Arend Jan Cuperus 06-51490278
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 1
Resultatenrapport Projecten 2012-2013 Met trots presenteer ik de nieuwe projectenbundel van Arvalis Projecten. Door middel van deze bundel kunt u kennismaken met de diversiteit aan projecten die wij begeleiden. Samen met de LLTB, Provincie Limburg, Waterschappen, Greenport Innovation Center, de Hoge Dunk en nog vele anderen geven wij een waardevolle invulling aan de ambities van de agrarische sector en het platteland. Daarbij kennen we de kwaliteiten van de partijen, organisaties en de sector. Met onze projecten hebben we de juiste en soms verrassende verbindingen gelegd. De projecten zijn uitgevoerd door de 8 projectleiders van Arvalis: Claire, Carla, Paulien, Geert, Raymond, Anton, Patrick en ondergetekende. Acht mensen die van uitdagingen houden en met hart en ziel verknocht zijn aan de sector.
Van de projecten die we in deze bundel hebben staan, worden we warm. We hebben er met veel plezier aan gewerkt. Wij hopen dat ook u hier warm van wordt. Met vriendelijke groet,
Arend Jan Cuperus
Raymond Nolet 06-10322186
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 2
Kennis, Innovatie en Ondernemerschap
Klimaat voor vernieuwing Landelijk
De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in projecten die bewustwording rond het thema klimaat vergroten. Gevolg daarvan is dat het thema en probleem inmiddels wordt erkend. De volgende fase is omzetting naar concrete stappen voor uitwerking op het individuele bedrijf. En dat is nu juist het doel van dit project. Het project zal met de ervaringen uit initiatieven als Koeien en Kansen en Climate Farmers en in samenwerking met partijen uit de keten antwoord geven op vragen als: • welke mogelijkheden zijn er momenteel om de emissie op mijn bedrijf te verminderen; • met welke kosten moet ik dan rekening houden; • zijn er nog belemmeringen vanuit overheid en/of bedrijfsleven en wat kan ik daar aan doen? Aan het eind van het project is wetenschappelijke kennis, gekoppeld aan ervaring van melkveehouders en erfbetreders, gebundeld in een reeks praktische handvaten waarmee individuele bedrijven hun emissie van broeikasgassen kunnen verminderen. Dit project wordt gerealiseerd i.s.m. de LTO’s en CLM. Arvalis voert hierin de landelijke projectleiding uit.
Arend Jan Cuperus 06-51490278
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 3
Kennis, Innovatie en Ondernemerschap
Varkansen en Varkensnet Landelijk
Varkansen is een innovatieprogramma voor een integraal duurzame varkenshouderij. Arvalis is lid van het regioteam Varkansen. Het regioteam initieert nieuwe- én begeleidt lopende initiatieven met betrekking tot ‘Varkensstallen van de toekomst’. Varkensnet is een landelijke netwerkorganisatie met praktische activiteiten in het veld en een levendige digitale website. VarkensNET staat midden in de sector en voorziet varkenshouders in hun behoefte naar kennis voor bedrijfsontwikkeling en ondernemerschap. Een bijdrage leveren aan de continuïteit van het eigen bedrijf en daarmee de sector is het doel. Arvalis is één van de zeven NETmentoren. Samen vormen zij het gezicht van VarkensNET. Zij zijn ieder vanuit hun eigen organisatie werkzaam in de varkenshouderij en zetten hun kennis en expertise in bij VarkensNET.
Arend Jan Cuperus 06-51490278
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 4
Kennis, Innovatie en Ondernemerschap
Praktijknetwerken Landelijk
Arvalis begeleidt een groot aantal praktijknetwerken. Een praktijknetwerk is een samenwerkingsverband van agrarische ondernemers die samen met netwerkpartijen werken aan een gezamenlijk doel. Kennis vermeerderen door kennis te delen is de kern van een praktijknetwerk. Vanuit de subsidieregeling Praktijknetwerken begeleidt Arvalis de volgende netwerken: • Energieneutrale varkensketen; • Fijnstof in stallen; • Kalkoen vaker doen; • Braadkuiken plus; • Palettigrowers.
