RIJKSAKADEMIE van AMSTERDAM VERSLAG De Rijksakademie ís zo n topinstelling. Steunbetuiging

RIJKSAKADEMIE van BEELDENDE KUNSTEN AMSTERDAM VERSLAG 2011

Bij de Wet is in 1870 de RijksAkademie van Beeldende Kunsten opgericht; de Stichting Rijksakademie is in 1999 verzelfstandigd uit de Rijksdienst

Bestuursverslag 2011

De abruptheid en heftigheid van de voorgenomen bezuinigingen hebben een grote impact gehad op de tweede helft van verslagjaar 2011. Naast de vele mediacontacten en lobbyactiviteiten zijn de vrienden van de Rijksakademie en internationale relaties ingelicht. De lichting residents voor 2012 en 2013 die in juni 2011 is aangenomen, is geïnformeerd over op handen zijnde veranderingen. Er is juridisch advies ingewonnen over de positie van de Rijksakademie als voormalige Rijksdienst en de overheid als hoofdfinancier vanaf 1870. En er is ook naar de toekomst gekeken. In samenspraak met de Raad van Toezicht zijn scenario’s uitgewerkt waarbij tal van varianten de revue hebben gepasseerd: opheffing van de Rijksakademie, verplaatsing naar het buitenland, verhuizing, inkrimping, fusie met collega-instellingen, nieuwe financieringsmodellen met (inter)nationale financiering en aansluiting op innovatie en wetenschap.

De Rijksakademie ís zo’n topinstelling…

kopten de kranten toen op 10 juni 2011 de staatssecretaris van OCW aankondigde dat “Topinstellingen in de cultuursector op hoog niveau cultuur moeten kunnen blijven maken”. De stevige bezuinigingen in het culturele veld lijken de Rijksakademie niet voorbij te gaan. In 2011 zijn scheuren ontstaan in de relatie met de Rijksoverheid.

Uiteindelijk is de positie en reputatie van de bijna 150 jaar oude Rijksakademie als uitgangspunt gekozen om te werken aan nieuwe financieringsmodellen. Kwaliteit, professionaliteit en bekendheid binnen het internationale kunstenveld en daarbuiten zullen in de komende periode gekapitaliseerd (moeten) gaan worden. Er wordt ingezet op ‘extern’ bekostigde ateliers waarbij particulieren, fondsen en (inter)nationale overheden de kans krijgen om in te tekenen op een atelier. De relaties met fondsen, bedrijven en particulieren in Nederland worden verdiept en versterkt, daarbij wordt gewerkt aan meerjarige financiële ondersteuning. Een van de belangrijke assets van de Rijksakademie is de technische expertise en interdisciplinaire werkwijze gekoppeld aan uitgebreide faciliteiten. Hiermee wordt aansluiting gezocht bij het topsectorenbeleid waar innovatie en out of the box denken centraal staan. Gewerkt wordt aan de ontwikkeling van een ‘Art & Innovation Consultancy’. Tenslotte, en zeker niet ten laatste, wordt verregaande samenwerking met collega-instellingen, de Jan van Eyck Academie en De Ateliers,

De taken die de Staat aan de Rijksakademie heeft opgedragen zijn in de bezuinigingsdrift door het huidige kabinet ter discussie gesteld. De staatssecretaris heeft zich voorgenomen om de Prix de Rome onder te brengen bij het Mondriaan Fonds en het Stimuleringsfonds voor Architectuur, met het beheer van de (rijks)collecties dienen op termijn (na opzegging van de beheersovereenkomst) anderen te worden belast en voor de Artist Residency is een maximaal budget ter beschikking gesteld van € 2.5 miljoen (waarvoor meerdere post-academische instellingen aanvragen kunnen indienen). De huisvesting lijkt onzeker geworden.

1

Steunbetuiging “De Rijksakademie is het meest interessante platform voor internationaal talent en een unieke plek van internationale uitwisseling. […..] Zonder de Rijksakademie krijgt het talent minder kans.” Pietje Tegenbosch, galeriehouder en kunstcriticus, in Metropolis M. december 2011

inhoudsopgave Bestuursverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 01 Bericht Raad van Toezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 04 De Rijksakademie is... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 05 Facts & Figures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 10 Financiën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 12 Trustfonds. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 13 Presentie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 17 Cultuurbezuinigingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 23

verkend. Belangrijk en doorslaggevend in dit proces is de rol van de rijksoverheid en de verantwoordelijkheid die zij neemt om bij de huisvesting mee te werken aan een redelijke en betaalbare oplossing en de beheer- en exploitatielasten zodanig te ondersteunen dat nieuwe financieringsvormen kans krijgen om ontwikkeld te worden. Het verslagjaar 2011 kenmerkt zich door vertrouwen in een nieuwe toekomst. Maar hierbij is de betrouwbaarheid van de rijksoverheid een cruciale factor.

De missie van de Rijksakademie van beeldende kunsten concentreert zich op de selectie van toptalent met als doelstelling hen te laten excelleren in een hoogwaardige artistieke, technische en theoretische omgeving waar onderzoek, experiment en de ontwikkeling van vernieuwende kunst centraal staat. Er is een wereldomspannend netwerk met partnerships in kunst en cultuur, in wetenschap en op het gebied van innovatie. Onontkoombaar wordt artistieke, maatschappelijke en economische waarde toegevoegd aan het Nederlandse en internationale kunstenveld.

Schatten uit de collecties

De Rijksakademie is in staat haar missie waar te maken. Zij heeft een evidente impact op het aanbod in Nederlandse galerieën, musea, bedrijfscollecties en culturele manifestaties. Internationaal functioneert zij als de hofleverancier van Nederlands talent en daarnaast laat zij zien hoe Nederland in staat is om buitenlands talent te laten excelleren. Ik verwijs u graag naar de evaluatierapporten (Andersson Elffers Felix 2010 in opdracht van het Ministerie OCW en de internationale visitatie 2010 in opdracht van de Raad van Toezicht Rijksakademie), daarnaast is er de jaarlijkse monitoring van de alumni van de Rijksakademie die toegevoegd is aan het jaarverslag. (zie: Presentie, pagina 17)

Artist Residency

De Artist Residency, een van de drie historische taken van de Rijksakademie, vormt internationaal een model voor kunstinstellingen en residency-programma’s. Deze instellingen worden aangetrokken door de selectie van de Rijksakademie en de wijze waarop waarde wordt toegevoegd aan het werk van de residents en aan de internationale positie die kunstenaars innemen na een verblijf aan de Rijksakademie. In 2011 is de gedigitaliseerde aanmeldingsprocedure verder geprofessionaliseerd. De 2056 aanmeldingen voor de residency 2012 zijn adequaat en met inzet van beperkte menskracht verwerkt. De internationale selectiecommissie, die bestaat uit gerenommeerde beeldend kunstenaars die als advisor aan de Rijksakademie zijn verbonden, heeft 24 kunstenaars geselecteerd voor het residency jaar 2012; 12 uit Nederland en 12 vanuit de hele wereld.

De anatomische engel Jacques Gautier d’Agoty, 1746, mezzotint op papier

De bibliotheek vormt een onmisbare bron van kennis in de academie. Lange tijd werden boeken en prenten gebruikt bij het onderwijs. Deze prent toont een vrouw met ontlede rug, ook wel De anatomische engel genoemd. Het werk behoort tot een anatomische atlas van vierentwintig kleurenplaten, Myologie complete en couleur et grandeur naturelle, waarvan er zich veertien in de collectie van de Rijksakademie bevinden. Het is niet waarschijnlijk dat de Konink-

lijke Akademie van Beeldende Kunsten, voorganger van de Rijksakademie, deze prentenserie alleen aankocht om het menselijk lichaam te bestuderen. De platen staan namelijk niet zozeer bekend om hun anatomische correctheid. Het is vooral de esthetische waarde en de bijzondere druktechniek. De anatomische tekeningen en vaak bijzondere technieken zijn een bron voor ontdekking voor residents die zich direct verhouden met historie en technieken.

De fulltime atelierbezetting van 54 plaatsen in verslagjaar 2011 heeft zich niet alleen op reguliere resident artists geconcentreerd. De vier genomineerden voor de Prix de Rome beeldende kunst hebben allen gebruik gemaakt van de mogelijkheid die deze prijs biedt voor een werkperiode aan de Rijksakademie. Daarnaast zijn er kortere residencies geweest op het gebied van kunst, wetenschap en innovatie. En tenslotte zijn er binnen de opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken/Ontwikkelingssamenwerking kunstenaars vanuit de zogenoemde ‘silent zones’ voor kortere werkperioden naar de Rijksakademie gekomen. Samengevat is aan 51 reguliere residents ruimte geboden, aan 4 Prix de Rome kunstenaars en aan 6 kunstenaars die zich verhouden met innovatie en wetenschap of die afkomstig zijn uit landen in achterstandsposities.

Steunbetuiging “The decimation of much of the state’s commitment to culture in the Netherlands is both shocking and deeply troubling. For many decades, Holland has been an example abroad, boasting, quite simply, the world’s most remarkable constellation of internationally respected postgraduate institutions for artists and thinkers in the arts, among them the Rijksakademie (founded in 1870), the Ateliers (founded in 1963), and the Jan van Eyk (founded in 1948), which are together responsible for nurturing the work, thinking, and careers of thousands of the most interesting and innovative artists and thinkers working today. What has been crucial about such institutions is that while they undeniably have produced artists who have been recognized by the market, the criteria for their acceptance and participation in those institutions was not articulated in terms of a market logic, and instead in terms of their wider artistic merit, their capacity for experimentation, criticality, and innovation—all things which do not necessarily translate into the taste of the market.”

De Rijksakademie is in staat internationale kunstenaars, theoretici en wetenschappers als advisors te betrekken, zij werken op freelance basis. Zij spelen een rol in de selectie van residents. Daarnaast leggen zij atelierbezoeken af, zijn verantwoordelijk voor kritische reflectie op het werk van de kunstenaars en spelen een belangrijke rol in het ‘meenemen’ van de kunstenaars naar een groter internationaal platform.

Elena Filipovic - curator, WIELS Contemporary Art Centre, Brussels, Rijksakademie-advisor

In de 6 technische werkplaatsen werken technisch specialisten in 10 verschillende disciplines. Zij werken allen in deeltijd en zijn direct verbonden met de meest actuele ontwikkelingen in hun werkveld. Binnen de werkplaatsen is het mogelijk om te experimenteren en werk te produceren maar het is vooral bijzonder dat dwars door de verschillende disciplines heen werken gemaakt worden waarin de uiteenlopende specialistische expertise zichtbaar wordt. Hier gaat het niet meer alleen om het maken van een kunstwerk maar vindt directe aansluiting plaats op

2

onderwerpen als innovatie en creativiteit. In het verslagjaar 2011 is de relatie tussen het artistieke onderzoek van de kunstenaars en het verlangen naar innovatie en out of the box denken van bedrijven en instellingen met elkaar verbonden. In 2012 en verder wordt ingezet op het doorzetten en kapitaliseren van de samenwerking met bedrijfsleven, overheid en wetenschap.

Prix de rome

De Prix de Rome, een tweede kerntaak van de Rijksakademie, concentreerde zich in 2011 op de beeldende kunst. De meer dan 200 jaar oude voormalige staatsprijs biedt bijzondere mogelijkheden om een groot publiek bij beeldende kunst te betrekken. In 2011 zijn er programma’s ontwikkeld voor jongeren. De selectie van een longlist van 10 kunstenaars uit de circa 200 kandidaten is als eerste moment gekozen om jongeren te involveren. In een exclusieve preview hebben bloggers, twitteraars en blikopeners de kunstenaars van de longlist bezocht en het werk bekeken. Verspreiding van ideeën en meningen over het werk van de kunstenaars zijn voortgezet tijdens de selectie van de vier genomineerde kunstenaars, de werkperiode op de Rijksakademie, de tentoonstelling en de uiteindelijke prijsuitreiking op 9 juni door de staatsecretaris van OCW, de heer Halbe Zijlstra. De Prix de Rome tentoonstelling is goed bezocht met ruim 6700 bezoekers en breed door de pers becommentarieerd. Partnerorganisaties in 2011 waren SMART Project Space, SNS REAAL Fonds, Stichting Gieskes-Strijbis Fonds, KPN, AVRO, Kunstbeeld, NAi Uitgevers, IMC Weekendscholen, de Blikopeners (Stedelijk Museum) en de Prijs voor de Jonge Kunstkritiek. Vanwege de door de staatssecretaris voorgenomen overdracht van de Prix de Rome aan cultuurfondsen zijn gesprekken gevoerd met het Mondriaan Fonds en het Stimuleringsfonds voor Architectuur, al behoudt de Rijksakademie zich haar rechten voor. Punt van zorg hierbij zijn de partners en sponsors van de Prix de Rome, zij hebben zich verbonden met de Rijksakademie als organisator en stellen zich terughoudend op ten opzichte van overdracht naar een cultuurfonds.

collecties

De derde kerntaak van de Rijksakademie bestaat uit het beheer van rijkscollecties, de publieke bibliotheek en de kunstenaarsdocumentatie. In 2011 is binnen de rijkscollecties vooral gewerkt aan het vormen van een kerncollectie waarbinnen de geschiedenis van drie eeuwen kunstopleiding en kunstenaarschap in Nederland zichtbaar en nog meer toegankelijk wordt voor onderzoekers en geïnteresseerden. Er zijn meerdere kunstschouwen georganiseerd waar belangstellenden kennisnamen van de bijzondere tekeningen, prenten, boeken en objecten in de collectie. De bibliotheek heeft een indrukwekkende schenking boeken en catalogi ontvangen waardoor de kennis over de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw verder vergroot is. De kunstenaarsdocumentatie heeft stappen tot verdere digitalisering genomen waarbij de mogelijkheden van de nieuwe website goed zijn gebruikt. Een gedeelte van de kunstenaarsdocumentatie kan nu worden overgedragen aan het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie waardoor raadpleging door een groter publiek mogelijk wordt. De voorgenomen beleidswijzigingen van de staatssecretaris hebben in 2011 geleid tot intensivering van de contacten met de Rijksdienst Cultureel Erfgoed, de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam, het Rijksmuseum, Museum Beelden aan Zee en anderen. De gesprekken concentreren zich op respectvolle omgang met de collecties en verantwoorde vormen van overdracht van delen van de collecties zodanig dat raadpleging en onderzoek mogelijk blijft.

Rijksakademie PUBLIC

Om toptalent te ontwikkelen en naar een hoger niveau te tillen is rust, aandacht en concentratie nodig. De laboratorium-achtige geslotenheid van de Rijksakademie maakt de enorme impact van het instituut op het nationale en internationale kunstenveld en daarbuiten onvoldoende zichtbaar. Ontwikkeling van een groter publiek draagvlak en meer communicatie over de beteke-

nis van de Rijksakademie voor Nederland hebben in 2011 onder andere vorm gekregen door RijksakademieLIVE. Vier avonden zijn georganiseerd om geïnteresseerden kans te geven residents, advisors, oud-residents en gasten te ontmoeten en deel te nemen aan discussie en debat. Actuele thema’s worden aangesneden en live gestreamed waardoor ook buitenlandse geïnteresseerden de avonden kunnen volgen. Met ruim 75 bezoekers per avond heeft publiek in en om Amsterdam de mogelijkheid aangegrepen deel te nemen aan de debatten binnen de Rijksakademie, de mogelijkheid om het programma via internet te volgen is goed gebruikt. RijksakademieOPEN wordt gekarakteriseerd door veel bezoekers van binnen en buiten de kunstwereld. Naast een publicatie en teksten bij de ateliers is in 2011 voor het eerst voluit gebruik gemaakt van sociale media en educatieve programma’s zoals workshops kunstkritiek. Met ruim 6500 bezoekers was RijksakademieOPEN een succes. Buitenlandse verzamelaars, galerie houders, curatoren en geïnteresseerden hebben niet ontbroken. De pers heeft uitgebreid over de kunstenaarspresentaties geschreven en onbegrip betuigd over de voorgestelde heftige bezuinigingen op dit topinstituut. Galerieën hebben zich aangesloten bij de open atelierdagen onder de titel: ‘AMSTERDAM GALLERIES during RijksakademieOPEN’. De internationale ARCO kunstbeurs in Madrid die in 2012 het thema ‘Focus the Netherlands’ voert, heeft haar persconferentie in de Rijksakademie gehouden. Naast het bereik van de website, de Prix de Rome activiteiten, RijksakademieLIVE, RijksakademieOPEN en de publieke mogelijkheden van de Collecties heeft ook het project ‘Munt met een Missie’ veel aandacht getrokken. De muntworkshop die in opdracht van het Ministerie van Financiën met de Koninklijke Nederlandse Munt is uitgevoerd heeft aandacht gekregen door een vierdelige serie van de AVRO, de tentoonstelling in het Centraal Museum Utrecht en een publicatie in krantvorm die in een oplage van 50.000 is verspreid. Tijdens de Open Monumentendag hebben meer dan 1500 bezoekers de gelegenheid gebruikt om het monumentale gebouw van de Rijksakademie te bezoeken.

gebouw

De in 2010 aangevangen verbouwing van de Cantina is eind 2011 vrijwel afgerond. Parallel aan de verbouwing is in 2011 gewerkt aan het verder in kaart brengen van renovatieplannen ten behoeve van groot onderhoud, veiligheid, duurzaamheid en integrale toegankelijkheid. De Rijksgebouwendienst (eigenaar) heeft in samenspraak met de Rijksakademie

kerntaken gerepresenteerd worden en financiën en facilitaire dienst een plek hebben. De organisatie kenmerkt zich door de vele specialistische functies. Het ziekteverzuim in 2011 is inclusief langdurig zieken 4 %. De ondernemingsraad heeft 6 maal vergaderd met de in juni aangekondigde bezuinigingen en personele gevolgen als belangrijk onderwerp. Ultimo 2011 bestaat de ondernemingsraad uit 2 personen vanwege afvloeiing van het derde lid. Overwogen wordt een personeelsvertegenwoordiging in het leven te roepen om daarmee een groter draagvlak onder het personeel te creëren.

onderzoeken doen uitvoeren die begin 2012 het stadium van een Voorlopig Ontwerp bereiken. Realisatie van de renovatie dient de komende jaren plaats te vinden. Gelden voor de verbouwing en voor de ontwikkelingen van de renovatie plannen zijn door het Ministerie van OCW, Dienst Cultureel Erfgoed, toegekend.

financiering

Naast de investeringen in het gebouw heeft het Ministerie van OCW in 2011 subsidie verleend voor de activiteitenexploitatie € 3.412.731 en voor de gebruiksvergoeding van het gebouw € 1.938.486 (de gebruiksvergoeding wordt doorgeboekt naar de Rijksgebouwendienst (BZK)): een totaal van € 5.351.217. De eigen verworven middelen van de Rijksakademie beslaan in 2011 € 972.765 en zijn met name tot stand gekomen uit bijdragen van de Stichting Trustfonds en het Ministerie van Buitenlandse Zaken/Ontwikkelingssamenwerking. Daarnaast zijn inkomsten gerealiseerd uit het project ‘Munt met een Missie’ in opdracht van het Ministerie van Financiën. De eigen verworven middelen zijn lager dan in 2010 onder andere vanwege een verminderde toekenning van het Ministerie BUZA/OS (gelden ter ondersteuning van kunstenaars en projecten vanuit de ‘silent zones’, landen in ontwikkeling). Ook is de bijdrage vanuit het Trustfonds minder dan begroot. De Raad van Toezicht op het Trustfonds heeft uitgaande van haar statutaire taken besloten zich te beperken tot overdracht van geoormerkte bijdragen. Het totaal aan beheer- en activiteitenlasten inclusief gebruiksvergoeding in 2011 € 6.811.470 is ten opzichte van 2010 met circa € 180.000 gestegen onder andere door het project ‘Munt met een Missie’, extra kosten voor administratie/accountant/diensten derden voortvloeiend uit de aangekondigde bezuinigingen en tenslotte vanwege noodzakelijke investeringen ICT in verband met beveiliging/back up. Het saldo uit gewone bedrijfsuitoefening 2011 bedraagt € 461.481 (negatief) ten opzichte van 2010 € 34.000 (negatief). Het negatief resultaat is onttrokken aan de reserves en fondsen. Het Eigen Vermogen van de Rijksakademie bestaat ultimo 2011 uit een Algemene reserve € 277.00 (negatief), een Investeringsreserve € 118.000 en een Bestemmingsfonds € 976.000, totaal € 817.000. De verwachting is de negatieve Algemene Reserve de komende jaren op te vangen door, naast het aangaan van samenwerking en partnerships, de organisatie af te slanken, waarmee kosten en baten in evenwicht blijven. Per december 2011 telt het Rijksakademie personeel 36,29 arbeidsplaatsen. Er is een managementteam waarbinnen de verschillende

Besturing

De Stichting Rijksakademie heeft een Raad van Toezicht model. De directie is belast met het bestuur en de Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken in de instelling. De Raad van Toezicht is samengesteld uit vijf leden die allen verschillende expertise meebrengen. Aanstelling van de leden dient door het Ministerie van OCW te worden goedgekeurd. In het verslagjaar 2011 is de termijn van een van de leden, de heer W. Sijthoff, verlopen en verlengd. Gezien de grote druk op het voortbestaan van de Rijksakademie hecht de Raad van Toezicht aan continuïteit in zijn samenstelling. Waar nodig en relevant is externe expertise ingehuurd ter ondersteuning van de directeur en ter analyse van de te nemen stappen. In het verslagjaar is de Raad van Toezicht zeven maal bij elkaar gekomen, waarvan drie extra ingelaste vergaderingen in verband met de in juni aangekondigde bezuinigingen. Daarnaast hebben de leden van de Raad van Toezicht individueel kennis, netwerk en expertise ingezet om de directeur bij te staan. Er wordt voldaan aan de Code Cultural Governance. De Raad werkt met een financiële auditcommissie die tweemaal per jaar bij elkaar komt. De Rijksakademie is aangemerkt als een ‘Algemeen Nut Beogende Instelling’. Het jaarverslag 2011 bestaat uit het bericht van de Raad van Toezicht, het bestuursverslag en het hoofdstuk financiën (formele deel). Daarnaast ook een overzicht van activiteiten van de Rijksakademie. Graag eindig ik dit bestuursverslag met een oproep aan de staatssecretaris van OCW. De Rijksakademie is zo’n topinstelling! In kranten in Nederland en het buitenland, in brieven van over de gehele wereld wordt de Rijksakademie genoemd als succesvol merk; een instituut dat als topinstelling bekend staat, waarvan de rijke en bijzondere geschiedenis bewonderd wordt en de huidige werkwijze als model internationaal wordt na-

gebootst. Reputatie en positie zijn onbetwist, betekenis voor het Nederlandse kunstenveld onontkoombaar. U spreekt van excellentie, toptalent, relatie met de markt en niet in de laatste plaats over het belang van erfgoed. Geachte staatssecretaris, wij roepen u op de Rijksakademie als topinstelling te waarderen en samen met ons te werken aan goede en haalbare oplossingen voor de huisvesting en respectvolle omgang met het rijksverleden en de opgebouwde reputatie. Wij nemen de bezuinigingen serieus en werken hard om het financiële draagvlak nog verder te verbreden, aan te sluiten bij wetenschap, innovatie en creativiteit, samenwerking met collegainstellingen aan te gaan en van een aanbod gestuurde naar een vraag gestuurde organisatie te groeien. Het kan niet uw bedoeling zijn om het kind met het badwater weg te gooien. Els M.W.A. van Odijk directeur

Steunbetuiging “Without a hint of doubt, the studios and related activities at the Rijksakademie in Amsterdam have become an indispensable point of reference for anybody concerned with contemporary art and culture. The list of the eminent artists that have emerged from that program in the last decade contains some of the most respected names in the visual arts today.” Carlos Basualdo - Chief curator at Large, MAXXI Arte, Museo nazionale delle arti del seculo XXI (museum of the 21th century), Rome Italy, The Keith L. and Katherine Sachs Curator of Contemporary Art, Philadelphia Museum of Art, USA, Rijksakademie-advisor

rain artists’ initiAtive network Centre Soleil d’Afrique

Tijdens het FAIVA filmfestival, in Bamako Mali (georganiseerd door RAIN partner Centre Soleil d’Afrique in samenwerking met Korè, Segou en Festival du Niger) wordt onder de noemer ‘Collection Rijksakademie’ werk getoond van oud-residents Persijn Broersen en Margit Lukács (NL, RA 07/08), Maze de Boer (NL, RA 07/08), Meiya Lin (CN, RA 06/07), Cristina Lucas (ES, RA 06/07), Ahmet Ögüt (TR, RA 07/08), Paulien Oltheten (NL, RA 05/06), Kuang-Yu Tsui (TW, RA 06/07) en Siree van der Velde (NL, RA 97/98). De presentatie is begeleid met een informatieve Franstalige brochure over het werk van de kunstenaars.

Tentoonstelling ‘Munt met een Missie’ in Centraal Museum waarin de twaalf ontwerpen voor een herdenkingsmunt worden gecombineerd met stukken uit de collectie. Foto Ernst Moritz

3

Steunbetuiging “Er is geen plek op de wereld waar experimenteren zo wordt gekoesterd als de Rijksakademie. Ik kan het weten, ik loop er al vijftien jaar rond als begeleider. Geen plek op de wereld waar geesten zo hoog vliegen zonder meteen te denken aan waar ze moeten landen. Dat is van later zorg. Na de Rijksakademie.” Hans Aarsman - fotograaf, schrijver van ‘de Aarsman Collectie’ (De Volkskrant), spreker TEDx 2009, Rijksakademie-advisor

De Rijksakademie huist in de Kavallerie-Kazerne Foto Roy Taylor/RA

Bericht Raad van Toezicht

gegeven een strikter ondersteuningsbeleid te moeten voeren totdat er duidelijkheid is over de positie van de Rijksakademie als gevolg van de aangekondigde bezuinigingen van de staatssecretaris van OCW in de cultuursector. Het Trustfonds heeft tot taak aanvullend bij te dragen aan de artistiek inhoudelijke werkzaamheden, continuïteit van de Rijksakademie is voorwaarde om bijdragen te verstrekken. Met waardering heeft de Raad van Toezicht Rijksakademie kennis genomen van de bereidheid van het Trustfonds tot substantiële bijdragen op het moment dat de bouwstenen voor continuïteit duidelijk zijn. In 2011 heeft frequent overleg met de directeur plaatsgevonden. De Raad neemt zich voor in 2012 formele functioneringsgesprekken met de directie te voeren zodat ook in dit opzicht aan de Code Cultural Governance wordt voldaan. Daarnaast is kritisch gekeken naar eigen expertise, netwerk en functioneren van de Raad van Toezicht. De aanwezige kennis binnen de Raad op financieel, artistiek, bedrijfsmatig en bestuurlijk gebied, is optimaal ingezet. Op relevante terreinen, juridisch, financieel en op het gebied van huisvesting, is externe expertise aangetrokken om de voorliggende periode het hoofd te kunnen bieden. Met het oog op de ontwikkelingen op de korte en middellange termijn hecht de Raad aan continuïteit in zijn samenstelling. De Raad spreekt zijn onbegrip uit voor de enorme bezuinigingen en de daaruit voortvloeiende onzekerheid voor culturele instellingen in ons land en voor de Rijksakademie in het bijzonder. De Raad is vervuld van zorg over de gevolgen van het door de staatssecretaris gevoerde beleid voor de culturele infrastructuur van ons land en voor de repercussies die het beleid in internationaal opzicht zal hebben. De Raad hecht eraan respect uit te spreken voor de wijze waarop de organisatie kwalitatief op hoog niveau professioneel inhoud blijft geven aan de taken van de Rijksakademie. De wijze waarop partnerships en samenwerkingen flexibel worden opgepakt en gewerkt wordt aan overlevingsstrategieën is indrukwekkend. De grote betrokkenheid van kunstenaars, advisors en personeel is opvallend en toont de kracht van het instituut. Wij besluiten met een oproep aan de staatssecretaris zijn verantwoordelijkheid te nemen en deze Nederlandse topinstelling kansen te bieden om met behoud van kwaliteit, positie en reputatie nieuwe toekomstwegen te ontwikkelen.

