RESOURCE. Nieuwe leerwegen. p.10. Beroepstraject. Studenten kunnen niet meer rekenen en spellen. Nutrition researchers all together at last

Studenten kunnen niet meer rekenen en spellen

Nutrition researchers all together at last

Studiebeurs heeft langste tijd gehad

‘Ik behandel nu spellingsproblemen die niet worden gecorrigeerd door Word’ | p.2 |

New building will put university in the red for years | p.6 |

Na VVD wil nu ook GroenLinks er vanaf | p.25 |

RESOURCE Voor studenten en medewerkers van Wageningen UR

nr. 7 – 19 november 2009 – 4e jaargang

Beroepstraject

Nieuwe leerwegen p.10

5(63FRYHUDGYLQKLQGG

2 >>

onderwijs

HUN KENNEN MINDER REKENEN ALS ONS De huidige generatie studenten kan niet meer rekenen en schrijven. Delen zonder rekenmachine of foutloos schrijven zonder hulp van de spellingscontrole behoort niet meer tot de vaardigheden.

BREUKEN Ook Ton van Boxtel, universitair hoofddocent Meet- , regel- en systeemtechniek bij Wageningen Universiteit, ziet vaak fouten bij het optellen van breuken en het werken met symbolen (zoals bij a - b ÷ c). Toch vindt hij het lastig om te bepalen of de rekenvaardigheid slechter is dan vroeger. ‘Op probleemanalyses zaten studenten vroeger veel langer te puzzelen, nu komen ze er aardig snel uit. Ze zijn er goed in om ingeklede problemen te herkennen’, zegt Van Boxtel. Studente Evelien van Bart moest een toelatingsexamen wiskunde doen voor ze Ontwikkelingsstudies kon studeren. ‘Veel studenten hebben moeite met statistiek en wiskunde. Daarom zou het goed zijn als daar meer aandacht voor is’, vindt ze. Maar een andere studente zegt daar geen behoefte aan te hebben. ‘Ik heb wiskunde B gedaan. Dat sluit perfect aan op het onderwijs hier.’ FLUTONDERZOEK Met taal is het misschien wel beroerder gesteld dan met rekenen. ‘Zo’n 20 tot 30 procent maakt er een potje van. Daar schrik ik weleens van’, zegt VHL-docent communi-

REGIONAAL ONDERWIJSPLATFORM Wageningen UR, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en Radboud Universiteit nemen samen met vijftig instellingen uit het voortgezet onderwijs deel aan het Platform VO-HO in de regio Arnhem en Nijmegen. Het platform wil de aansluiting tussen voortgezet en hoger onderwijs verbeteren en organiseert jaarlijks een conferentie.

ILLUSTRATIE: MIESJEL VAN GERWEN

‘Het probleem zit ‘m niet zozeer in wiskunde, maar vooral in het basale rekenen, zoals tussen haakjes rekenen en de breuken. Dat is niet goed onderhouden op de middelbare school’, vertelt Michel van Wietmarschen, docent statistiek bij Van Hall Larenstein (VHL). Hij was een van de 140 docenten van middelbare scholen, hogescholen en universiteiten op de conferentie Uitgerekend Taal! op donderdag 10 november in Forum. Het thema van de bijeenkomst, georganiseerd door het Platform VO-HO, waren de aansluitingsproblemen tussen middelbare school en hoger onderwijs op het gebied van taal en rekenen. ‘Ik moet vooral de studenten die wiskunde A deden op de havo flink bijspijkeren. Meestal lukt dat wel. Door het concreet te maken met behulp van toepassingen, krijgen ze een betere motivatie en meer inzicht’, aldus Van Wietmarschen.

catieve vaardigheden Hans Hoenjet. ‘Een rapport kan inhoudelijk nog zo goed zijn, als het in beroerd Nederlands is geschreven, denken mensen dat het een flutonderzoek is. Daar word je op afgerekend.’ In het eerste jaar behandelt Hoenjet ‘spellingsproblemen die niet door Word worden gecorrigeerd’, zoals de spelling van werkwoordsvormen, en in het tweede jaar onder meer stijlkwesties en structuur. Studenten die niet slagen, krijgen een bijspijkercursus aangeboden. Zijn collega aan Wageningen Universiteit, docent wetenschappelijk rapporteren Jack Postema, is ook bezig een bijspijkercursus op te zetten. ‘Je wordt daartoe

‘Vooral de dt-fouten zijn vaak tenenkrommend’ gedwongen. Vooral de dt-fouten in werkwoordsvormen zijn vaak tenenkrommend.’, ‘Dit betekend, we hebben uitgevoerdt’ en zelfs ‘het antwoordt is niet duidelijk’, somt hij op. ‘Werknemers die pas afgestudeerde academici in dienst nemen, kankeren vaak op de taal- en schrijfvaardigheid. Er wordt te weinig aandacht aan besteed’, meent Postema. Studente Lianne Mulder is het daar helemaal mee eens. ‘Bij groepswerk zijn het altijd dezelfden die naar stijl en spelling kijken. Dat zou voor iedereen verplicht moeten worden. Spelling en grammatica vormen bovendien maar tien procent van het eindcijfer. Nu is het net of het niet zo belangrijk is. Ik heb zelfs colleges van een hoogleraar die in iedere slide een spelfout heeft staan.’ Alexandra Branderhorst

STUDENTS FAIL AT THREE RS Readin’, ’riting and ’rithmetic have gone downhill, even in flat Holland. Today’s students can’t do division without a calculator, and make ‘hairraising’ spelling mistakes, according to one lecturer. High School and University teachers discussed the problem at a conference in the Forum last Thursday. Apparently the young generation is good at solving mathematical problems though. And at least they can spot their lecturers’ spelling mistakes – one per slide sometimes, says one student. The full story? resource.wur.nl/en

RESOURCE — 19 november 2009

5(63FRYHUDGYLQKLQGG

ILLUSTRATIE COVER: SEBASTIAAN DONDERS

>>INHOUD nr. 7 – 4e jaargang

>> 16

>>

ALVLEESKLIERKANKER Sponzen maken medicinale stoffen. Maar ze zijn zo lastig te kweken.

‘NIEUW’ IN NEDERLAND De mier die 23 jaar in een buisje werd bewaard, heet L. neglectus.

2 Taal en rekenen EN VERDER 4 Nieuws & opinie 8 Wetenschap 10 Onderwijs 13 Tenure Track 14 In beeld Young WUR 16 Sponzen 19 Vergeten mier 20 MI: EBS 22 Post / Puzzel 23 Liefdewerk schilderen 24 Typical dutch verjaardagen 25 Student 30 Advertenties 32 Go/no go

19

20

BESTEL MAAR Verplicht bestelsysteem bespaart geld, maar kost tijd.

HET KLEINE CAFÉ Dinsdagochtend 11.00 uur. Zojuist heeft Aalt Dijkhuizen de voedingsonderzoekers verteld dat ze naar de campus mogen. Samen met een AFSG-er loop ik de zaal uit. ‘Ik zal dit gebouw missen,’ vertelt hij. Toen hij begon met studeren, was het Biotechnion net nieuw. Hij is er gepromoveerd en heeft inmiddels in alle zalen wel les gegeven. Terug op de redactie zit de column van Marelle Boersma al in mijn mailbox. Over heimwee: ze wil eigenlijk helemaal niet weg van De Dreijen. Ik hoorde mezelf denken: ‘Maar dat is toch wat jullie jarenlang zo graag wilden?’ Maar daarna begreep ik het wel. Beide sentimenten kunnen naast elkaar bestaan. Als je naar een mooie nieuwe woning verhuist, loop je de laatste keer melancholisch door je oude huis. Mooie herinneringen beklijven en die zijn vaak gekoppeld aan plekken. Over vier jaar komt er vast een fotoboek, en een afscheidsfeest waar De Dreijen bezongen worden op de melodie van Het kleine café aan de haven. Gaby van Caulil

MEMORY LANE

The full story? resource.wur.nl/en

>>

No sooner had AFSG staff heard they’ll be getting the new building they wanted than they began to miss the one they’ll leave behind. Even

Marelle Boersma (p.7). It’s understandable. When we move, we look forward to the new home but take a last loving look around the old one before we go. Places

hold precious memories. No doubt AFSG staff will pour their nostalgia into a photo album and a tear-jerking song in four years’ time.

19 november 2009 — RESOURCE

5(63FRYHUDGYLQKLQGG

4 >> nieuws

ð (UZRUGWJHVWROHQLQ)RUXP ð 6WXGHQWHQ]LMQ]LFKRQYROGRHQGHEHZXVWYDQGHULVLFRéV ð &RQWUROHLVPRHLOLMN

,QNRUWHWLMG]LMQHULQ)RUXPRSGH FDPSXVLQ:DJHQLQJHQVSXOOHQRQWYUHHPG. In het eerste geval werd in de lunchpauze uit een lokaal een portemonnee, een i-pod en een digitale camera gestolen. Een paar dagen later verdween een telefoon uit een van de voorbereidingsruimten op de achtste verdieping. Beheerder Ludy Zeeuwen heeft geen idee wie er achter de diefstallen zit. ‘Forum is een open gebouw, dat willen we ook. Maar daardoor kan iedereen naar binnen. Er komen vooral studenten en docenten, maar ook bezoekers, leveranciers en monteurs. Je kunt niet zien wie kwade bedoelingen heeft. Vanaf de bruggen heb je een mooi zicht op de binnenzalen. Je kunt het zo zien als een groep een lokaal verlaat.’ Studenten gaan wat achteloos met hun spullen om, meent Zeeuwen: ‘De boodschap is: laat je spullen niet onbeheerd achter. Ook niet in de pauze. Als er toch iets van je gestolen is, doe dan aangifte bij de politie. Maar meldt het ook bij de balie in Forum. ‘Wij kunnen eventueel onze camerabeelden gebruiken, en als we iets vinden, gaan we daarmee naar de politie.’ NM

RECTOR GAAT NA PROTEST TENURE TRACK HERZIEN ð 2QYROGRHQGHGXLGHOLMNKHLG RYHUFRQVHTXHQWLHV ð 7LHQWDOOHQRQGHU]RHNHUV WHNHQHQSHWLWLH

Rector magnficus Martin Kropff wil een pas op de plaats maken bij de invoering van tenure track voor het zittend personeel van de universiteit. ‘Er is onvoldoende duidelijkheid over de consequenties van het loopbaanbeleid’, stelde hij op 17 november in een verklaring. ‘De vragen die dat oproept geven aanleiding om het vraagstuk eens even rustig te bespreken met de directeuren van de kenniseenheden en de onderzoekscholen. We maken dus een pas op de plaats met betrekking tot de gevolgen van tenure track voor het zittend personeel.’ Zijn verklaring volgt op groeiende onrust bij de leerstoelgroepen. Bij het Centrum Ecosystemen is een protestactie gestart tegen het nieuwe loopbaanbeleid van Wageningen Universiteit, het tenuretrack-systeem. In een protestbrief beklagen de initiatiefnemers zich over de hoge kwaliteitseisen voor wetenschappelijke stafleden. Naast nieuwe personeelsleden moet ook zittend personeel aan de strenge criteria voldoen. Dat tast de onderwijskwaliteit en het functioneren van de leerstoelgroepen aan, stellen ze. ‘Het leeft enorm’, zegt initiatiefnemer dr. Fred de Boer van de leerstoelgroep Resource Ecology. In korte tijd hebben vele tientallen

KROPFF HEARS THE CRIES


Rector Martin Kropff has responded to the outcry over the proposed new tenure track system at Wageningen University. Many staff have signed a petition against the system. Some say the criteria are far too strict and could exclude two

FOTO: GUY ACKERMANS

DIEVEN ACTIEF IN FORUM

Rector magnficus Martin Kropff. onderzoekers bij het departement Omgevingswetenschappen de petitie ondertekend. Reacties van onderzoekers van andere kenniseenheden druppelen nu binnen. Het merendeel van de wetenschappelijke staf bij Omgevingswetenschappen voldoet niet aan de nieuwe criteria, ook de personeelsleden niet die drie maanden geleden als goed of excellent werden beoordeeld door de internationale visitatiecommissie. Ook bij de Plant Sciences Group voldoet het merendeel van de stafleden niet aan de criteria, stelt secretaris Theo Jetten van de onderzoekschool Production Ecology and Resource Conservation (PE&RC). DEFAITISME Menig hoogleraar is kritisch over de invoering van Tenure Track voor zittend personeel. ‘Als twee-

thirds of the university’s academics. Others feel the system will make people self-centred and education will suffer. Kropff wants to take time to think it all through in calm discussions.

derde van de staf niet aan de eisen voldoet, dan stimuleer je geen kwaliteit, dan krijg je defaitisme’, zegt prof. dr. Herbert Prins, voorzitter van PE&RC. En bestuurlid prof. dr. Tiny van Boekel van de voedingsschool VLAG concludeert: ‘Het gevaar bij Tenure Track is dat mensen alleen nog voor zichzelf gaan. We moeten het beleid flexibel hanteren, zodat we evenwichtig samengestelde leerstoelgroepen houden.’ Maar voorzitter prof. dr. Ton Bisseling van onderzoekschool Experimental Plant Sciences omarmt de strenge criteria om jonge talenten op te leiden tot hoogleraar. ‘Het merendeel van onze mensen voldoet aan de aanvangscriteria.’ Ook hij pleit voor maatwerk en overleg om de kwaliteit te verbeteren. AS 377KLQNWRSWZHHJHGDFKWHQ

MARTIN JANSEN LEAVES VHL Director of Operations Martin Jansen is leaving VHL on 1 December. He’s enjoyed the work but seeks new challenges. He is going at short notice, but Jansen doesn’t believe in hanging around once you’ve decided to leave. He’ll be


5(63QLHXZVLQGG

nieuws << 5

DIRECTIELID MARTIN JANSEN VERLAAT VHL ð 6LQGVZDV-DQVHQ YHUDQWZRRUGHOLMNYRRUGH EHGULMIVYRHULQJ ð =RHNWRFKWQDDUWLMGHOLMNH YHUYDQJHU

Martin Jansen, directeur bedrijfsvoering en lid van algemene directie bij Van Hall Larenstein (VHL), verlaat de hogeschool per 1 december. Volgens eigen zeggen is hij toe

aan een nieuwe omgeving. In 2004 trad hij aan bij VHL. Daarvoor werkte hij vier jaar als business unit manager bij Praktijkonderzoek Plant en Omgeving (PPO). ‘Inmiddels zit ik al tien jaar bij Wageningen UR. Het is leuk en boeiend werk, maar ik besef dat er meer is. Ik heb nooit langer dan drie tot vijf jaar in dezelfde functie gezeten. Wat ik wil en wat nodig is voor de hogeschool liggen onvoldoende in elkaars verlengde. Bo-

NRUW

vendien is het goed als er weer iemand komt die er fris tegenaan kijkt. . Nu zie ik soms discussies terugkomen die vier jaar geleden ook speelden.’ Jansen is intensief op zoek naar ander werk. Op dit moment wil hij er nog niet veel over kwijt, behalve dat zijn nieuwe functie opnieuw met de groene leefomgeving te maken heeft en in de non-profit sector of bij de overheid zal zijn. Dat zijn nogal abrupt aange-

2YHUZHOGLJHQGHVRRUWHQULMNGRP Het Klein Arboretum telt meer dan duizend soorten geleedpotigen. Daarmee is het een hotspot van biodiversiteit. Dat blijkt uit onderzoek van de insectenwerkgroep van de KNNV. Nergens in ons land zijn zoveel wantsensoorten op zo’n klein oppervlak aangetroffen als in het Klein Arboretum. De grote soortenrijkdom is te danken aan de dicht op elkaar zeer uiteenlopende habitats. De vijvers spelen daarin een prominente rol. De KNNV roept Wageningen UR daarom op het volledige Klein Arboretum te behouden. De brief van de KNNV staat op resource.wur.nl. RK

Afgelopen twee weken hebben vier medewerkers van Wageningen UR Mexicaanse griep gekregen. Dat brengt het totaal op veertien. Dat vertelt Andrea Heissmann, bedrijfsarts bij corporate HRM. Zij hebben overigens vermoedelijk de Mexicaanse variant; er is geen labonderzoek gedaan. Het gemiddelde ziekteverzuim is nauwelijks hoger dan vorig jaar. Tussen 15 oktober en 15 november was gemiddeld 3,28 procent van de zesduizend werknemers ziek. In dezelfde periode in 2008 lag het ziekteverzuim op 3,24 procent. *Y&

>> RIKILT

9DQ*RUFRPZRUGWGLUHFWHXU Robert van Gorcom wordt per 1 januari de nieuwe directeur van RIKILT – instituut voor voedselveiligheid. Hij volgt André Bianchi op, die zich gaat concentreren op het Centraal Veterinair Instituut in Lelystad. Dat maakte Aalt Dijkhuizen op 11 november bekend. ‘RIKILT is weer toe aan een fulltime directeur’, vertelde Dijkhuizen aan het personeel van het instituut. De uitwisseling van taken en mensen met het RIVM vraagt de komende tijd om aandacht, evenals de samenwerking met de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA). AS

missed for his expertise and commitment, says VHL director Ellen Marks. VHL is looking for an interim director.

