: ter plekke de grond stabiel en bouwrijp maken, en dan weer hergebruiken. Dat betekent minder transportkosten en minder uitlaatgassen. Hoe? Door een recept te ontwikkelen waarbij je de slappe grond steviger maakt met bijvoorbeeld kalk. Want waarom zou je de grond weggooien als je het ook ter plekke kunt bewerken? Het Ingenieursbureau zegt: niet zomaar weggooien, die grond. Wij laten zien dat het beter kan.
Zó sla je bij een slappe hap twee vliegen in één klap Meer weten? Neem contact op met Joep van Leeuwen: 010-489 42 88 /
[email protected].
20
21
Roeien op bergen van water
De kleine Rotte vervoert een boel water. Om droge voeten te garanderen, moeten Rotterdam en het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard eigenlijk een groter gemaal neerzetten bij het Oostplein. Dat kost tientallen miljoenen en is ingrijpend voor de omgeving. Nou wil Rotterdam ook een roeibaan van Olympische allure, en willen het Recreatieschap Rottemeren en buurgemeente Zuidplas een polder herinrichten voor recreatie …
Dat passen we dan netjes in elkaar.
Er komt geen nieuw gemaal, maar we zorgen ervoor dat het roeibaangebied een overvloed aan water – 4 miljoen kubieke meter – veilig kan bergen als het gemaal het niet aankan. Een kwestie van belangen afwegen en inpassen. Daarvoor heb je een ingenieursbureau nodig met de kennis in huis om snel (er is haast bij!) een voorontwerp te maken en dingen uit te voeren. Dat de vergunningentrajecten kent als zijn broekzak. Dat de taal spreekt van alle partijen – ambtelijk én privaat.
Zó zet je Rotterdam – en z’n buurgemeente – internationaal op de kaart Meer weten? Neem contact op met Carel Andriessen: 010-489 44 47 /
[email protected].
22
Het riool staat bol van de kansen
23
De Rotterdamse rioolgemalen pompen heel wat van onze ‘persoonlijke rommel’ weg. Lekker fris, maar van de energierekening schrik je je te pletter. Het Ingenieursbureau vraagt zich af: kan dat met onze knowhow niet wat zuiniger? Die rekeningen betaal je tenslotte met gemeenschapsgeld.
Nou en of dat zuiniger kan – en duurzamer. Het gemaal van de toekomst heeft energiezuinige motoren. Ook bekijken we of de klimaatregeling van gemalen efficiënter kan. En we bestuderen een nog grotere stap: gebruikmaken van de kracht in onze rommel. Want afval is energie (biogas en warmte). Die kun je plaatselijk gebruiken. Bewoners zitten er dan warmpjes bij – en goedkoopjes – dankzij hun eigen riool. Binnen een paar jaar verdien je de investeringen terug. Ja, bij zo’n systeem komt veel kijken. Maar de kansen, die moet je zien. En dat doe je als je Ingenieursbureau alles in huis heeft.
Zó haal je meer uit je eigen rioolrommel Meer weten? Neem contact op met Nick van Ham: 010-489 70 96 /
[email protected].
24
25
Complex Rotterdams probleem?
Gepassioneerde bèta’s lossen het op Stadsingenieurs zijn stille krachten. Als Rotterdammer zie en hoor je ze niet. En toch … Ze zorgen ervoor dat de brug niet bezwijkt onder het gewicht van zijn gebruikers. Dat na elke toiletgang het riool werkt. Dat metrobuizen geboord worden om met de meest geavanceerde metro naar Den Haag te zoeven. Dat we droge voeten houden bij hoog water en plensbuien. Dat kapotte dingen snel en mooi gerepareerd worden. Dat de Maastunnel niet volloopt met water of giftige uitlaatgassen. Dat immense zeeschepen veilig aanmeren bij hightech kadeconstructies ... Waar zorgen ze eigenlijk niet voor?