De Raad van Toezicht op de Rijksakademie heeft in 2011 drie maal regulier vergaderd. Naast de jaarlijkse bijeenkomst met de adviesraad zijn er in de tweede helft van het jaar drie ingelaste bijeenkomsten belegd. Directe en urgente aanleiding was de op 10 juni door de staatssecretaris van OCW aankondigde bezuiniging in de culturele sector en de potentiële gevolgen voor de Rijksakademie. De Raad heeft het belang van deze ontwikkeling onderkend en onmiddellijk maatregelen getroffen om in samenspraak met de directeur de belangen van de Rijksakademie te borgen. De Raad van Toezicht Rijksakademie heeft eenmaal samen met de Raad van Toezicht op het Trustfonds Rijksakademie vergaderd waarbij het grote belang van het Trustfonds als factor voor de verdere ontwikkeling van de Rijksakademie, ook op de langere termijn, aan de orde is gesteld. Het proces van de ontwikkeling van een de Rijksakademie waardig antwoord op de voornemens van de staatssecretaris is door de Raad van Toezicht nauwlettend gevolgd en op relevante onderdelen is ondersteuning geboden aan de directeur. De voorzitter van de Raad van Toezicht heeft actief contacten gezocht en onderhouden met collega-voorzitters van de post-academische instellingen Jan van Eyck Academie en De Ateliers. Een gesprek met de staatssecretaris van OCW is geïnitieerd en heeft op 16 november plaatsgevonden om de problematiek en de knelpunten die voortkomen uit de geschiedenis van

de Rijksakademie als rijksinstelling en de juridische verbondenheid met de Staat aan de orde te stellen. De Raad heeft de jaarrekening over 2011 goedgekeurd, evenals de begroting voor 2012. Zij spreekt haar goedkeuring uit over de doorgevoerde bezuinigingen maar brengt ook zorg onder woorden over de tekorten in 2011 en 2012 die overwegend vanwege de beperking van de bijdragen van het Trustfonds ontstaan zijn. De Raad van Toezicht heeft begrip voor het standpunt van de Raad van Toezicht Trustfonds die onder verwijzing naar haar statutaire verplichtingen heeft aan-

prof.dr. Louise J. Gunning-Schepers, voorzitter namens de Raad van Toezicht op de Rijksakademie

4

rain artists’ initiAtive network Milena Bonila in Colombia

Oud-residents delen in hun land van herkomst opgedane kennis. Milena Bonila (CO, RA 09/10) ontwikkelde ten tijde van haar residency meerdere lezingen over de rol van de kunstenaar en concepten van productiviteit en evolutie. Op de Universidad de los Andes in Bogotá, Colombia, geeft zij een lezing in de serie ‘Unlearning the Future’. Het werk ‘A report to an Academy’ dat zij maakte op de Rijksakademie is onderdeel van de presentatie.

de rijksakademie is…

wordt aangevuld met een omgeving waarin (intellectuele) confrontatie vanzelfsprekend is. De resident artists vormen een brede en internationale community, waardoor kritische reflectie, discussie en confrontatie worden versterkt. De kunstenaar is leidend bij de invulling van zijn of haar residency. De afdeling Ateliers en de technisch specialisten kijken elk jaar met een frisse blik naar het aanbod en stellen dit samen op basis van actuele ontwikkelingen in het veld en behoeften van de individuele kunstenaars. Kunstenaars werken mee aan presentaties en samenwerkingsverbanden van de Rijksakademie. Zo zijn workshops aan kunststudenten van de St. Joost in Den Bosch gegeven, residents hebben deelgenomen aan uitwisseling tussen kunstenaars en wetenschappers, zoals met post-doc artsen van het VU medisch centrum, kunst & wetenschap bijeenkomsten en zij presenteren zich bij ontvangsten van gasten uit het bedrijfsleven, politiek en kunstwereld.

een toonaangevend instituut dat de ontwikkeling van toptalent binnen de internationale kunstwereld stimuleert en de rol van kunst en de kunstenaar in de samenleving bevordert. Zij heeft historisch drie kerntaken: de Artist Residency, de Prix de Rome en de Collecties. 2011 was een jaar waarin medewerkers van de Rijks­akademie bij uitvoering van deze taken continu door een nieuwe bril keken om flexibel te kunnen inspringen op de veranderende omgeving, zonder in te boeten aan kwaliteit.

artist residency De Rijksakademie Residency biedt een plek voor onderzoek, experiment en productie aan ca. 50 getalenteerde, professionele kunstenaars uit de hele wereld. Grote projectruimtes zijn beschikbaar voor try-outs, samenwerking en presentaties.

Advisors

Het artistiek inhoudelijk debat, zowel op individueel als op gemeenschappelijk niveau, krijgt inhoud door regelmatig bezoek van advisors; een brede groep van gerenommeerde professionals verbonden aan de Rijksakademie. De advisors zijn afkomstig uit verschillende werelddelen, culturen en generaties en bieden een grote verscheidenheid aan visies. Ze weerspiegelen de diversiteit van de hedendaagse kunstpraktijk. In 2011 is Jaki Irvine vanwege haar expertise in video aangetrokken als nieuwe advisor. De advisors hebben in het verslagjaar met name atelierbezoeken afgelegd. Uitzondering hierop zijn de discussiebijeenkomsten van advisor Hermann Pitz met als onderwerpen Art Expertise en Art Market. Hij deelde zijn praktische ervaring als kunstenaar: hoe verhoud je je als kunstenaar tot het veld? Hoe ga je om met de markt? Wat voor strategieën zijn te ontwikkelen?

Selecties

Het aantal aanmeldingen voor de residency 2012 was hoger dan ooit. Meer dan 2000 kunstenaars uit maar liefst 93 verschillende landen meldden zich aan. De nieuwe aanmeldingsapplicatie op de website zorgde voor een grote efficiencyslag in de verwerking en selectie. 24 kunstenaars zijn aangenomen; 12 uit Nederland en 12 uit Europa, Azië, Afrika en Amerika.

Werkplaatsen

Resident artists

De werkplaatsen spelen een cruciale rol bij het realiseren van de ideeën van kunstenaars. Technische specialisten beheren professioneel uitgeruste werkplaatsen waar kunstenaars kunnen werken en experimenteren met traditionele en eigentijdse materialen en technieken binnen de clusters beeld, geluid, grafiek, chemie en constructie. De kracht van de werkplaatsen is het feit dat de bundeling van tien verschillende technische specialiteiten onder één dak het eenvoudig maakt samen te werken en zo op vrijwel alle vragen van kunstenaars in te spelen. De expertise in de werkplaatsen gaat verder dan alleen technische kennis: de specialisten zijn in staat zich in te leven in de denkwereld van de kunstenaar en hun kennis te bundelen bij complexe interdisciplinaire vragen. De ambachtelijke kant van de werkplaatsen sluit goed aan bij de tendens van het afgelopen jaar waarin veel kunstenaars terugkeerden naar de basis: ambachtelijke werkprocessen met eenvoudige materialen. Tegelijkertijd is aandacht besteed aan nieuwe technieken, zodat ook kunstenaars met de nieuwste (computergestuurde) technieken kunnen experimenteren. Er is onder andere een 3D-printer aangeschaft waar volop mee is geëxperimenteerd. Verdere investeringen worden kritisch bekeken. Bestaande samenwerking met bedrijven en instituten op gebied van technische expertise is verdiept en nieuwe contacten zijn gelegd.

Het werkproces van de kunstenaar heeft artistieke, theoretische en technische aspecten. Centraal in de visie van de Rijksakademie is het bieden van faciliteiten en expertise. Dit

— uitgelichte evenementen — Opening van het jaar Op 20 januari opent de Rijksakademie Residency 2011 met presentaties van dr. Marco Pasi (UvA, History of Hermetic Philosophy) over ‘Breaking through to the other side’ en Jennifer Allen (kunstcriticus, Berlijn, DE) met het thema ‘Alter egos: spirituality in recent artworks’. In beide lezingen stond de interesse van een jonge generatie kunstenaars in religie en spirituele bewegingen centraal.

Symposium Hiding Making– Showing Creation – Strategies in Artistic Practice from the 19th to the 21st centuries (Rijksakademie en Teylers Museum i.s.m. Vrije Universiteit Amsterdam, Universiteit Utrecht en Radboud Universiteit) De Rijksakademie host het onderdeel van het symposium, dat zich richt op de atelierpraktijk in de 20e en 21e eeuw. Beoogd wordt het onderwerp van zowel het boek als de tentoonstelling ‘Mythen van het atelier’ aan te vullen en uit te breiden door een specifiek (internationaal) aspect van de artistieke praktijk, dat wordt aangeduid als hiding making/showing creation, te onderzoeken.

Mondriaan Kwartet Op 24 februari brengen het Mondriaan Kwartet en Guus Janssen in het Rijksakademie-Schip een hommage aan Piet Mondriaan in de try-outvoorstelling ‘Red, Yellow & Boogie Woogie’. Mondriaan, die zijn carriere begon aan de Rijksakademie, hield van dansen, muziek en vooral van jazz. Tijdens dit concert worden filmprojecties van beroemde Mondriaan-schilderijen getoond, die gemaakt zijn door Bert Koenderink en Hans Janssen (conservator Gemeentemuseum, Den Haag). Muziek van Anton Webern, Morton Feldman, Jacob van Domselaer en nieuw werk van Guus Janssen werd uitgevoerd door het Mondriaan Kwartet en Guus Janssen.

Concert Mondriaan Kwartet in ’t Schip van de Rijksakademie. Foto Edith Rijnja/RA.

Open Karel Appelhuis Op 25 april, de geboortedag van Karel Appel, is er open huis. Sinds 31 maart is het Karel Appelhuis aan de Dapperstraat in Amsterdam in gebruik als educatief centrum en worden de bovenste etages bewoond door residents. Yin-Yu Chen toont tijdens de open dag een ‘three channel’video-installatie over de Dappermarkt tijdens en na het ontruimen van de markt. Onderdeel van het programma is een stadswandeling waarbij ook de Rijksakademie wordt bezocht.

Yin-Ju Chen, A peaceful strike, 2011 Still uit videoinstallatie

Leidy Curchman, making of ‘Black Green Black’, 2011 Foto Willem Vermaase

5

kondigde bezuinigingen maken het samenstellen van een kerncollectie relevanter dan ooit. De gedigitaliseerde kerncollectie kan als basis dienen voor publicatie op de website en voor een serie in druk en zal worden opgenomen in de database van de Rijksdienst Kunsthistorische Documentatie. De afdeling Collecties heeft in het verslagjaar meerdere groepen geïnteresseerden ontvangen en gaf verschillende malen een kunstschouw waarbij tekeningen, prenten en antiquarische boeken zijn bekeken. Onder meer aan de leden van de Tituskring van de Rembrandt Vereniging. Het Calamiteitenplan ter bescherming van de collectie is geactualiseerd en er is mee geoefend. Een selectie van ca. 150 boeken uit de historische boekencollecties (1655-1945) is gerestaureerd (met steun van M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting). Aan het behoud van collectie videokunst is verder gewerkt door deelname aan het project Behoud Mediakunst Collectie Nederland (i.s.m. NIMk/ SBMK), waar de Rijksakademie betrokken is bij twee onderzoeken naar de omgang met digital born art en auteursrechtelijke aspecten rond het online vertonen van videokunst. Werk en kunstenaarsarchief van Mieke Van de Voort (RA 04/05) zijn na haar overlijden in januari 2011 in de collectiedepots ondergebracht. De Stichting MVDV beheert de artistieke nalatenschap en doet onderzoek. Om dit mogelijk te maken biedt de Rijksakademie hen tijdelijk onderdak.

Steunbetuiging “Als de Rijksakademie niet in haar huidige of vergelijkbare vorm kan voortbestaan zal dit een enorme slag betekenen voor de toekomst en de internationale positie van de hedendaagse Nederlands kunst. Ik vind dat we daar verantwoordelijk mee om moeten gaan, en daarom de Rijksakademie een reële toekomst moeten bieden.” Aernout Mik - beeldend kunstenaar, Rijksakademie-advisor

Lev Kazachenko aan het werk in de metaalwerkplaats Foto Roy Taylor/RA

“Talloze studenten van de gerenommeerde, maar nu met opheffing bedreigde, Rijksakademie exposeren nu succesvol op de Biënnale in Venetië.” Wim Pijbes, hoofddirecteur Rijksmuseum in Het Financieele Dagblad, 1 juli 2011

“Opmerkelijk is dat veel van de Nederlandse kunstenaars die op deze beurs (Art Basel, red.) getoond worden de Rijksakademie doorlopen hebben, de post-academische opleiding die van staatssecretaris Zijlstra geen geld meer krijgt.”  NRC Handelsblad 15 juni 2011

“Het is natuurlijk ongelooflijk dat een instituut van 150 jaar, zeg maar gerust het Harvard van de beeldende kunst, zomaar in de Amstel kan verdwijnen.” Carolien Gehrels, wethouder cultuur in Amsterdam, in Parool 9 november 2011

Rijksakademie Genootschap

adlibsoft.com). Hierdoor zijn nu ook afbeeldingen zichtbaar uit de kunstcollectie en de kunstenaarsdocumentatie. Ruim 200 artikelen over de Rijksakademie (oud-)residents en advisors zijn digitaal gecatalogiseerd. Er zijn plannen gemaakt voor herinrichting van de bibliotheek, waarbij gericht wordt op meer ruimte voor de collectie en uitbreiding met een lees- en studieruimte. Bijzondere kunstenaarspublicaties en Rijksakademie publicaties zijn getoond tijdens de Amsterdam Art/Book Fair in de Brakke Grond. Ook zijn er publicaties gepresenteerd tijdens het e-flux boeken project ‘Book Coop’ op Art Basel en de New York Art Book Fair.

Kunstenaarsdocumentatie

De kunstenaarsdocumentatie concentreert zich op het vastleggen van werkprocessen van kunstenaars tijdens hun werkperiode aan de Rijksakademie en het monitoren van (oud-)residents. Dit wordt aangevuld met informatie over het werk en technische processen, een biografie, CV en artikelen uit kranten en tijdschriften. De digitale dossiers zijn onder meer ingezet voor de kunstenaarspagina’s op de website, fondsenwerving van het Trustfonds en presentaties in binnen- en buitenland.

Bibliotheek

Het Rijksakademie Genootschap is een wereldwijd netwerk dat bestaat uit ruim 1500 alumni, (oud-)advisors, genomineerden en juryleden van de Prix de Rome. Zij zijn de ambassadeurs van de Rijksakademie. Het netwerk wordt intensief onderhouden; zij worden op de hoogte gehouden door nieuwsbrieven, geven Xra-lezingen (waarin oud-residents vertellen over hun beroepspraktijk) aan huidige residents, helpen bij werving en selectie en ontmoeten elkaar in Nederland of het buitenland. Voor kunstorganisaties bemiddelt de Rijksakademie bij contacten en projecten. Ook neemt zij deel aan netwerkbijeenkomsten en expertmeetings. Het RAIN Artists’ Initiatives Network vormt een bijzondere poot binnen het alumninetwerk. Dit bestaat uit kunstenaars uit de zogenaamde ‘silent zones’ die bij terugkomst in eigen land opgedane kennis, ervaring en netwerk willen inzetten door het opzetten van een kunstenaarsplatform. De Rijksakademie staat hen bij met begeleiding en advies. Alumni hebben samengewerkt met RAINpartners en verschillende RAIN-partners bezochten dit jaar de Rijksakademie tijdens werkreizen naar Nederland. Na bekendmaking van de cultuurbezuinigingen en de effecten voor de Rijksakademie is wereldwijd door alumni, (oud-)advisors, juryleden en genomineerden Prix de Rome gereageerd met advies, steun en ongelooflijke betrokkenheid. Velen tekenen de petitie en schrijven brieven naar de staatssecretaris of de vaste commissie van cultuur. Eén van de acties die hieruit is voortgekomen, is het wereldwijde (alumni)project Artbomb (zie achterpagina). Alumni waren ook dit jaar volop te zien op de belangrijke beurzen, biënnales en exposities.

De bibliotheek biedt een constante dienstverlening aan residents, medewerkers en bezoekers. Bij nieuwe aanwinsten ligt de focus op actualiteit en is de oriëntatie internationaal en artist-driven: er wordt aangekocht op grond van hun onderzoek en interesses. De bibliotheek heeft schenkingen ontvangen, waaronder een indrukwekkende schenking boeken en catalogi van Hetty Huisman over Miró, Artigas, west-coast ceramics en mail-art. Dit is een geweldige aanvulling op de keramieksectie in de bibliotheek en geeft vooral een beeld van de jaren 60 en 70: een periode waar niet alleen techniek, maar vooral experiment, vorm en betekenis centraal staan. Het afgelopen jaar is omgeschakeld naar de nieuwe applicatieversie van Adlib, software van bibliotheek en kunstcollectie (rabk.

Leidy Churchman presenteert zijn werk tijdens RijksakademieOPEN in collectiedepot. Foto Roy Taylor/RA

Schatten uit de collecties

Collecties De kunstenaar staat niet op zichzelf, maar verhoudt zich actief tot de kunstgeschiedenis, de samenleving en het publiek. In het werk wordt gereflecteerd op politieke, sociale of religieuze thema’s, technologische, wetenschappelijke of (kunst)historische onderwerpen. De (historische) Collecties en bibliotheek vormen een ‘theorie werkplaats’. In 2010 is begonnen met het samenstellen van een kerncollectie vanuit de collectie objecten, prenten en antiquarische boeken. Er is onderzoek gedaan in eigen archief, in het Noord-Hollands Archief in Haarlem, het Stadsarchief Amsterdam en in collecties van onder meer het Rijksprentenkabinet en het Amsterdams Historisch Museum. De aange-

Dames schilderklasse professor Nicolaas van der Waay 1915, foto Deze foto maakt deel uit van een serie, in 1915 gepubliceerd door oud-leerling H.M. Krabbé, De foto toont de toenmalige Rijksakademie aan de Stadhouderskade. Op de foto is te zien dat Nicolaas van der Waay les geeft in het schilderen naar levend model, waarbij het naaktmodel door de hoogleraar op een verhoging in een houding werd gezet. De Rijksakademie was in vergelijking met nationale en internationale academies

6

vooruitstrevend in het onderwijs aan vrouwen. Al in 1871 werd besloten ook jonge vrouwen toe te laten. Het zou echter tot 1895 duren totdat zij naar naaktmodel mochten tekenen en theorielessen waarbij het naakt werd ingezet konden volgen. De foto’s, tekeningen, boeken en prenten worden gebruikt voor onderzoek naar kunstonderwijs en kunstenaarschap in de afgelopen eeuwen tot nu.

Rome reis De jaarlijkse studie-/werkreis naar Rome voor vijf tweedejaars residents is samen met het KNIR en de Afdeling Onderwijs en Cultuur van de Nederlandse Ambassade te Rome georganiseerd. Een gevarieerd gezelschap van kunsthistorici, architecten, historici, archeologen en kunstenaars van de Rijksakademie bezochten onder andere de restauratie van de fresco’s van de gebroeders Brill in de kapel van de Santa Scala, maar ook de buitenwijken van Rome, waar immigrantengemeenschappen oude panden kraakten en nu bewonen en waar sociale projecten worden opgezet. In de excursie ontstond een divers beeld van Rome als historische plek en hedendaagse stad en er vond een actieve dialoog plaats.

Prix de Rome 2011 Beeldende Kunst Koning Lodewijk Napoleon introduceerde in 1808 de Prix de Rome in Nederland. Met de oprichting van de Rijksakademie van beeldende kunsten door koning Willem III in 1870 werd de Prix de Rome als opdracht aan dit instituut verbonden. De Prix de Rome is daarmee de oudste en meest genereuze Nederlandse ‘staatsprijs’ voor kunstenaars en architecten tot 35 jaar. Het oorspronkelijke verblijf in Rome heeft in de loop van de tijd plaats gemaakt voor een werkperiode waarbij de faciliteiten van de Rijksakademie (atelier, werkplaatsen, stipendium, werkbudget etc) voor 3 tot 4 maanden ter beschikking worden gesteld. De wedstrijd, de uitreiking en de tentoonstelling van de Prix de Rome 2011 Beeldende Kunst hebben plaats gevonden in de eerste helft van 2011. De genomineerden op de shortlist hebben van januari tot in april gewerkt in de Rijksakademie aan nieuw werk voor de eindronde. De tentoonstelling in SMART Project Space, waar het werk van de 10 longlisters te zien was, trok ruim 6700 bezoekers. Het werk van de vier shortlisters in de tentoonstelling is beoordeeld door de Prix de Rome jury en heeft tot toekenning van vier prijzen geleid. Op 9 juni reikte staatssecretaris van OCW Halbe Zijlstra de prijzen uit. De Prix de Rome 2011 Beeldende Kunst is gewonnen door Pilvi Takala. Vincent Vulsma wint de tweede prijs en de twee basisprijzen zijn voor Priscila Fernandes en Ben Pointeker. Een jury en medewerkers van KPN kozen Petra Stavast als winnaar van de KPN KunstPrix. Gwenneth Boelens ontving een KPN aanmoedigingsprijs. Kinderen van de IMC Weekendschool kregen een rondlei-

Pilvi Takala ontvangt de Prix de Rome penning uit handen van staatssecretaris Zijlstra. Foto Daniel Nicolas

de kunstcriticus tot de middelbare scholier, is de Prix de Rome toegankelijker geworden. De vernieuwingen op de website prixderome.nl leidden tot meer interactiviteit en publieksvriendelijkheid. De prijsuitreiking was live te volgen via Ustream.

ding door de tentoonstelling en kozen het werk van Priscila Fernandes als beste. Bij de Prix de Rome speelde de vraag hoe de oudste Nederlandse kunstprijs nog meer te verbinden met publiek en ook nieuwe doelgroepen te bereiken. Dit jaar is er, net als afgelopen jaren onder meer succesvol samengewerkt met AVRO Kunstuur, de Prijs voor Jonge Kunstkritiek, IMC Weekendscholen en de KPN Kunstprix. De AVRO besteedde in zes afleveringen van AVRO Kunstuur uitgebreid aandacht aan de jury, de shortlist kunstenaars en de prijsuitreiking. In verschillende kranten en tijdschriften is aandacht besteed aan de wedstrijd Prix de Rome 2011 Beeldende Kunst. Artikelen zijn verschenen in onder meer de volgende media: de Volkskrant, NRC Handelsblad, Het Parool, aantal regionale dagbladen, De Groene Amsterdammer, Kunstbeeld, Opzij, diverse blogs, websites e.d. Daarnaast werd volop ingezet op sociale media, om daarmee ook debat over de betekenis van hedendaagse kunst in de maatschappij actief te voeden. Het publiek is kansen aangereikt deelgenoot te worden van het denken over het hoe en waarom van de prijs en zich te betrekken bij de tentoonstelling en deelnemende kunstenaars. Door veel verschillende stemmen te laten horen, van

Bezoek aan voorbeeld van fascistische architectuur in Rome, onder leiding van architect Matteo Locci. Foto Yin-Ju Chen

Prix de Rome 2011 De Prix de Rome 2011 is georganiseerd als netwerkorganisatie door de Rijksakademie in samenwerking met SNS REAAL Fonds, Stichting Gieskes-Strijbis Fonds, KPN, Inbo, SMART Project Space, AVRO Kunstuur, NAi Uitgevers, de Prijs voor de Jonge Kunstkritiek, Kunstbeeld en IMC Weekendschool. De cyclus Prix de Rome 2011 Beeldende Kunst is begonnen in 2010 met onder meer aanmelding (ruim 200 aanmeldingen) en verschillende juryronden. De publicatie Prix de Rome 2011 Beeldende Kunst is (net als in 2009 en 2010) tot stand gekomen in samenwerking met NAi Uitgevers.

Stemformulier publieksprogramma ‘Mijn Prix’

uitgelicht werkplaatsen hout en chemie: thomas RAat

Programmaonderdelen als Mijn Prix en Prix Nights (in samenwerking met SMART), rondleidingen in samenwerking met het Stedelijk Museum (Blikopeners) en een workshop kunstkritiek schrijven in samenwerking met het Domein voor de Kunstkritiek, hebben bijgedragen aan meer bekendheid en grotere toegankelijkheid.

In het verflab experimenteert resident Thomas Raat samen met de chemiespecialist. Het streven is om metaal te imiteren op hout. In samenwerking met de verfindustrie, waar nieuwe verspuitbare metalen worden ontwikkeld, vindt Thomas een technische oplossing voor zijn vraag. Hij test verschillende behandelingen door te poetsen en patina’s te gebruiken, die zorgen dat bronsdeeltjes versneld oxideren. Het werken met dit materiaal is nieuw in het verflab en het materiaal wordt nog nauwelijks in Nederland gebruikt. Uiteindelijk bewerkt hij vijf objecten op verschillende manieren die telkens een ander uiterlijk aan de sculpturen geven.

In verband met de wedstrijdcyclus kent het jaar 2012 geen Prix de Rome-wedstrijd. Om deze reden hebben in het derde en vierde kwartaal van 2011 geen wedstrijdactiviteiten plaatsgevonden. Wel is tijdens RijksakademieOPEN een Prix de Rome presentatie ingericht met een overzicht van de winnaars vanaf 1985 en een compilatie van uitzendingen van AVRO Kunstuur. In de gratis mee te nemen minipublicatie over de Prix de Rome en een aantal van haar winnaars, wordt aandacht besteed aan de bedreigde historische relatie tussen de Prix de Rome en de Rijksakademie. Ook is in 2011 gewerkt aan het concept voor de invulling van speciale Prix-evenementen in het jaar 2012. In de nieuwe cultuurplannen van het kabinet, die in juni naar buiten zijn gekomen, wordt de organisatie van de Prix de Rome per 2013 elders ondergebracht; het Mondriaan Fonds en het Stimuleringsfonds voor Architectuur. Bureau Prix de Rome benadrukt echter het belang van de verbinding tussen de Prix de Rome en de Rijksakademie en vindt daarvoor steun bij vele (oud-)juryleden en winnaars die in brieven hun steun hebben betuigd.