Raymond Nolet 06-10322186
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 5
Kennis, Innovatie en Ondernemerschap
Het Nieuwe Veehouden Regionaal
Aan deze cursus, georganiseerd door Arvalis en WUR in 2012, hebben Limburgse agrarische ondernemers en hun adviseur deelgenomen. De ondernemers stonden op een punt in hun bedrijfsvoering dat er structurele stappen gezet moesten worden. In een vijfdaags traject kwamen eigen ambities, knelpunten en mogelijkheden aan bod. Daarnaast was er veel aandacht voor de ondernemer als persoon: wat wil hij/zij en hoe geef je dit duurzaam vorm in een nieuwe bedrijfsopzet. Door op een alternatieve manier naar de eigen situatie en plannen te kijken, blijken de toekomstmogelijkheden vaak veel diverser dan voorheen gedacht. Het uiteindelijke plan - met ambities, betrokken partijen en stappenplan werd vormgegeven in een presentatie aan een eerste gunner. Arvalis verzorgde samen met WUR de inhoud, en daarnaast de projectleiding voor Limburg. De ondernemers hebben allen hun one-page businessplan toegelicht in de Nieuwe Oogst.
Raymond Nolet 06-10322186
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 6
Kennis, Innovatie en Ondernemerschap
Termijnmarkten Landelijk
Arvalis en de LLTB zijn continue op zoek naar manieren om agrarische ondernemers in hun ondernemerschap te ondersteunen. In een tijd waarin de interventies wegvallen, nemen de prijsfluctuaties van grondstoffen en eindproducten sterk toe. Tezamen met de specialisaties van de bedrijven zorgt dit voor een toenemend risico onder de bedrijven. Meer inzicht in de markt en de onderlinge afhankelijkheden daarin, biedt kansen om op deze risico’s voorbereid te zijn. In 5 bijeenkomsten wordt in dit project stapsgewijs de achtergrond, werking, terminologie en de mogelijkheden van termijnmarkten uitgelegd. Doel is om op een interactieve wijze van elkaar te leren en ervaringen uit te wisselen over handelen op termijnmarkten.
In 2012 is Arvalis zelf, en in samenwerking met Covas en Rabobank Echt Susteren, 5 cursussen gestart. Daarnaast is Arvalis actief op zoek naar manieren om risico’s ook via andere wegen in te dekken.
Raymond Nolet 06-10322186
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 7
Kennis, Innovatie en Ondernemerschap
Het nieuwe GLB Landelijk
Op 1 januari 2014 wordt een nieuw Europees Landbouwbeleid van kracht. Door de wijzigingen die in het GLB plaatsvinden, zullen primaire ondernemers hun bedrijfsvoering aanpassen aan veranderende omstandigheden. Om tijdig in te spelen op deze veranderingen willen EZ en LTO Nederland de communicatie over de beleidsveranderingen in een tijdig stadium starten. EZ en LTO zijn daarom een samenwerking gestart voor de organisatie van zes landelijke informatiebijeenkomsten voor agrarische ondernemers. De bijeenkomsten hebben inmiddels voor de belangrijkste sectoren in de zomer van 2012 plaatsgevonden in samenwerking met EZ, NAJK en LTO Nederland. Arvalis had de projectleiding en faciliteerde de uitvoer en communicatie.
Anton Winkelmolen 06-51490275
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 8
Kennis, Innovatie en Ondernemerschap
Vezels van tomatenloof verwerken in papier, kan dat? Regionaal
Namens Greenport Venlo Innovation Center is Arvalis procesbegeleider van het innovatieve project ‘Tomatencascade’. Binnen dit project wordt onderzocht in hoeverre vezels uit tomatenstengels geschikt zijn voor papierproductie.