PREMIERE: MANSHOLT FILM Sicco Mansholt was a charismatic left-wing politician who helped shape the EU during his years as Agricultural commissioner

PREMIÈRE <<

>> MEXICAANSE GRIEP

=LHNWHYHU]XLPLVQLHWKRJHU >> KLEIN ARBORETUM

(1958-1973). Louis van Gasteren and Joke Meerman’s well-researched new film Overstag (Changing tack) does justice to his interesting life, although it is uncritical and a bit short on context. Mansholt changed tack when he saw how EU agricultural policies were creating surpluses and environmental havoc.

kondigde vertrek veel hogeschoolmedewerkers overvalt, wil Jansen wel geloven. Het vertrek ver van tevoren aankondigen, heeft volgens hem echter geen zin. ‘Als je zegt dat je gaat, moet je ook gaan.’ Volgens hogeschooldirecteur Ellen Marks wordt alles in het werk gezet om voor 1 december voor tijdelijke vervanging te zorgen. Ze zegt de deskundigheid en betrokkenheid van Jansen te zullen missen. AB

5HFKWJHGDDQDDQ0DQVKROW 2YHU6LFFR0DQVKROW JLQJRS QRYHPEHUHHQŊOPLQSUHPLªUH2YHUVWDJYDQ/RXLVYDQ*DVWHUHQHQ-RNH0HHUPDQ Sicco Mansholt was een charismatisch, bewogen, bevlogen en invloedrijk sociaal-democratisch politicus. Eerst lokaal in de Wieringermeer, later nationaal als minister van Landbouw - met een eredoctoraat van de Lanbouwhogeschool in 1956 – en uiteindelijk Europees, waar hij als Commissaris Landbouw (19581973) mede vorm gaf aan de Europese Unie. Louis van Gasteren heeft Sicco Mansholt gedurende zijn leven gevolgd, en de film put uit het rijke archief van Van Gasteren, aangevuld met interviews met tijdgenoten van Mansholt: politici, familie, medewerkers. De film verhaalt chronologisch het leven van in eerste instantie de politicus en pas in tweede instantie de mens Sicco Mansholt. Centraal staat daarbij het keerpunt, het overstag gaan, van de landbouwpolitieke ideeën van Mansholt eind jaren zestig. Mansholt ervoer hoe zijn op productiviteitsverhoging gerichte landbouwbeleid vastliep in overschotten en milieudegradatie. Sterk beïnvloed door het Rapport aan de Club van Rome uit 1972 nam Mansholt begin jaren zeventig afscheid van die landbouwpolitieke ideeën, en trachtte het EU landbouwbeleid binnen duurzaamheidskaders te leiden; met weinig succes. De film is een mooie historische documentaire, waarin Mansholt als politicus centraal staat. Het is een ode aan Mansholt, met nauwelijks kritische noten. Zeer prudent wordt ingegaan op zijn relatie met Petra Kelly en op zijn beperkte verzet tegen de politionele acties in Indonesië. De sterk veranderende maatschappelijke context wordt slechts in beperkte mate gebruikt om Mansholts leven te begrijpen. Uiteindelijk levert de documentaire geen nieuwe feiten of inzichten op, maar doet wel recht aan de biografie van Mansholt, één van de meest invloedrijke Nederlanders van de 20ste eeuw. 7XXU0ROGLUHFWHXU0DQVKROW,QVWLWXXW


5(63QLHXZVLQGG

6 >> nieuws

$)6*.5,-*7,1ǁƿǀǂ1,(8:21'(5.20(1 De versnelde unilocatie van de kenniseenheid AFSG gaat door. Vorige week maandag stemde de Raad van Toezicht in met het voorgenomen besluit van de Raad van Bestuur. Het gebouw verrijst ten westen van Forum, en is voorzien voor halverwege 2013. Het formuleren van een pakket van eisen en de aanbesteding van architect en aannemer duren in ieder geval anderhalf jaar. Voor de bouw zelf staat twee jaar. Al jaren wordt gesproken over de versnelde verhuizing van de voedingsgroepen van de Dreijen naar de campus. Medewerkers op de Dreijen tonen zich tevreden over de beslissing. Humane-voedingshoogleraar Frans Kok voerde een

FOTO: PETRA KANTERS

ð &RPSOH[HLVHQSDNNHWYRRUNHX NHQVODEUXLPWHHQDSSDUDWXXU ð %RXZGXXUWWZHHMDDU

1DGDW$DOW'LMNKXL]HQKHWEHVOXLWEHNHQGKHHIWJHPDDNWVFKHQNWKLM$)6* GLUHFWHXU3HWHUYDQGHU(O]HQHHQERXZKHOP

jarenlange lobby bij het management voor de nieuwbouw. ‘Ik ben tevreden met de beslissing, die nu dus definitief is. Ik heb begrepen

UNIVERSITEIT IN RODE CIJFERS Het AFSG-besluit betekent dat Wageningen Universiteit in de rode cijfers terecht komt. Tussen 2012 en 2016 wordt een begrotingstekort verwacht. Nieuwe investeringen zijn in die periode niet mogelijk. De Raad van Bestuur heeft verschillende financiële scenario’s laten uitwerken. In het sombere scenario gaat het ministerie van LNV bezuinigen, vallen de studentenaantallen tegen en blijft de vastgoedmarkt slecht. In dat geval zakt de solvabiliteit, het percentage eigen vermogen ten opzichte van het totaal vermogen, onder de veertig

procent. Bij financieel gezonde universiteiten ligt die boven de veertig. De solvabiliteit mag volgens het bestuur onder de veertig procent zakken, als dat tijdelijk is. Het grootste risico zit hem in het te gelde maken van grond, zoals het terrein Kortenoord in het westen van Wageningen met de gebouwen van Zodiac. Dat is verkocht, maar met clausules. De uiteindelijke opbrengst hangt af van het bestemmingsplan en de vastgoedmarkt. In het gehanteerde scenario blijft die slecht. Maar als de handel in vastgoed zich extreem slecht ontwikkelt, kan de

/2:)$70$<211$,6(:,7+ TASTE


Koen van Dijk got his PhD last week for research on emulsions in food. After studying oil droplet formation with high-speed cameras and using computer simulations, he and his colleagues developed a

dat we direct kunnen beginnen met de plannen en dat de neuzen dezelfde kant op staan. Ik heb vertrouwen en ben nu optimistisch

over dit project. Wel is het zaak om het plan van eisen voor de diverse ruimten zorgvuldig op te stellen, want het gaat om bijzondere faciliteiten, zoals proefkeukens waar de maaltijden voor grote aantallen proefpersonen worden klaargemaakt.’ Rolf Marteijn, opleidingsdirecteur voor de opleiding Voeding & Gezondheid: ‘Het was lang uitstel, uitstel, uitstel, en het is dus gelukkig geen afstel. Ik ben wel benieuwd wat het bouwbudget is. We hebben hier specifieke wensen als het gaat om labruimte en apparatuur.’ Marteijn vindt 2013 wel ambitieus. ‘Ik vergelijk het met het nieuwe onderwijsgebouw Orion. Dat komt eind 2012 of begin 2013. Ik zit in de werkgroep Onderwijs voor Orion en heb gemerkt dat een voorlopig ontwerp veel tijd kost. Ik vermoed dat bij de unilocatie AFSG de eisen complexer zijn.’ *DE\YDQ&DXOLO

60 50 40 % 2008

2010

2012

2014

2016

opbrengst voor Kortenoord zover dalen dat de solvabiliteit onder de volgens de Raad van Bestuur onaanvaardbare grens van 35 procent komt. Volgens Tijs Breukink, portefeuillehouder financiën in de RvB, hoeft niemand de broekriem aan te halen. ‘In de meerjarenplanning

way of making a double emulsion. This yields an ultra-low fat mayonnaise that takes less energy to produce. What is more, it is smooth and tasty.

2018

2020

7ZHHVFHQDULRéV'H URGHOLMQWRRQWGDWGH VROYDELOLWHLWELM QLHXZVERXZYRRU $)6*RSGHFDPSXV GDDOWQDDUSURFHQW GHJURHQHOLMQJHHIW GHVROYDELOLWHLWZHHU ]RQGHUQLHXZERXZ

wordt uitgegaan van een tekort dat later weer wordt ingelopen. In die planning is uitgegaan van het continueren van de reguliere activiteiten. Uiteraard is er in die periode geen ruimte voor extra activiteiten of nieuwe investeringen, tenzij er externe fondsen beschikbaar komen.’

1(:$)6*%8,/',1*,1ǁƿǀǂ AFSG staff are happy: building plans have got the green light at last. The new building will be west of the Forum. Designing it will be a challenge as there are some complex needs and wishes, like special labs and kitchens.


5(63QLHXZVLQGG

nieuws << 7

:$7(5,*(0$<272&+'(92//(60$$. ð 1LHXZHWHFKQLHNRPHPXOVLHVWHPDNHQ ð (QHUJLHYHUEUXLNDDQ]LHQOLMNYHUPLQGHUG

ILLUSTRATIE: KITO

Emulsies, zoals mayonaise of roomijs, worden magerder, lekkerder en duurzamer dankzij een veelbelovende nieuwe technologie. Die is ontwikkeld door Koen van Dijke, tot voor kort verbonden aan de Leerstoelgroep Levensmiddelenproceskunde. Vrijdag 13 november promoveerde hij op zijn proefschrift Emulsification with microstructures. Emulsies zijn mengsels van vloeistoffen die in principe niet mengen, zoals olie en water. ‘Traditionele methoden gebruiken brute kracht om beide vloeistoffen te mengen totdat uiteindelijk de ene vloeistof als minuscule druppeltjes in de andere verdeeld is’, legt van Dijke uit. ‘Dat kost echter veel energie’ Met hoge-snelheidscamera’s volgde Van

Dijke de druppelvorming. Ook voerde hij computersimulaties uit om dit proces beter te begrijpen. Op basis van de zo verkregen inzichten bouwde van Dijke een nieuwe opstelling voor emulsievorming. ‘We hebben een systeem op microschaal ontworpen waarbij we een heel dun filmpje olie in water lieten stromen’, vertelt de promovendus. ‘Als de olie in het water komt, ontstaan oliedruppels, wel tweeduizend per seconde, die mengen met het water.’ De zo verkregen emulsies waren homogener dan met de gangbare techniek en de productie kostte veel minder energie. Het is ook mogelijk een dubbele emulsie te maken: een water-in-olie emulsie wordt dan in een waterachtige vloeistof gebracht. De oliedruppels in die emulsie bestaan dan vooral uit water. Dit biedt nieuwe mogelijkheden om bijvoorbeeld super magere mayonaise te maken die dezelfde smaak heeft als de volvette variant. +:

The plans will put the university in the red between 2012 and 2016. But although there will be an investment stop in that period, it shouldn’t be necessary to tighten belts.

MARELLE ON THE MOVE Agenda item 8 has been passed and there’s a move to the Born ahead. Marelle is already starting to miss the chemistry building at the Dreijen. Even as she and a colleague sketch out a future for it as a nursing home for retired academics. Cinema in the lecture hall, billiards in the cellar.

BOERSMA << +XL]H'UHLMHQUXVW ‘Ha columniste’, word ik midden op De Dreijen begroet door een collega uit het Transitorium. ‘Jullie agendapunt 8 gaat door, hè?’ ‘Ja, de verhuizing naar De Born.’ Ik zucht, want ik zie op tegen de verhuizing van de vele labspullen. ‘Tijdens onze koffiepauze wordt er al heftig gespeculeerd wat er met deze oude gebouwen gaat gebeuren’, gaat hij enthousiast verder, zonder oog voor mijn aarzelingen. ‘Voorlopig helemaal niets. De komende jaren zitten wij er toch nog in?’ ‘Nou, we dachten dat de grote collegezaal wel geschikt was als bioscoop’, droomt hij weg. ‘En de lunchhoek hier in het scheikundecomplex kan…’ ‘Blijven, hoop ik’, vul ik hem snel aan. ‘Natuurlijk. Dat wordt een soort conversatieruimte. Zoiets hebben ze altijd in dat soort instellingen.’ ‘Instellingen?’ Er knijpt iets in mijn maag. ‘Verzorgingstehuizen’, draaft hij door, totaal onbewust van de oorlog die bij mij van binnen woedt. ‘Dit is een prima huisvesting voor welgestelde senioren.’ Mijn fantasie begint met een tegenoffensief. ‘Als dat zo is, kunnen alle gepensioneerde wetenschappers bij elkaar op De Dreijen.’ ‘Helemaal goed. Heb jij misschien een voorstel voor het oude centraal magazijn in de kelder?’ ‘Een internetcafé’, stel ik voor. ‘Goed idee, dan kunnen ze op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen.’ Ik aarzel. ‘Willen ze dat wel? Wordt het geen tijd voor andere hobby’s?’ ‘Oké, we maken ook een biljartruimte.’ De goeierd. Ik zie het opeens voor me: Huize Dreijenrust. ‘Hé Marelle, leuk je gesproken te hebben.’ Ik loop door naar het Scheikundecomplex. In gedachten zie ik in de lunchcorner opeens kaartende senioren, heftig discussiërend over de spelregels. Bij de collegezaal zou een aankondiging voor de nieuwste film kunnen hangen, en ik kan mezelf net tegenhouden om een kijkje in de kelder te nemen. Opeens is het er: een dik gevoel hoog in mijn keel, gecombineerd met een melancholie die niet past bij de wetenschap. Binnenkort moet ik verhuizen naar De Born. De heimwee maakt me nu al week. Eigenlijk wil ik hier helemaal niet weg. 0DUHOOH%RHUVPD


5(63QLHXZVLQGG

8 >> wetenschap

PLANTENTUINEN DOEN WAGENINGEN IN DE BAN

Botanische tuinen en tropische kassen in ons land mogen geen zaken meer doen met Wageningen UR. Dat zegt woordvoerder Bert van den Wollenberg van de Stichting Nationale Plantencollecties. Reden voor de ban is dat Wageningen Universiteit de eigen collecties niet meer beheert. Vorige week klopte Wageningen UR-onderdeel Unifarm bij de TU Delft aan voor plantenmateriaal van tropische gewassen ten behoeve van onderwijs. De tropische kas in Wageningen wordt momenteel ontmanteld. Van den Wollenberg, curator van de Delftse botanische tuin, wees het verzoek af. Tegelijkertijd stuurde hij bericht naar de andere SNP-leden om hetzelfde te doen als Wageningen UR bij hen aanklopt. Volgens Van den Wollenberg is Wageningen UR door het afstoten van de universitaire plantencollecties geen collega-instelling meer, maar een derde partij. En met derden mogen vanwege behoud van de biodiversiteit geen zaken worden gedaan. Dat volgt uit de Gedragscode die de leden van de SNP in 2005 hebben ondertekend. ‘Dat is op 27 augustus meegedeeld aan de Raad van Bestuur.’ BIZAR Simon Vink, woordvoerder van de Raad van Bestuur van Wageningen


FOTO: BART DE GOUW

ð 9HU]RHNRPSODQWHQPDWHULDDO DIJHZH]HQ ð 8QLYHUVLWHLWLVJHHQFROOHJD PHHUQDVWRS]HWWHQFROOHFWLHbeheer.

