Respiratoire Medicatie op de Intensive Care – 3 juni 2014 Corine de Jong, ziekenhuisapotheker i.o.
TH05
Indeling Bronchusverwijders Sputumoplossers Antibiotica Sedativa Relaxantia
|
Informatie http://www.cbg-meb.nl/ - Geneesmiddeleninformatie - Geneesmiddeleninformatiebank
www.lareb.nl (bijwerkingen) Farmacotherapeutisch Kompas Handboek parenteralia Je eigen ziekenhuisapotheek
Behandeling astma en COPD
Astma vs COPD Astma Belangrijke risicofactor Pathofysiologie
Leeftijd Beloop
Longfunctie Levensverwachting
COPD
Astma vs COPD Belangrijke risicofactor Pathofysiologie
Leeftijd Beloop
Longfunctie Levensverwachting
Astma
COPD
Atopie
Roken
Astma vs COPD Astma
COPD
Belangrijke risicofactor
Atopie
Roken
Pathofysiologie
Luchtwegobstructie door inflammatoire bronchuswand, reversibel
Complex, luchtwegobstructie in bronchien en perifere luchtwegen, irreversibel.
Leeftijd Beloop
Longfunctie Levensverwachting
Astma vs COPD Astma
COPD
Belangrijke risicofactor
Atopie
Roken
Pathofysiologie
Luchtwegobstructie door inflammatoire bronchuswand
Complex, luchtwegobstructie in bronchien en perifere luchtwegen, irreversibel.
Leeftijd
Alle leeftijden
Meestal > 40 jaar
Beloop
Longfunctie Levensverwachting
Astma vs COPD Astma
COPD
Belangrijke risicofactor
Atopie
Roken
Pathofysiologie
Luchtwegobstructie door inflammatoire bronchuswand
Complex, luchtwegobstructie in bronchien en perifere luchtwegen, irreversibel.
Leeftijd
Alle leeftijden
Meestal > 40 jaar
Beloop
Overwegend gunstig met variabele symptomen
Overwegend chronisch met geleidelijk progressieve symptomen
Longfunctie Levensverwachting
Astma vs COPD Astma
COPD
Belangrijke risicofactor
Atopie
Roken
Pathofysiologie
Luchtwegobstructie door inflammatoire bronchuswand
Complex, luchtwegobstructie in bronchien en perifere luchtwegen, irreversibel.
Leeftijd
Alle leeftijden
Meestal > 40 jaar
Beloop
Overwegend gunstig met variabele symptomen
Overwegend chronisch met geleidelijk progressieve symptomen
Longfunctie
Overwegend normaal (dan wel reversibele obstructie)
Blijvend verminderd (irreversibele obstructie)
Levensverwachting
Astma vs COPD Astma
COPD
Belangrijke risicofactor
Atopie
Roken
Pathofysiologie
Luchtwegobstructie door inflammatoire bronchuswand
Complex, luchtwegobstructie in bronchien en perifere luchtwegen, irreversibel.