Het project is een samenwerking tussen Smurfit Kappa papierfabriek Roermond, tomatentelersvereniging Tasty Tom, kenniscentrum Papier en Karton en Milieuservice Zuid. De afgelopen maanden is gewerkt aan de randvoorwaarden van het project die vervolgens vertaald worden in een business case die voor alle betrokken partijen interessant is. Het streven daarbij om eind 2013 een praktijkproef bij Smurfit Kappa papier fabriek Roermond te laten plaatsvinden.
Geert van Kempen 06-13606716
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 9
Kennis, Innovatie en Ondernemerschap
Duurzaam en innovatief Ondernemen in Limburg Regionaal
Met het oog op de ontwikkelingen in de markt, hebben veel melkveehouders plannen om hun bedrijf anders in te richten. Wanneer dit erin resulteert dat er gebouwd gaat worden, vereist dit een goede voorbereiding. Immers, bouwen doe je maar een keer. Dit betekent verder kijken dan het erf van je buurman en alle mogelijkheden goed overwegen. Het project Duurzaam en Innovatief Ondernemen in Limburg (DIOL) beoogt dan ook duurzaam ondernemen binnen de melkveehouderij in Limburg te stimuleren, door bijeenkomsten te organiseren waarbij boeren de gelegenheid krijgen een kijkje te nemen bij innovatieve collegabedrijven. Door deelnemers op locatie in discussie te laten gaan met de ondernemer, krijgen ze een beeld van de kansen en bedreigingen van huidige innovatieve stalconcepten. Hierbij wordt niet geschuwd om over de muren van de sectoren heen te kijken.
Door vervolgens verdiepingsbijeenkomsten te organiseren, worden ze ondersteund bij hun uiteindelijke keuze. En door vervolgens de omgeving bij deze keuze te betrekken, wordt er draagvlak gecreëerd en de afstand verkleind. Bijvoorbeeld door een debat te organiseren tussen boer en burger. Arvalis is de kartrekker van dit project, dat gefinancierd wordt door de Provincie en de LLTB.
Arend Jan Cuperus 06-51490278
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 10
Kennis, Innovatie en Ondernemerschap
Bovenbouw en biobodem voor vrijloopstallen Landelijk
De omgeving interesseert zich in toenemende mate voor de bedrijfsvoering van de agrariër. Zaken als dierwelzijn, gezondheid en milieu spelen daarin een grote rol. Het concept van de vrijloopstal biedt kansen voor het dierenwelzijn en de diergezondheid en geniet daarom toenemende interesse. Het managen van de bodem en de ammoniakemissie zijn binnen dit stalconcept de kritische factor. Het project ‘Bovenbouw en Biobodem voor vrijloopstallen’ biedt hierin handvaten door de ontwikkeling van een Biobodem met beluchtingsvloer, die door de warmte bij het composteren voor een droge en comfortabele vloer zorgt. De bodem fungeert tevens als biofilter doordat stikstof door de hoge koolstof/stikstofverhouding in de bodem wordt gebonden. Arvalis heeft de financiering voor het haalbaarheidsonderzoek gedaan en de RO en vergunningen aangevraagd. Het project is gefinancierd door het Ministerie van EZ.
Anton Winkelmolen 06-51490275
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 11
Kennis, Innovatie en Ondernemerschap
Betere marktstrategie voor verse paprika’s Regionaal
Arvalis voert i.s.m. ondernemers een project uit binnen het programma ‘Waardecreatie in de Markt’ om tot een betere marktstrategie te komen voor de versmarkt van paprika’s. Het ontwikkelen van een onderscheidende uitstraling en verpakking is het belangrijkste speerpunt. Het doel is om op deze manier beter op de (buitenlandse) markt in te kunnen spelen en een meer onderscheidend product te kunnen verkopen. Het project wordt middels het programma ‘waardecreatie in de markt’ mede ondersteund door Ondernemend Limburg en Kamer van Koophandel.