Chemiespecialist Arend Nijkamp in overleg met Thomas Raat bij zijn werk. Foto Roy Taylor/RA

7

In het kader van publieksontwikkeling zijn in 2011 diverse vernieuwingen doorgevoerd, zoals aanpassing van de website om deze meer toegankelijk te maken, inzet van social media (Facebook, Twitter, Youtube en Vimeo) en een printcampagne van flyers en posters. Nieuwe programmaonderdelen gaven meer context aan de werken van de kunstenaars: tijdens Prix Nights stond een kunstenaar centraal en werd haar/zijn werk aangevuld met een muziekprogramma of van uitleg voorzien door een interview met de kunstenaar. ‘Mijn Prix’ was een format voor persoonlijke jurering door bezoekers van de tentoonstelling, in de ‘Mijn Prix’ ruimte in de tentoonstelling konden bezoekers hun persoonlijke mening over het werk van de kunstenaars kenbaar maken. Jonge rondleiders maakten tijdens de ‘Mijn Prix Tour’ de tentoonstelling toegankelijk voor een jong publiek. In de Rijksakademie is vooraf een longlist preview georganiseerd waarvoor Vrienden, maar ook jongeren zijn uitgenodigd. “Ik heb erg genoten van de Prix de Rome Preview, in een schitterend (en enigszins verwarrend) gebouw, met uiteenlopende en goede kunst. Het was verfrissend en interessant om erbij te zijn. Ik ben blij dat dit soort dingen ook open worden gesteld naar een wat jonger publiek, niet alleen bestaande uit kunstcritici en curatoren.” Bér Engels (1993, radiomaker / muziek PR) na afloop van de longlist preview

RijksakademieLIVE In 2011 is de serie publiektoegankelijke avonden RijksakademieLIVE van start gegaan. Er hebben vier edities plaats gevonden, samengesteld door Rijksakademie-advisor Philippe Pirotte (curator en voormalig directeur Kunsthalle Bern, CH). Uitgangspunt is een live event - bijvoorbeeld een performance - , gevolgd door een debat met gasten en publiek. De gasten in het programma zijn (oud-)residents, (oud-)advisors, of hebben op een andere manier een relatie met de Rijksakademie. De avonden zijn via de website live te volgen en later online terug te kijken. RijksakademieLIVE #1 ‘Real Artists don’t have Teeth’ 28 februari Een monoloog van Dora García (ES, RA 89/91) in een performance van Jakob Tamm (theater- en filmacteur, SE). Na afloop modereert Philippe Pirotte het gesprek tussen de kunstenaar en zijn publiek. RijksakademieLIVE #2 ‘Where are the artists?’ 26 april Met als startpunt twee teksten van Daniel Buren (kunstenaar, FR) vindt een gesprek plaats over de vragen: waarom trekken kunstenaars zich terug uit grootschalige tentoonstellingen en biënnales? En waarom zijn exposities gecureerd door kunstenaars zo interessant? Onder leiding van Philippe Pirotte gaan Elena Filipovic (curator en advisor Rijksakademie), resident Rossella Biscotti (IT), Tania Bruguera (kunstenaar en advisor Rijksakademie), Moshekwa Langa (ZA, RA 97/98) en Pavel Büchler (kunstenaar, professor en curator) met elkaar in discussie. RijksakademieLIVE #3 ‘Moving Gods Aside’ 18 oktober De verhuizing van de grote sculptuur van Ramses II vanuit het centrum van Cairo naar het nieuwe Egyptisch museum, vormt het startpunt van de avond. Susanne Kriemann (DE, RA 04/05) toont haar slideshow ‘Ramses Files’ (2006). Dit werk gaat over de geplande verhuizing die telkens opnieuw niet doorging. Verder is de film ‘A God Passing’ (2007) te zien van David G. Tretiakoff over de daadwerkelijke verhuizing van het beeld. Philippe Pirotte gaat samen met Kriemann, Tretiakoff en resident Ayman zRamadan (EG) in discussie over de verplaatsing van het beeld en in hoeverre deze verhuizing een voorbode was voor wat in het voorjaar op het Tahirplein plaats vond.

Rijksakademie PUBLIC

naars en een interview van Philippe Pirotte (curator en voormalig directeur Kunsthalle Bern) met artistiek coördinator van RijksakademieOPEN Narcisse Tordoir (beeldend kunstenaar). Naast de ateliers zijn QR codes geplaatst, die via smart phones leiden naar extra tekst en beeldmateriaal op de pagina van de desbetreffende kunstenaar op de website. Op het RijksakademieOPEN blog is door een groep studenten live verslag gedaan van de open studio’s in 60 bijdragen in tekst, foto en video (www.rijksakademie.nl/ blog). Zichtbaarheid van de Rijksakademie in de stad is niet alleen gecreëerd door A2 en ABRI affiches (gefinancierd door I Amsterdam), maar ook door de grote hoeveelheid werk van oud-residents dat te zien was in veel Amsterdamse galerieën. Amsterdamse galerieën op hun beurt hebben het belang van de Rijksakademie onderstreept door ten tijde van RijksakademieOPEN exposities van oud-residents van de Rijksakademie te programmeren onder de noemer ‘AMSTERDAM GALLERIES during RijksakademieOPEN’ (met bijbehorende brochure); ruim veertig Rijksakademie kunstenaars waren in de tentoonstellingen vertegenwoordigd.

Het afgelopen jaar was het bevorderen van zichtbaarheid een belangrijk speerpunt in het beleid. Met onder andere een vernieuwde website en de eerste edities van de publiektoegankelijke serie RijksakademieLIVE zijn belangrijke stappen gezet. Na aankondiging van de omvangrijke bezuinigingen in juni 2011 is de externe communicatie geïntensiveerd. De nieuwe website trok 73.000 unieke bezoekers (met in totaal 500.000 pagina weergaven). Alle kunstenaars presenteren zichzelf en hun werk op een eigen pagina en waar mogelijk worden links met de websites van de kunstenaars aangereikt. Via de sociale media wordt het gesprek met publiek gevoerd en worden belangstellenden geïnformeerd. Evenementen worden via de website live gestreamed. Nieuwsbrieven, uitnodigingen en persberichten zijn verspreid om te informeren over projecten van de Rijksakademie of over activiteiten van aan de Rijksakademie verbonden kunstenaars en alumni. Ruim 6500 mensen van over de hele wereld hebben RijksakademieOPEN 2011 bezocht (18% meer betalende bezoekers, ondanks verhoogde toegangsprijs). Bezoekers - van jong tot oud - hebben zich laten verrassen door de presentaties van de kunstenaars. Bezoekers kregen de mogelijkheid deel te nemen aan één van de vele rondleidingen of een kunstschouw in de historische collecties van de Rijksakademie. De jongste bezoekers zijn met eigen kunstwerken aan de slag gegaan in het kinderatelier. Door meer informatie te bieden is de toegankelijkheid van de kunstenaarspresentaties verhoogd. In de publicatie (voor het eerst tegen betaling) is een korte tekst opgenomen over alle kunste-

Partners

De Rijksakademie zet regelmatig haar deuren open voor programma’s van partners, zoals master studenten van de Universiteit van Amsterdam, studenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, Spaanse en Nederlandse journalisten tijdens de door de Rijksakademie gehoste persconferentie van ARCOmadrid, muziekliefhebbers die de try-outvoorstelling ‘Red, Yellow & Boogie Woogie’ bezochten van het Mondriaan Kwartet en Guus Janssen, Amsterdammers bij de presentatie van residents in het Karel Appel Huis (i.s.m. Cobra Museum en De Key), jonge galeristen die participeerden in de door de Appel arts centre & The Fair Gallery georganiseerde workshop ‘Curating in the Gallery Field’, jonge verzamelaars die deelnamen aan de seminar My First Art Collection (i.s.m. Stichting My First Art Collection, Stedelijk Museum, Foam en Christie’s) de internationale VIP-bezoekers van Art Amsterdam en geïnteresseerden in de architectuur van de ‘Kavallerie-Kazerne’ tijdens de Open Monumentendag (1500

uitgelicht kunst & wetenschap Kianoosh Motallebi

In het project ‘Reizen zonder afstand te overbruggen’ staat perceptie centraal, een van de onderwerpen van Motallebi’s artistieke onderzoek. Kianoosh combineert microscopen met telescopen. Waar een microscoop het onmeetbare kleine zichtbaar maakt en een telescoop het onmeetbaar verre dichtbij haalt, is volgens Kianoosh het uiteindelijke resultaat hetzelfde: een punt in de leegte. Door combinatie van de twee instrumenten worden onmogelijke manieren van waarnemen gecreëerd. Wetenschappers en bestaand wetenschappelijk onderzoek vormen een essentiële informatie- en inspiratiebron. Motallebi heeft gedurende zijn residency nauwe banden ontwikkeld met wetenschappers van (internationale) sterrenkundige observatoria en gespecialiseerde onderzoekscentra.

RijksakademieLIVE #3 Foto Feiko Beckers

RijksakademieLIVE #4 ‘Play: performance and the unartist’ 23 november op locatie in DasArts, Amsterdam Vanwege RijksakademieOPEN is deze LIVE niet in de Rijksakademie. De avond concentreert zich op performance, tevens een focus tijdens RijksakademieOPEN. Een fictieve dialoog in de geest van Allan Kaprow en Narcisse Tordoir wordt uitgesproken door oudresidents Steve Van den Bosch (BE, RA 06/07) en Mark Boulos (US, RA 07/08). Philippe Pirotte gaat in gesprek over happenings en actions met Stephanie

Presentatie Kianoosh Motallebi tijdens RijksakademieOPEN. Foto Willem Vermaase

8

bezoekers). De Rijksakademie heeft voor de tweede dag van het symposium ‘Hiding Making–Showing Creation’ gastvrijheid verleend (i.s.m. Teylers Museum, de VU en de Radboud Universiteit). Naast tal van presentaties en ontvangsten in de Rijksakademie is ook buiten de muren het nodige van (oud-)residents te zien geweest. Bijzonder om te noemen zijn de drie solo-exposities van Franse residents getiteld ‘Dialogues’ in Institut Français. In samenwerking met het Stedelijk Museum Amsterdam zijn voorbereidingen gestart voor een serie Stedelijk@Rijksakademie waarbinnen verschillende evenementen zullen plaatsvinden in 2012.

Art & Innovation

De uitgebreide technische kennis en faciliteiten, de grensoverschrijdende manier van werken tussen de technische werkplaatsen en de korte lijnen binnen de Rijksakademie maken het onmogelijke mogelijk. Experimenten en processen in de werkplaatsen dragen bij aan kennisontwikkeling en innovatie binnen het eigen werk van de kunstenaars maar ook buiten de kunst. Er vindt voortdurende kennisuitwisseling plaats met technische onderzoeksinstituten, innovatieve bedrijven en universiteiten. Op de Rijksakademie komen projecten tot stand en vinden processen plaats zonder commerciële druk, dat maakt dat creativiteit, ontwikkeling en innovatie ten volle tot bloei kunnen komen. Met regelmaat bewegen residents, evenals technisch specialisten en advisors, zich op het grensgebied tussen kunst en wetenschap. Er wordt samengewerkt met wetenschappers en specialisten uit andere velden. De technische experts van de Rijksakademie worden door de kunstenaars geconfronteerd met uitdagende vragen, die vaak een discipline overstijgen. Experimenten leiden tot nieuwe combinaties en toepassingen van materialen, technieken en processen. Grensgebieden tussen kunst en het bedrijfsleven zijn in 2011 verkend bijvoorbeeld in contacten met TNO, Philips, Old Holland en anderen. Door het werkproces van kunstenaars in samenspraak met specialisten uit andere disciplines, ontstaat meerwaarde ook buiten de kunsten. Op 11 februari leverden twee alumni een bijdrage aan het symposium ‘Vertrouwen is Goed, Controle is Beter?’ van De Jonge Akademie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), Yaima Carrazana Ciudad (CU, RA 09/10) en Leonid Tsvetkov (RU/US, RA 09/10). Zo’n 25 wetenschappers van o.a. KNAWinstituten, TNO en het bedrijfsleven namen samen met de kunstenaars en technisch specialisten van de Rijksakademie deel aan de bijeenkomst ‘Kunst en Wetenschap’ op 24 november, waarbij de raakvlakken tussen kunst, wetenschap en innovatie in de huidige kunstenaarspopulatie centraal staan. Begin december vonden er onder meer twee verschillende evenementen voor kennisuitwisseling van wetenschappers/bedrijfsleven plaats met residents en werkplaatsen. Enerzijds een discussiebijeenkomst rondom TNO-ervaringen met het innovatieproject ‘Grand Cooperative Driving Challenge’, anderzijds een ontmoeting en uitgebreide gedachtewisseling met de TNO ‘principal scientists’ (het Kruyt Genootschap, de denktank van de Raad van Bestuur van TNO).

Rosenthal (curator Hayward Gallery London). Oud-resident Jimmy Robert (FR, RA 04/05) neemt ook deel aan de discussie en bespreekt vooral het toeeigenen van modellen en structuren van andere kunstenaars, choreografen of schrijvers, in zijn performances en ander werk. De avond wordt afgesloten met ‘Physique of Consciousness’, een culturele fitness, door MadeIn Company, een interdisciplinair kunstenaars-‘bedrijf’ uit Shanghai.

Schatten uit de collecties

Bijeenkomst Kunst & Wetenschap. Resident Gert-Jan Kocken in gesprek met Tijs Goldschmidt. Foto Roy Taylor/RA

Gebouw

Het monument de Kavallerie-Kazerne, eigendom van de Rijksgebouwendienst, is in 1992 op maat gemaakt voor de specifieke functie van de Rijksakademie. In 2003 heeft een verbouwing plaatsgevonden van het centrumgebouw en zijn voorzieningen van luchthandeling aangelegd o.a. voor het mediaschip en de bibliotheek. In 2011 is de Cantina verbouwd en de capaciteit uitgebreid waardoor aan eisen ARBO, HACCP, en veiligheid wordt voldaan en een gastvrij beleid kan worden gevoerd. Vanwege een juridisch conflict met de aannemer worden enkele restpunten in 2012 opgelost. Om het monument ook voor de toekomst aan de ARBO eisen te laten voldoen, veiligheid te garanderen en goed onderhoud te kunnen plegen, is vanaf 2009 in samenwerking met het Ministerie van OCW (Dienst Erfgoed), de Rijksgebouwendienst en bureau Rijksbouwmeester gewerkt aan een programma van eisen gericht op: groot onderhoud, ARBO/veiligheid, toegankelijkheid en duurzaamheid. Dit heeft geresulteerd in een offerte voor Voorlopig Ontwerp waarvoor in september 2011 toestemming is verleend door OCW. Begin 2012 vindt de kick-off plaats.

Karel Appel Aanbidding van de koningen, 1940-1943, zwart krijt op papier

gen in aanbidding bij Maria met het kind Jezus in Betlehem. Het laat zien dat ook in de jaren 40 onderwerpen uit de Bijbel, mythologie, historie of literatuur nog belangrijk werden geacht. In de collectie is te zien dat dergelijke verhalende onderwerpen lange tijd zijn gehandhaafd als lesopdrachten en als onderdeel van de Prix de Rome wedstrijd.

Uit ontmoetingen tussen kunstenaars op de Rijksakademie ontstaan met regelmaat kunstenaarsinitiatieven. Tijdens zijn studietijd, van 1940 tot 1943, leerde Karel Appel medestudenten Corneille en Constant kennen. Mede hieruit ontstond later de internationale vooruitstrevende kunstenaarsbeweging COBRA. Dit werk van Appel uit zijn tijd aan de Rijksakademie verbeeldt de drie konin-

Facilities

De afdelingen die opereren vanuit Facilities (gebouwbeheer, Cantina, receptie en ICT) zijn dienstverlenende en ondersteunende faciliteiten. Gestreefd wordt naar slim, efficiënt en goedkoop te werken zonder verlies van kwaliteit en gastvrijheid. Proactief worden andere afdelingen op kosten en kostenbesparingen gewezen, energiebewustzijn, waar mogelijk gericht op duurzaamheid. Eind 2011 heeft een slag plaats gevonden in de professionalisering van de Cantina waarbij naast interne dienstverlening ook verder is ingezet op ontvangsten en evenementen. De afdeling ICT heeft onder meer bijgedragen aan met het opzetten van een afsprakendatabase voor de afdeling ateliers, een verbetering in het relatiebeheersysteem van het Trustfonds en ondersteunde de afdeling communicatie bij social media, digitale mailings en de website. Het beleid dat in 2010 is geformuleerd om de receptie beter dienstverlenend te laten zijn door ruimere openingstijden, wordt onder druk van de bezuinigingen teruggedraaid.

Munt met een Missie Bijzondere samenwerkingsprojecten zoals in 2011 ‘Munt met een Missie’ maken inzichtelijk dat beeldend kunstenaars op allerlei wijze een rol spelen in de samenleving. In opdracht van het Ministerie van Financiën en samenspraak met de Koninklijke Nederlandse Munt organiseerde de Rijksakademie een muntontwerpworkshop voor twaalf beeldend kunstenaars en vormgevers, de uiteindelijke munt werd geslagen bij de Koninklijke Nederlandse Munt. De Rijksakademie trok vele partners aan zoals het Wereld Natuur Fonds (het vijftigjarig bestaan was het thema van de herdenkingsmunt), de AVRO die een vierdelige serie maakte over het creatieve en productieproces binnen het programma Kunstuur, het Centraal Museum dat een tentoonstelling samenstelde waarin de uiteindelijk geslagen munt (ontwerp van oudresident Willehad Eilers) te zien was en de twaalf muntontwerpen werden getoond (nog te zien t/m 19 augustus 2012), Premsela die een lezingenreeks organiseerde. In samenwerking met Mevis & Van Deursen werd een publicatie in de vorm van een krant ontwikeld die in hoge oplage onder meer is verspreid onder bezoekers van de tentoonstelling, bezoekers van RijksakademieOPEN en muntverzamelaars (totale oplage 50.000 exemplaren). De twaalf kunstenaars/vormgevers die deelnamen aan de muntworkshops zijn Maarten van Maanen, Da van Daalen, Elly Baltus, Lex Pott, Martin Fenne, Marjolijn de Wit, Willehad Eilers, Giorgio Andreotta Calo` ,Tine Melzer, Zachary Formwalt, Metahaven (Daniel van der Velden en Vinca Kruk) en Richard Vijgen.

Steunbetuiging “Als ondernemer/uitvinder bij Philips, hoogleraar ‘Innovation & Entrepreneurship in Life Sciences’ aan de Universiteit Nijmegen, en als bestuurslid van KNAW-gremia, onderstreep ik het belang van ‘out of the box’ denken. Het niveau van kunstenaars werkzaam op de Rijksakademie en hun inzichten inspireren mij en collegae tot vernieuwing. Dit levert aantoonbare baandoorbrekende resultaten bij bedrijven en universiteiten.” Prof.dr. Raymond van Ee, hoogleraar Entrepeneurship and innovation in life sciences aan Radboud Universiteit Nijmegen

De nieuwe Cantina Foto Sandra Felten/RA

9

Maarten van Maanen experimenteert in de keramiekwerkplaats in het kader van ‘Munt met een Missie’. Foto Anca Iliescu/RA

Facts and figures RIJKS­ AKADEMIE RESIDENCY

Gastresidents 2011

Buitenlandse selectie

01-02 t/m 30-04-2011: Andrea Cammarosano . . . . . . . . . . . . IT/GB 15-05 t/m 15-08-2011: Ruti Sela en Maayan Amir . . . . . . . . . . . . IL 29-05 t/m 01-12-2011: Jose Fidel Garcia Valenzuela . . . . . . . . . . CU 01-07 t/m 30-09-2011: Ran Zhang. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CH/NL 05-07 t/m 04-10-2011: Kurt Nahar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SR

1. 2. 3. 4. 5.

1. Drawing/graphics. . . . . . . . . . . . . . . . . 174 2. Painting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430 3. Photography. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574 4. sculpture/installation. . . . . . . . . . . . . . 392 5. time based: video/film/performance/ sound/digital media/etc.. . . . . . . . . . . 174 Totaal aanmeldingen buitenlands. . 1744

Regelmatig aanwezige advisors 2011 Hans Aarsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Ansuya Blom. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Stéphane Calais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . FR Elena Filipovic . . . . . . . . . . . . . . . . . . US/DE Tijs Goldschmidt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Sigurdur Gudmundsson. . . . . . . IS/CN/NL Jaki Irvine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IE/MX Aernout Mik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Mike Nelson. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . GB Paul Perry. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CA/NL Philippe Pirotte. . . . . . . . . . . . . . . . . BE/CH Hermann Pitz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . DE Paul Sietsema . . . . . . . . . . . . . . . . . . . US/DE Narcisse Tordoir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BE Roy Villevoye . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL

Geslacht man vrouw

Resident Artists 2011* Incidenteel aanwezige 2010–2011 (tweede jaar in 2011) Daniel Barroca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PT advisors 2011 Feiko Beckers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Julien Beneyton. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . FR Rossella Biscotti . . . . . . . . . . . . . . . . . IT/NL Michiel Ceulers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BE Yin-Ju Chen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . TW/US Alberto De Michele . . . . . . . . . . . . . . IT/NL Rebecca Digne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . FR Helen Dowling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . GB Emre Hüner. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TR Hamid El Kanbouhi. . . . . . . . . . . . . MA/NL Matthew Lutz-Kinoy . . . . . . . . . . . . . . . . US Kianoosh Motallebi . . . . . . . . . . . . . GB/NL Josje Peters. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Esteban Piedra Leon . . . . . . . . . . . . . . . . CR Annaïk Lou Pitteloud. . . . . . . . . . . . CH/NL Jean-Charles de Quillacq. . . . . . . . . . . . . FR Jhafis Quintero Gonzales. . . . . . . . . . PA/CR Lei Saito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . JP/FR Maarten Sleeuwits . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Rebecca Stephany. . . . . . . . . . . . . . . DE/NL Aldwin van de Ven . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Katarina Zdjelar . . . . . . . . . . . . . . . . . RS/NL

2011–2012

(gestart in 2011) Olga Balema. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . US/UA Deniz Buga. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TR Leidy Churchman. . . . . . . . . . . . . . . . . . . US Jeffrey Dunsbergen. . . . . . . . . . . . . . . . . NL Ruben Grilo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ES Xi Guo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CN Idan Hayosh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IL/NL Roderick Hietbrink. . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Shiu Jin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . KR Lev Kazachenko . . . . . . . . . . . . . . . . RU/NL Gert Jan Kocken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Philipp Kremer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . DE Pawel Kruk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PL/US Xue Mu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CN/NL Min Oh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . KR/NL Uche Okpa-Iroha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NG Marc Oosting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Femmy Otten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Irina Popova. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . RU Muzi Quawson. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . GB Thomas Raat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Ayman Ramadan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . EG Sanne Rous. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Pamela Rosenkranz. . . . . . . . . . . . . . CH/DE Edward Clydesdale Thomson. . . . . . GB/NL Pathy Tshindele Kapinga. . . . . . . . . . . . . CD Antonio Vega Macotela . . . . . . . . . . . . . MX Anne de Vries. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL

* Vermeld worden de nationaliteit en het woonland voor aanvang van de residency op de Rijksakademie

Man. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1052 Vrouw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1004 Totaal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2056

Leden selectiecommissie 2011 (voor werkperiode 2012), O.A.

Maria Barnas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Carlos Basualdo . . . . . . . . . . . . . . . . . AR/US Tania Bruguera. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CU Bernard Frize. . . . . . . . . . . . . . . . . . . FR/DE Kees Hin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL John Korner. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . DK Philippe-Alain Michaud. . . . . . . . . . . . . . FR Lisa Milroy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CA/GB Gerardo Mosquera. . . . . . . . . . . . . . . . . . CU Jan Roeland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Marijke van Warmerdam. . . . . . . . . . . . . NL John Welchman. . . . . . . . . . . . . . . . . GB/US Camiel van Winkel. . . . . . . . . . . . . . . . . . NL

Hans Aarsman, Maria Barnas, Ansuya Blom, Tania Bruguera, Stéphane Calais, Jaki Irvine, John Korner, Aernout Mik, Mike Nelson, Philippe Pirotte, Paul Sietsema, Narcisse Tordoir, Roy Villevoye en Els van Odijk (voorzitter)

Gastadvisors 2011

EN VERDER werd de akademie onder andere bezocht door:

Jennifer Allen. . . . . . . . . . . . . . . . . . CA/DE Pavel Buchler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . GB/CZ Tony Chakar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . LB Armen Eloyan. . . . . . . . . . . . . . . . . . AM/CH Milovan Faranato. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IT Hama Goro. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ML Ken Lum. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CA Bea de Visser. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NL Alex van Warmerdam. . . . . . . . . . . . . . . . NL Lorenzo Benedetti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IT (in het kader van excursie Rome-Napels)

bezoekersprogramma van de Mondriaan Stichting

In het kader van het bezoekersprogramma van de Mondriaan Stichting zijn verschillende gasten ontvangen gedurende 2011, waaronder: ­Victoria Noorthoorn, curator Lyon Biënnale.

Selectie

Art Amsterdam

In het kader van Art Amsterdam bezocht een delegatie uit Duitsland de Rijksakademie. ­— Gregory Jansen, directeur Kunsthalle Düsseldorf;

Aanmeldingen in 2011 voor 2012, per medium en woonland Nederland/buitenland. Geselecteerd zijn 24 kunstenaars, 12 uit Nederland en 12 uit het buitenland.

Nederlandse selectie

1. 2. 3. 4. 5.

1. Drawing/graphics. . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 2. Painting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 3. Photography. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 4. Sculpture/installation. . . . . . . . . . . . . . . 84 5. Time based: video/film/performance/ sound/digital media/etc.. . . . . . . . . . . . 34 Totaal aanmeldingen NL . . . . . . . . . . 312

Geselecteerde kunstenaars voor 2012 komen van over de hele wereld

10

— Thomas Tile, directeur Kunstverein Bielefeld; — Astrid Becker, senior medewerker Cultuur Consulaat-Generaal der Nederlanden, Düsseldorf; — Stefanie Kreutzer, curator Museum Morsbroich; — Melanie Bono, curator LWL Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte; — Katja Schröder, directeur Westfälischer Kunstverein Münster

Delegatie uit Spanje

—F  erran Barenblit, directeur Centro de Arte 2 de Mayo, Madrid; — Mariana Cánepa Luna, directeur Latitudes Barcelona; — Gema Melgar, curator Matadero Madrid; — Jesus Carillo, curator Reina Sofia Madrid — Sugiura Sachiko, Manager International Affairs/Coördinator Artist Summit Kyoto, Kyoto University of Art and Design (JP)

Rijksakademie Genootschap - RAIN Op dit moment zijn er 14 platforms in de wereld actief: van Bamako tot Belo Horizonte en van Mumbai tot Mexico City. RAIN platforms zijn opgericht door alumni en onderhouden regelmatig contact met elkaar en met kunstenaars van de Rijksakademie.

RAIN Artists’ Initiatives Network RAIN-platforms 1998el despacho, Mexico City. . . . . . . . MX Diego Gutierrez . . . . . . . . . . (RA 96/97) 1999 C  entre Soleil d’Afrique, Bamako. . . ML Hama Goro . . . . . . . . . . . . . (RA 95/96) 1999 Pulse, Durban. . . . . . . . . . . . . . . . . . ZA Greg Streak . . . . . . . . . . . . . . (RA 97/98) 2000 r uangrupa, Jakarta, . . . . . . . . . . . . . ID Ade Darmawan . . . . . . . . . . (RA 98/99) 2000 C  EIA, Belo Horizonte . . . . . . . . . . . BR Marco Paulo Rolla . . . . . . . . (RA 98/99) 2000 T  aleb Cherche Midi/Arab Media Lab Agadir. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . MA Abdellatif Benfaidoul . . . . . (RA 01/02) 2003 A  rtbakery, Douala. . . . . . . . . . . . . . CM Goddy Leye . . . . . . . . . . . . . (RA 01/02) 2003 V  ery Real Time, Capetown. . . . . . . . ZA Gregg Smith . . . . . . . . . . . . . (RA 01/02) 2004 M  unandi Art Studios, Ndeke Village.ZM Victor Mutale . . . . . . . . . . . . (RA 02/03) 2006 B  AS, Istanbul . . . . . . . . . . . . . . . . . . TR Banu Cennetoglu . . . . . . . . . (RA 02/03) 2006 k  ARThala, Moroni . . . . . . . . . . . . . KM Ali Mroivili . . . . . . . . . . . . . . (RA 95/96) 2009 T  embe Art Studio, Marowijne . . . . . SR Marcel Pinas . . . . . . . . . . . . (RA 07/08) 2011 K  IN Art Studios (KAS), Kinshasa. . . CG Vitshois Mwilambwe Bondo . . (RA 08/09) 2012 MAVA (in oprichting), Cotonou. . . . . . BJ Meshac Gaba . . . . . . . . . . . . . . (RA 96/97) De kunstenaarsplatforms CEIA en Very Real Time zijn in 2011 gestart met de voorbereidingen van projecten die in 2012 gaan plaatsvinden met participatie vanuit de Rijksakademie. Munandi Art Studios in Zambia, BAS in Ins-

Overige

tanbul en KIN Art Studios in Congo hebben dit jaar vooral lokale activiteiten georganiseerd.