Leeftijd
Alle leeftijden
Meestal > 40 jaar
Beloop
Overwegend gunstig met variabele symptomen
Overwegend chronisch met geleidelijk progressieve symptomen
Longfunctie
Overwegend normaal (dan wel reversibele obstructie)
Blijvend verminderd (irreversibele obstructie)
Levensverwachting
(Vrijwel) normaal bij optimale behandeling
Verminderd, ook bij optimale behandeling
Behandeling Astma Stap 1: kortwerkende bronchusverwijder Stap 2: toevoegen inhalatiecorticosteroiden Stap 3: toevoegen langwerkende bronchusverwijder Stap 4 / 5: toevoegen theofylline of montelukast of systemisch corticosteroiden Als 3 maanden stabiel; evt stap afbouwen
Behandeling COPD Stap 1: bronchusverwijder of ipratropiumbromide. Stap 2: Wisselen of beide Stap 3: Toevoegen langwerkende bronchusverwijder of tiotropium. Bij frequente exacerbaties (2 of meer per jaar): •
overweeg proefbehandeling met inhalatie corticosteroïden
Bij ernstige exacerbatie van COPD •
toediening kortwerkende bronchusverwijder en/ of ipratropiumbromide, gevolgd door een predniso(lo)nstootkuur
Bronchusverwijders 1. β2-Sympathicomimetica = bronchusverwijder 2. Xanthinederivaten 3. Parasympathicolytica
1. β2-Sympathicomimetica Bij astma/ COPD - kortwerkend: fenoterol, salbutamol en terbutaline - langwerkend: formoterol, indacaterol en salmeterol Beta-2 agonisten Stimulatie Beta-2 receptoren
verwijding bronchiën
Werking - binnen 5 min na inhalatie, max. na 30–90 min. - Werkingsduur: 4–6 uur
1. β2-Sympathicomimetica Bijwerkingen - Irritatie mond/keel, hartkloppingen, tremor, hoofdpijn en hoesten - Dosisafhankelijk
Interacties - (niet selectieve) Beta-blokkers • carvedilol, labetalol, propranolol en sotalol
Voorbeeld: Beta receptoren: ß1: hart ß2: longen
Xanthinederivaten (Theofylline) Bronchodilatatie, mogelijk door remming van het enzym fosfodiësterase in de gladde spiercellen van de bronchioli. Dosering (onderhoud)
- 10-15 mg/kg lich.gewicht per dag in 1-2 doses (controle bloedspiegels!) Bijwerkingen - maagklachten, hoofdpijn, duizeligheid, tachycardie, hartritmestoornissen
Interacties - Roken & rifampicine, carbamazepine, fenytoïne verlaagt spiegel theofylline - ciprofloxacine, diltiazem, erytromycine meer bijwerkingen door hogere spiegel
Theofylline
3. Parasympathicolytica Ook wel “anticholinergica” of “muscarinereceptor antagonisten” Grijpt aan op muscarinereceptoren bronchiën
relaxatie gladde spiercellen van de
Ipratropium (Atrovent): kortwerkend (3-6 uur) Tiotropium (Spiriva): langwerkend (24 uur tot 3 dagen)
3. Parasympathicolytica
3. Parasympathicolytica Inhalatie - Onderhoud 40 microg 3-4 keer per dag - Aanval: 500 microg per keer
Bijwerkingen -
Droge mond, hoofdpijn, duizeligheid, hoest, keelirritatie, misselijkheid, ontregeling gastro-intestinale motiliteit
-
Pupilverwijding
oogdruk wordt verhoogd
aanval acuut glaucoom
Corticosteroïden Ontstekingsremmende werking Beclometason (dipropionaat), budesonide, ciclesonide en fluticason - Als onderhoudstherapie bij astma/ COPD - doorgaans 2x per dag inhaleren
Bij status astmathicus: intraveneuze behandeling Bijwerkingen: - Dysfonie (heesheid en keelpijn) - Candidas; hoe voorkomen?
oraal
Sputumoplossers Acetylcysteine (fluimicil) Mucolyticum: Verminderd viscositeit van het bronchiaalslijm Verbreekt disulfidebruggen tussen de macromoleculen in slijm Werkzaamheid? Zowel toepasbaar als inhalatie, oraal of IV Bijzondere indicatie?
Antibiotica bij luchtweginfecties
Antibiotica luchtweginfecties Behandeling hangt af van: Hoe ziek is de patiënt? Iedere infectie behandelen? Is de infectie thuis opgelopen of in het ziekenhuis? Is de verwekker bekend? Acute bronchitis amoxicilline (clavulaanzuur), doxycycline of co-trimoxazol Pneumonie Benzylpenicilline, amoxicilline (clavulaanzuur), erytromycine
Werkingsmechanisme Antibiotica
Benzylpenicilline Smal spectrum penicilline, met name grampositieve micro-organismen Bactericide werking Remt synthese van stoffen die bij de bacterie in de celwand voorkomen osmotische lysis (= wand bacterie wordt doorlatend voor water bacterie barst). Dosering pneumonie: -
Pneumonie 0,5-1 milj. IE vier- tot zesmaal per dag.