Anton Winkelmolen 06-51490275
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 12
Kennis, Innovatie en Ondernemerschap
Onderzoek klantsegmenten Agroproductie en Leisure park Zuid-Limburg Regionaal
Het Agroproductie en Leisurepark Zuid-Limburg beoogt een eigen zuivelfabriek te realiseren. De melk van Zuid-Limburgse koeien wordt daarmee verwerkt tot een eigen zuivelproductenlijn. In opdracht van Stichting Agroproductie en Leisurepark Zuid-Limburg heeft Arvalis onderzoek gedaan naar de klantsegmenten van dit te realiseren park in relatie tot de beoogde zuivelverwerking. Het onderzoek heeft duidelijk gemaakt welke afzetkanalen interessant zijn en welke minder en middels welke groeiscenario’s ze kunnen worden ontwikkeld. Het onderzoek heeft tevens geleid tot een complex doch praktisch bruikbaar berekeningsmodel waarmee de samenhang wordt weergegeven tussen vraag en aanbod.
Claire Souren 06-20522634
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 13
Midden- en kleinbedrijf
Keurmerk Veilig Ondernemen Landelijk
Begin 2000 luidden ondernemers op bedrijventerreinen door heel Nederland de noodklok: de veiligheid op bedrijventerreinen in Nederland moet beter. In reactie hierop investeerde de overheid in het project ‘Keurmerk Veilig Ondernemen’. Dit project heeft als doel de veiligheid op bedrijventerreinen te verbeteren door een betere samenwerking tussen ondernemers, gemeente, brandweer en politie te realiseren. Bedrijventerreinen en winkelgebieden die structurele maatregelen nemen op het gebied van veiligheid, komen in aanmerking voor KVO-certificering. Inmiddels zijn al meer dan 80 bedrijfsterreinen in Limburg KVO gecertificeerd en is het Limburgse project het meest succesvolle van heel Nederland. Door het opzetten van de samenwerking tussen de publieke en private partijen en gericht werken aan veiligheid, ontstaat een veilige en prettige werkomgeving, waardoor de bedrijfsschade afneemt en het imago van het bedrijventerrein wordt verbeterd. Bovendien heeft de KVO een positief effect op de aanpak van criminaliteit en brandveiligheid door politie en brandweer. Arvalis ondersteunt een aantal van deze trajecten in Limburg.
Geert van Kempen 06-13606716
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 14
Water en Erosie
Project zuivering van erfwater door strofilters Regionaal
In de veehouderij kan verontreiniging ontstaan door op het erf achtergebleven voerresten, mest, resten gewasbeschermingsmiddelen, meststoffen en door vervuilde machines en apparaten. Regen zorgt ervoor dat deze stoffen afspoelen richting oppervlaktewater. Verder moet kuilvoer wettelijk afgeschermd zijn van hemelwater, maar eventuele perssapverliezen en percolaat kunnen toch op het erf terechtkomen en afspoelen. En ook eventueel aanwezige vaste mest is aan uitspoeling onderhevig. Schoon werken, volgens goede landbouwpraktijk, betekent al een forse reductie van de nutriëntenbelasting van het oppervlaktewater. Dit moet dan ook altijd het uitgangspunt zijn bij het voorkomen van erfafspoeling. Bedrijven waar het erf er schoon en netjes bij ligt, blijken al beduidend minder erfafspoeling te veroorzaken. Om de belasting van het oppervlaktewater nog verder terug te dringen, kan het vuile deel van het erfwater gezuiverd worden voordat het in het oppervlaktewater terechtkomt. In Noord – en Midden-Limburg is het idee ontstaan om zogenaamde strofilters in de sloot te plaatsen om het erfwater te zuiveren. Op een 4-tal locaties wordt een pilot uitgevoerd waarbij metingen worden verricht om de werking van de strofilters aan te tonen.