Jury

Prix de Rome

— v oorzitter Hendrik Driessen (NL, directeur museum De Pont, Tilburg) ­— Sung Hwan Kim (KR/US, beeldend kunstenaar) — Pedro Cabrita Reis (PT, beeldend kunstenaar) — Wendelien van Oldenborgh (NL, beeldend kunstenaar) — Silke Otto-Knapp (DE, beeldend kunstenaar) — Adam Szymczyk (PL, curator, schrijver, directeur Kunsthalle Basel, CH) — Els van Odijk, (NL, directeur Rijksakademie), secretaris zonder stemrecht

Longlist

Gwenneth Boelens (1980, NL, woont en werkt in Amsterdam); Mark Boulos (1975, US/CH, woont en werkt in Rotterdam) ; Priscila Fernandes (1981, PT, woont en werkt in Rotterdam); Ben Pointeker (1975, AT, woont en werkt in Rotterdam); Petra Stavast (1977, NL, woont en werkt in Amsterdam); Pilvi Takala (1981, FL, woont en werkt in Amsterdam en Istanbul); Edward Clydesdale Thomson (1982, GB/DK, woont en werkt in Amsterdam); Vincent Vulsma (1982, NL, woont en werkt in Amsterdam); Guido van der Werve (1977, NL, woont en werkt in Amsterdam); Katarina Zdjelar (1979, RS, woont en werkt in Rotterdam) De shortlist kunstenaars zijn vetgedrukt.

Communicatie Prix de Rome

Website . . . . . . . . . . . 6.300 unieke bezoekers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42.000 bezoeken Twitter. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200 volgers Facebook. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600 volgers AVRO Kunstuur. . . . . . . . . . . 731.000 kijkers . . . . . . . . .(6 uitzendingen en 6 herhalingen)

Collecties Bibliotheek

Aanwinsten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 609 Lopende tijdschriftabonnementen . . . . . . 69 Aantal banden . . . . . . . . . . . . . . ruim 40.000 Aantal bibliotheekbezoekers . . . . . . . . . 2879 Aantal uitleningen . . . . . . . . . . . . . . . . . 3778 Aantal dagen open. . . . . . . . . . . . . . . . . . 184

Schenkingen collecties

Van de 609 aanwinsten voor de bibliotheek waren 227 schenkingen van instellingen zoals De Appel en De Gijselaar Hintzenfonds, medewerkers en kunstenaars zoals Hettie Huisman

Tegenprestaties residents

Als tegenprestatie voor hun residency ontvangt de Rijksakademie jaarlijks werk van de resident artists die na hun werkperiode de akademie verlaten. In 2011 is dat werk van onder andere: Daniel Barroca zonder titel, foto Feiko Beckers Accident with red car, video Julien Beneyton Nouakchott, acryl op papier Emre Hüner zonder titel (Alexander), zeefdruk Matthew Lutz-Kinoy Elements of abstraction monotype Matthew Lutz-Kinoy Times, zeefdruk Josje Peters zonder titel, ets Annaïk Lou Pitteloud Líinsurrection qui vient, inktsculptuur Lei Saito zonder titel, fotogravure Maarten Sleewits zonder titel, foto Aldwin van de Ven Good Fishermen, schilderij

Bestuur Stichting Artists’ Endowment Fund

Janwillem Schrofer (voorzitter) Sylvia van de Kamp-Vergeer (penningmeester tot 12/2011), Elisabeth Bijvoet (penningmeester vanaf 12/2011); Hermann Pitz (secretaris).

Communicatie

Met de vernieuwde website en het gebruik van sociale media zoals Facebook en Twitter communiceerde de Rijksakademie nog meer Website . . . . . . . . . 73.000 unieke bezoekers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128.000 bezoeken . . . . . . . . . . . . . . . . 500.000 pagina-weergaven Twitter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233 tweets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500 volgers Facebook fanpagina . . . . . 6119 ‘vind ik leuk’ . . . . . . . . . . . .458.535 weergegeven berichten Organogram organisatie

­— L  id Hoofdstadborrel, Amsterdamsche Kring, Comiteit, Kenniskring Amsterdam, Stichting Vrienden Teylers Museum ­— Adviserend ten behoeve van onder andere Cool Globes (Westerpark Amsterdam), Via Farini (Milaan), Sculptuurroute Amsterdam-Zuid.

RIJKS­ AKADEMIE organisatie

Sociaal Personeelsbezetting Oproepkrachten zijn niet opgenomen, noch (freelance) advisors. Peildatum 31/12/2011 ­— 36,29 fulltime arbeidsplaatsen (2010: 34,68 fte) ­— 49 werknemers: 28 vrouw, 21 man ­— Managementteam en directie bestaat ruim de helft uit vrouwen (65,2%) ­— Gemiddelde leeftijd: 46,4 jaar ­— Gemiddeld dienstverband: 11,96 jaar ­— In dienst 2011: 10 personen, 2 stagiaires en 1 vrijwilliger ­— Uit dienst 2011: 7 personen

Raad van Toezicht Bestuur Adviesraad

Salaris Gemiddelde salarisschaal: 7,20 (2010: 7,44).

Samenstelling Raad van Toezicht . . . . . . . . . vanaf prof. dr. Louise J. Gunning-Schepers . . 2008 drs. Rob H. Defares . . . . . . . . . . . . . . . . 2009 ir. Marlies Rohmer. . . . . . . . . . . . . . . . . 2010 drs. Karel J.J. Schampers . . . . . . . . . . . . 2005 drs. Willem Sijthoff . . . . . . . . . . . . . . . . 2007

Ziekteverzuim Ziekteverzuim: 4,05%; na correctie voor langdurig zieken 2,27% (2010: 3,7% en 1,6%). Van de 49 personen die korte of langere tijd in dienst waren bij de Rijksakademie, meldden 35 personen zich in totaal 71 keer ziek. In 4 gevallen duurde de ziekteperiode langer dan 20 dagen. 18 medewerkers hebben geen enkele dag verzuimd wegens ziekte. De meldingsfrequentie was 2,03; gemiddelde verzuimduur 6,0 dagen.

Directie/Bestuur drs. Els M.W.A. van Odijk directeur, secretaris Prix de Rome directeur Stichting Trustfonds

Stage In 2011 zijn 2 stages gelopen: op de afdeling Werkplaatsen in het kader van beroepspraktijkvorming opleiding sociaal cultureel werker en een stage publieksactiviteiten bij de Prix de Rome in het kader van de opleiding kunstgeschiedenis (Universiteit van Amsterdam).

Samenstelling Adviesraad Rijksakademie Tiong Ang, I.C. de Bruin-Heijn, drs. J. Debbaut, L. In ‘t Hout, dr.mr. J.J. Kamp, S. van Keulen, Jhr. G.E. Loudon, M. Loudon, prof.dr. H. Maassen van den Brink, drs. J.W.J.Margés, Hermann Pitz, drs. A.H.J. Risseeuw, drs. R.A.C. Soonieus, drs. T. de Swaan, Sylvie Zijlmans Op 7 december 2011 overleed drs. ing. D.J. Kras, lid van de Adviesraad.

Vorming en opleiding De Rijksakademie heeft een actief opleidingsbeleid. Toekenning van training en opleiding is op basis van gesprekken met de leidinggevenden. De volgende opleidingen en trainingen zijn gevolgd: workshop vakantiewetgeving, workshop presenteren, diverse webinars (seminar via website), cursus Adrez & Mailinglijst voor diverse medewerkers en er is een outplacementtraject gestart.

Nevenactiviteiten directie De directie vervult een aantal (niet-gehonoreerde) nevenfuncties en geeft op uitnodiging incidenteel lezingen, presentaties en advies. Enkele nevenactiviteiten Els van Odijk: ­— Voorzitter bestuur Stichting JongHolland, kunst na 1930 ­— Voorzitter bestuur Stichting Toneelschuur Producties, Haarlem ­— Bestuurlid Stichting de Toneelschuur, Haarlem, en Stichting Karel Appelhuis ­— Lid Raad van Advies Dutch Design Den Haag ­— Lid selectie commissie VN Lounge New York ­— Lid Stuurgroep ‘Munt met een Missie’ (Koninklijke Nederlandse Munt en Ministerie van Financiën.

ARBO/veiligheid Vanwege uit de ARBO-wet voortvloeiende verplichtingen zijn onder meer enkele ergonomische aanschaffingen gedaan. Bedrijfshulpverlening (BHV) De BHV heeft met succes twee oefeningen gehouden, een met de totale ontruiming van het gebouw en een oefening met een calamiteit in een van de depots van de kunstcollectie. Er zijn diverse EHBO-taken verricht.

11

Activiteitencommissie Drie medewerkers organiseren 1 à 2 keer per jaar een activiteit voor alle medewerkers met als doel de onderlinge contacten te verstevigen. In 2011 is 1 bijeenkomst georganiseerd, waarbij 70% van de medewerkers aanwezig was. OR De Ondernemingsraad telt 3 leden uit verschillende geledingen van de organisatie. De OR is 6 keer samengekomen. In 2011 lag de focus op cultuurbezuinigingen.

Steunbetuiging

Schatten uit de bibliotheek

“Er is geen kunstenaar, curator of museumdirecteur ter wereld die de Rijksakademie niet kent of roemt, en geen internationale tentoonstelling zonder een “Rijkskunstenaar”. Deze reputatie verdient het instituut door een unieke visie op artistieke ontwikkeling, in mijn eerste werkdag daar samengevat als: “op de Rijksakademie heeft niemand meer een excuus om niet het beste uit zichzelf te halen.” In één jaar Rijksakademie kon ik mij sneller professionaliseren dan in vijf jaar elders, zelfs in een wereldstad als Londen, waar ik mijn loopbaan begon.” Nicoline van Harskamp, kunstenaar (RA 07/08), Prix de Rome 2009 winnaar en RABK-science fellow Klänge. Wassily Kandinsky Munchen: R. Piper, 1912

klanken op de kijker en lezer over te brengen. Het boek is een prachtig voorbeeld van ideeën die, onder invloed van onder andere Antoon Derkinderen, eind 19e begin 20ste eeuw ook binnen de Rijksakademie opgang deden, waarbij tekst en beeld verregaand geïntegreerd werden.

Dit gesigneerde en genummerde kunstenaarsboek beslaat 56 houtsnedes en 38 gedichten. In de abstracte composities in houtsneden, tracht Kandinsky de relatie tussen tekst en beeld te overstijgen en zo niet het één uitsluitend te laten dienen als verklaring of illustratie van het ander. Kandinsky hoopte met Klänge muzikale

Financiën

Verklaring bij beknopte cijfers 2011

(afgerond op gehele getallen van duizend euro)

Deze beknopte cijfers van Stichting Rijksakademie van beeldende kunsten te Amsterdam over 2011 zijn opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de stichting. De beknopte cijfers zijn ontleend aan de door KPMG Accountants N.V. gecontroleerde jaarrekening 2011 van St. Rijksakademie van beeldende kunsten. KPMG Accountants N.V. heeft op 28 maart 2012 een goedkeurende controleverklaring verstrekt bij die jaarrekening, met een toelichtende paragraaf omtrent de continuïteit.

Baten realisatie begroting realisatie

Amsterdam, 10 april 2012 Els M.W.A. van Odijk directeur Stichting Rijksakademie van beeldende kunsten

Beknopt overzicht van de Staat van baten en lasten Bijdragen Subsidie Ministerie OCW, incl stipendia Gebruikersvergoeding OCW / Rgd

2011

2011

2010

3.413 1.938

54% 31% 5.351

3.389 1.910

52% 29% 5.299

3.389 1.966

165 300 508

500 350 369 1.219 19% 6.574 100%

Eigen inkomsten Algemene sponsoring Bijdragen Overige baten

973

15%

505 300 434 1.239 19%

Som der baten

6.324 100%

6.538 100%

51% 30%

Beknopt overzicht van de balans per 31 december 2011

5.355

(afgerond op gehele getallen van duizend euro)

2011

2011

2010

3.393 1.429 1.991

49% 21% 30% 6.813 100%

3.358 1.268 1.942

51% 19% 30% 6.568 100%

3.267 49% 1.422 21% 1.940 30%

Rente baten

28

20

21

Saldo uit gewone bedrijfsuitoefening

-/- 461

Bijzondere baten (gebouw gerelateerd)

-/- 96

Exploitatie resultaat

-/- 557



-/- 10

6.629 100%



308

1

274

12

Vlottende activa Materiële vaste activa

255

409

269 1.134

592 1.243



1.658

PASSIVA

31-12-11

31-12-10

- /- 277 118 976

-/- 4 284 1.095

Eigen Vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserve Bestemmingsfondsen

-/- 34

11

31-12-11 31-12-10

Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen

Lasten realisatie begroting realisatie

Activiteitenlasten; Artist Residency, Prix de Rome en Collecties / Public Beheerslasten, excl gebouw Rgd Gebruikersvergoeding gebouw Rgd Totaal activiteiten- en beheerslasten

ACTIVA

Voorzieningen Kortlopende schulden Overlopende passiva

2.244

817

1.375

156 156

685

713

1.658

2.244



JAARVERSLAG 2011 Stichting Trustfonds Rijksakademie BESTUURSVERSLAG

Het verslagjaar 2011 is voor het Trustfonds een goed jaar geweest. Met ongelofelijke inzet van het team Trustfonds en collega’s van de Rijksakademie is hard gewerkt om in tijden van veel concurrentie duidelijk te maken dat ondersteuning van toptalent het steunen van de toekomst is. Met veel trots en dankbaarheid kan ik in dit bestuursverslag melden dat vriendschappen versterkt en uitgebreid zijn, partnerships verdiept en vernieuwd en samenwerking met bedrijven geïntensiveerd. Ten opzichte van 2010 zijn de inkomsten met circa 20% gestegen en bedragen € 1.164.103. De totale lasten over 2011 zijn € 639.518, een daling ten opzichte van 2010 omdat een deel van de bijdrage aan de Rijksakademie is aangehouden totdat er duidelijk zicht is op continuïteitsgaranties vanuit OCW. Het exploitatie resultaat 2011 uit normale bedrijfsvoering komt daarmee op € 531.481 (positief). In 2011 heeft de Stichting Trustfonds € 150.000 toegekend aan de Prix de Rome, met name voor publieke activiteiten en € 15.000 aan de Collecties ten behoeve van restauratie en beheer. Bijdragen aan de Residency zijn aangehouden. Met respect voor de laboratoriumfunctie van de Rijksakademie en aandacht voor rust en concentratie in ateliers en werkplaatsen, wil Stichting Trustfonds de ingezette koers op het gebied van fondsenwerving en draagvlakverbreding voortzetten. De ontwikkelingen om de Rijksakademie publiek toegankelijker te maken en aan te sluiten bij initiatieven uit het culturele veld zijn vanuit het Trustfonds toe te juichen, de mogelijkheden voor fondsenwerving worden hiermee vergroot. Het Trustfonds realiseert zich dat tegen het licht van de bezuinigingen haar rol in de toekomst zal gaan veranderen. De inkomsten uit fondsenwerving en sponsoring gaan crucialer worden en er zullen nieuwe strategieën ontwikkeld dienen te worden. In de tweede helft van het verslagjaar 2011 zijn eerste nieuwe ontwikkelingen ingezet die, ook internationaal, tot steviger ondersteuning van de Rijksakademie moeten leiden. Naast de succesvolle verwerving van (inter)nationale Fellowships (€ 15.000 per plaats), wordt in de komende periode gewerkt aan de realisatie van een aantal gesponsorde ateliers (€ 55.000 per plaats). Dit is een vorm van financiering, waarbij een selectief aantal landen / partijen een atelierplaats kunnen sponsoren, zoals een ‘Zuid-Koreaans atelier’ of een ‘schilderatelier’. Continuïteit van kwaliteit van aanmeldingen door de jaren heen is een voorwaarde voor het aangaan van een partnerschap met een specifiek land. Ook zal fondsenwerving in toenemende mate ingezet worden om verrijking van het aanbod mogelijk te maken. Hierbij valt te denken aan materiaalondersteuning in de werkplaatsen, zoals nu door Old Holland Classics Colours gebeurt, projectondersteuning voor gast-advisors, projectondersteuning bij onderzoeksreizen en sponsoring van publieke events. Een belangrijke asset van de Rijksakademie is de technische expertise en interdisciplinaire werkwijze, gekoppeld aan uitgebreide faciliteiten en een groot internationaal netwerk. De innovatieve kracht en het out of the box denken, sluit aan op het topsectorenbeleid van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Met verschillende bedrijven zijn eerste contacten gelegd om aan te gaan op welke wijze hier een winwin situatie van te maken valt. Onderzocht wordt of een Art & Innovation Consultancy, voor adviesvragen en verzoeken tot samenwerking, een interessante werkvorm oplevert die voor kunstenaars, technisch specialisten en het artistieke proces meerwaarde oplevert en financieel gezien rendeert. Naast bijdragen door fondsen, overheden en bedrijven is er de particuliere Vriendenkring die zich met giften en donaties verbindt aan de Rijksakademie. De Vriendenkring is een hechte en betrokken groep mensen die als ambassadeurs een rol spelen bij de verwerving van nieuwe vrienden. Om het draagvlak voor de Rijksakademie verder te verbreden onder een breder en jonger publiek heeft het Trustfonds in november ook RijksakademieFAN geïntroduceerd. Tenslotte wordt met het oog op continuïteit van bijdragen aan de Rijksakademie

In 1999 is de Rijksakademie van beeldende kunsten verzelfstandigd en de Stichting Trustfonds Rijksakademie opgericht. De stichting stelt zich ten doel de huidige en historische kerntaken van de Rijksakademie te ondersteunen onder andere door het werven van aanvullende geldmiddelen ten behoeve van de Artist Residency, de Prix de Rome en de Collecties. Daarnaast zorgt het Trustfonds voor aanvullende financiering van activiteiten gericht op publieke ontsluiting van de Rijksakademie en wordt een relevant netwerk van bedrijven, fondsen, overheden, ministeries en ambassades in Nederland en buitenland onderhouden. Hiermee speelt het Trustfonds een belangrijke rol bij vergroting van het maatschappelijke en financiële draagvlak van de Rijksakademie, een rol die in de toekomst nog belangrijker zal worden.

uitgelicht werkplaatsen elektronica, metaal, hout, fotografie, grafiek, chemie, keramiek, video, audio: Feiko beckers

Feiko Beckers is een van de residents waarvoor de aanwezigheid van de vele verschillende werkplaatsen essentieel is voor zijn kunstenaarspraktijk. Voor zijn performances en video’s maakt hij gebruik van vele werkplaatsen. Hij maakt objecten en decors voor zijn video’s. Feiko Beckers maakte het grootste houten object dat ooit in de houtwerkplaats op de Rijksakademie is gefreesd.

Feiko Beckers aan het werk in de houtwerkplaats. Foto Roy Taylor/RA

13

Open Monumentendag De Open Monumentendag op 10 en 11 september was een groot succes. Het thema van dit 25e jubileumjaar ‘Nieuw gebruik - Oud gebouw’ sloot perfect aan bij de Kavallerie-Kazerne waar de Rijksakademie in huist. Circa 1500 bezoekers bezochten de Rijksakademie en werden rondgeleid door het gebouw en de Collecties.

Open Monumentendag Foto Roy Taylor/RA

Rijksakademie OPEN 2011 Op zaterdag 26 en zondag 27 november kon het publiek tijdens RijksakademieOPEN 2011 een kijkje nemen in het gebouw van de Rijksakademie. Naast de kunstenaarsateliers, dienden ook projectruimtes en technische werkplaatsen als presentatieruimte. Narcisse Tordoir (kunstenaar en advisor) was voor deze editie de artistiek coördinator. De ruim 6500 bezoekers van over de hele wereld lieten zich verrassen door de presentaties van de kunstenaars, namen deel aan één van de vele rondleidingen of kregen een kunstschouw in de historische collecties van de Rijksakademie. De jongste bezoekers maakten hun eigen kunstwerken in het kinderatelier.

Kinderatelier Foto Julia Bac

Voorafgaand aan de publieke dagen op zaterdag en zondag, vonden verschillende previews en ontvangsten plaats: een sneak preview voor bloggende studenten en Young professionals, de pers preview, de Vrienden en professional preview, de bijeenkomst Kunst & Wetenschap en de workshop kunstkritiek (tien deelnemers schreven onder begeleiding een beschouwende tekst). Om zowel tijdens de voorbereidingen, als tijdens de open ateliers op gelaagde wijze verslag te doen van het werkproces van de kunstenaars en een blik achter de schermen te bieden, is dit jaar voor het eerst een liveblog gestart. Via Tumblr verschenen vanaf september regelmatig updates: hoe maken kunstenaars gebruik van nieuwe technieken als de 3D-printer? Wat gebeurt er in de houtwerkplaats? En waarom kookte Ayman Ramadan het Egyptische gerecht koshary? Tijdens de week van de open ateliers werd het blog sterk geintensiveerd en deed een groep van zeven studenten verslag. Het resulteerde in 60 bijdragen in tekst, foto en video met interviews met bezoekers, verslagen en sfeerimpressies (www.rijksakademie.nl/blog).

Deelnemers aan de workshop kunstkritiek krijgen rondleiding door presentaties RijksakademieOPEN (atelier Julien Beneyton). Foto Arif Kornweitz

Kunstenaarstendensen In de presentaties van de residents tijdens RijksakademieOPEN 2011 zijn verschillende kunstenaarsposities en tendensen te herkennen. Opvallend is de toenemende aandacht voor het “maken” van het werk, vaak met eenvoudige materialen. Daarnaast speelt bij veel presentaties het performatieve een rol. Verschillende residents hebben een performance georganiseerd, of de restanten van een performance in hun atelier getoond. Politiek en sociaal commentaar loopt als een rode draad door de presentaties in 2011, vanuit een historisch of sociologisch perspectief, vaak verbonden aan de individuele achtergrond en afkomst van de kunstenaar. Tot slot speelt de relatie met geschiedenis en kunstgeschiedenis een grote rol. Op welke schouders sta je, als mens en als kunstenaar, bewust of onbewust? In hoeverre doet de weergave van het verleden recht aan de complexiteit van nu?

BERICHT VAN DE RAAD VAN TOEZICHT

gewerkt aan de ontwikkeling van een endowment. De gedachte is om in 2012/2013 een campagne te starten, die naast de lopende fondsenwerving een kapitaal moet gaan opbouwen voor de toekomst. Hierbij wordt ook internationaal ingezet om de reputatie en positie te kapitaliseren. Het Trustfonds is aangemerkt als een ‘Algemeen Nut Beogende Instelling’ (ANBI) en werkt volgens de Code Cultural Governance. Er is een Raad van Toezicht, die toeziet op de algemene gang van zaken en bijdraagt aan de doelstellingen van de Stichting. De leden zijn ultimo 2011*, de heer drs. R.H. Defares (voorzitter, tevens lid Raad van Toezicht Stichting Rijksakademie), de heer drs. C.J. de Bruin RA (penningmeester) en mevrouw drs. S.J. Stuiveling. De Raad werkt met een financiële auditcommissie die jaarlijks tweemaal bijeen komt. Sinds 2010 wordt de accountantscontrole op de Stichting Trustfonds uitgevoerd door KPMG Accountants N.V. De Raad is gedurende het verslagjaar 2011 drie keer bijeengekomen.

De Raad van Toezicht op het Trustfonds Rijksakademie heeft in het verslag jaar 2011 drie maal vergaderd. Tweemaal regulier en eenmaal samen met de Raad van Toezicht Rijksakademie om zich te beraden en uit te wisselen op de gevolgen van de aangekondigde bezuinigingen in de culturele sector en de mogelijke gevolgen die de bezuinigingen zouden kunnen hebben voor de Rijksakademie. De Raad werkt met een financiële auditcommissie die jaarlijks tweemaal bijeen komt.

Els M.W.A. van Odijk directeur Stichting Trustfonds Rijksakademie * De Raad van Toezicht Trustfonds is op 1 juli 2009 statutair ingesteld (voorheen bestuur Trustfonds); datum van aantreden is overeenkomstig. Zittingstermijn is vier jaar, waarbij een herbenoeming kan geschieden voor maximaal een periode van vier jaar. Op termijn zal het gelijktijdige jaar van aftreden van alle leden worden bezien.

uitgelicht werkplaatsen elektronica, metaal: Fidel Garcia Valenzuela

Met behulp van de elektronica specialist, bouwt gast-resident Fidel García Valenzuela (CU) een zendstation op zonne-energie dat zelfstandig kan blijven werken en dag en nacht kan uitzenden. Het apparaat zit in een waterdichte kist met een accu, een zonnepaneel, een mp3 speler en fm zender. Dit apparaat zendt met een straal van 10 kilometer dag en nacht communistische propaganda uit en heeft Fidel García Valenzuela in the middle of nowhere in Alaska geplaatst.

Ultimo 2011 bestaat de Raad van Toezicht uit drie leden. De focus tijdens de vergaderingen concentreerde zich op de ontwikkeling van cultureel ondernemerschap enerzijds en zich doorzettende professionalisering van de fondsenwerving anderzijds. Fiscale ontwikkelingen o.a. rondom de nieuwe Geefwet zijn nauwlettend gevolgd. De Raad voldoet aan de Code Cultural Governance maar neemt zich voor om in 2012 ook formele functioneringsgesprekken met de directie te voeren zodat ook in dit opzicht aan de code wordt voldaan. Gedurende het verslagjaar is regelmatig contact onderhouden met de directeur Trustfonds, tevens directeur Rijksakademie en met het hoofd Trustfonds. Naast aandacht voor de mogelijke gevolgen van de bezuinigingen en de toenemende concurrentie op het gebied van fondsenwerving is feedback gegeven op nieuwe ontwikkelingen en strategieën. Statutair is bepaald dat de Stichting Trustfonds aanvullend bijdraagt aan de historische taken van de Rijksakademie. De in juni 2011 door de staatssecretaris aangekondigde bezuinigingen raken potentieel ook de Rijksakademie. De Raad heeft dan ook besloten om de Raad van Toezicht op de Rijksakademie te informeren dat hij toekenning van gelden voor 2011 tot geoormerkte bijdragen zal beperken en in 2012 geoormerkte verplichtingen per verplichting zal beoordelen. De Raad heeft zich voorgenomen om als er duidelijkheid bestaat over de gevolgen van de aangekondigde bezuinigingen en de maatregelen die de Rijksakademie zullen kunnen treffen, te besluiten over aanvullende bijdragen voor de artistiek inhoudelijke kosten. Graag nodigt hij de Raad van Toezicht Rijksakademie uit hem hier tijdig over te informeren. Daarnaast maar niet in de laatste plaats is duidelijkheid over de positie van de Rijksakademie ook van groot belang voor de relatie van het Trustfonds met haar beneficiënten.

Performance Jean-Charles de Quillacq tijdens RijkakademieOPEN. Foto Arif Kornweitz

Steunbetuiging “De Rijksakademie van beeldende kunsten is in veel opzichten vergelijkbaar met het Rijksmuseum. Beide instellingen hebben eenzelfde historische achtergrond van nationale trots en hebben een vergelijkbare internationale statuur. Beide instellingen zijn ook uniek in de wereld.” “De Rijksakademie is een magneet met een wereldomspannende aantrekkingskracht - een kracht die niet alleen kunstenaars uit zeven continenten aantrekt, maar ook galeriehouders, museumdirecteuren, conservatoren en tentoonstellingsmakers uit de hele wereld. Voor deze professionals uit de wereld van de beeldende kunst is de Rijksakademie een belangrijk selectiemedium en een graadmeter voor kwaliteit.”

