RESULTATEN VRAGENLIJST ROZE OUDERSCHAP Deze vragenlijst is opgesteld en uitgezet door Stichting Meer dan Gewenst in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam t.b.v. de Europese Verkiezingen op 22 mei 2014. De groene vlakken geven aan dat de politiek partij de mening van Stichting Meer dan Gewenst deelt, voor rood geldt dat ze de mening niet delen. Stelling 1: Pleegzorg door ouders van gelijk geslacht moet mogelijk blijven Partij Eens Oneens Geen van beide Toelichting VVD VVD heeft de vragenlijst niet ingevuld PvdA Na een uithuisplaatsing moet een kind bij voorkeur opgroeien in een gezin (pleeggezin of gezinshuis). Voor zover mogelijk in een gezin dat zoveel mogelijk past bij het uithuisgeplaatste kind. PVV PVV heeft de vragenlijst niet ingevuld CDA CDA heeft de vragenlijst niet ingevuld SP Groenlinks Vanzelfsprekend D ‘66 D66 is van mening dat pleegzorg door ouders van gelijk geslacht mogelijk moet blijven. Wij willen dat kinderen die (tijdelijk) niet thuis kunnen wonen recht hebben op een veilige plek. Christenunie CU heeft de vragenlijst niet ingevuld SGP SGP heeft de vragenlijst niet ingevuld 50PLUS Het geslacht van de pleegouders doet er niet toe als het om toegewijde mensen gaat
Stelling 2: De biologische ouders moeten meer invloed hebben op de plek waar hun kind terecht komt bij een uit huis plaatsing Partij Eens Oneens Geen van beide Toelichting VVD VVD heeft de vragenlijst niet ingevuld PvdA Het sociale netwerk (grootouders, tantes, vrienden) van een gezin moet betrokken worden, zodat ouders door hun directe omgeving ondersteund worden bij de opvoeding van hun kinderen. Het opstellen van een familiegroepsplan door het
1
gezin samen met het sociale netwerk is van groot belang om de ondersteuning en zorg voor een gezin goed te regelen. Met een dergelijk plan krijgen ouders meer regie over hun eigen ondersteuning en dragen verantwoordelijkheid bij het oplossen van hun problemen. Het belang van het kind staat hierbij natuurlijk altijd centraal, dat kan er soms toe leiden dat ouders (bv bij ernstige mishandeling) geen invloed hebben bij uithuisplaatsing, maar dit zijn de uitzonderingen PVV CDA SP Groenlinks
PVV heeft de vragenlijst niet ingevuld CDA heeft de vragenlijst niet ingevuld Bij een uithuisplaatsing staat het belang van het kind voorop en dat vergt maatwerk. De procedures voor uithuisplaatsing zijn met de uiterste zorgvuldigheid omgeven, waarbij ook rekening gehouden kan worden met de opvattingen over opvoeding van de biologische ouders. Uiteindelijk is het aan de rechter om een beslissing te vellen. GroenLinks is er overigens wel voorstander van dat uithuisplaatsing zoveel mogelijk wordt voorkomen, bijvoorbeeld door de inzet van familienetwerken, en dat waar mogelijk en verantwoord plaatsing binnen het eigen netwerk van de ouders plaatsvindt. Voor D66 staat het belang van het kind staat voorop. Biologische ouders moeten een crisisplaatsing niet kunnen tegenhouden door de plek van uit huisplaatsing te vetoën.
D ‘66 Christenunie SGP 50PLUS
CU heeft de vragenlijst niet ingevuld SGP heeft de vragenlijst niet ingevuld Het gaat om de vraag waar het kind het beste af is, niet om wat de biologische ouders denken of vinden
Stelling 3: Een pleegkind kan beter geplaatst worden bij ouders van gelijk geslacht, ook als de ouders het hiermee niet eens zijn, dan dat het geplaatst wordt in een groepsinstelling. Partij Eens Oneens Geen van beide Toelichting
2
VVD PvdA
VVD heeft de vragenlijst niet ingevuld
PVV CDA SP Groenlinks
PVV heeft de vragenlijst niet ingevuld CDA heeft de vragenlijst niet ingevuld
Een uithuisgeplaatst kind dient in een gezin op te groeien. Een gezin (pleeggezin of gezinshuis) heeft de voorkeur boven een instelling. Een plaatsing gebeurt altijd in overleg met ouders (behalve als dit niet in het belang van het kind is, bij ernstige mishandeling) om zoveel mogelijk rekening te houden met hun voorkeur.