7URSLVFKHNDVLQ:DJHQLQJHQ

UR vindt de opstelling van het SNP ‘bizar’. ‘Dit een heel erg gezocht argument. Volgens Vink vroeg Unifarm om een paar eenvoudige gewassen die ze voor studiedoeleinden in de eigen kassen wil kweken. ‘Maar die kun je net zo goed in de handel kopen. Voor onderzoek en onderwijs heeft de opstelling van de SNP geen consequenties. Ik weet niet wat ze met deze beslissing willen. Als het zo is, dan is het zo. Maar er is ons officieel niets meegedeeld.’ Wat de SNP betreft heeft Wageningen UR geen botanische tuinen meer, zegt Van den Wollenberg:

‘Het collectiebeheer is stopgezet. De planten en bomen staan er nog wel, maar zonder de expertise en de informatie is de collectie waardeloos. Het is alleen nog maar onroerend goed. Een mooi park, maar als collectie stelt het niks

:DJHQLQJHQEDQQHG The Dutch national botanical association SNP won’t play ball with Wageningen any more. Wageningen is no longer a colleague now it has stopped managing its own collections. ‘Bizarre’, says Simon Vink.

9DULHGGLHWEHVW A varied diet makes for a stress-resistant immune system. It doesn’t matter whether the food is organic or not. These conclusions came from a PhD study on hens by animal physiologist Ruth AdriaansenTennekes, who graduates on 20

è'LWZRUGWHHQ KHHOQDUHWRHVWDQG YRRU:DJHQLQJHQé meer voor.’ Vink bestrijdt dat. ‘We hebben een botanische collectie en die houden we. Ook de registratie en de status van de collectie wordt bijgehouden. Dus het is

meer dan een gewone tuin. Daarnaast is er nog het Centrum voor Genetische Bronnen. Die is voor de biodiversiteit veel belangrijker dan de tuinen. Dit gaat eigenlijk nergens over.’ Volgens Vink is Wageningen UR nog in gesprek met de SNP. ‘Je kunt niet beweren dat je het collectiebeheer een warm hart toedraagt, als je zelf de tropische kas afstoot’, vindt Van den Wollenberg. ‘Nu proberen ze via een achterdeur aan plantenmateriaal te komen. Dit wordt een heel nare toestand voor Wageningen. Wageningen UR heeft zichzelf in de voet geschoten.’ 5RHORI.OHLV

November. When the hens’ diet was changed, their immune systems got a boost. Some of the hens were given organic feed and it made no difference. So the jury is still out on the health benefits of organic food.


5(63ZHWHQVFKDSLQGG

wetenschap << 9

.,30$$/71,(720%,2/2*,6&+92(5 ð 2QGHU]RHNQDDUVWUHVVELMNLSSHQ ð *HHQJH]RQGKHLGVYRRUGHOHQ ELRORJLVFKYRHU

Gevarieerd eten houdt het immuunsysteem scherp. En dan maakt het niet uit of dit biologisch geteeld of gewoon voedsel is. Variatie in eten, geeft variatie in milde stress. En omdat iedereen anders reageert op stress, is gevarieerd eten gemiddeld het gezondst, adviseert Ruth Adriaansen-Tennekes. De dierfysiologe van Wageningen Universiteit promoveert vrijdag 20 november op een proefschrift over veranderingen die voedsel teweeg kan brengen in de immuunrespons van legkippen: de invloed dus van voedsel op ziektegevoeligheid. Het lijkt een open deur: ieder individu reageert anders op stress, op veranderingen in de leef- of werkomgeving bijvoorbeeld. Wat de een als stress ervaart, heeft geen

enkele invloed op het stresssysteem van een ander, illustreert Adriaansen het individuele karakter van stress. Stressgevoeligheid is direct van invloed op de respons van het immuunsysteem en daarom op de gezondheid. Ook voeding is van invloed op die stressreactie van een individu. Adriaansen baseert zich op kippenonderzoek dat is uitgevoerd in het kader van een grootschalige studie naar mogelijke gezondheidsvoordelen van biologisch voedsel. Daarvoor werden leghornhennen gebruikt die al meer dan 25 generaties achtereen hetzelfde voer krijgen. Een groep van deze hennen werd op biologisch kippenvoer gezet en een groep kreeg vergelijkbaar kippenvoer, maar dan gewoon geteeld. SCHOP De groepen werden twee generaties gevolgd onder meer aan de hand van bloedanalyses. Het im-

NRUW

muunsysteem van alle groepen reageert alerter, blijkt uit het onderzoek. Adriaansen: ‘Het immuunsysteem krijgt door verandering van voer een schop onder zijn kont. Niet alleen de gezondheidsweerstand verandert, ook de hormoonhuishouding en daarmee de stressgevoeligheid, wordt beïnvloed. Daarbij maakt het niet uit of het om biologisch geteeld voedsel gaat of om gewoon voer. Welk dieet het beste is, is niet te zeggen.’ Waarmee dus de eeuwenoude discussie of biologisch geteeld voedsel al dan niet gezonder is, nog steeds niet is beslecht? ‘Klopt’, zegt Ruth Adriaansen. ‘Uit dit onderzoek blijkt dat het allemaal veel ingewikkelder in elkaar steekt. Ieder individu reageert anders op stress, en daarmee op voedsel. Hoe is niet te voorspellen. Het onderzoek heeft veel nieuwe onderzoeksvragen opgeroepen. Voortschrijdend inzicht, voortschrijdende wetenschap.’ Broer Scholtens

>> PHYTOPHTHORA

6DPHQZHUNLQJPHW1RRUG.RUHD De Europese Unie heeft een project van Wageningse plantenwetenschappers in Noord-Korea goedgekeurd. De komende drie jaar gaan ze samen met Noord-Koreaanse onderzoekers aardappels ontwikkelen met duurzame resistentie tegen Phytophthora. Ook komen twee Noord-Koreanen een PhD-training volgen bij de Plant Sciences Group. AS

>> ONDERZOEKSBONUSSEN

0LOMRHQYRRUOHHUVWRHOJURHSHQ De raad van bestuur heeft de tweejaarlijkse onderzoeksbonussen vastgesteld. Acht groepen krijgen 50 duizend euro aan bonus en zestien groepen krijgen 35 duizend euro. De leerstoelgroepen Microbiologie (Willem de Vos), Entomologie (Marcel Dicke), Nematologie (Jaap Bakker), Fytopathologie (Pierre de Wit), Plantaardige Productiesystemen (Ken Giller), Milieusysteemanalyse (Rik Leemans) en de voedingsgroepen Nutrition and Health (Frans Kok) en Nutrition and Epidemiology (Pieter van ’t Veer) krijgen de hoofdprijs van vijftigduizend euro. Zij zijn dit jaar als excellent beoordeeld door een visitatiecommissie. AS

>> KNAW

FOTO: IMAGESELECT

:HLMHUVLQ-RQJH$NDGHPLH

,HGHULQGLYLGXUHDJHHUWDQGHUVRSVWUHVV

LQEULHI WAGENINGEN & NORTH KOREA >> Wageningen university will be working with North Korea in an EUfunded project to develop blightresistant potatoes.

RESEARCH BONUSES >> The executive board has decided that eight excellent chair groups will be rewarded with 50 thousand euros and 16 good groups will get 35 thousand. Almost a million euros in total.

:(,-(56,1<281*$&$'(0< >> Biochemist Dolf Weijers has been appointed to the KNAW’s Young academy for high-achieving postdoctoral researchers.

Dolf Weijers, assistent professor bij de leerstoelgroep Biochemie, treedt toe tot De Jonge Akademie van de KNAW. Die bestaat uit onderzoekers die nog geen tien jaar geleden zijn gepromoveerd en zich inmiddels wetenschappelijk hebben bewezen. Weijers ontving in 2006 een Vidi-subsidie van NWO en kreeg de prijs voor jong talent van de Nederlandse Vereniging voor Moleculaire Biologie en Biochemie. AS 9DQGH]HDUWLNHOHQYHUVFKHHQHHQ XLWJHEUHLGHUHYHUVLHRSUHVRXUFH ZXUQO'DDUVWDDQRRNGHDUWLNHOHQ !!+RXGLQJERHUEHSDDOWDDQWDO]LHNHNRHLHQ !!3OHLGRRLYRRUWUDQVJHQHJHZDVsen


5(63ZHWHQVFKDSLQGG

10 >> achtergrond

Beroepstraject

RESOURCE — 19 27 augustus november2009 2009

5(63DFKWHUJURQGQLHXZVLQGG

achtergrond << 11

Nieuwe leerwegen

Om tot volwaardig hoger onderwijs te komen, moet de overheid beroepsgerichte masteropleidingen goedkeuren en financieren. De hbo’er krijgt dan eindelijk een volwaardige status. Een voorschot op het werk van de Commissie Veerman. tekst: Albert Sikkema / illustratie: Sebastiaan Donders

E

en voorbeeld. Het onderwijsinstituut van Wageningen Universiteit wil drie masteropleidingen samenvoegen. Hydrology and Water Quality, Metereology and Air Quality en Soil Science moeten per september 2011 opgaan in een nieuwe opleiding met de werktitel Earth and Biosphere. De werkgroep Earth Sciences van de universiteit rondde onlangs een rapport af waarin de contouren van de nieuwe opleiding zijn beschreven. ‘Doel is om te komen tot een academische Master. Beroepsgerichte vakken komen niet terug in de nieuwe opleiding’, zegt opleidingsdirecteur Theo Lexmond. ‘Bijgevolg past onderwijs dat hoog wordt gewaardeerd door studenten en werkgevers, zoals het vak Technical Concepts in Water Engineering, niet meer in deze academische Master.’ Lexmond nam daarom contact op met Jos Wintermans, opleidingsdirecteur Land en Water Management bij Van Hall Larenstein (VHL) in Velp. Zijn vraag: kunnen we dit onderwijs behouden door een beroepsgerichte Master op het gebied van technisch waterbeheer te starten? ‘Er is op de arbeidsmarkt behoefte aan technische waterbeheerders en het past in ons onderwijshuis’, zegt Lexmond. ‘VHL moet wat mij betreft de kar trekken bij zo’n opleiding. De universiteit kan bouwstenen aanreiken. Maar ik heb nog geen antwoord op mijn voorstel.’

SPEELVELD Wintermans wil wel, maar kan nog niet. ‘Ik zie het als een kans, maar we hebben een goed speelveld nodig.’ Hij wijst op het bekostigingsmodel hoger onderwijs. De overheid

financiert geen hbo-masters, enkele uitzonderingen daargelaten. En het onderwijs volledig door de studenten laten betalen, is niet haalbaar. Wil dit plan slagen, dan moet de overheid worden overtuigd dat deze nieuwe professional master inspeelt op een grote marktvraag en dat marktpartijen uiteindelijk bereid zijn de opleiding voor de studenten te bekostigen. Inhoudelijk ziet de Velpse onderwijsdirecteur brood in de opleiding. Tot enkele jaren geleden bood hij een master aan op het gebied van watermanagement, gevalideerd door de Open University in Engeland. Maar toen VHL toetrad tot Wageningen UR, sneuvelde deze constructie met de Engelse universiteit, en daarmee de opleiding. ‘Mijn plan was: een Master of Science met een sterk professioneel karakter, aangeboden door Wageningen UR, ingevuld door VHL, met bouwstenen van de universiteit. Maar de Raad van Bestuur zei: dat past niet in ons aanbod. Ook zou de opleiding niet voldoen aan de criteria van het Nederlandse accreditatieorgaan dat de opleiding moest goedkeuren.’ Wil het gaan lukken, concludeert Wintermans, dan moet de overheid de professional master bekostigen. Daarmee geeft hij advies aan Cees Veerman, die door minister Plasterk is gevraagd om het onderwijsstelsel door te lichten. Plasterk wil een diverser onderwijsaanbod van de universiteiten en hogescholen, om in te spelen op de uiteenlopende onderwijsbehoeften van studenten. Veerman moet onder meer nagaan of het huidige onderwijsstelsel een gevarieerder aanbod in de weg staat. Het stelsel met bachelor- en masteropleidingen biedt

‘Uiteindelijk is de bekostiging van opleidingen een knelpunt’