Fidel García Valenzuela test het werk STATIC op de binnenplaats van de Rijksakademie. Foto Kees Reedijk/RA

Camiel van Winkel, kunsthistoricus, schrijver, onderzoeker, Rijksakademie-advisor

14

Het Trustfonds wenst het in haar gestelde vertrouwen te bewaren. De Raad van Toezicht Trustfonds heeft de jaarrekening over 2011 goedgekeurd, evenals de begroting 2012. Zij hecht eraan haar complimenten te geven aan het team Trustfonds dat op meer dan uitstekende wijze heeft gepresteerd. Zij ervaart haar betrokkenheid bij de Rijksakademie als bijzonder gezien de kwaliteit, positie en reputatie van het instituut. De Raad van Toezicht Trustfonds hoopt dat de staatssecretaris belang en betekenis van de Rijksakademie onderschrijft en de Rijksakademie mogelijkheden biedt om nieuwe wegen in te slaan. Drs. Rob H. Defares (voorzitter), mede namens de heer drs. C.J. de Bruin RA (penningmeester) en mevrouw drs. S.J.Stuiveling.

Steunbetuiging “Tijdens mijn toelating waren o.a. de wereldberoemde kunstenaars Luc Tuymans, Sigurdur Gudmundsson en Michel François aanwezig en critici als Avis Newman. Het is alsof je in voetbaltermen bij Johan Cruijff, Diego Maradona en Pelé tegelijkertijd op audiëntie mag.” “De twee jaar op de Rijksakademie zijn van essentieel belang gebleken voor mijn leven en carrière, wat zoals bij de meeste creatieve beroepen voor mij één is.” Tjebbe Beekman, kunstenaar (RA 03/04)

BIJDRAGEN AAN DE KUNST VAN DE TOEKOMST

gramma voor bedrijven. De Rijksakademie biedt een grote mate van gastvrijheid, zoals bijzondere ontvangsten op de Rijksakademie, kunstenaarspresentaties in het bedrijf of een kijkje achter de schermen van de technische laboratoria. In 2011 is steviger ingezet op het ontwikkelen van samenwerking met het bedrijfsleven. Dit heeft geleid tot een toename van het aantal bedrijfssponsors.

Coöperatiefonds Rabobank Amsterdam

In 2011 heeft het Coöperatiefonds Rabobank Amsterdam financieel bijgedragen aan de RijksakademieOPEN. Dit sluit aan bij de missie van Rabobank Amsterdam om zich te verbinden met talentontwikkeling, participatie en ondernemerschap in Amsterdam.

De Rijksakademie kan haar werk realiseren in samenwerking met bedrijven, fondsen, overheden en particulieren in binnen- en buitenland. Partijen die belang hechten aan de rol van kunst en kunstenaars in de samenleving en de ontwikkeling van talent ondersteunen door financieel bij te dragen. Zij komen in contact met veelbelovende kunstenaars, delen in inspiratie en dragen bij aan de ontdekking van het nieuwe. De Stichting Trustfonds is de schakel bij de samenwerkingsverbanden.

Rijksakademie Vriendenkring

De Rijksakademie Vriendenkring kent drie kringen: Trustees, Club Prix de Rome en Associates. In 2012 wordt de Vriendenkring uitgebreid met een vierde kring van Patrons. Particulieren die met een Fellowship steunen (Trustees) verbinden zich niet alleen met het instituut Rijksakademie, maar ook met een individuele kunstenaar. Hiermee hebben zij een gastheer of gastvrouw binnen de Rijksakademie en krijgen de kans de artistieke ontwikkeling van de kunstenaars op de voet te volgen. Voor de Vriendenkring wordt jaarlijks een programma samengesteld dat exclusieve toegang geeft tot activiteiten van de Rijksakademie en de Prix de Rome.

Teva Editions for Visual Arts 5

In 2011 werd het lustrum gevierd van de Teva Editions for Visual Arts. Gasten uit de wereld van kunst, wetenschap, politiek en industrie werden tijdens de RijksakademieOPEN ontvangen voor een middagvullend programma. In aansluiting op de lunch en een uitdagende lezing van voormalig Eurocommissaris Frits Bolkestein kregen de gasten een rondleiding door de ateliers onder begeleiding van experts. Resident artist Idan Hayosh nam tijdens de bijeenkomst vol trots het Teva Fellowship 2011 in ontvangst.

Presentatie Julien Beneyton in Institut Français. Foto Willem Vermaase

Xra-Lezingen Oud-residents geven onder de noemer Xra-lezingen presentaties over hun beroepspraktijk aan huidige residents. Dit waren in 2011 onder anderen:

de tuin. Het jaar is afgesloten met RijksakademieOPEN. Tijdens de Preview voor Vrienden, sponsoren en ambassadeurs heeft burgemeester Van der Laan bevlogen gesproken over het belang van kunst en cultuur en meer in het bijzonder over de betekenis van de Rijksakademie voor de stad; een waardige opening van RijksakademieOPEN 2011. Naast het vaste programma hebben door het jaar heen diverse ontvangsten en presentaties plaatsgevonden voor kleine groepen o.a. in de historische Collecties en de technische werkplaatsen.

Haim Divon (Ambassadeur van Israël), Gerard van Odijk (President & CEO Teva Europe), Els van Odijk (directeur Rijksakademie) en resident Idan Hayosh. Foto Roy Taylor/RA

KPN Kunstprix

Naast een jaarlijkse Fellowship, reikt KPN iedere twee jaar de KPN Kunstprix uit. De KPN Kunstprix is een genereuze prijs aan een kunstenaar uit de longlist van de Prix de Rome, gekozen door de medewerkers van KPN. De kunstenaar met de meeste stemmen ontvangt een geldprijs van € 15.000 euro en wordt aangekocht voor de collectie van KPN. De uitreiking vindt plaats tijdens de prijsuitreiking van de Prix de Rome. Winnaar van de KPN Kunstprix 2011 is Petra Stavast. Gwenneth Boelens heeft een aanmoedigingsprijs ontvangen. Met het Fellowship voor een Rijksakademie resident, én de KPN Kunstprix steunt KPN getalenteerde kunstenaars en brengt een breed publiek in contact met vernieuwende kunst.

Vriendenkringprogramma 2011

In mei werd in het kader van de Prix de Rome de zogenoemde longlist /shortlistlunch georganiseerd waarbij de gasten het werk van de 10 geselecteerde kunstenaars konden bekijken en zelf hun winnaar mochten aanwijzen. Aansluitend op de lunch werden de vier genomineerden voor de prijs bekend gemaakt. De tentoonstelling, dit jaar in SMART project Space, is na een preview voor Vrienden en sponsoren informeel geopend voor publiek.

Rijksakademie Vriendenkring Zomerlunch. Foto Roy Taylor/ RA

Old Holland Classic Colours

RijksakademieFAN

Old Holland Classic Colours is producent van topkwaliteit verven. Ieder jaar verstrekt het bedrijf schilderspakketten en korting op verf- en schildersmaterialen aan kunstenaars van de Rijksakademie. De uitwisseling van kennis en expertise met een professionele doelgroep stelt Old Holland in staat het product continu te monitoren en een klantenbestand op te bouwen van internationaal topniveau. Tijdens een bijeenkomst zijn aan Old Holland en enkele relaties experimenten en processen in de verf- en keramiekwerkplaats getoond.

Tijdens de RijksakademieOPEN is met succes RijksakademieFAN geïntroduceerd, een nieuwe manier om draagvlak en betrokkenheid bij de Rijksakademie te vergroten onder een breed publiek van jongeren en belangstellenden. Donaties zijn mogelijk vanaf € 15,- per jaar. FANs ontvangen een nieuwsbrief en uitnodigingen voor publieke activiteiten. In 2012 wordt een nieuwe campagne ontwikkeld om RijksakademieFAN verder uit te breiden.

Burgemeester Van der Laan in gesprek met Els van Odijk na afloop van de opening RijksakademieOPEN. Foto Roy Taylor/RA

De Zomerlunch in juni, aansluitend op het selectieproces voor de Residency, is een jaarlijks hoogtepunt en niet meer weg te denken uit het Vriendenkringprogramma. Na de presentatie en bekendmaking van de nieuwe lichting resident artists 2012 is er een Bourgondische lunch aan de waterkant van

Samenwerking met Institut français, Maison Descartes Sinds 1996 werkt de Rijksakademie samen met Institut Français. Naast het ondersteunen van de Franse residents aan de Rijksakademie ziet Institut français het als een taak om werk van jong talent aan het publiek te presenteren. In samenwerking met de Rijksakademie is het werk van Rijksakademie residents Julien Beneyton, Jean-Charles de Quillacq en Rebecca Digne in drie opeenvolgende solotentoonstellingen gepresenteerd. De drie tentoonstellingen gaan door hun snelle opeenvolgende vertoningen met elkaar een dialoog aan.

Corporate Partners

Fondsen en stichtingen

Bedrijven die zich aan de Rijksakademie verbinden zijn maatschappelijk betrokken, hebben oog voor innovatie, creativiteit en talentontwikkeling en dragen dit uit door eigen publieksgroepen te betrekken bij het werk van de Rijksakademie. Ondersteuning is er via het Fellowship, de technische werkplaatsen, de Prix de Rome of als sponsor van een specifiek programma zoals de RijksakademieOPEN. Ook bestaat het zogenoemde corporate membership, een vriendenpro-

Vermogensfondsen en particuliere stichtingen die zich aan de Rijksakademie verbinden doen dat vanuit uiteenlopende doelstellingen. Deze kunnen regionaal, nationaal of internationaal van aard zijn, hebben betrekking op een bepaald thema binnen de beeldende kunst of richten zich op de ontwikkeling van individuen. Wat steeds centraal staat is de ondersteuning van talent

15

— Filmmaker Kwang-Ju Son (KR, RA 06/07) over haar laatste werk ‘Characters’, die op het International Film Festival Rotterdam 2011 te zien was. — Schilder Praneet Soi (IN, RA 02/03) over zijn gebruik van beeldbanken van kranten en tijdschriften voor zijn tekeningen met veelal een sterk politieke lading en zijn onderzoek naar de representatie in de huidige beeldcultuur. — Martha Colburn (US, RA 01/02); filmmaker en multimedia-kunstenaar gaat in op haar ambachtelijke manier van werken waarbij zij gebruik maakt van collage, tekeningen, found-footage en geluidscomposities. De (politieke) standpunten die zij met haar politiek en maatschappelijk getinte films lijkt in te nemen, leiden tot een stevige discussie. — Banu Cennetoglu (TR, RA 02/03) in gesprek met advisor Hermann Pitz. Zij gaat in op haar werk ‘Catalog’ (Biënnale Venetië, 2009), haar rol als uitgever van kunstenaarsboeken (BENT) en het RAIN Initiatief BAS in Istanbul dat onder haar leiding kunstenaarsboeken produceert en presenteert. — Tala Madani (IR/US, RA 07/08) spreekt over haar werk en vervolgens ontstaat er een discussie met advisor Paul Perry als moderator over deskilling binnen de schilderkunst. Onderwerpen waarmee Madani zich bezighoudt zijn culturele en seksuele identiteit; zij benadert die vanuit de figuur van de (moslim)man. — Hama Goro (ML, RA 95/96) spreekt over de RAIN-netwerken en de RAIN-projecten van de Rijksakademie, met name Centre Soleil in Bamako Mali komt hierbij aan de orde. Hij legt tevens atelierbezoeken af om met residents over toekomstige projecten van Centre Soleil te praten. — Berend Strik (NL, RA 85/88) toont de uiteenlopende facetten van het kunstenaarschap met zijn eigen werk als uitgangspunt.

Selectie alumni activiteiten — Op 2 september promoveert alumnus Irene Kopelman (AR, RA 02/03) aan de MahKU in Utrecht in samenwerking met de FAFA, the Finnish Academy of Fine Arts. Haar dissertatie is getiteld ‘The Molyneux Problem’. Kopelman is de eerste promovendus in de beeldende kunsten in Nederland. — Half januari keert alumnus Philippe van Wolputte (BE, RA 08/09) terug van een vijfweekse residency bij ruangrupa in Jakarta, Indonesië (deel van het RAIN-netwerk). Hij heeft deelgenomen aan het ‘Mobility Project’, onderdeel van het driejarig researchprogramma Art Lab met als uitgangspunt de dagelijkse mobiliteit in Jakarta. Hij heeft presentaties gegeven voor het College Student Forum in de National Gallery van Jakarta en op de Universiteit van Jakarta. — Marcel Pinas (SR, RA 07/08) spreekt op het Unesco World Forum for Development over duurzaamheid. Pinas is oprichter van het kunstcentrum Tembe Art in Moengo in Suriname (deel van het RAIN-netwerk). — Rijksakademie-Alumni Projects initieert een vervolg op de reizende tentoonstelling DISEASE met werk van Rijksakademie alumni voor het FAIVA Video Festival in Bamako, Mali. Curator is Greg Streak (ZA, RA 97/98), tevens grondlegger van het RAIN-platform PULSE. — Paulien Oltheten (NL, RA 05/06) is in juli door de Rijksakademie afgevaardigd als technisch supervisor voor de Gakoro videoworkshop ‘En réalisation de spot publicitaire et d’arts’. De workshop heeft als doel korte publiciteitsfilmpjes te ontwikkelen door Malinese kunstenaars en studenten voor het FAIVA Filmfestival van Centre Soleil d’Afrique. — Adellatif Benfaidoul (MA, RA 01/02), oprichter van Arab Media Lab, organiseert een international digital videofestival in Marrakech getiteld ‘The Future is Now’. — In december gaat KIN Art Studio van start in Kinshasa. KIN Art Studio is opgericht door Vitshois Mwilambwe Bondo (CG, RA 08/09). Hij wil de uitwisseling tussen lokale in internationale kunstenaars bevorderen. Selectie presentaties, lezingen, bezoeken — Bij de start van het residencyjaar presenteren de kunstenaars hun werk aan elkaar, aan medewerkers en aan advisors als startpunt voor inhoudelijke discussie en uitwisseling. — In februari vindt een seminar over kunstenaarspublicaties plaats. Jane Rolo (director Book Works, Londen), Roger Willems, (ontwerper en uitgever ROMA publications, Amsterdam) en Monika Szewczyk, (hoofd publicaties Witte de With, Rotterdam) geven een korte presentatie over hun visie op kunstenaarspublicaties en gaan daarbij in op de relatie tussen uitgever en kunstenaar. — Kunstcriticus Anna Tilroe geeft een lezing over haar laatste boek ‘De Ja-sprong’. — Advisor John Welchman behandelt in ‘Writing seminar’ verschillende aspecten van het schrijven op basis van meegenomen werk van resident artists. — Ruti Sela en Maayan Amir (IL) zijn drie maanden gastresidents. Zij onderzoeken in hun werk thema’s zoals grenzen, sociaal-politieke constructies en de mechanismen achter het bewustzijn van de ander. — Lezing door gastadvisor Tony Chakar (architect, kunstenaar en schrijver).

en het bevorderen van kunst en kunstenaarschap in de samenleving. Bijdragen worden gedaan in de vorm van Fellowships, steun voor Collecties, RijksakademieOPEN, Prix de Rome en projectbijdragen voor lezingen en publicaties. De stijgende lijn van bijdragen uit fondsen is in 2011 doorgezet. Dit is met name te danken aan steun voor de RijksakademieOPEN door het Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK) en SNS Reaal Fonds. Daarnaast werden bijdragen ontvangen van Stichting De ‘Gijselaar-Hintzenfonds’ voor de publicatie en van Stichting Het Amsterdamsche Fonds. Het Prins Bernhard Cultuurfonds droeg fors bij met acht cultuurfondsbeurzen aan Nederlandse kunstenaars. Nieuwe fondsen die Fellowships verstrekten zijn Holland America Friendship Foundation en Jumex Foundation (Mexico). Voor 2012 wordt met een aantal grotere vermogensfondsen de mogelijkheid onderzocht voor substantiële ondersteuning van de Rijksakademie Residency. Toezeggingen kwamen er van het GieskesStrijbis Fonds en Stichting AMMODO.

Schatten uit de collecties

Prix de Rome

Studieblad met gevogelte Louis Stracké, 1880-1895, zwart krijt en waterverf op papier

De Prix de Rome werd in 2011 financieel ondersteund door SNS Reaal Fonds, het Gieskes-Strijbis Fonds en KPN. Het SNS Reaal Fonds is sinds 2004 hoofdbegunstiger van de Prix de Rome. Dankzij deze samenwerking heeft de Prix de Rome zich breed kunnen manifesteren door middel van een tentoonstelling, een publieke opening, een aandachttrekkende prijsuitreiking en een toegankelijke publicatie. Het voorgenomen beleid van de staatsecretaris van OCW voor 2013 en verder zet de samenwerking met SNS Reaal Fonds onder druk. De Prix de Rome wordt in de opvattingen van de staatssecretaris elders ondergebracht. In 2012 zal overleg plaatsvinden met SNS Reaal Fonds om na te gaan hoe het beste met de toekomstige ontwikkelingen om te gaan. Met de steun van het Gieskes-Strijbis Fonds kon met name gewerkt worden aan programma’s ten behoeve van de vergroting van zichtbaarheid voor en betrokkenheid van jongeren. Er is een social media plan ontwikkeld, een educatief programma voor scholieren, workshops kunstkritiek en het project My Prix. De samenwerking met presentatiepartner SMART Project Space heeft hierbij een belangrijke rol gespeeld.

In 1880 werd August Allebé, voorheen leerling aan de Koninklijke Akademie en hoogleraar aan de Rijksakademie, benoemd tot hoogleraar-directeur. Hij vond vooral praktische oefening, theoretische onderbouwing en examinering belangrijk. Als directeur voerde Allebé al gauw veranderingen door. Het hernieuwd contact met het Koninklijk Genootschap Natura Artis Magistra was daar één van. Hierdoor werden studenten in de gelegen-

heid gesteld in Artis dierstudies te maken. Ook dit studieblad van Louis Stracké is waarschijnlijk vervaardigd in de Amsterdamse dierentuin. Het werk is ter gelegenheid van zijn 25-jarig jubileum aan Allebé geschonken. Ook in het heden zijn er directe relaties met Artis. Verschillende kunstenaars die deelnamen aan het project ‘Munt met een Missie’, hebben materialen en beelden gebruikt uit Artis.

Overheden

Ambassadeurs en cultureel attachés helpen met het consolideren en uitbreiden van een solide, internationaal draagvlak, o.a. door het mede organiseren van ontvangsten en bijeenkomsten in het buitenland, en het ondersteunen met bemiddeling en advies in het zoeken naar financiële ondersteuning voor de resident artists.

De verbintenissen met buitenlandse overheden vinden plaats op het hoogste politieke niveau, met Ministeries van Cultuur en Buitenlandse Zaken, met Arts Councils en culturele overheidsfondsen. Doelstelling is het verwerven van Fellowships uit de landen van herkomst van de resident artists. Ook de Nederlandse ambassades in het buitenland zijn actief betrokken bij de Rijksakademie.

uitgelicht werkplaatsen elektronica, metaal, geluid en hout: idan hayosh

De werkplaatsen elektronica, metaal en geluid zijn betrokken geweest bij het maken van bee hives van Idan Hayosh, een werk dat een zwerm bijen moet simuleren. In de elektronica werkplaats is een interface ontwikkeld voor het sturen van een roterend platform waaraan met vislijnen namaakbijen bevestigd zitten. Het platform kan ook kantelen om een realistischer beeld van vliegende bijen te krijgen. Een luidspreker met een gerichte geluidsbundel zendt gezoem uit. Deze luidspreker kan met een motor heen en weer bewegen. Idan bouwt voor de presentatie van het werk zijn eigen presentatieruimte buiten de muren van het gebouw.

Fellowships

Ook in 2011 is het Fellowship-programma een succesvol onderdeel van het Trustfonds gebleken. Het gaat hierbij meestal om meerjarige overeenkomsten. Buitenlandse ondersteuning in de vorm van een fellowship is belangrijk omdat daarmee de kunstenaar zich gekend en erkend voelt vanuit het eigen land. Voor de Rijksakademie is het belangrijk omdat daarmee internationale banden worden versterkt en het tot kwalitatief betere aanmeldingen uit de betreffende landen leidt. In 2011 zijn de eerste stappen genomen om het Fellowship-programma uit te breiden met volledige atelierondersteuning. Hierbij valt te denken aan ‘landen ateliers’, ‘schilder ateliers’, ‘innovatie ateliers’ etcetera. De verwachting is dat in 2012 de eerste gesponsorde ateliers gerealiseerd worden. Continuïteit van kwaliteit van aanmeldingen door de jaren heen is een voorwaarde voor het aangaan van een dergelijk partnership.

ANBI-status

Stichting Trustfonds en Stichting Rijksakademie zijn aangemerkt als een “Algemeen Nut Beogende Instelling” (ANBI) en zijn daarmee vrijgesteld van schenkings- en successierecht. Fiscale faciliteiten voor ANBI’s spreiden zich uit over vennootschapsbelasting, inkomstenbelasting en schenk- en erfbelasting. Trustfonds, noch de Rijksakademie hoeven belasting af te dragen over de schenkingen en daarmee komen de donaties volledig ten goede aan de kunst van de toekomst.

Nieuwe geefwet

Installatie bee hives tijdens RijksakademieOPEN, Idan Hayosh. Foto Willem Vermaase

16

In 2011 werd door het Ministerie van Financiën een voorstel aangekondigd om giften aan culturele ANBI’s tijdelijk extra voordelig te maken voor de inkomstenbelasting en de vennootschapsbelasting. Dit heeft geresulteerd in een nieuwe geefwet die van 1 januari 2012 tot en met 31 december 2017 van kracht is. De geefwet houdt in dat giften met 25%

verhoogd mogen worden tot een maximum aan schenkingen van € 5.000 per jaar. De voordelen van de geefwet gelden voor alle belastingplichtigen (particulieren en bedrijven) en zijn van toepassing op zowel eenmalige als periodieke schenkingen. Schenken aan de kunst van de toekomst is nu nog aantrekkelijker, doordat men meer kan doen voor hetzelfde geld.

PRESENTIE

SPONSORS EN DONATEURS 2011 De Rijksakademie wordt via Stichting Trustfonds ondersteund door:

(OUD-)RESIDENTS EN WINNAARS PRIX DE ROME in 2011, een greep

Buitenlandse overheden & fondsen

België, Vlaams Ministerie van Cultuur, Jeugd, Sport en Media Frankrijk, Institut Français des Pays-Bas Korea, Arts Council Korea Mexico, Fundación / Colección Jumex Spanje, Ministerio de Cultura Taiwan, Council for Cultural Affairs Zwitserland, Pro Helvetia, the Swiss Arts Council

Nederlandse fondsen & stichtingen

Amsterdams Fonds voor de Kunst Breitnerfonds / Fundatie ‘Van Den Santheuvel Sobbe’ Holland America Friendship Foundation Prins Bernhard Cultuurfonds Prof. Augustus Allebé Fonds Stichting Elise Mathilde Fonds Stichting Fonds A.H. Martens van Sevenhoven te Beesd Stichting Gieskes-Strijbis Fonds Stichting ‘De Gijselaar-Hintzenfonds’ Stichting Dr. Hendrik Muller’s Vaderlandsch Fonds Stichting Het Amsterdamsche Fonds Stichting Kees Verwey Stichting Niemeijer Fonds SNS REAAL Fonds Van den Berch van Heemstede Stichting Van Bijleveltstichting Willem F.C. Uriôtfonds

INDICATOREN VAN SUCCES Om een beeld te krijgen van het verloop van loopbanen van (oud-)residents van de Rijksakademie van beeldende kunsten en Prix de Rome winnaars – en daarmee van effecten van dit instituut – wordt gekeken naar Presentatie, Productie en Profileren en anderzijds naar Ontwikkelen, Ondernemen en Overdragen. Het betreft een aselecte steekproef die niet pretendeert compleet te zijn.

Bedrijven

1000 Steps b.v. ARCADIS Hurks groep KPN KRC Collection De Nederlandsche Bank Old Holland Classic Colours Rabobank Amsterdam Teva Europe United Investment Company

PRESENTATIE, PRODUCTIE, PROFILERING

Rijksakademie Vriendenkring

Trustees Cees en Inge de Bruin - Heijn — De heer R.H. Defares — Rijkman en Irene Groenink - Verboon — Familie Hunting — Jhr. G.E. Loudon en Jhr. M. Loudon — Tom en Yvonne de Swaan — Machteld Vos en Willem Sijthoff Honorary Trustees Prins Maurits en Prinses Marilène van Oranje - Nassau, van Vollenhoven

Club Prix de Rome

1.1 DEELNAME AAN BIËNNALES (SELECTIE)

Willem en Kathryn van Aalst — Harriet Appel - de Visser — Bob en Renée Drake — Henk en Victoria de Heus — De heer en mevrouw Kalisvaart - Valk — De heer en mevrouw Soonieus - Willemse — Bob Vlake en Peter Herz

La Biennale di Venezia, Venezia, IT Narda Alvarado, Giorgio Andreotta Caló, Yael Bartana (PL-paviljoen), Ryan Gander, Dora García (ES-paviljoen), Tala Madani, Bjarne Melgaard (NO-paviljoen), Nathaniel Mellors, Shahryar Nashat, Amalia Pica, Praneet Soi (IN-paviljoen), Monika Sosnowska; PdR - Mariana Castillo Deball, Libia Castro & Ólafur Ólafsson (IS-paviljoen)

Associates

De heer J.T.M. Bank en mevrouw T. Middelhoff — De heer en mevrouw A. van de Beek — De heer en mevrouw A.G.F. Boersma — De heer J.W. Cramer — De heer en mevrouw Dommering — De heer en mevrouw Drenkelford-van Reijn — De heer en mevrouw Gerritse-Tuinema — De heer en mevrouw J. van Gool — Laura Roukens en Olivier van Gool — Harm en Floor Haak — De heer mr. L.D.H. Hamer — Hetty Huisman — Mies en Jaap Kamp — De heer R.P. Kerssemakers en de heer H. Bergmann — Fonger en Valerie Kranenburg — Rob van der Leij — Diane van der Marel — Ton en Maya Meijer-Bergmans — De heer en mevrouw R. Norbruis — De heer D.M. Ogilvie — De heer en mevrouw. R.J.A.M. van Ogtrop-Quintus — Familie Ribbink - Van den Hoek — Janwillem Schrofer — David Versteeg en Maria-Pia Schotte — Maarten en Marijke van der Weijden – Overmars — Martine Willekens

12th International Istanbul Biennial, TR Eylem Aladogan, Milena Bonilla, Yaima Carrazana, Cevdet Erek, David Haines, Ahmet Ögüt Sharjah Biennial 10, Sharjah, AE Aisha Khalid Lyon Biennale, FR Hannah van Bart, Erick Beltrán, Moshekwa Langa, Guillaume Leblon 4th Moscow Biennale of Contemporary Art, Moskou, RU Carlos Amorales, Yael Bartana, Matthijs de Bruijne, Olga Chernysheva, Ahmet Ögüt, Guido van der Werve

En leden van de Rijksakademie Vriendenkring die anoniem wensen te blijven.

