Robot met gevoel? Bron: Jeugdjournaal.nl. Taalsignaal Anders! 5A Plantyn Kopieerblad 109

THEMA 6A

Taalbeschouwing

Robot met gevoel? Het ziet er een beetje gek uit. Een robot die lacht, die zich verbaast, en die verdrietig kijkt. Maar robot Kobian doet het alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Wetenschappers uit Japan zijn heel trots op Kobian.Volgens hen is het de eerste robot ter wereld die emoties kan laten zien.

Uiteindelijk moet de robot klusjes in huis kunnen doen en de werkster vervangen. Maar zo ver is het nog lang niet. Kobian kan namelijk niet de emoties die hij laat zien ook echt voelen. Ook kan hij nog niet reageren op de emoties van mensen. Tjsa, dan is misschien toch nog wel veel gezelliger met echte mensen om je heen. Bron: Jeugdjournaal.nl

Taalsignaal Anders! 5A

TASA5AK 104-206.indd 109

© Plantyn

Kopieerblad 109

8/21/10 3:25:04 PM

THEMA 6B

Taalbeschouwing

Groep 1: 1. Noteer de betekenis van de uitdrukking of uitspraak. Zoek deze op als je het niet weet. Indien je de betekenis niet weet of vindt, dan vraag je raad aan de leerkracht. 2. Bedenk een toneeltje waarin de betekenis wordt getoond. Oefen dat even in. Dit zijn jullie twee uitdrukkingen: Jij bent een ezel

Betekenis:

Jij bent een watje

Betekenis:

Groep 2: 1. Noteer de betekenis van de uitdrukking of uitspraak. Zoek deze op als je het niet weet. Indien je de betekenis niet weet of vindt, dan vraag je raad aan de leerkracht. 2. Bedenk een toneeltje waarin de betekenis wordt getoond. Oefen dat even in. Dit zijn jullie twee uitdrukkingen: Zoals het klokje thuis tikt, zo tikt het nergens.

Hij maakt van een mug een olifant



Betekenis:

Betekenis:

© Plantyn

Kopieerblad 111

8/21/10 3:25:04 PM

THEMA 6B

Taalbeschouwing

Groep 3: 1. Noteer de betekenis van de uitdrukking of uitspraak. Zoek deze op als je het niet weet. Indien je de betekenis niet weet of vindt, dan vraag je raad aan de leerkracht. 2. Bedenk een toneeltje waarin de betekenis wordt getoond. Oefen dat even in. Dit zijn jullie twee uitdrukkingen: Hij heeft een hart van goud

Betekenis:

Hij lapt alles aan zijn laars

Betekenis:



© Plantyn

Kopieerblad 112

8/21/10 3:25:04 PM

THEMA 6B

Taalbeschouwing

Groep 4: 1. Noteer de betekenis van de uitdrukking of uitspraak. Zoek deze op als je het niet weet. Indien je de betekenis niet weet of vindt, dan vraag je raad aan de leerkracht. 2. Bedenk een toneeltje waarin de betekenis wordt getoond. Oefen dat even in. Dit zijn jullie twee uitdrukkingen: Hij maakt zich dik.

Betekenis:

Het ziet zwart van het volk.

Betekenis:

Groep 5: 1. Noteer de betekenis van de uitdrukking of uitspraak. Zoek deze op als je het niet weet. Indien je de betekenis niet weet of vindt, dan vraag je raad aan de leerkracht. 2. Bedenk een toneeltje waarin de betekenis wordt getoond. Oefen dat even in. Dit zijn jullie twee uitdrukkingen: Iemand bij de neus nemen.

Hij kijkt de kat uit de boom.



Betekenis:

Betekenis:

© Plantyn

Kopieerblad 113

8/21/10 3:25:04 PM

THEMA 6B

Taalbeschouwing

Groep 6: 1. Noteer de betekenis van de uitdrukking of uitspraak. Zoek deze op als je het niet weet. Indien je de betekenis niet weet of vindt, dan vraag je raad aan de leerkracht. 2. Bedenk een toneeltje waarin de betekenis wordt getoond. Oefen dat even in. Dit zijn jullie twee uitdrukkingen: Hij is de gebeten hond.