12 >> achtergrond

TIME FOR A CHANGE IN DUTCH HIGHER ED The Veerman Commission is looking at whether the current Dutch higher education system stands in the way of variety. Wageningen UR educationalists say it does. Mainly because such a strong distinction is made between academic university course and applied science ‘HBO’ courses, such as those taught at VHL. HBO courses and students are wrongly seen as lower level, says Ab Groen. The same degree should be awarded for academic and for more hands-on courses. Transcripts show exactly what students have done. And Government should fund both types of course. Rene Kwakkel points out that all students benefit from two-way traffic between university and HBO courses: the difference between academic and applied is not really so clear-cut. An example: the university got rid of a technical MSc module on water engineering. Yet there is a big demand for water managers with technical insight. VHL wants to run the course but ‘we need a level playing field’, says course director Jos Wintermans. The full story? resource.wur.nl/en

in principe veel mogelijkheden en flexibiliteit voor studenten, vinden veel onderwijsdirecteuren bij de hogeschool en universiteit. Zo werkt Wintermans samen met de Wageningse hoogleraar Arnold Bregt op het gebied van geo-informatie. ‘We bieden al een gecombineerd minorvak aan en verkennen de mogelijkheden van een gezamenlijke majorspecialisatie’, zegt Wintermans. Ook directeur Hans Hardus in Leeuwarden roemt de samenwerking met de Wageningse GIS-groep. Verder is de samenwerking met de Wageningse opleiding Management of Marine Ecosystems uitstekend, zegt hij. MEERWAARDE Opleidingsdirecteur René Kwakkel van de universiteit heeft samen met VHL in Wageningen een doorstroomminor ontwikkeld voor hbo’ers Dier- en Veehouderij. ‘Dat is een groot succes. De studenten kunnen proeven aan de universiteit in een minor, 95 procent komt later een MSc volgen.’ Kwakkel ziet een eenjarige professional master op de hogeschool wel zitten, waar ook universitaire studenten na hun Bachelor kunnen instromen. ‘We hebben er wel eens over gepraat met VHL. Maar ja, toon de meerwaarde van zo’n opleiding maar eens aan bij het accreditatieorgaan.’ Wat knelt bij de samenwerking, zijn de goedkeuring en bekostiging van nieuwe opleidingspaden. Idealiter levert de universiteit onderzoekers af; de hogeschool leidt op voor de beroepspraktijk. Maar in praktijk komt zo’n kwart van de universitair afgestudeerden in het onderzoek terecht, de rest zoekt een baan bij een bedrijf of ingenieursbureau. Die grote groep zou een professional master in plaats van een academische opleiding kunnen volgen, maar wie gaat dat betalen en wie strijkt de collegegelden en diploma-uitkering straks op? Bij nieuwe leerwegen concurreren de universiteiten en hogescholen om erkenning en geld. De kern van het probleem, vindt opleidingsdirecteur Hans Hardus in Leeuwarden, is dat de onderwijsinstellingen per diploma betaald krijgen. ‘De universiteiten en hogescholen waren geen concurrenten, totdat de marktwerking zijn intrede deed in het onderwijs. Alle bestuurders willen groeien; de gevolgen zien de docenten maar op te lossen. De overheid zou moeten betalen voor kwaliteit, in plaats van voor productie. Mogen we de lat weer hoog leggen? Dan kunnen we stoppen met fancy studies als Europa- en Communicatiekunde, kunnen de universiteiten terug naar hun core business en kunnen wij ons weer richten op de arbeidsmarkt.’ VISIE ‘Uiteindelijk is de bekostiging van opleidingen een knelpunt’, zegt opleidingsdirecteur Hans van Rooijen in Velp. ‘Maar achter die bekostiging zit een visie, ontwikkeld door ministers als Ritzen en Plasterk – mensen uit de wetenschappelijke wereld. In die visie is de hbo-bachelor niet gelijkwaardig aan de universitaire bachelor. Bovendien kunnen wij geen master op onze opleidingen zetten

en de universiteiten wel.’ Daarom zegt zijn collega Wintermans: ‘We hebben een bekostigingsmodel nodig dat de professional master legitimeert.’ Ab Groen, directeur Onderwijs en Onderzoek van Wageningen UR, is het met hem eens. Hij is ook gecharmeerd van de actie van opleidingsdirecteur Theo Lexmond om samen met de hogeschool tot een professional master te komen. ‘De raad van bestuur wil toe naar integrale onderwijsinstituten, met daarbinnen leerwegen die zich onderscheiden op basis van hun eindtermen. Daarbij hoort een volwaardige en wettelijk erkende beroepsgerichte leerweg, met professional masters en beroepsgerichte promovendi, naast de academische leerweg. Beide zijn nodig.’ Je moet die twee hoofdleerwegen wel scherp definiëren, vindt Groen. In de academische leerweg doe je kennis en vaardigheden op om nieuwe kennis te ontwikkelen, in de professionele leerweg om kennis toe te passen. Als dat staat, kun je flexibele verbindingen leggen tussen beide leerwegen. MENGVORMEN Nieuwsgierige en slimme studenten in een beroepsgerichte bachelor kunnen een voorbereidend vakkenpakket volgen om de studie te vervolgen bij een academische master. En academische studenten die niet in het onderzoek verder willen, kunnen omschakelen naar een professional master. Mengvormen voor individuele studenten zijn zelfs denkbaar, zegt Groen, maar de grote vraag wordt dan: wat komt er op het diploma te staan? Groen meent dat het onderscheid tussen hbo- en wodiploma’s dan kan verdwijnen. ‘Er kan één diploma voor

‘Als je denkt dat de hogeschool mindere studenten heeft, is het lastig de barrière te slechten’ hoger onderwijs komen, met een supplement erbij wat de student heeft gedaan.’ Ook moet het onderscheid in bekostiging tussen instellingen verdwijnen, vindt hij. ‘Je financiert dan academische en professionele opleidingen, waarbij het bedrag afhangt van de kosten van de leeromgeving.’ Erkenning en bekostiging van de verschillende opleidingen door de overheid zijn belangrijke randvoorwaarden, die de Commissie Veerman moet oplossen, vindt Groen. Maar het onderwijsveld moet ook veranderen, benadrukt hij. ‘Heel belangrijk is wat er in de hoofden van mensen zit. Als je denkt dat de hogeschool mindere studenten heeft en de universiteit betere, dan is het lastig de barrière te slechten. Je moet vaststellen dat de studenten verschillende leerdoelen hebben en dat verschil moet je definiëren in de eindtermen.’



wetenschap << 13

TENURE TRACK HINKT OP TWEE GEDACHTEN Is de tenure track alleen bedoeld voor toptalent of moet de hele wetenschappelijke staf van Wageningen Universiteit eraan voldoen? Die vraag houdt de gemoederen flink bezig, sinds de Raad van Bestuur strenge criteria voor dit nieuwe loopbaanbeleid bekend maakte. De regels voor toptalent liggen vast, zegt rector Kropff, maar hij gaat overleggen over andere regels voor het zittend personeel.

ON THE WRONG TRACK? FOTO: GUY ACKERMANS

Alle kenniseenheden hebben de Raad van Bestuur geadviseerd aan welke kwaliteitscriteria een Wageningse wetenschapper moet voldoen voor een aanstelling of om promotie te maken. Johan Feenstra droeg bij aan het advies van de Environmental Sciences Group. Hij kwam met criteria waar zestig tot zeventig procent van de wetenschappelijke staf aan voldeed. ‘De rest zat er tegenaan’. De criteria die de Raad van Bestuur daarna vaststelde, waren aanzienlijk zwaarder. ‘Het gaat om een puntensysteem’, legt Feenstra uit. ‘Wij gaven punten voor publicaties in alle ISI-tijdschriften, de Raad van Bestuur honoreert alleen publicaties in de toptijdschriften. Van ons kreeg een onderzoeker ook credits voor boeken, bij het bestuur niet. Om de benodigde 25 credits per jaar te kunnen halen, moeten onze docenten vier artikelen in toptijdschriften publiceren. Dat halen maar weinig mensen.’ Ook de acquisitie-eisen werden verhoogd. ‘De Raad van Bestuur stelt dat een docent (UD) in een periode van zes jaar vier substantiële projecten van twee ton moet binnenhalen. Ofwel: hij moet onderzoeksfinanciering voor vier promovendi of postdocs binnenhalen. Er zijn niet veel docenten die dat redden.’ De strenge eisen van het bestuur zijn bedoeld om toptalenten aan te trekken. Richtsnoer waren bijvoorbeeld de eisen die NWO stelt bij de toekenning van de prestigieuze Veni-, Vidi- en Vici-beurzen. Voor die NWO-kandidaten gelden zware publicatiecriteria. Daar zijn de tenure-trackcriteria van afgeleid. Slechts vijf à a tien procent van de onderzoekers bij de universiteit voldoet aan deze criteria. Ondertussen leggen personeelsconsulenten in voorlichtingsbijeenkomsten van de kenniseenheden uit dat al het wetenschappelijk personeel aan de instapeisen van tenure track moet gaan voldoen. Dat wil zeggen: de criteria gelden voor nieuwe personeelsleden, maar ook voor personeelsleden die een loonschaal erbij willen of promotie willen maken. Bovendien krijgen hoogleraren brieven van hun kenniseenheid dat het zittend personeel over drie jaar aan de nieuwe criteria moet voldoen. Over drie jaar worden deze hoogleraren beoordeeld op de resultaten. Rector Martin Kropff hecht aan het onderscheid tussen het carrièrepad voor wetenschappelijk talent en de beoordeling van zittend personeel. ‘We hebben twintig vacatures per jaar op de universiteit. Op die plekken willen we jong talent aantrekken dat de potentie heeft hoogleraar te

Slechts vijf à a tien procent van de onderzoekers voldoet aan de tenure-track-criteria.

worden. Als dat talent instapt op ud-niveau, moet het aan onze eisen voor docenten voldoen en in zes jaar toegroeien naar de vereisten voor de functie van hoofddocent. Dat groeipad is de eigenlijke tenure track, waarbij goede ambitieuze mensen de kans krijgen op een baan en promotie.’ De andere lijn van beleid is om het algemene kwaliteitsniveau te verhogen. ‘We hebben veel goede leerstoelgroepen, bleek tijdens de visitatie. Niettemin moeten we een nieuwe kwaliteitsslag maken om internationaal toonaangevend te worden of te blijven. Daarbij verwacht ik maatwerk, rekening houdend met de persoon, het vakgebied en het team.’ Kropff is verbaasd dat hoogleraren van hun kenniseenheid horen dat het zittende personeel binnen drie jaar aan de aanvangseisen voor tenure track moet voldoen. ‘We kunnen niet opeens de eisen voor een universitair docent of hoofddocent veranderen.’ Daarom heeft Kropff dinsdag besloten pas op de plaats te maken. Een goed gesprek met de directeuren van de onderzoekscholen en de kenniseenheden moet leiden tot een helder en haalbaar plan. Hij hoopt dat plan over enkele weken te presenteren. Albert Sikkema

Wageningen’s new tenure track plans are a hot topic. Only five to ten percent of Wageningen’s researchers meet its criteria. So could the criteria be too strict? Criteria proposed by the ESG were met by at least sixty percent of academic staff. But the board went for higher standards, only giving points for publication in top journals and expecting staff to acquire four major projects in six years. The aim is to attract top new talent. So one burning question is: will the same criteria apply to established staff as to new appointments? In view of the outcry, Martin Kropff plans to go back to the drawing board. The full story? resource.wur.nl/en



14 >> beeld


5(63LQEHHOGLQGG

beeld << 15 JONGE WERKNEMERS OP SCHOOT Donderdag 12 november was de eerste bijeenkomst van Young WUR. Aan de hand van vragen als ‘Wie is je grote voorbeeld?’en ‘Waar ben je trots op?’, raakten de honderd jonge deelnemers aan de praat. Voor het laatste onderdeel gingen de aanwezigen in een kring staan. Iedereen ging tegelijkertijd door de knieën en kwam zo op de schoot van de achterbuurman terecht. Na de fyNM / sieke kennismaking werd er vrolijk geborreld. Foto: Evelien Rutgers

YOUNG EMPLOYEES ON YOUR LAP Thursday 12 November saw the first Young WUR meeting. Questions such as ‘Who is your biggest role model?’ and ‘What are you proud of?’ broke the ice among the one hundred young participants. Then they had to stand in a circle. Everyone bent their knees at once, ending up on the lap of the person behind them. After this physical encounter it was time for the drinks party.


5(63LQEHHOGLQGG

16 >> achtergrond

SPONZEN

FOTO MAX JANSE

tegen kanker

RESOURCE — 19 27 augustus november2009 2009

5(63DFKWHUJURQGLQGG

achtergrond << 17

De leerstoelgroep Bioprocestechnologie gaat in de Rode Zee op zoek naar sponzen die zich met bijzondere chemicaliën beschermen. In Wageningen moeten deze dieren zo worden gedresseerd dat ze in een bioreactor medicijnen gaan produceren. tekst: Hans Wolkers

O

nder het zeeoppervlak woedt een oorlog op leven en dood, waarbij geen middel wordt geschuwd. Zeedieren die zich niet kunnen verplaatsen, zoals sponzen, lijken een weerloze prooi voor belagers, maar niets is minder waar. Deze dieren hebben in de productie van chemische, biologisch actieve stoffen, een effectieve verdediging tegen vijanden gevonden. Omdat sponzen gespecialiseerd zijn in chemische oorlogvoering herbergen zij talloze stoffen die, zoals nu blijkt, meer dan nuttig zijn voor de mens. Sommige van die stoffen blijken bijvoorbeeld effectief te zijn tegen ziekten, waaronder kanker en het aidsvirus. Amerikaanse onderzoekers ontdekten bijvoorbeeld begin dit jaar in een glasspons voor de kust van Florida een veelbelovend middel tegen alvleesklierkanker. Sponzen blijken opeens breder inzetbaar dan allen als doucheattribuut.

FOTO: MAX JANSE

CHEMISCH WAPENARSENAAL Het idee om chemische stoffen uit dieren in te zetten als medicijn is er al sinds de jaren negentig. En sponzen zijn goede kandidaten. Met maar liefst zo’n vijftienduizend soorten die druk zijn hun chemisch wapenarsenaal up to date te houden is het potentieel voor medicijnen enorm. Niet voor niets komt maar liefst driekwart van de gepatenteerde stoffen tegen kanker en zo’n dertig procent van potentieel nieuwe medicijnen op natuurbasis uit sponzen. Prof. dr. ir. Rene Wijffels, van de leerstoelgroep Bioprocestechnologie, onderzoekt al een jaar of tien hoe je medicijnen uit sponzen duurzaam en efficiënt kunt produceren. ‘In zo’n tien procent van de sponzen vind je stoffen die giftig zijn voor cellen, en daarom een mogelijke basis voor medicijnen kunnen zijn.’ Vertelt hij. ‘Sponzen geven dus een enorm hoge hit rate en zijn daardoor aantrekkelijk als studieobject.’ WEDLOOP Voor Wijffels is de ontdekking van een spectaculair stofje zoals batzelline dan ook geen verrassing. ‘Sponzen moesten zich door de evolutie heen beschermen tegen invasies van cellen die probeerden ze te overwoekeren. Dan is een effect op de celdeling van vijandelijke cellen een logisch verdedigingsmechanisme’, licht hij toe. ‘Om te voorkomen dat ze zelf last van hun eigen verdediging hebben, moeten de stoffen selectief de vijand aanpakken.’ Het suc-

ces van batzelline staat niet op zichzelf. Er zijn sponzen ontdekt die ook stoffen produceren die bacteriën en virussen aanpakken. Wijffels werkt met enkele medicinale sponzensoorten uit de Middellandse Zee die stoffen bevatten tegen de huidziekte psoriasis, tegen kanker en tegen bacteriën. Doel is de sponzen te kweken en zo uiteindelijk duurzaam medicijnen te produceren. ‘Zo af en toe huren we ter plek-

‘Hoewel sponzen eenvoudige dieren zijn, is de kweek verbazend moeilijk’ ke een huis langs de kust dat we dan tijdelijk als lab inrichtten’, vertelt Wijffels. ‘Zo ben je verzekerd van zowel vers zeewater als verse sponzen.’ Maar de groep screent ook nieuwe sponssoorten. ‘Er is op dit moment een wedloop gaande op de nog niet onderzochte plaatsen’, vertelt Wijffels. ‘Samen met dr. Shirley Pomponi van het Harbor Branch Oceanographic Institution in Florida plannen we op dit moment een groot screeningsproject in de Rode Zee. Van de sponzensoorten daar is nog weinig bekend, in tegenstelling met de uitgekamde Middellandse Zee.’ Wijffels wil in het voorjaar van 2010 met dit project van start gaan. Momenteel is


5(63DFKWHUJURQGLQGG

18 >> achtergrond

SPONGES TO FIGHT CANCER The Bioprocess technology chair group is going to look for sponges in the Red Sea which defend themselves with special chemicals. Some of these substances can be used to combat diseases such as cancer and Aids. An example is batzelline, discovered in a glass sponge off Florida earlier this year. It can fight pancreatic cancer. The scientific race is on to find sponges with potentially medicinal chemicals. The Wageningen project, with a Florida oceanographic institution, starts next Spring. Back in Wageningen, the sponges will have to be trained to produce medicines in a bioreactor. This is because it is expensive and difficult to produce sponge molecules synthetically, and not sustainable to plunder the seas for them. Getting sponges to give up the secrets of their chemical arsenal is tough going though. “It’s amazingly difficult to breed them’, says Prof. Wijffels. Full story? resource.wur.nl/en

er geld voor één aio, maar dat moeten er twee of drie worden, hoopt Wijffels. Omdat de Rode Zee-soorten nog lang niet allemaal beschreven zijn, gaat er ook een taxonoom mee. Voor succes moet je wel wat geluk hebben, maar ‘dat moet je ook een beetje afdwingen’, vindt de procestechnoloog. VOEDZAAM SOEPJE Volgens Wijffels is het synthetiseren van de bioactieve sponzenmoleculen theoretisch mogelijk maar moeilijk en duur, omdat de moleculen zeer complex zijn. Hierdoor zijn er veel reactiestappen nodig om tot het eindproduct te komen. De wetenschap blijft daarom aangewezen op de sponzen zelf. Op grote schaal vangen en verwerken van sponzen is zowel vanuit ecologisch als financieel oogpunt niet slim. Kweken is een betere optie. Procestechnoloog Wijffels verwacht het meeste van de productie met sponscellijnen die je onder optimale condities de gewenste moleculen laat produceren. Het kweken en in leven houden van sponscellen in een bioreactor

‘Er is op dit moment een wedloop gaande’ om zo tot een gecontroleerde productie van biologisch actieve stoffen te komen, is niet eenvoudig. Wijffels werkt ook bij dit onderzoek samen met Harbor Branch Oceanographic Institution. Het lijkt een simpele taak: je vangt, of liever, je plukt een spons, isoleert de sponscellen, stopt die in een voedzaam soepje en vervolgens kweek je de cellen in een bioreactor. Dan is het hopen dat de sponscellen doen wat van ze verwacht wordt: zich delen en medicijnen produceren. Maar de sponzen werken slecht mee en weigeren hun ge-

heimen te onthullen. ‘Hoewel sponzen zulke eenvoudige dieren zijn is de kweek verbazend moeilijk’, legt Wijffels uit. Er is nog weinig bekend over hun groei en metabolisme, en sponzen houden is verbazend moeilijk. Blijkbaar stellen ze ondanks hun eenvoudige bouw hoge eisen aan hun omgeving. Daarom zal het nog wel even duren voordat een sponscellijn daadwerkelijk operationeel is. ‘Het gaat niet zo snel’, zegt Wijffels.