Carla van Herten 06-51490279
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 15
Multifunctionele Landbouw
Professionalisering Limburgse zorgboeren Regionaal
In 2012 is het product ‘Professionalisering Limburgse zorgboeren’ van start gegaan. Dit project is geïnitieerd door de LLTB en wordt mede gefinancierd door de Provincie Limburg. Het project heeft als doel in de periode van 4 jaar de Limburgse zorgboeren te ondersteunen in een professionaliseringsslag. De zorgsector is volop in beweging en het is van belang dat de zorgboeren zich op een goede manier weten te positioneren in de veranderende zorgmarkt. Tevens zijn ondernemerschap, kwaliteit, WMO, informatie-uitwisseling en communicatie belangrijke onderdelen binnen het project. Arvalis is projectleider en hoofduitvoerder van het project.
Carla van Herten 06-51490279
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 16
Multifunctionele Landbouw
Netwerken multifunctionele landbouw Landelijk
Begin 2012 is het project ‘Netwerken multifunctioneel ondernemerschap’ van start gegaan. In dit landelijk project krijgen 20 ondernemersnetwerken de mogelijkheid om onder deskundige begeleiding kennis op te doen, te delen en te verspreiden.
Vanuit Arvalis worden een aantal netwerken procesmatig begeleid en Arvalis is landelijk projectleider. De netwerken bestaan uit ondernemers binnen de multifunctionele landbouw die reeds een aantal jaren actief zijn binnen deze sector. In 2012 is in Limburg een netwerk van ondernemers uit de educatie- en recreatiesector aan de slag gegaan. Het project loopt t/m 2013.
Anton Winkelmolen 06-51490275
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 17
Multifunctionele Landbouw
Ontwikkelen nieuw LLTB-beleid multifunctionele landbouw Regionaal
LLTB heeft Arvalis ingeschakeld om te ondersteunen bij het formuleren van nieuw beleid voor multifunctionele landbouw en met name voor boerderijeducatie, verblijfsrecreatie en dagrecreatie. De afgelopen jaren zijn er op dit thema allerlei activiteiten ontplooid. Nu groeit echter de behoefte naar een duidelijkere koers die de LLTB met deze thema’s wil varen en wat er op bepaalde termijn gerealiseerd dient te worden. Om hiervoor voldoende input te krijgen van de leden is er in december 2012 voor elk thema middels een coproductie Arvalis/Syntens een zogenaamde klankbordsessie georganiseerd. Deze sessies hadden als doel de behoeften van de ondernemers scherp te krijgen. De uitkomsten van deze sessies zullen bijdragen aan een duidelijkere koers voor deze thema’s de komende jaren. Begin 2013 zal het nieuwe beleidsplan klaar zijn.