Voor een ouder kind zal dit niet altijd opgaan Hoewel de stelling wat kort door de bocht is (soms is plaatsing in een groepsinstelling geïndiceerd) moet het niet zo zijn dat een kind wat in een pleeggezin geplaatst zou moeten worden in een groepsinstelling wordt geplaatst enkel omdat de ouders het niet met een plaatsing bij ouders van gelijk geslacht eens zijn. Ook hier geldt: zorgvuldigheid en maatwerk zijn noodzakelijk. D66 is van mening dat een gezinssituatie de voorkeur heeft boven het verblijf in een groepsinstelling.
D ‘66 Christenunie SGP 50PLUS
CU heeft de vragenlijst niet ingevuld SGP heeft de vragenlijst niet ingevuld Er gaat niets boven een gezinssituatie
Stelling 4: . De overheid moet ervoor zorgen dat adoptie door paren van gelijk geslacht binnen Europa makkelijker wordt. Partij Eens Oneens Geen van beide Toelichting VVD VVD heeft de vragenlijst niet ingevuld PvdA Een uithuisgeplaatst kind dient in een gezin op te groeien. Een gezin (pleeggezin of gezinshuis) heeft de voorkeur boven een instelling. Dit zou ook voor alle kinderen in Europa moeten gelden en ook voor adoptie. Adoptie geeft de mogelijkheid om een duidelijk ouder-kind band op te bouwen, wat vaak in het voordeel van het kind is. Seksuele voorkeur speelt hierbij geen rol, wel de opvoedvaardigheden. PVV PVV heeft de vragenlijst niet ingevuld CDA CDA heeft de vragenlijst niet ingevuld SP Wij zijn geen voorstander van interlandelijke adoptie. Wij vinden
3
dat kinderen in hun eigen land geholpen moeten worden en gelukkig zet Nederland zich ook in om pleegzorg in veel landen buiten Europa te helpen ontwikkelen. Vloeit voort uit het gelijkheidsbeginsel. Adoptieprocedures voorzien in een zorgvuldige beoordeling van de vermogens van wensouders om kinderen op te voeden. Paren van gelijk geslacht die in staat worden geacht om te voorzien in een goede opvoeding komen gelijkelijk in aanmerking als paren van verschillend geslacht. D66 is van mening dat paren van gelijk geslacht moeten kunnen adopteren uit het buitenland. Wij willen dat EU-lidstaten waar dit niet is toegestaan wel de ouderschapsrechten erkennen zoals die in het thuisland zijn vastgelegd.
Groenlinks
D ‘66
Christenunie SGP 50PLUS
CU heeft de vragenlijst niet ingevuld SGP heeft de vragenlijst niet ingevuld
Stelling 5: Nederland moet het voorbeeld van Amerika volgen en draagsterschap wettelijk toestaan en streng reguleren. Partij Eens Oneens Geen van beide Toelichting VVD VVD heeft de vragenlijst niet ingevuld PvdA De Partij van de Arbeid vindt dat de specifieke eisen gesteld door de medische beroepsgroep waarbij de ei- én zaadcellen van de wensouders afkomstig moeten zijn aangepast moet worden. De Partij van de arbeid pleit voor een regeling waarbij een van de ouders genetisch verwant moet zijn, zodat ook homostellen gelijke rechten hebben. PVV PVV heeft de vragenlijst niet ingevuld CDA CDA heeft de vragenlijst niet ingevuld SP Wij vinden dit een lastige vraag, reden waarom wij hebben geijverd voor het tot stand komen van een staatscommissie . Er zal iets geregeld moeten worden, daar is geen ontkomen meer aan. De rechten van het te concipiëren kind zullen in
4
aanmerking moeten worden genomen. Wij wensen de staatscommissie veel wijsheid. Mits met de nodige waarborgen omgeven moeten de mogelijkheden voor draagmoederschap worden uitgebreid. D66 is van mening dat wanneer er sprake is van goede regulering er geen noodzaak is draagsterschap te verbieden.