5(63DFKWHUJURQGLQGG

wetenschap << 19

NIEUWE MIER STOND AL 23 JAAR OP DE PLANK ð 1HGHUODQGLVVLQGVNRUWRŌFLHHOHHQQLHXZHVRRUW rijker, de plaagmier. ð ,Q:DJHQLQJHQNRPWKHWEHHVWMHDOELMQDHHQNZDUW eeuw voor: bij Alterra in een buisje sterk water.

VERKOELING EN WARMTE De plaagmier is waarschijnlijk vanuit centraal- Azië onze contreien binnengedrongen. Meegelift met iets of iemand, want vliegen kan het insect niet. Volgen kenners is deze exoot al tientallen jaren in ons land, alleen wist niemand dat: hij lijkt nogal op de gewone wegmier. De plaagmier heet zo omdat hij massaal huizen binnendringt op zoek naar warmte (winter) of verkoeling (zomer). Met die plaag valt het wel mee. Buiten enkele grotere steden is het dier nog niet gesignaleerd.

ALTERRA NEGLECTS ANT

FOTO: BART DE GOUW

Mierenkenner Bram Mabelis van Alterra kan er de grap wel van inzien. Zeker in combinatie met de wetenschappelijke naam van het beestje: Lasius neglectus. Mabelis had de ‘genegeerde mier’ 23 jaar lang in zijn verzameling staan. Een nieuwe Nederlandse soort onder handbereik, maar hij had het te laat in de gaten. Mabelis kreeg de mier in 1986 in handen toen hij door bewoners van een wijk in Leiden werd ingeschakeld. De bewoners hadden last van een forse kolonie kleine mieren. Volgens een rapporteur van de Hoofdinspectie Milieuhygiene ging het om Lasius alienus. Maar Mabelis zag meteen dat dat niet klopte. ‘Die vertoont heel ander gedrag. Dit was een grote kolonie met veel koninginnen en de L. alienus heeft maar één koningin. Bovendien vlogen de jonge gevleugelde koninginnen niet uit om zich elders te vestigen.’ Het was dus een andere soort, concludeerde Mabelis. ‘Maar welke? Ik kwam er niet uit. En ik heb er ook geen moment aan gedacht dat het een nieuwe soort zou kunnen zijn.’ Dat kwartje viel een paar jaar later toen André van Loon van het European Invertebrate Survey Nederland een artikel schreef over een nieuwe mierensoort die hij had ontdekt in Boedapest. ‘Toen was het me duidelijk: dat is ‘m. Ik heb meteen de naam op het etiketje van het buisje veranderd. L. neglectus? In plaats van L. alienus??? Dat ene vraagteken bleef, omdat de determinatie nog geverifieerd moest worden.’

Bram Marbelis en de genegeerde mieren.

Mabelis meldde zijn vondst aan bij zijn collega’s van de mierenwerkgroep van de Entomologische Vereniging. ‘Maar verificatie bleef uit. Niemand pikte het op.’ Zo bleef onbekend dat de plaagmier ons land al in 1986 koloniseerde. De mier kwam bij Mabelis pas weer in beeld toen eind vorig jaar diverse kranten meldden dat de mier oprukte naar onze grenzen. ‘Journalisten belden me of-ie al in ons land voor kwam.’ Mabelis antwoordde dat dat niet bekend was. Een leugentje om bestwil. Verificatie had immers nog steeds niet plaatsgevonden. Daar kwam het uiteindelijk van toen Mabelis naar de universiteit van Gent moest. ‘Ik dacht: ik neem dat buisje mee.’ De Gentse deskundige Wouter Dekoninck bevestigde dat het om de plaagmier ging. Mabelis bracht daarna Van Loon op de hoogte van de aanwezigheid van de plaagmier in Nederland. Beiden verschenen begin deze maand in Vroege Vogels om over de mier te vertellen. In opdracht van het minsterie van LNV verschijnt binnenkort zelfs een risicoanalyse van de plaagmier. Geschreven door Van Loon. Volgens Mabelis valt het wel mee met die plaag. Het beestje is naast Leiden alleen in Son, Maastricht, Wassenaar en Katwijk aan Zee gesignaleerd. De beestjes zijn hooguit lastig als ze massaal het huis binnendringen. Dat doen ze in de winter vanwege de kou en in de zomer ter verkoeling.’ Roelof Kleis

There’s a new species in the Netherlands: the invasive Lasius neglectus ant. A good name for it at Alterra, where a specimen has been neglected for 23 years. In 1986, Bram Mabelis was called in by Leiden residents to examine a large colony identified as the common L. alienus. Bram was doubtful: this ant had many queens, L. alienus only one. Then L. neglectus was identified in Budapest in 1990, and Mabelis changed the label on the jar to ‘L. neglectus?’ The question mark stayed there until this year, when Mabelis’s hunch was confirmed. The ministry of LNV is doing a risk analysis on the so-called plague ant. It won’t be that bad, says Mabelis. It might invade houses seeking warmth in winter or coolness in summer. 7KHIXOOVWRU\" resource.wur.nl/en


5(63DFKWHUJURQGLQGG

20 >> M.I.

BESTEL MAAR EBS; DIENT HET GEMAK DE MENS? Het Electronisch Bestel Systeem EBS werd vier jaar geleden geïntroduceerd binnen Wageningen UR. Op dit moment loopt 56 procent van de inkopen via het systeem. Per 1 januari 2010 is EBS verplicht. Wat levert samen bestellen op? tekst: Nicolette Meerstadt / illustratie: Henk van Ruitenbeek

Tijs Breukink Raad van Bestuur ‘In het verleden werden per bestelling door decentrale eenheden heel veel handelingen verricht, zoals bestellen, verwerken in bijvoorbeeld chemicaliënregistratie en factureren. Zo werden de rekeningen voor accordering door de organisatie gestuurd en handmatig in de boekhoudsystemen verwerkt. Ook dat vergde tijd en aandacht van de decentrale eenheden. Het EBS verandert niets aan deze processen maar zorgt ervoor dat ze efficiënt en elektronisch verwerkt worden, wat uiteindelijk tijd bespaart. Het EBS zorgt er bovendien voor dat alle bestellers gebruik kunnen maken van de collectief afgesloten contracten. Hierdoor besparen wij jaarlijks 12 miljoen euro aan inkoopuitgaven. Dat bedrag komt ten goede aan onderwijs en onderzoek bij Wageningen Universiteit en Van Hall Larenstein en aan een concurrerender tariefstelling bij de instituten.’

Loes Helbers management assistente Veligheid en Milieu, Facilitair Bedrijf ‘Inmiddels werk ik vier jaar met EBS. Ik vind het een goed systeem, hoewel het in het begin erg wennen was. De cursus van een dag was zeker niet genoeg om het te begrijpen. Het vergt doorzettingsvermogen om EBS in de vingers te krijgen. ‘Interne dienstverlening moeten we via EBS-intern laten lopen. Daar zitten veel stappen in, zoals bijvoorbeeld de fiattering. Contactpersonen hebben vaak de benodigde gegevens niet paraat, zoals een grootboeknummer en een kostenplaats. Daardoor duurt het soms weken voor een

bestelling rond is. Maar als het eenmaal lukt, worden de financiën automatisch op de achtergrond afgehandeld. Dat is wel handig voor Financiën, maar in feite verplaats je voor een deel het werk. ‘Bij een nieuw systeem ziet iedereen wolven en beren. Maar ik maak er wel wat van. Als we met z’n allen besluiten om dit systeem te gebruiken dan moet je het ook allemaal doen. Zo werkt dat nou eenmaal in een grote organisatie.’

Herman van Eck universitair docent plantenveredeling. ‘Met één telefoontje regel ik jaarlijks voor de studentenexcursie een bus. Dat gaat net zo snel als uitleggen aan het secretariaat dat er een bus besteld moet worden. Je bestelt geen artikel als een rolletje plakband, maar maatwerk met betrekking tot het aantal passagiers, de bestemmingen en de tijden. Vandaag kwam de rekening. Op het secretariaat werd mij fijntjes verteld dat dit dus voortaan niet meer kan. Toen gingen we in het EBS ontdekken hoe je een bus regelt. Na een tijd tevergeefs zoeken zijn we maar gestopt. Wat is eigenlijk de reden dat er naast het EBS geen procedure mág bestaan voor een losse rekening? Wie wordt hier nou beter van? Misschien kun je een boekhouder door automatisering wegbezuinigen, maar je legt het werk bij de leerstoelgroep neer. Mag ik me alsjeblieft concentreren op onderwijs en onderzoek?’

Nicole Poldervaart-Jenje hoofd afdeling Inkoop ‘EBS bestaat uit meer dan honderd catalogi met producten en diensten. Voor alles wat daar niet in staat, kunnen


5(63PLSRVWLQGG

M.I. << 21

COMPULSORY EBS mensen een voorkeursleverancier en behoefteomschrijving toevoegen. Wij controleren of we al leveranciers hebben met gunstige tarieven. Soms keuren we bestellingen af, bijvoorbeeld voor kantoorartikelen die niet bij de contractleverancier worden besteld. Wat bestellers vaak vergeten is de kleine dingen, zoals een jaarlijks abonnement op een tijdschrift of lunch, via EBS te bestellen. Die zijn makkelijk via de telefoon geregeld. ‘Er is weerstand bij sommige afdelingen omdat mensen het gevoel hebben dat het meer tijd kost. Dat klopt ook wel als je net met het systeem begint. Maar budgethouders krijgen geen stapels facturen meer op hun bureau. Ook is de chemicaliënregistratie gekoppeld aan EBS. Die voordelen worden soms vergeten door gebruikers. ‘Als inkoper is EBS een mooi systeem om op te zetten. Je kunt efficiënter inkopen en goede contracten afsluiten. Het is alleen een pittig project om geïmplementeerd te krijgen in de hele organisatie. Proefbedrijven van PSG en ASG hebben er moeite mee omdat ze maar weinig bureaumomenten hebben en weinig bestellingen doen. Voor hen zoeken we naar mogelijkheden. Volgend jaar gaat ook VHL meedoen, maar dat proces komt nog. Als het goed is gaat de implementatie voor hen makkelijker, omdat we al veel problemen hebben opgelost.’

Maria Vonk-Pereira office-manager van het secretariaat van de Forumbibliotheek. ‘Als het allemaal loopt, is het een geweldig systeem. Dan is het simpel. Als je alle gegevens hebt om een factuur te maken, dan werkt het ontzettend snel. Maar het probleem is dat je dan wel de kostenplaats moet weten. Dat je moet

weten naar wie de factuur moet worden gestuurd. Nu worden die bestellingen vaak door individuele medewerkers gedaan. Die doen een bestelling, vragen een handtekening van de baas en sturen het weg. Wij moeten dan maar uitzoeken naar wie de rekening moet. Eigenlijk moet er een lijst komen van alle EBS-bestellers. Dat zou de oplossing kunnen zijn. Ik ben dus niet ongelukkig met EBS, maar blij is anders. Voorlopig is het een hele uitzoekerij.’

Peter Tamboer Facilitair manager Animal Sciences Group ‘Bij ASG draait het systeem technisch en organisatorisch goed. Momenteel is onze aanpak erop gericht om een honderd procent score EBS te halen. Alle bestellingen via dit systeem laten lopen, moet je misschien niet willen, ook al is dit binnen ASG wel de norm. De laatste vijf procent kost meer dan dat het oplevert en we hebben het dan vaak over uitzonderingen. ‘Voor goederen werkt het systeem prima. Mocht je onverhoopt een bepaald artikel niet in de catalogus kunnen vinden, kun je altijd bellen met de afdeling Inkoop, die het artikel in de meeste gevallen zonder problemen kan vinden. Voor buitenlandse bestellingen of internetbestellingen is het gebruik van EBS lastig, maar dit kun je ondervangen door intern een EBS-bon te maken, zodat de kosten in ieder geval in het systeem zitten. Voor diensten, bijvoorbeeld een dierenarts die moet komen, moet je een EBS nummer doorgeven dat op de rekening moet komen. Dat is misschien een beetje gedoe, maar uiteindelijk is het systeem efficiënt en kostenbesparend omdat het de administratie veel werk uit handen neemt en je hebt altijd een up-to-date inzicht in je budget.’

How do users feel about the electronic ordering system, EBS, which is compulsory from 1 January 2010? A Board member: It will save time in the end. And collective contracts will save 12 million euros. A Facilities manager: It took some getting used to, but it’s a good system. Less work for the finance department. A Senior lecturer: Please can I get on with my teaching and research? A Head of purchasing: For a buyer it’s a beautiful system. It’s only timeconsuming at the start. A Library manager: I’m not unhappy with it but I’m not exactly happy either. A lot of hassle. An Animal Sciences manager: It works fine for goods. For services and overseas orders we have alternatives. The full story? resource.wur.nl/en


5(63PLSRVWLQGG

22 >> post / puzzel post OOK EEN MENING? Mail je reactie naar [email protected].