Geert van Kempen 06-13606716
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 18
Gebiedsontwikkeling
Stichting Agriplatform Weerterland en Cranendonck Regionaal
Het buitengebied van de vier gemeenten in de regio Hoge Dunk (Weert, Nederweert, Leudal en Cranendonck) is druk in ontwikkeling. Reconstructie, opschaling van bedrijven, natuurontwikkeling, de totstandkoming van de uitvoeringsorganisaties Hoge Dunk en het Regioprogramma Midden-Limburg betekent een uitdaging voor de ontwikkeling van de agrarische sector in relatie tot de ontwikkeling van de groene ruimte in deze regio. Om deze uitdagingen handen en voeten te geven, hebben Coöperatie Isidorus-Nederpeel, Rabobank Weerterland en Cranendonck en de LLTB de handen ineen geslagen en de stichting Agriplatform Weerterland en Cranendonck opgezet. Het Agriplatform is bedoeld om ontwikkelingen in de regio te stimuleren en aan te jagen met als uiteindelijk doel te komen tot een duurzame agrarische regio. Arvalis is secretaris van dit samenwerkingsverband en is onder andere verantwoordelijk voor het opstarten van projecten, het organiseren van themabijeenkomsten, het leggen van verbindingen tussen verschillende sectoren en communicatie over de voortgang. Enkele voorbeelden van concrete projecten zijn een energiebesparingstraject in de Veehouderij (zie project Energiebesparing en –benchmark in de veehouderijsector in regio Hoge Dunk), het realiseren van bloemrijke akkerranden ter stimulatie van het toerisme en de insectencultuur, leerwerktrajecten agro en het organiseren van symposia waaronder risicomanagement en termijnmarkt. (www.stippenaandehorizon.nl)
Paulien Sijbers 06-57592749
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 19
Natuur en Landschap
Bevervriendelijk Beheer door agrariërs Regionaal
De provincie Limburg werkt sinds jaren aan een duurzame populatie bevers. Enkele jaren terug heeft men Arvalis benaderd om een systeem op te zetten dat zorgt voor voldoende eten voor de bever rondom de waterlopen. Hiermee willen ze de gewasschade bij agrariërs beperken. Arvalis ontwikkelt een pakket waarmee agrariërs, die hun landbouwgrond direct langs de waterloop hebben en waar een bever leeft, tegen marktconforme vergoeding een rand in kunnen richten en bijhouden. De afgelopen jaren heeft Arvalis dit pakket met enkele agrariërs in de praktijk getest.
Paulien Sijbers 06-57592749
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 20
Natuur en Landschap
Bloemrijke Akkerranden Regionaal
Het project ‘Bloemrijke Akkerranden’ is een middel om boeren, tegen vergoeding, randen in te laten zaaien met bloem- en kruidenrijke mengsels ter bevordering van recreatie, erosie en de insectenpopulatie.
Arvalis heeft ten behoeve hiervan gemeentelijke subsidies geregeld, boeren in subsidiërende gemeenten benaderd, afspraken met ze gemaakt en zaadmengsels voor ze geregeld. Het project is een initiatief van Natuurlijk Platteland Limburg en wordt gefinancierd door de deelnemende Limburgse gemeenten.
Paulien Sijbers 06-57592749
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 21
Natuur en Landschap
Collectief Beheer Akker- en Weidevogels Landelijk
Door de teruggang van de akker- en weidevogelpopulatie in Nederland is collectief beheer voor o.a. akker- en weidevogels geïntroduceerd. Doel is het vergroten van de akker- en weidevogelpopulatie in specifieke gebieden die hiervoor de meeste potentie bieden.
Arvalis heeft, samen met de verantwoordelijke gebiedscoördinatoren, zesjarige afspraken met ondernemers gemaakt voor het beheer van weidevogelgrasland en akkervogelranden. Daarnaast heeft ze het collectieve gebiedsplan geschreven waarin de ambitie en afspraken staan weergegeven voor het komende jaar. Dit project is gefinancierd via het Subsidiestelsel Natuur- en Landschapsbeheer en samen met Arvalis en relevante gebiedspartijen uitgevoerd door de gebiedscoördinatoren: Plattelandscoöperatie, Boeren met Natuur en Vereniging Innovatief Platteland.
Paulien Sijbers 06-57592749
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 22
Natuur en Landschap
Brede beekdalbenadering in de praktijk Regionaal
In 2012 is een onderzoeksproject uitgevoerd in Limburg dat ging over de implementatie van de brede beekdalbenadering. Doel was inzichtelijk krijgen wat de haalbare/acceptabele maatregelen (inclusief mogelijke voorwaarden) volgens diverse partijen zijn. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het Kwistbeekdal (gemeente Peel en Maas). Hierbij was het belangrijk dat er aandacht was voor landbouw, waterberging natuur en recreatie. Arvalis heeft de projectleiding en de uitvoering van het onderzoek op zich genomen. Het project is gefinancierd door waterschap Peel en Maasvallei, gemeente Peel en Maas en de LLTB.