Groenlinks D ‘66 Christenunie SGP 50PLUS
CU heeft de vragenlijst niet ingevuld SGP heeft de vragenlijst niet ingevuld Strenge regulering is noodzakelijk om juridische problemen te voorkomen
Stelling 6: . Nederland moet het draagmoederschap niet langer verbieden, maar juist -onder redelijke voorwaarden- faciliteren. Partij Eens Oneens Geen van beide Toelichting VVD VVD heeft de vragenlijst niet ingevuld PvdA Draagmoederschap is toegestaan in Nederland. De Partij van de Arbeid vindt echter dat het toestaan van draagmoederschap niet mag leiden tot commerciële handel waarbij draagmoeders mogelijk uitgebuit worden. De draagmoeder en wensouders moeten goed voorgelicht worden o.a. over de juridische aspecten. Ook moeten gemaakte onkosten vergoed worden door de wensouders. PVV PVV heeft de vragenlijst niet ingevuld CDA CDA heeft de vragenlijst niet ingevuld SP Groenlinks Mits met de nodige waarborgen omgeven moeten de mogelijkheden voor draagmoederschap worden uitgebreid. D ‘66 D66 ziet de waarde van draagmoederschap in en is van mening dat er geen verbod op hoeft te komen. Christenunie CU heeft de vragenlijst niet ingevuld SGP SGP heeft de vragenlijst niet ingevuld 50PLUS Er is blijkbaar behoefte aan Stelling 7: Wanneer wensouders naar Amerika, India of Oekraïne uitwijken voor draagsterschap kan de 2de wensouder het kind pas adopteren nadat deze een jaar voor het kind gezorgd heeft (artikel 228 BW1).Wanneer een ouder door draagsterschap een kind krijgt moet de stiefouderprocedure voor de 2de wensouder versneld worden.
5
Partij VVD PvdA
Eens Oneens Geen van beide VVD heeft de vragenlijst niet ingevuld
PVV CDA SP
PVV heeft de vragenlijst niet ingevuld CDA heeft de vragenlijst niet ingevuld
Als wij accepteren dat het draagmoederschap een legale manier van kinderen krijgen is, moeten voor de andere ouder aansluiten bij artikel 228 BW1. Dat betekent dat beide partners ouder moeten worden van kinderen die geboren worden binnen dat huwelijk of geregistreerd partnerschap
Dit is een te simpele vraagstelling. Een prealabele vraag is of we deze praktijken moeten accepteren. Draagmoederschap over grenzen is per definitie commercieel en in Nederland verboden. Er wordt voor betaald en er is dus sprake van mensenhandel. Ook dit is strafbaar. Dat moet wat ons betreft zo blijven. Het ligt voor de hand om het mogelijk te maken de adoptieprocedure te versnellen, maar het hangt af van de omstandigheden van het geval of het altijd wenselijk is. De net ingestelde Staatscommissie familierecht zou dit punt in ieder geval mee moeten nemen. D66 ziet bij wensouders die gezamenlijk het betreffende kind opvoeden geen reden de 2e wensouder een jaar te moeten laten wachten.
Groenlinks
D ‘66 Christenunie SGP 50PLUS
Toelichting
CU heeft de vragenlijst niet ingevuld SGP heeft de vragenlijst niet ingevuld
Stelling 8: De overheid moet er naar streven dat hoogtechnologisch draagmoederschap in Nederland ook mogelijk wordt Partij Eens Oneens Geen van beide Toelichting VVD VVD heeft de vragenlijst niet ingevuld PvdA De Partij van de Arbeid vindt dat de specifieke eisen gesteld door de medische beroepsgroep waarbij de ei- én zaadcellen van de wensouders afkomstig moeten zijn aangepast moet worden. De Partij van de arbeid pleit voor een regeling waarbij
6
een van de ouders genetisch verwant moet zijn, zodat ook homostellen gelijke rechten hebben. PVV CDA SP Groenlinks
PVV heeft de vragenlijst niet ingevuld CDA heeft de vragenlijst niet ingevuld Het is al lang mogelijk Mits met de nodige waarborgen omgeven moeten de mogelijkheden voor draagmoederschap worden uitgebreid. D66 vindt dat hoogtechnologisch draagmoederschap moet worden toegestaan en dat daarbij de eis van het VUmc dat het genetisch materiaal (de eicel en zaadcel) afkomstig moet zijn van beide wensouders moet komen te vervallen.