Heeft u de nieuwe huisstijlregels gezien? U en ik worden geacht de telefoon op te nemen met: ‘Goedemorgen, met Mijn Naam, Wageningen University, Wageningen UR’. En als ik een paper schrijf moet ik als affiliatie ‘Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR’ gebruiken en mag ik de naam van mijn onderzoeksgroep of –centrum niet eens meer noemen. Onze bestuurders hebben besloten dat Wageningen UR het A-merk is, dat Wageningen University slechts een submerk is, en dat mijn departement, centrum en leerstoelgroep helemaal geen merk zijn. Boven mag de naam Wageningen Universiteit niet meer worden gebruikt. Toevallig zat ik bovenop de beslissing, elf jaar geleden, om universiteit en DLO samen onder te brengen in Wageningen UR. Cees Veerman, destijds voorzitter

ILLUSTRATIE: ESTHER BROUWER

WAGENINGEN UNIVERSITEIT EEN B-MERK?

van het College van Bestuur, verzekerde de universiteitsraad dat Wageningen UR slechts een formele constructie zou zijn, een onzichtbare holding achter de sterke A-merken: de organisatieonderdelen. Zoals Unilever bijna onzichtbaar voor de consument verborgen zit achter het merk Bona. Ik hoor het hem nog zeggen. Hoe anders is het gelopen. Tien jaar later heten Bona, BlueBand, Dove, Omo, Unox, bij ons wel

degelijk allemaal Unilever. Ik vind dat het College van Bestuur (het enige echte bestuur van onze universiteit) de belangen van de universiteit slecht behartigt. Het CvB had nooit mogen toestaan dat de Raad van Bestuur van Wageningen UR de Wageningse Universiteit tot submerk degradeert. Dat CvB en RvB precies dezelfde personen zijn is daarvoor geen excuus. Naar mijn mening is dit alles onzinnig en volstrekt ongebruikelijk in de academische wereld. Ooit eerder gehoord van een universiteit die ‘onderdeel is van’? Ik doe dan ook lekker niet mee aan deze onzin en roep iedereen aan de universiteit op hetzelfde te doen. Als de holding Wageningen UR daardoor wat minder belangrijk wordt, dan lijkt me dat geen enkel probleem. Dan kunnen de salarissen ook wat omlaag.

Patrick Jansen calls on university staff to defy the latest directive to answer the phone with ‘Wageningen University, Wageningen UR’. You mustn’t mention your own group or centre either. Ever heard a university present itself like a sub-brand? What’s more, promises were made that Wageningen UR would stay behind the scenes. Now it’s as though Blueband, Dove and Omo were all called Unilever. Nonsense, says Jansen.

Dr. Patrick Jansen, leerstoelgroep Bosecologie en Bosbeheer, Centrum Ecosystemen, Departement Omgevingswetenschappen, Wageningen Universiteit, punt.

Full letters? resource.wur.nl/en

STUDIO STEENHUIS/MAARTEN GAILLARD

Hokjesdenken De hokjes van vorige week waren een makkie, mailden jullie. We zochten de woorden Klein Arboretum. Die tuin was heftig in het nieuws en kennelijk op ieders lippen. De roem gaat deze keer naar: woonvereniging Onder de Magnolia, barak 39 van Droef, Roelof Kleis, Heleen Boswijk, Gert-Jan Steeneveld, Huize EHIP, Mariëtte Broers, Cees Niemeijer, Dijkgraaf tWeeCee, Sportstichting Thymos, Asserpark afdeling 6A en het microbiologie lab. Horizontaal 1. Wordt voor waar aangenomen 6 Cees die pleit voor vernieuwend onderzoek 11 (Kweekbare?) bron van kankermedicijnen 12 Hele kluif 14 Steiger of Stewart 15 Begon in 4 verticaal 16 Binair __, keurslijf volgens Plasterk 19

WAGENINGEN UR HOLDINGS

Over te slaan 21 Dat spel verovert de wereld 24 Troetelmarokkaan (3+1) 25 Benedenburen van de Finnen 30 Te elfder __ 31 Voertuig dat getrokken moet worden 32 __ the Queen (3+4) 36 Hondenkrant? 39 Dit Latijn is waar 40 + 42 Komt de universiteit over zeven jaar in 43 Dook in een buisje op

na 23 jaar 44 Ad __ 45 Modern klassiek. Verticaal 1. Via __, de weg naar Rome 2 Type laptop dat naar de Derde Wereld wordt geëxporteerd 3 Trendy 4 Daar werd de eerste pil geproduceerd 5 Doen welpen hun best

voor 6 Gaat over de campus lopen 7 Uitheems gebruik 8 George Bush zonder W 9 Negro of Carlo 10 __ Racing 11 Wageningse gezelligheidsvereniging 13 Werd ingeruild voor WNL en PowNed 17 Onnatuurlijk gemaakt 18 Brenda of Christopher 20 Dit bedrijf staat op springen 22 ‘De leukste tijd van je leven’ 23 Appelmoesversiering bij Van der Valk 26 Wezen dat zichzelf vaak noemt 28 __ Window, Hitchcock-klassieker uit 1954 29 Lichtgewicht 32 Wordt gebruikt door een ontevredene 33 Judoband 34 Economische samenwerking 35 Onderwijsdomein in de VS 36 Zit in een Italiaanse kruidenmix 37 Niet al te nozel type 38 Club die strijdt tegen het kamertekort 41 + 42 Zit in dezelfde kamer als 15 horizontaal. Gevonden? Mail ons uiterlijk woensdag op [email protected].


5(63PLSRVWLQGG

liefdewerk << 23

ERNST + KWAST Ernst Bos, econoom, LEI Den Haag

‘De schoonheid die je ziet, delen met anderen’ Ernst Bos is een schilderend econoom. Zelf ziet hij wel overeenkomsten tussen zijn beroep en zijn passie. ‘Een economisch model is een metafoor van de werkelijkheid. Het gaat om het weglaten van dingen. Dat is schilderen ook.’ Als kind al was-ie dol op de werken van Rien Poortvliet. De natuur als inspiratie. ‘Je ziet een landschap en wordt er verliefd op. En die schoonheid wil je delen, wil je overbrengen op anderen.’ Maar Bos maakt ook abstract werk. Altijd in olieverf. ‘Olieverf is prettig en makkelijk om mee te werken. What you see is what you get. Mooie, diepe, warme kleuren.’ Werk zien? www.virtualgalerie.com, zoekterm Bos. RK / Foto: Guy Ackermans

‘SHARING THE BEAUTY YOU SEE WITH OTHERS’ The painter economist: that’s Ernst Bos. He sees similarities between his profession and his passion. ‘An economic model is a metaphor for reality. It’s all about what you leave out. It’s the same with painting.’ As a child he was crazy about the work of Rien Poortvliet, who was inspired by nature. ‘You see a landscape and you fall in love with it. And then you want to share that beauty, communicate it to others.’ But Bos paints abstract works too. Always oil paintings. ‘Oil paint is pleasing, and easy to work with. What you see is what you get. Beautiful, deep,warm colours.’ To see Ernst Bos’s work: www.virtualgalerie.com, search term Bos.


5(63PLSRVWLQGG

ILLUSTRATIE: HENK VAN RUITENBEEK

24 >> english

>>TYPICAL DUTCH MONDRIAANLAND Een vriendin van mij gaf drie verjaardagsfeesten voor drie verschillende vriendenkringen. Waarom niet allemaal gezellig bij elkaar? Zo simpel is dat kennelijk niet. Nederlanders delen hun leven graag in als een Mondriaan: keurig gescheiden vakjes. Het gaat verder dan aparte vriendenkringen. Ooit was het beleid: verzuiling. En wat dacht u van het verzet tegen het gelijkmaken van universitair en HBO onderwijs? Dit kan toch niet. Straks is ons leven een Kandinsky.

Mondriaan mentality ‘I’m having three birthday parties’, a friend sighed wearily. ‘One for family and a few close friends that know the family, one for the neighbours, and one for my tennis club friends. For my colleagues I’ll bring cakes in for the coffee break, of course’. I was a bit surprised. Why not throw one big party for everyone? Wouldn’t your tennis buddies enjoy meeting your colleagues, your family like to get to know your neighbours? And if you’re so tired at the thought of organizing all this, give yourself a real birthday treat and just take your best friend to the cinema instead.

Life’s not that simple if you’re Dutch. Besides the different birthday customs involved, I was intrigued by my friend’s apparently strong wish to keep the different groups in her life apart. This turned out to be quite a theme in Dutch culture. I couldn’t put my finger on it at first. Then another expat suggested the Dutch liked to organize their lives like a Mondriaan painting: clearcut compartments separated by thick lines. It’s not just about friendship groups. It was a principle that used to order Dutch society: verzuiling or ‘pillarization’: an embodiment of the idea that good fences make good neighbours. Which church were you brought up in? Luckily that no longer determines which butcher and milkman you patronize. But it used to, and it may

still affect which school you or your kids go to. (You might need a separate birthday party for your church friends too.) What about the change being called for in Dutch higher education? No distinction between a professional BSc and an academic one? Whatever next. If we don’t watch out we’ll soon all be living in a Clare McGregor, translator with Resource Kandinsky.

Do you have a nice anecdote about your experience of going Dutch? Send it in! Describe an encounter with Dutch culture in detail and comment on it briefly. 300 words max. Send it to [email protected]


5(63'XWFKVWXGHQWLQGG

student << 25

‘Er wordt nu meer opgelost met onderhandelingen’

ANALYSE

STUFI gaat op de helling

Marieke van Iterson, p.26

GroenLinks pleitte vorige week voor afschaffing van de studiebeurs en de invoer van een studieloon. De VVD stelde in september een lening voor, en ook de ambtenaren van Plasterk studeren op een leenstelsel. De huidige studiefinanciering is te duur. Het studiefinancieringsstelsel ligt aan alle kanten onder vuur. Aan de rechterkant klinkt het dat studenten zelf moeten bijdragen aan hun studielasten. Links heeft er moeite mee dat de samenleving voor de kosten opdraait. Voor hij minister werd, verwoordde PvdA-leider Wouter Bos het zo: ‘De slager op de hoek betaalt nu mee aan de opleiding van een advocaat, dat is perverse solidariteit.’

VVD: sociaal leenstelsel - De studiefinanciering wordt omgezet in een lening. Afgestudeerden betalen de lening tegen een lage rente terug, afhankelijk van het inkomen. - Het collegegeld voor een studie wordt maximaal 1620 euro. GroenLinks: studieloon en –taks - Iedere student krijgt een inkomen van ongeveer 700 euro per maand. - Collegegeld wordt afgeschaft. - Mensen die gestudeerd hebben en modaal of meer verdienen, betalen 1 procent meer belasting.

FOTO: ANP

VIER MILJARD Ondertussen wordt door de economische recessie de druk om te bezuinigen groter. Het aantal studenten groeit, dus de kosten voor de studiefinanciering ook. Komend jaar kost de studiefinanciering de overheid ongeveer vier miljard euro. De ambtenaren van het Ministerie van Onderwijs onderzoeken momenteel de mogelijkheden van een leenstelsel. In maart 2010 komen zij met hun bevindingen.

STUDENT GRANTS UNDER FIRE

Studentenprotest in september tegen bezuinigingen op het hoger onderwijs.

GroenLinks en de VVD namen alvast een voorschot. De VVD wil een sociaal leenstelsel. Afschaffen van de basisbeurs levert 1 miljard euro op. Dat geld wil de partij gebruiken om de kwaliteit van het hoger onderwijs te verbeteren. Voor hun levensonderhoud kunnen studenten een lening tegen een gunstige rente afsluiten. Dan bouw je, zodra je gaat studeren, een schuld op. Die investering betaalt zich echter terug. Want voor ieder jaar dat je studeert, stijgt je inkomen straks met gemiddeld zeven procent, aldus de VVD. LEENANGST De SP en GroenLinks vrezen, evenals de studentenorganisaties, dat een leenstelsel de drempel om te studeren verhoogt en spreken van ‘leenangst’. Op je achttiende heb je immers nog geen flauw idee welk bedrag je straks moet terugbetalen. GroenLinks wil iedereen

die studeert een basisloon geven en na de studie 1 procent van het inkomen aan studiebelasting laten betalen. Dat vergt een enorme investering in de eerste jaren, voordat de belastinginkomsten binnenkomen. Ook moet een student die vier jaar over de studie doet en straks voltijd werkt, meer ‘studietaks’ betalen dan iemand die zes jaar aan het feesten is en daarna een kleine deeltijdbaan neemt. In de Tweede Kamer, vanuit D66, het CDA en een deel van de PvdA, is er dan ook steun voor een leenstelsel. Het VVD-plan krijgt nu geen Kamermeerderheid, maar ook bij de andere parijen leeft het idee dat het huidige stelsel op de schop moet. De gratis beurs heeft z’n langste tijd gehad. En de leenangst? Uit onderzoek is gebleken dat studenten juist makkelijk lenen, ook voor zaken als flatscreens en verre reizen. Dus waarom niet voor de studie? Alexandra Brander-

Dutch politicians are divided on the issue of student grants. The Greens and the Socialists want student wages, the Conservatives and some Liberals want student loans. They all agree that the current grant system is too expensive. If students were paid, the costs would be recovered later through a 1% study tax. Like this, students couldn’t overborrow but the system could punish the harder workers. If students got loans, they would pay them back at low interest once they started earning. The Ministry of education is studying the matter and leans towards the loan idea. Students borrow now for flatscreens and travel, so why not for their studies? The full story? resource.wur.nl/en

horst



26 >> student CHAGRIJNIG? GOED ZO.

STUDIEFONDS

Een klotehumeur is goed voor je prestaties, schrift Australian Science Magazine. Vergeleken met van die irritant vrolijke types kunnen chagrijnen helderder denken, beter beslissingen nemen en zijn ze minder goedgelovig. Vrolijkheid leidt dan wel tot creativiteit, flexibiliteit en betere samenwerking; neerslachtigheid leidt tot oplettendheid, nauwkeurig denken, en betere observatie. Een mild negatieve bui kan zelfs leiden tot concrete, inschikkelijke en succesvolle communicatie. En nou oprotten.

Rijke ouders mogen met ingang van komend jaar hun kinderen belastingvrij 50 duizend euro meegeven om te studeren. De Tweede Kamer heeft dat afgedwongen in een amendement op de successiewet. Maar daar kun je dan niet onbeperkt van brassen. Het geld moet ‘aantoonbaar’ aan de studie worden besteed. Ach, daar valt altijd wel een mouw aan te passen. Nu je ouders nog zo gek krijgen.