Prague Biennale 5, CZ Melanie Bonajo (Photo Biennale), Monali Meher

17

Performa 11, New Visual Art Performance Biennial, New York (NY), US Nicoline van Harskamp, Nathaniel Mellors, Guido van der Werve 8a Bienal do Mercosul, Porto Alegre, BR Irene Kopelman, Cristina Lucas, Luis Romero 3rd Athens Biennial, Athens, GR Hans Op de Beeck, Fiona Tan 3rd Thessaloniki Biennale of Contemporary Art, GR Mounira Al Solh, Mounir Fatmi 29th Biennial of Graphic Arts, Ljubljana, SI - Brody Condon, Dora García

1.2 DEELNAME AAN FESTIVALS (SELECTIE) International Film Festival Rotterdam, Rotterdam - Rosa Barba, Yael Bartana, Manon de Boer, Persijn Broersen en Margit Lukács, Yin-Ju Chen, Martha Colburn, Alberto De Michele, Hala Elkoussy, Bojan Fajfric, Zachary Formwalt, Jakrawal Nilthamrong, Marco Pando Quevedo, Gregg Smith, Kwang-Ju Son, Pilvi Takala, Nina Yuen, International Short Film Festival, Oberhausen, DE – Rosa Barba, Yael Bartana, Persijn Broersen en Margit Lukács, Bojan Fajfric, Julika Rudelius, Nina Yuen European Media Art Festival, Osnabrück, DE – Martha Colburn, Yin-Ju Chen, Nina Yuen Rencontres Internationales, Paris/ Madrid/Berlin – Bojan Fajfric, Zachary Formwalt, Roderick Hietbrink, Mayumi Nakazaki, Hans Op de Beeck, Marco Pando Quevedo, Gregg Smith, Bea de Visser: PdR Libia Castro en Olafur Olafsson, Imogen Stidworthy Impakt Festival, Utrecht, NL – Willehad Eilers, Bojan Fajfric, Meiro Koizumi, Ola Vasiljeva, Coralie Vogelaar Images Festival, Toronto, CA – Mounir Fatmi

1.3 MUSEALE PRESENTATIES AMSTERDAM

De Appel, Amsterdam Maze de Boer, Jakup Ferri, Marc Oosting, Praneet Soi, Moninka Sosnowska, Jennifer Tee Stedelijk Museum, Amsterdam Persijn Broersen en Margit Lukács, Zachary Formwalt, Arnoud Holleman, Runa Islam, Klaas Kloosterboer, Paulina Olowska; PdR – Atelier van Lieshout Stedelijk Museum Bureau Amsterdam Mounira Al Solh, Matthijs de Bruijne, Tala Madani, Lucia Nimcova, Jose Antonio Vega Macotela

1.4 PRIJZEN (SELECTIE) Illy Prize 2011 Amalia Pica, Erkka Nissinen Lecturis Award Edward Clydesdale Thomson Cobra Kunstprijs Amstelveen 2011 Nathaniel Mellors Ouborg Prijs André Kruysen Prix de Rome Pilvi Takala, Priscila Fernandes, Ben Pointeker, Vincent Vulsma Royal Academy of Arts/ The Towry prize - Katsutoshi Yuasa International Print Biennale/ Northern Print Award Katsutoshi Yuasa Stuttgart Film Winter/Norman Award for Short film Pilvi Takala De Volkskrant Beeldende Kunstprijs 2011 Ahmet Ögüt

1.5 AANKOPEN Gemeentelijke Kunstaankopen Amsterdam

De tentoonstelling Monumentalisme ñ Geschiedenis en nationale identiteit in de hedendaagse kunst bestond uit de voorstellen voor de Gemeentelijke Kunstaankopen 2010. Directeur Ann Goldstein maakte de selectie in samenwerking met Jelle Bouwhuis, curator van de tentoonstelling, en in samenspraak met andere leden van het team van conservatoren van het Stedelijk. Aangekocht zijn werken van onder anderen: Yael Bartana, Lonnie van Brummelen / Siebren de Haan, Hala Elkoussy, Zachary Formwalt en Lucia Nimcova.

Aankopen bedrijven (selectie)

De Rijksakademie van beeldende kunsten inventariseert momenteel welke bedrijven werk van (oud-)residents en Prix de Rome winnaars in hun collectie hebben opgenomen. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met de Vereniging Bedrijfscollecties Nederland (VBCN). Op dit moment hebben we van ruim 30 bedrijven recente gegevens met betrekking tot hun kunstcollecties. Een selectie is hieronder weergegeven.

ABN AMRO Kunststichting

Ko Aarts, Roel Achterberg, Paula van Ameijde, Karin Arink, Lars Arrhenius, Gijs Assmann, Tim Ayres, Erzsébet Baerveldt, Hannah van Bart, Merina Beekman, Antoine Berghs, Roland Berning, Marieke Bolhuis, Ilana Boltvinik, Mattijs van den Bosch, Maurice Braspenning, Hans Broek, Ritsaert ten Cate, Arthur Clemens, Roger Cremers, Elspeth Diederix, Marcel Doorduin, Driessens & Verstappen, Yvonne Dröge-Wendel, Suzan Drummen, Koen Ebeling Koning, Gijs Frieling, Meschac Gaba, Karel Goudsblom,

Caroline de Groot, Ab van Hanegem, Ina van den Heuvel, Berend Hoekstra, Henri Jacobs, Esther Jiskoot, Peter Keizer, Carla Klein, Nicholas Kolenda, Paul Kooiker, Paul de Kort, Judith Krebbekx, Kiki Lamers, Moshekwa Langa, Dana Marshall, Jurriaan Molenaar, Petra Morenzi, Shibu Natesan, Bob Negrijn, Annemarie Nibbering, Rinke Nijburg, Evelien Nijeboer, Paulien Oltheten, Serge Onnen, Marc Peter Oolbekkink, Fahrettin Örenli, Jan van der Ploeg, Liza May Post, Michael Raedecker, Mariëtte Renssen, Wouter van Riessen, Roland Sips, Anne Marie Spijker, Patricia Spoelder, Berend Strik, Marcelino Stuhmer, Robert Suermondt, Fiona Tan, Jennifer Tee, Rein Jelle Terpstra, Pascale Ticheler, Esther Tielemans, Annie Toop, Daniel Verkerk, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Roy Villevoye, Guido Vlottes, Giny Vos, Peter Vos, Marijke van Warmerdam, Frits Marnix Woudstra, Sylvie Zijlmans, Edwin Zwakman, Ton Zwerver; PdR - Erik Andriesse, David Bade, Rob Birza, Tom Claassen, Lisa Couwenbergh, Jan van den Dobbelsteen, Desirée Dolron, Bettie van Haaster, Britta Huttenlocher, Hewald Jongenelis, Erik van Lieshout, Paul Klemann, Marc Mulders, Marc Nagtzaam, Paul Nassenstein, Saskia Olde Wolbers, Maarten v/d Ploeg, Carla van de Puttelaar, Mark Ruygrok, Marien Schouten, Gé-Karel van der Sterren, Leo Vroegindewey, Robert Zandvliet

Annemarie Nibbering, Fahrettin Örenli, Micha Patiniott, Julika Rudelius, Fiona Tan, Koen Vermeule, Roy Villevoye, Marjolijn de Wit, Sylvie Zijlmans, Edwin Zwakman; PdR - Lisa Couwenbergh, Jan van den Dobbelsteen, Cuny Janssen, Marc Mulders, Maarten v/d Ploeg, Carla van de Puttelaar, Mark Ruygrok, Robert Zandvliet

ling, Marijke van Warmerdam, Marjolijn de Wit; PdR - Erik Andriesse, Rob Birza, Tom Claassen, Jan van den Dobbelsteen, Romy Finke, Bettie van Haaster, Britta Huttenlocher, Hewald Jongenelis, Joep van Lieshout, Erik van Lieshout, Maarten v/d Ploeg, Mark Ruygrok, Gé-Karel van der Sterren, Leo Vroegindewey

ARCADIS kunstcollectie, Arnhem

De Nederlandsche Bank, Amsterdam

Semâ Bekirovic, Hans Broek, Agnieszka Czajkowska, Koen Ebeling Koning, Wenda Kieskamp, Jurriaan Molenaar, Lisa Oppenheim, Marie-José Robben, Helen Verhoeven, Daniel Verkerk, Koen Vermeule, Sylvie Zijlmans; PdR - Bas Princen

Bouwfonds kunstcollectie van de Rabo Vastgoedgroep

Jeroen Allart, Semâ Bekirovic, Antoine Berghs, Koen De Decker, Marcel Doorduin, Koen Ebeling Koning, Voebe de Gruyter, Ab van Hanegem, Una Henry, Aukje Koks, Katrin Korfmann, Gabriel Lester, Fang Lijun, Jurriaan Molenaar, Marc Oosting, Hans Op de Beeck, Micha Patiniott, Malin Persson, Wouter van Riessen, Berend Strik, Pascale Ticheler, Esther Tielemans, Philippe Van Wolputte, Daniel Verkerk, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Roy Villevoye, Evi Vinger-

Ko Aarts, Karin Arink, Gijs Assmann, Tim Ayres, Erzsébet Baerveldt, Hannah van Bart, Tjebbe Beekman, Roland Berning, Maura Biava, Maze de Boer, Hans Broek, Elspeth Diederix, Suzan Drummen, Charlotte Dumas, Koen Ebeling Koning, Mounir Fatmi, Gijs Frieling, Meschac Gaba, Tom Gidley, Marnix Goossens, Jasper Hagenaar, Ab van Hanegem, Arjan van Helmond, Inti Hernandez, Henri Jacobs, Carla Klein, W.J.M. Kok, Dirk Kome, Paul Kooiker, Germaine Kruip, Kiki Lamers, Pere Llobera, Armando Mariño, Tine Melzer, Rinke Nijburg, Evelien Nijeboer, Serge Onnen, Lisa Oppenheim, Jan van der Ploeg, Ilya Rabinovich, Michael Raedecker, Wouter van Riessen, Marjolein Rothman, Sanne Rous, Fernando Sánchez Castillo, Karen Sargsyan, Theo Schepens, Janine Schimkat, Marien Schouten, Aam Solleveld, Dieuwke Spaans, Tim Stoner, Berend

Schatten uit de collecties

Achmea Kunstcollectie, Zeist

Eylem Aladogan, Tiong Ang, Karin Arink, Gijs Assmann, Erzsébet Baerveldt, Otto Berchem, Franck Bragigand, Hans Broek, Persijn Broersen en Margit Lukács, Brody Condon, Anne Daems, Pieter Dobbelsteen, Driessens & Verstappen, Charlotte Dumas, Meschac Gaba, Claudia Kölgen, Ellen Kooi, Paul Kooiker, Susanne Kriemann, Gabriel Lester, Petra Morenzi, Annemarie Nibbering, Gabor Ösz, Julika Rudelius, Karen Sargsyan, Marike Schuurman, Sandro Setola, Elisabet Stienstra, Berend Strik, Esther Tielemans, Ronald Versloot, Marjolijn de Wit, Edwin Zwakman; PdR – David Bade, Tom Claassen, Jan van den Dobbelsteen, Cuny Janssen, Niek Kemps, Marc Mulders, Jan van de Pavert, Bas Princen, Joep van Lieshout, Mark Ruygrok, Gé-Karel van der Sterren

AEGON kunstcollectie, Den Haag

Ko Aarts, Tim Ayres, Maurice Braspenning, Suzan Drummen, Koen Ebeling Koning, Gijs Frieling, Ab van Hanegem, Roderik Henderson, Roderick Hietbrink, Esther Jiskoot, Folkert de Jong, Aukje Koks, Katrin Korfmann, Paul de Kort, Judith Krebbekx, Rinke Nijburg, Michael Raedecker, Wouter van Riessen, Theo Schepens, Isabelle Simons, Esther Tielemans, Daniel Verkerk, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Roy Villevoye, Guido Vlottes, Lie van der Werff, Frits Marnix Woudstra; PdR - Jan van den Dobbelsteen, Hewald Jongenelis, Bob Negrijn, Mark Ruygrok, Gé-Karel van der Sterren, Robert Zandvliet

Akzo Nobel Art Foundation, Arnhem

Roel Achterberg, Jeroen Allart, Paula van Ameijde, Tiong Ang, Karin Arink, Tim Ayres, Erzsébet Baerveldt, Hannah van Bart, Merina Beekman, Antoine Berghs, Maura Biava, Hans Broek, Roger Cremers, Thomas Demand, Elspeth Diederix, Yvonne Dröge-Wendel, Suzan Drummen, Charlotte Dumas, Koen Ebeling Koning, Gijs Frieling, Marnix Goossens, Caroline de Groot, Lise Haller Baggesen, Ab van Hanegem, Arjan van Helmond, Aukje Koks, Kiki Lamers, Moshekwa Langa, Jörgen Leijenaar, Jurriaan Molenaar, Petra Morenzi, Shibu Natesan, Rinke Nijburg, Theo Schepens, Derk Thijs, Pascale Ticheler, Jeroen Werner; PdR - Tom Claassen, Desirée Dolron, Bettie van Haaster, Joep van Lieshout, Marieke van der Lippe, Marc Mulders, Bob Negrijn, Gé-Karel van der Sterren

Studie naar discuswerper Jan Veth, 1881, houtskool op papier Vanaf de vroege achttiende eeuw werd in de Stadstekenacademie, de Koninklijke Akademie van Beeldende Kunsten en de Rijksakademie een verzameling gipsafgietsels van beelden en fragmenten uit de klassieke oudheid en Renaissance opgebouwd. Bestudering hiervan was belangrijk om de schoonheid en ideale proportie van het menselijk lichaam te leren kennen en deze idealisering vervolgens toe te passen bij het tekenen naar naaktmodel. De Discuswerper was door zijn ingewik-

AMC Kunstcollectie, Amsterdam

Hans Aarsman, Ko Aarts, Tiong Ang, Karin Arink, Erzsébet Baerveldt, Fredie Beckmans, Otto Berchem, Hans Broek, Anne Daems, Elspeth Diederix, Driessens & Verstappen, Suzan Drummen, Charlotte Dumas, Koen Ebeling Koning, Gijs Frieling, Meschac Gaba, Marnix Goossens, Fabrice Hünd, Claudia Kölgen, Ellen Kooi, Paul Kooiker, Germaine Kruip, Gabriel Lester, Lin de Mol,

18

kelde houding en verkortingen lastig na te tekenen. Jan Veth slaagde goed in de oefening, die hij waarschijnlijk aflegde voor het overgangsexamen naar zijn tweede studiejaar. De Rijksakademie beheert een uitzonderlijke collectie gipsafgietsels. Ook nu worden de gipsen nog gebruikt, onder andere door bezoekende studenten om te tekenen naar model. Een deel van de collectie gipsen is in langdurig bruikleen gegeven aan onder andere het Allard Pierson Museum te Amsterdam.

Galerie De Expeditie, Amsterdam Jakup Ferri, Fransje Killaars, Thomas Raat, Sylvie Zijlmans; PdR – Erik Andriesse, Niek Kemps

Schatten uit de bibliotheek

Flatland Gallery, Utrecht F.Starik; PdR – Carla van de Puttelaar Galerie van Gelder, Amsterdam - Voebe de Gruyter, Klaas Kloosterboer, W.J.M. Kok, Ola Vasiljeva, Marijke van Warmerdam Annet Gelink Gallery, Amsterdam - Yael Bartana, Alicia Framis, Ryan Gander, Carla Klein, Meiro Koizumi, Kiki Lamers, David Maljkovic; projecten met David Claerbout, Sharon Houkema, Bradley Pitts, Liza May Post, Sarah van Sonsbeeck, Marijke van Warmerdam

Dutch Details. Edward Ruscha. Stichting Octopus, 1971. Project in het kader van ‘Sonsbeek Buiten de Perken’.

Ed Ruscha maakte in totaal zeventien fotoboekjes waarin het detail van alledaagse dingen, architectuur en cultuur in Los Angeles centraal staan. In Dutch Detail vertaalt hij dit naar de Nederlandse woonomgeving. Het formaat van dit lange smalle boek zou refereren aan het platte

Nederlandse landschap, de lange rechte kanalen, bruggen en treinrails. Het maakt onderdeel uit van de collectie kunstenaarsboeken uit de jaren ’60, ‘70 en ‘80 waarin kunstenaars het boek als een autonoom kunstwerk gingen beschouwen.

Strik, Robert Suermondt, Fiona Tan, Jennifer Tee, Pascale Ticheler, Daniel Verkerk, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Roy Villevoye, Guido Vlottes, Famke van Wijk, Sylvie Zijlmans, Ton Zwerver; PdR - Erik Andriesse, Rob Birza, Tom Claassen, Lisa Couwenbergh, Peter Defesche, Jan van den Dobbelsteen, Desirée Dolron, Paul Klemann, Mark Manders, Marc Mulders, Willem Oorebeek, Avery Preesman, Mark Ruygrok, Vivianne Sassen, Gé-Karel van der Sterren, Leo Vroegindewey, Robert Zandvliet

Riessen, Marike Schuurman, Riek Sijbring, Isabelle Simons, Patricia Spoelder, Tim Stoner, Robert Suermondt, Pascale Ticheler, Koen Vermeule, Peter Vos, Marjolijn de Wit, Roman Wolgin; PdR - Britta Huttenlocher, Marc Nagtzaam, Robert Zandvliet

Eneco Kunstcollectie

Jeroen Allart, Raymond Boekelder, Hans Broek, Gijs Frieling, Fahrettin Örenli, Micha Patiniott, Michael Raedecker, Esther Tielemans, Siree van der Velde, Koen Vermeule, Marjolijn de Wit; PdR - Tom Claassen, Desirée Dolron, Gé-Karel van der Sterren

ING Kunstcollectie, Amsterdam

Tjebbe Beekman, Franck Bragigand, Gijs Frieling, Aukje Koks, Ellen Kooi, Katrin Korfmann, Koen Vermeule, Roy Villevoye, Peter Vos; PdR - Bas Princen

Kunstcollectie Erasmus MC, Rotterdam

A.P. Komen / Karen Murphy, Sonia Cillari, Charlotte Dumas, Ellen Kooi, Alexandra Leykauf, Fahrettin Örenli, Micha Patiniott, Fred Ros, Monika Wiechowska, Ton Zwerver; PdR - Desirée Dolron, Carla van de Puttelaar, Charlotte Schleiffert

Kunstcollectie LUMC, Leiden

Merina Beekman, Elspeth Diederix, Titia Ex, Jasper Hagenaar, Ab van Hanegem, Arjan van Helmond, Cristina Lucas, Lara de Moor, Antoinette Nausikaä, Serge Onnen, Malin Persson, Jannie Regnerus, Berend Strik, Helen Verhoeven, Ronald Versloot, Marjolijn de Wit; PdR - Mark Ruygrok, Gé-Karel van der Sterren

Kunstcollectie UMC Utrecht, Utrecht

Gijs Assmann, Tim Ayres, Hans Broek, Elspeth Diederix, Gijs Frieling, Ab van Hanegem, Hans van Houwelingen, Wouter van Riessen, Koen Vermeule, Roy Villevoye, Guido Vlottes, Leo Vroegindewey, Marijke van Warmerdam, Sylvie Zijlmans; PdR - Erik Andriesse, Rob Birza, Tom Claassen, Mark Ruygrok, Gé-Karel van der Sterren, Robert Zandvliet

Kunstcollectie Stichting Océ Kunstbezit, Venlo

Wafae Ahalouch el Keriasti, Jeroen Allart, Lars Arrhenius, Antoine Berghs, Raymond Boekelder, Mattijs van den Bosch, Maurice Braspenning, Hans Broek, Raymond Cuijpers, Pieter Dobbelsteen, Marcel Doorduin, Suzan Drummen, Koen Ebeling Koning, Mary Evans, Gijs Frieling, Meschac Gaba, Francesca Gabbiani, Tina Gillen, Marnix Goossens, Peter de Graaff, Annemiek de Haan, Lise Haller Baggesen, Mathilde ter Heijne, Petra Herzog, Kirsten Hutsch, Lize Kelderman, Carla Klein, Ellen Kooi, Frank Koolen, Judith Krebbekx, Sara Masüger, Jurriaan Molenaar, Lara de Moor, Charlotte Mouwens, Rinke Nijburg, Evelien Nijeboer, Jacco Olivier, Paulina Olowska, Serge Onnen, Michael Raedecker, Wouter van

Galerie Juliètte Jongma, Amsterdam Tim Braden, Arjan van Helmond, Lisa Oppenheim, Alice Nikitinova, Pablo Pijnappel, Karen Sargsyan, Guido van der Werve, Nina Yuen Galerie van Kranendonk, Den Haag Koen Ebeling Koning; PdR - Marc Mulders, Bas Princen Wilfried Lentz, Rotterdam Giorgio Andreotta Calò, James Beckett, Rossella Biscotti, Susanne Kriemann Lumen Travo, Amsterdam - Tiong Ang, Franck Bragigand, Yvonne Dröge-Wendel, Meschac Gaba, Dianne Hagen, Jean Bernard Koeman, Monali Meher, Otobong Nkanga

Rabo Kunstcollectie

Tiong Ang, Karin Arink, Gijs Assmann, Erzsébet Baerveldt, Merina Beekman, Hans Broek, Lonnie van Brummelen, David Claerbout, Elspeth Diederix, Suzan Drummen, Charlotte Dumas, Alicia Framis, Gijs Frieling, Meschac Gaba, Arjan van Helmond, Folkert de Jong, Yasmijn Karhof, Fransje Killaars, Carla Klein, Aukje Koks, Ellen Kooi, Germaine Kruip, Kiki Lamers, Monali Meher, Rinke Nijburg, Hans Op de Beeck, Gabor Ösz, Amalia Pica, Pablo Pijnappel, Michael Raedecker, Julika Rudelius, Fernando Sánchez Castillo, Karen Sargsyan, Chantal Spit, Berend Strik, Fiona Tan, Esther Tielemans, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Guido Vlottes, Marijke van Warmerdam, Guido van der Werve, Famke van Wijk, Roman Wolgin, Sylvie Zijlmans, Edwin Zwakman; PdR - Rob Birza, Tom Claassen, Desirée Dolron, Alicia Framis, Cuny Janssen, Joep van Lieshout, Mark Manders, Marc Mulders, Marc Nagtzaam, Paul Nassenstein, Saskia Olde Wolbers, Avery Preesman, Vivianne Sassen, Charlotte Schleiffert, Gé-Karel van der Sterren, Robert Zandvliet

RONMANDOS, Rotterdam/Amsterdam Maurice Braspenning, Inti Hernandez, Arthur Kleinjan, Jacco Olivier, Hans Op de Beeck, Maurice van Tellingen Galerie Metis-NL, Amsterdam Olga Chernysheva, Fendry Ekel, Folkert de Jong, Douglas Pérez Castro; PdR - David Bade, Femke Schaap Motive Gallery, Amsterdam Lonnie van Brummelen, Irene Kopelman, Tine Melzer, Roy Villevoye; PdR – Vivianne Sassen Galerie Diana Stigter, Amsterdam Tjebbe Beekman, Semâ Bekirovic, Martha Colburn, Elspeth Diederix, Thomas Manneke, Nathaniel Mellors, Amalia Pica, Jimmy Robert, Helen Verhoeven, Roman Wolgin; PdR - Saskia Olde Wolbers

Stichting Kunst & Historisch Bezit Fortis in Nederland, Utrecht

Vous Etes Ici, Amsterdam Driessens & Verstappen, Ab van Hanegem Galerie Fons Welters, Amsterdam Eylem Aladogan, Claire Harvey, Folkert de Jong, Gabriel Lester, Pere Llobera, Paulien Oltheten, Berend Strik, Jennifer Tee; PdR Tom Claassen West, Den Haag Lotte Geeven, Marius Lut Witzenhausen Gallery, Amsterdam Sanghee Song, Daishin Sumimoto Martin van Zomeren/GMVZ, Amsterdam Liesbeth Abbenes, Alexandra Leykauf, Jean Baptiste Maitre, Praneet Soi

1.7 DEELNAME VAN (OUD-)RESIDENTS AAN BEURZEN IN BINNEN- EN BUITENLAND (SELECTIE) Art Amsterdam, Amsterdam

Gijs Assmann, Hannah van Bart, Bernadette Beunk, Hans Broek, Persijn Broersen en Margit Lukács, Ritsaert ten Cate, Olga Chernysheva, Nicolas Dings, Jakup Ferri, Marnix Goossens, Karel Goudsblom, Peter de Graaff, Rumiko Hagiwara, Bart Hendriks, Inti Hernandez, Esther Jiskoot, Folkert de Jong, Hamid El Kanbouhi, Ellen Kooi, Frank Koolen, Katrin Korfmann, Moshekwa Langa, Lin de Mol, Jurriaan Molenaar, Lara de Moor, Xue Mu, Anne van de Pals, Sanne Rous, Gino Saccone, Fernando Sánchez Castillo, Elisabet Stienstra, Derk Thijs, Edward Clydesdale Thomson, Esther Tielemans, Giny Vos, Sylvie Zijlmans; PdR - David Bade, Atelier van Lieshout, Marc Mulders, Paul Nassenstein, Bas Princen

Art Basel, Basel, CH

Mounira Al Solh, Carlos Amorales, Giorgio Andreotta Caló, Emmanuelle Antille, Rosa Barba, Hannah van Bart, Yael Bartana, Erick Beltrán, Otto Berchem, Manon de Boer, Tim Braden, David Claerbout, Johan Creten, Attila Csörgö, Jeremiah Day, de Rijke / de Rooij, Thomas Demand, Sebastian Diaz Morales, Armen Eloyan, Mounir Fatmi, Alicia Framis, Meschac Gaba, Ryan Gander, Dora García Lopez, Kirsten Geisler, David Haines, Arjan

Schatten uit de bibliotheek

Ko Aarts, Gijs Assmann, Tim Ayres, Antoine Berghs, Marieke Bolhuis, Walter van Broekhuizen, Driessens & Verstappen, Moritz Ebinger, Meschac Gaba, Henri Jacobs, Esther Jiskoot, Paul de Kort, Helga Kos, Elske Neus, Rinke Nijburg, Wouter van Riessen, Marjolein Rothman, Rein Jelle Terpstra, Roy Villevoye, Peter Vos, Frits Marnix Woudstra; PdR - Peter Defesche, Adriaan Geuze, Paul Klemann, Marc Mulders, Bob Negrijn, Mark Ruygrok

1.6VERTEGENWOORDIGING DOOR GALERIES Nederland (selectie)

Galerie Akinci, Amsterdam Persijn Broersen en Margit Lukács, Roger Cremers, Cevdet Erek, Kirsten Geisler, Esther Tielemans, Ronald Versloot, Edwin Zwakman; PdR - Charlotte Schleiffert, Imogen Stidworthy Galerie Paul Andriesse, Amsterdam - Charlotte Dumas, Henri Jacobs, Marijn van Kreij, Stephen Wilks; PdR - Britta Huttenlocher, Jan van de Pavert, Marien Schouten

Soda Palm Suite. Lotte Geeven. Design: Adriaan Mellegers & Karen van de Kraats Hotel Insomnia Publications 2011

Gerhard Hofland, Amsterdam Hans Broek, Jan van der Ploeg, Peter Vos

Tijdens een verblijf in Yogyakarta onderzoekt Lotte Geeven de betekenis van patronen en planten en de positie die deze innemen binnen haar beeldtaal. Het materiaal dat zij verzamelde, resulteerde in het boek Soda Palm Suite. De bibliotheek verzamelt actief boeken

Ellen de Bruijne Projects, Amsterdam Otto Berchem, Jeremiah Day, Dora García, Saskia Janssen, Mark Kent, Klaas Kloosterboer, Erkka Nissinen, Jannie Regnerus, Marianne Viero, Evi Vingerling; PdR - Suchan Kinoshita

19

van residents van de Rijksakademie. Veel van deze hedendaagse kunstenaarsboeken zijn geschenken van de kunstenaars zelf. De collectie groeit gestaag en zijn een inspiratie voor kunstenaars en andere bibliotheekgebruikers.