D ‘66
Christenunie SGP 50PLUS
CU heeft de vragenlijst niet ingevuld SGP heeft de vragenlijst niet ingevuld
Stelling 9: Alleen het donorkind mag contact met de biologische vader initiëren, de donor mag dit zelf niet doen. Partij Eens Oneens Geen van beide Toelichting VVD VVD heeft de vragenlijst niet ingevuld PvdA Dit is afhankelijk van het gegeven of de vader besloten heeft om op afstand te blijven van het kind. Als dit het geval is moet de donor deze afstand respecteren totdat het kind behoefte heeft aan contact. Als met de duomoeders is overeengekomen dat vader een rol speelt bij de opvoeding is de vraag of de donor contact mag opnemen met het kind niet meer aan de orde PVV PVV heeft de vragenlijst niet ingevuld CDA CDA heeft de vragenlijst niet ingevuld SP Het verwekken van een kind met behulp van een onbekende donor is in strijd met de rechten van het kind zoals vervat in artikel 7 vh internationaal verdrag inzake de rechten van het kind. Dit artikel zegt dat een kind het recht heeft zijn ouders te kennen en door hen te worden opgevoed. Groenlinks We gaan er van uit dat de stelling betrekking heeft op zaaddonatie via kunstmatige inseminatie; daarop ziet immers de genoemde wettelijk verplichte registratie. De donor die bij de zaadbank zaad ter beschikking stelt ten behoeve van hem
7
onbekenden heeft wat ons betreft geen eigenstandig recht op informatie over of contact met kinderen die daaruit worden geboren; de kinderen hebben wel recht op informatie over de donor. Indien de ouders kiezen voor kunstmatige inseminatie met zaad van een bekende donor zal de registratie ook plaatsvinden; maar aangenomen mag worden dat de donor dan op de hoogte is van de donatie/inseminatie. Dat geldt ook bij zelfinseminatie met zaad van een bekende donor. In het geval van een bekende donor is het aan ouders en donor om afspraken te maken over het verstrekken van informatie, en eventuele betrokkenheid bij opvoeding/zorg. Ten behoeve van dat laatste zouden de mogelijkheden uitgebreid kunnen worden dmv meerouderschap. D66 is van mening dat het voor de ontwikkeling van het donorkind beter is dat er pas contact met de biologische vader ontstaat wanneer het kind er zelf aan toe is.
D ‘66 Christenunie SGP 50PLUS
CU heeft de vragenlijst niet ingevuld SGP heeft de vragenlijst niet ingevuld De wens van het kind is doorslaggevend
Stelling 10: Het moet mogelijk zijn om méér dan 2 juridische ouders te hebben. Partij Eens Oneens Geen van beide Toelichting VVD VVD heeft de vragenlijst niet ingevuld PvdA Met name als sprake is van een donor kan de vraag rijzen wie ouder is. Bij duomoeders is altijd sprake van een biologische vader. De mogelijkheid moet gecreëerd worden dat de biologische vader naast de moeders ook een juridische rol speelt als ouder. Hiervoor moet meerouderschap mogelijk gemaakt worden PVV PVV heeft de vragenlijst niet ingevuld CDA CDA heeft de vragenlijst niet ingevuld SP Een kind stamt af van een man en een vrouw. Het is belangrijk dat de afstammingslijnen zuiver blijven. Naar meerouder-gezag is een recent onderzoek verschenen. Het heeft vóór- en nadelen. De staatscommissie mag zich hierover buigen. Op het
8
eerste gezicht lijken ons de nadelen groter dan de voordelen. Dit is een expliciet GroenLinks voorstel geweest; naar aanleiding van vragen van GroenLinks hierover wordt hier nu onderzoek naar gedaan. D66 ziet omstandigheden waarin er meerwaarde voor het kind om meer dan 2 juridische ouders te hebben. Voor oordeelsvorming wacht D66 eerst de conclusies van de staatscommissie Herijking ouderschap af.