Ingenieurs zijn meesters van rekenkundige modellen, analyses, de Rotterdamse energieaanpak, complexe planningsmodellen en meer. Ze beheersen dingen waar anderen glazig van gaan kijken. Ingenieurs worden blij en daadkrachtig als het moeilijk en ingewikkeld wordt. De kredietcrisis maakt het leven ingewikkeld. Meer doen met minder. Veel meer met veel minder. Heel veel doen met bijna niks. Kijk, daar raak je de snaar van de ingenieur: hoe moeilijker, hoe beter. Degelijkheid, risicobeheersing en het bedenken van nieuwe besparings- en verdienmodellen
vanuit een intieme en gepassioneerde detailkennis van een complexe stad – daar gaat het ingenieursbloed van stromen. Dingen voor elkaar krijgen waar de stad trots op kan zijn – tegen de crisisverdrukking in. In een zich snel ontwikkelende wereld is techniek de sleutel. Bedenk dat het snelst groeiende bedrijf ter wereld voor honderd procent door ingenieurs wordt gerund: Google. Bedenk dat een vergrijzende samenleving het steeds meer moet hebben van slimmigheid, techniek en duurzaamheid en niet meer van brute menskracht. Bedenk dat je technologie
uit geen enkel aspect van ons leven meer weg kunt denken. Bedenk dat we kinderen willen stimuleren om meer voor bètavakken te kiezen. Bedenk dat techniek ons tot wereldhavenstad maakt. Bedenk dat we in een delta leven tussen grote rivieren en een stijgende zee. Bedenk. Wij zijn er voor Rotterdam. Als Rotterdams enige en eigen bèta-instituut. Als een van Rotterdams sleutels naar vernieuwing en verbetering. IB010. Delta City Engineers. Maarten Nypels, programmamanager
26
27
Veel groen in de stad: wie wil het niet? Het staat mooi en verkoelt bij hitte. Maar ook groen heeft een keerzijde. In ‘dichtbeboomde’ straten blijven uitlaatgassen hangen. Dan heb je ook nog onze tunnels: bij de uiteindes hangen ‘tongen’ van vuile lucht. En de EU komt met steeds strengere regels voor luchtkwaliteit …
Wie onderzoekt de oplossing? Niemand.
Het is hier niet om te kuchen
Waarom zou je? Je verdient er niet direct geld mee. Maar het Ingenieursbureau kan het niet laten en pakt de verantwoordelijkheid. Het onderzoekt hoe je Rotterdam groen houdt maar alles wel lekker door laat waaien. Met aanbevelingen over welke bomen je in welk patroon neerzet. Ook bij tunnelmonden onderzoeken we hoe je lucht filtert zonder energievretende afzuigsystemen. Resultaat: een innovatief filter waar de markt graag op inspringt. Want we hebben het zo concreet gemaakt, dat je er geld mee kunt verdienen.
Zó jaag je betere luchtkwaliteit aan Meer weten? Neem contact op met Richard Ruijtenbeek: 010-489 34 31 /
[email protected].
28
29
Een geboorde tunnel diep onder stedelijk gebied, voor het eerst in Nederland. Vier bovengrondse haltes en twee ondergrondse metrostations. Een lightrailverbinding mét aansluiting op het bestaande metronet van de stad bij Rotterdam Centraal. Best een aardige opgave. Het Ingenieursbureau verzorgt het, van tekentafel tot regie op de uitvoering.
Kan iedereen dat niet dan?
Rotterdams juweel: CS + RandstadRail
Voor zo’n complexe klus heb je een partij nodig die de stad letterlijk van binnen en van buiten kent. Die weet wat je kunt doen met de Rotterdamse ondergrond. Die gaat voor een verbinding met net dat extra reisgemak, ook al is dat niet de makkelijkste oplossing: een tunneltracé. Een partij die bij Rotterdam Centraal – in het hart van de stad – een complexe bouwput aandurft met een innovatieve vrieswandtechniek. Een partij die partijen verbindt voor draagvlak. Die gaat voor zo min mogelijk overlast. Als je het haalbare maakbaar wilt maken, op tijd én binnen budget.
Zó zet je het neusje van de ov-zalm neer Meer weten? Neem contact op met Dolf Booij: 010-489 48 06 /
[email protected].
30
Wie vindt wat van het Ingenieursbureau? ‘Als opdrachtgevers – dus ook overheden – zich beperken tot de rol van regisseur, en het inhoudelijke werk door de markt laten doen, dan krijg je als opdrachtgever dus alleen nog procesmanagers die namens jou het werk begeleiden. Maar weten die nog wat ze eigenlijk aan het inkopen zijn? Nu dit al een tijdje aan de gang is zien we bij de grote aannemers dat ook daar de procesmanagers de overhand krijgen. Al het inhoudelijke werk wordt doorgeduwd naar de onderaannemers, nadat die eerst even flink uitgeknepen zijn. Dit kan niet anders dan bedreigend zijn voor de kwaliteit van het geleverde werk.’