Paulien Sijbers 06-57592749
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 23
Natuur en Landschap
Praktijktraining natuur- en landschapsbeheer Regionaal
“Wat u vandaag leert, kunt u morgen toepassen’’ is het motto van de praktijktraining natuuren landschapsbeheer van PTC+ en Arvalis. In maart 2012 is de eerste groep van 17 ondernemers gestart met deze maatwerk training. Deze specifieke praktijktraining is ontwikkeld door de ondernemers zelf (grotendeels agrarische natuurvereniging Groen+), in samenwerking met LLTB, Bosgroepen Zuid-Nederland, Staatsbosbeheer, Arvalis en PTC+. PTC+ en Arvalis bekijken thans of zij samen landelijk maatwerkcursussen kunnen uitrollen, wellicht ook van andere thema’s. Arvalis zorgt voor de werving en de organisatorische zaken, terwijl PTC+ de cursussen geeft. Deelname aan de praktijktraining wordt door de ondernemers zelf bekostigd.
Paulien Sijbers 06-57592749
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 24
Natuur en Landschap
Businessplan Natuurrijk Limburg Regionaal
Natuurrijk Limburg is een nadere invulling van de afspraken die gemaakt zijn in de Verklaring van Roermond (2009). De organisatie zal een volwaardige vierde terrein beherende organisatie in Limburg worden naast Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Limburgs Landschap. De opgave van Natuurrijk Limburg is business maken voor agrariërs en particulieren, ecologische kwaliteit te leveren en zichtbaar te maken wat natuur- en landschapsbeheer door agrariërs doet. Arvalis heeft in de zomer van 2012 het businessplan gemaakt, in opdracht van de LLTB. Bovendien heeft Arvalis de opdracht gekregen de implementatiefase uit te voeren.
Claire Souren 06-20522634
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 25
Natuur en Landschap
Project Kraaiachtigen Regionaal
Wildschade door kraaiachtigen bij de teelt van gewassen is een groot en algemeen voorkomend probleem. Het project ‘Kraaiachtigen’ dat in 2012 is gestart in de provincie Limburg, heeft tot doel om inzicht te verkrijgen in de effectiviteit van de wisselende wildwerende middelen. Door het uitvoeren van het (uitwisselings)plan schadepreventie worden de ervaringen van 22 deelnemers in de provincie gedurende 1 jaar vastgelegd. Daarnaast worden door een onafhankelijk bureau, schadetaxaties uitgevoerd en de ervaringen van Wild Beheer Eenheden gerapporteerd. Hierdoor kan inzicht verkregen worden in de omvang van de schade en de arbeidstijd en de kosten die besteed worden aan preventies. De testen met wildafwerende middelen vinden plaats in de akkerbouw, de vollegrondsgroenteteelt en de fruitteelt. Begin 2013 worden de resultaten opgeleverd. Het project wordt gefinancierd door provincie Limburg (via Fauna Beheer Eenheid Limburg), Faunafonds en de LLTB. Arvalis verzorgt de projectleiding.
Patrick Lemmens 06-22693273
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 26
Energie en Duurzaamheid
Energiebesparing en –benchmark in de veehouderijsector in de regio Hoge Dunk Regionaal
In het project ‘Pilot energiebesparing en –benchmark in de veehouderijsector in de regio Hoge Dunk’ hebben een 20-tal deelnemers uit de agrarische sector een nieuwe aanpak voor energiebesparing uitgetest. De aanpak richtte zich op drie pijlers: besparing van energiekosten, energiereductie en productie van duurzame energie. De aanpak bleek succesvol, waardoor het project in 2011 verder uitgerold werd in de regio. Arvalis heeft binnen dit project de gehele coördinatie, projectleiding en advisering op zich genomen in samenwerking met Ploos van Amstel Energy Consulting. Financiering was afkomstig van Agriplatform Hoge Dunk, Rabo Projectenfonds, Agentschap NL en de LLTB. Inmiddels wordt gewerkt aan een verdere opschaling van het project, waarbij het doelgebied is uitgebreid naar geheel Midden-Limburg. In de loop van 2013 start de uitvoering hiervan.