‘De actiebereidheid is wat afgenomen’ STIJN << Inbhir Nis Ik zit in een Schots cafeetje. Geïnteresseerd kijk ik toe hoe een ongelooflijk lange ober verderop een smakelijk kippetje serveert. ‘Moet ik ook beoordelingformulieren invullen?’, vraagt David, mijn Schotse stagebegeleider. Inderdaad, dat moet ook nog gebeuren. Daar had ik op mijn tweede stagedag voor het Schotse Staatsbosbeheer nog niet aan gedacht. In mijn beste Engels probeer ik – en dat klinkt een beetje hakkelend – uit te leggen dat de beoordelingsformulieren op een speciale website staan, maar dat die pagina tijdelijk niet werkt. ‘Hopelijk zijn er ook Engelstalige formulieren?’, vraagt hij. ‘Och’ zeg ik, ‘we mogen Wageningen University and Research Centre alleen nog op z’n Engels uitspreken. De Nederlandse naam is in de ban gedaan; die zou te veel verwarring geven.’ Fronsend kijkt David mij aan. Ik geloof dat het dit keer niet aan mijn slechte Engels ligt dat hij mij niet begrijpt. Hier in in Schotland zijn ze blijkbaar niet zo met hun merkenbeleid bezig. Langs de kant van de weg zie ik overal tweetalige borden staan. Boven de Schots/Gaelische plaatsnaam en onder de Engelse variant. Inverness – mijn huidige woonplaats – is in het Keltisch Inbhir Nis en het monstermeer van Loch Ness wordt – niet zo schokkend – Loch Niss. Ongelooflijk. Hoeveel toeristen zou Schotland wel niet mislopen door zulke rare fratsen? En ik zou ongetwijfeld een ander stageadres hebben gekozen als ik vooraf wist hoe moeilijk Inbhir Nis uit te spreken is. Nog onbegrijpelijker wordt het als ik tijdens een middagje vogels kijken hoor welke kansen ze daar nog meer laten schieten. Tegen een Nederlands ingenieursadvies in hebben ze het meer waar ik naar kijk – de entree van Inverness – niet drooggelegd. Daar gaat de mogelijkheid van een grootstedelijke entree. Gelukkig is Wageningen UR wel met een stevige langetermijnvisie bezig. Eén organisatie heeft één naam. Een arboretum of landgoed onderhoud je alleen als het nu interessant is. Dat is tenminste efficiënt denken. Zonde zeg, die Schotse cultuur. Alsof een toerist voor één of ander meer naar Schotland zou komen. Die Schotten hebben nog een hoop van ons te leren. STIJN VAN GILS

Elk jaar stond er weer een nieuwe groep enthousiaste studentenraadsleden voor de neus van Marieke van Iterson. Aan haar de taak te vertellen dat in een grote organisatie zaken niet altijd even snel veranderd kunnen worden. Marieke van Iterson was de afgelopen negen jaar secretaris van de Studentenraad. Sinds begin november heeft ze ander werk. ‘Je zou denken dat na negen jaar hetzelfde baantje, die studenten wel zouden gaan vervelen, maar eigenlijk was het gewoon erg leuk om elk jaar weer zo een frisse club voor je neus te krijgen, klaar om de universiteit te veranderen. En dat binnen hun raadsjaar. Soms moet je ze dan weleens wat temperen. In een bureaucratie gaan dingen wat trager. Dan kan het best zo zijn dat jouw voorstellen pas drie jaar later resultaat opleveren. Na al die jaren moest ik wel oppassen dat ik ze niet te veel ging remmen in hun enthousiasme. Veel van de ideeën komen namelijk om de zoveel jaar weer terug, maar zijn niet altijd even makkelijk te realiseren.’ BARRICADES Door de jaren heen is de Studentenraad wel wat veranderd. ‘De eerste grote verandering voltrok zich een aantal jaren geleden toen ook internationale studenten zitting konden nemen in de raad en de hele medezeggenschap op Engels moest overschakelen. Tegelijkertijd gaven internationale studenten ook hun eigen kleur aan de raad. Door de jaren heen heb ik het gevoel gekregen dat studenten din-

gen op andere manieren voor elkaar proberen te krijgen, de echte actiebereidheid is wat afgenomen. Waar ze eerst gelijk op de barricades gingen staan, wordt er nu meer opgelost met onderhandelingen en gematigde acties, zoals het ophalen van handtekeningen, maar misschien is dat ook wel het verschil tussen de fracties.’ Ook werd het voor de raad met de jaren steeds moeilijker nieuwe kandidaten te vinden. ‘Vroeger was er keuze genoeg. Kandidaten moesten zelfs solliciteren om een plekje binnen de raad te bemachtigen; tegenwoordig heeft de raad meer moeite met het vullen van die twaalf zetels. Ik denk dat studenten nu onder veel meer studiedruk staan en dan niet meer de keuze maken om een jaar in een bestuur plaats te nemen. Studenten die overwegen om de Studentenraad in te gaan, moeten dat gewoon doen! Je leert veel over een grote organisatie, maar ook over samenwerken, politieke balans en strategie. Elk jaar zag ik studenten weer door een ontwikkelingsproces gaan. Ik ben nog nooit een student tegengekomen die er spijt van heeft gehad.’ Amrish Baidjoe

STUDENTENRAAD De Studentenraad komt op voor de rechten van universitaire studenten. De twaalf raadsleden werken mee aan en beslissen over onderwijskwesties en faciliteiten voor studenten. De raad bestaat uit twee fracties: de PSF en Veste.



student << 27

‘De dj draaide prima en het feest is goed neergezet’

KUDDE ‘Oké als ze er zaterdag nog zijn, maar dan wel liefst achter op de campus.’ Hoofd communicatie Viola Peulen heeft niks tegen schapen. Maar tijdens de voorlichtingsdag voor aankomende eerstejaars afgelopen zaterdag moest de kudde voorlichtingstechnisch buiten beeld blijven. De schapen zijn te eco-nerd-achtig. Gelukkig is de beesten die afgang bespaard. De goede herder vertrok vrijdagmiddag.

Joris Soeter, p.28

>> PRIKBORD

STIJN IN INBHIR NIS Stijn is in Inverness – or Inbhir Nis in Gaelic on the bilingual signposts. His Scottish colleague was gobsmacked when he told him that Wageningen UR’s new branding policy is to ban its Dutch name. One organization, one name. Och aye, Scotland might be missing out on tourists confused by its bilingualism. The Scots could learn a lot from us, says Stijn.

MORE PRESSURE, LESS ACTIVISM

WINNAAR BEKEND VAN FOTOWEDSTRIJD OTHERWISE Winnaar van de fotowedstrijd, ‘Jouw visie op Ontwikkelingssamenwerking’ is Klarien Klingen, student aan Wageningen Universiteit. De prijs werd afgelopen zaterdag tijdens de lustrumviering van Stichting OtherWise uitgereikt door Mathilde Maijer, PvdA-raadslid in de gemeente Wageningen. Op de foto, genomen in november 2008, zie je universitaire studenten in de stad Araponga, Minas Gerias in Brazilië. Na een lange busreis spraken ze met boeren op hun bedrijven. De boeren spraken over hun strijd voor vrijheid en eigendomsrechten.

Ze gaven aan dat ze goed voor het milieu willen zorgen aangezien ze hun land ‘lenen van hun kinderen’. Zo wordt duidelijk dat de noodzaak voor onderwijs en kennis wat betreft sociale waarden niet zozeer bij de boeren ligt, zoals vaak wordt aangenomen, maar eerder gezocht moet worden op het vlak van wetenschap en politiek. PRIKBORD Stuur je foto’s naar [email protected]

Terink zwemt Nederlands record Rieneke Terink heeft een Nederlands record gezwommen op de vierhonderd meter vrije slag, op de korte baan. Bij wereldbekerwedstrijden in Berlijn, zondag 15 november, dook ze ruim een seconde onder het elf jaar oude record van Kirsten Vlieghuis. De laatste maanden was Terink er al stapje voor stapje dichterbij

gekomen. Zondag dook de bijna afgestudeerde biologiestudente bijna een tiende van een seconde onder het record. Later die dag in de finale stelde ze de nieuwe Nederlandse toptijd nog een seconde scherper. ‘Ik heb lekker getraind de laatste tijd, vooral ook omdat ik me niet druk meer loop te maken over mijn studie. Ik heb vorige week de laatste dingen gedaan, en

heb nu een heel vrij gevoel. Als ik thuiskom, hoef ik niet nog van alles voor mijn studie te doen. Drie weken geleden bij wedstrijden in Aken ging het ook al goed.’ Dat het record zo lang stand heeft gehouden zegt vooral iets over de tijd van Vlieghuis. Als beloning kreeg Terink van haar trainer een dagje vrij. Ze bleef met een clubgenoot een dag langer in Berlijn en verkende de stad. YdH

Marieke van Iterson is moving on after nine enjoyable years as secretary to the Student council. What changes has she seen? International students have joined in and meetings switched to English. Students are not as quick to man the barricades, more likely to organize petitions. It’s harder to get candidates because the work pressure on students has increased. But if you are thinking of standing: do it! You’ll learn a lot.

KLARIEN’S VISION ON DEVELOPMENT Wageningen University student Klarien Klingen won the OtherWise foundation’s photo competition, Your vision on Development Aid. Her photo shows students in Brazil. They talked to Brazilian farmers who spoke of looking after the land they are ‘borrowing from their children’. It seems it’s not the farmers who need educating on environmental ethics but the politicians. The full story? resource.wur.nl/en



28 >> student PIEMELNIEUWS

HUISBEZOEK

Tijdens een avondje zuipen met je lid tussen de deur gekomen? Of heeft je woeste vriendin ‘hem’ verminkt? Das natuurlijk lullig, maar er is hoop. In de P-NAS, ondanks zijn naam een hoogwaardig wetenschappelijk tijdschrift, beschrijven onderzoekers hoe ze twaalf konijnenpenissen hebben hersteld. Wanneer mensenpiemels beter kunnen worden gemaakt, is onbekend. God verhoede.

Bij pap en mam wonen, maar doen alsof je op kamers bent. Qua beurs scheelt dat 167 euro. Fraude heet zoiets. Minister Plasterk wil het streng aanpakken door huisbezoeken af te gaan leggen. Vooral studenten die dichtbij school wonen, zijn volgens het ministerie van OCW verdacht. Dat wordt dus tandenborstels tellen, een degelijk en beproefd anti-fraudemiddel. Net goed. Wie gaat er nou voor een ‘premie’ van 167 euro bij zijn ouders wonen?

Fuser invites wordt studentenfeest De landelijk bekende dj Benny Rodrigues draaide op het eerste grote Fuser invites-feest sinds de sluiting van de Wageningse jongerenvereniging Unitas. Zo’n vijf jaar geleden ging Unitas de samenwerking met dj Fuser aan. Samen met een gast-dj draait Fuser ‘sexy uplifting ass rocking house music’, zoals hij het op zijn website omschrijft. De feesten waren een hit in het Wageningse en altijd goed voor volle zalen. ‘We wilden graag uittesten of de feesten van Fuser bij Ceres zouden aanslaan. En het is natuurlijk fantastisch als zo’n grote naam als Benny Rodrigues in je vereniging draait’, zegt Gijs Bonarius, president van Ceres. Het feest noemt hij een groot succes. ‘Het feest sloeg echt aan bij het publiek.’ Zelf stond hij ook op de dansvloer wanneer zijn werkzaamheden dat toelieten. Vroeger, in Unitas, bezocht de Ceres-president de Fuserfeesten ook al. ‘Ik houd wel van het genre.’ Enkele oud-bestuursleden van

FOTO: SEBASTIAAN PLOEMACHER

Fuser invites.., van oudsher een echt Unitasfeest, werd donderdag 5 november bij Ceres gehouden. ‘Een goed feest, maar de sfeer is wel studentikozer’.

Dj Benny Rodrigues, draait op Fuser Invites.. op 5 november bij Ceres.

Unitas zijn positief over Fuser invites: Benny Rodrigues bij Ceres. ‘De sfeer zat er goed in en er waren lekker veel mensen. De sfeer was wel iets anders. Normaal kwamen er ook Wageningse jongeren. Nu waren er alleen studenten’, vertelt Tom Driedonks. SFEER De sfeer was inderdaad studentikozer, vindt ook Joris Soeter. Bij

Unitas was hij vorig jaar als Commissaris Activiteiten verantwoordelijk voor de feesten. Omdat Unitas open was, kwamen er ook mensen speciaal voor de muziekstijl naar de feesten, legt hij uit. ‘Die gingen dan helemaal los. Nu ging het meer om het samen zuipen en feesten. Het zou meer een feest voor de liefhebber moeten zijn. Nu wordt het meer another studentenfeest. Daarvan hebben we er al ge-

noeg in Wageningen’, aldus Soeter. Toch was het geslaagd, luidt zijn eindoordeel. ‘De dj draaide prima en het feest is goed neergezet. Dat is het belangrijkste.’ Of Ceres nog meer Fuser invites-edities houdt, is nog maar de vraag. ‘Dat zijn we nog aan het bekijken. We moeten er namelijk andere feesten voor laten varen’, aldus Bonarius. AB

Weblog over landgoed Larenstein Vier Velpse VHL-studenten maken sinds kort een weblog over landgoed Larenstein. Sinds begin november staan op http://vhlnatuur.blogspot.com nieuwtjes en foto’s van bijzondere planten en dieren die gespot zijn.

De oogst van twee weken: een rupsendoder, dat is een paddenstoel, een moerasschermbloem bij de heemtuinvijver en een albino bruine kikker in het bos. Die laatste is door zijn opvallende kleur inmiddels waarschijnlijk al lang opgegeten. Ook is de winterrogge ingezaaid

en zijn de paden van houtsnippers voorzien. Bovendien hielden de studenten een mini- interview met vogelbeschermer Nico de Haan. De studenten Bos- en Natuurbeheer, Nico Schavemaker, Tim Endeveld, Tim van Leeuwen en Robin Kraaij, willen het landgoed promo-

ten bij toekomstige studenten. Ze worden daarin bijgestaan door de medewerker onderwijstuin André Hertog, een expert in de Nederlandse flora. Iedereen mag een bijdrage leveren. Nieuws over landgoed Larenstein, liefst met foto, is welkom AB via: [email protected].



student << 29 RARE JONGENS Het röntgen-apparaat is de belangrijkste uitvinding van de mensheid in de afgelopen eeuwen. Dat vinden bezoekers van het 100-jarige Science Museum in Londen. Ze mochten kiezen uit tien voorwerpen uit het museum. De computer staat pas op plek zeven. Wat is er dan belangrijker? De uitvinding van penicilline, de dubbele helix, de Apollo-10, de V-2-raket en de stoommachine van Stephenson. Rare jongens, die Britten.

LARENSTEIN WEBLOG Four Velp students of Forest and nature management have started a blog about the Larenstein estate. They want to promote the campus among prospective students. So far they’ve reported a caterpillar fungus, a forget-me-not and an albino frog on http:// vhlnatuur.blogspot.com. Contributions, preferably with photo, are welcome: [email protected]

>> WHAT’S COOKIN’

FOTO: BART DE GOUW

FUSER INVITES… AT CERES

VIS MOET ZWEMMEN Visteelt kan met heel wat minder water af. Wageningen Universiteit is op de goede weg om een techniek te ontwikkelen waarmee veel vis kan worden gekweekt met weinig water, en dat is natuurlijk een goede zaak. Als rechtgeaarde Bourgondiër was mijn eerste reactie er toch eentje van verwarring; vis moet toch zwemmen? Gelukkig bleek na verder onderzoek dit principe niet in het geding te komen. Moraal van het verhaal: vissen moeten niet in hun eigen poep zwemmen, dat vinden ze niet ŊMQ$IYRHUHQHQ]XLYHUHQGXVHQGHYLVEOLMIWHHQVWXN langer happy met dezelfde hoeveelheid water. Hierdoor kan de visteelt een stuk duurzamer en met de beroerde positie van vlees op dit vlak (zie de Vleeswijzer) is dit welkom nieuws. Eerlijk gezegd was mijn eerste reactie natuurlijk gewoon een smoes om nog eens een glaasje in te schenken, en van die smoezen heb je er nooit genoeg, maar feit blijft dat vis en wijn een goed huwelijk vormen. Ik weet alleen niet precies hoe het zit met de duurzaamheid van wijn en nu we op dat vlak toch zo goed bezig zijn, laat ik deze keer het glaasje maar weg. Onderstaand recept als toelichting dat vissen ook erg goed gedijen in een smakelijk, non-alcoholisch badje. Arianne van LEEUWEN

CEVICHE Bereidingstijd: 20 min. Ingrediënten voor 4 personen: ðJUVWHYLJHZLWWHYLVŊOHWVELMYVFKHOYLVRI WRQJŊOHW ðGOYHUVFLWURHQVDS ðGOROLMIROLH ðERVXLWMHVŊMQJHKDNW ðWHHQWMHNQRŋRRNŊMQJHKDNW ðHHWOHSHOVJHKDNWYHUVNRULDQGHUEODG ðHQNHOHGUXSSHOV7DEDVFR ð]RXW Bereiding Spoel de vis goed schoon, dep hem droog en VQLMGGHŊOHWVLQVPDOOHUHHSMHV'RHGHUHHSMHV vis in een kom en schenk er het citroensap over. Dek de kom af en marineer de vis in de koelkast PLQVWHQVPLQXWHQPDDUOLHIVWFLUFDXXU zodat het vissenvlees ondoorzichtig wit wordt. Roer de olijfolie, de bosui, knoflook, de helft van de koriander en de Tabasco door elkaar. Breng het mengsel op smaak met wat zout. Schep de vis er voorzichtig door en drapeer op een mooie schaal. Strooi de rest van de koriander erover.