Groenlinks D ‘66
Christenunie SGP 50PLUS
CU heeft de vragenlijst niet ingevuld SGP heeft de vragenlijst niet ingevuld
Stelling 11: Het moet mogelijk zijn dat meer dan twee ouders gezag hebben over het kind. Partij Eens Oneens Geen van beide Toelichting VVD VVD heeft de vragenlijst niet ingevuld PvdA PVV PVV heeft de vragenlijst niet ingevuld CDA CDA heeft de vragenlijst niet ingevuld SP Groenlinks Als meer ouders juridisch ouder kunnen zijn (zie vorige stelling) ligt het voor de hand dat zij ook het gezamenlijk gezag over het kind moeten kunnen uitoefenen en dat dus meerdere ouders het gezag hebben. Kanttekening hierbij is wel dat de praktische uitoefening van het meerouderlijk gezag in de praktijk tot problemen zou kunnen leiden. Bij de vraag of meerouderlijk gezag in een bepaalde situatie gewenst is zal het belang van het kind altijd voorop moeten staan. D ‘66 D66 ziet omstandigheden waarin er meerwaarde voor het kind is dat meer dan twee ouders gezag over het kind hebben. Voor oordeelsvorming wacht D66 eerst de conclusies van de Staatscommissie herijking ouderschap af. Christenunie CU heeft de vragenlijst niet ingevuld SGP SGP heeft de vragenlijst niet ingevuld 50PLUS Wordt te gecompliceerd
9
Stelling 12: Wanneer er sprake is van een co-ouderschapsconstructie moeten ouders verplicht worden een ouderschapsplan op te stellen. Partij Eens Oneens Geen van beide Toelichting VVD VVD heeft de vragenlijst niet ingevuld PvdA Het is altijd goed om afspraken te maken over de opvoeding van het kind. Dit moet niet afhankelijk zijn van een scheiding. Het kan het belang van het kind dienen als (meer dan twee) ouders tijdens de opvoeding afspraken maken. PVV PVV heeft de vragenlijst niet ingevuld CDA CDA heeft de vragenlijst niet ingevuld SP Ook dit heeft, mede blijkens het genoemde recente onderzoek, vóór- en nadelen. Voordeel is dat betrokkenen goed nadenken over waar zij aan beginnen, nadeel van juridiseren vd situatie is dat er strijd uit zo'n plan kan voortkomen, omdat het nooit in beton gegoten kan worden: een kind opvoeden is werk in uitvoering en de afspraken zullen continu bijgesteld moeten worden, afhankelijk van de situatie van kind en/of opvoeders. Groenlinks Natuurlijk moet er helderheid bestaan over ieders rol in de opvoeding, en moeten ouders daarover nadenken, en er afspraken over maken. Een ouderschapsplan kan daartoe een middel zijn. Momenteel is een ouderschapsplan verplicht bij echtscheidingen; de evaluatie van de werking daarvan is niet erg positief. Niet goed is in te zien hoe een ouderschapsplan buiten de situatie van een echtscheiding verplicht gesteld zou kunnen worden (in welk juridisch kader). D ‘66 D66 kan zich voorstellen dat een ouderschapsplan kan helpen om de rechten, plichten en verantwoordelijkheden duidelijk vast te leggen. De vraag is of dit wettelijk moet worden opgelegd. Christenunie CU heeft de vragenlijst niet ingevuld SGP SGP heeft de vragenlijst niet ingevuld 50PLUS Stelling 13: Er moet een wet komen waarin de rechten van ouders in staan die geen juridisch ouder zijn maar wel 'family life' hebben met een kind Partij Eens Oneens Geen van beide Toelichting
10
VVD PvdA
VVD heeft de vragenlijst niet ingevuld
PVV CDA SP
PVV heeft de vragenlijst niet ingevuld CDA heeft de vragenlijst niet ingevuld
Family life is onderdeel van de mensenrechten (EVRM) en in die zin al van toepassing.
Family-life geeft nu al veel rechten zoals recht op omgang en informatie. Verder juridiseren lijkt ons niet in het belang van het kind. In het Burgerlijk Wetboek zijn de rechten van ouders die geen juridisch ouder zijn maar wel family-life hebben al vastgelegd: zij hebben in beginsel recht op informatie en omgang (en de plicht tot het bijdragen in het levensonderhoud). Ouders kunnen hierover ook zelf afspraken maken; de huidige wetgeving maakt dat al mogelijk. Wij zien geen toegevoegde waarde van een nieuwe wet. Bij het herzien van het ouderschap moet volgens D66 ook worden nagedacht over de mate waarin de huidige wet voorziet in rechten van ouders die geen juridisch ouder zijn maar wel een ‘family life’ hebben met een kind. Voor zover dat niet binnen de huidige wet opgevangen kan worden, moet er een wetswijziging komen.
Groenlinks
D ‘66
Christenunie SGP 50PLUS
CU heeft de vragenlijst niet ingevuld SGP heeft de vragenlijst niet ingevuld
11