Patrick Lemmens 06-22693273
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 27
Energie en Duurzaamheid
Bio Transitiehuis Regionaal
Het project ‘Bio Transitiehuis’ streeft naar het leggen van verbindingen tussen verschillende sectoren (agro, chemie, papier, maakindustrie) om zo de mogelijkheden van Biobased Economy in de regio ten volste te benutten. Arvalis is de kartrekker van dit project en heeft het werkprogramma Bio Transitiehuis geschreven, wat verbinding legt tussen het MKB en belangrijke multinationals en tevens samenwerking zoekt met in ontwikkeling zijnde onderwijsconcepten in de regio en potentiële buitenlandse partners. Het werkprogramma geeft invulling aan de programmalijn Groene Grondstoffen binnen Greenport Venlo Innovation Center. Arvalis heeft hierdoor ook een grote betrokkenheid bij de uitvoering van dit programma, zowel inhoudelijk als procesmatig. Als uitvloeisel hiervan is inmiddels een groot aantal projecten in ontwikkeling die de agrarische sector verbindt met overige sectoren om van de biobased economy een succes te maken.
Patrick Lemmens 06-22693273
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 28
Energie en Duurzaamheid
Realisatie mestvergisting in combinatie met groen gasopwekking en -levering Regionaal
Vier jaar geleden raakte Arvalis betrokken bij de ontwikkeling van een vergistingsinstallatie door een ondernemer in de regio. Naar gelang de tijd werd de installatie steeds innovatiever en de rol van Arvalis steeds groter. Naast het opwekken van groen gas diende de installatie namelijk ook aangesloten te worden op het reguliere aardgasnet, zodat de energie makkelijk doorgezet kan worden naar andere bedrijven en andere bedrijven ook gebruik kunnen maken van infrastructuur. Arvalis heeft dit gehele project gecoördineerd, geadviseerd en diverse subsidies aangevraagd. Dit project is gefinancierd door de Provincie Limburg en de initiatiefnemer.
Arend Jan Cuperus 06-51490278
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 29
Energie en Duurzaamheid
AgroEnergiek Landelijk
AgroEnergiek is een landelijk communicatieprogramma dat agrarische ondernemers onafhankelijke informatie biedt over energieproductie, energiebesparing en reductie van overige broeikasgassen. Zowel via de website AgroEnergiek.nl als door middel van grote en kleine bijeenkomsten en open dagen. Het project is een samenwerking tussen Projecten LTO Noord, ZLTO, Arvalis, CLM, Wageningen UR, ACRRES en NAJK, in opdracht van het ministerie van EL&I.
Arend Jan Cuperus 06-51490278
[email protected]
Projecten www.arvalis.nl 30
Energie en Duurzaamheid
Prakijknetwerk energieneutrale varkensketen Regionaal
Het doel van dit project is het realiseren van energie- en CO2 neutrale varkensstallen voor fossiele brandstoffen in 2015 binnen de Hoeve keten. Dit moet de opmaat vormen naar een energie-neutrale keten. Om dit doel te bereiken verdiept een groep varkenshouders zich in diverse thema’s zoals techniek (besparingstechnieken en duurzame energieproducerende technieken gericht op de varkenshouderij), financieringsvormen en organisatievorm. Dit alles moet leiden tot de ontwikkeling van een financieringssystematiek zodat maatregelen budgetneutraal geïmplementeerd kunnen worden. Dit moet worden opgeleverd samen met een implementatieplan waarin staat hoe in 2015 alle aangesloten varkensbedrijven energie/CO2 neutraal worden. Arvalis is treedt binnen dit project op als procesbegeleider.