Hij is een ongelikte beer



Betekenis:

Betekenis:

© Plantyn

Kopieerblad 114

8/21/10 3:25:04 PM

THEMA 6B

Taalbeschouwing

1 voor elke groep Uitdrukking/Uitspraak:

Nummer van het toneeltje of de betekenis:

Jij bent een ezel. Jij bent een watje. Zoals het klokje thuis tikt, zo tikt het nergens. Hij maakt van een mug een olifant. Hij heeft een hart van goud. Hij lapt alles aan zijn laars. Hij maakt zich dik. Het ziet zwart van het volk. Iemand bij de neus nemen. Hij kijkt de kat uit de boom. Hij is de gebeten hond. Hij is een ongelikte beer.



© Plantyn

Kopieerblad 115

8/21/10 3:25:04 PM

THEMA 7B

Toets taalbeschouwing

Oefening 1 Welke taal wordt er gebruikt: standaardtaal, dialect of tussentaal. . /3

Schrijf wat past.

Der was ne kieër en madam, die peisde da ze schuën was, moar ze was effenaf te lulek om te helpen donderen en ze was doarbij nog e ghiel huveerdig stuk. Daar was een keer een mevrouw, die dacht dat ze mooi was, maar ze was eigenlijk te lelijk om te helpen donderen en ze was daarbij nog heel hovaardig. Daar was een keer een madam, die peinsde dat ze schoon was, maar ze was eigenlijk te lelijk om te helpen donderen en ze was daarbij een heel hoveerdig stuk.

Oefening 2 Beantwoord de volgende vragen. Schrijf ook waarom je dat . /5

antwoord kiest. De directeur van de school spreekt je aan in verzorgd Nederlands. Je antwoordt in het dialect

in de standaardtaal

in een tussentaal

omdat Je nodigt je neefje uit voor je verjaardag. Je spreekt in het dialect

in de standaardtaal

in een tussentaal

omdat Er wordt van je een interview afgenomen voor de radio. Je spreekt in het dialect

in de standaardtaal

in een tussentaal

omdat Op het plein ontmoet je een nieuw buurmeisje dat daar nog maar past woont. Taalsignaal Anders! 5A


© Plantyn

Kopieerblad 136

8/21/10 3:25:05 PM

THEMA 7B


Je spreekt in het dialect

in de standaardtaal

in een tussentaal

omdat Tijdens de match onder vrienden geef je iemand er van langs. Je spreekt in het dialect

in de standaardtaal

in een tussentaal

omdat Oefening 3 . /5

Verbind de uitdrukkingen met de figuurlijke betekenis. Voor iemand in de bres springen

Voor iemand een bres slaan. Opkomen voor iemand

Hij zat op hete kolen

Hij zat vol spanning te wachten Hij zat er warm in.

Hij won de wedstrijd zonder slag of stoot.

Hij had geen slag of stoot nodig om te winnen Alles ging vanzelf.

Zorg dat ze geen lont ruiken.

Niets vermoeden. Doof het lont zodat ze het niet ruiken.

Iets in het schild voeren.

Een schild dragen om zich te verdedigen. Iets van plan zijn.



© Plantyn

Kopieerblad 137

8/21/10 3:25:05 PM

THEMA 7B


Oefening 4 Welke programma’s maken journalisten en scenaristen? . /3

Zet een kruisje in de juiste kolom. Journalist

Scenarist

1 Romeo en Julia 2 voetbalwedstrijdverslag 3 De boterhammengoochelaar

Kun je de bedoeling van de progammamakers achterhalen? Zet een . /4

kruisje bij de juiste bedoeling. Informeren

Ontspannen

Aanzetten tot actie

1 een reclameboodschap 2 een panoramaoverzicht 3 beheersingswerken - natuurbeheer 4 spelprogramma

Oefening 5 . /1

Schrijf de woorden journalist en scenarist waar ze passen. is iemand die een schema maakt voor de opeenvolging van de scénes van een toneelstuk of opera. is iemand die artikelen schrijft voor de media. Totaal:



© Plantyn

. /20

Kopieerblad 138

8/21/10 3:25:05 PM

THEMA 7B

Toets taalbeschouwing – verbetersleutel

Oefening 1 Welke taal wordt er gebruikt: standaardtaal, dialect of tussentaal. Schrijf wat past. dialect Der was ne kieër en madam, die peisde da ze schuën was, moar ze was effenaf te lulek om te helpen donderen en ze was doarbij nog e ghiel huveerdig stuk. standaardtaal Daar was een keer een mevrouw, die dacht dat ze mooi was, maar ze was eigenlijk te lelijk om te helpen donderen en ze was daarbij nog heel hovaardig. tussentaal Daar was een keer een madam, die peinsde dat ze schoon was, maar ze was eigenlijk te lelijk om te helpen donderen en ze was daarbij een heel hoveerdig stuk.

Oefening 2 Beantwoord de volgende vragen. Schrijf ook waarom je dat antwoord kiest. De directeur van de school spreekt je aan in verzorgd Nederlands. Je antwoordt in het dialect

x

in de standaardtaal

in een tussentaal

omdat elke verantwoorde reden wordt als goed gerekend Je nodigt je neefje uit voor je verjaardag. Je spreekt x in het dialect



in de standaardtaal

© Plantyn

x in een tussentaal

Kopieerblad 139

8/21/10 3:25:05 PM

THEMA 7B


omdat elke verantwoorde reden in relatie met de aangekruiste taal wordt als goed gerekend Er wordt van je een interview afgenomen voor de radio. Je spreekt in het dialect

x

in de standaardtaal

in een tussentaal

omdat elke verantwoorde reden wordt als goed gerekend Op het plein ontmoet je een nieuw buurmeisje dat daar nog maar past woont. Je spreekt x in het dialect

in de standaardtaal

x in een tussentaal

omdat elke verantwoorde reden in relatie met de aangekruiste taal wordt als goed gerekend Tijdens de match onder vrienden geef je iemand er van langs. Je spreekt x in het dialect

in de standaardtaal

x in een tussentaal

omdat elke verantwoorde reden in relatie met de aangekruiste taal wordt als goed gerekend

Oefening 3 Verbind de uitdrukkingen met de figuurlijke betekenis. Voor iemand in de bres springen

Voor iemand een bres slaan. Opkomen voor iemand

Hij zat op hete kolen

Hij zat vol spanning te wachten Hij zat er warm in.



© Plantyn

Kopieerblad 140

8/21/10 3:25:05 PM

THEMA 7B


Hij won de wedstrijd zonder slag of stoot.

Hij had geen slag of stoot nodig om te winnen Alles gaat vanzelf.

Zorg dat ze geen lont ruiken.

Niets vermoeden. Doof het lont zodat ze het niet ruiken.

Iets in het schild voeren.

Een schild dragen om zich te verdedigen. Iets van plan zijn.

Oefening 4 Welke programma’s maken journalisten en scenaristen? Zet een kruisje in de juiste kolom. Journalist

Scenarist

X

1 Romeo en Julia

X

2 voetbalwedstrijdverslag

X

3 De boterhammengoochelaar

Kun je de bedoeling van de progammamakers achterhalen? Zet een kruisje bij de juiste bedoeling. Informeren

Ontspannen

X

1 een reclameboodschap 2 een panoramaoverzicht

X X

3 beheersingswerken - natuurbeheer

X

4 spelprogramma



Aanzetten tot actie

© Plantyn

Kopieerblad 141

8/21/10 3:25:05 PM

THEMA 7B


Oefening 5 Schrijf de woorden journalist en scenarist waar ze passen. scenarist is iemand die een schema maakt voor de opeenvolging van de scénes van een toneelstuk of opera. journalist is iemand die artikelen schrijft voor de media.



© Plantyn

Kopieerblad 142

8/21/10 3:25:05 PM

Robot met gevoel? Bron: Jeugdjournaal.nl. Taalsignaal Anders! 5A Plantyn Kopieerblad 109

Recommend Documents