van Helmond, David Hominal, Emre Hüner, Runa Islam, Tushar Joag, Anant Joshi, Mark Kent, Sung Hwan Kim, Carla Klein, Meiro Koizumi, Germaine Kruip, Kiki Lamers, Moshekwa Langa, Guillaume Leblon, Cristina Lucas, Jill Magid, David Maljković, Bjarne Melgaard, Shahryar Nashat, Alice Nikitinova, Erkka Nissinen, Rika Noguchi, Jacco Olivier, Paulina Olowska, Hans Op de Beeck, Lisa Oppenheim, Gabor Ösz, Guillaume Paris, Malin Persson, Bradley Pitts, Pablo Pijnappel, Liza May Post, Muzi Quawson, Michael Raedecker, Willem de Rooij, Pamela Rosenkranz, Fernando Sánchez Castillo, Bojan Sarcevic, Karen Sargsyan, Monika Sosnowska, Berend Strik, Apolonija Sustersic, Fiona Tan, Marianne Viero, Evi Vingerling, Marijke van Warmerdam, Erik van der Weijde, Guido van der Werve, Kan Xuan, Nina Yuen; PdR – Rob Birza,Libia Castro & Olafur Olafsson, Suchan Kinoshita, Joep van Lieshout, Mark Manders, Marc Nagtzaam, Saskia Olde Wolbers, Avery Preesman, Robert Zandvliet

Art Basel at Miami Beach, Miami (FL), US

Carlos Amorales, Giorgio Andreotta Caló, Emmanuelle Antille, Rosa Barba, Hannah van Bart, Yael Bartana, James Beckett, Erick Beltrán, Gwenneth Boelens, Miriam Böhm, David Claerbout, Johan Creten, de Rijke / de Rooij, Thomas Demand, Sebastian Diaz Morales, Mounir Fatmi, Alicia Framis, Meschac Gaba, Ryan Gander, Dora García Lopez, Kirsten Geisler, Dominique Ghesquière, David Haines, Claire Harvey, David Hominal, Sharon Houkema, Runa Islam, Tushar Joag, Folkert de Jong, Anant Joshi, Carla Klein, Meiro Koizumi, Irene Kopelman, Kiki Lamers, Moshekwa Langa, Guillaume Leblon, Alon Levin, Dora Longo Bahia, Cristina Lucas, Tala Madani, Jill Magid, David Maljković, Bjarne Melgaard, Rika Noguchi, Jacco Olivier, Paulina Olowska, Hans Op de Beeck, Lisa Oppenheim, Guillaume Paris, Bradley Pitts, Liza May Post, Muzi Quawson, Michael Raedecker, Willem de Rooij, Pamela Rosenkranz, Mathilde Rosier, Fernando Sánchez Castillo, Bojan Sarcevic, Monika Sosnowska, Berend Strik, Kan Xuan; PdR - Joep van Lieshout, Mark Manders, Marc Nagtzaam, Willem Oorebeek, Vivianne Sassen, Robert Zandvliet

Art Brussels, Brussel, BE

Yael Bartana, Tim Braden, David Claerbout, Johan Creten, Anne Daems, Armen Eloyan, Mounir Fatmi, Meschac Gaba, Ryan Gander, Dora García Lopez, Tina Gillen, Arjan van Helmond, David Hominal, Folkert de Jong, Bernhard Kahrman, Ellen Kooi, Aukje Koks, Adam Leech, Gabriel Lester, Alon Levin, Alexandra Leykauf, Valérie Mannaerts, Bjarne Melgaard, Alice Nikitinova, Xavier Noiret-Thomé, Vincent Olinet, Paulina Olowska, Hans Op de Beeck, Lisa Oppenheim, Jimmy Robert, Fernando Sánchez Castillo, Bojan Sarcevic, Karen Sargsyan, Gino Saccone, Berend Strik,Steve Van den Bosch, Andy Wauman, Kan Xuan; PdR - Erik van Lieshout, Joep van Lieshout

Artissima 18, Torino

Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam Karin Arink, Yael Bartana, David Claerbout, Driessens & Verstappen, Moritz Ebinger, Ryan Gander, Henri Jacobs, Klaas Kloosterboer, Kiki Lamers, Liza May Post, Berend Strik, Fiona Tan; PdR – Atelier van Lieshout, Erik van Lieshout Centraal Museum, Utrecht Karin Arink, Otto Berchem, Hans Broek, Machteld van Buren, Marieke van Diemen, Driessens & Verstappen, Suzan Drummen, Moritz Ebinger, Ab van Hanegem, Hans van Houwelingen, Henri Jacobs, Fransje Killaars, Klaas Kloosterboer, Paul de Kort, Marijn van Kreij, Kiki Lamers, Jans Muskee, Rinke Nijburg, Sandro Setola, Dieuwke Spaans, Berend Strik, Robert Suermondt, Derk Thijs, Koen Vermeule, Roy Villevoye, Sylvie Zijlmans, Edwin Zwakman; PdR - Erik Andriesse, David Bade, Korrie Besems, Rob Birza, Tom Claassen, Jan van den Dobbelsteen, Bettie van Haaster, Hewald Jongenelis, Paul Klemann, Atelier van Lieshout, Erik van Lieshout, Marc Manders, Marc Mulders, Marc Nagtzaam, Paul Nassenstein, Bob Negrijn, Saskia Olde Wolbers, Jan van de Pavert, Mark Ruygrok, Vivianne Sassen, Charlotte Schleiffert, Leo Vroegindewey

Frieze Art Fair, London, GB

Mounira al Solh, Eylem Aladogan, Carlos Amorales, Giorgio Andreotta Caló, Lars Arrhenius, Rosa Barba, Hannah van Bart, Yael Bartana, Marc Bauer, James Beckett, Tjebbe Beekman, Erick Beltran, Rossella Biscotti, Tim Braden, David Claerbout, Martha Colburn, Johan Creten, Attila Csörgö, Thomas Demand, Sebastian Diaz Morales, Armen Eloyan, Alicia Framis, Alistair Frost, Ryan Gander, Dora Garcia, Ivan Grubanov, David Haines, Nicoline van Harskamp, Claire Harvey, Arjan van Helmond, David Hominal, Sharon Houkema, Emre Hüner, Runa Islam, Folkert de Jong, Aisha Khalid, Sung Hwan Kim, Carla Klein, Meiro Koizumi, Aukje Koks, Suzanne Kriemann, Germaine Kruip, Kiki Lamers, Gabriel Lester, Pere Llobera, Dora Longo Bahia, Cristina Lucas, Tala Madani, Jill Magid, David Maljkovic, Monali Meher, Bjarne Melgaard, Nathaniel Mellors, Alice Nikitinova, Jacco Olivier, Paulina Olowska, Paulien Oltheten, Lisa Oppenheim, Hans Op de Beeck, Amalia Pica, Bradley Pitts, Pablo Pijnappel, Liza May Post, Muzi Quawson, Michael Raedecker, De Rijke / De Rooij, Jimmy Robert, Marco Paulo Rolla, Willem de Rooij, Fernando Sanchez Castillo, Bojan Sarcevic, Karen Sargsyan, Sarah van Sonsbeeck, Monika Sosnowska, Berend Strik, Pilvi Takala, Fiona Tan, Jennifer Tee, Helen Verhoeven, Marijke van Warmerdam, Guido van der Werve, Nina Yuen

Museum Het Domein, Sittard Eylem Aladogan, Maura Biava, Suzan Drummen, Charlotte Dumas, Meschac Gaba, Arjan van Helmond, Hans van Houwelingen, Folkert de Jong, Arthur Kleinjan, Germaine Kruip, Gabriel Lester, Shuo Liang, Bjarne Melgaard, Serge Onnen, Hans Op de Beeck, Liza May Post, Wouter van Riessen, Aegide Rings, Berend Strik, Fiona Tan, Jennifer Tee, Roy Villevoye, Marijke van Warmerdam, Edwin Zwakman; PdR - Korrie Besems, Desirée Dolron, Romy Finke, Suchan Kinoshita, Mark Manders, Saskia Olde Wolbers, Avery Preesman

Art Rotterdam, Rotterdam, NL

Rossella Biscotti, Jakup Ferri, Lotte Geeven, Arjan van Helmond, Boukje Janssen, Fransje Killaars, Aukje Koks, Adam Leech, Gabriel Lester, Alice Nikitinova, Paulien Oltheten, Lisa Oppenheim, Micha Patiniott, Malin Persson, Amalia Pica, Jan van der Ploeg, Jimmy Robert, Gino Saccone, Karen Sargsyan, Berend Strik, Philippe Van Wolputte, Aldwin van de Ven, Guido van der Werve, Nina Yuen

De Hallen/Frans Hals Museum, Haarlem Martha Colburn, Jeroen Eisinga, Jakup Ferri, Kirsten Geisler, Arnoud Holleman, Ellen Kooi, Thomas Manneke, Nathaniel Mellors, Annemarie Nibbering, Pablo Pijnappel, Jannie Regnerus, Julika Rudelius, Fiona Tan, Pascale Ticheler, Roy Villevoye, Guido van der Werve, Ton Zwerver; PdR – Cees Krijnen, Birthe Leemeijer, Erik van Lieshout, Marc Mulders

1.8 (OUD-)RESIDENTS IN MUSEALE COLLECTIES

Fries Museum, Leeuwarden Ko Aarts, Paula van Ameyde, Emmanuelle Antille, Gijs Assmann, Erzsébet Baerveldt, Antoine Berghs, Machteld van Buren, Gijs Frieling, Meschac Gaba, Kirsten Geisler, Marnix Goossens, Ab van Hanegem, Una Henry, Saskia Janssen, Mark Kent, A.P. Komen & Karen Murphy, Ellen Kooi, Paul Kooiker, Lin de Mol, Rinke Nijburg, Thomas Raat, Jannie Regnerus, Wouter van Riessen, Dieuwke Spaans, Berend Strik, Berend Strik, Pascale Ticheler, Esther Tielemans, Koen Vermeule, Roy Villevoye; PdR – Rob Birza, Wapke Feenstra, Paul Klemann, Erik van Lieshout, Marc Mulders, Marc Ruygrok, Charlotte Schleiffert, Gé-Karel van der Sterren, Imogen Stidworthy, Leo Vroegindewey, Robert Zandvliet

Museale collecties in Nederland (selectie)

Rosa Barba, Julien Beneyton, Rossella Biscotti, Attila Csörgö, Dina Danish, Thomas Demand, Armen Eloyan, Mounir Fatmi, Alistair Frost, Francesca Gabbiani, Dora García, Nicoline van Harskamp, David Hominal, Bernhard Kahrman, Susanne Kriemann, Alexandra Leykauf, Jean Baptiste Maitre, David Maljkovic, Shahryar Nashat, Hans Op de Beeck, Amalia Pica, Jimmy Robert, Bojan Sarcevic, Georgina Starr, Stefanos Tsivopoulos, Marianne Viero, Erik van der Weijde; PdR - Mariana Castillo Deball, Libia Castro, Ólafur Ólafsson

Van Abbemuseum, Eindhoven Tiong Ang, Karin Arink, Erzsébet Baerveldt, Yael Bartana, Abdellatif Benfaidoul, Manon de Boer, Jan van den Dobbelsteen, Jeroen Eisinga, Henri Jacobs A.P. Komen / Karen Murphy, David Maljkovic, Michael Raedecker, Jewyo Rhii, de Rijke / de Rooij, Jennifer Tee, Esther Tielemans, Marijke van Warmerdam, Edwin Zwakman; PdR – Rob Birza, Hewald Jongenelis, Niek Kemps, Suchan Kinoshita, Atelier van Lieshout, Marc Manders, Marc Mulders, Jan van de Pavert, Marien Schouten

FIAC 2011, Paris, FR

Museum Beelden aan zee, Scheveningen Antoine Berghs, Karel Goudsblom, Shuo Liang, Atelier van Lieshout, Erick de Lyon, Iris Le Rütte, Elisabet Stienstra, Berend Strik, Linda Verkaaik; PdR - Tom Claassen

Carlos Amorales, Emmanuelle Antille, Yael Bartana, Tjebbe Beekman, Semâ Bekirovic, Erick Beltrán, Manon de Boer, David Claerbout, Martha Colburn, Johan Creten, Attila Csörgö, Jeremiah Day, de Rijke / de Rooij, Thomas Demand, Sebastian Diaz Morales, Elspeth Diederix, Mounir Fatmi, Alistair Frost, Meschac Gaba, Ryan Gander, Dora García Lopez, Dominique Ghesquière, David Hominal, Saskia Janssen, Tushar Joag, Anant Joshi, Mark Kent, Krištof Kintera, Klaas Kloosterboer, Irene Kopelman, Germaine Kruip, Guillaume Leblon,

Killaars, Judith Krebbekx, Karen Sargsyan, Roy Villevoye; PdR - Erik Andriesse, David Bade, Suchan Kinoshita, Atelier van Lieshout, Marien Schouten, Leo Vroegindewey

Alexandra Leykauf, Dora Longo Bahia, Jill Magid, Jean-Baptiste Maître, David Maljković, Monali Meher, Tine Melzer, Bjarne Melgaard, Nathaniel Mellors, Erkka Nissinen, Vincent Olinet, Jacco Olivier, Paulina Olowska, Hans Op de Beeck, Lisa Oppenheim, Gabor Ösz, Guillaume Paris, Amalia Pica, Michael Raedecker, Jimmy Robert, Pamela Rosenkranz, Mathilde Rosier, Bojan Sarcevic, Praneet Soi, Monika Sosnowska, Roy Villevoye, Evi Vingerling, Marijke van Warmerdam, Guido van der Werve, Kan Xuan; PdR - Suchan Kinoshita, Erik van Lieshout, Joep van Lieshout, Marc Nagtzaam, Saskia Olde Wolbers, Vivianne Sassen

Gemeentemuseum, Den Haag Tjebbe Beekman, Charlotte Dumas, Marnix Goossens, Dirk Kome, Hans Op de Beeck, Jan van der Ploeg, Fiona Tan; PdR - Desirée Dolron, Paul Nassenstein Gemeentemuseum Helmond, Helmond Lars Arrhenius, Yael Bartana, Koen Vermeule; PdR – Wapke Feenstra, Romy Finke, Gé-Karel van der Sterren

Museum van Bommel van Dam, Venlo Antoine Berghs, Sebastian Diaz Morales, Suzan Drummen, Judith Krebbekx, Roy Villevoye

Huis Marseille, Amsterdam Charlotte Dumas, Gert Jan Kocken, Marijke van Warmerdam, Edwin Zwakman, Sylvie Zijlmans; PdR – Carla van de Puttelaar

Bonnefantenmuseum, Maastricht Antoine Berghs, David Claerbout, Suzan Drummen, Mathilde ter Heijne, Fransje

Museum voor Moderne Kunst Arnhem,

20

Arnhem Karin Arink, Erzsébet Baerveldt, Antoine Berghs, Fransje Killaars, Kiki Lamers, Rinke Nijburg, Wouter van Riessen, Julika Rudelius, Elisabet Stienstra, Sylvie Zijlmans; PdR - Mark Manders, Bob Negrijn, Charlotte Schleiffert Nederlands Instituut voor Mediakunst, Amsterdam Carlos Amorales, Emmanuelle Antille, Mark Bain, Yael Bartana, James Beckett, Jasper van den Brink, Persijn Broersen en Margit Lukács, Roy Cerpac, Yin-Ju Chen, Sonia Cillari, Sebastián Diaz Morales, Driessens en Verstappen, constant Dullaart, Marcelo Expósito, Alicia Framis, Dora García, De Geuzen, Frederieke Jochems, A.P. Komen en Karen Murphy, Gabriel Lester, Lin de Mol, Jacco Olivier, Els Opsomer, Esther Polak, Sara Rajaei, Julika Rudelius, Pilvi Takala, Fiona Tan, Roy Villevoye, Bea de Visser, Giny Vos, Pia Wergius, Guido van der Werve, Måns Wrange, Nina Yuen; PdR - Jan van de Pavert, Maarten v/d Ploeg, Bill Spinhoven Nederlands Textielmuseum, Tilburg Karin Arink, Arnoud Holleman, Fransje Killaars, Ida Lohman, Berend Strik, Marijke van Warmerdam, Lie van der Werff, Ton Zwerver; PdR - Tom Claassen, Marc Mulders, Maarten v/d Ploeg Noordbrabants Museum, Den Bosch Gijs Frieling, Marijn van Kreij, Sylvie Zijlmans; PdR - Erik Andriesse, Korrie Besems, Rob Birza, Tom Claassen, Jan van den Dobbelsteen, Joep van Lieshout, Mark Manders, Marc Mulders, Marien Schouten Museum De Paviljoens, Almere Tiong Ang, Maria Barnas, Yael Bartana, Hans van Houwelingen, Saskia Janssen, Claudia Kölgen, Germaine Kruip, Birthe Leemeijer, Gabriel Lester, Alon Levin, Ali Mroivili, Persijn Broersen en Margit Lukács, Jacqueline Verhaagen, Chikako Watanabe, Edwin Zwakman; PdR - Tom Claassen, Atelier van Lieshout, Mark Manders, Jan van de Pavert, Mark Ruygrok De Pont, Tilburg Hans Broek, David Claerbout, Charlotte Dumas, Fiona Tan; PdR - Rob Birza, Bettie van Haaster, Marc Mulders, Robert Zandvliet Sm’s Stedelijk Museum ‘s Hertogenbosch, Den Bosch Gijs Assmann, Jörgen Leijenaar; PdR Erik Andriesse, Rob Birza, Jan van den Dobbelsteen, Paul Klemann, Joep van Lieshout, Mark Manders, Marc Mulder, Marien Schouten Stadsgalerij Heerlen, Heerlen Tim Ayres, Erzsébet Baerveldt, Suzan Drummen, Fransje Killaars, Arnout Killian, Carla Klein, Klaas Kloosterboer, Michael de Kok, Rinke Nijburg, Jan van der Ploeg, Thomas Raat, Wouter van Riessen, Marjolein Rothman, Machiel van Soest, Berend Strik, Maurice van Tellingen, Esther Tielemans, Helen Verhoeven, Koen Vermeule, Roy Villevoye; PdR - David Bade, Rob Birza, Romy Finke, Erik van Lieshout, Marc Mulders, Avery Preesman, Charlotte Schleiffert, Gé-Karel van der Sterren, Robert Zandvliet Stedelijk Museum Amsterdam, Amsterdam - A.P. Komen / Karen Murphy, Hans Aarsman, Lars Arrhenius, Tim Ayres, Erzsébet Baerveldt, Yael Bartana, Tjebbe Beekman, Lonnie van Brummelen, Machteld van Buren, Olga Chernysheva, Martha Colburn, Brody Condon, Elspeth Diederix, Hala Elkoussy, Claudia Fontes, Zachary Formwalt, Gijs Frieling, Marnix Goossens, Voebe de Gruyter, Pierre Houcmant, Henri Jacobs, Fransje Killaars, Helga Kos, Marijn van Kreij, Kiki Lamers, David Maljković, Thomas Manneke, Cary Markerink, Ton Martens, Bjarne Melgaard, Lucia Nimcova, Monica Nouwens, Gabor Ösz, Persijn Broersen en Margit Lukács, Liza May Post, Michael Raedecker, Joshua Rozenman, Julika Rudelius, Berend Strik, Fiona Tan, Derk Thijs, Roy Villevoye, Marijke van Warmerdam, Monika Wiechowska, Frits Marnix Woudstra, Edwin Zwakman, Christiaan Zwanikken, Ton Zwerver, Ton

Zwerver; PdR - David Bade, Korrie Besems, Rob Birza, Desirée Dolron, Niek Kemps, Erik van Lieshout, Joep van Lieshout, Mark Manders, Marc Mulders, Willem Oorebeek, Carla van de Puttelaar, Charlotte Schleiffert, Gé-Karel van der Sterren, Robert Zandvliet Stedelijk Museum De Lakenhal, Leiden Maurice Braspenning, Gijs Frieling, Henri Jacobs, Claudia Kölgen; PdR - Marc Mulders Stedelijk Museum Schiedam, Schiedam Karin Arink, Henri Jacobs, Fransje Killaars, A.P. Komen / Karen Murphy, Jurriaan MolenaarKoen Vermeule, Ronald Versloot, Giny Vos, Sylvie Zijlmans, Ton Zwerver; PdR - Jan van den Dobbelsteen, Erik van Lieshout, Saskia Olde Wolbers De Vleeshal, Middelburg Henri Jacobs, Fransje Killaars, Liza May Post, Wouter van Riessen, Marijke van Warmerdam; PdR - Suchan Kinoshita, Maartje Korstanje, Robert Zandvliet

Museale collecties in buitenland (selectie) BELGIË

MUHKA, Antwerpen Tiong Ang, Manon de Boer, Paul Casaer, David Claerbout, Eric Colpaert, Tina Gillen, Fransje Killaars, Stani Michiels, Hans Op de Beeck, Liza May Post, Boy Stappaerts, Patrick Vanden Eynde, Jurgen Voordeckers, Marijke van Warmerdam; PdR - Korrie Besems, Niek Kemps, Suchan Kinoshita, Mark Manders, Willem Oorebeek, Robert Zandvliet S.M.A.K., Gent David Claerbout, Koen De Decker, Alicia Framis, Meschac Gaba, Vincent Geyskens, Tina Gillen, Bjarne Melgaard, Hans Op de Beeck, Liza May Post, Patrick Vanden Eynde, Marijke van Warmerdam; PdR - Niek Kemps, Suchan Kinoshita, Mark Manders, Saskia Olde Wolbers, Willem Oorebeek, Avery Preesman, Marien Schouten

DUITSLAND

LUXEMBOURG

Museum Abteiberg, Möndchengladbach Mathilde ter Heijne, Paulina Olowska, de Rijke / de Rooij; PdR - Suchan Kinoshita, Erik van Lieshout, Willem Oorebeek, Avery Preesman

MUDAM, Luxembourg Carlos Amorales, Emmanuelle Antille, Manon de Boer, Yaima Carrazana Ciudad, David Claerbout, Attila Csörgö, Thomas Demand, Dominique Ghesquière, Tina Gillen, Gabriel Lester, David Maljkovic, Lucia Nimcova, Fernando Sánchez Castillo, Bojan Sarcevic, Vera Weisgerber, Marijke van Warmerdam; PdR – Libia Castro & Ólafur Ólafsson

Sammlung Goetz, München Emmanuelle Antille, David Claerbout, de Rijke / de Rooij, Thomas Demand, Mathilde ter Heijne, Jacco Olivier, Michael Raedecker, Tim Stoner, Fiona Tan, Guido van der Werve; PdR - Mark Manders, Saskia Olde Wolbers

SPANJE

MACBA, Barcelona Manon de Boer, Marcelo Expósito, Dora García, Katarina Zdjelar

FRANKRIJK

Centre Pompidou, Paris Mark Bain, Yael Bartana, Marc Bauer, Michael Blum, David Claerbout, Thomas Demand, Sebastián Diaz Morales, Rebecca Digne, Malachi Farrell, Anna Franceschini, Ryan Gander, Dora García, Pierre Houcmant, Sonia Khurana, Guillaume Leblon, Alexandra Leykauf, Fang Lijun, Cristina Lucas, David Maljkovic, Nora Martirosyan, Shahryar Nashat, Rika Noguchi, Els Opsomer, Julika Rudelius, Fernando Sánchez Castillo, Monika Sosnowska, Georgina Starr, Fiona Tan, Philippe Terrier-Hermann, Marijke van Warmerdam; PdR – Erik van Lieshout, Joep van Lieshout, Imogen Stidworthy

MUSAC -Museo de Arte Contemporáneo de Castilla y León, Léon Carlos Amorales, Alicia Framis, Dora García, Kirsten Geisler, Ellen Kooi, Cristina Lucas, Fernando Sánchez Castillo, Fiona Tan

VERENIGDE STATEN

Museum of Modern Art, New York (NY) Carlos Amorales, Yael Bartana, Miriam Böhm, Lonnie van Brummelen, Olga Chernysheva, David Claerbout, Martha Colburn, Thomas Demand, Yvonne DrögeWendel, Francesca Gabbiani, Ryan Gander, Runa Islam, Moshekwa Langa, Fang Lijun, David Maljkovic, Bjarne Melgaard, Shahryar Nashat, Paulina Olowska, de Rijke/de Rooij, Michael Raedecker, Guido van der Werve; PdR – Mariana Castillo Deball, Adriaan Geuze, Mark Manders

GROOT-BRITTANNIË

Tate Collection Carlos Amorales, Yael Bartana, Olga Chernysheva, Thomas Demand, Sebastián Diaz Morales, Ryan Gander, Emre Hüner, Runa Islam, Tala Madani, David Maljkovic, Nathaniel Mellors, David Osbaldeston, Liza May Post, Michael Raedecker, Smith / Stewart, Monika Sosnowska, Georgina Starr, Fiona Tan

ZWEDEN

Moderna Museet, Stockholm Lars Arrhenius, Yael Bartana, David Claerbout, Bjarne Melgaard, Apolonija Sustersic, Måns Wrange

ITALIË

ZWITSERLAND

Fotomuseum, Winterthur Paulina Olowska, Liza May Post, Sara Rajaei, Georgina Starr, Anne de Vries, Stephen Wilks

Museo Madre, Naples Thomas Demand, Francesca Grilli, Paulina Olowska, Katarina Zdjelar; PdR – Libia Castro & Ólafur Ólafsson Fondazione MAXXI, Roma Moshekwa Langa, Michael Raedecker

Migros Museum für Gegenwartskunst, Zürich Carlos Amorales, Emmanuelle Antille, Alicia Framis, Mathilde ter Heijne, Marijke van Warmerdam; PdR - Atelier van Lieshout

uitgelicht werkplaatsen fotografie, elektronica, video: anne de vries

In zijn werk combineert Anne de mogelijkheden van fotografie, video en elektronica om te laten zien hoe technologie zich steeds meer vermengt met ons leven, op zowel een materiële als symbolische manier. Op een mobiele telefoon ter grootte van een grafsteen, toont hij de Google Earth beelden van Stonehenge. Onderdelen van mobiele telefoons worden gecombineerd met een foto van mijnwerkers uit Congo, de plek waar de grondstoffen voor onze mobieltjes uit de grond wordt gehaald.

ONTWIKKELEN, ONDERNEMEN, OVERDRAGEN 2.1 DEELNAME AAN RESIDENCIES/ BUITENLANDATELIERS (SELECTIE) Het Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst (Fonds BKVB) beschikt over diverse woon-en werkruimtes in het buitenland. Met deze ateliers wil het Fonds kunstenaars in de gelegenheid stellen een tijd in het buitenland te werken. Diverse (oud) residents van de Rijksakademie werkten een periode in één van de buitenlandateliers via het Fonds BKVB of andere residencies. Arts Initiative Tokyo, JP Erik van der Weijde Künstlerhaus Bethanien, Berlin, DE Guido van der Werve Chinese European Art Center, Xiamen City, CN Meiya Lin .ekwc, Den Bosch, NL Karin Arink, Irene Kopelman, André Pielage, Ola Vasiljeva; PdR –Bettie van Haaster, Bob Negryn Atelier Holsboer, Parijs, FR Persijn Broersen en Margit Lukács IASPIS, Stockholm/Malmö, SE Ahmet Ögüt, Pilvi Takala; PdR - Priscila Fernandes ISCP, New York (NY), US Fendry Ekel, Firoz Mahmud, Stefanos Tsivopoulos LIA, Leipzig, DE Marjolijn de Wit, Machiel van Soest Meetfactory, Praha, CZ Antoinette Nausikaa PiST///, Istanbul, TR Sarah van Sonsbeeck Binnenlandatelier Pompgemaal, Den Helder, NL Jeremiah Day Project Studio Berlijn, DE Melanie Bonajo, Ton Zwerver Project Studio China, Beijing, CN Tudor Bratu WIELS, Brussel, BE Wafae Ahalouch el Kaeristi, Evi Vingerling

2.2 OPRICHTEN VAN KUNSTENAARSINITIATIEVEN Het RAIN Artistsí Initiatives Network is een netwerk van kunstenaarsplatforms door de hele wereld, opgezet door (oud-)residents van de Rijksakademie. Het netwerk stimuleert pluriformiteit en internationalisme en geeft een impuls aan de dialoog tussen westerse en niet-westerse kunst.