Bij ernstige nierfunctiestoornissen -
Dosering aanpassen
Amoxicilline (clavulaanzuur) Breed spectrum penicilline. Werkzame stof: bèta-lactam Bactericide werking Verhindert de celwandsynthese
bacterie kan niet vermenigvuldigen
Clavulaanzuur: - β-lactamaseremmer lactamasen
amoxicilline wordt beschermd tegen afbraak door β-
Dosering - Niet ernstig/ matige infecties: oraal: 375–500 mg elke 8 uur - Ernstige infecties: intraveneus: 1–2 g elke 8 uur
Doxycycline Tetracycline Bacteriostatisch antibioticum Breed werkingsspectrum: o.a. grampositieve en gramnegatieve micro-organismen Remt eiwitproductie in de daarvoor gevoelige bacteriën door blokkade van de ribosomen Interacties -
Magnesium-, aluminium-, calcium-, zink- en ijzerbevattende preparaten verminderen de resorptie van oraal toegediend doxycycline hoe op te lossen?
Dosering doorgaans 100-200 mg/dag
Erytromycine Macrolide Bacteriostatisch Onderdrukt eiwitsynthese door zich te binden aan ribosomale subunits van gevoelige micro–organismen Andere toepassing? Interacties QT tijd verlenging!
Cotrimoxazol Sulfonamiden Mengsel van trimethoprim en sulfamethoxazol (1:5) Bactericide Remt synthese van tetrahydrofoliumzuur in het micro-organisme. Interacties: Coumarines: verhoging INR
Sedativa Propofol Hypnomidaat Midazolam
Propofol Propofol 1%, 2% Via pomp, max 4 mg/kg/uur Bij kortdurende chirurgische ingrepen & sedatie bij beademingspatiënten Vetemulsie, calorierijk, meetellen in vochtbalans Pijn bij injectieplaats (perifeer) Onderdrukken van hypertensie bij onrust
Niet te diep sederen!
|
niet misbruiken voor bloeddrukdaling!
Etomidate (Hypnomidaat®) Kortwerkend anestheticum Bij intubatie, cardioversie Toediening iv door de arts Let op bloeddrukdaling Bijwerkingen - Spiertrekkingen - Flebitis
|
wat geef je dan?
Midazolam (Dormicum®) Sedatie bij geïntubeerde patiënten Ampul 3 ml = 15 mg, 10 ml = 50 mg iv bolus of via pomp Oraal: onverenigbaar met ranitidine Bijwerkingen: - ademdepressie en ademstilstand! - Cave: nierfunctiestoornissen Antidotum is flumazenil (Anexate)?
Relaxantia (spierverslappers) Pancuronium Rocuronium Diazepam
Pancuronium (Pavulon®) Bij intubatie Soms ook bij IC patiënten die zich niet goed laten beademen, of bij koelen van patiënt Iv toediening door de arts, 2 ml = 4 mg Veel bijwerkingen op basis van histamine vrijzetting en blokkade muscarine receptoren o.a. jeuk, hypotensie en tachycardie
|
Pancuronium (Pavulon®) Patiënt dient gesedeerd te zijn Patiënt is volledig afhankelijk van de beademingsmachine Er treedt geen bewustzijnsverlies op
|
Rocuronium (Esmeron) Bij intubatie Iv toediening door de arts, 10 ml = 100 mg Hypotensie en tachycardie Patiënt dient gesedeerd te zijn Patiënt is volledig afhankelijk van de beademingsmachine Er treedt geen bewustzijnsverlies op
|
Vragen?