31
‘Constructieve veiligheid: iets waar wij ons als Betonvereniging veel zorgen over maken. Het eerstelijnstoezicht verwordt tot een schriftelijke toets (hoewel het niveau per gemeente varieert). De rol van de hoofdconstructeur staat onder druk. Het algemene kennisniveau in de bouwsector wordt steeds minder. Op papier is alles geregeld, maar er gaan in de toekomst gewoon ongelukken gebeuren. Naar mijn idee is het ondenkbaar dat er geen inhoudelijk gefundeerde overheid een oogje in het zeil houdt. Zeker een lokale overheid heeft tenslotte de taak om de veiligheid en gezondheid van ingezetenen te bewaken. Het Ingenieursbureau Rotterdam is een van de weinige in Nederland die het kennisniveau dat een stad nodig heeft op niveau heeft.’ Frens Pries | directeur Betonvereniging
Iman Koster | directeur CROW (kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte)
‘Innoveren doe je in de driehoek bedrijven-overheid-kennisinstellingen. Zoals bij de Innovation Dock op de RDM Campus: met ingenieurs van het Ingenieursbureau Rotterdam en studenten van de TU Delft en de Hogeschool Rotterdam denken we outside the box om te komen tot maatschappelijke meerwaarde, lagere kosten, sneller bouwen, hogere kwaliteit én nieuwe business. Cocreatie in optima forma. Steeds meer partijen weten deze plek te vinden om samen te werken aan successen van morgen en overmorgen. Voor Rotterdam en de rest van Nederland. Niet in het minst dankzij de inspiratie van de stadse ingenieurs.’ Johan van der Pol | adjunct-directeur Dura Vermeer Business Development
‘Onze gezamenlijke kennis van Rotterdam staat garant voor een goede samenwerking. Voor de echt complexe, technische vraagstukken buiten, weten we als werven dat je gewoon bij het Ingenieursbureau moet zijn.’ Frank Schuring | hoofd Werven, sector Buitenruimte van Gemeentewerken
‘Wij werken al jaren samen met Gemeentewerken Rotterdam en herkennen en waarderen de kennis en expertise van het Ingenieursbureau wanneer we in de markt vertellen over projecten zoals de Straat van de Toekomst, het Groene Daken-programma en 4-D Living Lab Stadshavens Hakagebouw. De basis is kennis, de beweging is doen!’ Peter van Dommele | algemeen directeur Sublean Group
‘In havenstad Rotterdam worden economie en techniek met elkaar verbonden. Het is een spel van produceren, verwerken en transporteren, met mensen die er wonen, werken, leren en recreëren. Het vereist een speelveld in topconditie en een voortdurende drive om mee te gaan met de laatste techniek. Neem het initiatief de Straat van de Toekomst. Buitenruimte wordt daarin gezien als een integraal onderdeel van de stedelijke omgeving. Dat – zoals ook voor gebouwen zou moeten – kan leveren, zuiveren, compenseren en communiceren. Met innovatieve technieken en inrichtingsmaatregelen kan dit. Het Ingenieursbureau van Rotterdam onderkende als eerste het belang hiervan.’ Bas Verstijnen | conceptontwikkelaar Estrade Projecten
32
33
Onze wegen, die willen we zo strak mogelijk. En dat heel lang achter elkaar. Maar rijden over een Rotterdamse weg voelt vaak als een boottochtje. Door de slappe ondergrond verzakken sommige stukken van de weg – en andere weer net niet. Resultaat: een golvende weg. Breuken in het asfalt. Veel en duur onderhoud. Veel overlast voor de gebruikers van de stad.
Dat varen op golven, moeten we daar maar aan geloven?
Strakke weg: strak verdiend
Nee. Het Ingenieursbureau komt met een doorbraak in de grond-, weg- en waterbouw: de veelbelovende ‘gelaagde weg’. Licht, sterk en opgebouwd uit lagen. De gelaagde weg is zo stijf als een plank, erg goedkoop en véél sneller aan te leggen dan traditionele wegen. En vereist flink minder onderhoud. Je kunt de methode ook gebruiken voor rail en drijvende infrastructuur. Octrooi is aangevraagd. Belangstelling alom.