A Unitas party till now, the popular Fuser Invites disco was hosted by Ceres this year. Fuser invited famous DJ Benny Rodrigues to play ‘sexy uplifting ass-rocking house music’. It was a big hit again, although it was now a student party and not the mix of local youth and students that Unitas used to attract.

FISH OUT OF WATER )DUPLQJŊVKZLWKOHVV water? Arianne was worried about the welfare of WKHŊVKLQ:DJHQLQJHQ UHVHDUFKWRPDNHŊVK farming more sustainable. But the water is reF\FOHGDQGWKHŊVKGR have room to swim. Fish combines well with wine… but how sustainable is wine actually? :HOOŊVKLVGHOLFLRXV with lemon juice too in Arianne’s Ceviche recipe (in English online). The full story? resource.wur.nl/en



30 >> service colofon Resource is de dagelijkse website en het magazine voor studenten en medewerkers van Wageningen UR. Resource magazine verschijnt tweewekelijks op donderdag. Abonnement Een abonnement op het magazine kost €58 (buitenland €131,50) per academisch jaar. Opzeggen een maand voor het eind van de lopende abonnementsperiode (1 augustus). Redactieadres Akkermaalsbos 12, 6708 WB Wageningen. Postbus 409, 6700 AK Wageningen Gebouw 116 (bode 31). T 0317 484020. Website resource.wur.nl. ISSN 1389-7756 Secretariaat Thea Agba-Kuijpers, tel 0317 484020 [email protected] Redactie ðGUV*DE\YDQ&DXOLOKRRIGUHGDFWHXU [email protected], 0317 482997 ðLU5LN1LMODQGHLQGUHGDFWLH [email protected], 0317 485320 ðLU1LFROHWWH0HHUVWDGWZHEUHGDFWLH [email protected], 0317 488190 ð$OH[DQGUD%UDQGHUKRUVWVWXGHQWHQ onderwijs) 0317 481725, DOH[DQGUDEUDQGHUKRUVW#ZXUQO ðLU5RHORI.OHLVHFRQRPLHPDDWVFKDSSLM omgeving, ecologie, maatschappij) [email protected], 0317 481723 ð$OEHUW6LNNHPDSODQWRUJDQLVDWLH [email protected], 0317 481724 ðGULU+DQV:RONHUVGLHUYRHGLQJ [email protected], 0317 485251 Vormgeving ð+DQV:HJJHQ [email protected], 0317 485272 Freelance auteurs Wim Bras, Anneloes Dijkstra, Stijn van Gils, $OLFHYDQ*LQNHO
Resource wordt gedrukt op papier uit verantwoord beheerde bossen.

Foto’s *X\$FNHUPDQV%DUWGH*RXZ0LFKHO 0HHV5XEHQ6PLW7KHR7DQJHOGHU+RJH Noorden, FotoNatura, Bureau voor Beeld Illustraties Esther Brouwer, Sebastiaan Donders, 0LHVMHOYDQ*HUZHQ*XLGRGH*URRW.DUHO +XOVWHLMQ$QQHPDULH5RRV+HQNYDQ5XLtenbeek Basisvormgeving magazine Nies & Partners bno Nijmegen Vormgeving website www.onstuimig.nl Advertenties ([WHUQ%XUHDXYDQ9OLHW7 [email protected] Intern (gereduceerd tarief), Elisa Salentijn T 0317-482519, [email protected] Uitgever Viola Peulen, Corporate communicatie Wageningen UR

mededelingen Mededelingen van en voor studenten en medewerkers. Maximaal 75 woorden, via resource.wur.nl.

Wageningen UR zoekt: Secretaresse Opleidingsteam Bodem, Water, Atmosfeer Bestuurscentrum, Wageningen Vacaturenummer: AT-OWI 09/003

Assistant Professor Synthetic Bioorganic Chemistry (tenure track) AFSG, Laboratory of Organic Chemistry, Wageningen Vacancy number: AFSG 09.098

Chemisch research analist AFSG, Humane Voeding, Wageningen Vacaturenummer: AFSG 09.100

PhD Behavioural needs and preferences of veal calves in relation to feeding and effects of different ASG, Animal Production Systems, Wageningen Vacancy number: AT DIE 2009-021

Onderzoeker/specialist Geo-informatie ESG, Alterra, Centrum voor Geo-Informatie, Wageningen Vacaturenummer: AT ALT-09-CGI-24-H

Onderzoeker Energie en Bedrijfskunde PSG, PPO Bloembollen, Boomkwekerij en Fruit, Lisse Vacaturenummer: AT: 09.BBF.07

Managementassistent St Nicholas feast On Wednesday December 2th, 14.00-15.30 hrs, the Union of Personel O&O organizes the yearly St Nicholas feast for children of 3 to 7 years old. Venue: Canteen, Sportcentre De Bongerd, Bornsesteeg 2, Wageningen. Registration before Friday, November 27th to e-mail: [email protected]. Please state: Name O&O-member; group/unit; first name child + gender; family name child; age; suggested present; info for St Nicholas. N.B.: St Nicholas is a typical Dutch tradition. Meer mededelingen op resource.wur.nl

Creëer jouw Wageningen Campus 8GTFKGP¼QOLQWYKFGGWKVVGYGTMGP

PSG, Glastuinbouw, Bleiswijk Vacaturenummer: AT: 09.Glas.08

Sectiehoofd Bedrijfsbureau Vastgoed en Bouwzaken Facilitair Bedrijf, afd. Vastgoed en Bouwzaken, Wageningen Vacaturenummer: ATFB2009-160

Create your own Sustainable Campus. 'CTP¼VQYQTMQWV[QWTRGTUQPCNKFGC Working towards a Sustainable Campus for Wageningen. That will be the topic under discussion by staff and students on the afternoon of Wednesday 2 December. Afterwards there will be a get-together with drinks and a sustainable meal.

We welcome you at 2 December from 4 p.m. to 6 p.m. in the Forum building in Room 0.34 by the Grand Café on the ground floor Please sign up with Cora Boesenach at [email protected].

Meer informatie : www.duurzaamheid.intranet.wur.nl

Werken aan een Duurzame Campus Wageningen. Dat is het onderwerp voor medewerkers en studenten op woensdagmiddag 2 december. Na afloop is er een borrel en een duurzame maaltijd.

Je bent hartelijk welkom op 2 december van 16.00 – 18.00 uur in het Forumgebouw bij het Grand Café op de begane grond.

Te huur: vanaf 1 december. etage te Den Haag (vr/ buurt) huur bedraagt‚ E 442,90 per/mnd.

Schrijf je in bij Cora Boesenach:[email protected].

Meer informatie : www.duurzaamheid.intranet.wur.nl

Te verhuren: aan iemand met vast inkomen. informatie tel. 070-3932079.

bij ons ben je verzekerd van ondersteuning, belangenbehartiging en professionele hulp bij problemen info www.ac-hop.nl


5(63LQIRDGYLQGG

Ben jij een High Potential? www.dekortstewegnaardetop.nl BestGraduates wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers

BestGraduates Law wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topkantoren

BestGraduates is een activiteit van

Studium

Generale

onderdeel van de

Akademia Honora serie 2009/2010 Homo Sapiens 2.0, dr. P.L. Lemmens Technology and the Future of Humanity LA13, 17 November, 20.00hrs Man: the Self-Domesticating Animal LA13, 24 November, 20.00hrs Stiegler's Idea of Techno-Evolution LA13, 1 December, 20.00hrs

Darwin Year Serie The Group as a Level of Evolution

Come and find out about Wageningen UR plans sustainabilitynability

The Evolution of Cultures, dr. GertJan Hofstede LA13, 19 November, 20.00hrs

Your are invited to the presentations of the sustainability workgroups on

The Evolution of Cooperation, dr. Duur Aanen LA13, 26 November, 20.00hrs

November 25 or 26 th

th

Lezing Democratie voor dieren

On these days the workgroups share their ideas and plans on sustainability for Wageningen UR.

drs. Erno Eskens LA13, woensdag 18 november 20.00uur

Please register on www.duurzaamheid.intranet.wur.nl LA13 Lawickse Allee 13 http://studiumgenerale.wur.nl

Wat gaat Wageningen UR doen met duurzaamheid? Dat kom je te weten op de bijeenkomsten op

25 of 26 november. Daar geven alle werkgroepen inzicht in hun plannen en ideeën over een duurzame bedrijfsvoering binnen Wageningen UR. 06-30175121 [email protected]

Studenten 50% korting

Neem een abonnement Q Surf naar volkskrant.nl/studenten

Schrijf je in op www.duurzaamheid.intranet.wur.nl.

11 en 12 december Amsterdam RAI

Ontdek jouw mogelijkheden bij de overheid Voor meer informatie en gratis entree ga je naar

www.carrierebeursoverheid.nl Mediapartners:

(dit aanbod geldt alleen voor uitwonende studenten t/m 27 jaar)

volkskrant.nl/studenten De Carrièrebeurs Overheid is een activiteit van

5(63LQIRDGYLQGG

een onderdeel van de

>> GO/NO GO

Wat je de komende weken niet mag missen (en wat wel). Voor de complete agenda zie: www.resource.wur.nl

>> Go

>> Go

>> Go

donderdag 19 november

maandag 23 november

BEROEMDE-DODENFEEST

STUDIEREIS

LUST OP DE KAART

Toen Unitas stervende leek, afgelopen zomer, vreesden wij natuurlijk voor haar feesten. Unitas herrees en geeft vanavond weer een feest. Thema: dead celebrities party. Met good old Elvis en Bob Marley natuurlijk. En met Heath Ledger en Michael Jackson ook nog eens mega up to date. WAGENINGEN, HET GAT, WWW.JVUNITAS.NL

>> Go Zondag 22 november

EXCURSIE NAAR HET HEK

Nu er een hek is geplaatst, houdt het Klein Arboretum heel wat Wageningse gemoederen bezig. Die van bewoners, hoogleraren en nu ook studenten. Biologiestudenten geven zondagmiddag een excursie over de cultuurgeschiedenis, onderwijsdoelen en wetenschappelijke aspecten. Daarbij willen ze hun ‘kennis en enthousiasme’ overdragen. Een goed moment om de plaats delict op te zoeken van dé Wageningse twist van deze herfst. Nu het nog kan… WAGENINGEN, VANAF 13.30 UUR DOORLOPEND EXCURSIES, INGANG GEN. FOULKESWEG

>> No go woensdag 25 november

HET DORP WAGENINGEN Studenten zijn óók Wageningers, melden de Wageningse bieb en De Gelderlander. Op de site mogen we alvast reageren op de volgende stelling: ‘Zonder studenten is Wageningen geen stad.’ Even denken... a) Nee, ook met studenten is Wageningen een dorp; b) Ja, want studenten veroorzaken overlast; c) Ja, als we eindelijk eens een McDonald’s krijgen. WWW.BBLTHK.NL

5(63JRQRJRLQGG

Je wilt studeren in het buitenland, maar niet al te veel moeite doen. Bezoek dan de Study Abroad Fair. Organisator Kilroy Education heeft contact met universiteiten, voornamelijk in Engelstalige landen. Ze helpen je gratis met het uitzoeken van een studie en met je aanmelding. Makkelijker kan niet. Pas wel op voor de experts van Kilroy travels, zij proberen je namelijk een reis aan te smeren. WINKEL VAN SINKEL, UTRECHT, WWW.STUDYABROADFAIR.EU

Op ijustmadelove.com kun je op Google maps aangeven waar je hét gedaan hebt. VERGISTEN = VAKWERK En of dat buiten of binnen was, in boot, In Lelystad maken ze biogas uit allerlei bos, auto of op de bank. Of je het zelf verschillende grondstoffen. Uit mest bij- deed of met een ander. Of het de eerste voorbeeld. Dat is een veelbelovende bron keer was en in welke positie. In Wageninvan duurzame energie. ACRRES organigen, Leeuwarden en Velp heeft nog nieseert een studiedag mestvergisting met mand het gedaan. Dat kan echt niet. de laatste innovaties en actualiteiten. De HTTP://IJUSTMADELOVE.COM resultaten van mestvergisting in de praktijk zijn namelijk niet altijd goed. Een angstaanjagende gedachte. Alleen voor vakidioten. En poepfetisjisten. >> Go BIOSCIENCE CENTER LELYSTAD, WWW.ACRRES.NL Thursday 18 November DEAD CELEBS PARTY Unitas has risen from the dead and is >> Go woensdag 25 november throwing a Dead celebs party with greats UITREIKING SPINOZAPRIJS from Elvis to Michael Jackson. Albert van den Berg , Michel Ferrari en WAGENINGEN, HET GAT - WWW.JVUNITAS.NL Wageninger Marten Scheffer hebben veel met elkaar gemeen. Ze willen samen >> Go Sunday 22 November migraine te lijf en steunen het plan om GUIDED TOUR OF THE HEDGE meer in vrij toegankelijke internettijdVisit the scene of the cultural-historicalschriften te publiceren. Bovenal hebben ecological crime that is the talk of Wageze dit jaar alle drie de Spinozaprijs ningen. Guided by biology students. gewonnen. In juni werd het bekend, WAGENINGEN FROM 13.30, GEN. FOULKESWEG ENTRANCE maar vandaag ontvangen ze de prijs daadwerkelijk. Met lezingen over eigen werk en over hun gezamenlijke aanpak >> Go Thursday 26 November van migraine. NIEUWE KERK, DEN HAAG, WWW.NWO.NL SPORT NIGHT It started as a protest; now it’s a great party. Form a team of 6 to 8. This year a >> Go donderdag 26 november seventies disco. Get your Afro wig out NACHTELIJKE ACTIVITEITEN and get going. De sportnacht begon als protest tegen WAGENINGEN, WWW.SWUTHYMOS.NET bezuinigingsmaatregelen van onderwijs inister Deetman. Sindsdien is het uitge>> Go IJUSTMADELOVE groeid tot een waar studentenfeest, ludieke kostuums, bier en nachtelijk ple- No one in Wageningen, Velp or Leeuzier. Meld je aan met een team van 6 tot warden has done it. Recorded the details 8 personen. Thema van dit jaar is seven- on Google maps, that is: HTTP://IJUSTMADELOVE.COM ties disco. Haal je afro-pruik uit de kast en bestrooi jezelf met glitters. WWW.SWUTHYMOS.NET Full details? resource.wur.nl/en

>> No go

woensdag 25 november

RESOURCE. Nieuwe leerwegen. p.10. Beroepstraject. Studenten kunnen niet meer rekenen en spellen. Nutrition researchers all together at last

Recommend Documents