Presentatie Anne de Vries tijdens RijksakademieOPEN. Foto Roy Taylor/RA

21

De kern van het netwerk bestaat uit: — Marco Paulo Rollo - CEIA, BR — Hama Goro - Centre Soleil d’Afrique, ML — Diego Gutierrez-Coppe - El Despacho, MX — Ade Darmawan - Ruangrupa, ID — Gregg Streak - PULSE, ZA

Docentschappen in Nederland MASTER

Van later datum zijn de volgende initiatieven: — Goddy Leye - ArtBakery, CM — Praneet Soi - Calcutta Art Research, Calcutta, IN — Gregg Smith - Very Real Time, ZA — Abdellatif Benfaïdoul - Taleb Cherche Midi , MA — Banu Cennetoglu – BAS, Istanbul, TR (voluit Istanbul Sanat Arastirmalari Dernegi/Istanbul Art Research Organisation) —A  li Mroivili – KARTala – Moroni, KM (Afrika) —V  ictor Kalinosi Mutale - Munandi Art Studio - Ndeke Village, ZM —M  arcel Pinas - Tembe Art Studio Moengo, SR

Dutch Art Institute, Enschede Tiong Ang, James Beckett, Delphine Bedel, Ade Darmawan, Jeremiah Day, Darko Fritz, Bart Groenendaal, Nicoline van Harskamp, Hans van Houwelingen, Andre Kruijsen, Gabriel Lester, Rebecca Sakoun, Praneet Soi Frank Mohr Institute, Groningen - Ruud Akse, Sonia Cillari, Driessens & Verstappen, Gijs Frieling, Sanja Medi, Esther Tielemans, Guido Vlottes

De Rijksakademie is momenteel betrokken bij de oprichting van twee nieuwe platforms: — Vitshois Mwilambwe Bondo in Congo — Papa Adama Sawadogo in Burkina Faso Naast het RAIN-netwerk zijn er nog diverse andere initiatieven ontstaan met medewerking van (oud-)residents. Zo richtten oudresidents Riek Sijbring en Renee Turner het kunstenaarsinitiatief De Geuzen in Amsterdam op. Ze werken aan diverse projecten op het gebied van ‘curatorial activities’, kunst, design en workshops. Oud-resident Irene Kopelman en Prix de Rome winnares Mariana Castillo Deball richtten in 2006 samen de Uqbar Foundation op, een platform voor interdisciplinaire uitwisseling dat nauw samenwerkt met onderzoeksinstituten als universiteiten, bibliotheken, musea en archieven. De manier waarop verschillende wetenschappelijke disciplines en onderzoeksgebieden de wereld benaderen, hoe hun methodes worden toegepast, en hoe die bijdragen aan een collectief begrip van de werkelijkheid zijn centrale vragen voor Uqbar. Oud-residents Folkert de Jong, Fendry Ekel en Walter van Broekhuizen zijn drie van de vier oprichters van het kunstenaarsinitiatief Space for Artists. Het doel van dit initiatief is om betaalbare ateliers en een openbare multifunctionele, openbare expositieruimte te creëren. Het resultaat is een ateliercomplex van tien studio’s en een projectruimte in Amsterdam waar onder andere (oud) residents Bas Louter en Monali Meher gebruik van maken. Jens Nippert is één van de twee oprichters van Ausstellungsraum Restitution in Berlijn. Hier kunnen jonge kunstenaars uit binnenen buitenland werk tentoonstellen. Oud-resident Roderik Henderson was in 1999 één van de twee oprichters van Point Zero Arts in Ely in de Verenigde Staten. Daarnaast ontwikkelden alumni Louis Romero Fundacion La Ilama en Emmanuel Ropers Bon Acqueil. Stichting B.A.D. in Rotterdam werd opgericht door elf kunstenaars, waaronder oud-residents Karin Arink en Bibo. De kunstenaars werken individueel, als een groep of met kunstenaars buiten de stichting aan projecten op het gebied van fotografie, internet en Cd-rom design, architectuur, publieke kunst en onderwijs. Susanne Kriemann en Aleksander Komarov richtten in 2009 AIR Berlin Alexanderplatz in Berlijn op. Tudor Bratu startte in 2010 het residency BucharestAIR in Roemenië.

2.3 DOCENTSCHAPPEN Een groot aantal (oud) residents is als visiting artist of lecturer betrokken bij het onderwijs op academies en universiteiten in binnen- en buitenland, zowel op MA als op BA niveau.

Peck School of the arts, University of Winsconsin, Milwaukee, US Marcelino Stuhmer (professor)

AKV/St. Joost, Breda Saskia Janssen, Susanne Kriemann, Roy Villevoye, Julika Rudelius

Royal College of Art, London, GB Yvonne Dröge Wendel (guest lecturer)

BACHELOR

Art School MAA, Helsinki, FI Tero Nauha (lecturer) Ecole cantonale d’art du Valais, Sierre, CH Gregg Smith (workshops) Ecole Nationale des Beaux Arts, Paris, FR Guillaume Paris (professor New Media) ETH Zürich, CH Sara Masüger (lecturer)

MaHKU, Utrecht Tiong Ang, Gijs Frieling, A.P. Komen, Irene Kopelman, Karen Murphy, Liza May Post, Willem de Rooij, Edwin Zwakman

Finnish Academy of Fine Arts, Helsinki, FI Tero Nauha (lecturer)

Sandberg Instituut, Amsterdam Karin Arink, Melanie Bonajo, Moritz Ebinger, Gijs Frieling, Monica Nouwens, F. Starik Piet Zwart Instituut, Rotterdam - Willem de Rooij, De Geuzen

Fundação Armando Álvares Pentead (FAAP), São Paulo, BR Dora Longo Bahia (lecturer) Leeds Metropolitan University, Leeds, GB Nathaniel Mellors (senior tutor)

BACHELOR

Montserrat College of Art, Beverly (MA), US Saskia Janssen (visiting artist, guest lecturer)

Academie van Bouwkunst, Amsterdam Nicoline van Harskamp, Ahmet Ögüt AKV/St. Joost, Den Bosch - Pim Blokker, Milena Bonilla Galeano, Harald den Breejen, Dina Danish, Susanne Kriemann, Sabina Maria van der Linden, Antoinette Nausikaä, Sarah van Sonsbeeck, Derk Thijs, Ola Vasiljeva, Itay Ziv

Peck School of the arts, University of Winsconsin, Milwaukee, US Marcelino Stuhmer (professor) Ruskin School of Art, Oxford University, Oxford, GB Nathaniel Mellors (visiting tutor)

Artez, Arnhem/Enschede/Zwolle Marcel Doorduin, Saskia Janssen, Klaas Kloosterboer, Rinke Nijburg, Esther Tielemans; PdR - Korrie Besems, Ge-Karel van der Sterren, Hans Wijninga

The Cooper Union School of Art, New York (NY), US Jill Magid (professor)

Gerrit Rietveld Academie, Amsterdam Gijs Assmann, Rachel de Boer, Yvonne Dröge-Wendel, Suzan Drummen, Koen Ebeling Koning, Marianne Flotron, Michaela Frühwirth, Hermann Gabler, Ellert Haitjema, Henri Jacobs, Saskia Janssen, Klaas Kloosterboer, W.J.M. Kok, Paul Kooiker, Bastienne Kramer, Tine Melzer, Vika Mitrichenka, Serge Onnen, Rebecca Sakoun, Berend Strik, Theo Schepens, Carolien Scholtes, Riek Sijbring, Evi Vingerling, Guido van der Werve, Sylvie Zijlmans, Ton Zwerver

Universidad Tecnológica Equinoccial, Quito, EC Andrea Boada Páramo (guest lecturer) Universidade do Estado de Santa Catarina (UDESC), Santa Catarina, BR Dora Longo Bahia (lecturer) Universität Karlsruhe, Karlsruhe, DE Stephen Craig (professor)

2.4 ONTVANGEN FELLOWHIPS (SELECTIE)

Hogeschool voor de Kunsten, Utrecht Jasper Hagenaar, Arjan van Helmond, Frank Koolen, Marjolijn de Wit Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, Den Haag Maura Biava, Nicoline van Harskamp, Judith van IJken, Klaas Kloosterboer, Evi Vingerling, Nina Yuen

Buitenlandse overheden en fondsen

— Uche  Okpa-Iroha, Ayman Ramadan, Pathy Thsindele Kapinga - Ministerie van Buitenlandse Zaken/DCO/IC — Michiel Ceulers - Vlaams Ministerie van de Cultuur, Jeugd, Sport en Media — Pamela Rosenkranz - Pro Helvetia, the Swiss Arts Council — Ruben Grilo - Ministerio de Cultura EspaÒa — Shiu Jin, Min Oh - Arts Council Korea — Julien Beneyton, Rebecca Digne, JeanCharles de Quillacq - Institut FranÁais — Daniel Barroca - FundaÁ„o Calouste Gulbenkian — Jose Antonio Vega Macotela - FundaciÛn Jumex Mexico

Willem de Kooning Academie, Rotterdam Karin Arink, Marnix Goossens, Reinaart Vanhoe Academie Beeldende Kunsten, Maastricht nog geen gegevens Academie Minerva, Groningen nog geen gegevens

Docentschappen in buitenland MASTER

Bedrijven

CCA Kitakyushu, Kitakyushu, JP Jimmy Robert (guest professor Research Program)

— — — — ­— — —

Ecole cantonale d’art du Valais, Sierre, CH Gregg Smith (professor) Finnish Academy of Fine Arts, Helsinki, FI Tero Nauha (lecturer)

Sanne Rous - KPN Aldwin van de Ven - ARCADIS Thomas Raat - KRC Collection Josje Peters - Hurks Groep Idan Hayosh - Teva Europe Maarten Sleeuwits - 1000 Steps B.V. Alberto De Michele - United Investment Company

Fondsen/stichtingen binnenland

Goldsmiths, University of London, London, GB Nathaniel Mellors (visiting tutor)

—F  eiko Beckers - Stichting Dr. Hendrik Mullerís Vaderlandsch Fonds — Xue Mu, Marc Oosting - Prins Bernhard Cultuurfonds (Peter Paul Peterich Fonds) — Roderick Hietbrink, Gert Jan Kocken, Anne de Vries - Prins Bernhard Cultuurfonds (Straver Fonds) — Irina Popova - Prins Bernhard Cultuurfonds (Russisch Cultuurfonds)

Leeds Metropolitan University, Leeds, GB Nathaniel Mellors (senior tutor) L’Université Paris 8, Paris, FR Gregg Smith (workshops)

22

— J effrey Dunsbergen, Sanne Rous - Prins Bernhard Cultuurfonds (Fonds Jong Talent); Anne de Vries - Prins Bernhard Cultuurfonds (De By-Van der Heyden Fonds) — Hamid El Kanbouhi, Lev Kazachenko Van den Berch van Heemstede Stichting — Philipp Kremer, Kianoosh Motallebi - Van Bijleveltstichting — Emre Hüner, Rebecca Stephany - Stichting Niemeijer Fonds — Femmy Otten, Anne de Vries - Elise Mathilde Fonds — Rossella Biscotti - Prof. Augustus AllebÈ Fonds/Willem F.C. UriÙtfonds Particulier — Helen Dowling - De Heer en Mevrouw De Bruin — Julien Beneyton - Familie Hunting — Jean-Charles de Quillacq - G.E. Loudon esq. en M. Loudon esq — Esteban Piedra Leon, Muzi Quawson - Mr. Rob Defares — Rebecca Digne - De Heer en Mevrouw T. de Swaan — Edward Clydesdale Thomson - Rijkman en Irene Groenink-Verboon — Xi Guo - Machteld Vos en Willem Sijthoff

2.5 SUBSIDIES VAN HET FONDS BKVB Basissubsidie

Eylem Aladogan, Maria Barnas, Semâ Bekirovic, Milena Bonilla, Franck Bragigand, Giorgio Andreotta Calò, Martha Colburn, Sebastián Diaz Morales, Jeroen Eisinga, Zachary Formwalt, Marnix Goossens, Voebe de Gruyter, Inti Hernandez, Judith van IJken, Saskia Janssen, Yasmijn Karhof, Frank Koolen, Jean-Baptiste Maitre, Cary Markerink, Serge Onnen, Maarten Overdijk, André Pielage, Liza May Post, Marike Schuurman, Sandro Setola, Esther Tielemans, Helen Verhoeven, Peter Vos, Edwin Zwakman; PdR – Helmut Dick, Cees Krijnen, Marc Nagtzaam, Jan van de Pavert, Ben Pointeker

Publicatiesubsidie

Gwenneth Boelens, Hans van Houwelingen, Henri Jacobs, Fransje Killaars, Gert Jan Kocken, Stefanos Tsivopoulos, Helen Verhoeven, Marijke van Warmerdam; PdR - Marc Nagtzaam

Bijdragen werkbudget

Liesbeth Abbenes, Mounira Al Solh, Karin Arink, Marusya Asatiani, Yael Bartana, James Beckett, Semâ Bekirovic, Rossella Biscotti, Maze de Boer, Melanie Bonajo, Tudor Bratu, Harald den Breejen, Matthijs de Bruijne, Lonnie van Brummelen, Giorgio Andreotta Caló, Francisco Camacho, Marco Cops, Sebastian Diaz Morales, Moritz Ebinger, Jeroen Eisinga, Wapke Feenstra, Alicia Framis, Darko Fritz, Raviv Ganchrow, Lotte Geeven, Marnix Goossens, Mathilde ter Heijne, Arjan van Helmond, Geert-Jan Hobijn, Arnoud Holleman, Saskia Janssen, Fransje Killaars, Gal Kinan, Frank Koolen, Irene Kopelman, Marijn van Kreij, Gabriel Lester, Alon Levin, Meiya Lin, Nathaniel Mellors, Vika Mitrichenka, Monica Nouwens, Erik Olofsen, Paulien Oltheten, Marco Pando Quevedo, Malin Persson, André Pielage, Pablo Pijnappel, Bradley Pitts, Jan van der Ploeg, Sascha Pohle, Muzi Quawson, Karen Sargsyan, Charlotte Schleiffert, Rob Sweere, Jennifer Tee, Stefanos Tsivopoulos, Marianne Vierø, Roy Villevoye, Giny Vos, Marijke van Warmerdam; PdR - Libia Castro, Suchan Kinoshita, Ólafur Ólafsson, Vincent Vulsma

Startstipendium

Dina Danish, Lev Ilizirov, Pilvi Takala

is its value and the varied peoples dispersed to all the corners of this earth over the academy’s history are testament and messengers of that.”

Cultuurbezuinigingen Uitgelicht

Mike Nelson, kunstenaar; representeerde de UK in de Biënnale Venetië 2011 en genomineerd voor de Turner Prize in 2011 en 2007, Rijksakademie-advisor

Directeur Els van Odijk biedt op 20 juni 2011 een petitie aan de Tweede Kamer Vaste Commissie OCW aan met ruim 4700 handtekeningen en 320 statements die in enkele dagen na de 10 juni brief binnenkwamen. Postacademische instellingen

Op directie- en voorzittersniveau vinden in 2011 gesprekken plaats tussen Rijksakademie en de postacademische instellingen De Ateliers en de Jan van Eyck Academie.

“The Rijksakademie is not only the jewel of the Dutch art community, but of the international art World.” Anna Tilroe, bijzonder hoogleraar kunst en cultuur, faculteit der letteren, Radboud Universiteit Nijmegen

zéér hechten aan de gerenommeerde Rijksakademie”.

“Rijksakademie van beeldende kunsten is a unique and exceptionally valuable institution whose contribution to the artistic, cultural and social life of Amsterdam and the Netherlands is important and tangible. The impact of the artists who have been part of its community is felt world-wide.”

“Het mag duidelijk zijn dat mijn carrie`re zonder die vliegende start bij de Rijksakademie nooit zo goed van de grond was gekomen. Dat het kunstklimaat in Nederland de Rijksakademie meer dan nodig heeft kan ik niet genoeg benadrukken. Een instituut dat zoveel fantastische kunstenaars ontwikkelt zouden wij moeten koesteren en op handen moeten dragen.”

John Welchman, Professor of Art History, University of California (USA), Rijksakademie-advisor

“The Rijksakademie is in the centre of a world wide web of new forms of production in arts. It is about innovation and new forms of artistic practice, finding world wide recognition. In the last 25 years, the Rijksakademie has of her existence accumulated complex knowledge about management and the fostering of highly talented young artists.”

Pers en Steunbetuigingen “Nederland is een klein land, waar ik de mogelijkheid heb gehad om dankzij de Rijksakademie mij te ontwikkelen tot wat ik nu internationaal vertegenwoordig.” Folkert de Jong, kunstenaar (RA 98/99)

Erika Hoffmann-Koenige, verzamelaar (DE)

“De combinatie van een vernieuwd instituut en een zeer rijke historische collectie van kunstwerken en bibliotheek, waarin de lange geschiedenis van de Rijksakademie wordt weerspiegeld, is te beschouwen als een belangrijk onderdeel van het Nederlands cultureel erfgoed, dat conform de plannen van de regering juist in stand zou moeten worden gehouden.”

“Het belang en de bekendheid van de Nederlandse architectuur en stedenbouw werden in de loop der jaren wereldwijd bekend en onverwacht als nieuw economisch “exportproduct” vermarkt. Deze verworvenheden kwamen niet zomaar uit de lucht vallen en zijn onbetwist ook te danken aan het instituut Rijksakademie voor de meest prestigieuze onderscheiding voor Nederlands talent op dit vlak (de Prix de Rome architectuur).”

Rudi Ekkart, directeur Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD) en hoogleraar kunstgeschiedenis Universiteit van Utrecht

Jan van Adrichem, hoofd collecties Stedelijk Museum Amsterdam

VVD-cultuurwoordvoerder Bart de Liefde (25 augustus 11 om 10:51 via Twitter): Bart de Liefde @deliefde Gister een leuk, boeiend en leerzaam bezoek gebracht aan de Rijksakademie in Amsterdam #kunstvakonderwijs

Berend Strik, Kunstenaar (RA 86-89)

“The Rijksakademie has shaped for decades the notion of the Netherlands as one of the most creative and tolerant countries of Europe, putting Dutch culture at the very heart of it and providing a shining example to its neighbours.”

de contacten van de Nederlandse beeldende kunstwereld met die van elders, is het -bijvoorbeeld als je rondkijkt op de Kunstmesse in Bazel- meer dan duidelijk dat er in het verleden tal van grote namen bij de Rijksakademie hebben lesgegeven en gestudeerd. De infrastructuur die de Rijksakademie -samen met de andere werkplaatsen- biedt, zou niet eens ter discussie moeten staan, laat staan verregaand vernietigd mogen worden voor een op effect ondoordachte/onberedeneerde bezuinigingsactie van overheidswege die bovendien het historisch belang dat de Rijksakademie vertegenwoordigt totaal ontkent. De oprichting en het bestaan van de werkplaatsen vormen een cultuurdaad op zich die niet zomaar terzijde geveegd zou mogen worden. Dat hoort gewoon niet bij een land met een grote beeldende traditie.

”Looking at the public presence of former resident in exhibitions, galleries and museums there is no doubt that the investment in the Rijksakademie returns as profit for the Netherlands.” Prof. Hermann Pitz, Vice-president Akademie der Bildenden Künste, München (DE), Rijksakademie-advisor

“De collecties van de Rijksakademie vormen een bron voor toekomstige kunsthistorici, of ze de geschiedenis van de Nederlandse kunst willen bestuderen, of juist de institutionele geschiedenis. Ze hebben zich op dit vlak al bewezen, en zullen zeker door ontsluiting dat nog meer in de toekomst doen.”

Prof.dr.ir. Jo Coenen, architect en stedenbouwkundige, voormalig Rijksbouwmeester

Dr. Rachel Esner, assistant professor art of Modern Period, Universiteit van Amsterdam

“Uit eigen ervaring weten we, beiden opgeleid aan de Rietveld Academie en het Sandberg Instituut in Amsterdam, dat alleen de Rijksakademie in NL zich meet op internationaal topniveau. Wanneer deze navelstreng voor de rest van de NL’se kunstwereld wordt afgesneden zal het niveau, en daarmee het aanzien van NL’se kunstenaars in het buitenland snel achteruitgaan, simpelweg omdat alleen in een internationale omgeving je kunt meten met de besten, net als in elke andere tak van wetenschap, sport en muziek.” Persijn Broersen & Margit Lukács, kunstenaars (RA 07/08)

“Ook zij (Ann Goldstein, directeur Stedelijk Museum) verwacht dat sluiting grote gevolgen heeft voor de stad: “De Rijksakademie en De Ateliers zijn twee internationale instellingen in Amsterdam, waarbij belangrijke kunstenaars uit binnenen buitenland betrokken zijn.” Galerist Annet Gelink: “Vergelijk het maar met Harvard, daar wil ook iedereen studeren. Het is extra schandalig als je bedenkt dat de Rijksakademie grote moeite heeft gedaan om een gedeelte van de uitgaven te privatiseren.” Parool, 21 juni 2011

“The Rijksakademie is a pride and an asset for The Netherlands: a landmark institution that is a world leader in its field. It is globally recognized and respected for being at the avant-garde in art and in postacademic education. The Rijksakademie has built a very useful, paradigmatic contribution for the country’s intangible wealth.”

“Ik ben overtuigd dat geen enkele politieker het ooit in zijn hoofd zou halen een universiteit te sluiten, wel de Rijksakademie is zo’n universiteit met internationale uitstraling en wanneer hierover het doek valt, kan je als Nederland dit in geen 20 jaar inhalen.”

Londen, Berlijn, Zürich, Milaan, Athene en New York. Overal waar ik kom, kent men de Rijksakademie. Het is dé plek om je als kunstenaar te ontwikkelen, zowel inhoudelijk als technisch, dé plek om het werk van jonge, talentvolle kunstenaars te leren kennen. Er bestaat in de kunstwereld geen ander instituut voor jonge kunstenaars dat hetzelfde aanzien geniet.

Wilfried & Yannicke Cooreman, verzamelaars (BE)

Gerardo Mosquera – independent critic and curator, Rijksakademieadvisor

Tijdens het wetgevingsoverleg van de Vaste Tweede Kamercommissie voor OCW op 21 november 2011 geeft Marieke van der Werf (CDAcultuurwoordvoerder) aan “dat we

Marijn van Kreij, kunstenaar (RA 05/06)

“This is why I chose to come to the Rijksakademie as an advisor, the level and scope of artists, and the ambition for them are beyond what we have in Britain today.”. “When viewed within the context of the art world almost nowhere like the Rijksakademie exists anymore. Its rarity

Nog afgezien van het actuele belang van de Rijksakademie voor de internationale uitwisseling en

23

“Ik reis veel voor mijn tentoonstellingen en kom op deze manier vaak in contact met collega kunstenaars. Het valt me altijd op wat een groot gedeelte van hen aan de Rijksakademie verbonden is geweest. Amsterdam en Nederland hebben niet dezelfde aantrekking op internationale kunstenaars als een hoop andere steden. De enige reden dat jonge succesvolle en belangrijke kunstenaar naar Nederland komen is altijd de aantrekkingskracht van de Rijksakademie geweest.” Guido van der Werve, kunstenaar (RA 06/07)

Artbomb actie zet de Rijksakademie in gekleurde rook op 24 juni. Foto Roy Taylor/RA

“De Rijksakademie staat aan de top van de piramide van het nationale kunstonderwijs. Dat is al sinds 1870 zo, en resulteerde in een instelling met een rijke geschiedenis. Die geschiedenis is tastbaar aanwezig in de collectie van kunstwerken en in de bibliotheek.”. “Net als de bibliotheek wordt de kunstcollectie professioneel ontsloten. In samenwerking met de Universiteit van Amsterdam zijn delen ervan getoond in tentoonstellingen in het Allard Pierson Museum. De manifestatie 200 jaar Prix de Rome in 2008/2009 liet in tentoonstelling, boek en film de waarde van de geschiedenis van de Rijksakademie en de Prix de Rome zien.” Dr. Jenny Reynaerts, senior conservator 18de en 19de eeuw, Rijksmuseum Amsterdam

“Het voortbestaan van de Rijksakademie betreft het voortbestaan van de Nederlandse, hedendaagse kunst - een spiegel voor de samenleving, motor voor de kenniseconomie en het erfgoed van de toekomst.” Maria Barnas, kunstenaar (RA 99/00)

“De Rijksakademie is bijzonder, die moet je overeind willen houden” Jetta Klijnsma, woordvoerder cultuur PvdA in NRC Handelsblad, 22 november 2011

“Hoe kan het dat een internationaal geprezen kunstenaar uit Spanje (Pere Llobera) zomaar door een

Amsterdamse galerie wordt vertegenwoordigd? Omdat Llobera in Nederland op de Rijksakademie van beeldende kunsten heeft gezeten, een in 1870 opgericht instituut voor nationaal en internationaal toptalent dat jaarlijks ruim vijftig kunstenaars weet aan te trekken.

young talented artists from all over the world. Many nations begrudge the Netherlands about this top institute. Also we at the Akademie der Künste in Berlin are inspired by this program in reorganizing our residence program “Junge Akademie”. “The Rijksakademie is in the centre of a world wide web of new forms of production in arts. It is about innovation and new forms of artistic practice, finding world wide recognition.”

VRIJ NEDERLAND, 25 juni 2010

“De Rijksakademie is van meet af de belangrijkste kunstopleiding van Nederland geweest en heeft in de jaren 80 van de vorige eeuw een unieke omslag gemaakt van nationale, academische institutie naar artistieke broedplaats op mondiaal niveau. Vaak al is gememoreerd hoeveel exposanten op de Biënnale van Venetië, de Documenta Kassel en het jaarlijkse ART Basel hebben gestudeerd aan de Rijksakademie in Amsterdam.”

Artbomb

Op 24 juni zijn om 12.00 uur lokale tijd vele plekken wereldwijd gehuld in gekleurde rook als protest tegen de voorgenomen bezuinigingen op cultuur, onder andere het Stedelijk Museum Amsterdam, de Paviljoens in Almere, het Van Abbe museum in Eindhoven, Kunsthalle Bern, Yale University, het Chinese European Art Centre in Xiamen en DANISKA in Istanbul.

Prof. Klaus Staeck, president Akademie der Künste, Berlin (DE)

“Ik besta dankzij de Rijksakademie. In tien jaar tijd heb ik mede dankzij dat instituut een bedrijf met vier medewerkers opgebouwd.” Ron Mandos, galeriehouder, in NRC Handelsblad, 24 november 2011

Dr. J.B.J. Teeuwisse, directeur Museum Beelden aan Zee

Colofon “Zonder de Prix de Rome zou ik als jonge ontwerper nooit de kansen hebben gekregen die ik nu wel heb gehad, eenvoudigweg omdat mijn ontwerptalent pas veel later zichtbaar zou zijn geworden (architecten krijgen pas op latere leeftijd de kans om veel te bouwen).”

“Graag willen wij onze steun uitdrukken voor de Rijksakademie. Dit nationale instituut completeert het samenstel van musea door de ontwikkeling van beeldend kunstenaars in Nederland in hun jeugdjaren te belichten in het verleden, in het heden en naar de toekomst toe.”

Ronald Rietveld, architect, NL-vertegenwoordiger Architectuurbiënnale Venetië 2010, winnaar Dutch Design Award 2011 en Rotterdam Design Prize 2011

Wim Pijbes, directeur Rijksmuseum, Axel Rüger, directeur Van Gogh Museum, Ann Goldstein, directeur Stedelijk Museum

Rijksakademie van beeldende kunsten Sarphatistraat 470 NL – 1018 GW Amsterdam T +31 (0)20 5270300 F +31 (0)20 5270301 [email protected] www.rijksakademie.nl Tekst Rijksakademie van beeldende kunsten Eindredactie Kickan Schipper Concept & grafisch ontwerp Roosje Klap, Amsterdam Druk robstolk, Amsterdam

“The Rijksakademie Amsterdam is a unique residency-program for

© 2012

24