Zó ga je glad van A naar B Meer weten? Neem contact op met Ton Siemerink: 010-489 97 75 /
[email protected].
34
Van gewoon Maashaven naar Maasheaven
35 Rotterdam, 1842. Stadsarchitect Willem Nicolaas Rose komt met een plan om de waterproblemen van de stad aan te pakken, onder andere door het aanleggen van singels. Doel: schoner water en een leefbare stad. Rotterdam, 170 jaar later. Grote vraag: hoe maak je Zuid een betere plek om te wonen?
We laten het water gewoon het werk weer doen.
Het Ingenieursbureau heeft een groots plan dat tien of twintig jaar vooruit durft te kijken. Naar goed Rotterdams voorbeeld. Maak van de Maashaven een drijvend woongebied met allure. Maashaven wordt ‘Maasheaven’, een genot om te wonen. Verbind dat gebied met Zuidplein door de aanleg van de ‘Dordtsesingel’ – een Heemraadssingel op Zuid. De sociale meerwaarde straalt uit naar de rest van Zuid. Bij het transformatieplan hoort nog een doel: de teruglopende waterkwaliteit op Zuid weer naar een gezond peil brengen. Een baanbrekend, duurzaam plan op waterbasis? Nou en of dat kan.
Zó zet Zuid een stap vooruit over water Meer weten? Neem contact op met Laurens Plender: 010-489 77 35 /
[email protected].
36
37
Er kan een kers op die taart
Veel geld verdienen we voor opdrachtgevers vaak al vóór de uitvoeropdracht. Door mee en tegen te denken. Onze bouwkundige experts wegen dagelijks af: hoe kun je een gebouw verbouwen en aanpassen, hoe druk je de kosten, kun je herhuisvesten? Het zit dan niet in een grootse aanpak of speciale innovatie. Maar in meedenken met de opdrachtgever. Ook durven zeggen: beter geen opdracht dan een verkeerde.
Hmmm … Voorbeeldje, graag.
Neem de Spangense basisschool Al-Ghazali. Het speelplein zou een grote betegelde vlakte worden. Het Ingenieursbureau komt erbij en denkt: welk kind wacht dáár nou op? Actie! Samen met de opdrachtgever bekijk je hoe de kinderen meer kunnen genieten van hun school. Resultaat: er ligt nu een speels, gevarieerd schoolplein waar ze wat aan hebben. Klein voorbeeld, groot plezier. Je denkt mee met alle partijen, spot extra kansen en haalt er meer uit. Binnen het budget.
Zó haal je er meer uit dan erin zat Meer weten? Neem contact op met Marc Verheijen: 010-489 94 52 /
[email protected].
38
39
Een verkeersdrempel die energie steelt als je te hard rijdt. Zuinige lantaarnpalen die met die energie de straat verlichten. Wegoppervlakken die vuiligheid uit de lucht halen. Een straat die water bergt als het plensregent. En een straat die regenwater niet zomaar afvoert, maar het gebruikt om schadelijke stoffen weg te wassen.
Klinkt wel als toekomstmuziek.
De techniek ligt op straat
Ja, en binnenkort speelt die muziek ook echt op straat. Samen met marktpartijen en kennisinstellingen werkt het Ingenieursbureau aan de Straat van de Toekomst. Locatie: Heijplaat. Doel: op deze testlocatie laten zien dat je Rotterdamse ambities voor klimaat en duurzaamheid ook echt kunt uitvoeren. Hoe? Door de slimste, modernste technieken te combineren. Zodat je een straat maakt die – samen met de gebouwen eromheen – een verantwoord technisch kringloopsysteem vormt. Een straat die leeft. Investeerders zien er brood in, dus ook financieel dopt de straat zijn eigen boontjes.
Zó plavei je de weg voor de toekomst Meer weten? Neem contact op met Léon Dijk: 010-489 94 52 /
[email protected].
40
41
Bruggen bouwen en overhouden
Rotterdam heeft honderden bruggetjes. Die hebben allemaal een levenscyclus: je moet ze bouwen, onderhouden en repareren. We werken met veel plezier en toewijding aan die bruggen: je wilt dat niemand erdoorheen zakt. Maar ook een brug wordt ouder. En is dan echt aan vervanging toe.
Honderden bruggen is honderden keren veel centen …
Ja, maar het Ingenieursbureau is van de uitdagingen. Ook hoe alles goedkoper kan. En sneller, en duurzamer. Dus zoeken we het in composietbruggen: bruggen van vezelversterkt kunststof. Je hoeft niet te heien (lekker stil) en zo’n brug ligt er al in drie dagen. Dat betekent weinig overlast voor de omgeving. Ze wegen wel tien keer minder dan beton en hebben nauwelijks onderhoud nodig. Ook kun je ze ‘sloopvrij’ demonteren en verplaatsen. Inmiddels heeft Rotterdam er zo’n honderd liggen. Per brug al snel ongeveer 10.000 euro goedkoper. En het veelvoud daarvan in het onderhoud.
Zó kom je goedkoop over de brug Meer weten? Neem contact op met Mozafar Said: 010-489 77 34 /
[email protected].
42
43 Op veel plekken in de stad en de haven is de bodem vuil. Het Havenbedrijf kan verschillende delen van zijn industrieterreinen niet gebruiken door de vervuiling. Snel weg met dat vuil, denk je dan. Maar vuile grond afgraven, wegbrengen, bergen en vervangen door schone grond kost veel geld. Het zorgt voor vertraging bij bouwprojecten, of zelfs complete stilstand.
Hoe verder met die rommelgrond?
Het Ingenieursbureau steekt letterlijk zijn neus in de vuile grond. En maakt een plan rond bodemkwaliteitszorg voor de betrokken partijen (het Havenbedrijf, vertegenwoordigers van het Rijk, de provincie en gemeenten). Schrik niet: met dat plan besparen al die partijen in potentie honderden miljoenen door het toepassen van allerlei beschikbare ‘innovatieve’ technieken. Met die technieken kun je de grondkwaliteit continu verbeteren en krijgt het Havenbedrijf een flink grotere flexibiliteit voor het gebruik van de industrieterreinen.
Een smerig zootje: dat los je op!
Zó speur je naar kansen in een vuile boel Meer weten over hoe dit concreet gemaakt kan worden? Neem contact op met Kees de Vette: 010-489 66 41 /
[email protected].
44
45
Rotterdam leeft, dus Rotterdam is nooit af. Dat betekent wel dat de stad vaak openligt voor wegwerkzaamheden. En dat betekent weer omleidingen en vertraging voor de Rotterdammer en bezoekers van de stad. Niet leuk, maar het kan niet anders. Het Ingenieursbureau vroeg zich wel af: kan het niet allemaal wat sneller?
Kan dat niet sneller dan?
Bijvoorbeeld in de helft van de tijd?
Het project Halftime zag ook in Rotterdam het levenslicht. Halftime richt zich vooral op de vele routineprojecten als het aanleggen van rotondes, het bouwen van bruggetjes of het vervangen van een riool. Omdat het sneller moet, moet het vaak anders. En anders zorgt er vanzelf voor dat je innoveert. Het betekent ook dat je samen met marktpartijen werkt aan hoe je samenwerkt. Daarbij hoort vertrouwen, en dingen aan de kaak stellen. Sneller is beter: al met succes toegepast op bijvoorbeeld het Droogleever Fortuynplein en de Stadhoudersweg.
Zó zorg je voor de helft minder hinder Meer weten? Neem contact op met Cees Buijs: 010-489 46 36 /
[email protected]. Kijk ook op www.halftime.nl.
46
Vragen over dit boekje?
Colofon
Neem gewoon even contact op:
Ingenieursbureau Rotterdam Rotterdam, maart 2012
Maarten Nypels (programmamanager)
[email protected] Nabila Abdellaoui (procesmanager)
[email protected]
Opdrachtgever Initiatief en concept Tekst Begeleiding Vormgeving Fotografie Druk
ir. Johan Vermeer, directeur Ingenieursbureau Rotterdam Nabila Abdellaoui, drs. Maarten Nypels MBA, ing. Richard Ruijtenbeek Giuseppe Rapisarda (afdeling Communicatie) Hanneke Burggraaff (afdeling Communicatie) Manon Jamin Marc Heeman OBT
Ingenieursbureau Rotterdam Galvanistraat 15 3029 AD Rotterdam
www.rotterdam.nl/ingenieursbureau
